KIO 946/22 WYROK dnia 26 kwietnia 2022 roku

Stan prawny na dzień: 07.09.2022

Sygn. akt: KIO 946/22 

WYROK 

z dnia 26 kwietnia 2022 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza  -  w składzie: 

Przewodniczący: 

Justyna Tomkowska 

Protokolant:   

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  22  kwietnia  2022  roku  w  Warszawie 

odwołania 

wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  14  marca  2022  roku  przez 

wykonawcę  Aquaren  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  Spółka  komandytowa  

z siedzibą w Bytomiu (Odwołujący) 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  –  Miejskie  Przedsiębiorstwo 

Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie 

przy udziale wykonawców: 

A. 

Zgłaszających  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

Odwołującego: 

AARSLEFF Sp

ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie; 

Amiblu  Poland  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  

w Dąbrowie Górniczej; 

T.  Z. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  MELIORANT  T.  Z.  i 

Spółka, Spółka komandytowa z siedzibą w Garwolinie; 

Przedsiębiorstwo  Produkcyjno-Handlowe  "MELIOREX"  Spółka  z  ograniczoną 

o

dpowiedzialnością z siedzibą w Szkocji, Raczki; 

B. 

Zgłaszających  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

Zamawiającego: 

GSG  Industria  Sp

ółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  

w Szczecinie; 

RTi Austria GmbH

, z siedzibą w PuckingAustria  

orzeka: 


Oddala odwołanie w całości;  

Kosztami  postępowania  obciąża  Odwołującego  –  Aquaren  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Bytomiu i: 

a. 

zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwudziestu 

tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego  -  Aquaren  Spółka  

z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Bytomiu tytułem 

wpisu od odwołania, 

b. 

zasądza od Odwołującego - Aquaren Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

Spółka  komandytowa  w  siedzibą  w  Bytomiu  na  rzecz  Zamawiającego  –  Miejskiego 

Przedsiębiorstwa  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.st.  Warszawie  Spółka  Akcyjna  

z siedzibą w Warszawie – kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzech tysięcy sześciuset złotych 

00/100  groszy)  stanowiącą  uzasadnione  koszty  Strony  poniesione  tytułem  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (tekst  jednolity  Dz.U.2021  r.,  poz.  1129  ze  zmianami)  na  niniejszy  wyrok  -  

w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia  - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący: 

…………………………… 


sygn. akt KIO 946/22 

UZASADNIENIE 

Zamawiający: 

Miejskie 

Przedsiębiorstwo 

Wodociągów 

Kanalizacji  

w  m.st.  Warszawie  S

półka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Warszawie  prowadzi  postępowanie  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  „Modernizacja  kolektora  ściekowego  pomiędzy 

komorą  układu  przesyłowego  do  studni  na  kolektorze  zrzutowym  z  przepompowni  Żerań”, 

które zostało opublikowane w Dz. Urz. UE 2022/S 058153147 dnia 23 marca 2022 r. 

Dnia 4 kwietnia 2022 roku, do Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej w Warszawie, na 

podstawie  ustawy  z  dnia  11  września  2019  roku  Prawo  zamówień  publicznych  

(t.j.  Dz.  U.  z  2021r.,  poz.  1129  ze  zmianami;  dalej  jako  „ustawa  Pzp”)  odwołanie  w  tym 

postępowaniu złożył Wykonawca Aquaren Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka 

k

omandytowa z siedzibą w Bytomiu (dalej jako „Odwołujący”).  

O

dwołanie  złożono  wobec  treści  ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  wobec  treści 

dokumentów tego zamówienia, czyli wobec:  

pkt III.1.3) ppkt 1.1 lit. b) ogłoszenia o zamówieniu oraz pkt 5.1.1.2.1 lit. b) SWZ, które 

stanowią,  że  o  udzielenie  zamówienia  mogą  ubiegać  się  Wykonawcy,  którzy  w  okresie 

ostatnich  10  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert,  a  jeżeli  okres  prowadzonej 

działalności  jest  krótszy  –  w  tym  okresie,  wykonali  co  najmniej  jedną  robotę  budowalną 

(umowę)  polegającą  na  bezwykopowej  przebudowie  lub  renowacji  odcinka  sieci 

kanalizacyjnej  z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych,  gdzie  wysokość  kanału 

macierzystego  poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła  minimum  1400  mm,  

a  łączna  długość  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii  wynosiła  co  najmniej  0,5 

km,  

pkt III.1.3) ppkt 1.1 lit. d) ogłoszenia o zamówieniu oraz pkt 5.1.1.2.1 lit. d) SWZ, które 

stanowią,  że  o  udzielenie  zamówienia  mogą  ubiegać  się  Wykonawcy,  którzy  w  okresie 

ostatnich  10  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert,  a  jeżeli  okres  prowadzonej 

działalności  jest  krótszy  –  w  tym  okresie,  wykonali  co  najmniej  jedną  usługę  (umowę) 

polegającą  na  opracowaniu  dokumentacji  projektowej  dla  bezwykopowej  przebudowy  lub 

renowacji  istniejącej  kanalizacji  z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych,  gdzie 

wysokość  kanału  macierzystego  poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła 

minimum  1400  mm,  a  łączna  długość  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii 

wynosiła co najmniej 0,5 km,  

pkt  5.1.1.3.2  lit.  b

)  tiret  2  SWZ,  który  stanowi,  że  o  udzielenie  zamówienia  mogą 

ubiegać  się  Wykonawcy,  którzy  wskażą  co  najmniej  1  osobę,  skierowaną  do  realizacji 

zamówienia,  tj.  do  pełnienia  funkcji  Kierownika  Budowy,  posiadającą  łącznie  co  najmniej  


miesięczne doświadczenie zawodowe (nabyte w okresie ostatnich 10 lat przed upływem 

terminu  składania  ofert)  na  stanowisku  polegającym  na  kierowaniu  robotami  budowlanymi  

(tj.  pełnieniu  funkcji  kierownika  budowy  lub  kierownika  robót)  lub  nadzorowaniu  robót 

budowlanych (tj. inspektora nadzoru inwestorskiego), w tym przy realizacji co najmniej jednej 

roboty budowlanej polegającej na bezwykopowej przebudowie lub renowacji istniejącej sieci 

kanalizacyjnej  z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych,  gdzie  wysokość  kanału 

m

acierzystego  poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła  minimum  1400  mm,  

a  łączna  długość  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii  wynosiła  co  najmniej  

0,5 km,  

pkt  5.1.1.3.4  lit.  b)  tiret  2  SWZ,  który  stanowi,  że  o  udzielenie  zamówienia  mogą 

ubiegać  się  Wykonawcy,  którzy  wskażą  co  najmniej  1  osobę,  skierowaną  do  realizacji 

zamówienia,  tj.  do  pełnienia  funkcji  Projektanta  branży  sanitarnej,  posiadającą:  łącznie,  

co  najmniej  24-

miesięczne  doświadczenie  zawodowe  na  stanowisku  projektanta  branży 

instalacyjnej,  w  tym  wykonanie  (samodzielnie  lub  jako  członek  zespołu  projektowego 

wymieniony  w  treści  projektu),  w  okresie  ostatnich  10  lat  przed  upływem  terminu  składnia 

ofert  co  najmniej  jednej  roboty  budowlanej  polegającej  na  bezwykopowej  przebudowie  lub 

renowacji istniejącej sieci kanalizacyjnej z zastosowaniem technologii rur spiralnie zwijanych, 

gdzie  wysokość  kanału  macierzystego  poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła 

minimum  1400  mm,  a  łączna  długość  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii 

wynosiła co najmniej 0,5 km,  

pkt  2.2.2.2  w  zw.  z  pkt  2.2.2  PFU,  który  wskazuje  bezwykopową  renowację  

w  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  jako  rozwiązanie  technologiczne  wymagane  przez 

zamawiającego,  

warunków  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  WWiORB-04  Bezwykopowa 

renowacja kolektora metodą rur spiralnie zwijanych, które wskazują bezwykopową renowację 

w  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  jako  rozwiązanie  technologiczne  wymagane  przez 

zamawiającego,  

pkt  4.2,  8.7  ust.  1  lit.  a), 

8.7 ust.  7,  10.1,  10.5,  11.9,  11.10  i  11.12  znajdujących  się  

w  części  1  kontraktu  (akt  umowy),  a  także  pkt  I,  II,  III  i  IV  oraz  nienumerowanego  akapitu 

„okres  gwarancji”  znajdujących  się  w  części  5  kontraktu  (karta  gwarancyjna)  w  zakresie,  

w  jakim  określają  rury  spiralnie  zwijane  jako  obowiązkowy  przedmiot  świadczenia 

wykonawcy,  

warunków  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  WWIORB-05  Moduły  GRP, 

WWIORB-06 Kinety GRP oraz WWIORB-07 Kinety GRP, w zakresie w jakim dokumenty te 

określają – dla modułów i elementy GRP, które mają być używane przy realizacji zamówienia 

– takie szczegółowe właściwości jak „procentowy udział włókna szklanego w całej strukturze 


laminatu  min.  35-

45%” oraz „procentowy udział żywicy w całej strukturze laminatu min. 65-

55%”.  

Odwołujący zarzucał naruszenie następujących przepisów:  

art.  99  ust.  1  ustawy  Pzp 

poprzez  opisanie  przedmiotu  zamówienia  w  sposób 

niejednoznaczny  i  niedokładny,  co  polegało  na  tym,  że  w  pkt  2.2.1  PFU  zamawiający 

wskazał  technologię  rur  spiralnie  zwijanych  jako  technologię  preferowaną  przez 

zamawiającego, podczas gdy w innych punktach PFU, czyli w pkt 2.2.2.2 w zw. z pkt 2.2.2,  

a także w innych dokumentach zamówienia, czyli w WWiORB-04 oraz we wzorze kontraktu, 

zamawiający  określił  technologię  rur  spiralnie  zwijanych  jako  technologię  obowiązkową,  

co  powoduje,  że  dokumenty  zamówienia  są  wewnętrznie  sprzeczne  i  mogą  budzić 

wątpliwości interpretacyjne,  

art.  99  ust.  4  w  zw.  z  art.  16  pkt  1  ustawy  Pzp 

poprzez  przygotowanie  warunków 

udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia w sposób (i) niezapewniający zachowania 

uczciwej  konkurencji  oraz  (ii)  prowadzący  do  nierównego  traktowanie  wykonawców,  

co polegało na tym, że:  

a) 

Z

amawiający  opisał  przedmiot  zamówienia  wskazując  w  dokumentach  zamówienia 

technologię  rur  spiralnie  zwijanych,  czyli  technologię  pochodzącą  wyłącznie  od  jednego 

dostawcy (RTi Austria Gmbh), jako technologię, której zastosowanie jest obowiązkowe przy 

realizacji  zamówienia,  co  prowadzi  do  nieuzasadnionego  ograniczenia  konkurencji,  gdyż 

realiz

acja zamówienia wymaga porozumienia się wykonawcy z RTi Austria Gmbh, który jest 

podmiotem  konkurującym  na  rynku  bezwykopowej  renowacji  kanalizacji,  a  ponadto 

technologia rur spiralnie zwijanych wcale nie zapewnia lepszego efektu renowacji, niż inne, 

powsz

echnie  dostępne,  bezwykopowe  technologie  renowacji  kanalizacji  (np.  technologia 

GRP, którą dysponuje m.in. odwołujący),  

b) 

w  warunkach  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  WWIORB-05  Moduły  GRP, 

WWIORB-06  Kinety  GRP  oraz  WWIORB-07  Kinety  GRP  Z

amawiający  określił  –  dla 

modułów  i  elementy  GRP,  które  mają  być  używane  przy  realizacji  zamówienia  –  między 

innymi  takie  szczegółowe  właściwości  jak  „procentowy  udział  włókna  szklanego  w  całej 

strukturze laminatu min. 35-

45%” oraz „procentowy udział żywicy w całej strukturze laminatu 

min.  65-

55%”,  które  to  właściwości  nie  wpływają  na  parametry  wytrzymałościowe  i  inne 

parametry  określone  przez  zamawiającego,  natomiast  ograniczają  konkurencję,  zawężając 

materiały,  z  których  ma  być  wykonane  zamówienie  do  materiałów  pochodzących  od 

wąskiego kręgu producentów (jeśli nie od jednego producenta),  

art. 112 ust. 1 w zw. z 112 ust. 1 i art. 16  ustawy Pzp poprzez  pkt 3 przygotowanie 

warunków  udziału  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  nieproporcjonalny,  

co polegało na tym, że Zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu w sposób, który 


utrudnia  uczciwą konkurencję,  to  jest  wskazał  w  dokumentach  zamówienia,  że  wykonawca 

musi  posiadać  doświadczenie  w  zakresie  wykonania  i  zaprojektowania  roboty  budowlanej  

w  tech

nologii  rur  spiralnie  zwijanych  oraz  skierować  do  realizacji  zamówienia  kierownika 

budowy  i  projektanta  branży  sanitarnej,  którzy  realizowali  co  najmniej  jedną  robotę 

budowlaną w technologii rur spiralnie zwijanych (i to dla wszystkich przypadków dodatkowo 

„gdzie  wysokość  kanału  macierzystego  poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła 

minimum  1400  mm,  a  łączna  długość  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii 

wynosiła  co  najmniej  0,5  km”),  co  prowadzi  do  nieuzasadnionego  ograniczenia  (a  wręcz 

wyeliminowania) konkurencji i do uprzywilejowania jednego wykonawcy 

– spółki Blejkan S.A. 

w Szczecinie,  

art.  102  w  zw.  z  art.  101  i  art.  16  pkt  1  u.p.z.p.  poprzez  opisanie  przedmiotu 

zamówienia  w  sposób  wykraczający  poza  określone  tam  sposoby,  co  polegało  na  tym,  

że  w  warunkach  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  WWIORB-05  Moduły  GRP, 

WWIORB-06  Kinety  GRP  oraz  WWIORB-07  Kinety  GRP  Z

amawiający  określił  –  dla 

modułów  i  elementy  GRP,  które  mają  być  używane  przy  realizacji  zamówienia  –  między 

innymi  takie  sz

czegółowe  właściwości  jak  „procentowy  udział  włókna  szklanego  w  całej 

strukturze laminatu min. 35-

45%” oraz „procentowy udział żywicy w całej strukturze laminatu 

min.  65-

55%”,  które  to  właściwości  nie  wpływają  na  parametry  wytrzymałościowe  i  inne 

parametry 

określone  przez  zamawiającego,  natomiast  ograniczają  konkurencję,  zawężając 

materiały,  z  których  ma  być  wykonane  zamówienie  do  materiałów  pochodzących  od 

wąskiego kręgu producentów (jeśli nie od jednego producenta).  

Odwołujący wnosił o:  

nakazanie Zam

awiającemu usunięcie:  

a) 

z ogłoszenia o zamówieniu następujących punktów:  

−  

pkt III.1.3) ppkt 1.1 lit. b),  

−  

pkt III.1.3) ppkt 1.1 lit. d),  

b) 

z SWZ następujących punktów:  

−  

pkt 5.1.1.2.1 lit. b),  

−  

pkt 5.1.1.2.1 lit. d),  

−  

pkt 5.1.1.3.2 lit. b) tiret 2,  

−  

pkt 5.1.1.3.4 lit. b) tiret 2,  

c) 

z PFU punktu 2.2.2.2,  

d) 

z dokumentów zamówienia całych warunków wykonania i odbioru robót budowlanych 

WWiORB-

04 Bezwykopowa renowacja kolektora metodą rur spiralnie zwijanych,  

nakazanie  Zamawiaj

ącemu  dokonania  następujących  zmian  w  następujących 

dokumentach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego:  


a) 

w  części  1  kontraktu  (akt  umowy)  usunięcie  wszystkich  przypadków  wystąpienia 

zwrotów  „oraz  Rury  spiralnie  zwijane”  albo  „oraz  Rur  spiralnie  zwijanych”  z  następujących 

punktów:  

−  

pkt 4.2,  

−  

pkt 8.7 ust. 1 lit. a),  

−  

pkt 8.7 ust. 7,  

−  

pkt 10.1,  

−  

pkt 10.5,  

−  

pkt 11.9,  

−  

pkt 11.10,  

−  

pkt 11.12,  

b) 

w  części  2  kontraktu  (karta  gwarancyjna)  usunięcie  wszystkich  przypadków 

wystąpienia  zwrotów  „oraz  Rury  spiralnie  zwijane”  albo  „lub  Rur  spiralnie  zwijanych”  

z następujących jednostek redakcyjnych: −  pkt I,  

−  

pkt II,  

−  

pkt III,  

−  

pkt IV,  

−  

nienumerowanego akapitu „okres gwarancji”,  

c) 

w  warunkach  wykonania  i  odbi

oru  robót  budowlanych  WWIORB-05  Moduły  GRP, 

WWIORB-06  Kinety  GRP  oraz  WWIORB-

07  Kinety GRP  usunięcie wszystkich przypadków 

wystąpienia zwrotów, które określają dla modułów i elementy GRP, które mają być używane 

przy realizacji zamówienia, takie szczegółowe właściwości jak:  

−  

„procentowy udział włókna szklanego w całej strukturze laminatu min. 35-45%”,  

−  

„procentowy udział żywicy w całej strukturze laminatu min. 65-55%”, w tym zwłaszcza 

zwrotów zacytowanych powyżej,  

dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dow

odów  wskazanych  w  treści  uzasadnienia 

odwołania, a ponadto także:  

a) 

wystąpienie  przez  Izbę  do  RTi  Austria  Gmbh  Oddział  w  Polsce,  ul.  Królowej 

Marysieńki  90,  02954  Warszawa z  zapytaniem, czy  technologia rur  spiralnie zwijanych jest 

zastrzeżona  prawnie  i  czy  oprócz  RTi  Austria  Gmbh  istnieją  inne  podmioty  uprawnione  

i  posiadające  możliwość  udostępnienia  tej  technologii  do  stosowania  na  terenie  Polski, 

ewentualnie  przesłuchanie  na  powyższe  okoliczności  świadka  w  osobie  dyrektora  S.  S. 

(wezwanie na adres: RTi 

Austria Gmbh Oddział w Polsce, ul. Królowej Marysieńki 90, 02-954 

Warszawa),  

b) 

zobowiązanie  Zamawiającego,  żeby  przedstawił  Izbie  i  Odwołującemu  zestawienie 

wszystkich  odcinków  kanalizacji  na  terenie  Warszawy  poddanych  renowacji  metodą 


bezwykopową  ze  wskazaniem,  jaka  część  z  nich  została  poddana  renowacji  z  użyciem 

technologii rur spiralnie zwijanych, a jaka innymi technologiami,  

c) 

dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodu  z  odpowiedzi  Z

amawiającego z 1 kwietnia 

2022  r.  na  pytania  O

dwołującego  na  okoliczność,  że  Zamawiający  nie  wytłumaczył 

merytorycznie, dlaczego określa dla rur i modułów GRP minimalny skład procentowy żywicy  

i  włókna  szklanego  oraz  nie  odpowiedział  na  argumenty  Odwołującego  przemawiające 

przeciwko usunięciu wymogów w tym zakresie z dokumentów zamówienia,  

d) 

dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa w 

specjalności  bezwykopowej  renowacji  kanalizacji  na  okoliczność,  że  (i)  technologia  rur 

spiralnie  zwijanych  jest  najdroższą  technologią  bezwykopowej  renowacji  kanalizacji  i  jest 

najrzadziej  stosowana  w  Polsce,  (ii)  technologia  GRP  zapewnia  taki  sam  efekt  renowacji 

kanalizacji,  jak  technologia  rur  spiralnie  zwijanych  oraz  (iii)  oczekiwany  przez 

Z

amawiającego skład żywicy i włókna szklanego nie zapewnia modułom i elementom GRP 

lepszych parametrów odpornościowych czy wytrzymałościowych, niż w przypadku modułów  

i elementów GRP, które mają inny skład (takie same efekty można osiągnąć także stosując 

produkty o innym składzie).  

W uzasadnieniu zarzutów odwołania podano, że 1 marca 2022 r. Zamawiający ogłosił 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Modernizacja kolektora ściekowego 

pomiędzy komorą układu przesyłowego do studni na kolektorze zrzutowym z przepompowni 

Żerań”  o  nr  ref.  02297/WS/PW/PZP-DRZ-WRI/B/2021,  które  zostało  opublikowane  

w  Dz.  Urz.  UE  2022/S  042-109981,  suplement  2022/S  022-055962.  Z 

treści  ogłoszenia,  

a także z treści SWZ wynika, że Zamawiający – w ramach wcześniejszego postępowania – 

wymagał  od  wykonawców  wykazania  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu  

m.in.  w  postaci  doświadczenia  w  zakresie:  (i)  wykonania  co  najmniej  jednej  roboty 

budowalnej (umowy) polegającej na bezwykopowej przebudowie lub renowacji odcinka sieci 

kanalizacyjnej  z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  oraz  (ii)  opracowania 

dokumentacji projektowej na taką robotę budowlaną, a także (iii) skierowania do wykonania 

zamówienia  kierownika  budowy  i  (iv)  skierowania  do  wykonania  zamówienia  projektanta 

branży sanitarnej, którzy mają doświadczenie przy wykonaniu roboty budowlanej polegającej 

na bezwykopowej przebudowie lub renowacji odcinka sieci kanalizacyjnej z zastosowaniem 

technologii  rur  spiralnie  zwijanych.  Nie  może  to  być  jednak  dowolna  robota,  a  konkretnie 

przez  zamawiającego  ograniczona minimalną  wysokością i  długością kanału poddawanego 

renowacji. Ponadto jak wynika z pozostałych dokumentów zamówienia, tj. PFU i WWiORB, 

zamawiający  wymaga  zastosowania  przy  realizacji  zamówienia  technologii  rur  spiralnie 

zwijanych.  


Pomimo  tego,  że  do  każdego  przetargu  na  renowację  kanalizacji  przystępuje  

w ostatnim czasie prawie zawsze co najmniej kilku wykonawców, w ramach wcześniejszego 

postępowania  została  złożona  wyłącznie  jedna  oferta.  Była  to  oferta  spółki  Blejkan  S.A.  ze 

Szczecina.  

Zamawiający  unieważnił  wcześniejsze  postępowanie  wskazując,  że  cena  jedynej 

oferty  przekracza  kwotę,  którą  Zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia. 

Jednocześnie Zamawiający nie ma możliwości zwiększenia tej kwoty.  

Dnia 23 marca 2022 r. Z

amawiający ogłosił obecne postępowanie  

Dokumenty  zamówienia  w  bieżącym  postępowaniu  są  identyczne  z  dokumentami 

wcześniejszego  postępowania,  które  zostało  unieważnione.  Oznacza  to,  że  pomimo,  

iż w ramach wcześniejszego postępowania została złożona tylko jedna oferta, Zamawiający 

nadal 

wymaga  od  wykonawców  doświadczenia  i  potencjału  osobowego  z  doświadczeniem  

w  zakresie  zastosowania  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  (i  to  nie  jakiegokolwiek 

doświadczenia,  ale  bardzo  precyzyjnie  określonego  co  do  wysokości  i  długości  kanału),  

a  także  wymaga  od  wykonawców  zastosowania  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  przy 

realizacji zamówienia.  

Odwołujący  zaznaczył,  że  technologia  rur  spiralnie  zwijanych  jest  technologią 

najdroższą  i  najbardziej  czasochłonną  z  dostępnych  technologii  bezwykopowej  renowacji 

kanalizacji.  Z  tego  powodu  bardzo  rzadko  stosuje  się  ją  w  Polsce  lub  innych 

średniozamożnych  krajach.  Technologia  rur  spiralnie  zwijanych  pochodzi  z  Japonii,  

a w Europie dysponuje nią wyłącznie jeden podmiot – austriacka spółka RTi Austria Gmbh, 

k

tóra  posiada  swój  oddział  także  w  Polsce.  Stosowanie  rur  spiralnie  zwijanych  bez 

współpracy  z  RTi  jest  obiektywnie  niemożliwe.  Aby  zastosować  omawianą  technologię 

należy zawrzeć umowę, w ramach której RTi udostępni technologię i przeszkoli pracowników 

z je

j stosowania. Spółka ta ma natomiast najprawdopodobniej zawartą umowę partnerską lub 

inną formę porozumienia ze spółką Blejkan S.A. ze Szczecina.  Na stronie internetowej RTi 

określenie  „SPR”,  czyli  określenie  (nazwa)  rur  spiralnie  zwijanych,  występuje  za  każdym 

razem  z  dodatkiem  znaku  TM,  co  oznacza  zastrzeżony  znak  towarowy  (trade  mark). 

Wskazuje to, że technologia rur spiralnie zwijanych jest zastrzeżona prawnie.  

W  Polsce  było  najprawdopodobniej  tylko  kilka  przypadków  renowacji  kanalizacji  

z  zastosowani

em  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  o  wielkości  przekrojów  wymaganych 

przez  zamawiającego,  z  czego  największego  zamówienia  udzielił  właśnie  Zamawiający 

Miejskie  Przedsiębiorstwo  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.st.  Warszawie  S.  A.  w  2017  r. 

Wykonawcą było wówczas konsorcjum firm – Blejkan S.A. ze Szczecina, a także RTi Poland 

sp. z o.o.  


W  ramach  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  z  2017  r.  stawiane 

wykonawcom wymogi udziału w postępowaniu były następujące:  

III.1.3)  Zdolność  techniczna  i  kwalifikacje  zawodowe  Kryteria  kwalifikacji  zgodnie  

z dokumentami zamówienia Wykaz i krótki opis kryteriów kwalifikacji:  

Minimalny poziom ewentualnie wymaganych standardów:  

1. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału 

w postępowaniu dotyczące:  

1.zdolności technicznej lub zawodowej (DOŚWIADCZENIA) tj.:  

Wykonawcy,  którzy  w  okresie  ostatnich  5  lat  (słownie:  pięć)  przed  upływem  terminu 

składania ofert, a jeżeli okres prowadzonej działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonali 

co najmniej 1 robotę budowlaną (umowę) polegającą na wykonaniu renowacji bezwykopowej 

profilowanych  kanałów  przełazowych  o  minimalnej  wysokości  1,10  m  lub  wykonaniu 

renowacji  bezwykopowej  kanałów  rurowych  o  średnicy  min  1,00  m  z  użyciem  metod:  rury 

spiralnie  zwijanej  lub  rękawa  lub  paneli  GRP  o  wartości  równej  lub  większej  od  wartości 

stanowiącej równowartość 10 000.000,00 zł bez podatku VAT.  

1.2. zdolności technicznej lub zawodowej (OSOBY) tj.:  

a) 

Wykonawcy,  którzy  wskażą  co  najmniej  1  osobę,  skierowaną  do  realizacji 

zamówienia,  tj.  do  pełnienia  funkcji  Projektanta,  posiadającą  uprawnienia  budowlane  bez 

ograniczeń  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji,  urządzeń  cieplnych, 

wentylacyjnych,  gazowych,  wodociągowych  i  kanalizacyjnych  do  projektowania  wydane  na 

podstawie  aktualnie  obowiązujących  przepisów  prawa  (lub  odpowiadające  im  uprawnienia 

wydane  na  podstawie  wcześniej  obowiązujących  przepisów  prawa,  wystarczające  do 

realizacji przedmiotu zamówienia).  

b) 

Wykonawcy,  którzy  wskażą  co  najmniej  1  osobę,  skierowaną  do  realizacji 

zamówienia,  tj.  do  pełnienia  funkcji  Projektanta,  posiadającą  uprawnienia  budowlane  bez 

ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej do projektowania wydane na podstawie 

aktualnie  obowiązujących  przepisów  prawa  (lub  odpowiadające  im  uprawnienia  wydane  na 

podstawie  wcześniej  obowiązujących  przepisów  prawa,  wystarczające  do  realizacji 

przedmiotu zamówienia).  

c) 

Wykonawcy,  którzy  wskażą  co  najmniej  1  osobę,  skierowaną  do  realizacji 

zamówienia, tj. do pełnienia funkcji Kierownika Budowy posiadającą uprawnienia budowlane 

bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń cieplnych, 

wentylacyjnych,  gazowych,  wodociągowych  i  kanalizacyjnych  do  kierowania  robotami 

budowlanym

i  wydane  na  podstawie  aktualnie  obowiązujących  przepisów  prawa  

(lub  odpowiadające  im  uprawnienia  wydane  na  podstawie  wcześniej  obowiązujących 

przepisów prawa, wystarczające do realizacji przedmiotu zamówienia).  


Z powyższego wynika, że w ramach postępowania z 2017 r. zamawiający dopuszczał 

doświadczenie  wykonawcy  w  zakresie  zastosowania  rękawa  lub  rur  GRP  zamiennie  

z  doświadczeniem  w  zakresie  zastosowania  rur  spiralnie  zwijanych.  Natomiast  od 

projektantów  i  kierownika  budowy  zamawiający  nie  oczekiwał  żadnego  doświadczenia, 

nawet  z  zakresu  zastosowania  powszechnej  technologii  GRP,  a  jedynie  posiadania 

właściwych uprawnień budowlanych.  

Aktualnie 

w  ocenie  Odwołującego  ani  w  technice,  ani  w  uwarunkowaniach 

terenowych,  nie  doszło  do  żadnych  zmian  uzasadniających  tak  radykalne  podwyższenie 

przedmiotowych oczekiwań.  

Stawiane  obecnie  przez 

Zamawiającego  wymogi  udziału  są  tak  sformułowane,  

że może je spełnić tylko jeden wykonawca, czyli spółka Blejkan S.A. ze Szczecina, ponieważ 

tylko  on  posiada  doświadczenie  z  zakresu  projektowania  i  wykonawstwa  renowacji 

bezwykopowej, 

„gdzie  wysokość  kanału  macierzystego  poddawanego  przebudowie  lub 

renowacji wynosiła minimum 1400 mm, a łączna długość odcinków o tej wysokości oraz w tej 

technologii  wynosiła  co  najmniej  0,5  km”  i  jednocześnie  dysponuje  potencjałem  osobowym  

w  postaci  uprawnionych  projektantów  i  kierownika  budowy  z  doświadczeniem  w  zakresie 

renowacji  o  takich  parametrach.  Doświadczenie  to  zostało  zdobyte  przez  Blejkan  S.A.  

i  zatrudnianych  przez  niego  projektantów  i  kierownika  właśnie  u  zamawiającego  w  ramach 

postępowania z 2017 r. Do postępowania nie jest w stanie przystąpić ani samo RTi, gdyż nie 

posiada  potencjału  osobowego  (ponieważ  to  pracownicy  Blejkan  S.A.  byli  projektantami  

i  kierownikiem  budowy  w  ramach  zam

ówienia  z  2017  r.),  ani  nawet  jedna  z  większych  na 

polskim  rynku  renowacji  bezwykopowych  spółka  Aarsleff  sp.  z  o.o.  w  Warszawie,  będąca 

częścią  międzynarodowej  grupy  z  siedzibą  w  Danii,  która  również  startuje  w  bardzo  wielu 

przetargach na renowacje bezwykopowe w Polsce.  

Zgodnie  z  art.  16  pkt  1  ustawy  Pzp

,  zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji  oraz  równe  traktowanie  wykonawców.  Przepis  ten  ustanawia  zasadę  uczciwej 

konkurencji. Zgodnie z art. 16 pkt 3 ustawy Pzp

, zamawiający przygotowuje i przeprowadza 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  proporcjonalny.  Przepis  ten  ustanawia 

zasadę proporcjonalności.  

Zgodnie  z  art.  99  ust.  1  ustawy  Pzp

,  przedmiot  zamówienia  opisuje  się  w  sposób 

jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, 

uwzględniając  wymagania  i  okoliczności  mogące  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty. 

Zgodnie z art. 99 ust. 4 ustawy Pzp

, przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, 

który  mógłby  utrudniać  uczciwą  konkurencję,  w  szczególności  przez  wskazanie  znaków 

towarowych,  patentów  lub  pochodzenia,  źródła  lub  szczególnego  procesu,  który 


charakteryzuje  produkty  lub  usługi  dostarczane  przez  konkretnego  wykonawcę,  jeżeli 

mogłoby  to  doprowadzić  do  uprzywilejowania  lub  wyeliminowania  niektórych  wykonawców 

lub produktów.  

Z  art.  112  ust.  1  ustawy  Pzp  wynika, 

że  zamawiający  określa  warunki  udziału  

w  postępowaniu  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  umożliwiający 

ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  w  szczególności 

wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.  

O

bowiązek  przestrzegania  zasady  uczciwej  konkurencji  przez  zamawiającego 

zarówno  na  etapie  przygotowania,  jak  i  prowadzenia  postępowania  znajduje  swój  wyraz  

w  przepisach  odnoszących  się  do  poszczególnych  instytucji  oraz  rozwiązań  ustawowych  

i  dotyczy  takich  sytuacji,  jak  np.  próby  ograniczenia  konkurencji  przez  zawężenie  kręgu 

wykonawców  ponad  potrzebę  zapewnienia,  że  zamówienie  będzie  wykonywać  wykonawca 

wiarygodny  i  zdolny  do  jego  realizacji  czy  też  może  polegać  na  wskazaniu  wąskiej  grupy 

(bądź jednego) produktów lub usług, nieuzasadnionym celem udzielania zamówienia.  

Ponadto  dyspozycja  art.  112  ust.  1  obliguje  zam

awiającego  do  określenia  opisu 

sposobu  dokonania  oceny  spełniania  warunków  w  sposób,  który  powinien  być  związany  

z  przedmiotem  zamówienia  oraz  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia.  Niezwykle 

ważnym  etapem  związanym  z  przygotowaniem  postępowania  jest  sporządzenie  opisu 

przedmiotu zamówienia, który z jednej strony stanowić będzie wyraz rzeczywistych potrzeb 

zamawiającego a z drugiej nie będzie wprowadzał nieuzasadnionych barier zniechęcających 

lub  wręcz  uniemożliwiających  ubieganie  się  o  dane  zamówienie.  Obowiązek  zachowania 

uczciwej  konkurencji  nie  wyłącza  uprawnienia  zamawiającego,  do  uzyskania  świadczenia 

zgodnego  z  jego  uzasadnionymi  oczekiwaniami.  Konieczność  zapewnienia  uczciwej 

konkurencji nie obliguje zatem zamawiającego do nabywania dostaw, usług lub robót, które 

nie  będą  odpowiadać  jego  uzasadnionym  potrzebom.  Jednakże  podkreślić  należy,  że 

potrzeby te muszą być realne, niezbędne dla osiągnięcia założonego przez zamawiającego 

celu,  nie  dające  się  uzyskać  w  żaden  inny  sposób.  Tym  samym  nie  jest  dopuszczalna 

sytuacja, w której zamawiający opisuje przedmiot zamówienia ograniczając w istotny sposób 

konkurencję,  podczas  gdy  inny  niż  opisany  w  SWZ  sposób  wykonania  tegoż  zamówienia 

pozwoliłby mu uzyskać ten sam efekt, a jednocześnie większa ilość wykonawców uzyskałaby 

dostęp  do  zamówienia.  W  takiej  sytuacji  bowiem  nie  mamy  do  czynienia  z  rzeczywiście 

uzasadnionymi  potrzebami  zamawiającego,  a  co  za  tym  idzie  –  ograniczenie  konkurencji 

polegające  na  uniemożliwieniu  złożenia  oferty  wykonawcom  obiektywnie  zdolnym  do 

wykonania  zamówienia,  również  nie  jest  uzasadnione  (wyrok  KIO  z  11.12.2017  r.,  

KIO 2478/17, KIO 2480/17, LEX nr 2437560). 


Ograniczenie  konkurencji 

w  opisie  przedmiotu  zamówienia,  aby  było  akceptowalne, 

musi  być  uzasadnione  obiektywnymi  i  niedyskryminującymi  potrzebami  zamawiającego.  

Tak  więc,  postawione  w  SWZ  wymagania muszą  znajdować  uzasadnienie  w  obiektywnych 

potrzebach  zamawiającego.  A  contrario  nieakceptowalne  będą  wymagania  ograniczające 

konkurencję w sposób arbitralny, nieuzasadniony obiektywnymi potrzebami zamawiającego, 

czy  też  nie  proporcjonalne  w  stosunku  do  oczekiwanego  efektu.  Jeżeli  potrzeby 

zamawiającego  mogą  zostać  zaspokojone  poprzez  zastosowanie  środków  mniej 

restrykcyjnych dla wykonawców i poszerzających dostęp do zamówienia, to środki te należy 

zastosować. 

W  ocenie  O

dwołującego  przytoczone  zasady  i  regulacje  szczegółowe  zostały  przez 

Z

amawiającego  naruszone  w  ramach  bieżącego  postępowania.  Zamawiający,  w  sposób 

nieuzasadniony celem zamówienia, czy jakimikolwiek zobiektywizowanymi względami (w tym 

zwłaszcza technologicznymi), ponad potrzebę ograniczył (a wręcz całkowicie wyeliminował) 

konkurencję,  przygotowując  dokumenty  zamówienia tak,  że  krąg  wykonawców  zdolnych  do 

ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  jest  ograniczony  wyłącznie  do  jednego 

podmiotu, tj. spółki Blejkan S.A.  

BRAK JEDNOZNACZNOŚCI I DOKŁADNOŚCI SWZ  

W  pkt  2.2.1  PFU  można  przeczytać,  że  preferowanymi  przez  Zamawiającego 

technologiami modernizacji są: dla zakresu B, C, D i E kolektora ściekowego: technologia rur 

spiralnie zwijanych.  

U

żyte w punkcie słowo „preferowanymi” jest niezwykle mylące, gdyż w bardzo wielu 

innych  dokumentach  zamówienia,  w  tym  w  pkt  2.2.2.2  w  zw.  z  pkt  2.2.2,  Zamawiający  za 

każdym razem przedstawia zastosowanie technologii rur spiralnie zwijanych jako obowiązek 

wykonawcy.  Odwołujący  przyjął  więc,  że  słowo  „preferowanymi”  to  jedynie  omyłka 

Z

amawiającego,  bowiem  z  kilku  innych  postanowień  dokumentów  zamówienia  wynika,  że 

Z

amawiający  wymaga  realizacji  części  zamówienia  w  technologii  rur  spiralnie  zwijanych. 

Mimo  tego  wymóg  sformułowania  opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób  jednoznaczny  

i dokładny nie został spełniony, co narusza przepis art. 99 ust. 1 ustawy Pzp i powoduje, że 

dokumenty  zamówienia  są  wewnętrznie  sprzeczne.  Taka  sprzeczność  może  z  kolei 

spowodować wątpliwości interpretacyjne, więc powinno się ją wyeliminować.  

Gdyby  Z

amawiający tłumaczył, że stosowanie technologii rur spiralnie zwijanych nie 

jest  obowiązkowe (właśnie ze względu na  użycie słowa „preferowanymi”  w  pkt  2.2.2 PFU), 

wówczas  należałoby  zapytać,  dlaczego  Zamawiający  eliminuje  z  udziału  w  postępowaniu,  

w  którym  nie  trzeba  stosować  technologii  rur  spiralnie  zwijanych,  wykonawców,  którzy  nie 

mają  doświadczenia  w  wykonywaniu  i  jednocześnie  zespołu  specjalistów  nie  mającego 


doświadczenia  w  zakresie  renowacji  kanalizacji  przy  użyciu  takich  właśnie  rur.  Tego 

Zamawiający nie wytłumaczył. 

NIEUZASADNIONY  WYMÓG  ZASTOSOWANIA  TECHNOLOGII  RUR  SPIRALNIE 

ZWIJANYCH  

Według pkt 2.2.1 PFU, technologia rur spiralnie zwijanych miałaby być stosowana na 

odcinkach  B,  C,  D  i  E  kolektora  ściekowego.  Wszystkie  odcinki  są  scharakteryzowane  

w PFU. Według PFU odcinki B, C, D i E nie są wcale znacząco inne, niż odcinki A, F, G, H 

oraz I, na których Zamawiający wymaga już zastosowania powszechnych i umiarkowanych 

cenowo technologii (głównie technologii GRP, a ponadto także technologii: laminacji matami 

z  włókna  szklanego  nasączanymi  żywicami  poliestrowymi  lub  winyloestrowymi,  renowacji  

z wykorzystaniem chemii budowlanej, technologii renowacji wykładziną CIPP – zob. pkt 2.2.1 

PFU).  Odcinki  B,  C,  D  i  E  wcale  nie  zostały  opisane  jako  specyficzne,  wymagające 

szczególnego  traktowania,  czy  posiadające  jakieś  znaczące  trudności  techniczne 

odbiegające od innych odcinków w ramach tego samego postępowania lub innych odcinków 

w  innych  częściach  Warszawy,  gdzie  Zamawiający  nie  wymagał  zastosowania  technologii 

rur spiralnie zwijanych. Zarówno odcinki B, C, D i E, jak i odcinek F były wykonane w latach 

70  i  80  XX  w.  i  są  to  kanały  żelbetowe.  Zatem  odcinki  te  mają  istotne  cechy  wspólne.  

Mimo  tego  Z

amawiający  wymaga  dla  nich  zastosowania  różnych  technologii,  z  czego  dla 

części z nich technologii wyjątkowo drogiej i rzadkiej, nie będącej jednocześnie technologią 

powszechnie dostępną. Zabieg ten prowadzi do ograniczenia konkurencji bez uzasadnienia 

technologicznego.  Zdaniem  O

dwołującego  w  pełni  potwierdza  to,  że  zarzut,  iż  wymóg 

stosowania  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  jest  nieuzasadniony  realnymi  potrzebami 

Z

amawiającego ani celem zamówienia. Ten sam efekt można osiągnąć poddając odcinek B, 

C, D i E renowacji w innej technologii, np. technologii GRP, do której dostęp ma wielu innych 

wykonawców.  

Na  terenie  Warszawy  już  wielokrotnie  miała  miejsce  zakończona  sukcesem 

renowacja  kanałów  takich  samym  lub  bardzo  podobnych,  jak  kanały  objęte  całym 

postępowaniem  (w  tym  takich  samych  jak  kanały  na  odcinkach  B,  C,  D  i  E)  z  użyciem 

technologii  GRP,  którą  posługuje  się  zdecydowanie  większa  liczba  wykonawców,  niż  tylko 

jeden  wykonawca.  Nie  ma  więc  żadnego  uzasadnienia  technicznego,  ani  jakiegokolwiek 

innego, dla zmiany wymogów akurat na tym odcinku i akurat w ramach tego postępowania. 

Jednocześnie  zmiana  wymogów  całkowicie  eliminuje  konkurencję  w  postępowaniu  i  daje 

możliwość ubiegania się o zamówienie wyłącznie jednemu wykonawcy.  

NIEUZASADNIONY 

WYMÓG 

DOŚWIADCZENIA 

PERSONELU 

WYKONAWCY  

W ZAKRESIE REALIZACJI ROBÓT Z UŻYCIEM RUR SPIRALNIE ZWIJANYCH  


Z

amawiający  narzuca  określoną  technologię,  która  miałaby  być  użyta  przy 

wykonywaniu robót budowlanych będących przedmiotem zamówienia, to dodatkowo stawia 

jeszcze kolejny wymóg, a mianowicie wymóg w zakresie doświadczenia kierownika budowy  

i  projektanta  branży  sanitarnej,  czyli  osób,  których  skierowania  przez  wykonawcę  do 

wykonywania  zamówienia  zamawiający  żąda  od  wykonawcy.  Zamawiający  nie  wymaga 

ogólnego doświadczenia tych osób przy wykonaniu np. co najmniej kilku robót budowlanych, 

których  przedmiotem  była  bezwykopowa  realizacja  kanalizacji  (albo  jakąkolwiek  

z  dostępnych  technologii  bezwykopowych  albo  jedną  z  kilku  wskazanych  przez 

zamawiającego  jako  technologie  równoważne).  Takie  postępowanie  mogłoby  bowiem  być 

postrzegane  jako  uzasadnione,  bowiem  stanowiące  wyraz  dążenia  Zamawiającego  do 

realizacji  zamówienia  przez  kluczowe  osoby  z  określonym,  minimalnym  doświadczeniem. 

Zamiast  tego  Z

amawiający  wymaga  doświadczenia  w  zakresie  wykonania  tylko  jednej 

roboty,  ale  za  to  bardzo  specyficznej 

–  renowacji  odcinka  sieci  kanalizacyjnej  

z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  (takich  ludzi  O

dwołujący  być  może 

jeszcze  byłby  w  stanie  pozyskać),  gdzie  jednocześnie  wysokość  kanału  macierzystego 

poddawanego  przebudowie  lub  renowacji  wynosiła  minimum  1400  mm,  a  łączna  długość 

odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  tej  technologii  wynosiła  co  najmniej  0,5  km  (takiego 

doświadczenia  według  wiedzy  Odwołującego  nie  ma  w  Polsce  nikt  oprócz  pracowników 

Blejkan S.A.).  

Te  same  uwagi  dotyczą  wymogu  posiadania  przez  wykonawcę  doświadczenia  

w  zakresie  realizacji  roboty  budowlanej  i  zaprojektowania  roboty  budowlanej  w  technologii 

rur  spiralnie  zwijanych,  g

dzie  wysokość  i  długość  kanału  była  taka,  jak  określono  

w dokumentach zamówienia.  

Tak  sformułowane  warunki  udziału  w  postępowaniu  są  nie  tylko  przesadnie  surowe  

i  eliminują  konkurencję,  ale  także  są  zupełnie  nieuzasadnione  jakimikolwiek  względami, 

ponie

waż  renowację  kanalizacji  z  użyciem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  jest  w  stanie 

przeprowadzić każdy wykonawca, który posiada doświadczenie w bezwykopowej renowacji 

kanalizacji, o ile oczywiście RTi Austria Gmbh zgodzi się mu tę technologię udostępnić.  

O  tym,  że  wymóg  Zamawiającego  w  zakresie  doświadczenia  wykonawcy  i  osób 

skierowanych  do  realizacji  zamówienia  jest  nieadekwatny  i  nieproporcjonalny,  a  przez  to 

nieuzasadniony,  świadczy  również  okoliczność,  że  Zamawiający  wymaga  od  wykonawcy  

i  tych  osób  wyłącznie  doświadczenia  w  zakresie  realizacji  robót  w  technologii  rur  spiralnie 

zwijanych, choć nie tylko takie technologie będą stosowane w ramach realizacji zamówienia 

publicznego objętego postępowaniem. Gdyby Zamawiającemu rzeczywiście zależało na tym, 

by  wykonawca  i  osoby  skierowane  do  realizacji  zamówienia  dysponowały  odpowiednim 

doświadczeniem  w  zakresie  realizacji  takich  robót,  jakie  Zamawiający  chce  zrealizować  


w  ramach  zamówienia,  to  chcąc  być  konsekwentnym,  Zamawiający  wymagałby  od 

wykonawcy  i  osób  biorących  udział  w  realizacji  zamówienia  doświadczenia  nie  tylko  

w  zakresie  renowacji  kanalizacji  z  zastosowaniem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  oraz 

technologii rur GRP, ale także w zakresie renowacji kanalizacji z zastosowaniem technologii 

laminacji  matami  z  włókna  szklanego  nasączanymi  żywicami  poliestrowymi  lub 

winyloestrowymi,  renowacji  z  wykorzystaniem  chemii  budowlanej,  czy  technologii  renowacji 

wykładziną  CIPP.  Zastosowania  również  takich  technologii  Zamawiający  wymaga  przecież  

w ramach postępowania (np. pkt 2.2.1 i nast. PFU oraz WWiORB). Zdaniem Odwołującego 

ten brak konsekwencji jest potwierdzeniem, że wymóg doświadczenia w zakresie renowacji 

kanalizacji  z  użyciem  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  nie  jest  podyktowany  realnymi 

potrzebami Z

amawiającego, czy celem postępowania, a jest jedynie środkiem ograniczenia, 

czy wręcz wyeliminowania konkurencji.  

O  tym,  że  wymóg  Zamawiającego  w  zakresie  doświadczenia  wykonawcy  i  osób 

skierowanych  do  realizac

ji  zamówienia  jest  nieadekwatny  i  nieproporcjonalny,  a  przez  to 

nieuzasadniony,  świadczy  również  okoliczność,  że  Zamawiający  wymaga  doświadczenia  w 

zakresie  renowacji  kanału  o  wysokości  co  najmniej  1400  mm,  a  tymczasem  wysokość 

kanałów  na  odcinkach  B,  C,  D  i  E,  gdzie  ma  być  według  PFU  stosowana  technologia  rur 

spiralnie zwijanych, dochodzi do 2000 mm (odcinek D 

– kanał DN 2000, odcinek E – kanał 

DN  2000).  Gdyby  Z

amawiającemu  faktycznie  chodziło  o  to,  żeby  zamówienie  wykonywały 

osoby, które mają doświadczenie w zakresie co najmniej jednej realizacji na dokładnie taką 

samą robotę, jak robota objęta zamówieniem, to omawiany wymóg odnosiłby się do kanału o 

wysokości minimum 2000 mm, a nie 1400 mm. W takim jednak wypadku wymogu tego nie 

byłaby w stanie spełnić zapewne nawet spółka Blejkan S.A., gdyż żadna taka robota nie była 

jeszcze nigdy w Polsce realizowana w technologii rur spiralnie zwijanych.  

NIEWŁAŚCIWE OPISANIE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA  

Przepis art. 102 ustawy Pzp stanowi:  

1.  W  przypadku,  o  którym  mowa  w  art.  101  ust.  1  pkt  2,  zamawiający  określa  w  opisie 

przedmiotu  zamówienia  na  roboty  budowlane  wymagane  cechy  materiału,  produktu  lub 

usługi,  odpowiadające  przeznaczeniu  zamierzonemu  przez  zamawiającego,  które  mogą 

dotyczyć w szczególności:  

określonych poziomów oddziaływania na środowisko i klimat;  

wymagań w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych;  

określonej  wydajności,  bezpieczeństwa  lub  wymiarów,  w  tym  procedur  dotyczących 

zapewnienia jakości;  

określonej terminologii, symboli, testów i metod testowania;  

określonego opakowania i oznakowania;  


określonej etykiety;  

instrukcji użytkowania;  

procesów i metod produkcji na każdym etapie cyklu życia obiektów budowlanych;  

dodatkowych  badań  i  testów  przeprowadzanych  przez  jednostki  autoryzowane  

w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  13  kwietnia  2016  r.  o  systemach  oceny  zgodności  i  nadzoru 

rynku (Dz.U. z 2021 r. poz. 514);  

określonych zasad dotyczących projektowania i kosztorysowania;  

warunków testowania, kontroli i odbioru obiektów budowlanych;  

metod i technik budowy;  

wszelkich pozostałych warunków technicznych.  

2.  W  przypadku,  o  którym  mowa  w  art.  101  ust.  1  pkt  2,  zamawiający  określa  w  opisie 

przedmiotu  zamówienia  na  dostawy  lub  usługi  wymagane  cechy  produktu  lub  usługi,  które 

mogą dotyczyć w szczególności:  

posiadania przez dostawę lub usługę cech, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4-7 oraz 

określonych poziomów jakości;  

określonej  wydajności,  przeznaczenia  produktu,  bezpieczeństwa  lub  wymiarów,  

w  tym  wy

magań  odnoszących  się  do  produktu  w  zakresie  nazwy,  pod  jaką  produkt  jest 

sprzedawany;  

procesów  i  metod  produkcji  na  każdym  etapie  cyklu  życia  dostawy  lub  usługi  oraz 

procedury oceny zgodności. 

W  warunkach  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  WWIORB-05  Moduły  GRP, 

WWIORB-06  Kinety  GRP  oraz  WWIORB-07  Kinety  GRP  Z

amawiający  określił  –  dla 

modułów  i  elementy  GRP,  które  mają  być  używane  przy  realizacji  zamówienia  –  takie 

szczegółowe  właściwości  jak  „procentowy  udział  włókna  szklanego  w  całej  strukturze 

laminatu  min.  35-

45%” oraz „procentowy udział żywicy w całej strukturze laminatu min. 65-

55%”. Żaden z przykładowych sposobów opisu przedmiotu zamówienia wymienionych w art. 

102  (ani  w  art.  101  ustawy  Pzp

)  nie  wymienia  składu  materiału  budowlanego,  czy  też 

mo

żliwości określenia przez zamawiającego konkretnej, mierzonej w procentach, zawartości 

określonego  komponentu  (składnika  produkcji)  materiału  budowlanego.  Takiego  poziomu 

szczegółowości  nie przewidują nawet  Normy  Europejskie i światowe, które zostały  przyjęte 

jako polskie normy, dotyczące wyrobów z tworzywa sztucznego GRP w zakresie kanalizacji 

(PN-EN 23856, PN-EN 14364, PN-EN 1796, PN-ISO 16611, PN ISO 25780, PN-EN 15383). 

Wszystkie one skupiają się bowiem na parametrach wytrzymałościowych i odporności, czyli 

podstawowych parametrach weryfikacji jakości modułów i elementów GRP.  


W praktyce wskazanie składu procentowego włókna szklanego i żywicy prowadzi do 

eliminacji  największego  i  najpowszechniejszego  producenta  rur  GRP,  czyli  spółki  Amiblu 

Poland  sp.  z  o.o.,  natomiast  preferuje  Marplast  sp.  z  o.o.,  czyli  producenta  takich  rur,  

z których współpracuje spółka Blejkan S.A.  

To,  czy  określona  rura  GRP  ma  taką  minimalną  procentową  zawartość  żywicy  

i  włókna  szklanego,  jak  określa  zamawiający,  nie  ma  znaczenia  w  kontekście  parametrów 

wytrzymałościowych  i  odporności  tej  rury.  Wymogi  nie  są  zatem  w  żaden  sposób 

uzasadnione,  ten  sam  efekt  da  się  osiągnąć  przy  zastosowaniu  do  realizacji  zamówienia 

innych rur, mających inny skład.  

Reasumując,  Odwołujący  podkreślił,  że  o  tym,  że  wymogi  bieżącego  postępowania 

są  nieuzasadnione  i  niepodyktowane  celem  zamówienia  świadczy  fakt,  że  w  co  najmniej 

jednym postępowaniu, które ten sam Zamawiający wcześniej zorganizował:  

-  Z

amawiający  dopuszczał  technologię  rur  spiralnie  zwijanych  (bardzo  rzadko 

stosowaną i drogą) jako równoważną z innymi powszechnie stosowanymi i nie aż tak drogimi 

technologiami (rękaw,  panele GRP) -  Zamawiający nie  wymagał  od  kierownika budowy  ani 

projektantów  doświadczenia  z  zakresu  realizacji  robót  z  użyciem  rur  spiralnie  zwijanych,  

a już na pewno nie o tak dużym przekroju jak 1400 mm i nie na odcinku 0,5 km i dopuszczał, 

że  osoby  bez  takich  doświadczeń  są  w  stanie  należycie  spełnić  cele  postępowania  

i należycie zrealizować zamówienie.  

Ponadto 

Odwołujący zauważył, że w bieżącym postępowaniu jedynie 4 z 9 odcinków 

ma  według  Zamawiającego  podlegać  renowacji  w  technologii  rur  spiralnie  zwijanych, 

natomiast  posługując  się  kryterium  doświadczenia  w  zakresie  rur  spiralnie  zwijanych 

Z

amawiający  eliminuje  konkurencję  odnośnie  całości  zamówienia,  czyli  również  w  zakresie  

5  odcinków,  na  których  technologia  rur  spiralnie  zwijanych  nie  musi  być  obowiązkowo 

stosowana. W tych okolicznościach, nawet jeśli Zamawiającemu uda się obronić rzeczywiste 

potrzeby w zakresie zastosowania rur spiralnie zwijanych na odcinkach B, C, D i E, to i tak 

zasada  proporcjonalności  zostanie  naruszona,  gdyż  wymogi  Zamawiającego  w  zakresie 

doświadczenia  w  stosowaniu  technologii  rur  spiralnie  zwijanych  w  żaden  sposób  nie  są 

związane z pozostałym zakresem zamówienia.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  Odwołujący  uważa,  że  wniesienie  odwołania  jest 

konieczne i uzasadnione. 

O

dwołujący  zaznaczył  także,  że  posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia,  a  gdyby 

nie  kwestionowane  postanowienia  dokumentów  zamówienia,  mógłby  się  o  to  zamówienie 

ubiegać, gdyż posiada bardzo szerokie doświadczenie w zakresie bezwykopowej renowacji 

kanalizacji  w  technologii  GRP  i  wszelkich  innych  technologii  wymienionych  w  dokumentach 

zamówienia, z wyjątkiem technologii rur spiralnie zwijanych.  


O

głoszenie o  zamówieniu zostało opublikowane 23 marca  2022  r.  wobec  czego,  na 

podstawie  art.  515  ust.  2  pkt  1  w  zw.  z  art.  509  ust.  2  ustawy  Pzp.,  termin  na  wniesienie 

odwołania  został  zachowany.  Odwołujący  w  prawidłowy  sposób  przekazał  Zamawiającemu 

k

opię odwołania. Wpis od odwołania w wymaganej wysokości został uiszczony na rachunek 

UZP.  

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  Stron  I  Uczestników  postępowania 

odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz 

oświadczeń,  a  także  stanowisk  Stron  i  Uczestników  postępowania,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania,  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych  i  mogło  zostać  rozpoznane 

merytorycznie. 

Izba  ustaliła,  że  Wykonawca  wnoszący  odwołanie  wykazał  interes  w  korzystaniu  ze 

środków  ochrony  prawnej.  Wykonawca  jest  podmiotem  zainteresowanym  udziałem  

w postępowaniu i uzyskaniem zamówienia, chce złożyć ofertę w ogłoszonym postępowaniu. 

Na  etapie  dokonywania  przez 

Zamawiającego  w  SWZ  opisu  przedmiotu  zamówienia  

i ustalania warunków udziału umożliwiających staranie się o uzyskanie zamówienia, czy też 

formułowania obowiązków umownych, ukształtowanie treści tych dokumentów w taki sposób, 

który  narusza  uczciwą  konkurencję,  uniemożliwia  lub  utrudnia  wykonawcy  złożenie  oferty  

i  uzyskanie  zamówienia,  godzi  w  interes  wykonawcy  w  uzyskaniu  danego  zamówienia. 

Ponadto  taki  opis  prowadzi  do  powstania  szkody  po  stronie  tego  Wykonawcy  w  postaci 

utraty korzyści, z jakimi wiązać się może uzyskanie zamówienia.  

Do  postępowania  odwoławczego  zgłoszenie  przystąpień  złożyli  następujący 

Wykonawcy: 

po stronie Odwołującego: 

AARSLEFF Sp

ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie; 

Amiblu  Poland  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Dąbrowie 

Górniczej; 

MELIORANT T. Z. 

i Spółka, Spółka komandytowa z siedzibą w Garwolinie; 

Przedsiębiorstwo  Produkcyjno-Handlowe  "MELIOREX"  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialn

ością z siedzibą w Szkocji, Raczki 

po stronie Zamawiającego: 

GSG Industria Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Szczecinie; 

RTi Austria GmbH 

z siedzibą w Pucking, Austria 


Izba  potwierdziła  skuteczność  wszystkich  złożonych  przystąpień  i  dopuściła 

wykonawców jako Przystępujących, odpowiednio po stronie Zamawiającego i Odwołującego. 

Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił jego oddalenie 

w całości.  

Przystępujący po stronie Zamawiającego popierali jego stanowisko i zgodnie wnosili 

o oddalenie odwołania. 

Przystępujący po stronie Odwołującego wnosili o uwzględnienie odwołania w całości.  

Na postawie dokumentacji  postępowania  złożonej  przez Zamawiającego  na  nośniku 

elektronicznym Izba ustaliła, że Odwołujący prawidłowo przytoczył w odwołaniu zapisy SWZ 

istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotu sporu i nie zachodziła konieczność ich powtarzania. 

Biorąc  pod  uwagę  zgromadzony  materiał  dowodowy,  po  wysłuchaniu  Stron  

i Uczestników postępowania, Izba doszła do przekonania, że odwołanie nie zasługiwało na 

uwzględnienie i oddaliła je w całości. 

Grupa  zarzutów  dotyczących  zasadności  wymogu  zastosowania  technologii  rur 

spiralnie zwijanych przy realizacji zamówienia. 

Z  uwag  natury  ogólnej  dostrzeżenia  wymaga  w  ślad  za  orzecznictwem,  że  zasady 

związane  z  prowadzeniem  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  wyrażone  

w przepisach ustawy Pzp 

odnoszących się do wszystkich podmiotów uczestniczących w tym 

procesie  nie  mogą  być  interpretowane  w  taki  sposób,  że  wymagane  jest  dopuszczenie 

wszystkich  zainteresowanych  zamówieniem  a  wybór  produktu,  który  należy  zaoferować  

w ramach danego zamówienia, pozostawiony jest wykonawcom (tak wyrok KIO z 22 marca 

2012 r., sygn. akt: KIO 471/12). Obowiązek przestrzegania reguł określonych w przepisach 

ustawy Pzp 

odnoszących się do opisu przedmiotu zamówienia, nie oznacza, że zamawiający 

nie ma prawa określić przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający jego potrzeby i aby 

uzyskać  oczekiwany  efekt,  nawet  jeśli  wyklucza  to  możliwość  dopuszczenia  do  realizacji 

zamówienia  wszystkich  wykonawców  działających  na  rynku.  Prawem  zamawiającego  jest 

takie  opisanie  przedmiotu  zamówienia,  którego  realizacja  zaspokoi  w  najszerszym 

kontekście określone potrzeby społeczne (tak wyrok KIO z 28 marca 2014 r., sygn. akt KIO 

486/14).  Niewątpliwie  granicę  dozwolonych  działań  zamawiającego  w  zakresie  opisu 

przedmiotu  zamówienia  oraz  przyszłych  postanowień  kontraktowych  stanowią  wspomniane 


wyżej 

zasady 

uczciwej 

konkurencji 

oraz 

równego 

traktowania 

wykonawców  

i proporcjonalności jako nadrzędne zasady wyznaczone Prawem zamówień publicznych.  

Zasada  równego  traktowania  sprowadza  się  do  konieczności  identycznego 

traktowania  takich  wykonawców,  których  sytuacja  jest  taka  sama  lub  bardzo  podobna,  

nie  oznacza  to  n

atomiast  konieczności  identycznego  traktowania  wszystkich  wykonawców 

znajdujących  się  na  rynku  lub  aspirujących  do  wejścia  na  rynek.  Opis  przedmiotu 

zamówienia  nie  powinien  preferować  jedynie  niektórych  podmiotów,  co  nie  oznacza,  

że  obowiązkiem  zamawiającego  jest  nabywanie  towarów  lub  usług,  które  nie  spełniają 

zakładanych  celów  prowadzonego  postępowania.  Wszyscy  wykonawcy  powinni  mieć 

natomiast 

zapewniony  równy  dostęp  do  istotnych  dla  postępowania  informacji  

w jednakowym czasie, dokonywanie oceny warunków oraz ofert powinno następować wedle 

wcześniej  sprecyzowanych  i  znanych  wykonawcom  kryteriów,  na  podstawie  przedłożonych 

dokumentów,  a  nie  wiedzy  zamawiającego.  W  ocenie  Izby  nie  oznacza  to  jednak,  

że zamawiający tylko wówczas działa w granicach uczciwej konkurencji oraz z zachowaniem 

wymogu proporcjonalności przy opisie przedmiotu zamówienia, ustalaniu warunków udziału 

w  postępowaniu  czy  kształtowaniu  zapisów  przyszłego  zobowiązania  umownego,  gdy  jego 

działania pozwalają na uczestnictwo  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

wszystkim  podmiotom  występującym  na  rynku.  Jeżeli  zatem  zamawiający,  określając 

warunki udziału w postępowaniu, w tym warunki kontraktowe, nie czyni tego w sposób, który 

wskazuje  na  konkretny  produkt  lub  wykonawcę,  nie  można  uznać,  iż  narusza  zasady 

uczciwej 

konkurencji 

poprzez 

odniesienie 

się 

do 

przedmiotu 

zamówienia.  

Nie  jest  obowiązkiem  Zamawiającego  uwzględnianie  doświadczenia  zawodowego  i  polityki 

prowadzenia działalności komercyjnej wszystkich podmiotów działających na rynku, czy też 

możliwości  pozyskania  partnerów  biznesowych  do  wspólnej  realizacji  danego  zamówienia 

ale  uwzględnienie  wymagań  gwarantujących  sprawne  wykonanie  danego  zamówienia,  na 

miarę potrzeb i możliwości Zamawiającego.  

Nie  można  również  zapominać,  że  obowiązkiem  Zamawiającego  jest  uwzględnienie 

jego  potrzeb  związanych  z  należytą  realizacją  zamówienia,  które  w  obiektywny  sposób 

doprowadzą do wyboru wykonawcy gwarantującego należyte wykonanie zamówienia.  

Om

awiając  zasadę  proporcjonalności,  dostrzeżenia  wymaga,  iż  w  wyroku  

z dnia 6 grudnia 2016 r. (sygn. akt KIO 2180/16) Izba odwołała się do orzecznictwa TSUE 

wskazując, że proporcjonalność polega na określeniu przez zamawiającego wyłącznie takich 

wymagań,  które  są  konieczne  do  osiągnięcia  zakładanego  celu.  Wyrażono  również  pogląd  

w  zakresie  rozkładu  ciężaru  dowodu  przy  tak  rozumianej  zasadzie  proporcjonalności.  

Izba  uznała,  że  to  od  odwołującego  się  wykonawcy  należy  oczekiwać  argumentacji 

wskazującej,  że  postawione  przez  zamawiającego  wymagania  są  oderwane  od 


zasadniczego  celu  prowadzenia  postępowania  i  w  konsekwencji  realizacji  zamierzenia 

inwestycyjnego,  stanowiącego  jego  przedmiot,  jak  również  że  nie  są  one  konieczne  do 

osiągnięcia zakładanych celów lub pozostają z nimi w wyraźnej dysproporcji.  

Ce

lnie  powyższe  reguły  i  zasady  oddał  również  przystępujący  GSG  we  wstępnej 

części  złożonego  pisma  procesowego  wraz  z  przywołaniem  stosownego  orzecznictwa  

i stanowiska doktryny. Skład rozpoznający spór przywołane poglądy podziela i uznaje je za 

własne. 

Odn

osząc się w pierwszej kolejności, co zauważanej przez Odwołującego nieścisłości 

zapisów  SWZ,  jakoby  Zamawiający  tylko  „preferował”  określoną  technologię,  a  w  innych 

dokumentach  postępowania  ją  narzucał,  za  odpowiedzią  na  odwołanie  złożoną  przez 

Zamawiającego  zauważyć  należy,  iż  dokumenty  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

zawierające  opis  przedmiotu  zamówienia  mają  określoną  strukturę  opisu  od  elementów 

ogólnych  do  elementów  szczegółowych.  Tym  samym  w  ocenie  Izby  zapisów  punktu  2.2.1 

PFU nie należy traktować jako wyjątku od reguł określonych przez Zamawiającego. Dla Izby 

nie ulega wątpliwości, że Zamawiający wskazał technologię, w której mają zostać wykonane 

roboty w ramach prowadzonego zadania inwestycyjnego. 

W ocenie Izby tak ukształtowanych 

zapisów SWZ nie sposób uznać za niejednoznaczne, czy też niedokładne. Co więcej, treść 

odwołania,  jak  i  stanowisko  prezentowane  przez  Odwołującego  na  rozprawie  wskazują, 

że  w  sposób  jednoznaczny  potrafił  on  odszyfrować  wymagania  Zamawiającego  w  zakresie 

technologii, k

tórej zastosowania wymaga się przy wykonywaniu robót.  

Odwołujący  w  odwołaniu  wskazywał,  że  technologia  ujęta  w  dokumentacji 

postępowania  polegająca  na  zastosowaniu  rur  spiralnie  zwijanych  jest  najdroższą  

i  najbard

ziej  czasochłonną  z  dostępnych  technologii  bezwykopowej  renowacji  kanalizacji,  

a  w  Europie  dysponuje  nią  jeden  podmiot,  mianowicie  jeden  z  Przystępujących  po  stronie 

Zamawiającego – w odwołaniu określony jako „RTi Austria Gmbh, która posiada swój oddział 

także  w  Polsce.”  O  ile  Odwołujący  wycofał  się  z  twierdzeń  o  możliwości  zastosowania 

wybranej  przez  Zamawiającego  technologii  przez  jeden  tylko  podmiot,  to  podtrzymywał 

argumenty, że technologia ta jest trudno dostępna, rzadko stosowana i droga, co w ocenie 

Odwołującego wpływa na konkurencyjność postępowania.  

W  tym  zakresie 

dostrzeżenia  wymaga,  że  sam  Odwołujący  ostatecznie  nie 

zaprzeczył, że technologię można pozyskać na zasadzie współpracy z różnymi podmiotami 

współpracującymi  z  producentem  tej  technologii.  Przy  czym  Odwołujący  nie  przeprowadził 

jakiegokolwiek postępowania dowodowego, że nawiązanie przez niego współpracy z jednym 

z  takich  podmiotów  jest  niemożliwe  lub  co  najmniej  znacząco  utrudnione.  Dowodów  takich 

nie przedstawili również Przystępujący po stronie Odwołującego.  


Dalej, oceniaj

ąc, czy okoliczność, że wybrana przez Zamawiającego technologia jest 

rzadko  stosowana,  droga  i  mniej  efektywna, 

co  nie  uprawnia  Zamawiającego  do 

ograniczenia  sposobu  wykonania  zamówienia  tylko  do  tej  technologii,  Izba  wyraża 

przekonanie,  że  jeżeli  określone  wymogi  są  poparte  uzasadnionymi  i  racjonalnymi 

potrzebami  Zamawiającego,  to  nie  można  uznać  ich  za  nadmierne  i  ograniczające 

konkurencję.  Sam  fakt,  że  Zamawiający  wybiera  rozwiązanie  droższe,  nie  oznacza,  

że  podmiot  działa  niezgodnie  z  zasadami  Prawa  zamówień  publicznych  i  zasadą 

efektywności  wydatkowania  środków  publicznych.  Podobnie  uznać  należy  w  przypadku 

wyboru  określonego  rozwiązania,  do  zastosowania  którego  dostęp  ma  pewien  tylko  krąg 

wykonawców.  Jak  już  zauważono  w  niniejszym  uzasadnieniu,  nie  jest  obowiązkiem 

nadrzędnym  Zamawiającego,  taki  opis  przedmiotu  zamówienia,  by  umożliwiał  on  udział  

w ubieganiu się o zamówienie wszystkim podmiotom z danej branży. To Odwołujący winien 

wykazać, że cel postępowania nie zostanie osiągnięty, potrzeby Zamawiającego nie realizują 

zasady  racjonalności.  W  przedmiotowym  postępowaniu  odwoławczym  Odwołujący 

obciążony ciężarem dowodu, temu obowiązkowi nie sprostał.  

Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  Zamawiający  nie działał  w  oderwaniu  od  swoich 

zidentyfikowanych  potrz

eb,  bazując  na  doświadczeniu  własnym  jako  administratora 

określonej infrastruktury. Zamawiający przygotowując się do przedmiotowego postępowania 

przeprowadził  szczegółową  analizę  stanu  faktycznego  dla  planowanej  inwestycji,  wziął  pod 

uwagę  również  doświadczenie  w  eksploatacji  wykonanego  już  w  tej  technologii  2  km 

odcinka, a także inne czynniki opisane w odpowiedzi na odwołanie. Nie są więc uprawnione 

twierdzenia,  że  wybór  technologii  miał  charakter  arbitralny,  nie  był  poparty  badaniem 

warunków  technicznych,  nie  uwzględniał  wpływu  stosowania  określonej  technologii  na 

otoczenie  inwestycji

,  w  tym  choćby  na  uwarunkowania  prawne  i  lokalizacyjne  inwestycji. 

Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  Zamawiający  wykazał,  że  jego  wybór  podyktowany  był 

obiektywnymi przesłankami.  

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  jako  czynniki  decydujące  o  wyborze 

technologii wskazał: 

brak  wykopów  technologicznych  –  co  skutkuje  zmniejszeniem  uciążliwości  prowadzonych 

prac  dla  postronnych  (mieszkańców  oraz  uczestników  ruchu  zmotoryzowanego),  gdyż 

eliminuje  lub  znacząco  ogranicza  konieczność  zajęcia  pasa  ruchu  (analiza  SWOT 

opracowania „Koncepcja modernizacji kolektora, ze studniami i komorami rewizyjnymi wraz  

z  określeniem  wartości  szacunkowej  zamówienia”  pkt  7.4  str.  21).  Przy  zastosowaniu 

technologii  modułów  GRP  wymagane  są  głębokie  wykopy  technologiczne,  co  wiąże  się  ze 

skomplikowanymi robotami związanymi z zabezpieczeniem wykopów (w tym wprowadzenia 


maszyn  budowlanych).  Z  punktu  widzenia  konieczności  ograniczenia  ingerencji  w  teren 

(ta

kże działek prywatnych) jest to szczególnie istotne; 

ok.  4x  szybszy  montaż  –  inwestycja  jest  realizowana  w  ścisłym  związku  z  usuwaniem 

skutków awarii układu przesyłowego pod dnem rzeki Wisła, do której usunięcia Zamawiający 

został  zobowiązany  w  terminie  do  dnia  07  września  2024,  zgodnie  z  decyzją  nr  III 

OT/334/2020 

(pkt.  7.1  tabela  nr  2  opracowania  „Koncepcja  modernizacji  kolektora,  

ze studniami i komorami rewizyjnymi wraz z określeniem wartości szacunkowej zamówienia” 

pn. zestawienie cech charakterystyc

znych poszczególnych technologii str. 14);  

„maszynowa  produkcja  rury”  -  rura  nawijana  jest  maszynowo  w  trakcie  montażu,  

co  powoduje  zmniejszenie  ryzyka  związanego  z  montażem  w  porównaniu  do  innych 

technologii  (analiza  SWOT  opracowania  „Koncepcja  modernizacji  kolektora,  ze  studniami  

i  komorami  rewizyjnymi  wraz  z  określeniem  wartości  szacunkowej  zamówienia”  pkt  7.4 str. 

jednorodność materiału (analiza SWOT opracowania „Koncepcja modernizacji kolektora, ze 

studniami i komorami rewizyjnymi wraz z o

kreśleniem wartości szacunkowej zamówienia” pkt 

7.4 str. 21);  

przy renowacji kanału idącego po łuku nie ma konieczności dodatkowej laminacji rozsunięć 

złączy czy zastosowania dodatkowych elementów, ponieważ jest szeroka dostępność profili 

PVC o różnym kształcie (pkt. 7.1 tabela nr 2 opracowania „Koncepcja modernizacji kolektora, 

ze studniami i komorami rewizyjnymi wraz z określeniem wartości szacunkowej zamówienia” 

pn. zestawienie cech charakterystycznych poszczególnych technologii str. 15); 

-  mniejsze  p

rzewężenie  wewnętrza  kanału  (pkt.  7.1  tabela  nr  2  opracowania  „Koncepcja 

modernizacji  kolektora,  ze  studniami  i  komorami  rewizyjnymi  wraz  z  określeniem  wartości 

szacunkowej  zamówienia”  pn.  zestawienie  cech  charakterystycznych  poszczególnych 

technologii str. 15); 

- lepsze parametry hydrauliczne 

– niższa szorstkość;  

mniejsze starzenie materiału;  

brak możliwości wnikania ścieków i ich wpływu na konstrukcję rury;  

możliwość  stosowania  przy  większych  napływach  ścieków  niż  przy  GRP  –  mniejsze  

by-passy (p

kt. 7.1 tabela nr 2 opracowania „Koncepcja modernizacji kolektora, ze studniami  

i  komorami  rewizyjnymi  wraz  z  określeniem  wartości  szacunkowej  zamówienia”  

pn. zestawienie cech charakterystycznych poszczególnych technologii str. 14);  

lepsza odporność chemiczna. 

Odwołujący  i  Przystępujący  po  jego  stronie  wykonawcy  odnieśli  się  do  tej  części 

odpowiedzi  na  odwołanie,  jednak  analiza  ta  w  głównej  mierze  była  pobieżna  i  ogólnikowa. 

Nie  przedstawiono  żadnych  dowodów  materialnych  przeczących  okolicznościom 


prz

ytoczonym w odpowiedzi na odwołanie. Oczywistym jest dla Izby, że każda z technologii 

przywołanych  przez  Wykonawców  posiada  inne  aspekty  przemawiające  za  jej 

wykorzystaniem,  jednak  nie  wykazano,  że  cele  zakładane  przez  Zamawiającego  inna 

technologia  niż  opisana  w  dokumentach  zamówienia  zrealizuje  w  lepszy  (efektywniejszy, 

szybszy) sposób. Izba nie podziela także argumentacji z rozprawy, że określony cel można 

było osiągnąć  w  inny  sposób.  Nie zawsze  jest  tak, że możliwe jest  przełożenie osiągnięcia 

zakładanego celu na kryteria oceny ofert, czy warunki umowne, czego przykładem mogą być 

warunki gwarancyjne.  

Odwołujący  ani  w  odwołaniu,  ani  na  rozprawie  nie  uzasadnił  dlaczego  wybór 

określonej technologii uznać należy za arbitralny. Argumentację ograniczono w zasadzie do 

samych  twierdzeń,  bazując  na  przekonaniu,  że  skoro  wcześniejsze  inne  inwestycje  były 

realizowane  przy  użyciu  technologii  GRP,  to  również  w  tym  przypadku  taka  technologia 

powinna być dopuszczona. W ocenie Izby takie stanowisko należy uznać za błędne. Ocena 

potrzeb  zamawiającego  nie  musi  polegać  na  ich  powtarzalności,  wręcz  przeciwnie.  Winna 

być  ona  odnoszona  do  zmieniających  się  warunków  technicznych,  środowiskowych, 

możliwości  realizacji  inwestycji  przy  użyciu  nowoczesnych  technologii,  zmniejszających 

zaangażowanie  ludzkie,  sprzętowe  i  ograniczających  wpływ  na  środowisko  naturalne. 

Zdaniem  Izby  zamawiający  winni  tym  bardziej  bazować  na  postępie  technologicznym  

i  wybierać  rozwiązania  najbardziej  optymalne.  Zachowanie  zasady  uczącej  konkurencji  nie 

oznacza,  że  zamawiający  musi  obniżać  swoje  wymagania,  by  większa  grupa  wykonawców 

mogła  wziąć  udział  w  postępowaniu  albo  dopuszczać  wszystkie  rozwiązania  funkcjonujące 

na  rynku

.  Odwołujący  w  odwołaniu  nawiązywał  do  realnych  potrzeb  Zamawiającego 

uzasadniaj

ąc słuszność stawianych zarzutów. Nie wyjaśnił jednak jakie to potrzeby kryją się 

pod  tych  stwierdzeniem  i  dlaczego  technologia  rur  spiralnie  zwijanych  poza  te  realne 

potrzeby wykracza.  

Za nietrafne w przedmiocie sformułowanych zarzutów Izba uznała wnioski dowodowe 

zgłoszone w odwołaniu. Wnioski o wystąpienie do RiT Austria i przesłuchanie dyrektora firmy 

wobec  wycofania  twierdzeń  odwołania  uznać  należało  za  bezprzedmiotowe.  Tylko  na 

marginesie  dostrzeżenia  wymaga,  że  to  na  Odwołującym  a  nie  na  Izbie  spoczywa  ciężar 

dowodowy.  Nie  jest  rolą  Izby  wyręczanie  strony  wnioskującej  w  zdobyciu  materiału,  który 

posłużyć  ma  za  wykazaniem  stawianych  tez  dowodowych.  Wniosek  o  zobowiązanie 

Zamawiającego  do  przedłożenia  zestawień  nie  zasługiwał  na  uwzględnienie  bowiem  dobór 

technologii  zależy  od  uwarunkowań  panujących  na  danym  odcinku.  Wobec  tego  warunki 

panujące na innych odcinkach podlegających renowacji nie mają znaczenia dla przedmiotu 

sporu. Wnioski o przeprowadzenie 

dowodu z odpowiedzi zamawiającego z 1 kwietnia 2022 r. 

nie  zasługiwały  na  uwzględnienie,  ponieważ  zarzuty  w  tym  zakresie  mogły  zostać 


rozstrzygnięte  na  podstawie  innych  dokumentów  włączonych  w  poczet  materiału 

dowodowego.  Wniosek  o  przeprowadzenie  dowodu  z  opinii  biegłego  został  przez 

Odwołującego  sformułowany  w  sposób  nieprecyzyjny.  Ponadto  okoliczność,  że  dana 

technologia  jest  droższa  niż  inne  i  rzadko  stosowana  nie  oznacza,  że  nie  może  być  przez 

Zamawiającego wykorzystana. Jeżeli zabezpieczony jest odpowiedni budżet, panują warunki 

umożliwiające  użycie  danej  technologii,  w  ocenie  Izby  nie  ma  przeciwwskazań  by  z  niej 

skorzystać.  Dlatego  też  przeprowadzenie  tego  rodzaju  dowodu  prowadziłoby  do 

przedłużenia postępowania odwoławczego.  

Konkludując,  Izba  nie  dopatrzyła  się  naruszeń  w  działaniach  Zamawiającego,  

na które wskazywało odwołanie.  

Grupa  zarzutów  dotyczących  warunków  udziału  w  postępowaniu  odnoszących  się  do 

wymogu posiadania doświadczenia w technologii rur spiralnie zwijanych 

Izba uznała, że Zamawiający dokonując opisu warunków udziału w postępowaniu nie 

naruszył  przepisów  ustawy  Pzp.  Odwołujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał  i  nawet  nie 

uprawdopodobnił,  że  ustalone  wymagania  dla  zespołu  ekspertów  nie  są  konieczne  do 

osiągnięcia  zakładanych  celów  danego  zamówienia  oraz  że  w  postępowaniu  naruszono 

zasa

dę  równego  traktowania wykonawców  i  uczciwej  konkurencji,  a ustalone warunki  mają 

charakter nadmierny.  

Celem  ustalenia  warunków  udziału  jest  wybór  wykonawcy  gwarantującego  należyte 

wykonanie  zamówienia.  Odwołujący  wskazywał  w  odwołaniu,  że  oprócz  narzucenia 

technologii,  Zamawiający  dodatkowo  wymaga  doświadczenia  przy  wykonywaniu  robót  

w  wybranej  technologii  od  kierownika  budowy  i  projektanta  w  branży  sanitarnej.  

Taka 

sytuacja  w  ocenie  składu  orzekającego  Izby  nie  oznacza  jeszcze,  że  Zamawiający 

nieprawi

dłowo ustalił poziom warunków udziału w postępowaniu. Odwołujący nie przedstawił 

argumentacji, z której wynikałoby, że ustalone warunki są nieproporcjonalne do przedmiotu 

zamówienia,  to  znaczy  są  nadmierne.  Skoro  bowiem  Zamawiający  wybrał  w  ramach 

zakładanych  celów  technologię,  oczywistym  dla  Izby  jest,  że  zespół  pracowników 

wykonawcy,  wybranego 

do  realizacji  inwestycji,  powinien  posiadać  doświadczenie  w  pracy 

przy  użyciu  tej  technologii.  Podobną  argumentację  można  odnieść  do  doświadczenia 

wymaganego  od  sam

ego  wykonawcy.  Dodatkowo  zauważenia  wymaga,  iż  Zamawiający  

w  żaden  sposób  nie  ograniczył  możliwości  tworzenia  konsorcjów  w  ramach  ubiegania  się  

o  udzielenie  zamówienia,  korzystania  z  podwykonawstwa,  czy  korzystania  z  potencjału 

podmiotów  trzecich.  Nie  zastrzeżono  również  obowiązku  wykonania  kluczowych  części 

zamówienia przez Wykonawcę. Wbrew stanowisku Odwołującego Zamawiający w ustalonym 

warunku doświadczenia, nie wymaga inwestycji realizowanej w trybie „zaprojektuj i wybuduj”. 


Warunki  odnośnie  do  doświadczenia  projektanta  i  doświadczenia  wykonawcy  ustalone 

zostały  na  odrębnych  zasadach,  przy  czym  możliwe  jest  wykazanie  spełnienia  warunku,  

w ramach jednego zadania, gdzie łącznie zrealizowano część projektową i wykonawczą.  

Odnosząc  się  do  argumentacji  odwołania,  że  Zamawiający  wymaga  doświadczenia 

uzyskanego w ramach 

tylko jednej z technologii, która będzie wykorzystywana przy realizacji 

inwestycji,  warto 

podkreślić,  że  Zamawiający  nie  jego  zobowiązany  formułować  warunków 

udziału  w  postępowaniu  w  sposób  1:1  do  przedmiotu  zamówienia.  Takie  określenie 

warunków  Izba  uważa  za  wymaganie  nadmierne.  Zamawiający  skupił  się  formułując 

warunek, na robotach wykonywanych w określonej technologii, która wykorzystywana będzie 

jako kluczowa.  

Ni

euprawnione  są  również  założenia  Odwołującego,  w  których  ogranicza  on 

możliwość  zdobycia  określonego  doświadczenia  jedynie  do  rynku  polskiego.  Jak  wiadomo, 

zamówienie ma charakter unijny, ogłoszenie o zamówieniu zostało umieszczone w unijnym 

publikatorze,  dostęp  do  jego  treści  na  nieograniczony  krąg  podmiotów.  Jak  słusznie 

zauważył Przystępujący GSG, co potwierdzają załączone do jego stanowiska procesowego 

wykazy,  technologia  rur  spiralnie  zwijanych  powszechnie  stosowana  jest  na  rynku 

europejskiej.  Z  faktu,  że  na  rynku  polskim  inwestycji  o  parametrach  spełniających  warunki 

ustalone  przez  Zamawiającego  jest  kilka,  nie  można  wnioskować,  że  szerszym  spectrum 

takich wykonań nie charakteryzuje się rynek europejski. Racji bytu zupełnie pozbawione są 

argumenty  Odwołującego  o  konieczności  posiadania  uprawnień  wydanych  w  ramach 

polskich  przepisów.  Przytoczyć  tylko  należy  okoliczność,  że  SWZ  zawiera  standardowe 

zapisy  o  honorowaniu  uprawnień  obcych.  Nawet  gdyby  SWZ  takich  postanowień  nie 

zawierała,  to  zgodnie  z  dyrektywą  przywołaną  przez  Przystępującego  GSG,  obowiązkiem 

Zamawiającego  byłoby  uznanie  uprawnień  przedstawionych  przez  wykonawców 

pochodzących z innych państw.  

Zamawiający  dodatkowo,  wychodząc  naprzeciw  Wykonawcom,  w  dniu  15  kwietnia 

2022 r. opublikował na Platformie zakupowej (stronie internetowej postępowania) informację 

o  zmianie  treści  SWZ  oraz  ogłoszenie  o  zmianie  ogłoszenia,  które  dotyczą  modyfikacji 

warunków  udziału  w  postępowaniu.  Zamawiający  po  analizie  rynku,  doszedł  do  wniosku,  

iż  korzystna  będzie  modyfikacja  warunków  udziału  dotyczących  technologii  rur  spiralnie 

zwijanych poprzez:  

zmniejszenie wymaganej wysokości kanału macierzystego poddawanego przebudowie lub 

renowacji do 1200 mm;  

zmniejszenie  łącznej  długości  odcinków  o  tej  wysokości  oraz  w  technologii  rur  spiralnie 

zwijanych do 150 m.  


Zamawiający  motywował  swoje  działanie  chęcią  wprowadzenia  takich  warunków, 

które  dopuszczą  do  udziału  w  postępowaniu  także  tych  wykonawców,  o  których  istnieniu 

Zamawiający może nie być świadomy. 

Reasumując, Izba doszła do przekonania, że opis warunków udziału w postępowaniu 

nie naruszał zasad ustawy Pzp i nie był nieproporcjonalny, czy też nadmierny w stosunku do 

przedmiotu zamówienia i zakładanego celu postępowania.  

Grupa zarzutów dotyczących składu materiałowego modułów i elementów GRP 

Sam  Odwołujący  w  odwołaniu  wskazał,  że  zgodnie  z  art.  101  i  102  ustawy  Pzp 

zamawiający  określa  w  opisie  przedmiotu  zamówienia  na  roboty  budowlane  wymagane 

cechy materiału, produktu lub usługi. W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymaga, że sam 

k

atalog  tych  cech  nie  ma  charakteru  zamkniętego  i  wyczerpującego.  Cechy  materiałów, 

produkt

ów  lub  usług  mogą  dotyczyć  elementów  określonych  w  art.  102  Pzp.  Natomiast  

w  art.  102  ust.  1 pkt  13  ustawy  Pzp  ustawodawca umożliwił  odwoływanie się do  wszelkich 

poz

ostałych  warunków  technicznych.  Nieuprawnione  są  więc  twierdzenia,  że  Zamawiający 

nie  miał  możliwości  opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób  określający  procentowy  udział 

poszczególnych  składników  takich  jak  żywica  i  włókno  szklane  w  strukturze  laminatu. 

Właśnie  przez  podanie  powyższych  proporcji  Zamawiający  odniósł  się  do  cech 

jakościowych, wytrzymałościowych i funkcjonalnych danego materiału, który wykorzystywany 

będzie w realizacji przedmiotu zamówienia.  

W ocenie Izby określenie składu materiałowego w ujęciu procentowym modułów GRP 

jest  niczym  innym,  jak  wskazaniem  cech  materiału  w  ujęciu  warunków  technicznych,  

których dany materiał jest produkowany. Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wskazał 

w  sposób  niebudzący  wątpliwości,  dlaczego  określił  w  taki  sposób  proporcję  między 

włóknem szklanym a żywicą w strukturze laminatu.  

Przystępujący  Amiblu  choć  argumentował,  że  możliwe  jest  osiągnięcie  założonego 

celu  w  inny  sposób  (to  jest  przy  ustawieniu  innych  wartości  procentowych  dla 

poszczególnych  składników),  to  nie  odniósł  się  do  argumentacji  Zamawiającego,  

że  dysponuje  on  produktami  spełniającymi  wymagania  SWZ,  które  na  dodatek  były 

wykorzystywane  na  jednej  z  inwestycji  prowadzonych  przez  tego  samego  Zamawiającego 

(renowacja  kolektora  Burakowskiego  w  Warszawie).  Zatem  dywagacje  o  preferowaniu 

rozwiązań oferowanych przez innych producentów nie zasługują na ich podzielenie. Jak też 

wynika z odpowiedzi na odwołanie i stanowisk Przystępujących, na rynku istnieje co najmniej 

kilka  podmiotów,  których  produkty  spełniają  wymagania  określone  przez  Zamawiającego.  

W  takiej  sytuacji  trudno  nawet  rozważać,  że  doszło  do  naruszenia  zasady  uczciwej 

konkurencji i równego traktowania wykonawców.  


Reasumując,  w  świetle  powyższych  ustaleń  Izba  uznała  za  niezasadne  zarzuty 

o

dwołania  wskazujące  na  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  wymienionych  

w  petitum  odwołania.  Odwołujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał,  że  Zamawiający  naruszył 

wskazywane przepisy ustawy Pzp, a jego działania miały charakter świadomy i celowy. 

Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.  

Orzekając  o  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  na 

podstawie art. 574 oraz art. 575 ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b 

oraz § 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 

roku  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r., poz. 

2437  ze  zmianami),  orzekając  w  tym  zakresie  o  obciążeniu  kosztami  postępowania  stronę 

przegrywającą, czyli Odwołującego.  

Przewodniczący: 

………………………………