Sygn. akt:
KIO 811/22
KIO 812/22
WYROK
z dnia 13 kwietnia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Rams
Protokolant:
Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie z udziałem stron w dniu 12 kwietnia 2022 r. odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 marca 2022 r. przez
wykonawcę L. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „Complex”
L. W.
, Żory - sygn. akt: KIO 811/22 oraz KIO 812/22,
w postępowaniu prowadzonym przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A., z siedzibą w
Bytomiu,
przy udziale wykonawcy
Dominex Sp. z o.o., z siedzibą Świętochłowicach zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 812/22 po stronie
zamawiającego,
orzeka:
Oddala odwołania.
Kosztami postępowania w sprawach o sygn. akt: KIO 811/22 oraz KIO 812/22
obciąża wykonawcę L. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
P.H.U. „Complex” L. W., Żory i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero
groszy) uiszczoną przez wykonawcę L. W. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą P.H.U. „Complex” L. W., Żory - sygn. akt: KIO 811/22
oraz KIO 812/22
tytułem wpisów od odwołań.
Stosownie do 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 wraz ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………….
Sygn. akt:
KIO 811/22
KIO 812/22
UZASADNIENIE
Sygn. akt: KIO 811/22
W dniu 21 marca 2022 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy L. W.
, wykonującego działalność gospodarczą pod firmą P.H.U. „Complex” L. W.
(dalej „Odwołujący”) zarzucając zamawiającemu Spółce Restrukturyzacji Kopalń (dalej
„Zamawiający”) dokonanie niezgodnych z przepisami ustawy czynności podjętych w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie podstawowym z
możliwością przeprowadzenia negocjacji, o wartości zamówienia nie przekraczającej kwoty 5
EURO, którego przedmiotem są roboty budowlane pod nazwą Rozbiórka 5 obiektów
budowlanych wraz z likwidacją przyłączy, instalacji, urządzeń technicznych oraz pozostałego
wyposażenia zlokalizowanych na terenie SRK S.A. w Bytomiu, Oddział w Suszcu KWK
„Krupiński” — znak sprawy: ZP-K-0008/21 (dalej zwanym „Postępowaniem") polegających
na
(i) odrzuceniu oferty Odwołującego; (ii) wykluczeniu Odwołującego z postępowania, w
skutek czego w postępowaniu doszło do naruszenia: art. 287 ust. 3 pkt 2) Pzp w zw. z art.
275 pkt 2) Pzp, poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, podczas gdy Zamawiający nie
zdecydował się na przeprowadzenie negocjacji, do czego referuje przepis art. 287 ust. 3 pkt
2) Pzp; (ii) art. 226 ust. 1 pkt 2) lit.
a) Pzp, poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, podczas
gdy Odwołujący nie podlega wykluczeniu z postępowania; (iii) art. 111 pkt 4) PZP w zw. z
art. 109 ust. 1 pkt 5) Pzp, poprzez wykluczenie Odwołującego z postępowania, podczas gdy
Zamawiający nie przedstawił żadnych dowodów w celu wykazania zawinionego poważnego
naruszenia obowiązków zawodowych przez Odwołującego w związku z realizacją przez
niego umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru
112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.; (iii) art. 110 ust. 2 Pzp, poprzez wykluczenie
Odwołującego z postępowania, bez zawiadomienia o stwierdzonych usterkach w związku z
realizacją umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru
112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
, co w konsekwencji uniemożliwiło Odwołującemu
skorzystanie z procedury self-cleaningu.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności odrzucenia oferty Odwołującego, unieważnienia czynności wykluczenia
Odwołującego z postępowania.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów, Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 14 marca
2022 r. (przesłanym w dniu 15 marca 2022 r.) Zamawiający zawiadomił Odwołującego o
odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. a) Pzp, tj. z powodu wykluczenia
Odwołującego z postępowania. Podstawę wykluczenia Odwołującego z postępowania
stanowi art. 111 pkt 4) Pzp w zw. z art. 109 ust. 1 pkt 5) Pzp. Zdaniem
Zamawiającego
doszło do zawinionego niewykonania przez Odwołującego dwóch zamówień, tj. umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28
grudnia 2020 r. Zdaniem
Zamawiającego Odwołujący nie wywiązał się z warunków ww.
umów, albowiem — wbrew przedstawionym Zamawiającemu kartom przekazania odpadów
— Odwołujący miał nie przekazać żadnych odpadów podmiotom odbierającym odpady, tj. w
przypadku umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r.: odpady o kodzie 17 02
04* (drewniane podkłady kolejowe) do dwóch firm: BIOWEGIEL Sp. z o.o. z s. w Katowicach
(miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej Oświęcim ul. Chemików 1 / J-141) w ilości
158 ton -
8 transportów, VAMMUS Sp. z o.o. z s. Žory w ilości 125 ton 5 transportów, a w
przypadku umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.: odpady o kodzie 17 05 08
(tłuczeń torowy - kruszywo) do FOXMET Sp. z o. o. Czerwionka- Leszczyny - ilości 310,3 ton
13 transportów, odpad niebezpieczny o kodzie 17 02 04* (drewniane podkłady kolejowe) do
BIOWEGIEL Sp. z o.o. z s. e Katowicach (miejsce p
rowadzenia działalności gospodarczej
Oświęcim ul. Chemików 1/J-141) w ilości 65,3 - 4 transporty oraz odpad niebezpieczny 17 02
04* (drewniane podkłady kolejowe) do VAMMUS Sp. z o.o. z s. Żory - w ilości 310 ton - 12
transportów. Zdaniem Zamawiającego o braku przekazania odpadów zgodnie z
przedstawionymi kartami przekazania odpadów miały świadczyć odpady zakopane pod
powierzchnią gruntu, jakie Zamawiający stwierdził w toku czynności kontrolnych
przeprowadzonych na terenach, gdzie
Odwołujący wykonywał roboty rozbiórkowe na
podstawie umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru
112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
Po ponownym przeanalizowaniu dokumentów (w tym umów, kart przekazania odpadów,
protokołów odbioru robót oraz korespondenci z Zamawiającym) Odwołujący podnosi, iż
czynność odrzucenia jego oferty oraz wykluczenia Odwołującego z postępowania miała
miejsce z naruszeniem przytoczonych na wstępie przepisów ustawy.
Należyte wykonanie kontraktów przez Odwołującego
Na w
stępie Odwołujący wskazał, że zarówno niniejsze postępowanie, jak i zamówienia
realizowane na podstawie umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz
umowy nr e-
Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r. są zamówienia prowadzonymi przez
tego same
go Zamawiającego - SRK S.A. Zarówno w przypadku umowy nr e-Ru 242000823
z dnia 21 października 2020 r., jak i umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
Odwołujący pod kontrolą personelu Zamawiającego należycie zrealizował oba kontrakty, co
potwierd
zają m.in. protokoły odbiorów. Zamawiający miał możliwość stałego, codziennego
kontrolowania postępu prac prowadzonych przez Odwołującego. Roboty zostały wykonane
terminowo i bez uwag ze strony Zamawiającego. W obu przypadkach Zamawiający
bezspornie zapłacił wynagrodzenie na rzecz Wykonawcy.
Brak zawiado
mienia Odwołującego o usterkach
Odwołujący wskazał, że w przypadku obu ww. kontraktów Zamawiającemu udzielono
gwarancji należytego wykonania, z której Zamawiający mógł skorzystać w razie stwierdzenia
usterek.
Roboty rozbiórkowe na podstawie obu umów, których nienależyte wykonania
Zamawiający zarzuca Odwołującemu zostały zrealizowane na terenach zdegradowanych
przemysłowo po zakończeniu wieloletniej eksploatacji złóż węgla kamiennego i działalności
górniczych zakładów wydobywczych. Na terenach tych nadal istnieją niezewidencjonowane
miejsca składowania różnorodnych odpadów w sposób niezgodny z aktualnymi normami
obowiązującymi w tym zakresie. Odwołujący podkreślił, że po zakończeniu robót
rozbiórkowych w ramach ww. kontraktów Zamawiający nie informował Odwołującego o
stwierdzeniu jakichkolwiek usterek, w tym w szc
zególności istnienia nieusuniętych odpadów
zasypanych gruntem.
Zamawiający nie kierował do Odwołującego roszczeń gwarancyjnych
w formie reklamacji. Podobnie, Zamawiający nie kierował do Odwołującego żądań usunięcia
usterek lub innych roszczeń w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego o rękojmi za wady.
Brak zawiadomienia Odwołującego o przeprowadzeniu czynności kontrolnych
Odwołujący nie został zawiadomiony o czynnościach kontrolnych, jakie w lutym czy marcu
2022 r. Zamawiający miał przeprowadzić na terenach, gdzie Odwołujący realizował
przedmiot umowy nr e-Ru
242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru
112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r. W związku z tym Odwołujący nie mógł wziąć udziału w
tego rodzaju przeglądach oraz nie mógł zająć stanowiska w kwestii ewentualnych usterek
stwierdzonych przez Zamawiającego.
Brak zawiadomienia Odwołującego o wynikach czynności kontrolnych i stwierdzonych
wadach
Odwołujący wskazał, że przed dokonaniem czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania Zamawiający nie zawiadomił Odwołującego o rezultatach przeprowadzonych
czynności kontrolnych i stwierdzonych wadach. Odwołującemu arbitralnie przypisano
odpowiedzialność za poważne naruszenie obowiązków zawodowych w związku z realizacją
umowy nr e-Ru 242000823 z d
nia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z
dnia 28 grudnia 2020 r., bez uprzedniego umożliwienia Odwołującemu zajęcia stanowiska w
kwestii stwierdzonych usterek.
Zamawiający nie przedstawił żadnych dowodów w postaci
protokołów czynności kontrolnych, a na wniosek Odwołującego udostępnił jedynie zbiór
fotografii, z których nie wynika ani data, ani miejsce w jakich zostały wykonane. Wobec braku
umożliwienia obecności Odwołującego podczas czynności kontrolnych Odwołujący
kwestionuje, że odpady ujawnione na ww. fotografiach były objęte przedmiotem zamówień
realizowanych
przez Odwołującego na podstawie umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21
października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 202
0 r.
W ocenie Odwołującego, nawet jeżeli pewne śladowe ilości odpadów mogły przypadkowo
znaleźć się w miejscu wykonywania ww. kontraktów, to nie oznacza to wprost, że doszło do
zawinionego poważnego naruszenia obowiązków zawodowych przez Odwołującego w
związku z realizacją przez niego umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r.
oraz umowy nr e-
Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r., bowiem Zamawiającemu
przysługują stosowne roszczenia gwarancyjne z tytułu ww. umów.
W ocenie Odwołującego, wykluczenia Odwołującego z przedmiotowego postępowania
nastąpiło zatem przedwcześnie, z naruszeniem elementarnych zasad postępowania
związanych z prawem do obrony, prawem do zabrania głosu oraz prawem do wywiązania się
z obowiązków kontraktowych związanych z udzieloną gwarancją i rękojmią (pod warunkiem
stwierdzenia rzeczywistych wad / usterek).
Z
ostrożności procesowej Odwołujący wskazał, iż w związku z brakiem zawiadomienia go
przez Zamawiającego o stwierdzonych usterkach w związku z realizacją umowy nr e-Ru
242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia
2020 r., Odwołującemu uniemożliwiono skorzystanie z procedury self-cleaningu.
Sygn. akr: KIO 812/22
W dniu 21 marca 2022 r. Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego
podjętych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie
podstawowym z możliwością przeprowadzenia negocjacji, o wartości zamówienia nie
przekraczającej kwoty 5 350 000 EURO, którego przedmiotem są roboty budowlane pod
nazwą Likwidacja infrastruktury kolejowej dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
Oddział w Rudzie Śląskiej KWK „Pokój I - Śląsk” Ruch „Śląsk” — znak sprawy: ZP-S-
0012/21 (dalej zwanym „Postępowaniem”), polegających na: odrzuceniu oferty
Odwołującego, wykluczeniu Odwołującego z postępowania, w skutek czego w postępowaniu
doszło do naruszenia: (i) art. 287 ust. 3 pkt 2) Pzp w zw. z art. 275 pkt 2) Pzp, poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego, podczas gdy Zamawiający nie zdecydował się na
przeprowadzenie negocjacji, do czego referuje przepis art. 287 ust. 3 pkt 2) Pzp; (ii) art. 226
ust. 1 pkt 2) lit. a) Pzp, poprzez odrzuce
nie oferty Odwołującego, podczas gdy Odwołujący
nie pod
lega wykluczeniu z postępowania; (iii) art. 111 pkt 4) PZP w zw. z art. 109 ust. 1 pkt
5) Pzp, poprzez wykluczenie Odwołującego z postępowania, podczas gdy Zamawiający nie
przedstawił żadnych dowodów w celu wykazania zawinionego poważnego naruszenia
obowiązków zawodowych przez Odwołującego w związku z realizacją przez niego umowy nr
e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28
grudnia 2020 r.; (iv) art. 110 ust. 2
Pzp, poprzez wykluczenie Odwołującego z postępowania,
bez zawiadomienia o stwierdzonych usterkach w związku z realizacją umowy nr e-Ru
242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia
2020 r., co w konsekwencji uniem
ożliwiło Odwołującemu skorzystanie z procedury self-
cleaningu.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności odrzucenia oferty
Odwołującego; unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania.
W uzasadnieniu podniesion
ych zarzutów, Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 14 marca
2022 r. (przesłanym w dniu 15 marca 2022 r.) Zamawiający zawiadomiła Odwołującego o
odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. a) Pzp, tj. z powodu wykluczenia
Odwołującego z postępowania. Podstawę wykluczenia Odwołującego z postępowania
stanowi art. 111 pkt 4) Pzp w zw. z art. 109 ust. 1 pkt 5) Pzp. Zdaniem
Zamawiającego
doszło do zawinionego niewykonania przez Odwołującego dwóch zamówień, tj. umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28
grudnia 2020 r. Zdaniem
Zamawiającego Odwołujący nie wywiązał się z warunków ww.
umów, albowiem — wbrew przedstawionym Zamawiającemu kartom przekazania odpadów
— Odwołujący miał nie przekazać żadnych odpadów podmiotom odbierającym odpady, tj. w
przypadku umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r.: odpady o kodzie 17 02
04* (drewniane podkłady kolejowe) do dwóch firm: BIOWEGIEL Sp. z o.o. z s. w Katowicach
(miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej Oświęcim ul. Chemików 1 / J-141) w ilości
158 ton -
8 transportów, VAMMUS Sp. z o.o. z s. Żory w ilości 125 ton 5 transportów, w
przypadku umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.: odpady o kodzie 17 05 08
(tłuczeń torowy - kruszywo) do FOXMET Sp. z o. o. Czerwionka- Leszczyny - ilości 310,3 ton
13 transportów, odpad niebezpieczny o kodzie 17 02 04* (drewniane podkłady kolejowe) do
BIOWEGIEL Sp. z o.o. z s. w Katowicach (miej
sce prowadzenia działalności gospodarczej
Oświęcim ul. Chemików 1/J-141) w ilości 65,3 - 4 transporty oraz odpad niebezpieczny 17 02
04* (drewniane podkłady kolejowe) do VAMMUS Sp. z o.o. z s. Żory - w ilości 310 ton - 12
transportów. Zdaniem Zamawiającego o braku przekazania odpadów zgodnie z
przedstawionymi kartami przekazania odpadów miały świadczyć odpady zakopane pod
powierzchnią gruntu, jakie Zamawiający stwierdził w toku czynności kontrolnych
przeprowadzonych na terenach, gdzie
Odwołujący wykonywał roboty rozbiórkowe na
podstawie umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru
112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
Po ponownym przeanalizowaniu dokumentów (w tym
umów, kart przekazania odpadów, protokołów odbioru robót oraz korespondenci z
Zamawiającym) Odwołujący podnosi, iż czynność odrzucenia jego oferty oraz wykluczenia
Odwołującego z postępowania miała miejsce z naruszeniem przytoczonych na wstępie
przepisów ustawy.
Należyte wykonanie kontraktów przez Odwołującego
Na
wstępie Odwołujący podkreślił, że zarówno niniejsze postępowanie, jak i zamówienia
realizowane na podstawie umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz
umowy nr e-
Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r. są zamówienia prowadzonymi przez
tego
samego Zamawiającego - SRK S.A. Zarówno w przypadku umowy nr e-Ru 242000823
z dnia 21 października 2020 r., jak i umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
Odwołujący pod kontrolą personelu Zamawiającego należycie zrealizował oba kontrakty, co
potw
ierdzają m.in. protokoły odbiorów. Zamawiający miał możliwość stałego, codziennego
kontrolowania postępu prac prowadzonych przez Odwołującego. Roboty zostały wykonane
terminowo i bez uwag ze strony Zamawiającego. W obu przypadkach Zamawiający
bezspornie za
płacił wynagrodzenie na rzecz Wykonawcy.
Brak zawiado
mienia Odwołującego o usterkach
Odwołujący wskazał, że w przypadku obu ww. kontraktów Zamawiającemu udzielono
gwarancji należytego wykonania, z której Zamawiający mógł skorzystać w razie stwierdzenia
usterek.
Roboty rozbiórkowe na podstawie obu umów, których nienależyte wykonania
Zamawiający zarzuca Odwołującemu zostały zrealizowane na terenach zdegradowanych
przemysłowo po zakończeniu wieloletniej eksploatacji złóż węgla kamiennego i działalności
górniczych zakładów wydobywczych. Na terenach tych nadal istnieją niezewidencjonowane
miejsca składowania różnorodnych odpadów w sposób niezgodny z aktualnymi normami
obowiązującymi w tym zakresie.
Odwołujący podkreślił, że po zakończeniu robót rozbiórkowych w ramach ww. kontraktów
Zamawiający nie informował Odwołującego o stwierdzeniu jakichkolwiek usterek, w tym w
szczególności istnienia nieusuniętych odpadów zasypanych gruntem. Zamawiający nie
kierował do Odwołującego roszczeń gwarancyjnych w formie reklamacji. Podobnie,
Zamawiający nie kierował do Odwołującego żądań usunięcia usterek lub innych roszczeń w
oparciu o przepisy kodeksu cywilnego o rękojmi za wady.
Brak zawiadomienia Odwołującego o przeprowadzeniu czynności kontrolnych
Odwołujący wskazał, że nie został zawiadomiony o czynnościach kontrolnych, jakie w lutym
czy marcu 2022 r. Zamawiający miał przeprowadzić na terenach, gdzie Odwołujący
realizował przedmiot umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy
nr e-Ru 112100014 z dnia 28
grudnia 2020 r. W związku z tym Odwołujący nie mógł wziąć
udziału w tego rodzaju przeglądach oraz nie mógł zająć stanowiska w kwestii ewentualnych
usterek stwierdzonych przez Zamawiającego.
Brak zawiadomienia Odwołującego o wynikach czynności kontrolnych i stwierdzonych
wadach
Zdaniem Odwołującego, przed dokonaniem czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania Zamawiający nie zawiadomił Odwołującego o rezultatach przeprowadzonych
czynności kontrolnych i stwierdzonych wadach. Odwołującemu arbitralnie przypisano
odpowiedzialność za poważne naruszenie obowiązków zawodowych w związku z realizacją
umowy nr e-
Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z
dnia 28 grudnia 2020 r., bez uprzedniego umożliwienia Odwołującemu zajęcia stanowiska w
kwestii stwierdzonych usterek.
Zamawiający nie przedstawił żadnych dowodów w postaci
protokołów czynności kontrolnych, a na wniosek Odwołującego udostępnił jedynie zbiór
fotografii, z których nie wynika ani data, ani miejsce w jakich zostały wykonane. Wobec braku
umożliwienia obecności Odwołującego podczas czynności kontrolnych Odwołujący
kwestionuje, że odpady ujawnione na ww. fotografiach były objęte przedmiotem zamówień
realizowanych
przez Odwołującego na podstawie umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21
października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r.
W ocenie Odwołującego nawet jeżeli pewne śladowe ilości odpadów mogły przypadkowo
znaleźć się w miejscu wykonywania ww. kontraktów, to nie oznacza to wprost, że doszło do
zawinionego poważnego naruszenia obowiązków zawodowych przez Odwołującego w
związku z realizacją przez niego umowy nr e-Ru 242000823 z dnia 21 października 2020 r.
oraz umowy nr e-
Ru 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r., bowiem Zamawiającemu
pr
zysługują stosowne roszczenia gwarancyjne z tytułu ww. umów. Wykluczenia
Odwołującego z przedmiotowego postępowania nastąpiło zatem przedwcześnie, z
naruszeniem elementarnych zasad postępowania związanych z prawem do obrony, prawem
do zabrania głosu oraz prawem do wywiązania się z obowiązków kontraktowych związanych
z udzieloną gwarancją i rękojmią (pod warunkiem stwierdzenia rzeczywistych wad / usterek).
Z
ostrożności procesowej Odwołujący wskazuje, iż w związku z brakiem zawiadomienia go
przez Zamawiającego o stwierdzonych usterkach w związku z realizacją umowy nr e-Ru
242000823 z dnia 21 października 2020 r. oraz umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28 grudnia
2020 r., Odwołującemu uniemożliwiono skorzystanie z procedury self-cleaningu.
Izba ustaliła co następuje:
Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
pn.:
„Likwidacja infrastruktury kolejowej dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
Oddział w śląskiej KWK „Pokój - ” znak „prany: ZP-S-0012/21” (sprawa o sygn. akt: KIO
812/22) oraz postępowanie pn.: „Rozbiórka 5 obiektów budowlanych wraz likwidacją
przyłączy, instalacji, urządzeń technicznych oraz pozostałego wyposażenia zlokalizowanych
na terenie SRK S.A. w Bytomiu, Oddzi
ał w Suszcu KWK „K.” (sprawa o sygn. akt: KIO
811/22) (dalej „Postępowania”).
Izba ustaliła, że w SWZ obu Postępowań Zamawiający przewidział fakultatywną podstawę
wykluczenia wskazaną w art. 109 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący złożył ofertę w Postępowaniach. W złożonych dokumentach
JEDZ, Odwołujący wskazał, że nie zachodzą wobec niego żadnego z podstaw wykluczenia
określone w SWZ.
Izba ustaliła, że pismem z dnia 14 marca 2022 roku, Zamawiający odrzucił ofertę złożoną
przez
Odwołującego podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2, gdyż oferta złożona została przez
w
ykonawcę podlegającemu wykluczeniu. W ramach uzasadnienia Zamawiający wskazał
m.in., że wykluczenie Wykonawcy nastąpiło na podstawie art. 111 pkt 4 w zw. z art. 109 ust.
1 pkt 5 ustawy Prawo Zamówień Publicznych z dnia 11 września 2019 roku, a to z uwagi na
zawinione poważne naruszenie obowiązków zawodowych oraz nienależyte wykonanie
dwóch zamówień w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa, co
Zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych środków dowodowych.
Zamawiający wskazał, że okoliczności warunkujące wykluczenie Odwołującego z
postępowania zostały ujawnione w związku z nienależytym wykonaniem umowy o nr e — RU
242000823 z d
nia 21 października 2020 r. - postepowanie pn.: „Likwidacja obiektów
budowlanych dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu, Oddział Kopalnie Węgla
Kamiennego w Całkowitej Likwidacji — Rejon Polikwidacyjny Brzeszcze — Wschód z
podziałem na trzy zadania: Zadanie nr I — Rampa przeładunkowa służąca do lokowania
kamienia xv Przecieszynie wraz z drogami technologicznymi, Zadanie nr II
— Stacja
załadowcza (tor z szyn) wraz z zagospodarowaniem, Zadanie III: Tor 201 od BS do JW.”
oraz umowy o nr e
— RU 112100014 z dnia 28 grudnia 2020 r. — postępowanie pn.:
„Likwidacja bocznicy kolejowej wraz z infrastrukturą SRK S.A. w Bytomiu, Oddział w
Katowicach KWIC „Boże dary — Mysłowice — Wesoła I”, Ruch KWK Boże Dary, Część I: z
podziałem na trzy zdania: Zadanie I — Likwidacja — drogi kolejowe bocznicy
normalnotorowe, Zadanie II
— Likwidacja — tory — 1901 — 34 mb, Zadanie III: Likwidacja
— stacja kopalniana — tory.
Izba ustaliła, że Odwołujący zawarł z Zamawiającym umowy nr e-Ru 112100014 z dnia 28
grudnia 2020 r. (da
lej „Umowa Boży Dar”) oraz nr e — RU 242000823 z dnia 21
października 2020 r. (dalej „Umowa Brzeszcze”, łącznie z Umową Boży Dar, „Umowy”).
Izba ustaliła, że stosownie do treści SIWZ w obu Postępowaniach, Wykonawca jest
wytwórcą i właścicielem wszystkich odpadów powstałych w trakcie prowadzenia robót i
zobowiązany jest je zagospodarować na własny koszt. (załącznik nr 2 do SIWZ pkt 5 ppkt
Zgodnie z zawartymi umowami, w
ykonawca zobowiązany byt do przestrzegania m.in. ustawy
o ochronie
środowiska. Obowiązki w zakresie utylizacji odpadów wynikały z §5 pkt 20 umowy
z dnia 28 grudnia 2020 r. -
umowa KWK „Boże Dar” Mysłowice Wesoła I” i §4 pkt 2 ppkt 10
umowy z dnia 21 października 2020 r. — umowa z KWK CL, Rejon Polikwidacyjny
Brzeszcze. Iz
ba ustaliła ponadto, że zgodnie z §4 ust. 2 pkt 3 lit. K, Ł, Y Umowy Brzeszcze,
wykonawca był zobowiązany do realizacji robót zgodnie z zasadami sztuki budowlanej,
wiedzy technicznej, przy zastosowaniu obowiązujących przepisów prawa, norm i warunków
technicznych tj.:
• Usuwać na bieżąco na własny kosztów odpadów i śmieci powstałe w trakcie realizacji
prac;
• Przedsięwziąć środki ograniczające wpływ prowadzonych spraw na środowisko
naturalne, a w szczególności zabezpieczyć przed zanieczyszczeniami grunty
szkod
liwymi substancjami, segregacji i ewidencji powstałych odpadów,
gospodarowania powstałymi odpadami zgodnie z Ustawą o odpadach.
Izba ustaliła, że zgodnie z §7 ust. 5 w/w umowy wykonawca był zobowiązany do
przedstawienia m.in. oświadczenia, że wykonane pracy zostaną wykonane zgodnie z
dokumentacją techniczną, przepisami i normami, wymogami SIWZ oraz kart przekazania i
utylizacji odpadów. W §8 Umowy Brzeszcz opisane zostały zasady podwykonawstwa.
Zgodnie z § 8.1.1 wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia
podwykonawcy. Zgodnie z §8.1.15 umowy o podwykonawstwo będą zawierane z dalszymi
podwykonawcami na tych samych zasadach co umowy z podwykonawcami. Ponadto,
zgodnie z §8.5 umowa o podwykonawstwo z dalszymi podwykonawcami winna być
sporządzona w języku polskim w formie pisemnej. Do umów o podwykonawstwo z dalszymi
podwykonawcami stosuje się zapis wynikające z niniejszego paragrafu. Zgodnie z §8.15,
wykonawca ponosi odpowiedzialność wobec Zamawiającego za podwykonawców i osoby
trzecie, którymi będzie się posługiwał przy realizacji przedmiotu umowy, jak za swoje własne
działania lub zaniechania. Izba ustaliła, że tożsame regulacje zostały zawarte w Umowie
Boży Dar i odpowiednio w §4 ust. 1 pkt 1, 20, §7, §8 i §9 umowy.
Izba ustaliła, że w ramach Umowy Brzeszcze, Odwołujący zawarł ze spółkę Foxmet sp. z
o.o. w dniu 3 listopada 2020 r. umowę o podwykonawstwo, na podstawie, której to umowy
spółka Foxmet zobowiązała się do wykonania zamówienia na rzecz Odwołującego. Zgodnie
z §8 pkt 4 w/w umowy, umowy o podwykonawstwo będą zawierane z dalszymi
podwykonawcami na tym samych zasadach co z Podwykonawcą. Izba ustaliła, że również w
ramach realizacji Umowy Boży Dar, Odwołujący zawarł tożsamą umowę ze spółką Foxmet w
dniu 25 stycznia 2021 r.
Izba ustaliła, że Zamawiający, w zakresie Umowy Boży Dar, dokonał odbioru wykonania
zamówienia, bez zastrzeżeń. Potwierdzają to protokoły odbioru robót z dnia 24 marca 2021
r., 26 lutego 2021 r. Odwołujący przekazał Zamawiającemu Karty Przekazania Odpadów.
Izba ustaliła, że zgodnie z informacjami zawartymi w złożonych kartach, spółka Foxmet Sp. z
o.o. bądź to sama przyjęła niebezpiecznie odpady w postaci podkładów kolejowych, bądź to
przekazała je do spółki BioWęgiel Sp. z o.o., bądź to do spółki Vammus sp. z o.o.
W zakresie
Umowy Brzeszcze, Zamawiający dokonał odbioru wykonania zamówienia, bez
zastrzeżeń. Potwierdza to protokół odbioru robót z dnia 4 lutego 2021 r. Odwołujący
przekazał Zamawiającemu Karty Przekazania Odpadów. Izba ustaliła, że zgodnie z
informacjami zawartymi w złożonych kartach, spółka Foxmet Sp. z o.o. przekazała odpady
niebezpieczne w postaci podkładów kolejowych do spółki BioWęgiel Sp. z o.o., bądź to do
spółki Vammus sp. z o.o.
Izba ustaliła, że do akt postępowania zostało złożone oświadczenia spółki Vammus (bez
daty), w którym spółka ta oświadcza, iż w dniach od 14 – 17 grudnia 2022 r. przyjęła odpady
o ko
dzie 17 02 04 (podkłady kolejowe) w związku z likwidacją infrastruktury kolejowej na
terenie Gminy Brzeszcze w ilości 125,000 ton. Izba ustaliła, że w treści oświadczenie nie jest
wskazane od kogo owe odpady zostały przyjęte.
Do akt
postępowania została również złożona umowa Konsorcjum z dnia 29 czerwca 2020 r.
zawarta pomiędzy EKO – Energia A. A. oraz BioWęgiel sp. z o.o., zgodnie z która strony
związały pomiędzy sobą konsorcjum w celu realizacji zamówień polegających na odbiorze
odp
adów o kodach 17 01 06 oraz 17 02 04, zgodnie z decyzją nr WOD.6233.78.2017,
wydaną dla spółki BioWęgiel. Spółka ta zgodnie z umową była zobowiązana do zapewnienia
obioru dostarczonego odpadu od zleceniodawcy, kontroli jakości dostarczonego odpadu,
prowadz
enia kart ewidencji oraz kart przekazania odpadów. Ponadto, Izba ustaliła, że spółka
EKO
– Energia wystawiało na rzecz spółki Foxmet faktury za wykonanie usługi
odbioru/transportu odpadów o kodzie 17 02 04. Do akt postępowania zostały złożone
również potwierdzenia przelewów przez Foxmet na rzecz Eko – Energia.
Izba ustaliła, że Zamawiający w dniu 21 lutego 2022 r. złożył zawiadomienie o uzasadnionym
podejrzeniu popełnienia przestępstwa dokonanego w okresie od 21 października 2020 r. do
1 marca 2021 r. w
Przecieszynie gmina Brzeszcze i innych miejscowościach przez
Odwołującego, w ten sposób że poświadczył nieprawdę w dokumentacji z wykonanych robót
budowl
anych dotyczących realizacji umowy nr ZP — KCL — 0020/20 z dnia 21 października
2020 r., pn.: „Likwidacja obiektów budowlanych dla SRIC S.A. w Bytomiu Oddział Kopalnie
Węgla Kamiennego w Całkowitej Likwidacji — Rejon Polikwidacyjny Brzeszcze — Wschód,
z
danie III: „Tor 201 od BS do JW” oraz wprowadził w błąd SRIC S.A., co do realizacji
przedmiotu zamówienia, poprzez ukrycie i zasypanie na terenie poddanym rekultywacji
materiałów niebezpiecznych w postaci skażonych podkładów kolejowych, czym doprowadził
Zamawiającego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Izba ustaliła, że w treści
uzasadnienia Zamawiający wskazał na następujące okoliczności: „w okresie od 7 lutego do
16 lutego 2022 r. w miejscowości Przecieszyn gm. Brzeszcze w miejscu realizacji zadania:
„Likwidacja obiektów budowlanych dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu oddział
Kopalnie Węgla Kamiennego w Całkowitej Likwidacji — Rejon Polikwidacyjny Brzeszcze
Wschód” — Zarząd Centralnego Biura Śledczego Policji w Katowicach przy udziale
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie prowadził czynności procesowe
(oględziny/eksperyment) na działkach nr 1023/2, 2497/82, 2497 /84 stanowiących własność
SRIC S.A. Oddział KWK w Całkowitej Likwidacji, Rejon Polikwidacyjny Brzeszcze Wschód.”
Zamawiający wskazał, że w wyniku przeprowadzonych czynności procesowych, ujawniono
znaczą ilość podkładów kolejowych, które nie zostały przekazane do utylizacji.
Izba zważyła co następuje:
W ocenie Izby zarzuty podniesione w odwołaniach nie potwierdziły się, co skutkowało
oddaleniem obu odwołań.
Zgodnie z art. 109 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp
z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego można wykluczyć wykonawcę, który w sposób zawiniony poważnie naruszył
obowiązki zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności gdy wykonawca w
wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie
wykonał zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych
dowodów. Przepis ten stanowi jedną z fakultatywnych przesłanek wykluczenia wykonawcy,
określonych w art. 57 ust. 4 dyrektywie 2014/24/UE. Zgodnie z art. 57 ust. 4c przywołanej
dyrektywy,
wykonawca podlega wykluczeniu "jeżeli instytucja zamawiająca może wykazać
za pomocą stosownych środków, że wykonawca jest winny poważnego wykroczenia
zawodowego, które podaje w wątpliwość jego uczciwość".
Izba zwraca uwagę, że art. 109 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp umożliwia zamawiającemu
wykluczenie z postępowania wykonawcy, który w sposób zawiniony poważnie naruszył
obowiązki zawodowe. Ustawodawca przykładowo wskazał, iż z takim naruszeniem mamy do
czynienia w sytuacji, gdy wykonawca w wy
niku zamierzonego działania lub rażącego
niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie. Katalog zawinionych
poważnych naruszeń obowiązków zawodowych jest katalogiem otwartym.
Zastosowane omawianego przepisu wymaga po pierwsze ustalenia obowiązku zawodowego
jaki ciążył na wykonawcy. Po drugie, ustalenia elementu zawinienia w działaniu wykonawcy.
Po trzecie stwierdzenia, iż zawinionemu naruszeniu można przysypiać przymiot
„poważności”, a więc wykazania istotności naruszenia. Przy czym dokonując takiej oceny
zamawiający winien kierować się zasadą proporcjonalności, do czego ustawodawca wprost
referuje w art.
109 ust. 3 ustawy Pzp, stanowiącym, że zamawiający może nie wykluczać
wyk
onawcy, jeżeli wykluczenie byłoby w sposób oczywisty nieproporcjonalne. Izba wskazuje,
że zastosowanie art. 109 ust. 1 ustawy pkt 5 ustawy Pzp wymaga od Zamawiający
posiadania stosownych środków (dowodów) na wykazanie, że wykonawca jest winny
po
ważnego wykroczenia zawodowego. Przy czym zaznaczyć należy, że zakres obowiązku
dowodowego zamawiającego jest ściśle skorelowany z naruszeniem danego obowiązku
zawodowego przez wykonawcę. Zdaniem Izby, zastosowanie art. 109 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp nie wymaga posiadan
ia przez zamawiającego prawomocnego orzeczenia sądu o
naruszeniu
/niewykonaniu określonych obowiązków umownych czy też prawomocnego
wyroku w sprawie karnej. Celem omawianego przepisu jest
umożliwienie zamawiającym
wykluczenia z postępowania wykonawców, których uczciwość jest kwestionowana z uwagi
na stwierdzone przez zamawiającego uchybienia w realizacji obowiązków zawodowych. W
przypadku wykroczenia zawodowego rozmienianego jako nienależyte wykonania
obowiązków wynikających z zawartej umowy, podstawę wykluczenia stanowi ocena
okoliczności faktycznych ustalonych przez zamawiającego w związku ze stwierdzanym
naruszeniem. Ocenie podlega konkretne zachowanie wykonawcy w toku lub po
zakończeniu
wykonywania.
Odnosząc powyższe do okoliczności faktycznych analizowanych spraw, Izba wskazuje, że
podstawą wykluczenia Odwołującego było nienależyte wykonanie obowiązków wynikających
z realizacji Umowy Boży Dar oraz Umowy Brzeszcze. Zdaniem Izby Zamawiających dokonał
prawidłowej oceny okoliczności faktycznych sprawy i zasadnie wykluczył Odwołującego na
podstawie art. 109 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Izba wskazuje, że zgodnie postanowieniami Umowy Brzeszcze oraz Umowy Boży Dar,
wykonawca był zobowiązany do realizacji robót zgodnie z zasadami sztuki budowlanej,
wiedzy technicznej, przy zastosowaniu obowiązujących przepisów prawa, norm i warunków
technicznych. Ponadto, wykonawca
– Odwołujący stał się właścicielem, innych niż złom
odpadów i zobowiązany był do ich usunięcia na własny koszt i ryzyko, przy zachowaniu
wymogów prawa, w tym dotyczących ochrony środowiska i transportu drogowego oraz
odpadów. Ponadto, obie Umowy w sposób jednoznaczny stanowiły, że umowy o
podwykonawstwo będą zawierane z dalszymi podwykonawcami na tych samych zasadach
co umowy z podwyko
nawcami oraz, że winny być sporządzone w języku polskim w formie
pisemnej. Obie U
mowy jednoznacznie wskazywały, że Odwołujący ponosi odpowiedzialność
za działania i zaniechania podwykonawców i osób trzecich z pomocą, których wykonuje
zamówienie jak za właśnie działania. Zdaniem Izby, w okolicznościach analizowanej sprawy,
mnogości podmiotów gospodarczych zaangażowanych w proces realizacji spornych
zamówień,
nieistniejących
pisemnych
relacji
umownych
pomiędzy
dalszymi
podwykonawcami
zaangażowanymi w realizację zamówień wbrew wymaganiom określonym
w obu Umowach, brak
jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego fakt utylizacji podkładów
kolejowych w sposób zgodny z przepisami prawa oraz zlokalizowanie przez Zamawiającego
w miejscu wykonywania spornych zam
ówień przez Odwołującego ukrytych pod ziemią
podkładów kolejowych, stanowią wystarczającą podstawę do uznania, iż wykonawca w
sposób nienależyty wykonał zobowiązanie umowne polegające na zagospodarowaniu
odpadów niebezpiecznych, co podważa jego uczciwość jako profesjonalisty dającego
rękojmię prawidłowego wykonania zamówień na rzecz zamawiającego. Zdaniem Izby,
działaniu Odwołującego można przypisać co najmniej rażące niedbalstwo, przejawiające się
w tym, iż Odwołujący jako profesjonalista nie podjął żadnych działań zapewniających
prawidłowy procesu utylizacji odpadów niebezpiecznych przez swoich podwykonawców (za
działanie, których ponosił pełną odpowiedzialność), w tym, wbrew postanowieniom Umowy
Brzeszcze oraz Umowy Boży Dar, w realizację zamówienia zostali zaangażowani dalsi
podwykonawcy, be
z podpisania jakichkolwiek umów (wbrew obowiązkowi wynikającemu z
Um
ów), które gwarantowałby prawidłowe wykonania zamówienia, zgodnie z wymaganiami
określonymi przez Zamawiającego.
Po pierwsze
Izba uznała za wiarygodne dowody złożone przez Zamawiającego w postaci
dokumentacji fotograficznej, jaka była sporządzona podczas czynności kontrolnych
przeprowadzonych w związku z prowadzonym śledztwem o sygn. PO II Ds. 77.2020.
Zdaniem Izby nie ma żadnych obiektywnych przesłanek do omówienia wartości dowodowej
złożonej dokumentacji. Okoliczność, iż zdjęcia to nie były wykonane w obecności
Odwołującego nie ma znaczenia dla sprawy. Odwołujący mógł wystąpić do Prokuratury o
uzyskanie informacji czy rzeczywiście były przeprowadzone czynności kontrolne w ramach
prowadzonego śledztwa jak również wystąpić o dostęp do dokumentacji. Takich działań
wykonawca nie podjął, negując wartość dowodową dokumentacji fotograficznej wyłącznie
ogólnymi stwierdzeniami.
Po drugie,
Odwołujący nie przedstawił żadnego innego wiarygodnego i logicznego
uzasadnienia w jaki sposób tak znaczna ilość odpadów została zlokalizowana na terenie, na
którym wykonywane były zamówienia przez Odwołującego. Jak wskazał Zamawiający, w
ramach umowę nr e – RU 242000823 dokonano zasypania odpadów w ilości 158 ton w
miejscu prowadzenia prac związanych z likwidacją torowiska – Tor 20, na działce nr 1023/2
w miejscowości Przecieszyn. Natomiast w ramach umowy nr e – RU 112100012 z dnia 28
grudnia 2020 r. dokon
ana zasypania 310 ton podkładów kolejowych w miejscowości, w której
prowadzone były prace związane z likwidacją torowiska na działce nr 1183/47 w
miejscowości Katowice, stanowiącej własność Zamawiającego. Okolicznością bezsporną jest
to, że odpady zostały zakopane w miejscu prowadzenia prac przez Odwołującego w ramach
w/w umów. W odniesieniu do Umowy Boży Dar, jak wskazał Zamawiający, zaś Odwołujący
okoliczności przeciwnych nie wykazał, teren wykonywania prac był terenem ochranianym
24h na dobę, w związku z czym nikt oprócz Odwołującego lub jego podwykonawców nie miał
wstępu na teren nieruchomości w trakcie wykonywania prac. Odwołujący mógł wykonywać
pracę zmianowo, nadzór zaś wykonywany przez Zamawiającego dotyczył wyłącznie godzin
– 14:00. Trudno zatem w jakikolwiek inny racjonalny sposób uzasadnić, iż podkłady
kolejowy zostały zakopane przez nieznaną Odwołującemu osobę, która przyjechała na teren
prowadzonych robót i dokonała wykopu na głębokość 9 metrów, w sposób niezauważalny
przez Odwołującego.
Po trzecie
, w świetle dokumentacji dowodowej złożonej przez Odwołującego nie sposób
ustalić na jakich zasadach dokonywana była utylizacja podkładów kolejowych. Jak wynika ze
złożonych dokumentów, w realizację zamówienia były zaangażowane następujące podmioty:
Odwołujący, podwykonawca Foxmet sp. z o.o., EKO – POL Energia A. A., BioWęgiel Sp. z
o.o. oraz Vammus sp. z o.o.
Przy czym jednym znanym Zamawiającemu podwykonawcą
była spółka Foxmet sp. z o.o. Odwołujący nie złożył żadnych umów o dalsze
podwyk
onawstwo zawartych pomiędzy spółką Foxmet Sp. z o.o., a EKO – POL Energia A.
A.
, czy BioWęgiel Sp. z o.o. czy spółką Vammus. Nie ma żadnego dowodu w sprawie na
potwierdzenie
zasad
i
warunków
wykonywania
zagospodarowania
odpadów
niebezpiecznych przez EKO
– POL Energia A. A., BioWęgiel Sp. z o.o. czy spółki Vammus.
Mamy więc od czynienia z sytuacją w której odbiór i utylizacja odpadów niebezpiecznych
zostały rzekomo wykonane zgodnie z Umowami i przepisami prawa, przy czym, nie ma
żadnego potwierdzenia na piśmie warunków i zasad wykonania takiego odbioru i utylizacji.
Nie ma żadnych pisemnych ustaleń kontraktowych pomiędzy podwykonawcą Foxmet, a
spółką BioWęgiel czy EKO – POL, jak również spółką Vammus. To zaś oznacza, że
Zamawiający nie ma żadnej możliwości weryfikacji sposobu wykonania Umów i zgodności
działania w/w podmiotów z przepisami prawa.
Po czwarte
, Odwołujący nie wykazał w jaki sposób nastąpiła utylizacja podkładów
kolejowych czy to przyjętych przez spółkę Foxmet czy też przez spółkę BioWęgiel czy spółkę
Vammus.
Należy wskazać, że zgodnie postanowieniami Umów, Odwołujący stał się
właścicielem odpadów niebezpiecznych i to na Odwołującym ciążył obowiązek ich utylizacji.
To do wyłącznej decyzji Odwołującego należało rozstrzygnięcie czy owe odpady
niebezpieczne
zagospodaruje, w tym zutylizuje samodzielnie czy też z udziałem
podwykonawców. To Odwołujący był stroną umowy z Zamawiającym i zobowiązanie to
zostało nałożone na Odwołującego. Odwołujący winien zatem podjąć działania w celu
należytego wykonania takiego zobowiązania, a tym bardziej wykazania Zamawiającemu w
razie sporu,
w jaki sposób zobowiązanie to zostało należycie wykonane. Jak wynika ze
złożonych kart odbioru odpadów, podkłady kolejowe zostały przekazane do utylizacji albo
spółce Foxmet Sp. z o.o, albo spółce BioWęgiel albo spółce Vammus sp. z o.o. Ze
zgromadzonych
dowodów nie wynika jednakże w jaki sposób podmioty te dokonały utylizacji
odpadów. Odwołujący w tym zakresie nie przedstawił żadnych dowodów. Należy zwrócić
uwagę,
że
zgodnie
z
art.
ust.
3b
ustawy
o
odpadach,
w
ytwórca odpadów niebezpiecznych, z wyłączeniem wytwórcy pojazdów wycofanych z
eksploatacji oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, jest zwolniony z
odpowiedzialności za gospodarowanie tymi odpadami z chwilą przekazania ich do
ostatecznego procesu odzysku lub ostatecznego procesu unieszkodliwienia przez
posiadacza
odpadów prowadzącego taki proces. Zdaniem Izby, z okoliczności faktyczny
sprawy, wynika, że odpady te uległy „utylizacji” poprzez ich zakopanie na terenach
prowadzonych przez
Odwołującego robót. Na potrzeby zastosowania art. 109 ust. 1 pkt 5)
wtórne znaczenie ma to czy zrobił to sam Odwołujący czy we współpracy z
podwykonawcami. Odwołujący ponosi pełną odpowiedzialność względem Zamawiającego za
należyte wykonanie umowy również przez swoich podwykonawców i osoby trzecie z pomocą
których realizował zamówienie, a niewątpliwe spółka Foxmet działała jako podwykonawca
Odwołującego, zaś spółka BioWęgiel oraz Vammus działały jako dalsi podwykonawcy.
Spółka Foxmet nawiązała z tymi podmiotami relacje handlowe i jak wynika z kart
przekazania odpadów, podmioty te ustaliły między sobą, że odbiorą odpady niebezpieczne,
a więc wykonają część zamówienia w imieniu Odwołującego. Izba podkreśla, że Odwołujący
nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów czy okoliczności na wykazanie, iż utylizacja
odpadów niebezpiecznych powstałych w ramach realizacji Umów nastąpiła w legalny
sposób, inny niż poprzez ich zakopanie. Izba podkreśla, że karta przekazania odpadów jest
wystawiana w momencie przekazania odpadu niebezpiecznego do jego odzysku lub
unieszkodliwienia, a nie w momencie wykonania operacji ostatecznego zagospodarowania
odpadów, o czym mowa w art. 27 ust. 3b. Zdaniem Izby, na Odwołującego był nałożony
obowiązek utylizacji niebezpiecznych odpadów w postaci podkładów kolejowych, zgodnie z
przepisami prawa oraz postanowieni
ami Umów, bowiem to Odwołujący stał się właścicielem
odpadów niebezpiecznych i był zobowiązany do ich zagospodarowania zgodnie z
obowiązującym przepisami prawa, a więc również ustawą o odpadach. Okoliczność tą
Odwołujący, jako strona umowy z Zamawiającym, winien potwierdzić odpowiednimi
dowodami.
Skoro Odwołujący zdecydował się na przekazania podwykonawcy tj. spółce
Foxmet
wykonania zamówienia, to również Odwołujący, jako profesjonalista, winien
zabezpieczyć swoje interesy poprzez odpowiednie ustalenia kontraktowe z odbiorcami
odpadów zasad ich utylizacji i wykazania, iż rzeczywiście miała ona miejsce i została
wykonana w sposób wymagany przepisami prawa. W analizowanym zaś stanie faktycznym
następuje rozmycie relacji kontraktowych pomiędzy poszczególnymi podmiotami
zaangażowanym w realizację zamówień. I o ile Odwołujący przekazał Zamawiającemu karty
przekazania odpadów, to ta okoliczność nie stanowi, zadaniem Izby, dowodu na wykazanie
należytego wykonania zobowiązania umownego polegającego na zagospodarowaniu, a więc
również utylizacji odpadów niebezpiecznych w postaci podkładów kolejowych. Zdaniem Izby
Odwołujący przypisać należy rażące niedbalstwo przejawiające się w bierności co do
weryfikacji sposobu wykonania zamówienia przez podwykonawcę i dalszych
podwykonawców. Odwołujący mając karty przekazania odpadów nie podjął żadnych
czyn
ności w celu wyjaśnienia udziału kolejnych podmiotów w procesie przyjmowania
odpadów niebezpiecznych, relacji kontraktowych pomiędzy takimi podmiotami i środków
p
rzedsięwziętych w celu zapewnienia prawidłowego wykonania zamówienia. Nie można
pominąć okoliczności, że to wyłącznie Odwołujący ubiegał się o zamówienia i to Odwołujący
podjął decyzję o udziale podwykonawcy. Jako profesjonalista działający w rynku, winien
dołożyć odpowiedniej staranności w procesie wykonywania zamówienia przez
podwykonawcę i ewentualnego udziału dalszych podwykonawców. Przyjęcie biernej pozycji
przez Odwołującego w ramach realizacji zamówienia jest wyrazem rażącego naruszenia
obowiązku czuwanie i zapewnienia prawidłowej realizacji zamówienia, do której to nikt inny
jak Odwołujący zobowiązał się względem Zamawiającego podpisując stosowane umowy.
Zdaniem Izby, obowiązkiem Odwołującego wynikającym z Umów było zagospodarowanie
odpadów powstałych w ramach realizacji zleceń (taki obowiązek wynika ze Szczegółowego
Opisu Przedmiotu zamówienia – Załącznik nr 2 do SIWZ, pkt 18 oraz §4 Umów). Podmiotem
odpowiedzialnym względem Zamawiającego jest Odwołującego. Niezależnie więc ilu
kolejnych podwykonaw
ców zostało w bliżej nieokreślonych relacjach handlowych
zaangażowanych przez spółkę Foxmet, to na Odwołującym ciążył obowiązek wykazania w
jakiś sposób niebezpieczne odpady w postaci podkładów kolejowych zostały
zagospodarowane. Zdaniem Izby, karty przeka
zania odpadów nie są dowodem na
wykazanie, iż zagospodarowanie niebezpiecznych odpadów nastąpiło zgodnie z przepisami
prawa. Są wyłącznie dowodem na to, że poza wykonawcą Foxmet zaangażowane były inne
podmioty, nieznane Zamawiającemu, z którymi nie były zawarte stosowane umowy, które
regulowałby sposób wykazania utylizacji odpadów. To zdaniem Izby potwierdza wyłącznie
rażące zaniedbania ze strony Odwołującego w trakcie realizacji umów.
Po piąte, odnosząc się do złożonych dowodów Izba wskazuje, że dowód pn.: Sprawozdania
detektyw
istycznego
(„Raport”)
oraz
dokumentacja
fotograficzna,
są
dowodami
nieprzydatnymi
dla rozstrzygnięcia zarzutów podniesionych w odwołaniu. Po pierwsze,
Raport został opatrzony datą 6 kwietnia 2022 r. a więc bezpośrednio po ujawnieniu przez
Zmawiającego uchybień w realizacji Umów i wykluczenia Odwołującego z postępowania.
Tym samym, zdaniem Izby,
dokument ten został sporządzony na potrzeby postępowania
odwoławczego i na zlecenie Odwołującego, zatem stanowi wyłącznie stanowisko strony w
sprawie, nie zaś niezależną opinię eksperta. Po drugie, Izba wskazuje, że podstawą
wykluczenia Odwołującego z postępowania były nieprawidłowości stwierdzone przez
Zamawiającego w związku z realizacją Umowy Boże Dary oraz Umowy Brzeszcze.
Przywołane w Raporcie informacje dotyczące innych lokalizacji są bez znaczenia dla sprawy.
Informacje dotyczące KWK Boże Dary są wyłącznie subiektywnym opisem oględzin miejsca
dokonanym przez autora Raportu. Zdaniem Izby, biuro detektywistyczne nie jest instytucją
uprawnioną i kompetentną do wnioskowania o poziomie degradacji terenu czy ustalenia
kiedy podkłady kolejowe zostały zeskładowane na spornym terenie. Fakt porośnięcia
podkładów kolejowych mchem nie uprawnia, zdaniem Izby, do przyjęcia tezy, że było one
zakopane wiele lat temu, jak twierdzi autor Raportu. Podkłady mogły być obrośnięte mchem
już w momencie ich usuwania przez wykonawcę. Podobnie, twierdzenie, że ich rozpad na
mniejsze części świadczy o tym, iż były składowane od kilku lat również jest bezpodstawne.
Taki bowiem rozpad na mniejsze części mógł mieć miejsce podczas ich usuwania przez
Odwołującego w ramach realizacji umowy. Izba podkreśla, że gdyby rzeczywiście, jak
twierdzi autor Raportu, podkłady kolejowe były składowane na spornym terenie przez wiele
lat, to profesjonalny wykonawcy, za jakiego należy uznać Odwołującego, już przed
przystąpieniem do realizacji zamówienia, zgłosiłby taką okoliczność Zamawiającemu, aby
uniknąć w przyszłości zarzutów co do pozostawiania podkładów na ternie realizacji
zamówienia. W analizowanym stanie faktycznym mamy zaś do czynienia z sytuacją, w której
Odwołujący przystąpił do realizacji obu Umów, nie zgłaszając Zamawiającemu żadnych
uwag co do nieprawidłowości na terenach wykonywania zamówień. Dopiero po stwierdzeniu
przez Zamaw
iającego nieprawidłowości w realizacji zamówień, wykonawca powołuje się na
szereg uchybień Zamawiającego, zatrudnia biuro detektywistyczne, składa raporty dotyczące
terenów. Zdaniem Izby ciąg działań Odwołującego wskazuje, że w momencie przystąpienia
do realizacji zamówień nie wskazywał na żadne nieprawidłowości na ternie wykonywanych
zleceń. Podnoszenie zaś obecnie rzekomych nieprawidłowości jest, zdaniem Izby, spóźnione
i stanowi niezasadną próbę przerzucenia odpowiedzialności na Zamawiającego lub bliżej
nieokreślone podmioty trzecie.
Odnosząc się do złożonych fotografii, zdaniem Izby również dowody te nie mają znaczenia
dla sprawy. Po pierwsze, stanowią wyłącznie wyrywkowy obraz jakieś bliżej nieokreślonych
terenów. Po drugie, fotografie odnoszące się do miejsc, które nie dotyczą spornych
zamówień wykonanych przez Odwołującego, nie mają, zdaniem Izby, znaczenia dla sprawy.
Po trzecie, nawet gdyby zgodzić się z Odwołującym, że część fotografii przedstawia teren
KWK Boży Dar, to z przedłożonych zdjęć wynika wyłącznie, że na terenie znajdują się
pojedyncze podkłady kolejowe, Odwołujący przejął miejsce wykonania zamówienia nie
zgłaszając uwag. Można zatem przyjąć, że to Odwołujący po wykonaniu zamówienia
zostawił owe podkłady na spornym terenie. Ponadto, Izba podkreśla, że wykluczenie
Odwołującego z postępowania nastąpiło w związku z ujawnieniem przez Zamawiającego na
terenie KWK Boży Dar, gdzie Odwołujący wykonywał roboty, dokonano zasypanie
podkładów w ilości 310 ton. Podkłady kolejowe, nawet jeżeli przyjąć, iż rzeczywiście zdjęcia
zostały zrobione na terenie prac wykonywanych przez Odwołującego, to pojedyncze sztuki.
Dalej Izba wskazuje, że informacje prasowe dotyczące nielegalnego składowania odpadów
na terenie Brzeszcza nie mają znaczenia dla sprawy. Podobnie jak złożone fotografie.
Łamanie prawa i działanie na szkodę całego społeczeństwa przez inne podmioty czy osoby,
n
ie może stanowić argumentu do zaakceptowania zaniechań wykonawcy w ramach realizacji
spornych zamówień.
Odnosząc się do złożonych pytań wykonawców dotyczących SIWZ w przetargu ZP – BD-
0012/20 oraz udzielonych odpowiedzi, Izba wskazuje, że dowód ten jest bez znaczenia dla
sprawy, wnioski zaś wywiedzione przez Odwołującego z treści odpowiedzi Zamawiającego
nie mają żadnego pokrycia w materiale dowodowym. Odwołujący w żaden sposób nie
wykazał twierdzeń zawartych w złożonym dowodzie co do uchybień Zamawiającego.
Również dowody dotyczące ilości złomu nie mają znaczenia dla sprawy, gdyż nie były one
objęte zakresem podstawy faktycznej wykluczenia Odwołującego z postępowania. Odnosząc
się do dowodów dotyczących umowy nr e – RU 0718000077 realizowanej przez spółkę
Nomet S. N.
, Izba wskazuje, że do akt postępowania nie została złożona umowa jaka
została podpisana z w/w wykonawcą, co uniemożliwia Izbie zweryfikowania rzeczywistego
zakresu obowiązków nałożonych na wykonawcę przez Zamawiającego. Z dokumentów zaś
złożonych przez Odwołującego wynika, że umowa został wykonana prawidłowo oraz że
Zamawiające nie zgłaszał roszczeń gwarancyjnych. Nie sposób zatem uznać, że złożone
dokumenty stanowią dowód na wykazanie, iż Odwołujący prawidłowo wykonał sporne
U
mowy. Izba wskazuje również, że ze złożonych dokumentów wynika, że umowa ta został
zawarta w 3.08.
2018 r. Zaznaczyć należy, że w 2019 r. nastąpiła zmiana ustawy o
odpadach, w której wprowadzono przepis art. 27 ust. 3b określającej zakres
odpowiedzialności związanej z odpadami niebezpiecznymi. Jak Izba wskazała powyżej,
przepis ten ma istotne znaczenie dla uznania czy Odwołujący wykonał nałożone na niego
obowiązki umowne zgodnie z przepisami prawa. Przepis ten nie obowiązał w 2018 r.
Izba podkreśla, że istotą postępowania przetargowego jest wyłonienie wykonawcy dającego
gwarancję należytego wykonania zamówienia. Ustawodawca przewidział mechanizmy
weryfikacji uczciwości i rzetelności wykonawców. Jednym z takich mechanizmów jest
podstawa wykluczenia z postępowania określona w art. 109 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Ustalenia dokonane w analizowanym stanie faktycznym pozwalają na przyjęcie, że w
ramach realizacji Umowy Brzeszcze oraz Umowy Boży Dar wykonawca – Odwołujący był
zobowiązany do zagospodarowania niebezpiecznych odpadów w postaci podkładów
kolejowych, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Takie zobowiązanie
zostało nałożone na Odwołującego jako stronę Umów. Zdaniem Izby, Odwołujący uchybił
temu obowiązkowi poprzez rażące zaniedbanie w nadzorowaniu sposobu wykonania
zamówienia przez swojego podwykonawcę i dalszych podwykonawców. Odwołujący, w
świetle postanowień umownych, był właścicielem niebezpiecznych odpadów, a zatem objęty
był zakresem zastosowania art. 27 ust. 3b ustawy o odpadach w ramach realizacji w/w
obowiązków umownych. Zamawiający w ramach czynności śledczych zlokalizował w miejscu
prowadzonych przez Odwołującego robót ogrom ukrytych pod ziemią podkładów kolejowych.
Odwołujący nie przedłożył żadnych dowodów, które chociażby uprawdopodabniały, że nie są
to podkłady kolejowe pochodzące z realizacji Umowy Brzeszcze oraz Umowy Boże Dar,
bowiem te zostały poddane procesowi utylizacji w sposób zgodny z prawem. Przywoływane
karty przekazania
odpadów takim dowodem nie są, zaś splot okoliczności w analizowanej
sprawie, zachowanie samego Odwołującego pozwalają na przyjęcie, iż Odwołujący dopuścił
się poważnego naruszenia obowiązków zawodowych przejawiającego się w rażącym
zaniechaniu weryfikacji działań podwykonawców i dalszych podwykonawców i zapewnieniu
wykonania nałożonego na Odwołującego obowiązku umownego polegającego na
zagospodarowaniu odpadów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującemu przepisami prawa.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego o domniemaniu niewinności wykonawcy do
czasu pra
womocnego rozstrzygnięcia ewentualnego postępowania karnego w związku z
czynnościami prowadzonymi przez Prokuraturę. Postępowania przetargowe z uwagi na
swoją specyfikę cechuje się odmiennymi uwarunkowaniami niż postępowanie karne. Celem
czynności podejmowanych przez Zamawiającego przed wyborem wykonawcy jest podjęcie
możliwych działań mających na celu weryfikację ich rzetelności i uczciwości. Odwołujący
p
odkreśla, że należycie wykonał Umowy, co potwierdzają m.in. protokoły odbioru robót.
Należy jednak wskazać po pierwsze, że z uwagi na sposób ukrycia odpadów, Zamawiający
nie był w stanie stwierdzić odbierając roboty, że odpady zostały zakopane. Po drugie, jeśli
Odwołujący jak twierdzi rzeczywiście w sposób prawidłowy wykonał zamówienia i swoje
obowiązku wynikające z Umów, to byłaby w stanie przedstawić dowody i informacje w jakiś
sposób jego podwykonawcy zutylizowali niebezpieczne odpady. Tego zaś nie uczynił. Jeśli
zaś podkłady kolejowe, które zostały pozyskane w ramach realizacji Umów są nadal
magazynowe u
podmiotów, którym zostały przekazane, to w interesie Odwołującego jako
strony Umów, było chociażby przedłożenie dokumentacji fotograficznej obrazującej miejsce
ich magazynowania.
Odnosząc się do zarzut uniemożliwienia przez Zamawiającego skorzystania przez
Odwołującego z procedury self – cleaningu określonej w art. 110 ustawy Pzp, to stanowisko
Odwołującego uznać należy za niezasadne. Należy podkreślić, że zastosowanie tej instytucji
jest tylko możliwe w przypadku braku kwestionowania przez wykonawcę podstaw
wykluczenia, z którymi związana jest ta instytucja. Brak jest zatem możliwości zastosowania
jej
niejako z „ostrożności”, przy jednoczesnym kwestionowaniu w drodze środków ochrony
prawnej zasadności samego wykluczenia. Odwołujący neguje podstawę wykluczenia,
wskazując, że roboty zostały wykonane prawidłowo. Tym samym nie ma podstaw do
skorzystania przez niego z instytucji self cleaningu. Odwołujący musiałby w pierwszej
kolejności przyznać okoliczność nienależytego wykonania zobowiązań umownych, czemu w
toku postępowania konsekwentnie zaprzeczał.
Nie znalazł również potwierdzenia w analizowanym stanie faktycznym zarzut naruszenia art.
287.ust. 3 pkt 2) PZP w zw. z art. 275 pkt 2) Pzp, poprzez odrzucenie oferty Odwołującego,
podczas gdy Zamawiający nie zdecydował się na przeprowadzenie negocjacji, do czego
referuje prz
epis art. 287 ust. 3 pkt 2) Pzp. Odwołujący w żaden sposób nie wyjaśnił w treści
odwołań na czym miałoby polegać naruszenie przez Zamawiającego w/w przepisów ustawy
Pzp. Odwołujący został prawidłowy wykluczony z Postępowań, a tym samym jego oferty
podlegały odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy Pzp.
Mają na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie 575 ustawy z dnia 11
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych stosownie do wyniku postępowania oraz §
8 ust. 2 zd. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………….