KIO 745/22 WYROK dnia 5 kwietnia 2022 r.

Sygn. akt: KIO 745/22 

WYROK 

z dnia 5 kwietnia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Rafał Malinowski 

Protokolant:            

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  dnia  4  kwietnia  2022  r.  w 

Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej 

Izby  Odwoławczej  dnia  15  marca  2022  r.  przez  odwołującego  Joksa 

Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w  Pszowie,  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego: 
Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S. A. z siedzibą w Bytomiu 

przy  udziale  wykonawcy  Tre

e  Capital  Sp.  z  o.o.,  ul.  Łubna  50  C,  05-532  Baniocha 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego. 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami  postępowania  odwoławczego  obciąża  odwołującego  i  zalicza  w  poczet 

kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  (słownie:  dziesięć  tysięcy 

złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 

dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 745/22 

Uzasadnienie 

Zamawiający  -  Spółka  Restrukturyzacji  Kopalń  S.  A.  z  siedzibą  w  Bytomiu,  dalej  jako: 

„Zamawiający”,  prowadzi  postępowanie  w  trybie  podstawowym,  w  oparciu  o  art.  275  pkt  2 

ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2021  r.,  poz. 

1129), dalej jako: „ustawa PZP”, na rozbiórkę obiektów budowlanych Zakładu Mechanicznej 

Przeróbki Węgla na terenie SRK S.A. Oddział KWK „Makoszowy” w Zabrzu. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 3 

lutego 2021 r. pod numerem 2021/BZP 00005202/01. 

W  dniu  15  marca  2022  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawcy  Joksa  Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w  Pszowie,  w  którym  zarzucił  on  Zamawiającemu 

naruszenie: 

1)  art.  239  ust.  1  ustawy  PZP,  poprzez  dokonanie  wyboru  oferty  wykonawcy  Tree  Capital 

jako oferty najkorzystniejszej, podczas gdy oferta ww. wykonawcy podlega odrzuceniu; 

2) art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP i art. 224 ust. 6 ustawy PZP w zw. z art. 16 pkt 1, 2 i 3 

ustawy  PZP,  poprzez 

zaniechanie  odrzucenia  oferty  Tree  Capital  jako  zawierającej  rażąco 

niską cenę, podczas gdy treść udzielonych przez ww. wykonawcę wyjaśnień potwierdza, że 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  z  przyczyn  wskazanych  w  uzasadnieniu  niniejszego 

odwołania,  w  wyniku  czego  doszło  do  zaniechania  przeprowadzenia  postępowania  o 

udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe 

traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości; 

3)  art.  226  ust.  1  pkt  5  ustawy  PZP,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Tree  Capital, 

której  treść  jest  niezgodna  z  warunkami  zamówienia  –  w  zakresie  w  jakim  „Szczegółowa 

kalkulacja  kosztów”  (Załącznik  nr  5  do  Formularza  Ofertowego)  jest  niezgodna  z 

przedmiarem robót. 

W  związku  z  postawionymi  zarzutami  Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  dokonania  odrzucenia  oferty 

wykonawcy  Tree  Capital  oraz  powtórzenia  czynności  oceny  ofert  i  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej. 

Argume

ntując  postawione  przez  siebie  zarzuty,  Odwołujący  wskazywał,  że  w  dniu  25 

listopada 2021 r. Zamawiający skierował do Tree Capital wezwanie do złożenia wyjaśnień w 

zakresie rażąco niskiej ceny. Pismo zawierało wzmiankę o konieczności złożenia wyjaśnień 

dot

yczących  sposobu  wyliczenia  ceny  oferty  wraz  z  dowodami,  które  miały  dotyczyć  w 

szczególności:  kosztów  poniesionych  w  związku  z  zatrudnieniem  pracowników,  kosztów 

związanych  z  użyciem  i  pozyskaniem  sprzętu,  którym  wykonawca  zamierza  realizować 

zamówienie,  kosztów  zakupu  urządzeń  i  materiałów  oraz  kosztów  w  utylizacji  odpadów 

powstałych podczas prowadzenia robót. 

Ponadto, Zamawiający sformułował szereg szczegółowych pytań dotyczących informacji na 

temat uwzględnienia w cenie oferty szeregu elementów mających wpływ na jej wartość, jak 

np. pyt

anie dotyczące zgodności z przepisami w zakresie kosztów pracy, pytanie dotyczące 

uwzględnienia  w  ofercie  ryzyk  związanych  z  realizacją  zamówienia  czy  też  prośba  o 

przedstawienie  informacj

i  dotyczących  poszczególnych  pozycji  kosztorysu/kalkulacji,  z 

uwzględnieniem robocizny, kosztów zakupu materiałów oraz kosztów pracy sprzętu. 

Zdaniem  Odwołującego,  w  odpowiedzi  na  ww.  wezwanie  Zamawiającego,  Odwołujący 
przedstawił  kalkulację  ceny  oferty,  w  której  w  zasadzie  nie  wymienił  jakichkolwiek 

obiektywnych  czynników  wpływających  na  możliwość  obniżenia  ceny.  Wystąpienie 

wykonawcy  pełne jest  ogólnikowych stwierdzeń oraz  zapewnień  i  oświadczeń niepopartych 

jakimikolwiek  dowodami  dotyczącymi  kosztów  poniesionych  w  związku  z  zatrudnieniem 

pracowników,  zgodności  z  przepisami dotyczącymi  kosztów  pracy  czy  też  uwzględnienia w 

ofercie  ryzyk  związanych  z  realizacją  zamówienia.  Ponadto,  załączona  do  wyjaśnień 

„kalkulacja własna” wprost ujawnia, że wykonawca Tree Capital pominął lub zaniżył szereg 

istotnych  czynników  cenotwórczych,  co  sprawia,  że  zamówienia  obiektywnie  nie  da  się 

wykonać w zamian za zaoferowaną cenę. Mówiąc wprost, wykonawca zaniżył ilości gruzu i 

innych odpadów podlegających utylizacji, a także zaniżył koszty pracy sprzętu. 

Konkr

etyzując postawione zarzuty, Odwołujący wskazywał, że wykonawca nie udowodnił, że 

okoliczności,  na  które  się  powołuje  mają  charakter  wyjątkowy,  niedostępny  innym 

przedsiębiorcom obecnym na rynku, a co za tym idzie, w jaki sposób wpływają na obniżenie 

ceny  ofertowej.  Dodatkowo,

  wykonawca  Tree  Capital  nie  wykazał  w  żaden  sposób,  w  jaki 

sposób  zamierza  poddać  utylizacji  cały  gruz  pochodzący  z  rozbiórki  (wykonawca  znacznie 

zaniżył  ilość  gruzu  koniecznego  do  utylizacji,  a  co  za  tym  idzie  zaniżył  koszty  transportu  i 

utylizacji z tym związane). 

Podnosił  również  Odwołujący,  że  okoliczności  przywołane  w  wyjaśnieniach  z  dnia  30 

listopada  2021  r.  (związane  z  ponoszeniem  kosztów  pracy  czy  też  kosztów  utylizacji 

odpadów)  nie  zostały  przez  Tree  Capital  w  żaden  sposób  udowodnione  (co  wykonawca  z 

łatwością  mógł  uczynić,  np.  przedstawiając  listy  płac,  umowy  o  prace  czy  inne  dokumenty 

świadczące  o  prawdziwości  swoich  twierdzeń).  Wykonawca  Tree  Capital  nie  potwierdził 

zgodności  zaoferowanej  ceny  z  przepisami  prawa  dotyczącymi  kosztów  pracy  oraz 

przepisami  z  zakresu  praw

a  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego.  W  szczególności, 

wykonawca  Tree  Capital  nie  wykazał  zarobków  pracowników  zatrudnionych  w  swoim 

przedsiębiorstwie, mimo że Zamawiający w wezwaniu do złożenia wyjaśnień żądał również 

przedstawienia  dowodów  na  poparcie  wskazanych  okoliczności.  Zgodnie  z  orzecznictwem 

Izby,  dowodami  takimi  mogą  być  np.  zawarte  umowy  czy  dokumenty  płacowe  (por.  wyrok 

Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 stycznia 2021 r., sygn. akt KIO 3338/20). Wykonawca 

Tree Capital nie złożył żadnego dowodu w tym zakresie. 

Co więcej, zdaniem Odwołującego tak drastyczna rozbieżność pomiędzy ceną Tree Capital, 

a wartością zamówienia oraz kwotą przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia, dodatkowo 

wzmacnia postulat aby w

yjaśnienia wykonawcy Tree Capital były poparte dowodami. 

W  ocenie  Odwołującego  wystarczającym  dowodem  istnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie 

Tree  Capital  jest  „Szczegółowa  kalkulacja  kosztów”  (Załącznik  nr  5  do  Formularza 

Ofertowego).  Wystarczy  porównać  treść  tej  kalkulacji  z  przedmiarem  robót  aby  dojść  do 

wniosku, że szereg pozycji „Szczegółowej kalkulacji kosztów” został uwzględniony w ofercie 

w węższym zakresie niż wymagała tego SWZ. Powyższe uzasadnia zatem nie tylko zarzut 

rażąco niskiej ceny ale również zarzut niezgodności treści oferty z warunkami zamówienia. 

W  szczególności  Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  pozycje  pn.  wywiezienie  gruzu  z  terenu 

rozbiórki wraz z kosztami utylizacji, tj. na pozycje 13.91, 16.117, 17.127, 18.136, 19.145 oraz 

21.157,  w  których  zdaniem  Odwołującego  nie  uwzględniono  całości  gruzu  podlegającego 

utylizacji, a w związku z tym zaniżono koszt wykonania zamówienia. 

Zdaniem  Odwołującego  również  w  pozycji  22.161  wykonawca  nie  uwzględnił  materiału 

niezbędnego  do  zasypania  wykopów,  a  w  pozycji  7.44  zaniżył  koszty  utylizacji  papy. 

Również  koszty  zakupu  paliwa  powinny  zdaniem  Odwołującego  zostać  oszacowane  na 

wyższym  poziomie  w  związku  ze  zmianą  cen  jaka  miała  miejsce  w  czasie  prowadzenia 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Pozostałe  wątpliwości  Odwołującego  dotyczyły 

również niedoszacowania kosztów  zakupu  ziemi  urodzajnej  oraz  niedoszacowania kosztów 

butli gazów technicznych. 

Zdaniem Odwołującego, firma Tree Capital zaniżyła koszty wykonania zamówienia w swojej 

ofercie w sumie o 1 006 145

, 56 zł netto, tj. 1 237 559,04 zł brutto, co wyklucza jakikolwiek 

zysk z realizacji zamówienia. 

Podsumowując,  Odwołujący  podkreślił,  że  właściwa  ocena  wyjaśnień  złożonych  przez 

wykonawcę  Tree  Capital  powinna  skutkować  odrzuceniem  wskazanej  oferty,  bowiem 

wyjaśnienia te są ogólnikowe, niekompletne oraz nie odpowiadają wymaganiom wskazanym 

przez  Zamawiającego.  Do  tożsamych  wniosków  prowadzi  analiza  treści  oferty,  która  jest 

niezgodna z warunkami zamówienia. 

W  dniu  r

ozprawy  pisemną  odpowiedź  na  odwołanie  przedłożył  Zamawiający.  Wniósł  on  o 

oddalenie  o

dwołania  w  całości  oraz  przedstawił  stosowną  argumentację.  Zdaniem 

Zamawiającego  cena  wykonawcy  Tree  Capital  jest  wiarygodna  i  nie  odbiega  istotnie  od 

warunków  rynkowych,  czego  potwierdzeniem  jest  wynik  aukcji  elektronicznej,  gdzie trzy  na 

cztery oferty są na porównywalnym poziomie. Dodał, że punktem odniesienia dla kwalifikacji 

ceny  jako rażąco  niskiej  w  niniejszym  postępowaniu jest  szacunkowa wartość  zamówienia, 

która  została  ustalona  na  podstawie  kosztorysu  opracowanego  przez  firmę  zewnętrzną,  w 

ramach k

tórego kosztorysant przyjął w kilkunastu pozycjach ręczne wykonywanie prac, co w 

znacznym stopniu wydłuża czas oraz koszt rozbiórki, a tym samym wpływa na szacunkową 

wart

ość  zamówienia.  Zdaniem  Zamawiającego  zmiana  technologii  prac  z  ręcznych  na 

mechaniczn

e  przekłada  się  na  możliwość  zaoferowania  przez  firmę  Tree  Capital  ceny  na 

poziomie  jak  w  ofercie.  Zamawiający  przedstawił  także  argumentację  odnośnie 

poszczególnych pozycji kwestionowanych w odwołaniu przez Odwołującego. 

Pisemne stanowisko  zostało także przedłożone przez  wykonawcę  Tree Capital  Sp.  z  o.  o., 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego. 

Podobnie jak Zamawiający wniósł on o oddalenie odwołania oraz odniósł się do twierdzeń i 

zarzutów  przedstawianych przez  Odwołującego.  Jak wskazywał  Przystępujący, Odwołujący 

zupełnie  pomija  fakt,  iż  Przystępujący  już  uprzednio  składał  wyjaśnienia  w  zakresie rażąco 

niskiej  ceny  jeszcze  przed  przeprowadzeniem  aukcji  elektronicznej.  W  ramach  tych 

wyjaśnień  (z  dn.  16.04.2021  r.),  Przystępujący  złożył  również  dowody  w  postaci 

szczegółowej  kalkulacji  oraz  ofert  potwierdzających  przyjęte  w  kalkulacji  wartości  (ofert  na 

ochronę,  zakup  kontenerów,  zakup  kruszywa,  humusu,  usługę  odbioru  odpadów)  oraz 

wykazu maszyn i narzędzi. 

Wyjaśnienia  te,  jak  wskazywał  powyżej  Przystępujący,  zostały  dodatkowo  uzupełnione  (w 

dn.  4.05.2021  r.)  o  szczegółową  kalkulację  kosztów  pracowniczych  oraz  informacje 

dotyczące sprzętu. Zamawiający wówczas wyjaśnienia złożone przez Przystępującego uznał 

za  wystarc

zające.  Przystępujący,  składając  wyjaśnienia  w  odpowiedzi  na  wezwanie  z  dn. 

25.11.2021 r., a więc już po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej, odwołał się do dowodów 

i  a

rgumentacji  przedstawionych  w  ramach  wyjaśnień  składanych  w  kwietniu  i  maju  2021  r. 

(o

czywiście  w  takim  zakresie,  w  jakim  pozostawały  one  aktualne  w  odniesieniu  do  ceny 

zaoferowanej w toku aukcji). 

Tym  samym,  oceniając  złożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia,  Zamawiający  badał  je 

kompleksowo,  uwz

ględniając  również  treść  wyjaśnień  złożonych  jeszcze  przed 

przeprowadzeniem aukcji elektronicznej. 

Przystępujący  podważył  także  twierdzenia  Odwołującego,  jakoby  nie  wykazał  on  kosztów 

pracowniczych.  Zdaniem  Przyst

ępującego  przedłożona  kalkulacja  zawiera  na  tyle 

szczegółowe  informacje,  że  Zamawiający  na  ich  podstawie  jest  w  stanie  w  prosty  sposób 

ustalić,  że  Przystępujący  uwzględnił  przepisy  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  oraz 

wszelkie  inne  niezbędne  koszty  wynikające z  przepisów  podatkowych  oraz  zabezpieczeniu 

społecznym. Jak podkreślał, przepisy ustawy PZP nie determinują rodzajów dowodów jakie 

mogą  być  składane  na  potwierdzenie  skalkulowania  ceny  oferty,  a  zatem  także  dowód  w 

postaci kalkulacji jest dopuszczalny. 

Przystępujący  odniósł  się  również  szczegółowo  w  zakresie  konkretnych  pozycji 

kwestionowanych przez Odwołującego, wskazując przede wszystkim, że Odwołujący próbuje 

kwestionować prawidłowość kalkulacji Przystępującego, przyjmując własne założenia, które 

nie  znajdują  odzwierciedlenia  w  rzeczywistych  podstawach  obliczania  kosztów.  Zdaniem 

Przystępującego,  Odwołujący  nie  podważył  w  żaden  sposób  prawidłowości  wyjaśnień  w 

zakresie rażąco niskiej ceny. Argumentacja przedstawiona przez Odwołującego nie znajduje 

podstaw, ponieważ Odwołujący niesłusznie wywodzi wymagania, które nie wynikają wprost z 

ustawy bądź z dokumentacji postępowania. Odwołujący powołuje się także na ceny rynkowe, 
które  mają  być  wyższe  od  stawek  zastosowanych  przez  Przystępującego  w  kalkulacji, 

jednocześnie  nie  udowadniając,  iż  takie  rzeczywiście  występują  na  rynku.  Przystępujący 
stanął na stanowisku, że Odwołujący w tym względzie nie podołał ciężarowi dowodowemu, a 

co za tym idzie, odwołanie powinno zostać oddalone. 

Tożsame  wnioski  poczynił  w  stosunku  do  zarzutu  dotyczącego  niezgodności  treści  oferty 

Przystępującego  z  warunkami  zamówienia,  wnosząc o oddalenie odwołania i  odnosząc się 

do konkretnych pozycji kwestionowanych przez Odwołującego. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  Stron  i  uczestników  postępowania,  na 

podstawie  zgromadzo

nego  w  sprawie  materiału  dowodowego,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba  stwierdziła,  iż  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania na podstawie art. 528 ustawy PZP. Ponadto Izba ustaliła, że Odwołujący posiada 

interes we wniesieniu odwołania wynikający z art. 505 ustawy PZP. 

Izba  postanowiła  dopuścić  do  udziału  w  postępowaniu  wykonawcę  Tree  Capital  Sp.  z  o.o. 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego. 

Przys

tąpienie wpłynęło w terminie określonym w art. 525 ust. 1 ustawy PZP, a wykonawca je 

zgłaszający wskazał, że ma interes w tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść 

strony do której przystąpił. 

Izba 

dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, 

tj.  przede  ws

zystkim  w  oparciu  o  dokumentację  przedmiotowego  postępowania,  w 

szczególności  treść  wezwań  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  oraz  odpowiedzi  na  te 

wezwania, których ocena była kluczowa dla rozstrzygnięcia odwołania. 

Izba  postanowiła pominąć przedłożone  przez Odwołującego  w  trakcie  rozprawy  dowody, tj. 

ofertę  na  dostawę  oleju  napędowego,  ofertę  na  kruszenie  betonu  oraz  ofertę  zawierającą 

cenę  1m

  humusu.  Zdaniem  Izb

y  przedłożone  dowody  są  nieprzydatne  do  rozstrzygnięcia 

niniejszej  sprawy,  z  uwagi  na  to,  że  przedstawiają  one  ceny  poszczególnych  surowców  na 

dzień  ich  złożenia,  tj.  na  marzec/kwiecień  2022  r.  Z  kolei  cena  oferty  Przystępującego 

została skalkulowana na dzień 10 marca 2021 r., kiedy to upływał termin składania ofert, a 

następnie  obniżona  w  wyniku  przeprowadzenia  negocjacji  (sierpień  2021  r.)  oraz  aukcji 

elektronicznej (listopad 2021 r.). Obowiązek dowodzenia realności zaproponowanej ceny jaki 

spoczywa  na  wy

konawcy  wezwanym  do  złożenia  wyjaśnień,  dotyczy  etapu  na  jakim 

składane  są  stosowne  wyjaśnienia.  W  momencie  składania  wyjaśnień  wykonawca  musi 

udowodnić, że cena przez niego zaoferowana jest ceną realną. Przy czym wyjaśnienia ceny 

dotyczą  realności  jej  skalkulowania  na  moment,  w  którym  wykonawca  zaproponował 

wykonanie  przedmiotu  zamówienia  za  określoną  cenę.  Przenosząc  powyższe  na  kanwę 

rozpatrywanego  stanu  faktycznego  należy  stwierdzić,  że  Przystępujący  odpowiadając  na 

wezwanie  z  dnia  25  listopada  2021  r., 

udowadniał  Zamawiającemu  realność 

zaproponowane

j  przez  niego  ceny  obniżonej  w  wyniku  aukcji  elektronicznej,  która  miała 

miejsce 24 listopada 2021 r. 

W  związku  z  powyższym,  próbując  wykazać  wadliwość  czynności  Zamawiającego 

polegającej  na  ocenie  złożonych  wyjaśnień  bądź  też  rażąco  niski  charakter  zaoferowanej 

przez  Przystępującego  ceny,  Odwołujący  powinien  kwestionować  to,  że  w  momencie 

składania  wyjaśnień  przez  Przystępującego,  cena  przez  niego  oferowana  nie  była  realna. 

Innymi  słowy,  Odwołujący  powinien  przedstawiać  dowody  świadczące  o  tym,  że  ceny 

za

oferowane przez Przystępującego nie były realne w listopadzie 2021 r. Bez znaczenia dla 

rozstrzygnięcia sprawy jest przedstawianie dowodów ukazujących ceny na marzec/kwiecień 

2022 r., gdyż faktem notoryjnym jest, że uległy one od tego czasu zmianie. 

Nie be

z znaczenia pozostaje fakt, że Przystępujący w wyniku negocjacji, a następnie aukcji 

elektronicznej,  obniżał  jedynie  wysokość  zysku  oraz  kosztów  pośrednich,  co  wpływało  na 

kolejne  obniżki  jego  ceny.  Nie  licząc  zatem  tych  dwóch  składowych  ceny,  kalkulacja  przez 

niego  dokonana  oraz  dowody  na jej  poparcie  aktua

lne były na dzień 10 marca 2021 r. i na 

ten  dzień,  pod  względem  ich  realności,  powinny  być  oceniane  przez  Zamawiającego  bądź 

kwestionowane przez Odwołującego. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny sprawy: 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  w  trybie  podstawowym  na  rozbiórkę  obiektów 

budowlanych  Zakładu  Mechanicznej  Przeróbki  Węgla  na  terenie  SRK  S.A.  Oddział  KWK 

„Makoszowy” w Zabrzu. 

Termin  składania  ofert  upływał  w  dniu  10  marca  2021  r.  godz.  8

.  Zamaw

iający  przed 

otwarciem  ofert  podał  kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  tj. 

702,00 zł brutto. Z informacji z otwarcia ofert wynika, że w postępowaniu złożono 19 

ofert, w tym 

oferty Odwołującego i Przystępującego. 

Przystępujący  zaoferował  cenę  na  poziomie  3 737 527,97  zł  brutto,  wskazując  na  koszty 

pośrednie w wysokości 5% oraz zysk na poziomie 45%. 

Pismem z dnia 19 sierpnia 2021 r. Zamawiający zaprosił do negocjacji pięciu wykonawców, 

którzy w kryterium ceny uzyskali najwyższe pozycje w rankingu ofert, w tym Odwołującego i 

Przyst

ępującego. Następnie pismem z dnia 24 września 2021 r. Zamawiający poinformował 

wykonawców o zakończeniu negocjacji oraz zaprosił ich do złożenia ofert dodatkowych. 

Zgodnie z ofertą dodatkową Przystępującego, cena jego oferty obniżyła się do 3 488 359,44 

zł poprzez zmniejszenie zysku do 35%. 

W wyniku aukcji elektronicznej przeprowadzonej w dniu 24 listopada 2021 r., w której udział 

wzięło 4 wykonawców, ukształtował się ranking ofert,  w  którym  Przystępujący  obniżył  cenę 

swojej  oferty  do  kwoty  2  977  563,  95  z

ł  brutto  (plasując  się  na  3  miejscu  w  rankingu). 

Obniżenie ceny było skutkiem obniżenia kosztów pośrednich do poziomu 2% oraz zysku do 

poziomu  17,5%. 

Z  kolei  Odwołujący  obniżył  cenę  oferty  do  kwoty  5  202  907,82  zł  (oferta 

zajęła 4 miejsce w rankingu ofert). 

Zamawiający  kilkukrotnie  kierował  do  wykonawców  biorących  udział  w  postępowaniu 

wezwania dotyczące wyjaśnień ceny. W stosunku do Przystępującego takie wezwanie miało 

miejsce czterokrotnie, tj. w dniu 7 

kwietnia 2021 r. (odpowiedź z dnia 16 kwietnia), w dniu 27 

kwietnia 2021 r. (odpowiedź z dnia 4 maja), w dniu 25 listopada 2021 r. (odpowiedź z dnia 30 

listopada) oraz w dniu 17 grudnia 2021 r. (odpowie

dź z dnia 20 grudnia 2021 r.). 

Zgodnie z treścią wezwania z dnia 25 listopada 2021 r.: „(…) Działając na podstawie art. 224 

ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. 

poz. 2019 ze zm.; zwana dalej: PZP), Zama

wiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym 

złożenie dowodów, w zakresie wyliczenia ceny oferty. Zamawiający zwraca się o udzielenie 

wyjaśnień  w  celu  ustalenia,  czy  zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia. 

Cena  Państwa  oferty  uzyskana  w  wyniku  aukcji,  wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego  lub 

wynikającymi  z  odrębnych  przepisów.  Ponadto  cena  oferty  jest  niższa  o  ponad  30%  od 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług.  Cena  Państwa 

oferty po aukcji wynosi: 2 977 563,95 zł brutto. Wartość zamówienia powiększona o należny 

podatek od towarów i usług, ustalona przed wszczęciem postępowania wynosi: 5 649 701,92 

zł. 

Jak wynika z powyższego, cena Państwa oferty jest niższa o 30 % od wartości zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług.  W  związku  z  powyższym  prosimy  o 

wyjaśnienie, czy Państwa oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, w tym w 

warunkach  umowy/OPZ  a  zaoferowan

a  cena  obejmuje  całkowity  koszt  wykonania 

przedmiotu zamówienia, w tym również wszelkie koszty towarzyszące jej wykonaniu. 

Zamawiający  wzywa  Wykonawcę  do  złożenia  szczegółowych  i  popartych  dowodami 

wyjaśnień  dotyczących  treści  złożonej  oferty.  Dowody  winny  dotyczyć  przede  wszystkim: 

kosztów  poniesionych  w  związku  z  zatrudnieniem  pracowników,  kosztów  związanych  z 

użyciem  i  pozyskaniem  sprzętu,  którym  Wykonawca  zamierza  realizować  zamówienie, 

kosztów  zakupu  urządzeń  i  materiałów,  kosztów  utylizacji  odpadów  powstałych  podczas 

prowadzenia robót. 

Prosimy  o  informację  na  temat  uwzględnienia  elementów  mających  wpływ  na  wartość  ww. 

pozycji, w kwestiach wskazanyc

h poniżej: 

1. Czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w kosztach: 

a)  sposób  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody  prowadzenia 

robót  budowlanych,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków 

dostaw, usług albo związanych z realizacją robót budowlanych 

b) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podsta

wie  przepisów  ustawy  z  dnia  10października  2002r.  o 

minimaln

ym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018r. poz. 2177 oraz z 2019r. poz. 1564) lub 

przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest  realizowane 

zamówienie; 

c) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę 

d)  z

godności  z  prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących 

pomocy publicznej; 

e)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

f)  wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia 

podwykonawcy. 

2.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  koszty  procedur  działania  organów  administracji/  niezbędne 

uzgodnienia/opinie /pozwolenia, 

decyzje i koszty takich uzgodnień? 

Prosimy 

o 

przedłożenie 

informacji 

dotyczących 

poszczególnych 

pozycji 

kosztorysu/kalkulacji,  z  uwzględnieniem:  robocizny,  kosztów  zakupu  materiałów  oraz 

kosztów pracy sprzętu. 

4.  Czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  ryzyka  związane  z  realizacją 

zamówienia? 

Prosimy  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację  w  odniesieniu  do  przedstawionych 

powyżej  pytań.  Powyższe wyjaśnienia powinny  być przedłożone  w  sposób wyczerpujący  w 

celu kompleksowej oceny przez 

Zamawiającego złożonej przez Wykonawcę oferty (…)”. 

Odpowiada

jąc  na  wezwanie  Zamawiającego,  Przystępujący  udzielił  odpowiedzi,  która 

odnosiła  się  do  pytań  oznaczonych  numerami  od  1  do  4,  załączając  jednocześnie  szereg 

dowodów,  tj.:  wykaz  maszyn  oraz  wykaz  sprzętów  przeznaczonych  do  realizacji  prac 

(załącznik nr 1), umowę zlecenia na odbiór kruszywa betonowego stanowiącego pozostałość 

po produkcji atestowanego betonu (załącznik nr 2), ofertę na sprzedaż kruszywa (załącznik 

nr  3),  ofertę  na  odbiór  odpadów  (w  tym  kruszywa  i  papy  –  załącznik  nr  4),  fakturę 

potwierdzającą zakup kontenera biurowego (załącznik nr 5), ofertę na ochronę (załącznik nr 

6),  dowód  zakupu  auta  Scania/ELBO  (załącznik  nr  7),  faktury  VAT  potwierdzające  zakup 

sprzętu,  tj.  koparko  –  ładowarki,  koparki  gąsienicowej,  koparki  CAT,  spychacza 

gąsienicowego,  ładowarki kołowej  (załącznik  nr 8),  wykaz narzędzi  będących w  posiadaniu 

wykonawcy  (załącznik  nr  9),  BDO  (załącznik  nr 10),  ofertę na  zagospodarowanie odpadów 

(załącznik nr 11), potwierdzenie posiadania uciągu (załącznik nr 12), potwierdzenie zakupu 

ogrodz

enia  (załącznik  nr  13),  dowody  rejestracyjne  pojazdów  Scania  (załącznik  nr  14-16), 

fakturę  VAT  sprzedaży  samochodu  Scania/ELBO  (załącznik  nr  17),  zestawienie  kosztów 

pracowniczych (załącznik nr 18), kartę katalogową pojazdu CAT (załącznik nr 19), certyfikat 

zgodności  przedłużenia  ramienia  (załącznik  nr  20),  szczegółową  kalkulację  kosztów 

(załącznik nr 21), ofertę przygotowania terenu (załącznik nr 22), ofertę na usuwanie azbestu 

(załącznik nr 23) oraz ofertę na inwentaryzację geodezyjną powykonawczą (załącznik nr 24). 

Izba zważyła, co następuje. 

1. Zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny. 

W pierwszej kolejności należy wskazać, że treść odwołania wskazuje na to, że Odwołujący 

kwestionuje  jedynie  treść  wyjaśnień  jaka  została  udzielona  przez  Przystępującego  w 

odpo

wiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 25 listopada 2021 r. Odwołujący nie poddał 

w  wątpliwość  również  pozostałych  wyjaśnień,  przedkładanych  na  wezwania  z  dnia  7  i  27 

kwietnia 2021 r. oraz 17 grudnia 2021 r. 

Jak  stanowi  art.  224  ust.  1  ustawy  PZP,  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne 

części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą 

wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  w 

zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

W  sy

tuacji  gdy  zaistnieją  przesłanki  do  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  na 

podstawie  art.  224  ust.  1  lub  2  ustawy  PZP,  wykonawca  został  ustawowo  zobowiązany  do 

wykazania,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Zwrócenie  się  przez 

zamawiającego  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny 

oznacza  obciążenie  wykonawcy  ciężarem  dowodu  w  zakresie  wykazania,  że  zaoferowana 

cena  nie  jest  rażąco  niska.  Na  powyższe  wskazuje  wprost  art.  224  ust.  5  ustawy  PZP. 

Wyjaśnienia  wykonawcy  co  do  zasady  muszą  być  konkretne,  wyczerpujące,  odpowiednio 

umotywowane, rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę, wykazujące, że możliwe 

i realne jest wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę. Powyższe wynika z faktu, że to 

wyłącznie  na  podstawie  złożonych  wyjaśnień  Zamawiający  dokonuje  oceny  czy  oferta 

zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt,  czy  też  rażąco  niskie  ich  istotne  części  składowe. 

Obowiązkiem  wykonawcy  jest,  aby  w  odpowiedzi  na  wezwanie  wystosowane  przez 

zamawiającego  udzielił  wyjaśnień  dotyczących  okoliczności,  które  wpłynęły  na  wysokość 

zaofero

wanej  ceny  w  taki  sposób,  aby  na  ich  podstawie  możliwe  było  jednoznaczne 

ustalenie, że cena oferty  (odpowiednio koszt,  istotna część  składowa)  nie jest  ceną rażąco 

niską.  Efektem  składanych  wyjaśnień  ma  być  stworzenie  podstaw  do  uznania  przez 

zamawiającego,  że  podejrzenie  dotyczące rażąco niskiej  ceny  oferty  nie było  uzasadnione. 

Podkreślić  trzeba,  iż  nie  tylko  nieudzielenie  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie  skutkować 

będzie  koniecznością  odrzucenia  oferty,  ale  także  złożenie  takich  wyjaśnień,  które  nie 

uzas

adniają podanej w ofercie ceny (tak: wyrok z dnia 20 sierpnia 2021 r., KIO 2249/21). 

Należy  przy  tym  pamiętać,  że  przy  wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny  treść  wezwania  ma 

istotne znaczenie dla w

ymaganych przez zamawiającego wyjaśnień. Ze względu na doniosłe 

skutki,  jakie  wywołać  może  procedura  wyjaśniania  rażąco  niskiej  ceny  (odrzucenie  oferty, 

następstwem  czego  jest  brak  możliwości  uzyskania  zamówienia  i  zysku  z  jego  realizacji) 

wykonawca nie mo

że się domyślać podstaw skierowanego do niego wezwania. Przeciwnie - 

treść  wezwania  powinna  wykonawcy  pozwolić  na  dobór  odpowiedniej  argumentacji  i 

dowodów, które łącznie pozwolą przekonać zamawiającego o braku podstaw do odrzucenia 

oferty z uwagi na rażąco niską cenę (tak: wyrok z dnia 17 marca 2021 r., KIO 520/21). 

W  związku  z  powyższym,  wyjaśnienia  wykonawcy  w  zakresie  ceny  winny  być  na  tyle 

konkretne  i  szczegółowe,  aby  na  ich  podstawie  zamawiający  był  w  stanie  dowiedzieć  się, 

jakie okoliczności  właściwe  wzywanemu  do  wyjaśnień  wykonawcy, spowodowały  obniżenie 

ceny 

jego  oferty  i  w  jaki  sposób  przekładają  się  one  na  poziom  kosztów,  czy  jakich 

oszczędności wykonawca mógł dzięki nim dokonać (tak: wyrok z dnia 16 marca 2021 r., KIO 

293/21).  Przy  czym  nie  można  wyciągać  negatywnych  konsekwencji  wobec  wykonawcy, 

który  zaniechał  wyjaśnienia  składników  ceny  w  określony  sposób,  w  sytuacji  gdy  treścią 

wezwania  Zamawiającego  nie  był  do  tego  zobowiązany.  Innymi  słowy,  wyjaśnienia  ceny 

wraz  z  dowodami  muszą  skłonić  Zamawiającego  do  przekonania,  że  generowane 

oszczędności  czy  też  szczególne  warunki  wpływające  na  obniżenie  ceny,  pozwalają  na 

zrealizowanie zamówienia za cenę wskazaną w ofercie. 

Przechodząc  od  powyższych  ogólnych  uwag  na  grunt  analizowanej  sprawy,  w  pierwszej 

kolejności  należy  zwrócić  uwagę,  że  Przystępujący  składał  wyjaśnienia ceny  kilkukrotnie  w 

trakcie  trwania  postępowania.  Co  również  istotne,  w  wyniku  negocjacji  oraz  aukcji 

elektronicznej  obniżał  jedynie  wysokość  zysku  oraz  kosztów  pośrednich,  co  wpływało  na 

kolejne  obniżki  jego  ceny  ofertowej.  Należy  zatem  uznać,  że  w  stosunku  do  pozostałych 

składników  ceny,  aktualne  pozostawały  przez  cały  czas  trwania  postępowania  dowody  i 

wyjaśnienia  przez  niego  przedłożone  na  wcześniejszym  etapie,  następnie  doprecyzowane 

na skutek kolejnych wezwań Zamawiającego. 

Następnie  zwrócić  należy  uwagę  na  treść  wezwania  Zamawiającego  z  dnia  25  listopada 

2021  r.  Po  pierwsze  Zamawiający  poprosił  o  wyjaśnienie  czy  zaoferowana  cena  obejmuje 

całkowity  koszt  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  w  tym  również  wszelkie  koszty 

towarzyszące  jej  wykonaniu.  Drugim  żądaniem  Zamawiającego  było  przedstawienie 

dowodów,  które  w  szczególności  powinny  dotyczyć:  kosztów  pracy,  kosztów  związanych  z 

użyciem  i  pozyskaniem  sprzętu,  kosztów  zakupu  urządzeń  i  materiałów  oraz  kosztów 

utylizacji odpadów. Kolejne pytanie powielało treść art. 224 ust. 3 ustawy PZP, a następne 

dotyczyły  uwzględnienia  kosztów  administracyjnych,  przedłożenia  informacji  dotyczących 

poszczególnych pozycji kosztorysu z uwzględnieniem robocizny, kosztów zakupu materiałów 

oraz kosztów pracy sprzętu, a także uwzględnienia w ofercie ryzyk związanych z realizacją 

zamówienia. 

Zdaniem  Izby  Przystępujący  Tree  Capital  sprostał  obowiązkom  postawionym  przez 

Zamawiającego  w  treści  wezwania  z  dnia  25  listopada  2021  r.  przedstawiając  stosowne 

wyjaśnienia ceny oraz popierając je licznymi dowodami. 

Nie  można  przede  wszystkim  zgodzić  się  ze  stanowiskiem  Odwołującego,  że  wyjaśnienia 

wykonawcy  nie  zostały  poparte  jakimikolwiek  dowodami.  Wręcz  przeciwnie  –  wykonawca 

Tree Capital  przedstawił  szereg  dowodów  dla  poparcia  swojej kalkulacji.  Przede  wszystkim 

zaś  przedstawił  on  dowody  żądane  przez  Zamawiającego,  tj.  dowody  dotyczące  kosztów 

poniesionych  w  związku  z  zatrudnieniem  pracowników  (załącznik  nr  18),  dowody 

potwierdzające  posiadanie  przez  wykonawcę  sprzętu  przeznaczonego  do  zrealizowania 

zamówienia  (dowody  rejestracyjne  pojazdów),  dowody  potwierdzające  posiadanie  przez 

wykonawcę urządzeń i materiałów (np. załącznik nr 9) oraz dowody potwierdzające, że nie 

będzie  ponosił  on  wszystkich  kosztów  związanych  z  utylizacją  odpadów  (oferta  na  odbiór 

odpadów  –  załącznik  nr  2).  Wykazane  zostały  zatem  szczególne  okoliczności,  które 

wpływają  na  możliwość  obniżenia  ceny.  Nie  ulega  bowiem  wątpliwości,  że  okoliczność 

posi

adania własnej  floty pojazdów,  zaplecza  narzędziowego czy też  zredukowania kosztów 

związanych z utylizacją odpadów należy uznać za takie właśnie okoliczności.  

W  zakresie  wykazania  kosztów  pracy,  rację  ma  Odwołujący,  że  przykładowymi  dowodami 

potwierdzającymi powyższe mogą być listy płac, umowy o pracę itd. Nie oznacza to jednak, 

że inne dowody  nie są dopuszczalne.  Zestawienie kosztów  w formie tabelarycznej  również 

uznać  należy  za  dowód.  Odwołujący  nie  kwestionował  poszczególnych  stawek  przyjętych 

przez  wyk

onawcę  Tree  Capital  dla  ww.  zestawienia,  a  jedynie  samą  formę  dowodu,  nie 

wskazując  jednak  konkretnych  powodów,  dla  których  dowód  ten  należałoby  uznać  za 

wadliwy. 

Izba  podziela  w  tym  zakresie  argumentację  Przystępującego,  że  na  podstawie  danych 

przedstawio

nych w zestawieniu można dojść do wniosku, że uwzględnione zostały przepisy 

o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  oraz  pozostałe  koszty  wynikające  z  przepisów 

podatkowych  oraz  dot.  zabezpieczenia  społecznego.  Rację  ma  również  Przystępujący,  że 

przepis  art.  2

24  ust.  5  ustawy  PZP  nie  determinuje  rodzajów  dopuszczalnych  dowodów  

składanych  na  potwierdzenie  kalkulowanych  kosztów,  w  tym  kosztów  pracowniczych. 

Postulowane  przez  Odwołującego  rodzaje  środków  dowodowych  mają  charakter 

przykładowy, ale nie uniwersalny – możliwe jest korzystanie także z innych dowodów. 

Przystępujący  odpowiedział  również  na  pozostałe  pytania  Zamawiającego  z  punktu  2  –  4 

wezwania z dnia 25 listopada. Przy czym należy mieć na względzie bardzo ogólne brzmienie 

postawionych  pytań.  Jak  wspomniane  było  wcześniej,  przy  analizowaniu  odpowiedzi  nie 

można  pomijać  charakteru  i  szczegółowości  skierowanego  wezwania.  Zamawiający  nie 

wymagał jakichś szczegółowych wyjaśnień, a jedynie potwierdzenia, że pewne okoliczności, 

na  które  zwraca  uwagę,  zostały  ujęte  w  ofercie  Przystępującego  –  co  uczynił  on  w  swojej 

odpowiedzi

.  Przedłożył  Przystępujący  szczegółową  kalkulację  z  podziałem  na  robociznę, 

koszy zakupu materiałów oraz kosztów pracy sprzętu – zgodnie z żądaniem Zamawiającego. 

Wskazał  również,  że  ryzyka  związane  z  realizacją  zamówienia  (Zamawiający  nie 

sprecyzował  jakie  ryzyka  ma  na  myśli)  uwzględnił  w  cenie  poprzez  zabezpieczenie 

odpowiedniej  kwoty  na  wypadek  wystąpienia  nieprzewidzianych  zdarzeń.  Potwierdził  także 

uwzględnienie  w  cenie  oferty  kosztów  procedur  działania  organów  administracji  jak  np. 

konieczność  przeszkolenia  pracowników  i  wyrobienia  przepustek  przed  wejściem  na  teren 

kopalni. 

Trudno oczekiwać od składającego wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny, że będzie on 

samodzielnie  kreował  okoliczności,  które  miałby  następnie  poprzeć  dowodami,  jeżeli 

odpowie

dnie  wezwanie  w  tym  zakresie  nie  wypłynęło  od  Zamawiającego.  Jeżeli 

Zamawiający  nie  sprecyzował,  co  należy  wyjaśnić  i  poprzeć  dowodami,  to  nie  można  od 

wykonawcy oczekiwać działania wykraczającego poza zakres wezwania. Na zamawiającym 

ciąży  obowiązek  ukierunkowania  wykonawcy,  jakie  konkretne  okoliczności  winien  wyjaśnić. 

Co za tym idzie, braku w wyjaśnieniu danego elementu - o ile zamawiający o niego wprost 

nie zapytał - nie można odczytywać na niekorzyść wykonawcy. W ocenie Izby Zamawiający 

w  sposób  szczegółowy  i  wyraźny  wskazał,  w  jakim  zakresie  powziął  wątpliwość  co  do 

realności  i  wiarygodności  zaoferowanej  przez  Przystępującego  ceny,  jedynie  w  pytaniach 

doprecyzowujących,  zwracając  się  m.  in.  o  wyjaśnienia  w  zakresie  liczby  roboczodniówek 

oraz  kosztów  pracy  (wezwanie  z  dnia  7  i  27  kwietnia  2021  r.)  czy  też  w  zakresie  kosztów 

pośrednich  (wezwanie z  dnia  17  grudnia  2021  r.).  Pozostałe  pytania  Zamawiającego  miały 

charakter ogólny i nie kwestionowały poszczególnych elementów składowych ceny. 

W  takiej  sytuacji

,  gdy  wezwanie  zamawiającego  nie  odnosi  się  do  konkretnych  elementów 

oferty wykonawcy i jest w swej treści ogólnym zapytaniem, nieuprawnionym będzie stawianie 

wykonawcy  zarzutu,  że  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  są  ogólnikowe  lub  że 

wykonawca  n

ie sprostał ciężarowi  dowodowemu wynikającemu  z  art.  224  ust.  5  PZP.  Przy 

czym  w  rozpatrywanym  stanie  faktycznym  wykonawca  swoje  wyjaśnienia,  które  poziomem 

szczegółowości  odpowiadały  wezwaniom  Zamawiającego,  poparł  licznymi  dowodami,  co 

wzmacnia charakter 

przedłożonych przez niego uzasadnień ceny. Zawarte w art. 224 ust. 1 

ustawy Prawo zamówień publicznych sformułowanie „żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym 

złożenie dowodów” wskazuje, iż dowody traktowane są jako element wyjaśnień wykonawcy. 

Tym  samym,  w  oce

nie Izby, wyjaśnienia przedstawiane przez danego wykonawcę powinny 

być  oceniane  całościowo,  biorąc  pod  uwagę  zawartość  pisma  przewodniego  jak  też  treść 

płynącą z przedłożonych dowodów. 

Przyst

ępujący  odpowiadając  na  kolejne  wezwania  Zamawiającego,  począwszy  od  kwietnia 

2021  r.,  konsekwentnie  wyjaśniał  kwestie,  na  które  uwagę  zwracał  Zamawiający. 

Wyjaśnienia przez niego składane zostały również poparte licznymi dowodami. Zdaniem Izby 

przedstawio

ne  przez  niego  wyjaśnienia,  kalkulacja  oraz  pozostałe  dowody  uzasadniały 

przyjęcie  przez  Zamawiającego  przekonania,  że  cena  przez  niego zaproponowana  nie  jest 

ceną rażąco niską. Wyjaśnienia Przystępującego odpowiadały przede wszystkim na kwestie 

podnoszone 

przez  Zamawiającego  w  kolejnych  wezwaniach,  spełniając  jednocześnie 

obowiązek wykazania pewnych okoliczności przez załączanie dowodów. 

Odwołujący w swojej argumentacji zdaje się pomijać zupełnie dowody przedstawione przez 

Przystępującego  poza  kwestionowanym  przez  siebie  zakresem,  skupiając  się  jedynie  na 

treści pisma przewodniego i dowodach, które jego zdaniem są nieodpowiednie do wykazania 

realności  ceny  zaproponowanej  przez Przystępującego.  Przy  czym  pod uwagę należy brać 

całość  przedstawionych  dowodów,  jak  też  treść  wyjaśnień  udzielanych  przez 

Przystępującego  na  wcześniejszych  etapach  postępowania,  których  Odwołujący  w  żaden 

sposób nie kwestionuje. 

Nie  zasługują  na  uwzględnienie  także  twierdzenia,  jakoby  argument  o  rażąco  niskiej  cenie 

oferty  wzmacniała  duża  rozbieżność  między  ceną  szacunkową  zamówienia  a  ceną  oferty 

Przystępującego.  Izba  przychyliła  się  do  argumentacji  Zamawiającego,  popartej  treścią 

dokumentacji  postępowania,  że  pierwotnie  opracowany  kosztorys  zawierał  liczne  pozycje, 

które uwzględniały ręczne wykonywanie prac, co wpływało także na wysokość szacunkowej 

wartości zamówienia. Następnie na skutek uwag zgłaszanych przez wykonawców kwestia ta 

została  doprecyzowana,  co  jednak  nie  zmienia  faktu,  że  szacunkowa  wartość  zamówienia 

mogła odbiegać od realnej jego wartości. 

Podsumowując,  zdaniem  Izby  zarzut  powyższy  nie  zasługiwał  na  uwzględnienie.  Treść 

wyjaśnień  Przystępującego  wraz  z  przedłożonymi  dowodami,  uwzględniając  ogólny 

charakter  wezwania  Zamawiającego  z  dnia  25  listopada  2021  r.,  który  nie  kwestionował 

konkretnych  składowych  ceny,  pozwalała  na  przyjęcie  zapatrywania,  że  zaoferowana  cena 

nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Fakt  przeciwny  nie  został  w  każdym  razie  wykazany  przez 

Odwołującego. 

2. Zarzut dotyczący niezgodności z warunkami zamówienia jak i rażąco niskiej ceny w 

związku z zaniżeniem poszczególnych kosztów wykonania zamówienia. 

a) wywóz i utylizacja gruzu 

Wskazać  należy,  że  obliczenia  dokonane  przez  Odwołującego  w  treści  odwołania  opierały 

się  na  pewnych  założeniach  przez  niego  poczynionych.  Założenia  te  dotyczyły  przede 

wszystkim przyjęcia przelicznika ilości gruzu na m

oraz maksymalnej ładowności pojazdów 

służących do transportu odpadów. Odwołujący zupełnie przy czynionych obliczeniach pomija 

przedłożone  jako  załączniki  do  wyjaśnień  ceny  -  oferty  na  zakup  kruszywa,  humusu  oraz 

utylizację odpadów, które świadczą o nieponoszeniu przez Przystępującego części kosztów 

związanych z kwestionowanymi przez Odwołującego pozycjami. 

Zamawiający  jak  i  Przystępujący  zakwestionowali  zastosowane  przez  Odwołującego 

założenia wskazując na własne, odmienne od tych przez niego poczynionych.  

Niezależnie od powyższego, Izba poczyniła własne ustalenia opierając się na dokumentacji 

postępowania. Zgodnie z zaktualizowanym przedmiarem robót, stanowiącym załącznik nr 1 

do  wyjaśnień  treści  SWZ  z  dnia  01.03.2021  r.,  wszystkie  pozycje  obejmujące  wywiezienie 

gruzu z terenu rozbiórki wraz z kosztami utylizacji obejmowały ok. 6412 m

 gruzu. Zgodnie z 

ofertą  wykonawcy  Tree  Capital,  jeden  kurs  oszacował  on  na  poziomie  1400  zł.  Stosując 

przelicznik  1,5  tony  na  m

  gruzu    postulowany  przez  Z

amawiającego  można  obliczyć,  że 

zgodnie z przedmiarem wywiezieniu oraz utylizacji podlegał gruz o wadze ok. 9618 ton, co 

daje  ok.  310  kursów,  przy  przyjęciu  możliwości  przewiezienia  w  ramach  jednego  kursu  31 

ton.  310  kursów  jest  równoznaczne  z  kwotą  434  tys.  złotych  natomiast  wykonawca  Tree 

Capital  oszacował  koszt  związany  z  wywiezieniem  i  utylizacją  gruzu  na  poziomie  317  tys. 

złotych.  Co  jednak  istotne  i  na  co  zwracał  uwagę  w  trakcie  rozprawy  Zamawiający, 

wykonawca ten w załączonych do wyjaśnień RNC dowodach wykazał, że nie musi ponosić 

wszystkich kosztów związanych z utylizacją gruzu, z uwagi na to, że sprzedaje on gruz i nie 

musi przekruszać go na miejscu, co daje wymierne oszczędności. Odwołujący nie negował 

obliczeń  dokonanych  przez  Zamawiającego.  Natomiast  w  obliczeniach  dokonanych  w 

odwołaniu  uwzględnił  swoje  założenia  co  do  przelicznika  tony  na  m

  gruzu  oraz 

maksymalnego  ładunku  w  ramach  jednego  kursu,  które  są  odmienne  od  założeń 

Przystępującego  i  Zamawiającego,  pomijając  także  zupełnie  fakt  sprzedawania  przez 

Przystępującego gruzu i nie ponoszenia wszystkich kosztów związanych z jego utylizacją.  

W  związku  z  powyższym,  zdaniem  Izby,  w  zakresie  pozycji  dotyczących  wywiezienia  i 

utylizacji  gruzu  Przystępujący  w  szczegółowej  kalkulacji  kosztów  bez  wątpienia  zaoferował 

wywiezienie  i  utylizację  całości  gruzu,  zgodnie  z  przedmiarem.  Natomiast  w  zakresie 

zaoferowanej ceny za ww. pozycje, wyliczenia dokonane wyżej w połączeniu z dowodami w 

ramach  wyjaśnień  ceny,  zdaniem  Izby  mogły  wywołać  u  Zamawiającego  uzasadnione 

przekonanie,  że  zaoferowana  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską.    Świadczy  o  tym  fakt 

oszacowania  kosztów  związanych  z  wywiezieniem  i  utylizacją  gruzu  na  poziomie  ok.  73% 

real

nego kosztu, w sytuacji przedłożenia dowodów świadczących o tym, że koszty w pełnej 

wysokości  nie  będą  musiały  być  ponoszone  z  uwagi  na  sprzedawanie  gruzu  i  brak 

obowiązku jego przekruszenia, a także utylizacji. Powyższe wzmacnia dodatkowo fakt dużo 

niższego  oszacowania  kosztów  związanych  z  wywozem  i  utylizacją  gruzu  przez 

zamawiaj

ącego, tj. na poziomie ok. 82 tys. złotych. 

W tym zakresie Izba podziela wnioski zawarte w wyroku z dnia 9 listopada 2021 r. sygn. KIO 

3012/21,  że  zarzut  nie  mógł  zostać  uwzględniony,  gdyż  wnioski  wywiedzione  przez 

Odwołującego  zasadniczo  miały  oparcie  wyłącznie  w  założeniach  własnych  wykonawcy 

prezentowanych w oderwaniu od treści wyjaśnień i dowodów złożonych Zamawiającemu. 

Również  w  zakresie  pozostałych  pozycji  kwestionowanych  przez  Odwołującego,  zdaniem 

Izby,  nie  zostało bezsprzecznie wykazane,  że  wykonawca Tree  Capital zaniżył  lub  pominął 

poszczególne  koszty  wykonania  zamówienia.  Zupełnie  niezrozumiała  jest  dla  Izby 

argumentacja  dotycząca  pozycji  22.161,  w  której  Odwołujący  wiąże  ww.  pozycję  z  pozycją 

22.163.  Izba  przychyliła  się  w  tym  zakresie  do  argumentacji  podnoszonej  przez 

Przystępującego,  że  w  ramach  tej  pozycji  wymagana  była  wyłącznie  wycena 

przemieszczenia  mas  ziemnych  spycharkami.  Wykonawca  nie  był  zobowiązany  do 

dostarc

zenia  zasypki,  która  miała  być  przemieszczona  spycharką,  a  jedynie  przemieścić 

masę znajdującą się już na terenie rozbiórki. Odwołujący nie wykazał prawidłowości swoich 

założeń  w  tym  zakresie.  W  zakresie  zakupu  kruszywa  w  wysokości  odpowiadającej 

wskazanej 

w  pozycji  22.163  Przystępujący  wycenił  ją  w  ostatniej  pozycji  o  numerze  24  – 

roboty dodatkowe (nieujęte powyżej). 

W zakresie pozostałych kwestionowanych pozycji, tj. m. in. pozycji 7.44, Izba przychyliła się 

do  argumentacji  Przystępującego,  że  twierdzenia  Odwołującego  w  zakresie  rzekomej  ceny 

utylizacji papy nie zostały w żaden sposób potwierdzone i poparte dowodami, co uzasadnia 

wniosek o braku wykazania powyższego twierdzenia. 

Z kolei w zakresie zaniżenia kosztów zakupu paliwa do maszyn, ziemi urodzajnej oraz butli 

gazów  technicznych,  co  zostało  podkreślone  przez  Izbę  we  wcześniejszej  części 

uzasadnienia,  na  co  wskazywał  również  Przystępujący,  nie  można  wobec  wykonawcy 

wywodzić  zarzutu  rażącego  zaniżenia  cen  z  tego  względu,  że  nie  uwzględnił  on  cen 

nieobo

wiązujących  na  moment  składania  ofert.  Należy  mieć  na  uwadze,  że  od  wszczęcia 

postępowania do momentu, w którym złożone zostało niniejsze odwołanie minęło ponad 12 

miesięcy,  co  uzasadnia  przekonanie,  że  ceny  mogły  ulec  zmianie.  Nie  stanowi  to  jednak 

podsta

wy  do  zarzucania  oferentowi  złożenia  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę. 

D

odatkowo, Odwołujący nie kwestionował rynkowego poziomu cen zaproponowanych przez 

Przystępującego  na  moment  kalkulacji  jego  oferty,  wskazując  jedynie,  że  obecnie  ceny  te 

kształtują  się  na  innym  poziomie,  co  nijak  jednak  ma  się  do  wykazania  zarzutu,  że  ceny 

zaoferowane przez Przystępującego na moment ich skalkulowania były rażąco niskie. 

Izba  zwraca  uwagę,  że  przy  wyjaśnianiu  ceny  rażąco  niskiej  obowiązuje  odwrócony  ciężar 

dowodu (art. 224 ust. 5 ustawy PZP).

 Odwrócony w ramach oceny zaoferowanej ceny ciężar 

dowodu  nie  zwalnia  jednak  strony  kwestionującej  realność  ceny  konkurenta  i  jego 

wyjaśnienia  ceny  od  obowiązku  wykazania  i  udowodnienia  okoliczności,  które  czyni 

podstawą swoich zarzutów.  Odwołujący zaproponował  jedynie wyliczenia oparte  na  swoich 

założeniach,  które  były  odmienne  od  założeń  Przystępującego  oraz  ogólne  twierdzenia, 

natomiast powinien przedstawić materiał dowodowy, z którego będzie niezbicie wynikać, że 

oferta  zawier

ała  rażąco  niską  cenę,  a  zamawiający  błędnie  ją  ocenił  (tak:  wyrok  SO  w 

Warszawie z dnia 5 listopada 2018 r., XXIII Ga 423/18).

Zdaniem  Izby  Odwołujący  nie  sprostał  wymogowi  wykazania  zasadności  postawionego 

zarzutu, a zatem podlegał on oddaleniu. 

W związku z powyższą argumentacją orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy  na 

podstawie  art.  557  w  zw.  z  art.  575  ustawy  PZP  oraz  w  oparciu  o  §  2  ust.  2  pkt  1 

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych 

rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu 

pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).   

Przewodniczący: 

…………………….