Sygn. akt: KIO 643/22
WYROK
z 23 marca 2022 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ernest Klauziński
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie 23 marca 2022
roku w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajow
ej Izby Odwoławczej 7 marca 2022 roku przez odwołującego: R. Ś.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą R. Ś. z siedzibą w Bochotnicy, w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie
z siedzibą w Lublinie
orzeka:
Oddala odwołanie.
2. Kosztami
postępowania obciąża odwołującego: R. Ś. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą R. Ś.z siedzibą w Bochotnicy i:
2.1 zali
cza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego kwotę 3 892 zł 53 gr (trzy
tysiące osiemset dziewięćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt trzy grosze) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione przez zamawiającego z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika oraz z tytułu dojazdu pełnomocnika na rozprawę.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………............…………………..……………
Sygn. akt: KIO 643/22
U z a s a d n i e n i e
Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie z siedzibą w Lublinie (dalej: Zamawiający) prowadzi
na podstawie przepisów ustawy z 11 września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2021 r. poz
. 1129 z późn. zm., dalej: Pzp) postępowanie w trybie podstawowym
pn.: „Komenda Powiatowa Policji w Opolu Lubelskim – modernizacja obiektu”, numer:
63/1.1.16/21/SZP/B
, zwane dalej postępowaniem.
Ogłoszenie w sprawie zamówienia publicznego zostało opublikowane w Biuletynie
Zamówień Publicznych 28 grudnia 2021 r. pod numerem: 2021/BZP 00333178/01.
marca
r.
wykonawca
R.
Ś. prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą R. Ś. z siedzibą w Bochotnicy (dalej: Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym
zaskarżył niezgodne z przepisami czynności i zaniechania Zamawiającego, zarzucając mu
naruszenie następujących przepisów Pzp:
1. art. 63 ust. 2 Pzp
w zw. z art. 2 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z 30 grudnia 2020 r. w sprawie
sposobu sporządzania i przekazywania informacji
oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków
komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub
konkursie (dalej: rozporządzenie o elektronizacji postępowania) przez jego błędną
wykładnię i wadliwe uznanie, że oferta złożona przez Odwołującego nie spełniała
wymagań przewidzianych w przedmiotowym rozporządzeniu, podczas gdy oferta
została sporządzona w sposób prawidłowy w postaci elektronicznej opatrzonej
podpisem zaufanym, a tym samym w formie przewidzianej i dopuszczonej wskazaną
regulacją;
2. art. 226 ust. 1 pkt 3 i 4 Pzp przez
ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że oferta
Odwołującego była niezgodna z przepisami ustawy, a także, że była nieważna
na
podstawie przepisów odrębnych, podczas gdy oferta Odwołującego sporządzona
została zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującymi, podpisana w sposób
prawidłowy, co więcej była ofertą ważną w kontekście przepisów odrębnych,
a tym samym winna zostać uznana za złożoną w sposób prawidłowy;
3. art. 223 ust. 1 Pzp przez jego niezastosowanie i zaniechanie wezwania
Odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści ofert, podczas gdy
dysponował on dowodami potwierdzającym poprawność sporządzonej oferty i w
sp
osób
wyczerpujący
mógłby
wyjaśnić
wątpliwości
Zamawiającego
co
doprowadziłoby do zaniechania podjęcia przez niego niezasadnej decyzji o
odrzuceniu oferty Odwołującego;
4. art. 239 ust. 1 i 2 Pzp przez
jego niewłaściwe zastosowanie i dokonanie wyboru
oferty w
ykonawcy, którego oferta była znacznie droższa od oferty Odwołującego, a
tym samym dokonanie wyboru oferty, która przy właściwej ocenie oferty
Odwołującego nie powinna zostać uznana za ofertę najkorzystniejszą.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego,
3. dokonania ponownego badania i oceny ofert,
ewentualnie:
wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień dotyczących treści oferty.
Ponadto Odwołujący wniósł o zasądzenie na jego rzecz od Zamawiającego kosztów
postępowania odwoławczego.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu:
1. ze zrzutu ekranu zrobionego po podpisaniu oferty,
co do faktu złożenia podpisu
podpisem zaufanym pod treścią oferty i opatrzenia dokumentu oferty podpisem
w sposób prawidłowy;
2. z
urzędowego poświadczenia złożenia z pierwotnego złożenia oferty oraz
uzupełnienia oferty oraz wycofania oferty oraz ponownego złożenia oferty co do faktu
właściwego podpisania formularzy w systemie ePUAP w ramach prowadzonego
przedmiotowego postępowania przetargowego;
3. z
oświadczenia Odwołującego o wycofaniu oferty, co do faktu podpisania 13 stycznia
r. w sposób prawidłowy pisma skierowanego do Zamawiającego, potwierdzenia
przez Zamawiającego poprawności złożonego pisma;
4. z
pisma Zamawiającego z 7 lutego 2022 r. stanowiącego wniosek o wyrażenie zgody
na przedłużenie terminu związania ofertą wraz z oświadczeniem Odwołującego
wyrażającego wyżej wskazaną zgodę, co do faktu poprawnego podpisania przed
Odwołującego dokumentu podpisem zaufanym w toku przedmiotowego
postępowania, potwierdzenia przez Zamawiającego poprawności złożonego pisma;
5. z
informacji o wynikach postępowania z 15 lutego 2022 r., co do faktu poprawnego
złożenia przez Odwołującego oferty w innych postępowaniach, w tym właściwego
podpisania d
okumentu oferty, prawidłowego weryfikowania złożonego przez
Odwołującego podpisu.
Odwołujący wniósł również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego
z zakresu specjalności informatyka i technika komputerowa co do oceny:
poprawności podpisu zaufanego złożonego przez Odwołującego pod treścią oferty;
poprawności wykonanych przez Zamawiającego działań tj. pobrania podpisanego
pliku, jego rozpakowania, wprowadzenia
do kilku programów przeznaczonych
do weryfikowania dokumentów ze złożonymi podpisami kwalifikowanymi i wpływu
tych działań na zachowanie struktury podpisu, a w konsekwencji możliwości
zweryfikowania jego poprawności.
W uzasadnien
iu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
Zgodnie postanowieniami
SWZ „Stroną internetową prowadzonego postępowania jest
miniPortal: https://miniportal.uzp.gov.pl. W postępowaniu o udzielenie zamówienia
komunikacja między Zamawiającym a Wykonawcami odbywa się przy użyciu miniPortalu,
który dostępny jest pod adresem: https://miniportal.uzp.gov.pl, Elektronicznej Platformy
Usług Administracji Publicznej - ePUAPu, dostępnego pod adresem: https://ePUAP.gov.pl/
wps/portal”. Odwołujący zgodnie z powyższymi postanowieniami złożył ofertę
z wykorzystaniem wyżej wskazanej platformy i podpisał ją za pomocą podpisu zaufanego.
Odwołujący wskazał, że dokument stanowiący formularz oferty podpisał 13 stycznia 2022 r.
o godzinie 21:41. Następnie przez miniportal złożył ofertę tego samego dnia o godzinie 22:22
co potwierdza
ło załączone do odwołania Urzędowe Poświadczenie Złożenia (dalej: UPP).
Wobec nie
uwzględnienia w załącznikach do oferty pozostałych dokumentów (potwierdzenie
uiszczenia kwoty wadium oraz oświadczenie podpisanego przez podwykonawcę),
Odwołujący 13 stycznia 2022 r. o godzinie 22:40 złożył uzupełnienie oferty załączając
wymagane dokumenty.
Odwołujący uznał, że złożenie oferty w ten sposób mogło być
uznane przez Za
mawiającego jako wadliwe i w obawie o odrzucenie oferty, Odwołujący
najpierw wycofał pierwotnie złożoną ofertę, a następnie 14 stycznia 2022 r. o godzinie 10:30
złożył ją ponownie z wszystkimi wymaganymi załącznikami. Formularz oferty złożony za
pierwszym, jak i drugim razem to ten sam dokument, dlatego
też przy ponownym składaniu
oferty widni
ała na nim data i godzina zgodna z pierwotnym opatrzeniem go podpisem tj. 13
stycznia 2022 r. godzina 21:41. K
ażdy z formularzy złożonych za pośrednictwem platformy
ePUAP wymaga
ł dodatkowego, odrębnego podpisania za pomocą podpisu zaufanego, co
Odwołujący uczynił w sposób poprawny. Gdyby tak nie było Zamawiający musiałby podjąć
stosowne kroki względem pierwotnie złożonej niepełnej oferty. Skoro tego nie zrobił należało
uznać, że Odwołujący skutecznie wycofał złożoną ofertę. Na potwierdzenie poprawności
złożonego podpisu Odwołujący złożył dokumenty dotyczące wycofanie oferty, także
podpisane podpisem zaufanym.
Dowód:
urzędowe poświadczenie złożenia z pierwotnego złożenia oferty,
urzędowe poświadczenie złożenia uzupełnienia oferty,
urzędowe poświadczenie złożenia wycofania oferty,
urzędowe poświadczenie złożenia ponownego złożenia oferty,
oświadczenie o wycofaniu oferty.
Zamawiający 2 marca 2022 r. przekazał Odwołującemu informację o odrzuceniu jego oferty
na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy. Jednocześnie tego samego dnia dokonał
on wyboru najkorzystniejszej oferty tj. oferty złożonej przez F. K. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą Usługi Tynkarskie F. K., która była ofertą o 41.770,00 zł ofertą
droższą w podrównaniu z ofertą Odwołującego.
Zgodnie z art. 63 ust. 2 Pzp w
postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o
wartości mniejszej niż progi unijne ofertę, wniosek o dopuszczenie do udziału w
pos
tępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie, oświadczenie, o którym mowa w art.
125 ust. 1, składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci
elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
Natomiast art.
2 ust. 1 rozporządzenia dotyczącego elektronizacji postępowania stanowi,
że wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub konkursie, wnioski, o których
mowa w art. 371 ust. 3 ustawy, oferty, prace konkursowe, oświadczenia, o których mowa w
art. 12
5 ust. 1 ustawy, podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa
w art. 117 ust. 4 ustawy, o
raz zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, o którym
mowa
w art. 118 ust. 3 ustawy, zwane dalej „zobowiązaniem podmiotu udostępniającego
zasob
y”, przedmiotowe środki dowodowe, pełnomocnictwo, dokumenty, o których mowa w
art. 94
ust. 2 ustawy, sporządza się w postaci elektronicznej, w formatach danych
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z 17 lutego 2005 r. o
informatyz
acji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz.
346, 568, 695, 1517 i 2320), z zastrzeżeniem formatów, o których mowa w art. 66 ust. 1
ustawy,
z uwzględnieniem rodzaju przekazywanych danych.
Odwołujący postępując zgodnie z wskazaną wyżej regulacją uzupełnił dokument stanowiący
formularz ofertowy, zapisał go w formacie PDF, a następnie zgodnie z procedurą
przewidzianą
na
stronie
https://www.gov.pl/web/gov/podpisz-dokument-
elektroniczniewykorzystaj-podpis-
zaufany, wgrał dokument i złożył na nim podpis zaufany. W
dalszej kolejności pobrał wygenerowany plik, który następnie zgodnie z wymogami
Zamawiającego został mu wysłany. Potwierdzenie tych okoliczności stanowił załączony do
odwołania zrzut ekranu ukazujący godzinę w jakiej złożony został podpis oraz poprawność
tej procedury. Podpis na ofercie
złożony został 13 stycznia 2022 r. o godzinie 21:41:49.
Wobec braku techniczne
j możliwości złożenia w tym samym czasie dwóch podpisów na
dwóch różnych dokumentach należało stwierdzić, że załączone potwierdzenie dotyczyło
dokładnie tego podpisu, który widniał na ofercie Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający:
nie ustalił przyczyn nieprawidłowej weryfikacji podpisu, ani też nie podjął nawet takiej
próby, w szczególności co do potwierdzenia czyje działania wpłynęły na brak
prawidłowej weryfikacji podpisu: czy były to działania Odwołującego, wadliwość
platformy zakupowej, czy też zachowanie samego Zamawiającego,
nie rozwiał wątpliwości czy podpis został złożony nieprawidłowo, mimo okoliczności,
że pozostałe podpisy złożone formularzach w systemie ePUAP za pomocą, którego
składana była oferta, zostały zweryfikowane jako poprawne,
dokonał weryfikacji narzędziami dedykowanymi do sprawdzenia elektronicznego
podpisu
kwalifikowanego,
nie
zaś
elektronicznego
podpisu
zaufanego,
a w konsekwencji należy uznać, że weryfikacja Zamawiającego była wadliwa, a
nawe
t nie istniała, czy też mogła uszkodzić podpis,
w sposób dowolny i nieuprawniony rozszerzył wymogi stawiane elektronicznym
podpiso
m zaufanym, do takich, jakie muszą spełniać elektroniczne podpisy
kwalifikowane (w
brew przepisom powszechnie obowiązującym),
nie wziął pod uwagę, że przyczyny braku walidacji mogły wynikać z przyczyn
technicznych
leżących po obu stronach tj. Zamawiającego jak i Odwołującego,
ale także z przyczyn niezależnych od żadnej ze stron, właściwych danego rodzaju
podpisom i co nie oznacz
ało braku złożenia zaufanego podpisu elektronicznego.
Istotna w zakresie stanu faktycznego niniejszej sprawy
była także okoliczność, że w toku
po
stępowania Zamawiający 7 lutego 2022 r. zwrócił się do Odwołującego z wnioskiem
o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. Odwołujący wyraził
przedmiotową zgodę, a stosowne oświadczenie podpisał podpisem zaufanym poprawnie
zweryfikowanym przez Zamawiającego. Odwołujący złożył ten dokument podpisany tak
samo jak ofert
ę. W ocenie Odwołującego powinno być to asumptem do uznania za
poprawne złożenie także oferty.
K
ażda modyfikacja dokumentu opatrzonego zaawansowanym podpisem elektronicznym jest
widoczna, a Zamawiający nie ustalił, aby jakiekolwiek działania Odwołującego wpłynęły
na błąd weryfikacji podpisu złożonego na ofercie. Odwołujący nie miał pewności, czy błąd
ten nie wynika
ł z działań samego Zamawiającego.
Odwołujący podkreślił, że z uwagi na prowadzą od lat działalność na rynku jest podmiotem
profesjonalnym, który uczestniczył już w wielu postępowaniach, w tym także już takich
wszczynanych w warunkach pełnej elektronizacji postępowania. Odwołujący wymienił kilka
postępowań, w których skutecznie wziął udział, składając oferty opatrzone podpisem
zaufanym.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 i 4 Pzp
W
postępowaniu nie zaistniały okoliczności uzasadniające stwierdzenie, że oferta
Odwołującego była niezgodna z przepisami ustawy czy też nieważna na podstawie
odrębnych przepisów. Zarzut pozostawał w ścisłym związku zarzutem podstawowym i nie
wymagał odrębnej argumentacji.
Zarzut naruszenia art. 223 ust. 1 Pzp
W ocenie Odwołującego wadliwość weryfikacji podpisu można było „naprawić” za pomocą
przepisu art. 223 ust. 1 i 2 Pzp, przez
wezwanie Odwołującego do złożenia wyjaśnień.
Wówczas Odwołujący mógłby przedstawić potwierdzenie złożenia podpisu zaufanego
z systemu ePUAP
(załączone do niniejszego odwołania) oraz przedstawić sekwencję
dokonywanych podpisów na innych dokumentach.
Zarzut naruszenia art. 239 ust. 1 i 2 Pzp
Zarzut
został postawiony jako wynikowy wobec zarzutów wskazanych powyżej. Oferta
Odwołującego stanowiła ofertę najkorzystniejszą jaka złożona została w postępowaniu i to
ona
winna zostać wybrana przez Zamawiającego. Gdyby nie błędna ocena Zamawiającego
podpisu znajdującego się pod opinią tak też by się stało.
21 marca 2022 r.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie i wniósł o jego
oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska
Zamawiający wskazał m. in.:
Zarzut naruszenia art. 63 ust. 2 Pzp w zw. z art. 2 ust. 1 rozporządzenia o elektronizacji
postępowania
Odwołujący
twierdził,
że
złożył
podpis
zaufany
na
stronie
https://www.gov.pl/web/qov/podpisz-dokument-elektronicznie-wykorzystaj-podpis-zaufany
oraz, że znak graficzny naniesiony na dokument i załączony zrzut ekranu potwierdzał
okoliczność złożenia poprawnego podpisu.
Według Zamawiającego ww. stempel (znak graficzny) nie był wiarygodnym dowodem
poprawnego podpisania dokumentu profilem zaufanym. Podpis elektroniczny znajduje
się w pliku stanowiącym dokument elektroniczny, a do jego weryfikacji niezbędne są
stosowne narzędzia informatyczne. Gdyby uznać pogląd Odwołującego, to weryfikacja
podpisu
elektronicznego polegałaby na wzrokowej ocenie wizualizacji dokumentu
elektronicznego.
Dodatkowo załączony przez Odwołującego zrzut ekranu nie odpowiadał potwierdzeniu
generowanemu przez wskazaną przez Odwołującego stronę - Serwis Rzeczypospolitej
Polskiej (www.gov.pl).
Zamawiający przeprowadził procedurę składania podpisu profilem zaufanym przez wyżej
wskazaną stronę. Na potwierdzenie Zamawiający załączył wydruk ekranu. Treść
potwierdzenia otrzymana przez Zamawiającego zawierała szereg kluczowych informacji,
których brakowało w potwierdzeniu Odwołującego - tj.: adnotacji, że dokument został
poprawnie podpisany, nazwę podpisanego pliku, imię i nazwisko właściciela podpisu oraz
status ważności podpisu. W związku z powyższym zrzut ekranu załączony przez
Odwołującego nie pozwalał potwierdzić, kto był właścicielem podpisu - kto podpisał, nazwy
pliku, jaki był podpisywany oraz czy dokument został poprawnie podpisany.
Oferta Odwołującego zawierała 3 pliki:
1. o
świadczenie podwykonawcy - podpisany przez tego podwykonawcę,
2. potwierdzenie wniesienia wadium
– dokument niepodpisany,
3. oferta O
dwołującego – dokument niepodpisany.
C
zynność podpisania przez Odwołującego formularzy składanych za pośrednictwem
platformy ePUAP nie mo
gła być argumentem. Zgodnie informacją udostępnioną przez Urząd
Zamówień Publicznych oraz pkt 7 rozdziału XIII SWZ Opis Sposobu Przygotowania Oferty,
„Przekazanie oferty następuje za pomocą formularza przeznaczonego do złożenia, zmiany,
wycofania oferty. Jak większość formularzy udostępnianych przez miniPortal/ePUAP,
również i ten formularz może być przed wysłaniem podpisany przez użytkownika (podpis
następuje z wykorzystaniem właściwej funkcji systemu ePUAP, tj. „podpisz i wyślij”). Podpis
ten składany jest wyłącznie na formularzu do złożenia, zmiany, wycofania oferty. Co za tym
idzie, podpis
na formularzu to jedynie funkcjonalność systemu ePUAP, z której mogą, ale nie
muszą skorzystać wykonawcy przekazujący ofertę przy pomocy tego systemu. Oznacza to,
że podpis złożony jedynie na ww. formularzu nie może wywierać skutków w odniesieniu do
złożonej za jego pomocą oferty wykonawcy. Oferta bowiem, zgodnie z art. 63 Pzp, a nie
formularz elektroniczny za pośrednictwem którego jest przekazywana, musi zostać
opatrzona właściwym podpisem.
W informacji dotyczącej odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał,
że w pierwszej kolejności wykorzystał usługę weryfikacji dokumentów podpisanych profilem
zaufanym
udostępnioną
na
stronie
https://www.gov.pl/web/gov/podpisz-dokument-
elektroniczniewykorzystaj-podpis-zau
fany. Dopiero w dalszej kolejności użył kolejnych
narz
ędzi (aplikacji). W czynnościach podejmowanych przez Zamawiającego nie było nic
niezwykłego. Zamawiający spotyka się z dokumentami elektronicznymi podpisanymi
jednocześnie różnymi podpisami przez kilka osób. Kompleksowa weryfikacja różnymi
narzędziami pozwala Zamawiającemu z należytą starannością zweryfikować dokument
elektroniczny w zakresie wszystkich złożonych podpisów bądź ich braku.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie potwierdził źródła błędu ani nie rozwiał
wątpliwości, czy ewentualne przyczyny błędu nie leżały po jego stronie. Zamawiający
wskazał, że w postępowaniu za pośrednictwem ePUAP otrzymał ofertę Odwołującego w
postaci zaszyfrowanego pliku o nazwie szyfrowanie-f45b6021-2c80-14-01-2022-10 26
03.zip. S
zyfrowanie za pomocą miniPortalu UZP skutecznie zabezpieczało przed otwarciem
oferty przed wyznaczonym terminem. Ponadto da
ło gwarancję, że próba niedozwolonej
ingerencji w zaszyfrowane archiwum nie pozwoli na jego odszyfrowanie. Proces
odsz
yfrowania przebiegł prawidłowo. W wyniku prawidłowego odszyfrowania otrzymano trzy
pliki:
Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie oświadczenie wykonawc_GP.pdf
2. pko_trans_details_20220113_214556.pdf
3. Wykonawca.pdf oferta z zalacznikami podpisana elektronicznie.pdf
W celu odparcia wniosków i twierdzeń powołanych w odwołaniu Zamawiający ponownie
przeprowadził odszyfrowanie oferty i czynności kwestionowane przez Odwołującego.
Rezultat
był identyczny jak poprzednio. Na potwierdzenie dokonanych czynności
Zamawiający złożył wraz z odpowiedzią dowód - załącznik nr 2.
Wbrew twierdzeniom Odwołującego, na mocy obowiązujących przepisów, każdy dokument
elektroniczny (plik) powinien być oceniany odrębnie. Prawidłowa ocena podpisu jednego
dokumentu nie mo
gła być argumentem, że Zamawiający powinien uznać poprawność w tym
zakresie w stosunku do pozostałych plików składanych w trakcie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego. Dodatkowo poprawność dokumentów składanych w innych
postępowaniach prowadzonych przez innych zamawiających nie może mieć znaczenia
w przedmiotowej sprawie.
W konsekwencji powyższej argumentacji Zamawiający wskazał, że również pozostałe
zarzuty były niezasadne i powinny zostać oddalone.
Po przeprowadzeniu rozprawy Izba, uwzględniając dokumentację przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w szczególności
treść SWZ, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron
zawarte w odwołaniu i piśmie procesowym, a także wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane
w protokole, ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek ustawowych skutkujących
odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 528 Pzp.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 505 ust.
1 Pzp, tj. istnienie po
stronie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwości poniesienia przez niego szkody w wyniku kwestionowanych czynności
zamawiającego.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Rozpoznając odwołanie Izba przeprowadziła dowody z:
1. dokumentacji
postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem SWZ wraz
z załącznikami,
oferty Odwołującego wraz z załącznikami,
3. dokument
ów złożonych przez Odwołującego wraz z odwołaniem oraz w toku
posiedzenia niejawnego z udziałem stron,
dokumentów złożonych przez Zamawiającego wraz z odpowiedzią na odwołanie.
Ponadto Izba z urzędu przeprowadziła dowód z weryfikacji podpisu zaufanego złożonego
przez Odwołującego pod ofertą przy użyciu strony internetowej www.weryfikacjapodpisu.pl.
Izba oddaliła wnioski dowodowe Odwołującego dotyczące przeprowadzenia dowodu z opinii
biegłego uznając, że dowody te wobec materiału zgromadzonego w toku postępowania
odwoławczego zmierzałyby wyłącznie do zwłoki w postępowaniu odwoławczym. Z tego
względu na podstawie art. 541 Pzp Izba odmówiła przeprowadzania dowodu z ww. opinii
biegłych.
Izba ustaliła, co następuje:
Niesporne między stronami było, że Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę podpisaną
podpisem zaufanym, który w toku weryfikacji przez Zamawiającego nie został uznany
za podpis
prawidłowy i ważny.
Po przeprowadzeniu dowodu z dokumentacji postępowania Izba potwierdziła, że dokumenty
złożone przez Odwołującego w postępowaniu stanowiły następujące pliki:
Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie oświadczenie wykonawc_GP.pdf
2. pko_trans_details_20220113_214556.pdf
3. Wykonawca.pdf oferta z zalacznikami podpisana elektronicznie.pdf
Istota sporu sprowadzała się do oceny prawidłowości podpisu zaufanego złożonego na pliku
wskazanym w punkcie trzecim
oraz oceny skutków uznania przez Zamawiającego tego
podpisu za nieprawidłowy. Co istotne – w toku posiedzenia z udziałem stron oraz w toku
rozprawy Odwołujący nie polemizował z wynikiem weryfikacji podpisu zaufanego
Odwołującego pod ofertą uzyskanym przez Zamawiającego. Odwołujący podkreślał
natomiast, że do wadliwości podpisu nie doszło z przyczyn leżących po jego stronie.
2 marca 2022 r. Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty
w postępowaniu oraz o odrzuceniu z postępowania oferty Odwołującego. W uzasadnieniu
dokonanej czynności, oprócz argumentacji przytoczonej wyżej (argumentacja z odpowiedzi
na odwołanie) Zamawiający wskazał:
„Zamawiający dokonał odszyfrowania oferty na stronie miniPortalu, a następnie dokonał
czynności polegających na sprawdzeniu podpisu elektronicznego ww. plików stanowiących
ofertę, korzystając z następujących narzędzi (aplikacji):
usługa weryfikacji dokumentów podpisanych profilem zaufanym udostępniona
na stronie https://wwwrgov.pl/web/gov/ęodpisz-dbkument-elektronicznie-wykorzystaj-
eodpis-zaufany brak podpisu,
2. aplikacja PWPW Sigillum Sign - niepodpisany,
3. aplikacja e-
dowód podpis elektroniczny PWPW - niepodpisany,
4. apl
ikacja „Szafir Weryfikująca 2.0 - nie został zweryfikowany z powodu błędu,
5. aplikacja pro Certum SmartSign -
negatywna weryfikacja integralności podpisu.
Prawdopodobnie dane zostały zmienione.
Żadna z powyższych metod nie pozwoliła na zweryfikowanie w złożonym pliku:
Wykonawca.pdf oferta z
załacznikami podpisana elektronicznie.pdf podpisu zaufanego
lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu osobistego. Z powyższego wynika,
iż Oferta nie została poprawnie podpisana”.
Wobec ustalonego stanu fakty
cznego w ocenie Izby odrzucenie z postępowania oferty
Odwołującego było czynnością uzasadnioną i prawidłową.
Nie wymaga szerszego uzasadnienia obowiązek prawidłowego podpisania oferty przez
wyko
nawcę. Ze względu na tryb udzielanego zamówienia w postępowaniu dopuszczalne
było złożenie oferty podpisanej podpisem zaufanym.
Oddalając odwołanie Izba wzięła pod uwagę następujące okoliczności:
wszystkie dokumenty złożone przez Zamawiającego na okoliczność wyniku
weryfikacji podpisu złożonego przez Odwołującego pod plikiem oferty potwierdzają,
że niezależnie od zastosowanej metody weryfikacji, żadna nie dała pozytywnego
wyniku,
Zamawiający przeprowadził weryfikację m. in. z użyciem mechanizmu zawartego
na stronie gov.pl, który to mechanizm jako prawidłowy i właściwy do weryfikacji
podpisów zaufanych wskazał Odwołujący w dowodzie złożonym w toku posiedzenia
z udziałem stron; wynik weryfikacji przeprowadzonej z użyciem procedury ze strony
www.gov.pl
był jednoznaczny – oferta Odwołującego nie została podpisana;
3. Izba
z urzędu przeprowadziła weryfikację podpisu Odwołującego złożonego na
ofercie wykorzystując narzędzie ze strony www.weryfikacjapodpisu.pl; Odwołujący
wskazał ten mechanizm jako prawidłowy dla weryfikacji podpisów zaufanych w
dowodzie złożonym w toku posiedzenia z udziałem stron; wynik weryfikacji był
negatywny:
„Plik: Wykonawca.pdf oferta z załacznikami podpisana elektronicznie.pdf
Integralność: Brak danych
Podpisujący: Brak danych
Rodzaj uwierzytelnienia: Nieobsługiwana struktura podpisu”;
Ponadto, co szc
zególnie istotne, Odwołujący nie podjął choćby próby wykazania, że podpis
zaufany złożony przez niego na dokumencie oferty był prawidłowy. O ile udowodnienie,
że system ePUAP bądź błędy Zamawiającego doprowadziły do uszkodzenia podpisu
prawdopodobnie
leżało poza realnym zasięgiem Odwołującego, o tyle dysponował on
lub powinien
dysponować możliwością wykazania, że dokument oferty został przez niego
prawidłowo podpisany. Odwołujący złożył ofertę Zamawiającemu 13 stycznia 2022 r.,
następnie ofertę tą wycofał i złożył ponownie 14 stycznia. Odwołujący w treści odwołania
przyznał przy tym, że oferta przesłana 14 stycznia była tym samym plikiem, z tym samym
podpisem co wersja z 13 stycznia.
Tym samym Odwołujący zdawał sobie sprawę ze
znaczenia jakie miało zachowanie pliku do własnej dyspozycji – w przeciwnym wypadku
Odwołujący złożyłby 14 stycznia nowy plik oferty bądź ten sam, ale podpisany na nowo. Nic
takiego nie miało jednak miejsca – Odwołujący przesłał Zamawiającemu ten sam, podpisany
13 stycznia plik. Z teg
o też względu Izba uznała, że wobec doświadczenia życiowego mało
prawdopodobnym jest
, by Odwołujący pozbył się ze swoich zasobów tego pliku oferty
na dalszym etapie postępowania. Dlatego też Izba uznała, że Odwołujący był w stanie w
łatwy sposób wykazać, że wadliwość podpisu nie była spowodowana okolicznościami, które
leżały po jego stronie. Wystarczyło złożyć wraz z odwołaniem oryginalny plik zawierający
podpisaną podpisem zaufanym ofertę w wersji z 13 lub 14 stycznia 2022 r. w postaci jaką
Odwołujący przesłał na platformę ePUAP. Jeżeli do uszkodzenia podpisu doszłoby z winy
platformy ePUAP bądź z winy Zamawiającego, to przecież nie spowodowałoby to
uszkodzenia
oryginalnego pliku, który w ocenie Izby nadal winien znajdować się w
dyspozycji Odwołującego. Odwołujący nie złożył jednak takiego dowodu, ani żadnego innego
który miałby świadczyć, że do uszkodzenia pliku podpisu nie doszło po stronie
Odwołującego.
Wobec powyższego Izba uznała, że nie ma żadnego dowodu który prowadziłby do wniosku,
że ocena oferty Odwołującego przez Zamawiającego była nieprawidłowa. Dokumenty
złożone przez Zamawiającego potwierdziły, że niezależnie od przyjętej metody weryfikacji
podpisu
Odwołującego wynik za każdym razem nie był pozytywny.
Z tego tez względu Izba uznała działanie Zamawiającego za prawidłowe i oddaliła odwołanie.
Biorąc pod uwagę informacje, którymi dysponował Zamawiający w toku weryfikacji podpisu
oferty Odwołującego Izba uznała, że Zamawiający musiał odrzucić ofertę Odwołującego.
W ocenie Izby nie było również podstaw do wzywania Odwołującego do wyjaśnień
na okoliczność wady podpisu zaufanego i jej przyczyn. Instytucja wezwania do wyjaśnień
służyć ma przede wszystkim rozwianiu wątpliwości Zamawiającego. W sytuacji,
gdy Zamawiający takich wątpliwości nie miał (i nie miał powodów mieć) wezwanie
Odwołującego byłoby niecelowe. Skoro weryfikacja podpisu zaufanego złożonego przez
Odwołującego dawała jednoznacznie negatywny wynik, to trudno uznać, że jakiekolwiek
wyjaśnienia Odwołującego mogły ten fakt zmienić.
Ponadto, zgodnie z art. 223 ust. 1 zd. pierwsze Pzp w toku badania i oceny ofert
zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert
oraz przedmiotowych środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub
oświadczeń. Niewątpliwym jest więc, że w świetle tego przepisu wezwanie służyć ma do
wyjaśnień treści oferty, zatem by mogło być skierowane do danego wykonawcy, to oferta
musi zostać w sposób prawidłowy i skuteczny złożona w postępowaniu. Złożenie oferty
wadliwie podpisanej
uznać należy za tożsame z niezłożeniem oferty, a zatem oferta taka nie
będzie podlegać jakimkolwiek wyjaśnieniom jej treści.
W konsekwencji Izba uznała, że wszystkie zarzuty odwołania podlegają oddaleniu.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………............…………………..……………