Sygn. akt KIO 2231/22
WYROK
z dnia 12
września 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Maksym Smorczewski
Protokolant:
Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
8 września 2022 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 sierpnia 2022 r. przez wykonawcę P. D.,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "GiK" Przedsiębiorstwo Geodezyjne i
Kartograficzne
– P.D.i, w postępowaniu prowadzonym przez Powiat Koniński - Zarząd Dróg
Powiatowych w Koninie
orzeka:
uwzględnia odwołanie w części, uznając za uzasadniony zarzut naruszenia art. 226 ust. 8
w związku z art. 224 ust. 6 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych, i nakazuje Powiatowi
Konińskiemu - Zarządowi Dróg Powiatowych w Koninie
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty A. B.,
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. B. Biuro Usług Geodezyjnych
GeoCad Polska, na podstawie art. 226 ust. 8
w związku z art. 224 ust. 6 ustawy z dnia 11
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych oraz powtórzenie czynności badania i
oceny ofert,
oddala odwołanie w pozostałym zakresie,
kosztami postępowania obciąża wykonawcę P. D., prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą "GiK" Przedsiębiorstwo Geodezyjne i Kartograficzne – P. D., w
1/2 części oraz zamawiającego Powiat Koniński - Zarząd Dróg Powiatowych w Koninie w
1/2 części i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
P. D.
, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "GiK" Przedsiębiorstwo
Geodezyjne i Kartograficzne
– P.D., tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Powiatu Konińskiego - Zarządu Dróg Powiatowych w Koninie na rzecz
P. D.
, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "GiK" Przedsiębiorstwo
Geodezyjne i Kartograficzne
– P. D., kwotę 3 750 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
siedemset pięćdziesiąt złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu,
uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego znosi wzajemnie między
P.D.
, prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą "GiK" Przedsiębiorstwo
Geodezyjne i Kartograficzne
– P. D., i Powiatem Konińskim - Zarządem Dróg
Powiatowych w Koninie.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 2231/22
UZASADNIENIE
W dniu 29 sierpnia 2022 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło
odwołanie wykonawcy – P. D., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "GiK"
Przedsiębiorstwo Geodezyjne i Kartograficzne – P.D. (dalej jako „Odwołujący”) – na
czynności wyboru oferty A.B., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. B.
Biuro Usług Geodezyjnych GeoCad Polska, oraz badania i oceny tej oferty, dokonane przez
zamawiającego – Powiatem Koniński - Zarząd Dróg Powiatowych w Koninie (dalej jako
„Zamawiający”) - w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą
Wykonanie projektu podziału nieruchomości – droga powiatowa nr 3096P Posoka -
Świątniki” (dalej jako „Postępowanie”), a także na zaniechanie dokonania w Postępowaniu
odrzucenia tej oferty.
Odwołujący zarzucił naruszenie:
„Art. 224 ust. 6 PZP w zw. z Art. 224 ust. 1 oraz ust. 2 pkt. 1 PZP w zw. z Art. 224 ust. 5
PZP w zw. z Art. 226 ust. 1 pkt. 8 PZP
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej
przez A. B.
Biuro Usług Geodezyjnych GEOCAD Polska w sytuacji, gdy: A.B.Biuro Usług
Geodezyjnych GEOCAD Polska nie złożył żadnych dowodów i wyliczeń w zakresie
wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych składowych. Brak dowodów, przy tak rażąco
niskiej cenie powinien wzbudzić u Zamawiającego wątpliwość czy Oferent1 (działalność
1 osobowa) właściwie przewidział nakład prac do wykonania i czy jest on zdolny do
wykonania zamówienia, zwłaszcza kiedy pozostali oferenci zadeklarowali do wykonania
udział dwóch firm (oferta2- udział własny oraz podwykonawstwo 50% prac, oferta3
stanowi konsorcjum 2 firm). Z powyższego jednoznacznie wynika, że oferent2 i oferent3
przewidzieli do wykonania większe zasoby kadrowe co przy zbliżonych cenach świadczy
o tym, że właściwie przewidzieli nakład prac do wykonania”,
„Art. 16 PZP oraz Art. 17 ust. 1 PZP w sytuacji gdy: Art. 17 ustawy PZP nakłada na
Zamawiającego obowiązek uzyskania najlepszej jakości usług oraz uzyskanie
najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz
gospodarczych, a dokonując wyboru niewiarygodnej oferty Zamawiający narusza ten
przepis
”.
Odwołujący wniósł o:
„uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
a)
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
b)
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
c)
wykluczenie z postępowania i odrzucenie oferty A. B. Biuro Usług Geodezyjnych
GEOCAD Polska,
d)
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej”,
„zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego”.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od
Odwołującego na rzecz Zamawiającego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego
zgodnie ze spisem kosztów.
W zakresie mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy Izba ustaliła, co
następuje:
Zamawiający prowadzi Postępowanie z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej jako „Pzp”) w trybie przetargu
nieograniczonego. Wartość zamówienia nie przekracza progów unijnych, o których mowa
w art. 3 ust.
1 Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 27 lipca 2022 r.
w
Biuletynie Zamówień Publicznych pod numerem 2022/BZP 00279935/01.
W dniu 8 sierpnia 2022
roku Zamawiający zażądał od A. B., prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą A. B. Biuro Usług Geodezyjnych GeoCad Polska (dalej
jako „GeoCad”), wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny i jej
istotnych części składowych, pismem o treści „Działając na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.; zwana dalej: PZP), Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym
złożenie dowodów, w zakresie wyliczenia ceny i jej istotnych części składowych.
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień w celu ustalenia, czy zaoferowana cena i jej
istotne części składowe nie są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Cena
Państwa oferty jest niższa o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny
podatek od towarów i usług. Wartość zamówienia, ustalona przez Zamawiającego,
powiększona o należny podatek od towarów i usług, ustalona przed wszczęciem
postępowania wynosi: 406.000,00 zł. W związku z powyższym prosimy o wyjaśnienie, czy
Państwa oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, w tym w warunkach
umowy oraz czy zaoferowana cena obejmuje całkowity koszt wykonania przedmiotu
zamówienia, w tym również wszelkie koszty towarzyszące jej wykonaniu. Wyjaśnienia
powinny w sposób przekonujący wskazywać obiektywne czynniki, okoliczności lub inne
uwarunkowania powodujące przyjęcie zaoferowanych cen, winno uwzględniać te składniki
cenotwórcze, o których mowa w art. 224 ust. 3 PZP i które miały wpływ na kalkulację ceny w
odniesieniu do przedmiotu zamówienia. W szczególności Zamawiający żąda wyjaśnień w
zakresie określonym w art. 224 ust. 3 pkt 4 i 6, tj.
zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw,
z
którymi związane jest realizowane zamówienie;
zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
Powyższe wyjaśnienia powinny być przedłożone w sposób wyczerpujący w celu
kompleksowej oceny przez Zamawiającego złożonej przez Wykonawcę oferty. Jednocześnie
wskazujemy, że zgodnie z art. 224 ust. 5 PZP obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy. Zamawiający wskazuje, że zgodnie z art. 226
ust. 1 pkt 8 PZP Zamawiający odrzuca ofertę Wykonawcy, który nie złoży wyjaśnień w
wyznaczonym terminie lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu
”.
GeoCad
udzielił odpowiedzi na ww. pismo w dniu 12 sierpnia 2022 roku, składając
pismo o treści „Biuro Usług Geodezyjnych GEOCAD POLSKA informuje, że złożona oferta
przez moją firmę uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w specyfikacji technicznej ,
a
także w warunkach umowy. Cena złożona w przetargu obejmuje całkowity koszt
wykonania przedmiotu zamówienia, a także wszelkie koszty towarzyszące do jej wykonania.
Jednocześnie zwracam uwagę, iż do oferty złożonej do przetargu został dołączony również
protokół zdawczo - odbiorczy w którym z jego treści wynika, że cena którą złożyliśmy do
przetargu jest zbl
iżona. Dla wyjaśnień w zakresie określonym w art. 224 ust 3 pkt 4 i 6 NIE
posiadamy pracowników których wartość przyjęta do ustalenia ceny jest niższa od
minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej dla realizowanego
zamówienia, a wszelkie czynności będą realizowane zgodnie z przepisami z zakresu prawa
pracy i BHP. Informuję, że kwota złożona w przetargu jest dla nas satysfakcjonująca”.
Zamawiający w dniu 23 sierpnia 2022 r. opublikował informację o wyborze
najkorzystniejszej
oferty, w której wskazano, że „wybrano jako najkorzystniejszą, ofertę
złożoną przez: A. B.Biuro Usług Geodezyjnych GEOCAD Polska, Sierakowo, ul. Dożynkowa
900 Rawicz. Cena zaoferowana w powyższej ofercie wynosi 180.810,00 zł brutto,
termin wykonania zamówienia publicznego: 270 dni od dnia zawarcia umowy (…) Informacja
o ilości punktów przyznanych ofertom podlegającym ocenie
Numer
oferty
Firma (nazwa) lub nazwisko oraz adres
Wykonawcy
Liczba pkt w
kryterium „Cena” /
(cena ofertowa
brutto)
Liczba pkt w
kryterium
„Skrócenie
terminu realizacji”
(skrócenie
terminu realizacji)
Razem
(pkt)
A. B.Biuro
Usług Geodezyjnych GEOCAD
Polska, Sierakowo, ul. Dożynkowa 30, 63-900
Rawicz
(180.810,00 zł)
(30 dni)
„GIK” Przedsiębiorstwo Geodezyjne i
Kartograficzne P. D., ul. Ogrodowa 48, 62-571
Stare Miasto
(346.983,00 zł)
(30 dni)
Konsorcjum Firm:
1) Lider: Łódzkie Przedsiębiorstwo Geodezyjno-
Informatyczne s.c. M. P., M. J., ul Narutowicza 77,
lok. 201, 90-
138 Łódź
2) Partner: Przedsiębiorstwo Usług Geodezyjnych
i Kartograficznych „GEOTRION” s.c. M. C., P. S.,
P.
Ś., Al. Piłsudskiego 135, 92-318 Łódź
(364.633,50 zł)
(30 dni)
”.
Ustalając stan faktyczny Izba oparła się na dokumentach zawartych w dokumentacji
postępowania.
Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, określonych w art. 528 Pzp, oraz że Odwołującemu przysługiwało prawo do
skorzystania ze środka ochrony prawnej w świetle art. 505 ust. 1 Pzp.
Po zapoznaniu się z argumentacją stron postępowania odwoławczego, wyrażoną
w
pismach wniesionych w postępowaniu odwoławczym oraz przedstawionymi w trakcie
rozprawy w dniu
8 września 2022 r. Izba uznała, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie
w
części.
Zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 Pzp w zw
iązku z art. 224 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1)
Pzp w zw
iązku z art. 224 ust. 5 Pzp w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp był zasadny
w zakresie naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw
iązku art. 224 ust. 6 Pzp.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8
) Pzp, „zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”. Stosownie do art. 224
ust. 6 Pzp
, „odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta
w
ykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu”. Z
przepisów tych wynika, że zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę wykonawcy, który
nie
udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Bez
spornym było, że cena oferty GeoCad odbiegała o ponad 30 % od wartości
szacunkowej zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług. Okoliczność
ta zgodnie z art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp
, stanowiącym, iż „stanowi, że „w przypadku gdy cena
całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających
odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia”, skutkowała powstaniem po stronie
Zamawiającego obowiązku żądania od GeoCad wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych - co Zamawiający
uczynił w dniu 8 sierpnia 2022 roku.
W takiej sytuacji, jak wynika z art. 224 ust. 5 Pzp,
stosownie do którego „obowiązek
wykazan
ia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”,
GeoCad
zobowiązany był wykazać, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Z przepisu
tego wynika domniemanie, że wykonawca, od którego zamawiający zażądał wyjaśnień, o
których mowa w art. 224 ust. 2 Pzp, zaoferował cenę rażąco niską. W konsekwencji
składane przez wykonawcę w wykonaniu takiego żądania wyjaśnienia i dowody na ich
poparcie, muszą obalić owo domniemanie. Jeżeli wykonawca ciężaru obalenia domniemania
rażąco niskiej ceny w postępowaniu przed zamawiającym nie udźwignie, to jego oferta
podlega odrzuceniu (tak w uzasadnieniu wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 7 lutego
2022 roku, wydanego w
postępowaniu o sygn. KIO 173/22, podobnie w uzasadnieniu wyroku
z dnia 11 lutego 2022 roku, wydanego
w postępowaniu o sygn. KIO 224/22).
Stwierdzić należy, iż – jak wskazała Izba w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 stycznia
2022 roku, wydanego
w postępowaniu o sygn. KIO 3773/21 - „wyjaśnienia wykonawcy
w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu (lub ich istotnych części składowych) muszą być
konkretne, rzeczowe, wyczerpujące, odpowiednio umotywowane, wykazujące, że możliwe
i
realne jest wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę, a złożone wyjaśnienia winny być
poparte dowodami
” (por. również uzasadnienie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11
lutego 2022 roku, wydanego
w postępowaniu o sygn. KIO 224/22), oraz że „wykonawca
składający wyjaśnienia Zamawiającemu, winien wskazać wszystkie okoliczności, które
stanowiły podstawę dokonanej wyceny. Wyjaśnienia winny być jasne, konkretne i spójne.
Winny być adekwatne do przedmiotu zamówienia, uwzględniać jego założenia oraz
specyfikę właściwą np. dla danej branży. Ponadto winny wskazywać okoliczności i podstawę
obniżenia przez wykonawcę ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia”. (tak w
uzasadnieniu wyroku
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 23 listopada 2021 roku, wydanego w
pos
tępowaniu o sygn. KIO 3225/21).
W pełni podzielić należy stanowisko przedstawione przez Izbę w uzasadnieniu
wyroku z dnia 22 lutego 2021 roku, wydanego
w postępowaniu o sygn. KIO 310/21, iż „celem
złożenia wyjaśnień jest umożliwienie Zamawiającemu zweryfikowania poprawności
dokonanej przez wykonawcę kalkulacji ceny, a nie złożenie ogólnego zapewnienia, że
wykonawca wykona zamówienie za oszacowaną przez siebie cenę. Wyjaśnienia mają być
poddane analizie zmierzającej do ustalenia, czy cena została skalkulowana poprawnie, czy
też nosi ona znamiona rażąco niskiej”, jak również w uzasadnieniu wyroku z dnia 22
listopada 2021 r
oku wydanego w postępowaniu o sygn. KIO 3288/21, że „ogólnikowe
twierdzenia zawarte w
wyjaśnieniach, brak dokładnych danych co do kalkulacji ceny, a także
nie udzielenie wyjaśnień w zakresie wskazanym i oczekiwanym przez Zamawiającego,
należy zakwalifikować jako zasługujące na zastosowanie art. 224 ust. 6 Pzp”.
Mając na uwadze powyższe Izba przyjęła, iż w toku Postępowania powstało
domniemanie
, że oferta GeoCad zawiera cenę rażąco niską, a zatem na GeoCad ciążył
obowiązek obalenia tego domniemania składanymi wyjaśnieniami i dowodami na ich
poparcie. Konieczne jest przy tym
zauważenie, że – jak wskazała Izba w uzasadnieniu
wyroku z dnia 15 kwietnia 2022 roku,
wydanego w postępowaniu o sygn. KIO 835/22 – „nie
jest
zadaniem Izby badanie ceny oferty w pełnym aspekcie i ustalanie w postępowaniu
odwoławczym, czy cena rzeczywiście umożliwi realizację zamówienia. Obowiązkiem Izby
jest natomiast ocena, czy Zamawiający w sposób prawidłowy ocenił złożone przez
wykonawcę wyjaśnienia”.
Dokonując oceny prawidłowości dokonanej przez Zamawiającego oceny wyjaśnień
złożonych przez GeoCad w dniu 12 sierpnia 2022 roku Izba uznała, że nie była ona
prawidłowa.
Nie ulega wątpliwości, że w wyjaśnieniach tych GeoCad wskazał, że złożona
przezeń oferta „uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w specyfikacji technicznej, a także
w warunkach umowy
” oraz że zaoferowana cena „obejmuje całkowity koszt wykonania
przedmiotu zamówienia, a także wszelkie koszty towarzyszące do jej wykonania”, oraz
zawarł wyjaśnienie dotyczące zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy oraz
z
godności z przepisami z zakresu prawa pracy. Nie można uznać, że jest to wystarczające
dla obalenia domniemania,
że oferta GeoCad złożona w Postępowaniu zawiera cenę rażąco
ni
ską, w sytuacji, gdy w pozostałym zakresie wyjaśnienia te sprowadzają się do powołania
się na cenę wymienioną w protokole zdawczo - odbiorczym złożonym przez GeoCad w toku
Postępowania oraz zapewnienia, że GeoCad wykona zamówienie za cenę podaną w ofercie
złożonej w Postępowaniu, nie zawierając żadnych danych pozwalających na ustalenie, czy
cena ta
została skalkulowana poprawnie, a nawet nie pozwalając na określenie, w jaki
sposób została ona została skalkulowana – jakie czynniki miały wpływ na jej wysokość,
mimo że w żądaniu udzielenia wyjaśnień z dnia 8 sierpnia 2022 roku Zamawiający wskazał,
iż „wyjaśnienia powinny w sposób przekonujący wskazywać obiektywne czynniki,
okoliczności lub inne uwarunkowania powodujące przyjęcie zaoferowanych cen, winno
uwzględniać te składniki cenotwórcze, o których mowa w art. 224 ust. 3 PZP i które miały
wpływ na kalkulację ceny w odniesieniu do przedmiotu zamówienia”.
Odnosząc się do twierdzeń Zamawiającego, że „pomija Odwołujący zupełnie fakt, iż
zaoferowana cena obejmuje wynagrodzenie Wykonawcy za osobiste wykonanie przez niego
objętej zamówieniem usługi”, oraz że „wynagrodzenie Wykonawcy wynosiłoby 180.010,00 zł
za czynności zawodowe obejmujące jedynie 350 działek w pasie jednej drogi powiatowej
i wykonywane w terminie 270 dni
(tj. średnio licząc uwzględnić należy wynagrodzenie
Wykonawcy na poziomie
nieco ponad 20.000,00 zł przypadających za jeden miesiąc pracy,
uwzględniając przy tym średnio konieczność wykonywania miesięcznie czynności
w odniesieniu do
niespełna 39 działek)” przede wszystkim stwierdzić należy, że okoliczności
te nie mo
gą być uznane za decydujące dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak wskazano powyżej,
w
postępowaniu odwoławczym Izba nie bada ceny oferty w pełnym aspekcie i nie ustala, czy
cena rzeczywiście umożliwi realizację zamówienia. Nie ma zatem znaczenia, jaka byłaby
wysokość wynagrodzenia GeoCad średnio za jeden miesiąc wykonywania zamówienia
w sytuacji gdy wykonawca ten
osobiście wykonywałby zamówienie.
Ustalenie
tej wartości nie pozwala na określenie, jakie koszty i w jakiej wysokości
zostały wzięte pod uwagę przy kalkulowaniu ceny oferty, a w konsekwencji zweryfikowania
poprawności dokonanej przez wykonawcę kalkulacji ceny. Rzecz jasna, w przypadku gdy
wykonawca osobiście wykonuje zamówienie, nie musi on ponosić kosztów związanych
z zatrudnieniem
osób które będą je wykonywały. Nie ma natomiast podstaw do przyjęcia, że
wykonawca ten nie
będzie ponosił żadnych kosztów wykonania zamówienia. W złożonych
wyjaśnieniach GeoCad stwierdził, że „cena złożona w przetargu obejmuje całkowity koszt
wykonania przedmiotu zamówienia, a także wszelkie koszty towarzyszące do jej wykonania”,
z czego wynika,
że będzie on ponosił takie koszty. Nie można więc uznać, że cena oferty
GeoCad obejmuje wyłącznie jego wynagrodzenie.
Zważywszy na powyższe, nie sposób było przyjąć, że wyjaśnienia złożone przez
GeoCad w dniu 12 sierpnia 2022 roku
są rzeczowe i konkretne, i należało je uznać za
ogólnikowe.
Biorąc ponadto pod uwagę, na co trafnie wskazywał Odwołujący i co nie było
kwestionowane w toku postępowania odwoławczego, że GeoCad w odpowiedzi na żądanie
do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 2 Pzp nie złożył jakiegokolwiek dowodu
w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu
lub ich istotnych składowych, brak było podstaw do
przyjęcia, że GeoCad złożył wyjaśnienia, które obalają domniemanie, że jego oferta złożona
w Postępowaniu zawiera cenę rażąco niską. W konsekwencji należało uznać, że złożone
przeze
ń wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w tej ofercie ceny.
Z
treści art. 224 ust. 6 Pzp wynika, że w przypadku, gdy wykonawca nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu zamawiający zobowiązany jest odrzucić
ofertę tego wykonawcy jako ofertę z rażąco niską ceną lub kosztem, czyli jako ofertę
podlegającą odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp. Art. 224 ust. 6 Pzp nakazuje
zatem
traktować ofertę tego wykonawcy jako ofertę, o której mowa w art. 226 ust. 1 pkt 8)
Pzp. W ocenie Izby w sytuacji, gdy
złożone przez wykonawcę wyjaśnienia wraz z dowodami
nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu, odrzucenie oferty wykonawcy powinno
nastąpić na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp w związku z art. 224 ust. 6 Pzp. Zatem nie
dokonując odrzucenia oferty GeoCad, Zamawiający naruszył te przepisy.
Naruszenie to miało wpływ na wynik Postępowania, gdyż odrzucenie oferty GeoCad
uniemożliwiałoby wybór tej oferty jako najkorzystniejszej.
W tym stanie rzeczy
odwołanie należało uwzględnić i nakazać Zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty GeoCad na
podstawie art. 226 ust. 8
w związku z art. 224 ust. 6 Pzp oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert.
Brak było podstaw do stwierdzenia, że Zamawiający naruszył art. 224 ust. 1 oraz
ust. 2 pkt 1) Pzp czy art. 224 ust. 5 Pzp.
Zgodnie art. 224 ust. 1
Pzp, „jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych”. Art. 224 ust. 2 pkt
1) Pzp
stanowi, że „w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o
co najmniej 30% od
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich
złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że
rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia”. .Stosownie
zaś do art. 224 ust. 5 Pzp „obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny
lub kosztu spoczywa na wykonawcy
”.
Z żadnego z ww. przepisów nie wynika norma prawna określająca zasady wyboru
oferty ani w jakim przypadku oferta podlega odrzuceniu, wobec czego przepisy art. 224 ust.
1 Pzp i art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp nie mo
gą zostać naruszone w zakresie dokonania
czynności wyboru oferty czy zaniechania odrzucenia oferty, a przepis art. 224 ust. 5 Pzp –
także w zakresie czynności badania i oceny oferty.
Art. 224 ust. 1 Pzp i art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp
nie zostały także naruszone w
zakresie czynności badania i oceny oferty GeoCad. Jak wskazano powyżej, Zamawiający na
podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp
zażądał od GeoCad wyjaśnień, o których mowa w art.
224 ust. 1 Pzp, a c
zyniąc to, wykonał wynikający z tych przepisów obowiązek, co wyklucza
uznanie, że tym samym je naruszył.
Zarzut naruszenia art. 16 Pzp oraz art. 17 ust. 1 Pzp
nie był uzasadniony.
Zgodnie z art. 16 Pzp, „zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o
udzielenie zamówienia w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców; 2) przejrzysty; 3) proporcjonalny”. Stosownie zaś do art. 17
ust. 1 Pzp, „zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający: 1) najlepszą jakość
dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach
środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz 2) uzyskanie
najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz
gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym
zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów”.
W zakresie w jakim ww. zarzut dotyczy art. 16 Pzp
stwierdzić należy, że „zarzut
tworzą okoliczności faktyczne i prawne wskazujące na naruszenie przepisów ustawy
w
związku z dokonaną czynnością lub zaniechaniem czynności, do której zamawiający był
zobowiązany na podstawie ustawy” (tak w uzasadnieniu wyroku Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 1 lutego 2022 r. wydanego
w postępowaniu o sygn. KIO 124/22). W odwołaniu nie
przedstawiono
jakichkolwiek okoliczności faktycznych wskazujących na naruszenie art. 16
Pzp;
nie zawiera ono nawet twierdzeń, iż w zakresie dokonania czynności wyboru oferty
GeoCad lub badania i oceny tej oferty lub zaniechania odrzucenia tej oferty
Zamawiający
przeprowadz
ił Postępowanie w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji
lub
równego traktowania wykonawców lub w sposób nieprzejrzysty lub w sposób
nieproporcjonalny.
W tym stanie rzeczy nie było jakichkolwiek podstaw do uznania, że
przepis ten został naruszony przez Zamawiającego.
W zakresie w jakim ww. zarzut dotyczy art. 17 ust. 1 Pzp
Odwołujący twierdził, że
p
rzepis ten „nakłada na Zamawiającego obowiązek uzyskania najlepszej jakości usług oraz
uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych
oraz gospodarczych, a dokonując wyboru niewiarygodnej oferty Zamawiający narusza ten
przepis
”. Stanowisko to nie jest zasadne. Z ww. przepisu wynika norma prawna określająca,
w jakim
sposób zamówienie ma być udzielone, jednakże norma ta ma charakter ogólny. Nie
określa ona zasad oceny ofert, w szczególności nie stoi na przeszkodzie dokonaniu wyboru
takiej
oferty, która została najwyżej oceniona zgodnie z określonymi przez zamawiającego
kryteriami oceny ofert, ale
nie zapewnia najwyższej jakości dostaw, usług albo robót
budowlanych czy
uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych,
środowiskowych oraz gospodarczych. Przedmiotowa norma nie określa także, w jakim
przypadku oferta podlega odrzuceniu, wobec czego
nie może ona stanowić podstawy do
odrzucenia takiej oferty.
W konsekwencji w
świetle treści art. 17 ust. 1 Pzp to, czy oferta jest „wiarygodna”,
nie ma znaczenia dla
dopuszczalności dokonania wyboru danej oferty oceny czy jej
odrzucenia; przepis ten nie uprawnia
ani nie zobowiązuje zamawiającego do odrzucenia
oferty „niewiarygodnej” ani nie zakazuje dokonania wyboru takiej oferty.
Wobec powyższego nie można uznać, że Zamawiający naruszył ten przepis
oceniając ofertę GeoCad albo dokonując jej wyboru albo zaniechując jej odrzucenia.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575
Pzp oraz § 2 ust. 1 pkt 1), § 5 pkt 1) oraz § 7 ust. 2 pkt 1) i ust. 3 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania.
Zgodnie z art. 557 Pzp „w wyroku oraz w postanowieniu kończącym postępowanie
odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego”, stosownie zaś do
art. 575 Pzp s
trony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw
ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku. Z § 2 ust. 1 pkt 1)
ww. rozporządzenia wynika, że wysokość wpisu wnoszonego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia na usługi o wartości mniejszej niż progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1
Pzp, wynosi 7.
500 złotych. Stosownie do § 5 pkt 1) i 2) lit. b) ww. rozporządzenia do kosztów
postępowania odwoławczego zalicza się wpis oraz uzasadnione koszty stron postępowania
odwoławczego. § 7 ust. 2 pkt 1) ww. rozporządzenia stanowi, że „w przypadku
uwzględnienia odwołania przez Izbę w części, koszty ponoszą odwołujący i zamawiający,
jeżeli w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie przystąpił żaden
wykonawca albo ucze
stnik postępowania odwoławczego, który przystąpił do postępowania
po stronie zamawiającego, nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego
zarzutów przedstawionych w odwołaniu w całości albo w części”, zaś § 7 ust. 3 ww.
rozporządzenia, iż „w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, Izba rozdziela: 1) wpis
stosunkowo, zasądzając odpowiednio od zamawiającego albo uczestnika postępowania
odwoławczego wnoszącego sprzeciw na rzecz odwołującego kwotę, której wysokość ustali,
obliczając proporcję liczby zarzutów przedstawionych w odwołaniu, które Izba uwzględniła,
do liczby zarzutów, których Izba nie uwzględniła; 2) koszty, o których mowa w § 5 pkt 2, w
sposób określony w pkt 1 lub znosi te koszty wzajemnie między odwołującym i odpowiednio
zamawi
ającym albo uczestnikiem postępowania odwoławczego wnoszącym sprzeciw”.
Stosownie do § 5 pkt 1) ww. rozporządzenia, do kosztów postępowania
odwoławczego zaliczono wpis w wysokości uiszczonej przez Odwołującego, tj. 7.500 złotych.
Zważywszy że Izba uwzględniła jeden zarzut przedstawiony w odwołaniu, a jednego
nie uwzględniła, koszty postępowania odwoławczego w zakresie wpisu rozdzielono
stosunkowo
– w proporcjach 1/2 Zamawiający i 1/2 Odwołujący. Zgodnie z § 7 ust. 3 pkt 1)
ww. rozporządzenia w konsekwencji zasądzono od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
1/2 kwoty uiszczonej ty
tułem wpisu od odwołania, zaś koszty, o których mowa w § 5 pkt 2
ww. rozporządzenia, zniesiono wzajemnie między Odwołującym i Zamawiającym.
Przewodniczący: ……………………..…