KIO 2227/22 WYROK dnia 12 września 2022 r.

Stan prawny na dzień: 13.02.2023

Sygn. akt KIO 2227/22 

WYROK 

z dnia 12 

września 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

Protokolant: O

skar Oksiński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  7  w

rześnia  2022  r.  w  Warszawie  odwołania  wniesionego 

28 sierpnia 2022 r. 

przez  wykonawcę:  Przedsiębiorstwo  Usługowe  SOS  BARWIT  –  B.  J.,  Warszawa 

[„Odwołujący”] 

w  postępowaniu  pn.  Usługa  kompleksowego  sprzątania  pomieszczeń  w  budynkach 

Prokuratury  Okręgowej  w  Warszawie  i  podległych  jej  prokuratur  rejonowych, 

wraz ze 

sprzątaniem terenów zewnętrznych i pielęgnacją zieleni (nr 3041-7.261.1.2022)  

prowadzonym  przez  zamawiającego:  Skarb  Państwa  –  Prokuratura  Okręgowa 

w Warszawie 

[„Zamawiający”] 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  w  obu  częściach  zamówienia 

unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty i odrzucenia oferty Odwołującego 

oraz  uwzględnienie  tej  oferty  przy  powtarzaniu  czynności  w  prowadzonym 

postępowaniu,  w  tym  kontynuowanie  badania,  czy  oferta  ta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  w  odniesieniu 

do sprecyzowanych  w  uzasadnieniu  odrzucenia 

oraz  w  toku  postępowania 

odwoławczego  wątpliwości  powziętych  w  związku  z  treścią  wyjaśnień  z  15 

czerwca 2022 r.  

2.  K

osztami postępowania odwoławczego obciąża Zamawiającego i: 

1)  z

alicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  tytułem  wpisu 

od 

odwołania, 

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  18600  zł  00  gr 

(słownie:  osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  –  odpowiadającą 


Sygn. akt KIO 2227/22 

kosztom 

poniesionym przez Odwołującego z tytułu uiszczonego wpisu od odwołania 

oraz uzasadnionych 

kosztów w postaci wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia  11 

września  2019  r.  –  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j.  Dz. U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejszy wyrok 

– w terminie 14 dni od dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 


Sygn. akt KIO 2227/22 

U z a s a d n i e n i e 

Prokuratura  Generalna  z  s

iedzibą  w  Warszawie  {dalej:  „Zamawiający”}  prowadzi 

na podstawie 

ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. 

z   2021  r.  poz.  1129  ze  zm.)  {dalej 

również:  „ustawa  pzp”  lub  „pzp”}  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  na  usługi  pn.  Usługa 

kompleksowego sprzątania pomieszczeń w budynkach Prokuratury Okręgowej w Warszawie 

i  podległych  jej  prokuratur  rejonowych,  wraz  ze  sprzątaniem  terenów  zewnętrznych 

pielęgnacją zieleni (nr 3041-7.261.1.2022)

Ogłoszenie  o  tym  zamówieniu  2  maja  2022  r.  zostało  opublikowane  w  Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej nr 2022/S_085 pod poz. 230265. 

Wartość tego zamówienia przekracza progi unijne. 

22  sierpnia  2022 

r.  Zamawiający  zawiadomił  drogą  elektroniczną  o  rozstrzygnięciu 

powyższego  postępowania  w  obu  częściach  tego  zamówienia  –  wyborze  jako 

najkorzystniejszej ofert

y złożonej przez: w części nr 1 – BM Complex z Warszawy, w części 

nr 2 

–  F.U. M.A.D. Service M. D., z Jamielnika Kolonii, a także o odrzuceniu w każdej z tych 

części oferty złożonej przez Przedsiębiorstwo Usługowe SOS BARWIT – B. J. z Warszawy 

[brzmienie firmy 

przedsiębiorcy za CEIDG] {dalej również: „Barwit”}. 

28  sierpnia  2022 r.  Barwit  {dalej 

również: „Odwołujący”} wniósł do Prezesa Krajowej 

Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  powyższych,  a  także  innych  czynności  i  zaniechań 

Zamawiającego objętych poniższymi zarzutami. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6 

–  przez  nieuprawnione  odrzucenie  oferty 

Barwitu, pomimo 

złożonych przez niego wyjaśnień dotyczących ceny. 

2.  Art.  253  ust.  1 

–  przez  zaniechanie  przedstawienia  pełnego,  szczegółowego 

i konkretnego uzasadnienia faktycznego powy

ższej czynności. 

3.  Art. 224 

– przez niejasną treść wezwania do złożenia wyjaśnień jako niezawierającego 

sprecyzowania ich zakresu. 

4.  Art. 16 pkt 1 i 3 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 

– przez zaniechanie 

wezwania  Barwitu  do  doprecyzowania  lub 

złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  ramach 

kontynuowania procedury wyjaśnienia ceny tej oferty. 

5.  Art.  239  w  zw.  z  art.  16  pkt  1 

–  przez  wadliwy  wybór  ofert  najkorzystniejszych 

postępowaniu zamiast wyboru oferty Barwitu jako najkorzystniejszej w obu częściach 

zamówienia. 


Sygn. akt KIO 2227/22 

6.  Art.  16 

–  przez  przeprowadzenie  postępowania  o  udzielnie  zamówienia  w  sposób 

nie

zapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego  traktowania 

wykonawców, nieprzejrzysty i nieproporcjonalny. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie odwołania  w  całości  (ewentualnie  w części  nr  I) 

nakazanie Zamawiającemu: 

Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 

2.  U

nieważnienia odrzucenia oferty Barwitu. 

3.  P

onownego badania i oceny złożonych ofert. 

4.  Kontynuowania 

procedury wyjaśnień ceny oferty Barwitu (ewentualnie). 

Odwołujący  sprecyzował  powyższe  zarzuty  za  pomocą  następujących  okoliczności 

faktycznych i prawn

ych, które wynikają z uzasadnienia odwołania. 

{okoliczności faktyczne} 

Zamawiający  jako  podstawę  prawną  odrzucenia  podał  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw. 

z art. 224 ust. 6 ustawy pzp. 

Brzmienie  uzasadnienia  faktycznego  [cytat  z

a  odwołaniem  po  wyodrębnieniu 

stosow

nych fragmentów i uporządkowaniu ich kolejności na zgodną z pierwotną]: 

W związku z tym, że: 

a) 

cena  oferty  w  części  1  jest  niższa  od  ceny  zastosowanej  przez  Wykonawcę 

postępowaniu  o  11,47%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek 

od 

towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania (tj. od kwoty 2 146 817,03 zł) 

oraz o 

14,93% ustalonej na podstawie średniej arytmetycznej (tj. od kwoty: 2 234 002,45). 

b)  cena  ofert

y  w  części  2  jest  niższa  0  37,9%  od  wartości  zamówienia  powiększonej 

należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania 

(tj. od kwoty  530 

789,42  zł)  oraz  o  29,75%  ustalonej  na  podstawie  średniej  arytmetycznej 

(tj. od kwoty: 469 251,28); 

c) 

cena  jest  niższa  (w  części  2)  i  zbliżona  (w  części  1)  od  ceny  za  tożsamy  zakres 

zamówienia realizowany na podstawie umowy z dnia 28.09.2020 r., pomimo występującego 

po podpisaniu tej umowy znaczącego wzrostu inflacji oraz wzrostu płacy minimalnej, a także 

tego, że Wykonawca już dwukrotnie o waloryzację wynagrodzenia z ww. umowy; 

…) 

W odpowiedzi na wezwanie, Wykonawca w dniu 15.06.2022 r. złożył wyjaśnienia, które nie 

zostały  uznane  przez  Zamawiającego  za  uzasadniające  realność  zastosowanej  wyceny 

następujących powodów: 

Wykonawca  przedstawił  kalkulację  wyceny  w  ujęciu  miesięcznym  składającą  się 

następujących elementów: 


Sygn. akt KIO 2227/22 

a)  koszty  zatrudnienia  pracowników  (koszty  w  przeliczeniu  na  1  etat);  b)  koszty  środków 

chemicznych  (koszty  w  przeliczeniu  na  1  m

);  c)  koszty  środków  higienicznych  (koszty 

przeliczeniu na 1 osobę); d) koszty mycia stolarki okiennej (koszty w przeliczeniu na 1 m

e) koszty impregnacji marmuru (koszty w przeliczeniu na m

); f) 

koszty prania firan, obrusów 

(kosz

ty w przeliczeniu na 1 miesiąc).  

Wykonawca nie wskazał przy tym sposobu wyceny poszczególnych elementów świadczenia 

tj.  sposobu  wyceny  kosztów  jednostkowych,  które  są  niezbędne  do  oceny  realności 

zastosowanej  wyceny,  w  szczególności,  nie  wskazał  sposobu  wykonania  kalkulacji  ceny 

podając w pozycji b) c) i f) zapis „kalkulacja własna wykonawcy". 

…)  

[fragment 

urwany w odwołaniu] 

…żadnym dowodem (np. zanonimizowana umowa o pracę lub zanonimizowane listy płac): 

…)  

[fragment urwan

y w odwołaniu] 

b) koszty za

kupu środków chemicznych (koszty w przeliczeniu na 1 m2) nie zostały poparte 

żadnym  dowodem  (dodatkowo  Zamawiający  nie  uzyskał  informacji  jaką  ilość  środków 

planuje  Wykonawca  do  zużycia  i  jakie  koszty  zakupu  ponosi  wykonawca  co  uniemożliwia 

ocenę realności kosztów zakupu tych środków);  

c)  koszty  zakupu  środków  higienicznych  (koszty  w  przeliczeniu  na  I  osobę)  nie  zostały 

poparte  żadnym  dowodem  (dodatkowo  Zamawiający  nie  uzyskał  informacji  jaką  ilość 

środków  planuje  Wykonawca  do  zakupu,  jakie  koszty  zakupu  ponosi  Wykonawca 

co 

uniemożliwia ocenę realności kosztów zakupu tych środków);  

d) koszty mycia stolarki okiennej (koszty w przeliczeniu na 1 m

) nie zostały poparte żadnym 

dowodem  (dodatkowo  Zamawiający  nie  uzyskał  także  szczegółowej  informacji  jaki  jest 

r

ozkład kosztów robocizny, chemii, sprzętu oraz jaki jest zysk firmy, które wg Wykonawcy są 

wliczone do ceny jednostkowej wg kalkulacji własnej Wykonawcy); 

e) koszty zakupu środków do impregnacji marmuru (koszty w przeliczeniu na m

) nie zostały 

poparte  żadnym  dowodem  (dodatkowo  Zamawiający  nie  uzyskał  informacji  jaką  ilość 

środków  planuje  Wykonawca  do  zużycia,  jakie  koszty  zakupu  ponosi  Wykonawca  co 

uniemożliwia ocenę realności kosztów zakupu tych środków); 

f)  koszty  prania  firan,  obrusów  (koszty  w  przeliczeniu  na  1  miesiąc)  nie  zostały  poparte 

żadnym dowodem (dodatkowo Zamawiający nie uzyskał informacji czy czynności wykonuje 

samodzielnie Wykonawca i jakie koszty w związku z tym ponosi, czy też zleca je podmiotom 

zewnętrznym i w tym zakresie uzyskuje np. rabaty). 

W  wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny  Wykonawca  w  ogóle  nie  wskazał  sposobu  ujęcia 

cenie  następujących  kosztów  wynikających  z  opisu  przedmiotu  zamówienia:  …kosztów 


Sygn. akt KIO 2227/22 

dojazdu koordynatora do jednostek prokuratur, 

b) ubezpieczenia OC, c) kosztów sprzątania 

pi

wnic  i  terenu  zewnętrznego,  co  uniemożliwia  przyjęcie  założenia,  że  zostały  objęte 

kalkulacją Wykonawcy. 

Ponadto w ramach 

uzasadnieniu odwołania podniesiono następujące okoliczności. 

Po  pierwsze,  że  pandemia  wpłynęła  na  życie  większości  Polaków,  a  wprowadzane 

w ramach  walki  z 

nią  restrykcje  uderzyły  w  ekonomiczne  podstawy  tysięcy  podmiotów 

gospodarczych, w tym firm sprzątających. Wielu klientów przestało lub znacznie ograniczyło 

korzystanie  z  nich.  Głównym  powodem  były  wprowadzone  przez  rząd  restrykcje 

ograniczenia.  Zamknięte  biura,  sklepy  meblowe,  galerie  handlowe  czy  niedziałające 

oddziały  przedsiębiorstw,  których  pracownicy  zaczęli  działać  w  trybie  zdalnym,  sprawiły, 

że niepotrzebne  stało  się  regularne  sprzątanie  tysięcy  lokali,  klubów,  restauracji 

czy 

biznesowych  wnętrz.  W  związku  z  tym  Barwit  składając  swoją  ofertę,  musiał  liczyć  się 

konkurentami i zaproponować atrakcyjną cenę. 

Po drugie, że Barwit:  

-  od  1993  r. 

zapewnia  profesjonalne  usługi  zarządzania  czystością  zarówno  w  instytucjach 

państwowych,  jak  i  prywatnych,  specjalizując  się  w  profesjonalnym  sprzątaniu  powierzchni 

biurowych,  socjalnych,  ciągów  komunikacyjnych,  hal  magazynowych  oraz  produkcyjnych, 

także terenów zewnętrznych, z konserwacją zieleni włącznie; 

-  posiada  wykwalifikowany  p

ersonel  sprzątający,  systematycznie  szkolony  pod  względem 

BHP i ochrony p.

poż, oraz kadrę kierowniczą kontrolującą profesjonalne wykonanie usług; 

-  pracuje 

zgodnie  z  wymogami  określonymi  w  normie  ISO  9001:2015,  wykorzystując 

najnowsze  technologie  i  profesj

onalny  sprzęt,  co  w  zestawieniu  z  przeszkolonym  i  w  pełni 

nadzorowanym personelem jest gwarancją wykonania usług na najwyższym poziomie; 

-  wykorz

ystuje  środki  bezpieczne i  ekologiczne, posiadające  atesty  PZH,  posiada certyfikat 

Gwarant Czystości i Higieny nadawany przez TÜV Rheinland Polska. 

Po  trzecie  (jako  o

koliczność  notoryjną),  że  na  cenę  oferty  ma  wpływ  cały  szereg 

okoliczności  i czynników  indywidualnie  dotyczących  każdego  przedsiębiorcy.  Poszczególni 

p

rzedsiębiorcy  wyceniają  ten  sam  przedmiot  zamówienia  adekwatnie  do  swojej  historii 

na rynku, 

wiarygodności  finansowej,  relacji  handlowych,  potencjału  technicznego 

i zawodowego  oraz  know-how,  czego  konsek

wencją  są  różnice  cen  pomiędzy  złożonymi 

ofertami. 

Po  czwarte

,  że  skoro  według  art.  224  ustawy  pzp  zamawiający  ma  zwrócić  się 

udzielenie  wyjaśnień  w  przypadku,  gdy  cena  całkowita  oferty  złożonej  w  terminie  jest 

niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek 

od 

towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej  arytmetycznej 

cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu,  Zamawiający  podzielił  kwotę 


Sygn. akt KIO 2227/22 

przeznaczoną  na  realizację  zamówienia  na  dwie  części  a  oferta  złożona  przez  Barwit 

części  I  była  niższa  od  tej  ostatniej  kwoty  o  11,47%  –  Zamawiający  nie  miał  podstaw 

do 

domagania się tu wyjaśnień, a tym bardziej nie miał podstaw do odrzucenia oferty. 

Po  piąte,  że  w  części  II  cena  oferty  Barwitu  była  niższa  o  37,9%  od  kwoty 

Zamawiającego,  jednak  została  przedstawiona  w  tym  zakresie  kalkulacja  potwierdzająca 

prawidłowość takiego określenia ceny. 

Po szóste, że złożone wyjaśnienia nie zawierają błędów ani błędów obliczeniowych, 

ani  związanych  z  podstawami  wyceny  zgodnie  z  dokumentacją  zamówienia,  w  sposób 

szczegółowy  i konkretny  wskazują,  że  cena  gwarantuje  należytą  realizację  całego 

zamówienia,  uwzględnia  wszelkie  niezbędne  do  tego  elementy,  jak  również  dlaczego  cena 

z

ostała  określona  na  takim,  a  nie  innym  poziomie.  W  sposób  opisowy  wskazano,  które 

elementy  zamówienia  zostały  uwzględnione  w  wycenie.  Pomimo  ryczałtowego  charakteru 

wynagrodzenia,  złożono  szczegółową  kalkulację  poszczególnych  elementów  przedmiotu 

zamówienia. 

Po  si

ódme,  Zamawiający  nie  określił  ani  w  SWZ,  ani  w  wezwaniu  konieczności 

przedstawienia 

sposobu  ujęcia  w  cenie  takich  kategorii  kosztów  jako  wynikających  z  opisu 

przedmiotu  zamówienia,  jak:  dojazd  koordynatora  do  jednostek  prokuratur,  ubezpieczenie 

OC czy 

sprzątanie piwnic i terenu zewnętrznego. 

{okoliczności prawne} 

[poniew

aż  podniesione  okoliczności  prawne  w  znakomitej  większości  polegają 

na zacytowaniu, 

choć  nie  zawsze  ze  wskazaniem  ich  źródła,  wypowiedzi  doktryny 

i orzecznictwa lub opisaniu ich 

treści, poniżej całość została zrelacjonowana w formie cytatu 

za 

odwołaniem,  z  tym  że  dokonano  uporządkowania  kolejności  poruszanych  zagadnień 

prawnych 

–  wychodząc  od  rozumienia  terminu  „rażąco  niska  cena”,  przez  znaczenie 

sposobu  s

formułowania  wezwania,  oceny  treści  wyjaśnień  przez  pryzmat  treści  wezwania, 

mocy dowodowej samy

ch wyjaśnień, aż do kwestii ponowienia wezwania do wyjaśnień] 

„Wobec braku ustawowego zdefiniowania pojęcia ceny rażąco niskiej w orzecznictwie 

Krajow

ej  Izby  Odwoławczej  wskazuje  się,  że  konieczne  jest  porównanie  ceny  ofertowej 

do 

wartości  szacunkowej  przedmiotu  zamówienia  oraz  do  cen  innych  ofert  złożonych 

postępowaniu, do cen rynkowych, jak również do średniej cen ofert. Punktami odniesienia 

w  określeniu rażąco niskiej  ceny  są przede wszystkim:  1)  wartość  przedmiotu  zamówienia; 

ceny innych ofert złożonych w postępowaniu z wyjątkiem tych, których cena obliczona jest 

b

łędnie lub  które  złożono po  terminie,  oraz  3)  wiedza,  doświadczenie  życiowe i rozeznanie 

warunków rynkowych, jakimi dysponują członkowie komisji zamawiającego” (Dzierżanowski 

Włodzimierz i in., Prawo zamówień publicznych. Komentarz). 

„Podkreślić  trzeba,  że  rażąco  niska  cena  to  taka,  która  jest  nierealistyczna, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

niewiarygodna  w  kontekście  aktualnej  sytuacji  rynkowej.  Nie  wystarczy  więc,  aby  cena 

zasadniczo  odbiegała  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  pozostałych 

ofert  złożonych  w  postępowaniu.  Istotne,  aby  była  to  cena  taka,  że  przy  zachowaniu  reguł 

rynkowych  wykonanie  um

owy  przez  wykonawcę  byłoby  nieopłacalne.  Musi  to  być  cena 

rażąco  niska  w  stosunku  do  konkretnego  przedmiotu  zamówienia,  uwzględniającego 

specyfikę  rynku.  W  jednym  bowiem  przypadku  kilkunastoprocentowa  różnica  cenowa 

pomiędzy  złożonymi  w  postępowaniu  ofertami  może  świadczyć  o  cenie  rażąco  niskiej, 

innym  zaś  –  wprost  przeciwnie,  różnice  w  cenie  oferty  nawet  przekraczające  30% 

stosunku  do  średniej  arytmetycznej  wszystkich  złożonych  ofert  czy  w  odniesieniu 

do 

szacunkowej  wartości  zamówienia  –  mogą  być  w  danych  okolicznościach  uzasadnione” 

Gawrońska-Baran Andrzela i in., Prawo zamówień publicznych. Komentarz). 

W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 lutego 2022 r. KIO 207/22 czytamy, 

iż  okolicznością notoryjną, a więc nie wymagającą żadnego dowodu jest fakt, że na każdą 

cenę  ma  wpływ  cały  szereg  okoliczności  i  czynników  indywidualnie  dotyczących  każdego 

prz

edsiębiorcy.  Tak  jak  zestawienie  różnych  cen  nie  może  stanowić  dowodu,  że  cena 

jednego  przedsiębiorcy  jest  realna,  a  każda  niższa  cena  jest  ceną  nierynkową  –  ponieważ 

różne  podmioty,  o  różnej  historii  na  rynku,  różnej  wiarygodności  finansowej,  różnych 

rela

cjach  handlowych,  innej  specyfice  pracy  oraz  doświadczeniu,  uzyskają  różne  ceny 

ofertowe w zakresie oferowanej usługi. Nie świadczy to natomiast o oferowaniu ceny rażąco 

niskiej,  a  o  prawidłowym  funkcjonowaniu  konkurencyjnej  gospodarki  rynkowej  i  zawsze 

na 

rynku  konkurencyjnym  znajdą  się  podmioty,  które  oferują  wykonanie  danej  usługi 

znacznie wyższej cenie niż ich konkurent. 

Przepisy  Prawa  zamówień  publicznych  nie  określają  minimalnej  treści  wezwania 

do 

wyjaśnień  dokonywanego  przez  zamawiającego  na  podstawie  ust.  1  komentowanego 

przepisu.  Zasadne  jest  (choć  brak  zakazu),  aby  takie  wezwanie  nie  miało  charakteru 

blanki

etowego,  powielającego  w  zasadzie  przepisy  Prawa  zamówień  publicznych, 

bez 

wskazania szczegółowych kwestii będących w obszarze zainteresowań zamawiającego. 

Przyj

muje  się  bowiem,  że  treść  wystosowanego  wezwania  determinuje  zakres  i  kształt 

odpowiedzi  udzie

lonej  przez  wykonawcę.  W  sytuacji  zatem,  gdy  tylko  to  jest  możliwe, 

wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu  lub  ich  istotnych 

części  składowych  powinno  mieć  formę  konkretnych  zagadnień  (pytań),  które  budzą 

wątpliwości  zmawiającego i  które następnie będą podlegały  wyjaśnieniu przez  wykonawcę. 

Pytania  lub  też  zagadnienia  określone  przez  zamawiającego,  które  zostają  przedstawione 

wykonawcy, 

powinny  wskazywać  elementy  oferty,  które  podczas  jej  badania  wzbudziły 

wątpliwości i co do których zamawiający oczekuje wyjaśnień. Tego rodzaju konstrukcja treści 

wyjaśnień  wystosowanych  przez  zamawiającego  do  wykonawcy  ma  służyć  temu, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

aby 

posiadał  wiedzę,  które  elementy  wyceny  oferty  wzbudziły  zastrzeżenia  zamawiającego 

w  jakim  kierunku  mają  iść  jego  wyjaśnienia.  Zamawiający  nie  powinien  oczekiwać 

od 

wykonawcy,  aby  ten  domyślał  się,  które  elementy  wyceny  oferty  zamawiający 

zakwestionował (które budzą jego wątpliwości), albo spodziewać się, że wykonawca w takiej 

sytuacji szczegółowo przeanalizuje każdą pozycję cenową oferty. 

W  wyroku  KIO  z  30.01.2020  r.,  KIO  82/20,  LEX  nr  2911982,  Izba  nie  podzieliła 

argumentacji  zamawiającego  opierającej  się  na  tym,  że  w  ramach  prowadzonego 

postępowania  miał  do  czynienia  z  wynagrodzeniem  ryczałtowym  i  nie  składali  na  etapie 

oceny  ofert  kosztorysu  ofertowego,  a  zatem  w  tym  zakresie  zasadne  było  wystosowanie 

wezwania w sposób ogólny w zakresie zaoferowanej ceny, ponieważ zamawiający nie znał 

wartości  poszczególnych  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Izba 

wskazała,  że  w  takim  przypadku  zamawiający  mógł  zobowiązać  wykonawcę 

do 

przedstawienia kalkulacji ze szczególnym wyodrębnieniem kluczowych elementów oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Zwrócono  uwagę,  że  w  rozpoznawanej  sprawie 

przedmiotem  zamówienia  były  roboty  budowlane,  z  czym  wiązało  się  posiadanie  przez 

zamawiającego tzw. „kosztorysu inwestorskiego”, który pokazuje poziom i strukturę kosztów. 

Tym  sam

ym,  zdaniem  Izby,  zamawiający  był  w  stanie  wyodrębnić  najbardziej  znaczące 

pod 

względem ceny grupy kosztów i w przypadku, gdyby był zainteresowany ich poziomem 

w  ofercie  odwołującego  się,  mógł  to  wyraźnie  wskazać  w  treści  wezwania.  Skoro  pytanie 

zamawiającego  nie  odnosiło  się  do  konkretnych  elementów  oferty  wykonawcy  –  tych 

elementów,  które  mogą  budzić  wątpliwości  zamawiającego  –  i  było  ono  w  swej  treści 

ogólnym  zapytaniem,  to  w  konsekwencji  niewskazane  było  stawianie  wykonawcy  zarzutu, 

że  wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny są ogólnikowe i nie zostały poparte żadnymi 

dowodami. Zamawiający nie mógł zatem wyciągać wobec takiego wykonawcy negatywnych 

konsekwencji w postaci odrzucenia jego oferty. 

Wykonawca,  składając  wyjaśnienia  odnoszące  się  do  ceny  oferty,  powinien  przede 

wszystkim  odnieść  się  do  tych  elementów  oferty,  które  budzą  wątpliwości  zamawiającego, 

wska

zane  w  wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień.  Wyjaśnienia  powinny  być  adekwatne 

do 

okoliczności  faktycznych  i  tych  ekonomiczno-organizacyjnych  aspektów  funkcjonowania 

przedsiębiorstwa  wykonawcy,  które  na  cenę  podaną  w  ofercie  wywarły  wpływ.  Powinny 

to 

być takie aspekty, dzięki którym wykonawca zyskuje przewagę rynkową umożliwiającą mu 

oferowanie świadczeń w podanej w ofercie cenie. 

Wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  26.01.2015  r.,  KIO  2735/14  „Wyjaśnienia 

złożone  przez  wykonawcę  w  odpowiedzi  na  wezwanie  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp  (obecnie 

art. 224 ust. 1 pzp

) należy każdorazowo oceniać w kontekście treści wezwania. W praktyce 

często  się  zdarza,  że  zamawiający  wzywa  wykonawcę,  stosując  formułę  zawartą  w  treści 


Sygn. akt KIO 2227/22 

przepisu  art.  90  ust.  1  pzp  (obecnie  art.  224  ust.  1  pzp

),  pozostawiając  w  ten  sposób 

wy

konawcy swobodę co do zakresu składanych wyjaśnień. W takim przypadku zamawiający 

nie  może  wyciągać  negatywnych  konsekwencji  wobec  wykonawcy  z  powodu  zakresu 

złożonych wyjaśnień, tj. np. z powodu braku uszczegółowienia pewnych konkretnych kwestii, 

co  do  których  zamawiający  nie  postawił  szczegółowych  pytań  bądź  wymagań  w  treści 

wezwania  skierowanego  do  tego  wykonawcy.  Inaczej  należy  oceniać  wyjaśnienia 

w przypad

ku,  gdy  zamawiający  postawił  konkretne  wymagania  w  treści  wezwania 

do 

złożenia  wyjaśnień,  dotyczące  aspektów  sposobu  wyceny  oferty  lub  jej  konkretnych 

elementów.  Z  takim  właśnie  przypadkiem  mamy  do  czynienia  w  niniejszym  postępowaniu. 

Złożone  przez  wykonawcę wyjaśnienia muszą  wówczas stanowić  odpowiedź  na  konkretnie 

postawione  przez  zamawiającego  pytania.  Należy  mieć  na  uwadze  również  to,  że  celem 

wyjaśnień  jest  zawsze  rozwianie  wątpliwości  zamawiającego  powstałych  wobec  ceny 

zaoferowanej  przez  danego  wykon

awcę,  w  kontekście  ceny  rażąco  niskiej,  zatem 

to 

zamawiający  jest  uprawniony  do  sformułowania  w  wezwaniu  zakresu  i  treści  żądanych 

wyjaśnień.  Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  pzp  (obecnie  art.  224  ust.  1  pzp),  to  zamawiający  jest 

upra

wniony  do  sformułowania  treści  wezwania,  a  wykonawca  jest  zobowiązany  stosowne 

wyjaśnienia  przedstawić.  Jeśli  czynność  wezwania  narusza  przepisy  ustawy  pzp, 

wykonawca ma prawo tę czynność zakwestionować, wnosząc odwołanie do Prezesa KIO ”. 

Za

mawiający,  zwracając  się  do  wykonawcy  o  wyjaśnienie  wysokości  ceny  oferty, 

poza wy

jaśnieniami może żądać także dowodów (zwraca się o udzielenie „wyjaśnień, w tym 

złożenie dowodów”). Z braku definicji dowodu należy przyjąć, że będzie to każdy dokument, 

opini

a, oświadczenie strony (te rodzaje dowodów są przykładowo w art. 538 pzp i nie sposób 

odmówić wykonawcy posługiwania się nimi także w relacjach z zamawiającym). Wykonawca, 

odpowiadając na wezwanie, musi natomiast przedstawić przede wszystkim wyjaśnienia. 

Wobec powyższego nasuwa się pytanie, czy odnośnie do okoliczności składających 

się na wyjaśnienia wykonawca powinien zawsze dołączać dowody. Wydaje się uzasadnione 

prz

yjęcie,  że  tak  nie  musi  być.  Na  potwierdzenie  takiego  wniosku  można  przykładowo 

przywołać stanowisko zawarte w wyroku KIO z 10.08.2018 r., KIO 1453/18, LEX nr 2567877 

Izba nie podzieliła w nim argumentacji odwołującego w zakresie każdorazowego obowiązku 

przedkładania  dowodów  na  okoliczność  kosztów  pracy,  w  szczególności  oczekiwania 

załączania  do  wyjaśnień  umów  o  pracę.  Jej  zdaniem  nie  sposób  z  góry  przesądzić,  czy 

okolicznościach  konkretnej  sprawy  konieczne  było  przedstawianie  wraz  z  wyjaśnieniami 

stosownych  dowodów,  czy też  wystarczające  było tylko wskazanie i  powołanie określonych 

informacji.  W  ocenie  Izby,  jeżeli  zamawiający  nie  sprecyzuje  wezwania,  wykonawca 

ramach  składanych  wyjaśnień  powinien  przedkładać  jedynie  takie  dowody,  które  jego 

zdaniem  uzasadniają  przyjętą  cenę  przedmiotu  zamówienia.  Jeżeli  złożone  wyjaśnienia 


Sygn. akt KIO 2227/22 

rozwieją  wątpliwości  zamawiającego,  a  szczegółowa  kalkulacja  przedstawia  realne  stawki 

rynkowe kosztów pracy czy też wynagrodzenia, wykonawca nie ma obowiązku przedłożenia 

konkretnych  umów  o  pracę.  Gdyby  wykonawca  prezentował  wartości  zaniżone 

lub z 

pogranicza  minimalnego  wynagrodzenia  dla  poszczególnych  osób  z  personelu, 

wtedy 

faktycznie  zasadne  byłoby  potwierdzenie  w  postaci  załączenia  stosownych  umów. 

Natomiast  w  sytuacji,  gdy  prezentowane  stawki  są  rynkowe,  nie  sposób  wymagać, 

aby 

podmiot załączał każdorazowo do wyjaśnień owe umowy. 

Nie  ulega  wątpliwości,  że  każdy  z  wykonawców  kalkuluje  poszczególne  składniki 

ceny,  w  tym  przypadku  co  do  absencji  pracowników,  bazując  na  własnych  założeniach, 

zdobytym  doświadczeniu  oraz  uwzględniając  indywidualne  możliwości  organizacyjne. 

Subiektywne  założenia  nie  mogą  zatem  stanowić  jedynego  wyznacznika  oceny 

czy 

wyliczona przez Konkurenta cena wykazuje cechy rażąco niskiej. Nie ulega wątpliwości, 

że w przypadku kosztów pracy dowodzenie będzie w większości polegało na przedstawieniu 

szczegółowej i rzetelnej kalkulacji. Z uwagi na brak definicji „dowodu”, oświadczenia własne 

wykonawcy  mogą  być  uznane  za  wypełniające  normę  z  art.  224  ust.  1  pzp  w  zakresie 

konieczności  „udowodnienia”,  jeśli  wraz  ze  złożonymi  wyjaśnieniami  uwiarygadniają 

zaoferowaną  cenę  (wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  22  listopada  2021  r.  KIO 

Zgodnie  z  wyrokiem  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  13  sierpnia  2021  r., 

KIO 2301/21,  w

yjaśnienia  mogą  być  dowodem  jeśli  tylko  są  sporządzone  w  odpowiednim 

stopu szczegółowości. 

Wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  20.01.2015  r.,  KIO  2824/14;  KIO  12/15  (…) 

wykonawca  w 

treści  wyjaśnień  wskazał  Zamawiającemu  okoliczności  wpływające 

na 

sprzyjające  warunki  i  możliwości  wykonania  zamówienia,  dostępne  dla  wykonawcy 

sposób  indywidualny.  Wykonawca  złożył  także  przekonujące,  w  ocenie  Izby,  wyjaśnienia 

wyliczenia,  które  ujął  w  kosztorysie  załączonym  do  wyjaśnień.  Zamawiający  skupił  swoją 

uwagę  jedynie  na  wybranych  pozycjach  tego  kosztorysu,  których  analiza  doprowadziła, 

zdaniem  Izby,  Zamawiającego  do  błędnych  wniosków.  Zamawiający  winien  był 

skonfrontować  swoje  wątpliwości,  które  powziął  na  podstawie  analizy  kosztorysu, 

szeregiem  innych  okoliczności,  do  których  należy  odwołać  się  przy  ocenie,  czy  cena  jest 

ceną  rażąco  niską  –  w  tym  do  wskazanych  powyżej  okoliczności  związanych 

funkcjonującymi  i  akceptowanymi  przez  Zamawiającego  cenami  rynkowymi;  okoliczności, 

iż to cenę całej oferty, a nie wybrane dwie pozycje należy analizować w kontekście rażąco 

niskiej  ceny; faktu,  iż  wykonawcy  nie mają obowiązku  kalkulacji  każdego elementu  wyceny 

oferty  na  poziomie rentowności,  a  pewne  koszty  danej  pozycji mogą  zostać  ujęte  w  innych 

pozycjach,  zwłaszcza  gdy  dane  zadanie  może  być  zadaniem  złożonym  z  szeregu  prac 


Sygn. akt KIO 2227/22 

czynności.  Należy  także  podkreślić,  iż  wprowadzony  ustawą  obowiązek  wezwania 

do 

złożenia wyjaśnień przy zaistnieniu określonych w art. 90 ust. 1 pzp (obecnie art. 224 ust. 

1, 2 pzp 

– przyp. Autora) faktów, nie oznacza automatycznie, że cena takiej oferty musi być 

uznana  za  cenę  rażąco  niską.  Zamawiający  nadal  ma  obowiązek  dokonania  szczegółowej 

rzetelnej oceny złożonych wyjaśnień i dowodów, a kwestie rażąco niskiej ceny nie powinien 

odnosić  jedynie  do  określonej  proporcji  w  różnicy  ceny  tej  oferty  z  wartością  szacunkową 

zamówienia, ale analizować ją z uwzględnieniem szeregu innych znanych okoliczności”. 

…) Jeśli istniały dalsze wątpliwości, chociażby w zakresie przedstawienia konkretnej 

kalkulacji, Zamawiający miał możliwość wystąpić o taką kalkulację (por. wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z 23.12.2014 r., KIO 2615/14). 

{subsumpcja} 

W  tych  okolicznościach  Odwołujący  zarzucił  Zamawiającemu  naruszenia  przepisów, 

jak na wstępie odwołania, dodatkowo podnosząc, co następuje. 

Po  pierwsze,  że  Zamawiający  –  jako  profesjonalny  podmiot  prowadzący 

postępowanie – winien kierowane wezwania formułować w sposób precyzyjny. 

Po drugie, że Zamawiający nie wykazał w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty, 

że  przyjęte  przez  Barwit  na  potrzeby  kalkulacji  koszty  materiałów  i  prac  są  zaniżone, 

nierynkowe bądź nieracjonalne, zaś fakt obniżenia ceny w porównaniu do 2020 r. świadczy 

konkurencyjności Barwitu. 

Po trzecie, że ponieważ złożone wyjaśnienia mają charakter konkretny, weryfikowalny 

i za

wierają  obliczenia  –  stanowią  wykazanie,  że  cena  ofertowa  nie  ma  znamion  rażąco 

niskiej. 

Wykonawca  wskazał  okoliczności,  które  uzasadniają  obniżenie  ceny,  równocześnie 

podał cenę za jedną godzinę pracy sprzętu (wraz z czasem, w jakim sprzęt będzie używany). 

Nie m

iała  zatem  w  tym  przypadku  sytuacja  bagatelizowania  wezwania,  złożenia  wyjaśnień 

lakonicznych czy zdawkowych. S

tanowią one wystarczające i adekwatne do treści wezwania 

wykazanie

,  że  cena  została  skalkulowana  w  sposób  rynkowy  i  pełny,  a  zatem  obalają 

domniemanie rażąco niskiej ceny oferty. 

Po  czwarte,  że  w  szczególności  ceny  w  części  I  zamówienia  nie  można  uznać 

za 

rażąco niską, gdyż: 

nie odbiega w znaczny sposób od ceny oferty wybranej przez Zamawiającego;  

uwzględnia  wszystkie  koszty  związane  z  prawidłową  realizacją  przedmiotu  zamówienia, 

przy  uwzględnieniu  niezbędnych  czynników  mających  wpływ  na  wysokość  ceny  oferty 

wyni

kających z opisu przedmiotu zamówienia i wzoru umowy; 

-  nie  jest  symboliczna  ani 

poniżej  kosztów,  co  zostało  uzasadnione  w  szczegółowych 

wyjaśnieniach. 

Po  piąte,  że  sankcja  odrzucenia  oferty  Barwitu  jest  tym  bardziej  nieadekwatna 


Sygn. akt KIO 2227/22 

w sytuacji,  gdy 

Zamawiający  nie  wykazał,  aby  na  obecnym  etapie  stwierdzić  można  było 

całym przekonaniem, że ceny określone dla obu części są rażąco niskie. 

Po szóste, że przepisy ustawy pzp, uwzględniając cel procedury wyjaśniającej cenę 

oferty,  nie  stoją  na  przeszkodzie,  aby  Zamawiający  uzupełniająco  skierował  dodatkowe 

wezwanie 

co do wątpliwości, jakie ewentualnie powstały u niego w związku z przedłożonymi 

wyjaśnieniami  ceny.  Dokonanie  ponownego  wezwania  byłoby  w  przedmiotowej  sprawie 

zasadne wobec staranności, jaką wykazał Barwit przy składaniu pierwotnych wyjaśnień. 

W  odpowiedzi  na  odw

ołanie  z  6  września  2022  r.  Zamawiający  wniósł  o  jego 

oddalenie,  wska

zując  na  szereg  okoliczności  faktycznych,  wysnute  z  nich  wnioski 

oraz 

podnosząc argumentację prawną. 

{okol

iczności uzasadniające wezwanie} 

Fakty [wskazane wprost]: 

Wartość szacunkowa (po doliczeniu kwoty VAT), oferty z najniższymi cenami (jedyne 

kryterium  oceny  ofert)

,  średnia  arytmetyczna  cen  złożonych  ofert  i  zależności  stwierdzone 

przez Zamawi

ającego: 

część  I  zamówienia  (2.146.817,03  zł):  1)  1.900.648,80  zł  (Barwit),  2)  1.993.680,00  zł 

(BM Complex 

–  oferta  wybrana)  –  różnica  o  93  tys.  zł,  różnica  pomiędzy  ceną  oferty 

wybranej a 

ceną oferty 3) wynosi 69.184,00 zł, znacznie mniejsze różnice cenowe pomiędzy 

ofertami 3)-7), 2.234.002,45 

zł (średnia arytmetyczna) – cena oferty Barwitu niższa o 11,47% 

od 

kwoty Zamawiającego i o 14,93% od średniej arytmetycznej; 

część  II  zamówienia  (530.789,42  zł):  1)  329.630,40  zł  (Barwit),  2)  413.280,00  zł  (F.U. 

M.A.D. Service M. D.) 

– różnica o 83 tys. zł, 469.251,28 (średnia arytmetyczna) – cena oferty 

Barwitu 

niższa o 37,9% od kwoty Zamawiającego i o 29,75% od średniej arytmetycznej. 

Wnioski Zamawiaj

ącego [cytaty z odpowiedzi na odwołanie]: 

Nawet  uwzględniając  różnicę  między  drugą  a  trzecią  najwyżej  ocenioną  ofertą  (…) 

należy zauważyć, że dysproporcja między tymi ofertami jest zdecydowanie mniejsza aniżeli 

analiza  porównawcza  ofert  z  drugiego  miejsca  względem  tej  ocenionej  najwyższej. 

Co 

jednak kluczowe, zróżnicowanie cen ofertowych na dalszych miejscach w kwalifikacjach 

nie  ma  decydującego  znaczenia  dla  oceny  poprawności  ofert  złożonych  przez  pozostałych 

bowiem w ocenie Zamawiającego już oferta złożona przez BM COMPLEX (…) zawiera cenę 

odpowiadającą  aktualnym  uwarunkowaniom  rynkowym,  a  tym  samym  nie  budzi  ona 

za

strzeżeń  i  wątpliwości  Zamawiającego  w  zakresie  możliwości  wykonania  całości 

przedmiotu zamówienia 

Zamawiający oceniając ofertę (…) powziął uzasadnione wątpliwości co do rzetelności 

jej  przygotowanej  i  realności  uwzględnionej  w  niej  ceny.  …oceniając  zaoferowaną  cenę 


Sygn. akt KIO 2227/22 

koszt, jako wydającą się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzącą 

wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

okr

eślonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów,  

{kilkukrotna waloryzacja wynagrodzenia 

w tożsamym zamówieniu} 

Fakty [w tym wskazane wprost 

lub wynikające z tabelarycznych zestawień]: 

Ceny ofert: (1) wybranego wykonawcy i (2) Barwitu, w zestawieniu z kolejno: (3) 

ceną 

oferty Barwitu sprzed d

wóch lat, (4-6) zmianami maksymalnej wartości umowy (która w chwili 

zawarcia umowy 

odpowiadała cenie oferty) w celu zasymulowania, jak wzrosłaby ta cena po 

danej  waloryzacji, 

gdyby  przyjąć,  że  za  każdym  razem  dotyczy  ona  całego  okresu 

wykonywania 

zamówienia  (analogicznie  podzielonego  na  dwie  części)  i  (7)  wskazaniem 

łącznej  wielkości  zmiany  kwotowo  i  procentowo  ceny  oferty  Barwitu  z  poprzedniego 

postępowania po dotychczasowych waloryzacjach:  

część  I  zamówienia:  1)  1.993.680,00  zł,  2)  1.900.648,80  zł,  3)  1.899.820,80  zł, 

4) 1.987.492,23 z

ł, 5) 2.021.275,71 zł 6) (brak waloryzacji), 7) łącznie wzrost o 121.454,91 zł 

część II zamówienia: 1) 413.280,00 zł, 2) 329.630,40 zł, 3) 382.572,00 zł, 4) 398.936,46 zł, 

5) (bez zmian), 6) 

406.300,80 zł, 7) łącznie wzrost o 23.728,80 zł (o 6%). 

Z

większenie zakresu przedmiotu zamówienia w stosunku do aktualnie realizowanego 

zamówienia: 

mycie  górnej  szyby  wiatrołapu  w  holu  Prokuratury  Rejonowej  Warszawa-Wola  –  1  raz 

w miesi

ącu, 

pranie firan i zasłon – 10 kompletów rocznie, 

- pranie 20 szt. flag 

– w razie potrzeby. 

związku  z  powzięciem  wątpliwości  co  do  spełnienia  przez  Barwit  obowiązku 

zatrudnienia  pracowników  w  oparciu  o  umowę  o  pracę  w  ramach  aktualnie  realizowanej 

umowy,  29  lipca  2022  r. 

Zamawiający  wezwał  go  do  przedłożenia:  a)  oświadczenia 

zatrudnieniu  na  umowę  o  pracę  osób  wykonujących  przedmiot  umowy,  b)  kopii  umów 

pracę,  c)  zaświadczenia  z  ZUS,  d)  kopii  potwierdzeń  zgłoszeń  pracowników 

do 

ubezpieczeń.  W  odpowiedzi  Barwit  przedłożył  niekompletną  dokumentację  (tj.  nie  złożył 

wykazu  pracowników  dotyczących  lokalizacji  przy  ul.  Wiślickiej  6  i  al.  Solidarności  127), 

której znalazła się również jedna umowa zlecenia. 

Wnioski Zamawiaj

ącego [cytaty z odpowiedzi na odwołanie]: 

Powyższe  jednoznacznie  potwierdza,  że  Wykonawca  nie  miał  możliwości 

zrealizowania zamówienia we wskazanej cenie już w okresie 2020-2022, tym bardziej więc 

nie  wykona  tego  w  czasie,  w  którym  rynek  krajowy  zmaga  się  ze  skutkami  pandemii 

COVID-19  oraz  kr

yzysem  gospodarczym  wywołanym  m.in.  konfliktem  rosyjsko-ukraińskim, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

co 

skutkuje  galopującą  inflacją  i  wzrostem  płacy  minimalnej.  Sam  Odwołujący  w  (…) 

odwołaniu  przyznał,  że  zaoferował  ceną  niższą,  niż  w  ubiegłym  postępowaniu  (dot.  cz.  II): 

„Fakt,  iż  Wykonawca  obniżył  cenę  M'  porównaniu  do  2020  r.  świadczy  o  jego 

konkurencyjności”  (vide:  str.  9  uzasadnienia  odwołania).  Zamawiający  nie  zgadza  się  ze 

stanowiskiem  o  konkurencyjności,  gdyż  przeczy  to  działaniom  Wykonawcy,  zmierzającym 

(trzykrotnie) do zwiększenia wynagrodzenia w postępowaniu 2020-2022. 

Można  zatem  przyjąć,  że  Wykonawca  uchybiał  obowiązkowi  zatrudnienia 

pracowników  na  umowę  o  pracę,  a  w  konsekwencji  zachodzi  obawa,  że  w  kalkulacji  ceny 

ofertowej  na  potrzeby  przedmiotowego postępowania nie uwzględnił  wymogów  związanych 

płacą minimalną. 

{

brak dowodów na poparcie kalkulacji własnej} 

[w tej 

części odpowiedzi na odwołanie generalnie powtórzono treść uzasadnienia odrzucenia 

oferty, która z kolei została w większości przywołana w ramach uzasadnienia odwołania, stąd 

poniżej  zacytowano  jedynie  fragmenty  tam  pominięte,  w  tym  wyraźnie  urwane  –  co 

zasygnalizowano 

już powyżej – oraz obejmujące nową argumentację] 

…) W ocenie Zamawiającego przedstawienie wyjaśnienia jedynie z powołaniem się 

na  dokonanie  pewnej, 

bliżej  nieokreślonej,  kalkulacji  przez  samego  Wykonawcę  jest 

niewystarczające  dla  wykazania  poprawności  dokonanych  i  przyjętych  założeń. 

Przedstawione  przez  Wykonawcę  w  odpowiedzi  na  wezwanie  dotyczące możliwej  przyjętej 

rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie,  winny  zostać  sporządzony  w  sposób  dostatecznych 

do 

dokonania  rzeczywistej  oceny  realności  przyjętej  wyceny.  Sposób  przedstawienia  przez 

Wykonawcę  wyjaśnień  uniemożliwia  dokonanie  przez  Zamawiającego  właściwej  analizy 

poprawności  obliczeń  Wykonawcy  stanowiących  podstawę  oszacowania  ceny  złożonej 

oferty.  W  ocenie  Zamawiającego  brak  rzetelnego  wyjaśnienia  przez  Wykonawcę  sposobu 

przyjętej  przez  niego  wyceny  kluczowych  elementów  świadczenia  wobec  braku 

przedstawienia  takiej  analizy  Zamawiającemu,  świadczy  o  niepełności  sporządzonej  ceny, 

co 

uniemożliwia dokonanie obiektywnej oceny realności zastosowanej kalkulacji. 

Należy  podkreślić,  że  –  jak  stanowi  art.  224  ust.  1  pzp  –  zamawiający  w  zakresie 

wezwania 

stosowanego w oparciu o przytoczoną regulację „żąda od wykonawcy wyjaśnień, 

tym  złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części 

składowych”.  W  konsekwencji  powyższego  uznać  należy,  że  przedstawienie  dowodów 

na 

poparcie  twierdzeń  podnoszonych  przez  Wykonawcę,  jest  nieodzownym  elementem 

przygotowywanych  wyj

aśnień.  Co  więcej,  zgodnie  z  art.  224  ust.  5  pzp  to  na  wykonawcy 

spoczywa  obowiązek  wykazania.  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu. 

Wykonawca  składając  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny  może  przedłożyć  każde 

dowody, w tym stosown

e kalkulacje, które wykażą sposób przeprowadzenia wyliczeń. To na 


Sygn. akt KIO 2227/22 

Wykonawcy  ciąży  obowiązek  przedłożenia  takich  dowodów,  które  uwiarygodnią  cenę 

wskazaną  w  jego  ofercie.  Tymczasem,  jak  precyzyjnie  podkreślono  w  treści  informacji 

dotycz

ącej  odrzucenia  Wykonawca  do  żadnej  z  pozycji  kosztorysu  przedstawionego 

Zamawiającemu  nie  dołączył  dowodów  potwierdzających  realność  dokonanej  dodatkowo 

zaprezentowane dane mają bardzo duży stopień ogólności, w szczególności: 

a)  koszty  zatrudnienia  pracow

ników  (koszty  w  przeliczeniu  na  1  etat),  w  tym  wysokość 

wynagrodzenia  przyjęta  do  kalkulacji  nie  zostały  poparte  żadnym  dowodem 

(np. 

zanonimizowana umowa o pracę lub zanonimizowane listy płac); 

…) 

Jednocześnie  Wykonawca  w  końcowej  części  złożonych  wyjaśnień  wskazał, 

że „wszystkie roboty wewnętrzne i zewnętrzne nie ujęte w powyższych zestawieniach (Cz. I 

i Cz  II)  nale

żą  do  kosztów  sprzątania  codziennego”  przy  czym  nie  sposób  rozstrzygnąć 

jakiego  ro

dzaju  koszty  Wykonawca  uwzględnił  w  tym  katalogu,  a  tym  samym  czy  dokonał 

kalkulacji poniesienia każdego niezbędnego kosztu dla należytego wykonania przedmiotowej 

umow

y.  Nie  rozwiane  zostały  tym  samym  wątpliwości,  czy  w  zakresie  dokonanej  kalkulacji 

kosztów Wykonawca uwzględnił poniesienie kosztów związanych chociażby ze sprzątaniem 

piwnic i terenu zewnętrznego. 

…)  Zgodnie  z  zapisem  rozdziału  XVI  SWZ  dotyczącym  opisu  sposobu  obliczenia 

ceny oferty

, Wykonawca w ofercie określi cenę oferty brutto zł (PLN), która stanowić będzie 

wynagrodzenie  za  realizację  przedmiotu  zamówienia  natomiast  w  samym  projekcie  umowy 

podkreślono, że wynagrodzenie Wykonawcy wskazane w ust. 1-2 zawiera wszystkie koszty 

związane  z  realizacją  Umowy,  w  szczególności:  mycie  okien,  sprzątanie,  odśnieżanie, 

utrzymanie zielen

i, przy użyciu sprzętu, materiałów, zasobów osobowych, środków czystości, 

środków higieny oraz transportu Wykonawcy oraz inne związane z zapewnieniem czystości 

porządku”.  Zestawienie  powyższych  zapisów  SWZ  z  wyjaśnieniami  Wykonawcy,  który 

wskazuje,  na 

niemożność  przyjęcia  założenia,  że  wskazane  przez  Zamawiającego  koszty 

zostały  uwzględnione  w  ofercie  Wykonawcy,  w  ocenie  Zamawiającego  jednoznacznie 

świadczy o braku ich wyceny i braku objęcia ich kosztów w cenie za jaką Wykonawca oferuje 

wykonanie  przedm

iotu  zamówienia.  W  konsekwencji  oznacza  brak  zawarcia  w  ofercie 

wszystkich  kosztów  związanych  z  realizacją  Umowy,  a  tym  samym  wadliwym  jej 

przygotowaniu, co doprowadzić mogło do oznaczenia w niej ceny nierealnej, za która nie jest 

możliwe  wykonanie  całości  przedmiotu  zamówienia.  Tym  samym,  stanowisko 

Zamawiającego w przedmiocie rażącego zaniżenia ceny uznać należy za zasadne. 

{nieuprawnione przerzucanie 

ciężaru dowodzenia} 

[poniżej cytat z odpowiedzi na odwołanie] 

Co więcej, Wykonawca mimo treści wezwania zastosowanego przez Zamawiającego 


Sygn. akt KIO 2227/22 

i  podkreślenia  istotnych  okoliczności  jakie  będzie  brał  pod  uwagę  przy  ocenie  rzetelności 

złożonych  wyjaśnień,  nie  odniósł  się  do  żadnych  obiektywnych  czynników  mających  wpływ 

na  finalną  cenę  za  jaką  zobowiązał  się  od  wykonać  przedmiot  zamówienia.  Wykonawca 

udzieli

ł jedynie ogólnikowych wyjaśnień, nie wskazał natomiast żadnych szczegółów, ani też 

obiektywnych  czynników  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Wyjaśnienia  Odwołującego 

były gołosłowne, ogólnikowe i nie poparte żadnymi dowodami. Zamawiający był obowiązany 

dokon

ać  oceny  wyjaśnień,  a  przede  wszystkim  obowiązany  był  ustalić,  czy  mają  one 

charakter  czynników  obiektywnych,  są  spójne  i  dostatecznie  wyjaśniają  powstałe 

wątpliwości. Niedostateczne wyjaśnienia stanowią bowiem podstawę odrzucenia oferty, gdyż 

same wy

jaśnienia, a tym bardziej zawierające niekonkretne i ogólnikowe stwierdzenia można 

uznać  za  niezłożone  (stanowisko  takie  zawarł  Sąd  Okręgowy  w  Częstochowie  w  wyroku 

z dnia  12  sierpnia  2005 r.,  sygn.  akt  VI  Ca  464/05).  W  niniejszym  stanie  faktycznym  ocena 

wy

jaśnień  złożonych  przez  Odwołującego  nie  prowadzi  do  uznania,  że  oferta  tego 

wy

konawcy  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia. 

Wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  powinien 

przedsta

wić dowody na brak zaistnienia okoliczności jej wystąpienia (tak też: KIO w wyroku 

dnia  30.06.2011  r.,  KIO  1279/11,  KIO  w  wyroku  02.02.2016  r.,  KIO  66/16,  KO  w  wyroku 

z dnia 

20.05.2021,  KIO  888/21).  Takich  okoliczności  Odwołujący  w  udzielonych 

wyjaśnieniach  niewątpliwie  nie  przedstawił,  a  w  sposób  niedozwolony  forsuje  teorię,  że  to 

Zamawiający  ma  (i)  precyzować  wezwanie  co  do  każdej  pozycji  ofertowej  i  (ii)  udowodnić, 

że wystąpienie  rażąco  niskiej  ceny  jest  pewne.  Nie  sposób  zaaprobować  tego  stanowiska 

Odwo

łującego,  przeciwnego  do  –  utrwalonego  w  judykaturze  –  obowiązku  udowodnienia 

przez wy

konawcę, że rażąco niska cena nie zachodzi. 

Należy także podnieść, że zgodnie z stanowiskiem doktryny i orzecznictwa „O cenie 

ra

żąco  niskiej  można  mówić,  gdy  jest  oczywiste,  że  przy  zachowaniu  reguł  rynkowych 

wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  za  podaną  cenę  byłoby  nieopłacalne,  albo  gdy  cena 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  będzie  ceną  odbiegającą  od  jego  wartości, 

szczególności  gdy  różnica  ta  nie  będzie  możliwa  do  uzasadnienia  obiektywnymi 

wzgl

ędami  pozwalającymi  wykonawcy  zrealizować  to  zamówienie  bez  strat  i  dodatkowego 

finansowania 

wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne.”  (wyrok 

KIO  z  dnia  7  stycznia  2019,  sygn.  KIO  2640/18).  W  ocenie  Zamawiającego  nie  sposób 

uznać,  że  złożona  przez  Wykonawcę  oferta  i  zaoferowana  przez  niego  cena  za  jaką 

zamierza  wykonać  cały  przedmiot  zamówienia  odzwierciedla  rzeczywistą,  rynkową  cenę 

za 

którą możliwe jest należyte wykonanie usług będących przedmiotem umowy. Zwłaszcza, 

że  Zamawiający  posiada  wiedzę,  iż  aktualnie  zadeklarowana  cena  po  jakiej  Wykonawca 

zobowiązał się wykonać przedmiot zamówienia jest niższa (w części 2) i zbliżona (w części 


Sygn. akt KIO 2227/22 

1)  od  ceny  za  tożsamy  zakres  zamówienia  realizowany  na  podstawie  umowy  z  dnia 

28.09.2020 r., o czy

m mowa szerzej we wcześniejszej części pisma. 

Na  marginesie,  Zamawiający  pragnie  podkreślić,  że  nawet  sam  sposób 

sformułowania przez Wykonawcę wniosku w przedmiocie żądanego sposobu rozstrzygnięcia 

postępowania  sugeruje  jego  własną  opinię  w  przedmiocie  niedoszacowania  złożonej  przez 

siebie  oferty  co  n

ajmniej  w  zakresie części II  zamówienia i  zaniżenia ceny.  Należy  bowiem 

podkreślić,  że  Wykonawca,  poza  wnioskiem  o  uwzględnienie  odwołania,  sformułował 

wniosek  alternatywny 

„uwzględnienie  odwołania  w  części  co  do  Części  I  Oferty 

Zamawiaj

ącego ” [pisownia oryginalna], który jak zdaje się stanowi wniosek o uwzględnienie 

odwołania  w  zakresie  oferty  Wykonawcy  złożonej  w  ramach  pierwszej  części  zamówienia. 

Wobec  tego  można  wywieść  wniosek,  że  w  zakresie  oferty  złożonej  na  potrzeby  drugiej 

części  zamówienia  sam  Odwołujący  zdaje  sobie  sprawę  co  do  wystąpienia  rażąco  niskiej 

ceny, a tym samym zasadności odrzucenia oferty Odwołującego. 

Reasumując:  nie  sposób  zgodzić  się  z  twierdzeniami  Odwołującego  w  każdym 

zakresie, także co do następujących okoliczności: 

1.  nie  jes

t  prawdą,  że  cena  zaproponowana  w  ofercie  Odwołującego  co  do  I  części  nie 

odbiega  od  zaproponowanej  przez  innego  wykonawcę  w  tym  postępowaniu,  gdyż  –  jak 

wykazano na wstępie – odbiega o kwotę ponad 93 000 zł; 

Odwołujący nie wykazał, także na etapie postępowania odwoławczego, że cena (cz. I i II) 

zawiera  wszystkie  czynniki  cenotwórcze,  a  wręcz  przeciwnie  –  przyznał, że koszty  dojazdu 

koordynatora do jednostek prokuratur, ubezpieczenie OC, koszty sprzątania piwnic i terenu 

zewnętrznego, nie zostały objęte kalkulacją Wykonawcy; 

. nie jest prawdą, że cena Odwołującego nie została oszacowana poniżej kosztów, o czym 

świadczy brak ujęcia wszystkich okoliczności mających wpływ na jej wysokość, a także fakt 

waloryzac

ji wynagrodzenia w dotychczasowym zamówienia, kilkukrotnie; 

Zamawiający  nie  musiał  ponownie  kierować  do  Wykonawcy  wezwania,  gdyż  pierwsze 

wezwanie  dotyczyło  wszelkich  wątpliwości  Zamawiającego,  a  to  na  Wykonawcy  ciążył 

obowiązek  uzasadnienia  ujęcia  w  kalkulacji  ceny  wszystkich  czynników  cenotwórczych, 

przy 

uwzględnieniu  sytuacji  rynkowej  na  dzień  składania  oferty.  Z  kolei,  wyjaśnienia 

Wykonawcy nie wzbudziły u Zamawiającego żadnych wątpliwości, a jedynie potwierdziły fakt 

rażąco niskiej ceny. Wbrew niezadowoleniu Wykonawcy – Zamawiający nie ma obowiązku, 

nawet  nie  powinien,  zawężać  i  precyzować  wezwania  do  poszczególnych  pozycji 

ofertowych 

– w orzecznictwie przyjmuje się, że Wykonawca, uzasadniając brak wystąpienia 

rażąco  niskiej  ceny  –  powinien  dysponować  marginesem  swobody  wypowiedzi, 

aby 

umożliwić mu najpełniejsze odzwierciedlenie rzeczywistej kalkulacji ceny; 

Nie  jest  prawdą,  że  „uzasadnienie  odrzucenia  oferty  odnosi  się  do  rzekomych  błędów, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

które nie wynikały z oferty i jej specyfikacji” — brak jest takiego twierdzenia w uzasadnieniu 

odrzucen

ia oferty Odwołującego; 

Jakkolwiek  można  się  zgodzić  z  Odwołującym,  że  „okolicznością  notoryjną  jest, 

że na cenę oferty ma wpływ cały szereg okoliczności i czynników indywidualnie dotyczących 

każdego  przedsiębiorcy”,  tak  jednak  Odwołujący  nie  wykazał  (w  postępowaniu  przed 

Zamawiającym  i  obecnie  przed  Krajową  Izbą  Odwoławczą)  jakie  to  indywidualne  czynniki 

przedsiębiorcy  –  Odwołującego,  miałyby  uzasadniać  tak  znaczne  zaniżenie  ceny.  Wręcz 

przeciwnie 

–wyjaśnienia  Odwołującego  są  wymijające  i  nie  pozwalają  na  zweryfikowanie 

pełnej kalkulacji własnej Odwołującego; 

Odwołujący  przekonuje,  że  „dokonanie  ponownego  wezwania  byłoby  w  przedmiotowej 

sprawie  zasadne  (

…)”  –  jednakże  nadal  nie  wykazuje  braku  rażącego  zaniżenia  ceny, 

a konsekwencji  nawet  na  etapie  pos

tępowania  odwoławczego,  nie  można  przyjąć, 

że jakiekolwiek dalsze wezwanie Zamawiającego byłoby zasadne, czy też nawet uprawnione 

(zakazane jest w prawie zamówień publicznych wzywanie wykonawcy „do skutku”  – tak też 

KIO  w  wyroku  z  dnia  20.05.2021,  KIO  888/

21). Nadto,  skoro Wykonawca był  zobowiązany 

dołączyć  do  wyjaśnień  stosowne  dowody,  a  nie  uczynił  tego  za  pierwszy  razem,  nie  ma 

podstaw  by  Zamawiający  ponawiał  wezwanie  w  tożsamym  zakresie  do  pierwotnego 

wezwania 

–  mógłby  to  uczynić  dopiero,  gdyby  analiza  załączonych  dowodów  nasuwała 

kolejne wątpliwości, a o czym powinien wiedzieć także Odwołujący, jako wieloletni uczestnik 

obrotu gospodarczego, wobec którego stosowany jest miernik podwyższonej staranności; 

W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej utrwalony jest pogląd, że gdy wykonawca nie 

dołoży  należytej  staranności  wyjaśnieniu  Zamawiającemu  sposobu  kalkulacji  ceny  ofert 

w odpowiedzi na pierwsze wezwanie, przez co w konsekwencji nie wy

każe, że zaoferowana 

przez niego cena nie jest ceną rażąco niską, to brak jest podstaw do zastosowania do tego 

wykonawcy  kolejnego  wezwania  w  ww.  zakresie  i  taka  oferta  podlega  odrzuceniu. 

KIO w 

wyroku  z  dnia  20.05.2021  r.  (KIO  888/21)  stwierdziła,  że  „Zamawiający  oceniając 

wyjaśnienia  w  zakresie  ceny  oferty  powinien  zgodnie  z  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp  równo 

traktować  wszystkich  wykonawców.  Za  nieprawidłowe  należy  uznać  działanie 

Zamawiaj

ącego,  który  kieruje  do  wykonawców  tożsame  wezwania  do  wyjaśnienia  rażąco 

niskiej  ceny, 

a  następnie  nie  różnicuje  sytuacji  prawnej  wykonawcy,  który  dołożył  należytej 

staranności  i  przedstawił  Zamawiającemu  szczegółowe,  spójne  wyjaśnienia  poparte 

dowodami  oraz  wykonawców,  którzy  nie  przedstawili  kalkulacji  ceny  ofertowej  oraz 

nie poparli elem

entów kosztotwórczych dowodami, pozbawiając tym samym Zamawiającego 

szansy na weryfikację złożonych wyjaśnień”. 

{wnioski dowodowe} 

Zamawiający  wniósł  również  w  odpowiedzi  na  odwołanie  o  dopuszczenie 


Sygn. akt KIO 2227/22 

przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów: 

1)  umowy  z  28.09.2020  r.  nr  PO  VII  WB  261.2.2020  (cz.  I)  w

raz  z  załącznikami,  w  tym 

opisem przedmiotu zamówienia, 

2)   aneksu nr 1 z 01.2021 r. do umowy z 

pkt 1) powyżej, 

3)  aneksu nr 2 z 01.2022 r. do umowy z 

pkt 2) powyżej, 

4)  umowy  z  28.09.2020  r. 

nr  PO  VII  WB  261.2.2020  (cz.  II)  wraz  z  załącznikami,  w  tym 

opisem przedm

iotu zamówienia, 

5)  aneksu nr 1 z 01.2021 r. do umowy z 

pkt 4) powyżej, 

6)  aneksu nr 2 z 01.2022 r. do umowy z 

pkt 4) powyżej, 

7)  aneksu nr 3 z 01.2022 r. do umowy z 

pkt 4) powyżej, 

bliżej niesprecyzowanej] korespondencji z Barwitem odnośnie zmiany wynagrodzenia, 

9)  wniosku Barwitu z 12.07.2022 

r. o waloryzację wynagrodzenia, 

10)  odpowiedzi 

Zamawiającego z 10.08.2022 r, 

11)  notatki 

urzędowej z 05.09.2022 r., 

12)  umowy zlecenia z 29.07.2022 r., 

13)  korespondencji e-mail z 19.08.2022 r. 

–  [sformułowanie  tezy  dowodowej  –  cytat  z  odpowiedzi  na  odwołanie]  wszystkich  ww. 

na 

wykazanie  faktu:  realizacji  tożsamego  zamówienia  przez  Wykonawcę  dla  tego  samego 

Zamawiającego  w  okresie  2020-2022,  wielokrotnej  waloryzacji  zaoferowanego  w  tym 

postępowaniu  wynagrodzenia,  braku  możliwości  realizacji  uprzedniego  zamówienia 

zaoferowanej  cenie,  a  w  konsekwencji  braku możliwości  realizacji  zamówienia będącego 

przedmiotem odwołania za cenę wskazaną przez Wykonawcę w ofercie, wystąpienia rażąco 

niskiej  ceny  w  rozumieniu  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  prawidłowość  działania 

Zamawiającego 

zakresie 

odrzucenia 

oferty 

Odwołującego, 

bezzasadności 

przedmiotowego odwołania. 

Ponieważ  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  a  wpis  od  niego  został 

uiszczony 

– podlegało rozpoznaniu przez Izbę. 

W  toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby 

odwołanie  podlegało  odrzuceniu  na  podstawie  przesłanek  określonych  w  art.  528  pzp 

i ni

e zgłoszono w tym zakresie odmiennych wniosków.  

Z  uwagi  na  brak  podstaw  do  odrzucenia  odwołania  lub  umorzenia  postępowania 

o

dwoławczego,  sprawa  została  skierowana  do  rozpoznania  na  rozprawie,  podczas  której 

Strony podtrz

ymały dotychczasowe stanowisko i argumentację. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy

,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

jak 

również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  wyrażone  ustnie 

na rozprawie i 

odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

Z  art.  505  ust.  1 

pzp  wynika,  że  legitymacja  do  wniesienia  odwołania  przysługuje 

wykonawcy,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. 

ocenie  Izby  Odwołujący  wykazał,  że  ma  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego 

zamówienia,  gdyż  złożył  ofertę  w  tym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  na  obie  jego 

części.  Jednocześnie  Odwołujący  może  ponieść  szkodę  w  związku  z  zarzucanymi 

Zamawiającemu  naruszeniami  przepisów  ustawy  pzp,  gdyż  odrzucenie  jego  oferty 

uniemożliwia mu uzyskanie przedmiotowego zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie 

licz

yć w każdej z tych części. 

Izba ustaliła poniższe okoliczności jako istotne dla rozpoznawanej sprawy. 

Treść  pisma  Zamawiającego  z  10  czerwca  2022  r.  do  Barwitu  sprowadza  się  do: 

1) wskazania

, że wezwanie jest kierowane „w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską 

cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia”  i  wskazania  „art.  224  ust.  1  w  zw.  z  art.  266 

ustawy pzp

” jako podstawy jego wystosowania; 2) podania, o ile w ujęciu procentowym cena 

oferty  Barwitu  jest  ni

ższa  od  wskazanej  kwoty  ubruttowionej  wartości  oszacowania 

dokonanego  przed  wszczęciem  postępowania,  odrębnie  dla  każdej  z  części  zamówienia; 

3) wymienienia 

– jako obiektywnych czynników, które w szczególności Zamawiający będzie 

brał pod uwagę – punktów 1)-8) z art. 224 ust. 3 pzp; 4) przywołania i podkreślenia treści art. 

224 ust. 5 pzp; 

5) zakreślenia terminu na odpowiedź; 6) przywołania treści art. 226 ust. 1 pkt 

8 pzp i art. 224 ust. 6 pzp w funkcji pouczenia. 

Opisanie  za

istniałych  zależności  cenowych  tylko  w  odniesieniu  do  części  II 

ewentualnie 

mogłoby  służyć  powołaniu  się  na  przepis  art.  224  ust  2  pkt  1  pzp,  ale  tylko 

w odniesieniu do odbiegania o 30% od 

wartości szacunkowej powiększonej o kwotę podatku 

od towar

ów i usług, gdyż dla kryterium uśrednionych cen złożonych ofert do osiągnięcia tego 

progu  zabra

kło  0,25  punktu  procentowego.  Jednocześnie  z  treści  wezwania  nie  wynika, 

czy cena 

oferty  wydała  się  Zamawiającemu  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia,  czy  też  wzbudziła  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia 

lub wynik

ającymi  z  określonych  przepisów.  Dopiero  na  potrzeby  uzasadnienia  decyzji 

o odrzuceniu 

Zamawiający  ujawnił,  że  chodziło  mu  o  obie  te  przesłanki,  co  jednak 

sprowadza

ło  się  do  przytoczenia  sformułowania  tych  przesłanek  w  art.  224  ust.  1  pzp, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

bez ich  skonkretyzowania 

w  kontekście  okoliczności  zaistniałych  w  prowadzonym 

postępowaniu  (czemu  dodatkowo  towarzyszy  oczywiście  błędne  zasugerowanie,  jakoby 

możliwe byłoby tu również badanie kosztu cyklu życia przedmiotu tej usługi). 

C

hoć  poza  wszelkim  sporem  jest,  że  w  części  I  nie  odbiega  ona  znacząco 

ani od 

średniej arytmetycznej cen złożonych na tę część ofert, ani od ubruttowionej wartości 

szacunkowej, 

Zamawiający nie sprecyzował ani dlaczego cena oferty Barwitu wydała mu się 

rażąco  niska,  ani  dlaczego  wzbudziła  jego  wątpliwości  odnośnie  możliwości  wykonania 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  opisu  przedmiotu  zamówienia  czy  warunków  umowy. 

Je

dnocześnie  w  odniesieniu  do  ceny  wybranej  w  tej  części  oferty,  choć  jest  ona  wyższa 

od ceny  oferty  Barwitu  o  9,6%

,  Zamawiający  bez  przeprowadzenia  analogicznej  procedury 

deklaruje 

pewność, że nie jest ona rażąco zaniżona. 

Podkreślić należy, że choć według odpowiedzi na odwołanie bardzo istotne znaczenie 

ma okre

ślenie  przez  Barwit  ceny  w  tym  postępowaniu  na  bardzo  zbliżonym  (w  części  I) 

lub wyra

źnie  niższym  poziomie  niż  w  2020  r.,  w  powiązaniu  z  faktem,  że  na  skutek 

dwukrotnej waloryzacji 

w każdej z części aktualnie wynagrodzenie Barwitu jest o 6% wyższe 

niż  wynikające  z  tamtej  oferty  –  Zamawiający  w  ramach  wystosowanego  wezwania  nawet 

o tym nie wspo

mniał. Skoro stwierdzenie takich zależności wzbudziło niepokój i wątpliwości 

Zamawiającego, nic nie stało na przeszkodzie, aby je wyartykułował, co z kolei umożliwiłoby 

Barwitowi 

wyjaśnienie tej kwestii. Zamiast tego Zamawiający wskazał na te uwarunkowania 

dopiero w ramach uzasadnienia odrzucenia, uzna

jąc to za swoisty koronny dowód rażącego 

zani

żenia cen w aktualnej ofercie Barwitu. 

Tymczasem  taki  wniosek 

Zamawiającego  należy  uznać  za  co  najmniej  wysoce 

spekulatywny, ju

ż choćby dlatego, że nie sposób zweryfikować jego adekwatności w sytuacji, 

gdy nie wiadomo, na jakim poziomie by

ła marża Barwitu przy zawieraniu umowy dotyczącej 

danej 

części aktualnie wykonywanego zamówienia. Przede wszystkim wydaje się oczywiste, 

że przedsiębiorca,  który  z  założenia  prowadzi  działalność  w  celu  osiągania  zysku,  dla jego 

zachowania  na  niezmienionym  poziomie  b

ędzie  aktywnie  korzystał  z  umownych  klauzul 

waloryzacyjnych.  Jak  wynika  z  dokument

ów  załączonych  do  odpowiedzi  na  odwołanie, 

podstawą  wszystkich  wprowadzonych  waloryzacji  wynagrodzenia  Barwitu  był  po  prostu 

wynikający  ze  stosownych  przepisów  wzrost  płacy  minimalnej.  Co  prawda  Zamawiający 

w reakcji  na  wniosk

i  o  waloryzację  domagał  się  dodatkowego  wykazania  wysokości 

przewidywane

go  wzrostu  płacy  minimalnej  (bardziej  z  powołaniem  się  na  autorytet  opinii 

Urzędu  Zamówień  Publicznych  niż  na  treść  zawartych  umów),  ale  ostatecznie  akceptował 

przesłane przez Barwit dane, sprowadzające się de facto do rozpisania danych wyliczonych 

w tzw. kalkulatorze wyna

grodzeń na poszczególne etaty. 

Pomimo  zgłoszenia  o  dopuszczenie  dowodu  z  kilkunastu  dokumentów,  większość 


Sygn. akt KIO 2227/22 

z nich dotyczy potwierdzeni

a niespornych pomiędzy Stronami niniejszej sprawy okoliczności 

z

wiązanych  z  aktualnie  wykonywanymi  umowami,  zawartymi  28  września  2020  r., 

które następnie  na  początku  2021  i  2022  r.  były  zmieniane  w  związku  z  waloryzacją 

wynagrodzenia  za  wykonywane  u

sługi  sprzątania  adekwatnie  do  corocznego  wzrostu 

wysokości określanej przepisami powszechnie obowiązującymi płacy minimalnej. Podkreślić 

należy, że z poszczególnych dokumentów wynika jedynie to, co jest w nich napisane. 

Łącznie dokumenty te opisują przebieg dotychczasowej współpracy, jak się okazuje, 

tr

wającej  już  ponad  dwa  lata  (tj.  począwszy  od  umowy  zawartej  16  lipca  2020  r.). 

N

ajwyraźniej  przebiega  ona  dotychczas  harmonijnie,  skoro  na  przestrzeni  tych  lat  wystąpił 

jedynie  taki  incydent

,  że  wśród  kilkunastu  pracowników  skierowanych  do  sprzątania 

poszczególnych lokalizacjach znalazła się jedna osoba zatrudniona na podstawie umowy 

cywilnoprawnej.  Co 

więcej,  zakończył  się  on  sporządzeniem  5  września  2022  r.  notatki 

urzędowej,  która  bez  żadnego  komentarza  odnotowuje,  że  według  wyjaśnień  udzielonych 

przez  Barwit  osoba  ta 

była  jedynie  przejściowo  potrzebna  na  zastępstwo,  co  nota  bene 

znajduje op

arcie w treści umowy zlecenia, która została zawarta na okres dwóch miesięcy. 

Natomiast z dokument

ów tych, rozważanych łącznie czy osobno, w żaden sposób nie 

wynika  ani  bezpo

średnio,  ani  nawet  pośrednio,  jakoby  nie  było  możliwe  bez  ponoszenia 

straty  wykonywanie  przez  Barwit 

usług  objętych  tym  zamówieniem  za  cenę  określoną 

w ramach  aktualnie  pro

wadzonego postępowania. Tym  bardziej  w  oderwaniu od treści tych 

dokumentów  pozostaje  teza,  jakoby  dokumenty  te  miałyby  wykazywać  bezzasadność 

rozpoznawanego 

odwołania.  Przebieg  zdarzeń  wskazuje  co  najwyżej,  że  Zamawiający 

na potrzeby  tej  sprawy,  w  zwi

ązku  z  przedwcześnie  podjętą  decyzją  o  odrzuceniu  oferty 

Barwitu,  usilnie 

–  acz  bezskutecznie  –  poszukuje  dowodów,  które  pozwoliłyby  mu  ją 

uzasadnić. 

Wobec  braku 

przeciwnych  dowodów,  a  nawet  twierdzeń,  należy  przyjąć, 

że Zamawiający  nie  miał  w  tym  już  ponad  dwuletnim  okresie  zastrzeżeń  co  do  jakości 

świadczonych  usług.  Skoro  za  zbliżoną  cenę  Barwit  był  w  stanie  dotychczas  należycie 

wywiązywać  się  ze  swoich  obowiązków,  powinno  to  raczej  być  dla  Zamawiającego 

asumptem do 

przyjęcia założenia, że nadal będzie w stanie to robić bez ponoszenia straty. 

Zamiast tego Zam

awiający przyjął a priori założenie, że przedstawiona mu w ramach 

wyjaśnień  kalkulacja,  jako  niepoparta  odrębnymi  dowodami,  jest  niewiarygodna, 

a dod

atkowo jako zbyt ogólna, nie zasługuje na dalszą analizę, pomimo że w skierowanym 

wezwaniu nie tylko nie 

skonkretyzował żadnych oczekiwań co do zakresu i szczegółowości 

wyjaśnień, ale nawet nie wskazał, że oczekuje przedstawienia kalkulacji ceny oferty. Nic nie 

stało przy tym na przeszkodzie, aby w wezwaniu sprecyzować również oczekiwany poziom 

szczegółowości kalkulacji kosztów wykonywania tej usługi. 


Sygn. akt KIO 2227/22 

Tymczasem  przedstawiona  przez  Barwit  kalkulacja, 

choć  niewątpliwie  ma  charakter 

ramowy,  przedstawia  w  rozbiciu  n

a  poszczególne  lokalizacje  określoną  wycenę 

zasadniczych czynno

ści ujętych w ramach opisu przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem 

podanych  tam  danych  co  do 

wielkości  powierzchni  biurowych  czy  terenów  zewnętrznych 

objętych  sprzątaniem,  powierzchni  okien  objętych  myciem,  powierzchni  marmurowych 

podle

gających  impregnacji,  liczby  firan  i  obrusów  podlegających  praniu  czy  liczby 

pra

cowników  biurowych,  dla  których  trzeba  zapewnić  środki  higieny  osobistej, 

a

ż do wskazania  zysku  stanowiącego  różnicę  pomiędzy  tak  wyliczonymi  koszami 

a przychodami o

dpowiadającymi cenie oferty. 

Nie wiadomo przy tym, czemu w ist

ocie miałoby służyć składanie umów o pracę czy 

list p

łac, skoro jak dotychczas nie budziło wątpliwości Zamawiającego, że płaca na poziomie 

minimalnego  wynagrodzenia  za  prac

ę  przy  sprzątaniu  powierzchni  biurowych  czy  terenów 

zewnętrznych,  jako  co  do  zasady  niewymagającą  żadnych  szczególnych  kwalifikacji  czy 

w

ykształcenia, nie jest okolicznością wymagającą udawadniania. 

Przy  czym  marginalne 

zwiększenie  zakresu  rzeczowego  (abstrahując  od  tego, 

że okoliczność  ta  nie  została  podniesiona  w  ramach  uzasadnienia  faktycznego  odrzucenia 

oferty),  czy 

bliżej  tam  niesprecyzowane  nieuwzględnienie:  wyceny  sprzątania  piwnic 

terenów  zewnętrznych,  kosztów  dojazdu  koordynatora  do  poszczególnych  lokalizacji 

kosztów  ubezpieczenia  OC  (co  z  kolei  nie  uległo  zmianie  do  zamknięcia  rozprawy), 

nie prowadzi  do  wniosku

,  że  ich  hipotetyczne  doliczenie  spowoduje,  że  wskazany 

w podsumowaniu  kalkulacji  zysk  zam

ieni  się  w  stratę.  Oczywiste  jest  przy  tym,  że  koszty 

ubezpieczenia 

odpowiedzialności  cywilnej  z  tytułu  prowadzonej  działalności  gospodarczej 

rozkładają  się  na  wszystkie  realizowane  przez  Barwit  umowy,  podobnie  jak  koszty 

koordynatora

, który może obsługiwać szereg kontraktów. 

Wreszcie  za

znaczyć  należy,  że  Zamawiający  nawet  nie  próbował  wykazywać 

zaniżenia  w  złożonych  mu  przez  Barwit  wyjaśnieniach  wysokości  poszczególnych  kategorii 

kosz

tów,  odmawiając  de  facto  wdania  się  w  tym  zakresie  w  spór,  ograniczając  się 

do 

wyrażenia oceny, że kalkulacja jest z założenia niewiarygodna, bo zbyt mało szczegółowa 

i niepoparta dowodami. 

Izba stwierdziła, że w tych okolicznościach odwołanie jest zasadne. 

Zamawiający nie miał podstaw, aby odrzucić ofertę Odwołującego na podstawie art. 

226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6 

ustawy  pzp,  skoro  udzielone  wyjaśnienia  czyniły 

zadość  ogólnemu  wezwaniu,  a  jednocześnie  nie  było  przeszkód  natury  prawnej 

czy fak

tycznej,  aby  Zamawiający  zwrócił  się  o  dodatkowe  wyjaśnienia  w  odniesieniu 


Sygn. akt KIO 2227/22 

do 

wątpliwości, które nasunęły mu się w związku z treścią pisma Barwitu. 

Zgodnie z art. 224 ust. 1 pzp j

eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

w zakresie wyli

czenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

Przy czym według art. 224 ust. 2 pzp w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej 

w terminie je

st niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie 

art. 

226  ust.  1  pkt  1 i  10,  zamawiający  zwraca  się  o udzielenie wyjaśnień,  o których mowa 

ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Art. 224 ust. 3 pzp stanowi, że wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć 

szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody 

budowy; 

2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  dostaw, 

usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw,  usług 

lub rob

ót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami 

dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych 

na podstawie 

przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z 

którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu 

przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej;  6)  zgodności 

przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi 

miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu 

ochrony  środowiska;  8)  wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania 

części zamówienia podwykonawcy. 

Przy  czym  art.  224  ust.  4  pzp  stanowi,  że  w  przypadku  zamówień  na  roboty 

budowlane lub usługi, zamawiający jest obowiązany żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 

1, co  najmniej 

w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6. 

Według art. 224 ust. 5 pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 


Sygn. akt KIO 2227/22 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.  

Art.  224  ust.  6  pzp  stanowi,  że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną 

lub kosztem,  podlega  oferta  wyk

onawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie 

ceny lub kosztu. Z 

kolei zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Ponadto  na  mocy  art.  537  pkt  1  pzp  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem 

p

ostępowania odwoławczego. 

Ponieważ  poprzednio  obowiązująca  ustawa  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo 

zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.  poz.  1843  ze  zm.)  {dalej:  „popzp”}  zawierała 

analogiczne uregulowania, w 

przeważającej mierze zachowuje aktualność dorobek doktryny 

i orzecznictwa wypracowany na tle stosowania poprzednio 

obowiązujących przepisów. 

Zgodnie  z  normą  prawną  wynikającą  z  art.  224  ust.  6  ustawy  pzp,  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia wraz z  dowodami nie uzasadniają podanej  w  ofercie ceny  (hipoteza),  oferta ta 

podlega  odrzuceniu  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  (dyspozycja).  Obecnie  obowiązująca 

regulacja wprost odzwi

erciedla interpretację poprzednio obowiązującego art. 90 ust. 3 popzp, 

który  literalnie  stanowił, że  zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  jeżeli  dokonana  ocena 

wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę 

w stosunku 

do przedmiotu zamówienia. Oczywiste było bowiem, że za takie „potwierdzenie”, 

które  rzadko  wprost  wynika  ze  złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dowodami,  należy  również 

poczytać sytuację, w której nie wynikało z nich, że cena oferty nie jest rażąco niska. De lege 

lata 

niewykazanie przez wezwanego do wyjaśnień wykonawcę, że cena jego oferty nie jest 

rażąco  niska,  mieści  się  w  zakresie  hipotezy  normy  prawnej  dotyczącej  oferty  zawierającej 

rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  co  uprawnia  i  zobowiązuje 

zamawiającego, zgodnie z dyspozycją tej normy, do odrzucenia tej oferty (art. 226 ust. 1 pkt 

8 pzp). 

N

ależy  wpierw  rozważyć,  co  oznacza  termin  „rażąco  niska  cena”.  Jak  trafnie 

wskazano w 

wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 28 kwietnia 2008 r. sygn. akt XIX Ga 

przepisy  ustawy  pzp  nie  określają  definicji  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny.  Punktem 

odniesienia  do  jej  określenia  jest  przedmiot  zamówienia  i  przyjąć  można,  że  cena  rażąco 

niska  to  taka,  która  jest  nierealistyczna,  niewiarygodna  w  porównaniu  do  cen  rynkowych 

podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych w toku postępowania o udzielenie 

zamówienia publicznego. 

Przy 

braku  takiej  legalnej  definicji  „rażąco  niskiej  ceny”  orzecznictwo  sądów 

okręgowych  oraz  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  a  wcześniej  orzecznictwo  arbitrażowe, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

wypracowało  pewne  cząstkowe  lub  opisowe  rozumienie  tego  pojęcia.  I  tak  w  wyroku  Izby 

z 28 marca 2013 r. sygn. akt KIO 592/13 

zauważono, że o cenie rażąco niskiej można mówić 

wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez 

wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto w wyroku z 4 sierpnia 2011 r. sygn. akt 

KIO 1562/11 

wskazano, że cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie 

ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  będzie  uzasadniona 

obiektywnymi  względami  pozwalającymi  danemu  wykonawcy,  bez  strat  i  finansowania 

wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne,  zamówienie  to 

wykonać.  W  podsumowaniu  stwierdzono,  że  cena  rażąco  niska  jest  ceną  nierealistyczną, 

nieadekwatną  do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia, 

zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie 

jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym ceny wyznaczane są 

m.in.  poprzez  ogólną  sytuację  gospodarczą  panującą  w  danej  branży  i  jej  otoczeniu 

biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej 

konkurencji  podmiotów  racjonalnie  na  nim  działających.  Podobnie  według  powszechnie 

przywoływanej  w  doktrynie  i  orzecznictwie  definicji  zawartej  w  uzasadnieniu  wyroku  Sądu 

Okręgowego  w  Katowicach  z  30  stycznia  2007  r.  sygn.  akt  XIX  Ga  3/07  o  cenie  rażąco 

niskiej  można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  że  przy  zachowaniu  reguł  rynkowych 

wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest 

to  cena  niewiarygodna,  ode

rwana  całkowicie  od  realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być 

oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu  lub  wytworzenia  albo  oferowanie  usług 

za 

symboliczną  kwotę.  Natomiast  Sąd  Okręgowy  w  Krakowie  w  uzasadnieniu  wyroku  z  23 

kwietnia  2009  r.  sygn.  akt  XII  Ga  88/09 

wskazał  następujące  kryteria  określające  cenę 

rażąco  niską:  odbieganie  całkowitej  ceny  oferty  od  cen  obowiązujących  na  danym  rynku 

taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; 

zaoferowanie  ceny,  której  realizacja  nie  pozwala  na  utrzymanie  rentowności  wykonawcy 

na tym zadaniu; niewiarygod

ność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych. 

Ponadto  w  opinii  prawnej  Urzędu  Zamówień  Publicznych  {dalej:  „UZP”}  dotyczącej 

ceny  rażąco  niskiej  [opublikowanej  w  serwisie  internetowym  UZP]  zbieżnie  z  powyższymi 

stanowiskami  wskazano 

m.in.,  że  ustawa  pzp  wprowadzając  możliwość  odrzucenia  oferty 

przez zamawi

ającego  z  powodu  rażąco  niskiej  ceny,  nie  precyzuje  jednak  tego  pojęcia. 

Nie 

definiują  go  również  przepisy  dyrektyw  Unii  Europejskiej  będące  u  podstaw 

przedmiotowej  regulacji.  Znaczenia  tego  wyrażenia  nie  wyjaśnia  również  orzecznictwo 

Europejskiego  Trybuna

łu  Sprawiedliwości.  Mając  na  względzie  cel  przedmiotowej  regulacji 

wydaje  się,  iż  za  ofertę  z  rażąco  niską  ceną  można  uznać  ofertę  z  ceną  niewiarygodną, 

nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień.  Oznacza  to  cenę 


Sygn. akt KIO 2227/22 

znacząco  odbiegającą  od cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt  realizacji zamówienia poniżej 

kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. 

Pomimo  generalnej  adekwatności  powyższych  definicji,  występowanie  w  nich, 

po pierwsze 

–  nieostrych  terminów  definiujących  (takich  jak  „nierealistyczność”, 

„niewiarygodność”,  „nieadekwatność”,  „znaczne  odbieganie”  etc.),  po  drugie  –  terminów 

ni

ewyraźnych  (takich  jak  „nieopłacalność”,  „koszt  wytworzenia”,  „rentowność  na  zadaniu”), 

powoduje, 

że  mają  one  ograniczoną  przydatność  przy  rozstrzyganiu  konkretnych 

przypadków  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  W  szczególności  powyższe  definicje 

nie 

wyjaśniają, jakiego rodzaju koszty przedsiębiorstwa ma pokrywać cena ofertowa ani nie 

wskazują  do  jakich  wskaźników  lub  progów  rentowności  postulat  opłacalności  ceny  się 

odnosi  (np.  w  jakim  stopniu  zaoferowana  cena  ma  wpływać  na  wynik  finansowy  całej 

jednostki  lub 

jej  inne  wskaźniki  ekonomiczne,  chociażby  wskaźniki  płynności  finansowej). 

Wydaje  się,  że  co  do  zasady  rażąco  niską  będzie  cena  niepokrywająca  średniego 

jednostkowego  kosztu  zmiennego  wykonania,  czyli  pogarszająca  wynik  finansowy 

przedsiębiorstwa.  Zawsze  jednak  konieczne  jest,  aby  cena  oferty  była  rażąco  niska 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  dokładniej  –  jak  wynika  z  przywołanych  powyżej 

wypowiedzi  orzecznictwa  i  opinii  UZP 

–  jego  wartości  rynkowej.  W  konsekwencji  wartość 

rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i  wszystkie  konieczne 

do 

jego  wykonania  nakłady  kosztowe,  ustalana  przez  porównanie  cen  występujących 

w danej 

branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt  odniesienia  dla  ceny 

rażąco niskiej. 

toku  postępowania  odwoławczego  Izba  bada  prawidłowość  dokonanej  przez 

zamawiającego  oceny  złożonych  mu  wyjaśnień  i  dowodów,  a  dodatkowe  okoliczności 

i dowody 

zgłoszone  na  ich  potwierdzenie  przez  takiego  wykonawcę  col  do  zasady  nie 

powinny 

być  brane  pod  uwagę.  Przy  czym  nawet  przed  obarczeniem  wykonawcy 

wezwanego  w  trybie  art.  224  ust.  1  pzp  (90  ust.  1  popzp)  obowiązkiem  uregulowanym 

aktualnie  wprost  w  art.  224  ust.  5  pzp  (art.  90  ust.  2  popzp),  konsekwentnie  wskazywano 

orzecznictwie,  że  dla  zakwalifikowania  oferty  do  dalszego  postępowania  nie  jest 

wystarczające 

złożenie 

jakichkolwiek 

wyjaśnień, 

lecz 

wyjaśnień 

odpowiednio 

umotyw

owanych, przekonujących, że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny 

[por.  uzasadnienia wyroków  Sądu Okręgowego w  Warszawie wydanych:  5  stycznia  2007 r. 

sygn. akt V Ca 2214/06, 13 lutego 2014 r. sygn. akt V Ca 3765/13 (dotyczył wyroku Izby z 22 

października 2013 r. sygn. akt KIO 2354/13) oraz 17 lutego 2014 r. sygn. akt V Ca 3547/13 

(dotyczył  wyroku  Izby  z  7  października  2013  r.  sygn.  akt:  KIO  2216/13,  KIO  2221/13]. 

Jak 

trafnie wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 8 czerwca 2006 r. 

sygn.  akt  V  Ca  459/06, 

postępowanie  wyjaśniające  ma  utwierdzić  zamawiającego, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

że dokonana  przez  niego  wstępna  ocena  oferty  jest  prawidłowa  lub  nie.  Jeśli  lektura 

wyjaśnień pozostawia istotne wątpliwości co do tego, że wykonanie przedmiotu zamówienia 

za  cenę  wskazaną  w  ofercie  jest  możliwe,  zamawiający  jest  zobowiązany  do  odrzucenia 

oferty. 

Dla  tej  sprawy 

większe  znaczenie  ma  jednak  rozważenie  ciężaru  dowodu 

przypadku  zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  w  kontekście  granic  kognicji  Izby, 

więc relacji przepisów art. 534 ust. 1 i art. 537 oraz art. 555 ustawy pzp. 

Według  art.  534  ust.  1  pzp  (art.  190  ust.  1  zd.  1  popzp)  strony  i  uczestnicy 

postępowania  odwoławczego  są  obowiązani  wskazywać  dowody  dla  stwierdzenia  faktów, 

których  wywodzą  skutki  prawne.  Przy  czym  art.  535  pzp  (art.  190  ust.  1  zd.  2  popzp) 

stan

owi, że dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej 

można przedstawiać do zamknięcia rozprawy. Jednakże zgodnie z art. 537 pzp (art. 190 ust. 

1a  popzp) 

ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa 

na 

wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania 

odwoławczego  (pkt  1),  a jeżeli  nie  jest  –  na  zamawiającym  (pkt  2).  Zdaniem  składu 

orzekającego Izby powyższa regulacja wprowadzająca szczególny rozkładu ciężaru dowodu 

w  toku  postępowania  odwoławczego  w  odniesieniu  do  rażąco  niskiej  ceny  oferty,  musi  być 

odczytywana  w  powi

ązaniu  z  poprzedzającym  przepisem  art.  534  ust.  1  pzp,  a  także 

z u

względnieniem normy wynikającej z art. 555 pzp (art. 192 ust. 7 popzp). 

Zgodni

e z tym ostatnim przepisem Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie 

były zawarte w odwołaniu. Oznacza to, że niezależnie od wskazania w odwołaniu przepisu, 

którego  naruszenie  jest  zarzucane  zamawiającemu,  Izba  jest  uprawniona  do  oceny 

prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności), 

jedynie  przez  pryzmat  sprec

yzowanych  w  odwołaniu  okoliczności,  przede  wszystkim  

faktycznych,  ale  i  prawnych

.  Mają  one  decydujące  znaczenie  dla  ustalenia  granic  kognicji 

Izby 

przy  rozpoznaniu  sprawy,  gdyż  konstytuują  zarzut  podlegający  rozpoznaniu.  Krajowa 

Izba  Odwoławcza  wielokrotnie  wypowiadała  się  w  tym  przedmiocie.  Przykładowo  

w uzasadnieniu  wyroku  z  1  grudnia  2009  r.  sygn.  akt  KIO/UZP  1633/09 

Izba  wskazała, 

że zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego 

(arg. z art. 180 ust. 1 popzp) ora

z okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających jego 

wniesienie. 

Trafność  takiego  stanowiska  została  potwierdzona  w  orzecznictwie  sądów 

okręgowych, w szczególności w uzasadnieniu w wyroku z 25 maja 2012 r. sygn. akt XII Ga 

Sąd Okręgowy w Gdańsku trafnie wywiódł, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, 

które  nie  były  zawarte  w  odwołaniu,  przy  czym  stawianego  przez  wykonawcę  zarzutu 

nie 

należy rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako 

wskazane okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego 


Sygn. akt KIO 2227/22 

i  

mają wpływ na sytuację wykonawcy. 

W  konsekwencji  o  ile  dowody  na  mocy  art.  535 

pzp  odwołujący może  przedstawiać 

aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których chce wywodzić skutki prawne musi 

uprzednio  zawrzeć  w  odwołaniu,  pod  rygorem  ich  nieuwzględnienia  przez  Izbę  z  uwagi 

na art.  555  pzp. 

Należy  rozgraniczyć  bowiem  okoliczności  faktyczne  konstytuujące  zarzut, 

czyli określone twierdzenia o faktach, z których wywodzone są skutki prawne, od dowodów 

na  ich  poparcie.  Wprowadzony  w  art.  537  pzp  sz

czególny  rozkład  ciężaru  dowodu 

nie 

zmienia tego, że wpierw muszą zaistnieć w postępowaniu odwoławczym fakty, z których 

wywodzone  są  skutki  prawne.  Stąd  odwołanie,  które  inicjuje  postępowanie  odwoławcze, 

zawsze  musi  zawierać  okoliczności  uzasadniające  zarzucenie  zamawiającemu  naruszenia 

przepisów ustawy pzp, również gdy chodzi o art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp lub art. 224 ust. 6 pzp. 

Przy  czym  nie  może  się  to  sprowadzać  do  samego  twierdzenia,  że  cena  oferty  (nie)  jest 

rażąco  niska,  czy  też  twierdzenia,  że  ocena  wyjaśnień  (nie)  powinna  prowadzić  do  takiej 

oceny, gdyż należy skonkretyzować okoliczności faktyczne, które w danej sprawie pozwalają 

na wyprowadzenie takiego wniosku. 

W tej sprawie w odwołaniu – jak to powyżej zrelacjonowano i potwierdzono w ramach 

poczynionych  ustaleń  –  adekwatnie  sprecyzowano  okoliczności,  które  świadczą  o  tym, 

że Zamawiający  nie  miał  wystarczających  podstaw  faktycznych,  aby  negatywnie  ocenić 

złożone na jego żądanie wyjaśnienia. 

Dla  tej  sprawy  kluczowe  znaczenie  ma  bowiem 

kolejny  aspekt  wspomnianej  już 

powyżej  regulacji  art.  555  pzp  –  w  przypadku  spraw  dotyczących  odwołań  od  czynności 

odrzucenia  zakres  kognic

ji  Izby  nie  może  wykraczać  poza  uzasadnienie  faktyczne  decyzji 

zamawiającego przekazane wykonawcy. Oczywiste jest, że odwołujący się wykonawca może 

skutecznie zakwestionować tylko znane mu powody odrzucenia jego oferty. W konsekwencji 

jeżeli  w  toku  postępowania  odwoławczego  zamawiający  przedstawia  dodatkowe  podstawy 

faktyczne od

rzucenia oferty wykonawcy, nie podlegają one rozpoznaniu w tym sensie, że nie 

mog

ą one rodzić negatywnych skutków dla wykonawcy . W tym aspekcie zasada wynikająca 

z art. 555 

pzp chroni wykonawców przed wdaniem się w spór co do nieznanych im uprzednio 

motyw

ów decyzji, które zamawiający przez przeoczenie lub celowo nie podał zgodnie z art. 

253  ust.  1  pkt  2 

pzp.  Przepis  ten  nakazuje  bowiem  zamawiającemu  niezwłoczne 

poinform

owanie wszystkich wykonawców o wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, 

z  podaniem  uzasadnienia  faktycznego  i  prawnego,  czyli 

powodów  odrzucenia  oferty.  Stąd 

tej  sprawie  Izba  nie  wzięła  pod  uwagę  okoliczności,  na  które  Zamawiający  powołał  się 

dopiero w toku post

ępowania odwoławczego, jeżeli wykraczały one poza ramy uzasadnienia 

faktycznego p

rzekazanego uprzednio Odwołującemu. 

Zamawi

ający  konsekwentnie  obstawał  przy  tym,  że  aby  kalkulacja  poszczególnych 


Sygn. akt KIO 2227/22 

kategorii  koszt

ów  z  wyjaśnień  mogła  być  przez  niego  uznana  za  wiarygodną  i  zasługują 

na podanie  analizie,  konieczne 

było  poparcie  jej  odrębnymi  dowodami,  w  tym:  koszty 

zatrudnienia 

pracowników  –  zanonimizowanymi  umowami  o  pracę  lub  listami  płac,  koszty 

zakupu 

środków  higieny  osobistej  czy  środków  chemicznych  do  czyszczenia  powierzchni 

biurowych,  mycia  okien,  impregnacji  marmuru 

–  fakturami  czy  rachunkami,  a  także 

wykazaniem 

wielkości ich zużycia, koszty prania – analogicznymi środkami dowodowymi. 

Takie  stanowisko  nie  zasługuje  jednak  na  aprobatę,  gdyż  rygor  dowodowy, 

który ustawa pzp nakłada na wykonawcę w przypadku wezwania go do wyjaśnienia rażąco 

niskiej  ceny  nie  oznacza 

konieczności  składania  ściśle  określonego  katalogu  dowodów 

każdym  przypadku  oraz  odniesienia  się  do  wszystkich  zagadnień  wskazanych 

przykładowo  w  ustawie  pzp.  Zwrócić  przy  tym  należy  uwagę  na  to,  że  w  wezwaniu 

Zamawiaj

ący nie domagał się przedłożenia określonych dowodów na potwierdzenie sposobu 

skalkulowania  ceny.  Z  tych 

względów  nic  nie  stało  na  przeszkodzie,  aby  wykonawca 

udowodni

ł  brak  rażąco  niskiej  ceny  takimi  dowodami,  które  jego  zdaniem  uzasadniają 

przyjętą wycenę przedmiotu zamówienia. 

Parafrazując  stanowisko  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  (działającego  jako  Sąd 

Zam

ówień Publicznych) zaprezentowane w ramach uzasadnienia wyroku z 22 grudnia 2021 

r.  sygn.  akt  XXIII  Zs  90/21,  zawarta  w 

złożonych  wyjaśnieniach  kalkulacja  nie  może  być 

uznana  z  za

łożenia  za  niewiarygodną.  O  ile  oczywiste  jest,  że  tak  złożone  wyjaśnienia 

obejmujące  kalkulację  stanowią  dokument  pochodzący  od  wykonawcy,  o  tyle  nie  pozbawia 

to  go  automatycznie  jakiejkolwiek  mocy  dowodowej.  Kalkulacje 

i  oświadczenia  jak  każdy 

dowód  podlegają  bowiem  ocenie.  Tymczasem  Zamawiający,  przyjmując  nazbyt 

formalistyczne  podejście  co  do  braku  możliwości  traktowania  ich  jako  dowodów,  błędnie 

uwa

ża, że na ich podstawie w ogóle nie jest możliwe przeprowadzenie weryfikacji realności 

ceny  oferty

,  choćby  przez  zażądanie  informacji  uszczegóławiających  i  ewentualnie 

stosownych 

dowodów . 

Izba zważyła, że Zamawiający po otrzymaniu wyjaśnień, pomimo że zrodziły u niego 

określone  wątpliwości,  nie  próbował  ich  wyjaśnić,  pomimo  że  mógł  i  powinien  to  uczynić, 

gdyż w powyżej ustalonych okolicznościach przepisy ustawy pzp – w tym art. 226 ust. 1 pkt 8 

pzp lub art. 224 ust. 6 pzp rozpatrywane 

w kontekście wyrażonych w art. 16 pkt 1 pzp zasad 

prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia z poszanowaniem uczciwej konkurencji 

równego traktowania wykonawców – nie stały temu na przeszkodzie, a wyrażona w art. 16 

pkt 3 

pzp zasada proporcjonalności wręcz obligowała do tego, skoro niewyjaśnione stały się 

p

rzyczyną  odrzucenia  oferty.  Przy  stosowaniu  art.  224  ust.  6  pzp  należy  mieć  bowiem 

na 

uwadze,  że  zgodnie  z  art.  69  ust.  3  zd.  1  dyrektywy  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady 

2014/24/UE  z  dnia  26  lu

tego  2014  r.  w  sprawie  zamówień  publicznych,  uchylającej 


Sygn. akt KIO 2227/22 

dyrektywę  2004/18/WE  {dalej:  „dyrektywa  klasyczna”}  –  czyli  przepisem,  który  podlegał 

implementacji do krajowego porządku prawnego  instytucja zamawiająca ocenia dostarczone 

informacje  w  drodze  konsultacji  z  oferentem  (analogiczny  przepis  zawiera

ła  również 

uchylona  dyrektywa  2004/18/WE). 

Stąd  procedura  wyjaśniająca  cenę  oferty  nie  zawsze 

może lub powinna ograniczać się do jednokrotnego wezwania do wyjaśnień i ich oceny przez 

zamawiającego.  Użycie  sformułowania  „konsultacje”  jednoznacznie  wskazuje  nie  tylko 

na 

większą  aktywność  obydwu  stron,  ale  i  na  dopuszczenie  etapowego  przebiegu  tej 

procedury. 

Mo

żliwość  wielokrotnego  wzywania  do  udzielenia  wyjaśnień  potwierdzają  też  opinie 

prawne  Urzędu  Zamówień  Publicznych  (np.  zawarte  w  „Informatorze...”  nr  11  z  2013  r.) 

oraz dotychczasowe  orzecznictwo  s

ądów  powszechnych,  np.  wyrok  Sądu  Okręgowego 

w Warszawie z 5 lipca 2007 r. sygn. akt V Ca 2214/06, wyrok 

Sądu Okręgowego w Olsztynie 

z  9  grudnia  2010  r.  sygn.  akt  V  Ga  122/10

,  w  których  uzasadnieniach  jednoznacznie 

wskaz

uje  się,  że  brak  jest  przeszkód  do  ponownego  wzywania  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień,  jeżeli  pierwotne  wyjaśnienia  zamawiającego  nie  rozwiały  wątpliwości 

zamawiającego  związanych  z  rażąco  niską  ceną.  Stanowisko  to  nie  jest  również 

odosobnione  w  orzecznictwie 

Krajowej  Izby  Odwoławczej,  która  wielokrotnie  wskazywała, 

że szczególnie  w  sytuacji,  gdy  pierwotne  wezwanie  Zamawiającego  jest  ogólnikowe 

i niekonkretne 

–  jak  to  miało  również  miejsce  w  niniejszej  sprawie  –  wykonawca  nie  może 

ponosić  negatywnych  konsekwencji  zaniechania  odpowiedniego  sformułowania  wezwania, 

a co za tym idzie, zamawia

jący winien ponownie wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień, 

wskazując,  które  kwestie  wymagają  uszczegółowienia  i  w  jakim  zakresie.  Nie  ma  również 

żadnych  przeszkód,  aby  ponownie  wezwać  wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień  w  sytuacji, 

gdy  pierwotnie  z

łożone  wyjaśnienia  wzbudziły  określone  nowe  szczegółowe  wątpliwości 

(tak np.  w  uzasadnieniach  wyrok

ów  wydanych:  23  czerwca  2015  r.  sygn.  akt  KIO  1143/15 

czy 18 lutego 2016 r. sygn. akt KIO 150/16). 

Wobec tego, 

rozpoznając sprawę w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba 

stwierdziła,  że  należy  uznać  je  za  zasadne,  gdyż  Zamawiający  nie  miał  podstaw, 

aby od

rzucić  ofertę  Odwołującego  na  podstawie  dotychczas  złożonych  wyjaśnień,  których 

zakres  odpowiadał  wystosowanemu  wezwaniu.  Działanie  takie  należy  uznać 

za 

nieodpowiadające  zasadzie  proporcjonalności  wyrażonej  w  art.  16  pkt  3  pzp  w  sytuacji, 

gdy nic 

nie stało na przeszkodzie, aby Zamawiający uzyskał wyjaśnienie swoich wątpliwości, 

zamiast 

przedwcześnie  i  arbitralnie  podejmować  decyzję  eliminującą  definitywnie 

Odwołującego z postępowania. 

Naruszenie  pozost

ałych  przepisów  wymienionych  na  wstępie  odwołania,  należy 

formalnie  uznać  za  potwierdzone,  jednak  zarzuty  te  nie  mają  charakteru  samoistnego, 


Sygn. akt KIO 2227/22 

są jedynie konsekwencją merytorycznej zasadności zasadniczego zarzutu.  

Izba stwierdziła, że ponieważ naruszenie przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 

w zw.  z  art.  224  ust.  4  i  art.  16  pkt  3 

ustawy  pzp  miało  wpływ  na  wynik  prowadzonego 

przez 

niego postępowania o udzielenie zamówienia – wobec czego – działając na podstawie 

art. 554 ust. 1 pkt 1, ust. 3 pkt 1 lit. a oraz b ustawy pzp 

– orzekła, jak w pkt 1. sentencji. 

O kosztach postępowania odwoławczego w tej sprawie, na które złożył się uiszczony 

wpis  od  odwołania  oraz  uzasadnione  koszty  Odwołującego  w  postaci  wynagrodzenia 

pełnomocnika,  orzeczono  –  w  pkt  2.  sentencji  –  stosownie  do  jej  wyniku  na  podstawie  art. 

557 ustawy p

zp w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady 

Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów 

postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu 

od 

odwołania (Dz. U. poz. 2437) – obciążając nimi Zamawiającego.