Sygn. akt KIO 2217/22
WYROK
z dnia 8 w
rześnia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Mi
kołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie 6
września 2022 r. w Warszawie odwołania wniesionego
24 sierpnia 2022 r. do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej
przez wykonawcę: Optima Centrum sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w Łodzi [„Odwołujący”]
w
postępowaniu pn. Demontaż istniejącego oświetlenia oraz dostawa i montaż oświetlenia
wielofunkcyjnego, Miejskiej Hali Sportowej przy ulicy
Kołobrzeskiej 61 w Gdańsku (drugie
postępowanie) (nr ZP1/272/13/2022)
prowadzonym przez zamawiającego: Miasto Gdańsk – Gdański Ośrodek Sportu
z
siedzibą w Gdańsku [„Zamawiający”]
przy udziale wykonawcy: EKO Elektronik sp. z o
.o. z siedzibą w Gdańsku – zgłaszającego
przyst
ąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
1. Kosztami post
ępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i:
1) zalicza w poczet tych
kosztów kwotę 10000 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy
złotych zero groszy) uiszczoną przez niego tytułem wpisu od odwołania,
2) z
asądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3600 zł 00 gr (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) odpowiadającą uzasadnionym kosztom
ponie
sionym z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie
do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Sygn. akt KIO 2217/22
U z a s a d n i e n i e
Gdański Ośrodek Sportu z siedzibą w Gdańsku jako jednostka budżetowa Miasta
Gdańska {dalej: „GOS” lub „Zamawiający”} prowadzi na podstawie ustawy z dnia 11 września
2019 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710.) {dalej również:
„ustawa pzp”, ustawa Pzp”, „pzp” lub „Pzp”) w trybie podstawowym postępowanie
o udzielenie
zamówienia na roboty budowlane pn. Demontaż istniejącego oświetlenia
oraz
dostawa i montaż oświetlenia wielofunkcyjnego, Miejskiej Hali Sportowej przy ulicy
Kołobrzeskiej 61 w Gdańsku (drugie postępowanie) (nr ZP1/272/13/2022).
Ogłoszenie o tym zamówieniu 1 lipca 2022 r. zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych pod nr 2022/BZP 00234352/01.
Wartość tego zamówienia nie przekracza progów unijnych.
19 sierpnia 2022 r. Zam
awiający zawiadomił drogą elektroniczną o rozstrzygnięciu
powyższego postępowania – wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez EKO
Elektronika sp. z o
.o. z siedzibą w Gdańsku {dalej również: „Elektronik” lub „Przystępujący”}
oraz odrzuceniu wszystkich poz
ostałych złożonych ofert.
24 sierpnia 2022 r. Optima Centrum sp. z o.o. sp.k. z sie
dzibą w Łodzi {dalej również:
„Optima” lub „Odwołujący”} wniosła do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
od odrzucenia
jej oferty, a także od zaniechania odrzucenia przez Zamawiającego oferty
Elektronika.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp:
1. Art. 226 ust. 1 pkt 5
– przez pozbawione podstaw faktycznych i prawnych odrzucenie
oferty Optimy
, której treść odpowiada warunkom zamówienia, gdyż Optima nie była
zobligowana
do przedłożenia obliczeń natężenia oświetlenia.
2. Art. 226 ust. 1 pkt 5
– przez zaniechanie odrzucenia oferty Elektronika, której treść
nie odpow
iada warunkom zamówienia.
Odw
ołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
Unieważnienia badania i oceny ofert.
2. U
nieważnienie odrzucenia oferty Optimy.
Unieważnienia wyboru oferty Elektronika.
4. Odrzucenia oferty Elektronika.
{ad pkt 1.
listy zarzutów}
O
dwołujący sprecyzował zarzut dotyczący odrzucenia jego oferty w szczególności
przez podanie nas
tępujących okoliczności faktycznych.
Sygn. akt KIO 2217/22
Wyjaśnienia treści SWZ z 19 lipca 2022 r.:
Pytanie nr 4:
Proszę o potwierdzenie, że Zamawiający dopuści oprawy o innych kątach rozsyłu światła
pod warunkiem spełnienia wymaganych poziomów i równomierności dla zaprojektowanego
oświetlenia. Podane kąty świecenia wraz z pozostałymi parametrami jednoznacznie
wskazują na oprawy marki REVA (dla oświetlenia podstawowego) i TM TECHNOLOGIE
(dla
oświetlenia awaryjnego).
Odpowiedź nr 4:
Zamawia
jący dopuszcza przedstawienie w ofercie innych opraw oświetlenia
podstawowego i
awaryjnego pod warunkiem przedstawienia jednocześnie z ofertą obliczeń
potwierdzających osiągnięcie wymaganych parametrów oświetlenia.
I
nnymi słowy Zamawiający żądał przedstawienia obliczeń potwierdzających
osiągnięcie wymaganych parametrów natężenia oświetlenia wyłącznie dla innych
niż opisane w SWZ opraw dla wykazania ich równoważności. Jednakże wbrew temu,
co sugeruje pytanie, w ramach u
dostępnionej wykonawcom dokumentacji oprawy zostały
opisane za pomoc
ą parametrów technicznych, nie wskazano w niej żadnych nazw
konkretnych p
roduktów.
Optima
zaoferowała oprawy wprost spełniające wszystkie parametry techniczne
(w tym
kąty świecenia) opisu przedmiotu zamówienia – dla oświetlenia podstawowego są
to de facto oprawy producenta Reva-Siled sp. z o.o. z sied
zibą w Gdańsku, dystrybuowane
pod
marką IHOL Industry przez IHOL J. K..
Tymczasem
Zamawiający jako podstawę faktyczną odrzucenia oferty Optimy wskazał
brak złożenia wymaganych zgodnie z treścią odpowiedzi na pytanie nr 4 obliczeń natężenia
oświetlenia.
{ad pkt 2.
listy zarzutów}
O
dwołujący sprecyzował pięć odrębnych zarzutów dotyczących niezgodności oferty
Elektronika z waru
nkami tego zamówienia.
{zarzut 2.1)
– brak karty katalogowej dla jednej z oferowanych opraw}
Stosownie do u
dzielonej w ramach wyjaśnień treści SWZ z 19 lipca 2022 r.
odpowiedzi na pytanie nr 18 Zamawiaj
ący, oprócz już uprzednio wymaganego kosztorysu
ofertowego zawie
rającego zestawienie materiałów, zażądał także złożenia wraz z ofertą kart
katalogowych oferowanych opraw jako
przedmiotowych środków dowodowych.
Ponie
waż przedmiotowe środki dowodowe służą zweryfikowaniu poprawności
Sygn. akt KIO 2217/22
merytorycznej
złożonej oferty, zamawiający musi mieć możliwość zapoznania się z nimi już
na etapie jej badania.
Jednocześnie w tym postępowaniu Zamawiający nie tylko nie skorzystał
z wynika
jącego z art. 107 ust. 2 pzp uprawnienia do przewidzenia możliwości uzupełnienia
przedmiotowych środków dowodowych, a w pkt 2.4 SWZ wskazał wręcz, że nie będzie
odrębnie wzywał do przedłożenia kosztorysu ofertowego lub jego uzupełnienia.
Jak wynika z
pliku „Karty katalogowe-parametry-obliczenia-sig.pdf”, Elektronik oferuje
oprawy
oświetleniowe Luxmena HBD Dragon w dwóch różnych wariantach: HBD-200A-840-
060BL
– 36 szt. oraz HBD-200A-840-120BL – 55 szt., co potwierdził w piśmie z 10 sierpnia
2022 r. Jedn
ocześnie wraz z ofertą złożył kartę katalogową wyłącznie dla tego drugiego
wariantu (dokument ten nigdzie nie wymienia pierwszego z
powyższych oznaczeń).
Odwołujący zarzucił, że w przypadku oferty Elektronika dla istotnej części
oferowanego asortymentu
nie został złożony przedmiotowy środek dowodowy w postaci
karty katalogowej, a br
ak ten nie podlega uzupełnieniu.
{zarzut 2.2)
– wadliwy kosztorys ofertowy i zestawienie materiałów}
W celu potwierdzenia, że treść oferty odpowiada treści SWZ, Wykonawca składa:
Ofertę, która między innymi zawiera oświadczenie Wykonawcy o akceptacji Wzoru Umowy
wraz z kosztorysem ofertowym, który stanowi przedmiotowy środek dowodowy.
(Zamawiający rekomenduje, aby Wykonawca posłużył się formularzem Oferty opracowanym
przez Zamawiającego, który stanowi załącznik nr 1 do SWZ, który w pkt. 3 ppkt. 5 zawiera
oświadczenie o akceptacji Wzoru Umowy)
Uwaga:
Zamawiający informuje, że na podstawie art. 107 ust. 2 PZP, nie przewiduje:
a) wezwania do złożenia kosztorysu ofertowego – w przypadku jego niezłożenia
wraz z
ofertą, oraz
b)
wezwania do uzupełnienia kosztorysu ofertowego – w przypadku, gdy złożony kosztorys
ofertowy jest niekompletny [brzmienie pkt 2.4 SWZ]
Jednocześnie Zamawiający wskazał, co następuje:
- Wykona
wca sporządza kosztorys ofertowy (kalkulację ceny oferty) na podstawie
Dokumentacji Technicznej
(§ 1 pkt. 4) przy uwzględnieniu wszystkich niezbędnych kosztów
związanych z realizacją przedmiotu umowy wprost lub pośrednio określonych we Wzorze
Umowy (zał. nr 5 do SWZ). [brzmienie pkt 2 ze str. 37 SWZ]
Zestawienie nakładów materiałów musi umożliwiać Zamawiającemu weryfikację ich
parametrów techniczno-użytkowych pod względem ich zgodności z parametrami techniczno-
użytkowymi materiałów określonych w Dokumentacji Technicznej [brzmienie pkt. 2.1 ze str.
Sygn. akt KIO 2217/22
37 SWZ, w oryginale czer
woną czcionką w żółtym polu]
W treści kosztorysu ofertowego Elektronika [plik „Kosztorys ofertowy-sig.pdf”]
wskazano dwa modele opraw Luxmeny: HBD-200A-840-120BL oraz C85-HBD-200A-840-
90BL, przy czym ta druga
nie pokrywa się jednak z żadnym modelem opisanym w pliku
„Karty katalogowe-parametry-obliczenia-sig.pdf”.
W piśmie z 10 sierpnia 2022 r. Elektronik podał, że zamierza dostarczyć oprawy
o kodzie HBD-200A-840-060BL i HBD-200A-840-120BL, jednak zamiast tego pierwszego
omyłkowo wpisał do kosztorysu inny model oprawy, tj. C85-HBD-200A-840-90BL.
Według Odwołującego takie wyjaśnienie nie mogło zostać zaakceptowane przez
Zama
wiającego, gdyż zasady wynikające z ustawy pzp nie dozwalają na zmianę
oferowanego przedmiotu zamówienia na inny, do czego prowadziłoby poprawienie tej omyłki
w sposób sugerowany w powyższym piśmie.
Alternatywnie Odwołujący zarzucił, że jeżeli zaoferowana została oprawa wskazana
w kosztorysie (tj. C85-HBD-200A-840-90BL),
należałoby odrzucić ofertę Elektronika z uwagi
na nie
złożenie dla niej (jako oprawy równoważnej do opisanej w SWZ) obliczeń natężenia
oświetlenia.
{zarzut 2.3)
– niezgodność wymiarów oferowanych opraw}
W ramach opisu
przedmiotu zamówienia wskazano jako sugerowane następujące
wymiary opraw (w obudowie doziemnej):
długość – 500 mm, szerokość – 450 mm, wysokość
– 200 mm.
W zakres
opisu przedmiotu zamówienia wchodzą również wyjaśnienia treści SWZ
z poprzedniego pos
tępowania, które zostało unieważnione przez Zamawiającego [plik
„pytania i odpowiedzi do SWZ unieważnionego postępowania_13.pdf”].
W odpowiedzi na pytanie nr 5
Zamawiający określił precyzyjnie, jakie są
dopuszczone odstępstwa w zakresie wymiarów opraw: Wymiary opraw mogą odbiegać
od
określonych w karcie parametrów (E.6) ale nie przekraczając max (+20%) podanych,
mniejsze wartości bez ograniczeń.
Bio
rąc pod uwagę dopuszczoną przez Zamawiającego tolerancję 20% dla wysokości
200 mm,
maksymalny wymiar zgodny z treścią SWZ wynosi 240 mm.
Tymczasem z
e złożonej dla modelu oprawy HBD-200A-840-120BL wraz z ofertą karty
katalogowej
– gdzie podano: ø280x400mm – wynika, że jej wysokość wynosi 400 mm,
czyli przekracza dopuszczone wymiary o ponad 160%.
We
dług Odwołującego również w tym przypadku nie jest dopuszczalne przyjęcie
tłumaczenia Elektronika o wystąpieniu w tym zakresie omyłki drukarskiej w złożonej karacie
katalogowej.
Sygn. akt KIO 2217/22
{zarzut 2.4)
– brak osłony-rastra w oferowanych oprawach}
W odpowiedzi na pytanie nr 3 z wyjaśnień udzielonych w ramach unieważnionego
postępowania Zamawiający doprecyzował: Oprawy zgodnie z kartą parametrów (E.6)
powinny
być wyposażone w osłony-rastry dopasowane do wybranych i proponowanych
opraw przez Wykonawcę.
Z
e złożonej wraz z ofertą karty katalogowej dla modelu oprawy Luxmena HBD
Dragon HBD-200A-840-120BL
wynika, że nie jest wyposażona w osłony-rastry.
{zarzut 2.5)
– niedozwolone przemieszczenie opraw}
Wyjaśnienia treści SWZ z 19 lipca 2022 r.:
Pytanie nr 23:
Czy Zamawiający dopuszcza redukcję ilości lub przemieszczenie opraw przy zachowaniu
normatywnych parametrów oświetlenia? Pytam bo nadrzędnym celem inwestycji jest
wykonanie no
wego oświetlenia spełniającego wymagania postawione w dokumentacji
przy
jednocześnie największej energooszczędności, a istnieje możliwość zoptymalizowania
projektu pod kątem poboru mocy.
Odpowiedź nr 23:
Zamawiający nie dopuszcza redukcji ilości ani przemieszczania opraw.
Innymi słowy Zamawiający nie dopuścił ani redukcji liczby opraw, ani ich
przemieszczenia, nawet
przy zachowaniu normatywnych parametrów oświetlenia
W ramach dokumentacji technicznej na str. 36 przedstawiono
rozmieszczenie każdej
oprawy z
dokładnością do 1 cm [plik „E-0 opis techniczny MHS_scalony.pdf”].
Elektronik w ofercie [plik
„karty katalogowe-parametry-obliczenia-sig.pdf”, str. 29-33]
podaje dokładną lokalizację opraw, przy czym każda z nich została przemieszczona
załącznik nr 5 do odwołania zawiera tabelę, gdzie w ostatniej kolumnie została
przedstawiona różnica w cm – zarówno dla osi X, jak i osi Y].
Jako
przystępujący po stronie Zamawiającego Elektronik w piśmie z 30 sierpnia
2022 r. w
niósł o oddalenie odwołania, w następujący sposób ustosunkowując się
do poszc
zególnych zarzutów.
{ad pkt 1.
listy zarzutów}
Zgodnie z brzmieniem zamieszczonej
w pliku „pytania i odpowiedzi do SWZ
unieważnionego postępowania_13.pdf” (będącego załącznikiem do SWZ obowiązującej
w tym
postępowaniu) odpowiedzią na pytanie nr 1: (…) Wybór opraw należy dokonać
Sygn. akt KIO 2217/22
na
podstawie kart parametrów (E.6) gdzie określono moc max. oraz temperaturę (…).
Optima w
zestawieniu materiałów następująco określiła typy oferowanych opraw:
- w poz.14
– oprawy LED/DALI (Ab-1) IHOL Cobra HB 290W DALI 840 LED OE – 55 szt.
- w poz. 41
– oprawy LED/DALI (Ab-2) IHOL Cobra HB 290W DALI 840 LED OS – 22 szt.
- w poz. 48
– oprawy LED/DALI (Ab-3) IHOL Cobra HB 230W DALI 840 LED OS – 14 szt.
Przystępujący porównał dane wynikające z załączonych dla tych opraw kart
katalogowych z wymaganiami technicznymi
określonymi w załączniku E-6 do SWZ dla opraw
stypizowanych w ramach opisu przedmiotu tego z
amówienia jako odpowiednio Ab-1, Ab-2
i Ab-3
i stwierdził, że pomiędzy oprawami zaoferowanymi a opisanymi zachodzą różnice
w
zakresie parametrów: mocy znamionowej (dla Ab-1), temperatury barwowej (dla Ab-1,
Ab-2 i Ab-3), k
ąta rozsyłu C90-C270 (dla Ab-1 i Ab-3), kąta rozsyłu C0-C180 (dla Ab-1 i Ab-3)
i strumienia świetlnego (dla Ab-1 i Ab-3) [w piśmie zamieszczono szczegółowe tabelaryczne
zestawienie
różnic tych parametrów].
Przystępujący podkreślił, że już sama różnica w temperaturze barwowej, tj. 4000 K
zamiast 4200 K
, chociaż dopuszczona przez Zamawiającego dla opraw równoważnych,
zmienia rozkład światła na boisku i wymaga obliczeń sprawdzających spełnienie warunków
SWZ. Inna
temperatura barwowa sugeruje również zastosowanie innego typu źródeł LED,
co tym bardziej uzasadnia
wymóg przedstawienia obliczeń.
Według Przystępującego załączone do odwołania oświadczenie firmy Reva
o zezwoleniu na dys
trybucję i brandowanie opraw znakiem IHOL może jedynie potwierdzać
ten fakt, ale nie wskazuje ani o jakie konkretnie oprawy chodzi, ani nie stanowi potwierdzenia
deklaracji Od
wołującego odnośnie identyczności zaoferowanych przez niego modeli opraw.
{ad pkt 2.
listy zarzutów}
{ad zarzutu 2.1)
– braku karty katalogowej dla jednej z oferowanych opraw}
Oferowane oprawy Dragon
są produkowane seryjnie, więc do oferty została
dołączona otrzymana od producenta karta katalogowa dla wersji oprawy przeznczonej do hal
sportowych,
wspólna dla wszystkich jej wariantów, w której podano wszystkie podstawowe
parametry opraw.
Ponieważ karta obejmuje serię opraw z różnymi kątami rozsyłu i w różnych
wersjach, informacja o oprawach z opcjo
nalnymi kątami rozsyłu znajduje się pod tabelką
z parametrami w wersji podstawowej
z kątem 120° [załącznik nr 1 do pisma – wspomniana
karta].
Jednocześnie do oferty dołączono obliczenia wykonane przez producenta dla tego
konkretnego obiektu z podaniem szcz
egółowych parametrów wersji opraw, które będą
dostarczone. W celu jednoznacznego wskazania oferowanych wersji oprawy oferta zawiera
Sygn. akt KIO 2217/22
również oświadczenie wskazujące oznaczenie i parametry [załącznik nr 2 do pisma –
wspomniane oświadczenie].
Wykonawca nie ma
wpływu na formę graficzną i treść karaty katalogowej,
czyli na
sposób podania informacji przez producenta. Natomiast karty katalogowe
sporządzone dla potrzeb tylko tego postepowania (w tym wypadku dla każdej oprawy
oddzielnie), nie
miałyby takiego waloru dowodowego jak standardowa karta katalogowa
producenta.
W ocenie Przystępującego powyższe okoliczności faktyczne wprost wskazują,
że jego oferta jest zgodna z wymaganiem określonym w SWZ.
{ad zarzutu 2.2)
– wadliwego kosztorysu ofertowego i zestawienia materiałów}
Zarzut opiera s
ię na omyłce popełnionej przez Elektronika przy przepisywaniu
oznaczenia oprawy z karty
katalogowej i obliczeń do zestawienia materiałów, polegającej
na
zamianie cyfry „6” na „9” (stąd zamiast symbolu HBD-200A-840-060BL widnieje
o
myłkowo HBD-200A-840-090BL).
Jednakże w świetle pozostałych środków dowodowych (wspomniane powyżej
oświadczenie i obliczenia) nie ma wątpliwości, że zaoferowana została oprawa o oznaczeniu
HBD-200A-840-060BL.
Zdaniem
Przystępującego zacytowane w odwołaniu postanowienie pkt 2.4 SWZ
nie odnos
i się do takiej sytuacji.
Przede wszystkim
Zamawiający ostatecznie dopuścił zaoferowanie opraw
równoważnych pod warunkiem przedstawienia kart katalogowych i obliczeń strumienia
światła dla tych opraw. Jednocześnie odstąpił od niektórych parametrów zawartych
w dokumentacji technicznej: pob
ór mocy zastąpił wymaganiem określonej skuteczności
świetlnej, a określenie konkretnego strumienia świetlnego oprawy na wymaganie
określonego wynikowego strumienia światła dla hali i poszczególnych boisk na podstawie
obliczeń.
Według Przystępującego w ten sposób główny ciężar przedmiotowych środków
dowodowych dla opraw o
świetlenia podstawowego został przeniesiony na karty katalogowe
i obliczenia, jako dokument
ów źródłowych, z których dopiero powstaje zestawienie
materiałów kosztorysu ofertowego.
{ad zarzutu 2.3)
– niezgodności wymiarów oferowanych opraw}
Oferowana o
prawa ma wymiary: średnica 387 mm x wysokość 180 mm.
Nieporozumienie wynika z pomyłki producenta oprawy przy sporządzaniu karty
katalogowej
, w której omyłkowo podano inne wymiary niż ma oprawa w rzeczywistości. W tej
Sygn. akt KIO 2217/22
sprawie Elektronik
otrzymał pismo od producenta, w którym prostuje one swoją pomyłkę
i
załącza kartę z prawidłowymi wymiarami [załącznik nr 3 do pisma – wspomniane pismo].
Niezależnie od powyższego według Przystępującego już zdjęcia oprawy ze złożonej
wraz z ofer
tą karty katalogowej wykluczają, aby jej wysokość wynosiła 40 cm przy średnicy
28 cm.
Zdanie
m Przystępującego istotne jest, że zaoferował konkretne oprawy, które mają
wymiary dopuszczone w ramach opisu przedmiotu zam
ówienia SWZ, gdyż pomyłkowy zapis
w
karcie katalogowej nie ma wpływu na fizyczne wymiary tych opraw. Tym samym nie można
mówić, że oferowane oprawy mają wymiary niezgodne z SWZ.
{ad zarzutu 2.4)
– braku osłony-rastra w oferowanych oprawach}
W dolnej części pierwszej strony złożonej wraz z ofertą karty katalogowej znajduje się
nast
ępujący opis: opcjonalna kratka ochronna – zwiększa wytrzymałość mechaniczną
do IK10. Przy czym we w ramach wspomniane
go oświadczenia zawartego w złożonej ofercie
Elektronik wskazał również, że oferuje: IK10. Oprawa z fabryczną siatką zabezpieczającą.
W tej wersji producen
t oferuje oprawę z fabryczną siatką jako jedną całość testowaną
dla parametru IK10.
{ad zarzutu 2.5)
– niedozwolonego przemieszczenia opraw}
Zarzut oparty jest na b
łędnym założeniu, gdyż na str. 36 podano jedynie wymiary
rastra przyjęte do obliczeń, a nie lokalizację opraw. Lokalizacja opraw została natomiast
jednoznacznie
określona w pkt. 2.2.2 dokumentacji technicznej [plik: „E-0 opis techniczny
MHS_scalony.pdf”): Oprawy należy zamontować w węzłach konstrukcji dachu wg planu rys.
E-1. Dodatkowo Zamawia
jący potwierdził ten sposób ustalenia lokalizacji opraw
w odpowiedzi na pytanie nr 7:
…oprawy należy zamontować w węzłach konstrukcji dachu.
Z kolei konstrukcja dachu [
załącznik nr 4 do pisma – stosowne zdjęcie] technicznie nie
narzuca punktu zawieszenia oprawy z dokładnością do 1 cm, a sposób zawieszenia oprawy
jest uzależniony od konstrukcji zaczepów oprawy oraz od jej wielkości względem węzła
konstrukcji dachu, który (jak widać na tym zdjęciu) nie jest punktem, a polem.
Ponieważ Elektronik zamierzał zastosować oprawy równoważne, aby otrzymać
rzetelne wyniki ob
liczeń wykonał (dalmierzem laserowym Bosch) pomiary obiektu w toku
dopuszczonej
przez Zamawiającego wizji lokalnej obiektu. Okazało się, że długość hali jest
o 13
cm mniejsza niż podana w obliczeniach projektanta (wynosi 41,89 m, a nie 42,02 m).
S
powodowało to, że po rozmieszczeniu w programie komputerowym opraw na potrzeby
obliczeń, odległości pomiędzy nimi w stosunku do projektu różnią się o 1 cm pomiędzy
oprawami, a całkowita długość o wspomniane 13 cm [co zobrazowano w załączniku nr 5
Sygn. akt KIO 2217/22
do pisma].
Za
mawiający w odpowiedzi na odwołanie z 5 września 2022 r. wniósł o jego
oddalenie, a w ramach merytorycznego ustosunkow
ania się do poszczególnych zarzutów
zaprez
entował okoliczności faktyczne i argumentację w sposób zbieżny z Przystępującym.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia
odwołania lub umorzenia postępowania
odw
oławczego, sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie, podczas której
uczestnicy sporu pozostali przy swoich stanowiskach i argumentacji.
Po
przeprowadzeniu
rozp
rawy z udziałem Odwołującego, Zamawiającego
i
Przystępującego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane w
protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Z art. 505 ust. 1
pzp wynika, że legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje
wykonawcy, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia oraz poniósł lub może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, że ma interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia, gdyż złożył ofertę w tym postępowaniu o udzielenie zamówienia. Jednocześnie
może ponieść szkodę w związku z zarzucanymi Zamawiającemu naruszeniami przepisów
ustawy pzp
, gdyż odrzucenie jego oferty w połączeniu z zaniechaniem odrzucenia oferty
P
rzystępującego uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie przedmiotowego zamówienia, na co
mógłby w przeciwnym razie liczyć.
Za celowe Izba
uznała zaznaczenie, że niniejsza sprawa została rozpoznana
w
granicach zarzutów zawartych w odwołaniu. Zgodnie z art. 555 ustawy pzp Izba nie może
bowiem
orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu. Oznacza to,
że niezależnie od wskazania w odwołaniu przepisu, którego naruszenie jest zarzucane
zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny prawidłowości zachowania zamawiającego
(podjętych czynności lub zaniechania czynności), jedynie przez pryzmat sprecyzowanych
w
odwołaniu okoliczności, przede wszystkim faktycznych, ale i prawnych. Mają one
decydujące znaczenie dla ustalenia granic kognicji Izby przy rozpoznaniu sprawy,
gdyż konstytuują zarzut podlegający rozpoznaniu. Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie
wypowiadała się w tym przedmiocie. Przykładowo w uzasadnieniu wyroku z 1 grudnia
2009 r. sygn. akt KIO/UZP 1633/09
Izba wskazała, że zarzut odwołania stanowi wskazanie
Sygn. akt KIO 2217/22
czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego (arg. z art. 180 ust. 1 popzp)
oraz
okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających jego wniesienie. Trafność takiego
stanowiska została potwierdzona w orzecznictwie sądów okręgowych, w szczególności
w uzasadnieniu w wyroku z 25 maja 2012 r. sygn. akt XII Ga 92/12
Sąd Okręgowy
w
Gdańsku trafnie wywiódł, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte
w odwołaniu, przy czym stawianego przez wykonawcę zarzutu nie należy rozpoznawać
wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako wskazane okoliczności
faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają wpływ
na
sytuację wykonawcy.
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
O ile nie ma potrzeby powtarzania
wszystkich faktów (co do treści: SWZ, w tym opisu
przedmiotu zamówienia, dokumentów oferty Optimy i Elektronika, wyjaśnień tego ostatniego
i
załączonych do nich dokumentów, uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty Optimy) jako
w znakomit
ej większości adekwatnie podanych w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie
lub p
iśmie Przystępującego (których treść została już powyżej zrelacjonowana), o tyle
zachodzi potrzeba ich nast
ępującego uzupełnienia (z uwzględnieniem dowodów
przedstawionych na rozprawie), ewentualnie sprostowania i podsumowania.
Po pierwsze, kosztorys ofertowy w zakresie
zestawienia nakładów materiałów,
w
którym – jak to wynika z postanowienia zamieszczonego in fine pkt 2.1 § III części II SWZ
– należało tak sprecyzować oferowane materiały, aby umożliwić weryfikację ich zgodności
z parametrami techniczno-
użytkowymi opisu przedmiotu zamówienia, należy poczytać
za element
oświadczenia woli stanowiącego (obok ceny i terminu gwarancji, które należało
podać w ramach formularza oferty) właściwą treść oferty. Skoro miało to być pierwotne
źródło informacji o tym, co konkretnie jest oferowane, czyli przede wszystkim, jakie oprawy
oświetlenia zasadniczego (i awaryjnego), nie ma znaczenia, że w pkt 2.4 § III części I SWZ
[z
uwzględnieniem tzw. pisma nr 2 z 19 lipca 2022 r. dotyczącego wyjaśnień i zmian treści
SWZ]
przedmiar robót został nazwany przedmiotowym środkiem dowodowym. Taki charakter
ma natomiast karta katalogowa, jako doku
ment zażądany przez Zamawiającego w celu
potwierdzenia
zgodności treści oferty wyrażonej w kosztorysie odnośnie zastosowanych
opraw z parametrami
określonymi w dokumentacji technicznej SWZ. Przy czym zastrzeżenie
przez Zamawiającego, że kosztorys ofertowy nie podlega uzupełnieniu, jak najbardziej
odpowiada jego naturze prawnej.
Po drugie,
wystarczy zamienić miejscami oznaczenia zaoferowanych opraw z lp. 2 i 4
poz. 30 kosztorysu ofertowego Optimy [str. 11], czyli do typu Ab-1 z lp. 2
przyporządkować
Sygn. akt KIO 2217/22
IHOL Cobra HB 230W DALI 840 LED OS, a do typu AB-3 z lp. 4
przyporządkować IHOL
Cobra HB 290W DALI 840 LED OE
[patrz dowód „O1”], czego konsekwencją jest również
analogiczna za
miana opisów z lp. 14 i 48 zestawienia materiałów tego kosztorysu [str. 16],
aby
uzyskać zgodność parametrów tych opraw, wyszczególnionych w kartach katalogowych
z oferty, z tymi opisanymi w ramach dokumentacji technicznej zawartej w pliku
„E-6
Parametry opraw
” SWZ (po uwzględnieniu faktu, że w odpowiedzi na pytanie nr 6 w ramach
wyj
aśnień treści SWZ z 19 lipca 2022 r. Zamawiający dopuścił temperaturę barwową
nie mn
iejszą niż 4000 K) – wręcz identyczność w odniesieniu do większości spośród nich
(w
szczególności parametrów optycznych, w tym krzywych rozsyłu światła). Odwołujący
dowi
ódł tego dzięki zestawieniu na jednym arkuszu zeskanowanych stron z pliku E-6 i kart
katalogowych [patrz dowody
„O2-4”]. Przy czym takie przyporządkowanie oznaczeń
oferowanych opraw do ozn
aczeń z opisu przedmiotu zamówienia, a także potwierdzenie
liczby opraw poszczególnych typów wynikającej (po uwzględnieniu powyższej korekty)
z kosztorysu ofertowego, znajduje dodatkowo potwierdzenie w ofercie handlowej
nr
02/22/07/15 z 15 lipca 2022 r., jaką Optima otrzymała od IHOL PL z Łodzi na potrzeby
tego zamówienia [patrz dowód „O5”].
Po trzecie, ze
złożonej przez Elektronika oferty wynika zaoferowanie opraw Luxmena
HBD Dragon, w tym 55 szt. modelu o oznaczeniu HBD-200A-840-120BL oraz 36 szt. modelu
o oznaczeniu HBD-200A-840-060BL,
gdyż zawiera ona plik „Karty katalogowe – parametry –
obliczenia
”, gdzie taka informacja została podana na samym początku, w ramach złożonego
specjalnie na potrzeby tego post
ępowania oświadczenia „Oświetlenie podstawowe”,
a
następnie kilkukrotnie powtórzona w ramach „List opraw” [patrz str. 1, 15, 23, 25, 27 tego
elektronicznego dokumentu w formacie .pdf], co czyni oczywistym
, że widniejące
w
zestawieniu materiałów kosztorysu ofertowego oznaczenie HBD-200A-840-090BL zawiera
oczywistą omyłkę pisarską (cyfra 9 zamiast cyfry 6).
Po czwarte, zamieszczone w tym samym pliku str. 114-115 katalogu opraw marki
Luxmena
dotyczą profesjonalnych opraw typu high-bay o mocy 100, 150 lub 200 W,
występujących w wielu wariantach m.in. HBD-200A-840-120BL (którego oznaczenie zostało
wprost tu wskazane) czy HBD-200A-840-060BL,.
którego oznaczenie akurat nie zostało
tu wprost wskazane, ale d
zięki zamieszczonej adnotacji {*120° – standardowy kąt świecenia;
°, 60°, 90° – wersja na zamówienie}, a także informacjom, o których była mowa
w poprzednim akapicie, oczywiste jest
, że w ramach przyjętej dla tych opraw konwencji
oznaczania ostatnie cyfry odnosz
ą się właśnie do kąta świecenia [porównaj str. 1-3, 15, 23,
25, 27 tego elektronicznego dokumentu w formacie .pdf].
Po p
iąte, w ramach opisu przedmiotu zamówienia raster został utożsamiony z klatką
ochronną oprawy: Oprawy należy wyposażyć kratką, która pełnić będzie rolę osłony
Sygn. akt KIO 2217/22
mechanicznej
klosza oprawy przed uderzeniami piłką oraz stanowić będzie funkcję rastra
ogranicz
ającego olśnienie [brzmienie czwartego akapitu pkt 2.2.2. Oprawy oświetleniowe
„Projektu budowlano-wykonawczego oświetlenia hali sportowej” SWZ zawartego w pliku „E-0
opis techniczny MHS_scalony
”, str. 12 tego elektronicznego dokumentu w formacie .pdf].
Innymi słowy dla rastra nie zostały określone jakiekolwiek parametry techniczne odnośnie
ograniczania o
lśnienia, założono po prostu, że kratka ochronna będzie w bliżej
niesprecyzowanym stopniu
mitygować to niepożądane zjawisko optyczne].
Po
szóste, wspomniane oświadczenie „Oświetlenie podstawowe” zawarte w pliku
„Karty katalogowe – parametry-obliczenia” obejmuje również informację, że przedmiotem
oferty są oprawy Luxmena HBD Dragon w wersji do hal sportowych z fabryczną siatką
za
bezpieczającą, która na wspomnianej str. 114 katalogu opraw marki Luxmena została
symbolicznie zwizualizowana i
następująco opisana: opcjonalna kratka ochronna – zwiększa
wytrzymałość mechaniczną do IK10, co odpowiada powyżej omówionemu wymaganiu opisu
przedmio
tu zamówienia [patrz str. 1-2 tego elektronicznego dokumentu w formacie .pdf].
Po s
iódme, spośród wszystkich parametrów technicznych opraw wyszczególnionych
w tabelach dokumentu pliku
„E-6 Parametry opraw” SWZ wymiary (tj. długość 500 mm,
szerokość 450 mm, wysokość 200 mm) jako jedyne zostały określone mianem
sugerowanych, co z
ostało objaśnione w ramach wyjaśnień treści SWZ z poprzedniego
postępowania jako dopuszczenie wymiarów: większych – do 20%, mniejszych – bez
ograniczeń.
Po
ósme, o ile oczywiste jest, że spośród wymiarów podanych na str. 115 katalogu
opraw marki Luxmena (
średnica 240 lub 280 mm przy wysokości 320 lub 400 m) wysokość
jest wi
ększa niż dopuszczone maksymalnie 220 mm, o tyle jednocześnie na zamieszczonych
na str. 114-115 tego katalogu
zdjęciach opraw HBD Dragon na pierwszy rzut oka widać,
że średnica tych opraw jest co najmniej dwa razy większa niż jej wysokość z oczkiem
m
ontażowym włącznie [patrz str. 2-3 dokumentu z pliku „Karty katalogowe – parametry –
obliczenia
”]. Ta oczywista wewnętrzna sprzeczność informacji została wyjaśniona
przez producenta opraw jako
omyłka, a ze skorygowanej wersji str. 114 katalogu wynika,
że wszystkie warianty oprawy HBD Dragon mają te same wymiary, które wynoszą: średnica
– 400 mm, wysokość – 180 mm, przy czym – jak wynika z wyjaśnień producenta – fabryczne
zamontowanie kratki ochronnej zw
iększa tę wysokość do nie więcej niż 22 cm [patrz
korespondencja elektroniczna pom
iędzy pracownikami Elektronika i Luxmeny z 29 sierpnia
2022 r.
załączona do pisma procesowego Przystępującego]. O tym wszystkim z własnej
inicjatywy Elektronik z
poinformował Zamawiającego w piśmie z 10 sierpnia 2022 r.,
czyli ty
dzień po otwarciu ofert 3 sierpnia 2022 r.
Po dzi
ewiąte, z kolei Odwołujący nie wykazał, że w rzeczywistości wymiary oprawy
Sygn. akt KIO 2217/22
HBD Dragon producenta Luxmena
mają wymiary nieodpowiadające wymaganiom opisu
technicznego SWZ. W szcz
ególności złożony przez Odwołującego na rozprawie wydruk str.
116 katalogu Luxmeny jest nieprzydatny do tego celu
, gdyż dotyczy zupełnie innych opraw
HBU Ultras 2, a na zamieszczonym tam z
djęciu na pierwszy rzut oka widać, że ten model
oprawy ma z
upełnie inne proporcje – wysokość jest większa niż średnica [patrz dowód
„O7’”].
Po dzie
siąte, postanowienia zawarte na początku drugiego {Rozmieszczenie opraw
pokazano na planie rys. E-1.] i trzeciego akapitu {
Oprawy należy zamontować w węzłach
konstrukcyjnych dachu wg planu rys. E-1.
Każda oprawa, została opisana symbolem
odpowiedn
io dla parametrów Ab-1, Ab-2 i Ab-3.} pkt 2.2.2. Oprawy oświetleniowe „Projektu
budowlano-
wykonawczego oświetlenia hali sportowej” SWZ [plik „E-0 opis techniczny
MHS_scalony
”, str. 12 tego elektronicznego dokumentu w formacie .pdf] odsyłają wyłącznie
do rysunku E-1. Ten
„Plan instalacji oświetlenia hali sportowej Gdańskiego Ośrodka Sportu”
w skali 1:100, zgodnie ze swo
ją nazwą zawiera plan instalacji elektrycznej oświetlenia,
wskazujący przyporządkowanie danego typu oprawy do poszczególnych węzłów konstrukcji
dachu, k
tórych położenie zostało uwidocznione poglądowo, bez określania współrzędnych
i
stopnia dokładności, o czym najlepiej świadczy zamieszczona obok rysunku uwaga z pkt 5:
Oprawy należy montować w miejscach po zdemontowanych oprawach [plik „E-1 E
ośw_instal_20MHS_x” w formacie .pdf].
Po jedenaste, w konsekwencji
powyższego sposobu opisania rozmieszczenia opraw
nieadekwatne jest twierdzenie, jakoby dokumentacja techniczna w innym miejscu
określała
w
sposób wiążący i ostateczny z dokładnością do 1 cm położenie każdej z opraw,
niezależnie od tego, jakie konkretnie oprawy zostały zaoferowane jako Ab-1, Ab-2 i Ab-3.
O ile
„Projekt budowlano-wykonawczy oświetlenia hali” SWZ rzeczywiście zawiera (nawet
w
dwóch miejscach), identyczny rysunek pn. „Oświetlenie wielofunkcyjne – Dali / Oprawy
(plan rozmieszczenia)
”, o tyle może on być punktem odniesienia co najwyżej przy ocenie
oferty Optimy, a nie oferty Elektronika
, gdyż stanowi element obliczeń fotometrycznych
przeprowadzonych dla konkretnych t
ypów opraw marki Reva. Zamieszczony pod rysunkiem
wykaz opraw identyfikuje bowiem
użyte na rysunku liczby 1, 2 i 3 (odpowiedniki użytych
wszędzie indziej w dokumentacji technicznej oznaczeń Ab-1, Ab-2 i Ab-3) jako oznaczające
kolejno: ARQ Reva HB2 LED 225W 4250K oval (14 szt.), ARQ Reva HB2 LED 225W 4250K
W 54st. (22 szt.) i ARQ Reva HB2 LED 225W 4250K W 54st. (55 szt.) [plik
„E-0 opis
techniczny MHS_scalony
”, str. 12 tego elektronicznego dokumentu w formacie .pdf].
W
odwołaniu skrzętnie tę okoliczność przemilczano, wycinając tak rysunek, aby nie było
widać, do czego odnoszą się użyte na nim oznaczenia liczbowe, zwłaszcza że na potrzeby
uargumentowania zarzutu bezpodstawnego odrzucenia
własnej oferty Odwołujący uznał
Sygn. akt KIO 2217/22
za celowe zaprzeczenie f
aktowi użycia gdziekolwiek w ramach dokumentacji technicznej
oznaczeń wskazujących na konkretny produkt. Tymczasem poza wszelkim sporem jest fakt,
że przedmiotem oferty Elektronika są oprawy równoważne do tych wskazanych pośrednio
czy
bezpośrednio w ramach dokumentacji technicznej. Stąd przedstawił dla tych
równoważnych opraw – zgodnie z wymaganiem wprowadzonym na potrzeby takiej sytuacji –
własne obliczenia fotometryczne, w tym był uprzejmy wykonać je rzetelnie z jak największą
dokładnością, czyli po przeprowadzeniu wizji lokalnej z użyciem dalmierza dla ustalenia
rzeczywistych wym
iarów obiektu, w którym oferowane oprawy mają być zainstalowane.
Po dwunaste
, niezależnie od powyższego poza wszelkim sporem jest, że podane
na wspomnianym rysunku wklejonym do o
dwołania bez wykazu opraw odcięte na osi X
i
rzędne na osi Y wskazują na punkty, podczas gdy należy uznać za bezsporny fakt, jako
niezaprzeczony
przez Odwołującego, że w rzeczywistości węzły konstrukcyjne dachu
przedmiotowej hali cech
ują się pewnym polem powierzchni, co potwierdza również
dokumentac
ja zdjęciowa [załącznik nr 4 do pisma Przystępującego], którego wielkości
Zamawiający nie miał potrzeby precyzować, biorąc pod uwagę, że ostatecznie dokładne
miejsce zawieszenia opraw jest
również wypadkową konstrukcji jej zaczepów i ich
rozmieszczenia.
Po trzynaste,
w powyższym kontekście wskazywanie na wyjaśnienia treści SWZ z 19
lipca 2022 r. udzielone w
związku z pytaniem nr 23 jest bezprzedmiotowe, gdyż z oferty
Elektronika wynika jedynie zastosowanie
równoważnych opraw, ale przy zachowaniu
projektowanego rozmieszczenia ich w 91 wskazanych
w dokumentacji technicznej węzłach
konstrukcji dachu Miejskiej Hali Sportowej przy ul.
Kołobrzeskiej 61 w Gdańsku. Z kolei
„przemieszenie opraw” nie jest żadnym terminem technicznym o ściśle zdefiniowanym
znaczeniu, a z kontekstu zadanego pytania (w istocie wniosku o
zmianę w tym zakresie
opisu przedmiotu
zamówienia) wynika, że Zamawiający nie wyraził zgody na zmianę liczby
lub
taką zmianę położenia opraw, że zostałyby one zamontowane do innych niż wynikające
z rysunku E-1 wraz z opisem
elementów konstrukcji dachu.
Po czternaste, niesporne
było w tej sprawie, że gdyby oferta Optimy nie została
odrzucona i
wraz z ofertą Elektronika podlegała ocenie według przyjętych w tym
postępowaniu kryteriów służących wyłonieniu najkorzystniejszej oferty, najwyżej ocenioną
okazałaby się oferta Elektronika.
W tak ustalonych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie jest niezasadne.
Przeprowadzenie badania i oceny ofert w zgodzie z naczelnymi zasadami
równego
traktowania
wykonawców, przejrzystości i proporcjonalności, o których mowa w art. 16 pkt
Sygn. akt KIO 2217/22
1-3 ustawy pzp, powinno Zamawi
ającego doprowadzić do wniosku, że zarówno oferta
Odwo
łującego, jak i oferta Przystępującego nie podlegają odrzuceniu.
Art. 226 ust.
1 pkt 5 pzp nakazuje zamawiającemu odrzucenie oferty, jeżeli jej treść
jest
niezgodna z warunkami zamówienia, przez które – według definicji zawartej w art. 7 pkt
29 pzp
– należy rozumieć warunki dotyczące zamówienia lub postępowania o udzielenie
zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań
związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych
lub
projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. Ponieważ
p
oprzednio obowiązująca ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
( t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) {dalej:
„popzp”} zawierała analogiczne uregulowania,
w
przeważającej mierze zachowuje aktualność dorobek doktryny i orzecznictwa
wypracowany na tle stosowania art. 89 ust. 1 pkt 2 popzp. Zgodnie z tym przepisem
zama
wiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 popzp. Przy czym ten ostatni
przepis
miał niemal identyczne brzmienie jak obecnie obowiązujący art. 223 ust. 1 pkt 3 pzp.
Różnice sprowadzają się do nieistotnych w okolicznościach tej sprawy zmian terminologii,
wynikających z uczynienia obecnie punktem odniesienia dokumentów zamówienia zamiast,
jak poprzednio, samej specyfikacji
istotnych warunków zamówienia {w skrócie: „SIWZ”},
która z kolei obecnie nazywana jest specyfikacją warunków zamówienia {w skrócie: „SWZ”}.
Innymi słowy na potrzeby dalszego wywodu „SWZ” i „SIWZ” należy poczytać
za synonimiczne ok
reślenia specyfikacji (istotnych) warunków zamówienia {inaczej
w
skrócie: „specyfikacji”} jako zasadniczego dokumentu zamówienia opracowywanego
przez
zamawiających na potrzeby prowadzonego postępowania.
Z
arówno w obecnym, jak i poprzednim stanie prawnym co do zasady odrzuceniu
podlega
oferta, której treść – rozumiana jako oświadczenie woli wykonawcy (zawartość
merytoryczna oferty)
– nie odpowiada warunkom zamówienia w odniesieniu do zakresu,
rodzaju lub sposobu realizacji przedmiotu z
amówienia. Innymi słowy zachodzi niezgodność
treści oferty z warunkami zamówienia polegająca na niezgodności zobowiązania wykonawcy
wyrażonego w jego ofercie ze świadczeniem, którego zaoferowania wymagał zamawiający
w
dokumentach zamówienia. Stąd zamawiający powinien zweryfikować, czy oferowane
mu roboty budowlane, dostawy lub
usługi odpowiadają tym wymaganiom co do rodzaju,
zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów, jakie uznał za istotne
dla zaspokojenia jego potrzeb, j
eżeli znalazło to odzwierciedlenie w ramach opisu
przedmiotu zamówienia.
Aby zapewnić możliwość zweryfikowania zgodności treści oferty z warunkami
zamówienia, z jednej strony art. 20 ust. 1 pzp (art. 9 ust. 1 popz) obliguje zamawiającego,
Sygn. akt KIO 2217/22
aby prowadził całe postępowanie o udzielenie zamówienia w formie pisemnej, w tym art. 133
ust. 1 pzp nakazuje
udostępnienie specyfikacji (art. 37 ust. 2 popzp), która ma zawierać
w
szczególności opis przedmiotu zamówienia, określenie terminu wykonania zamówienia,
opis sposobu przygotowania oferty, s
posób obliczenia ceny oferty, opis kryteriów oceny ofert
wraz z podaniem wag tych kryteriów i sposobu oceny ofert, projektowane postanowienia
umowy w sprawie zamówienia publicznego, istotne warunki umowy w sprawie zamówienia
publicznego oraz opis sposobu przygotowania ofert (art. 134 ust. 1 pkt 4, 6, 14, 17, 18, 20;
art. 36 ust. 1 pkt 3, 4, 10, 12 13 i 16 popzp). Z drugiej strony art. 63 ust. 1 pzp zastrzega
pod
rygorem nieważności dla oferty składanej przez wykonawcę w postępowaniu
o udzielen
ie zamówienia o wartości zamówienia powyżej progów unijnych formę
elektroniczną (art. 10a ust. 5 popzp, przy czym w jeszcze dawniejszym stanie prawnym była
to forma pisemna pod rygorem nieważności), a według art. 218 ust. 2 pzp treść takiej oferty
musi by
ć zgodna z wymaganiami zamawiającego określonymi w dokumentach zamówienia
(w art. 82 ust. 3 popzp mow
a była o zgodności treści oferty z treścią specyfikacji).
W doktrynie i orzecznictwie przyj
ęło się stanowisko, że rozumienie terminu oferta
należy opierać na art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jest nią oświadczenie
drugiej stronie woli zawarcia umowy, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. Z uwagi
na odpłatny charakter zamówień publicznych, nieodzownym elementem treści oferty będzie
zaws
ze określenie ceny za jaką wykonawca zobowiązuje się wykonać zamawiane
świadczenie. W pozostałym zakresie to zamawiający określa w specyfikacji wymagany
od
wykonawcy zakres i sposób konkretyzacji oświadczenia woli, który będzie podstawą
dla
oceny zgodności treści złożonej oferty z merytorycznymi wymaganiami opisu przedmiotu
zamówienia.
Niezależnie od charakteru niezgodności, aby zastosować podstawę odrzucenia oferty
z art. 226 ust. 1 pkt 5 pzp
musi być możliwe uchwycenie na czym konkretnie taka
niezgodność polega, czyli co i w jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z konkretnie
wskazanymi, skwantyfikowanymi i ustalonymi jednoznacznie
warunkami zamówienia.
Przy czym o ile art. 223 ust. 1 pzp (87 ust. 1 popzp) upr
awnia zamawiającego w toku
badania i oceny ofert do za
żądania od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych
ofert, o tyle zabrania prowadzenia
między zamawiającym a wykonawcą negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz – z zastrzeżeniem ust. 2 (oraz szczególnego trybu dialogu
konkurencyjnego)
– dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści. Jednocześnie z art. 223
ust. 2 pkt 1-3 pzp (art. 87 ust. 2 pkt 1-3 popzp) wynika nakaz poprawienia
przez zamawi
ającego w ofercie zarówno oczywistych omyłek pisarskich czy rachunkowych,
jak i innych
omyłek, polegających na niezgodności oferty z dokumentami zamówienia, jeżeli
poprawienie tych nieoczywistych omy
łek nie powoduje istotnych zmian w treści oferty.
Sygn. akt KIO 2217/22
W konsekwencji nawet w
ystąpienie stanu niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji nie
zawsze może być podstawą odrzucenia oferty, gdyż odrzuceniu podlega wyłącznie oferta,
której treść jest niezgodna z treścią specyfikacji w sposób zasadniczy i nieusuwalny.
Warto przypomnieć, że intencją ustawodawcy towarzyszącą wprowadzeniu art. 87
ust. 2 popzp [odpowi
ednika obowiązującego art. 223 ust. 2 pzp] było zniwelowanie
formalizmu występującego na gruncie ustawy popzp, aby umożliwić branie pod uwagę
w
postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych ofert obarczonych nieistotnymi
wadami, będącymi wynikiem różnego rodzaju błędów i omyłek, których skorygowanie nie
prowadzi do istotnych zmian w treści oferty. Wynika to wprost z uzasadnienia do ustawy
z
dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych
innych ustaw: W projekcie wpr
owadza się istotne zmiany dotyczące sposobu poprawiania
oczywistych omyłek pisarskich rachunkowych (art. 87 ust. 2). Rezygnuje się z zamkniętego
katalogu sposobu poprawiania omyłek rachunkowych, pozostawiając jednocześnie
zamawiającemu uprawnienie do poprawiania oczywistych omyłek pisarskich, rachunkowych
oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia. Proponowane rozwiązanie przyczyni się do usprawnienia procedury udzielania
zamówienia publicznego oraz do zmniejszenia liczby odrzucanych ofert i unieważnianych
postępowań. Ogranicza się sytuacje, w których oferty uznane za najkorzystniejsze podlegają
odrzuceniu ze względu na błędy rachunkowe w obliczeniu ceny, które nie są możliwe
do
poprawienia w myśl ustawowo określonych reguł. Jest to szczególnie istotne w kontekście
zamówień na roboty budowlane, w których oferty wykonawców, niezwykle obszerne
i
szczegółowe, liczące nieraz po kilkadziesiąt tomów, często podlegają odrzuceniu
ze
względu na drobne błędy w ich treści. Proponowany przepis art. 87 ust. 2 pkt 3
w
szczególności ma na celu umożliwienie poprawiania tego rodzaju błędów, które mogą
pojawić się w trakcie sporządzania kosztorysu ofertowego. Należy również podkreślić,
że proponowane rozwiązanie nie stoi na przeszkodzie temu, aby zamawiający samodzielnie
precyzował w specyfikacji istotnych warunków zamówienia przykładowe okoliczności,
w kt
órych będzie dokonywał poprawy omyłek w ofertach w trybie art. 87 ust. 2. Powyższe
prowadzi do przejrzystości postępowania, ogranicza kazuistykę ustawy i może ograniczyć
ewentualne spory z wykonawcami.
W orzecznictwie Izby wielokrotnie
podkreślono, że celem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego nie jest dokonanie wyboru oferty najbardziej poprawnej formalnie,
lecz dokonanie wyboru o
ferty z najniższą ceną lub oferty przedstawiającej najkorzystniejszy
bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu namówienia (oferty
najkorzystniejszej ekonomicznie) [patrz uzasadnienie wyroku Izby z 23 marca 2011 r. sygn.
akt KIO 522/11].
Jednocześnie czynność poprawienia oferty ma charakter obligatoryjny
Sygn. akt KIO 2217/22
i
zamawiający nie może uchylić się od jej wykonania. Zaniechanie takiej czynności należy
uznać należy za działanie sprzeczne nie tylko z prawem, ale i nieracjonalne, gdyż prowadzi
do niesłusznego odrzucenia najkorzystniejszej oferty, które nie zapewnia wyboru oferty
zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców.
Omówione powyżej instytucje poprawienia omyłek właściwe dla Prawa zamówień
publicznych
nie wyłączają konieczności dokonywania wykładni oświadczenia woli, jakim są
zarówno specyfikacja, jak i oferta zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, gdyż
p
rzez odesłanie wynikające z art. 8 ust. 1 ustawy pzp znajduje tu zastosowanie art. 65
Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przepisem
art. 65 § 1 kc oświadczenie woli należy tak
tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało,
zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Natomiast według przepisu art. 65
§ 2 kc w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli
opierać się na jej dosłownym brzmieniu.
Jak to
trafnie wywiódł Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 21 czerwca 2007 r.
sygn. akt IV CSK 95/07:
Ustalając znaczenie oświadczenia woli należy zacząć od sensu
wynikającego z reguł językowych, z tym, że przede wszystkim należy uwzględnić zasady,
zwroty i zwy
czaje językowe używane w środowisku, do którego należą strony, a dopiero
potem ogólne reguły językowe. Trzeba jednak przy tym mieć na uwadze nie tylko
interpretowany zwrot, ale także jego kontekst. Dlatego nie można przyjąć takiego znaczenia
interpretowane
go zwrotu, który pozostawałby w sprzeczności z pozostałymi składnikami
wypowiedzi. Kłóciłoby się to bowiem z założeniem o racjonalnym działaniu uczestników
obrotu prawnego. Przy wykładni oświadczenia woli należy – poza kontekstem językowym –
brać pod uwagę także okoliczności złożenia oświadczenia woli, czyli tzw. kontekst sytuacyjny
(art. 65 § 1 kc). Obejmuje on w szczególności przebieg negocjacji, dotychczasowe
doświadczenie stron, ich status (wyrażający się np. prowadzeniem działalności
gospodarczej). Nie
zależnie od tego z art. 65 § 2 kc wynika nakaz kierowania się przy
wykładni umowy jej celem. Nie jest konieczne, aby był to cel uzgodniony przez strony,
wystarczy
– przez analogię do art. 491 § 2, art. 492 i 493 kc – cel zamierzony przez jedną
stronę, który jest wiadomy drugiej. Należy podzielić pogląd, że także na gruncie prawa
polskiego, i to nie tylko w zakresie stosunk
ów z udziałem konsumentów (art. 385 § 2 kc),
wątpliwości należy tłumaczyć na niekorzyść strony, która zredagowała umowę. Ryzyko
wątpliwości wynikających z niejasnych postanowień umowy, nie dających usunąć się
w
drodze wykładni, powinna bowiem ponieść strona, która zredagowała umowę.
Z kolei z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 17 stycznia 2013 r.
sygn. akt I ACa 728/12 wyn
ika, że dyrektywy wykładni oświadczenia woli z art. 65 kc, które
nakazują tłumaczyć jego treść nie tylko ściśle przez pryzmat jego literalnego brzmienia,
Sygn. akt KIO 2217/22
lecz
uwzględniać także wskazane w tym przepisie argumenty pozajęzykowe. Przepis art. 65
§ 2 kc dopuszcza zatem sytuację, w której właściwy sens oświadczenia woli (umowy)
ustalony przy zastosowaniu wskazanych w nim dyrekty
w będzie odbiegał od jasnego
znaczenia w świetle reguł językowych. Proces interpretacji może się zatem zakończyć
dopiero wtedy, gdy tre
ść oświadczenia woli (umowy) jest jasna po zastosowaniu kolejnych
reguł wykładni (vide: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2010 r., II PK 281/09, LEX
nr 602248; z dnia 17 czerwca 2009 r., IV CSK 90/09, LEX nr 512012).
Reasumując, wynikające z przepisów art. 65 Kodeksu cywilnego dyrektywy
interpretacyjne jednoznacznie potwierdzają konieczność uwzględnienia kontekstu
sytu
acyjnego składanego oświadczenia woli, a zatem uwzględnienia wszystkich elementów
istotnych dla odkodowania faktycznego zamiaru składającego oświadczenie woli. Jak to
trafnie uchwycono w uzasadnieniu wyroku Izby z 10 maja 2011 r. sygn. akt KIO 883/11,
art. 65 kc daje podstawy do
przyjęcia tzw. kombinowanej metody wykładni oświadczeń woli,
zmierzającej do uwzględnienia w odpowiednim zakresie zarówno rzeczywistej woli podmiotu
składającego oświadczenie woli, jak i wzbudzonego przez to oświadczenie zaufania innych
osób. Z jednej więc strony określone znaczenie przypisuje się woli podmiotu składającego
oświadczenie, z drugiej zaś strony dąży się do ochrony interesów osoby, która działa
w
zaufaniu do ustalonego przez siebie sensu otrzymanego oświadczenia woli, jeżeli przy
jego interpre
tacji dołożyła należytej staranności. Jest to między innymi efekt spostrzeżenia,
że osoba składająca oświadczenie woli powinna zadbać o poprawność jego sformułowania
i odpowiada (w znaczeniu ponoszenia prawnych konsekwencji) za niestaranne,
a w konsekwencj
i nieprecyzyjne jego ukształtowanie. Powstaje jednak pytanie, kiedy sens
oświadczenia woli nadany mu przez odbiorcę będzie można uznać za właściwy i miarodajny
dla oceny skutków prawnych oświadczenia. Przepis art. 65 § 1 kc nakazuje uwzględniać przy
wykładni oświadczenia woli okoliczności, w których zostało ono złożone, zasady współżycia
społecznego oraz ustalone zwyczaje. Natomiast w umowach należy przede wszystkim badać
zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Przy czym,
jeśli oświadczenie woli (umowa) sformułowana jest w języku, w postaci mówionej lub pisanej,
niezbędne jest odwołanie się do dyrektyw wykładni językowej, tzn. należy uwzględnić
kontekst językowy i sytuacyjny.
Zakresem normy prawnej wyn
ikającej z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp objęta jest
również sytuacja, w której pomimo zadeklarowania przez wykonawcę w ofercie, że jej treść
odnośnie przedmiotu świadczenia jest zgodna z opisem przedmiotu zamówienia,
nie znajduje to potwierdzenia w
zażądanych – na zasadzie art. 104 (etykiety), art. 105
(certyfikaty) lub art. 106 (inne dokumenty) ustawy pzp (przy czym ten ostatni art. jest
odpowiednikiem regulacji zawartej w art. 25 ust. 2 pkt 2 popzp)
– przez zamawiającego
Sygn. akt KIO 2217/22
i
składanych przez wykonawcę – co do zasady wraz z ofertą (o czym z kolei stanowi art. 107
ust. 1 pzp)
– przedmiotowych środkach dowodowych. Stąd zostały one zdefiniowane w art. 6
pkt 20 ustawy pzp ja
ko środki służące potwierdzeniu zgodności oferowanych dostaw, usług
lub ro
bót budowlanych z wymaganiami, cechami lub kryteriami określonymi w opisie
przedmiotu zamówienia lub kryteriów oceny ofert, lub wymaganiami związanymi z realizacją
zamówienia.
W szczególności stosownie do art. 105 ust. 1 pzp w celu potwierdzenia zgodności
ofero
wanych robót budowlanych, dostaw lub usług z wymaganiami, cechami lub kryteriami
określonymi w opisie przedmiotu zamówienia lub kryteriami oceny ofert, lub wymaganiami
związanymi z realizacją zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców złożenia
certyfikatu wydanego przez jed
nostkę oceniającą zgodność lub sprawozdania z badań
przeprowadzonych przez tę jednostkę. Z kolei według art. 106 ust. 1 zd. 1 pzp zamawiający
może żądać innych niż wskazane w art. 104 i art. 105 przedmiotowych środków
dowodowych na p
otwierdzenie, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
spełniają określone przez zamawiającego wymagania, cechy lub kryteria, jeżeli są one
niezbędne do przeprowadzenia postępowania.
Dokumenty zaliczane do przedmiot
owych środków dowodowych należy rozpatrywać
jako kwalif
ikowaną formę potwierdzenia zgodności oferowanego świadczenia z wymaganym
przez zamawia
jącego. Innymi słowy zadeklarowana przez wykonawcę treść oferty musi
w
takim przypadku dodatkowo znaleźć odzwierciedlenie w dokumentach co do zasady
poc
hodzących od niezależnego od wykonawcy podmiotu. W konsekwencji brak takiego
kwalifikowanego potwierdzenia
również jest podstawą do odrzucenia oferty jako niezgodnej
z
warunkami zamówienia, co przejawiać się może w aspekcie zarówno formalnym –
niezg
odności z postanowieniem formułującym żądanie złożenia takich dokumentów,
jak i przede wszystkim materialnym
– niewykazaniu zgodności oferowanego przedmiotu
świadczenia z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie wymagań, cech lub parametrów,
które miały znaleźć potwierdzenie w tych dokumentach.
Rea
sumując, konsekwencją niezłożenia dokumentu, który będzie potwierdzał treść
oferty
odnośnie przedmiotu świadczenia, jest konieczność odrzucenia na podstawie art. 226
ust. 1 pkt 5 ustawy pzp oferty jako nieodpowiadaj
ącej merytorycznym warunkom
zamówienia, z zastrzeżeniem zastosowania procedury uzupełniania z art. 107 ust. 2 ustawy
pzp, jeżeli zamawiający przewidział to w dokumentach zamówienia. Niezależenie od tego
zamaw
iający na podstawie art. 107 ust. 4 ustawy pzp może żądać od wykonawców
wyjaśnień dotyczących przedmiotowych środków dowodowych.
W
okolicznościach rozstrzyganej sprawy Odwołujący nie dostrzega paradoksu,
że domaga się, aby nieprawidłowe odrzucenie jego oferty jako niezgodnej z warunkami tego
Sygn. akt KIO 2217/22
zamówienia zastąpić równie nieprawidłowym – a nawet w jeszcze większym stopniu,
gdyż miałoby dotyczyć oferty najkorzystniejszej według kryteriów oceny ofert – odrzuceniem
oferty Przyst
ępującego. Tymczasem zarówno Odwołujący, jak i Przystępujący nie dołożyli
nale
żytej staranności przy sporządzaniu treści oferty, co jednak nie spowodowało, że z kolei
przy do
łożeniu należytej staranności przez Zamawiającego przy badaniu tych ofert nie mógł
i nie powinien on co najmniej zidenty
fikować kwestie objęte zarzutami odwołania jako
wym
agające wezwania do wyjaśnienia treści oferty. Niezależnie od tego Zamawiający winien
– przy zastosowaniu zarówno reguł wykładni oświadczeń woli z Kodeksu cywilnego,
jak i instytucji poprawienia oczywistych omy
łek pisarskich – na podstawie całokształtu
informacji zawartych w
złożonych dokumentach ustalić właściwą treść oświadczenia woli co
do
przedmiotu świadczenia.
Różnica pomiędzy Odwołującym a Przystępującym jest taka, że ten ostatni, choć
już po otwarciu ofert, dostrzegł popełnione uchybienia i sam zgłosił je Zamawiającemu,
postępując w istocie w sposób transparentny. Natomiast Odwołujący – choć w żadnym
dokumencie oferty nie
zawarł informacji, że pomimo odmiennej marki i oznaczenia
kodowego de facto oferuje oprawy
w zasadzie tożsame z tymi wprost wskazanymi
w dokumentacji technicznej SWZ
– nieracjonalnie oczekiwał, że Zamawiający będzie
w stanie samodzielnie d
ojść do takiego wniosku. Tym niemniej nic nie stało na przeszkodzie,
aby Zamawiający przed podjęciem decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego, wezwał go
do
wyjaśnienia powodów niezłożenia obliczeń dla opraw, które prima facie mogły mu się
wy
dawać nieznane.
Reasumując, o ile odrzucenie oferty Odwołującego było nieprawidłowe, o tyle nie było
również podstaw do odrzucenia oferty Przystępującego, więc odwołanie w całości podlega
oddaleniu, gdyż naruszenie przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp nie miało
wpływu na ustalony przez niego prawidłowo wynik prowadzonego postępowania, czyli wybór
oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej.
Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 553 zd. 1 ustawy pzp
– orzekła, jak w pkt 1. sentencji.
Poniew
aż Odwołujący w całości przegrał sprawę, stosownie do tego wyniku został
ob
ciążony kosztami postępowania odwoławczego, na które złożył się uiszczony przez niego
wpis oraz uzasadnione koszty Zam
awiającego poniesione na wynagrodzenie pełnomocnika
(potwierdzone złożonym do zamknięcia rozprawy rachunkiem), stąd na podstawie art. 557
ustawy
pzp w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 2 pkt 1 przywołanego powyżej
rozporządzenia orzeczono, jak w pkt 2. sentencji.