KIO 2069/22 WYROK dnia 26 sierpnia 2022 r.

Sygn. akt: KIO 2069/22 

WYROK 

z dnia 26 sierpnia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Beata Konik 

Protokolant:            

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  24  sierpnia  2022  r. 

w  Warszawie  odwołania  wniesionego  do 

Prezesa  Kra

jowej  Izby  Odwoławczej  8  sierpnia  2022  roku  przez  odwołującego  PGNiG 

Gazoprojekt  spółkę  akcyjną  z  siedzibą  we  Wrocławiu,  w  postępowaniu  prowadzonym 

przez  zamawiającego  Operatora  Gazociągów  Przesyłowych  GAZ-SYSTEM  spółkę 

akcyjną  z  siedzibą  w  Warszawie,  przy  udziale  wykonawcy  M.  S.  prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  firmą  Górnośląska  Pracownia  Projektowa  M.  S.  z 

siedzibą w Wojkowicach zgłaszającego  przystąpienie do postępowania odwoławczego po 

stronie Zama

wiającego,  

orzeka: 

1.  Oddala 

odwołanie.  

Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i:  

z

alicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego 

t

ytułem wpisu od odwołania oraz po 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset 

złotych,  zero  groszy),  stanowiącą  koszt  poniesiony  przez  Odwołującego  i 

Zamawiającego z tytułu zastępstwa przed Izbą. 

Zasądza  od  Odwołującego  na  rzecz  Zamawiającego  kwotę  3  600  zł  00  gr 

(słownie: trzy tysiące sześćset złotych, zero groszy) stanowiącą koszt poniesiony 

przez 

Zamawiającego z tytułu zastępstwa przed Izbą.  

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 u

stawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.U.  z  2019  r.  poz.  2019  ze  zm.),  tj.  z  dnia  22  lipca  2022  r. 

(Dz.U.  z  2022  r.  poz.  1710),  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  14  dni  od  dnia  jego 

doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 2069/22 

UZASADNIENIE 

Operator  Gazociągów  Przesyłowych  GAZ-SYSTEM  spółka  akcyjna  z  siedzibą  w 

Warszawie, 

(dalej:  „Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  sektorowego  zamówienia  publicznego  pn.:  „Wykonanie 

dokumentacji  projektowej  wraz  z  nadzorem  autorskim  dla  budowy  stacji  pomiarowej 

Q=250.

000  Długa  Goślina  wraz  z  gazociągiem  przyłączeniowym  oraz  z  układami 

włączeniowymi”, numer referencyjny: ZP/2022/04/0061/POZ. 

Przedmiotowe postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest prowadzone 

na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 

r. poz. 2019 ze zm.), tj. z dnia 22 lipca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1710), (dalej: 

„ustawa 

Pzp”). 

Szacunkowa  wartość  zamówienia  jest  wyższa  od  kwot  wskazanych  w  przepisach 

wykonawczych wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy Pzp. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej z 15 kwietnia 2022 r. nr 2022/S 075-205533. 

W  postępowaniu  tym  PGNiG  Gazoprojekt  spółka  akcyjna  z  siedzibą  we  Wrocławiu 

(dalej:  „Odwołujący”)  8  sierpnia  złożył  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

wobec: 

1)  zaniechania 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  wykonawcę  Górnośląska  Pracownia 

Projektowa  M.  S.,  (dalej: 

„GPP”  lub  „Przystępujący”),  mimo  iż  złożone  przez  GPP 

wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny,  a  oferta 

złożona  przez  GPP  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia, 

zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę Wiertconsulting Sp. z o.o., 

(dalej: 

„Wiertconsulting”), mimo  iż  złożone  przez  Wiertconsulting  wyjaśnienia wraz z 

dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny,  a  oferta  złożona  przez 

Wiertconsulting zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

wyboru oferty GPP, mimo iż oferta ta powinna podlegać odrzuceniu w postępowaniu. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

1)  art.  224  ust.  4  i  5  ustawy  Pzp 

przez  zaniechanie  przeprowadzenia  pogłębionej, 

merytorycznej  analizy  wyjaśnień  złożonych  przez  GPP  i  poprzestanie  na  jedynie 

formalnej ich ocenie, co doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty GPP, mimo 

że  wykonawca  ten  jedynie  w  sposób  formalny  dopełnił  procedury  wyjaśnienia,  nie 

uwzględnił  w  wyjaśnieniach  wszystkich  wymaganych  informacji  i  nie  obalił 

domniemania,  że  cena  oferty  jest  rażąco  niska,  a  szczegółowa  analiza 

przedstawionych  wyjaśnień  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku 

do przedmiotu zamówienia, 

2)  art.  224  ust.  4  i  5  ustawy  Pzp 

przez  zaniechanie  przeprowadzenia  pogłębionej, 

merytorycznej  analizy  wyjaśnień  złożonych  przez  Wiertconsulting  i  poprzestanie  na 

jedynie  formalnej  ich  ocenie,  co  doprowadziło  do  zaniechania  odrzucenia  oferty 

Wiertconsulting,  mimo  że  wykonawca  ten  jedynie  w  sposób  formalny  dopełnił 

procedury  wyjaśnienia,  nie  uwzględnił  w  wyjaśnieniach  wszystkich  wymaganych 

informacji i nie obalił domniemania, że cena oferty jest rażąco niska, a szczegółowa 

analiza prz

edstawionych wyjaśnień potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę 

w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

3)  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp 

w  związku  z  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp  przez 

zaniechanie odrzucenia oferty GPP, mimo  iż  złożone  wyjaśnienia wraz  z  dowodami 

nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, a ponadto oferta zawiera rażąco niską cenę 

w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

4)  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp 

w związku z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp przez zaniechanie 

odrzucenia oferty Wiertconsulting, mimo iż złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie 

uzasadniają podanej w ofercie ceny, a ponadto oferta zawiera rażąco niską cenę w 

stosunku do przedmiotu zamówienia, 

5)  art.  239  ust.  1  ustawy  Pzp 

w związku z art. 16 pkt 1  ustawy Pzp oraz art. 17 ust. 2 

ustawy  Pzp  przez 

wadliwy  wybór  oferty  najkorzystniejszej  w  Postępowaniu, 

niezgodnie  z  przepisami  ustawy  Pzp 

i  w  sposób  niezapewniający  zachowania 

uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. 

W 

związku z powyższym, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie 

Zamawiającemu: 

unieważnienie czynności wyboru oferty, 

powtórzenie czynności badania i oceny ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej, 

3)  odrzucenie ofert GPP oraz Wiertconsulting. 

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, co następuje.  

W pi

erwszej kolejności Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu odwołania.  

Odwołujący  wskazał,  że  jest  uczestnikiem  postępowania,  a  jego  oferta  została 

sklasyfikowana  na  3  pozycji  rankingu  ofert. 

W  wyniku  naruszenia  przez  Zamawiającego 

przepisów  ustawy  Pzp,  interes  Odwołującego  w  uzyskaniu  zamówienia  doznał  uszczerbku, 

gdyż  w  przypadku  zgodnego  z  przepisami  PZP  odrzucenia  ofert  GPP  i  Wiertconsulting  to 

oferta Odwołującego mogłaby zostać wybrana przez Zamawiającego jako najkorzystniejsza 

w Postępowaniu. 

Następnie  Odwołujący  wskazał  na  brak  rzetelnych  i  precyzyjnych  wyjaśnień  w 

zakresie  ceny,  zarówno  w  odniesieniu  do  wyjaśnień  złożonych  przez  GPP,  jak  i 

Wiertconsulting. 

Odwołujący podkreślił, że GPP w wyjaśnieniach datowanych na 14 czerwca 

2022 r. wskaza

ł wyłącznie, że: 

1. podstawową przesłanką oferty była wycena dokumentacji według „środowiskowych zasad 

wycen prac projektowych Izby Projektowania Budowlan

ego” 2006, 

2.  przed  złożeniem  oferty  zapoznano  się  z  dostępnymi  mapami,  zagospodarowaniem 

przestrzenny

m oraz materiałami udostępnionymi w ramach przetargu przez Zamawiającego, 

3. wskazano podstawowe wyceniane elementy. 

Zdaniem  Odwołującego  wyjaśnienia  te  są  bardzo  lakoniczne,  jednostronicowe  i  nie 

zawierają  żadnych  konkretnych  informacji  na  temat  sposobu  obliczenia  ceny,  oprócz 

skrótowej kalkulacji obejmującej tylko kilka elementów (wizja terenu, szacowane 4 wyjazdy, 

koszt  opracowania  dokumentacji,  koszt  ma

teriałów  geodezyjnych,  badania  geologiczne, 

drukowanie  dokumentacji,  nadzór  autorski  i  szacowany  zysk),  bez  wskazania  sposobu  i 

podstawy wyliczenia tych elementów. 

Odwołujący uważa, że choć  wyjaśnienia Wiertconsulting  są znacznie obszerniejsze, 

to  jednak  n

ie  zawierają  żadnych  konkretnych  i  precyzyjnych  informacji,  a  tylko  ogólne 

stwierdzenia,  poczynione  je

dynie  w  celu  zadośćuczynienia  wymogom  formalnym. 

Odwołujący  podkreślił,  że  Wiertconsulting  złożył  w  odniesieniu  do  wszystkich  argumentów 

wyłącznie  własne  oświadczenia,  w  stosunku  do  których  nie  przedstawił  dowodów  na  ich 

potwierdzenie, a nawet ich nie upraw

dopodobnił, przykładowo wyjaśnienia zawierają: 

1. porównanie z cenami zawartymi w innych ofertach – co nie ma związku z własną 

kalkulacją ceny oferty przez wykonawcę, 

2. orzecznictwo KIO 

– również bez znaczenia dla kalkulacji ceny oferty, 

3.  Wiertconsultin

g  przedstawił  w  jego  opinii  szczegółową  kalkulację  ceny  oferty  – 

jednak kalkulacja ta, oprócz dwóch pozycji związanych z nadzorem autorskim (wycenianych 

w 

ofercie  odrębnie)  i  badaniami  geologicznymi  (również  wycenianymi  odrębnie),  zawiera 

jedynie 4 pozycje

, zagregowane na dużym poziomie ogólności, tzn.: 

a. wykonanie dokumentacji projektowej, 

b. koszty dojazdu, 

c. koszty pozostałe, ryzyko, 

d. 

zakładany zysk, 

4. ilość osób, którymi wykonawca dysponuje – jednak bez wskazania, ile osób, przy 

jakim  zaangażowaniu  godzinowym  i  za  jakim  wynagrodzeniem  będzie  realizować  ten 

konkretny przedmiot zamówienia, 

5.  wdrożone  zabezpieczenia  na  wypadek  covid  –  również  bez  znaczenia  dla 

wyliczenia  ceny  (Wiertconsulting  nie  wskazał,  jaki  wpływ  mają  te  zabezpieczenia  na 

zaoferowa

ną cenę). 

W  ocenie  Odwołującego  powyższa  analiza  prowadzi  do  wniosku,  że  ani  GPP,  ani 

Wiertconsulting  nie  uczynili  zadość  ciążącemu  na  nich  obowiązkowi  i  nie  wyjaśnili 

Zamawiającemu w sposób konkretny i jednoznaczny sposobu kalkulacji ceny złożonej oferty, 

a  tym  samym  nie  obalili  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  ich  ofert.  Zamawiający  z  kolei 

zaniechał  przeprowadzenia  pogłębionej,  merytorycznej  analizy  wyjaśnień  złożonych  przez 

GPP i Wiertconsulting, poprzestając na jedynie formalnej ich ocenie. 

W  szczególności  należy  wskazać,  że  dla  uwiarygodnienia  i  uprawdopodobnienia 

prawidłowości  kalkulacji  ceny  ofertowej  konieczne  jest  przedstawienie  pracochłonności 

przewidzianej  na  opracowanie  dokumentacji  będącej  przedmiotem  zamówienia.  Ani  GPP, 

ani  Wiertconsulting  nie 

wykazali  podwykonawstwa  w  ofertach,  więc  co  najmniej  na  tym 

etapie  należy  założyć  że  całość  prac  wykonają  oni  samodzielnie,  zatem  wykazanie 

pracochłonności  wraz  ze  wskazaniem  wynagrodzenia  dla  osób  realizujących  czynności, 

powiązanego  z  poziomem  pracochłonności,  jest  niezbędne  dla  oceny,  czy  założona  w 

ofercie  cena  nie  jest  rażąco  niska.  Odwołujący  przywołał  stanowisko  Izby  wyrażone  w 

wyroku z dnia 7 lipca 2021 r., sygn. akt KIO 1462/21 

oraz stanowisko Sądu Okręgowego w 

Warszawie zawarte w wyroku o sygn. akt XXIII Ga 255/18. 

Odwołujący  podkreślił,  że  ani  GPP,  ani  Wiertconsulting,  nie  przedstawili  wraz  z 

wyjaśnieniami  żadnych  dowodów  na  potwierdzenie  realności  ceny,  a  zastosowana 

metodologia  wyjaśnień  sugeruje,  że  nie  poczynili  próby  wywiązania  się  z  obowiązku 

koniecznego  do  spełnienia  w  wyjaśnieniach  dotyczących  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny. 

Odwołujący  wskazał  przy  tym  na  stanowisko  Izby  wyrażone  w  wyroku  z  dnia  30  grudnia 

2021 r. KIO 3639/21, w którym Izba wskazała, iż biorąc pod uwagę, że wezwanie kierowane 

jest  do  profesjonalnego  uczestnika  obrotu  gospodarczego,  wobec  które  stosowany  jest 

miernik podwyższonej staranności zgodny z art. 355 § 2 ustawy Kodeks cywilny, wykonawca 

powinien  zdawać  sobie  sprawę,  że  na  potwierdzenie  realności  ceny  zobowiązany  jest 

dołączyć dowody. Ponadto Odwołujący za tym orzeczeniem wskazał, że choć ustawodawca 

ni

e  określił  ile  razy  zamawiający  może  wzywać  wykonawców  do  złożenia  wyjaśnień,  to 

p

onowne  wezwania  do  wyjaśnienia  informacji,  przy  zaniechaniu  rzetelnego  i  starannego 

działania  wykonawcy  podczas  pierwotnie  złożonych  wyjaśnień,  niepopartych  dowodami, 

n

ależy uznać za naruszenie nie tylko art. 224 ust. 1, ale również art. 16 Pzp.  

W związku z powyższym wywodem, w ocenie Odwołującego w tym przypadku mimo 

prawidłowego  wezwania  Zamawiającego,  obaj  wykonawcy  nie  dochowali  należytej 

staranności  jako  profesjonaliści  w  branży  i  nie  przedstawili  wystarczających  dowodów 

potwierdzających realność zaoferowanej ceny, choćby precyzyjnej i szczegółowej kalkulacji 

(przedstawionych  przez  o

bu  wykonawców  bardzo  ogólnikowych  wyliczeń  nie  można  uznać 

za szczegółowe). 

W 

ocenie  Odwołującego  wyjaśnienia  zarówno  GPP,  jak  i  Wiertconsulting,  nie 

zawierają ponadto informacji bezwzględnie wymaganych na gruncie ustawy Pzp. Odwołujący 

przypomniał, że art. 224 ust. 4 ustawy Pzp przesądza, że w przypadku zamówień na roboty 

budowlane lub usługi, zamawiający jest obowiązany żądać wyjaśnień, o których mowa w ust. 

1, co najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6, co oznacza, że w przypadku usług 

projekto

wych złożone przez Wykonawców wyjaśnienia ceny oferty muszą dotyczyć: 

1.  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowe

j,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10 

października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  lub  przepisów  odrębnych 

właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie, 

2.  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

W 

ocenie Odwołującego wyjaśnienia GPP nie zawierają żadnych informacji na temat 

zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy oraz z przepisami z zakresu prawa pracy 

i zabezpieczenia społecznego. 

Jak  wskazał  Odwołujący  wyjaśnienia  Wiertconsulting  w  odniesieniu  do  zgodności  z 

przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy  oraz  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i 

zabezpieczenia społecznego zawierają jedynie dwa ogólnikowe stwierdzenia: 

1. „Wartość kosztów pracy przyjęta do ustalenia ceny uwzględnia wymogi art. 2 ust. 

5 ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (D. U. Nr 

200, poz. 1679 z późn. zm.). Wykonawca oszacował cenę usługi w sposób uwzględniający 

niezbędne  do  poniesienia  nakłady  na  wynagrodzenia.  Cena  oferty  Wykonawcy  w  zakresie 

realizowanej  usługi  pokrywa  te  nakłady  w  stopniu  niezbędnym  do  wykonania  usługi,  przy 

czym  w  celu  ustalenia  minimalnego  wydatku  finansowego,  w  przeliczeniu  na  1  g

odzinę 

pracy, związanego z zatrudnieniem pracownika uwzględniono wymiar czasu pracy w latach 

2025.  Całkowite  wydatki  związane  z  zatrudnieniem  pracownika  leżące  po  stronie 

pracodawcy  obejmują  również  tzw.  koszty  pośrednie  w  tym:  urlopy,  odprawy  emerytalne, 

rentowe,

  nagrody  jubileuszowe,  pranie  odzieży,  środki  czystości  dla  pracowników  i  z  uwagi 

na specyfikę pracy napoje chłodzące, wydatki związane z utrzymaniem biura, zatrudnieniem 

pracownika  do  obsługi  biura,  biurowego,  oraz  do  prac  do  nadzoru,  dowóz  pracowników, 

szkolenia, badania lekarskie (posiłki regeneracyjne przysługują pracownikom w pracujących 

w określonych warunkach, dlatego koszt związane z nimi zostały uwzględnione przy wycenie 

określonych czynność indywidualnie).” (s. 10 wyjaśnień), 

oraz: 

2.  „koszty  potwierdzające,  iż  cena  oferty  pokrywa  koszty  wytworzenia  usługi  z 

uwzględnieniem  kosztów  pracy.  Wartość  kosztów  pracy  przyjęta  do  ustalenia  ceny 

uwzględnia  minimalne  wynagrodzenie  za  pracę  ustalonego  na  podstawie  art.  2  ust.  3-5 

ustawy z dnia 1

0 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (D. U. Nr 200, 

poz. 1679 z późn. zm.) tj. oraz konieczne koszty Pracodawcy” (s. 11 wyjaśnień). 

Odwołujący  wskazał,  że  brak  natomiast  w  w/w  wyjaśnieniach  informacji,  jakie 

konkretnie  stawki  zostały  przyjęte  (a  zatem  nie  można  potwierdzić,  czy  są  one  zgodne  z 

przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy),  brak  też  dowodów  potwierdzających  zgodność  z 

przepisami prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. 

Odwołujący  podkreślił,  że  zgodność  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy  oraz 

przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczeń  społecznych  jest  istotna  w  świetle 

postawionych  przez  Zamawiającego  wymogów  dotyczących  zatrudnienia  na  podstawie 

umowy o pracę, wskazując na treść Zamawiający w § 3 ust. 12 Wzoru Umowy w związku z 

pkt III.16 SWZ

. Zdaniem Odwołującego w świetle tych postanowień kwestia zgodności oferty 

z przepisami o kosztach pracy, prawa pracy i zabezpieczeń społecznych nie ma charakteru 

jedynie  hipotetycznego,  a  Zamawiający  będzie  wymagał  zatrudnienia  określonych  wyżej 

osób  na  podstawie  umowy  o  pracę,  a  nie  np.  na  podstawie  umowy  o  stałej  współpracy  z 

osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Powyższe sprawia w ocenie Odwołującego, że 

wyjaśnienia zarówno GPP, jak i Wiertconsulting, są niezgodne z art. 224 ust. 4 ustawy Pzp, 

a złożenie takich wyjaśnień powinno skutkować odrzuceniem oferty. Odwołujący wskazał, że 

a

nalogiczne stanowisko przyjęła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 21 czerwca 2021 r., 

KIO 1412/21.  

Odwołujący wskazał na istotną dysproporcję pomiędzy cenami zawartymi w ofertach 

GPP i Wiertconsulting, a cenami pozostałych ofert podkreślając, że szczególna dysproporcja 

występuje  w  cenie  za  wykonanie  dokumentacji  projektowej,  jest  to  również  najistotniejszy 

wskaźnik cenowy, a jednocześnie ani GPP, ani Wiertconsulting nie wykazał w wyjaśnieniach 

dotyczących  ceny,  w  jaki  sposób  i  przy  założeniu  jakiej  pracochłonności  ustalił  cenę  za  te 

czynności. 

Odwołujący przypomniał, że przedmiotem usługi są prace projektowe świadczone w 

przeważającej  części  przez  projektantów  posiadających  uprawnienia  budowlane  w  swoich 

branżach  (dziewięć  odrębnych  branż  wymagających  takowych  uprawnień).  Rynek 

projektantów  i  ekspertów  jest  obecnie  trudny  i  stanowi  raczej  rynek  pracownika.  Praca 

intelektualna  jaka  jest  do  wykonania  w 

przedmiotowym  zleceniu  jak  każda  tego  typu  praca 

nie daje możliwości istotnego skrócenia niezbędnych czynności koncepcyjnych, decyzyjnych 

bez  uszczerbku  dla  jakości.  Tym  czasem  ceny  za  wykonanie  dokumentacji  wynikające  z 

ofert  GPP  i  Wiertconsulting  stanowi

ą  odpowiednio  49%  i  64%.  Wartość  całych  ofert  w 

stosunku  do  ceny  ustalonej  przez  Zamawiającego  jako  wartość  przedmiotu  zamówienia  to 

odłownio 58% i 79%. W opinii odwołującego są to obiektywne i istotne przesłanki stanowiące 

o  r

ażąco  niskiej  cenie  obu  ofert,  tym  bardziej  jeśli  GPP  i  Wiertconsulting  nie  dostarczyli 

żadnych konkretnych dowodów na obronę odwrotnego twierdzenia. 

W opinii Odwołującego ceny wskazane w ofertach GPP i Wiertconsulting są cenami 

rażąco  niskimi.  Odwołujący  podkreślił,  że  ocena  wyjaśnień  złożonych  zarówno  przez  GPP, 

jak i Wiertconsulting, powinna skutkować stwierdzeniem przez Zamawiającego, że oferty te 

zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia: 

Cena zaoferowana przez GPP: 

W  ocenie  Odwołującego  GPP  poza  bardzo  ogólnymi  stwierdzeniami,  na  jednej 

stronie,  nie  przedstawił  żadnego  uzasadnienia  ani  dowodów  potwierdzających,  że 

zaoferowana  cena  jest  realna.  Sama  jednak  analiza  poszczególnych  wykazanych  w 

formularzu oferty pozycji pozwala wskaza

ć na rażąco niski charakter zaoferowanej ceny oraz 

poszcze

gólnych istotnych części składowych: 

1. Cena za wykonanie dokumentacji projektowej 

2. Cena za metr bieżący wiercenia jest rażąco niska (mowa o obmiarowych pozycjach 

z  oferty,  które  zostały  wymienione  w  formularzu  ofertowym,  co  do  których  wykonawcy 

podawali  ceny  jednostkowe) 

–  150,00  zł/mb,  podczas  gdy  we  wszystkich  pozostałych 

ofertach  przedział  cenowy  wynosił  od  350,00  do  750,00  zł/mb.  Przy  założeniu,  że  otwory 

narzucone  przez  Zamawiającego  mogą  mieć  głębokość  od  0-30  m  p.p.t.,  podwykonawca 

Odwołującego zakłada możliwość wystąpienia skał (przy maksymalnej możliwej głębokości), 

a  jego  cena  obejmuje  zmianę  technologii  wiercenia  (jeśli  zajdzie  taka  konieczność)  oraz 

właściwą  likwidację  odwiertu  (również  poprzez  cementowanie/iłowanie  w  warstwach  słabo 

przepuszczalnych).  Takiego  podejścia  wymaga  sam  Zamawiający  w  OPZ.  W  kontekście 

tego  kwota,  którą  deklaruje  GPP  za  metr  bieżący  wiercenia,  jest  stosowana  w  przypadku 

prac typu: otwory nierurowane od 0 do 6 m lub otwory rurowane od 0 do 6 m 

– czyli prac o 

znacznie mniejszym  zakresie i/lub  w  gorszej  technologii  (bez rur  osłonowych). Oznacza to, 

że  podane  w  ofercie  GPP  ceny  są  na  poziomie  otworów  do  6  m  i  to  w  technologii 

nierurowanej  czyli  tańszej,  podczas  gdy  Zamawiający  wymagał  otworów  rurowanych  i 

głębszych. 

3.  Cena  za  badania  trójosiowe  (badanie  efektywnego  kąta  tarcia  wewnętrznego  i 

spójności  efektywnej)  jest  rażąco  niska  –  wynosi  500,00  zł/sztukę,  podczas  gdy  w 

pozostałych ofertach przedział wynosi od 2 000,00 do 3 500,00 zł/sztukę. Ceny rynkowe za 

takie  badanie  opiewają  na  kwoty  z  przedziału  2  500,00-3  000,00  zł  za  sztukę.  Badanie 

trójosiowe  w  wariancie  TX  CID  jest  najdroższym,  powszechnie  stosowanym  badaniem 

spośród badań laboratoryjnych gruntów, jest to również wariant najbardziej czasochłonny, a 

samo  badanie  wymaga  spe

cjalistycznego,  kosztownego  sprzętu.  Oznacza  to,  że  cena 

wskazana GPP kształtuje się na poziomie 20% średniej rynkowej. 

4.  GPP  wprawdzie  przedstawił  w  wyjaśnieniach  kwotę  za  badania  geologiczne, 

jednak  analiza  kwot  świadczy  o  tym,  że  nie  podał  on  kwoty  za  pozostałe  czynności  na 

wykonanie  dokumentacji  geologicznych,  decyzje  zatwierdzające  projekt  robót  i 

zatwierdzającą  dokumentację  geologiczno-inżynierską.  Stosunek  wartości  wierceń  do  reszt 

prac  zwykle stanowi  stosunek  o

koło 2:1. Struktura zaproponowanych przez GPP wyjaśnień 

nie  umożliwia  stwierdzenia,  czy  w  ogóle  uwzględniono  koszty  prac  związanych  z 
wytworzeniem  dokumentacji  geologicznej  na  podstawie  przeprowadzonych  badań 

geologicznych. 

5.  GPP  nie  ujawnił,  w  jaki  sposób  i  czy  w  ogóle  uwzględnił  w  ofercie  koszty 

towarzyszące  przeprowadzeniu  badań,  które  nie  są  wyszczególnione  w  tabeli  formularza 

ofertowego.  Do  takich  kosztów  należą:  koszty  pozyskania  dostępu  do  gruntu  (uzgodnienia, 

odszkodowania,  nawet  w  przypadku  gdy  te

ren  należy  do  Zamawiającego  obowiązują 

procedury,  które  obligują  wykonawcę  do  opracowania  dodatkowych  instrukcji,  nakładają 

pewne obostrzenia, konieczność rekonstrukcji nawierzchni, membran itp.), koszty związane 

z  opracowaniem  dokumentacji  tj.  opinii  geot

echnicznej,  dokumentacji  badań  podłoża 

gruntowego,  projektu  geotechnicznego  (które  zgodnie  z  Rozporządzeniem  Ministra 

Transportu,  Budownictwa  i  Gospodarki  Morskiej  z  dnia  25  kwietnia  2012  r.  w  sprawie 

ustalania  g

eotechnicznych  warunków  posadawiania  obiektów  budowlanych  stanowią 

geotechniczne  warunki  posadowienia)  oraz  koszty  opracowania  projektu  robót 

geologicznych, dokumentacji geologiczno-

inżynierskiej i dokumentacji hydrogeologicznej (wg 

OPZ  wymagana  warunkowo)

,  których  zgodnie  z  ww.  Rozporządzeniem  wymaga  się  dla 

obiektów  II  kategorii  geotechnicznej  w  złożonych  warunkach  gruntowo-wodnych  oraz  dla 

obiektów  wszystkich  kategorii  (I-III)  w  skomplikowanych  warunkach  gruntowo-wodnych.  W 

ofercie Odwołującego łączna kwota za powyższe elementy wyniosła 37 500,00 zł (w tym 10 

000,00 zł za opcjonalną dokumentację hydrogeologiczną). 

6. GPP wskazał na szacowane 4 wyjazdy w teren bądź w sprawach urzędowych. Z 

bogatego  długoletniego  doświadczenia  Odwołującego  wynika,  że  w  zależności  od  ilości 

zagadnień  do  wyjaśnienia  w  ścieżce  formalnej,  od  wybranego  wykonawcy  (na  etapie 

nadzoru  autorskiego)  dla  zadania  o  charakterze  dużej  stacji  gazowej  wyjazdów  może  być 

kilkanaście, zatem pozycja ta jest ewidentnie niedoszacowana. 

GPP powołał się w wyjaśnieniach na środowiskowe zasady wycen prac projektowych 

Izby  Projektowania  Budowlanego  2006 

–  są  to  zasady,  który  się  nie  używa,  obecnie 

obowiązują Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych – 2016, wobec nieaktualnej w 

sposób  istotny  podstawy  przyjętej  do  wyceny  prac,  uzyskane  wyniki  można  uznać  za 

obarczone  poważną  wadą.  Ponadto  jeżeli  jednak  GPP  używał  zasad  środowiskowych 

wyceny  prac  projektowych,  powinien  był  załączyć  wyliczenie  ceny  wynikające  z 

zastosowanej metodologii, czego nie uczynił. 

Cena zaoferowana przez Wiertconsulting: 

Cena za wykonanie dokumentacji projektowej 

Wiertconsulting  nie  ujawnił,  w  jaki  sposób  i  czy  w  ogóle  uwzględnił  w  ofercie  koszty 

towarzyszące  przeprowadzeniu  badań,  które  nie  są  wyszczególnione  w  tabeli  formularza 

ofertowego.  Do  takich  kosztów  należą:  koszty  pozyskania  dostępu  do  gruntu  (uzgodnienia, 

odszkodowania,  nawet  w  przypadku  gdy  teren  należy  do  Zamawiającego  obowiązują 

procedury,  które  obligują  wykonawcę  do  opracowania  dodatkowych  instrukcji,  nakładają 

pewne 

obostrzenia, konieczność rekonstrukcji nawierzchni, membran itp.), koszty związane 

z  op

racowaniem  dokumentacji  tj.  opinii  geotechnicznej,  dokumentacji  badań  podłoża 

gruntowego,  projektu  geotechnicznego  (które  zgodnie  z  Rozporządzeniem  Ministra 

Transportu,  Budownictwa  i  Gospodarki  Morskiej  z  dnia  25  kwietnia  2012  r.  w  sprawie 

ustalania  geotechnicznych  warunków  posadawiania  obiektów  budowlanych  stanowią 

geotechniczne  warunki  posadowienia)  oraz  koszty  opracowania  projektu  robót 

geologicznych, dokumentacji geologiczno-

inżynierskiej i dokumentacji hydrogeologicznej (wg 

OPZ  wymagana  warunkowo),  których  zgodnie  z  ww.  Rozporządzeniem  wymaga  się  dla 

obiektów  II  kategorii  geotechnicznej  w  złożonych  warunkach  gruntowo-wodnych  oraz  dla 

obiektów  wszystkich  kategorii  (I-III)  w  skomplikowanych  warunkach  gruntowo-wodnych.  W 

ofercie Odwołującego łączna kwota za powyższe elementy wyniosła 37 500,00 zł (w tym 10 

000,00 zł za opcjonalną dokumentację hydrogeologiczną). 

Odwołujący wskazał, że w przepisach prawa brak jest legalnej definicji „rażąco niskiej 

ceny”, zatem sposób jej interpretowania wypracowało orzecznictwo sądów okręgowych oraz 

KIO.  Zgodnie  z  tym  utrwalonym  orzecznictwem,  o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić 

wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez 

wykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Ponadto  cena  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  będzie  ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie 

będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi danemu wykonawcy, bez strat i 

finansowania  wykonania 

zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne, 

zamówienie  to  wykonać.  Odwołujący  argumentował,  że  w  wyroku  KIO  1562/11 

(przytaczanym  również  w  kolejnym  orzecznictwie  i  zachowującym  swoją  aktualność  na 

grun

cie  obecnie  obowiązującej  ustawy  PZP)  stwierdzono,  że  cena  rażąco  niska  jest  ceną 

nierea

listyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot 

zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów  i  w 

takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym ceny 

wyznaczane  są  m.in.  poprzez  ogólną  sytuację  gospodarczą  panującą  w  danej  branży  i  jej 

otoczeniu 

biznesowym, 

postęp 

technologiczno-organizacyjny 

oraz 

obecność 

i 

fun

kcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę  uwagę,  że  w  przedmiotowej  sprawie  nie  będą  miały 

zastosowania  argumenty  typowe  dla  oceny  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  w  ofertach  na 

świadczenie usług intelektualnych (jak np. w wyroku KIO 1358/19),  odnoszące się do tego, 

że  przy  kosztach  osobowych  praca  lub  usługa  jest  warta  tle  na  ile  wycenia  ją  osoba  je 

świadcząca,  to  bowiem  ona  wie  najlepiej,  ile  jest  warta  praca  którą  ma  świadczyć  — 

ustawodawca  zaś  w  tym  zakresie,  poza  jej  minimalną  wartością,  nie  narzuca  żadnych 

średnich stawek lub kosztów, zatem wykonawca nie może zostać narażony na zarzut rażąco 

niskiej ceny swojej oferty, tylko z tego względu, że udało mu się znaleźć osoby świadczące 

usługi  intelektualne  za  wynagrodzenie  znacznie  niższe  niż  przez  osoby  świadczące  takie 

usługi  w  ramach  ofert  innych  wykonawców.  Zdaniem  Odwołującego  stwierdzenie  to  dla 

sytuacji  objętej  przedmiotowym  odwołaniem  nie  jest  prawdziwe  z  przyczyn  opisanych  w 

punkcie  II  d)  ninie

jszego  pisma:  Przedmiotem  usługi  są  prace  projektowe  świadczone  w 

przeważającej  części  przez  projektantów  posiadających  uprawnienia  budowlane  w  swoich 

branżach  (dziewięć  odrębnych  branż  wymagających  takowych  uprawnień).  Rynek 

projektantów  i  ekspertów  jest  obecnie  trudny  i  stanowi  raczej  rynek  pracownika.  Praca 

intelektualna  jaka  jest  do  wykonania  w  przedmiotowym  zleceniu  jak  każda  tego  typu  praca 

nie daje możliwości istotnego skrócenia niezbędnych czynności koncepcyjnych, decyzyjnych 

bez uszczerbku dla jako

ści. 

Odwołujący podkreślił, że przedmiot zamówienia ma charakter strategiczny ponieważ 

dotyczy  usług  projektowych  w  odniesieniu  do  jednej  z  największych  w  Polsce  stacji 

gazowych  (zwykle  obiekty  maja  przepustowość  kilka-kilkadziesiąt  tysięcy  normalnych 

metr

ów  na  godzinę,  w  przedmiotowym  przypadku  jest  to  250  tysięcy).  Dodatkowo 

Zamawiający  posiada  restrykcyjne  procedury  i  wymagania jakościowe,  które  z  racji  choćby 

zapewnienia bezpieczeństwa muszą zostać spełnione. Zakładanie zatrudnienia do realizacji 

przedm

iotu  zamówienia  osób  bez  istotnego  rzeczywistego  doświadczenia  (pomimo 

spełniania  formalnych  warunków)  w  realizacji  podobnych  obiektów  w  przedmiotowym 

przypadku  nie  powinno  mieć  miejsca  w  dobrze  pojętym  interesie  Wykonawcy  i 

Zamawiającego. 

Zarówno oferta GPP, jak i oferta Wiertconsulting to opinii w Odwołującego, bazującej 

na  przedstawionych  w  odwołaniu  wyjaśnieniach  i  dowodach,  oferty  z  rażąco  niską  ceną 

właśnie  w  odniesieniu  do  wartości  rynkowej.  Odwołujący  jest  podmiotem  posiadającym 

ponad 70-

letnie doświadczenie w branży gazowniczej, członkiem Grupy Kapitałowej PGNiG 

S.A. i czynnym członkiem Izby Gospodarczej Gazownictwa, który od wielu lat bierze udział w 

postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych, obejmujących przedmioty zamówienia 

podobne  do  prz

edmiotu  Postępowania,  w  tym  ogłaszanych  przez  Zamawiającego.  Dzięki 

temu  Odwołujący  posiada  szeroką  wiedzę  o  uwarunkowaniach  rynkowych,  w  tym  o 

minimalnych akceptowalnych poziomach cen umożliwiających wypracowanie zysku na rynku 

projektowania  tego  typu  inw

estycji,  jak  również  o  sposobach  wyliczania  cen  ofertowych  i 

aktualnych  poziomach  cen  ni

ezbędnych  zakupów  i  usług.  Sprawia  to,  iż  jest  w  stanie 

zidentyfikować ewidentne sytuacje, kiedy ceny są rażąco zaniżone i nie uwzględniają zysku 

wykonawcy. 

W 

świetle podniesionych w niniejszym odwołaniu zarzutów oraz powołanych okoliczności nie 

ulega  wątpliwości,  iż  dokonane  naruszenia  przepisów  ustawy  PZP  miały  istotny  wpływ  na 

wynik  Postępowania.  Z  tych  względów  niniejsze  odwołanie  pozostaje  konieczne  i 

uzasadnione, z

atem wnoszę jak w petitum odwołania. 

W  złożonej  pismem  z  22  sierpnia  2022  r.  odpowiedzi  na  odwołanie,  Zamawiający 

wniósł o oddalenie odwołania w całości.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  rozpoznając  na  rozprawie  złożone  odwołanie  

i  uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  stanowiska  stron złożone  na  piśmie  i  podane  do  protokołu 

rozprawy 

ustaliła, co następuje.  

Odwołującemu  zgodnie  z  treścią  w  art.  505  ustawy  Pzp  przysługują  środki  ochrony 

prawnej,  ponieważ  jest  wykonawcą  biorącym  udział  w  postępowaniu  o  to  zamówienie 

publiczne.  

12  sierpnia  2022  r.  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  w  charakterze 

uczest

nika  postępowania,  po  stronie  Zamawiającego,  skutecznie  zgłosił  wykonawca  M.  S. 

prowad

zący działalność gospodarczą pod firmą Górnośląska Pracownia Projektowa M. S. z 

siedzibą w Wojkowicach (dalej: „Przystępujący”). 

Odwołanie  zostało  rozpoznane  w  granicach  zawartych  w  nim  zarzutów  (art.  555 

ustawy  Pzp),  podtrzymanych  na  rozprawi

e  z  uwzględnieniem  zasady  kontradyktoryjności 

postępowania (art. 534 ust. 1 ustawy Pzp). Rozpoznając przedmiotowe odwołanie Izba miała 

na  uwadze  treść  akt  postępowania (§8  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  w  sprawie 

postępowania  przy  rozpoznawaniu  odwołań  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą  z  dnia  30 

grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2453). Izba przy rozpoznaniu sprawy miała na uwadze 

ponadto  stanowiska  Stron 

i  Przystępujących  zaprezentowane  zarówno  w  pismach 

procesowych, 

w  tym  w  odpowiedzi  na  odwołania  jak  i  podczas  rozprawy  oraz  złożone 

dowody.  

Izba ustaliła następujące okoliczności faktyczne jako istotne dla rozstrzygnięcia 

sprawy.  

Szacunkowa wartość przedmiot zamówienia została ustalona na kwotę 1.030.945,80 

zł, co stanowi równowartość 231 485,94 euro. 

Kwota, 

jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie zamówienia  to  1 

268 063,33 zł brutto. 

Do upływu terminu składania ofert złożone zostały następujące oferty: 

1.  PGNIG  Gazoprojekt  S.A.,  adres  ul.  Strzegomska  55A,  kod  53-611,  miasto 

Wrocław,  województwo  dolnośląskie,  kraj  Polska  –  oferta  nr  1,  Maksymalne 

wynagrodzenie netto 1 384 887,60 PLN, Maksymalne wynagrodzenie brutto 1 703 

411,75 PLN, 

2.  Wiertconsulting  Sp.  z  o.o.,  adres  ul.  Trzebiatowska  29A,  kod  60-432,  miasto 

Poznań,  województwo  wielkopolskie,  kraj  Polska  –  oferta  nr  2,  Maksymalne 

wynagrodzenie  netto  812  131,20  PLN,  Maksymalne  wynagrodzenie  brutto  998 

921,38 PLN, 

3.  GAS-ENGINEERING  J.  H.,  adres  ul.  gen.  Hallera  20,  kod  41-709,  miasto  Ruda 

Śląska,  województwo  śląskie,  kraj  Polska  –  oferta  nr  3,  Maksymalne 

wynagrodzenie netto 1 655 290,00 PLN, Maksymalne wynagrodzenie brutto 2 036 

006,70 PLN, 

4.  RS  Energy  Sp.  z  o.o.,  adres  ul.  Skierniewicka  10A,  kod  01-230,  miasto 

Warszawa,  województwo  mazowieckie,  kraj  Polska  –  oferta  nr  4,  Maksymalne 

wynagrodzenie netto 1 589 913,00 PLN, Maksymalne wynagrodzenie brutto 1 955 

592,99 PLN, 

Górnośląska Pracownia Projektowa M. S., adres ul. Jana III Sobieskiego 497, kod 

580,  miasto  Wojkowice,  województwo  Śląskie,  kraj  Polska  –  oferta  nr  5, 

Maksymalne wynagrodzenie netto 588 000,00 PLN, Maksymalne wynagrodzenie 

brutto 723 240,00 PLN.  

Powyższych  ustaleń  Izba  dokonała  na  podstawie  treści  Protokołu  postępowania 

sporządzonego na druku ZP-PN.  

Zamawiający  skierował  do  Przystępującego  i  do  wykonawcy  Wiertconsulting 

wezwania z 9 czerwca 2022 r. o tożsamej treści:  

„Działając  na  podstawie  art.  224  ust.  2  pkt  1  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. 2021 poz. 1129), zwanej dalej „ustawą”, Zamawiający wzywa 

Wykonawcę  do  udzielenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia dowodów  w  zakresie wyliczenia ceny 

oferty. 

W  ty

m  miejscu  Zamawiający  wskazuje,  iż  wartość  zamówienia  powiększona  o  należny 

podatek od towarów i usług, ustalona przed wszczęciem postępowania wynosi 1 268 063,33 

złotych  brutto,  natomiast  średnia  arytmetyczna  cen  wszystkich  złożonych  ofert 

niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  1  i  10  ustawy  wynosi  1  485 

793,85 złotych brutto. Cena o 30% niższa od wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania, to cena poniżej 887 

złotych  brutto,  natomiast  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert 

niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy to cena poniżej 1 

5,70 złotych brutto. 

Wykonawca  zaoferował  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  za  cenę,  która  jest  niższa  o 

ponad  30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  oraz  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy. 

W związku z tym, Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, 

w zakresie wyliczenia ceny oferty, które mogą dotyczyć w szczególności: 

1) zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy; 

2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo 

związanych z realizacją robót budowlanych; 

3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę; 

4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  p

rzepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu 

za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych 

właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie; 

5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących 

pomocy publicznej; 

6)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

7) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska; 

8)  wyp

ełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia 

podwykonawcy. 

Zamawiający jednocześnie informuje, że: 

1)  zgodnie  z  art.  224  ust.  5  ustawy  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej ceny lub kosztu spoczywa na Wykonawcy; 

2) zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, 

podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli 

złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. 

Ww. wyjaśnienia wraz z dowodami należy dostarczyć w terminie do końca dnia 17.06.2022 r. 

drogą elektroniczną za pośrednictwem korespondencji obsługiwanej przez Portal Zakupowy 

(https://gazsystem.eb2b.com.pl/).” 

Obaj 

wykonawcy 

udzielili 

odpowiedzi  na  powyższe  wezwania.  Oferta 

Przystępującego została wybrana jako najkorzystniejsza. 

Ponadto  n

a podstawie wzoru umowy stanowiącego załącznik SWZ, Izba ustaliła, że 

§3 ust. 12 i 13 stanowią: 

„12.  Zamawiający  wymaga,  aby  w  przypadku  zatrudnienia  osób  wykonujących  czynności 

pomocnicze, biurowe w zakresie 

wskazanym poniżej: 

a)  czynności  administracyjno-biurowe  (np.  asystentka/asystent  projektu,  koordynator 

projektu, sekretarz projektu), 

b)  czynności  wspomagające  Projektanta  w  realizacji  dokumentacji  projektowej  objętej 

przedmiotem  zamówienia  w  tym  pomoc  techniczna  i  merytoryczna  w  zakresie  tworzenia 

opracowań projektowych z branży: 

- technologicznej (asystent/asystentka projektanta), 

- drogowej (asystent/asystentka projektanta), 

- konstrukcyjno-budowlanej (asystent/asystentka projektanta), 

- elektrycznej (asystent/asystentka projektanta), 

- geologicznej (asystent/asystentka), 

c)  czynności  w  zakresie  przygotowania  dokumentacji  formalno-prawnej  (np.  specjalista, 

pracownik do spraw formalno-prawnych), 

d) 

czynności  wykonywane  w  ramach  przedmiotu  zamówienia  przez  osoby  opracowujące 

branżę środowiskową (asystent/asystentka), 

Wykonawca lub podwykonawca zatrudnił te osoby na podstawie stosunku pracy. 

13.  Wykonawca  wraz  z  przekazaniem  harmonogramu  prac  projektow

ych  przedłoży 

Zamawiającemu wykaz osób, o których mowa w ust. 12 powyżej (o ile dotyczy). Przy każdej 

zmianie wykazu osób, Wykonawca przedłoży Zmawiającemu jego aktualizację.” 

Izba zważyła co następuje. 

W 

pierwszej  kolejności  Izba  wskazuje  na  treść  przepisów  ustawy  Pzp,  będących 

podstawą  orzekania  w  przedmiotowej  sprawie.  Zgodnie  z  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp  

zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  Stosownie  do  treści  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  odrzuceniu,  jako 

oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił 

wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie 

uzasadniają podane w ofercie ceny lub kosztu. 

Natomiast jak wynika z ar

t. 224 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, 

lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub 

wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym 

złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części 

składowych. Zgodnie z ust. 2 ww. regulacji w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w 

terminie jest niższa o co najmniej 30% od:  

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  1  i  10, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że 

rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 

war

tości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Jak natomiast wynika z art. 224 ust. 3 wyjaśnienia mogą dotyczyć w szczególności: 1) 

zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody  budowy;  2)  wybranych 

rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo związanych z 

realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw,  usług  lub  robót  budowlanych 

oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy, 

których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

w

ynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie 

przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę 

(Dz.U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych  właściwych 

dla 

spraw,  z  którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w 

rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej;  6) 

zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7)  zgodności  z 

przepisami  z  zakresu  ochrony  środowiska;  8)  wypełniania  obowiązków  związanych  z 

powierzeniem wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Ustawa  Pzp  przesądza  również,  że  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy (vide: art. 224 ust. 5 ustawy Pzp), a 

ponadto    stanowi,  że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega 

oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu (vide: art. 

224 ust. 6 ustawy Pzp). 

Reasumując  powyższe:  gdy  zaistnieją  przesłanki  do  wezwania  wykonawcy  do 

złożenia wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp, ustawowym obowiązkiem 

wykonawcy jest  wykazanie,  że jego oferta  nie zawiera  rażąco niskiej  ceny. Innymi  słowy w 

takiej  sytuacji  to  na  wykonawcy  spoczywa  ciężar  dowodu,  że  zaoferowana  cena  nie  jest 

rażąco niska. Na powyższe wskazuje wprost art. 224 ust. 5 ustawy Pzp. Mając na uwadze, 

że  złożone  wyjaśnienia  stanowią  podstawę  dla  Zamawiającego  do  oceny  prawidłowości 

zaoferowanej  ceny,  oczywistym  jest,  że  wyjaśnienia  te  powinny  być  wyczerpujące,  w  tym 

zawierające uzasadnienie zaoferowanej ceny, a także wskazanie okoliczności wpływających 

na  zaoferowanie  takiej  a  nie  innej  ceny  oraz  przede  wszystkim  potwierdzające  jej  realny 

charakter. Niewątpliwie z treści art. 224 ust. 6 ustawy Pzp wynika, że nie tylko nieudzielenie 

wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie  skutkować  będzie  koniecznością  odrzucenia  oferty, 

podstawą  do  odrzucenia  oferty  w  oparciu  o  tę  przesłankę  będzie  również  sytuacja  gdy 

złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu. 

Istotne  jest  przy  tym  aby  w

yjaśnienia  były  poparte  dowodami,  które  uprawdopodobnią 

realność zaoferowanej ceny.  

Odnosząc się do stanowiska procesowego prezentowanego przez Zamawiającego w 

odpowiedzi  na  odwołanie  i  podtrzymanego  następnie  na  rozprawie,  zgodnie  z  którym    nie 

miał  on  wątpliwości  co  do  cen  złożonych  ofert,  Izba  wskazuje  że  nie  ma  to  znaczenia  dla 

oceny złożonych przez wykonawców wyjaśnień. Podkreślić należy, że choć w postępowaniu 

zaistnieją przesłanki obligujące zamawiającego do wszczęcia procedury wyjaśnienia ceny, to 

również ma on możliwość odstąpienia od realizacji tego obowiązku. Jak bowiem stanowi art. 

224  ust.  2  pkt  1)  ustawy  Pzp,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień  „chyba  że 

rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia”. 

Zamawiający  nie  odstąpił  od  wszczęcia  procedury  wyjaśnienia  ceny,  co  pozwala 

wnioskować,  że  nie  stwierdził  wystąpienia  takich  okoliczności.  W  sytuacji  natomiast 

wezwania  wykonawców  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  liczy  się  treść  złożonych 

wyjaśnień  wraz  z  dowodami,  przy  czym  oceny  tej  dokonuje  się  przez  pryzmat  treści 

wezwania

.  W  związku  z  powyższym  w  okolicznościach  przedmiotowej  sprawy  nie  ma 

znaczenia, 

stanowisko  procesowe  Zamawiającego,  skoro  wezwania  zostały  do 

Wykonawców  skierowane.  Sam  fakt  podjęcia  takich  czynności  przez  Zamawiającego 

zobowiązuje  wykonawców  do  udzielenia  wyjaśnień  pod  rygorem  wskazanych  w  ustawie 

konsekwencji w postaci odrzucenia oferty.  

Następnie wskazać należy, że jak wynika z art. 534 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie 

odwoławcze  jest  postępowaniem  kontradyktoryjnym  co  oznacza,  że  strony  i  uczestnicy 

postępowania odwoławczego zobowiązani są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z 

których wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 ustawy kodeks cywilny w 

zw. z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp spoczywa na tym, kto z danego faktu wywodzi skutki prawne. 

Ciężar dowodu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem 

przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej Izby Odwoławczej), na podstawie wskazanych 

dowodów,  o  słuszności  swoich  twierdzeń,  a  z  drugiej  strony  konieczności  poniesienia 

konsekwencji zaniechania realizacji tego obowiązku, lub braku skuteczności w tym zakresie, 

zaś  tą  konsekwencją  jest  zazwyczaj  niekorzystny  dla  strony  wynik  postępowania.  Również 

na etapie postępowania odwoławczego ciężar dowodu rozkłada się analogicznie do tego w 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  (vide:  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp).  Oznacza  to,  że 

stosownie do art. 537 ustawy Pzp ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, 

spoczywa  na  wykonawcy  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania 

odwoławczego  albo  na  zamawiającym,  jeżeli  wykonawca,  który  złożył  ofertę,  nie  jest 

uczestnikiem  postępowania  odwoławczego.  Skład  orzekający  w  tej  sprawie  podziela 

prezentowane  w  orzecznictwie  Izby  stanowisko,  zgodnie  z  którym  ustalony  w  ten  sposób 

ciężar  dowodu  nie  ma  charakteru  absolutnego  i  nie  zwalnia  jednak  odwołującego,  który 

podnosi  zarzut  rażąco  niskiej  ceny,  od  obowiązku  wykazania  i  udowodnienia  okoliczności, 

które  czyni  podstawą  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny,  zgodnie  z  534  ust.  1  ustawy  Pzp, 

zwłaszcza  w  sytuacji,  gdy  zamawiający  nie  miał  wątpliwości  co  do  realności  ceny  oferty 

(vide: wyrok z dnia 21 stycznia 2019 r., sygn. akt KIO 2617/18), tak jak ma to miejsce w tym 

postępowaniu.  Innymi  słowy  treść  art.  537  ustawy  Pzp  nie  uprawnia  odwołującego  do 

poprzestania  na  samych  twierdzeniach  i  przerzucenia  na  uczestnik

a  postępowania  lub 

zamawiającego ciężaru dowodu. 

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła, iż 

odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. 

W  pierwszej  kolejności  wskazać  należy,  że  mając  na  uwadze  treść  wezwań 

skierowan

ych do Przystępującego i wykonawcy Wiertconsulting, nie sposób stwierdzić żeby 

udzielone 

wyjaśnienia nie stanowiły adekwatnej odpowiedzi. Analiza skierowanych wezwań 

wskazuje,  że  mają  one  bardzo  ogólną  treść,  a  sam  Zamawiający,  choć  żądał  złożenia 

wyjaśnień  i  dowodów,  nie  sprecyzował  szczegółowo  zakresu  informacji,  jakie  mają  zostać 

wyjaśnione, w tym nie żądał wyjaśnienia poszczególnych części składowych ceny, wezwania 

dotyczyły  bowiem  ogólnie  „wyliczenia  ceny  oferty”.  Ponadto  odnotowania  wymaga,  że  w 

wezwaniach  z  9  czerwca  2022  r.  nie  został  wskazany  sposób  udzielenia  wyjaśnień,  w  tym 

Zamawiający  nie  narzucił  żadnej  metodologii  ich  sporządzenia,  a  nawet  nie  zobowiązał 

wykonawców  do  wyjaśnienia  poszczególnych  pozycji  art.  224  ust.  3  ustawy  Pzp,  którego 

treść  w  wezwaniu  dosłownie  przywołał,  lecz  jedynie  dał  im  taką  możliwość,  wskazując,  że 

wyjaśnienia  „mogą dotyczyć” kwestii  wskazanych w  wezwaniu.  Wreszcie zauważyć należy, 

że  w  wezwaniach  Zamawiający  nie  domagał  się  przedłożenia  określonych  dowodów  na 

potwierdzenie sposobu skalkulowania ceny. Z tych względów nic nie stało na przeszkodzie, 

aby  wykonawcy  udowodnili  brak  rażąco  niskiej  ceny  takimi  dowodami,  które  ich  zdaniem 

uzasadniały  przyjętą  wycenę  przedmiotu  zamówienia.  Odwołujący  w  treści  zarzutów 

od

wołania podniósł,  że wykonawcy  zaniechali złożenia dowodów,  co  powinno przesądzić  o 

w

adliwości  udzielonych  wyjaśnień,  jednak  jednocześnie  Odwołujący  nie  wskazał  jakie 

dowody powinny zostać przez wykonawców złożone wraz z wyjaśnieniami.  

W  związku  z  powyższym,  podniesione  przez  Odwołującego  argumenty  w  zakresie 

lakoniczności  złożonych  wyjaśnień,  ich  ogólnego  charakteru,  czy  przedstawienia  jedynie 

skrótowej kalkulacji są chybione, ponieważ w świetle treści obu wezwań z 9 czerwca 2022 r. 

nie sposób uznać aby udzielone wyjaśnienia nie stanowiły na nie odpowiedzi. W ocenie Izby 

zawarte  w  złożonych  wyjaśnieniach  oświadczenia  i  kalkulacje  były  wystarczającymi 

dowodami  na  potwierdzenie  prawidłowości  skalkulowania  ceny,  mając  na  uwadze  treść 

wezwań  z  9  czerwca  2022  r.  O  ile  oczywiste  jest,  że  tak  złożone  wyjaśnienia  obejmujące 

kalkulację  stanowią  dokumenty  autorstwa  wykonawców,  o  tyle  nie  pozbawia  to  ich 

automatycznie jakiejkolwiek mocy dowodowej. Kalkulacje te i oświadczenia jak każdy dowód 

podlegają  bowiem  ocenie.  Natomiast  Odwołujący  nie  podważył  skutecznie  w  treści 

odwołania  i  zakreślonego  w  nim  zakresu  zaskarżenia  prawidłowości  i  prawdziwości  tych 

wyjaśnień  i  przedstawionych  kalkulacji.  Odnosząc  się  do  stanowiska  dotyczącego 

zaniechania  wskazania 

w  wyjaśnieniach  pracochłonności  przewidzianej  na  opracowanie 

dokumentacji  projektowej  w  powiązaniu  z  wynagrodzeniem  osób,  Izba  wskazuje,  że 

wezwania nie dotyczyły takiego szczegółowego zakresu.  Ponadto Odwołujący nie wykazał, 

aby  z  dokumentów  zamówienia  wynikał  jakiś  poziom  czasochłonności  konieczny  do 

skalkulowania,  co  pozwala  wnioskować,  że  poziom  ten  był  ustalany  indywidualnie  przez 

każdego wykonawcę i zależał od sposobu organizacji pracy. Argument ten jest poza tym dla 

I

zby niejasny. Niewątpliwie obaj wykonawcy w swoich wyjaśnieniach wykazali, że uwzględnili 

koszt  opracowania  dokumentacji,  a  sam  Odwołujący  nie  wykazał  w  żaden  sposób,  że  ten 

koszt jest rażąco niski i nie da się za takie kwoty wykonać tego zakresu.  

Izba podziela stanowisko 

wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w sprawie 

o sygn. akt KIO 1462/21 w zakresie przytoczonym przez 

Odwołującego, ale odnosząc go do 

okoliczności  tej  sprawy  nie  sposób  uznać  aby  wykonawcy  udzielający  wyjaśnień  w  tym 

postępowaniu nie zastosowali się do wezwań z 9 czerwca 2022 r., których treści co wymaga 

podkreślenia, odwołujący nie kwestionuje, a nawet uważa, że wezwania te były prawidłowe 

(vide: 

pierwszy  akapit  str.  8  uzasadniania  odwołania).  Wywodzenie  natomiast  z 

profesjonalizmu  wykonawców,  że  zobowiązani  są  oni  wykraczać  w  swoich  wyjaśnieniach 

ponad treść wezwania jest w ocenie Izby nieuzasadnione i nie wynika z art. 224 ustawy Pzp.  

W  tym  miejscu  Izba  wskazuje,  że  bez  względu  na  powód  wszczęcia  procedury 

wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, jej inicjatorem jest zawsze zamawiający, który w tym, celu 

kieruje  do  wykonawcy  wezwanie  o  ustalonej  przez  siebie  treści.  Treść  ta  powinna  być 

uzależniona  od  okoliczności  danego  postępowania.  W  każdym  bowiem  postępowaniu 

sposób  kalkulacji  ceny  wygląda  inaczej  i  wezwanie  powinno  tę  okoliczność  uwzględniać. 

Przepisy  ustawy  w  tym  zakresie  nie  bez  powodu  pozostawiają  zamawiającemu  pewną 

swobodę  dając  tylko  ogólne  wytyczne.  Zatem  autorem  wezwania  jest  zamawiający  i  to  on 

decyduje 

o  jego  treści  i  zakresie  z  uwzględnieniem  faktu,  że  wszczęcie  procedury 

wyjaśnienia ceny służyć ma ustaleniu czy zaoferowana cena jest ceną realną czy nie, nie ma 

natomiast  jedynie  s

tanowić  formalnego  wypełnienia  przez  zamawiającego  obowiązku 

wynikającego z art. 224 ustawy Pzp. Natomiast obowiązkiem wykonawcy jest na wezwanie 

dopowiedzieć w sposób rzetelny i adekwatny.  

Stanowisko  Odwołującego  zawarte  w  pkt  c)  uzasadnienia  odwołania  również  nie 

zasługuje  na  uwzględnienie.  Izba  odnosząc  się  do  tej  części  argumentacji  Odwołującego 

wskazuje,  że  po    pierwsze  przepis  art.  224  ust.  4  ustawy  Pzp,  jak  słusznie  zauważył 

Zamawiający,  jest  skierowany  do  zamawiającego.  Jak  wynika  z  treści  wezwań  nie 

obejmowały  one  tego  zakresu  w  sposób  bezwzględny,  ponieważ  również  tu  Zamawiający 

zostawił  wykonawcom  możliwość  wyjaśnienia.  Ponadto  jak  wskazał  w  odpowiedzi  na 

odwołanie Zamawiający mając na uwadze specyfikę przedmiotu zamówienia główny koszt w 

tym zak

resie to praca projektantów co do których nie było wymogu zatrudnienia na umowę o 

pracę.   

Wykonawca  Wiertconsulting 

odniósł  się  w  swoich  wyjaśnieniach  do  kwestii  kosztów 

pracy i choć rzeczywiście wprost nie wskazał konkretnych stawek, to jednak oświadczył, że 

„w celu ustalenia minimalnego wydatku finansowego, w przeliczeniu na jedną godzinę pracy, 

związanego z zatrudnieniem pracownika uwzględniono wymiar czasu pracy w latach 2022 – 

2025” oraz wykonawca uwzględnił dodatkowe wydatki związane z zatrudnieniem a leżące po 

stronie  pracodawcy.  Wykonawca  potwierdził,  że  uwzględnił  minimalne  wynagrodzenie  za 

pracę  wynikające  z  art.  2  ust.  3-5  ustawy  z  dnia  10  października  2022  r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu za pracę oraz konieczne koszty pracodawcy.  

Znaczenie  ma  również  treść  dokumentacji  zamówienia,  na  którą  uwagę  zwrócił 

Zamawiający, a która nie zobowiązuje wykonawcy bezwzględnie do zatrudnienia personelu 

pomocniczego/biurowego,  lecz  stanowi,  że  jeśli  taki  personel  będzie  zatrudniony,  to 

Za

mawiający  wymaga  aby  podstawą  zatrudnienia  była  umowa  o  pracę.  Odwołujący  nie 

wykazał,  aby  Przystępujący  na  potrzeby  realizacji  zamówienia  zatrudniał  taki  personel,  ani 

że  w  jego  sytuacji  byłby  to  istotny  koszt  a  w  konsekwencji,  że  ten  koszt  w  jego  kalkulacji 

powinien  zostać  wyjaśniony.  Izba  raz  jeszcze  podkreśla,  że  w  wezwaniu  Zamawiający  dał 

możliwość  wyjaśnienia  tego  zakresu,  co  w  ocenie  Izby  powoduje,  że  nawet  gdyby 

Przystępujący  taki  koszt  ponosił,  a  go  nie  wyjaśnił,  to  w  okolicznościach  tej  sprawy 

odr

zucanie  jego  oferty  byłoby  skrajnie  formalnym  podejściem.  Sam  Odwołujący  przyznał 

podczas  rozprawy,  że  znaczenie  tego  kosztu  jest  uzależnione  od  sposobu  organizacji  i 

wykonywania usługi przez danego wykonawcę (vide: str. 3 protokołu posiedzenia i rozprawy 

z 24 sierpnia 2022 r.) 

i choć Odwołujący stwierdził, że na pewno są to koszty istotne i nie są 

pomijalne

, to nie wykazał aby teza ta była adekwatna wobec Przystępującego. Ponadto nie 

sposób  pominąć  procesowe  stanowisko  Przystępującego  zaprezentowane  na  rozprawie, 

gdzie  wyjaśnił  on,  że  „Bezpośrednio  angażuje  się  w  wykonywanie  zamówienia,  jako 

kierownik  zespołu,  sam  jeździ  w  teren,  sam  również  jest  pełnomocnikiem  w  sprawach 

urzędowych”,  co  w  ocenie  Izby  uprawdopodabnia  twierdzenie,  że  jego  koszty  działalności 

mogą przedstawiać się na niższym poziomie niż u innych wykonawców (vide: str. 6 protokołu 

posiedzenia i rozprawy z 24 sierpnia 2022 r.). 

Ponadto Izba miała na uwadze argumentację 

Zamawiającego  zawartą  w  odpowiedzi  na  odwołanie  pkt  10-12  odpowiedzi  na  odwołalnie, 

str. 7 i 8

, która była dla Izby w okolicznościach tej sprawy przekonująca. 

Odnosząc  się  do  przytoczonego  w  treści  odwołania  fragmentu  wyroku  zapadłego  w 

sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1412/21, 

to  zauważyć  po  pierwsze  należy,  że  Izba  wskazała  ,  że 

zamawiaj

ący wprost w wezwaniu szczególnie podkreślił kwestię kosztów pracy i zgodności z 

pr

zepisami z zakresu prawa pracy, co nie miało miejsca w tym postępowaniu. Zatem wnioski 

płynące  z  tego  rozstrzygnięcia  nie  mogą  mieć  zastosowania  w  tej  sprawie  z  uwagi  na 

odm

ienności  stanów  faktycznych.  Izba  raz  jeszcze  podkreśla,  że  Zamawiający  w 

wezwaniac

h wskazał, że wykonawcy mogą mu wyjaśnić ten zakres.  

Stanowisko 

Odwołującego  wskazane  na  str.  11  uzasadnienia  odwołania  nie 

uwzględnia  ponownie  treści  wezwań  z  9  czerwca  2022  r.  Jednocześnie  Odwołujący  nie 

wykazał  aby  za  wskazane  przez  wykonawców  ceny  nie  dało  się  wykonać  dokumentacji 

projektowej.  Poza  wskazanym  w  tej  części  odwołania  zestawieniem  porównawczym,  bark 

argumentacji  która  by  przekonała Izbę,  że  są  to  ceny  wątpliwie.  Stanowisko Odwołującego 

opiera się tylko na jego własnych twierdzeniach.  

Podo

bnie  w  stanowisku  wskazanym  w  pkt  e)  uzasadnienia  odwołania,  Odwołujący 

zawarł jedynie gołosłowne, niepoparte żadnymi dowodami twierdzenia. Odwołujący powołał 

się  na  ceny  rynkowe  albo  otrzymane  od  swoich  podwykonawców  oferty,  których  nie 

przedstawił.  Ponadto  wskazał  na  porównanie  cen  zaoferowanych  w  tym  postępowaniu, 

których  rozbieżność  jest  znacząca.  Izba  nie  przeczy,  że  podniesione  przez  Odwołującego 

kwestie mog

ły wydawać się wątpliwe, jednak dostrzeżenia wymaga, że ze stanowiskiem tym 

nie został skorelowany zarzut zaniechania przez Zamawiającego dalszych wyjaśnień, czy też 

wadliwości skierowanych wyjaśnień z 9 czerwca 2022 r., lecz odwołanie koncentruje się na 

zarzucie  zani

echania  odrzucenia  ofert.  W  tym  miejscu  Izba  ponownie  wskazuje,  że 

wyjaśnienia  powinny  być  oceniane  przez  pryzmat  wezwania.  W  wezwaniach  Zamawiający 

zostawił  wykonawcom  swobodę  co  do  wyjaśnienia  ceny,  ponadto  wykonawcy  nie  byli 

wezwani  do  wyjaśnienia  kwestii  poruszonych  przez  Odwołującego  w  pkt  e)  uzasadnienia 

odwołania.    Wyjaśnić  należy,  że  ewentualnie  ponowne  wezwanie  w  obu  przypadkach  nie 

stanowiłoby      naruszenia  wywiedzionej  w  doktrynie  i  orzecznictwie  z  zasady  równego 

traktowania  wykonawców  zasady  jednokrotnego  wzywania,  gdyż  jak  wsadzano  wcześniej 

pierwotnie  Zamawiający  o  te  kwestie  wprost  nie  pytał.  Z  drugiej  strony  mając  na  uwadze 

stanowisko  Zamawiającego  zawarte  w  treści  odpowiedzi  na  odwołanie  i  podtrzymane  na 

rozprawie, 

dostrzec  trzeba,  że  Zamawiający  wyjaśnił  że  podniesione  przez  Odwołującego 

zastrzeżenia,  nie  były  dla  Zamawiającego  kwestiami  wątpliwymi.  Natomiast  twierdzenie 

Odwołującego  wyrażone  podczas  rozprawy  jakoby  Zamawiający  zaniechał  wyjaśnienia 

wątpliwości  wskazane  w  pkt  14  lit  b)  odpowiedzi  na  odwołanie,  na  tym  etapie  Izba  ocenia 

jako spóźnione i stanowiące nieuprawnione rozszerzenie zarzutów odwołania.     

Również stanowisko wskazane w zdaniu pierwszym ostatni akapit str. 15 i na str. 16 

uzasadnienia  odwołania  Izba  ocenia  jako  opinię  Odwołującego  w  żaden  sposób 

niewykazaną.  Jak  wskazano  we  wstępnych  rozważaniach  tzw.  odwrócony  ciężar 

dowodzenia  związany  z  zagadnieniem  rażąco  niskiej  ceny  nie  zwalania  Odwołującego  od 

wykazania zasadności podnieconych w odwołaniu zarzutów.  

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.  

O kosztach 

postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 

575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019  ze 

zm.) oraz § 8 ust. 2 związku z § 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5 pkt 1) i pkt 2) lit. b) rozporządzenia 

Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów 

kosztów  postępowania odwoławczego,  ich  rozliczania oraz  wysokości  i  sposobu pobierania 

wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).  

Przewodniczący:      ……………………..…