KIO 1863/22 WYROK dnia 26 lipca 2022 r.

Sygn. akt: 

KIO 1863/22 

WYROK 

z dnia 26 lipca 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Magdalena Rams 

Protokolant:   

Aldona Karpińska  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  25  lipca  2022  r. 

odwołania  wniesionego  do  Prezesa 

Kr

ajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 lipca 2022 r. przez wykonawcę A. Z. prowadzącego 

działalność pod nazwą P.H.U. GAMMA, Warszawa, 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zakład  Gospodarowania  Nieruchomościami  w 

Dzielnicy Wola m. st. Warszawy,  

przy  udziale  wykonawcy  ZORA  L.  Z.,  H.  Z.  Sp.  J., Warszawa 

zgłaszającego przystąpienie 

do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołania  i  nakazuje  zamawiającemu  Zakładowi  Gospodarowania 

Nieruchomościami  w  Dzielnicy  Wola  m.  st.  Warszawy  (i)  unieważnienie  czynności 

wyboru oferty najkorzystniejsze; (ii) odrzucenie o

fertę wykonawcy ZORA L. Z., H. Z. Sp. 

J., Warszawa na podstawie art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp; (iii) 

powtórzenie czynności badania i oceny ofert.  

Kosztami 

postępowania 

odwoławczego 

obciąża 

zamawiającego 

Zakład 

Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Wola m. st. Warszawy i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15.000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  A.  Z. 

prowadzącego  działalność pod  nazwą P.H.U. GAMMA,  Warszawa tytułem  wpisu 

od 

odwołania; 

zasądza od zamawiającego rzecz wykonawcy A. Z. prowadzącego działalność pod 

nazwą  P.H.U.  GAMMA,  Warszawa  kwotę  18.600  zł  00  gr  (słownie:  osiemnaście 

tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów wpisu od odwołania 

oraz wynagrodzenia pełnomocnika.    

Stosownie  do  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2    ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo 

Zamówień  Publicznych  (Dz.  U.  z  2021  r.,  poz.  1129  wraz  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w 

terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

…………………………. 

Sygn. akt: 

KIO 1863/22 

UZASADNIENIE  

W dniu 14 lipca do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy A. 

Z. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. GAMMA A. Z. ul. Stanisława 

Konarskiego  8,  01-355  Warszawa 

(dalej  „Odwołujący”)  zarzucając  zamawiającemu 

Zakładowi Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Wola m. st. Warszawy z siedzibą 

w  Warszawie 

(dalej  „Zamawiający”)  naruszenie  w  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  na  usługi  sprzątania  nieruchomości  stanowiących  własność  m.st.  Warszawy 

zarządzanych  przez  Zakład  Gospodarowania  Nieruchomościami  w  Dzielnicy  Wola  m.st. 

Warszawy  położonych  w  obrębie  Terenowego  Zespołu  Obsługi  Mieszkańców  Ogrodowa  w 

okresie od lipca 2022 r. do września 2023 r. (dalej "Postepowanie”) naruszenie: (i) art. 226 

ust.  1 

pkt  8  ustawy  Pzp  w  związku  z  art.  224  ust.  1,  5  i  6  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  Wykonawcę  „ZORA  —  Z.  L.,  Z.  H.”  Sp.j.  z  siedzibą  w 

Warszawie  pomimo,  że  oferta  tego  wykonawcy  zawiera  rażąco  niską  cenę,  a  sam 

wykonawca  nie  uczynił  zadość  ciążącemu  na  nim  obowiązkowi  i  nie  wyjaśnił 

Zamawiającemu w sposób konkretny i jednoznaczny sposobu kalkulacji ceny złożonej oferty, 

a  tym  samym  nie  obalił  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  jego  oferty,  co  skutkować  winno 

uznaniem,  że  oferta  tego  Wykonawcy  zawiera  rażąco  niską  cenę  i  powinna  zostać 

odrzucona; (ii) art. 239 ustawy Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i art. 17 ust. 2 ustawy Pzp poprzez 

przeprowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  obowiązek  zachowania  uczciwej 

konkurencji  i  równego  traktowania  wszystkich  wykonawców,  w  szczególności  w  wyniku 

błędnego  i  niezgodnego  z  przepisami  ustawy  Pzp  wyboru,  jako  oferty  najkorzystniejszej 

oferty  wykonawcy  „ZORA  —  Z.  L.,  Z.  H.”  Sp.  j.  z  siedzibą  w  Warszawie  oraz  zaniechania 

odrzucenia  oferty  wskazanego  wyżej  wykonawcy  i  tym  samym  zaniechanie  wyboru,  jako 

oferty  najkorzystniejszej,  oferty  Odwołującego;  (iii)  względnie  naruszenie  art.  224  ust.  1  w 

zw. z art. 224 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania Wykonawcy „ZORA — Z. L., 

Z.  H.

”  Sp.j.  z  siedzibą  w  Warszawie  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień,  w  tym  złożenia 

dowodów stanowiących potwierdzenie wyjaśnień złożonych w piśmie z dnia 12.06.2022 r.; 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  w  całości,  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia czynności polegającej na wyborze oferty Wykonawcy „ZORA — Z. L., Z. H.” 

Sp. 

j.  z  siedzibą  w Warszawie, jako  oferty  najkorzystniejszej,  odrzucenie oferty  wykonawcy 

„ZORA — Z. L., Z. H.”  Sp. j. z siedzibą w Warszawie, jako zawierającą rażąco niską cenę, 

nakazanie Zamawiającemu ponownego badania i oceny ofert złożonych ww. Postepowaniu, 

nakazanie  Zamawiającemu  wyboru,  jako  oferty  najkorzystniejszej  oferty  Odwołującego, 

ewentualnie nakazanie Zamawiającemu wezwania wykonawcy „ZORA — Z. L., Z. H.” Sp. j. z 

siedzibą w Warszawie do złożenia dodatkowych wyjaśnień zaoferowanych cen lub kosztów, 

lub 

ich istotnych części składowych, zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego 

kosztów postępowania odwoławczego w kwocie 15.000 zł. 

W uzasadnieniu podniesionych zarzutów Odwołujący wskazał, że  zgodnie z pkt XI ppkt 12 

SWZ  zatytułowanym  „Opis  sposobu  obliczenia  ceny”  Zamawiający  wskazał,  cyt.  (…)„ 

Wykonawca 

uwzględniając wszystkie wymogi, o których mowa w SWZ, zobowiązany jest w 

cenie  brutto  uj

ąć  wszelkie  koszty  niezbędne  dla  prawidłowego  oraz  pełnego  wykonania 

przedmiotu zamówienia, zgodnie z warunkami wynikającymi z dokumentów zamówienia. W 

zwi

ązku z powyższym cena oferty musi uwzględniać wszystkie koszty związane z realizacją 

zamówienia,  w  szczególności  koszty  robocizny,  materiałów  prac,  sprzętu  oraz  środków 

transportu,  objętych  przedmiotem  umowy”.    Dowód:  -  Ogłoszenie  o  zamówieniu  z  dnia 

30.03.2022 r. wraz z Specyfikacj

ą Warunków Zamówienia (w aktach postępowania) 

W  toku  wskazanego  wyżej  postepowania  złożone  zostało  w  sumie  6  ofert.  Podczas  aukcji 

elektronicznej przeprowadzonej w dniu 03.06.2022 r. 

poszczególni Wykonawcy złożyli oferty 

opiewające na następujące kwoty: 

Alerobale.pl R. Z. 

— na kwotę: 853.000 zł brutto, 

P.H.U. Gamma A. Z. 

— na kwotę 850.000 zł brutto, 

Skromak Sp. z o.o. 

— na kwotę 50.060 zł brutto, 

Konsorcjum  MEGATHERM  Sp.  z  o.o.  S.  A. 

Przedsiębiorstwo Usługowo  Handlowe  - 

na kwotę 999.900 zł brutto, 

B. K. TRNAS-

KAM 2 na kwotę 950.000 zł brutto, 

„ZORA — Z. L., Z. H.” Sp. j. na kwotę 512.999 zł brutto 

Dowód: Historia przebiegu aukcji nr A-51-2022 z dnia 03.06.2022 r. (w aktach postępowania) 

Odwołujący  wskazał,  że  zważając  na  wartość  złożonych  ofert  Zamawiający  stwierdził 

podczas posiedzenia komisji przetargowej w dniu 06.06.2022 r., biorąc pod uwagę wartość 

zamówienia powiększonego o należny podatek od towarów i usług, iż w celu zbadania ofert 

pod  kątem  rażąco  niskiej  ceny  należy  ustalić  próg  wartości  zamówienia  uzasadniający 

badanie oferty w trybie art. 224 ust.2 pkt 1 Pzp na poziomie 700.374,61 

zł brutto. W świetle 

poczynionych  ustaleń  dwie  oferty  zostały  zakwalifikowane  jako  budzące  wątpliwości  i 

wymagające  złożenia  wyjaśnień.  Była  to  oferta  złożona  przez  Skromak  Sp.  z  o.o.  oraz 

„ZORA  —  Z.  L.,  Z.  H.”  Sp.  j.  W  związku  z  powyższym  Zamawiający  zwrócił  się  do  obu 

wymienionych  wyżej  wykonawców  w  trybie  art.  224  ust.  2  pkt  1  Pzp  z  wezwaniem  do 

złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Dowód:  -  Protokół  nr  7  posiedzenia 

komisji przetargowej z dnia 06.06.2022 r. (w aktach post

ępowania); Pisma Zamawiającego z 

dnia 06. 0

6.2022 r. (w aktach postępowania). Odwołujący wskazał, że w treści skierowanych 

do  wykonawców  pism  Zamawiający  wezwał  ich  do  udzielania  wyjaśnień,  w  tym  złożenia 

dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny.  Szczegółowe  i  poparte  dowodami  wyjaśnienia 

dotyczące treści złożonej oferty miały dotyczyć w szczególności: 

•  Wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  usług;   

Oryginalności usług oferowanych przez Wykonawców; 

•  Zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 

października  2022  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz. 

2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest 

realizowane zamówienie; 

•  Zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

•  Zgodności  z  prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach 

dotyczących pomocy publicznej. 

W odpowiedzi na przesłane pismo spółka Skromak Sp. z o.o. pismem z dnia 10.06.2022 r. 

potwierdził,  że  oferta  złożona  w  toku  aukcji  zawiera  rażąco  niską  cenę.  Natomiast  spółka 

„ZORA  —  Z.  L.,  Z.  H.”  Sp.j.  pismem  z  dnia  12.06.2022  r.  złożył  wyjaśnienia  wskazując 

ogólne  okoliczności  przemawiające  za  prawidłowością  wyliczenia  zaoferowanej  ceny. 

Złożone  przez  tego  Wykonawcę  wyjaśnienia  zostały  uwzględniona  przez  Zamawiającego. 

Dowód:  -  Pismo  Skromak  Sp.  z  o.o.  z  dnia  10.06.2022  r.  (w  aktach  postępowania);  Pismo 

„ZOR4 — Z. L., Z. H.” Sp.). z dnia 12.06.2022 r. (w aktach postępowania). 

Odwołujący  wskazał,  że  konsekwencja  powyższego  było  dokonanie  przez  Zamawiającego 

wyboru  jako  oferty  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez  „ZORA  —  Z.  L.,  Z.  H.”  Sp.  j.  z 

siedzibą  w  Warszawie  w  dniu  04.07.2022  r.  Dowód:  -  Informacja  o  wyborze  oferty  z  dnia 

04.07.2022 r. 

Zarzut naruszenia art. 224 ust. 1,5, 6 oraz art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp. 

W 

ocenie Odwołującego Zamawiający dokonujący wyboru oferty złożonej przez Wykonawcę 

naruszył  przepisy  Pzp  w  szczególności  art.  224  ust.  1,5,  6  oraz  art.  226  ust.  1  pkt  8 

nakazujące odrzucenie oferty w przypadku stwierdzenia, iż zawiera ono rażąco niską cenę. 

W kontekście postawionego wyżej zarzutu warto przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem 

Krajowej Izby Odwoławczej: Celem postępowania wyjaśniającego sposób kalkulacji ceny jest 

ustalenie  faktów  świadczących  o  tym,  że  zaoferowana  przez  wykonawcę  cena  jest  realna, 

wiarygodna  i  zapewni  prawidłowe  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  procedura 

wyjaśniająca musi zmierzać do klarownego wyjaśnienia sposobu skalkulowania ceny oferty, 

a  także  wątpliwych  jej  kosztów.  Wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  wykonawca  w  ramach 

odpowiedzi  na  wezwanie  powinien  przedłożyć  wyjaśnienia  i  dowody,  które  w  jego  ocenie 

uzasadniają  przyjętą  wycenę  przedmiotu  zamówienia,  zaś  zamawiającemu  pozwolą 

zweryfikować  wiarygodność  i  prawidłowość  przedłożonych  wyjaśnień  sposobu  wyliczenia 

ceny.  Wyjaśnienia  wykonawcy  powinny  zawierać  jednoznaczne  informacje,  przekładające 

się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, co powinno zostać poparte adekwatnymi 

i  wiarygodnymi  dowodami  (art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp

),  ponieważ  brak  udowodnienia 

realności  ceny  skutkuje odrzuceniem  oferty  na  podstawie 226  ust.  1  pkt 8w.  zw.  z  art.  224 

ust.  6  ustawy  Pzp 

(Zob.  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  7  lipca  2021  roku,  sygn. 

akt: KIO 1481/21). 

Odwołujący  wskazał, że  zgodnie z  orzecznictwem,  dla zakwalifikowania oferty  do  dalszego 

postępowania  nie  jest  wystarczające  złożenie  jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  wyjaśnień 

odpowiednio  umotywowanych, 

przekonujących,  że  zaproponowana  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny (por. uzasadnienia wyroków Sądu Okręgowego w Warszawie wydanych: 

5  stycznia  2007  r.  sygn.  akt  V  Ca  2214/06,  13  lutego  2014  r.  sygn.  akt  V  Ca  3765/13 

(dotyczył wyroku Izby z 22 października 2013 r. sygn. akt KIO 2354/13) oraz 17 lutego 2014 

r.  sygn.  akt  V  Ca  3547/13  (dotyczył  wyroku  Izby  z  7  października  2013  r.  sygn.  akt:  KIO 

2216/13,  KIO  2221/13).  Jak  trafnie  wskazał  Sąd  Okręgowy  w  Warszawie  w  uzasadnieniu 

wyroku z 8 czerwca 2006 r. sygn. akt V Ca 459/06 postępowanie wyjaśniające ma utwierdzić 

zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego  wstępna  ocena  oferty  jest  prawidłowa  lub  nie. 

Jeśli lektura wyjaśnień pozostawia istotne wątpliwości co do tego, że wykonanie przedmiotu 

zamówienia  za  cenę  wskazaną  w  ofercie  jest  możliwe,  zamawiający  jest  zobowiązany  do 

odrzucenia oferty. 

W ocenie 

Odwołującego Wykonawca, którego oferta wybrana została jako najkorzystniejsza, 

wbrew  ciążącemu  na  nim  obowiązkowi  z  art.  224  ust.  5  nie  wykazał  że  jego  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu.  Przede  wszystkim  zaś  nie  przedstawił  żadnych 

dowodów  potwierdzających  przedstawioną  kalkulacje  oraz  podniesione  argumenty. 

Wyjaśnienia  Wykonawcy  należy  uznać  za  niezwykle  ogólne  oraz  pozbawione  możliwości 

weryfikacji,  a  także  odnoszące  się  do  bliżej  nieokreślonych  wartości  i  wyliczeń.  W  tym 

miejscu dokonując szczegółowej analizy złożonych wyjaśnień trzeba zauważyć co następuje: 

pkt  2  wyjaśnień  zawartych  w  piśmie  z  dnia  12.06.2022  r.  Wykonawca  nadmienia,  cyt.  

Przeprowadzono 

dokładną  analizę  koniecznych  środków  zarówno  na  zakupy,  jak  i 

wykonawstwo.  Uważamy,  że  analiza  ta  została  przeprowadzona  w  sposób  właściwy  i 

pozwoli na należyte i staranne wykonanie zadanie  

Odnosząc  się  do  powyższego,  należy  zauważyć,  że  mimo  rzekomego  sporządzenia 

dokładnej  analizy  Wykonawca  nie  wskazuje  w  żadnym  miejscu,  jakie  środki  będzie  musiał 

przeznaczyć  na  zakupy,  jaka  jest  ich  szacunkowa  ilość  oraz  wartość.  Jest  to  tym  bardziej 

zaskakujące, że sam Wykonawca wskazuje, że posiada dokładną analizę, której jednak nie 

zdecydował się załączyć do przedmiotowych wyjaśnień. 

pkt 3 wyjaśnień wskazuje, że cyt. „ Firma kierowała się cenami ogólnie obowiązującymi 

przy  tego  rodzaju  pracach  prowadzonych  na  terenie  m.st.  Warszawy  i  wykonywanych 

przez nasz

ą firmę. 

W treści wyjaśnień brak konkretnego wskazania, jakie to są ceny ogólnie obowiązujące oraz 

jakich  konkretnie  kosztów  dotyczą,  co  w  konsekwencji  uniemożliwia  weryfikację  czy 

faktycznie  ów  ceny  noszą  walor  „  ogólnie  obowiązujących”.  Wydaje  się,  że  gdyby  tak  w 

istocie  było  to  różnice  między  ofertami  innych  wykonawców  nie  byłyby  tak  znaczne.  Dalej 

należy  wskazać,  że  pomimo  odwołania  się  przez  Wykonawcę  do  prac  uprzednio 

wykonywanych przez Wykonawcę, w treści wyjaśnień nie wskazano, jakie to były prace, jaki 

b

ył ich zakres oraz, jakie ceny zastosowano przy wykonaniu tych prac. 

W  pkt  4  pisma  wykonawca  wyjaśnił  cyt.  „Istotną  sprawą,  która  była  brana  pod  uwagę 

przy opracowywaniu kalkulacji jest fakt, iż zatrudniamy osoby z niepełnosprawnością w 

różnym  stopniu,  co  obniża  nam  koszty  pracowników  40  %  wynagrodzenia  jest 

refundowane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 

Z  treści  złożonych  wyjaśnień  nie  sposób  ustalić,  ilu  pracowników  jest  niepełnosprawnych, 

jaki  stopień  niepełnosprawności  mają  poszczególni  pracownicy,  w  związku  z  czym  nie 

można  ustalić,  jaka  będzie  faktyczna  wartość  dofinansowania  finansowanego  ze  środków 

PEFRON.  Ponadto  do  treści  wyjaśnień  nie  złożono  jakiegokolwiek  dowodu 

potwierdzającego, iż Wykonawca faktycznie zatrudnia osoby z niepełnosprawnością. 

Dalej  w  pkt  4  pisma  Wykonawca  wyjaśnił,  cyt.  „Do  obliczenia  wynagrodzeń 

pracowników  przyjęto:  krotność  sprzątanie  średnio  30  dni  na  miesiąc,  stawka 

roboczogodziny  z 

obciążeniami  24,50  ilość  pracowników  7  os.,  do  zbierania  śmieci 

wykorzystujemy samochód elektryczny typu melex, worki na śmieci 1201 2500 szt. Na 

miesi

ąc  613,  77  zł  brutto,  czas  pracy  przy  sprzątaniu  terenu  6  godzin  dziennie,  psi 

pakiet koszt około 150 do 200 złotych na miesiąc, środki myjące, szczotki, mopy, miotły 

ok

oło  500  zł  miesięcznie  (z  poprzedniego  kontraktu  został  nam  bardzo  duży  zapas  w 

magazynie)  ".  Koszty  pracy 

wynoszą  32183,  77  zł  na  miesiąc,  trzeba  pamiętać,  że 

zostan

ą pomniejszone o zwrot pracowników z PEFRON” 

W ocenie Odwołującego, przywołane wyjaśnienia nie dają odpowiedzi na pytanie dotyczące, 

w jaki sposób wyliczone zostało wynagrodzenie godzinowe pracowników, czy przy ustalaniu 

jego wartości Wykonawca wziął pod uwagę koszty wynikające z przepisów prawa praca, do 

których  zaliczyć  można  poza  składkami  na  szeroko  rozumiane  ubezpieczenia  społeczne 

m.in. 

obowiązkowe badania lekarskie (wstępne, okresowe, kontrolne), szkoleń BHP; 

wynagrodzenie  chorobowe  przez  okres  pierwszych  33  dni  nieobecności  z  powodu 

choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną lub 14 dni, w przypadku 

osób, które ukończyły 50 lat; 

płatny urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 lub 26 dni w roku, w zależności od stażu 

pracy pracownika; 

4)  rekompensata  ewentualnej  pracy  w  godzinach  nadliczbowych  (dodatek  albo  czas 

wolny); 

5)  prowadzenie  i  przechowywanie  (przez  okres  10  lat  po  ustaniu  stosunku  pracy) 

dokumentacji pracowniczej, w tym ewidencji czasu pracy; 

wynagrodzenie w  okresach  niewykonywania pracy,  kiedy  przepisy  tak  stanowią,  np. 

w okresie przestoju niezawinionego przez pracownika (art. 81 Kodeksu pracy); 

Pracownicze Plany Kapitałowe. 

W ocenie Odwołującego, wyliczenia przedstawione przez Wykonawcę wskazują ponadto, iż 

dla  wykonania  czynności  przewidzianych  zakresem  zamówienia  wystarczającym  będzie 

zatrudnienie  7  pracowników  z  dobowym  wymiarem  czasu  pracy  6  godzin  dziennie. 

Jednocześnie w treści wyjaśnień brak jest wskazań, na jakiej podstawie Wykonawca dokonał 

tego rodzaju ustaleń. Wątpliwości dotyczące liczby pracowników niezbędnych do wykonania 

zamówienia  zdają  się  być  tym  większe  jeśli  weźmiemy  pod  uwagę  zakres  obowiązków 

Wykonawcy koniecznych do wykonania w ramach przedmiotowego zamówienia. Mianowicie 

w treści załącznika nr 2 do projektu umowy wskazano następujące obowiązki wykonawcy: 

zamiatanie podestów i stopni klatek schodowych oraz przetarcie kurzu z balustrad z 

podchwytami, skrzynek pocztowych, grzejników, gablot w miarę potrzeb, lecz nie 

rzadziej niż 1 raz w tygodniu, 

Zamiatanie  korytarzy,  kabin  dźwigowych,  ustępów  ogólnego  dostępu  oraz  zsypów  i 

altanek śmietnikowych — codziennie; 

3)  Zamiatanie  i  sprz

ątanie  hal  garażowych,  schodów  piwnicznych,  pralni,  suszarni, 

strychów, wskazanych węzłów c.o., świetlików, a w miarę' potrzeb, co najmniej I 

raz w tygodniu usuwanie zbędnych przedmiotów z tych pomieszczeń; 

4)  Sprz

ątanie  powierzchni  zewnętrznej  musi  odbywać  się  w  godzinach  wczesno 

porannych. 

Sprzątanie  ciągów  pieszych  (z  wyłączeniem  ciągów  pieszych,  na 

których  jest  dopuszczony  płatny  postój),  uliczek  wewnątrzosiedlowych  po  całej 

szerokości,  bram,  prześwitów  bramowych,  podwórek,  placów  publicznych, 

dojazdów,  chodników,  a  w  szczególności  dojść  do  budynków  i  altanek 

śmietnikowych — codziennie; 

Najpóźniej do godziny 8:00 rano, a w okresie od I listopada do 31 marca do godziny 

10:00  rano,  sprz

ątanie  placów  zabaw,  boisk  wielofunkcyjnych,  siłowni 

plenerowych,  cykliczne  oczyszczanie  krat  doświetlenia  piwnic  tzw.  fosy  poprzez 

zamiecenie i wygrabienie z nieczystości, szkieł, niedopałków papierosów, kamieni 

z  podłoża  utwardzonego,  piaskowego  oraz  powierzchni  poliuretanowej  i 

trawnikowej; 

6)  Dezyns

ekcja i dezynfekcja altan śmietnikowych, zsypów i ustępów ogólnego dostępu, 

piwnic - 

w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 2 razy w miesiącu; 

Mycie  podestów  i  stopni  klatek  schodowych  wraz  z  cokołami,  balustrad  z 

podchwytami oraz ustępów ogólnego dostępu - w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej 

niż I raz w tygodniu; 

Mycie  lamperii  ścian  klatek  schodowych  oraz  mycie  i  dezynfekcja  pomieszczeń 

wspólnego użytkowania w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 1 raz w miesiącu. 

9)  Mycie  i  dezynfekcja  drzwi,  klamek,  przycis

ków  domofonów  wind  i  innych  urządzeń 

czy  elementów  w  częściach  wspólnych  budynku  -  w  miarę  potrzeb,  ale  nie 

rzadziej niż 1 raz w tygodniu; 

10) Mycie  okien 

wewnątrz  oraz  na  zewnątrz  z  ramami  okiennymi  oraz  parapetami  na 

klatkach schodowych i w pomieszczeniach o

gólnych, luksferów, gablot, skrzynek 

pocztowych,  grzejników,  stolarki  drzwiowej  i  kloszy  co  2  miesiące  oraz  w  miarę 

potrzeb. Usługa mycia okien musi być wykonana również tam, gdzie należy użyć 

specjalistycznego sprzętu; 

Mycie bram i prześwitów bramowych - w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 1 raz na 

kwartał; 

Mycie ławek osiedlowych - w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 1 raz w miesiącu. 

Mycie  i  dezynfekcja  tablic  informacyjnych,  regulaminów  i  urządzeń  dotykowych  na 

placach zabaw, siłowniach plenerowych i wybiegach dla psów - w miarę potrzeb, 

lecz nie rzadziej niż I raz w miesiącu; 

Oczyszczanie  z  błota  niezabudowanej  części  nieruchomości  (przejść  dla  pieszych, 

jezdni, 

krawężników, studzienek ściekowych) w tym także wpustów deszczowych, 

zasuw  wodnych  i  gazowych  - 

w  miarę  potrzeb,  lecz  nie  rzadziej  niż  1  raz  w 

miesiącu; 

Czyszczenie z nieczystości oraz liści daszków nad wejściami do klatek schodowych 

oraz  płacht  i  daszków  zakrywających  piaskownice  -  w  miarę  potrzeb,  lecz  nie 

rzadziej  niż  I  raz  w  miesiącu,  a  w  sezonie  zimowym  usuwanie  zalegającego 

śniegu; 

Opróżnianie ogólnodostępnych koszy ulicznych i koszy na odchody zwierzęce wraz z 

wymianą  worków  na  nowe  oraz  składowanie  nieczystości  w  pojemnikach 

przeznac

zonych  do  zbierania  odpadów  zmieszanych,  zlokalizowanych  przy 

siedzibie Terenowego Zespołu Obsługi Mieszkańców lub miejscach wskazanych - 

codziennie, od poniedziałku do soboty. Mycie ogólnodostępnych koszy ulicznych i 

koszy  na  odchody  zwierzęce  —  w  miarę  potrzeb,  lecz  nie  rzadziej  niż  I  raz  w 

miesi

ącu.  Wykaz  koszy  ulicznych  stanowi  załącznik  nr  2A,  a  wykaz  koszy  na 

odchody zwierzęce stanowi załącznik nr 2B; 

17) Oczyszczanie (

włącznie z dniami wolnymi od pracy i świątecznymi), ze śniegu i lodu, 

niezabudowanej 

cz

ęści  nieruchomości  (przejść  dla  pieszych,  uliczek 

wewnątrzosiedlowych  po  całej  szerokości,  krawężników,  studzienek  ściekowych, 

dojazdów,  dojść  do  budynków  i  altanek  śmietnikowych)  w  tym  także  wpustów 

deszczowych, zasuw wodnych i gazowych, usuwanie gołoledzi oraz pryzmowanie 

śniegu  po  opadach,  oraz  dodatkowa  obsługa  terenów  w  przypadku  zdarzeń 

losowych, niemożliwych do przewidzenia w dacie zawarcia umowy lub będących 

wynikiem  nadzwyczajnych  warunków  atmosferycznych  —  według  potrzeb.  Przy 

obfitych  opadach  śniegu  Wykonawca  ma  obowiązek  rozpocząć  oczyszczanie 

najpóźniej po 2 godzinach od powstania opadów śniegu, niezależnie od pory dnia 

czy  nocy.  Do  zwalczania  śliskości  chodników  zakazuje  się  stosowania  środków 

chemicznych. 

Zamawiający zapewnia skrzynie na piach wraz z piachem; 

Sprzątanie  z  odpadów  komunalnych  zieleńców,  kwietników,  rabat  kwiatowych, 

krzewów żywopłotowych oraz krzewów rosnących indywidualnie lub w grupach — 

w miarę potrzeb lecz nie rzadziej niż 1 raz w tygodniu; 

Grabienie trawników - w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 2 razy w miesiącu; 

Grabienie  liści,  pakowanie  do  przezroczystych  worków  (zakupionych  przez 

Wykonawcę)  lub  pryzmowane  na  wielorazowych  płachtach  (zakupionych  przez 

Wykonawcę)  i  ustawianie  w  miejscach  gromadzenia  odpadów,  wyznaczonych 

przez TZOM oraz zgłaszanie gotowości do wywozu — niezwłocznie. Zamawiający 

zastrzega sobie prawo wyboru metody zbierania liści (pakowanie do worków lub 

pryzmowanie  na  płachtach)  w  zależności  od  wytycznych  w  tym  zakresie. 

Zamawiający powiadomi Wykonawcę o wyborze metody jak również w przypadku 

zmia

ny  zaleceń  w  tym  zakresie  Do  sprzątania  liści  z  trawników  i  chodników 

zakazuje się stosowania dmuchaw. 

21) Sprz

ątanie  i  oczyszczanie  opasek  przy  budynkach,  przestrzeni  chodników,  ciągów 

pieszych,  przestrzeni  pomiędzy  płytkami  chodnikowymi,  placów  utwardzonych, 

dróg  wewnątrzosiedlowych  i  krawężników  zarówno  z  nieczystości  jak  i  drobnej 

roślinności  w sezonie wiosenno-letnim w miarę potrzeb, lecz nie rzadziej niż 1 raz 

w tygodniu. 

22) Podlewan

ie  zieleńców  i  rabat  kwiatowych,  po  udostępnieniu  przez  Zamawiającego, 

miejsc  poboru  wody 

—  w  sezonie  wiosenno-letnim  w  miarę  potrzeb,  lecz  nie 

rzadziej niż 1 raz w tygodniu. 

Zbieranie odpadów i nieczystości — codziennie. 

Niezwłoczne  zgłaszanie  gabarytów,  elektrośmieci  na  terenach  lub  pod  altanami 

śmietnikowymi. 

25) Mycie  specjalistyczne  (

wymagające  dwukrotnego  użycia  maszyn  szorująco  - 

zbieraj

ących,  z  wykorzystaniem  wody  i  płynów  nisko  -  pieniących  o 

właściwościach 

antypoślizgowych) 

oraz 

mycie 

brzegów 

powierzchni 

niedostępnych dla sprzętu, hal garażowych w budynku przy ul. Sławińskiej 2A — 

raz na kwartał. 

Wykonawca  wywiesi  na  klatach  schodowych  budynku  informację  o  planowanym 

terminie  wykonania  usługi  z  podaniem  nazwy  firmy  oraz  numeru  kontaktowego 

Wykonawcy.  

W  ocenie  Odwołującego,  analizując  zakres  zadań  powierzanych  Wykonawcy  w  ramach 

zamówienia już na pierwszy rzut oka można stwierdzić, iż wskazana liczba pracowników w 

ilości  7  jest  niewystarczająca  dla  prawidłowego  wykonania  zadania,  zwłaszcza  jeśli  cześć 

pracowników miałaby być osobami niepełnosprawnymi. 

Odwołujący  wskazał,  że  w  wyjaśnieniach  Wykonawcy  na  próżno  szukać  informacji  o 

dodatkowych  kosztach  pracowniczych  wynikających  chociażby  z  konieczności  zatrudnienia 

dodatkowego  personelu  w  razie  absencj

i,  któregokolwiek  z  pracowników,  konieczności 

zapłaty  wynagrodzenia  za  pracę  w  godzinach  nadliczbowych,  niedziele  czy  święta. 

Wykonawca  dokonując  ustalenia  kosztów  związanych  z  zakupem  worków  na  śmieci  czy 

sprzętu  posługuje  się  szacunkowymi  kwotami  nie  popartymi  jakimikolwiek  dokumentami 

finansowymi 

— np. faktura, które mogłyby potwierdzić, iż faktycznie jest w stanie np. zakupić 

2500  szt.  worków  120  1  w  cenie  613,77  zł  brutto.  Podobnie  sytuacja  przedstawia  się  w 

przypadku  zakupu  mioteł,  czy  środków  czystości  —  w  tym  zakresie  również  nie 

przedstawiono jakichkolwiek dowodów. 

Wyliczenia  wykonawcy  nie  uwzględniają  również  innych  kosztów  możliwych  do 

przewidzenia,  jak  chociażby  inflacja,  skutkująca  wzrostem  obciążeń  finansowych 

Wykonawcy. 

5)  W pkt 5 

wyjaśnień wykonawca wskazał, cyt. „ analogicznie opracowano każdą z pozycji 

kosztorysu ofertowego  

Odwołujący  wskazał,  że  w  kontekście  powyższego  należy  zadać  pytanie  czy  wyliczenia 

przedstawione  w  pkt  4  dotyczyły  zatem  jedynie  jedne  pozycji  kosztorysu,  skoro  pozostałe 

pozycje  są  wyliczane  w  analogiczny  sposób,  a  jeśli  tak  to  jaka  jest  wartość  miesięcznego 

kosztu pracy dla wszystkich pozycji kosztorysu ofertowego. 

Uzupełniając  swoje  wyjaśnienia  Wykonawca  podniósł  jako  argument  cyt.  „Ponadto, 

firma  posiada 

sprzęt,  który  w  ekonomiczny  sposób  obniża  koszty  wykonania 

zamówienia np. grabienia liści, zamiatania mechanicznego  

Odwołujący wskazał  że Wykonawca nie  określił  jaki  to  sprzęt,  w jakiej  ilości  go  posiada,  w 

jakim stopniu usprawnia on wykonanie zamówienia, ile wynoszą koszty eksploatacji takiego 

sprzętu,  czy  sprzęt  ten  stanowi  jego  własność  czy  też  konieczne  jest  ponoszenie 

dodatkowych  kosztów  związanych  z  jego  używaniem  .  W  efekcie,  z  treści  wypowiedzi 

Wykonawcy  w  zasadzie  nie  sposób  wywnioskować,  jaki  wpływ  ma  posiadanie  sprzętu  na 

możliwość i koszt wykonania zamówienia. Dodatkowo trzeba nadmienić, że Wykonawca nie 

przedkłada,  jakichkolwiek  dowodów  potwierdzających  fakt  posiadania  wspomnianego 

sprzętu. 

Ostatni  argumentem  mający  wskazywać  na  prawidłowość  wyliczeń  dokonanych  przez 

Wykonawcę jest, cyt. „posiadanie bazy dla pracowników w ścisłym centrum Warszawy, 

które  obniża  koszty  transportu  oraz  skraca  czas  dojazdu  w  mieście,  co  np.  ułatwia 

szybkie podjęcie interwencji. 

Wykonawca  formułując  swoją  wypowiedź  nie  wskazuje,  gdzie  rzekoma  baza  się  znajduje, 

ani jaki tytuł prawny do tej bazy posiada. Przykładowo jeśli jest to obiekt wynajmowany to nie 

wiemy  jaki  jest  koszt  tego  najmu  i  w  jakim  zakresie  może  wpływać  na  cenę  całej  oferty. 

Przedmiotowe 

zastrzeżenia  podniesione  przez  Odwołującego  nabierają  jeszcze  większego 

znaczenia  w  obliczu  brzmienia  art.  224  ust.  5,  który  statuuję  zasadę  rozkładu  ciężaru 

dowodzenia  w  ramach  postępowania  wyjaśniającego.  W  ślad  za  przywołanym  przepisem: 

Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykonawcy.  Co  więcej  jak  podkreśla  się  w  orzecznictwie:  Wyjaśnienia  powinny  być  jak 

najbardziej  szczegółowe  i  zawierać  wszystkie  aspekty  mające  wpływ  na  cenę,  tak  aby  nie 

pozostawiały  wątpliwości  co  do  prawidłowego  jej  wyliczenia,  a  jednocześnie  nie  mogą 

opierać się tylko na samych oświadczeniach wykonawcy” (tak Sąd Okręgowy w Warszawie 

w wyroku z dnia 9 kwietnia 2010 r. sygn. akt IV Ca 1299/09). Ponadto judykatura wskazuje, 

iż skierowanie przez zamawiającego wezwania do wykonawcy na podstawie art. 224 ust. 1 

Ustawy, statuuje swoiste „domniemanie” wystąpienia rażąco niskiej ceny (tak m.in. w wyroku 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  17  września  2020  r.,  KIO  1856/20).  Jeżeli  wykonawca 

pragni

e uniknąć odrzucenia swojej oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Ustawy, powinien 

podjąć  stosowne  działania  w  celu  wzruszenia  tego  domniemania,  poprzez  przedstawienie 

odpowiednich  wyjaśnień  oraz  dowodów  potwierdzających,  iż  zaproponowana  przez  niego 

c

ena nie jest rażąco niska. Innymi słowy to Wykonawca wykorzystując dostępne mu środki 

dowodowe  zobowiązany  jest  podjąć  takie  działania,  aby  domniemanie  rażąco  niskiej  ceny 

został  skutecznie  i  w  sposób  niebudzący  wątpliwości  obalone,  ewentualna  bierność  bądź 

niedokładność  Wykonawcy,  będącego  profesjonalistą,  musi  prowadzić  do  odrzucenia 

złożonej przez niego oferty. 

W  ocenie  Odwołującego  konfrontując  treść  złożonych  przez  Wykonawcę  wyjaśnień  z 

opisanymi wyżej normami postępowania należy uznać, że wylistowane w treści pisma z dnia 

12.06.2022  r.  wyjaśnienia  Wykonawcy  nie  spełniają  wymogu  udowodnienia,  że 

zaproponowana  cena  ofertowa  nie  jest  rażąco  zaniżona.  Podniesione  przez  Wykonawcę 

argumenty mają charakter niezwykle ogólny, nie stoją za nimi jakiekolwiek konkretne liczby, 

informacje czy dowody pozwalające na rzetelną i obiektywną ocenę realności i rentowności 

przedsięwzięcia. 

Odwołujący zwrócił uwagę, że dokonując oceny prawidłowości zachowania Zamawiającego 

w toku postepowania, w świetle przywołanego orzecznictwa oraz podniesionej argumentacji, 

wskazanym jest odwołanie się do treści art. 224 ust. 6 Pzp, zgodnie z którym: Odrzuceniu, 

jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił 

wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie 

uzasadniam  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu.  Z  analizy  brzmienia  przywołanej  normy 

możemy  wywnioskować  następującą  normę  postepowania  Zamawiającego:  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  (hipoteza),  oferta  ta 

podlega  odrzuceniu  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  (dyspozycja).  Obecnie  obowiązująca 

regulacja wprost odzwierciedla interpretację poprzednio obowiązującego art. 90 ust. 3 który 

literalnie  stanowił,  że  zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  jeżeli  dokonana  ocena 

wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Oczywiste  było  bowiem,  że  za  takie  "potwierdzenie”, 

które  rzadko  wprost  wynika  ze  złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dowodami,  należy  również 

poczytać  sytuację,  w  której  nie  potwierdzają  one,  że  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska.  De 

lege  lata  nie  może  być  również  wątpliwości,  że  niewykazanie  przez  wezwanego  do 

wyjaśnień  wykonawcę,  że  cena  jego  oferty  nie  jest  rażąco  niska  mieści  się  w  zakresie 

hipotezy  normy  prawnej  dotyczącej  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  którą  w  takiej  sytuacji,  zgodnie  z  dyspozycją  tej  normy, 

zamawiający obowiązany jest odrzucić (art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp). (Zob. wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 24 stycznia 2022 r. sygn. akt: KIO 3738/21). 

W  ocenie  Odwo

łującego,  brak  działania  Zamawiającego  zgodnie  z  opisaną  wyżej  normą 

polegającego  na  odrzuceniu  oferty  jako  rażąco  zaniżonej,  w  przypadku  stwierdzenia,  iż 

Wykonawca  nie  obalił  domniemania,  o  którym  mowa  w  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp,  należy 

uznać  zatem  za  działanie  naruszające  normę  art.  224  ust.  6  oraz  226  ust.  1  pkt  8  ustawy 

Pzp. Z tego względu niniejsze odwołanie oraz podniesione w nim zarzuty w pełni zasługują 

na uwzględnienie. 

Zarzut naruszenia art. 239 ustawy Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 i art. 17 ust. 2 ustawy Pzp. 

W  efekcie  wskazanych  wyżej  naruszeń  przepisów  ustawy  Pzp  doszło  jednocześnie  do 

naruszenia  przez  Zamawiającego  kolejnych  norm  prawnych  zawartych  w  art.  239  ustawy 

Pzp  art.  16  pkt  1 

i  art.  17  ust.  2  ustawy  Pzp  poprzez  udzielenie  zamówienia  wykonawcy 

wybr

anemu z naruszeniem przepisów postepowania. 

Zarzut ewentualny zaniechania wezwania Wykonawcy do wyjaśnień rażąco niskiej ceny 

Powyższy zarzut naruszenia art. 224 ust. 1 ustawy Pzp Odwołujący podnosi z daleko idącej 

ostrożności na wypadek, gdyby Izba uznała, że odrzucenie oferty Wykonawcy „ZORA   Z. L., 

Z.  H.

”  Sp.  j.  z  siedzibą  w  Warszawie  na  obecnym  etapie  postępowania,  na  podstawie  art. 

226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP byłoby przedwczesne. Jednocześnie Odwołujący podkreśla, że 

w  jego  ocenie 

wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę  na  pierwsze  wezwanie  noszą  cechy 

wyjaśnień  nierzetelnych,  pobieżnych,  a  przede  wszystkim  w  żadnym  stopniu 

nieudowodnionych. 

Izba ustaliła co następuje: 

Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

pn.: 

„Usługi sprzątania nieruchomości stanowiących własność m.st. Warszawy zarządzanych 

przez  Zakład  Gospodarowania  Nieruchomościami  w  Dzielnicy  Wola.  m.st.  Warszawy 

położonych w obrębie Terenowego Zespołu Obsługi Mieszkańców   Ogrodowa w okresie od 

lipca 2022 r. do września 2023 r.”. 

Izba ustaliła, że zgodnie z pkt XI ppkt 12 SWZ „Opis sposobu obliczenia ceny”, Zamawiający 

wskazał,  cyt.  (…)  Wykonawca  uwzględniając  wszystkie  wymogi,  o  których  mowa  w  SWZ, 

zobowi

ązany  jest  w  cenie  brutto  ująć  wszelkie  koszty  niezbędne  dla  prawidłowego  oraz 

pełnego  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  warunkami  wynikającymi  z 

dokumentów zamówienia. W związku z powyższym cena oferty musi uwzględniać wszystkie 

koszty  zwi

ązane  z  realizacją  zamówienia,  w  szczególności  koszty  robocizny,  materiałów 

prac, sprzętu oraz środków transportu, objętych przedmiotem umowy”.   

Izba  ustaliła,  że  w  postępowaniu  oferty  złożyło  6  wykonawców.  Zamawiający  w  dniu  3 

czerwca 2022 r. przeprowadził aukcję elektroniczną, w toku której poszczególni wykonawcy 

złożyli następujące oferty: 

Alerobale.pl R. Z. 

— na kwotę: 853.000 zł brutto, 

P.H.U. Gamma A. Z. 

— na kwotę 850.000 zł brutto, 

Skromak Sp. z o.o. 

— na kwotę 50.060 zł brutto, 

Konsorcjum  MEGATHERM  Sp.  z  o.o.  S.  A. 

Przedsiębiorstwo Usługowo  Handlowe  - 

na kwotę 999.900 zł brutto, 

B. K.TRNAS-

KAM 2 na kwotę 950.000 zł brutto, 

„ZORA — Z. L., Z. H.” Sp.j . na kwotę 512.999 zł brutto 

Izb

a  ustaliła,  że  Zamawiający  w  celu  zbadania  ofert  złożonych  w  postępowaniu  pod kątem 

rażąco  niskiej  ceny  dokonał  wyliczenia  średniej  arytmetycznej  wszystkich  ofert.  Średnia  to 

wniosła 1.000.535,16 zł. Izba ustaliła, że 30 % tej kwoty wniosło: 700.374,61 zł 

W związku z powyższych Zamawiający w dniu 6 czerwca 2022 r., biorąc pod uwagę wartość 

zamówienia powiększonego o należny podatek od towarów i usług, iż w celu zbadania ofert 

pod kątem rażąco niskiej ceny wezwał dwóch wykonawców do złożenia w trybie art. 224 ust. 

2 pkt 1 ustawy Pzp 

wyjaśnień dotyczących wyceny przedmiotu zamówienia tj. wykonawcę: (i) 

Skromak Sp. z o.o. oraz (ii) 

„ZORA — Z. L., Z. H.” Sp. j.  

Izba  ustaliła,  że  w  treści  skierowanych  do  wykonawców  pism  Zamawiający  wezwał  ich  do 

udzielania  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia ceny.  Szczegółowe  i 

poparte  dowodami  wyjaśnienia  dotyczące  treści  złożonej  oferty  miały  dotyczyć  w 

szczególności: 

•  Wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  usług;   

Oryginalności usług oferowanych przez Wykonawców; 

•  Zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej stawki godzinowej, ustalon

ych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 

października  2022  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz. 

2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw,  z  którymi  związane  jest 

realizowane zamówienie; 

•  Zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

•  Zgodności  z  prawem  w  rozumieniu  przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach 

dotyczących pomocy publicznej. 

Izba  ustaliła,  że  w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego,  spółka  Skromak  Sp.  z  o.o. 

pismem  z  dnia  10  czerwca 

2022  r.  potwierdził,  że  oferta  złożona  w  toku  aukcji  zawiera 

rażąco niską cenę.  

Izba  ustaliła,  że  wykonawca  Zora  pismem  z  dnia  12  czerwca  2022  r.  złożył  wyjaśnienia 

wskazując okoliczności przemawiające za prawidłowością wyliczenia zaoferowanej ceny.  

Izba ustaliła, że Zamawiający w dniu 4 lipca 2022 r. dokonał wyboru oferty wykonawcy Zora 

jako oferty najkorzystniejszej 

w Postępowaniu.  

Izba zważyła co następuje:  

W ocenie Izby zarzuty podniesione przez Odwołującego okazały się zasadne, co skutkowało 

uwzględnieniem odwołania.  

Należy wskazać, że zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, 

lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub 

wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym 

złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  lub  ich  istotnych  części 

składowych. Ponadto, zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, odrzuceniu, jako oferta z rażąco 

niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w 

wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają 

podanej w ofercie ceny lub kosztu. 

Oznacza to, iż ustawodawca przewidział dwie przesłanki 

obligujące zamawiającego do odrzucenia oferty wykonawcy: (i) brak złożenia wyjaśnień; (ii) 

ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Nie  ulega  wątpliwości,  że  pierwsza  z 

wymienion

ych  wyżej  przesłanek  nie  ma  zastosowania  bowiem    wykonawca  ZORA  złożył 

wyjaśnienia.  Zdaniem  jednak  Izby  złożone  przez  wykonawcę  wyjaśnienia  nie  potwierdzały 

realności  ceny  za  realizację  zamówienia.  Podkreślić  należy,  że  ustawodawca  nakłada  na 

wykonawcę  w  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  obowiązek  złożenia  wyjaśnień,  w  tym  dowodów 

potwierdzających  realność  zaoferowanej  ceny  lub  jej  istotnych  części  składowych. 

W

yjaśnienia  wykonawcy  nie  mogą  ograniczyć  się  do  ogólnych  zapewnień  co  do  realizacji 

przedmiotu zamówienia po cenach wskazanych w formularzu oferty. Twierdzenia wykonawcy 

winny 

znaleźć  odniesienie  do  opisu  przedmiotu  zamówienia  zawartego  w  SWZ,  wymagań 

Zamawiającego  i  przedstawić  konkretne,  wiarygodne  i  rzetelne  analizy,  potwierdzone 

odpowiednimi dowodami. Ty

lko bowiem w takiej sytuacji zamawiający będzie miał możliwość 

rzeczywistego  zweryfikowania  realności  zaproponowanej  ceny.  Wyeliminowanie  z 

postępowania  ofert  zawierających  rażąco  niskie  ceny  jest  istotne  z  uwagi  na  znaczną 

szkodliwość  takich  ofert,  które  mogą  opierać  się  na  nieracjonalnych  pod  względem 

technicznym,  ekonomicznym  lub  prawnym  założeniach  lub  praktykach,  co  może  w 

konsekwencji skutkować uchybienia na etapie realizacji zamówień. Oczywistym jest bowiem, 

że

rażąco  niska  cena  uderza  w  uczciwych,  działających  zgodnie  z  przyjętymi  praktykami 

rynkowymi  wykonawców,  którzy  rzetelnie  wycenili  swoją  ofertę.  Oferta  zawierająca  rażąco 

niską  cenę  naraża  równocześnie  zamawiającego  na  ryzyko  wykonania  zamówienia  na 

niższym  niż  wymagany  poziom  jakości,  ponieważ  wykonawca  na  etapie  realizacji  umowy, 

szukając  oszczędności,  próbuje  działać  niezgodnie  z  wytycznymi  SWZ.  To  zaś  może 

również  skutkować  opóźnieniami  w  realizacji  inwestycji,  a  niejednokrotnie  koniecznością 

odstąpienia  od  umowy  i  poszukiwaniem  nowego  wykonawcy,  który  korzystając  z 

konieczności  zapewnienia  przez  Zamawiającego  kontynuacji  usług  może  narzucić 

Zamawiającego  wygórowane  ceny  za  ich  świadczenie.  Z  powyższymi  okolicznościami 

zamawiający  borykają  się  na  co  dzień.  Dlatego  też  tak  istotne,  w  ocenie  Izby  jest,  aby 

wyjaśnienia  składane  przez  wykonawców  oraz  dowody  nie  ograniczały  się  do  generalnych 

stwierdzeń,  niemających  żadnego  przełożenia  na  realia  konkretnego  postępowania 

przetargowego.  To  wykonawca  obarczony  j

est  ciężarem  wykazania,  iż  oferta  nie  zawiera 

rażąco  niskiej  ceny  (art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp).  Zamawiający  zaś  ze  złożonych  wyjaśnień 

winien  mieć  możliwość  dokonania  rzetelnej  analizy  realności  założeń  przyjętych  przez 

wykonawcę przy szacowaniu ceny za realizację zamówienia. Bez takiej analizy, wyjaśnienia 

wykonawcy  pozostają  wyłącznie  nic  nieznaczącymi  ogólnikowymi  zapewnieniami  o  chęci 

realizacji zamówienia na najwyższym poziomie.  

Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, że wyjaśnienia wykonawcy Zora złożone w dniu 12 

czerwca 

2022  r.  nie  potwierdzały  realności  wyceny  przedmiotu  zamówienia  w  zakresie 

wymaganym  przez  Zamawiającego.  Treść  wyjaśnień  ogranicza  się  do  zapewnienia 

Zamawiającego,  iż  wykonawca  zrealizuje  przedmiot  zamówienia  po  cenach  wskazanych  w 

ofercie. 

Wykonawca  nie  przedstawił  żadnych  dowodów  na  potwierdzenie  okoliczności 

wskazanych  w  treści  wyjaśnień  ani  żadnej  analizy  kosztów  realizacji  zamówienia,  na  jaką 

powołał się w treści wyjaśnień.  

Należy podkreślić, że ustawodawca obarczył wykonawcę ciężarem wykazania realności ceny 

za  realizację  zamówienia.  Elementem  takiego  procesu  wykazania  jest  złożenie  przez 

wykonawcę wyliczeń co do kosztów realizacji zamówienia i dowodów. Niewątpliwie z uwagi 

na  przedmiot  zamówienia  na  koszty  realizacji  zamówienia  składają  się  zasadniczo  koszty 

pracy  ludzkiej,  koszty  związane  z  zapewnieniem  środków  transportu  czy  koszty  zakupu 

niezbędnych  środków  czystości  i  zapewnienia  infrastruktury  technicznej  ułatwiającej 

realizację  prac.  Zdaniem  Izby,  w  wyjaśnieniach  wykonawcy  ZORA  brak  jest  jakichkolwiek 

danych,  analiz  czy  potwierdzenia  w  obiektywnych  dowodach 

uwarunkowań,  które 

uzasadniały przyjęty przy wykonawcę poziom wyceny w/w kosztów.  

Odnosząc  się  do  treści  wyjaśnień,  Izba  wskazuje,    po  pierwsze,  że  wykonawca  Zora 

wskazał, że przeprowadził dokładną analizę koniecznych środków zarówno na zakupy, jak i 

wykonawstwo. 

Zdaniem Izby, właśnie w ramach wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, 

taka analiza powinna była być złożona przez wykonawcę, aby Zamawiający miał możliwość 

zweryfikowania  przyjętych  założeń  co  do  szacunkowych  ilości  i  kosztów.  Tymczasem  w 

analizowanym  stanie  faktyczny,  wykonawca  Zora  poprzestał  wyłącznie  na  gołosłownym 

twier

dzeniu,  nie  przedkładając  żadnych  analiz.  Trudno  zatem  uznać  takie  twierdzenia  za 

wiarygodne.  Podobnie  za  gołosłowne  uznać  należy  twierdzenie  wykonawcy  Zora,  że  firma 

kierowała  się  cenami  ogólnie  obowiązującymi  przy  tego  rodzaju  pracach  prowadzonych  na 

terenie  m.st.  Warszawy. 

Zdaniem  Izby  na  podstawie  tak  ogólnych  zapewnień  wykonawcy 

Zora  Zamawiający  nie  miał  żadnych  danych,  informacji  pozwalających  na  zweryfikowanie 

poprawność zaoferowanej ceny przez wykonawcę. Słusznie wskazał Odwołujący, że w treści 

wyja

śnień  brak  konkretnego  wskazania,  jakie  to  są  ceny  ogólnie  obowiązujące  oraz  jakich 

konkretnie kosztów dotyczą, co w konsekwencji uniemożliwia weryfikację czy faktycznie ów 

ceny noszą walor „ogólnie obowiązujących”. Należy wskazać, że różnice cenowe pomiędzy 

poszczególnymi  wykonawcami,  którzy  złożyli  oferty  w  postępowaniu  są  na  tyle  istotne,  że 

brak  jest  podstaw  do  przyjęcia,  że  jest  jakiś  ogólnie  obowiązujący  poziom  cen  na  rynku 

objętym  przedmiotem  zamówienia.  Gdyby  tak  rzeczywiście  było,  to  różnice  zarówno  w 

poziomie wyceny poszczególnych wykonawców, jak również szacunków Zamawiającego nie 

były tak istotne.  

Dalej 

Izba  wskazuje,  że  wykonawca  Zora  w  złożonych  wyjaśnieniach  wskazał,  że  przy 

opracowaniu  kalkulacji  uwzględnił  zatrudnienie  osób  z  niepełnosprawnością  w  różnym 

stopniu, co obniża koszty pracowników o 40 % wynagrodzenia, gdyż jest refundowane przez 

Państwowy  Fundusz  Rehabilitacji  Osób  Niepełnosprawnych.  Należy  podkreślić,  że  takie 

okoliczności  muszą  być  przez  wykonawcę  wykazane.  Tymczasem  do  treści  złożonych 

wyjaśnień  nie  zostały  złożone  żadne  dowody.  Wykonawca  nie  określił  stopnia 

niepełnosprawności, nie złożył żadnej umowy z PEFRON, nie uprawdopodobnił, że zatrudnia 

osoby  z  niepełnosprawnością.  Izba  nie  ma  wątpliwości,  że  takie  okoliczności  można  i 

należało  wykazać  stosownymi  dokumentami.  Co  więcej  Odwołujący  złożył,  dowód  ‘Lista 

przypadków  pomocy  publicznej  otrzymanej  przez  beneficjenta”  22.07.2022  r.  Na  liście  tej 

brak jest wykonawcy Zora.  

Ponadto  wykonawca  Zora  wskazał,  że  do  „obliczenia  wynagrodzeń  pracowników  przyjęto: 

krotność sprzątanie średnio 30 dni na miesiąc, stawka roboczogodziny z obciążeniami 24,50 

ilość  pracowników  7  os.,  do  zbierania  śmieci  wykorzystujemy  samochód  elektryczny  typu 

melex,  worki  na  śmieci  1201  2500  szt.  Na  miesiąc  613,  77  zł  brutto,  czas  pracy  przy 

sprzątaniu terenu 6 godzin dziennie, psi pakiet koszt około 150 do 200 złotych na miesiąc, 

środki  myjące,  szczotki,  mopy,  miotły  około  500  zł  miesięcznie  (z  poprzedniego  kontraktu 

został  nam  bardzo  duży  zapas  w  magazynie)  ".  Koszty  pracy  wynoszą  32183,  77  zł  na 

miesiąc,  trzeba  pamiętać,  że  zostaną  pomniejszone  o  zwrot  pracowników  z  PEFRON”.  W 

ocenie,  Izby  złożone  informacje  nie  pozwalają  na  ustalenie  rzeczywistych  kosztów 

zatrudnienia  jakie  poniesie  wykonawca  Zora. 

Wykonawca  nie  przedstawił  wyliczeń  co  do 

godzinowego  wynagrodzenia  pracowników,  przy  uwzględnieniu  obciążeń  pracodawcy 

wynikających  z  przepisów  prawa.   Ponadto,  wykonawca Zora  nie  wyjaśnił  w  żaden  sposób 

jak zamierza wykonać szeroki zakres obowiązków określonych w załączniku nr 2 do projektu 

umowy.  Zdaniem  Izby  przyjęcie  założenia  o  wykorzystaniu  7  osób  w  proces  realizacji 

obowiązków  umownych,  przy  założeniu,  że  są  to  osoby  niepełnosprawne  i  pracują 

maksymalnie  6h  dziennie  musi  być  oparte  w  rzetelnej  analizie  zakresu  obowiązków 

określonych  w  załączniku  nr  2,  ich  podziału  pomiędzy  poszczególne  osoby,  w 

uwzględnieniem  indywidualnych  uwarunkowań  i  niepełnosprawności,  a  przede  wszystkim 

zapewnieniu, że obowiązku wskazane w umowie będę wykonane rzetelnie i prawidłowo. Nie 

można zgodzić się z wykonawcą Zora i Zamawiającym, że w przypadku choroby pracownika, 

do realizacji zamówienia będzie skierowana inna osoba i to nie rodzi dodatkowych kosztów 

po stronie wykonawcy. 

Zdaniem Izby, błędnym jest założenie, że przesunięcie pracownika z 

jednego  kontaktu  na  drugi  nie  rodzi  żadnych  kosztów  po  stronie  pracodawcy.  Żaden 

pracownik  nie  wykonuje  pracy  na  rzecz  pracodawcy  bez  wynagrodzenia.  Ryzyko 

nieobecności  winno  być  zatem  przez  wykonawcę  uwzględnione  i  wycenione  w  kosztach 

realizacji zamówienia.  

Ponadto  Izba  wskazuje,  że  twierdzenia  wykonawcy  Zora  dotyczące  kosztów  na  zakup  

worków  na  śmieci  czy  sprzętu  nie  zostały  w  żaden  sposób  wykazane  czy  chociażby 

uprawdopodobnione.  Wykonawca  nie  przedstawił  żadnych  faktur,  ani  żadnych  innych 

dowodów  na  podstawie,  których  można  byłoby  przeanalizować  poprawność  ogólnych  kwot 

wskazanych  w  treści  wyjaśnień.  Podobnie,  twierdzenie  wykonawcy,  że  analogicznie 

opracowano każdą z pozycji kosztorysu ofertowego nic nie wnosi w proces analizy kosztów 

realizacji  zamówienia.  Nie  jest  bowiem  jasne  czy  ogólne  wyliczenia  przedstawione  przez 

wykonawcę  Zora  dotyczyły  jedynie  jednej  pozycji  kosztorysu,  skoro  pozostałe  pozycje  są 

wyl

iczane w analogiczny sposób. A jeśli tak to jaka jest wartość miesięcznego kosztu pracy 

dla wszystkich pozycji kosztorysu ofertowego. 

Zdaniem Izby ogólność twierdzeń zawartych w 

wyjaśnieniach nie pozwalała Zamawiającemu na jakąkolwiek weryfikacji sposobu wyliczenia 

kosztów czy ich rynkowego charakteru.  

Za  niewykazane  również  Izba  uznaje  twierdzenia  wykonawcy  Zora  dotyczące  posiadanego 

sprzętu,  który  obniża  koszty  realizacji  zamówienia  oraz  rzekomej  bazy  dla  pracowników  w 

ścisłym  centrum  Warszawy.  Żadnych  dowodów  wykonawca  nie  przekazał  Zamawiającemu 

na potwierdzenie tych twierdzeń. Okazana podczas rozprawy faktura dotyczy wynajmu bliżej 

nieokreślonego  pomieszczenia  –  pralnia.  Wykonawca  nie  złożył  żadnej  umowy  najmu  lub 

jakiejkolwiek innej umowy, które potwierdzałaby jego tytuł prawny do bazy w centrum miasta.  

Izba  podkreśla,  że  proces  badania  przez  Zamawiającego  sposobu  wyceny  przez 

poszczególnych  wykonawców  kosztów  realizacji  zamówienia  stanowi  narzędzie 

zabezpieczające  Zamawiającego  przed  ewentualnymi  nieprawidłowościami  w  procesie 

realizacji  zamówienia.  Rzetelna  analiza  kosztów  uwzględnionych  przez  poszczególnych 

wykonawców w kalkulacjach cenowych, poparta obiektywnymi dowodami, potwierdzającymi 

okoliczności  na  jakie  powołują  się  wykonawcy  minimalizuje  ryzyko  odstąpienia  od  umowy 

przez  Zamawiającego  z  powodu  nieprawidłowego  wykonania  zamówienia  i  jednocześnie 

gwarantuje,  że  zamówienie  będzie  wykonane  na  poziomie  wymaganym  przez 

Zamawiającego.  Z  tego  względu,  Zamawiający  nie  może  ograniczać  się  do  formalnego 

wezwania wykonawcy w celu uczynienia zadość obowiązkowi wynikowemu z art.  224 ust. 2 

ustawy 

Pzp.  Obowiązkiem  Zamawiającego  jest  upewnienie  się,  że  wykonawca  uwzględnił 

wszystkie  koszty, 

mając na uwadze zakres obowiązków wynikających z postanowień SWZ, 

zaś koszty związane z wykonaniem poszczególnych usług mają charakter rynkowy. Zdaniem 

Izby,  w  analizowanej  sprawie

,  Zamawiający  dokonał  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień 

złożonych  przez  wykonawcę  Zora  w  dniu  12  czerwca  2022  r.  Złożone  wyjaśnienia  po 

pierwszy  nie  były  poparte  żadnymi  dowodami,  które  wykonawca,  zdaniem  Izby,  mógł  i 

powinien 

był złożyć. Po drugie, twierdzenia wykonawcy Zora były ogólne i nie poparte żadną 

szczegółową  analizą  kosztów  realizacji  zamówienia,  na  którą  sam  powołał  się  w  treści 

wyjaśnień.    Tym  samym,  Zamawiający  zaniechał  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Zora  na 

podstawie art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp. 

Zdaniem Izby, n

ieuprawnionym byłoby ponowne wzywanie wykonawcy Zora do uzupełnienia 

wyjaśnień  złożonych  w  dniu  12  czerwca  2022  r.  Takie  ponowne  wezwanie  naruszałoby 

zasadę  równego  traktowania  wykonawców.  Z  treści  wezwania  Zamawiającego  wynikał 

obowiązek  złożenia  przez  wykonawcę  dowodów  na  potwierdzenie  swoich  założeń 

kosztotwórczych.  Jako  profesjonalista  działający  na  rynku,  wykonawca  Zora  winien  mieć 

pełną świadomość ciążącego na nim obowiązku. Uchybienie wykonawcy Zora przejawiające 

się  zarówno  w  lakoniczności  złożonych  wyjaśnień,  jak  również  braku  złożenia  dowodów 

stanowi przesłankę do odrzucenia jego oferty.  

Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 575 ustawy z dnia 11 

września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych stosownie do wyniku postępowania oraz na 

podstawie § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. 

w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania 

oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).  

Przewodniczący:      ………………………….