KIO 1611/22 KIO 1615/22 WYROK dnia 8 lipca 2022 r.

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

WYROK 

z dnia 8 lipca 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

Protokolant: 

Rafał Komoń 

po rozpoznaniu na rozprawie 4 lipca 2022 r. 

w Warszawie odwołań wniesionych do Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej 16 i 17 czerwca 2022 r. przez wykonawców: 

A.  Eco  Expert  sp.j.  K.  M.  A. 

z  siedzibą  w  Gorzowie  Wielkopolskim  –  sygn.  akt  KIO 

[„Odwołujący”] 

B. 

MAGNUM sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie – sygn. akt KIO 1615/22 [„Odwołujący”] 

w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Bieżące  utrzymanie  czystości 

nieruchomości budynkowych oraz przyległej do nich powierzchni zewnętrznej, stanowiących 

własność  oraz  zarządzanych  przez  Szczecińskie  TBS,  w  podziale  na  części 

(nr Pn2/DZE/2022) 

prowadzonym  przez  zamawiającego:  Szczecińskie  Towarzystwo  Budownictwa 

Społecznego sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie [„Zamawiający”] 

przy  udziale  wykonawców  zgłaszających  swoje  przystąpienia  do  postępowania 

odwoławczego: 

A.  Eco  Expert  sp.j.  K.  M.  A. 

z  siedzibą  w  Gorzowie  Wielkopolskim  –  po  stronie 

Odwo

łującego w sprawie sygn. akt KIO 1615/22 

B.  F

irma  Usługowa  ROMUS  R.  Sz.,  Szczecin  –  po  stronie  Zamawiającego  w  sprawach 

sygn. akt: KIO 1611/22, KIO 1615/22 

[„Przystępujący”] 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie w sprawie sygn. akt KIO 1611/22 i nakazuje Zamawiającemu 

w  części  7.  i  8.  zamówienia:  unieważnienie  wyboru  najkorzystniejszej  oferty 

i 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  oraz  uwzględnienie  tej  oferty  przy  powtórnym 

badaniu i ocenie ofert. 

Kosztami  postępowania  odwoławczego w  sprawie sygn.  akt  KIO  1611/22  obciąża 

Za

mawiającego i: 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

1)  zalicza  w  poczet  tych 

kosztów  kwotę  15000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy 

złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  18600  zł  00  gr 

(słownie:  osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  –  odpowiadającą 

wysokości wpisu oraz uzasadnionych kosztów z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

3.  Oddala 

odwołanie w sprawie sygn. akt KIO 1615/22. 

Kosztami  postępowania  odwoławczego w  sprawie sygn.  akt  KIO  1615/22  obciąża 

Odwołującego i: 

1)  zalicza  w  poczet  tych 

kosztów  kwotę  15000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy 

złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Odwołującego  na  rzecz  Przystępującego  kwotę  1497  zł  80  gr 

(słownie:  tysiąc  czterysta  dziewięćdziesiąt  siedem  złotych  osiemdziesiąt  groszy)  – 

stanowiącą uzasadnione koszty z tytułu dojazdu na wyznaczone posiedzenie. 

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  –  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1129  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok 

– w terminie 14 dni 

od 

dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

U z a s a d n i e n i e 

Szczecińskie  Towarzystwo  Budownictwa  Społecznego  sp.  z  o.o.  z  siedzibą 

w Szczecinie {dalej: 

„Zamawiający”} prowadzi na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 

r. 

–  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z2021  r.  poz.  1129  ze  zm.)  {dalej  również: 

„ustawa  pzp”  lub  „pzp”)  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  na  usługi  pn.  Bieżące  utrzymanie  czystości  nieruchomości  budynkowych 

oraz 

przyległej do nich powierzchni zewnętrznej, stanowiących własność oraz zarządzanych 

przez  Szczecińskie  TBS,  w  podziale  na  części:  część  5,  część  6,  część  7,  część  8 

(nr Pn2/DZE/2022). 

Ogłoszenie  o  tym  zamówieniu  2  marca  2022  r.  zostało  opublikowane  w  Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej nr 2021/S_043 pod poz. 111622. 

Wartość tego zamówienia przekracza progi unijne. 

6  czerwca  20

22  r.  Zamawiający  zawiadomił  o  rozstrzygnięciu  powyższego 

postępowania,  w  tym  wyborze  jako  najkorzystniejszej  w  częściach  nr  7  i  8  oferty  złożonej 

przez 

Firmę Usługową ROMUS R. Sz. ze Szczecina {dalej: „Romus” lub „Przystępujący”}, a 

także  o  odrzuceniu  w tych  częściach  oferty  złożonej  przez  Eco  Experta  sp.j.  K.  M.  A.  z 

siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim. 

{KIO 1611/22} 

16  czerwca  2022  r.  Eco  Expert  sp.j.  K.  M.  A. 

z siedzibą  w  Gorzowie Wielkopolskim 

{dalej również: „Eco Expert” lub „Odwołujący”} wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

odwołanie od powyższych czynności Zamawiającego. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 16 ust. 1-3 

– przez niezasadne odrzucenie oferty Eco 

Experta w 

częściach nr 7 i 8 zamówienia w sytuacji, gdy cena tej oferty dla każdej z tych 

części jest wystarczająca dla pokrycia kosztów realizacji zamówienia, osiągnięcia zysku 

oraz prawidłowego wykonania zamówienia publicznego, a więc nie jest rażąco niska. 

2.  Art. 224 ust. 6 w zw. z art. 16 ust. 1-3 

– przez błędną, nieprzejrzystą i nielogiczną ocenę 

wyjaśnień  Eco  Experta  dotyczących  ceny  oferty  w  tych  częściach  i  nieuzasadnione 

stwierdzenie,  że  wyjaśnienia  te  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  ceny  podanej 

w ofercie ceny 

dla tych części. 

[ewentualnie,  z  ostrożności,  w  przypadku  nieuwzględnienia  powyższych  zarzutów] 

Art. 224  ust.  1  w  zw.  z  art.  226  ust.  1  pkt  8  i  art.  224  ust.  6 

–  przez  zaniechanie 

wezwania  Eco  Experta 

do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie  ceny  oferty 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

przed jej odrzuceniem, mimo powzi

ęcia jedynie wątpliwości co do rynkowego charakteru 

tej 

ceny  oraz  możliwości  prawidłowego  zrealizowania  przedmiotu  zamówienia  za  tę 

cenę, co jest niewystarczające dla stwierdzenia, że jest ona rażąco niska.  

4.  Art.  239  ust.  1 

–  przez  zaniechanie  wyboru  w  częściach  nr  7  i  8  oferty  Eco  Experta, 

pomimo  że  jest  ona  ]najkorzystniejsza  w  każdej  z  tych  części  według  kryteriów  oceny 

ofert,  a  w  konsekwencji  dokonanie  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  w  tych 

częściach 

w 

sposób  inny,  niż  na  podstawie  kryteriów  oceny  ofert  określonych  w dokumentach 

zamówienia, 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu 

w 

częściach nr 7 i 8 postępowania: 

1.  U

nieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 

2.  U

nieważnienia odrzucenia oferty Eco Experta. 

3.  P

owtórzenia badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty oraz wyjaśnień Eco Experta. 

4.  Dokonania wyboru oferty Eco Experta jako najkorzystniejszej.  

5.  Ewentualnie 

– dokonania ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Eco 

Experta, 

połączonego  z  dodatkowym  wezwaniem  go  do wyjaśnienia  wątpliwości 

Zamawiającego co do ceny oferty w tych częściach. 

W  ramach  uzasadnienia  powyższa  lista  zarzutów  została  sprecyzowana 

w 

szczególności przez powołanie się na następujące okoliczności. 

{po

wody odrzucenia wskazane przez Zamawiającego} 

Z 

uzasadnienia odrzucenia oferty Eco Experta w częściach nr 7 i 8 z powołaniem się 

na art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp 

wynika, że Zamawiający stwierdził w szczególności, że: 

Ze  złożonych  wyjaśnień  nie  wynika,  jaki  stopień  niepełnosprawności  mają  osoby, 

które Eco Expert chce skierować do realizacji zamówienia. Zamawiający odnotował przy 

tym,  że  Eco  Expert  zamierza  zatrudniać  osoby  o  umiarkowanym  stopniu 

niepełnosprawności  i  stwierdził,  że  otrzymywanie  dofinansowania  z  PFRON  może 

stanowić okoliczność uzasadniającą obniżenie ceny za świadczone usługi. 

2.  N

ie  jest  wystarczające  dla  wykazania  zatrudnienia  osób  niepełnosprawnych 

przedłożenie przez Eco Experta wydruku dokumentu INF-D-P ze strony sod.pfron.org.pl, 

która  to  deklaracja  zdaniem  Zamawiającego  nie  jest  dowodem  potwierdzającym 

faktyczne  uzyskanie  dofinansowania  z  PFRON.  Dodatkowo  Zamawiający  wskazał, 

że Eco  Expert  nie  przedstawił  ani  dowodów  potwierdzających  posiadanie  statusu 

z

akładu  pracy  chronionej,  ani  wskaźnika  zatrudnienia  osób  niepełnosprawnych, 

co 

zdaniem  Zamawiającego  uniemożliwia  weryfikację  rzetelności  i  wiarygodności 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

poszczególnych elementów kosztotwórczych. 

3.  C

zas  pracy  osoby  niepełnosprawnej  zaliczonej  do  znacznego  lub  umiarkowanego 

stopnia  niepełnosprawności  nie  może  przekraczać  7  godzin  na  dobę  i  35  godzin 

tygodniowo  (przy  zatrudnieniu  na  pół  etatu  –  3,5  godziny  na  dobę  i  17,5  godzin 

tygodniowo), 

osoba  taka  nie  może  być  zatrudniona  w  porze  nocnej  i  w  godzinach 

nadliczbowych  oraz  ma  prawo  do  zwolnienia  od  pracy  z  zachowaniem  prawa 

do wynagrodzenia  w  wymiarze  do  21  dni  roboczych  w  celu  uczestniczenia  w  turnusie 

rehabilitacyjnym oraz w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych 

lub  usprawniających,  a  także  w  celu  uzyskania  zaopatrzenia  ortopedycznego  lub  jego 

naprawy,  jeżeli  czynności  te  nie  mogą  być  wykonane  poza  godzinami  pracy.  Nie  jest 

zatem 

możliwa  należyta  realizacja  przedmiotu  zamówienia  w  sytuacji,  gdy  Eco  Expert 

zamierza  skierować  do  wykonania  zamówienia  wyłącznie  następującą  liczbę  osób 

zatrudnionych  na  pół  etatu:  w części  nr  7  – 6  (w  tym  3 osoby  do  sprzątania wewnątrz 

oraz 3 osoby do sprzątania terenu zewnętrznego, w części nr 8 – 7 (w tym 3 osoby do 

sprzątania  wewnątrz  oraz  4  osoby  na  pół  etatu  do  sprzątania  terenu  zewnętrznego), 

gdyż  nieuwzględnione  zostałoby  wymaganie  Zamawiającego  dotyczące  zapewnienia 

dla 

realizacji  zamówienia  dla  jednej  osoby  4  godzin  pracy  dziennie  przez  6  dni 

w tygodniu 

–  w  odniesieniu  do  terenów  zewnętrznych,  gdzie  wymagane  jest 

wykonywanie czynności w soboty, a także usuwanie skutków opadów atmosferycznych 

bez względu na dzień tygodnia. 

Co  prawda  Zamawiający  wymagał  dla  realizacji  zamówienia:  w  części  nr  7  –  6  osób, 

w 

części nr 8 – 7 osób, lecz dla Zamawiającego oczywiste jest, że do wykonywania tych 

czynności  Eco Expert musi  zatrudnić  dodatkowe  osoby,  gdyż  osób  niepełnosprawnych 

nie  można  zatrudniać  w  godzinach  nadliczbowych  oraz  w  porze  nocnej,  natomiast 

rezerwa w 

wysokości 800 zł miesięcznie na koszty nadgodzin, urlopów i zastępstw jest 

niewystarczająca dla zapewnienia prawidłowej realizacji usług w pełnym zakresie. 

5.  K

wota 592,00 zł miesięcznie jako koszt utrzymania czystości wewnątrz budynków (płyny 

miotły,  wiadra,  ścierki  itp.)  wskazana  w  wyjaśnieniach  jest  niewystarczająca 

dla 

zapewnienia  utrzymania  czystości  na  powierzchniach  wewnętrznych  na  łącznie 

lub  29  klatkach  schodowych.  Zamawiający  przyjął,  że  do  jednorazowego  umycia 

samej podłogi klatki schodowej należy zużyć 3 litry płynu, przez co koszt umycia podłogi 

w 

jednej  klatce  wynosi  9,60  zł.  Poza  tym  Zamawiający  wymienił  poszczególne 

powierzchnie  i  czynności  do  wykonania  w  ramach  realizacji  zamówienia  i  ocenił, 

że koszt ich wykonania jest znacznie większy niż kwota wskazana w wyjaśnieniach. 

{

krytyczna analiza powodów odrzucenia} 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

Odwołujący następująco ustosunkował się do tak zrelacjonowanej przez siebie oceny 

jego wyjaśnień przez Zamawiającego. 

Wym

óg  zatrudnienia  na  potrzeby  realizacji  zamówienia  odpowiednio  6  i  7  osób 

odpowiednio dla 

części nr 7 i 8 nie wynika z opisu przedmiotu zamówienia lub treści projektu 

umowy, a stanowi jedynie 

warunek udziału w postępowaniu, zgodnie z którym konieczne jest 

wykazanie dysponowania 

taką liczbą osób [por. treść pkt VI.2.2.2) lit. c) i d) SWZ].  

Przede  wszystkim 

Eco  Expert  przewidział  zarówno  skierowanie  do  realizacji 

pos

zczególnych części zamówienia tylu osób, ile wymagane było w ramach tak określonego 

warunku,  jak 

zastępstwa dla nich w ramach posiadanego potencjału kadrowego, co wynika 

z  

przedstawionej kalkulacji, w ramach której przewidziano na ten cel  1550,00 zł dla każdej 

części.  Dodatkowo  uwzględniono  konieczność  wykonywania  sprzątania  terenu 

zewnętrznego  w  soboty  dla  każdej  z  części,  na  co  jednoznacznie  wskazuje  kalkulacja 

zawarta w wyjaśnieniach w pozycji dotyczącej podstawowego kosztu osobowego (po 750,00 

zł  dla  każdej  z  części),  co  zostało  pominięte  przez  Zamawiającego.  Uwzględniając  koszty 

zastępstwa  i  sprzątania  terenu  zewnętrznego  w  soboty  Eco  Expert  musiał  założyć 

uczestnictwo  w  realizacji  zamówienia  dodatkowych  osób  ponad  osoby  wskazywane 

na potwierdzenie  spe

łniania  warunków  udziału.  Wskazane  liczby  etatów  i  osób  dotyczą 

etatów  osób,  które  będą  skierowane  wyłącznie  do  realizacji  zamówienia  w  danej  części. 

Reasumując, z kalkulacji zawartej w wyjaśnieniach jednoznacznie wynika, po uwzględnieniu 

kosztów  zastępstw  oraz  kosztów  pracy  w  soboty,  że  Eco  Expert  przewidział  uczestnictwo 

w 

realizacji  każdej  części  zamówienia  większej  liczby  pracowników  niż  stwierdzona 

przez 

Zamawiającego. 

W 

wyjaśnieniach  podano  realny  koszt  zatrudnienia za  wynagrodzeniem minimalnym 

na  pół  etatu  osób  niepełnosprawnych:  1)  w  stopniu  umiarkowanym  specjalnym  (752,09  zł) 

oraz  w  stopniu 

umiarkowanym  bez  specjalnych  schorzeń  (1202,09  zł),  co  pozwalało 

na wyprowadzenie  z  przedstawionej  kalkulacji  jednoznacznego  wniosku

,  że  zarówno 

w 

części  7.,  jak  i  8.  dla  terenów  wewnętrznych  przewidziano  po  3  osoby  niepełnosprawne 

w stopniu  umiarkowanym  specjalnym  (bo  3  x  752,09 

zł  =  2.265,27  zł),  a  dla  terenów 

zewnętrznych  –  odpowiednio  3  (dla części  7.)  lub  4 (dla części  8.)  osoby niepełnosprawne 

w stopniu  umia

rkowanym  bez  specjalnych  schorzeń  (bo  3  x  1202,09  zł  =  3.606,27  zł, 

a 4 x 1202.09 = 4 808,36). P

rzy czym nie są to jedyne przewidziane w wyjaśnieniach koszty 

pracownicze, 

gdyż  w  odrębnych  pozycjach  kalkulacji  przewidziano  koszty  związane 

z 

zastępstwami i pracą w soboty. 

Koszty 

związane  z  urlopami  lub  zastępstwami  zostały  uwzględnione  w  wysokości 

750,00 zł w odniesieniu do terenów wewnętrznych oraz 800,00 zł w odniesieniu do terenów 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

zewnętrznych, czyli w łącznej wysokości dla każdej z części 1.550,00 zł (a nie – jak twierdzi 

Zamawiający – 800 zł) 

Wydruk  dokumentu  INF-D-P  ze  strony  sod.pfron.org.pl. 

stanowi  wystarczające 

potwierdzenie 

prawdziwości  oświadczenia  o  korzystaniu  z  pomocy  publicznej  w  postaci 

dofinansowania  wynagrodze

ń  dla  pracowników  niepełnosprawnych  tytułu  umowy  zawartej 

z 

Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 

Co  prawda 

zgodnie  z  treścią  art.  15  ust.  2  i  3  ustawy  z  dnia  27  sierpnia  1997  r. 

o rehabilitacji zawodowej i  

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. 

z  2021  r.  poz.  573  ze  zm.

)  czas  pracy  osoby  niepełnosprawnej  zaliczonej  do  znacznego 

lub 

umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 

godzin  tygodniowo,  a  osoba  niepełnosprawna  nie  może  być  zatrudniona  w  porze  nocnej 

i w godzinach  nadliczbowych,  j

ednakże  regulacja  ta  nie  ma  charakteru  absolutnego. 

Art. 16ust.  1  pkt  2  tej  ustawy 

stanowi  bowiem,  że  przepisów  art.  15  nie  stosuje  się,  gdy, 

na wniosek 

osoby 

zatrudnionej, 

lekarz 

przeprowadzający  badania  profilaktyczne 

pracowników  lub  w  razie  jego  braku  lekarz  sprawujący  opiekę  nad  tą  osobą  wyrazi  na  to 

zgodę.  Ponieważ  osoby,  które  Eco  Expert  zamierza  skierować  do  realizacji  zamówienia 

posiadają  taką  zgodę,  całość  argumentacji  odnośnie  niewystarczającego  zaangażowania 

pe

rsonalnego jest nietrafna, gdyż oparta na błędnym założeniu Zamawiającego.\ 

Koszt 

narzędzi i materiałów w wysokości 592,00 zł miesięcznie dotyczy tylko terenów 

wewnętrznych,  gdyż  dla  terenów  zewnętrznych  odrębnie  określono  ten  koszt  na  340,00  zł 

miesięcznie, co daje łącznie 932 zł miesięcznie.  

Z  posiadanego  przez  Eco  Experta 

doświadczenia  wynika,  że  kwota  592  zł 

miesięcznie  jest  wystarczająca  dla  pokrycia  kosztów  zakupu  narzędzi  i  materiałów 

niezbędnych dla zapewnienia czystości wewnątrz budynków (miotły, wiadra, ścierki i płyny). 

Jak  wskazał  sam  Zamawiający,  ustanowił  w  opisie  przedmiotu  zamówienia  wymóg 

codziennego  sprzątania i  zamiatania  klatek  schodowych,  jednakże  w  odniesieniu  do  mycia 

korytarzy,  przedsionków,  podestów,  stopni  schodowych  wraz  z  poręczami,  podstopniami 

i 

policzkami biegów schodowych zostało ograniczony do dwóch razy w miesiącu. 

Przy  czym  umknęło  uwadze  Zamawiającego,  że  na  rynku  istnieją  środki  czystości 

w 

postaci  koncentratów,  których  rozrobienie  z  wodą  prowadzi  do  uzyskania  roztworu 

po

zwalającego  na  należyte  utrzymanie  czystości  i  ograniczenie  kosztów  realizacji 

zamówienia.  Koszt  1  litra  takiego  koncentratu  wynosi  15,76  zł  brutto  (12,81  zł  netto). 

Dla umycia  klatki  schodowej  wymagane 

jest  zużycie  200  ml  koncentratu  (2,56  zł  netto), 

co p

ozwoli  uzyskać  cztery  wiadra  gotowego  roztworu  roboczego.  Przy  założeniu 

dwukrotnego  umycia  odpowiednio 

dwudziestu  dziewięciu  klatek  schodowych  (część  nr  7) 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

lub  

dwudziestu dwóch klatek schodowych (część nr 8) miesięczny koszt będzie kształtował 

się  na  poziomie  odpowiednio  148,48  zł  lub  112,64  zł.  Ponieważ  przewidziane  przez  Eco 

Experta  kwoty 

byłyby  wystarczające  dla  wykonania  wymaganych  czynności  nawet 

w 

czterokrotnie  większym  wymiarze,  będą  wystarczające  dla  należytego  utrzymania 

czystości  na  klatkach  w  okresie  jesienno-zimowym.  Koszty  pozostałych  materiałów 

zużywalnych niezbędnych dla utrzymania czystości na terenach wewnętrznych z pewnością 

nie  przekroczą  bowiem  pozostałej  kwoty  przewidzianej  na  ten  cel.  Dodatkowo  Eco  Expert 

ma 

możliwość  użycia  w  razie  potrzeby  niezbędnych  materiałów  już  nabytych  w  związku 

z innymi 

zamówieniami i zleceniami, które realizuje. 

{pozostałe okoliczności} 

Niezależnie  od  krytycznego  odniesienia  się  do  oceny  poszczególnych  elementów 

wyjaśnień przez Zamawiającego Odwołujący podniósł następujące zarzuty. 

Po  pierwsze,  że  nie  zaistniały  obligatoryjne  przesłanki  badania  rażąco  niskiej  ceny, 

o 

których  mowa  w  art.  224  ust.  2  pkt  1  lub  2  pzp,  w  odniesieniu  do  oferty  Odwołującego 

w 

żadnej  z  tych  dwóch  części,  gdyż  różnice  pomiędzy  cenami  złożonych  ofert  są 

nieznaczne. 

Co więcej, w części nr 8 złożona została nawet oferta o niższej cenie, która nie 

podlegała  odrzuceniu  w  oparciu  o  art.  226  ust.  1  pkt  1  lub  10  pzp.  Jednocześnie 

Zamawiający  nie  skonkretyzował  w  wezwaniu  jego  podstawy  faktycznej,  w  tym  nie  podał, 

jaka jest różnica pomiędzy ceną oferty Eco Experta a szacunkową wartością zamówienia. 

Po drugie, że złożone wyjaśnienia czyniły zadość wezwaniu, w którym sprecyzowano 

jedynie  oczekiwanie  przedstawienia  szczegółowej  kalkulacji,  z  uwzględnieniem: 

miesięcznego  kosztu  wynagrodzenia  pracowników,  miesięcznych  kosztów  zakupu 

środków  czystości,  3)  innych  kosztów,  które zostały  uwzględnione  w  cenie  oferty  i  dowody 

wyliczenia  ceny,  4)  wielkości  zysku.  W  przedstawionej  Zamawiającemu  kalkulacji, 

po 

uwzględnieniu  wszystkich  kosztów  wymaganych  dla  prawidłowej  realizacji  zamówienia, 

wykazano  zysk  w  wysokości  miesięcznej  odpowiednio  4.030,42  zł  (marża  około  22%) 

dla 

części 7 i 2.950,75 zł (marża około 16%) dla części 8. 

Po 

trzecie 

zarzucił  Zamawiającemu  nierówne  traktowanie  wykonawców, 

przejawiające  się  w  braku  konsekwencji  przy  ocenie  złożonych  przez  wykonawców 

wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny w odniesieniu do części nr 7 i 8 w sytuacji, gdy: 

-  skalkulowanie  przez  Romusa  dla 

części  nr  8  na  300,00  zł  miesięcznie  analogicznej 

do 

zakwestionowanej  w  wyjaśnieniach  Eco  Experta  kategorii  kosztów  związanych 

z 

narzędziami  i  materiałami  na  potrzeby  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych,  a  więc 

na 

kwotę blisko dwukrotnie niższą, nie wzbudziło jakichkolwiek wątpliwości Zamawiającego; 

przy  co  najmniej  zbliżonym  poziomie  szczegółowości  wyjaśnień  złożonych  w  części  8. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

przez 

Eco  Experta  w  stosunku  do  wyjaśnień  złożonych  przez  Romusa,  oferta  tego 

pierwszego została odrzucona, a ta druga została wybrana jako najkorzystniejsza; 

-  w

yjaśnienia  złożone  przez  Eco  Experta  są  w  istocie  bardziej  szczegółowe, 

gdyż uwzględniają znacznie więcej pozycji kosztowych, w tym ryzyka związane z realizacją 

zamówienia, a także koszty administracyjne związane z prowadzoną działalnością;  

Romus  (w  przeciwieństwie  do  Eco  Experta)  nie  uwzględnił  w  wyjaśnieniach  kosztów 

koniecznych dla należytego wykonania zamówienia związanych z: wywozem śniegu z terenu 

Zamawiającego, polisą i ubezpieczeniem, odzieżą ochronną, szkoleniami BHP pracowników 

i badaniami lekarskimi; 

- Romus 

został wezwany do wyjaśnień rażąco niskiej ceny wyłącznie w zakresie części nr 8, 

pomimo że zarówno w części nr 7, jak i części nr 8 cena jego oferty nie różni się znacząco 

od  ceny  oferty  Eco  Experta 

–  różnica  pomiędzy  miesięczną  ceną  ryczałtową  odpowiednio 

dla  

części nr 7 i 8 wynosi odpowiednio 2.693,44 zł (nieznacznie powyżej 10%) i 2.296,29 zł 

nieznacznie powyżej 10%). 

Zamawiający zaniechał badania ceny oferty Eco Experta w części nr 5, pomimo że różnice 

pomiędzy cenami ofert są tu znacznie większe niż w przypadku części nr 7 i 8; 

- w odniesieniu do ceny oferty Eco Experta w 

części nr 5 zamówienia Zamawiający nie miał 

wątpliwości,  pomimo  że  jej  kalkulacja  została  oparta  na  tych  samych  założeniach 

co w 

przypadku części nr 7 i 8, i zawarł w tym zakresie umowę. 

Po  czwarte

,  że  wynagrodzenie  wykonawcy  tego  zamówienia  w  zakresie  każdej 

z 

części  ma  charakter  ryczałtowy,  a  nie  kosztorysowy,  co  wynika  z  treści  §  7  ust.  1  wzoru 

umowy,  stanowiącego  załącznik  nr  3  do  SWZ.  W  konsekwencji  odrzucenie  oferty  z  uwagi 

na jej 

rażąco  niską  cenę  wymaga  uprzedniego  stwierdzenia,  że  cena  łączna  lub  jej  istotne 

części składowe mają taki charakter, czemu Zamawiający nie sprostał. 

{KIO 1615/22} 

17  czerwca  2022  r. 

MAGNUM  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Szczecinie  {dalej  również: 

„Odwołujący”  lub  „Magnum”}  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie 

od 

powyższego rozstrzygnięcia postępowania w części nr 8. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  5  i  6 

–  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

Romusa, pomimo że jego wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, gdyż nie 

są  konkretne  i  wyczerpujące  oraz  odpowiednio  umotywowane  w  kontekście  brzmienia 

opisu  przedmiot

u  zamówienia,  a  także  nie  zawierają  wystarczających  dowodów 

potwierdzających  przedstawioną  w  nich  kalkulację,  a  w  konsekwencji  nie  obalają 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

domniemania, że cena tej oferty jest rażąco niska. 

2.  Art.  226  ust.  1  pkt  10 

–  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Romusa,  choć  złożone 

przez  niego 

wyjaśnienia  prowadzą  do  wniosku,  że  nie  uwzględnił  w  cenie  oferty 

należycie  obliczonych  kosztów  pracy  zgodnie  z  wymaganiami  opisu  przedmiotu 

z

amówienia  w  odniesieniu  do  obecności  zatrudnionych  pracowników  we  wszystkie 

określone tam dni. 

3.  Art.  226  ust.  1  pkt  5 

–  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Romusa  w  sytuacji, 

gdy ze 

złożonych  przez niego wyjaśnień  wynika,  że  zaoferował  wykonanie zamówienia 

niezgodnie z warunkami określonymi przez Zamawiającego, tj. przyjmując, że nie będzie 

przestrzegał  określonych  w  opisie  przedmiotu  zamówienia  wymagań  co  do  obecności 

zatrudnionych pracowników we wszystkie określone tam dni. 

4.  Art.  16  pkt  1  i  2 

–  z  uwagi  na  przeprowadzenie  postępowania  (badania  i  oceny  ofert) 

z naruszeniem  zasad  uczciwej  konku

rencji  oraz  równego  traktowania  wykonawców, 

przejawiającego  się  w  odmiennej  ocenie  złożonych  przez  wykonawców  wyjaśnień 

odnośnie cen ofert, w szczególności pominięciu w przypadku Romusa: zaangażowanej 

liczby  pracowników  i  etatów  w  kontekście  wymagań  opisu  przedmiotu  zamówienia, 

żądania  dowodów  w  zakresie  cen  użytych  materiałów  i  środków  chemicznych,  a  także 

przyjęcia  w  tym  zakresie  niepopartego  szczegółowymi  wyliczeniami  wskazania  kwoty 

kilkukrotnie  niższej  niż  w  innych  ofertach,  przy  jednoczesnej  szczegółowej  analizie 

wyjaśnień  złożonych  przez  innych  wykonawców,  o  czym  świadczą  uzasadnienia 

odrzucenia ofert tych 

wykonawców. 

5.  Art. 17 ust. 2 

– z uwagi na dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej i próbę udzielenia 

zamówienia  niezgodnie  z  przepisami  ustawy  pzp  Romusowi,  którego  oferta  powinna 

podlegać odrzuceniu z uwagi na jeden z zarzutów, o których mowa powyżej w pkt 1.-3. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu w części 

nr 8 postępowania: 

Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 

2.  Odrzucenia  oferty  Romusa

:  jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę  w  związku  z  tym, 

że złożone  przez  niego  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  tej  ceny, 

ewentualnie  jako  zawierającej  błąd  w  obliczeniu  ceny,  ewentualnie  jako  niezgodnej  z 

warunkam

i zamówienia 

Powtórzenia badania i oceny ofert oraz wyboru najkorzystniejszej oferty. 

W  ramach  uzasadnienia  powyższa  lista  zarzutów  została  sprecyzowana  przez 

powołanie się na następujące okoliczności. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

{

okoliczności faktyczne związane z wezwaniem do wyjaśnienia ceny} 

W  części  nr  8  do  upływu  terminu  składania  oferty  złożyło  czterech  wykonawców 

z 

następującymi  cenami:  1)   Magnum  –  24  362,21  zł,  2)  Romus  –  21.144,64  zł,  3)  Usługi 

Porządkowe E. F., Ł. Sz., M. F. spółka cywilna {dalej: „Usługi Porządkowe” – 15.884,31 zł, 4) 

Eco Expert 

–  1. 848,35 zł, 

Zamawiający  przed  otwarciem  ofert  podał,  że  wskazał  również,  że  zamierza 

przeznaczyć na realizację zamówienia w tej części kwotę 35.000,00 zł. 

13 kwietnia 2022 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 224 ust. 1 pzp, z uwagi 

na odbieganie  cen  tych  ofert  od  tej  kwoty,  wobec  powzi

ęcia  wątpliwości  co  do  możliwości 

realizacji zamówienia w pełnym zakresie czynności szczegółowo opisanych w części IV SWZ 

oraz  na  odpowiednim  poziomie 

jakości, wezwał każdego z wykonawców do przedstawienia 

szczegółowej  kalkulacji  wraz  z  wyjaśnieniem  ceny  wykonania  usługi  bieżącego  utrzymania 

czystości,  w  tym  utrzymania  należytego  stanu  porządkowego,  sanitarnego  i  estetycznego 

części  przeznaczonych  do  wspólnego  korzystania  przez  mieszkańców  nieruchomości 

budynkowych  oraz  przyległych  do  nich  powierzchni  zewnętrznych,  określając, 

że w szczególności  winna  ona  zawierać  następujące  elementy:  1)  miesięczne  koszty 

wynagrodzenia pracowników, 2) miesięczne koszty zakupu środków czystości oraz narzędzi, 

3) wysokość zysku, oraz wszelkie inne koszty, które zostały uwzględnione w złożonej ofercie 

i dowody wyliczenia ceny. 

Wszyscy  wezwani  w

ykonawcy przekazali swoje wyjaśnienia w terminie  zakreślonym 

przez Zamawiającego. 

6  czerwca  2022  r.  Zamawiający  poinformował  o  wyborze  jako  najkorzystniejszej 

oferty 

Romusa,  a  także  o  odrzuceniu  ofert  złożonych  przez  Usługi  Porządkowe  i  Eco 

Experta,  gdyż  złożone  przez  nich  wyjaśnienia  nie  dowiodły  realnej  i  prawidłowo  obliczonej 

ceny. 

Tym  samym  Zamawiający  musiał  uznać  wyjaśnienia  Romusa  za  obalające 

domniemanie, że cena jego oferty zawiera rażąco niską cenę.   

{krytyczna analiza kalkulacji z wyjaśnień Romusa} 

Romus skalkul

ował zatrudnienie 7 osób na podstawie umowy o pracę w wymiarze 0,5 

etatu,  przyjmując  koszt  1.776,00  zł  na  osobę  miesięcznie,  przy  czym  wobec  braku 

odmiennych  informacji  należy  wnioskować,  że  wszystkie  te  osoby  będą  wykonywały  prace 

zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków od poniedziałku do piątku. 

Zamawiający wymaga jednak również obsługi terenu na zewnątrz budynków w każdą 

sobotę  (w  godzinach  od  6:00  do  10:00)  przez  wszystkie  osoby  skierowane  do  realizacji 

zamówienia, co nie zostało uwzględnione przez Romusa w kalkulacji, w której brakuje kosztu 

112  godzin  miesięcznie  (4  godz.  x  4  soboty  x  7  osób).  Przy  czym,  kierując  się 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa, należy przyjąć, że będą to dla tych osób 

nadgodziny 

(normalna  stawka  +  50%  wynagrodzenia  za  nadgodziny).  Takie  założenia 

prowadzą  do  następujących  wyliczeń  przy  założeniu  średnio  168  godzin  roboczych 

w 

miesiącu  –  stawka 21,14  zł/godz.  x  150% =  31,71  zł/godz.  –  stawka za pracę w  sobotę; 

31,71 zł/godz. x 4 godz. x 4 soboty = 507,36 zł dodatkowo na każdą z 7 zatrudnionych osób; 

507,36 zł x 7 osób = 3551,52 zł dodatkowych kosztów zatrudnienia miesięcznie. 

Przy  czym  nie  ma  podstaw,  aby  uznać,  że  Romus  przyjął  optymalne  kosztowo 

rozwiązanie,  polegające  zwiększeniu  każdemu  zatrudnionemu  wymiar  czasu  pracy  do  0,6 

etatu

,  tak  aby  objął  on  również  soboty,  co  dałoby  łącznie  poziom  kosztów  pracowniczych 

w 

wysokości 2131,63 zł na pracownika, czyli o 355,63 zł więcej na osobę. 

Romus  popełnił  również  istotny  błąd  rachunkowy  przy  kalkulacji  zastępstw 

urlopowych, 

przemnażając  właściwe  dla  0,5  etatu  koszty  pracownicze  łącznie  z  kosztami 

pracodawcy 

w wysokości 1776,00 zł przez 13 zamiast 26 (z wyjaśnień wynika, że wszyscy 

pracownicy 

mają staż pracy ponad 10 lat, czyli przysługuję im 26 dni urlopu w roku), co dało 

kwotę  673,40  zł  miesięcznie  za  osobę.  Przy  czym  prawidłowa  kalkulacja  w  tym  zakresie, 

i to przy  za

łożeniu,  że  każdy  z  zastępowanych  pracowników  jest  zatrudniony  na  0,6  etatu, 

powinna wyglądać następująco: 2131,63 zł : 20 dni roboczych w miesiącu x 26 dni x 7 osób 

397,83 złote : 12 miesięcy = 1616,49 zł miesięcznie. 

Zamawiający z niezrozumiałych względów dał wiarę oświadczeniu Romusa, że kwota 

300,00  zł  miesięcznie  wystarczy  na  pokrycie  kosztów  środków  chemicznych  i  sprzętu 

do 

sprzątania  ręcznego,  choć  jednocześnie  zakwestionował  jako  rażąco  zaniżoną  kwotę 

zł  miesięcznie  na  zakup  narzędzi  i  materiałów  w  wyjaśnieniach  Eko  Experta,  którego 

ofertę m.in. z tego powodu odrzucił. Tym bardziej, że zdobycie jakichkolwiek dowodów w tym 

zakresie (np. faktur, ofert handlowych etc.) nie powinno 

nastręczać jakichkolwiek problemów. 

Reasumując,  kwota  wykazana  jako  miesięczny  koszt  wykonywania  usługi  przez 

Romusa powinna zostać powiększona w poszczególnych pozycjach o: 1) koszt wynagrodzeń 

pracowników  –  3551,52  zł  (albo  co  najmniej  2489,41  zł),  2)  koszt  zastępstw  urlopowych  – 

943,09  zł,  3)  koszt  środków  chemicznych  i  ręcznych  narzędzi  do  sprzątania  –  400,00  zł, 

co 

oznacza,  że  zamiast  wskazanego  przez  Romusa  miesięcznego  zysku  w  wysokości 

1548,46 zł netto poniesie on stratę w wysokości 3346,15 zł netto. 

{brak podstaw do ponowienia wezwania} 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  nie  ma  już 

możliwości  ponownego  wezwania  Romusa  do  wyjaśnień  w  powyższym  zakresie,  gdyż  nie 

może  to  służyć  uzyskaniu  informacji,  których  wykonawca  nie  podał  w  odpowiedzi 

na 

pierwsze wezwanie, choć mógł i powinien był to uczynić. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

Według  Odwołującego  złożenie  dodatkowych  wyjaśnień,  przedstawienie  nowych 

argumentów  i  dowodów  w  celu  wykazania  prawidłowości  wyliczenia  wskazanej  w  ofercie 

ceny dopiero na rozprawie 

nie powinno zostać wzięte pod uwagę przez Izbę, która powinna 

badać  jedynie  prawidłowość  czynności  Zamawiającego  wyjaśnień  i  dowodów  złożonych 

w odpowiedzi na jego wezwanie. 

{KIO 1611/22} 

W  odpowiedzi  na 

odwołanie z 4 lipca 2022 r. Zamawiający wniósł o jego oddalenie, 

w  

szczególności następująco odnosząc się do zawartych w nim zarzutów. 

{odnośnie zakwestionowanej oceny wyjaśnień} 

O  ile  Eco  Expert 

wyjaśnił,  że  mógł  obniżyć  cenę  ofertową,  gdyż  zatrudnia  osoby 

posiadające  orzeczenie o  niepełnosprawności  w  stopniu  umiarkowanym  w  związku  z  czym 

uzyskuje  dofinansowania  z  PFRON,  o  tyle  nie 

przedłożył  odpowiednich  dowodów 

potwierdzających  otrzymywanie  takiego  dofinansowania,  jego  wysokość  oraz  liczbę 

pracowników,  którego  dotyczy.  W  szczególności  załączony  przykładowy  załącznik 

do wniosku  Wn-D:  INF-

DP  nie  potwierdza  żadnej  z  tych  okoliczności  już  z  tego  względu, 

że nie  wynikają  z  niego  dane  podmiotu  składającego  zawarte  w  nim  oświadczenie. 

Niezależnie od tego dotyczy on tylko jednej osoby (patrz część C formularza). 

Eco  Expert  nie  wykazał  również  w  złożonych  wyjaśnieniach,  że  osoby  skierowane 

przez  niego  do  realizacji  zamówienia  posiadają  zaświadczenia  lekarskie,  o  których  mowa 

w 

art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej 

oraz  zatrudnianiu  osób  niepełnosprawnych  (t.j.  Dz.  U.  z  2021r.  poz.  573  ze  zm.), 

pozwalające tym osobom na pracę w większym wymiarze czasu pracy niż 7 godzin na dobę 

i  35 godzin tygodniowo. 

{odnośnie pozostałych okoliczności} 

Podstawą  faktyczną  wezwania  było  wystąpienie  dysproporcji  pomiędzy  ceną  każdej 

ze 

złożonych ofert a wartością zamówienia oszacowaną przez Zamawiającego. Niezależnie 

od tego z art. 224 ust. 1 ustawy pzp wynika, że dla wszczęcia procedury badania ceny oferty 

konieczne i  wystarczające zarazem jest  powzięcie przez  zamawiającego wątpliwości  co  do 

realności ceny oferty.  

Ponieważ  żaden  z  wykonawców  wezwanych  do  złożenia  wyjaśnień  nie 

zakwestionował  prawidłowości  tej  czynności  Zamawiającego  w  drodze  odwołania, 

kwestionowanie jej na tym etapie jest spóźnione.  

F

ormuła wynagrodzenia jest irrelewantna z punktu widzenia przepisów regulujących   

o

bowiązki zamawiającego w zakresie badania realności ceny. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

Odwołujący sugeruje, że doszło do nierówności w traktowaniu wykonawców na etapie 

oceny wyjaśnień w zakresie realności ceny, jednakże zarzutu w tym zakresie formalnie nie 

formułuje,  co  powoduje  formalnoprawną  niemożność  poddania  kontroli  przez  Izbę  tego 

aspektu procedowania Zamawiającego. 

{KIO 1615/22} 

Na  posiedzeniu  przed  Izbą  Zamawiający  oświadczył  do  protokołu,  że  uwzględnia 

w 

całości odwołanie, jak to określił, z powodów finansowych. 

Przystępujący  Romus  oświadczył,  że  zgłasza  sprzeciw  wobec  tej  czynności 

procesowej Zamawiającego. 

Uprzednio w  piśmie z  30 czerwca  2022  r.  Przystępujący  Romus  wniósł  o oddalenie 

odwołania, w szczególności następująco się ustosunkowując do zwartych w nim zarzutów. 

Dla  części  8.  (osiedle  przy  ul.  Bronisława  Sobola  i  Józefa  Romana)  Zamawiający 

oczekuje dysponowania 

7 osobami zdolnymi do wykonania wyłącznie tylko tego zamówienia. 

Z uwagi na 

przedmiot zamówienia, charakter czynności, złożoność przedmiotu zamówienia, 

jego  specyfikę  i  wymagania,  Zamawiający  wymaga,  aby  usługę  wykonywali  pracownicy 

zatrudnieni przez Wykonawcę na umowę o pracę lub Wykonawca i jego pracownicy, tj. aby 

min.  7 osób  było  zatrudnionych przez Wykonawcę na  umowę  o  pracę  albo  aby  wykonywał 

osobiście Wykonawca i 6 pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Każda z tych osób 

winna zostać zatrudniona dla potrzeb realizacji niniejszego przedmiotu zamówienia (rozdział 

VI  pkt  2.2  ppkt  2  lit.  d)

.  W  przywołanym  postanowieniu  nie  wskazano  jednak  ani  liczby 

godzin,  jakie  dziennie 

powinna  przepracować  każda  osoba,  ani  konkretnej  liczby  osób 

każdego  dnia  –  odmiennie  niż  w  odpowiednich  postanowieniach  dla  części  5.  i  6. 

(por 

.rozdział  VI  pkt  2.2  ppkt  2  lit.  a  oraz  b).  Z  kolei  w  załączniku  1d  do  SWZ  określono 

przedział  godzin  i  częstotliwość  wykonywania  dla  poszczególnych  czynności,  przy  braku 

sprecyzowania 

wymagań co do liczby osób i czasu pracy każdej z nich. 

Zapis  o 

tym,  że  7  osób przez 4 godzinny  dziennie  ma  być  stale  obecna na  miejscu 

wykonywania  usługi  funkcjonował  w  poprzedniej  edycji  przetargu  na  obsługę  tego  osiedla 

z 

2019  r.,  jednak  został  on  zmieniony  po  tym,  jak  Romus,  który  obsługuje  je  od  momentu 

jego powstania w 2019 r. wi

elokrotnie zgłaszał Zamawiającemu problem nadmierności tego 

wymagania 

w stosunku do ilości pracy.  

Przyjęte  w  wyjaśnieniu  zatrudnienie  siedmiu  osób  na  pół  etatu  pozwala, 

przy 

uwzględnieniu  wymagań  zawartych  w  SWZ,  na  zabezpieczenie  należytego  wykonania 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

usługi  przez  6  dni  w  tygodniu  (5  dni  obsługi  powierzchni  wewnętrznych  i  6  dni  obsługi 

powierzchni  zewnętrznych).  Dysponowanie  tyloma  osobami  umożliwia  taką  organizację 

pracy,  aby  w  godzinach  wyznaczonych  w  załączniku  1d  do  SWZ  zawsze  znajdował  się 

na osiedlu 

ktoś wykonujący usługę. Nie ma także problemu z organizacją pracy w godzinach 

popołudniowych przy likwidacji skutków zimy. 

O  ile  j

est  faktem,  że  kalkulacja  z  wyjaśnień  zawiera  niezamierzoną  nieścisłość, 

wynikającą z przyjęcia dniówkowego rozliczenia urlopu zamiast godzinowego, gdzie wymiar 

urlopu dla osoby zatrudnionej na 

pół etatu wynosi 104 godziny. Roboczogodzina z kosztem 

pracodawcy,  przy  założeniu  średnio  168  roboczogodzin  w  miesiącu  (3552/168)  =  21,14  zł, 

czyli  104  x  21,14  x  7  =  15.

389,92 zł  rocznie,  czyli  1.282,49  zł miesięcznie.  Po  tej  korekcie 

miesięczny  koszt  pracy  w  stosunku  do  wskazanego  w  wyjaśnieniach  wzrośnie  zaledwie 

o 

609,09  zł.  Tym  samym,  choć  wskazana  w  ofercie  marża  miesięczna  ulegnie  obniżeniu,  

dalej  osiągany  jest  zysk.  Nie  bez  znaczenia  jest  także  fakt  mało  znaczącego  wpływu  tego 

elementu kosztów na całkowitą ofertę, gdyż koszt zastępstw urlopowych stanowi niecałe 7% 

ceny ofertowej netto (18.

644,75 zł). 

Wyliczenia zawarte w odwołaniu wskazują na wyższą kwotę, ale oparte są o przyjęcie 

p

owyżej  omówionego  błędnego  założenia,  czyli  konieczności  zatrudnienia  siedmiu  osób 

przez 4 godziny dziennie przez 6 dni w tygodniu, co implikuje 

kolejne błędy w wyliczeniach. 

W w

yjaśnieniach dokonano wyliczenia średniej marży za 36 miesięcy kontraktu, przy 

czym  o  ile 

założono  wzrost  kosztów  pracy  i  cen  materiałów,  o  tyle  nie wliczono  możliwych 

waloryzacyjnych zmian stawek za usługę wynikających z zapisów projektu umowy (§ 7 ust. 5 

i 6 

załącznika nr 3 do SWZ). 

Romus ma 

tę przewagę, że świadczy usługę na tym osiedlu od 3 lat, który to okres 

wykorzystał  na  maksymalne  zoptymalizowanie  kosztów  zużywanych  tam  materiałów, 

narzędzi  i  środków  czyszczących.  Potwierdzeniem,  że  udało się  zrobić to dobrze,  jest  brak 

kar za nienależyte wykonanie usługi na tym osiedlu. Wszystkie kalkulacje wykonał w oparciu 

o faktyczne zużycie na obiekcie będącym przedmiotem tego zamówienia. Nie bez znaczenia 

dla  poziomu  kosztów  materiałów,  narzędzi  i  środków  jest  to,  że  Romus  jest  jedną 

z 

większych na lokalnym rynku firmą z branży sprzątania osiedli mieszkaniowych, aktualnie 

obsługującą  około  1,5  tysiąca  klatek  schodowych  i  wszystkie  wyłącznie  w  Szczecinie. 

Znacząco  podnosi  to  pozycję  negocjacyjną  u  lokalnych  dostawców  środków  czyszczących, 

dla  których  Romus  jest  często  największym  klientem.  Duże  zamówienia  jednostkowe 

oraz 

wieloletnia  współpraca  ułatwiają  pozyskiwanie  wysokich  opustów.  Ponadto  Romus 

stale,  aktywnie  i  z  sukcesami 

poszukuje  tańszych,  ale  nie  gorszych,  zamienników 

użytkowanego  sprzętu.  Narzędzia  używane  do  sprzątania  (mopy,  miotły,  grabie  itd.) 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

kupowane są u różnych dostawców, a przy obecnie dostępnych kanałach zakupowych bez 

problemu można uzyskać bardzo atrakcyjne ceny.  

Niezależnie od powyższego akurat ta pozycja kosztów (materiały, narzędzia i środki 

chemiczne)  stanowi  zaledwie  2-

3%  wartości  oferty,  co  nie  pozwala  uznać  jej  za  istotny 

składnik.  

Dla 

potwierdzenia, że podany w wyjaśnieniach koszt materiałów, narzędzi i środków 

chemicznych  do  sprzątania  ręcznego  nie  jest  oderwany  od  rzeczywistości,  Przystępujący 

załączył do pisma szczegółowe ich zestawienie wraz z aktualnymi dowodami zakupów. 

Odwołujący  pomija  okoliczność,  że  kwestionowana  kwota  dotyczy  wyłącznie 

materiałów, środków i narzędzi do sprzątania ręcznego. W tej pozycji nie ma kosztów paliwa 

do  odśnieżarki  i  samochodu,  nie  ma  też  kosztów  zasypania  pojemników  solą  i  piachem, 

gdyż   koszty  te  ujęte  zostały  w  osobnych  pozycjach  kalkulacji.  Dzięki  temu  łączna  suma 

kosztów  dotyczących  materiałów,  środków  i  narzędzi  jest  wyższa  niż  sugerowana  przez 

Odwołującego oraz wyższa od jego kalkulacji. 

{KIO 1611/22, KIO 1615/22} 

W  toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby k

tórekolwiek  z  odwołań  podlegało  w  całości  odrzuceniu  na  podstawie  przesłanek 

określonych w art. 528 npzp.  

Z  uwagi  na  brak  podstaw  do  odrzucenia 

któregokolwiek  z  odwołań  lub  umorzenia 

postępowania odwoławczego w zakresie którejkolwiek ze spraw, Izba skierowała odwołania 

do  rozpoznania  na 

rozprawie,  podczas  której  Strony  i  Przystępujący  podtrzymali  swoje 

dotychczasowe stanowiska i argu

mentację. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy, 

jak 

również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  wyrażone  ustnie 

na rozprawie i 

odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

Z  art.  505  ust.  1  pzp 

wynika,  że  legitymacja  do  wniesienia  odwołania  przysługuje 

wykonawcy,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. 

W  ocenie 

Izby  Odwołujący  wykazali,  że  mają  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego 

zamówienia, gdyż złożyli ofertę w tym postępowaniu o udzielenie zamówienia. Jednocześnie 

każdy z nich może ponieść szkodę w związku z zarzucanymi Zamawiającemu naruszeniami 

przepisów  ustawy  pzp,  które  dotyczą  albo  odrzucenia  złożonych  przez  nich  ofert 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

albo 

zaniechania  odrzucenia  oferty,  która  została  wybrana  jako  najkorzystniejsza, 

gdyż w każda z tych sytuacji zamyka drogę do uzyskania zamówienia. 

Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne: 

Nie  ma  potrzeby  po

wtarzania  okoliczności  dotyczących  treści:  SWZ,  wezwań 

do 

wyjaśnienia ceny, złożonych wyjaśnień czy uzasadnienia odrzucenia oferty, gdyż zostały 

one  adekwatnie  odzwierciedlone  odpowiednio  w  odwołaniu  lub  odpowiedzi  na  odwołanie 

w pierwszej ze sprawa oraz w 

odwołaniu i piśmie Przystępującego w drugiej ze spraw. 

Z

łożone  wyjaśnienia,  zarówno  przez  Eco  Experta  (dotyczące  części  nr  7  i  8), 

jak i przez 

Romusa 

dotyczące  części  nr  8),  czyniły  zadość  wystosowanemu 

przez 

Zamawiającego  (jednobrzmiącemu)  wezwaniu,  zarówno  co  do  poziomu  ich 

szczegółowości,  jak  i  co  do  treści,  która  wystarczająco  uzasadnia  ceny  złożonych  ofert 

przez 

tych wykonawców. 

W  pierwszej  ze  spraw 

wyjaśnienia  Eco  Experta  zostały  zakwalifikowane  jako 

nieuzasadniające  cenę  oferty  nie  w  wyniku  negatywnej  weryfikacji  merytorycznej  treści 

zawartych  w  nich  informacji  i  kalkulacji,  lecz 

z  powodu  uznania  przez  Zamawiającego 

za 

nieudowodnione okoliczności korzystania z pomocy publicznej w postaci dofinansowania 

wynagrodzeń  zatrudnianych  niepełnosprawnych  pracowników,  tudzież  dysponowania  przez 

te osoby zgodą lekarza na pracę w pełnym wymiarze godzin i w godzinach nadliczbowych. 

Co  spowodowało,  że  Zamawiający  w  oparciu  o  poczynione  przez  siebie  założenia, 

w 

oderwaniu  od  treści  złożonych  mu  wyjaśnień,  dokonał  alternatywnego  przeliczenia 

kosztów zatrudnienia pracowników. 

Oprócz  tego  Zamawiający  arbitralnie  uznał  wykazane  w  wyjaśnieniach  Eco  Experta 

koszty  środków  i  narzędzi  ręcznych  służących  do  utrzymania  w  czystości  powierzchni 

wewnętrznych,  pomimo  że  znacznie  niższą  kwotę  wskazaną  na  ten  cel  w  wyjaśnieniach 

złożonych przez Romusa, którego ofertę wybrał, ocenił jako wystarczającą. 

Złożone  w  toku  postępowania  odwoławczego  przez  Odwołującego  dowody 

dodatkowo potwierdzają  prawdziwość i  adekwatność  wyjaśnień,  w tym  kalkulacji  złożonych 

uprzednio Zamawiającemu. 

W 

drugiej ze spraw odwołanie opiera się na błędnie ustalonej treści SWZ, z której – 

jak udowodnił to Przystępujący Romus – w odniesieniu do części 8. nie wynikał obowiązek, 

aby 

każda  z  osób  przewidzianych  do  realizacji  usług  miała  świadczyć  je  przez  określoną 

liczbę  godzin  na  danym  osiedlu.  A  na  takim  błędnym  założeniu  oparta  jest  alternatywna 

w 

stosunku  do  zawartej  w  wyjaśnieniach  kalkulacja  kosztów  osobowych  realizacji 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

zamówienia w tej części. 

Przy czym 

– jak również udowodnił to Przystępujący Romus – błąd rachunkowy przy 

wyliczaniu  kosztów  zastępstw  za  pracowników  przebywających  na  urlopach  powoduje 

jedynie obniżenie zysku. 

Z kolei w przeciwieństwie do Przystępującego Odwołujący nie udowodnił, że za kwotę 

wska

zaną  w  kalkulacji  Romusa  nie  jest  możliwe  zapewnienie  środków  i  narzędzi  ręcznych 

służących do utrzymania w czystości powierzchni wewnętrznych. 

Złożone w toku postępowania odwoławczego przez Przystępującego Romus dowody 

dodatkowo  potwierdzają  adekwatność  wyjaśnień,  w  tym  kalkulacji,  złożonych  uprzednio 

Zamawiającemu,  a  także  brak  wpływu  popełnionej  omyłki  rachunkowej  na  możliwość 

realizacji z zyskiem 

zamówienia za cenę wskazaną w ofercie. 

Skoro odwołanie Eko Experta opisuje szczegółowo okoliczności dotyczące odmiennej 

oceny złożonych przez nich wyjaśnień w zakresie analogicznych kategorii kosztów, zawiera 

w  tym  zakresie  zarzut  naruszenia  przez  Zamawiającego  art.  16  pkt  1  pzp  przez  nierówne 

traktowanie wykonawców.  

W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie w sprawie sygn. akt KIO 1611/22 

jest zasadne, a odwołanie w sprawie sygn. akt KIO 1615/22 jest niezasadne. 

Zgodnie z art. 224 ust. 1 pzp jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  lub  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów 

w 

zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

Przy czym według art. 224 ust. 2 pzp w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej 

w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  na  podstawie 

art. 

226 ust.  1 pkt  1  i  10,  zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,  o których mowa 

w 

ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Art. 224 ust. 3 pzp stanowi, że wyjaśnienia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć 

w 

szczególności:  1)  zarządzania  procesem  produkcji,  świadczonych  usług  lub  metody 

budowy;  2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  korzystnych  warunków  dostaw, 

usług  albo  związanych  z  realizacją  robót  budowlanych;  3)  oryginalności  dostaw,  usług 

lub 

robót  budowlanych  oferowanych  przez  wykonawcę;  4)  zgodności  z  przepisami 

dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych 

na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za  pracę  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2207)  lub  przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw, 

z 

którymi  związane  jest  realizowane  zamówienie;  5)  zgodności  z  prawem  w  rozumieniu 

przepisów  o  postępowaniu  w  sprawach  dotyczących  pomocy  publicznej;  6)  zgodności 

z 

przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego,  obowiązującymi 

w 

miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  7)  zgodności  z  przepisami  z  zakresu 

ochrony  środowiska;  8)  wypełniania  obowiązków  związanych  z  powierzeniem  wykonania 

części zamówienia podwykonawcy. 

Przy  czym 

według  art.  224  ust.  4 pzp  w  przypadku zamówień  na roboty budowlane 

lub  usługi  zamawiający  jest  obowiązany  żądać  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1, 

co 

najmniej w zakresie określonym w ust. 3 pkt 4 i 6. 

Według art. 224 ust. 5 pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. 

Art.  224  ust.  6  pzp  stanowi,  że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną 

lub kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy

,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym 

terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie 

ceny lub kosztu. 

Z kolei zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Ponadto  na  mocy  art.  537  pkt  1  pzp  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem 

postępowania odwoławczego. 

Ponieważ  ustawa  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo  zamówień  publicznych {dalej: 

„popzp”}  zawierała  analogiczne  uregulowania,  w  przeważającej  mierze  zachowuje 

aktualność  dorobek  doktryny  i  orzecznictwa  wypracowany  na  tle  stosowania  poprzednio 

obowiązujących przepisów. 

Należy  rozważyć,  co  oznacza  termin  „rażąco  niska  cena”.  Jak  trafnie  wskazano 

w 

wyroku  Sądu  Okręgowego w  Katowicach  z  28 kwietnia 2008  r.  sygn.  akt  XIX Ga 128/08 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

przepisy ustawy pzp nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej ceny. Punktem odniesienia 

do jej określenia jest przedmiot zamówienia i przyjąć można, że cena rażąco niska to taka, 

która  jest  nierealistyczna,  niewiarygodna  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych 

zamówień  i  ewentualnie  innych  ofert  złożonych  w  toku  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego. 

Przy  braku  takiej  legalnej  definicji  „rażąco  niskiej  ceny”  orzecznictwo  sądów 

okręgowych  oraz  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  a  wcześniej  orzecznictwo  arbitrażowe, 

wypracowało  pewne  cząstkowe  lub  opisowe  rozumienie  tego  pojęcia.  I  tak  w  wyroku  Izby 

z 

28 marca 2013 r. sygn. akt KIO 592/13 zauważono, że o cenie rażąco niskiej można mówić 

wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez 

wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto w wyroku z 4 sierpnia 2011 r. sygn. akt 

KIO 1562/11 wskazano, że cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie 

ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  będzie  uzasadniona 

obiektywnymi  względami  pozwalającymi  danemu  wykonawcy,  bez  strat  i  finansowania 

wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne,  zamówienie 

to 

wykonać. W podsumowaniu stwierdzono, że cena rażąco niska jest ceną nierealistyczną, 

nieadekwatną  do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia, 

zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie 

jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym ceny wyznaczane są 

m.in.  poprzez  ogólną  sytuację  gospodarczą  panującą  w  danej  branży  i  jej  otoczeniu 

b

iznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej 

konkurencji  podmiotów  racjonalnie  na  nim  działających.  Podobnie  według  powszechnie 

przywoływanej  w    doktrynie  i  orzecznictwie  definicji  zawartej  w  uzasadnieniu  wyroku  Sądu 

Okręgowego  w  Katowicach  z  30  stycznia  2007  r.  sygn.  akt  XIX  Ga  3/07  o  cenie  rażąco 

niskiej  można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  że  przy  zachowaniu  reguł  rynkowych 

wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest 

to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie  od  realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być 

oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu  lub  wytworzenia  albo  oferowanie  usług 

za 

symboliczną  kwotę.  Natomiast  Sąd  Okręgowy  w  Krakowie  w  uzasadnieniu  wyroku  z  23 

kwietnia 

2009  r.  sygn.  akt  XII  Ga  88/09  wskazał  następujące  kryteria  określające  cenę 

rażąco  niską:  odbieganie  całkowitej  ceny  oferty  od  cen  obowiązujących  na  danym  rynku 

w 

taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; 

z

aoferowanie  ceny,  której  realizacja  nie  pozwala  na  utrzymanie  rentowności  wykonawcy 

na 

tym zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych. 

Ponadto  w  opinii  prawnej  Urzędu  Zamówień  Publicznych  {dalej:  „UZP”}  dotyczącej 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

ceny  rażąco  niskiej  (opublikowanej  w  serwisie  internetowym  UZP)  zbieżnie  z  powyższym 

wskazano,  m.in.,  że  ustawa  pzp  wprowadzając  możliwość  odrzucenia  oferty 

przez 

zamawiającego  z  powodu  rażąco  niskiej  ceny,  nie  precyzuje  jednak  tego  pojęcia. 

Nie 

definiują  go  również  przepisy  dyrektyw  Unii  Europejskiej  będące  u  podstaw 

przedmiotowej  regulacji.  Znaczenia  tego  wyrażenia  nie  wyjaśnia  również  orzecznictwo 

Europejskiego  Trybunału  Sprawiedliwości.  Mając  na  względzie  cel  przedmiotowej  regulacji 

wydaje  się,  iż  za  ofertę  z  rażąco  niską  ceną  można  uznać  ofertę  z  ceną  niewiarygodną, 

nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień.  Oznacza  to  cenę 

znacząco  odbiegającą od cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt realizacji  zamówienia poniżej 

kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. 

Pomimo  generalnej  adekwatności  powyższych  definicji,  występowanie  w  nich, 

po pierwsze 

–  nieostrych  terminów  definiujących  (takich  jak  „nierealistyczność”, 

„niewiarygodność”,  „nieadekwatność”,  „znaczne  odbieganie”  etc.),  po  drugie  –  terminów 

niewyraźnych  (takich  jak  „nieopłacalność”,  „koszt  wytworzenia”,  „rentowność  na  zadaniu”), 

powoduje,  że  mają  one  ograniczoną  przydatność  przy  rozstrzyganiu  konkretnych 

przypadków  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  W  szczególności  powyższe  definicje 

nie 

wyjaśniają, jakiego rodzaju koszty przedsiębiorstwa ma pokrywać cena ofertowa ani nie 

wskazują  do  jakich  wskaźników  lub  progów  rentowności  postulat  opłacalności  ceny  się 

odnosi  (np.  w  jakim  stopniu  zaoferowana  cena  ma  wpływać  na  wynik  finansowy  całej 

jednostki  lub  jej  inne  wskaźniki  ekonomiczne,  chociażby  wskaźniki  płynności  finansowej). 

Wydaje  się,  że  co  do  zasady  rażąco  niską  będzie  cena  niepokrywająca  średniego 

jednostkowego  kosztu  zmiennego  wykonania,  czyli  pogarszająca  wynik  finansowy 

przedsiębiorstwa.  Zawsze  jednak  konieczne  jest,  aby  cena  oferty  była  rażąco  niska 

w 

stosunku do przedmiotu zamówienia, a dokładniej  – jak wynika z  przywołanych powyżej 

wypowiedzi  orzecznictwa  i  opinii  UZP 

–  jego  wartości  rynkowej.  W    konsekwencji  wartość 

rynkowa  prze

dmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i    wszystkie  konieczne 

do 

jego  wykonania  nakłady  kosztowe,  ustalana  przez  porównanie  cen  występujących 

w 

danej  branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt  odniesienia  dla  ceny 

rażąco niskiej. 

Kl

uczowe  znaczenie  dla  tej  sprawy  ma  norma  prawna  wynikająca  z  art.  224  ust.  6 

ustawy  pzp,  zgodnie  z  którą,  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają 

podanej  w  ofercie ceny (hipoteza),  oferta ta podlega odrzuceniu jako  oferta z  rażąco  niską 

ceną  (dyspozycja).  Obecnie  obowiązująca  regulacja  odzwierciedla  interpretację  poprzednio 

obowiązującego art. 90 ust. 3 popzp, który literalnie stanowił, że zamawiający odrzuca ofertę 

wykonawcy,  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza, 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Oczywiste było 

bowiem,  że  za  takie  „potwierdzenie”,  które  niezwykle  rzadko  wprost  wynika  ze  złożonych 

wyjaśnień  wraz  z  dowodami,  należy  również  poczytać  sytuację,  w  której  nie  potwierdzają 

one,  że  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska.  De  lege  lata  nie  może  być  zatem  wątpliwości, 

że niewykazanie  przez  wezwanego  do  wyjaśnień  wykonawcę,  że  cena  jego  oferty  nie  jest 

rażąco  niska  mieści  się  w  zakresie  hipotezy  normy  prawnej  dotyczącej  oferty  zawierającej 

rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  którą  w  takiej  sytuacji,  zgodnie 

z 

dyspozycją tej normy, zamawiający obowiązany jest odrzucić (art. 226 ust. 1 pkt 8 pzp). 

Przy czym 

– jak już powyżej wspomniano – według normy art. 537 pkt 1 pzp (art. 190 

ust.  1a  popzp)  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa 

na 

wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania 

odwoławczego.  Jednocześnie  z  art.  224  ust.  5  pzp  (art.  90  ust.  2  popzp)  wynika, 

że obowiązek  ten  spoczywa  na  wykonawcy  już  na  etapie  składania  wyjaśnień 

zamawiającemu.  Oznacza  to,  że  w  toku  postępowania  odwoławczego  Izba  bada 

prawidłowość  dokonanej  przez  zamawiającego  oceny  złożonych  mu  wyjaśnień  i  dowodów, 

a dodatkowe  ok

oliczności  i  dowody  zgłoszone  na  ich  potwierdzenie  przez  przystępującego 

co do zasady 

nie mogą być brane pod uwagę. 

We

dług  art.  513  pkt  1  i  2  pzp  (art.  180  ust.  1  popzp)  odwołanie  przysługuje 

na 

niezgodną  z  przepisami  ustawy  czynność  lub  zaniechanie  czynności,  do  której 

zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy. Stąd dla skutecznego zakwestionowania 

wyboru 

oferty  przystępującego  po  udzieleniu przez niego  wyjaśnień  dotyczących  ceny  jego 

oferty, 

konieczne  a  zarazem  wystarczające  jest  wykazanie,  że  zamawiający  nieprawidłowo 

ocenił te wyjaśnienia. W konsekwencji również Izba zobligowana jest wyłącznie do zbadania, 

czy  wyjaśnienia  złożone  zamawiającemu  przez  wezwanego  wykonawcę  uzasadniły 

należycie cenę jego oferty. 

Wreszcie zauważyć należy, że zgodnie z art. 555 pzp (art. 192 ust. 7 popzp) Izba nie 

może  orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  były  zawarte  w  odwołaniu.  Przy  czym  stawianego 

przez  wykonawcę  zarzutu  nie  należy  rozpoznawać  wyłącznie  pod  kątem  wskazanego 

przepisu  prawa,  ale  przede  wszystkim  jako  wskazan

e  okoliczności  faktyczne, 

które podważają  prawidłowość  czynności  zamawiającego  i  mają  wpływ  na  sytuację 

wykonawcy  wnoszącego  odwołanie  (zob.  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Gdańsku  z  25  maja 

2012 r. sygn. akt XII Ga 92/12). W konsekwencji odwołanie od zaniechania odrzucenia oferty 

jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę,  która  była  przedmiotem  badania  pod  tym  względem, 

może  ograniczać  się  do  podważania  prawidłowości  oceny  przez  zamawiającego  złożonych 

przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień wraz z dowodami. 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

Reasumując,  z  przywołanych  powyżej  przepisów  wynika,  że  w  toku  postępowania 

odwoławczego nie można już uzupełnić uprzednio złożonych wyjaśnień o nowe okoliczności 

uzasadniające  cenę  oferty  oraz  zgłosić  na  ich  poparcie  dowodów,  gdyż  kognicja  Izby 

ogranicza  się  do  zbadania  w  kontekście  zarzutów  odwołania,  czy  wyjaśnienia  złożone 

zamawiającemu zostały przez niego prawidłowo ocenione. 

Należy  przy  tym  podkreślić,  że  nawet  przed  obarczeniem  wykonawcy  wezwanego 

w trybie  art. 

224  ust.  1 pzp  (90  ust.  1  popzp)  obowiązkiem  uregulowanym  aktualnie wprost 

w art.  224  ust.  5  pzp  (art.  90  ust.  2  popzp),  konsekwentnie  wskazywano  w  orzecznictwie, 

że dla  zakwalifikowania  oferty  do  dalszego  postępowania  nie  jest  wystarczające  złożenie 

jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  wyjaśnień  odpowiednio  umotywowanych,  przekonujących, 

że zaproponowana  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  [por.  uzasadnienia  wyroków 

Sądu Okręgowego w Warszawie wydanych: 5 stycznia 2007 r. sygn. akt V Ca 2214/06, 13 

lutego 2014 r. sygn. akt V Ca 3765/13 (dotyczył wyroku Izby z 22 października 2013 r. sygn. 

akt KIO 2354/13) oraz 17 lutego 2014 r. sygn. akt V Ca 3547/13 (dotyczył wyroku Izby z 7 

października  2013  r.  sygn.  akt:  KIO  2216/13,  KIO  2221/13].  Jak  trafnie  wskazał  Sąd 

Okręgowy w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 8 czerwca 2006 r. sygn. akt V Ca 459/06, 

postępowanie  wyjaśniające  ma  utwierdzić  zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego 

wstępna  ocena  oferty  jest  prawidłowa  lub  nie.  Jeśli  lektura  wyjaśnień  pozostawia  istotne 

wątpliwości co do tego, że wykonanie przedmiotu zamówienia za cenę wskazaną w ofercie 

jest możliwe, zamawiający jest zobowiązany do odrzucenia oferty. 

Zamawiający  obstawał  przy  tym,  że  dla  udowodnienia  wynikającej  ze  złożonych 

wyjaśnień  okoliczności  uzyskiwania  pomocy  publicznej  w  związku  z  zatrudnianiem  osób 

niep

ełnosprawnych,  które  dodatkowo  mają  zgodę  lekarza  na  pracę  w  pełnym  wymiarze 

godzin  i  w  godzinach  nadliczbowych, 

co  legło u podstaw  przedstawionej kalkulacji  kosztów 

osobowych, Eco Expert winien 

złożyć dodatkowe dowody. 

Takie  stanowisko  nie  zasługuje  jednak  na  aprobatę,  gdyż  rygor  dowodowy, 

który ustawa pzp nakłada na wykonawcę w przypadku wezwania go do wyjaśnienia rażąco 

niskiej  ceny  nie  oznacza  konieczności  składania  ściśle  określonego  katalogu  dowodów 

w 

każdym  przypadku  oraz  odniesienia  się  do  wszystkich  zagadnień  wskazanych 

przykładowo  w  ustawie  pzp.  Zwrócić  przy  tym  należy  uwagę  na  to,  że  w  wezwaniu 

Z

amawiający nie domagał się przedłożenia określonych dowodów na potwierdzenie sposobu 

skalkulowania  ceny.  Z  tych  względów  nic  nie  stało  na  przeszkodzie,  aby  wykonawcy 

udowodnili brak rażąco niskiej ceny takimi dowodami, które ich zdaniem uzasadniały przyjętą 

wycenę przedmiotu zamówienia. 

W  ocenie  Izby 

–  wbrew  twierdzeniom,  odpowiednio  Zamawiającego  w  pierwszej 

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

z 

rozpoznawanych  spraw  i  Odwołującego  w  drugiej  z  rozpoznawanych  spraw  –  zawarte 

w 

złożonych  wyjaśnieniach  oświadczenia  i  kalkulacje  były  wystarczającymi  dowodami 

na 

potwierdzenie  prawidłowości  skalkulowania  ceny.  O  ile  oczywiste  jest,  że  tak  złożone 

wyjaśnienia  obejmujące  kalkulację  stanowią  dokumenty  autorstwa  wykonawców,  o  tyle  nie 

pozbawia to ich automatycznie jakiejkolwiek mocy dowodowej.  Kalkulacje  te 

i oświadczenia 

jak każdy dowód podlegają bowiem ocenie. 

Tymczasem  Zamawiający  i  Odwołujący,  przyjmując  zbyt  formalistyczne  podejście 

o 

braku  możliwości  traktowania  ich  jako  dowodów,  błędnie  przyjmują,  że  na  ich  podstawie 

nie jest możliwe zweryfikowanie ofert pod kontem realności ceny. Zdaniem Izby prawidłowa, 

a zatem pogłębiona analiza treści tych wyjaśnień, które obejmującą kalkulacje cen złożonych 

ofert, 

prowadzi  do  wniosku,  że  żadna  z  nich  nie  jest  rażąca  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia objętego daną częścią zamówienia. 

Tym  samym  Izba  uznała  za  adekwatne  również  w  rozpoznawanych  sprawach 

stanowisko  wyrażone  uprzednio  odnośnie  analogicznych  kwestii  w  uzasadnieniu  wyroku 

Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  działającego  jako  Sądu  Zamówień  Publicznych  z  22 

grudnia 2021 r. sygn. akt XXIII Zs 90/21.  

Niezależnie  od  powyższego  należy  zauważyć,  że  jeżeli  Zamawiający  powziął 

wątpliwości  na  podstawie  informacji  zawartych  w  wyjaśnieniach  Eco  Experta,  mógł 

wystosować  wezwanie  do  ich  wyjaśnienia.  Podobnie  jak  błąd  rachunkowy  w  kalkulacji 

Romusa  również mógłby  być  przedmiotem  wyjaśnień.  W  obu  przypadkach  nie  stanowiłoby 

to   naruszenia  wywiedzionej  w  doktrynie  i  orzecznictwie 

z  zasady  równego  traktowania 

wykonawców zasady jednokrotnego wzywania, gdyż służyłoby jedynie rozwianiu wątpliwości 

co do pewnych konkretnych kwestii 

wynikłych przy badaniu złożonych wyjaśnień, które co do 

zasady były kompletne i szczegółowe, czyli rzetelne – a nie uzupełnieniu ich o zupełnie nową 

treść. 

Reasumując,  o  ile  w  pierwszej  z  rozpoznawanych  spraw  potwierdził  się  zarzut 

nieprawidłowej  oceny  przez  Zamawiającego  złożonych  mu  przez  Eco  Experta  wyjaśnień, 

o tyle w drugiej sprawie analogiczny zarz

ut nie potwierdził się. 

Ponadto  w  pierwszej  ze  spraw  potwierdził  się  również  zarzut  naruszenia  przez 

Zamawiającego  zasady  równego  traktowania  wykonawców,  przez  odmienne  potraktowanie 

Eco Experta i Romusa przy ocenie wyjaśnień w zakresie tych samych elementów.  

Ponieważ  jako  zarzut  należy  traktować  przede  wszystkim  podniesione  w  odwołaniu 

okoliczności  faktyczne,  które  świadczą  o  naruszeniu  przepisów  ustawy  pzp,  w  drugiej 

ze spraw 

za oczywiście niezasadne należy uznać wszystkie alternatywne zarzuty naruszenia 

poszczególnych przepisów przez Zamawiającego, jako oparte o błędnie ustaloną treść SWZ.  

Sygn. akt:  KIO 1611/22 
 

KIO 1615/22 

Mając powyższe na uwadze, w sprawie sygn. akt KIO 1611/22 Izba stwierdziła, że: 

- naruszenie pr

zez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy pzp 

miało  wpływ  na  wynik  prowadzonego  przez  niego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia, 

stąd  na  podstawie  art.  554  ust.  1  pkt  1,  ust.  3  pkt  1  lit.  a  oraz  b  ustawy  pzp  orzeczono, 

jak w pkt 1. sentencji, 

ponieważ Zamawiający w całości przegrał sprawę,  stosownie do takiego wyniku powinien 

ponieść  koszty  postępowania  odwoławczego,  na  które  złożył  się  uiszczony 

przez 

Odwołującego wpis oraz jego uzasadnione koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia 

pełnomocnika,  stąd  na  podstawie  art.  557  ustawy  pzp  w  zw.  z  §  5  pkt  1  i  2  lit.  b 

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych 

rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu 

pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437) orzeczono, jak w pkt 2. sentencji. 

Z kolei w sprawie sygn. akt KIO 1615/22 

Izba stwierdziła, że: 

zarzuty odwołania nie potwierdziły się, stąd orzeczono, jak w pkt 3. sentencji, 

-  poniew

aż  Odwołujący  w  całości  przegrał  sprawę,  stosownie  do  tego  wyniku  powinien 

ponieść koszty postępowania odwoławczego, na które złożył się uiszczony przez niego wpis 

oraz  koszty  dojazdu  poniesione  przez 

Przystępującego,  stąd  na  podstawie art.  557  ustawy 

pzp  w  zw.  z  §  5  pkt  1  i  2  lit.  a  oraz  b  oraz  §  8  ust.  2  pkt  2  przywołanego  powyżej 

rozpor

ządzenia orzeczono, jak w pkt 4. sentencji. Jednocześnie Izba nie uwzględnia kosztów 

zastępstwa  przed  Izbą  wynikających  ze  złożonej  faktury  wystawionej  przez  pełnomocnika 

w sytuacji,  gdy  ten 

nie  stawił  się,  a  Przystępującego  na  posiedzeniu  i  rozprawie 

reprezentowa

ł jego prokurent.