sygn. akt KIO 1010/22
POSTANOWIENIE
z dnia 26 kwietnia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Marek Bienias
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron w dniu 26 kwietnia 2022 r.
w
Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11
kwietnia 2022 r. przez wykonawcę PSI Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu w
postępowaniu prowadzonym przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o.
z siedzibą w Olkuszu
postanawia:
umorzyć postępowanie odwoławcze,
nakazać zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy PSI Polska Sp.
z o.o. z siedzibą w Poznaniu kwoty 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r.
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejsze postanowienie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………
sygn. akt KIO 1010/22
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. z siedzibą w Olkuszu –
prowad
zi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia pn.
System monitorowania i sterowania (SMiS) dla obiektów wodociągowych Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. z siedzibą w Olkuszu, nr postępowania: DFZ/11/P/22.
War
tość zamówienia przekracza progi unijne. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w dniu 01.04.2022 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2022/S
W dniu 11 kwietnia 2022 r. wykonawca PSI Polska Sp. z o.o.
wniósł odwołanie od czynności
Zamawiającego, zarzucając Zamawiającemu:
1) niezgodną z przepisami ustawy pzp czynność Zamawiającego podjętą w Postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, polegającą na niezgodnym z przepisami ustawy pzp
sformułowaniu Specyfikacji Warunków Zamówienia (dalej również jako „SWZ”), poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny, nieprecyzyjny, a tym samym
uniemożliwiający potencjalnym wykonawcom prawidłowo skalkulować i sporządzić oferty.
2) niezgodną z przepisami ustawy pzp czynność Zamawiającego podjętą w Postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, polegającą na niezgodnym z przepisami ustawy pzp
sformułowaniu warunków udziału w postępowaniu tj. warunku w zakresie zdolności
technicznej i zawodowej w Rozdz. VII ust. 1 pkt.
4) ppkt. a i b) poprzez sformułowanie
wymagań w zakresie wymaganego doświadczenia oraz ekspertów skierowanych do
realizacji zamówienia w sposób nadmiarowy, nieadekwatny do zakresu przedmiotu
zamówienia, a także w sposób naruszający zasadę proporcjonalności i zasadę
konkurencyjności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
W wyniku powyższego Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
1) naruszenie art. 99 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 16 ustawy pzp
, co nastąpiło w ten sposób,
że:
a) Zamawiający opisał przedmiot zamówienia przez wskazanie wymagań, dotyczących
dostarczanego systemu monitorowania i sterowania dla obiektów wodociągowych w sposób
nieprecyzyjny i niejasny, a to
wskutek poinformowania Wykonawców, iż podane przez
Zamawiającego informacje w opisie przedmiotu zamówienia mają charakter poglądowy, co
miało oznaczać, że jednakże cyt.: „Zamawiający wymagać będzie zachowania
funkcjonalności sterowania oraz wizualizacji modernizowanych obiektów w zakresie nie
mniejszym niż w dotychczasowym systemie SCADA” (str. 6 SWZ Rozdz. IV Opis Przedmiotu
Zamówienia pkt. 3 Opis stanu istniejącego, ostatnie zdanie), jednocześnie nie podając, jakie
funkcjonalności posiada system dotychczasowy. Opisanie przedmiotu zamówienia bez
uwzględnienia wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie
oferty, w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i nieprzejrzysty, istotnie utrudnia lub
wręcz uniemożliwia Odwołującemu złożenie prawidłowo skalkulowanej oferty, obejmującej
wszystkie wymagania Zamawiającego i uzyskanie zamówienia,
b) poprzez wskazanie w opisie przedmiotu zamówienia wymogu dostarczenia
znanego na rynku oprogramowania klasy SCADA, przez co Zamawiający rozumie
dost
ępność co najmniej trzech autoryzowanych dystrybutorów oraz trzech integratorów na
terenie Polski,
a także wdrożonego w minimum dwóch systemach zaopatrzenia w wodę,
Zamawiający ograniczył konkurencyjność postępowania i bezspornie zawęził grono
wykonawców i wyeliminował z udziału w postępowaniu producentów systemów SCADA,
wdrażających system własnymi siłami, co więcej ograniczył konkurencję i dostęp do
zamówienia wykonawcom spoza terenu Polski. Opisanie przedmiotu zamówienia poprzez
ograniczenie konkurencji
istotnie utrudnia lub wręcz uniemożliwia Odwołującemu złożenie
rzetelnej oferty i u
zyskanie zamówienia,
c) poprzez wskazanie zapisów niedookreślonych, subiektywnych i niemierzalnych tj.:
zapisu o treści: „System powinien zapewniać w przyszłości relatywnie prostą i szybką
rozbudowę o kolejne obiekty, a także o kolejne stacje klienckie” – rozdz. IV ust. 5 pkt. 2) lit. d
SWZ,
zapisu o treści: „dostarczony system SMiS musi być systemem nowoczesnym i wysokiej
jakości” – rodz. IV ust. 5 pkt. 2 lit. g tiret trzecie, zdanie pierwsze.
Opisanie przedmiotu zamówienia poprzez zapisy niejednoznaczne, stanowi ograniczenie
konkurencji i narusza zasadę równości wykonawców, a przez to istotnie utrudnia lub wręcz
uniemożliwia Odwołującemu złożenie rzetelnej oferty i uzyskanie zamówienia,
2) naruszenie art. 112 w zw. z art. 116 oraz w zw. z art. 16 ustawy pzp, poprzez:
a) ograniczenie posiadanego przez wykonawców doświadczenia jedynie do wdrożenia
systemu SCADA na infrastrukturze wodociągowej, mimo iż doświadczenie wykonawcy
zdobyte przy wdrażaniu tego systemu na konkretnej infrastrukturze nie ma żadnego związku
z weryfikacją doświadczenia wykonawcy i nie ma żadnego przełożenia na charakter i zakres
zdobytego doświadczenia przez wykonawców realizujących usługi wdrożenia tego systemu
(tj. systemu SCADA) na innej infrastrukturze np.: gazociągowej, energetycznej,
b) ograniczenie posiadanego doświadczenia do wdrożenia systemu SCADA obejmującego
liczbę sygnałów przekraczającą 1500, mimo, iż tak postawiony wymóg nie znajduje
uzasadnienia w opisie przedmiotu zamówienia, przez co jest wymogiem nieproporcjonalnym
do zakresu przedmiotu zamówienia,
c) postawienie wymogu posiadania ekspertów tj.: kierownika robót branży elektrycznej
oraz projektanta robót branży elektrycznej, mimo, iż wymóg dysponowana wskazanymi
osobami jest nadmiarowy i nieproporcjonalny do
zakresu przedmiotu zamówienia, bowiem z
opisu przedmiotu zamówienia nie wynika konieczność wykonywania projektów branży
elektrycznej, a także konieczność wykonania robót budowlanych pod nadzorem kierownika
robót branży elektrycznej,
d) postawienie wymogu posiadania przez kierownika projektu
równocześnie uprawnień
budowlanych do kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych lub uprawnień
równoważnych, mimo, iż taki wymóg jest wymogiem nieproporcjonalnym i nadmiarowym w
stosunku do przedmiotu zamówienia, który obejmuje prace typowo informatyczne, a nie
roboty budowlane,
e)
postawienie wymogu posiadania przez Eksperta nr 1 tj. kierownika projektu, mającego być
jednocz
eśnie kierownikiem robót branży elektrycznej – „doświadczenie zawodowego w
samodzielnym kierowaniu w ciągu ostatnich 4 lat przed upływem terminu składania oferty co
najmniej dwoma projektami polegającymi na wykonaniu, wdrożeniu systemu monitoringu
obiektów infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej o wartości minimum 300 000,00 zł w tym
co najmniej jednym projektem polegającym na wykonaniu i wdrożeniu systemu monitoringu
obiektów sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej obejmującego co najmniej 20 obiektów” -
k
tóre to doświadczenie przypisane Ekspertowi nr 1 posiadającemu uprawnienia budowlane
do kierowania robotami budowlanymi branży elektrycznej, jest sprzeczne z tymi
uprawnieniami budowlanymi, nadmiarowe, a ponadto bezspornie ograniczające konkurencję,
f) po
stawienie wymogu posiadania doświadczenia przez wymaganych ekspertów w
wykonaniu i wdrożeniu systemów monitoringu obiektów infrastruktury wodociągowo-
kanalizacyjnej, mimo iż wskazane doświadczenie nie ma żadnego związku z weryfikacją
doświadczenia personelu wykonawcy, nie różni się od doświadczenia zdobytego przy
wykonywaniu i wdrożeniu systemów monitoringu obiektów innej infrastruktury,
g) postawienie wymogu posiadania programisty SCADA
, mimo iż:
w opisie przedmiotu zamówienia nie ujęto zakresu polegającego na programowaniu
SCADA, a prze
dmiot zamówienia nie obejmuje programowania systemu SCADA pod
konkretne potrzeby Zamawiającego, w związku z tym wymaganie to jest nadmiarowe i
nieadekwatne do zakresu przedmiotu zamówienia,
opis wymaganego doświadczenia programisty SCADA dotyczy wdrożenia systemu
SCADA, a nie programowania SCADA, w związku z tym wymóg dysponowania ekspertem
typu programista SCADA jest niespójny i nieadekwatny do opisanego i wymaganego
doświadczenia programisty SCADA,
dodatkowo Zamawiający wymaga, by programista SCADA legitymował się doświadczeniem
we wdrożeniu tego systemu w przedsiębiorstwach zarządzających infrastrukturą
wodociągowo – kanalizacyjną, mimo iż wskazane doświadczenie nie ma żadnego związku z
weryfikacj
ą doświadczenia personelu wykonawcy, nie różni się od doświadczenia zdobytego
przy wykonywaniu i wdrożeniu systemów monitoringu obiektów innej infrastruktury,
ponadto, od programisty SCADA wymaga się doświadczenia w programowaniu
sterowników, mimo iż taki wymóg jest nadmiarowy ze względu na to, że przedmiot
zamówienia nie obejmuje programowania SCADA, a ponadto, programiści SCADA i
programiści sterowników to w praktyce dwóch odrębnych ekspertów w zespołach
wdrożeniowych wykonawców, co w efekcie stanowi naruszenie zasad proporcjonalności i
konkurencyjności a także równego traktowania wykonawców,
wymaganie doświadczenia we wdrożeniu systemu SCADA o liczbie zmiennych nie
mniejszej niż 1500, mimo iż taki wymóg nie znajduje uzasadnienia w opisie przedmiotu
zamówienia, a przez to jest nieproporcjonalny do zakresu przedmiotu zamówienia, w wyniku
czego, opis wymagań dot. Ekspertów nr 1-3 stanowi naruszenie zasad proporcjonalności i
konkurencyjności, a także równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. Doprecyzowanie zapi
sów Specyfikacji Warunków Zamówienia w zakresie opisu
przedmiotu zamówienia poprzez:
a) konkretne oraz jasne wskazanie wszystkich wymaganych funkcjonalności nowego
systemu SCADA oraz konkretne wskazanie
funkcjonalności, jakie posiada dotychczasowy
system SCADA, którego funkcjonalności mają zostać zachowane w nowym systemie
SCADA w zakresie
nie mniejszym niż dotychczasowy – str. 6 SWZ rozdz. IV Opis
przedmiotu zamówienia ust. 3 Opis stanu istniejącego.
b
) usunięcie wymogu dostarczenia oprogramowania „znanego na rynku przez co
Zamawiający rozumie dostępność co najmniej trzech autoryzowanych dystrybutorów oraz
trzech integratorów na terenie Polski”, a także usunięcie wymogu „posiadania dwóch
wdrożeń w systemach zaopatrzenia w wodę” oraz wskazanego powyżej ograniczenia
terytorialnego do terenu Polski
– str. 14 SWZ rozdz. IV. ust. 5 pkt.2. lit. I) tiret pierwsze,
c) usunięcie zapisów niedookreślonych, subiektywnych i niemierzalnych tj.:
zapisu o treści: „System powinien zapewniać w przyszłości relatywnie prostą i szybką
rozbudowę o kolejne obiekty, a także o kolejne stacje klienckie” – rozdz. IV ust. 5 pkt. 2) lit. d
SWZ,
zapisu o treści: „dostarczony system SMiS musi być systemem nowoczesnym i wysokiej
jakości” – rodz. IV ust. 5 pkt. 2 lit. g tiret trzecie, zdanie pierwsze.
2. Zmianę warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i
zawodowej:
W zakresie wymaganego doświadczenia wykonawcy, poprzez zmianę warunku opisanego w
rozdz. VII ust. 1 pkt. 4) ppkt. a) poprzez:
usunięcie wymogu posiadania doświadczenia we wdrożeniu systemów monitoringu
infrastruktury wodociągowej oraz
usunięcie nadmiarowego wymogu dotyczącego liczby sygnałów opracowanego i
wdrożonego systemu SCADA przekraczającej 1500 i nadanie mu brzmienia jak poniżej:
Wykonawca spełni ten warunek, jeśli wykaże, że wykonał w ciągu ostatnich 3 lat przed
upływem terminu składania oferty minimum 1 kompleksowe zamówienie polegające na
wdrożeniu systemu monitoringu obiektów jakiejkolwiek infrastruktury o wartości
minimum 500 000 PLN w ramach którego wykonane zostało dostarczenie i wdrożenie
systemu SCADA, umożliwiającego:
wizualizację procesów;
archiwizację danych pomiarowych w bazie danych;
- zdalne sterowanie wybranymi obiektami infrastruktury;
Projekt obejmował co najmniej:
dostarczenie i konfigurację serwera do obsługi systemu SCADA;
wykonanie komunikacji pomiędzy przetwornikiem pomiarowym a modułem telemetrycznym
w oparciu o protokół komunikacyjny MODBUS dla minimum 15 punktów pomiarowych;
- wykonanie przekazu danych pomiarowych przy wykorzystaniu techniki GSM dla minimum
15 punktów.
W zakresie wymaganego warunku dotyczącego dysponowania osobami zdolnymi do
wykonywania zamówienia, opisanego w rozdz. VII ust. 1 pkt. 4) ppkt. b) poprzez:
a) usunięcie wszelkich wymogów posiadania przez ekspertów doświadczenia
odnoszącego się do projektowania, wykonania i wdrożenia systemów dla obiektów
infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej tj. doświadczenia, polegającego na:
wykonaniu i wdrożeniu systemu monitoringu obiektów infrastruktury wodociągowej i
kanalizacyjnej
– dot. wymogów str. 24 SWZ, Ekspert 1 – Kierownik Projektu,
wdrożeniu w przedsiębiorstwach zarządzających infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną
– dot. wymogów str. 24 SWZ, Ekspert 2 – Programista SCADA,
projektowaniu automatyki dla obiektów infrastruktury wodociągowej lub kanalizacyjnej –
dot. wymogów str. 24 SWZ, Ekspert 3 – Projektant w branży elektrycznej i AKPiA,
b) usunięcie wymogu posiadania doświadczenia, polegającego na wdrożeniu
systemu SCADA posiadającego liczbę zmiennych nie mniej niż 1500 w każdym z
wdrożonych systemów – dot. wymogów str. 24 SWZ, Ekspert 2 – Programista SCADA,
c) usunięcie wymogu posiadania eksperta z uprawnieniami do kierowania robotami
budowl
anymi w branży elektrycznej tj.: kierownika robót branży elektrycznej, dot. wymogów
str. 24 SWZ, Ekspert 1.
Ewentualnie:
usunięcie wymogu posiadania przez kierownika projektu uprawnień do kierowania robotami
budowlanym
i branży elektrycznej oraz usunięcie doświadczenia w wykonaniu i wdrożeniu
systemu monitoringu obiektów infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej,
usunięcie wymogu posiadania przez kierownika robót branży elektrycznej doświadczenia w
zakresie kierowania co najmniej dwoma projektami po
legającymi na wykonaniu i wdrożeniu
systemu monitoringu obiektów infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej o wartości
minimum 300 000,00 zł w tym co najmniej jednym projektem, polegającym na wykonaniu i
wdrożeniu systemu monitoringu obiektów sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej
obejmującego co najmniej 20 obiektów.
d) usunięcie wymogu posiadania przez Eksperta 3 uprawnień do projektowania bez
ograniczeń w specjalności sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
lub uprawnień równoważnych, oraz wskazanie ilości lat doświadczenia zawodowego
proje
ktanta branży AKPiA str. 24 SWZ, Ekspert 3.
e) usunięcie wymogu posiadania programisty SCADA, ewentualnie:
rozdzielenie wymogów dotyczących programisty SCADA na dwóch ekspertów tj.
postawienie odrębnego wymagania posiadania ekspertów:
- programisty
SCADA wraz z opisaniem wymogów dla programisty SCADA w sposób
adekwatny i proporcjonalny do zakresu przedmiotu zamówienia, a ponadto bez wskazywania
konkretnej
infrastruktury w opisie wymagań, oraz poprzez zmniejszenie liczby zmiennych
poniżej 1500 w każdym z wdrożonych systemów.
oraz postawienie wymogu dodatkowego eksperta tj. programisty sterowników, oraz opisanie
doświadczenia tego eksperta adekwatnie do funkcji pełnionej przez niego funkcji, związanej z
programowaniem sterowników, bez wskazywania konkretnej infrastruktury w opisie
wymagań, oraz poprzez zmniejszenie liczby zmiennych poniżej 1500 w każdym z
wdrożonych systemów.
W przedmiotowym postępowaniu zgłosili przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie odwołującego:
ZEiSAP
MikroB S.A. z siedzibą w Ostrzeszowie, ul. Przemysłowa 7, 63-500
Ostrzeszów
2) WASKO S.A. z siedziba w Gliwicach, ul. Berbeckiego 6, 44-100 Gliwice.
Izba stwierdziła, ze ww. wykonawcy zgłosili przystąpienia do postępowania w ustawowym
terminie,
wykazując interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść odwołującego.
W dniu 26 kwietnia
2022 r. zamawiający (pismo o nr.
TR/63/2022)
uwzględnił zarzuty w
całości zawarte w odwołaniu, dokonując odpowiedniej modyfikacji SWZ.
W konsekwencji Izba, na podstawie art. 568 pkt 3 w zw. z art. 522 ust. 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.),
umorzyła postępowanie odwoławcze, orzekając w formie postanowienia na podstawie art.
553 zd. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy
Prawo zamówień publicznych oraz § 9 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437), z którego wynika, że koszty, o których mowa w § 5 pkt
2, znosi się wzajemnie, jeżeli przed otwarciem rozprawy zamawiającego uwzględnił w
całości zarzuty przedstawione w odwołaniu, a w postępowaniu odwoławczym po stronie
zamawiającego nie przystąpił żaden wykonawca albo uczestnik postępowania
odwoławczego, który przystąpił do postępowania po stronie zamawiającego, nie wniósł
sprzeciwu wobec uwzględnienia przez zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych
w odwołaniu – w takim przypadku Izba orzeka o dokonaniu zwrotu odwołującemu z rachunku
Urzędu kwoty uiszczonej tytułem wpisu.
Przewodniczący:
…………………………