Sygn. akt KIO 838/21
POSTANOWIENIE
z dnia 12 kwietnia 2021 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Robert Skrzeszewski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niej
awnym bez udziału stron i uczestnika
post
ępowania odwoławczego w dniu 12 kwietnia 2021 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 marca 2021 roku przez
wykonawcę: FBSerwis S.A. z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez
Z
amawiającego: Powiat Włocławski
przy udziale wykonawcy:
SolarSpot Sp. z o.o. z siedzibą w Komornikach
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 838/21
po stronie Odwołującego
postanawia:
odrzuca
odwołanie,
k
osztami postępowania obciąża wykonawcę FBSerwis S.A. z siedzibą w
Warszawie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę FBSerwis S.A.
z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust.1 i 580 ust.1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 wraz ze zm.) na niniejsze
postanowienie - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:……………………….
Sygn. akt KIO 838/21
Uzasadnienie
Zamawiający: Powiat Włocławski wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego
na dostawę i montaż urządzeń odnawialnych źródeł energii w ramach zadania:
„Budowa instalacji fotowoltaicznych dla jednostek organizacyjnych Powiatu Włocławskiego z
efektem ekologicznym
”, nr zamówienia: ZP.272.1.17.2020.
Przedmiotowe zamówienie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 7 sierpnia 2020 r. pod nr 2020/S 152-370557.
Odwołujący: FBSerwis S.A. z siedzibą w Warszawie w dniu 21 października 2020 r
powziął wiadomość o pierwszym wyborze oferty najkorzystniejszej wykonawcy Solar
Breaker, w warunkach gdy oferta innego wykonawcy
SolarSpot Sp. z o.o. z siedzibą w
Komornikach nie została – zdaniem Odwołującego - odrzucona w ramach przedmiotowego
przetargu.
Nie zgadzając się z powyższymi czynnościami Zamawiającego Odwołujący w dniu 2
listopada 2020
r. wniósł pierwsze odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843), zwanej dalej ustawą PZP:
1. art. 90 ust. 3 oraz art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy PZP poprzez zaniechanie odrzucenia
ofert złożonych przez Sol ar Breaker, JSB i SOLARSPOT w sytuacji, gdy wykonawcy ci,
wezwani przez Zamawiającego do wyjaśnienia sposobu wyliczenia ceny, nie wykazali w
sposób dostateczny, że zaoferowana przez nich cena nie ma charakteru rażąco niskiej ceny,
gdyż:
a.
Solar Breaker przedstawił jedynie ogólnikowe twierdzenia o możliwości
zaoferowania niższej ceny z uwagi na zakup modułów bezpośrednio od producentów,
korzystaniu z własnych ekip montażowych oraz wypracowaniu korzystnych rabatów, bez
przedstawieniu jakichkolwiek dowodów na poparcie ww. twierdzeń (np. ofert dostawców czy
producentów oferowanych urządzeń), bez wskazania i wyliczenia kosztów ponoszonych przy
realizacji zamówienia, w tym rzeczywistych kosztów materiałów, kosztów zatrudnienia ekip
montażowych, a także bez przedstawienia jakiejkolwiek kalkulacji ceny ofertowej, przy
jednoczesnym przedłożeniu jedynie ..przykładowego cennika hurtowni fotowoltaicznej”,
pozostającego bez żadnego związku ze sposobem kalkulacji jego ceny ofertowej (bowiem
nie odnosi się on do cen tych konkretnych urządzeń, które zostały zaoferowane w
Postępowaniu);
b.
Wykonawca JSB przedstawił:
i.
ogólne twierdzenia o uzyskaniu pomocy publicznej - nie
wskazując jednocześnie, jaki konkretnie wpływ na cenę zamówienia miała otrzymana pomoc
publiczna,
ii.
ogólne twierdzenia o uzyskiwaniu rabatów od dostawców,
p
rzedstawiając na potwierdzenie tej okoliczności dowód dotyczący jedynie przykładowych
rabatów (a więc nie tych, które stanowiły podstawę kalkulacji ceny ofertowej) otrzymanie
pomocy publicznej, koszty pozyskania materiałów (urządzeń) niezbędnych do wykonania
poszczególnych instalacji itp.,
iii.
kosztorysy „szczegółowe” dotyczące poszczególnych instalacji
fotowoltaicznych, jednak przedstawił je na poziomie ogólnym, w odniesieniu do „kompletów"
poszczególnych kategorii prac, stanowiącym w istocie jedynie rozbicie ceny ofertowej na
odpowiednio 8 lub 9 kategorii kosztowej, co nie pozwala na weryfikację przyjętych przez JSB
założeń i kosztów, gdyż nie obrazuje kosztów poszczególnych urządzeń wykorzystywanych
do realizacji przedmiotu zamówienia, nakładów pracy (w szczególności liczby
roboczogodzin) niezbędnych na wykonanie prac montażowych ani poziomu jakichkolwiek
innych kosztów;
jednocześnie nie przedstawiając jakichkolwiek dowodów dotyczących kosztów
ponoszonych przy realizacji zamówienia oraz faktów wskazanych w wyjaśnieniach, w
szczególności potwierdzających: zatrudnienie pracowników za stawkę 25 zł za
roboczogodzinę, zapewnienie noclegu za kwotę 25 zł / dobę, dotyczących wyliczenia ceny w
całości, tym niemniej Odwołujący podejrzewa, że również jego wyjaśnienia zostały
przygotowane w sposób ogólnikowy i nie zostały poparte żadnymi dowodami, a tym samym
nie wykazują w sposób dostateczny, aby zaoferowana przez niego cena nie była ceną
rażąco niską,
c. Wykonawca SOLARSPOT zastrzegł swoje poufność całości swoich wyjaśnień
uzyskiwanych od firmy EMITER, bez jednoczesnego wskazania cen konkretnych urządzeń i
tego, jak owe ceny i uzyskiwane rabaty przełożyły się na koszty wykonania zamówienia,
art. 8 ust. 1 i 3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy PZP oraz w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy
z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1010,
ze zm.; dalej:
„ustawa ZNK”) poprzez zaniechanie ujawnienia Odwołującemu informacji
nieskutecznie zastrzeżonych przez wykonawców JSB i SOLARSPOT jako zawierających
rzekomo tajemnicę przedsiębiorstwa tych wykonawców, tj. odpowiednio:
a.
części wyjaśnień JSB dotyczących wyliczenia ceny, tj. dowodu
potwierdzającego przykładowe ceny i rabaty z firmy EMITER - pomimo iż wykonawca ten,
składając wyjaśnienia, nie wykazał, aby informacje te stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa,
bowiem; nie wskazał, jaką mają one wartość gospodarczą oraz czy wykonawca JSB podjął,
przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności, tym
bardziej nie zostały dołączone jakiekolwiek dowody potwierdzające podjęcie takich działań,
b.
całości wyjaśnień SOLARSPOT dotyczących wyliczenia ceny, w tym
chociażby samego uzasadnienia (wykazania) objęcia ww. wyjaśnień zastrzeżeniem
poufności, pomimo iż SOLARSPOT zdaniem Odwołującego nie wykazał w sposób
dostateczny, aby zastrzegane informacje stanowiły jego tajemnicę przedsiębiorstwa, w
szczególności nie wykazał w sposób dostateczny wartości gospodarczej zastrzeganych
informacji, nie wykazał i nie udowodnił (nie załączył dowodów na potwierdzenie swoich
wywodów) podjęcia czynności zapobiegających ich ujawnieniu, przy czym całość lub
przynajmniej część tych wyjaśnień (w tym również uzasadnienie objęcia ich zastrzeżeniem
poufności) tajemnicy przedsiębiorstwa stanowić nie może, ponieważ sama w sobie nie
zawiera tajemnicy przedsiębiorstwa (informacji posiadających wartość gospodarczą), a tym
samym informacje te winny zostać przez Zamawiającego ujawnione.
Podnosząc ww. zarzuty wnosił o:
uwzględnienie odwołania w całości,
nakazanie Zamawiaj
ącemu unieważnienie decyzji o wyborze oferty
najkorzystniejszej w Postępowaniu,
nakazanie Zamawiającemu odrzucenie ofert złożonych przez Sotar Breaker,
JSB i SOLARSPOT,
nakazanie
Zamawiającemu
ujawnienie
informacji
nieskutecznie
zastrzeżonych przez JSB oraz SOLARSPOT jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Wyrokiem z dnia 25 listopada 2020 r., sygn. akt KIO 2831/20 i KIO 2869/21 inny
Skład Orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w pkt 1 sentencji uwzględnił odwołanie o
sygnaturze akt KIO 2831/20
w całości oraz uwzględnił odwołanie o sygnaturze akt KIO
2869/20 w zakresie zarzutu dotyczącego artykułu 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych w odniesieniu do oferty Wykonawcy Solar Breaker sp. z o.o., a także zarzutu
dotyczącego artykułu 8 ust. 1 i 3, w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych w
związku z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w odniesieniu do ofert
Wykonawców SolarSpot sp. z o.o. oraz Wykonawcy J. S. prowadząca działalność
gospodarczą pod nazwą JSB Construction J. S. i nakazał Zamawiającemu:
- odrzucenie oferty Wykonawcy Solar Breaker sp. z o.o.,
odtajnienie dokumentów zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa przez
Wykonawców SolarSpot sp. z o.o. (tj. wyjaśnień złożonych w dniu 15 września 2020 roku
wraz z załącznikami) oraz Wykonawcy J. S. prowadząca działalność gospodarczą pod
nazwą JSB Construction J. S. (tj. dokumentu stanowiącego załącznik nr 2 do wyjaśnień
złożonych w dniu 11 września 2020 roku).
Jed
nocześnie w pkt 2 tejże sentencji wyroku Skład Orzekający Izby oddalił odwołanie
o sygnaturze akt KIO 2869/20 w zakresie zarzutu dotyczącego art. 90 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych w odniesieniu do oferty: Wykonawcy SolarSpot sp. z o.o. oraz
Wykonawcy J. S. p
rowadząca działalność gospodarczą pod nazwą JSB Construction J. S. .
W dniu 5 marca 2021 r. w wykonaniu powyższego wyroku KIO Zamawiający dokonał
ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty, tym razem wykonawcy: SolarSpot Sp. z o.o. z
siedzibą w Komornikach.
Nie zgadzając się z powyższymi czynnościami Zamawiającego Odwołujący w dniu 15
marca 2021 r. wniósł drugie odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zarzucając
Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 18
43), zwanej dalej ustawą PZP:
art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy PZP, poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty SolarSpot pomimo, że jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (dalej jako „SIWZ”), a w rezultacie poprzez bezpodstawne dokonanie
wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej, co narusza zasadę uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców i prowadzi do udzielenia zamówienia wykonawcy wybranemu
niezgodnie z przepisami PZP2004;
Z daleko posuniętej ostrożności, zarzucam Zamawiającemu również naruszenie
art. 87 ust. 1 ustawy PZP poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy
SolarSpot do złożenia wyjaśnień dotyczących treści jego oferty w sytuacji, gdy z treści
złożonych przez niego wyjaśnień dotyczących realności zaoferowanej ceny nie wynika, by
wykonawca ten objął ofertą wszystkie wymagane przez Zamawiającego świadczenia, a
zarazem podczas rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą (dalej jako „KIO” lub „Izba”) w
sprawie o sygn. KIO 2831/20, KIO 2869/20 SolarSp
ot przekazał informację, że nie zakłada
realizacji niektórych świadczeń, chociaż zostały one wyspecyfikowane w SIWZ i
załącznikach.
W związku z powyższym, wnosił o uwzględnienie niniejszego odwołania w całości i
nakazanie Zamawiającemu w trybie art. 554 ust. 3 pkt 1 PZP:
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
odrzucenie oferty SolarSpot,
a w konsekwencji dokonanie wyboru oferty Odwołującego, jako
najkorzystniejszej
oferty
złożonej
w
Postępowaniu.
Z ostrożności procesowej, gdyby w ocenie Izby odrzucenie oferty SolarSpot należało
poprzedzić wezwaniem do złożenia wyjaśnień, wnosił o nakazanie:
wezwania SolarSpot do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 87 ust. 1
PZP2004, w celu ustalenia, czy jego
oferta obejmuje realizację wszystkich wymaganych
przez Zamawiającego świadczeń, w tym w szczególności w zakresie wykonywania
czynności serwisowych oraz mycia paneli fotowoltaicznych w całym okresie gwarancji (7 lat).
Ponadto wnosił o:
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przewidzianych
przepisami prawa i zgodnie z fakturą przedstawioną na rozprawie;
dopuszczenie i przeprowadzenie powoływanych w odwołaniu dowodów na
okoliczności wskazane w uzasadnieniu odwołania, w tym w szczególności o
przeprowadzenie dowodu z protokołu z postępowania odwoławczego prowadzonego w
sprawie Postępowania pod sygn. akt: KIO 2831/20, KIO 2869/20.
W dniu 22 marca 2021 r. zgłosił swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie Zamawiającego wykonawca: SolarSpot Sp. z o.o. z siedzibą w Komornikach.
W dniu 1 kwietnia 2021. Zamawiający złożył wniosek o odrzucenie odwołania na
posiedzeniu niejawnym na podstawie art.528 pkt 3 i
4 w związku z art.529 ust.1 ustawy z
dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 wraz
ze zm.), zwanej dalej ustawą Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w sprawie
materiału dokumentacyjnego przedmiotowego
postępowania przetargowego, w tym akt sprawy odwoławczej, a także odwołania i wyroku
KIO sygn. akt KIO 2831/20 i KIO 2869/21, a także protokołu z rozprawy w tej sprawie Izba
postanowiła odwołanie odrzucić.
Na pos
iedzeniu niejawnym bez udziału stron, Izba doszła do przekonania, że
zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania na podstawie art. 528 pkt 3 i 4 w związku z
art.529 ust.1 ustawy Pzp, podzielając argumentację przedstawioną przez Zamawiającego w
piśmie procesowym z dnia 1 kwietnia 2021 r.
W pierwszej kolejności, Izba uznała, że Odwołujący powziął lub mógł powziąć
wiadomość o okoliczności stanowiącej podstawę do wniesienia odwołania już na etapie
poprzedzającym wniesienie pierwszego odwołania, bowiem obok skonstruowania przez
niego wtedy zarzutu odnoszącego się do rażąco niskiej ceny, opartego o twierdzenie, że
cena jest nierealna powinien był również zgłosić w terminie ustawowym – jak chce obecnie -
zarzut sprzeczności treści oświadczenia woli SolarSpot Sp. z o.o. z siedzibą w Komornikach
z pkt XII.3. SIWZ dotyczącym sposobu wyliczenia ceny ofertowej przez wykonawców, która
powinna zawierać wszelkie koszty związane z wykonaniem całości przedmiotu zamówienia,
w szczególności (lecz nie wyłącznie): koszty pracy, koszty materiałów, wszelkie roboty
przygotowawcze, porządkowe, badania wskazane w SST, pomiary, dokumentację
powykonawczą, geodezyjną inwentaryzację powykonawczą, koszty udzielonej gwarancji i
rękojmi.
W ocenie Izby
– ta kwestia sporna została przez Izbę rozstrzygnięta w powyższym
wyroku z dnia 25 listopada 2020 r., gdzie
tamten Skład Orzekający Izby jednoznacznie
orzekł w pkt 2 tejże sentencji wyroku o oddaleniu odwołania o sygnaturze akt KIO 2869/20 w
zakresie zarzutu dotyczącego art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w
odniesieniu do oferty: Wykonawcy SolarSpot sp. z o.o., tym samym uznając, że cena oferty
jest prawidłowa.
Jeżeli cena byłaby niewłaściwie skalkulowana i nie obejmowała spornych elementów,
to cena taka byłaby ceną rażąco niską, a takiej poprzedni Skład Orzekający nie dopatrzył się.
W swoim uzasadnieniu Skład Orzekający Izby motywował, że Odwołujący FBSerwis
S.A. nie wykazał, aby cena zaoferowana przez Wykonawcę SolarSpot sp. z o.o. była rażąco
niska. Wbrew twierdzeniu Odwołującego FBSerwis S.A., Wykonawca SolarSpot sp. z o.o.
ujął w swojej kalkulacji koszty ogrodzenia i instalacji odgromowej. Należy podkreślić, że
Wykonawca SolarSpot sp. z o.o. sporządził kalkulację, która odzwierciedlała kosztorys
Zamawiającego. Okoliczność zatem, że nie zostały w niej opisane wszystkie koszty, jakich
oczekiwałby Odwołujący FBSerwis S.A., nie oznacza, że nie zostały one ujęte w
sporządzonym kosztorysie. Wykonawca SolarSpot sp. z o.o. wyjaśnił, że takie koszty, jak
gwarancja, czy rękojmia, zostały ujęte w cenie materiałów. Wykonawca SolarSpot sp. z o.o.
złożył, stosownie do wezwania Zamawiającego, wyjaśnienia wraz z dowodami. Z wyjaśnień,
w tym ze złożonej kalkulacji wynikało, że Wykonawca SolarSpot sp. z o.o. skalkulował koszty
zamówienia. Odwołujący FBSerwis S.A. nie wykazał, aby przyjęte przez Wykonawcę
SolarSpot sp. z o.o. koszty były nierealne.”.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że zgodnie z brzmieniem przepisu
art.515 ust.1 pkt 1 lit. a ustawy Pzp
odwołanie wnosi się w przypadku zamówień, których
wartość jest równa albo przekracza progi unijne, w terminie 10 dni od dnia przekazania
informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli
informacja została przekazana przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.
Natomiast przepis art.515 ust.3 pkt 1 ustawy Pzp
stanowi, że odwołanie w
przypadkach innych niż określone w ust. 1 i 2 wnosi się w terminie 10 dni od dnia, w którym
powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o
okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia, w przypadku zamówień, których
wartość jest równa albo przekracza progi unijne.
Wymaga podkreślenia, że możliwość skorzystania ze środka ochrony prawnej przez
wykonawców została ściśle ograniczona przez ustawodawcę powyższymi terminami
zawitymi, które przewidział on w celu maksymalnego skrócenia procedury odwoławczej,
przykładowo nie przewidział on możliwości prawnej jakiegokolwiek przywrócenia terminu do
wniesienia odwołania, nawet w szczególnych okolicznościach.
Wobec tego, Izba stanęła na stanowisku, że Odwołujący mógł skorzystać ze środka
ochrony prawnej
najpóźniej licząc powyższy termin ustawowy od dnia następującego po dniu
20 listopada 2020 r.,
wiedząc o tym, że konkurent nie wycenił wszystkich kosztów, co
potwierdza protokół z rozprawy, gdzie wskazano, że: „…Nikt nie kwestionuje, że ceny
fotowoltaiki spadły. Wykonawca nie wycenił wszystkich elementów. Par. 10 ust. 8 projektu
umowy wskazuje na coroczny przegląd oraz mycie paneli fotowoltaicznych, są to koszty
nieuwzględnione. Istotne jest, że urządzenia są zainstalowane na dachach, muszą więc być
specjalnie zabezpieczone i wymaga to dużego nakładu pracy. Ponadto do obowiązków
będzie należała instalacja przeciwpożarowa, budowa ogrodzenia plus ww. serwis i mycie…”.
Wobec powyższego Izba uznała, że zaszła przesłanka z przepisu art.528 pkt 3
ustawy Pzp, który stanowi, że Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało
wniesione po upływie terminu określonego w ustawie.
Z powyższych względów należało przyjąć, że Odwołujący ponownie powołuje się na
te same, zgłaszane okoliczności, podczas gdy w tym względzie zachodzi res iudicata.
Zmiana podstawy prawnej samego zarzutu z art.90 ust.1 ustawy PZP na art.89 ust.1
pkt 2 ustawy PZP nie powo
duje, że zmieniają się okoliczności faktyczne, które były już przez
Odwołującego podnoszone we wcześniejszym postępowaniu odwoławczym.
Stosownie do przepisu art. 528
pkt 4 ustawy Pzp Izba odrzuca odwołanie, jeżeli
stwierdzi, że odwołujący powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były
przedmiotem rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawie innego odwołania dotyczącego tego
samego postępowania wniesionego przez tego samego odwołującego się.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 553 zd.2 ustawy Pz
p postanowiła
odrzucić odwołanie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku w oparciu o przepis
art.575 i 576 ustawy Pzp w związku z przepisem § 9 ust. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:…………………………..