KIO 523/21 WYROK dnia 18 marca 2021 r.

Sygn. akt: KIO 523/21 

WYROK 

z dnia 18 marca 2021 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  –  w składzie: 

Przewodniczący:      Agata Mikołajczyk  

Członkowie:   

Małgorzata Matecka 

Aneta Mlącka 

Protokolant: 

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  w  Warszawie  na  rozprawie  z  udz

iałem  stron  w  dniu  16  marca  2021  r.  

odwołania  wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  16  lutego  2021  r. 

przez odwołującego: GRAMAR Sp. z o.o. z siedzibą w Lublińcu  (ul. Chłopska 15, 42-700 

Lubliniec)  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Skarb  Państwa, 

Generalny  Dyrektor  Dróg  Krajowych  i  Autostrad,  prowadzący  postępowanie: 

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Katowicach (ul. Myśliwska 5, 

40-017 Katowice), 

przy udziale: 

A. wykonawcy: Saferoad Grawil sp. z o.o. 

z siedzibą we Włocławku (ul. Komunalna 7, 87-

800  Włocławek),  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

Oddala odwołanie;  

Kosztami  postępowania  obciąża  odwołującego:  GRAMAR  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 

Lublińcu  (ul. Chłopska 15, 42-700 Lubliniec) i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10.000 zł 00 gr (słownie: 

dziesięć  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego  tytułem  wpisu  od 

odwołania; 

zasądza  od  odwołującego  na  rzecz  zamawiającego:  Skarb  Państwa,  Generalny 

Dyrektor  Dróg  Krajowych  i  Autostrad,  prowadzący  postępowanie:  Generalna 

Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddział  w  Katowicach  (ul.  Myśliwska  5,  40-

017 Katowice) kwotę 3.600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) 

stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  2019  z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w 

terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

………………..………………….. 

………………..………………….. 

………………..………………….. 

Sygn. akt KIO 523/21 

Uzasadnienie 

Odwołanie  zostało  wniesione  w  dniu  16  lutego  2021  r.  przez  wykonawcę:  GRAMAR  Sp.  z 

o.o.  z  siedzibą  w  Lublińcu  (Odwołujący)    w  postępowaniu  prowadzonym  przez 

zamawiającego:  Generalna  Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddział  w  Katowicach  w 

trybie  przetargu  nieograniczonego  na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004r.  Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.), [ustawa Pzp lub Pzp lub Ustawa 

PZP]  w  przedmiocie  zamówienia  publicznego  w  przedmiocie  zamówienia  publicznego  na: 

„Roboty w zakresie napraw i utrzymania obiektów inżynierskich na terenie administrowanym 

przez  GDDKiA  Oddział  w  Katowicach  Rejon  w  Zawierciu.  Numer  referencyjny:  O.KA.D- 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w BZP w dniu 24 czerwca 

2020 r. Nr  553029-N-2020.  

Odwołujący wskazał, że odwołanie dotyczy podjętych w postępowaniu: 

czynności wyboru najkorzystniejszej oferty złożonej przez SAFEROAD GRAWIL sp. z o.o. 

z siedzibą we Włocławku ( „SAFEROAD” lub „Wykonawca”), 

zaniechania czynności odrzucenia oferty złożonej przez SAFEROAD 

-  z naruszeniem: 

art.  89  ust.  1  pkt  4  PZP  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  SAFEROAD,  pomimo  że 

zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, w szczególności 

uwzgl

ędniając  pozycje  kosztorysowe  opisane  szczegółowo  poniżej  w  uzasadnieniu,  a 

stanowiące istotną część składową ceny w ofercie SAFEROAD, 

art. 90 ust. 3 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty SAFEROAD, pomimo że złożone 

przez  wykonawcę  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  nie  potwierdziły  realności 

zaoferowanej  ceny,  a wykonawca nie obalił  domniemania rażąco  niskiej  ceny  zgodnie z 

dyspozycją art. 90 ust. 2 PZP  

3)  art. 89 ust. 1 pkt 3 PZP w  zw. art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 

(dal

ej jako: „ustawa ZNKU") przez zaniechanie odrzucenia oferty SAFEROAD, pomimo że 

jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  ZNKU,  a  w 

konsekwencji  naruszenie  art.  7  ust.  1  PZP  przez  prowadzenie  postępowania  z 

naruszeniem zasady 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców; 

art. 7 ust. 1 i 3 PZP przez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania 

wykonawców  wyrażające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  SAFEROAD  oraz  zasady 

legalizmu prowadzonego Postępowania przez wybór oferty SAFEROAD. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu:  a) 

unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, b) powtórzenia czynności badania 

i oceny ofert, c) 

odrzucenia oferty złożonej przez SAFEROAD. 

Odwołujący podał, że (…) jest legitymowany do wniesienia odwołania, stosownie do 

wymagań  określonych w  art.  505  ust.  1  nowego  PZP  jako  jeden  z  wykonawców  biorących 

udział  w  Postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  i  zainteresowany  jego  uzyskaniem,  W 

wynik

u  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  PZP  interes  Odwołującego  doznał 

uszczerbku, w związku z czym Odwołujący może ponieść szkodę. Na skutek niezgodnego z 

prawem  zaniechania  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  SAFEORAD  i  dokonania  jej  wyboru 

Odwołujący  został  pozbawiony  możliwości  pozyskania  i  wykonania  zamówienia.  W 

przypadku  uznania  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą  zasadności  niniejszego  odwołania, 

Zamawiający  będzie  zobowiązany  do  ponownego  badania  i  oceny  ofert,  a w  konsekwencji 

Odwołujący będzie miał możliwość uzyskania przedmiotowego zamówienia, ponieważ złożył 

ofertę  najkorzystniejszą  spośród  ofert  niepodlegających  odrzuceniu.  W  wyniku  naruszenia 

przez  Zamawiającego  przepisów  wskazanych  w  petitum  odwołania  i  wynikających  z  jego 

uzasadnienia,  Odwołujący  może  ponieść  szkodę,  wyrażającą  się  w  pozbawieniu 

Odwołującego możliwości zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego i otrzymania 

wynagrodzenia  za  jego  realizację,  w  tym  osiągnięcia  zakładanego  w  ofercie  zysku. 

Powyższe  dowodzi  posiadania  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia  kwalifikowanego 

możliwością poniesienia szkody, co czyni zadość wymaganiom określonym w art. 505 ust. 1 

nowego PZP do wniesienia niniejszego odwołania”. 

W  uzasadnieniu  zarzutów  wskazał  na  okoliczności,  którego  jego  zdaniem 

uzasadniają odrzucenie oferty wykonawcy SAFEROAD:

A. Rażąco niska cena 

Przedmiotem niniejszego postępowania jest wykonywanie robót i usług w zakresie napraw i 

bieżącego utrzymania drogowych obiektów inżynierskich na terenie administrowanym przez 

Rejon  w  Zawierciu  w 

ramach  zleceń  utrzymaniowych  oraz  wykonywanie  robót  i  usług  z 

zakresu  napraw  i  bieżącego  utrzymania  nowo  przyjętych  obiektów  inżynierskich 

administrowanych  przez  Rejon  w  Zawierciu  w  ramach  zleceń  prac  utrzymaniowych, 

Przedmiot  umowy  będzie  wykonywany  w  trybie  „podstawowym”  i  „awaryjnym”  w  formie 

zleceń prac utrzymaniowych. Wynagrodzenie ma charakter wynagrodzenia kosztorysowego. 

Wynagrodzenie  wykonawcy  wyliczane  będzie  na  podstawie  wystawionych  faktur  VAT,  a 

podstawę  wystawienia  faktury  stanowić  będzie  zatwierdzone  przez  Przedstawiciela 

Zamawiającego  zestawienie  wartości  i  ilości  wykonanych  Robót  sporządzone  przez 

wykonawcę oraz bezusterkowy protokół odbioru robót podpisany przez Przedstawicieli stron 

(§  5  ust.  1  umowy).  Wynagrodzenie  wykonawcy  stanowić  będzie  wynik  iloczynu  ilości 

faktycznie  wykonanych  robót  zgodnie  z  obmiarem  i  cen  jednostkowych  podanych  w 

kosztorysie ofertowym wykonawcy lub cen jednostkowych wyliczonych zgodnie z § 7 umowy 

(§ 5 ust. 5 umowy). 

2. Wykonawcy zobowiązani byli obliczyć cenę na podstawie dokumentów zamieszczonych w 

SIWZ  Tom  II 

—  V.  Zgodnie  z  pkt  15.4  SIWZ:    „Cena  oferty  powinna  obejmować  całkowity 

koszt  wykonania  przedmiotu  zamówienia  w  tym  również  wszelkie  koszty  towarzyszące 

wykonaniu, o których mowa w Tomach II-V niniejszej SIWZ"- 

3.  Analizując  poszczególne  ceny  jednostkowe  przedstawione  w  ofercie  SAFEROAD 

stwierdzić  należy,  że  istotne  części  składowe  ceny  zawarte  w  kosztorysach  ofertowych 

SAFEORAD,  opisane  poniżej,  są  rażąco  niskie,  będąc  cenami  nierynkowymi, 

nieprzystającymi  do  realnych  kosztów  jakie  należało  przyjąć  wyceniając  roboty  zgodnie  z 

dokumentacją  przetargową,  jak  i  przepisami  PZP,  co  powoduje  rażące  zaniżenie  pozycji  

kosztorysowych.  Tym  bardziej  prawidłowe,  realne i  zgodne  z  rzeczywistością ustalenie cen 

jednostkow

ych  przez  wykonawców  ma  istotne  znaczenie  z  punktu  widzenia  przyjętego  na 

potrzeby realizacji niniejszego zamówienia sposobu wypłaty wynagrodzenia (wynagrodzenie 

ma  charakter  kosztorysowy)  ustalanego  w  oparciu  o  wynik  iloczynu  ilości  faktycznie 

wykonanych 

robót  zgodnie  z  obmiarem  i  cen  jednostkowych  podanych  w  kosztorysie 

ofertowym.  

4.W

artość  opisanych  szczegółowo  poniżej  pozycji  kosztorysu  ofertowego,  a  także  

odnoszące się do owych pozycji: a) średnie arytmetyczne wszystkich złożonych ofert oraz b) 

ceny 

rynkowe  poszczególnych  zakresów  robót  należy  wskazać,  że  zaoferowane  przez 

SAFEROAD pozycje kosztorysowe, które stanowią istotne części składowe ceny są rażąco 

niskie  w  rozumieniu  art.  90  ust.  1  PZP,  czego  konsekwencją  —  po  dokonaniu  prawidłową 

weryfikacji 

złożonych  na  dwukrotne  wezwanie  Zamawiającego  wyjaśnień  winno  być 

odrzucenie oferty SAFEROAD na mocy art. 90 ust. 3 i 89 ust. 1 pkt 4 PZP. 

5.Wobec  rażąco  zaniżonych  w  stosunku  do  ofert  pozostałych  wykonawców  cen 

jednostkowych  poszczególnych  pozycji  kosztorysowych  w  ofercie  SAFEROAD,  weryfikacji 

wymaga,  czy  w  istocie  ceny  zaproponowane  przez  Wykonawcę  obejmują  wszelkie 

niezbędne  koszty  do  wykonania  przedmiotowych  zakresów  Zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami Zamawiającego określonymi w SIWZ. 

(1) Utrzymanie czys

tości - grupa robót 1 

6.Zamawiający  w  przedmiarze  robót  w  ramach  grupy  robót  1  (Utrzymanie  czystości) 

przewidział  roboty  polegające  na:  (i)  Czyszczenie,  mycie  elementów  konstrukcji  oraz 

wyposażenia  obiektu  inżynierskiego;  (ii)  Utrzymanie  drożności  elementów  odwodnienia 

obiektu  inżynierskiego;  (iii)  Utrzymanie  przestrzeni  podmostowej,  koszenie  i  usuwanie  traw 

oraz  (iv)  Utrzymanie  drożności  przepustów.  Wykonawca  SOFEROAD  na  rażąco  niskim 

poziomie  wycenił  m.in.  poz.  1.1,  1.2,  1.3,  1.4,  1,13,  1.14,  1.15.  Porównanie  cen 

jednostkowych  zaoferowanych  przez  wykonawców  w  przedmiotowym  postępowaniu 

przykładowo dla poz. 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 i 1.14 przedstawia poniższa tabela. I tak w poz. 1.1 

cena  jednostkowa  zaoferowana  przez  SAFEROAD  jest  0  64  %  niższa  od  średniej  ceny  w 

zaoferowanej w Postępowaniu; a dla poz. 1.3 o ponad 50 %. 

Z  wyjaśnień  SAFEROAD  (złożonych  pismem  z  dnia  4.09.2020  r.  na  wezwanie 

Zamawiającego skierowane na podstawie art. 90 ust. 1a i 87 ust. 1 PZP) wynika: w poz.  1.1, 

że  wykonawca  założył  dojazd  i  powrót  brygady  roboczej  w 

ciągu jednego dnia pracy w wymiarze tylko 50 minut, co jest sprzeczne z charakterem prac 

utrzymaniowych  na  obiektach  mostowych  zlokalizowanych  w  ciągach  różnych  dróg 

krajowych, oddalonych od siebie od 

kilku do czasami nawet kilkunastu kilometrów. Wyjaśnił, 

że prace  polegające  na utrzymaniu czystości  obiektów  mają  charakter robót  postępujących 

(od  obiektu  do  obiektu),  a  zatem  trzeba  uwzględnić  znacznie  większy  czas  dojazdu  i 

przejazdów niż zrobił to SAFEROAD na poziomie 10,5% czasu pracy ekipy. Wykonawca ten 

również  bardzo  optymistycznie  podszedł  do  założenia  robocizny  (wydajności  brygady)  dla 

ww.  pozycji  kosztorysowych.  W  szczegółowej  kalkulacji  kosztów  stanowiącej  załącznik  do 

wyjaśnień  SAFEROAD  uwzględnił  tylko  i  wyłącznie  brygadę  dwuosobową  i  założył  jej 

wydajność  tak  jakby  jechała  w  jedno  miejsce,  na  1  obiekt  mostowy  i  tam  pracowała  przez 

dniówkę roboczą. Co oczywiście przy założonym przez Zamawiającego charakterze prac nie 

jest  wykonalne.  Dalej  Odwo

łujący    wskazuje,  że  SAFEROAD  dla  pozycji  nr  1.1  przyjął 

założenie  1200m2/dzień  dla  dojazdu  wynoszącego  tylko  10,5%  czasu  pracy  ekipy  (bez 

uwzględnienia  przejazdów  pomiędzy  obiektami).  Jak  wynika  natomiast  z  zestawień  robót 

wykonywanych przez Odwołującego w ramach realizacji obecną umowy, na podstawie której 

realizowany  był  ten  sam  zakres  prac,  nie  ma  takich  obiektów,  których  powierzchnia  do 

czyszczenia dla jednego wynosiła 1200m2. Także, jego zdaniem „Szczególnego spojrzenia 

wymaga kalkulacja przyjęta przez SAFEROAD na potrzeby wykazania realności ceny w poz. 

1.13  związanej  ze  sprzątaniem  śmieci  oraz  wszelkich  zanieczyszczeń  w  obrębie  obiektu 

mostowego. Cena jednostkowa netto za tę pozycję została skalkulowana przez SAFEROAD 

na  poziomie  0,24  zł,  gdzie w  ofercie Odwołującego poz.  ta  została wyceniona na  poziomie 

1,00  zł,  w  ofercie PRIMOST 0/50  złu a w  ofercie UTDM  J. Opiłek 1,50 zł.  W  szczegółowej 

kalkulacji  SAFEROAD  założył,  że  dwóch  pracowników  w  ciągu  8  godzin  pracy  dotrze 

samochodem  na  1  obiekt  mostowy  po

konując  z  bazy  sprzętowej  dystans  25km,  następnie 

posprząta 2400m2 śmieci i wróci do bazy kolejne 25 kilometrów. Tymczasem jak spojrzymy 

na  załączoną tabelkę  (zestawienie robót)  z  powierzchniami objętymi  sprzątaniem  obiektów, 

żeby  wykonać  przyjęte  przez  SAFEROAD  założenie  kosztorysowe  sprzątania  na  poziome 

2400m2  dziennie  przez  2  pracowników,  musieliby  oni  posprzątać  wszystkie  obiekty  na 

drodze nr DKI, DK46 i DK78, łącznie 26 obiektów mostowych. W każdym przypadku należy 

dojechać  do  kolejnego  mostu  i  przed  rozpoczęciem  prac  oznakować  roboty  zgodnie  ze 

schematem  tymczasowej  organizacji  ruchu.  Robiąc  proste  założenie,  że  posprzątanie  1 

obiektu  wraz  z  dojazdem  do  niego  i  oznakowaniem  robót  zajmie  tylko 0,6  godziny  (bardzo 

optymistyczne  założenie przy brygadzie  2 osobowej) to czas potrzebny na posprzątanie 26 

obiektów wyniesie 15,6 godziny.  Co jest  oczywiście niemożliwe do wykonania. Ilość śmieci 

założona przez SAFEROAD do wywiezienia (lm3/ha) również została przyjęta wyłącznie na 

potrzeby obrony realności  zaoferowanej w tej pozycji ceny jednostkowej. W  związku z tym, 

że  obecnie  Odwołujący  wykonuje  przedmiotowe  zamówienie  na  podstawie  umowy  oraz 

biorąc  pod  uwagę  posiadane  doświadczenie,  należy  uznać,  że  przyjęta  do  kalkulacji  ilość 

śmieci  została  przez  SAFORAD  znacznie  zaniżona.  Zatem  również  w  tym  zakresie 

kalkulacja  winna  wzbudzić  u  Zamawiającego  wątpliwości  w  zakresie  prawidłowości 

oszacowania przez SAFEROAD ceny

.” 

W  podsumowaniu  wskazał,  że  roboty  obejmujące  utrzymanie  czystości  (grupa  robót  1) 

zostały  przez  SAFEROAD  wycenione  na  łączną  kwotę  879  273,86  zł  brutto.  Z  kolei 

PRIMOST  za  wykonanie  tych  samych  prac  zaproponował  kwotę  3  437  075,10  zł  brutto,  a 

Odwołujący  1  795  098,90  zł  brutto.

Zatem  nawet  zsumowanie  wszystkich  pozycji  z  grupy 

robót  1  świadczy  o  rażącym  zaniżeniu  przez  SAFEROAD  tej  grupy  prac  obejmujących 

utrzymanie czystości. 

Montaż ocynkowanych balustrady 

7.  W  ramach  poz.  2.125  przedmiaru  Zamawiający  wymagał  dokonania  wyceny  montażu 

balustrady ocynkowanej z płaskowników. Jak wynika z oferty SAFEROAD pozycja ta została 

wyceniona  na  kwotę  jednostkową  250,06  zł  netto.  Zdaniem  Odwołującego,  po  dokonaniu 

rozeznania  rynku  nie  można  w  tej  cenie  (250,06zł/m)  wykonać,  dostarczyć  i  zabudować 

balustrad zgodnie z wymaganiami Zamawiającego zawartych w STWiORB M. 19.01.04A.  

Odwołujący  przedłożył  (jak  zaznaczył)  szczegółową  kalkulację

kosztorysową  produkcji, 

ocynkowania  i  montażu  balustrad  mostowych  z  płaskowników,  sporządzoną  na  podstawie 

Katalogu  Nakładów  Rzeczowych  i  średnich  cen  za  3  kwartał  2020  r.  publikowanych  w 

wydawnictwie  Sekocenbud.  Firma  SAFEROAD  składając  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco 

niskiej ceny nie wykazała w jego ogólnej kalkulacji poprawności wyceny a Zamawiający nie 

wystąpił o dodatkową kalkulację szczegółową kosztów produkcji, zakupu stali i ocynkowania 

ogniowego  balustrady.  Zwrócił  również  uwagę  na  różnicę  w  nakładzie  pracy  przy  montażu 

balustrady pomiędzy wyceną opartą o KNR tj. 3,317 r-g/m a kalkulacją firmy SAFEROAD tj. 

0,4  r-

g/m.  Różnica  jest  8-krotna.  Dodatkowo  załączył  wyciąg  z  STWiORB  dotyczący 

podstawy płatności dla tej pozycji i zakresu prac jaki należy przy nią wykonać. SAFEROAD 

zakłada  do  montażu  40m  balustrady  i  wykonania  pozostałych  czynności  tylko  2  osobową 

brygadę. Wskazał ponadto, że waga 1 elementu balustrady o długości 2 metrów  wynosi ok 

100 kg. Dalej wskazał, że wykonawca ten wycenił w tej samej cenie 250,06 zł/m wykonanie, 

transport i montaż ocynkowanej poręczy z dwoma lub więcej przeciągami (pozycja nr 2.128), 

gdzie  przy  wykonaniu  tej  części  prac  trzeba  użyć  nieporównywalnie  mniej  materiału  do  ich 

produkcji,  niż  przy    realizacji  pozycji  2.125.  Na  marginesie  wskazać  należy,  że  całkowicie 

niezrozumiała  jest  wycena  przez  SAFEROAD  pozycji  nr  2.132,  gdzie  wykonanie  i  montaż 

poręczy  bez  przeciągów  (281,31zł/m)  jest  droższe  od  wykonania  i  montażu  poręczy  z 

dwoma lub więcej przeciągami (pozycja nr 2.128, cena jedn. przy tych samych wymaganiach 

Zamawiającego  dotyczących  użytych  materiałów  opisanych  w  STWiORB  M.  19.01.04B). 

Podkreślił, że z dokonanej przez SAFEROAD kalkulacji wynika, że wyprodukowanie poręczy 

z  wykorzystaniem  mniejszej  ilości  materiałów  jest  droższe  niż  wyprodukowanie  poręczy  z 

wykorzystaniem większej ilości materiału. 

W podsumowaniu dla porównania podał, że poz. 2.125 została wyceniona przez PRIMOST 

na  kwotę  500  zł/m,  natomiast  w  ofercie  Odwołującego  na  kwotę  600  zł/m.  Zatem  cena 

SAFEROAD  jest  o  ponad  50%  niższa.  Zdaniem  Odwołującego  wskazane  pozycje 

kosztorysowe  zostały  skalkulowane  przez  SAFEROAD  na  rażąco  niskim  poziomie,  co 

spowodowało również  że cena  ofertowa również  jest  rażąco  niska.  Przypomniał,  że w  dniu 

27.08.2020  r.  i  następnie  29.10.2020  r.  Zamawiający  wezwał  SAFEORAD  do  udzielenia 

wyjaśnień  wysokości  zaoferowanej  ceny.  Podstawę  wezwania stanowił  art.  90  ust.  1a  i  art. 

87 ust. 1 PZP. W wezwaniu Zamawiający podał, że cena oferty wykonawcy SAFEROAD jest 

o  49,83%  niższa  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i 

usług oraz średnią arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert 0 30,85%. Wykonawca ten 

zaoferował  cenę  2  549  61057  zł  brutto,  a  wartość  przedmiotowego  zamówienia  została 

ustalona  na  kwotę  5  081  999,47  zł  brutto.

Dodatkowo  Zamawiający  wskazał  pozycje 

kosztorysu  ofertowego,  którego  ceny  jednostkowe  budziły  jego  szczególne  wątpliwości. 

Zamawiający  wezwał  do  złożenia  nie  tylko  wyjaśnień,  ale  i  przedłożenia  dowodów, 

podkreślając, że to na wykonawcy spoczywa ciężar udowodnienia, że proponowana cena nie 

jest rażąco niska. SAFEROAD złożył  wyjaśnienia pismem z dnia 4.09.2020 r i 5.11.2020 r. 

Zamawiający  uznał  wyjaśnienia  SAFEROAD  w  zakresie  zaoferowanej  ceny  jako 

wystarczające,  czego  efektem  było  wybranie  oferty  tego  wykonawcy  do  realizacji 

przedmiotowego zamówienia. 

8. Zgodnie z art. 90 ust. 3 PZP oferta podlega odrzuceniu, w przypadku, gdy wykonawca nie 

złożył  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  oferty  lub  gdy  ocena  złożonych  wraz  z 

dowodami wyjaśnień potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę. „Ceną rażąco niską, 

zgodnie  z  utrwalonym  orzecznictwem  KIO 

będzie  cena  niepokrywająca  średniego 

jednostkowego  kosztu  zmiennego  wykonania,  cz

yli  pogarszająca  wynik  finansowy 

przedsiębiorstwa.    Zawsze  jednak  konieczne  jest,  aby  cena  oferty  była  rażąco  niska  w 

stosunku  do przedmiotu  zamówienia,  a dokładniej  jego wartości rynkowej. W konsekwencji 

wartość  rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i  wszystkie 

konieczne  do  Jego  wykonania  nakłady  kosztowe,  ustalana  przez  porównanie  cen 

występujących  w  danej  branży  .d/a  okres/onego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt 

odniesienia  d/a  ceny  rażąco  niskie/.  Rażąco  niską  ceną  jest  cena  oderwana  od  realiów 

rynkowych,  która  nie  pokrywa  kosztów  realizacji  zamówienia,  a  zatem  nie  pozwala 

wykonawcy na jego należyte wykonanie bez poniesienia straty. Za rażąco niską cenę należy 

uznać  taką  cenę,  która  jest  niewiarygodna  d/a  wykonania  przedmiotu  zamówienia  i  jest 

całkowicie oderwana od realiów rynkowych. Ocena tej okoliczności powinna być dokonana z 

uwzględnieniem  przedmiotu  zamówienia,  jego  specyfiki  i  towarzyszących  mu  realiów 

rynkowych”. 

9. W odniesieniu do przedmiotu zamówienia wskazać należy, że wycena takiego zamówienia 

musi  obejmować  wszystkie  jego  elementy  i  powinna  odpowiadać  rynkowej  wartości 

zamówienia.  Zaistnienie przesłanek  określonych w  art.  90  ust.  1a  pkt  1 PZP,  tj.  w  sytuacji, 

gdy  cena  całkowita  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem 

postępowania  zgodnie  z  art.  32  ust.  1  PZP,  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert,  prowadzi  do  ustanowienia  domniemania,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę. Jak wskazała KIO, wszczęcie przez zamawiającego procedury wyjaśnień (wezwanie) 

powoduje,  że  od  tego  momentu  ciężar  wykazania,  że  cena  oferty  wezwanego  wykonawcy 

nie jest ceną rażąco niską, spoczywa na wykonawcy (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp). 

10. W przedmiotowym stanie faktycznym takie domniemanie zaistniało, bowiem cena brutto 

oferty  wykonawcy  SAFEROAD  jest  niższa  o  ponad  30%  od  szacunkowej  wartości 

zamówienia powiększonej o podatek VAT ustalonej przez Zamawiającego przed wszczęciem 

postępowania,  a  także  Zamawiający  wezwał  SAFEROAD  do  złożenia  wyjaśnień.  W  takiej 

sytuacji  jedynie  złożenie  wyjaśnień  obalających  domniemanie  zaoferowania  przedmiotu 

zamówienia  po  cenie  rażąco  niskiej  mogło  uchronić  tego  wykonawcę  przed  odrzuceniem 

oferty. Wykonawc

a, wezwany do wyjaśnień zaoferowanej 

11. W odniesieniu do oceny wyjaśnień dotyczących domniemania rażąco niskiej ceny należy 

zauważyć,  że  ciężar  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  leży  po  stronie 

wykonawcy  na  mocy  art.  90  ust.  2  PZP.  Jak  wskazuje  utrwalone  orzecznictwo  KIO, 

Wyjaśnienia w zakresie ceny oferty łub kosztu, łub ich istotnych części składowych, powinny 

w  związku  z  tym  zostać  rzetelnie  opracowane,  powinny  być  konkretne  i  wyczerpujące 

Stanowią  one  bowiem  podstawę  oceny  w  zakresie  prawidłowości  ceny  oferty  a  zatem 

powinny  rozwiewać  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  SIWZ  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów. Tym bardziej, że oferta podlega odrzuceniu zarówno wówczas gdy wykonawca w 

odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  do  złożenia  wyjaśnień,  w  tym  dowodów,  w 

przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny,  w  ogóle  nie  złożył  wyjaśnień,  jak  też  wówczas  gdy 

wykonawca wprawdzie złożył wyjaśnienia, ale są one niepełne, nierzetelne, nie odpowiadają 

żądaniu  zamawiającego  i  nie  wykazują,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  Zgodnie 

bowiem z art, 90 ust. 3 ustawy PZP zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy który nie udzielił 

wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdzą że 

oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie 

z art. 89 ust 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę jeżeli zawiera rażąco niską cenę 

lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

12. Wyjaśnienia nie mogą mieć zatem charakteru ogólnego, lakonicznego. Muszą faktycznie 

prowadzić do udowodnienia, że za zaoferowaną cenę wykonawca jest w stanie zrealizować 

zamówienie  nie  ponosząc  straty.  Warto  wskazać  za  kolejnym  wyrokiem  KIO,  że: 

„Wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  powinny  być  konkretne  i  wyczerpujące.  Oznacza  tą  że 

wyjaśnienia  powinny  odnosić  się  do  konkretnych  wartości  ekonomicznych  Ogólne 

twierdzenia dotyczące np. posiadanego doświadczenia lub zasobów personalnych, bliskości 

wytwórni mas bitumicznych, bazy sprzętowej, posiadanie wiedzy i zdolności organizacyjnych 

itd.  nie  mogą  zostać  uznane  za  spełniające  wymóg  konkretności.  Wyjaśnienia  powinny 

również  być  kompletne,  a  zatem  na  ich  podstawie  zamawiający  powinien  moc  ocenić  czy 

wykonaw

ca  uwzględnił  w  cenie  oferty  wszystkie  istotne  pozycje  kosztowe.  Wyjaśnienia 

składane przez specjalizujący się w danej branży podmiot nie mogą bomem opierać się na 

ogólnych  deklaracjach  i  zapewnieniach  wykonawcy  mających  na  ce/u  wywrzeć  na 

zamawiającym  wrażenie,  jakoby  cena  oferty  została  skalkulowana  w  sposób  rzetelny  i 

prawidłowy.  Wyjaśnienia  wykonawcy  powinny  zawierać  jednoznaczne  informacje, 

przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne co powinno zostać poparte 

adekwatnymi i wiarygodnym

i dowodami (art. 90 ust. 2 p.z.p.), ponieważ brak udowodnienia 

realności ceny winno bezwzględnie skutkować odrzuceniem oferty również na podstawie art. 

89 ust 1 pkt 4 pz.p

”.   

13.  W  przedmiotowym  stanie  faktycznym  wskazanych  wyżej  wymogów  nie  spełniają 

wyj

aśnienia  złożone  przez  wykonawcę  SAFEROAD.  W  przypadku  tego  wykonawcy  nie 

zachodzą  żadne  szczególne  okoliczności  właściwe tylko temu  wykonawcy,  które  pozwalają 

wycenić  przedmiot  zamówienia  na  aż  tak  niskim  poziomie.  Wieloletnie  doświadczenie, 

dysponowanie 

odpowiednią  ilością  sprzętu  i  osób  czy  przeprowadzenie  rozeznania 

lokalnego  rynku,  na  które  powoływał  się  SAFEROAD  (wyjaśnienia  z  dnia  4.09.2020  r.), 

stanowią  czynniki  które  można  przypisać  każdemu  z  wykonawców  biorącym  udział  w 

Postępowaniu.  Nie  są  to  zatem  okoliczności  właściwe  tylko  dla  SAFEROAD,  a  zatem  nie 

mogą świadczyć o możliwości tak rażącego obniżenia cen. Odwołujący podnosi ponadto, że 

wykonawca  SAFEROAD  nie  przedstawił  wystarczających  dowodów,  na  podstawie  których 

można stwierdzić, że zaoferowana cena jest ceną realną, również w zakresie pozycji, które 

budziły  wątpliwości  Zamawiającego.  Żaden  z  tych dokumentów  nie ma w  zasadzie wpływu 

na cenę oferty tego wykonawcy, bo nawet szczegółowa kalkulacja stanowi jedynie wyliczenia 

wykonawcy  niepoparte  żadnymi  dowodami.  Za  pomocą  przedstawionych  dowodów 

wykonawca  SAFEROAD  nie  mógł  wykazać,  że  cena  oferty  oraz  poszczególnych  pozycji 

rzeczywiście mogła przyjąć taką wartość zgodnie z realiami rynkowymi. 

14.  W  związku  z  tym,  że  cena  zaproponowana  przez  SAFEROAD  w  sposób  znaczący 

odbiega  od  cen  z  innych  ofert  -

1  Zamawiający  winien  powziąć  poważne  wątpliwości  w 

zakresie  ustalenia  ją  zgodnie  z  regułami  rynkowymi,  a  biorąc  pod  uwagę  złożone 

wyjaśnienia,  nie  miał  podstaw  do  uznania  realności  zaoferowanej  ceny,  w  szczególności 

biorąc  pod  uwagę  pozycje  zakwestionowane  przez  Odwołującego.  Oferta  SAFEROAD 

zawierająca  rażąco  niską  cenę  jest  zarówno  nierealna,  jak  i  uniemożliwia  prawidłowe 

wykonanie  zamówienia  oraz  godzi  w  podstawowe  zasady  uczciwej  konkurencji.  Stąd  też 

o

ferta tego wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 90 ust. 3 i art. 89 ust. 1 

pkt 4 PZP. 

B. Czyn nieuczciwej konkurencji 

15.W  odniesieniu  do  oferty  SAFEROAD  Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  niepożądane, 

sprzeczne  z  powszechnie  obowiązującymi  dobrymi  obyczajami  kupieckimi,  a  co  istotne 

mogące  spowodować  realną  szkodę  po  stronie  Zamawiającego  (podobnie  jak  i  po  stronie 

wykonawców)  zjawisko  „przeszacowania  jednych  a  niedoszacowania"

innych  pozycji 

kosztorysu  ofertowego,  mające  na  celu  wykreowanie  ceny  pozornie  rynkową,  przy  czym  w 

istocie służące jedynie wykorzystaniu przewagi rynkowej, o czym będzie mowa poniżej. Stąd 

też  zasadne  wydaje  się  dokonanie  oceny  czynów  SAFEROAD  w  kontekście  czynu 

nieuczciwej konkurencji zdefiniowanego w art. 3 ust. 1 ZNKU, c

zego następstwem winno być 

odrzucenie oferty SAFEROAD na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 PZP. 

Odwołujący wskazał, że niektóre pozycje dotyczące tej samej roboty, różniące się tylko 

pochodzeniem  użytego  materiału  do  ją  wykonania  tj.  z  materiału  zakupionego  przez 

Wykonawcę  lub  pochodzącego  z  rozbiórki  (materiał  Zamawiającego),  mają  w  ofercie 

SAFEROAD  wyższą  cenę  jednostkową  dla  robót  z  wykorzystaniem  materiału 

Zamawiającego  (z  rozbiórki)  co  jest  oczywiście  niemożliwe.  Nie  można  bowiem  oferować  

wykonania 

roboty z materiału powierzonego przez Zamawiającego w cenie wyższej niż cena 

w  której  trzeba  dodatkowo  skalkulować  koszt  zakupu  materiału  przez  Wykonawcę  robót. 

Przykładem  są  m.in.  pozycje  2.18  i  2.19.

W  pozycji  2.18  Wykonawca  musi  zakupić  ścieki 

prefabryk

owane betonowe korytkowe cena 117,68zł/m. W pozycji 2.19 Wykonawca nie musi 

kupować ścieków, korzysta z materiałów Zamawiającego (z rozbiórki) cena 169,83zł/m. Nie 

trzeba  ich  kupować  ani  transportować  na  budowę  a  cena  jest  wyższa  0  52,15zł/m.  Takie 

same dz

iałania dotyczą również pozycji nr 2.4 i 2.5, 213 i 2.141 2.16 i 2.17. 

17.  Kolejny  przykład  nieuczciwych  praktyk  dotyczy  poz.  2,40  i  2.41.  Różnica  między  tymi 

pozycjami  wynosi  4,94zł/m.  Wynika  z  tego,  że  firma  SAFEROAD  zamierza  zabudować  

obrzeża  chodnikowe  pochodzące  od  Zamawiającego  w  cenie  165,62zł/m  (poz.2.40).  W 

przypadku kiedy będzie musiała zakupić nowe obrzeża, zamierza to zrobić za cenę 494zł/m, 

ponieważ cena jednostkowa dla pozycji (241) jest wyceniona na 170,56zł/m  Podobnie jest w 

pozycjach  nr  2.6  i  2.7,  2.10  i  2.11. 

Na  podstawie  analizy  pozycji  nr  2.6  i  2.7  można 

wywnioskować, że firma zamierza zakupić i dostarczyć na budowę płyty betonowe w cenie 

4,14zł/m2 (nie ma na rynku takich cen). Na podstawie analizy pozycji nr 2.10 i 2.11 można 

wywniosko

wać, że firma zamierza zakupić i dostarczyć na budowę kostkę betonową w cenie 

1,06zł/m2 (nie ma na rynku takich cen). Na podstawie analizy pozycji nr 2.40 i 2.41 można 

wywnioskować,  że  firma  zamierza  zakupić  i  dostarczyć  na  budowę  betonowe  obrzeże 

chodniko

we  w  cenie  4,94zł/m  (nie  ma  na  rynku  takich  cen).W  załączeniu  przedkładamy 

ofertę  handlową  materiałów  wykorzystywanych  przy  realizacji  robót  uwzględnionych  w  tych 

pozycjach. 

18. Zauważył również, że rażące zaniżenie cen przez SAFEROAD dot. pozycji których  jest 

duża  ilość.  Kalkulacja  wykonywana  była  według  zasady:  mała  ilość  robót  -  bardzo  wysoka 

cena  jednostkowa,  duża  ilość  robót  rażąco  niska  cena  jednostkowa.  Przykłady  takiego 

postępowania  pokazują  pozycje  nr  1.1,  1.2,  1.3,  1.4,  1.13,  1.14.  1.15  -  rażąco  niska  cena 

jednostkowa i duża ilość szacunkowa robót, co w zasadzie przesądza o wartości końcowej 

całej  oferty;  z  kolei  dla  poz.  nr  220,  2.21,  236,  2,37,  238,  2.39/  2,40,  2.41  przyjęto  zasadę 

bardzo wysoka cena jednostkowa i mała ilość szacunkowa robót. 

W  świetle  orzecznictwa  KIO  zjawisko  zawyżania  cen  do  wartości  nierynkowych 

traktowane  jest  jako  nieuprawniona  manipulacja  ceną.  Zgodnie  z  uzasadnieniem  wyroku 

KIO: manipulowane ceną polega na określaniu cen jednostkowych w taki sposób, że część 

cen  określana  jest  na  poziomie  rażąco  niskim,  w  oderwaniu  od  rzeczywistych  kosztów  i 

nakładów związanych z realizacją zamówienia, a część jest bez uzasadnienia zawyżona, by 

rekompensować  zaniżenie  innych  cen,  przy  czym  celem  dokonywania  takiej  operacji  jest 

zamierzo

na optymalizacja dokonanych wycen. Manipulacja cenowa sprowadza się zatem do 

przerzucania  kosztów  pomiędzy  poszczególnymi  elementami  cenotwórczymi  Celem  takiej 

„optymalizacji"  jest  nic  innego  jak  uzyskanie  przewagi  nad  innymi  wykonawcami  wedle 

przyjętych  przez  zamawiającego  kryteriów  oceny  ofert. Wskazał,  że  jest  to  działanie,  które 

prowadzi  do  wynaturzeń  pozbawiających  system  zamówień  publicznych  jego 

ekonomicznego sensu, jak również narusza to interes innych przedsiębiorcom. 

20.  Również  zauważył,  że  działanie  wykonawców  w  postaci  manipulowania  cenami 

jednostkowymi  (przerzucanie  kosztów)  jest  sprzeczne  z  dobrymi  obyczajami  rozumianymi 

jako  normy  moralne  i  obyczajowe  w  stosunkach  gospodarczych,  a  więc  pozaprawnymi 

normami  postępowania,  którymi  powinni  kierować  się  przedsiębiorcy  (tzw.  uczciwość 

kupiecka).  Istotne  znaczenie  mają  tu  oceny  zorientowane  na  zapewnienie  niezakłóconego 

funkcjonowania konkurencji poprzez rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo. 

21.Działanie  wykonawców  w  postaci  manipulowania  cenami  jednostkowymi  zagraża 

interesom innych przedsiębiorców (wykonawców), którzy kalkulując cenę uczciwie nie mogą 

w ten sposób realnie konkurować z podmiotem, który dopuszcza się manipulowania ceną, a 

w  ko

nsekwencji  ich  dostęp  do  rynku  jest  ograniczany  przez  podmiot  popełniający  delikt 

uczciwej  konkurencji.  Działanie  takie  może  również  zagrażać  interesom  samego 

zamawiającego,  który  w  następstwie  tego  typu  manipulacji  cenowej    byłby  zmuszony 

niejednokrotnie 

dokonać  wyboru  oferty  sumarycznie  droższej    (zawierającej  wyższą  cenę 

całkowitą).  

22.  Czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  również  utrudnianie  innym  przedsiębiorcom 

dostępu  do  rynku,  w  szczególności  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług  poniżej  kosztów  ich 

wytw

orzenia  lub  świadczenia  albo  ich  odprzedaż  poniżej  kosztów  zakupu  w  celu  eliminacji 

innych  przedsiębiorców  z  rynku  (art.  3  ust.  2  i  art.  15  ust.  1  pkt  1  ZNKU).  Zgodnie  z 

orzecznictwem „nieuczciwe utrudnianie dostępu do rynku może polegać, w szczególności na 

(…)  użyciu  typowych  środków  walki  konkurencyjnej  takich  jak  zaniżanie  cen,  które,  co  do 

zasady  są  dozwolone,  natomiast  przy  spełnieniu  szczególnych  przesłanek  nieuczciwości 

mogą  stanowić  czyn  nieuczciwej  konkurencji  (wyr.  z  11.05.2009  r.,  KIO/UZP  532/09).  Jak 

wskazała  KIO  ustawa  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  odnosząc  popełnienie  czynu 

nieuczciwej konkurencji do utrudnienia dostępu do rynku, nie określa o jaki dokładnie rynek 

chodzi  Rynkiem  może  być  zarówno  rynek  globalny  jak  i  lokalny.  Wobec  tak  szerokiego 

rozumienia  pojęcia  rynku  zawartego  w  ustawie,  popełnienie  czynu  nieuczciwej  konkurencji 

może być związane z utrudnieniem lub uniemożliwieniem innym przedsiębiorcom uzyskania 

konkretnego  zamówienia.  Eliminowanie  z  rynku  nie  oznacza  wyłącznie  sytuacji  gdy 

przedsiębiorca traci byt prawny, lub faktycznie nie może uzyskiwać żadnych zamówień, ale 

jest  to  także  pozbawianie  możliwości  uzyskania  konkretnego  zamówienia,  na  skutek 

zastosowania nieuczciwych praktyk rynkowych przez jednego z wykonawców. 

23. Tego typu zachowanie, czyli przeszacowania jednych a niedoszacowania innych pozycji 

kosztorysu  ofertowego,  mające  na  celu  wykreowanie  ceny  pozornie  rynkowej  oraz  rażące 

zniżanie  cen  wypełnia  definicję  czynu  nieuczciwej  konkurencji,  określoną  w  art.  3  ust.  1 

Z

NKU i jako takie skutkuje obowiązkiem odrzucenia oferty wykonawcy na podstawie art. 89 

ust.  1 pkt  3 PZP.  23. Odwołujący  wskazał,  że dla wykazania zaistnienia  czynu  nieuczciwej 

konkurencji  nie  jest  wymagane  dysponowanie  bezpośrednim  dowodem,  albowiem  jego 

p

ozyskanie  przeważnie  jest  niemożliwe.  W  tym  przypadku  obowiązują  obniżone  standardy 

dowodowe,  a wykazanie  czynu  nieuczciwej  konkurencji może opierać  się  (i  przeważnie się 

opiera)  na  dowodach  pośrednich  oraz  domniemaniach  faktycznych,  tj.  ustalenia  pewnych 

faktów  mogą  być  dokonane,  jeżeli  możliwe  jest  wyprowadzenie  takiego  wniosku  na 

podstawie innych faktów. Dlatego też wystarczające jest, aby całokształt okoliczności sprawy 

pozwalał  na  racjonalne  i  logiczne  wyprowadzenie  wniosku,  że  doszło  do  złożenia  oferty  w 

warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ZNKU (tak też KIO w wyr. 

z dnia 30.09.2020 r., KIO 1865/20; w wyr. z dnia 13.07.2018 r., KIO 1279/18). 

C. 

Zarzut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców 

24. Całokształt wskazanych wyżej w uzasadnieniu okoliczności wskazuje jednoznacznie, że 

Zamawiający  naruszył  reguły  równego  traktowania  wykonawców  i  uczciwej  konkurencji.  W 

stosunku do wykonawcy SAFEROAD Zamawiający nie dokonał prawidłowej oceny wyjaśnień 

w zakresie 

rażąco niskiej ceny, uznając że wykonawca ten obalił domniemanie rażąco niskiej 

ceny.  Pominięcie  przez  Zamawiającego  tych  istotnych  okoliczności,  na  które  wskazuje  w 

odwołaniu Odwołujący, prowadzi do zachwiania równowagi konkurencyjnej w Postępowaniu, 

zamówienie bowiem otrzymuje wykonawca, który nie sprostał dyspozycji art. 90 ust. 2 PZP, 

a  zatem  jego  oferta  powinna  zostać  odrzucona.  Takie  działanie  wprost  narusza  również 

dyspozycję art. 7 ust. 3 PZP zgodnie z którą zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy 

wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 15 marca 2021 r.) wniósł o 

oddalenie odwołania w całości, wskazując na następujące okoliczności:. 

Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1) ustawy PZP w przypadku gdy ce

na całkowita oferty jest 

niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od 

towarów  i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub 

średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie 

wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1  tego  artykułu,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z 

okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia.  

Zamawiający  dokonał  analizy  ofert  złożonych  przez  wykonawców  w  celu  ustalenia  czy 

zac

hodzą  podstawy  do  zastosowania  procedury,  o  której  mowa  w  art.  90  ust.  1  i  ust.  1a 

ustawy  Pzp.  Dokonując  analizy  wszystkich  cen  ofertowych  brał  także  pod  uwagę  takie 

kryteria jak: 

a)  kryterium arytmetyczne, gdzie punktem odniesienia jest ustalona przez Zamawi

ającego z 

należytą  starannością  szacunkowa  wartość  zamówienia,  powiększona  o  podatek  od 

towarów  i  usług.  Szacunkowa  wartość  zamówienia  podstawowego  netto  plus  podatek 

VAT to kwota: 5.081.999,47 zł. 

b) 

kryterium  cen  ofert,  w  którym  punktem  odniesienia  jest  średnia  arytmetyczna  cen 

wszystkich złożonych ofert w odniesieniu do ceny danej oferty. 

Średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert wynosi: 3.687.293,62 zł. Na podstawie 

przeprowadzonej analizy ustalono, że zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1) ustawy Pzp zachodziła 

konieczność  uruchomienia  procedury  wyjaśniającej  w  odniesieniu  do  ofert  złożonych  przez 

wykonawców:  1)  J. O., 2)  Saferoad Grawil  sp.  z  o.  o.  i  3)  Odwołujący  - Gramar  sp.  z  o.  o. 

Zaznaczył,  że  cena  oferty  Saferoad  w  stosunku  do  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych ofert wynoszącej 3.687.293,62 zł jest niższa wyłącznie 0 30,85 %. 

Tabela uwzględniająca wartości wszystkich złożonych w postępowaniu ofert przedstawia się 

następująco: 

Wykonawca 

Zaoferowana 

cena brutto 

Stosunek do 

kwoty 

Z

amawiającego  Różnica 

Stosunek 

do średniej 

ceny 

Różnica 

Miejsce 

rankingu 

UTDM 

J. O. 

zł 

SAFEROAD 

GRAWIL Sp. 

z o. o. 

zł 

GRAMAR 

Sp. z o. o. 

zł 

Konsorcjum: 

PRIMOST 

POŁUDNIE 

sp. z o. o., 

ZBD sp. z o. 

o. Sp. K. 

zł 

Zamawiający  pismem  z  dnia  27  sierpnia  2020  r.  zwrócił  się  do  wykonawcy  Saferoad  o 

udzielenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty w celu ustalenia czy oferta zawiera 

rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  oraz,  czy  uwzględnia  wszystkie 

wymagania zawarte w SIWZ. 

‘Wykonawca  przedstawił  wyjaśnienia  i  dowody  przy  piśmie  z  dnia  4  września  2020  r. 

Następnie  pismem  z  dnia  29  października  2020  r.  Zamawiający  zwrócił  się  do  tego 

wykonawcy  o  doprecyzowanie  wyjaśnień  z  dnia  4  września  2020  r.  w  odniesieniu  do 

czterech  pozycji  kosztorysowych  (wyłącznie  w  zakresie  określonym  w  piśmie 

Zamawiającego). Wykonawca odpowiedział pismem z dnia 5 listopada 2020 r. 

Zamawiający, na podstawie analizy wyjaśnień i przedstawionych przez wykonawcę Saferoad 

dowodów  przyjął,  że  cena  oferty  tego  wykonawcy  nie  nosi  znamion  ceny  rażąco  niskiej. 

Wykonawca  złożył  wyjaśnienia,  które  w  sposób  wystarczający  uzasadniają  to,  że  oferta 

została  skalkulowana  racjonalnie  i  prawidłowo,  a  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska  (jest 

realna). 

Z analiz ce

n wynika, że - wyłączając ofertę najdroższą - mieszczą się one w granicach cen 

normalnie spotykanych na rynku konkurencji. Fakt

, iż ceny wykonawców różnią się od siebie 

jest  normalną  sytuacją  występującą  na  rynku.  Potwierdza  to  powszechnie  przyjęta  linia 

orzecznicza  KIO,  zgodnie  z  którą  wskazuje  się,  że:  „Istotą  zamówienia  publicznego  jest 

konkurowanie  Wykonawców  na  rynku  i  składanie  przez  nich  ofert  z  zamiarem  wygrania 

zamówienia" (wyrok z 12.03.2012 r., KIO 406/12). 

Wykonawca  Saferoad  przedstawił  wraz  z  wyjaśnieniami  szczegółowe  kalkulacje  ceny, 

uwzględniające  elementy  i  okoliczności  mające  wpływ  na  wycenę  (w  tym  m.in.  materiały, 

robociznę,  transport  czy  zysk).  Z  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  wynika,  że  przy 

kalkulacji  ceny  brano  pod  uwagę  specyfikę  realizacji  usług  przedmiotowego  rodzaju  i 

przeprowadzono rozpoznanie cenowe lokalnego rynku, co przy wieloletnim doświadczeniu i 

dysponowa

niu  odpowiednimi  zasobami  pozwoliło  na  przyjęcie  realnych  stawek  i 

odpowiedniego  wynagrodzenia  czynności  wykonywanych  przez  osoby  dedykowane  do 

realizacji zamówienia. Wykonawca ten wskazał, że oferowana cena została skalkulowana w 

sposób uwzględniający wszystkie elementy i wymagania określone przez Zamawiającego w 

dokumentacji przetargowej, a czynnikami mającymi wpływ na wysokość oferowanej ceny są: 

1)  wieloletnie  doświadczenie  w  realizacji  kontraktów  związanych  z  bieżącym  utrzymaniem 

obiektów  inżynierskich  stanowiących  przedmiot  niniejszego  zamówienia  publicznego;  2) 

dysponowanie odpowiednią ilością sprzętu i osób niezbędnych do realizacji przedmiotowego 

zamówienia, co w znacznym stopniu wpływa na obniżenie kosztów; 3) rozpoznanie cenowe 

lokalnego  rynku  prz

ed  upływem  terminu  składania  ofert.  Wykonawca  także  wyjaśnił,  że 

przygotowując  ofertę  cenową  bazował  na  wszystkich  dostępnych  źródłach  informacji  na 

temat  przedmiotowego  zakresu  prac,  w  szczególności  wykorzystując:  dokumentację 

przetargową,  odpowiedzi  udzielone  przez  Zamawiającego  na  etapie  postępowania 

przetargowego, zakres gwarancji udzielonych przez Wykonawców poszczególnych odcinków 

dróg,  wizję  w  terenie,  własne  doświadczenie  zdobyte  przy  realizacji  kontraktów 

utrzymaniowych w zakresie obiektów inżynierskich. Dodatkowo wykonawca wyjaśnił, że przy 

sporządzaniu kalkulacji szczegółowych przyjmował następujące założenia: 

  wykorzystywany  przez  wykonawcę  sprzęt  oraz  narzędzia  typu  szalunki,  pomosty, 

rusztowania, konstrukcje zabezpieczające są zamortyzowane. 

  marża  zawiera  koszty  pośrednie  przedsiębiorstwa,  koszty  ogólne  kontraktu  oraz  zysk 

wykonawcy.  Zysk  kalkulacyjny  EBITDA  całego  projektu,  po  uwzględnieniu  alokowanych 

kosztów ogólnozakładowych wynosi 8,6%.   koszty roboczogodziny wynosi 19,00 zł/r-g. 

  roboczogodzina  jest  jednostką  zawierającą  koszty  brutto  pracownika  oraz  koszty 

pracodawcy. Jest to pełna godzina zegarowa (60 minut)  

  ilości nakładów roboczogodziny obejmują między innymi roboty towarzyszące przy realizacji 

danej  pozycji  kosztorysowej,  jeśli  występują  np.  wykonanie,  utrzymanie  i  demontaż 

niezbędnych  rusztowań,  pomostów  roboczych  oraz  konstrukcji  zabezpieczających  i  ich 

przestawianie  i/lub  wynajęcie  samochodu  z  wysuwanym  pomostem  lub  koszem  (jeżeli 

niezbędne), wykonanie prac zabezpieczających. 

  wykonawca  posiada  pojazdy  do  zabezpieczania  miejsc  prowadzenia  robót  oraz  niezbędne 

oznakowanie podstawowe. 

  maszynogodzina  jest  jednostką  zawierającą  koszty  pracy  sprzętu  wraz  z  kosztami  obsługi 

operatora  (koszty  brutto  pracodawcy).  Jedna  jednostka  maszynogodziny 

równa  jest  jednej 

godzinie zegarowej (60 minut). 

  koszty sprzętu zostały ustalone na podstawie średniej ceny serwisu ORGBUD za 2 kwartał 

2020  r.  z  wyłączeniem:  myjka  ciśnieniowa  elektryczna  -  sprzęt  własny  zamortyzowany, 

kosiarka  spalinowa  sprzęt  własny  zamortyzowany  samochód  dostawczy  (sprzęt  własny) 

użyto ceny minimalnej serwisu ORGBUD-45,OO zł/m-g    

  koszty  materiałów  zostały  ustalone  na  podstawie  cen  rynkowych.  Przyjęte  w  kalkulacji 

materiały: 

  Bariera ochronna mostowa HIW2A -131,90 zł/mb    
  piasek kwarcowy suszony frakcji 0.5-2.0 - 0,17 zł/kg    
  śmieci - utylizacja - 160,77 zł/m3    
  Detergent Dolphin Super Oil Cleaner - 8,39zł/dm3 
  STOSEAL r-355 - 25,50 zł/O,6dm3    
  STOPOX TER Multitop - 20,98 zł/kg 
  STO GH530 16,00 zł/kg 
  ABF Wkładka neoprenowa do dylatacji modułowych - 100zł/mb 
  Balustrada mostowa - 200zł/mb    

  koszty  materiałów  które  zostały  ustalone  na    podstawie  średniej  ceny  serwisu  Orgbud, 

Przyjęte w kalkulacji materiały: woda - 4,00 zł/m3. 

  roboty  towarzyszące  czynności  dodatkowe,  niezbędne  do  wykonania  prac  objętych  daną 

pozycją  kosztorysową,  niewyszczególnione  w  kosztach  bezpośrednich  oraz  koszty  zakupu 

materiałów, zabezpieczenia robót i utylizacji odpadów. 

Wykonawca  Safroad  wyjaśnił  również,  że  nie  można  uznać,  że  zaoferowana  przez  niego 

cena  „generalnie  nie  występuje  na  rynku,  na  którym  ceny  wyznaczane  są  m.in.  poprzez 

ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży", ponieważ cena oferty w wysokości 

2.549.610,57  zł  brutto,  stanowi  71,32%  średniej  arytmetycznej

wszystkich  złożonych  ofert, 

przy cz

ym wykonawca za ceny rynkowe uznał wyłącznie oferty swoją, J. O. (2.387.971,20 zł 

brutto) oraz Gramar Sp. z o.o. (3.528.621,54 zł brutto). Wykonawca w  zakresie rozumienia 

pojęcia ceny rażąco niskiej odwołał się do stanowiska  w wyroku KIO  2291/13) i wyroku  KIO 

Zamawiający stwierdził, że przedstawione przez wykonawcę Saferoad wyjaśnienia i dowody 

(w  tym  szczegółowe  kalkulacje  ceny)  zawierały  odpowiedzi  na  pytania  Zamawiającego 

zawarte w wezwaniach i nie budziły wątpliwości, co do możliwości realizacji zamówienia za 

cenę  ofertową  w  sposób  należyty,  z  uwzględnieniem  wszystkich  elementów  przedmiotu 

zamówienia oraz warunków jego realizacji określonych w SIWZ.

W świetle złożonych przez 

wykonawcę Saferoad wyjaśnień i dowodów należało przyjąć, że wykonawca ten wykazał, że 

zaoferowana  przez  niego  cena  jest  ceną  rynkową,  a  w  cenie  tej  uwzględniono  wszystkie 

wymagania Zamawiającego określone w SIWZ oraz koszty związane z realizacją przedmiotu 

Zamówienia,  w  tym  w  szczególności  zapewnienie  odpowiedniej  ilości  sprzętu  i  materiałów 

niezbędnych do prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia. 

Zamawiający  przyjmuje,  że  cena  rażąco  niska  jest  ceną  nierealistyczną,  nieadekwatną  do 

zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia,  zakładającą 

wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów  i  w  takim  sensie  nie  jest  ceną 

rynkową,  tzn.  generalnie  nie  występuje  na  rynku,  na  którym  ceny  wyznaczane  są  m.in. 

poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, 

postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność  i  funkcjonowanie  uczciwej  konkurencji 

podmiotów racjonalnie na nim działających itp. Taki sposób definiowania rażąco niskiej ceny 

jest powszechnie przyjmowany w orzecznictwie zarówno KIO jak i sądów powszechnych. 

Podniósł,  że  w  odwołaniu  zakwestionowano  nie  tyle  łączną  cenę  oferty  wykonawcy 

Saferoad, 

co  przyjęte  przez  tego  wykonawcę  ceny  jednostkowe  kilku  pozycji 

kosztorysowych.  C

o  do  zasady  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  należy  brać  pod  uwagę 

całościową  cenę  oferty,  a  nie  tylko  zaoferowane  ceny  jednostkowe.  Natomiast,  ceny 

składowe  i  ceny  jednostkowe  są  badane  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  w  sytuacji  kiedy 

mogą  zaważyć  na  należytym  wykonaniu  przyszłej  umowy.  Regulację  dotyczące  rażąco 

niskiej  ceny 

mają  na  celu  zabezpieczenie  zamawiającego  (w  tym  interesu  publicznego), 

przed  koniecznością  zawierania  umowy  z  wykonawcą  oferującym  cenę  na  tyle  niską,  iż 

wątpliwym  wydaje  się,  że  wykonawca  ten  wykonana  umowę,  ewentualnie,  iż  wykona  ją 

należycie.  Przesłanka  rażąco  niskiej  ceny  także  w  przypadku  wynagrodzenia 

kosztorysowego powinna zostać wypełniona w stosunku do całościowej ceny oferty. Zatem 

nawet  jeśli  niektóre  oferowane  przez  wykonawców  ceny

jednostkowe  odbiegają  od 

przyjętych w obrocie, to nie można niejako automatycznie przyjmować, że mają one wpływ 

na ocenę łącznej ceny ofertowej jako realnej. 

Ponadto  Odwołujący  nie  wykazał,  że  kwestionowane  pozycje  kosztorysu  obejmują  istotne 

części  przedmiotowego  zamówienia,  które  mogą  mieć  wpływ  na  przyjęcie,  że  całościowa 

cena  oferty  jest  rażąco  niska.  Odwołujący  nie  wykazał  również  jaki  jest  wpływ 

kwestionowanych przez niego pozycji na prawidłowość wykonania całego zamówienia. 

Zwrócił  uwagę,  że kwestionowane w  odwołaniu pozycje jednostkowe dotyczące  elementów 

betonowych  i  kamiennych  (poz.:  2,4,  2.5,  2.6,  2.7,  2.10,  2.11,  2.13,  2.14,  2.16,  2.17,  2,18, 

, 2,20, 2.21, 2,36, 2,37, 2,38, 2,39, 2,40, 2,41 kosztorysu ofertowego) stanowią około 0,3 

%  ogólnej  wartości  kosztorysu  inwestorskiego.  W  odniesieniu  do  pozycji  jednostkowych 

dotyczących  montażu  ocynkowanych  balustrad  podał,  że  wykonawca  Saferoad  wraz  z 

wyjaśnieniami  z  dnia  4  września  2020  r.  przedstawił  ofertę,  która  uzasadniała  zdaniem 

Zamawiającego  przyjęcie  pozycji  jednostkowych  o  wartościach  wskazanych  w  ofercie 

wykonawcy Saferoad. Jak poinformowano pismem Zamawiającego z dnia 28 grudnia 2020 r. 

oferta  ta  została  uznana  za  skutecznie  zastrzeżoną  jako  tajemnica  przedsiębiorcy 

wykonawcy.    Z  kolei  k

westionowana  w  odwołaniu  pozycja  2.125  stanowi  około  0,65  %

ogólnej  wartości  kosztorysu  inwestorskiego.  Również  w  odniesieniu  do  pozycji 

jednostkowych  wchodzących  w  skład  grupy  robót  pn.  „utrzymanie  czystości”  Zamawiający 

uznał  wyjaśnienia  wykonawcy  Saferoad  za  wystarczające  do  przyjęcia,  że  cena  ofertowa 

została  rzetelnie  skalkulowana,  a  umowa  zostanie  należycie  zrealizowana  przez  tego 

wykonawcę. 

Zamawiający  nie  zgodził  się  z  Odwołującym,  że  wyjaśnienia  przedstawione  przez 

wykonawcę Saferoad na wezwanie Zamawiającego nie były  wystarczające do przyjęcia, że 

cena  oferty  te

go  wykonawcy  nie  jest  rażąco  niska.  Jak  opisano  powyżej  wykonawca 

Saferoad  przedstawił  wraz  z  wyjaśnieniami  szczegółowe  kalkulacje  ceny,  uwzględniające 

elementy i okoliczności mające wpływ na wycenę. Ze złożonych przez wykonawcę Saferoad 

wyjaśnień i dowodów wynika, że wykonawca ten wykazał, że zaoferowana przez niego cena 

jest  ceną  rynkową  (ceną  realną),  a  w  cenie  tej  uwzględniono  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego  określone  w  SIWZ  oraz  koszty  związane  z  realizacją  przedmiotu 

zamówienia,  w  tym  w  szczególności  zapewnienie  odpowiedniej  ilości  sprzętu  i  materiałów 

niezbędnych do prawidłowej realizacji przedmiotowego zamówienia. Zauważył, że wezwanie 

z dnia 29 października 2020 r. skierowane przez Zamawiającego do wykonawcy Saferoad o 

doprecyzowanie  wcześniejszych  wyjaśnień  dotyczyło  w  zasadzie  kwestii  uwzględnienia 

pracy własnego sprzętu wykonawcy i planowanego rodzaju detergentu. Możliwość wezwania 

wykonawcy o doprecyzowanie wcześniejszych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny nie 

budzi wątpliwości w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej i sądów. Podkreślił, że przepis 

art. 90 ust. 3 ustawy PZP zobowiązuje zamawiającego do odrzucenia oferty tylko wtedy gdy 

wykonawca  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wraz  ze  złożonymi 

wyjaśnieniami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niska  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  W  niniejszym  postępowaniu  taka  sytuacja  nie  miała  miejsca. 

Informacje  zawarte  w  wyjaśnieniach  wykonawcy  Saferoad  są  w  ocenie  Zamawiającego 

wiarygodne i wskazują na realną możliwość wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie ze 

złożoną ofertą i wymogami zawartymi w SIWZ. Dlatego też brak jest podstaw do nakazania 

Zamawiającemu  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  i  tym  samym 

uznania ceny oferty złożonej przez wykonawcę Saferoad jako rażąco niskiej. 

Biorąc  pod  uwagę  zawarte  w  odwołaniu  uzasadnienie  konieczności  odrzucenia  oferty 

wykonawcy Saferoad na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. art. 3 ust. 1 ustawy 

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  jego  zdaniem, 

Odwołujący  nie  wykazał  zasadności 

wykluczenia  wykonawcy  Saferoad  z  postępowania  w  oparciu  o  wskazywaną  przez 

Odwołującego  podstawę  prawną.  Zamawiający  wskazał,  że  kwestionowane  w  odwołaniu 

pozycje jednostkowe dotyczące elementów betonowych i kamiennych stanowią około 0,3 % 

ogólnej  wartości  kosztorysu  inwestorskiego.  Zdaniem  Zamawiającego  Odwołujący  nie 

wykazał  zaistnienia  wszystkich  przesłanek  uzasadniających  możliwość  przyjęcia,  że 

wykonawca Saferoad dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o 

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

Podsumowując  Zamawiający  stwierdził,  że  także  za  nieuzasadniony  w  realiach 

niniejszego  postępowania  należy  –  zdaniem  Zamawiającego  -  uznać  także  zarzut 

rzekomego  naruszenia  przez  Zamawiającego  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp,  a  mianowicie

naruszenia  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców. 

Najkorzystniejsza  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia,  a  wybór  najkorzystniejszej  oferty  odbył  się  zgodnie  z  przepisami  ustawy  Pzp 

oraz zapisami SIWZ. 

Do  postępowania  odwoławczego  w  piśmie  z  dnia  19  lutego  2021  r.  zgłosił  

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego  wykonawca: 

Saferoad Grawil sp. z o.o. z siedzibą we Włocławku wnosząc oddalenie odwołania.  

Izba ustaliła i zważyła co następuje: 

Zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające 

ustawę  -  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.U.  z  2019  poz.  2020)  [dalej:  ustawa  Pwu),  do 

postępowań odwoławczych, o których mowa w uchylanej ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. 

(dalej:  ustawa  Pzp),  wszczętych  po  dniu  31  grudnia  2020  r.,  dotyczących  postępowań  o 

udzielenie  zamówienia  wszczętych  przed  dniem  1  stycznia  2021  r.  stosuje  się  przepisy 

ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2019) 

(dalej: nPzp).  

Odwołanie  w  niniejszej  sprawie  zostało  wniesione  w  dniu  16  lutego  2021  r.  Izba 

zatem  wydając  wyrok  w  niniejszej  sprawie,  stosowała  w  postępowaniu  odwoławczym 

przepisy nPzp 

z dnia 11 września 2019 r.  

Odwołujący  podnosząc  w  odwołaniu  zarzut  zaniechania  odrzucenia  oferty 

wykonawcy Saferoad Grawil sp. z o.o. we Włocławku (dalej: wykonawca Saferoad) oparty na 

argumentacji  związanej  z  rażąco  niską  ceną  wskazał  na  naruszenie:  art.  89  ust.  1  pkt  4 

ustawy Pzp oraz art. 90 ust. 3 tej ustawy Pzp, stwierdził, że oferta zawiera rażąco niską cenę 

oraz,  że  wyjaśnienia  Saferoad  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  -    nie  potwierdziły  realności 

zaoferowanej  ceny  oraz  nie  obaliły  –  tak  jak  wymaga  przepis  art.  90  ust.2  Pzp  - 

domniemania rażąco niskiej ceny. Wskazał na pozycje kosztorysowe dotyczące grupy robót 

1  (Utrzymanie  czystości:  poz.1.1,  1.2,  1.3,  1.4,  1,13,  1.14,  1.15.)  oraz  montażu 

ocynkowanych balustrad (poz. 2125). 

Wskazane zarzuty nie za

sługują na uwzględnienie. Wezwany do złożenia wyjaśnień 

wykonawca  Saferoad  w  trybie  art.  90  ust.1  ustawy  Pzp  (pismo  z  dnia  27  sierpnia  2020  r.) 

przedstawił wyjaśnienia w zakresie wymaganym wezwaniem oraz dowody dla potwierdzenia 

przyjęcia  pozycji  jednostkowych  o  wartościach  wskazanych  w  ofercie  wykonawcy,  a 

kwestionowanych  w  odwołaniu  (pismo  z  dnia  4  września  2020  r.).  Także  dodatkowo 

(wezwanie  z  dnia  29  października  2020  r.)  doprecyzował  te  wyjaśnienia  w  odniesieniu  do 

czterech  pozycji  kosztorysowych  w  zak

resie  żądanym  (pismo  z  dnia  5  listopada  2020  r.).  

Wraz  z  wyjaśnieniami  –  jak  wskazywał  Zamawiający  -  przedstawił  szczegółowe  kalkulacje 

ceny,  uwzględniające  elementy  i  okoliczności  mające  wpływ  na  wycenę  (w  tym  m.in. 

materiały, robociznę, transport czy zysk). Z wyjaśnień tych wynika, że kalkulację poprzedziło  

rozpoznanie  cenowe  lokalnego  rynku  i  przy  kalkulacji  ceny  uwzględniano  m.in.  specyfikę 

realizacji  usług  przedmiotowego rodzaju  oraz  dysponowanie odpowiednimi  zasobami, które 

pozwoliły  na  przyjęcie  realnych  stawek  i  odpowiedniego  wynagrodzenia  czynności 

wykonywanych  przez  osoby  dedykowane  do  realizacji  zamówienia.  W  tych  wyjaśnieniach 

wykonawca  Saferoad 

podał,  że  sporządzając  kalkulacje  szczegółowe  przyjął  m.in. 

następujące założenia: 

  wykorzystywany  przez  wykonawcę  sprzęt  oraz  narzędzia  typu  szalunki,  pomosty, 

rusztowania, konstrukcje zabezpieczające są zamortyzowane. 

  zysk  kalkulacyjny  EBITDA  całego  projektu,  po  uwzględnieniu  alokowanych  kosztów 

ogólnozakładowych  -  8,6%,  zaznaczając,  że    marża  zawiera  koszty  pośrednie 

przedsiębiorstwa, koszty ogólne kontraktu oraz zysk wykonawcy. 

  koszty  roboczogodziny  -  19,00  zł/r-g,  wskazując,  że  roboczogodzina  jest  jednostką 

zawierającą  koszty  brutto  pracownika  oraz  koszty  pracodawcy.  Jest  to  pełna  godzina 

zegarowa  (60 

minut),  a  ilości  nakładów  roboczogodziny  obejmują  między  innymi  roboty 

towarzyszące  przy  realizacji  danej  pozycji kosztorysowej,  jeśli  występują np.  wykonanie, 

utrzymanie  i  demontaż  niezbędnych  rusztowań,  pomostów  roboczych  oraz  konstrukcji 

zabezpieczających  i  ich  przestawianie  i/lub  wynajęcie  samochodu  z  wysuwanym 

pomostem lub koszem (jeżeli niezbędne), wykonanie prac zabezpieczających; 

  posiadane  pojazdy  do  zabezpieczania  miejsc  prowadzenia  robót  oraz  niezbędne 

oznakowanie podstawowe. 

  koszty pracy sprzętu (maszynogodzina) wraz z kosztami obsługi operatora (koszty brutto 

pracodawcy). Jedna jednostka maszynogodziny równa jest jednej godzinie zegarowej (60 

minut). Koszty sprzętu zostały ustalone na podstawie średniej ceny serwisu ORGBUD za 

2  kwartał  2020  r.  z  wyłączeniem:  myjka  ciśnieniowa  elektryczna  -  sprzęt  własny 

zamortyzowany, kosiarka spalinowa sprzęt własny zamortyzowany samochód dostawczy 

(sprzęt własny) użyto ceny minimalnej serwisu ORGBUD-45,OO zł/m-g    

  koszty materiałów ustalone na podstawie cen rynkowych. Przyjęte w kalkulacji materiały: 

bariera  ochronna mostowa  HIW2A  -

131,90 zł/mb ; piasek kwarcowy suszony frakcji 0.5-

0,17 zł/kg; śmieci - utylizacja - 160,77 zł/m3; detergent Dolphin Super Oil Cleaner - 

8,39zł/dm3;  STOSEAL  r-355  -  25,50  zł/O,6dm3;  STOPOX  TER  Multitop  -  20,98  zł/kg; 

STO GH530 16,00 zł/kg; ABF Wkładka neoprenowa do dylatacji modułowych - 100zł/mb; 

balustrada mostowa - 

200zł/mb    

  koszty  materiałów  ustalone  na    podstawie  średniej  ceny  serwisu  Orgbud,  Przyjęte  w 

kalkulacji materia

ły: woda - 4,00 zł/m3. 

  roboty towarzyszące czynności dodatkowe, niezbędne do wykonania prac objętych daną 

pozycją  kosztorysową,  niewyszczególnione  w  kosztach  bezpośrednich  oraz  koszty 

zakupu materiałów, zabezpieczenia robót i utylizacji odpadów. 

W  odniesi

eniu  do  pozycji  jednostkowych  dotyczących  montażu  ocynkowanych 

balustrad wykonawca Saferoad wraz z wyjaśnieniami z dnia 4 września 2020 r. przedstawił 

ofertę  dostawcy,  która  to  oferta  została  zastrzeżona  jako  tajemnica  przedsiębiorcy 

wykonawcy.  

Izba  zgod

ziła  się,  że  te  wyjaśnienia  i  dowody  (w  tym  szczegółowe  kalkulacje  ceny) 

zawierały  odpowiedzi  na  pytania  Zamawiającego  zawarte  w  wezwaniach  i  nie  budzą 

wątpliwości, co do możliwości realizacji zamówienia za cenę ofertową w sposób należyty, z 

uwzględnieniem  wszystkich  elementów  przedmiotu  zamówienia  oraz  warunków  jego 

realizacji  określonych  w  SIWZ.  W  świetle  tych  wyjaśnień  i  dowodów  brak  jest  podstaw  do 

kwestionowania ustaleń Zamawiającego, że wykonawca ten wykazał, że zaoferowana przez 

niego  cena  jest  ceną  rynkową,  uwzględniającą  wymagania  określone  w  SIWZ  oraz  koszty 

związane  z  realizacją  przedmiotu  zamówienia,  także  co  do  odpowiedniej  ilości  sprzętu  i 

materiałów  niezbędnych  do  prawidłowej  realizacji  przedmiotowego  zamówienia.  Nie  można 

zatem zgodzić się, że cena wykonawcy Saferoad jest ceną nierealistyczną, nieadekwatną do 

zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia,  zakładającą 

wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów  i  w  takim  sensie  nie  jest  ceną 

rynkową.  

Izba  ta

kże  zwraca  uwagę,  że  w  odwołaniu  zarzuty  skierowane  są  do  kilku 

(wskazanych  powyżej)  pozycji  cen  jednostkowych,  nie  do  łącznej  ceny  oferty  wykonawcy 

Saferoad.  Co  do  zasady  ustalenia,  co  do  rażąco  niskiej  ceny  można  odnosić  także  do 

oferowanych  cen  jednostk

owych,  jednakże  dotyczy  to  sytuacji  (na  co  zwracał  uwagę 

Zamawiający),  gdy  mogą  one  zaważyć  na  należytym  wykonaniu  przyszłej  umowy.  Izba 

zwraca uwagę, że łączna cena oferty Saferoad to kwota 2.549.610,57 zł brutto, stanowiąca 

71,32%  średniej  arytmetycznej  cen  trzech  ofert,  wskazywanych  przez  Zamawiającego jako 

ceny rynkowe. Z kolei pierwsza kwestionowanych 

grup robót (Utrzymanie czystości) stanowi 

tylko 

około 0, 5 %  ogólnej wartości kosztorysu inwestorskiego, a druga z kwestionowanych 

cen  co  do  balustrad  ocynkowanych  (pozycja  2.125)  stanowi  tylko 

około  0,65  %  tej  ogólnej 

wartości. 

Odwołujący  nie  wykazał,  że  kwestionowane  pozycje  kosztorysu  obejmują  istotne 

części  przedmiotowego  zamówienia,  które  mogą  mieć  wpływ  na  przyjęcie,  że  całościowa 

cena  oferty  jest 

rażąco  niska.  Odwołujący  nie  wykazał  również  jaki  jest  wpływ 

kwestionowanych  przez  niego  pozycji  na  prawidłowość  wykonania  całego  zamówienia, 

zważywszy,  że Odwołujący  w  cenach  podobnych dla tych pozycji  realizował  zamówienia w 

ramach kontraktu  w  latach  2017  - 

2020. Nie wykazał w tym przypadku, że ogólna sytuacja 

gospodarcza  w  tej  branży  i  jej  otoczeniu  biznesowym,  a  także  postęp  technologiczno-

organizacyjny  oraz konkurencja  podmiotów  racjonalnie na  nim  działających nie  pozwala na 

wykonanie tych prac za taką cenę w roku 2021.   

Także nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia przez Zamawiającego  art.89 

ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  w  zw.  art.  3  ust.  1  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji 

albowiem  Izba  nie  podzieliła  stanowiska  Odwołującego,  że  w  okolicznościach  przez  niego 

wskazanych  złożenie  oferty  przez  wykonawcę  Safteroad  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  ustawy  ZNK.  Kwestionowane  w  odwołaniu  ceny 

jednostkowe dotyczą:   (1) pozycji nr 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.13, 1.14, 1.15 – dla których przyjęto 

według Odwołującego rażąco niską cenę jednostkową i których duża ilość szacunkowa robót 

w  zasadzie  przesądza  o  wartości  końcowej  całej  oferty;  oraz  m.in.  (2)    poz.  nr  2.20,  2.21, 

–  dla  których  przyjęto  zasadę  bardzo  wysokiej  ceny 

jednostkowej i których dotyczy mała ilość szacunkowa robót. 

Izba  wskazuje,  że  te  pozycje  z  pkt  1  i    pkt  2  (jak  podnosił  Zamawiający)  stanowią 

odpowiednio  około  0,5  %  i  około  0,3  %  ogólnej  wartości  kosztorysu  inwestorskiego. 

Od

wołujący  nie  wykazał  przesłanek  wymaganych  wskazanym  art.  3  ust.1  ustawy  znk, 

uzasadniających  przyjęcie,  że  wykonawca  Saferoad  dopuścił  się  czynu  nieuczciwej 

konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji tylko dlatego, że 

niektóre wskazywane przez wykonawcę pozycje kosztorysu ofertowego, w jego przekonaniu 

mając na celu wykreowanie ceny pozornie rynkowej wykonawca Saferoad niedoszacowywał, 

albo przeszacowywał. Odwołujący nie wykazał jednocześnie, aby takie sprzeczne z dobrymi 

obycz

ajami  działanie  miało  kluczowy  wpływ  na  cenę  tej  oferty  i  powodowało  eliminację 

wykonawców, w tym Odwołującego, z rynku. 

Tym samym wobec powyższych ustaleń podlega oddaleniu zarzut naruszenia przez 

Zamawiającego  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp,  a  mianowicie    naruszenia  zasady  uczciwej 

konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  Według  ustaleń  Izby  najkorzystniejsza 

oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  wybór 

najkorzystniejszej  oferty  dokonany  został  zgodnie  z  przepisami  ustawy  Pzp  oraz 

postanowieniami SIWZ. 

Rozstrzygając  o  kosztach  postępowania  odwoławczego  Izba  uwzględniała  art.  575 

nPzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. 

w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania 

oraz wysokości i sposobu pobierania wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. 

………………………………………  

……………………………………… 

………………………………………