KIO 3004/21 WYROK dnia 8 listopada 2021 r.

Sygn. akt: KIO 3004/21 

WYROK 

z dnia 8 listopada 2021 r. 

Krajowa Izba 

Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Emil Kawa 

Protokolant:            

Rafał Komoń 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  4  listopada  2021  roku  w  Warszawie, 

odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Kr

ajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  11  października  2021  r.  przez 

wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:   

Kancelaria Radców Prawnych  Ć.  i  Partnerzy sp.  p.  z  siedzibą w Warszawie  -  Lider 

konsorcjum al. J. Ch. Szucha 8, 00-582 Warszawa 

2)  P.  Ch.

, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria Prawna  P. Ch. - 

Członek konsorcjum ul. A. Antczaka nr 2, lok. 6, 87-100 Toruń  

w postępowaniu prowadzonym przez Uniwersyteckie Centrum Kliniczne ul. Dębinki 7, 80-

952 Gdańsk 

orzeka 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności  unieważnienia 

postępowania, 

kosztami  postępowania  obciąża  Uniwersyteckie  Centrum  Kliniczne  ul.  Dębinki  7,  80-952 

Gdańsk, i: 

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiegających 

się  o  udzielenie  zamówienia  -  Kancelarię  Radców  Prawnych  Ć.  i  Partnerzy  z  siedzibą  w 

Warszawie 

tytułem wpisu od odwołania, 

2.2  zasądza  od  Uniwersyteckiego  Centrum  Klinicznego  ul.  Dębinki  7,  80-952  Gdańsk  na 

rzecz 

wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia - Kancelarię Radców 

Prawnych 

Ć.  i  Partnerzy  z  siedzibą  w  Warszawie  kwotę  18  600  zł  00  gr  (słownie: 

osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo 

zamówień publicznych (tj. Dz. U.  z 2021 poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący ……………………… 

Sygn. KIO 3004/21 

                                                  UZASADNIENIE 

Uniwersyteckie  Centrum  Kliniczne  ul.  Dębinki  7,  80-952  Gdańsk,  dalej  zwane 

„zamawiającym”  prowadzi  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn. 

Świadczenie kompleksowej obsługi prawnej na rzecz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego 

(nr wew. 144/PN/2021), w okresie 48 miesięcy od dnia 02.01.2022 roku.  

Ogłoszenie  o zamówieniu  o  nr  2021/S  158-418371  zamieszczone  zostało  w  DUUE  w  dniu 

17.08.2021  r.  oraz  na  platformie  zakupowej  Zamawiającego  pod  adresem: 

https://portal.smartpzp.pl/uck.gdansk. 

Zamawiający w dniu 29.09.2021 r. podał informację o unieważnieniu przedmiotowego 

postępowania.  Od  takiej  czynności  zamawiającego  wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o 

udzielenie zamówienia: 

Kancelaria  Radców  Prawnych  Ć.  i  Partnerzy  sp.  p.  z  siedzibą  w  Warszawie  -  Lider 

konsorcjum al. J. Ch. Szucha 8, 00-582 Warszawa 

2)  P.  Ch.

,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Kancelaria  Prawna  P.  Ch.  - 

Członek  konsorcjum  ul.  A.  Antczaka  nr  2,  lok.  6,  87-100  Toruń,    zwani  dalej 

„odwołującym” wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. 

W  wniesionym  odwołaniu  odwołujący  zarzucił  zamawiającemu  naruszenie  przepisu 

art.  255  pkt  3  w  zw.  z  art.  1

6  pkt  1  i  2  ustawy  Pzp  wyrażające  się  w  unieważnieniu 

postępowania,  wobec zadeklarowania  faktu,  że  cena  najkorzystniejszej  (i  najtańszej)  oferty 

przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, 

pomimo, że jak wynika z okoliczności sprawy, zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw 

ustalania wartości zamówienia, kwota podana przez zamawiającego, jako przeznaczona na 

sfinansowanie zamówienia stanowiła jedynie  wartość  pozorną,  a  ponadto,  zamawiający  nie 

wykazał,  aby  nie  mógł  zwiększyć  kwoty  zadeklarowanej,  jako  przeznaczoną  na 

sfinansowanie zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty.  

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o nakazanie zamawiającemu uwzględnienia odwołania i 

nakazanie  unieważnienia  czynności  unieważnienia  postępowania,  a  także  nakazanie 

dalszego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu. 

Na  wstępie  uzasadnienia  podniesionych  zarzutów  podał,  że  składanie  ofert  w 

postępowaniu, zostało wyznaczone na dzień 21.09.2021 r. na godzinę 9:30, a otwarcie ofert 

na 

ten  sam  dzień  na  godzinę  10:00.  Informacja  z  otwarcia  ofert  została  opublikowana 

dopiero o godzinie 22:20.  

W dniu 29.09.2021 r. zamawiający opublikował informację o unieważnieniu postępowania na 

podstawie  przepisu  art.  255  pkt  3  ustawy  Pzp,  zawierając  jedynie  poniżej  przytoczone 

uzasadnienie  tej  czynności:  „W  przedmiotowym  postępowaniu  złożono  2  oferty  o 

następujących  cenach:  Oferta  nr  1:  4  250  880,00  PLN  i  Oferta  nr  2:  4  132  681,92  PLN. 

Kwota,  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  to:  1  771 

200,00 zł brutto. Zaoferowane ceny przewyższają kwotę na sfinansowanie zamówienia. Tym 

samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt 3) ustawy  Pzp, jako podstawy prawnej do 

unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia.". 

Nadto  podał,  że  odwołujący  kwestionuje  poprawność  dokonanej  czynności 

unieważnienia postępowania identyfikując podaną przez zamawiającego przy otwarciu ofert 

kwotę,  jaką  ten  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  jako  pozorną. 

Powyższą ocenę pozorności, co do zadeklarowanej kwoty przeznaczonej na sfinansowanie 

zamówienia  odwołujący  opiera  przede  wszystkim  na  faktycznej  wartości  przedmiotu 

postępowania  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania,  na  którą  wskazuje  też  ustawowy 

tryb  w  jakim  prowadzone  jest  p

ostępowanie  -  art.  359  pkt  1  ustawy  Pzp  (postępowania, 

których wartość przekracza 750.000,00 zł euro netto tj. 3 201 975 zł). Tym samym, przy tak 

skonstruowanym OPZ jak w przedmiotowym postępowaniu, zwłaszcza wymaganiach, co do 

liczby osób niezbędnych do zaangażowania w realizację zamówienia (koniecznych także do 

wykazania w ramach warunku udziału w postępowaniu), jak również w zakresie obowiązków 

tych  osób,  oraz  przy  4-letnim  terminie  realizacji  zamówienia,  jako  kompleksowej  obsługi 

prawnej,  w  tym  z  zakresu 

prowadzonych  badań  klinicznych,  trudno  byłoby  w  jakikolwiek 

racjonalny sposób przyjąć, że oferty wykonawców złożone w przedmiotowym postępowaniu, 

będą chociaż zbliżone do kwoty jaką zamawiający podał przy otwarciu ofert. 

W ocenie odwołującego, zamawiający zadeklarował ww. sumę, jako przeznaczoną zgodnie z 

jego zamiarem na sfinansowanie zamówienia w sposób pozorny (albo dotyczącą wyłącznie 

określonej części horyzontu czasowego realizacji spośród 48 miesięcy), a jej opublikowanie 

w  tej  wysokości  miało  w  istocie  pozwolić  gospodarzowi  postępowania  na  w  zasadzie 

dowolne  i  niczym  nieograniczone,  unieważnienie  postępowania,  które  w  wypadku 

potwierdzenia  wspomnianych  podejrzeń,  byłoby  wadliwym  i  sprzecznym  z  zasadami 

przejrzystości  postępowania,  równego  traktowania  wykonawców,  czy  możliwą  do 

zinterpretowania na gruncie przepisu art

. 255 ustawy Pzp zasadą obowiązku rozstrzygnięcia 

postępowania  przez  wybór  oferty  najkorzystniejszej  (celem  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  jest  przecież  wybór  wykonawcy,  który  złożył  ofertę  zgodną  z 

przepisami ustawy Pzp). 

Podkreślił,  że  literalna  treść  informacji  o  kwocie,  jaką  zamawiający  zamierza 

przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia referuje do „części Postępowania". Jeśli przyjąć, 

iż  kwota  1  771  200,00  zł  brutto  stanowi  jedynie  część  kwoty,  jaką  zamawiający  zamierzał 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  albo,  że  referuje  do  części  zamówienia,  (które 

przecież  na  takie  części  nie  było  podzielone),  to  czynność  unieważnienia  postępowania 

byłaby  wadliwą  z  tego  powodu,  iż  możliwości  finansowe  zamawiającego  w  kontekście 

wartości  najkorzystniejszej  oferty,  nie  zostałyby  zbadane  przez  pryzmat  całej  sumy,  jaką  w 

związku z postępowaniem zabezpieczył podmiot zamawiający. Oczywistym jest, bowiem, że 

konieczność  faktycznego  zabezpieczenia  środków  na  realizację  umowy  dotyczy  tylko  roku 

2022  r.,  a  więc  najbliższego  roku  budżetowego  -  pozostały  wymiar  -  mając  na  uwadze 

zawartą  umowę  byłby  zgłaszany  do  dokumentów  stanowiących  podstawę  gospodarki 

finansowej na kolejne lata. 

Kolejnym elementem argumentacji odwołującego była kwestia braku wykazania przez 

zamawiającego  możliwości  zwiększenia  kwoty  na  sfinansowanie  zamówienia.  W  tym 

zakresie  odwołujący  podał,  iż  w  opisanym  stanie  faktycznym,  a  zwłaszcza  przy  zupełnej 

nieporównywalności  kwoty  podanej  przy  otwarciu  ofert  z  ustaloną  przez  samego 

zamawiającego wartością zamówienia (potwierdzoną zresztą kwotami zaoferowanymi przed 

dwóch  wykonawców  i  wartościami  poprzednio  ponoszonych  z  tego  tytułu  wydatków), 

aktualnym  staje  się  też  zarzut  zaniechania  przez  zamawiającego  przedstawienia 

odpowiedniego  uzasadnienia  dla  czynności  unieważnienia  postępowania,  a  przez  to 

niewykazania, iż nie ma możliwości zwiększenia tej kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty, 

zwłaszcza,  iż  kształtuje  się  ona  znacznie  poniżej  poziomu  ustalonej  wartości  zamówienia. 

Wskazał  na  wyrok  z  dnia  23  października  2017  r.  KIO  2093/17,  w  który  Izba  uznała,  że:  

„Przepis  art.  93  ust.  1  pkt  4  p.z.p.  nie  daje  zamawiającemu  wyłącznego  i  arbitralnego 

uprawnienia  do  decydowani

a  o  tym,  czy  zwiększyć  kwotę,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia,  czy  też  nie”.  Nadto  analiza  uzasadnienia  kwestionowanej 

niniejszym  odwołaniem  czynności  zamawiającego  nie  daje  przede  wszystkim  podstaw  do 

stwierdzenia,  iż  kwota,  jaką  zamawiający  podał  przed  otwarciem  ofert  jest  kwotą  ustaloną 

prawidłowo  i  w  sposób  realnie  uwzględniającą  jego  możliwości  finansowe  (mierzone  też 

skalą związanego z zamówieniem wydatku, ponoszonego zresztą w przeszłości na o  wiele 

wyższym  i  rynkowym  poziome).  Tym  samym,  zamawiający  nie  wykazał  w  uzasadnieniu 

ziszczenia przesłanek do unieważnienia postępowania na zastosowanej podstawie. 

Reasumując  swoje  stanowisko  w  tej  sprawie  stwierdził,  że  czynność  unieważnienia 

postępowania  podjęta  przez  zamawiającego,  godzi  przede  wszystkim  w  zasadę  jawności  i 

przejrzystości  postępowania,  z  których  poza  obowiązkiem  czytelnego  komunikowania 

podstaw i motywacji swoich decyzji, wywodzić można też nakaz działania w sposób budzący 

zaufanie  do  uczestników  rynku  zamówień  publicznych.  Z  drugą  ze  wspomnianych 

powinności  należy,  więc  wiązać,  co  do  zasady  prawo  do  wszczęcia  postępowania  o 

udzielenie  zamówienia,  które  realnie  może  prowadzić  do  zawarcia  umowy  w  sprawie 

zamówienia  publicznego,  co  w  sytuacji  zadeklarowania  przez  zamawiającego  posiadania 

kwoty  na  ww.  poziomie,  przy  pełnej  świadomości  rzeczywistych  zadań  czyni  możliwość 

udzielenia w tej kwocie nierealną. 

Zamawiający  w  pisemnej  odpowiedzi  na  odwołanie  wniósł  o  oddalenie  odwołania, 

jako  niezasadnego.  Podkreślił,  że  wartość  obydwu  ofert,  złożonych  w  przedmiotowym 

postępowaniu,  przekraczała  kwotę  przeznaczoną  na  sfinansowanie  przedmiotowego 

zamówienia. Zgodnie z dyspozycją art. 222 ust. 4 Ustawy Pzp, zamawiający wskazał przed 

terminem  otwarcia  ofert  kwotę  w  wysokości  1  771  200,00  zł  brutto  na  sfinansowanie 

zamówienia.  Wbrew  twierdzeniu  odwołującego,  jest  to  kwota  na  sfinansowanie  całości 

zamówienia, a czynnikami, które powodowały, że zamawiający przeznaczył taką, a nie inną 

kwotę na sfinansowanie, są w szczególności następujące okoliczności:  

1)  Stan  pandemii  i  zwiększone  wydatki  na  asortyment  niezbędny  do  prawidłowego 

funkcjonowania  szpitala,  a  co  za  tym  idzie  realizowania  konstytucyjnego  obowiązku  do 

ochrony zdrowia, 

2) Oddanie do użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II, a co za tym 

idzie  konieczność  kompleksowego  wyposażenia  jego  pomieszczeń  w  sprzęt  i  aparaturę 

medyczną niezbędną do prawidłowego funkcjonowania szpitala, 

3) Konieczność szukania oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej 

stanem epidemicznym, 

4) „Nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej podmiotów 

leczniczych  oraz  docierające  do  Zamawiającego  informacje,  iż  można  świadczyć  usługi 

objęte przedmiotem zamówienia za kwotę wskazaną przed otwarciem ofert. 

Taka  też  kwota  została  wskazana  w  pkt  12  protokołu  z  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  dlatego  też  powinna  zostać  uznana  za  ostateczną  na 

sfinansowanie  zamówienia.  Fakt,  iż  w  treści  informacji  z  otwarcia  ofert  wskazano  słowo 

„część”,  co  jak  sugeruje  odwołujący  może  wskazywać,  iż  kwota  1  771  200,00  zł  stanowi 

jedynie  część  kwoty  na  sfinansowanie,  wynika  z  faktu,  iż  program  (platforma)  do  obsługi 

postępowań  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  którym  dysponuje  zamawiający,  w 

każdym przypadku generuje informację z  otwarcia ofert  ze  słowem „część”  w treści (nawet 

gdy zamówienie nie jest podzielone).  

W  związku  ze  znaczną różnicą pomiędzy  kwotą na  sfinansowanie zamówienia a cenami  w 

ofertach złożonych w postępowaniu, Zamawiający, pomimo analizy możliwości zwiększenia 

tej  kwoty,  zmuszony  był  do  unieważnienia  przedmiotowego  postępowania,  na  podstawie 

przesłanki,  o  której  mowa  w  art.  255  pkt  3)  ustawy  Pzp,  albowiem  w  okolicznościach 

wskazanych  powyżej  nie  dysponuje  takimi  środkami.  Podkreślił,  że  odwołujący  nie  może 

wymagać  od  zamawiającego  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  realizację  zamówienia. 

Nadto 

odwołujacy,  nie  jest  również  uprawniony  do  tego,  aby  wymagać  od  zamawiającego 

udowodnienia, że nie dysponuje on większymi środkami na sfinansowanie. Na potwierdzenie 

swojego stanowiska wskazał na kilka tez z wyroków KIO.  

Natomiast  odnośnie  zarzutu  zaniechania  wykazania  braku  możliwości  zwiększenia 

kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia,  to  w  ocenie  zamawiającego  jest  on 

również  nie  uzasadniony  i  pozbawiony  jakichkolwiek  podstaw  prawnych.  Jednocześnie,  w 

ocenie zamawiającego treść  przesłanki  unieważnienia postępowania,  wynikająca  z  art.  255 

pkt  3)  ustawy  Pzp,  a  także  okoliczności  faktyczne  i  prawne  w  sprawie  (tj.  wartość  cen 

ofertowych p

rzekraczająca możliwości finansowe zamawiającego) zadość czynią wymogowi 

ustawowemu  wynikającemu  z  art.  260  ustawy  Pzp,  poprzez  wskazaniu  w  uzasadnieniu 

unieważnienia,  iż  „  W  przedmiotowym  postępowaniu  złożono  2  oferty  o  następujących 

cenach:  Oferta  nr  1: 

4  250  880,00  PLN,  Oferta  nr  2:  4  132  681,92  PLN.  Kwota,  jaką 

Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  to:  1  771  200,00  zł 

brutto.  Zaoferowane  ceny  przewyższają  kwotę  na  sfinansowanie  zamówienia.  Tym  samym 

zasadnym  jest  zastosowanie  art.  255  pkt  3)  ustawy  Pzp  jako  podstawy  prawnej  do 

unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia”. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  stron,  na  podstawie  zebranego  materiału 

dowodowego 

w  sprawie  oraz  oświadczeń  i  stanowisk  stron  zaprezentowanych  na 

rozprawie, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje – odwołanie jest 

zasadne, gdyż podniesione zarzuty zostały w wystarczający sposób uwiarygodnione i 

wykazane. 

Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z ustawowych przesłanek, 

o których stanowi art. 528 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. 

Za  podstawę rozstrzygnięcia Izby został  uznany stan faktyczny sprawy, ustalony  na 

podstawie  dokumentacji  postępowania  przesłanej  przez  zamawiającego,  treści  odwołania, 

pism  i  dowodów  przedłożonych  przez  odwołującego  oraz  stanowisk  stron  podanych  do 

protokołu rozprawy.  

Izba podkreśla, że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 Pzp (poprzednio na gruncie art. 192 

ust.  2  Pzp)  odwołanie  jest  uwzględniane  wówczas,  gdy  naruszenie  zamawiającego  ma 

charakter naruszenia kwalifikowanego (takiego, które wpływa na wynik postępowania). 

Przechodząc do oceny zarzutów odwołania na wstępie Izba zauważa, że w art. 254 

Pzp przyjęto zasadę, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego kończy się wraz 

zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego, albo unieważnieniem prowadzonego 

postępowania.  Tak,  więc  unieważnienie  postępowania  jest  najdalej  idącym  skutkiem,  w 

prowadzonym  postepowaniu,  gdyż  unieważnienie  postępowania  niweczy  główny  cel 

postępowania  tj.  wybranie  najkorzystniejszej  oferty  i  zawarcie  umowy  z  wybranym 

wykonawcą  na  wykonanie  przedmiotu  zamówienia.  Tym  samym  instytucja  unieważnienia 

postępowania winna być traktowana, jako czynność o charakterze wyjątkowym, a przesłanki 

do unieważnienia winny być interpretowane w sposób ścisły. 

W  artykule  255  Pzp  zostały  uregulowane  obligatoryjne  przesłanki  unieważnienia 

postępowania.  Trzecia,  obligatoryjna  przesłanka  unieważnienia  postępowania  ma 

zastosowanie  w  sytuacji,  w  której  cena  lub  koszt  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z 

najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia,  chyba,  że  zamawiający  może  zwiększyć  tę  kwotę  do  ceny  lub 

kosztu najkorzystniejszej oferty. Izba podkreśla, że należy rozróżnić kwotę przeznaczoną na 

sfinansowanie zamówienia od szacunkowej wartości zamówienia, ponieważ tylko w sytuacji 

przekroczenia  kwot  na  sfinansowanie  zamówienia  możliwe  będzie  unieważnienie 

postepowania. Zauważyć należy, że zgodnie z treścią przywołanego przepisu, zamawiający 

powinien  przed  podjęciem  decyzji  o  unieważnieniu  postępowania  przeprowadzić  analizę 

możliwości  zwiększenia wskazanej  pierwotnie kwoty. Jednakże w  przepisach  Pzp brak  jest 

obowiązku  zamawiającego  do  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie 

zamówienia  do  wartości  wynikającej  z  ceny  najkorzystniejszej  oferty.  Istotną  przesłanką 

umożliwiającą  unieważnienie  postępowania  na  podstawie  art.  255  pkt  3  P.z.p.  jest  brak 

możliwości  zwiększenia  kwoty,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  realizację 

zamówienia,  do  ceny  najkorzystniejszej  oferty.  W  przypadku  zamawiającego  i  przedmiotu 

niniejszego  postępowania  możliwość  taka  według  odwołującego  jest,  gdyż  w  oparciu  o 

szacunek  wartości  zamówienia  zamawiający  ustalił  jego  wartość  w  której  mieści  się  cena 

ofert  obu  wykonawców.  Podkreślił  także,  że  zamawiający  w  tym  roku  kończy  realizację 

zamówienia  objętego  umową  na  48  miesięcy  na  które  przeznaczył  środki  o  ponad  100% 

wyższe niż obecnie zakładane.  

Według  dowodów  przedłożonych  przez  odwołującego  oraz  protokołu  postępowania 

jednoznacznie wynika, że zamawiający oszacował wartość tego zamówienia na kwotę 3 600 

tys. złotych netto, a przeznaczył na realizacje kwotę 1 771 tys, złotych. 

Izba  podkreśla,  że  właściwe  ustalenie  wartości  szacunkowej  zamówienia  jest  jedną  z 

kluczowych  czynności  po  stronie  zamawiającego,  której  musi  dokonać  z  najwyższą 

starannością.  Ta  najwyższa  staranność  polega  przede  wszystkim  na  tym,  że  zamawiający 

pozyskując z rynku informacje od potencjalnych wykonawców o cenie tego rodzaju usług co 

przedmiot zamówienia, winien traktować te kalkulacje jako informację mogące służyć jedynie 

rozpoznaniu  cen  na  rynku  w  zakresie  przedmiotu  zamówienia.  Na  ich  podstawie  oraz 

ewentualnie własnych doświadczeń zamawiający we własnym zakresie dokonuje weryfikacji 

tych kwot, a wynik szacowania 

zamieszcza w protokole postępowania. Wartość oszacowania 

ma niewątpliwy wpływ na kwestie, czy postępowanie będzie prowadzone w trybie krajowym 

czy  też  unijnym,  a  także  jest  wskazówką  dla  zamawiającego,  czy  jest  podstawa  do 

wszczęcia  postępowania  z  powodu  iż  posiada  właściwe  środki  finansowe.  Jeśli  takowych 

środków  nie  posiada  to  winien  rozważyć  wszczęcie  postępowania  w  innym  zakresie  lub 

sposobie jego realizacji, np. poprzez własnych pracowników.  

Wszczęcie postępowania poprzez jego zamieszczenie w obowiązkowych publikatorach, jest 

oświadczeniem zamawiającego o zamiarze udzielenia tego zamówienia, który jest sygnałem 

dla  wykonawców  do  przygotowania  dokumentacji  do  złożenia  oferty.  Z  chwilą  wszczęcia 

postępowania  zamawiający  nie  może  swobodnie  dokonać  jego  unieważnienia,  muszą 

zaistnieć określone podstawy prawne, ściśle w Pzp wymienione. Nie jest też zdaniem Izby, 

dopuszczalne obchodzenie tych reguł przez zamawiającego poprzez np. zaoferowania kwoty 

m

ającej się „nijak” do zakresu przedmiotu zamówienia, trybu prowadzonego postępowania, a 

także  wartości  szacunkowej,  ustalonej  przez  zamawiającego  z  należyta  starannością 

obowiązującą  dłużnika  na  gruncie  Kodeksu  cywilnego.  Natomiast  wykonawcy  analizując 

spo

sób  wszczęcia  postępowania,  jego  tryb  i  miejsce  zamieszczenia  ogłoszenia  o 

zamówieniu pozyskują wstępną ogólną informacje, jaka może być kwota, którą zamawiający 

zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. 

Przechodząc  do  analizy  stanu  faktycznego  sprawy,  należy  stwierdzić  –  co  było 

niesporne  pomiędzy  stronami,  że  zamawiający  oszacował  w  dniu  21  czerwca  2021  roku 

wartość zamówienia na kwotę 75 tys. zł netto za miesiąc świadczenia usługi i 3 600 000 zł za 

okres  48  miesięcy.  Podkreślić  należy,  że  zamawiający  wszczął  postępowanie  w  trybie 

przetargu  nieograniczonego,  mimo  iż  zamówienia  na  usługi  prawne  winny  być  ogłaszane 

jako zamówienia na usługi społeczne. Ustawa Pzp przewiduje dwa tryby „nabywania” usług 

prawnych. Przepis art. 4 pkt 3 lit. ea ustawy Pzp 

jest praktycznie kopią przepisów dyrektywy. 

Tego typu usługi wchodzą w zakres usług prawniczych opisanych kodami CPV 79100000-5 

do 79140000-

7, które są nabywane w ramach zamówień na usługi społeczne - art. 359 pkt 1 

ustawy  Pzp.  Powyższe  w  tym  zakresie  miało  takie  znaczenie,  że  zamawiający  zamieścił 

ogłoszenie  o  zamówieniu  w  DUUE  co  sugerowało  wartość  zamówienia  powyżej  750  tys. 

euro.  

Pomimo  powyższych  okoliczności  zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia 

to 1 771 200,00 zł brutto, czyli około 1/3 wartości szacunkowej powiększonej o podatek VAT. 

Zamawiający  uzasadniając  tak  drastyczne  zmniejszenie  kwoty  przeznaczonej  dla 

sfinansowania  zamówienia  w  porównaniu  z  kwotą,  jaką  oszacował  wartość  zamówienia 

podał,  że  wpływ  na  ten  fakt  miał  między  innymi:  stan  pandemii  Covid-19  i  zwiększone 

wydatki  na  asortyment  niezbędny  do  prawidłowego  funkcjonowania  szpitala,  oddanie  do 

użytku  nowego  szpitala  Centrum  Medycyny  Nieinwazyjnej  Etap  II,  konieczność  szukania 

oszczędności  w  celu  zapewnienia  płynności  finansowej  zagrożonej  stanem  epidemicznym 

oraz  „Nasycenie  rynku”  podmiotami  świadczącymi  usługi  z  zakresu  obsługi  prawnej 

podmiotów  leczniczych.  Izba  oceniając  powyższe  uznaje,  że  żadna  ze  wskazanych 

okoliczności nie powstała dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem 

otwarcia  ofert

.  Żadna  z tych okoliczności  nie została poparta jakimkolwiek dowodem,  są  to 

tylko 

ogólnikowe  stwierdzenia  zamawiającego,  a  do  tego  częściowo  nieprawdziwe,  co 

wywodził  dowodowo  odwołujący.  Za  takim  stanowiskiem  Izby  przemawia  chociażby 

okoliczność  ostatnia,  gdzie  zamawiający  podaje,  że  na  rynku  występuje  nasycenie 

podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej. Gdyby tak było, to nie zostałyby 

złożone tylko dwie oferty w postępowaniu. Podać należy, że nie została złożona jakakolwiek 

oferta  z  terenu  trójmiasta  czy  nawet  województwa  pomorskiego.  Niewątpliwym  jest,  że 

wymienione 

powyżej  przez  zamawiającego  okoliczności  już  występują  na  rynku,  w 

szczególności stan epidemii Covid -19 i nie zostało w żaden sposób wykazane, że nastąpiło 

pogorszenie  sytuacji  finansowej  szpitala  UCK  w  sposób  zmuszający  do  ograniczenia 

realizacji określonych usług, czy też renegocjacji zawartych już umów. Na pewno nic takiego 

nie  miało  miejsca  w  zakresie  realizacji  umowy  obejmującej  usługi  prawne  dotychczas 

świadczone przez podmiot składający ofertę w postepowaniu. 

Izba oddaliła wniosek dowodowy odwołującego do zobowiązania zamawiającego do 

przekazania  planu  finansowego  szpitala,  w  którym  byłyby  ujęty  plan  wydatków  w  zakresie 

obsługi prawnej zamawiającego. Podkreślić należy, że UCK jest jednostką budżetową i tym 

samy swoje wydatki ustala w rocznym planie finansowym w oparciu o planowane przychody. 

Pomimo faktu, że przedmiotowa umowa miałaby być zawierana na okres 4 letni to jednak w 

planie  f

inansowym  winne  być  ujęte  wydatki  w  okresie  rocznym,  czyli  ¼  planowanych 

wydatków na realizacje tego zamówienia. Inne założenie byłoby naruszeniem art. 15 ust 1 w 

zw.  z  art.  11  ust.1  ustawy  o  odpowiedzialności  za  naruszenie  dyscypliny  finansów 

publicznych 

Dz.  U  z  2017  r  poz.  1311  że  zm.).  Tym  samym  kwota  jaką  na  dany  rok 

zamawiający przewidział w planie wydatków na to zamówienie nie przesądza o kwocie jaka 

będzie wydatkowana w całym okresie umownym.  

Izba  podkreśla,  że  przepisy  Pzp  nie  zawierają  obowiązku  zamawiającego  do 

podwyższenia  kwoty,  jaką  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także udawadniania faktu braku 

możliwości  zwiększenia  kwoty  podanej  na  etapie  otwarcia  ofert.  Jednakże  zdaniem  Izby  w 

sytuacji,  kiedy  brak  wystarczającej  kwoty  na  sfinansowanie  zamówienia  skutkuje 

unieważnieniem  postępowania,  to  zamawiający  winien  wykazać,  że  albo  cena  złożonych 

ofert  jest  zbyt  wysoka  - 

chociażby  w  odniesieniu  do  realizowanych  podobnych  umów  we 

wcześniejszym  okresie,  że  niezasadnym  byłoby  wydatkowanie  tak  wysokiej  kwoty  na 

realizację  takiego  zamówienia,  albo  popełniono  błąd  w  szacowaniu  wartości  zamówienia. 

Niewątpliwym  jest,  że  ustalenie  wartości  zamówienia  poprzez  dokonanie  jego  szacowania, 

je

st  bezpośrednią  informacja  dla  zamawiającego,  jaką  w  przybliżeniu  kwotę  należy 

zarezerwować w  budżecie,  aby móc realizować tego typu zamówienia. Oczywiście kwestie 

te  są  indywidualne  dla  każdego  zamówienia,  odstępstwa  od  wartości  szacunkowej  w 

granicach ki

lku, czy nawet do 30 % cen złożonych ofert jest normalną sytuacją rynkową – nie 

wiąże się z obligatoryjna potrzebą wyjaśniania zaoferowanej ceny. Natomiast sytuacja, kiedy 

zamawiający  przeznacza  na  sfinansowanie  zamówienia  kwotę  stanowiącą  niewiele  ponad 

1/3 kwoty szacunkowej, 

musi budzić uzasadnione wątpliwości w tym zakresie.  

Opierając  się  na  powyższych  ustaleniach  Izba  za  wyrokiem  KIO  293/17uznaje,  że 

zamawiający  nie  posiada  wyłącznego,  swobodnego  i  arbitralnego  uprawnienia  do 

decydowania o tym, czy zw

iększyć kwotę, na sfinansowanie zamówienia, czy też nie. Przede 

wszystkim  zamawiający  obowiązany  jest  zbadać,  czy  istnieje  obiektywna  możliwość 

zwiększenia  tej  kwoty  i  dopiero  wówczas,  w  przypadku,  gdy  wynik  badania  okaże  się 

negatywny,  podjąć  decyzję  o  unieważnieniu  postępowania.  Postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia publicznego w oparciu o przepis 20 ust. 1 Pzp jest obligatoryjnie prowadzone w 

formie  pisemnej.  W  przypadku  unieważnienia  postępowania,  wykonawcy  winni  mieć 

możliwość  zapoznania  się  z  wszelkimi  okolicznościami,  mającymi  wpływ  na  tego  rodzaju 

czynność  zamawiającego.  Zamawiający  dokonując  badania  możliwości  zwiększenia  kwoty 

na sfinansowanie zamówienia winien, takie działania utrwalić na piśmie chociażby w formie 

protokołu z posiedzenia komisji przetargowej.  

Przepisy Pzp o unieważnieniu postępowania nie zmierzają w kierunku pozostawienia 

zamawiającemu  dowolnego  i  niczym  nieograniczonego  prawa  do  unieważnienie 

postępowania,  gdyż  jak  wyżej  wskazano  unieważnienie  postępowania  jest  wyjątkiem  od 

celu, jaki 

staje przed zamawiającym wszczynającym postępowanie o udzielenie zamówienia. 

W

skazane  w  ustawie  Pzp  przesłanki  unieważnienia  postępowania  –  po  pierwsze  –  nie 

powinny  być  interpretowane  rozszerzająco,  po  drugie  –  ich  wystąpienie  winno  być 

szczegółowo  zbadane,  a  zasadność  ich  zastosowania  nie  powinna  budzić  żadnych 

wątpliwości. Dlatego też Izba nie akceptuje stanowiska zamawiającego prezentowanego na 

rozprawie,  że  w  przypadku,  gdy  cena  oferty  najkorzystniejszej  jest  wyższa  niż  cena,  jaką 

zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  to  zamawiający  ma 

pełna  swobodę,  czy  kwotę  tę  zwiększyć,  czy  też  unieważnić  postępowanie.  Nadto 

zamawiający dodał, że nie ma obowiązku wykazywać, jakie czynności w tym zakresie podjął. 

Brak  wykazania,  jakie  cz

ynności  zamawiający  podjął,  aby  móc  zwiększyć  kwotę  na 

sfinansowanie  zamówienia,  ale  okazały  się  one  nieskuteczne,  jest  podstawą  do  uznania 

przez Izbę także zasadności zarzutu o braku właściwego podania uzasadnienia faktycznego 

i prawnego w informacji o un

ieważnieniu postępowania. Zamawiający nie sprostał ciążącemu 

na  nim  obowiązku  wykazania,  iż  nie  mógł  zwiększyć  kwoty,  którą  przeznaczył  na 

sfinansowanie zamówienia do  ceny  najkorzystniejszej  oferty. Odwołujący  w  odwołaniu oraz 

na  rozprawie  podniósł  szereg  argumentów  i  dowodów  w  celu  wykazania,  iż  zamawiający 

może  podnieść  kwotę,  którą  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia  do  ceny  oferty 

odwołującego,  będącą  ofertą  najkorzystniejszą  w  przedmiotowym  postępowaniu. 

Zamawiający  zaprzeczył  argumentacji  odwołującego,  nie  przedstawiając  wszakże  żadnych 

dowodów ani wniosków dowodowych w zakresie prezentowanego stanowiska. 

Na  marginesie  przedmiotowej  sprawy,  której  wartość  oszacowania  przekracza  progi 

unijne  podać  należy,  że  jednym  z  celów  wprowadzenia  nowej  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  było  zwiększenie  efektywności  zamówień  publicznych.  W  art.  83  Pzp 

ustawodawca  wprowadził  dla  zamawiających  publicznych,  obowiązek  dokonania  analizy 

potrzeb  i  wymaga

ń  przed  wszczęciem  postępowania  wartości  równej  lub  przekraczającej 

progi  unijne.  Właściwie  przeprowadzona  analiza  potrzeb  i  wymagań  pozwala 

zamawiającemu podjąć jak najlepszą decyzję typu Make-or-Buy, a więc czy realizować dane 

zadanie własnymi  środkami,  czy  zlecać je  „na  zewnątrz”,  przeprowadzając postępowanie o 

udzie

lenie zamówienia na rynku zamówień publicznych.

Analiza potrzeb i wymagań pozwala 

zamawiającemu,  decydującemu  się  na  udzielenie  zamówienia  publicznego,  dostosować 

zamówienie do struktury rynku, zidentyfikować i przygotować się na ewentualne ryzyka oraz 

pod

jąć  decyzję  co  do  formy  i  trybu  realizacji  zamówienia  –  wszystko  w  ramach  środków 

finansowych, 

którymi  zamawiający  dysponuje.  Ustawa  Pzp  nie  określa,  w  jakim  terminie 

zamawiający  publiczny  winien  dokonać  analizy  potrzeb  i  wymagań,  wskazując  jednak,  aby 

odb

yło  się  to  przed  wszczęciem  postępowania o  udzielenie  zamówienia.  Izba  zauważa,  że 

nie zostało wykazane, aby zamawiający taką analizę w tym postepowaniu przeprowadził.  

Reasumując  powyższe  Izba  uznaje,  że  zamawiający  nie  ma  obowiązku 

podwyższania kwoty na sfinansowanie zamówienia, jest to jego prawo, ale w sytuacji – jak w 

tym  postępowaniu,  kiedy  zamawiający  przeznacza  na  sfinansowanie  zamówienia  kwotę 

trzykrotnie  niższą  niż  kwota  wynikająca  oszacowania  zamówienia  to  zamawiający 

zobowiązany jest do wykazania, jakie szczególne okoliczności zaistniały, które zmusiły go do 

tak  radykalnej  zmiany

,  a  w  konsekwencji  do  anulowania  postępowania  poprzez  jego 

unieważnienie.  W  innym  przypadku  mogą  wystąpić  uzasadnione  obawy,  co  do 

przestrzegania  zasady  uczciwej  konkure

ncji  i  przejrzystości  przewidzianej  w  art.  16  ust.1 

Pzp.  Na  marginesie  zauważyć  należy,  że  w  tym  postępowania,  pomimo  tego,  że 

zamawiający  dokonał  otwarcia  ofert  o  godz.10,00, to  kwota,  jaką zamierza przeznaczyć  na 

sfinansowanie zamówienia została podana wykonawcom dopiero o godz. 22,18. 

Biorąc pod uwagę powyższe Izba uwzględniła odwołanie nakazując zamawiającemu 

unieważnienie tej czynności, gdyż inne czynności w postepowaniu nie zostały podjęte przez 

zamawiającego.  

Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie 

do jego wyniku, na podstawie art. 557, 574 i 575 Pzp oraz § 5 pkt 1 i 2 lit. b) w zw. z § 7 ust. 

2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 

r. poz. 2437). 

Przewodniczący: ………………………..