Sygn. akt: KIO 2161/21
WYROK
z dnia 16 sierpnia 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Monika Szymanowska
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2021
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 19 lipca 2021 r. przez wykonawcę „Gabos
Software” Sp. z o. o. w Katowicach w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Podlaski Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Białymstoku przy udziale wykonawcy
Comarch Healthcare S.A. w Krakowie
przystępującego do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
orzeka:
umarza post
ępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów:
naruszenia art. 99 ust. 1 i 4 w zw. z art. 16 i 17 ust. 1 p.z.p. poprzez opisanie
przedmiotu z
amówienia w sposób niejednoznaczny, ograniczający uczciwą
konkurencję i zasadę równego traktowania wykonawców przez:
a)
brak udostępnienia/opublikowania dokumentów i załączników, na które
powołuje się zamawiający i które mają być wiążące dla wykonawców
(zarzut nr 1),
b)
brak ujenolicenia rozumienia pojęcia system (zarzut nr 2.1),
c)
brak udostępnienia opisu integracji z platformą regionalną (zarzut nr 2.3),
d) brak podania
zamkniętej listy systemów wykorzystywanych przez
zamawiającego wraz z podaniem informacji potrzebnych do integracji
(zarzut nr 2.5),
e) brak
doprecyzowania do czego odnosi się wymóg integracji z wymagania
nr 75
str. 12 opisu przedmiotu zamówienia oraz podania informacji jakie
systemy mają podlegać integracji (producent, nazwa, wersja) wraz
z podaniem informacji potrzebnych do integracji (zarzut nr 2.8),
art. 436 pkt 1 w zw. z art. 16 p.z.p. poprzez ustalenie terminu realizacji
zamówienia konkretną datą kalendarzową, która dodatkowo ustalona jest jako
data wcześniejsza, niż data końcowa terminu związania ofertą (zarzut nr 3),
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu zmianę dokumentacji
postępowania poprzez:
określenie, że przedmiotem zamówienia jest wdrożenie systemu e-usługi
i e-
rejestry o ściśle określonym zakresie funkcjonalnym,
uzupełnienie o:
a)
szczegółowy wykaz funkcjonalności obecnego systemu HIS używanego
przez z
amawiającego wraz z pełnym opisem interfejsów integracyjnych,
b)
szczegółowy opis architektury i budowy obecnego systemu HIS wraz ze
szczegółowym
opisem
konfiguracji
środowiska
serwerowego
i
usługowego,
c)
szczegółowy opis struktur baz danych wykorzystywanych przez system
HIS wraz z opisem pól i tabel oraz wzajemnych powiązań między nimi,
d)
szczegółowy opis sposobu i organizacji przekazywania danych, formaty
przekazywanych komunikatów, zbiory danych wykorzystywane w celu
wymiany danych, ich struktury
wraz z pełnym opisem merytorycznym
zawartości, logiki powiązań pomiędzy zbiorami danych integracyjnych
i strukturami danych systemu HIS,
e)
zapewnienie, że podane w wyżej wymienionym zakresie informacje będą
stałe i nie ulegną zmianie na etapie realizacji zamówienia,
usunięcie wymagania nr 58 i 56 str. 11 opisu przedmiotu zamówienia albo
podział zamówienia na części – poprzez wydzielenie wymagania nr 56 i 58 str.
opisu przedmiotu zamówienia do oddzielnych części postępowania,
w pozostałym zakresie oddala odwołanie,
kosztami postępowania odwoławczego w części 3/4 obciąża zamawiającego
Podlaski
Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Białymstoku oraz w części
odwołującego „Gabos Software” Sp. z o. o. w Katowicach i:
zalicza na poczet kosztów postępowania kwotę 15 000,00 zł (piętnaście
tysięcy złotych) uiszczoną przez odwołującego „Gabos Software” Sp. z o. o.
w Katowicach
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od zamawiającego Podlaskiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny
Pracy w Białymstoku na rzecz odwołującego „Gabos Software” Sp. z o. o.
w Katowicach
kwotę 10 350,00 zł (dziesięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt złotych)
tytułem zwrotu części kosztów postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art.
580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
…………………………
U z a s a d n i e n i e
wyroku z dnia 16 sierpnie 2021 r. w sprawie o sygn. akt: KIO 2161/21
Zamawiający – Podlaski Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Białymstoku
ul.
Wiewiórcza 10, 15-535 Białystok, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pn.: ”Rozbudowa infrastruktury informatyczno-komunikacyjnej w Podlaskim
Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Białymstoku w celu udostępnienia zasobów
cyfrowych rejestrów publicznych z zakresu medycyny pracy”, o ogłoszeniu o zamówieniu
publicznym opublikowanym w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 9 lipca 2021 r.
pod numerem 2021/S 131-345343
, dalej zwanej jako „postępowaniem”.
Postępowanie na usługę, o wartości poniżej kwoty określonej w przepisach wydanych
na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 18 maja 2021 r.
Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.)
dalej zwanej „p.z.p.”, jest prowadzone przez
zamawiającego w trybie podstawowym.
W dniu 19 lipca 2021 r.
odwołanie wobec treści dokumentacji postępowania wniósł
wykonawca
„Gabos Software” Sp. z o. o. ul. Mikołowska 100, 40-065 Katowice (dalej zwany
„odwołującym”). We wniesionym środku zaskarżenia odwołujący postawił zamawiającemu
zarzuty (pisownia oryginalna):
Braku
udostępnienia/opublikowania dokumentów i załączników, na które powołuje się
Zamawiający i które mają być wiążące dla wykonawców;
Sporządzenia dokumentu „OPZ" w sposób niejednoznaczny, niespójny a także
zawarcie w nim postanowień dyskryminujących, ograniczających i utrudniających
konkurencję;
Ustalenia terminu realizacji zamówienia poprzez wskazanie konkretnej daty
kalendarzowej, który dodatkowo jest terminem wcześniejszym (określonym na
30.10.2021 r.
) niż data końca terminu związania ofertą (określona na 08.11.2021 r.).
W
zakresie pkt nr 1 i 2 powyżej naruszenia przepisów art. 99 ust. 1, ust. 4 w zw. z art.
16 pkt 1, 2, 3 i art. 17 ust. 1 ustawy p.z.p.
poprzez opisanie przedmiotu zamówienia
w
sposób niejednoznaczny, ograniczający uczciwą konkurencję i zasadę równego
traktowania wykonawców. W zakresie pkt nr 3 naruszenia przepisów art. 436 pkt 1 w zw.
z art. 16 pkt 1, 2, 3 p.z.p.
poprzez ustalenie terminu realizacji zamówienia konkretną datą
kalendarzową, która dodatkowo ustalona jest jako data wcześniejsza, niż data końcowa
terminu związania ofertą.
Wobec
powyższego
odwołujący
wniósł
o
nakazanie
zamawiającemu
udostępnienia/opublikowania brakujących materiałów i dokumentów oraz wprowadzenie
modyfikacji dokumentacji postępowania poprzez uzupełnienie/opublikowanie dokumentów/
załączników, na które powołuje się zamawiający, a których nie publikuje/nie udostępnia,
u
sunięcie niespójności, doprecyzowanie niejednoznacznych wymagań, usunięcie wymagań
dyskryminujących, ograniczających konkurencję w sposób wskazany w uzasadnieniu
odwołania dla zarzutu nr 2 oraz wprowadzenie terminu realizacji zamówienia określonego
jako 20 tygodni liczonych od dnia zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący wskazał co następuje.
Zarzut nr 1
– w dokumentacji postępowania występują odesłania do załączników,
które nie zostały przez zamawiającego opublikowane: załącznika nr A.1 (pkt 2 ze str.
SWZ), załącznika nr 7 (pkt 3.3 str. 4 SWZ) oraz załącznika nr A.3 (pkt 1 OPZ). Odwołujący
wnosi o nakazanie za
mawiającemu opublikowania ww. załączników lub sprostowanie
numeracji. Ponadto, z
amawiający redagując SWZ nie ustrzegł się problemów redakcyjnych,
które mogą być kwestią natury technicznej, tym niemniej odwołujący nie ma pewności jakie
SWZ ma załączniki, ile ich ma i jaka jest ich treść, więc odwołujący wnosi o nakazanie
z
amawiającemu przeredagowania SWZ w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości jakie
załączniki posiada SWZ, a także nakazanie, aby każdy załącznik wymieniony w SWZ (czy
innym dokumencie) był udostępniony/opublikowany przez zamawiającego w sposób
umożliwiający zapoznanie się z nim.
Zarzut nr 2
– zamawiający opublikował na swojej stronie internetowej dokument
o
nazwie pliku „OPZ", który po otwarciu zatytułowany jest: „załącznik do SWZ - Szczegółowy
opis przedmiotu zamówienia - wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne Systemu".
Dokument ten ma kształtować wiążące dla wykonawców wymagania, jednak sposób jego
redakcji i określone w nim wymagania powodują, że odwołujący nie może złożyć oferty
w p
ostępowaniu. Dokument jest niespójny, niejasny, odsyła do nieistniejących załączników,
kreuje wymagania niejednoznaczne oraz utrudniające uczciwą konkurencję. Wedle
najlepszej wiedzy o
dwołującego, jeżeli jakikolwiek podmiot jest w stanie złożyć ofertę
w p
ostępowaniu, to jest to tylko dostawca obecnie posiadanego przez zamawiającego
systemu. W zakresie tego zarzutu o
dwołujący poniżej w kolejnych punktach wskazuje na
konkretne postanowienia dokumentu „OPZ", które w ocenie odwołującego są
niedopuszczalne:
Pojęcie system zostało zdefiniowane na stronie nr 1 OPZ i we wzorze umowy,
definicje te diametralnie się różnią, kiedy powinny być tożsame. Dodatkowo, zamawiający
określeniem „system" posługuje się na określenie przynajmniej trzech rodzajów pojęć:
1. w odniesieniu do systemu medycznego obecnie posiadanego i
używanego przez
zamawiającego, 2. w odniesieniu do zakresu wdrożenia, które co do zasady ma wykonać
wykonawca w ramach postępowania (e-Usługi, Rejestry), 3. w odniesieniu do efektu
finalnego, tj. posiadanego prz
ez siebie rozwiązania rozbudowanego o zakres wdrożenia
z
niniejszego postępowania.
O
dwołujący wnosi więc o nakazanie zamawiającemu ujednolicenia rozumienia
pojęcia system i nakazanie posługiwania się tym określeniem konsekwentnie na gruncie
całej dokumentacji postępowania.
W OPZ pkt 4 z
ałożenia dla architektury logicznej systemu, wskazano, że
„Przedmiotem zamówienia jest rozbudowa istniejącego systemu informatycznego PWOMP
o e-
Usługi i Rejestry oraz dostarczenie funkcjonalności potrzebnej do funkcjonowania wyżej
wymienionych, w taki sposób, aby całość systemu informatycznego, który będzie
funkcjonował w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy po zakończeniu prac
odzwierciedlał funkcjonalność opisaną w tym załączniku."
W ocenie odwołującego, w pierwszej kolejności wymaga zaznaczenia, że taki sposób
redakcji przedmiotowego postanowienia powoduje, że nie można określić koniecznego do
wykonania zakresu wdrożenia. Zamawiający wymaga rozbudowy istniejącego systemu o e-
Usługi i Rejestry oraz „dostarczenie funkcjonalności potrzebnej do funkcjonowania wyżej
wymienionych", tylko n
ie wiadomo co to za funkcjonalności, nie wiadomo także kto ma
ustalić ich zakres i na jakiej podstawie to zrobić. Odwołujący nie znając systemu obecnie
posiadanego przez z
amawiającego nie wie jakie funkcjonalności będą do tego potrzebne.
Odwołujący nie jest zatem w stanie zidentyfikować zakresu przedmiotu zamówienia.
Dalsza część wymagania o treści: „(...) w taki sposób, aby całość systemu
informatycznego, który będzie funkcjonował w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny
Pracy po zakończeniu prac odzwierciedlał funkcjonalność opisaną w tym załączniku
(tj. w OPZ - przyp. o
dwołujący)", w ocenie odwołującego jest niedopuszczalna, ponieważ
oznacza w praktyce konieczność zobowiązania się do wdrożenia systemu w nieznanym
zakresie. Zamawiający opisuje bowiem w dokumencie OPZ od strony nr 5 do strony nr
wymagania odnoszące się do systemu, które są połączeniem wymagań e-Usług
i
Rejestrów z wymaganiami charakterystycznymi dla ogólnego systemu służącego do obsługi
placówki medycznej (Hospital Information System - „HIS"). Dla odwołującego (i każdego
innego w
ykonawcy, poza dostawcą systemu obecnie wykorzystywanego przez
z
amawiającego) zadanie polega więc na tym, aby doprowadzić system, którego się nie zna
(nie wiadomo nawet kto jest jego producentem, jaki ma zakres funkcjonalny, itd.) do stanu
opisanego w OPZ. Odwołujący nigdy nie spotkał się z takim sposobem formułowania
wymagań przetargowych. Zatem jest on niedopuszczalny, ponieważ na etapie składania
ofert wykonawca nie wie,
jaki zakres prac ma wykonać, w jakim stanie znajduje się system
z
amawiającego, w jakim stopniu spełnia on już na dzień dzisiejszy wymagania określone
w
OPZ jako „docelowe". Takie informacje ma tylko dostawca systemu obecnie używanego
przez z
amawiającego.
Odwołujący wnosi zatem o to, aby zamawiający został zobowiązany do określenia
wprost, że przedmiotem zamówienia jest wdrożenie systemu e-Usługi i Rejestry o ściśle
określonym zakresie funkcjonalnym lub też alternatywnie - jeżeli zamawiający oczekuje, że
po wdrożeniu powstanie jakiś system o docelowej funkcjonalności opisanej przez
z
amawiającego w OPZ, dopuszczenia wdrożenia nowego systemu (od nowa, tj. wymiana
systemu), bez zobowiązywania wykonawców do rozbudowywania systemu posiadanego
przez z
amawiającego.
Niezależnie od powyższego, wymaganie rozbudowy istniejącego systemu
informatycznego nieodłączenie wiąże się z zagadnieniem integracji systemów starego
z
nowym. W postępowaniu zamawiający nie udostępnia żadnych informacji o posiadanym
przez siebie systemie (producent, nazwa, wersja) i
żadnych informacji potrzebnych do
wykonania integracji e-
Usług i Rejestrów z posiadanym przez zamawiającego systemem.
Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, których przedmiotem jest rozbudowa
systemu informatycznego dość często występują na rynku zamówień publicznych.
W
związku z tym wykształciła się już pewna praktyka związana z ich ogłaszaniem.
Rynkowym standardem jest, że gdy zamawiający ogłasza postępowanie na rozbudowę
używanego przez siebie systemu informatycznego zobowiązany jest opublikować wszystkie
niezbędne informacje potrzebne do integracji (połączenia) systemu „starego" z systemem
nowym (w tym przypadku e-
Usługi i Rejestry), które umożliwią wykonanie rozbudowy nie
tylko dostawcy
„starego" systemu, ale również innym wykonawcom zdolnym do wykonania
zamówienia, tj. wdrożenia nowego zakresu funkcjonalnego. Jeżeli zamawiający z jakiś
przyczyn nie jest w stanie podać wymaganych informacji, to w takiej sytuacji zobowiązany
jest dopuścić w postępowaniu wymianę systemu na nowy. Jeżeli zamawiający nie
dopuszcza wymiany systemu na nowy, ani nie udostępnia informacji potrzebnych do
integracji to narusza zasady opisywania przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wymaga integracji dostarczonych w ramach postępowania e-Usług
i
Rejestrów z posiadanym systemem (abstrahując w tym miejscu od wymagania
dostarczenia bliżej nieokreślonych funkcjonalności, co było przedmiotem omówienia
powyżej). Zamawiający jednak nie podaje żadnych informacji koniecznych do oceny
wykonalności integracji oraz oszacowania kosztów integracji, nie mówiąc już o wykonaniu
samej integracji. Zamawiający nie podaje żadnych danych o posiadanym przez siebie
systemie, w szczególności nie podaje nazwy systemu, opisu systemu, opisu interfejsów
komunikacyjnych w nim istniejących, opisu struktur baz danych wykorzystywanych przez ten
system, opisu pól i tabel oraz wzajemnych powiązań między nimi. Zamawiający powinien
podać pełen interfejs integracyjny do używanego przez siebie systemu. Wdrożenie e- Usług
jest z technicznego punktu widzenia rozbudową posiadanego przez zamawiającego systemu
HIS, gdyż e-Usługi służąc do wprowadzania danych do systemu HIS oraz pobierania
i
udostępniania informacji z tego systemu personelowi medycznemu i pacjentom
w z
decydowanej większości działają na strukturach danych systemu HIS w taki sam sposób
w jaki działają funkcjonalności „zaszyte" bezpośrednio w tym systemie HIS i w celu
poprawnego działania muszą być zgodne z założoną w systemie HIS logiką przechowywania
i o
biegu danych, tj. z logiką jaka została założona przy tworzeniu systemu HIS. To silne
powiązanie między systemem HIS i e-Usługami na poziomie struktur danych oraz
„zaszytych" w HIS procesach ich przetwarzania oznacza w istocie, że wdrożenie e-Usług
przez podmiot inny,
niż dostawca systemu HIS w praktyce graniczy z niemożliwością.
Wykonanie integracji pomiędzy systemem HIS jednego producenta, a e-Usługami
innego producenta może być odpowiednio wycenione pod warunkiem, że wykonawca
otrzyma z odpowiednim wyprz
edzeniem (przed złożeniem oferty w czasie umożliwiającym
przeanalizowanie materiałów) informacje takie, jak: sposób i organizacja przekazywania
danych, formaty przekazywanych komunikatów, zbiory danych wykorzystywane w celu
wymiany danych, ich struktura wr
az z pełnym opisem merytorycznym zawartości, logika
powiązań pomiędzy zbiorami danych integracyjnych i strukturami danych systemu HIS.
Podjęcie się integracji to duże ryzyko, ponieważ na etapie realizacji może się okazać, że
potrzebne będą jeszcze inne informacje. Odwołujący posługuje się określeniem „inne
informacje", ponieważ to jakie jeszcze informacje są potrzebne do wykonania integracji
zależy od budowy danego systemu HIS, stosowanych zabezpieczeń, itd. To ryzyko
powoduje, że zgodnie z wiedzą odwołującego podmiot, który uprzednio nie wdrożył systemu
HIS nigdy nie wykonał jego rozbudowy o e-Usługi. Dlatego też, w celu umożliwienia złożenia
oferty innemu podmiotowi niż podmiot, który wdrożył system posiadany przez
z
amawiającego, zamawiający powinien (alternatywnie do uzupełnienia kompleksowych
informacji o używanym systemie HIS) dopuścić obok integracji wymianę systemu HIS na
nowy.
Odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu uzupełnienia dokumentacji
p
ostępowania o następujące informacje: szczegółowy wykaz funkcjonalności obecnego
systemu HIS używanego przez zamawiającego wraz z pełnym opisem interfejsów
integracyjnych,
szczegółowy opis architektury i budowy obecnego systemu HIS wraz ze
szczegółowym opisem konfiguracji środowiska serwerowego i usługowego, szczegółowy
opis struktur baz danych wykorzystywanych przez system HIS wraz z opisem pól i tabel oraz
wzajemnych powiązań między nimi, szczegółowy opis sposobu i organizacji przekazywania
danych, formaty przekazywanych komunikatów, zbiory danych wykorzystywane w celu
wymiany danych, ich struktura wraz z pełnym opisem merytorycznym zawartości, logika
powiązań pomiędzy zbiorami danych integracyjnych i strukturami danych systemu HIS oraz
zapewnienie, że podane informacje będą stałe i nie zmienią się na etapie realizacji
zamówienia. Alternatywnie odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu dopuszczenia
wymiany systemu HIS na nowy o zadanym w OPZ zakresie funkcjonalnym.
Ponadto, z
agadnienie informacji koniecznych do wykonania integracji systemów
informatycznych i mo
mentu ich udostępniania było już przedmiotem analizy Krajowej Izby
Odwoławczej. W ocenie odwołującego zagadnienie bardzo dobrze przedstawione zostało
w
wyroku KIO 1023/18, w którym nakazano zamawiającemu alternatywnie: udostępnienie
informacji potrzebnych
do integracji (włącznie z kodami źródłowymi), dopuszczenie wymiany
systemu na nowy,
rezygnację z wymogu integracji.
W OPZ pkt 4 założenia dla architektury logicznej systemu zamawiający wskazał, że
„Ze względu na to, że Podlaski Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy ma podpisaną umowę
na kontynuację współpracy i utrzymanie Platformy Regionalnej e- Zdrowie, dostawca sytemu
w niniejszym postępowaniu ma za zadanie zapewnienie integralności komunikacji systemu
PWOMP i e-Zdrowie.
Szczegółowy opis integracji z platformą regionalną znajduje się
w
załączonym
pliku
SWD_131129_PSIEZ_110925_JSO_01,
SWD_EDM_131202_
PSIEZ_130631_DKO_01_Z02 -
załącznik 2 (specyfikacja formatów danych) oraz na stronie
internetowej
Przetargi Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego (link)”.
Pliki,
na które powołuje się zamawiający nie zostały załączone/opublikowane. Link
zamieszczony przez z
amawiającego to link do archiwalnego postępowania dot. budowy
platformy regionalnej. Pod wskazanym adresem nie ma wyników pracy - czyli dokumentacji
op
isującej proces integracji HIS z platformą regionalną.
Odwołujący wnosi więc o nakazanie zamawiającemu udostępnienia kompletnej
dokumentacji zawierającej opis integracji.
W OPZ str. 6 wymaganie
11 wskazano, że „System musi działać w architekturze
trójwarstwowej, w której przetwarzanie danych, składowanie danych oraz interfejs
użytkownika realizowane jest przez osobne moduły." Na rynku oprogramowania
medycznego (obok wymaganej przez z
amawiającego architektury trójwarstwowej)
powszechny jest fakt stosowania
systemów klasy HIS w architekturze dwuwarstwowej,
w
której aplikacja jest zainstalowana bezpośrednio na komputerze użytkownika i docelowo
spełnia również warstwę biznesową. Jeśli zamawiający obawia się, że aplikacja
w
architekturze dwuwarstwowej będzie działać zbyt wolno na stacji użytkownika - pragniemy
przypomnieć, że system w architekturze dwuwarstwowej może być wyświetlany za pomocą
serwerów terminalowych, bez obciążeń dla stacji użytkownika. Tak zainstalowany system
może być wyświetlany za pomocą przeglądarki bądź innej dedykowanej aplikacji bądź usługi
np. usługi terminalowej Windows RDP (Remote Desktop Protocol).
W opinii odwołującego wymaganie dotyczące dostarczenia systemu działającego
w
architekturze trójwarstwowej jest zasadne jedynie do usług (e-Usługi) świadczonych drogą
elektroniczną, w szczególności tych, w których odbiorcami są użytkownicy spoza organizacji
z
amawiającego. Zamawiający określając przedmiot zamówienia powinien tak określić
przedmiot zamówienia, aby był on uniwersalny - skupiając się na realizacji procesów
biznesowych i zdefiniowaniu wymagań funkcjonalnych, jednocześnie pozostawiając
wykonawcom co do wyboru zastosowanej technologii.
Z punktu widzenia realizacji procesów
i celów biznesowych narzucenie technologii nie jest zasadne i ogranicza konkurencyjność.
Z
punktu widzenia biznesowego dla użytkownika nie ma znaczenia czy pracuje na
architekturze
trójwarstwowej czy dwuwarstwowej (lub opartej o dostęp z wykorzystaniem
serwerów terminalowych, protokołu RDP).
Odwołujący wnosi zatem o nakazanie zamawiającemu doprecyzowania, że
przedmiotowy wymóg (architektura trójwarstwowa) odnosi się tylko do zakresu e-Usług.
W OPZ str. 6
wymaganie nr 15: „System musi być zintegrowany pod względem
przepływu informacji tj. wymaga się spójnej bazy danych w taki sposób, że informacja raz
wprowadzona do Systemu, niezależnie od źródła, będzie dostępna w odpowiednich jego
funkcjach i nie wymagać będzie ponownego wprowadzania do wdrażanego Systemu
i
pozostałych systemów wdrożonych w PWOMP.” Określenie „pozostałe systemu wdrożone
w PWOMP” jest wysoce nieprecyzyjne. Jeżeli wdrażany system ma być zintegrowany
z
pozostałymi systemami to zamawiający powinien podać co to systemy i podać
szczegółowe informacje potrzebne do integracji. Zamawiający nie określił z jakimi
„wszystkimi” systemami musi być wykonana integracja oraz nie przekazał informacji
niezbędnych do wykonania takich integracji. Zamawiający powinien podać zamkniętą listę
systemów, z którymi wymaga integracji i podać na ich temat informacje umożliwiające
integrację (analogicznie jak dla systemu HIS, którego rozbudowy wymaga). Przekazanie
takich informacji jest niezbędne dla potencjalnego wykonawcy do oceny możliwości
spełnienia wymagania w zakresie integracji oraz oszacowania nakładów, jakie poniesie do
wykonania takich integracji.
Wobec powyższego odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu uzupełnienie
dokumentacji p
ostępowania o pełną i zamkniętą listę systemów wykorzystywanych przez
z
amawiającego wraz z podaniem informacji potrzebnych do integracji - zgodnie z pkt
powyżej.
W OPZ str. 11 wymaganie nr 56 wskazano
: „System musi zapewniać integrację
i
spójność danych z Podlaskim Systemem Informacyjnym e-Zdrowie, w zakresie:
Regionalnego Repozytorium Dokumentacji Medycznej, Regionalnego Systemu typu
Busi
ness Intelligence (BI) z Hurtownią Danych Portalu Pacjenta, Portalu Menadżerskiego,
Regionalnego Systemu Rejestrów, Regionalnej Warstwy Integracyjnej.”
W przedmiotowym wymaganiu oczekiwana jest integracja systemu z Podlaskim
Systemem Informacyjnym e-Zdrowi
e. Przy czym przedmiotem zamówienia jest rozbudowa
posiadanego przez z
amawiającego systemu o e-Usługi i Rejestry. Zamawiający nie
wskazuje, które elementy dostarczone w ramach postępowania mają być zintegrowane ze
wskazanymi elementami portalu regionalnego e-
Zdrowie. Wymaganie integracji, o którym
mowa w przedmiotowym postanowieniu należy zgodnie z wiedzą odwołującego odnosić nie
tyle do e-
Usług i Rejestrów zamawianych w ramach przedmiotowego postępowania, ale do
systemu HIS wykorzystywanego przez z
amawiającego obecnie. Postanowienie to, aby miało
sens,
musi być odnoszone do całego systemu HIS, który zamawiający już posiada.
W
praktyce oznacza to, że zamawiający wymaga, aby wykonawca, który nie dostarczył
systemu HIS, nie zna go (nie wie nawet co to za system) w ramach p
ostępowania na
rozbudowę tego systemu o e-Usługi i Rejestry wykonał jeszcze jego integrację ze
wskazanymi w postanowieniu regionalnymi platformami. Taki wymóg (poza tym, że nie jest
związany z systemami e-Usługi i Rejestry) jest możliwy do spełnienia tylko przez dostawcę
systemu HIS używanego przez zamawiającego.
Mając na uwadze powyższe odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu
usunięcia przedmiotowego wymagania lub też dopuszczenie wymiany całego systemu na
nowy.
OPZ str. 11 wymaganie nr 58 stanowi
„System mu być zintegrowany bezpośrednio za
pomocą Regionalnej Warstwy Integracyjnej (RWI) posiadanej już przez PWOM. Regionalna
Warstwa Integracyjna jest mechanizmem integracyjnym umożliwiającym pozyskanie danych
z podmiotów leczniczych. System zapewnia efektywne pozyskanie elektronicznej
dokumentacji medycznej z lokalnych EDM oraz zagregowanych danych transakcyjnych
z
Lokalnych HD przez lokalne warstwy integracyjne. Rozwiązanie to jest wykorzystywane do
transferu danych pomiędzy systemami UMWP (BI/HD oraz Regionalnym Repozytorium
Dokumentacji Medycznej) i systemami portalowymi.”
Według odwołującego przedmiotem postępowania nie jest EDM. Przedmiot
zamówienia obejmuje e-Usługi i Rejestry. Wymaganie wskazuje, że zamawiający chce
zrealizowania prac w
ykraczających poza e-Usługi i Rejestry, tj. w zakresie dotyczącym
posiadanego przez z
amawiającego systemu HIS. Jeżeli zaś prace mają dotyczyć integracji
posiadanego przez z
amawiającego systemu HIS, to z oczywistych względów może je
wykonać tylko dostawca systemu posiadanego przez zamawiającego.
Odwołujący wnosi więc o nakazanie zamawiającemu usunięcia wymagania lub
dopuszczenia wymiany całego systemu na nowy.
Zgodnie z OPZ str. 12 wymaganie 75
„System medyczny musi być zintegrowany
z posiadanym systemem RI
S/PACS min. w zakresie przesyłania i odbioru wyników
opisowych badań, w tym możliwość otwierania wyników obrazowych w formacie DICOM.”
Zdaniem odwołującego wymaganie mówi o „systemie medycznym”, wskazuje to na
przemieszanie wymagań odnoszących się do e-Usług i Rejestrów z właściwymi dla systemu
HIS. W dokumentacji p
ostępowania brakuje również informacji co to za systemy (producent,
nazwa, wersja) oraz informacji potrzebnych do integracji.
Odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu doprecyzowania do czego odnosi się
przedmiotowy wymóg integracji oraz o nakazanie podania informacji jakie systemy mają
podlegać integracji (producent, nazwa, wersja) wraz z podaniem potrzebnych do integracji
informacji
– zgodnie z pkt 2.2.
Zarzut nr 3
– zamawiający ustanowił termin realizacji przedmiotu zamówienia
wskazując konkretną datę kalendarzową 30.10.2021 r. W ocenie odwołującego,
z
amawiający powinien jednak wskazać stosowny okres w jednostkach czasu przewidzianych
na wykonanie zamówienia, liczony od daty zawarcia umowy w sprawie zamówienia
publicznego.
Takie określenie terminu narusza art. 436 pkt 1 p.z.p., ponieważ w wyniku
różnego rodzaju nieprzewidzianych okoliczności, np. związanych z przedłużającą się
procedurą wyboru najkorzystniejszej oferty, skorzystaniem przez wykonawców ze środków
ochrony prawnej, utrudnieniami wynikającymi z COVID-19, termin wykonania zamówienia
może się okazać zupełnie nierealny. W postępowaniu nie występują żadne obiektywne
przyczyny, które uzasadniałyby wskazanie terminu wykonania zamówienia określoną datą
kalendarzową. Ponadto, termin związania ofertą określony został na dzień 08.11.2021 r., co
oznacza, że zamawiający może oczekiwać od wykonawcy podpisania umowy, której termin
realizacji już minął. Zamawiający może np. zwrócić się do wykonawcy o podpisanie umowy
w dniu 02.11.2021
r., a więc już po terminie przewidzianym na realizację zamówienia.
W takim przypadku powstanie
problem podjęcia się niewykonalnego zobowiązania lub
odmowy podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Wobec powyższego odwołujący wnosi o nakazanie zamawiającemu ustalenia
terminu realizacji przedmiotu zamówienia jako 20 tygodni liczonych od dnia zawarcia umowy
w sprawie zamówienia publicznego.
Działając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający uwzględnia odwołanie
w
zakresie zarzutów nr: 1, 2.1, 2.3, 2.5, 2.8 i 3, w pozostałym zakresie wniesiono o oddalenie
odwołania zgodnie z uzasadnieniem wskazanym w piśmie procesowym.
Wobec spełnienia przesłanek art. 525 ust. 2 i 3 p.z.p. skład orzekający dopuścił do
udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę Comarch Healthcare S.A. Al. Jana Pawła
II 39 a, 31-
864 Kraków, zgłaszającego przystąpienie po stronie zamawiającego.
Krajowa Izba Odwo
ławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznaniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym
w sprawie materiałem procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk złożonych
ustnie do protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 p.z.p.
i podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517
p.z.p. Izba stwierdziła również, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek o których mowa w art. 528 p.z.p., których stwierdzenie
skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum sprawy. Ponadto,
w ocenie składu orzekającego odwołujący wykazał, że posiada legitymację materialną do
wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 p.z.p.
Z
godnie z oświadczeniem zamawiającego złożonym w odpowiedzi na odwołanie
zostało ono częściowo uwzględnione, zatem w tym zakresie Izba umorzyła postępowanie
odwoławcze, co znalazło odzwierciedlenie w pkt 1 tenoru sentencji wyroku. Odwołujący
podnosił, że dla zarzutów nr 2.5 i 2.8 uwzględnienie jest jedynie formalne, ponieważ nie
spełnia żądania strony, więc trudno mówić o faktycznym uwzględnieniu tych zarzutów.
Skład orzekający zauważa, że zgodnie z art. 522 ust. 4 p.z.p. oświadczenie
procesowe o uwzględnieniu zarzutu powoduje umorzenie postępowania odwoławczego
w
tym przedmiocie, zaś zamawiający wykonuje, powtarza lub unieważnia czynności
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu
w
zakresie uwzględnionych zarzutów. Przy tym ustawodawca nie przyznał Izbie żadnych
kompetencji do weryfikacji
oświadczenia zamawiającego, którym jest ona związana. Izba nie
ma zatem kognicji do badania
zarzucanej zamawiającemu rzekomej pozorności
uwzględnienia odwołania, bowiem w taką nie wyposażył jej ustawodawca. Pomijając już, że
nowe czynności, które zamawiający wykona w postępowaniu na dzień orzekania są
czynnościami czysto hipotetycznymi (ponieważ do dnia wyrokowania nie dokonano żadnej
modyfikacji dokumentacji
postępowania), to również od zmienionej SWZ odwołującemu
będzie przysługiwał środek ochrony prawnej. Kiedy już jednostka zamawiająca opublikuje
zmienioną treść dokumentacji, to odwołujący będzie mógł postawić zmawiającemu zarzuty
oparte na nowych okolicznościach, jakie zaistnieją w postępowaniu – których siłą rzeczy nie
ma w
obecnym odwołaniu i wykraczają one poza jego zakres (art. 516 ust. 1 pkt 7 i 10 w zw.
z art. 555 p.z.p.).
Izba
– po dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania,
zważając na okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu, uwzględniając art. 554 ust.
1 pkt 1 p.z.p., k
tóry stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o
udzielenie zamówienia – stwierdziła, że postawione czynnościom zamawiającego zarzuty
znajdują częściowe potwierdzenie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, więc
odwołanie zostało częściowo uwzględnione, co spowodowało nakazanie zamawiającemu
dokonania
modyfikacji dokumentacji postępowania w sposób wskazany w sentencji, zaś
oddalony został zarzut nr 2.4, jako zarzut bezzasadny.
Skład orzekający ustalił, że zgodnie z materiałem procesowym przedmiotem
zamówienia jest rozbudowa infrastruktury informatyczno-komunikacyjnej w Podlaskim
Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w Białymstoku w celu udostępnienia zasobów
cyfrowych rejestrów publicznych z zakresu medycyny pracy, szczegółowo opisana
w
załączniku nr A.1 do SWZ. (vide rozdział opis przedmiotu zamówienia pkt 2 SWZ,
podobnie
sekcja II pkt 1.4 ogłoszenia o zamówieniu). Na stronie internetowej zamawiającego
nie zamieszczono załącznika nr A.1 do SWZ, nie ma również załącznika nr 7 do SWZ
(parametry techniczne).
Na moment orzekania wykonawcom przekazano dokument pt. s
zczegółowy opis
przedmiotu zamówienia – wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne systemu (dalej jako
„OPZ”), który w pkt 1 wstęp stanowi, że w niniejszym załączniku do SWZ zamawiający
zawarł wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne jakie musi spełnić system stanowiący
przedmiot dostawy i wdrożenia, budowany w oparciu o infrastrukturę sprzętową
wy
specyfikowaną w załączniku nr A.3 do SWZ. Izba ustaliła, że na stronie internetowej
zamawiający nie opublikował załącznika nr A.3, nie został on przekazany wykonawcom.
W
OPZ na str. 4 pkt 4 wskazano, że szczegółowy opis integracji z platformą regionalną
zn
ajduje
się
w
załączonym
pliku
SWD_131129_PSIEZ_110925_JSO_01,
SWD_EDM_131202_PSIEZ_130631_DKO_01_Z02 -
załącznik 2 (specyfikacja formatów
danych) oraz na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego,
gdzie podano link.
Izba ustaliła, że również nie zapewniono wykonawcom dostępu do tego
pliku
, został on dołączony dopiero do odpowiedzi na odwołanie.
Ponadto, zgodnie z
pkt 5 rozdziału opis przedmiotu zamówienia SWZ wykonawca jest
zobowiązany zrealizować zamówienie na zasadach i warunkach opisanych w SWZ oraz we
wzorze umowy stanowiącym załącznik nr 3 do SWZ. Załącznik nr 3 – projekt umowy, został
zamieszczony na stronie internetowej zamawiającego.
Dalej Izba ustaliła, że zakwestionowane przez odwołującego postanowienia
dokumentacji pos
tępowania zostały w sposób prawidłowy opisany w treści odwołania, co
również nie było kwestionowane przez żadną ze stron. Odwołujący postawił zamawiającemu
zarzuty bazując na brzmieniu dokumentacji upublicznionej na stronie internetowej
zamawiającego, której treść do dnia wydania wyroku nie uległa zmianie, nie było żadnej
modyfikacji SWZ. Brak opublikowania
prawidłowych załączników (nr A.1, A.3 i 7 do SWZ) był
przedmiotem zarzutu nr 1,
który został przez zamawiającego uwzględniony, zamawiający
jest zobowiązany do przekazania wykonawcom brakujących załączników lub sprostowania
ich numeracji.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 99 ust. 1 i 4 w zw. z art. 16 i art.
17 ust. 1 p.z.p.
poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny,
o
graniczający uczciwą konkurencję i zasadę równego traktowania wykonawców.
W ramach uwag ogólnych skład orzekający wskazuje, że na podstawie art. 99 ust.
1 p.z.p. p
rzedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania
i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Zatem to na zamawiającym
spoczywa ciężar sformułowania przedmiotu zamówienia w sposób określony przez
ustawodawcę, tak aby możliwe było jednoznaczne zidentyfikowanie z jakich elementów
składa się zamówienie oraz co będzie kluczowe i niezbędne do jego prawidłowej realizacji.
Treść dokumentacji postępowania winna więc być podstawą do umożliwienia wykonawcy
pełnego i rzetelnego oszacowania zakresu zamówienia, a tym samym złożenia oferty
zapewniającej właściwe wykonanie przedmiotu umowy. Nie jest to możliwe bez precyzyjnego
określenia przedmiotu zamówienia, który ma podstawowe znacznie nie tylko dla samej
możliwości złożenia oferty i późniejszej jej oceny, ale także bezpośrednio wpływa na
prawidłowe wydatkowanie środków publicznych, ponieważ każda nieprawidłowość przy
konstrukcji nakładanego na wykonawcę zobowiązania może negatywnie odbić się na ilości
złożonych ofert lub na nieuzasadnionym podwyższeniu ceny. Zamawiający powinien bowiem
pamiętać, że każde nadmierne ryzyko i każda wada SWZ będą miały swoje konsekwencje,
albo na etapie składania ofert, albo na etapie wykonywania umowy, stąd reakcja rynku na
kształt dokumentacji postępowania powinna zostać poddana krytycznej, ale i wnikliwej
analizie.
Zgodnie zaś ze stanowiskiem doktryny „Podstawowym obowiązkiem zamawiającego
jest dokonanie opisu w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, a więc taki, który zapewnia, że
wykonawcy będą w stanie, bez dokonywania dodatkowych interpretacji, stwierdzić, co jest
przedmiotem zamówienia (jakie usługi, dostawy czy roboty budowlane), oraz że wszystkie
elementy istotne dla wykonania zamówienia będą w opisie uwzględnione. (…) Wreszcie
warto podkreślić, że sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia w sposób wyczerpujący
i
jednoznaczny przekłada się na zachowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców w postępowaniu. Mając dostęp do takiej samej informacji, wykonawcy mogą
konkurować ze sobą na jednakowych zasadach. Jak wskazał TSUE w wyroku
z 10.05.2012 r., C-
368/10, Komisja Europejska v. Królestwo Niderlandów, EU:C:2012:284,
specyfikacje techniczne powinny umożliwiać oferentom jednakowy dostęp do zamówienia
i
nie mogą powodować tworzenia nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień na
konkurencję, muszą być dostatecznie precyzyjne, aby umożliwić oferentom ustalenie
przedmiotu zamówienia, a instytucjom zamawiającym udzielenie zamówienia, oraz powinny
być jasno wskazane, aby wszyscy oferenci wiedzieli, jakie wymagania określone przez
instytucje zamawiające należy spełnić”. (tak W. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, J. Jerzykowski,
M. Kittel, M. Stachowiak, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021, art.
99, LEX).
Odnoszą się natomiast do art. 99 ust. 4 p.z.p. należy zaznaczyć, że norma ta dotyczy
jednej z głównych zasad związanych z procesem formułowania przedmiotu zamówienia,
zakazującej opisywania go w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Ustawodawca zdecydował się również na wskazanie w niej przykładowego katalogu
naruszeń, jakie mogłyby wpływać na uprzywilejowanie bądź wyeliminowanie niektórych
wykonawców lub produktów. Tym niemniej, co istotne dla rozpoznawanego sporu,
posłużenie się sformułowaniem „mógłby utrudniać uczciwą konkurencję” powoduje, że na
odwołującym ciąży jedynie obowiązek uprawdopodobnienia, że opis przedmiotu zamówienia
może utrudniać uczciwą konkurencję, zaś ciężar dowiedzenia, że do takiego utrudnienia –
pomimo prawdopodobieństwa jego wystąpienia – nie doszło lub nie może dojść, przerzucony
zostaje na zamawiającego. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu,
wskazującym na wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o danym fakcie.
W
piśmiennictwie uprawdopodobnienie określane jest jako ułatwione postępowanie
do
wodowe zmierzające do uwiarygodnienia twierdzeń, środek zastępczy dowodu niedający
pewności, lecz przymiot wiarygodności. Norma ta zatem nie wymaga pełnego udowodnienia
utrudnienia uczciwej konkurencji,
a za wystarczające należy uznać wykazanie realnego
pr
awdopodobieństwa takiego utrudnienia. Przy czym prawdopodobieństwo niedozwolonego
ograniczenia uczciwej konkurencji
w postępowaniu staje się realne, kiedy wadliwa treść
dokumentacji postępowania w sposób nieuprawniony faworyzuje jedne podmioty,
dyskryminuj
ąc innych wykonawców. Nie musi to być zawsze dyskryminacja bezpośrednia,
ponieważ również pośrednio można utrudnić uczciwą konkurencję, przykładowo, kiedy
uniemożliwia się przystąpienie wykonawcy do przetargu, ponieważ SWZ nie pozwalała na
jednoznaczne ustalenie zakresu
zamówienia, czy nie zawiera informacji niezbędnych do
złożenia oferty, które posiada jedynie wykonawca wcześniej realizujący zamówienie na rzecz
zamawiającego, posiadający wiedzę wykraczającą poza treść wadliwej SWZ.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanego sporu Izba wskazuje co
następuje. Z treści SWZ wynika, że zamawiający posiada już określoną infrastrukturę, zaś
zadaniem
wykonawcy będzie rozbudowa i dodanie wymaganych funkcjonalności do
istniejącego systemu. Odwołujący zarzucił zamawiającemu, że ukształtowanie dokumentacji
postępowania uniemożliwia złożenie oferty innym wykonawcom, niż dostawca obecnego
systemu zamawiającego. Wymagania są niejednoznaczne, niespójne i utrudniają uczciwą
konkurencję, wobec czego żądano uzupełnienia dokumentacji o wskazane w odwołaniu
informacje lub dopuszczenie wymiany systemu na nowy.
W przedmiocie zarzutu nr 2.2
odwołujący podnosił, że sposób redakcji wymagania ze
str. 4 OPZ pkt 4 założenia dla architektury logicznej systemu, gdzie wskazano, że
„Przedmiotem zamówienia jest rozbudowa istniejącego systemu informatycznego PWOMP
o e-
Usługi i Rejestry oraz dostarczenie funkcjonalności potrzebnej do funkcjonowania wyżej
wymienionych, w taki sposób, aby całość systemu informatycznego, który będzie
fu
nkcjonował w Podlaskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy po zakończeniu prac
odzwierciedlał funkcjonalność opisaną w tym załączniku”, powoduje brak możliwości
określenia wymaganego zakresu wdrożenia, a tym samym identyfikacji zakresu przedmiotu
zamówienia. Ponadto, zamawiający od str. 5 do 24 OPZ opisuje wymagania dotyczące
obecnie posiadanego systemu, które są połączeniem wymagań e-usług i rejestrów
z wymaganiami
dla ogólnego systemu służącego do obsługi placówki medycznej (Hospital
Information System, da
lej także jako „HIS"), więc każdy inny wykonawca, oprócz dostawcy
obecnego systemu, nie jest w
stanie ustalić jaki zakres prac należy wykonać (nie posiada
wiedzy w jakim stanie znajduje się obecny system zamawiającego, jaki ma zakres
funkcjonalny, w jakim stopniu
spełnia docelowe wymagania, a co należy dostosować, nie
wiadomo nawet kto jest jego producentem, itd.).
Izba stwierdziła, że znalazło potwierdzenie w materiale procesowym zarzucane
zamawiającemu naruszenie, ponieważ w dokumentacji postępowania brak jest dookreślenia
konkretnego i precyzyjnego
zakresu usługi, którą ma wykonać wykonawca, tj. na kanwie
SWZ nie jest możliwe jednoznaczne ustalenie zakresu świadczenia będącego przedmiotem
zamówienia, co uniemożliwia właściwe ustalenie tego, co należy wycenić w ofercie.
Zamawiający, który jest zobowiązany do ukształtowania opisu przedmiotu zamówienia
w
sposób określony w art. 99 ust. 1 p.z.p. – omówiony przez skład orzekający we
wcześniejszej części uzasadnienia – nie podjął nawet próby, aby na podstawie treści
dokumentacji wy
kazać, że rzeczywiście zamówienie dotyczy wdrożenia systemu e-usług
i
rejestrów o ściśle określonym, wskazanym w SWZ zakresie funkcjonalności. Zamawiający
nie podjął się wykazania, że jego SWZ ma charakter jednoznaczny i wyczerpujący, a za taką
nie może zostać uznana dokumentacja, która w istocie nawet klarownie nie rozdziela i nie
wskazuje na funkcjonalności, które posiada obecny system i te, które należy wykonać
w
ramach przyszłej umowy, co spowodowało uwzględnienie zarzutu i żądania odwołującego.
Dalej odwołujący podnosił, iż rozbudowa istniejącego systemu informatycznego
nieodłączenie wiąże się z zagadnieniem integracji systemu starego z nowym, zaś
zamawiający nie udostępnił danych niezbędnych do jej wykonania. Brak jest opisu i nazwy
systemu, opisu interfejsów komunikacyjnych w nim istniejących, opisu struktur baz danych
wykorzystywanych przez system, opisu pól i tabel oraz wzajemnych powiązań między nimi.
Zamawiający powinien podać pełen interfejs integracyjny do używanego przez siebie
systemu, bowiem w
ykonanie integracji pomiędzy systemem HIS jednego producenta, a e-
u
sługami innego producenta może być odpowiednio wycenione pod warunkiem, że
wykonawca otrzyma z odpowiednim wyprzedzeniem informacje, takie jak:
sposób
i organizacja prze
kazywania danych, formaty przekazywanych komunikatów, zbiory danych
wykorzystywane w celu wymiany danych, ich struktura wraz z pełnym opisem
merytorycznym zawartości, logika powiązań pomiędzy zbiorami danych integracyjnych
i strukturami danych systemu HIS.
Zaś obecna treść dokumentacji powoduje, że wdrożenie
e-u
sług przez podmiot inny, niż dostawca systemu HIS w praktyce graniczy
z
niemożliwością.
Z
amawiający ani nie zanegował, że wyżej wskazane dane są niezbędne do złożenia
oferty, ani nie wykazał, że obecna treść dokumentacji postępowania je uwzględnia. Nie
podjęto żadnej próby obrony treści aktualnej SWZ, w tym co istotne obecnego brzmienia
OPZ.
Zamiast powyższego zamawiający wskazał, że zgodnie z żądaniem uwzględnionego
przez niego zarzutu nr 1 opublikuj
e załącznik nr A.1, w którym zostaną szczegółowo opisane
zakresy realizacji przedmiotu zamówienia, a także dołączył do odpowiedzi na odwołanie
specyfikację wymiany danych w ramach Podlaskiego Systemu Informacyjnego e-Zdrowie, co
zostanie opublikowane jako element dokumentacji przetargowej (str. 3 i nast. odpowiedzi na
odwołanie). Pomijając już, że zamawiający nie wykazał, iż rzeczona specyfikacja
przedstawia dane
pozwalające na integrację przedmiotu zamówienia e-usług i rejestrów
z systemem HIS obecnie posi
adanym przez zamawiającego, co podważał odwołujący, to na
dzień orzekania nie została ona dołączona do wiążącej treści dokumentacji postępowania.
Jak wcześniej wspomniano zamawiający nie dokonał żadnej modyfikacji SWZ
i
wykonawców, zamawiającego oraz Krajową Izbę Odwoławczą wiąże brzmienie
dokumentacji opublikowanej przez zamawiającego, i to w jej ramach jest weryfikowane czy
doszło do naruszenia prawa przez jednostkę zamawiajacą, ponieważ na dzień orzekania
podstawą do złożenia oferty jest jedynie to, co zamawiający upublicznił na swojej stronie
internetowej.
N
ie tylko nie przedstawiono żadnych argumentów przemawiających za obroną
obecnej wersji dokumentacji postępowania, a zapowiedziano jej uzupełnienie, co jak trafnie
wskazał odwołujący potwierdza, że obecnie wiążąca treść dokumentacji nie pozwala na
prawidłowe złożenie oferty.
Tym samym, oceniając omawiany zarzut odwołania należało
uwzględnić okoliczności w ten sposób przyznane i potwierdzone przez zamawiającego.
Nie
dziwi
również, iż wykonawca podtrzymał zarzut, skoro na chwilę orzekania przedmiotem
zaskarżenia jest dokumentacja w aktualnym na dzień wyrokowania kształcie, gdzie ofertę
może złożyć jedynie podmiot, który wdrożył obecny system, zaś zamawiający nie wykazał
okoliczności przeciwnej.
W konsekwen
cji powyższego skład orzekający stwierdził, że opis przedmiotu
zamówienia nie uwzględnia wszystkich wymagań i okoliczności mających wpływ na
sporządzenie oferty. Brak wyczerpującego i prawidłowego ukształtowania dokumentacji
postępowania powoduje, iż na jej podstawie nie jest możliwe należyte wycenienie
i przygotowanie oferty
. Ponadto stwierdzone nieprawidłowości, powodujące naruszenie
przez zamawiającego art. 99 ust. 1 p.z.p., uniemożliwiają złożenie oferty w postępowaniu
innym wykonawcom
niż obecny dostawca systemu, co powoduje naruszenie art. 99 ust.
p.z.p., ponieważ aktualna SWZ w sposób nieuprawniony faworyzuje podmioty, które mają
pełną wiedzę o systemie, której nie udostępniono w ramach dokumentacji postępowania, co
eliminuje
możliwość zrealizowania zamówienia przez innych wykonawców. Izba zatem
podzieliła stanowisko odwołującego i nakazała zamawiającemu modyfikację dokumentacji
zgodnie z żądaniem wykonawcy, co przywraca możliwość konkurowania w przetargu na
zasadach równego traktowania i uczciwej konkurencji, zaś zamawiający nie wykazał, że
wcześniejsze brzmienie SWZ taki stan zapewniało.
Skład orzekający uwzględnił również zarzuty dotyczące punktu 2.6 i 2.7 z odwołania,
gdzie odwołujący żądał usunięcia wymagania nr 56 (zarzut nr 2.6) i wymagania nr 58 (zarzut
nr 2.7), oba ze str. 11 OPZ z tabeli dotyczącej wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych
– wymagania integracji z PSIEZ (Podlaskim Systemem Informacyjnym e-Zdrowie).
W zakresie zarzutu nr 2.6 odwołujący podniósł, że zamawiający oczekuje integracji
systemu z Podlaskim Systemem Informacyjnym e-Zdrowie w zakresie wskazanych platform
zewnętrznych, kiedy przedmiotem zamówienia jest rozbudowa posiadanego przez
z
amawiającego systemu o e-usługi i rejestry. Zamawiający nie wskazuje, które elementy
dostarczone w ramach p
ostępowania mają być zintegrowane ze wskazanymi elementami
portalu regionalnego e-zdrowie
i dotycząc one, nie tyle rozbudowy zamawianej w ramach
postępowania, co systemu HIS obecnie wykorzystywanego przez zamawiającego. Zatem
wymaga się, aby wykonawca, który nie dostarczył systemu HIS (nie zna go, nie wie nawet co
to za system) w ramach postępowania na rozbudowę systemu o e-usługi i rejestry wykonał
jeszcze jego
integrację ze wskazanymi w postanowieniu 56 ze str. 11 OPZ regionalnymi
platfor
mami. Taki wymóg (poza tym, że nie jest związany z systemami e-usługi i rejestry) jest
możliwy do spełnienia tylko przez dostawcę systemu HIS używanego przez zamawiającego.
Natomiast zamawiający odniósł się do dokumentu specyfikacji wymiany danych
w ramach PSIEZ
dołączonego do odwołania podnosząc, że opisuje ona w sposób
wystarczający możliwości integracyjne posiadanego systemu, więc bez większych przeszkód
można przeprowadzić stosowną integrację. Jak również dodano, że zastosowanie do niej
znajdą bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, w tym art. 75 ust. 2 ustawy i jeżeli wykonawca nie ma kodów źródłowych, to
może o nie wystąpić do producentów oprogramowania, więc w ocenie zamawiającego
nieprawdą jest, że wykonanie przedmiotu zamówienia jest możliwe jedynie przez aktualnego
dostawcę systemu HIS.
Izba stwierdziła, że po raz kolejny, zamiast odnieść się do wiążącej treści
dokumentacji postępowania, zamawiający wskazuje na niewłączony do niej dokument, co
potwierdza, że zaskarżona SWZ jest nieprawidłowa, ponieważ na jej kanwie nie ma
możliwości złożenia ważnej oferty, co powoduje potwierdzenie zarzucanego zamawiającemu
naruszenia prawa. Ponadto rację ma odwołujący, że każdy inny wykonawca, niż dostawca
obecnego systemu,
nie tylko nie ma wiedzy wskazanej w SWZ w jaki sposób ma dokonać
integracji, a tym samym spełnić wymaganie pkt 56 str. 11 OPZ, ale nie jest w stanie wykonać
spornego zakresu zamówienia. Zamawiający doprowadził do uprzywilejowania obecnych
producentów nie pozyskując żadnych uprawnień, oprócz uprawnienia do korzystania
z systemu
– por. karta licencji Comarch Polska S.A. w Warszawie pkt 6 ppkt 3 ze str.
odpowiedzi na odwołanie (zamawiający nie posiada np. kodów źródłowych produktów)
i
usiłuje przerzucić na wykonawcę ryzyko związanie z wadliwym opisem przedmiotu
zamówienia.
W przedmiocie zarzutu nr 2.7 odwołujący wskazał, podobnie jak w zakresie zarzutu nr
2.6, iż wymaganie z pkt 58 str. 11 OPZ nie dotyczy przedmiotu postępowania i również
w
tym przypadku może je wykonać wyłącznie dostawca obecnego systemu.
Skład orzekający podzielił stanowisko odwołującego, ponieważ potwierdziło się
w
materiale procesowym, że dokumentacja postępowania uniemożliwia zrealizowanie tego
wymagania, integracja obecnego systemu z pl
atformami zewnętrznymi nie jest możliwa na
gruncie wiążącego SWZ. Zamawiający po raz kolejny nie zdecydował się na wskazanie
treści dokumentacji, która mogłaby pozwolić na wypełnienie tego wymogu, odnosząc się do
specyfikacji wymiany danych dołączonej do odwołania, która nie jest elementem
upublicznionej dokumentacji postępowania. Zatem trudno uznać, aby zamawiający dopełnił
obowiązku prawidłowego i konkurencyjnego ukształtowania warunków przetargu, poprzez
opisanie
opisał przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący
z
uwzględnieniem wszystkich wymagań i okoliczności mających wpływ na sporządzenie
oferty.
Zapowiedź publikacji zmiany obecnej SWZ, poprzez konieczność udostępnienia
dodatkowego dokumentu specyfikacji wymiany danych, powoduje przyzn
anie, że jej obecny
kształt nie pozwala na prawidłowe złożenie oferty.
Mając na uwadze powyższe w ocenie Izby potwierdziło się naruszenie przez
zamawiającego art. 99 ust. 1 i 4 w zw. z art. 16 pkt 1 p.z.p., zatem skład orzekający
uwzględnił zarzuty nr 2.6 i 2.7 odwołania i nakazał zamawiającemu usunięcie pkt 56 i 58 ze
str. 11 OPZ lub wydzielenie tych wymogów do osobnych części postępowania.
Na marginesie Izba
wskazuje, że nie byłoby zasadnym uwzględnienie żądania
alternatywnego odwołującego dotyczącego dopuszczenia wymiany całego systemu na nowy.
Po pierwsze, zamówienie jest dofinansowane z funduszy unijnych w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 2020 (wniosek numer
RPO.08.01.00-20-0018/19) oraz umowy zawartej z RPO z dnia 28 listopada 2019 o numerze
UDA-RPPD.08.01.00-20-0018/19-00
. Zamawiający uzyskał dofinansowanie na rozbudowę
systemu o wymagane moduły, a nie na jego wymianę. Po drugie, Izba podziela stanowisko
zamawiającego, iż dopuszczenie wymiany całego systemu byłoby nieefektywne
i
nieracjonalne, a całkowicie wystarczające, dla przywrócenia konkurowania w postępowaniu
spełniającego zasady naczelnie wskazane w art. 16 p.z.p., jest podanie danych do integracji,
których żądał wykonawca oraz usunięcie pkt 56 i 58 ze str. 11 OPZ lub ich wydzielenie do
oddzielnych części postępowania.
Izba oddaliła natomiast zarzut nr 2.4 odwołania dotyczący wymagania nr 11 ze str.
11 OPZ.
Odwołujący podniósł, że obok wymaganej przez zamawiającego architektury
trójwarstwowej powszechny jest fakt stosowania systemów klasy HIS w architekturze
dwuwarstwowej, w
której aplikacja jest zainstalowana bezpośrednio na komputerze
użytkownika i docelowo spełnia również warstwę biznesową. Jeśli zamawiający obawia się,
że aplikacja w architekturze dwuwarstwowej będzie działać zbyt wolno na stacji użytkownika,
to należy przypomnieć, że system w architekturze dwuwarstwowej może być wyświetlany za
pomocą serwerów terminalowych, bez obciążeń dla stacji użytkownika (np. przeglądarka lub
dedykowana aplikacja). Ponadto,
w opinii odwołującego wymóg architektury trójwarstwowej
jest zasadny jedynie dla e-
usług świadczonych drogą elektroniczną, w szczególności, gdy
odbiorcami są użytkownicy spoza organizacji zamawiającego. A z punktu widzenia realizacji
proces
ów i celów biznesowych narzucenie technologii nie jest zasadne i ogranicza
konkurencyjność, zaś dla użytkownika nie ma znaczenia czy pracuje na architekturze
trójwarstwowej, czy dwuwarstwowej.
Skład orzekający stwierdził, że stanowisko odwołującego nie tyle dotyczy naruszenia
prawa przez jednostkę zamawiającą, a ma charakter życzeniowy. Odwołujący w zasadzie
nie
wskazał na naruszenie norm p.z.p., a próbował zastąpić zamawiającego w formułowaniu
jego potrzeb, czyli
opisu przedmiotu zamówienia. Argumentacja wykonawcy dotyczy
alternatywnego określenia wymagań SWZ, a nie naruszenia w zakresie wadliwej lub
dyskryminującej treści dokumentacji postępowania. Odwołujący nie wyjaśnił w jaki sposób
wymóg wprowadzony przez zamawiającego ogranicza konkurencję i jakie inne obiektywne
okoliczności, poza subiektywnym stwierdzeniem odwołującego, miałby uzasadniać
omawiany zarzut.
Szczególnie, że zamawiający racjonalnie i logicznie uzasadnił, iż obecnie
system jest w technologii trójwarstwowej, zatem i rozbudowa winna być w tożsamej
architekturze, która ma wyższy standard, jest szybsza i prostsza, niż architektura
dwuwarstwow
a, jak również jest lepsza dla konieczności wykonywaniu pracy zdalnej, co jest
istotne w związku z epidemią koronawirusa. Jest również wiele podmiotów oferujących
rozwiązania w technologii trójwarstwowej, więc wymóg nie narusza uczciwej konkurencji.
Uwzględniając powyższe zarzut nr 2.4, z powodu braku wykazania naruszenia prawa
przez zamawiającego, jako zarzut bezzasadny został przez skład orzekający oddalony.
Ponadto, Izba włączyła w poczet materiału dowodowego złożone przez odwołującego
odwołanie wniesione przez przystępującego w postępowaniu prowadzonym przez
Samodzielny Publiczny ZOZ w Rawie Mazowieckiej, tym niemniej dowód ten okazał się
nieprzydatny dla
ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, który dotyczy
oceny konkretnej treści dokumentacji postępowania w zakresie naruszeń wskazanych przez
odwołującego, a nie innych przetargów. Pomijając już, że rzeczone odwołanie zostało przez
przy
stępującego wycofane.
Krajowa Izba Odwoławcza częściowo uwzględniła odwołanie, bowiem wykazano, iż
w
przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej
w art. 554 ust. 1 pkt 1 p.z.p.
Stwierdzone naruszenie przepisów ustawy, poprzez
uniemożliwienie złożenia oferty odwołującemu, może mieć wpływ na wynik postępowania
o
udzielenie zamówienia publicznego.
W konsekwencji powyższego, orzeczono jak w sentencji wyroku.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania skład orzekający wydał na podstawie art.
575 p.z.p. obciążając strony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik
postępowania odwoławczego z uwzględnieniem § 7 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 i 2 w zw.
z
§ 5 pkt 1 i 2 lit. a i b rozporządzenia z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Na koszty postępowania złożył się uiszczony przez odwołującego wpis w wysokości
15 000,00 z
ł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego. Odwołujący wygrał
w części 3/4 (uwzględniono 3 zarzuty), a przegrał w części 1/4 (oddalono 1 zarzut), zatem
Izba obciążyła odwołującego kosztami w wysokości 4 650,00 zł (1/4 wpisu 3 750,00 zł i 1/4
wy
nagrodzenia pełnomocnika zamawiającego 900,00 zł), zasądzając na jego rzecz od
zamawiającego kwotę w wysokości 10 350,00 zł, zgodnie z wynikiem postępowania
odwoławczego, będącym proporcją zarzutów uwzględnionych do zarzutów oddalonych.
Przewodniczący:
…………………………