KIO 1838/21 WYROK dnia 2 sierpnia 2021 r.

Sygn. akt: KIO 1838/21 

WYROK 

z dnia 2 sierpnia 2021 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  

−   w składzie: 

Przewodniczący:      Bartosz Stankiewicz  

Protokolant:    

Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na rozprawie  w  dniu  29  lipca  2021  r.  w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  21  czerwca  2021  r.  przez  wykonawcę 

Electrotecnica  Arteche  Hermanos  S.L

.  z  siedzibą  w miejscowości Mungia przy  Derio Bidea 

28  (PZ1 

–  48100  Mungia,  Vizcaya,  Królestwo  Hiszpanii)  w  postępowaniu  prowadzonym 

przez  zam

awiającego  Polskie  Sieci  Elektroenergetyczne  S.A.  z  siedzibą  w  Konstancinie-

Jeziornie przy ul. Warszawskiej 165 (05-520 Konstancin-Jeziorna) 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  Electrotecnica  Arteche  Hermanos  S.L.  

z s

iedzibą w miejscowości Mungia i: 

zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  tego  wykonawcę  tytułem  wpisu  od 

odwołania; 

.2.  zasądza  od  wykonawcy  Electrotecnica  Arteche  Hermanos  S.L.  z  siedzibą  w 

miejscowości  Mungia  na  rzecz  zamawiającego  Polskich  Sieci  Elektroenergetycznych  S.A.  

z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie kwotę w wysokości 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące 

sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129) na niniejszy wyrok  – w terminie 14 

dni od dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………… 

Sygn. akt: KIO 1838/21 

U z a s a d n i e n i e 

Polskie  Sieci  Elektroenergetyczne  S.A.  z  siedzibą  w  Konstancinie-Jeziornie,  zwana 

dalej  „zamawiającym”,  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. 

U.  z  2019  r.,  poz.  1843,  ze  zm.)

,  zwanej  dalej:  „Pzp”,  w  celu  zawarcia  umowy  ramowej  w 

trybie  przetargu  nieograniczonego  pn.: 

Dostawa  przekładników  –  umowa  ramowa,  o 

numerze: 2020/WNP-0345, 

zwane dalej „postępowaniem”.  

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej w dniu 14 grudnia 2020 r., pod numerem 2020/S 243-602837.  

Sza

cunkowa wartość zamówienia, którego przedmiotem są dostawy, jest wyższa od 

kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.  

W  dniu  21  czerwca  2021  r.  wykonawca  Electrotecnica  Arteche  Hermanos  S.L.  z 

siedzibą  w  miejscowości  Mungia  (zwany  dalej:  „odwołującym”)  wniósł  odwołanie  wobec 

czynności zamawiającego polegającej na odrzuceniu jego oferty złożonej w postepowaniu. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:  

1)  art.  10a  ust.  5  Pzp  w  zw.  z  art.  29  ust.  1 

Rozporządzenia  Parlamentu  Europejskiego  i 

Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług 

zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych 

na rynku wewnętrznym oraz uchylające 

dyrektywę  1999/93/WE  (Dz.  U.  UE  L  257  z  28.8.2014  r.,  p.  73–114  –  zwanego  dalej 

„rozporządzeniem eIDAS”) w zw. z załącznikiem II do rozporządzenia eIDAS w zw. z art. 92 

ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, przez stwierdzenie, 

że Podpis Elektroniczny złożony pod 

formularzem ofertowym o

dwołującego nie jest podpisem kwalifikowanym, bowiem nie został 

złożony  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu  elektronicznego, 

podczas  gdy  z

amawiający  nie  wskazał,  których  konkretnie  wymagań  z  rozporządzenia 

eIDAS  nie  spełnia  Podpis  Elektroniczny,  zaś  w  ocenie  odwołującego,  podpis  ten  spełnia 

wszystkie wymagania;  

ewentualnie: 

art. 10a ust. 5 Pzp w zw. z art. 25 ust. 1 rozporządzenia eIDAS w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, 

przez 

stwierdzenie,  że  oferta  odwołującego  winna  podlegać  odrzuceniu  z  uwagi  na 

podpisanie jej 

podpisem niespełniającym wszystkich wymagań dla podpisu kwalifikowanego, 

podczas  gdy 

zgodnie  z  rozporządzeniem  eIDAS  tylko  z  tego  powodu  nie  można  odmówić 

podpisow

i  skutków  prawnych,  a  ponadto  w  SIWZ  postępowania  zamawiający  dopuścił 

podpisywanie  oświadczeń  i  dokumentów  składanych  w  postępowaniu  również 

równoważnymi do podpisu kwalifikowanego środkami. 

W 

związku z powyżej wskazanymi zarzutami odwołujący wniósł o: 

merytoryczne rozpatrzenie przez Izbą odwołania i jego uwzględnienie w całości; 

dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentacji postępowania, a także dowodów 

opisanych  szczegółowo  w  treści  odwołania  oraz  dowodów,  które  zostaną  powołane  i 

przedłożone na rozprawie; 

nakazanie  zamawiającemu  unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty  złożonej  przez 

odwołującego  w  postępowaniu  oraz  nakazanie  zamawiającemu  przeprowadzenia 

ponownego  procesu  badania  i  oceny  ofert  złożonych  w  postępowaniu,  z  uwzględnieniem 

ofe

rty odwołującego; 

ewentualnie,  w  przypadku  uwzględnienia  zarzutu  z  pkt  2  petitum  odwołania  –  nakazanie 

zamawiającemu  unieważnienia  postępowania  z  uwagi  na  fakt,  że  jest  ono  obarczone 

niemożliwą do usunięcia wadą; 

zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  kosztów  postępowania 

odwoławczego, w tym kosztów doradztwa prawnego, według norm przepisanych i zgodnie z 

fakturą przedstawioną przez odwołującego na rozprawie. 

Odwołujący  wskazał,  że  ma  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  publicznego  objętego 

postępowaniem, a w wyniku naruszenia przez zamawiającego wyżej wskazanych przepisów 

Pzp, interes odwołującego jako zainteresowanego uzyskaniem przedmiotowego zamówienia 

może  doznać  uszczerbku.  Uzasadnieniem  dla  powyższego  w  ocenie  odwołującego 

pozostawał fakt, że zgodnie z przyjętymi w postępowaniu kryteriami oceny ofert, odwołujący 

powinien zostać zaproszony do zawarcia umowy ramowej. Tym samym, odwołujący miałby 

szansę na uzyskanie zamówień i osiągnięcie zakładanych w wyniku ich realizacji zysków. 

W uzasadnien

iu zarzutu dotyczącego braku niezgodności podpisu elektronicznego z 

wymaganiami rozporządzenia eIDAS odwołujący na wstępie zauważył, że ramy prawne dla 

podpisów  elektronicznych  ustanawia  rozporządzenie  eIDAS,  które  definiuje  różne  typy 

podpisów  elektronicznych.  Zgodnie  z  art.  3  pkt  12  rozporządzenia  eIDAS  „kwalifikowany 

podpis  elektroniczny”  oznacza  zaawansowany  podpis  elektroniczny,  który  jest  składany  za 

pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego, i który opiera się 

na  kwalifikowanym  certyfikacie  podpisu  elektronicznego. 

Innymi  słowy,  aby  podpis 

elektroniczny mógł  być uznany  za  kwalifikowany  w  rozumieniu rozporządzenia eIDAS  musi 

spełniać następujące trzy warunki: 

być zaawansowanym podpisem elektronicznym; 

być  składanym  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu 

elektronicznego; 

opierać się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  w  niniejszej  sprawie  zamawiający  zakwestionował  w  stosunku  do 

Podpisu  Elektronicznego 

wyłącznie  drugą  przesłankę  wymienioną  powyżej.  Innymi  słowy, 

zamawiający  wskazał,  że  Podpis  Elektroniczny  nie  został  złożony  za  pomocą 

kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego. W tym kontekście należy 

odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  art.  29  ust.  1  rozporządzenia  eIDAS  kwalifikowane 

urządzenia  do  składania  podpisu  elektronicznego  muszą  spełniać  wymagania  określone  w 

załączniku  II  do  rozporządzenia  eIDAS.  Załącznik  II  do  rozporządzenia  eIDAS  określa,  że 

kwalifikowane  urządzenia  do  składania  podpisu  elektronicznego  zapewniają  dzięki 

właściwym środkom technicznym i proceduralnym co najmniej: 

(a) zagwarantowanie w racjonalny sposób poufności danych służących do składania podpisu 

elektronicznego użytych do złożenia podpisu elektronicznego; 

(b)  w 

praktyce  tylko  jednorazowe  wystąpienie  danych  służących  do  składania  podpisu 

elektronicznego użytych do złożenia podpisu elektronicznego;  

(c) uniemożliwienie, z racjonalną dozą pewności, pozyskania danych służących do składania 

podpisu  elektronicznego  użytych  do  złożenia  podpisu  elektronicznego  oraz  skuteczną 

ochronę  podpisu  elektronicznego  przed  sfałszowaniem  za  pomocą  aktualnie  dostępnych 

technologii; 

(d)  możliwość  skutecznej  ochrony,  przez  osobę  uprawnioną  do  składania  podpisu,  danych 

służących  do  składania  podpisu  elektronicznego  użytych  do  złożenia  podpisu 

elektronicznego, przed użyciem ich przez innych. 

Ponadto  załącznik  II  do  rozporządzenia  eIDAS  wskazuje,  że  kwalifikowane  urządzenia  do 

składania podpisu elektronicznego nie zmieniają danych, które mają być podpisane, ani nie 

uniemożliwiają  przedstawienia  tych  danych  podpisującemu  przed  złożeniem  podpisu. 

Dodatkowo dane  służące do  składania podpisu elektronicznego mogą być  generowane  lub 

zarządzane  w  imieniu  podpisującego  wyłącznie  przez  kwalifikowanego  dostawcę  usług 

zaufania,  a  kwalifikowani  dostawcy  usług  zaufania  mogą  kopiować  dane  służące  do 

składania  podpisu  elektronicznego  wyłącznie  w  celu  utworzenia  kopii  zapasowej,  pod 

określonymi warunkami. W tym kontekście odwołujący wskazał, że zamawiający nie określił, 

których  konkretnie  wymogów  wskazanych  w  załączniku  II  do  rozporządzenia  eIDAS  nie 

spełnił w jego ocenie Podpis Elektroniczny. Ograniczył się on jedynie do stwierdzenia, że nie 

został  on  złożony  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu 

elektronicznego.  W  żaden  sposób  nie  odniósł  się  natomiast  do  tego,  których  parametrów 

technicznych wskazanych w załączniku II (warunkujących uznanie urządzenia do składania 

podpisu  za  kwalifikowane  urządzenie  do  składania  podpisu)  nie  spełnia  Podpis 

Elektroniczny. 

Odwołujący  ze  swojej  strony  zwrócił  uwagę,  że  Podpis  Elektroniczny  został  wydany  przez 

FNMT, 

które  znajduje  się  na  liście  kwalifikowanych  dostawców  usług  zaufania,  

uprawnionych 

do 

wydawania 

kwalifikowanych 

podpisów 

elektronicznych 

https://webgate.ec.europa.eu/tlbrowser/#/tl/ES

),  w  tym  również  kwalifikowanych  urządzeń 

do składania podpisów elektronicznych. Jednocześnie podkreślił, że FNMT nie jest prywatną 

firmą, a organizmem wchodzącym w skład rządu Królestwa Hiszpanii (odpowiednik polskiej 

Mennicy).  Co  za  tym  idzie, 

automatycznie  jego  rozwiązania  są  aprobowane  przez  rząd  i 

zapewniają  najwyższy  poziom  bezpieczeństwa.  Ponadto,  Podpis  Elektroniczny  jest 

najbardziej  zaawansowanym  technicznie  podpisem  wydawanym  przez  FNMT. 

Należy 

wskazać, że  podpisy  elektroniczne  wydawane i obsługiwane  przez  FNMT,  takie jak  Podpis 

Elektroniczny, są prawnie uznawane za ważne i skuteczne we wszystkich postępowaniach, 

w tym urzędowych, w Hiszpanii. 

Niejasne  było  dla  odwołującego  z  jakiego  względu  zamawiający  przyjął,  że  urządzenie  do 

składania  Podpisu  Elektronicznego  wydane  przez  FNMT  nie  spełnia  wymogów  do  uznania 

go  za 

kwalifikowane  w  rozumieniu  rozporządzenia  eIDAS.  Odwołujący  wskazał,  że  Podpis 

Elektroniczny  jest  składany  przy  pomocy  wyłącznie  oprogramowania  –  nie  istnieje  żadne 

fizyczne urządzenie (np. pendrive), które byłoby wymagane do jego obsługi. Tymczasem, jak 

wskazano w motywie 55 do rozporządzenia eIDAS,  innowacyjne rozwiązania i usługi, takie 

jak  mobilny  podpis  i  podpisywanie  w  chmurze,  polegają  na  technicznych  i  organizacyjnych 

rozwiązaniach, jakimi są kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego, w 

odniesieniu do których mogą jeszcze nie być dostępne normy bezpieczeństwa lub pierwsza 

certyfikacja  bezpieczeństwa  informatycznego  jeszcze  trwa.  Również  więc  unijny 

prawodawca  dostrzegł  pewne  luki  w  zakresie  certyfikacji  bezpieczeństwa  informatycznego 

takich urządzeń. Ponownie więc, niejasne jest jakimi parametrami kierował się zamawiający 

uznając, że urządzenie, które wykorzystano do złożenia Podpisu Elektronicznego nie spełnia 

wymagań  rozporządzenia  eIDAS.  Dodatkowo  odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  w 

ramach  postępowania  dokonywał  innych  czynności  m.in.  8  kwietnia  2021  r.  wezwał 

odwołującego  do  uzupełnienia  dokumentów.  W  niniejszym  piśmie  zamawiający  odniósł  się 

do  umocowania,  do  podpisania  oferty,  pana  T.S.

,  wzywając  o uzupełnienie dokumentacji  o 

tłumaczenia  na  język  polski  dokumentu  rejestrowego  dla  odwołującego,  w  celu  weryfikacji 

prawidłowości  pełnomocnictwa  dla  osoby  podpisującej  ofertę.  Zamawiający  więc  musiał 

zweryfikować ofertę i widział Podpis Elektroniczny złożony pod ofertą, ale nie odniósł się w 

żaden  sposób  do  jego  prawidłowości.  Odwołujący  uznał,  że  na  dzień  8 kwietnia  2021  r.  tj. 

skierowania wezwania do odwołującego, zamawiający uznawał, że Podpis Elektroniczny jest 

prawidłowy.  W  przeciwnym  wypadku  zamawiający  nie  wzywałby  o  uzupełnienie 

dokumentów,  gdyby  uznawał,  że  oferta  podlega  odrzuceniu.  Kluczowa  w  ocenie 

odwołującego  była  przy  tym  kwestia,  że  ważność  podpisu  badana  jest  na  dzień  złożenia 

oferty.  W  przedmiotowym 

przypadku  zamawiający  wskazał,  że  Podpis  Elektroniczny  jest 

wadliwy dopiero 11 czerwca 2021 

r. tj. w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty. Odwołujący był 

przekonany,  że  podpis  jest  prawidłowy,  bowiem  zamawiający  nie  odnosił  się  do  niniejszej 

kwestii na wcześniejszych etapach postępowania. 

Podsumowując  odwołujący  stwierdził,  że  nie  istnieją  powody,  żeby  uznać  Podpis 

Elektroniczny 

za  niespełniający  wymogów  podpisu  kwalifikowanego  w  rozumieniu 

rozporządzenia eIDAS. Z całą pewnością zaś, takie powody nie zostały wskazane w decyzji 

o odrzuceniu oferty o

dwołującego złożonej w postępowaniu, mimo że zgodnie z art. 92 ust. 1 

Pzp, zamawiający był zobowiązany je wskazać. 

Jeśli chodzi o uzasadnienie zarzutu dotyczącego nieprecyzyjnych postanowień SIWZ 

dotyczących podpisu elektronicznego odwołujący wskazał, że nawet gdyby uznać, że Podpis 

Elektroniczny  nie  spełniał  wymagań  rozporządzenia  eIDAS  (z  czym  odwołujący  się  nie 

zgodził),  to  i  tak  sankcję  odrzucenia  oferty  odwołującego  należałoby  uznać  w  zaistniałym 

stanie  faktycznym  za  nieproporcjonalną.  W  tym  kontekście  odwołujący  po  raz  kolejny 

podkreślił,  że  problematyka  dotycząca  podpisów  elektronicznych  nie  jest  regulowana  w 

polskim  ustawodawstwie,  lecz  w  rozporządzeniu  eIDAS.  Ten  akt  prawny  winien  zaś  być 

bezpośrednio  stosowany  przez  wszystkie  kraje  członkowskie  Unii  Europejskiej  (zgodnie  z 

art.  288  akapit  2  Traktatu  o  Funkcjonowaniu  Unii  Europejskiej, 

Rozporządzenie  ma  zasięg 

ogólny.  Wiąże  w  całości  i  jest  bezpośrednio  stosowane  we  wszystkich  Państwach 

Członkowskich), a ponadto, co istotne – hierarchicznie przeważa nad polskimi ustawami. Co 

za tym idzie, należy zwrócić uwagę na art. 25 ust. 1 rozporządzenia eIDAS, zgodnie z którym 

podpisowi  elektronicznemu  nie można  odmówić  skutku  prawnego  ani  dopuszczalności jako 

dowodu  w  postępowaniu  sądowym  wyłącznie  z  tego  powodu,  że  podpis  ten  ma  postać 

elektroniczną  lub  że  nie  spełnia  wymogów  dla  kwalifikowanych  podpisów  elektronicznych. 

Tymczasem,  dokładnie  to  uczynił  zamawiający  w  postępowaniu,  uznając  że  skoro  podpis, 

którym  posłużył  się  odwołujący  ma  nie  spełniać  wymogów  dla  kwalifikowanych  podpisów 

elektronicznych,  to  automatycznie  należy  uznać  ofertę  odwołującego  za  nieistniejącą 

(odmówić  podpisowi  elektronicznemu  skutku  prawnego).  W  ocenie  odwołującego,  takie 

działanie  nie  jest  zasadne  w  świetle  bezpośrednio  obowiązującego  w  Polsce  art.  25  ust.  1 

rozporządzenia eIDAS, hierarchicznie przewyższającego art. 10a ust. 5 Pzp. 

Ponadto, odwołujący podniósł, że użycie takiego, a nie innego podpisu elektronicznego było 

w jego ocenie w pełni uzasadnione w świetle zapisów SIWZ obowiązującej w postępowaniu. 

W tym kontekście, odwołujący zwrócił uwagę na postanowienia specyfikacji, odnoszące się 

nie  tylko  do  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego,  ale  też  do  równoważnego  do  niego 

środka  –  bez  sprecyzowania  jednak  na  czym  owa  równoważność  miałaby  polegać  (np. 

rozdział  XII  ust.  1  i  2  SIWZ).  Odwołujący  wyjaśnił,  że  to  w  oparciu  o  powyższe  zapisy 

specyfikacji przyjął, nie mając podstaw do powzięcia żadnych wątpliwości w tym zakresie, że 

posiadany  przez  niego  Podpis  Elektroniczny  będzie  w  pełni  wystarczający  na  potrzeby 

złożenia oferty  w  postępowaniu.  Przekonanie to było tym  bardziej  uzasadnione,  biorąc  pod 

uwagę,  że  odwołujący  już  wcześniej  składał  oferty  w  postępowaniach  o  udzielenie 

zamówienia publicznego prowadzonych przez zamawiającego, podpisując je takimi samymi 

podpisami  elektronicznymi  wydanymi  przez  FNMT. 

Były  one  akceptowane  przez 

z

amawiającego bez żadnych zastrzeżeń. I tak, odwołujący zwrócił uwagę na postępowanie o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Zakup  i  dostawa  przekładników  na  rezerwę 

magazynową, nr referencyjny 2018/WNP-0322, w którym zamawiający sformułował tożsame 

zapisy  dotyczące  podpisu  elektronicznego  co  w  niniejszym  postępowaniu.  W  oparciu  o  nie 

z

amawiający nie tylko nie odrzucił oferty odwołującego (podpisanej podpisem elektronicznym 

wydanym  przez  FNMT

),  ale  wręcz  udzielił  mu  zamówienia  i  zawarł  z  nim  umowę  o 

zamówienie  publiczne.  Ponadto,  odwołujący  wspomniał  także  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  pn.  Zakup  i  dostawa  przekładników  na  rezerwę  magazynową,  nr 

referencyjny  2020/WNP-

0273.  W  tym  przypadku  zaistniała  tożsama  sytuacja,  zamawiający 

nie  odrzucił  oferty  odwołującego  (podpisanej  podpisem  elektronicznym  wydanym  przez 

FNMT), ponadto uznał jego ofertę za najkorzystniejszą oraz udzielił mu zamówienia. 

W  kontekście  powyższego  odwołujący  zauważył,  że  zamawiający  w  żaden  sposób  nie 

odniósł się w sformułowanej definicji do treści rozporządzenia eIDAS, w tym w szczególności 

do 

wymagań  dotyczących  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu 

elektronicznego

. Wręcz przeciwnie, zamawiający dopuścił podpisy elektroniczne, które winny 

spełniać wyłącznie dwa następujące wymagania: 

być  wydane  przez  dostawcę  kwalifikowanej  usługi  zaufania  będącego  podmiotem 

świadczącym usługi certyfikacji – jak zostało wykazane powyżej, FNMT posiada taki status; 

spełniać  wymogi  bezpieczeństwa  określone  w  ustawie  o  usługach  zaufania  oraz 

identyfikacji elektronicznej - 

jak zostało wykazane powyżej, podpisy elektroniczne wydawane 

przez FNMT spełniają te wymagania. 

Następnie  odwołujący  ponownie  przywołał  zapisy  SIWZ  obowiązującej  w  postępowaniu, 

traktujące  o  równoważnych  środkach.  W  rozdziale  XII  pkt  2  SIWZ  zamawiający  ponownie 

odniósł  się  bowiem  do  ustawy  o  usługach  zaufania  oraz  identyfikacji  elektronicznej.  Skoro 

więc  przy  analogicznych  zapisach  specyfikacji  podpisy  wydawane  przez  FNMT  były 

akceptowane  przez  zamawiającego  bez  przeszkód,  to  odwołujący  nie  miał  powodu,  aby 

sądzić, że w istocie nie spełniają one wymagań. 

W  świetle  powyższego  odwołujący  zaznaczył,  że  w  orzecznictwie  nie  tylko  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  i  sądów  powszechnych,  ale  także  Sądu  Najwyższego  jednoznacznie 

funkcjonuje zasada, zgodnie 

z którą wszelkie wątpliwości w specyfikacji należy interpretować 

na korzyść wykonawcy. 

W zaistniałym stanie faktycznym – zdaniem odwołującego – oznaczało to tyle, że skoro (i) w 

specyfikacji  postępowania  zostały  sformułowane  nieprecyzyjne  zapisy  dotyczące  podpisu 

elektronicznego,  a  jednocześnie  (ii)  zamawiający  w  świetle  art.  10a  ust.  5  Pzp  nie  może 

zaakceptować  ofert  podpisanych  innym  podpisem  niż  kwalifikowany  podpis  elektroniczny, 

koniecznością staje się unieważnienie postępowania. Zgodnie bowiem z art. 93 ust. 1 pkt 7 

Pzp postępowanie podlega unieważnieniu w sytuacji, w której postępowanie obarczone jest 

niemożliwą  do  usunięcia  wadą  uniemożliwiającą  zawarcie  niepodlegającej  unieważnieniu 

umowy w sprawie zamówienia publicznego (a tak jest w niniejszej sprawie). 

Zamawiający w dniu 20 lipca 2021 r. złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie, w 

której  wniósł  o  oddalenie  odwołania.  W  odpowiedzi  na  odwołanie  odwołujący  zawarł 

argumentację dla powyższego wniosku. 

Na podstawie dokument

acji przedmiotowego postępowania, złożonych dowodów oraz 

biorąc pod uwagę stanowiska stron i uczestnika postępowania, Izba ustaliła i zważyła, 

co następuje: 

Zgodnie  z  treścią  art.  92  ust.  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Przepisy 

wprowadzające  ustawę  –  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.U.  z  2019  poz.  2020),  do 

postępowań  odwoławczych  oraz  postępowań  toczących  się  wskutek  wniesienia  skargi  do 

sądu, o których mowa w ustawie uchylanej w art. 89, wszczętych po dniu 31 grudnia 2020 r., 

dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed dniem 1 stycznia 2021 

r., stosuje si

ę przepisy ustawy, o której mowa w art. 1. Mając na uwadze powyższe, Izba do 

postępowania odwoławczego w przedmiotowej sprawie zastosowała przepisy ustawy z dnia 

11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129), zwanej 

da

lej  nadal: „nPzp”,  ponieważ zostało ono  wszczęte  przez wniesienie odwołania w  dniu  21 

czerwca 2021 r., czyli po dniu 31 grudnia 2020 r.  

Izba  uznała,  że  odwołujący,  którego  oferta  mogłaby  zostać  wybrana  jako 

najkorzystniejsza w przypadku potwierdzenia się wszystkich zarzutów odwołania wykazał, że 

posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia 

przez  zamawiającego  przepisów  ustawy,  czym  wypełnił  materialnoprawne  przesłanki 

dopuszczalności  odwołania,  o których  mowa  w  art.  505  ust.  1  nPzp.  Ponadto  Izba 

stwierdziła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania  na  podstawie art.  528  nPzp  i  skierowała  odwołanie  na  rozprawę  w  zakresie 

wszystkich podniesionych 

zarzutów. 

Izba 

zaliczyła na poczet materiału dowodowego: 

1)  dokumentacj

ę przekazaną w postaci elektronicznej, zapisaną na płycie CD, przesłaną do 

akt sprawy 

przez zamawiającego w dniu 2 lipca 2021 r., w tym w szczególności: 

specyfikację  istotnych  warunków  zamówienia  (zwaną  dalej  nadal:  „SIWZ”)  wraz  z 

załącznikami; 

- ofert

ę złożoną przez odwołującego, w tym przede wszystkim formularz ofertowy; 

wezwanie z dnia 8 kwietnia 2021 r. skierowane do odwołującego; 

-  raport  z  weryfikacji 

–  plik  SAWPE  -  Poświadczenie  weryfikacji  z  dnia  2021-04-

14T14_31_14+0200.pdf; 

-  Raport  z  weryfikacji 

–  plik  formularz_oferty_pse_0345_wzor_nr_1_czesci_iii_siwz_ 

Arteche.pdf; 

- zawiadomienie z dnia 11 czerwca 2021 r. o wyborze ofert najkorzystniejszych; 

załączone do odwołania: 

SIWZ obowiązującą w postępowaniu 2018/WNP-0322; 

formularz ofertowy odwołującego w postępowaniu 2018/WNP-0322; 

- informacj

ę o udzieleniu zamówienia odwołującemu w postępowaniu 2018/WNP-0322; 

SIWZ obowiązującą w postępowaniu 2020/WNP-0273; 

- formularz ofertowy o

dwołującego w postępowaniu 2020/WNP-0273; 

- z

awiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej w postępowaniu 2020/WNP-0273. 

Izba ustaliła co następuje 

W rozdziale VII ust. 1 akapit ostatni SIWZ 

zamawiający wskazał, że Po sporządzeniu 

Jednolity  Dokument  (wraz  z  załącznikiem  nr  1  do  JEDZ)  powinien  być  podpisany 

bezpiecznym  podpisem  elektronicznym  weryfikowanym  przy  pomocy  ważnego 

kwalifikowanego  certyfikatu  lub  równoważnego  środka,  spełniającego  wymagania  dla  tego 

rodzaju podpisu oraz przesłany za pomocą Platformy zakupowej Zamawiającego.  

P

onadto rozdział  XII  ust.  2  SIWZ  posiadał  następującą  treść:  Wykonawca  składa  ofertę za 

pośrednictwem  Platformy  zakupowej  Zamawiającego  pod  adresem  https://przetargi.pse.pl  i 

podpisuje  bezpiecznym  podpisem  elektronicznym  weryfikowanym  przy  pomocy  ważnego 

kw

alifikowanego  certyfikatu  lub  równoważnego  środka,  spełniającego  wymagania  dla  tego 

rodzaju podpisu.  

Lista  podmiotów  udostępniających  usługę  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego 

dostępna jest na stronie www.nccert.pl.  

Podpis elektroniczny powinien spe

łniać wymogi bezpieczeństwa określone w ustawie z dnia 

5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U.2020.1173). 

Natomiast  w  rozdziale  XII  ust.  10  pkt  2  SIWZ  zamawiający  wskazał,  że  Wykonawca 

zobowiązany jest załączyć na Platformie zakupowej Zamawiającego następujące dokumenty 

podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym:  

(…) 

2) Formularz Oferty - 

sporządzony i wypełniony według wzoru stanowiącego Załącznik Nr 1 

do Części III SIWZ (…) 

Odwołujący w dniu 22 marca 2021 r. złożył w postępowaniu ofertę za pośrednictwem 

platformy  zakupowej  z

amawiającego.  Formularz  ofertowy  odwołującego  został  podpisany 

podpisem  elektronicznym  wydanym  dla  pana  T.S. 

przez  hiszpańską  instytucję  Fábrica 

Nacional de Moneda y Timbre.  

W dokumentacji 

przesłanej przez zamawiającego znajdował się raport z weryfikacji podpisu 

z  dnia  20  maja  2021  r.,  wskazujący  status  podpisu  jako  „niekompletnie  zweryfikowany”, 

ponadto jako 

wykryte błędy w raporcie podano: 

Weryfikacja przeszłego podpisu nie jest rozstrzygająca! 

Obecny czas jest poza zakresem ważności certyfikatu podpisującego. 

a jako wykryte ostrzeżenia: 

Certyfikat nie został utworzony przez urządzenie QSCD 

Podpis nie może zostać określony jako zgodny z ETSI EN 319 102-1 

Dodatkowo  w  przesłanej  dokumentacji  zostało  zawarte  elektroniczne  poświadczenie 

weryfikacji  (EPW)  z  dnia  14  kwietnia  2021  r.,  w  którym  przy  uwagach  dotyczących  statusu 

certyfikatu pojawił się komunikat – Nie udało się sprawdzić list CRL ani OCSP dla certyfikatu. 

Oba  dokumenty  tj.  raport  z  weryfikacji  podpisu  z  dnia  20  maja  2021  r.  oraz  elektroniczne 

poświadczenie weryfikacji (EPW) z dnia 14 kwietnia 2021 r. zostały załączone do odpowiedzi 

na odwołanie. Ponadto oba dokumenty wskazywały okres ważności certyfikatu dotyczącego 

podpisu od 10 maja 2019 r. do 10 maja 2021 r.  

Pismem z dnia 11 czerwca 

2021 r. zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszych 

ofert  w  postępowaniu.  W  treści  przedmiotowego  pisma  zamawiający  poinformował  o 

odrzuceniu oferty odwołującego na podstawie z art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 10a ust. 5. 

Pzp. 

W uzasadnieniu odrzucenia zamawiający wskazał m. in.: 

Oferta składana w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego powinna zostać pod 

rygorem  nieważności  sporządzona  w  formie  elektronicznej,  tj.  podpisana  kwalifikowanym 

podpisem  elektronicznym.  W  świetle  art.  3  pkt.  12  Rozporządzenia  eIDAS  w  celu  uznania 

podpisu  elektronicznego  za  kwalifikowany  podpis  elektroniczny  muszą  zostać  spełnione 

łącznie  następujące  przesłanki:  posiadanie  kwalifikowanego  certyfikatu  oraz  złożenie 

podpisu  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  (QSCD).  Brak  spełnienia  jednej  z 

powyższych przesłanek prowadzi do niemożności uznania podpisu za kwalifikowany podpis 

elektroniczny.  

Podpis  p. 

(…)  na  formularzu  oferty  nie  może  zostać  uznany  za  kwalifikowany  podpis 

elektroniczny w świetle art. 3 pkt. 12 Rozporządzenia eIDAS, bowiem nie został złożony za 

pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu  elektronicznego.  Zgodnie  z  art. 

10a  ust.  5  ustawy  Pzp  Oferty,  wnioski  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  oraz 

oświadczenie,  o  którym  mowa  w  art.  25a,  w  tym  jednolity  dokument,  sporządza  się,  pod 

rygorem  nieważności,  w  postaci  elektronicznej  i  opatruje  się  kwalifikowanym  podpisem 

elektronicznym.  Tym  samym  oferta  jest  bezwzględnie  nieważna  i  podlega  odrzuceniu  na 

podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  1  w  zw.  z  art.  10a  ust.  5.  ustawy  Pzp.  Jednocześnie  nie  jest 

możliwa  jej  konwalidacja  –  przepisy  PZP  nie  przewidują  możliwości  uzupełnienia  oferty  o 

brakujący  podpis  (w  szczególności  na  podstawie  art.  26  ust.  3  lub  art.  87  ust.  1  PZP),  co 

jednoznacznie  potwierdza  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej  –  tak  KIO  w  wyroku 

sygn. 1479/19 z dnia 13.08.2019r. oraz w wyroku sygn. 2202/20 z dnia 06.10.2020r.  

W  związku  z  powyższym  należy  stwierdzić,  iż  złożona  oferta  nie  odpowiada  wymaganiom 

Zamawiającego  określonym  w  SIWZ  jak  i  w  wymaganiom  określonym  w  art.  10a  ust.  5. 

ustawy Pzp

Treść przepisów dotyczących zarzutów:  

-  art.  10a  ust.  5  Pzp 

–  Oferty,  wnioski  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  oraz 

oświadczenie,  o  którym  mowa  w  art.  25a,  w  tym  jednolity  dokument,  sporządza  się,  pod 

rygorem  nieważności,  w  postaci  elektronicznej  i  opatruje  się  kwalifikowanym  podpisem 

elektronicznym; 

- art. 92 ust. 1 Pzp 

– Zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o:  

1)  wyb

orze  najkorzystniejszej  oferty,  podając  nazwę  albo  imię  i  nazwisko,  siedzibę  albo 

miejsce  zamieszkania  i  adres,  jeżeli  jest  miejscem  wykonywania  działalności  wykonawcy, 

którego  ofertę  wybrano,  oraz  nazwy  albo  imiona  i  nazwiska,  siedziby  albo  miejsca 

zamies

zkania  i  adresy,  jeżeli  są  miejscami  wykonywania  działalności  wykonawców,  którzy 

złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną 

punktację,  

2) wykonawcach, którzy zostali wykluczeni,  

3)  wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone,  powodach  odrzucenia  oferty,  a  w 

przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5, braku równoważności lub braku spełniania 

wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności,  

4) wykonawcach, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, ale nie zostali zaproszeni 

do kolejnego etapu negocjacji albo dialogu,  

5) dopuszczeniu do dynamicznego systemu zakupów,  

6) nieustanowieniu dynamicznego systemu zakupów,  

7) unieważnieniu postępowania – podając uzasadnienie faktyczne i prawne; 

-  art.  7  ust.  1  Pzp 

–  Zamawiający przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie o udzielenie 

zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości; 

-  art.  29  ust.  1 

rozporządzenia  eIDAS  –  Kwalifikowane  urządzenia  do  składania  podpisu 

elektronicznego muszą spełniać wymogi określone w załączniku II; 

-  art.  25  ust.  1 

rozporządzenia  eIDAS  –  Podpisowi  elektronicznemu  nie  można  odmówić 

skutku  prawnego  ani  dopuszczalności  jako  dowodu  w  postępowaniu  sądowym  wyłącznie  z 

tego  powodu,  że  podpis  ten  ma  postać  elektroniczną  lub  że  nie  spełnia  wymogów  dla 

kwalifikowanych podpisów elektronicznych. 

Izba zważyła co następuje. 

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron 

Izba uznała, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. 

Skład  orzekający  w  znacznej  mierze  przyjął  za  własne  stanowisko  zamawiającego 

zawarte  w  odpowiedzi  na  odwołanie  uznając  je  za  adekwatne,  słuszne  i  wynikowe, 

szczególnie w zakresie pierwszego zarzutu.  

W odniesieniu do zarzutu podniesionego w pkt 1 petitum 

odwołania Izba stwierdziła, 

że zamawiający słusznie wskazał, że kwalifikowany podpis elektroniczny został zdefiniowany 

w  art.  3  pkt  12  rozporządzenia  eIDAS  jako  zaawansowany  podpis  elektroniczny,  który  jest 

składany  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu  elektronicznego  i 

który  opiera  się  na  kwalifikowanym  certyfikacie  podpisu  elektronicznego.  Z  kolei  zgodnie  z 

art.  3  pkt  11  ww.  rozporządzenia,  zaawansowany  podpis  elektroniczny  oznacza  podpis 

elektroniczny,  który  spełnia  wymogi  określone  w  art.  26  rozporządzenia  eIDAS  (podpis 

powinien  zostać  unikalnie  przyporządkowany  podpisującemu  pozwalając  na  ustalenie  jego 

tożsamości,  złożony  przy  użyciu  danych  znajdujących  się  pod  kontrolą  podpisującego  i 

zapewniający  rozpoznawalność  zmiany  danych).  W  świetle  art.  3  pkt  12  rozporządzenia 

eIDAS 

w celu uznania podpisu elektronicznego za kwalifikowany podpis elektroniczny muszą 

zostać  spełnione  łącznie  następujące  przesłanki:  posiadanie  kwalifikowanego  certyfikatu 

oraz  złożenie  podpisu  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  (QSCD),  o  którym  mowa  w 

art.  3  pkt  22  i  23  oraz  art.  29  i  art.  30  ust.  1  rozporządzenia  eIDAS  (w  świetle  tego 

rozporządzenia  jest  to  skonfigurowane  oprogramowanie  lub  skonfigurowany  sprzęt,  który 

wykorzystuje  się  do  składania  podpisu  elektronicznego,  który  spełnia  wymogi  określone  w 

załączniku  II  rozporządzenia  eIDAS).  Brak  spełnienia  jednej  z  powyższych  przesłanek 

prowadzi do niemożności uznania podpisu za kwalifikowany podpis elektroniczny.  

Zgodnie  z  art.  3  pkt  15  rozporządzenia  eIDAS  kwalifikowany  certyfikat  podpisu 

elektronicznego  powinien  spełniać  wymogi  określone  w  załączniku  I  oraz  może  zostać 

wydany wyłącznie przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania, o którym mowa w art. 3 

pkt  20  (w  świetle  rozporządzenia  jest  to  dostawca,  który  świadczy  przynajmniej  jedną 

kwalifikowaną  usługę  zaufania  i  któremu  status  kwalifikowany  nadał  organ  nadzoru). 

Ponadto  art.  25  ust.  3  rozporządzenia  eIDAS  przewiduje  transgraniczny  skutek 

kwalifikowanego podpisu elektronicznego wydanego przez inne państwo członkowskie i tym 

samym zrównuje w skuteczności kwalifikowane podpisy wydane w państwach członkowskich 

z  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym  wydanym  przez  kwalifikowane

go  dostawcę 

usług  zaufania  z  siedzibą  w  Polsce.  Zgodnie  z  art.  29  ust.  1  rozporządzenia  eIDAS 

kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego muszą spełniać wymagania 

określone w załączniku II do rozporządzenia eIDAS. 

Odwołujący  w  uzasadnieniu przedmiotowego zarzutu  wskazał, że zamawiający nie określił, 

których  konkretnie  wymogów  wskazanych  w  załączniku  II  do  rozporządzenia  eIDAS  nie 

spełnił  w  jego  ocenie  Podpis  Elektroniczny.  W  odpowiedzi  na  to  zamawiający  słusznie 

skonstatował,  że  zgodnie  z  art.  30  rozporządzenia  eIDAS  zgodność  kwalifikowanych 

urządzeń do składania podpisu elektronicznego z wymogami określonymi w załączniku II jest 

certyfikowana  przez  odpowiednie  publiczne  lub  prywatne  podmioty  wyznaczone  przez 

państwa  członkowskie.  Zamawiający  dokonuje  weryfikacji  kwalifikowanych  podpisów 

elektronicznych  za  pomocą  narzędzi  oferowanych  przez  tzw.  kwalifikowanych  dostawców 

usług zaufania, którym kwalifikowane certyfikaty dla tych narzędzi tworzy i wydaje Narodowe 

Centrum  Certyfikacji.  Ponadto  z

amawiający  przeprowadza  analizę  przesłanych  plików  za 

pomocą  dedykowanego  oprogramowania  do  weryfikacji  podpisów  elektronicznych,  które  to 

oprogramowanie  generuje  raporty  z  przeprowadzonej  zgodności  z  wymogami 

rozporządzenia eIDAS.  

W świetle powyższego, stosując wymogi określone przez rozporządzenie eIDAS w stosunku 

do  podpisu  złożonego  na formularzu  oferty  i  jego technicznych  właściwości  wynikających  z 

opisu właściwości pliku o rozszerzeniu PDF oraz dodatkowej weryfikacji przeprowadzonej za 

pomocą  programu  Sigillum  Sign  wydanego  przez  Polską  Wytwórnię  Papierów 

Wartościowych  S.A.  należało  wyprowadzić  następujące  wnioski.  Podpis  złożony  na 

formularzu  oferty 

odwołującego  nie  mógł  zostać  uznany  za  kwalifikowany  podpis 

elektroniczny 

w  świetle  art.  3  pkt  12  rozporządzenia  eIDAS.  Złożony  pod  formularzem 

ofertowym  podpis  elektroniczny  został  opatrzony  kwalifikowanym  certyfikatem  podpisu 

elektronicznego  wydanym  przez  kwalifikowanego  dostawcę  usług  zaufania  (AC 

Representación,  Fábrica  Nacional  de  Moneda  y  Timbre  -  Real  Casa  de  la  Moneda,  skrót 

FNMT-

RCM),  natomiast  podpis  nie  został  złożony  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia 

do  składania  podpisu  elektronicznego,  na  co  wskazują  właściwości  pliku  PDF  nie 

zawierające  obligatoryjnej  informacji  o  zastosowaniu  QSCD  przy  podpisaniu  pliku,  co 

potwierdziła dodatkowa weryfikacja w programie Sigillum Sign.  

Jak  wskazano  powyżej,  kwalifikowany  podpis  elektroniczny  wymaga  wykorzystania 

kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego – w przeciwnym razie nie 

może być uznany za kwalifikowany podpis elektroniczny, a jedynie za podpis elektroniczny w 

rozumieniu  art.  3 

pkt  11  rozporządzenia  eIDAS  wykorzystujący  kwalifikowany  certyfikat. 

Takie rozwiązanie może być wystarczające np. na potrzeby korzystania z usług publicznych 

(zob.  art.  27  rozporządzenia  eIDAS,  na  co  wskazuje  również  odwołujący  w  uzasadnieniu 

powołując się na pisma urzędowe w Hiszpanii), natomiast wobec jednoznacznych wymagań 

zawartych  w  art.  3  pkt  1  Rozporządzenia  eIDAS  w  związku  z  art.  10a  ust.  5  Pzp  nie  jest 

wystarczające  dla  prawidłowego  złożenia  oferty.  O  ile  rozporządzenie  eIDAS  przewiduje 

możliwość  walidacji  podpisu  elektronicznego  polegającej  na  weryfikacji  i  potwierdzeniu 

ważności  podpisu  zgodnie  z  art.  32  w  zw.  z  art.  3  pkt  41  rozporządzenia  eIDAS,  nie  jest 

przewidziana  w  tym  rozporządzeniu  możliwość  następczego  potwierdzenia  wadliwie 

złożonego  podpisu  elektronicznego  w  celu  zakwalifikowania  go  jako  kwalifikowany  podpis 

elektroniczny. 

Izba uznała także, że uzasadnienie odrzucenia oferty odwołującego nie naruszało dyspozycji 

zawartej  w  art.  92  ust.  1  Pzp.  Zamawiający  w  uzasadnieniu  przywołał  art.  3  pkt  12 

rozporządzenia  eIDAS  oraz  wyraźnie  wskazał,  że  podpis  złożony  pod  formularzem 

ofertowym  odwołującego  nie  może  zostać  uznany  za  kwalifikowany  podpis  elektroniczny, 

bowiem  nie  został  złożony  za  pomocą  kwalifikowanego  urządzenia  do  składania  podpisu 

elektronicznego. 

Tym  samym  zamawiający  podał  w  uzasadnieniu  powód  odrzucenia  oferty 

odwołującego. Skoro w wyniku prawidłowo przeprowadzonej walidacji podpisu zamawiający 

ustalił,  że  podpis  złożony  na  formularzu  ofertowym  nie  spełniał  wymogów  kwalifikowanego 

podpisu elektronicznego  to  nie miał  obowiązku dodatkowo  ustalać,  które dokładnie wymogi 

określone  w  załączniku  nr  II  do  rozporządzenia  eIDAS,  nie  zostały  przez  odwołującego 

spełnione. Szczególnie, że odwołujący nie kwestionował samego procesu walidacji podpisu, 

dokonanego  przez  zamawiającego.  Odwołujący  dopiero  na  rozprawie  zasygnalizował,  że 

certyfikat osoby składającej podpis elektroniczny pod ofertą już wygasł i osoba podpisująca 

otrzymała  nowy  certyfikat,  a  okoliczność  ta  –  w  jego  ocenie  –  najprawdopodobniej 

powodowała, że po wygaśnięciu certyfikatu podpis błędnie się weryfikuje. Izba nie wzięła pod 

uwagę  tej  argumentacji,  ponieważ  w  aktach  sprawy  oraz  jako  załącznik  do  odpowiedzi  na 

odwołanie zostało złożone elektroniczne poświadczenie weryfikacji (EPW) z dnia 14 kwietnia 

2021 r., w którym przy uwagach dotyczących statusu certyfikatu pojawił się komunikat – Nie 

udało się sprawdzić list CRL ani OCSP dla certyfikatu, a pod tym komunikatem pojawiły się 

ostrzeżenia  w  języku  angielskim  odnoszące  się  do  urządzeń  QSCD.  Jak  wynika  z 

powyższego  EPW  zostało  przeprowadzone  w  dniu  14  kwietnia  2021  r.,  natomiast  okres 

ważności  certyfikatu  osoby  składającej  podpis  wygasał  10  maja  2021  r.,  co  oznacza,  że 

weryfikacja  nastąpiła  przed  wygaśnięciem  certyfikatu.  Kolejny  raport  z  weryfikacji 

przeprowadzony już po wygaśnięciu certyfikatu tj. 20 maja 2021 r.,  wskazywał że certyfikat 

nie został  utworzony  przez urządzenie QSCD,  czyli  kwalifikowane urządzenie do  składania 

podpisu elektronicznego. 

Zgodnie z art.  10a  ust. 5 Pzp  oferta  w  postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

powinna  zostać  podpisana  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym  pod  rygorem 

nieważności.  Innymi  słowy,  oświadczenie  woli  wykonawcy  w  przedmiocie  złożenia  oferty  w 

postępowaniu  jest  nieważne,  jeżeli  nie  zostało  złożone  w  wyżej  opisanej  formie. 

Jednocześnie obowiązujące  przepisy  nie przewidywały  możliwości  konwalidacji  tego braku. 

Jeżeli  oferta  nie  jest  sporządzona  w  wymaganej  formie,  zatem  nie  mogła  być  uzupełniona 

zarówno na podstawie art. 26 ust. 3, jak i art. 87 ust. 1 Pzp. Dlatego w przypadku uznania, 

że  oferta  jest  nieważna  z  uwagi  na  błędną  formę,  tj.  niezachowanie  formy  elektronicznej, 

wówczas powinna zostać odrzucona jako oferta niezgodna z ustawą.  

Okoliczność  dokonywania  przez  zamawiającego  uprzednich  wezwań  do  wyjaśnień  oferty 

odwołującego nie miała żadnego związku z brakiem możliwości uznania oferty za ważną w 

zaistniałym  stanie  faktycznym  i  nie  mogła  stanowić  podstawy  do  przyjęcia  oferty 

o

dwołującego,  ponieważ  zamawiający  może  odrzucić  ofertę  na  każdym  etapie 

postępowania. 

W związku z powyższym Izba oddaliła zarzut naruszenia art. 10a ust. 5 Pzp w zw. z art. 29 

ust. 1 r

ozporządzenia eIDAS w zw. z załącznikiem II do rozporządzenia eIDAS w zw. z art. 

92 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp. 

W  odniesieniu  do  zarzutu  ewentualnego  Izba 

stwierdziła,  że  argumentacja 

odwołującego w tym zakresie mogłaby zostać uznana za słuszną gdyby nie jeden kluczowy 

szc

zegół.  Otóż  jak  zauważył  odwołujący,  zamawiający  w  treści  SIWZ  używał  w  zakresie 

podpisu  jaki  miał  być  złożony  pod  ofertą  różnych  określeń.  Jak  cytowano  powyżej  w  treści 

rozdziału XII ust. 2 zamawiający wskazał na bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany 

przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub równoważnego środka, spełniającego 

wymagania  dla  tego  rodzaju  podpisu  (nomenklatura  odnosząca  się  do  ustawy  z  dnia  18 

września 2001 r. o podpisie elektronicznym), natomiast w rozdziale  XII ust. 10 pkt  2 SIWZ, 

zamawiający  użył  określenia  kwalifikowany  podpis  elektroniczny  (określenie  stosowane  w 

rozporządzeniu  eIDAS).  Praktyka  zamawiającego  opisana  powyżej  nie  miała  w  ocenie 

składu  orzekającego  znaczenia  i  nie  mogła  skutkować  uwzględnieniem  zarzutu,  ponieważ 

decydująca  była  treść  art.  10a  ust.  5  Pzp,  która  wyraźnie  stanowiła,  że  oferty  opatruje  się 

kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W związku z tym w celu weryfikacji poprawności 

takiego  podpisu  należy  stosować  przepisy  właściwe  dla  kwalifikowanego  podpisu 

elektronicznego,  które  zostały  uregulowane  przede  wszystkim  w  rozporządzeniu  eIDAS, 

które  –  jak  wskazano  w  uzasadnieniu  odwołania  –  powinno  być  bezpośrednio  stosowane 

przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. 

Ponadto  argumentem  przemawi

ającym  za  słusznością  stanowiska  zamawiającego  było  to, 

że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego nie jest postepowaniem sądowym, w 

którym  należy  oceniać  skutek  i  dopuszczalność  dowodów.  Tym  samym  przywołany  w 

zarzucie przepis  art.  25 ust.  1  rozp

orządzenia eIDAS nie jest w żaden sposób niezgodny z 

przepisem  art.  10a  ust.  5  Pzp  nakazującym  składanie  oferty,  wniosku  o  dopuszczenie  do 

udziału  w  postępowaniu  oraz  oświadczenie,  o  którym  mowa  w  art.  25a,  w  tym  jednolity 

dokument,  pod  rygorem  nieważności,  w  postaci  elektronicznej  i  opatrywanie  ich 

kwalifikowanym podpisem elektronicznym. 

Na  marginesie  Izba  zauważyła,  że  zarzuty  odwołującego  co  do  nieprecyzyjnych  i 

wprowadzających w błąd postanowień SIWZ należało uznać także za spóźnione, albowiem 

pytania j

ak i odwołania na treść SIWZ należało składać na wcześniejszym etapie.  

Nie zna

lazła również uzasadnienia okoliczność zaakceptowania podobnie podpisanych ofert 

w  innych  postępowaniach  prowadzonych  przez  zamawiającego.  To,  że  w  innych 

postępowaniach  zamawiający  akceptował  oferty  odwołującego  nie  może  decydować  o 

rozstrzygnięciu  w  przedmiotowym  postępowaniu  odwoławczym.  W  związku  z  tym  dowody 

załączone  do  odwołania,  które  odnosiły  się do wcześniejszych  postępowań  przetargowych, 

Izba uznała za nieprzydatne. 

Od

wołujący  nie  wykazał  również,  że  prowadzone  postępowanie  obarczone  jest  wadą 

niemożliwą do usunięcia, która skutkowałaby koniecznością unieważnienia postępowania.  

W  związku  z  powyższym  Izba  oddaliła  także  zarzut  ewentualny  dotyczący  naruszenia  art. 

10a us

t. 5 Pzp w zw. z art. 25 ust. 1 rozporządzenia eIDAS w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp. 

W  związku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  odwołanie  podlegało  oddaleniu  i  na 

podstawie art. 553 zdanie 

pierwsze nPzp orzekła jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku,  na 

podstawie art. 557 i 575 nPzp oraz 

§ 5 pkt 1 i 2 lit. b) w zw. z § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia 

Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów 

kosztów  postępowania odwoławczego,  ich  rozliczania oraz  wysokości  i  sposobu pobierania 

wpisu  od  odwołania  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  2437),  zaliczając  na 

poczet niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania uiszczony przez 

odwołującego oraz zasądzając od odwołującego na rzecz zamawiającego koszty poniesione 

z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika na podstawie złożonego na rozprawie rachunku. 

Przewodniczący: 

…………………………