KIO 1726/21 WYROK dnia 15 lipca 2021 r.

Sygn. akt: KIO 1726/21 

WYROK 

z dnia 15 lipca 2021 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Andrzej Niwicki 

Protokolant:   

Konrad Wyrzykowski 

po  rozpatrzeniu  na rozprawie  w  dniu  13  lipca 

2021 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do  

Prezesa Krajowej  Izby  Odwoławczej w  dniu  7 czerwca  2021 r.  przez wykonawcę TPF 

sp.  z  o.o.  z  siedzibą w  Warszawie,  ul. Annopol  22  w  postępowaniu prowadzonym  przez 

Komendę Stołeczną Policji w Warszawie, ul. Nowolipie 2 

przy  udziale  wykonawców  Studio  Budowlane  Unity  s.c.  M.  T.,  D.  C.  z  siedzibą  w 

Warszawie,  ul.  Kędzierskiego  2  lokal  66  -  zgłaszających  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru 

oferty najkorzystniejszej.  

2. kosztami postępowania obciąża wykonawców Studio Budowlane Unity s.c. M. T., D. 

C. 

z  siedzibą  w  Warszawie  i  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego 

kwotę  15  000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną 

tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza od wykonawców Studio Budowlane Unity s.c. M. T., D. C. z siedzibą w 

Warszawie 

ul. Kędzierskiego 2 lokal 66 na rzecz wykonawcy TPF sp. z o.o. z siedzibą 

w  Warszawie,  ul.  Annopol  22 

kwotę  3 600  zł  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset 

złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  i  580  ustawy  z  dnia 

11  września  2019  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego 

doręczenia -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodnic

zący: 

………………………………  

Sygn. akt: KIO 1726/21 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Komenda  Stołeczna  Policji  w  Warszawie  prowadzi  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego 

postępowanie,  którego  przedmiotem  jest  „Wykonania  dokumentacji 

projektowej 

dla  modernizacji  elewacji  Pałacu  Mostowskich”.  Ogłoszenie  zamieszczono  w 

DZ.U.U.E. 2021/S 074-188261 z dnia 16.04.2021 r. 

Odwołujący:    TPF  Sp.  z  o.o.  w  Warszawie  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  i  zaniechań 

podjętych przez Zamawiającego  w toku postępowania.  

Zarzuc

ił Zamawiającemu, że w toku postępowania naruszono przepisy Ustawy PZP: 

art. 226 ust. 1 pkt. 8 w zw. 

z art. 224 ust. 6 pzp przez nieprawidłową ocenę złożonych 

przez wykonawcę Studio Budowlane „UNITY” S.C. M. T., D. C. („Unity”) wyjaśnień, podczas 

gdy złożone wyjaśnienia nie uzasadniają podanej w ofercie ceny; 

art. 226 ust. 1 pkt. 8 w zw. z art. 224 ust. 6 pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty 

Unity, 

mimo  iż  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a 

wykonawca nie złożył wyjaśnień spełniających wymagania art. 224 ust. 1-3 Ustawy; 

III. 

Odwołujący  wnosi  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu, 

unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  Unity  jako  najkorzystniejszej,  dokonania  ponownie 

czynności  badania  i  oceny  ofert,  odrzucenia  oferty  Wykonawcy  Unity,  dokonania  wyboru 

oferty najkorzystniejszej; 

Odwołujący  ubiega  się  o  udzielenie  zamówienia  i  w  wyniku  wskazanych  czynności  i 

zaniecha

ń został pozbawiony możliwości uzyskania zamówienia.  

Za

rzut naruszenia art. 226 ust 1 pkt. 8 w związku z art. 224 ust 6 Ustawy PZP 

W  p

ostępowaniu  powstało  domniemanie  prawne  zaistnienia  rażąco  niskiej  ceny  w 

ofercie  Wykonawcy  Unity- 

wynika  to  zarówno  z  porównania  ceny  ofert  z  szacunkową 

wartością zamówienia, jak i ze średnią ceną ofert. Zaistnienie domniemania skutkuje tym, że 

tak długo, jak nie zostanie ono obalone - oferta podlegają odrzuceniu. Co więcej - obalenie 

tego  domniemania  powinno  obejmować  wszystkie  elementy  wskazane  w  wezwaniu.  Sam 

fakt  nieprzed

łożenia  wymaganych  przez  Zamawiającego  dowodów  w  odpowiedzi  na 

Wezwanie  stanowi  potwierdzenie  braku  obalenia  domniemania  zaistnienia  rażąco  niskiej 

ceny. 

7 maja 2021 r. 

Zamawiający w trybie art. 224 ust. 2 pkt. 1 PZP wezwał Wykonawcę Unity do 

złożenia  wyjaśnień,  w  tym  dowodów,  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na 

wysokość  ceny.  Oprócz  ogólnego  wezwania  stanowiącego  powtórzenie  art.  224  PZP 

Zamawiający  wskazał,  że  wymaga  dołączenia  do  wyjaśnień  dowodów  oraz  udzielenia 

odpowiedzi na następujące pytania; 

„Zamawiający  wyzywa  Wykonawcę  do  złożenia  szczegółowych  i  popartych  dowodami 

wyjaśnień,  w  szczególności  przedstawienia  kalkulacji  cenowe/,  dotyczących  treści  złożonej 

oferty z uwzględnieniem elementów mających wpływ na wartość w kwestii: 

.szczegółowego  wymagania  dotyczącego  wykonania  kompleksowej  inwentaryzacji 

architektoniczno-

budowlanej budynku Pałacu Mostowskich oraz dziedzińców wewnętrznych i 

terenu  przyległego  bezpośrednio,  z  zastosowaniem  skanera  laserowego,  umożliwiającego 

uzyskanie dokumentacj

i 2Di 3D o których mowa w załączniku nr 7 do SWZ? 

2.inwentaryzacji oraz ekspertyz techniczno-

budowlanej z analiza geologiczną podłoża, mapą 

do  celów  projektowych  z  ewentualnym  sprawdzeniem  granic  działek;  badaniami 

stratygraficznymi i architektonicznymi je

śli to konieczne? 

3.projektu  koncepcyjnego  z  uzyskaniem  zleceń  konserwatorskich  i  wstępną  Wycenę 

Kosztów Inwestycji? 

4.  opracowania  dokumentacji  projektowej  wraz  z  umuskaniem  wszystkich  wymaganych 

przepisami  uzgodnień,  opinii,  pozwoleń,  zgłoszeń  i  decyzji  administracyjnych  właściwych 

podmiotów i organów w rym m.in., uzgodnień z rzeczoznawcą ds. BHP, ochrony p.poż oraz 

rzeczoznawcy ds. higieniczno-

sanitarnych Państwowej Inspekcji Pracy 

5. prowadzenia prac konserwatorskich, uzgodnionych z konserwatorem zabytk

ów? 

czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił ryzyka wynikające z realizacji umowy, w tym 

warunki  udzielonej  gwarancji  i  rękojmi,  a  także  kary  umowne  wynikające  z  §  10  ust  1 

ogólnych warunków Umowy (Rozdz. XIX SWZ)” 

Zamawiający  wskazał  jednoznacznie,  że  do  wyjaśnień  musza  zostać  dołączone  dowody. 

Z

łożone  w  odpowiedzi  wyjaśnienia  mające  obalić  domniemanie  rażąco  niskiej  ceny,  mają 

cztery strony i nie zawiera żadnego dowodu. 

Wykonawca  nie  wykazał  w  swoich  wyjaśnieniach  żadnych  czynników,  które  mogłyby 

uzasa

dniać  zaoferowanie  tak  niskiej  ceny,  jaka  została  zaoferowana,  ponadto  wykonawca 

Unity nie przedstawił ani jednego dowodu. 

P

owyższe powinno skutkować odrzuceniem oferty. 

Zdaniem  Odwołującego  Zamawiający  nie  dokonał  minimalnej  choćby  analizy  złożonych 

wyjaśnień  RNC,  pomijając postawione przez siebie w  wezwaniu wymagania dla wyjaśnień. 

Jest  to  zaniechanie,  które  narusza  przepisy  Ustawy.  Wskazywał  na  to  Sąd  Okręgowy  w 

Warszawie w wyroku z 5 stycznia 2007 roku, sygn. akt V Ca 2214/06: „Znaczenie ma treść 

złożonych  wyjaśnień;  istotne  jest,  czy  pozwalają  one  na  rzeczywiste  ustalenie,  dlaczego 

właśnie  ten  wykonawca  mógł  zaoferować  cenę  na  niższym  poziomie,  niż  pozostali,  przy 

czym  nie  tylko  należy  wskazać  czynnik  (czynniki)  umożliwiające  obniżenie  ceny,  ale 

koniecz

ne  jest  wyliczenie  realnego  kosztu.  Nie  jest  wystarczające  złożenie  jakichkolwiek 

wyjaśnień, ale wyjaśnień odpowiednio umotywowanych, przekonujących. ” 

Treść  wyjaśnień  RNC  Wykonawcy  Unity  pełna  jest  ogólnikowych  stwierdzeń  nie  popartych 

żadnymi dowodami: 

„Naszym  zdaniem  kolejny  oferent  się  pomylił  i  w  wycenie  skalkulował  również 

inwentaryzację wnętrza budynku(..) 

„Wycena  prac  projektowych  została  opracowana  w  oparciu  o  cennik  prac  projektowych 

Studia Budowlanego Unity przy założeniu stawki 25,00 zł/j.n.p netto..”  

„Ponosimy  koszty  stałe  (m.in.  cena  wydruku,  prądu,  materiałów  technicznych, 

ubezpieczenie  przedsiębiorstwa,  podatki  inne  koszty  opłat)  oraz  pozostałe  koszty 

dodatkowe,  w  tym  opłacenie  wynagrodzenia  (umowa  zlecenie)  dla  projektantów 

sprawdza

jących ” 

W

yjaśnienia  RNC  nie  dość,  że  nie  zawierają  żadnej  merytorycznej  treści,  to  ponadto  nie 

zawierają  żadnej  kalkulacji.  Wykonawca  wskazał  łączna  ryczałtową  kwotę  za  wykonanie 

dokumentacji w przeliczaniu na wskazane przez niego j.n.p.. 

Nawet  w  pojedync

zej  kalkulacji  zawarł  błąd  obliczeniowy  wskazując  8  945,4  j.n.p  po  25  zł 

netto jako 182 000 PLN netto, a nie 223 860 PLN netto. Już te same błędy wskazują na brak 

rzetelności Wykonawcy w stosunku do swojej własnej wyceny. 

Wartość zamówienia podana przez Zamawiającego to kwota 3 350 805.65 PLN brutto. 

Stosunek  cen  ofert  brutto  do  szacunkowej  wartości  zamówienia  brutto  przedstawia  się 

następująco: 

Wykonawca  Cena ofertowa brutto w PLN 

% szacunkowej wartości zamówienia 

Unity   

TPF 

Z  kolei  średnia  cena  ofert  to  6  825  214,07  zł  brutto.  W  rzeczywistości  jest  to  1 035 660 

złotych  (sprostowano  na  posiedzeniu  KIO)  Stosunek  ceny  ofert  do  średniej  ceny  ofert 

przedstawia się następująco: 

Wykonawca  Cena ofertowa brutto w PLN 

% średniej ceny ofert 

Unity   

TPF 

Z

godnie z rozkładem ciężaru dowodu, to wykonawca wezwany w trybie art. 224 ust. 2 pkt 1 

Ustawy do złożenia wyjaśnień zobowiązany jest do wykazania, że zaoferowana przez niego 

cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską,  że  obejmuje  wszystkie  elementy  przedmiotu  zamówienia 

oraz  że  gwarantuje  należyte  wykonanie  przedmiotu  zamówienia.  Unity  nie  sprostał 

obowiązkowi ciężaru dowodu, zaś wyjaśnienia są nieprecyzyjne, niekonkretne i ogólnikowe.  

Sąd  Okręgowy  w  Warszawie  w  wyroku  z  dnia  14  marca  2017  roku,  sygn.  akt  XXIII  Ga 

967/16 podkreślił bardzo istotną kwestię ciężaru dowody przy rozpatrywaniu zarzutu rażąco 

niskiej  ceny:  „W  tym  miejscu  należy  wyjaśnić,  iż  to  nie  skarżący  (na  etapie  przed  KIO  - 

odwołujący)  mają  wykazywać,  że  oferta  konkurenta  jest  rażąco  niska,  lecz  odwrotnie  to 

oferent  musi  wykazać,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Ciężar  dowodu 

spoczywa  na  barkach  tego,  który  oferuje  i  rozpoczyna  się  od  momentu  żądania  wyjaśnień 

przez  Zamawiającego  i  nie  ulega  on  modyfikacji  na  etapie  postępowania  zarówno 

odwoławczego  jak  i  skargowego.  (...)  Niezależnie  od  powyżej  wskazanych  braków 

wyjaśnień,  Odwołujący  wskazuje,  że  w  cenie  oferty  wykonawcy  nie  ujęli  między  innymi 

istotnych czynn

ików cenotwórczych, tj.: 

a) 

wykonanie  kompleksowej  inwentaryzacji  architektoniczno  -  budowlanej  budynku 

Pałacu  Mostowskich  oraz  dziedzińców  wewnętrznych  i  terenu  przyległego  bezpośrednio, 

inwentaryzacji konserwatorskiej (wymagania szczegółowe zał. nr 7), 

b) 

wykonanie  wielobranżowej  ekspertyzy  technicznej/konstrukcyjnej  budynku  z 

pomiarem zasolenia, 

c) 

wykonanie ekspertyzy mykologicznej budynku z pomiarem zawilgocenia, 

d) 

wykonanie  badań  geologicznych  wraz  z  opracowaniem  niezbędnej  dokumentacji, 

określenie stanu gruntu, 

e) 

wykonanie odkrywek fundamentów wraz z opracowaniem niezbędnej dokumentacji, 

f) 

kosztów administracyjno-biurowych, ryzyka, gwarancje 

g) 

opracowania programu badań archeologicznych uzgodnionych z konserwatorem, 

h) 

brak uwzględnienia kosztu nadzorów autorskich 

Brak  ujęcia  powyższych  kosztów  w  cenie  oferty  wynika  z  faktu,  że  w/w  koszty  nie  zostały 

wskazane  w  wyjaśnieniach.  Sam  brak  któregokolwiek  z  w/w  kosztów  w  wyjaśnieniach 

wskazuje wprost, że cena oferty Unity jest ceną rażąco niską, gdyż nie obejmuje wszystkich 

kosztów, które należy ponieść w toku realizacji przedmiotu zamówienia. 

W  wezwaniu  z  Zamawiający  jasno  wymaga  przedstawienia  kalkulacji  części  zamówienia. 

Zgodnie  z  szacunkami  Zamawiającego  zawartymi  w  dokumencie  „wycena  szacunkowa ma 

p

odstawie  wki  Dokumentacja”  w  poz.  7.1,  przedmiotowy  zakres  został  skalkulowany  przez 

Zamawiającego  na  poziomie  469  528,14  PLN  netto.  Jeden  etap  dokumentacji  jest  droższy 

niż  cała  oferta  wykonawcy  Unity.  Wykonawca  nie  wskazał  również  iż  dysponuje  skanerem 

laserowym oraz wymaganym oprogramowaniem celem opracowania inwentaryzacji. 

Zgodnie z szacunkami Zamawiającego  zawartymi w dokumencie „wycena szacunkowa ma 

podstawie  wki  Dokumentacja”  w  poz.  7.2,  przedmiotowy  zakres  został  skalkulowany  przez 

Zamawiającego na poziomie 469 528,14 PLN netto. Zgodnie z szacunkami Zamawiającego 

zawartymi  w 

dokumencie  „wycena  szacunkowa  ma  podstawie  wki  Dokumentacja”  w  poz. 

7.3,  przedmiotowy  zakres  został  skalkulowany  przez  Zamawiającego  na  poziomie  469 

528,14  PLN  netto.  Jeden  eta

p  wymaganej  dokumentacji  jest  droższy  niż  cała  oferta 

wykonawcy  Unity.  Co  więcej  Wykonawca  Unity  nie  przedstawił  żadnej  kalkulacji  na 

potwierdzenie poprawności swoich założeń. 

Ponadto  Wykonawca  w  swoich  wyjaśnieniach  wskazał  iż  „Przedmiot  zamówienia  zamierza 

zrealizować samodzielnie, a nie wskazał, iż posiada wymaganego specjalistę do opracowani 

rzeczowej  opinii  np.  w  zakresie  kwalifikacji  zagrożeń  biologicznych  lub  dobrania 

odpowiednich środków chemicznych. 

Wykonawca nie wskazał, że posiada wymagany sprzęt do wykonania gadań (np. wiertnice) 

oraz że dysponuje kadrą geologa będącego w stanie ocenić stan gruntu.  

Zgodnie  z  załącznikiem  nr  5  do  OPZ  obowiązkiem  Wykonawcy  jest  dokonanie  odkrywek 

fundamentów, a więc ich fizycznego odkopania i weryfikacji stanu technicznego. Wyjaśnienia 

Wykonawcy Unity nie uwzględniają żadnych kosztów związanych z robotami budowlanymi. 

Zgodnie  z  pyt 

nr  6  Zamawiającego  dot.  wyjaśnień  Zamawiający  żądał  przedstawienia 

kalkulacji  w  zakresie  ryzyka  oraz  gwarancji.  Wykonawca  ograniczył  się  jedynie  do 

stwierdzenia iż „ponosi koszty stałe” oraz „Na każdej z zawartych umów mogliśmy liczyć na 

czysty  zysk  oscylujący  w  ok.  30%"Brak  jakichkolwiek  informacji  w  zakresie  posiadanych 

polis,  gwarancji  i  ponoszonych  na  tę  okoliczność  kosztów.  Wykonawca  nie  wykazał 

dysponowania osobą Archeologa wymaganej do opracowania programu badań. 

W 

stosunku do wszelkich wykazanych braków w przedmiotowej wycenie Unity nie uwzględnił 

w cenie ryzyka ani rezerwy z której mógłby np. sfinansować pracę dodatkowego personelu 

lub projektantów nie uwzględnionych w kalkulacji. 

W  wyjaśnieniach  z  dnia  11  maja  2021  Wykonawca  Unity  oznajmia  „Zgodnie  z 

obwieszczeniem Prezesa GUS 

z 17 lutego w sprawie przeciętnego wynagrodzenia, średnie 

miesięczne  wynagrodzenie  za  prace  wynosiło  5  536,80  zł  oraz  przyjmując,  że  śr/miesiąc 

przypada 21 dni roboczych, obliczoną ze jeden dzień roboczy pracy projektanta kosztuje ok. 

263,66PLN.” 

Wykonawca Unity nie przedstawił dowodu na takie zarobki projektantów, jedynie opiera się 

na danych GUS, przedmioto

wa kwota jest wyższa niż zadeklarowana w ofercie. 

Jeden dzień pracy nadzoru autorskiego został wyceniony przez Wykonawcę na kwotę 200 zł 

netto,  a  wi

ęc  246  PLN  brutto  co  stanowi  mniej  niż  sam  Wykonawca  założył  w  swoich 

wyjaśnianiach. 

Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca 

Unity. 

Złożył  wnioski  dowodowe  w  zakresie  dowodu  z  dokumentu  w  postaci  analizy  rynkowej 

średniej  ceny  projektów  o  analogicznym  stopniu  skomplikowania  i  zakresie  opracowania, 

przeprowadzenie  dowodu  z  zeznań  świadka  mgr  inż.  L.  T.  na  okoliczność  wykonalności 

projektu w cenie zaoferowanej przez Przystępującego, wezwanie do wyjaśnienia TPF Sp. z 

o.o.  w  zakresie  tez 

odwołania,  w  jego  ocenie  nieprawdziwych  i    wprowadzających  w  błąd 

Zamawiającego, w tym co do twierdzenia, że UNITY S.C. nie złożyło dowodów na poparcie 

wyjaśnień  RNC.  W  dniu  12.05.2021  przez  formularz  Platformy  OpenNexus  do 

Zamawiającego  zostało  wysłane  pismo  z  wyjaśnieniem  RNC  wraz  z  dowodami  w  postaci 

dw

óch  umów  na  prace  projektowe  o  podobnym  charakterze  i  wskazaniem  średniej  ceny 

dokumentacji  projektowej,  a  nadto  p

rzesłuchania  w  charakterze  Strony  przedstawiciela 

Zamawiającego R. M. na okoliczność sposobu ustalenia wartości przetargu. 

Przystępujący  stwierdził,  że  zarzuty  odwołania  nie  zasługują  na  uwzględnienie,  ponieważ 

odnoszą tylko i wyłącznie do lakonicznych stwierdzeń o niemożności wykonania zamówienia 

za  cenę  zaoferowaną  przez  Przystępującego,  w  oderwaniu  od  realiów  rynkowych  przy 

wykony

waniu  opracowań  projektowych  o  analogicznym  stopniu  skomplikowania  i  zakresie 

robót.  Podnoszone  zarzuty  o  braku  załączenia  dowodów  na  poparcie  wyjaśnień  RNC  nie 

polegają na prawdzie. Dowody zostały załączone na platformie Zamawiającego. 

Spółka  TPF  złożyła  odwołanie  lakoniczne  i  niechlujnie  napisane.  W  odwołaniu  roi  się  od 

błędów i przeinaczeń. Poza wykazanymi wyżej dodatkowo na stronie 4 wykazuje iż „średnia 

cena ofert to 6 825 214,07 zł brutto” przy dwóch ofertach opiewających na 1 843 770,00 zł 

brutto i 2

27 550,00 zł brutto, co daje średnią arytmetyczną wynosząca 1 035 660,00 zł brutto, 

Procenty  w  tabeli  określające  stosunek  ceny  ofert  do  średniej  ceny  oferty  też  zawierają 

wartości błędnie wyliczone. 

Spółka  TPF  powołuje  się  na  wycenę  prac  projektowych  wykonaną  przez  Zamawiającego 

jako  punkt  odniesienia.  W

ycena  Zamawiającego  jest  nieprawidłowa  i  nie  może  stanowić 

punktu  odniesienia.  W  przesłanej  przez  Zamawiającego  kalkulacji  kosztów  prac  brak  jest 

wskazania podstaw przyjętych do wyceny, a wskazane wartości są fikcyjne. Zamawiający nie 

stosował zapisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. 

w  sprawie  określenia  metod  i  podstaw  sporządzania  kosztorysu  inwestorskiego,  obliczania 

planowanych  kosztów  prac  projektowych  oraz  planowanych  kosztów  robót  budowlanych 

określonych w programie funkcjonalno-użytkowym. Przesłana kalkulacja ewidentnie dotyczy 

projektu remontu całego budynku, a nie zakresu objętego przetargiem. Błędne oszacowanie 

wartości  przetargu  spowodowało  zawyżenie  wymagań  w  zakresie  posiadanego 

doświadczenia  oferentów  i  zmniejszenie  konkurencyjności  co  stanowi  naruszenie  zapisów 

ustawy PZP. 

Wobec powyższych okoliczności wniósł o oddalenie odwołania w całości. 

Komenda  Stołeczna  Policji  uwzględniła    zarzutów  przedstawione  w  odwołaniu  z  dnia  7 

czerwca 2021 r. wykonawc

ę TPF sp. z  o.o. z siedzibą w Warszawie w całości. 

Z

głaszający przystąpienie Studio Budowlane UNITY s.c. oświadczył, że wnosi sprzeciw co 

do uwzględnienia zarzutów przedstawionych w odwołaniu.   

W  złożonym  pisemnym  stanowisku  przystępujący  wskazał  na  ciężar  dowodu  w  sprawie 

będącej  przedmiotem  sporu,  brak  dowodów  ze  strony  odwołującego,  niezrozumienie 

powodów uwzględnienia odwołania przez zamawiającego, fakt uprzedniego uznania przez 

zamawiającego wyjaśnień dotyczących RNC za prawidłowe, a przede wszystkim stwierdził, 

że  w  okolicznościach  niniejszej  sprawy  wartość  przedmiotu  zamówienia  nie  została 

prawidłowo  ustalona,  czego  uzasadnienie  można  było  sformułować  dopiero  po  uzyskaniu 

od  zamawiającego  pełnej  kalkulacji  inwestorskiej,  co  nastąpiło,  wskutek  wniosków 

przystępującego, dopiero przy pismach zamawiającego z 11 czerwca i 8 lipca 2021 r.  

Wskazał,  a  następnie,  w  toku  rozprawy,  rozwinął  stanowisko  o  wadliwej  kalkulacji 

zamawiającego w zakresie ustalenia wartości robót budowlanych  i w następstwie błędnej 

wyceny  samej  usługi    projektowej.  Zauważył  nadmiarowy  zakres  robót  przyjęty  do 

kalkulacji, w tym m. in. co do inwentaryzacji, która nie powinna dotyczyć wnętrza budynków.  

Kwestionując zarzut odwołania nie przedstawienia wyceny określonych ekspertyz, badań i 

pomiarów  wskazał  na  pomocniczy  charakter  takich  dokumentów.  Podkreślił  swoje 

doświadczenie  na  rynku  właściwym  dla  przedmiotu  zamówienia  zauważając,  że  dla  prac 

projektowych  o  znacznie  szerszym  zakresie  rzeczo

wym,  w  tym  dotyczących  obiektów 

zabytkowych, cena prac nie powinna przekraczać 0,5 mln zł. 

Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak 

również biorąc pod uwagę stanowiska stron przedstawione w pismach procesowych, 

jak 

też  podczas  rozprawy,  Izba  stwierdziła,  iż  odwołanie w  zakresie  rozpoznawanych 

zarzutów zasługuje na uwzględnienie. 

Co się tyczy interesu prawnego odwołującego w wniesieniu odwołania od czynności wyboru 

oferty  najkorzystniejszej,  nie  ma  wątpliwości,  że  podmiot  ten  ma  interes  w  rozumieniu  art. 

505 ustawy 

– Prawo zamówień publicznych, jako zainteresowany w uzyskaniu zamówienia, 

którego  może  być  pozbawiony  w  razie  udzielenia  zamówienia  konkurentowi,  tu 

przystępującemu  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  odwołującego.  Ten  ostatni 

opiera  zarzuty  przede  wszystkim  na  nie  obaleniu  przez  przystępującego    domniemania 

zaoferowania ceny za wykonanie przedmiotu zamówienia ceny rażąco niskiej. 

Analizując  przebieg  zdarzeń,  w  tym  czynności  zamawiającego  podjęte  w  toku  badania  i 

oceny ofert skład orzekający zauważa, że zamawiający na takim etapie postępowania ma w 

istocie  prawo  badania cen  ofertowych  pod  kątem  ewentualnego  zaoferowania  ceny  rażąco 

niskiej  w  zależności  od  własnej  oceny  zaistnienia  takiej  okoliczności  lub  możliwości  jej 

zaistnienia.  Stosownie  do  przepisów  ustawy  pzp  istnieją  przesłanki  obligujące 

zamawiającego  do  przeprowadzenia  czynności  wyjaśniających  w  razie  zaistnienia 

okoliczności  ustawowych  wynikający  z  porównania  zaoferowanej  ceny  z  wartością 

zamówienia oszacowaną samodzielnie przez zamawiającego, a także przy porównaniu takiej 

ceny z 

wynikiem średniej ceny zaoferowanej w postępowaniu.  

W  tym  miejscu  istotne  jest  stwierdzenie,  że  ewentualne  wątpliwości,  zarzuty  i  zastrzeżenia 

co do poprawności czynności zamawiającego ustalającego wartość przedmiotu zamówienia, 

a w  konsekwencji,  przedstawienia,  wynikającego  z takiego oszacowania,  kwoty  należności, 

jaką  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  przedmiotu  zamówienia,  nie 

mogą być przedmiotem rozpoznania i w efekcie, rozstrzygnięcia Krajowej Izby Odwoławczej 

w  niniejszej  sprawie.  Nie  ulega  wątpliwości,  że  nawet  w  pełni  uzasadnione  zastrzeżenia 

wykonawcy w tym zakresie, nie zostały podniesione w drodze wniesienia stosownego środka 

ochrony  prawnej  celem 

unieważnienia  takiej  czynności  zamawiającego,  w  terminie 

przewidzianym  ustawą  .  Jakiekolwiek  uwagi  wykonawcy  przekazywane  zamawiającemu, 

niezależnie  od  ich  zasadności,  nie  mogą  mieć  wpływu  na  przebieg  prowadzonego  przez 

zamawiającego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Powyższe  jest  uwagą 

dokonaną  w  związku  z  rozpoznawaną  sprawą,  lecz  bez  wpływu  na  ocenę  uprzednich 

czynności i zaniechań gospodarza postępowania, jakim jest zamawiający.  

Zgodnie  z  art.  224 

ustawy  PZP  w  przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty  jest  niższa  o  co 

najmniej 30% od: wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  chyba  że  rozbieżność 

wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia.  Ze względu na użycie 

przez  ustawodawcę  w  spójnika  „lub”  wyrażenie  to  musi  być  traktowane  jako  alternatywa 

nierozłączna,  a  więc wystarczy,  aby  zaszła jedna z  tych przesłanek,  żeby zamawiający  był 

obowiązany  zwrócić  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia  ceny.  Zaistnienie  kumulatywnie  obu  wskazanych  przesłanek,    tym  bardziej  i 

jeszcze  wyraźniej,  będzie  obligowało  zamawiającego  do  podjęcia  stosownych  działań. 

Wspomniany przepis wyznacza więc matematyczną regułę która określa kiedy zamawiający 

musi zastosować wezwanie do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny.    

Zastosowanie  procedury  tworzy  domniemanie,  że  zaproponowana  w  ofercie  cena  nosi 

znamiona  ceny  rażąco  niskiej,  a  zatem  dowód  na  twierdzenie  przeciwne  spoczywa  na 

wykonawcy.  W tym też celu wykonawca powinien złożyć wyjaśnienia oraz załączyć dowody, 

które  jednoznacznie  wykażą,  że  możliwe  i  realne  jest  rzetelne  wykonanie  zamówienia  za 

proponowaną cenę.  

W orzecznictwie i doktrynie  utrwalił się już jednolity w tym zakresie pogląd, że wyjaśnienia 

muszą być konkretne, odpowiednio umotywowane i odnoszące się do danego zamówienia. 

Dla  skutecznego  obalenia  domniemania 

rażąco  niskiej  ceny,  należy  zatem  podać  jaka 

konkretnie  przyczyna  wpłynęła  na  ustalenie  ceny  oraz  w  jakim  stopniu  miała  wpływ  na  jej 

obniżenie. Przy czym  chodzi tu o przedstawienie szczególnej sytuacji danego podmiotu na 

rynku,  która  stawia  go  w  uprzywilejowanej  pozycji  i  umożliwia  oferowanie  niezwykle 

korzystnych  cenowo  propozycji  ofertowych.  Istotne  jest  również  załączenie  dowodów  w 

postaci różnego rodzaju dokumentów, które  odgrywają niebagatelną rolę w sferze poznania 

i  ustalania  faktów  mających  znaczenie  dla  rozstrzygnięcia  danego  postępowania.  W 

konsekwencji  w  razie  złożenia  odwołania  na  ewentualny  wybór  podmiotu  wcześniej 

wezwanego do wyjaśnień ocenie podlegać powinno to, czy Zamawiający dysponując takimi, 

a  nie  innymi  wyjaśnieniami  i  potwierdzającymi  je  dowodami  prawidłowo  je  ocenił  i  wybrał 

ofertę danego wykonawcy.   

W sprawie rozpatrywanej zaistniała ustawowa przesłanka zobowiązująca zamawiającego do 

przeprowadzenie  postępowania  wyjaśniającego  także  na  wypadek,  gdyby  hipotetycznie 

przyjąć,  że  własna  wycena  zamawiającego  jest  znacząco  wygórowana,  którą  to  tezę 

uzasadniał  kilkakrotnie  w  toku  postępowania  obecny  przystępujący.  Przesłanka  niesporną 

jest  bowiem  w  okolicznościach  niniejszej  sprawy  relacja  ceny  oferty  wybranej  do  ceny 

oferowanej przez odwo

łującego. Niezależnie od tego można zauważyć, że zamawiający jako 

prowadzący  postępowanie  ma  prawo  w  razie  jakiejkolwiek  wątpliwości  zwracać  się  do 

wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących złożonej oferty, w tym zaoferowanej ceny.  

Należy  przypomnieć,  że  wzywając  dnia  7  maja 2021  r  do  złożenia  wyjaśnień  zamawiający 

wskazał,  oprócz  podania  podstawy  prawnej  i  oczekiwań  wynikających  z  przepisu  art.  224 

pzp, że wzywa wykonawcę do złożenia szczegółowych i popartych dowodami wyjaśnień, w 

szczególności  przedstawienia  kalkulacji  cenowej  z  uwzględnieniem  elementów  mających 

wpływ  na  wartość  w  kwestii  /…/  tu  wymieniono  w  sześciu  punktach  kwestie  będące 

przedmiotem  zainteresowania  (cytowane  wyżej  w  treści  odwołania).  W  odpowiedzi 

wykonawca  przedstawił  w  formie  tabeli  kalkulację,  na  którą  składają  się  dwie  pozycje  tj. 

opracowanie dokumentacji wraz z uzyskaniem decyzji i pozwoleń administracyjnych oraz w 

pozycji  2.  Pełnienie  nadzoru  autorskiego.  Pozostała  cześć  wyjaśnień  to  stwierdzenie  o 

ponoszeniu  kosztów  stałych,  wskazanie  stawki  dniówki  projektanta  i  odwołanie  się  do 

analogicznych  prac  realizowanych  przez  wykonawcę  na  rzecz  miasta  Warszawy  z 

przedstawieniem  kopii  dwóch  umów  na  tę  okoliczność.  Wykonawca  w    żaden  sposób  nie 

odniósł  się do  wyspecyfikowanego w  piśmie  zamawiającego  żądania  w  kolejnych  punktach 

ujęcia w wyjaśnieniach wymienionych kwestii. Już sama ta okoliczność stanowi podstawę do 

twierdzenia

,  że  wyjaśnienia  nie  zostały  złożone  w  zakresie  żądanym,  a  tym  samym 

domniemanie  zaoferowania  ceny  rażąco  niskiej  nie  zostało  obalone.  Jeżeli  profesjonalny 

wykonawca, jakim jest przystępujący dysponuje szczegółową wiedzą na temat niezbędnego 

zakresu prac stanowiących przedmiot zamówienia, naturalne jest, że potrafić powinien w tym 

zakresie  przedstawić  szczegółową  kalkulację,  czego  w  sprawie  nie  uczynił.  Ponadto,  jeżeli 

istotnie  żądanie  zamawiającego  co  do  wskazania  wyceny  określonych  prac  było  wadliwe 

wobec  braku  potrzeby  wykonywania  takich  prac,  chociażby  z  racji  znanego  rzeczywistego 

zakresu  przedmiotu  zamówienia,  to  wykonawca  powinien  to  zamawiającemu  wyjaśnić  i 

wykazać,  dlaczego  błędne  byłoby  kalkulowanie prac  zbędnych  i  nadmiarowych.  Pominięcie 

milczeniem takiego zakresu w wyjaśnieniach czyni je niewiarygodnymi jako nie stanowiącymi 

odpowiedzi  na  konkretne  pytania  z

amawiającego.  W  konsekwencji  nie  doszło  do  obalenia 

przez  wezwanego  wykonawcę  formalnego  domniemania  rażąco  niskiej  ceny,  co  rodzi  

konsekwenc

ję  w  postaci  konieczności  zastosowania  art.  224  ust.  6  ustawy  pzp,  zgodnie  z 

którym  odrzuceniu  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  terminie  lub 

jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.  

Na marginesie 

przypomnieć należy, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

prowadzone jest między podmiotami profesjonalnymi, co stawia zasadnym oczekiwanie, ze 

składana przez Wykonawcę oferta oraz zawierające się w niej dokumenty, będą odpowiadały 

wymaganiom  stawianym  w  ustawie  PZP.  Cechy  obrotu  profesjonalnego,  jakim  jest 

postępowanie  o  zamówienia  publicznego  nakładają  obowiązek  zachowania  dokładności  i 

staranności wykonawców w przygotowywanych dokumentach.   

W świetle dokonanych ustaleń, orzeczono, jak na wstępie. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 

575 ustawy z dnia 1

1 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze 

zm.)  oraz § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. 

w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania 

oraz  wysoko

ści  i  sposobu  pobierania  wpisu  wysokości  wpisu  od  odwołania  (Dz.  U.  poz. 

Przewodniczący:  ……………………..