Sygn. akt: KIO 1237/21
WYROK
z dnia 22 czerwca 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Katarzyna Odrzywolska
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2021 r. w Warszawie odw
ołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 kwietnia 2021 r. przez
wykonawcę: B-Act Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Uniwersytet Technologiczno
Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich z siedzibą w Bydgoszczy
przy udziale
A. wykonawcy:
Dom Inżynierski PROMIS S.A. z siedzibą w Szczecinie
B. wykonawcy: Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Prawno
Obywatelskiej PUBLICORUM z siedzibą w Bydgoszczy
zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie w zakresie naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych, art. 8 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz art. 96 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji
i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności z dnia
16 kwietnia 2021 r. polega
jącej na wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty złożonej
przez wykonawcę: Dom Inżynierski PROMIS S.A. z siedzibą w Szczecinie oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym uznanie za nieskuteczne
zastrzeżenie jako tajemnica przedsiębiorstwa załącznika nr 1 do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny, złożonych przez wykonawcę Dom Inżynierski PROMIS S.A. z siedzibą w
Szczecinie pismem
z 17 marca 2021 r., a także odrzucenie ofert złożonych w
postępowaniu przez wykonawców: Dom Inżynierski PROMIS S.A. z siedzibą w
Szczecinie;
Stowarzyszenie
Kujawsko-Pomorskie
Centrum
Edukacji
Prawno-
Obywatelskiej PUBLICORUM z siedzibą w Bydgoszczy; Instytut Zrównoważonego
Rozwoju Sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z
art. 90 ust. 3 usta
wy Prawo zamówień publicznych z tego powodu, że pomimo wezwania
do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny nie podołali oni obowiązkowi
wykazania, że cena za wykonanie zamówienia nie jest rażąco niska;
W pozostałym zakresie zarzuty odwołania oddala;
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego w części 2/3
a odwołującego w części 1/3, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 15 733 zł 33 gr (słownie:
piętnaście tysięcy siedemset trzydzieści trzy złote trzydzieści trzy grosze),
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego, poniesione z tytułu wpisu od
odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art.
580 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1237/21
UZASADNIENIE
Uniwersytet Technologiczno-
Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich
z siedzibą w Bydgoszczy (dalej: „zamawiający”), prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego,
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) - zwanej dalej "ustawa Pzp",
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Budowa Akademickiego Centrum
Sportu dla potrzeb Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, nr
postępowania: AZZP.243.104.2020 (zwane dalej „postępowanie” lub „zamówienie”), część II:
Świadczenie usług doradztwa i wsparcia dla zamawiającego w trakcie wykonywania umowy
pn: „Zaprojektowanie i wybudowanie ACS” - usługa Inwestora Zastępczego.
Szacunkowa wartość przedmiotowego zamówienia jest wyższa od progów unijnych,
o których mowa w art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 31 grudnia 2020 r. pod numerem 2020/S 255-639361.
W dniu 16
kwietnia 2021 r. zamawiający dokonał wyboru, jako najkorzystniejszej
w części II zamówienia, oferty złożonej przez wykonawcę: Dom Inżynierski PROMIS S.A.
z siedzibą w Szczecinie (dalej jako „PROMIS” lub „przystępujący”).
W dniu 26 kwietnia 2021 r. wykonawca: B-
Act Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy
(dalej „odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec
czynności zamawiającego podjętych w postępowaniu w części II zamówienia, zarzucając mu
naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp:
1. art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp oraz art. 24 ust. 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
wykluczenia z postępowania wykonawcy PROMIS, pomimo niewykazania przez niego
spełniania jednego z warunków udziału w postępowaniu, dotyczących zdolności
technicznej lub zawodowej oraz w konsekwencji zaniechanie odrzucenia jego oferty,
jako oferty w
ykonawcy wykluczonego z udziału w postępowaniu;
2. art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia wykonawcy PROMIS,
mimo że ten przedstawił zamawiającemu informacje wprowadzające w błąd w zakresie
dotyczącym spełniania przez niego warunków udziału w postępowaniu w zakresie
pos
iadania zdolności technicznych lub zawodowych, tj. w zakresie dotyczącym
doświadczenia wykonawcy wymaganego przez zamawiającego;
3. art. 89 ust. 1 pk
t 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia ofert w
ykonawców: PROMIS; Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorskie Centrum
Edukacji Prawno-
Obywatelskiej PUBLICORUM z siedzibą w Bydgoszczy (dalej
„PUBLICORUM”); Instytut Zrównoważonego Rozwoju Sp. z o.o. z siedzibą w
Białymstoku (dalej „IZR”), które zawierają ceny rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a wykonawcy, pomimo wezwania do wyjaśnień w przedmiocie rażąco
niskiej ceny oraz złożenia dowodów, nie podołali obowiązkowi wykazania, że ich oferty
nie zawierają ceny rażąco niskiej;
4. art. 8 ust. 3 ustawy Pzp
w związku art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej:
„UZNK”) poprzez uznanie, iż wyjaśnienia
w przedmiocie rażąco niskiej ceny, a w szczególności załącznik nr 1 do wyjaśnień
wykonawcy PROMIS z dnia 17 marca 2021 r., sta
nowi tajemnicę przedsiębiorstwa;
art. 96 ust. 3 w związku art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w związku art. 11 ust. 2 UZNK poprzez
nieudostępnienie odwołującemu na wniosek załącznika nr 1 do wyjaśnień wykonawcy
PROMIS z dnia 17 marca 2021 r.
wskutek błędnego uznania, że wykonawca PROMIS
skutecznie zastrzegł ów dokument jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zarzucając powyższe odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty; wykluczenie
wykonawcy PROMIS z po
stępowania; odrzucenie oferty wykonawcy PROMIS, wykonawcy
PUBLICORUM oraz wykonawcy IZR; wybór oferty złożonej przez odwołującego jako
najkorzystniejszej; odtajnienie wyjaśnienia w przedmiocie rażąco niskiej ceny,
a w szczególności Załącznika nr 1 do wyjaśnień wykonawcy PROMIS z dnia 17 marca
2021 r. i udostępnienie go odwołującemu.
Zamaw
iający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania, wzywając
uczestników postępowania do złożenia przystąpienia. Do postępowania odwoławczego
swoje przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosili wykonawcy: PROMIS (w dniu 29
kwietnia 2021 r.) i PUBLICORUM (w dniu 30 kwietnia 2021 r.).
Zamawiający, działając na podstawie art. 521 ustawy Pzp z 2019 r., złożył do akt
sprawy odpowiedź na odwołanie (pismo z 14 czerwca 2021 r.), wnosząc o jego oddalenie
w całości jako bezzasadnego.
Przystępujący PROMIS w dniu 18 czerwca 2021 r. złożył do akt sprawy pismo
procesowe, w którym zaprezentował swoje stanowisko w sprawie, załączając dowody na
jego potwierdzenie.
Odwołujący złożył na rozprawie pismo procesowe z 18 czerwca 2021 r., w którym
wniósł o przeprowadzenie dowodów na okoliczności zawarte w jego treści, potwierdzające
zasadność zarzutów opisanych w odwołaniu.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, postanowieniami SIWZ,
treścią ofert złożonych w postępowaniu, w tym wykazem usług złożonym przez
wykonawcę PROMIS wraz z załączonym do niego poświadczeniem należytego
wykonania usługi, treścią pism składanych przez wykonawców na wezwanie
do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a także po zapoznaniu się z odwołaniem,
odpowiedzią na nie a także pismem procesowym złożonym przez odwołującego
i przystępującego PROMIS, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron
i uczestnika postępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła
i zwa
żyła, co następuje
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych (Dz.U.
z 2019,
poz. 2020) do postępowań odwoławczych, o których mowa w uchylanej ustawie,
wszczętych po dniu 31 grudnia 2020 r., dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia
wszczętych przed dniem 1 stycznia 2021 r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm.).
Z uwagi na powyższe, Izba wydając wyrok w postępowaniu odwoławczym,
wszczętym na skutek odwołania wniesionego w dniu 10 maja 2021 r., zastosowała przepisy
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, dalej „ustawa Pzp z 2019
r.
”.
N
a wstępie Izba ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528
ustawy Pzp z 2019 r., s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Ponadto Izba stwierdziła, że odwołującemu przysługiwało prawo do skorzystania
ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę interesu
w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp z 2019 r., kwalifikowaną
możliwością poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu czynności.
Odwołujący jest zainteresowany uzyskaniem przedmiotowego zamówienia i złożył ofertę
w postępowaniu. Zamawiający dokonał wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy,
który w ocenie odwołującego, winien zostać wykluczony z postępowania a jego oferta
odrzucona. Jednocześnie odwołujący zakwestionował ocenę ofert w zakresie, w jakim
zamawiający przyjął wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, złożone przez wykonawców, którzy
uplasowali się na drugiej i trzeciej pozycji w rankingu ofert. Gdyby zatem zamawiający działał
zgodnie z przepisami ustawy
Pzp odwołujący uzyskałby zamówienie, wykonałby je i osiągnął
zysk ekonomiczny z jego realizacji.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez zamawiającego do akt sprawy. Izba dopuściła
d
owody złożone przez odwołującego i przystępującego, załączone do złożonych przez nich
pism procesowych.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje
Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
powyższe ustalenia oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu, doszła do
przekonania, iż w niniejszym postępowaniu doszło do naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o
udzielenie zamówienia, a tym samym, na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp z 2019
r.
, rozpoznawane odwołanie zasługiwało w części na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba rozpoznała zarzuty naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 oraz
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp poprzez zaniec
hanie wykluczenia z postępowania wykonawcy
PROMIS pomimo niewykazania przez niego spełniania jednego z warunków udziału
w postępowaniu dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej oraz art. 24 ust. 1 pkt 17
ustawy Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia wykonawcy PROMIS mimo,
że przedstawił
zamawiającemu informacje wprowadzające w błąd w zakresie dotyczącym spełniania przez
niego warunków udziału w postępowaniu w zakresie posiadania zdolności technicznych lub
zawodowych, tj. w zakresie dotyczącym doświadczenia wykonawcy wymaganego przez
zamawiającego i stwierdziła, że zarzuty te są niezasadne.
Izba ustaliła, że zamawiający, zgodnie z informacją zawartą w Rozdziale IV SIWZ
podzielił zamówienie na dwie części: część I - Zaprojektowanie i wybudowanie
Akademick
iego Centrum Sportu (ACS); część II - Świadczenie usług doradztwa i wsparcia
dla zamawiającego w trakcie wykonywania umowy pn.: „Zaprojektowanie i wybudowanie
ACS” usługa Inwestora zastępczego. Zamawiający dodatkowo zastrzegł, że dopuszcza
złożenie oferty tylko na jedną z ww. części. Ponadto Izba ustaliła, że przedmiot zamówienia
dla części drugiej opisano w Rozdziale V SIWZ. Zamawiający przewidział, że w zakresie
us
ługi doradztwa i wsparcia dla zamawiającego, w trakcie wykonywania umowy na
„Zaprojektowanie i wybudowanie ACS” wraz z usługą wielobranżowego nadzoru
inspektorskiego, będzie: (i) analiza i weryfikacja rozwiązań projektowych proponowanych
przez wykonawcę wybranego do realizacji Części I oraz przygotowanie rekomendacji
przyjęcia, odrzucenia lub zmiany zaproponowanych rozwiązań wraz z ich uzasadnieniem; (ii)
wsparcie zamawiającego w trakcie prac projektowych wykonywanych przez wykonawcę w
zakresie: oceny spójności i kompletności przygotowanych rozwiązań projektowych,
identyfikacji oraz zdefiniowaniu
braków i wad dokumentacji projektowej, oceny zgodności
rozwiązań projektowych z wymaganiami zamawiającego i przepisami prawa; (iii) weryfikacja
proponowanych przez wykonawcę rozwiązań projektowych pod kątem ich równoważności
technologicznej; (iv) udział w spotkaniach projektowych (zarządczych i technicznych) z
głosem opiniodawczo-doradczym zgodnie z zapotrzebowaniem zamawiającego; (v) pełnienie
wielobranżowego nadzoru inspektorskiego; (vi) rozliczanie inwestycji; (vii) przygotowanie dla
zamawiającego kompletnej dokumentacji przetargowej koniecznej do wszczęcia
postępowania przetargowego na wyłonienie dostawcy wyposażenia ruchomego ACS wraz z
przeprowadzeniem tego postępowania, zakończonego wyborem dostawcy wyposażenia;
(viii) zapewnienie obsługi prawnej inwestycji, w tym min: spraw związanych z realizacją
umowy z wykonawcą części I, w tym jej aneksowaniem i egzekwowaniem należytego
wykonania umowy na etapie przedsądowym, spraw związanych z wprowadzaniem do
realizacji umowy podwykonawców i dalszych podwykonawców, w tym opiniowanie umów o
podwykonawstwo i dalsze podwykonawstwo, obsługi spraw i wsparcia zamawiającego we
wszelkich sprawach spornych występujących na linii zamawiający - wykonawca,
zamawiający - podwykonawca lub dalszy podwykonawca oraz wykonawca - podwykonawca
lub dalszy podwykonawca. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia dla Części II znalazł
się w Załączniku 2 do SIWZ - OPZ Część II.
Ponadto Izba ustaliła, że zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu,
dotyczące części II zamówienia, w tym odnoszące się do warunku dotyczącego zdolności
technicznej lub zawodowej. W tym zakresie zamawiający wymagał, aby wykonawca wykazał,
że w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał co najmniej dwie usługi
polegające na pełnieniu funkcji inwestora zastępczego lub nadzoru inwestorskiego
(zarządzanie i nadzorowanie inwestycji budowlanych kubaturowych) przy budowie budynków
użyteczności publicznej o wartości robót budowlanych min. 10.000.000,00 zł. (dziesięć
milionów złotych zero groszy) brutto każda. Zamawiający uzna warunek za spełniony także
w sytuacji, jeżeli wykonawca wykonał jedną ww. usługę o wartości robót budowlanych min.
20.000.000,00 zł. (dwadzieścia milionów złotych zero groszy) brutto. Dalej zamawiający
zaznaczył, że jako wykonanie usługi należy rozumieć doprowadzenie co najmniej do
wystawienia Świadectwa Przejęcia (dla Kontraktów realizowanych zgodnie z Warunkami
FIDIC), Protokołu odbioru robót lub równoważnego dokumentu (w przypadku zamówień, w
których nie wystawia się Świadectwa Przejęcia) lub zakończenia realizacji umowy na
świadczenie usług nadzoru, jeżeli zakończenie realizacji umowy na świadczenie usług
nadzoru nastąpiło wcześniej niż wystawienie Świadectwa Przejęcia (dla Kontraktów
realizowanych zgodnie z Warunkami FIDIC), Protokołu odbioru robót lub równoważnego
dokumentu (w przypadku zamówień, w których nie wystawia się Świadectwa Przejęcia).
Wartości podane w dokumentach potwierdzających spełnienie warunku w walutach innych
niż wskazane przez zamawiającego należy przeliczyć wg średniego kursu NBP na dzień
wystawienia Świadectwa Przejęcia (dla Kontraktów realizowanych zgodnie z Warunkami
FIDIC) lub na dzień podpisania Protokołu odbioru robót lub równoważnego dokumentu (w
przypadku zamówień, w których nie wystawia się Świadectwa Przejęcia) lub na dzień
zakończenia realizacji umowy na świadczenie usług nadzoru.
Dalej Izba ustaliła, że wykonawca PROMIS w złożonym na wezwanie zamawiającego
wykaz
ie wskazał jedną usługę o wartości robót budowlanych 333 666 202,99 zł. brutto,
zrealizowaną na rzecz Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach.
Przedmiotem usługi, co wynika z treści dokumentu było: „Pełnienie funkcji inspektora
nadzoru
inwestorskiego
zarządzanie i nadzorowanie inwestycji budowlanych
(kubaturowych) przy realizacji wymienionego zadania. Jako daty
wykonania zamówienia
PROMIS wpisał 1 lipca 2016 r. - 30 listopada 2018 r. Do wykazu został załączony dokument
pn. „Poświadczenie należytego wykonania” z treści którego wynikało, że przestępujący „w
okresie od 01.07.2016 roku do 30.11.2018 roku realizował umowę nr IR272.20.2016
CRU:1797/16 z dnia 10.06.2016 roku na pełnienie funkcji Inżyniera dla potrzeb realizacji
projektu Budowa nowoczesnej hali widowiskowo-sportowej PODIUM przy ul. Akademickiej i
Kujawskiej w Gliwicach”. Inwestor oświadczył, że przedmiotem tej umowy było wykonywanie
w imieniu i na rzecz zamawiającego kompleksowych usług inżyniera kontraktu, w tym funkcji
in
spektora nadzoru inwestorskiego dla ośmiu zadań, które w treści poświadczenia zostały
wymienione. Ponadto wystawca poświadczenia potwierdził, że prace wykonane przez
PROMIS zostały wykonane należycie.
Odwołujący zauważył, że usługa wskazana przez przystępującego dotyczyła ośmiu
zadań inwestycyjnych, zaś dla zadania o wartości wskazanej przez przystępującego
w wykazie Świadectwo Przejęcia wystawiono 20 grudnia 2017 r. Z kolei termin składania
ofert w postępowaniu upłynął 26 lutego 2021 r. a okres, w którym musiały zostać wykonane
usługi, które można było wykazać na potrzeby spełniania warunku udziału w postępowaniu
zamawiający ustalił na 3 lata przed terminem składania ofert. Wykonawcy mogli zatem
wskazywać na potrzeby spełniania warunków udziału w postępowaniu usługi nadzoru nad
robotami, dla których Świadectwo Przejęcia (dla robót realizowanych zgodnie z warunkami
FIDIC) wystawiono nie później niż 26 lutego 2018 r. Wskazane przez wykonawcę PROMIS
w wykazie usług roboty budowlane o wartości brutto 333 666 202,99 zł. zostały zakończone
przed tym dniem,
tym samym w ocenie odwołującego, nie mogą być brane pod uwagę przy
ocenie spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Z kolei zamawiający w odpowiedzi na odwołanie twierdził, że odwołujący błędnie
interpretuje
warunki udziału w postępowaniu, utożsamiając datę wystawienia Świadectwa
Przejęcia z datą zakończenia realizacji usługi. Intencją zamawiającego było jedynie, aby
w przypadku gdy zamiarem wykonawcy jest wylegitymowanie się danym typem usługi
w postaci zas
tępstwa inwestorskiego dla inwestycji realizowanych w ramach warunków
FIDIC -
musi w to być zadanie w ramach którego, w toku obsługi inwestycji, doprowadzono
co najmniej do wystawienia Świadectwa Przejęcia.
Istota sporu sprowadzała się zatem do sposobu rozumienia treści warunku udziału
w postępowaniu, odnoszącego się do zdolności technicznej lub zawodowej - doświadczenia
wy
konawcy w realizacji zamówienia.
Izba
w tym zakresie stwierdziła, że rację ma zamawiający twierdząc, iż z literalnego
brzmienia SIWZ
w zakresie, w jakim ta precyzuje w jaki sposób należy wykazać spełnienie
warunku dotyczącego doświadczenia nie wynika, że dla kontraktów realizowanych zgodnie
z warunkami FIDIC jako datę wykonania usługi należy uznać datę wystawienia Świadectwa
Przejęcia. SIWZ precyzuje jedynie, że w przypadku jeśli wykonawca wykazuje się takim
doświadczeniem tzn. jeśli realizował zamówienie na warunkach FIDIC to może wykazać się
jedynie takim, które jest na takim etapie jego realizacji, że wystawiono dla niego co najmniej
Świadectwo Przejęcia.
Tym samym
jeżeli dzień, w którym wystawiono takie świadectwo nie oznaczał
jednocześnie daty, kiedy zakończono realizację przedmiotowego zadania, wykonawca mógł
wykazać się doświadczeniem w realizacji zadania, w którym doszło wprawdzie do
wystawienia Świadectwa Przejęcia, ale prace na tym zadaniu były kontynuowane. Z taką
sytuacją mamy do czynienia w przypadku zamówienia wskazanego przez PROMIS.
Izba zgadza się również z zamawiającym, że skoro posłużył się w treści warunku
sformułowaniem, że jako wykonanie usługi należy rozumieć doprowadzenie „co najmniej”
do
wystawienia Świadectwa Przejęcia to dopuścił tym samym sytuacje, w których realizacja
zamówienia przedłuży się i po wystawieniu Świadectwa Przejęcia w ramach zamówienia
dalej realizowane
będą prace, przez jakiś okres czasu po tej dacie.
Jak wynika z ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, przystępujący złożył wykaz
usług, w którym wskazał jako datę zakończenia prac polegających na pełnieniu funkcji
inspektora nadzoru inwestorskiego - 30 listopada 2018 r.
Datę tą potwierdził Inwestor
w
poświadczeniu należytego wykonania, które zostało załączone do złożonego wykazu.
Dodatkowo PROMIS w piśmie procesowym wyjaśnił, że umowa na wykonanie
zadania, które zostało wymienione w wykazie usług, zawarta 10 czerwca 2016 r. obejmowała
pełnienie funkcji Inżyniera, w tym sprawowanie nadzoru inwestorskiego. Przyznał, że
pierwotnie termin świadczenia usług ustalono na 28 lutego 2017 r., jednakże na podstawie
zawartych do umowy 13
aneksów i porozumień, termin realizacji umowy został wydłużony do
30 listopada 2018 r. Niesporna jest zatem
okoliczność, że zakres usług objętych umową
został rozszerzony oraz, że przedłużono termin obowiązywania kontraktu. Nie sposób jednak
zgodzić się z odwołującym, że zarówno zakres tych prac, a w konsekwencji czas kiedy były
wykonywane nie może zostać zaliczony do okresu wykonywania przedmiotowej usługi.
PROMIS, jako dowody potwierdzające, że przedmiotem aneksów było rozszerzenie
zakresu umowy o pełnienie obowiązków Inżyniera Kontraktu, z uwzględnieniem funkcji
inspektora nadzoru inwestorskiego oraz, że termin świadczenia usług przedłużono do
30 listopada 2018 r. przedłożył: kopie aneksów do umowy nr 138/2016 z 10 czerwca 2016 r.,
poświadczenie Inwestora z 9 stycznia 2019 r., oświadczenie z 4 maja 2021 r. a także
Protokół Konieczności nt 01/2018 z 8 marca 2018 r., protokół z negocjacji nr 01/2018 z 8
marca 20
18 r. i Końcowe Świadectwo Płatności - Rewizja 1 z 25 kwietnia 2018 r. Z
powyższych wynikało, że pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu, w tym funkcji nadzoru
inwestorskiego (zarządzanie i nadzorowanie inwestycji budowlanej kubaturowej) nad
realizacją umowy nie zakończyło się wraz z wystawieniem Świadectwa Przejęcia ale, że po
tej dacie,
PROMIS nadal pełnił powierzoną mu funkcję i dokonywał czynności z tym
związanych.
Z powyższych powodów nie można uznać, że zamawiający dokonując oceny
spełnienia warunku udziału w postępowaniu w powyższym zakresie naruszył przepis art. 24
ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp. W konsekwencji, w
ocenie Izby nie znajduje również potwierdzenia
zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp. Nie sposób uznać, że przystępujący
w
prowadził zamawiającego w błąd przedstawiając informacje nieprawdziwe czy też
niekompletne, których celem było wywołanie u zamawiającego przekonania co do
okoliczności, że PROMIS spełnia przedmiotowy warunek. Przystępujący w wykazie usług
podał informacje zgodne z rzeczywistością. Nawet jeśli wskazał w wykazie kwotę, która nie
obejmowała wartości wszystkich aneksów, to i tak informacje przedstawione w treści wykazu
pozwalały zamawiającemu na ocenę, że warunek w zakresie minimalnej wartości
zrealizowanych usług - został spełniony. Z kolei data zakończenia zadania odpowiada treści
warunku i jest spójna z tym, co w swoim poświadczeniu zawarł zlecający usługę.
Izba uwzględniła odwołanie w zakresie, w jakim odwołujący zarzucał zamawiającemu
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia ofert wykonawców: PROMIS; PUBLICORUM oraz IZR, które zawierają ceny
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia, a wykonawcy, pomimo wezwania do
wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny oraz złożenia dowodów, nie podołali
obo
wiązkowi wykazania, że ich oferty nie zawierają ceny rażąco niskiej.
Izba, rozpoznając przedmiotowy zarzut ustaliła, że wartość zamówienia wskazana
przez zamawiającego w Protokole postępowania o udzielenie zamówienia wynosi dla części
II -
896 000,00 zł., co po powiększeniu o należny podatek od towarów i usług daje kwotę 1
zł. W postępowaniu dla części II złożono 7 ofert, z czego oferta z najniższą ceną
478.470,00 zł została złożona przez wykonawcę PUBLICORUM, druga w kolejności była
oferta złożona przez PROMIS - 537.510,00 zł., na trzecim miejscu pod względem ceny
uplasował się wykonawca IZR, który zaproponował za realizację zamówienia 538.740,00 zł.
Ponadto s
kład orzekający ustalił, że wyżej wymienieni wykonawcy zostali wezwani
przez zamawiającego pismem z 12 marca 2021 r. do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny zaproponowanej w ofercie. Jak wynikało z treści
wezwania, zamawiający zrealizował w ten sposób obowiązek wynikający z art. 90 ust. 1a
ustawy Pzp, zaw
ierającego przesłanki obligatoryjnego wezwania do złożenia wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny. Zamawiający nie opisał w treści wezwania jakie elementy
powinien wskazać wykonawca w swojej kalkulacji, przywołując jednak treść przepisu,
z którego wynika jakie elementy wykonawca winien wskazać w szczególności, aby sprostać
ciążącemu na nim obowiązkowi.
Zamawiający, w odpowiedzi na odwołanie argumentował, że zarzuty sformułowane
przez odwołującego nie zasługują na uwzględnienie między innymi z tego powodu, że
zostały oparte na zarzutach zaniechania odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę,
a w konsekwencji ciężar udowodnienia powyższych twierdzeń spoczywa na odwołującym.
W ocenie zamawiającego odwołujący pozostał w tym obszarze całkowicie bierny, nie
wykazując żadnej inicjatywy celem wykazania, czy choćby uprawdopodobnienia, że złożone
w postępowaniu oferty nie odpowiadają realiom rynkowym.
Przypomnieć w tym miejscu należy, że stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp,
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy,
który został przez zamawiającego wezwany do złożenia wyjaśnień. Z kolei w myśl art. 90 ust.
3 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena
wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ponadto, z art. 190 ust. 1a ustawy
Pzp wynika, że ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na
wykonawcy s
kładającym taką ofertę. Tym samym stwierdzić należy, że to wykonawca
wezwany, ma obowiązek wyjaśnić i udowodnić, za pomocą dostępnych mu środków
dowodowych, w zależności od okoliczności danej sprawy, że oferowana przez niego cena
jest rynkowa i umożliwia realizację powierzonych mu zadań.
Tym samym jeśli zamawiający, stosując się do treści przepisów ustawy Pzp, wezwał
wykonawców, którzy jak sam przyznał, znajdują się w grupie „tańszych” wykonawców, do
złożenia wyjaśnień dotyczących ceny całkowitej oferty, to w świetle art. 90 ust. 2 ustawy Pzp
to na nich
ciążył obowiązek wykazania, że cena zaproponowana w ofercie nie jest rażąco
niska. Innymi słowy zobowiązani byli oni do tego, aby wskazać w szczególności jakie
elementy decydują o tym, że cena skalkulowana na określonym poziomie jest ceną rynkową
i w jaki sposób cena ta została przez nich obliczona, biorąc pod uwagę poszczególne
elementy składające się na tą cenę. Tymczasem, w ocenie Izby, w wyjaśnieniach
przesłanych zamawiającemu trudno doszukać się takich elementów, które miałyby
potwierdzać realność i rynkowy charakter ceny.
W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wykonawca PUBLICORUM przedłożył
wyjaśnienia datowane na 18 marca 2021 r. w których wskazano następujące okoliczności,
które miały mieć wpływ na oferowaną cenę. Po pierwsze zwrócono uwagę na okoliczność,
że wszyscy inspektorzy nadzoru wskazani do realizacji zadania prowadzą jednoosobową
działalność gospodarczą i wystawiają faktury VAT, co powoduje, że do rozliczeń
przyjmowane są kwoty brutto z faktury. Dalej wykonawca argumentował, że jego marża
skalkulowana jest na poziomie minimalnym. W końcu, że realizuje dla zamawiającego usługi
Inwestora Zastępczego dla trwającej obecnie inwestycji, stąd posiada na miejscu biuro
budowy
a inspektorzy nadzoru są tam stale obecni (powoduje to, że np. rady budowy mogą
odbywać się w tym samym dniu, bez konieczności ponoszenia kosztów dojazdu
koordynatora oraz inspektora nadzoru). Do wyjaśnień nie dołączono żadnych dowodów,
potwierdzających powyższe okoliczności.
Izb
a podzieliła w tym zakresie ocenę odwołującego, który stwierdził, że odpowiadając
na wezwanie zamawiającego w zakresie rażąco niskiej ceny wykonawca PUBLICORUM,
odniósł się do treści zapytania w sposób ogólnikowy, nie składając przy tym żadnych
dowodów na poparcie swoich wyjaśnień.
Argumentacja, którą przywołuje wykonawca w treści złożonych wyjaśnień ma
charakter niczym niepopartych zapewnień, które są na tyle lakoniczne i ogólne, że nie
sposób odnieść je do tego konkretnego zamówienia, realizowanego dla tego
zamawiającego. Zapewnienia o tym, że kalkuluje marżę na minimalnym poziomie (przy czym
nawet nie wiadomo na jakim), fakt współpracy z inspektorami na podstawie umów cywilno -
prawnych (bez określenia nawet jakie wynagrodzenie oni otrzymają za realizację prac
wykonywanych na rzecz zamawiającego) czy powoływanie sią na szczególne okoliczności w
postaci realizowania innej usługi dla zamawiającego (nie opisując przy tym jakie wymierne
korzyści mogą zostać osiągnięte z tego tytułu, odnosząc to do możliwości obniżenia
wynagrodzenia na tym kontrakcie) -
bez konkretnych kalkulacji i dowodów mają charakter
niczym nie popartych twierdzeń. Wyjaśnienia te są wątpliwe również z tego powodu, że jak
zauważył odwołujący, takie okoliczności jak fakt zatrudniania inspektorów na podstawie
umów cywilno-prawnych dotyczyć mogą praktycznie wszystkich usług tego rodzaju oraz być
wykorzystane przez większość wykonawców działających na rynku. Ponadto, jak wykazał
odwołujący za pomocą dowodu w postaci umowy nr AZZP.244.61.2019, zawartej w dniu 2
grudnia 2019 r. pomiędzy Konsorcjum PROMIS i PUBLICORUM a zamawiającym w wyniku
postępowania pn. „Usługa pełnienia funkcji Inwestora Zastępczego dla realizacji budowy
budynku dydaktycznego dla potrzeb Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i
Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy”, planowany szacunkowy termin zakończenia okresu
rozliczenia tej inwestycji to 30 września 2022 r. Ponadto, co potwierdził sam zamawiający
odpowiadając na pytanie odwołującego, na dzień 20 maja 2021 r. nie zaistniały żadne
okoliczności, które powodowałyby w przyszłości możliwość przedłużenia tego terminu
(dowód odwołującego, załączony do pisma procesowego). Z kolei jako termin zakończenia
przedmiotowego zadania, dla części II zamawiający w SIWZ przewidział jako dzień
zakończenia budowy i usunięcia wszystkich wad i usterek stwierdzonych w trakcie odbioru
końcowego, rozliczenia kosztów oraz zaakceptowania przez zamawiającego protokołu
końcowego wykonania inwestycji i uzyskania ostatecznego pozwolenia na użytkowanie, nie
dłużej jednak niż 760 dni od dnia podpisania umowy. Ponadto zamawiający zaznaczył, że
wymaga realizacji obowiązków w zakresie rozliczenia inwestycji z Instytucją
dofinansowującą, jednak nie dłużej niż 800 dni od dnia podpisania umowy, dopuszczając
jednocześnie zmianę terminów, o których mowa powyżej w przypadku wydłużenia okresu
realizacji umowy dla Części I. W konsekwencji okres realizacji umowy, która zostanie
zawarta w przedmiotowym postępowaniu, znacznie wykracza poza termin określony w
kontrakcie wskazanym przez PUBLICORUM
. W konsekwencji owe szczególnie sprzyjające
okoliczności, w postaci posiadania już na miejscu biura budowy oraz inspektorów nadzoru -
pozostaną aktualne jedynie przez część okresu świadczenia usług.
Tym samym, biorąc pod uwagę treść art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, zgodnie z którym
zamawiający jest zobowiązany odrzucić ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień, lub
jeżeli dokonana ocena złożonych przez wykonawcę wyjaśnień oraz dostarczonych dowodów
potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia, obowiązkiem zamawiającego było odrzucenie oferty PUBLICORUM.
Przedstawione przez niego lakoniczne wyjaśnienia, nie poparte żadną kalkulacją w zakresie
zaoferowanej ceny, a dodatkowo okolic
zność, że wykonawca nie złożył żadnych dowodów
potwierdzających przedstawione argumenty powoduje, że zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp - poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy PUBLICORUM, należało uznać za zasadne.
Do podobnych wniosków należało dojść po analizie treści wyjaśnień złożonych przez
IZR w piśmie z 19 marca 2021 r. W przypadku tego wykonawcy argumentację dotyczącą
rynkowego charakteru ceny oparto również na ogólnych twierdzeniach, dodatkowo wbrew
żądaniu zamawiającego, nie poparto ich żadnymi dowodami. IZR wymienił w swoim piśmie
kilka elementów, które w jego ocenie miały pozwolić mu na skalkulowanie ceny ofertowej
na niskim poziomie. Podnosi
ł między innymi, że koszty wynagrodzenia z inspektorami
nadzoru zostały uzgodnione, co jest zjawiskiem powszechnym, nie precyzując nawet jaka
jest wysokość otrzymywanego przez te osoby wynagrodzenia. Powołuje się także na fakt, że
roboty będą prowadzone na terenie miasta Bydgoszcz, a firma realizuje jeszcze inne
podobne zamówienia w tym mieście i okolicach. Nie wskazał jednak jakie inne zadania ma
na myśli, nie wymienił imion i nazwisk osób pełniących funkcje inspektorów nadzoru, którzy
są zatrudnieni na tych inwestycjach i czy będą to te same osoby. W końcu nie przedstawił
też wyliczeń z których wynikałoby czy połączenie kilku kontraktów ma wpływ i jaki wpływ na
możliwość obniżenia ceny w tym przypadku. Stwierdza również, że inspektorzy pracują
na preferencyjnych warunkach finansowych w oparciu o st
ałe umowy, przy czym nie
wiadomo z treści pisma jakie są to umowy. Brak jest również dowodów na tą okoliczność.
Dalej w piśmie IZR powołuje się na stosowanie metody EV, która jak sam przyznaje jest
standardem przy dużych inwestycjach i która wpływa na jakość realizacji projektów. Nie
wskazuje jednak przy tym w jaki sposób zastosowanie tej metody, która jako powszechnie
stosowana na rynku, miałoby wpłynąć na kwestie możliwości obniżenia ceny za świadczone
usługi. Z kolei we fragmencie pisma, w którym IZR opisuje standardy i procedury przywołuje
okoliczności, które odnosić się mogą do wielu podmiotów działających w tej branży, w
szczególności wskazując na wieloletnie doświadczenie czy posiadanie zabezpieczenia w
postaci OC dla prowadzonej przez niego działalności. Dodatkowo należy zaznaczyć, że w
swoich wyjaśnieniach wykonawca nie wskazał, w odniesieniu do żadnego z tych elementów
w jaki sposób przekładają się one na możliwość obniżenia ceny ofertowej.
Również przedstawiona kalkulacja, w ujęciu tabelarycznym, oprócz podziału ceny
za realizację kontraktu na poszczególne elementy (wynagrodzenie otrzymywane przez
poszczególne osoby, kwotę zysku i rezerwy), bez przedstawienia wyliczeń jaki czas pracy
przewidziano dla poszczególnych osób, nie odpowiada na pytanie czy cena oferty została
przewidziana na poziomie, który pozwala na pokrycie wszystkich kosztów realizacji zadania.
Jak zauważył odwołujący w tabeli nie zawarto wszystkich kosztów składających się na
to
zamówienie, takich np. jak koszty obsługi finansowo-księgowej, transportu, obsługi
biurowej, finansowych -
zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Jeśli wykonawca ujął
je
w kosztach zatrudnienia to powinien zawrzeć w piśmie informację na ten temat, a jeśli nie
zostały one skalkulowane to potwierdza to tezę, że cena zaoferowana przez IZR jest rażąco
niska.
W konsekwencji uznać należy, że IZR nie wykazał, że zaoferowana przez niego cena
nie jest rażąco niska co powoduje, że zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w
zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp - poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy IZR,
należało uznać za zasadne.
Odnosząc się z kolei do wyjaśnień, złożonych przez PROMIS w piśmie
z 17 marca 2021 r.,
Izba uznała, że jakkolwiek w swojej treści bardziej rozbudowane niż te,
które zostały złożone przez poprzednich dwóch wykonawców, są równie lakoniczne i ogólne.
Nie sposób jest bowiem wywieść na ich podstawie w jaki sposób wykonawca ten skalkulował
wynagrodzenie za wykonanie zamówienia.
PROMIS powołuje się na szereg okoliczności takich jak: wieloletnie doświadczenie,
wykorzystanie do realizacji zamówienia osób na umowę o pracę czy fakt zawierania
z wymienionymi osobami umów cywilno-prawnych, nie precyzując jednak jaki ma to wpływ
na możliwość obniżenia ceny w tym postępowaniu. Deklaruje również, że część personelu
wskazanego
przez niego do realizacji zamówienia jest zaangażowana w równym stopniu na
innych inwestycjach, w tym inwestycji, którą realizuje dla zamawiającego. PROMIS powołuje
się w tym zakresie, podobnie jak PUBLICORUM na umowę nr AZZP.244.61.2019, zawartą
w dniu 2 grudnia 2019 r. pomiędzy Konsorcjum PROMIS i PUBLICORUM a zamawiającym
w wyniku postępowania pn. „Usługa pełnienia funkcji Inwestora Zastępczego dla realizacji
budowy budynku dydaktycznego dla potrzeb Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy”. Tym samym również w tym przypadku
wymienione przez przystępującego szczególne okoliczności, które przywołuje i możliwość
uzyskania oszczędności z tego tytułu - nie wystąpią przez cały czas realizacji zadania (jak
już była mowa okres realizacji tej umowy upływa kilkanaście miesięcy wcześniej niż termin
realizacji w przedmiotowym postępowaniu).
W treści pisma PROMIS przywołuje również okoliczność, że wymienieni przez niego
inspektorzy n
adzoru mają miejsce zamieszkania w Bydgoszczy lub jej okolicach, stąd koszt
ich zatrudnienia nie musi zawierać zwiększonych kosztów dojazdu na teren realizacji
sprawowanego nadzoru, nie przedstawiając jednak na tą okoliczność żadnych dowodów.
Ponadto, jak
słusznie zauważył odwołujący oświadczenie to może budzić wątpliwości z tego
powodu, że analiza wykazu osób, w którym umieszczone są numery wpisów na listę
okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa prowadzi do wniosku, że osoby te przynależą do
innych Izb (te
są właściwe dla miejsca zamieszkania tych osób). Jednocześnie, co wykazał
odwołujący za pomocą dowodu załączonego do pisma procesowego, jedna z osób
wymienionych w wykazie - pan L. S.
ma stałe miejsce wykonywania działalności w Nowym
Sączu, a nie w Bydgoszczy.
Na koniec dostrzec należy, że PROMIS do przedmiotowych wyjaśnień załączył, jako
dowody,
oświadczenia części osób dedykowanych do realizacji zamówienia dotyczące
ich
udziału w realizacji zamówienia. Powyższe miały na celu potwierdzenie, iż
wynagrodzeni
e które otrzymują jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Trudno
je jednak na
zwać dowodami, jako że nie potwierdzają w żaden sposób okoliczności, które
mogłyby wpłynąć na ocenę wyjaśnień wykonawcy. Załącznikami są bowiem oświadczenia i
kopie umów o pracę trzech spośród dziewięciu osób, które PROMIS zamierza skierować do
realizacji zamówienia. W umowach zamazano kwoty wynagrodzenia, a zatem nie wiadomo w
jaki sposób wysokość wynagrodzenia wpływa na sposób kształtowania ceny w
przedmioto
wym postępowaniu. Jednocześnie, jeśli osoby te zaangażowane są też w innych
projektach nie sposób ustalić w jakim wymiarze czasowym będą wykonywały swoje
obowiązki na tym konkretnym zadaniu. Należy zatem dojść do wniosku, że PROMIS nie
przedłożył żadnych dowodów, które miałyby potwierdzać prawidłowość kalkulacji ceny, co za
tym idzie
nie sprostał ciążącemu na nim obowiązku wykazania, iż cena nie jest ceną rażąco
niską.
Tym samym również w odniesieniu do tego wykonawcy zaistniały przesłanki
obligujące zamawiającego do odrzucenia jego oferty, w konsekwencji uznać należało, iż
zamawiający naruszył przepisy art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp.
Uwzględnieniu podlegały również zarzuty naruszenia art. 8 ust. 3 ustawy Pzp i art. 96
ust
. 3 ustawy Pzp w związku art. 11 ust. 2 UZNK z tego powodu, że zamawiający odmówił
udostępnienia odwołującemu, na wniosek, załącznika nr 1 do wyjaśnień wykonawcy
PROMIS z dnia 17 marca 2021 r. wskutek błędnego uznania, że wykonawca ten skutecznie
zastrzegł ów dokument jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Izba ustaliła, że odwołujący, pismem z 20 kwietnia 2021 r. zwrócił się
do zamawiającego o odtajnienie załącznika nr 1 do wyjaśnień złożonych przez PROMIS
za pismem z 17 marca 2021 r. Zamawiający odmówił odtajnienia treści załącznika.
Ponadto Izba ustaliła, że PROMIS zastrzegając ww. załącznik wskazał: „informacje
zawarte w Wykazie planowanych kosztów sporządzone przez Dom Inżynierski PROMIS
Spółka Akcyjna S.A. zawierają informacje sporządzone na potrzeby konkretnego
postępowania o zamówienie publiczne. Informacje zawarte w wyjaśnieniach mają wartość
handlową i gospodarczą, stanowią know - how, wykonawca obrazuje rozwiązania dotyczące
kalkulacji ceny, która może pozwolić na wybór oferty wykonawcy jako najkorzystniejszej.
Wykonawca oświadcza, iż ww. informacje nie zostały ujawnione przez wykonawcę do
wiadomości publicznej oraz że wykonawca podjął w stosunku do rzeczonych informacji
działania niezbędne w celu zachowania ich w poufności".
Na wstępie zauważenia wymaga, na co Izba wielokrotnie zwracała uwagę w swoich
orzeczeniach, że przepis art. 8 ust. 3 ustawy Pzp stanowi, że nie ujawnia się informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane
oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Izba uznała, że zarzut potwierdził się, albowiem obowiązek „wykazania”, o którym
mowa w art. 8 ust. 3 ustawy Pzp oznacza o
bowiązek leżący po stronie wykonawcy, który
należy rozumieć w ten sposób, że podmiot zastrzegający określone informacje jako
tajemnica przedsiębiorstwa, w odpowiednim momencie postępowania winien, bez
wcześniejszego wezwania zamawiającego, udowodnić zasadność poczynionego
zastrzeżenia. Brak takich wyjaśnień lub złożenie wyjaśnień ogólnikowych, równoznaczne
wyłącznie z formalnym dopełnieniem tego obowiązku, powinno być traktowane jako
rezygnacja z przewidzianej tym przepisem
ochrony. W takiej sytuacji prawem, a wręcz
obowiązkiem po stronie zamawiającego, jest ujawnienie nieskutecznie utajnionych
informacji. Innymi słowy, na co wielokrotnie zwracała uwagę Krajowa Izba Odwoławcza w
swoich wyrokach, to nie jakiekolwiek wyjaśnienia złożone przez wykonawcę stanowią
podstawę do uznania skuteczności zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, lecz takie,
którymi wykonawca wykazuje wypełnienie przesłanek warunkujących skuteczność takiego
zastrzeżenia.
N
ależy zauważyć, że pod pojęciem "wykazania", o którym mowa w art. 8 ust. 3
ustawy Pzp
, rozumieć należy nie tylko złożenie oświadczenia, że zastrzeżone informacje
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, ale również przedstawienie stosownych dowodów na
jego potwierdzenie. Oczywiście nie można w tym upatrywać bezwzględnego obowiązku
dowiedzenia zaistnienia każdej z przesłanek wymienionych w art. 11 ust. 2 UZNK, nie ulega
bowiem wątpliwości, że nie wszystkie okoliczności można poprzeć stosownymi dowodami i w
takich wypadkach zasadniczo wystarczające jest złożenie przez danego wykonawcę
oświadczenia. W odniesieniu jednak do niektórych twierdzeń wykonawca może z łatwością
takie dowody przedstawić, jeśli powołuje się na okoliczności, których wykazanie jest za ich
pomocą możliwe. W przeciwnym wypadku twierdzenia wykonawcy o szczególnym
charakterze zastrzeganych przez niego danych jest gołosłowne.
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której złożone przez PROMIS
oświadczenie o zamiarze objęcia określonych informacji tajemnicą, sprowadzało się w istocie
do deklaracji, że zaistniały przesłanki określone w przepisach. Brak jest jakiegokolwiek
szczegółowego uzasadnienia, nie mówiąc o dowodach na poparcie twierdzeń zawartych
w oświadczeniu.
Dalej należy zwrócić uwagę, że obowiązkiem zamawiającego jest ocena zasadności
dokonanego zastrzeżenia. Zamawiający przychylając się do wniosku danego wykonawcy
o zastrzeżenie określonych informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa, winien dokonać
weryfi
kacji prawdziwości jego stanowiska odnośnie charakteru (statusu) tych informacji.
Weryfikacja zamawiającego nie może odbyć się wyłącznie poprzez bezrefleksyjne
zaaprobowanie wyjaśnień danego wykonawcy, ale winna być oparta obiektywnymi
przesłankami, gdyż tylko na ich podstawie można zweryfikować prawdziwość subiektywnych
twierdzeń wykonawcy. Co także istotne w niniejszej sprawie, albowiem zamawiający
twierdził, że zasadność zastrzeżenia informacji oceniał biorąc pod uwagę charakter
przedmiotu umowy oraz wpływ opisanych czynników na ostateczną cenę oferty wykonawcy -
stosownie do art. 8 ust. 3 ustawy Pzp skuteczność dokonanego zastrzeżenia winna być
poddana analizie
i oceniona przez zamawiającego wyłącznie na podstawie informacji
uzasadniających zastrzeżenie, nie zaś samodzielnie przez zamawiającego na podstawie
samego charakteru zastrzeżonych informacji (tak też w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z
29 lipca 2016 r., sygn. III Ca 548/16).
Izba, po analizie treści zastrzeżeń złożonych w postępowaniu przez PROMIS doszła
do przekonania, że zamawiający dokonał błędnej weryfikacji i oceny wyjaśnień w
przedmiocie zastrzeżenia informacji jako tajemnica jego przedsiębiorstwa, w konsekwencji
nakazała odtajnienie załącznika nr 1 do wyjaśnień PROMIS z 17 marca 2021 r.
Maj
ąc na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 557 ustawy Pzp z 2019 r.
, zgodnie z którym
Izba
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze zawiera
rozstrzyg
nięcie o kosztach. Z kolei w świetle art. 575 ustawy Pzp z 2019 r. strony oraz
uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania
odwoławczego stosownie do jego wyniku. W związku z tym Izba kosztami postepowania
odwoławczego, zgodnie z art. 575 ustawy Pzp z 2019 r. oraz § 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5 ust.
1 i 2 lit. b) oraz § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz.
2437) obciążyła odwołującego w części 1/3 oraz zamawiającego w części 2/3. Izba
wskazuje, że na koszty postępowania odwoławczego w kwocie 15 733,33 zł., na którą
składał się: wpis od odwołania uiszczony przez odwołującego w wysokości 20 000,00 zł.,
wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w kwocie 3 600,00 zł. oraz wynagrodzenie
pełnomocnika zamawiającego w kwocie 3 600,00 zł. W tym odwołujący poniósł koszty na
kwotę 23 600,00 zł, podczas, gdy obciążała go jedynie kwota stanowiąca 1/3 kosztów
postępowania odwoławczego, która wyniosła 7 866,67 zł. Z tych względów Izba w sentencji
wyroku zasądziła od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 15 733,33 zł. Izba nie
uwzględniła wniosku przystępującego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika
oraz dojazdu na rozprawę, z uwagi na brak podstawy prawnej do zasądzenia powyższych na
jego rzecz w przypadku, gdy p
rzystępujący nie występował w rozpoznawanej sprawie w roli
uczestnika postępowania odwoławczego wnoszącego sprzeciw względem uwzględnienia
przez z
amawiającego zarzutów odwołania.
Przewodniczący : ………………………………