Sygn. akt: KIO 1026/21
WYROK
z dnia 13 maja 2021 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Irmina Pawlik
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2021 r. w
Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2021 r. przez wykonawcę Helio
Expert
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w
Warszawie w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Polskie Górnictwo Naftowe
i
Gazownictwo Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie
przy udziale wykonawcy
M. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą SOLISYS
M. Ś. w Łodzi zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Polskie Górnictwo Naftowe
i
Gazownictwo Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie unieważnienie czynności
odrzucenia oferty odwołującego Helio Expert Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie z dnia 23 marca 2021 r. oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert w postępowaniu z uwzględnieniem oferty odwołującego;
kosztami postępowania obciąża zamawiającego i:
2.1 zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) poniesioną przez odwołującego z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika;
zasądza od zamawiającego Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Spółka
Akcyjna z siedzibą w Warszawie na rzecz odwołującego Helio Expert Spółka
z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie
kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania poniesione przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art.
579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………….………
Sygn. akt: KIO 1026/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie
(dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie w celu zawarcia umowy
ramowej pn.
„Wybór wykonawców do umowy ramowej na opracowanie koncepcji,
zaprojektowanie i wybudowanie instalacji fotowoltaicznych na dachach obiektów PGNiG
S.A.” (nr ref. ZP/PGNG/20/0176/CS/XB). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 23 grudnia 2020 r. pod numerem 2020/S
Do ww. postępowania, zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019
r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 poz. 2020),
jako wszczętego i niezakończonego przed dniem 1 stycznia 2021 r., stosuje się przepisy
dotychczasowe, tj. przepisy ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tj. Dz. U. z 2019 r., poz.
1843 ze zm., dalej „ustawa Pzp”). Wartość szacunkowa zamówienia
przekracza
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dniu 2 kwietnia 2021 r. wykonawca Helio Expert
Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Odwołujący”)
wni
ósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego w ww. postępowaniu, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie art. 92 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
poprzez odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na to, że jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego i
kontynuację czynności badania i oceny ofert.
Uzasadniając zarzuty Odwołujący zwrócił uwagę na treść skierowanego do niego na
podstawie art. 90 ust. 1a ustawy Pzp wezwania, która miała charakter ogólny, nieprecyzyjny.
Wskaz
ał, iż w odpowiedzi na to wezwanie przedstawił wyjaśnienia, w ramach których
wykazał jednoznacznie, że zaproponowana cena jest ceną rynkową i nie stanowi rażąco
niskiej ceny w rozumieniu przepisów Pzp. Na potwierdzenie, że cena zaproponowana w
ofercie nie
jest rażąco niska Odwołujący wskazał w jaki sposób obliczył ceną ofertową dla 1
kW, biorąc pod uwagę m.in. moc instalacji, rodzaj modułów, rodzaj falownika oraz inne
parametry techniczne wymagane przy realizacji tego typu instalacji. Odwołujący skalkulował
przy tym w ofercie taką samą cenę dla 1 kW, dla wszystkich lokalizacji na terenie Polski,
zgodnie z SIWZ
(w treści odwołania przywołano fragmenty wyjaśnień). Podkreślił, że w treści
wyjaśnień wskazano, iż kalkulacja ceny została dokonana, z uwzględnieniem wszystkich
wymagań SIWZ i OPZ, czyli dla wszystkich lokalizacji w Polsce i wszystkich obiektów
Zamawiającego. Zamawiający nie miał zastrzeżeń do wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej
ceny, złożonych przez Odwołującego. W ocenie Odwołującego należy zatem uznać, że
wyjaśnienia te dla Zamawiającego były wystarczające i potwierdzające, że cena wskazana w
ofercie Odwołującego nie stanowi rażąco niskiej ceny w rozumieniu przepisów Pzp.
Zamawiający nie wzywał bowiem Odwołującego do złożenia dodatkowych wyjaśnień, co jest
dopuszczalne na gruncie przepisów Pzp, a w niektórych przypadkach nawet wymagane.
Zdaniem Odwołującego brak wezwania Zamawiającego do złożenia dodatkowych wyjaśnień,
bądź sprecyzowania złożonych wyjaśnień, należy uznać za potwierdzenie; że dla
Zama
wiającego cena w Ofercie Odwołującego nie jest rażąco niska, a Odwołujący sprostał
wymaganiom Zamawiającego, wskazanym w wezwaniu, uwzględniając ogólny charakter
wezwania.
Dalej
Odwołujący wskazał, że rażąco niska cena musi być oceniana obiektywnie i na
podstawie cen rynkowych, stosowanych dla inwestycji o podobnym charakterze. Cena
zaoferowana przez Odwołującego w ofercie obiektywnie nie stanowi rażąco niskiej ceny i jest
ceną osiągalną powszechnie na rynku. Dowodem na rynkową cenę zaproponowaną w
oferci
e są umowy i FV, dotyczące zrealizowanych uprzednio przez Odwołującego inwestycji
o podobnym charakterze.
Do odwołania załączono dokumenty, które potwierdzają
jednoznacznie, że możliwe jest zrealizowanie zamówienia o którym mowa w postępowaniu,
po cenach z
aoferowanych przez Odwołującego. Przy tym Odwołujący wskazał, iż z uwagi na
to, że dokumenty, o których mowa powyżej zawierają informacje stanowiące dla
Odwołującego tajemnicę przedsiębiorstwa, Odwołujący podjął środki w celu ich ochrony.
Informacje zawart
e w dokumentach mają charakter organizacyjny i techniczny, posiadają
istotną wartość gospodarczą, a Odwołujący nie udostępnia tych informacji oraz podejmuje
wzmożone środki w celu utrzymania ich poufności. Odwołujący wskazał, iż informacje
przekazywane wraz z przedmiotowym o
dwołaniem mają charakter organizacyjny oraz
częściowo techniczny i technologiczny. W konsekwencji dokumenty te nie mogą zostać
ujawnione bez zgody Odwołującego, innym niż Zamawiający stronom postępowania.
Odwołujący załączył dodatkowo dokumenty wskazujące na podjęcie środków w celu ochrony
tych informacji (polityka prywatności, umowne klauzule poufności). Odwołujący omówił
załączoną do odwołania fakturę VAT za realizację instalacji PV w 2021 r. i zwrócił uwagę na
zawartą tam kwotę, wskazując, że realizacja ww. inwestycji miała miejsce w miejscowości
Osieczna, 430 km od Warszawy.
Powołał się także na inne inwestycje zrealizowane w
miejscowości Kownaciska, 105 km od Warszawy oraz w miejscowości Łosice 146 km od
Warszawy.
Odwołujący podkreślił, że zaoferowana przez niego cena w ofercie wynosi 2700,00
PLN netto za 1 kW.
Oznacza to, że cena ofertowa jest wyższa niż ceny, które Odwołujący
stosował przy innych kontraktach na podobne zamówienia (również tych oddalonych o
więcej niż 100 km od Warszawy). Załączone do odwołania dowody zdaniem Odwołującego
w jednoznaczny sposób potwierdzają, ze cena zaoferowana przez Odwołującego w ofercie
nie stanowi ceny rażąco niskiej i jest osiągana przez Odwołującego na rynku z prywatnymi
firmami. Co istotne do wyliczenia ceny ofertowej Odwołujący przyjął najwyższe ceny usług w
Polsce oraz n
ajwyższy koszt świadczenia pracy, które są osiągane w Warszawie i okolicach.
Zwrócił uwagę, że z powszechnie dostępnych informacji cena robocizny w Polsce jest
najwyższa w woj. Mazowieckim (na dowód powyższego załączył obwieszczenie Prezesa
Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 listopada 2020 r. w sprawie wysokości
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w
województwach w 2019 r.). Zamawiający natomiast, na podstawie złożonych przez
Odwołującego wyjaśnień dot. rażąco niskiej ceny, bezpodstawnie uznał, że oferta
Odwołującego jest sprzeczna z SIWZ i na tej podstawie odrzucił ofertę. Założenie takie
Zamawiający oparł na stwierdzeniu, zawartym w wyjaśnieniach Odwołującego w zakresie
rażąco niskiej ceny, zgodnie z którym, do wyliczenia ceny ofertowej Odwołujący przyjął, że
„Instalacja zostanie wykonana na dachu budynku w miejscowości Warszawa lub w obrębie
do 100
km”. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał, że „W związku z powyższym
oświadczeniem wykonawcy, Zamawiający podnosi, iż jest ono niezgodne z zapisami opisu
przedmiotu zamówienia, w którym to jasno i dokładnie wskazana została lokalizacja
planowanej inwestycji instalacji Fotowoltaicznej tj. na terenie całej Polski. Tym samym nie
spełnia to wymagań określonych w opisie przedmiotu zamówienia, stanowiącego Załącznik
do SIWZ
, co zagrożone jest sankcją w postaci odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 u
stawy Pzp.”
Odwołujący podniósł, że art. 90 ust. 1 Pzp ma na celu umożliwienie zamawiającemu
usunięcie wątpliwości dotyczących wyłącznie potencjalnie rażąco niskiej ceny zaoferowanej
przez wykonawcę w ofercie. Przepis ten nie służy przy tym innym celom, w szczególności
wyjaśnieniu wątpliwości dotyczących treści oferty. Właściwym przepisem, który stanowi
podstawę do wyjaśnienia treści oferty jest bowiem art. 87 ust. 1 Pzp. Zamawiający, kierując
wezwanie do Odwołującego nie przywołał ww. przepisu i nie zwrócił się na tej podstawie do
wyjaśnienia treści oferty. Zamawiający w wezwaniu skierowanym do Odwołującego w trybie
art. 90 ust. 1
a nie był uprawniony do badania zgodności oferty z treścią SIWZ, wystosowane
przez Zamawiającego wezwanie dotyczyło bowiem rażąco niskiej ceny. Tym bardziej, na
podstawie złożonych przez Odwołującego wyjaśnień, Zamawiający nie miał podstawy do
odrzucenia oferty w oparciu o art. 92 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. W
odniesieniu do decyzji o odrzuceniu przez Zamawiającego oferty Odwołującego, z uwagi na
niezgodność z SIWZ na podstawie wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, Odwołujący
podkreślił, że treść wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny nie wpływa na zakres
zobowiązania Odwołującego, określonego w treści oferty. Złożone przez Odwołującego
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny nie wpłynęły na zmianę treści pierwotnie złożonej przez
Odwołującego oferty. Odwołujący prawidłowo wypełnił formularz ofertowy, wskazując cenę
dla wszystkich obiektów, położonych na obszarze Polski, zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego. Odwołujący w żadnym miejscu oferty nie zawęził jej zakresu i nie wskazał,
że dotyczy wyłącznie niektórych lokalizacji np. Warszawy. Odwołujący w piśmie dot. rażąco
niskiej ceny wskazał jedynie, jakie parametry przyjął wyliczając cenę ofertową. Z uwagi na
przedmiot zam
ówienia, który dotyczył budowy instalacji fotowoltaicznych na obszarze całej
Polski oraz brak precyzyjnego pytania Zamawiającego w wezwaniu do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny, Odwołujący dla wyjaśnień musiał przyjąć instalację „referencyjną”,. Taką
instalacj
ą dla Odwołującego była przykładowa instalacja, która byłaby realizowana w
Warszawie lub okolicy
Warszawy. Jest to podejście jak najbardziej racjonalne, gdyż
powszechnie znaną jest okoliczność, że ceny za świadczenie usług w Warszawie, w
znacznym stopniu p
rzewyższają ceny stosowane w innych rejonach Polski. W tym
kontekście należy wskazać, że na cenę ofertową w znacznym stopniu ma wpływ koszt
montażu instalacji fotowoltaicznych. Należy zatem przyjąć, że Odwołujący w wyjaśnieniu
rażąco niskiej ceny uwzględnił najwyższy koszt usług w Polsce (rynek warszawski), a przy
realizacji zamówienia w innych miejscach w Polsce ten koszt będzie mniejszy, co jeszcze
bardziej uwiarygadnia wyjaśnienia Odwołującego i potwierdza, że zaoferowana cena nie jest
rażąco niska.
Odwo
łujący zauważył także, że Zamawiający nie wymagał, aby cena w ofercie była
rozbita na poszczególne obiekty rozłożone w różnych miejscach Polski. Wręcz przeciwnie,
Zamawiający wymagał aby wykonawcy podali jedną cenę, która będzie miała zastosowanie
do wszys
tkich obiektów Zamawiającego, położonych w różnych częściach Polski. Na
Odwołującym spoczywał zatem obowiązek takiego skalkulowania ceny, która będzie
odpowiednia dla wszystkich lokalizacji. Odwołujący jako odpowiednią cenę przyjął najwyższe
ceny, jakie będą miały zastosowanie w obiektach położonych w Warszawie. Nie sposób
zatem powiedzieć, że cena ta jest rażąco niska biorąc pod uwagę, że w innych miejscach w
Polsce cena ta będzie odpowiednio niższa, biorąc pod uwagę niższe koszty montażu
instalacji.
Odwołujący w oparciu o orzecznictwo wskazał także, że za ofertę uważa się
formularz ofertowy (oświadczenie woli) i dokumenty składane z formularzem. Na ofertę nie
składają się oświadczenia wykonawcy. W wyjaśnieniach, dotyczących rażąco niskiej ceny
Odwołujący nie zmienił swojego oświadczenia woli dotyczącego ceny ofertowej, które w
jednoznaczny i
niebudzący wątpliwości sposób dotyczy całego przedmiotu zamówienia, tj.
wszystkich obiektów Zamawiającego, położonych na obszarze całej Polski. W ww.
wyjaśnieniach Odwołujący wskazał natomiast jak „doszedł” do tej ceny. Nie sposób zatem
uznać, że oferta jest sprzeczna z SIWZ, co błędnie założył Zamawiający i na tej podstawie
błędnie odrzucił ofertę Odwołującego.
Zamawiający na posiedzeniu w dniu 13 maja 2021 r. złożył pisemną odpowiedź na
odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania. Zamawiający wniósł także
o
niedopuszczenie dowodów z dokumentów załączonych do odwołania (załączniki nr 9 -13)
jako powołanych dla zwłoki i pozostających bez związku ze sprawą.
Uza
sadniając swoje stanowisko Zamawiający podniósł, iż czynność polegająca na
odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust 1 pkt. 2 Pzp była uzasadniona oraz
poprzedzona została analizą zaistniałego stanu faktycznego, co za tym idzie jest zgodna
z
przepisami ustawy Pzp. Podkreślił, że argumentacja Odwołującego odnosi się do braku
podstaw do przyjęcia rażąco niskiej ceny, choć nie to było podstawą odrzucenia oferty przez
Zamawiającego. Z tego względu, przedstawione przez Odwołującego dowody na
okolic
zność niewystępowania rażąco niskiej ceny w świetle podstawy odrzucenia oferty - jej
niezgodności z treścią SIWZ - są nieuzasadnione, pozostają bez związku z przedmiotem
rozpatrywanego zarzutu. Zamawiający wskazał także, że jest uprawniony do równoległego
prowadzenia badanie ofert zarówno pod kątem występowania rażąco niskiej ceny jak
również innych podstaw odrzucenia oferty. Dodał, że informacje o niezgodności oferty z
treścią SIWZ Zamawiający pozyskać może dowolną dozwoloną drogą, w tym również z
treści wyjaśnień składanych przez wykonawców w toku prowadzonego postępowania, przy
czym wezwanie do złożenia wyjaśnień nie musi zostać skierowane w trybie art. 87 ust 1
ustawy Pzp. Uprzednie skorzystanie przez Zamawiającego z art. 87 ust 1 ustawy Pzp nie
jest warunkiem koniecznym odrzucenia oferty z art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp, o ile
Zamawiający w toku prowadzonego postępowania wszedł w posiadanie informacji o
niezgodności oferty wykonawcy z treścią SIWZ. O powyższym świadczy również fakt, iż
przepisy ustawy ob
ligują zamawiających do oceny oferty pod kątem jej zgodności z SIWZ,
przy czym żądanie dokumentów potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi, roboty
budowlane spełniają wymagania Zamawiającego określone w treści SIWZ, jak również
prowadzenie wyjaśnień w trybie art. 87 ust 1 ustawy Pzp ustawodawca pozostawił do decyzji
zamawiającego. Tym samym nadmiernym byłoby wzywanie do wyjaśnień w trybie art. 87 ust
1 ustawy Pzp, jeżeli wskutek przeprowadzenia innych czynności w postępowaniu
Zamawiający powziął informacje, które dowodzą niezgodności oferty z treścią SIWZ.
Zdaniem Zamawiającego taka sytuacja zaistniała w przedmiotowym przypadku.
Zamawiający wskazał na wynikający z treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez
Odwołującego fragment o treści „Instalacja zostanie wykonana na dachu budynku
w
miejscowości Warszawa lub obrębie do 100 km” podnosząc, ze takie założenie jest
sprzeczne z SIWZ
– powołano się na pkt 14.2 i 14.7 SIWZ, pkt 1 i 2 Formularza ofertowego
oraz § 4 ust. 2 projektu umowy ramowej. W ocenie Zamawiającego ww. postanowienia
SIWZ stanowią jednoznaczną informacje dla wykonawców o sposobie w jaki skalkulować
należy cenę oferty. Odwołujący kalkulując i składając ofertę winien był przyjąć do wyceny
maksymalną wysokość kosztów (co wprost wynika z Formularza ofertowego stanowiącego
załącznik do SIWZ), jakie poniesie w związku z realizacją zleceń jednostkowych (umów
wykonawczych do umowy ramowej), w tym również w kategorii dojazdy od swojej siedziby
do miejsca realizacji usługi, albowiem obszarem realizacji zleceń będzie całe terytorium
kraju. Zamawiający zwrócił także uwagę, że w złożonych wyjaśnieniach Odwołujący wskazał,
że wycena instalacji zależy m.in. od jej lokalizacji. Zdaniem Zamawiającego koszt lokalizacji
instalacji w obrębie do 100 km od Warszawy będzie znacząco niższy od kosztów lokalizacji
takiej samej instalacji ale w od
ległości np. 400 km od Warszawy, dlatego marginalizowanie
w
odwołaniu przyjętych przez Odwołującego założeń do wyceny oferty stanowi zaprzeczenie
dotychczasowego
stanowiska Odwołującego o wpływie lokalizacji na cenę oferty,
a
jednocześnie jego oświadczenie o przyjętych parametrach stanowią sprzeczność
z
postanowieniami SIWZ. Skoro bowiem przedmiotem zamówienia jest realizacja zleceń na
instalacje zlokalizowane w r
óżnych miejscach na terytorium kraju, całkowicie nieuprawnione
było przyjęcie przez Odwołującego zakresu terytorialnego tylko do 100 km od Warszawy.
Założenia będące podstawą ustalenia ceny oferty - sprzeczne z warunkami ustalonymi
w
SIWZ powodują, że taka oferta jest niezgodna z treścią SIWZ.
Zamawiający podniósł, iż tylko cena oferty skalkulowana w oparciu o maksymalną
wysokość kosztów, jakie poniesie wykonawca w związku z realizacją zleceń jednostkowych
dawałaby Zamawiającemu gwarancje, że Odwołujący, w toku postępowań tzw.
wykonawczych, kończących się udzieleniem zlecenia, ubiegając się o udzielenie zamówienia
publicznego składał będzie oferty zgodne z wymaganiami Zamawiającego, a cena za 1 kWp
w nich zawarta nie będzie przekraczała ceny oferty złożonej w niniejszym postępowaniu
o zawarcie umowy ramowej.
Podkreślił, że wynagrodzenie ustalone za wykonanie instalacji
jest wynagrodzeniem ryczałtowym. Jeżeli cena, jaka została zastosowana w postępowaniu
o
udzielenie zamówienia publicznego jest ceną ryczałtową, to wykonawca zobowiązany jest
do sporządzenia kalkulacji ceny w sposób adekwatny do zakresu przedmiotu zamówienia.
Wykonawca kalkulując cenę oferty powinien uwzględnić różne czynniki mające wpływ na
sposób tej kalkulacji, a więc w okolicznościach niniejszej sprawy Odwołujący powinien
uwzględnić lokalizację instalacji możliwie najodleglejszą dla ustalenia maksymalnych
kosztów jej wykonania (skoro sam twierdzi, że lokalizacja instalacji wpływa na wysokość
ceny). Z
charakteru wynagrodzenia ryczałtowego wynika, że uwzględnia ono wszystkie
koszty związane z wykonaniem prac określonych dokumentacją przetargową oraz
specyfikacją techniczną wykonania i odbioru prac, co potwierdzają postanowienia SIWZ, w
tym projektu umowy ramowej wskazane przez Zamawiającego. W takiej sytuacji „ryczałt"
należy się w umówionej wysokości i uprawniony do jego otrzymania - Odwołujący nie będzie
mógł domagać się zwiększenia wynagrodzenia w toku realizacji zlecenia.
Zamawiający wskazał, iż obowiązkiem Odwołującego było przygotowanie rzetelnej
i
realnej oferty opartej o wszystkie składniki cenotwórcze niezbędne go realizacji zleceń.
Zaoferowanie natomiast przez Odwołującego ceny za 1 kWp obejmującej możliwość dojazdu
i montażu instalacji fotowoltaicznej w odległości nie większej niż 100 km liczonych od
Warszawy należy uznać za czynność niedopuszczalną, a co za tym idzie nieodpowiadającą
treści SIWZ, bowiem, przytoczone powyżej wymogi Zamawiającego w tym zakresie
określone zostały w sposób jednoznaczny, precyzyjny i nie zezwalają na zawężenie
terytorialnego zasięgu realizacji zamówienia lub oparcie wyceny oferty o odległość korzystną
z punktu widzenia kosztów dla Odwołującego, przy jednoczesnym pominięciu potrzeb
Zamawiającego w tym zakresie. W ocenie Zamawiającego powyższe przesądza o
ni
edochowaniu przez Odwołującego należytej staranności przy przygotowaniu i złożeniu
oferty, w efekcie czego nie spełnia ona postawionych w treści SIWZ wymogów. Zamawiający
dodał także, że jeżeli Odwołujący miał wątpliwości dotyczące zapisów SIWZ, w
szczególności w zakresie przyjętego sposobu obliczenia ceny, winien był w trybie art. 38 ust
1 ustawy
Pzp wystąpić do Zamawiającego z wnioskiem o wyjaśnienie treści SIWZ lub złożyć
odwołanie, jednak Odwołujący nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień w tym
zakresie -
co także prowadzi do wniosku, iż nie zachował należytej staranności wymaganej
od profesjonalisty, który na co dzień zajmuje się realizacją inwestycji odpowiadających
przedmiotowi zamówienia w prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu. Tym
sam
ym Odwołujący nie powinien przerzucać na Zamawiającego negatywnych konsekwencji
swoich zaniechań i oczekiwać, że Zamawiający przyjmie ofertę, która nie odpowiada treści
SIWZ, a także uzasadnionym potrzebom Zamawiającego. W związku z powyższym w toku
postępowania o udzielenie zamówienia materializacji uległa przesłanka odrzucenia oferty z
art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp
w konsekwencji czego Zamawiający nie miał innego wyjścia i
zobligowany był do odrzucenia oferty Odwołującego.
W dalszej kolejności Zamawiający odniósł się do argumentacji poczynionej przez
Odwołującego dotyczącej procedury wyjaśnień rażąco niskiej ceny. W ocenie
Zamawiającego całość argumentacji podniesionej w odwołaniu ma na celu konwalidację
wadliwie przeprowadzonej przez Odwołującego czynności wyjaśnienia rażąco niskiej ceny i
jako taka jest spóźniona, albowiem postępowanie odwoławcze prowadzone przed Izbą nie
służy naprawieniu błędów poczynionych przez wykonawców w toku postępowania o
udzielenie zamówienia. Wszelka argumentacja podniesiona w tym zakresie przez
Odwołującego nie zasługuje na uwzględnienie. Z uwagi na powyższe Zamawiający wniósł o
niedopuszczenie złożonych przez Odwołującego w załączeniu do odwołania dowodów. Z
ostrożności, na wypadek nieuwzględnienia tego wniosku, Zamawiający podniósł, że treść
wskazanych dowodów, w szczególności fakt, iż Odwołujący realizuje bądź realizował inne
zamówienia w odległości większej niż 100 km od Warszawy w żaden sposób nie dowodzi, iż
cena oferty złożonej w prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu skalkulowana
została w sposób zgodny z wymaganiami określonymi w SIWZ. Złożone dowody nie
zawierają kluczowych z punktu widzenia Zamawiającego informacji m.in. o przyjętych przez
Odwołującego kosztach dojazdu do miejsca wykonania zamówienia. Ponadto przedmiotowe
umowy zawarte zostały z podmiotami, które nie są zobligowane do udzielania zamówień w
rygorze prawa zamówień publicznych, co za tym idzie inny jest zarówno tryb ich zawierania
jak i ewentualnego wprowadzania zmian w ich treści, aniżeli ma to miejsce w stosunku do
umów ramowych i umów zawieranych w następstwie przeprowadzenia zamówienia
publicznego.
Zamawiający wyjaśnił, że zawierając umowę na wolnym rynku strony działając
na podstawie swobody umów mają de facto dowolność ukształtowania łączącego ich węzła
obligacyjnego oraz ewentualnych korekt jego treści. W postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego jest zgoła inaczej, Zamawiający nie może zawrzeć umowy z
podmiotem, który skalkulował ofertę w sposób niezgodny z treścią SIWZ, ponieważ po
pie
rwsze naruszyłby zasadę uczciwej konkurencji w postępowaniu, co w konsekwencji
mogłoby doprowadzić do konieczności powtórzenia procedury udzielenia zamówienia
publicznego, a po drugie naraziłby się na ryzyko nienależytego wykonania zamówienia.
Ponadto fakt
, iż Odwołujący wykonuje inne zamówienia w odległości większej niż 100 km od
Warszawy nie oznacza, że cena oferty w prowadzonym przez Zamawiającego postępowaniu
obliczona została zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ, innymi słowy nie można
stawiać znaku równości między tymi okolicznościami.
Zamawiający nie przychylił się również do argumentacji dotyczącej braku dochowania
należytej staranności przy sporządzaniu wezwania do złożenia wyjaśnień. Zamawiający
zauważył, że Zamawiający znając jedynie zryczałtowaną cenę za 1 kWp nie mógł
wyczerpująco określić wszelkich kategorii kosztów, jakie powinien uwzględnić w swej ofercie
Odwołujący, ponieważ na tym etapie jeszcze nie dysponował wystarczającym zasobem
informacji w tym zakresie.
Pomimo tego Zamawiający w treści wezwania precyzyjnie określił
swoje wątpliwości, wskazał Odwołującemu że „cena całkowita oferty jest niższa o co
najmniej 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert”. Dodatkowo
Zamawiający poprosił również o wyjaśnienie „czy w ofertach uwzględniono koszty wykonania
analizy wytrzymałościowej dachu (więźby dachowej) oraz badań z wykorzystaniem kamer
termowizyjnych wymaganych w opisie przedmiotu zamówienia.” Zamawiający w treści pisma
pouczył także Odwołującego, że złożone wyjaśnienia „winny mieć charakter szczegółowy,
zawierać kalkulacje i obejmować wszystkie istotne cenotwórczo elementy oferty,
w
szczególności trendy panujące na rynku usług objętych przedmiotem zamówienia, zakres
zamówienia objęty ceną oferty, kategorie kosztów jakie poniosą Państwo w związku
z
realizacją zamówienia, założoną marżę oraz przewidywany zysk. Treść wyjaśnień winna
obejmować również okoliczności wskazane w art. 90 ust. 1 pkt 1 - 5 ustawy”. Zamawiający
przypomniał również Odwołującemu, że ciężar dowodu w zakresie obalenia domniemania
rażąco niskiej ceny spoczywa na Odwołującym i jednocześnie uprzejmie poinformował, że
niezłożenie wyjaśnień wiązało będzie się z odrzuceniem oferty Odwołującego. W odpowiedzi
na wezwanie Odwołujący złożył lakoniczne oświadczenie (a nie wyjaśnienia), w których
stwierdził, że każdą instalację fotowoltaiczną wycenia się indywidualnie, a ponadto
sporządził listę założeń do wyceny, którą poparł oświadczeniem o treści „Odnosząc się do
Państwa pisma, pragniemy zauważyć, że wszystkie elementy (robocizna, materiały i sprzęt)
zostały oszacowane według obowiązujących stawek rynkowych, a następnie powiększone o
naszą marżę. Pragniemy zauważyć, że zastosowane przez nas założenia były wykonane w
celu oszacowania ceny za 1 kWp instalacji, ale dopiero podanie konkretnej mocy instalacji,
lokalizacji i parametrów obiektu, rodzaju i poszycia dachu, a także wybór materiałów
i
technologii wykonania instalacji będzie umożliwiało precyzyjne oszacowanie kosztów
wykonania instalacji fotowoltaicznej. Zapropo
nowana przez naszą firmę cena wykonania
instalacji fotowoltaicznej za 1 kWp, uwzględniając wszystkie wymagania postawione przez
Państwa w OPZ i SIWZ, jest według naszej wiedzy i doświadczenia, jak najbardziej ceną
rynkową.” Do powyższego oświadczenia Odwołujący nie załączył kalkulacji cenowej, ani
dowodów na poparcie twierdzeń zawartych w ich treści. W ocenie Zamawiającego treść
odpowiedzi przesłanej przez Odwołującego nie jest wystarczająca do uznania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, a zatem wykonawca nie
sprostał ciężarowi dowodu w tym zakresie. Zamawiający nie miał podstaw, aby dalej wzywać
Odwołującego do wyjaśnień rażąco niskiej ceny, bowiem wskutek niezastosowania się
Odwołującego do treści wezwania, należy uznać, że Odwołujący de facto wyjaśnień
Zamawiającemu nie udzielił. Zamawiający w tym zakresie powołał się na wyrok KIO z dnia
14 maja 2019 r., sygn. akt KIO 747/19 oraz z dnia 29 grudnia 2016 r., sygn. akt KIO 2374/16.
Reasumując, Zamawiający wskazał, iż był uprawniony do odrzucenia oferty
Odwołującego na podstawie art. 89 ust 1 pkt. 2 ustawy Pzp, ponieważ w wyniku
niedochowania należytej staranności i przyjęcia przez Odwołującego błędnych założeń do
wyceny złożył on ofertę wprost niezgodną z wymaganiami Zamawiającego określonymi
w SIWZ
Ponadto oferta Odwołującego podlega odrzuceniu na podstawie art. 90 ust. 3
ustawy
Pzp, z uwagi fakt, iż Odwołujący de facto nie udzielił Zamawiającemu wyjaśnień
dotyczących rażąco niskiej ceny. Tym samym nie sprostał oczekiwaniom ustawodawcy w
tym zakresie, z
czym również wiąże się sankcja w postaci odrzucenia oferty. Zamawiający
nie uzewnętrznił tegoż faktu, albowiem uznał, że oferta podlega odrzuceniu na podstawie art.
89 ust 1 pkt. 2 ustawy Pzp, co za tym idzie nie
zachodzi konieczność wskazywania
wszystkich podstaw prawnych do odrzucenia, bowiem skutek w każdym z tych przypadków
jest tożsamy. Z powyższych względów, w ocenie Zamawiającego przedstawiona powyżej
argumentacja przesądza, że Zamawiający nie naruszył żadnego z przepisów ustawy Pzp
wskazanych w
treści odwołania. Tym samym żaden z podniesionych przez Odwołującego
zarzutów nie potwierdził się, a co za tym idzie odwołanie winno zostać oddalone.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestnika postępowania, na
podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Mając na uwadze treść art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy
wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 poz. 2020), zgodnie
z
którym do postępowań odwoławczych oraz postępowań toczących się wskutek wniesienia
skargi
do sądu, o których mowa w ustawie uchylanej w art. 89, wszczętych po dniu 31
grudnia 2020 r., dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed dniem
1 stycznia 2021 r., stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, Izba do postępowania
odwoławczego w przedmiotowej sprawie zastosowała przepisy ustawy z dnia 11 września
2019 r. -
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 ze zm., dalej jako
„ustawa nPzp”).
Wobec spełnienia przesłanek wynikających z art. 525 ustawy nPzp Izba dopuściła do
udziału w postępowaniu odwoławczym w charakterze jego Uczestnika wykonawcę M. Ś.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą SOLISYS M. Ś. w Łodzi zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Izba stw
ierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy nPzp.
Izba
uznała, iż Odwołujący, z którym mogłaby zostać zawarta umowa ramowa
w
przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania i unieważnienia czynności odrzucenia
jego oferty
, wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, czym wypełnił
materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ust. 1
ustawy nPzp.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał
dowodowy, tj. w oparciu
o dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną
przez Zamawiającego, w szczególności SIWZ, informację z otwarcia ofert, ofertę
Odwołującego, wezwanie i wyjaśnienia Odwołującego w przedmiocie rażąco niskiej ceny
oferty, informację z dnia 23 marca 2021 r. o odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Ponadto Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z
dokumentów załączonych do odwołania, tj. faktury VAT, dwóch umów dotyczących zakupu i
montażu instalacji PV oraz obwieszczenia Prezesa GUS z dnia 19 listopada 2020 r. w
sprawie wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce
narodowej w
województwach w 2019 r., na okoliczności wynikające z ich treści.
Izba ustaliła, co następuje:
Na podstawie dokumentacji postępowania przekazanej przez Zamawiającego, Izba
ustaliła, iż przedmiotem umowy ramowej jest realizacja w ramach umowy pakietu zadań na
podstawie umów wykonawczych do umowy - zleceń. Prace będą podzielone na dwa etapy:
Etap I- koncepcja realizacji Instalacji, Etap II
– zaprojektowanie, montaż i uruchomienie
Instalacji. Zamawiający wskaże lokalizację (obiekt). W ramach I etapu wykonawca dokona
analizy możliwości realizacji instalacji fotowoltaicznej z oszacowaniem jej mocy i rocznego
poziomu produkcji energii elektrycznej co najmniej w dwóch wariantach oraz przedstawi
analizę techniczną dachów. Natomiast w ramach II Etapu wykonawca zrealizuje
zaproponowaną w I Etapie koncepcje i wykona dokumentację projektową, uzyska wszystkie
odpowiednie pozwolenia, zezwolenia, decyzje i opinie, poczyni wymagane uzgodnienia oraz
kompleksowo wykona pod klucz roboty budowlane i elektryczne w zakresie dostawy,
montażu i budowy instalacji fotowoltaicznej wraz z przyłączeniem oraz pozostałą
infrastrukturą elektroenergetyczną i teletechniczną a także przeprowadzi wszelkie wedle
wymagań Zamawiającego, przepisami prawa właściwego lub wymaganiami Operatora
Systemu Dystrybucji odbiory i próby warunkujące rozruch i przekazanie instalacji
f
otowoltaicznych do eksploatacji w ramach poszczególnych zadań, a także dokona zgłoszeń
niezbędnych do prawidłowego wykonania zlecenia. Szczegółowy zakres i opis przedmiotu
zamówienia, sposób i warunki jego wykonania oraz wymagania Zamawiającego
przedstawiono w
Załączniku nr 1 do SIWZ.
W pkt 14.1 SIWZ wskazano, iż zaoferowaną cenę całkowitą (brutto) należy przedstawić
w Formularzu ofertowym zgodnym z wzorem stanowiącym Załącznik nr 2 do SIWZ, która
stanowi podstawę do porównania ofert złożonych w postępowaniu o zawarcie umowy
ramowej. Zgodnie z pkt 14.2 SIWZ c
ena określona w ofercie uwzględnia wszelkie koszty
wynagrodzenia wykonawcy,
jakie Zamawiający zapłaci z tytułu realizacji przedmiotu
zamówienia. W pkt 14.7 SIWZ Zamawiający wskazał, iż w postępowaniach wykonawczych
prowadzonych po zawarciu u
mów ramowych wykonawca będzie obowiązany do podania cen
jednostkowych obejmujących koszty wykonania robót bezpośrednio wynikających z opisu
przedmiotu zamówienia dla zamówienia wykonawczego. Ceny jednostkowe, które będzie
podawał wykonawca w postępowaniu wykonawczym nie mogą być wyższe niż określone
w Umowie ramowej (kosztorysie) pod rygorem odrzucenia oferty wykonawczej.
W pkt 15.2 SIWZ wskazano, iż Zamawiający zawrze umowę ramową z wykonawcami,
których oferty odpowiadać będą wymaganiom Zamawiającego, w liczbie nie większej niż 3
chyba, że oferty niepodlegające odrzuceniu złożyło mniej wykonawców.
W pkt 1 Formularza ofertowego, który stanowił załącznik nr 2 do SIWZ, należało
wskazać maksymalną cenę w przeliczeniu na 1kWp instalacji. Wskazano tam, iż cena
powinna uwzględniać wykonanie wszystkich prac wynikających z OPZ i umowy m.in.
wykonanie a
nalizy technicznej dachu, wykonanie projektu budowlanego, dostawę, montaż i
uruchomienie Insta
lacji. Dalej wskazano, iż powyższa cena uwzględnia wszelkie koszty
związane z realizacją przedmiotu zamówienia (pkt 2 Formularza) oraz, że cena wskazana w
pkt 1 stanowi jedynie podstawę do ustalenia pozycji w rankingu ofert wykonawców, z którymi
Zamawiający zawrze Umowę ramową (pkt 3 Formularza). Zgodnie z oświadczeniami
zawartymi w Formularzu ofertowym Wykonawca składając ofertę zobowiązywał się do
wykonania zamówienia zgodnie z warunkami projektu umowy wykonawczej (pkt 9),
oświadczał, że zapoznał się z SIWZ i przyjmuje ją bez zastrzeżeń oraz zdobył konieczne
informacje potrzebne do pra
widłowego przygotowania oferty (pkt 11), oświadczał, że zawarty
w SIWZ
wzór umowy ramowej oraz wzór umowy wykonawczej został przez niego
zaakceptowany i zobowiązywał się, w przypadku wyboru jego oferty, do zawarcia umów (pkt
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia („OPZ”) Zamawiający
planuje zlecenie
wykonania prac w ramach umowy ramowej niezbędnych do budowy i uruchomienia
dachowych Instalacji Fotowoltaicznych wraz z
Przyłączami. Prace będą realizowane
w
lokalizacjach znajdujących się na terenie całej Polski, do których tytuł prawny posiada
PGNiG S.A. W pun
kcie OPZ dotyczącym lokalizacji inwestycji wskazano: „Zadania
realizowane będą na terenie całej Polski w obiektach należących do PGNiG S.A. Każdy
z
obiektów stanowi jeden lub kilka budynków. Część obiektów znajduje się na terenie
objętym ochroną Konserwatora Zabytków.
Zgodnie z § 1 ust. 9 pkt 8.3 projektu umowy ramowej w terminie określonym przez
Koordynatora Zamawiaj
ącego, a w braku tak wyznaczonego terminu w ciągu 5 dni
roboczych od chwili otrzymania zapytania ofertowego, Wykonawca złoży ofertę dot.
wykonania zlecanych Prac; oferta zostanie sporządzona z wykorzystaniem wzorca
uwzględnionego w Załączniku nr 7 do Umowy, w formie elektronicznej pod rygorem
nieważności i opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoby uprawnionej a
następnie przesłana do Koordynatora Zamawiającego; Oferta Wykonawcy dotycząca
realizacji Zlecenia nie może być mniej korzystna od oferty złożonej w postępowaniu
prowadzonym w celu zawarcia niniejszej Umowy (pkt.8.3.1); Oferta jest mniej korzystna od
oferty złożonej w celu zawarcia Umowy, jeżeli cena jednostkowa przekracza wartość podaną
w ofercie złożonej w celu zawarcia niniejszej Umowy. W takim przypadku Zamawiający
będzie zobowiązany do odrzucenia takiej oferty (pkt 8.3.2). Z kolei zgodnie z 4 ust. 2 projektu
umowy ramowej w
ynagrodzenie ma charakter ryczałtowy i pokrywa wszelkie wydatki lub
koszty, jakie Wykonawca poniósł w związku z realizacją danego zlecenia; obejmuje ono
także wynagrodzenie za przeniesienie na Zamawiającego autorskich praw majątkowych do
wszelkich utworów powstałych w wyniku wykonywania umowy lub zleceń oraz za zezwolenie
na wykonywanie praw zależnych wobec takich utworów. W związku z powyższym
w
ykonawcy nie przysługuje prawo do zwrotu jakichkolwiek kosztów i wydatków poniesionych
przez niego w związku z realizacją umowy lub zlecenia.
W postępowaniu oferty złożyło 11 wykonawców, w tym m.in. Odwołujący i
Przystępujący. Odwołujący zaoferował najniższą maksymalną cenę w przeliczeniu na 1 kWp
instalacji w kwocie 3
370,20 zł brutto (2 740 zł netto).
Zamawiający w piśmie z dnia 26 lutego 2021 r. skierowanym do Odwołującego
wskazał, iż powziął w odniesieniu do oferty Odwołującego wątpliwości co do możliwości
realizacji zamówienia za cenę wskazaną w ofercie. Dodatkowo zaoferowana cena całkowita
oferty jest niższa o co najmniej 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
ofert. W
związku z tym Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 90 ust. 1a
ustawy Pzp
do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty.
Dodatkowo Zamawiający wniósł o wyjaśnienie: czy w ofertach uwzględniono koszty
wykonania analizy wytrzymałościowej dachu (więźby dachowej) oraz badań z
wykorzystaniem kamer termowizyjnych wymaganych w opisie przedmiotu zamówienia.
Dodał, że zgodnie z utartym w doktrynie poglądem, który został wielokrotnie potwierdzony
orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej składane przez wykonawcę wyjaśnienia winny
mieć charakter szczegółowy, zawierać kalkulacje i obejmować wszystkie istotne cenotwórczo
elementy oferty, w
szczególności trendy panujące na rynku usług objętych przedmiotem
zamówienia, zakres zamówienia objęty ceną oferty, kategorie kosztów jakie poniosą
Państwo w związku z realizacją zamówienia, założoną marżę oraz przewidywany zysk.
Treść wyjaśnień winna obejmować również okoliczności wskazane w art. 90 ust. 1 pkt 1 – 5
ustawy Pzp. Poinformował także, iż od chwili wysłania pisma obowiązek wykazania, że
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp).
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp zobligowany
będzie do odrzucenia oferty wykonawcy, który nie udzieli wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W odpowiedzi na ww. wezwanie Odwołujący w piśmie z dnia 3 marca 2021 r.
przedstawił wyjaśnienia, w których wskazał, iż ze względu na ramowy charakter zapytania
ofertowego
Zamawiający prosił o podanie ceny za 1 kWp mikroinstalacji fotowoltaicznej. W
praktyce, każda mikroinstalacja fotowoltaiczna wyceniana jest indywidualnie, a jej cena
zależy od szeregu czynników, w tym m.in.: 1. Mocy instalacji – mikroinstalacje o wyższej
mocy są tańsze w przeliczeniu na 1 kWp; 2. Rodzaju dachu bądź gruntu, zastosowanej
konstrukcji wsporczej;
3. Zastosowanych modułów fotowoltaicznych (ich mocy, typu,
technologii); 4. Wykorzystywanego falownika;
5. Długości gwarancji na części i montaż; 6.
Odległość od instalacji do miejsca montażu falownika, długości i średnicy przewodów; 7.
Rodzaju i ilości zabezpieczeń po stronie AC i DC; 8. Rodzaju i ilości okablowania po stronie
AC i DC; 9.
Wykorzystania bądź nie wykorzystania optymalizatorów mocy; 10. Lokalizacji
instalacji; 11.
Wysokości budynku, dostępu do dachu budynku, (np. konieczność
zastosowania żurawia wieżowego); 12. Konieczności wykonania wykopu i jego długości; 13.
Usług dodatkowych (projektów, zgłoszeń, przeprowadzanie okresowych kontroli stanu
technicznego, w tym przeprowadzenie w ciągu roku od oddania instalacji fotowoltaicznej do
użytkowania, pomiarów termowizyjnych z zastosowaniem specjalistycznego sprzętu,
mającego na celu wyeliminowanie wadliwych modułów fotowoltaicznych, połączeń
elektrycznych i innych nieprawidłowości); 14. Wykonania ekspertyzy nośności konstrukcji
bądź nie; 15. Innych czynników specyficznych dla danej instalacji.
Odwołujący wyjaśnił, iż przedstawiona przez niego cena za wykonanie 1kWp instalacji
fotowoltaicznej ma charakter siłą rzeczy wybiórczy, gdyż została skalkulowana dla jednej,
konkretnej instalacji, przy założeniach zgodnych z SIWZ i OPZ. W ofercie została podana
cena za 1kWp instalacji, której wycena została oparta na konkretnych założeniach: 1. Moc
instalacji
– 50kW; 2. Instalacja wykonana na dachu skośnym, pokrytym blachą trapezową; 3.
Moduły fotowoltaiczne wykorzystane do wykonania instalacji będą posiadały moc minimum
415Wp, minimum 12 letnią gwarancję na wady ukryte, minimum 25 letnią gwarancję
wydajnościową oraz spełniały pozostałe wymagania OPZ; 4. Falownik wykorzystany do
wykonania instalacji fotowoltaicznej będzie o mocy 50 000W z minimum 5 letnią gwarancją
na wady ukryte oraz spełniał pozostałe wymagania OPZ; 5. Zastosowanie konstrukcji
wsporczej, zgodnej z wymaganiami OPZ;
6. Odległość od instalacji do miejsca montażu
falownika nie przekracza 20m;
7. Wykonanie standardowych zabezpieczeń po stronie AC i
DC; 8. Zastosowanie standardowego okablowania po stronie AC i DC, zgodnego z
wymaganiami OPZ;
9. Instalacja zostanie wykonana bez konieczności zastosowania
optymalizatorów mocy; 10. Instalacja zostanie wykonana na dachu budynku w miejscowości
Warszawa lub w obrębie do 100km; 11. Przed wykonaniem instalacji, zostanie
przeprowadzona analiza i ocena możliwości wykonania instalacji na podstawie dokumentacji
oraz wizji lokalnej; 12. Przed wykonaniem instalacji, zostanie przeprowadzona analiza
techniczna dachu/więźby dachowej pod kątem możliwości montażu instalacji zakończona
opinią techniczną potwierdzającą wytrzymałość dachu.; 13. Wykonanie wszystkich
niezbędnych dokumentów (projektów, zgłoszeń itp.) dla instalacji o mocy 50kW; 14. Łatwy
dostęp do dachu budynku, nie wymagający zastosowania żurawia wieżowego; 15.
Przeprowadzanie okresowych kontroli stanu technicznego, w tym przeprowadzenie w ciągu
roku od oddania in
stalacji fotowoltaicznej do użytkowania, pomiarów termowizyjnych z
zastosowaniem specjalistycznego sprzętu, mającego na celu wyeliminowanie wadliwych
modułów fotowoltaicznych, połączeń elektrycznych i innych nieprawidłowości. Odwołujący
zauważył, że wszystkie elementy (robocizna, materiały i sprzęt) zostały oszacowane według
obowiązujących stawek rynkowych, a następnie powiększone o marżę. Zastosowane
założenia były wykonane w celu oszacowania ceny za 1kWp instalacji, ale dopiero podanie
konkretnej mocy ins
talacji, lokalizacji i parametrów obiektu, rodzaju i poszycia dachu, a także
wybór materiałów i technologii wykonania instalacji będzie umożliwiało precyzyjne
oszacowanie kosztów wykonania instalacji fotowoltaicznej. Zaproponowana cena wykonania
instalacji
fotowoltaicznej za 1kWp, uwzględniając wszystkie wymagania postawione w OPZ i
SIWZ, jest według wiedzy i doświadczenia Odwołującego, jak najbardziej ceną rynkową.
Zamawiający w piśmie z dnia 23 marca 2021 r. poinformował Odwołującego
o odrzuceniu jego oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. W uzasadnieniu
faktycznym wskazano
, iż w opisie przedmiotu zamówienia, stanowiącym Załącznik nr 1 do
SIWZ określił lokalizację planowanej inwestycji instalacji Fotowoltaicznej wykazując, iż cyt.:
„Zadania realizowane będą na terenie całej Polski w Obiektach należących do PGNiG S.A.
Każdy z obiektów stanowi jeden lub kilka budynków”. Jednocześnie Zamawiający zażądał od
wykonawcy pismem z dnia 26.02.2021 r. na podstawie art. 90 ust. 1a ustawy Pzp
wyjaśnień
dotyczących ceny oferty na rażąco niskim poziomie. Zamawiający wskazał w piśmie, aby
w
ykonawca przedłożył stosowne wyjaśnienia, w tym dowody dotyczące wyliczenia ceny
oferty. Dodatkowo Zamawiający wniósł o wyjaśnienie: czy w ofertach uwzględniono koszty
wykonania analizy wytrzymałościowej dachu (więźby dachowej) oraz badań z
wykorzystaniem kamer termowizyjnych wymaganych w opisie przedmiotu zamówienia. W
skutek wystąpienia ww. stanu faktycznego wykonawca w dniu 04.03.2021 r. złożył
wyjaśnienia, w których to oświadczył iż cena za 1 kWp instalacji została oparta na
konkretnych założeniach wykonawcy. W pkt. 10 wskazanych założeń wykonawca napisał, że
cyt.
„Instalacja zostanie wykonana na dachu budynku w miejscowości Warszawa lub obrębie
do 100 km”. W związku z powyższym oświadczeniem wykonawcy, Zamawiający podniósł, iż
jest ono niezgodne z zapisami opisu przedmiotu zamówienia, w którym to jasno i dokładnie
wskazana została lokalizacja planowanej inwestycji instalacji Fotowoltaicznej tj. na terenie
całej Polski. Tym samym nie spełnia to wymagań określonych w opisie przedmiotu
zamówienia, stanowiącego Załącznik do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, co
zagrożone jest sankcją w postaci odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp.
W związku z powyżej opisanym stanem faktycznym Zamawiający wskazał, iż nie może
wezwać wykonawcy do złożenia wyjaśnienia, ponieważ zgodnie z art. 87 ust. 1 „(...)
niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2 dokonywanie jakiejkolwiek
zmiany w jej treści” oraz wedle art. 87 ust. 1 pkt. 1a „(…) niedopuszczalne jest dokonywanie
istotnych zmian treści ofert oraz zmian wymagań zawartych w specyfikacji istotnych
warunk
ów zamówienia”. Wykonawca w swoich wyjaśnieniach wskazał wprost, dokładnie
określając, iż wskazania cena w ofercie oparta jest o konkretną lokalizację tj. Warszawa i jej
obręb do 100 km. Zamawiający nie może założyć, że w zaistniałym stanie faktycznym
zach
odzi omyłka w rozumieniu przepisów zawartych w art. 87 ust. 2 pkt 1, 2 i 3 ustawy Pzp.
Ponieważ przepisy ustawy Pzp nie definiują pojęcia omyłki, na potrzeby niniejszego stanu
faktycznego należy się posłużyć definicją błędu przyjętą w prawie cywilnym, która stanowi, iż
błędem jest mylne wyobrażenie o rzeczywistości lub w ogóle jego brak. Zgodnie z
powyższym w przedmiotowym stanie faktycznym nie wystąpił błąd w rozumieniu wady
oświadczenia woli, takie stanowisko potwierdza Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia
2000 r. (sygn. akt IV CKN 179/00
). Zamawiający zacytował jego fragment, wskazując iż
wyrok ten pozostaje w zgodzie z
orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej jak również
poglądami doktryny zamówień publicznych w myśl których o omyłce pisarskiej należy mówić
wówczas, gdy „określona niedokładność nasuwa się sama każdemu bez potrzeby
przeprowadzania dodatkowych badań czy ustaleń, jako przypadkowe przeoczenie.
Dokonanie wówczas jej poprawienia nie może prowadzić do zmiany treści oferty, a właściwy
sens oświadczenia (dokumentu) musi pozostać nadal uchwytny.” Stanowisko
Zamawiającego podzieliła Krajowa Izba Odwoławcza, w wyroku z 2 czerwca 2014 r., sygn.
akt: KIO 1022/14
(przywołano fragment uzasadnienia ww. orzeczenia).
Dalej Zamawiający wskazał, iż niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp polega na niezgodności
zobowiązania, które wykonawca wyraża w swojej ofercie i przez jej złożenie na siebie
przyjmuje, z zakresem zob
owiązania, które zamawiający opisał w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia i którego przyjęcia oczekuje. Niezgodność treści oferty z treścią
specyfikacji istotnych warunków zamówienia ma miejsce w sytuacji, gdy oferta nie
odpowiada w pełni przedmiotowi zamówienia, nie zapewniając jego realizacji w całości
zgodnie z
wymogami zamawiającego (wyrok z dnia 24 października 2008 r., KIO/UZP
1093/08). W przypadku ograniczenia przez w
ykonawcę lokalizacji do Warszawy i okolic do
100 km, z
oświadczenia wynika wprost, że nie został w kalkulacji uwzględniony pełny
przedmiot zamówienia. W związku z tym, iż lokalizacja realizacji przedmiotu zamówienia
rozlokowana będzie na terenie całej Polski, wykonawca biorąc pod uwagę współczynnik
kosztów delegacji pracownika na terenie Warszawy i jej okolic, nie mógł uwzględnić
narastającego kosztu należności na pokrycie wydatków związanych z podróżą służbową
pracowników, w tym przede wszystkim kosztów transportu za kilometr podróży. W
orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej podkreśla się, że niezgodność treści oferty z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia powinna być oceniania z
uwzględnieniem definicji oferty zawartej w art. 66 k.c., tj. niezgodności oświadczenia woli
wykonawcy z oczekiwaniami zamawiającego, odnoszącymi się do merytorycznego zakresu
przedmiotu zamówienia, a więc materialnej sprzeczności zakresu zobowiązania zawartego w
ofercie z zakresem zobowiązania, którego zamawiający oczekuje, zgodnie z
postanowieniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zastosowanie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp jest zatem możliwe jedynie w sytuacji niemożliwości wyjaśnienia treści
oferty i potwierdzenia jej zgodności z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia na
podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, z
zastrzeżeniem zakazu zmian w treści oferty
wynikającym z drugiego zdania tego przepisu lub przeprowadzenia dopuszczalnych zmian w
treści oferty na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. (w tym miejscu przywołano
orzecznictwo)
Mając na uwadze, że w niniejszym przypadku nie można mówić o omyłce,
zdaniem
Zamawiającego nie ma możliwości zastosowania art. 87 ust. 2 Ustawy Pzp.
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego z uwagi na to, że jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, Izba uznała za zasadny. Zgodnie z ww. przepisem zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3.
R
ozpoznając przedmiotowy zarzut Izba poddała analizie prawidłowość czynności
Zamawiającego dokonanej dnia 23 marca 2021 r. tj. czynności odrzucenia oferty
Odwołującego z uwagi na jej niezgodność z treścią SIWZ. Zauważyć trzeba, iż to przez
pryzmat uzasadnienia ww. czynności przez Zamawiającego, tj. przywołanych w piśmie z dnia
23 marca 2021 r.
okoliczności faktycznych oraz przedstawionej tam argumentacji, Izba
dokonuje oceny
zgodności działania Zamawiającego z przepisami ustawy Pzp, jako że
ocenie Izby mogą podlegać tylko okoliczności zakomunikowane uprzednio wykonawcy.
Zasadnicze znaczenie
dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy ma zatem uzasadnienie
faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu oferty
Odwołującego, to na podstawie bowiem
informacji zawartych w
tym właśnie uzasadnieniu Odwołujący podejmował decyzję, czy
skorzystać ze środków ochrony prawnej i jakie zarzuty sformułować w odwołaniu. Ocena
dokonywana przez Izbę w tym zakresie nie może więc wykraczać poza uzasadnienie
przedstawione przez Zamawiającego w piśmie z dnia 23 marca 2021 r. i polegać na badaniu
istnienia podstaw do odrzucenia
oferty Odwołującego w szerszym, niewskazanym w tym
uzasadnieniu, aspekcie.
Konsekwencją powyższego jest fakt, że w przedmiotowym postępowaniu
odwoławczym ocenie Izby nie mogła podlegać podnoszona przez Zamawiającego w
odpowiedzi na odwołanie i podczas rozprawy okoliczność, iż oferta Odwołującego powinna
zostać odrzucona nie tylko w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, ale również na
podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp z uwagi na lakoniczne,
niewyczerpujące i niepoparte dowodami wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny (vide str.
11 odpowiedzi na odwołanie, w tym pkt 2 podsumowania na str. 11). Jeżeli Zamawiający
uznawał, że względem oferty Odwołującego zachodzą dwie podstawy odrzucenia, to
powinien okoliczność tę zakomunikować wykonawcy w piśmie z dnia 23 marca 2021 r. Izba
nie jest na obecnym etapie uprawniona do badania
, czy względem oferty Odwołującego
zaktualizowała się inna niż przekazana wykonawcy i zaskarżona odwołaniem podstawa
odrzucenia oferty
, a co za tym idzie nie jest także uprawniona do weryfikowania przez ten
pryzma
t kwestii wpływu zarzucanego naruszenia przepisów przez Zamawiającego na wynik
postępowania o zawarcie umowy ramowej. Z analogicznych względów nie mogą stanowić
podstawy rozstrzygnięcia także podnoszone w odpowiedzi na odwołanie dodatkowe
okoliczności, mające świadczyć o niezgodności oferty Odwołującego z treścią SIWZ, tj.
wskazywana przez Zamawiającego sprzeczność oferty z postanowieniami pkt 14.2 SIWZ,
pkt
14.7 SIWZ, pkt 1 Formularza ofertowego czy § 1 ust. 9 pkt 8.3 i § 4 ust. 2 projektu
umowy ramowej,
które odnosiły się do ryczałtowego charakteru ceny i faktu, że maksymalna
cena za 1kWp instalacji powinna uwzględniać wykonanie wszystkich prac wynikających z
OPZ i umowy.
Na niezgodność oferty z ww. postanowieniami SIWZ nie wskazano w
uzasadnieniu zawarty
m w piśmie z dnia 23 marca 2021 r.
Jak wynika z uzasadnienia decyzji Zamawiającego przedstawionego w ww. piśmie
wyłączną podstawą prawną odrzucenia oferty Odwołującego był art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp, zaś wyłączną podstawą faktyczną tej czynności było uznanie przez Zamawiającego, że
zawarte przez Odwołującego w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny założenie, iż „instalacja
zostanie wykonana na dachu budynku w miejscowości Warszawa lub obrębie do 100 km”,
powoduje niezgodność oferty w treścią SIWZ, tj. z opisem przedmiotu zamówienia, w którym
jako
lokalizację planowanych instalacji fotowoltaicznych wskazano teren całej Polski. Tak
przedstawiony wywód Izba uznała za nieprzekonujący, a wniosek Zamawiającego za zbyt
daleko idący. W ocenie składu orzekającego przyjęcie przez Odwołującego określonych
założeń na potrzeby ustalenia maksymalnej ceny za 1kWp instalacji nie przesądza o tym, że
treść oferty Odwołującego nie odpowiada merytorycznemu zakresowi przedmiotu
zamówienia.
Na gruncie postanowień SIWZ bezsporne jest, że prace, które będą realizowane na
podstawie umów wykonawczych przez wykonawców, z którymi zawarte zostaną umowy
ramowe
, będą wykonywane w lokalizacjach Zamawiającego znajdujących się na terenie
c
ałej Polski. Zamawiający nie określił jednak w SIWZ ani konkretnych lokalizacji, ani ich
liczby, jak
i nie wskazał dla tych lokalizacji konkretnych, zindywidualizowanych wymagań w
zakresie instalacji fotowoltaicznych
, która miałyby w danym miejscu powstać. Tego rodzaju
informacje miały być przekazywane dopiero w procedurach zmierzających do zawarcia
umów wykonawczych. Zamawiający uregulował w OPZ jedynie w sposób zbiorczy
wymagania ogólne, zakres prac w podziale na etapy, wymagania dla prac projektowych,
wymagania w
stosunku do części składowych instalacji (konstrukcja wsporcza, moduły
fotowoltaiczne, okablowanie) oraz wymagania w zakresie gwarancji.
Jednocześnie
Zamawiający oczekiwał wskazania w Formularzu ofertowym wyłącznie maksymalnej ceny za
1kWp instalacji
. Z treści SIWZ wynikało jedynie, że cena wskazana w ofercie ma
uwzględniać wykonanie wszystkich prac wynikających z OPZ i umowy (m.in. wykonanie
analizy technicznej dachu, wykonanie projektu budowlanego
, dostawę, montaż i
uruchomienie instalacji). Z
amawiający wskazał także, że dopiero w postępowaniach
wykonawczych prowadzonych po zawarciu umów ramowych wykonawca będzie obowiązany
do podania cen jednostkowych obejmujących koszty wykonania robót bezpośrednio
wynikających z opisu przedmiotu zamówienia dla zamówienia wykonawczego, przy czym te
ceny jednostkowe,
nie będą mogły być wyższe niż określone w umowie ramowej.
Jak zasadnie zauważył Zamawiający podczas rozprawy, na gruncie tak
ukształtowanych postanowień SIWZ, obowiązkiem wykonawców było wskazanie w
Formularzu ofertowym ceny maksymalnej za 1kWp instalacji, czyli w istocie takiej ceny, za
którą możliwe będzie zrealizowanie każdego zlecenia w ramach umowy ramowej (ceny
oferowane w
postępowaniach wykonawczych mogły być tylko niższe). Odwołujący miał tego
świadomość, na co wskazuje stanowisko prezentowane przez niego w odwołaniu i na
rozprawie,
gdzie podnosił, iż wykonawcy musieli skalkulować cenę w taki sposób, aby była
ona odpowiednia dla wszystkich lokalizacji,
przyjmując jakąś instalację referencyjną i
weryfikując czy tak przyjęta kwota będzie odpowiadać wszystkim lokalizacjom. Ponieważ
Zamawiający nie zawarł konkretnych wytycznych co do sposobu, w jaki wykonawcy mają
skalkulować cenę za 1 kWp, poza wskazaniem, że ma ona mieć charakter maksymalny, siłą
rzeczy wykonawcy ustalając tę cenę musieli przyjąć pewne założenia, aby skalkulować ją
tak
, by była wystarczająca na potrzeby pokrycia kosztów wykonania każdej instalacji.
Konstruując postanowienia SIWZ w taki sposób Zamawiający sam spowodował, że
wykonawcy musieli przyjąć jako podstawę ustalenia stawki maksymalnej za 1 kWp
parametry, które uznawali za reprezentatywne, najbardziej kosztotwórcze. Założenia
przyjmowane przez wykonawców mogły być w tym zakresie różne, zależne chociażby od
potencjału jakim dysponują, ważne natomiast było to, aby przyjęta na podstawie tych
założeń cena maksymalna za 1kWp dawała gwarancję wykonania zgodnie z wymaganiami
OPZ
każdej objętej zakresem umowy ramowej instalacji fotowoltaicznej.
Okoliczność, że jednym z przyjętych przez Odwołującego założeń do ustalenia ceny
maksymalnej za 1kWp
była lokalizacja instalacji w Warszawie lub w obrębie do 100km od
Warszawy
w żaden sposób nie wskazuje, że zakres oferty Odwołującego jest ograniczony
do instalacji zlokalizowanych na terenie do 100 km od Warszawy i nie obejmuje wykonania
instalacji w lokalizacjach bardziej odległych. Z treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych
przez Odwołującego wynika wprost, że podanie ww. lokalizacji było wyłącznie jednym
z
założeń przyjętych przez Odwołującego na potrzeby ustalenia ceny maksymalnej za 1kWp.
Nie można zaś utożsamiać informacji podanych jako założenia przyjęte do kalkulacji ceny
w celu ustalenia stawki maksymalnej za 1kWp instalacji fotowoltaicznej z zakresem
zobowiązania wykonawcy wyrażonym w ofercie. Działanie takie uznać należy za
nieuprawnione
zwłaszcza w sytuacji, gdy Zamawiający ani nie wskazał w OPZ konkretnych
lokalizacji instalacji, ani nie podał szczegółowych wytycznych jak należy ustalić maksymalną
cenę za 1kWp. Wykonawcy mieli dokonać wyceny maksymalnej stawki za 1kWp instalacji,
co też Odwołujący uczynił, przyjmując dla tej wyceny określone założenia, które w jego
ocenie powodowały, że przyjęta stawka była oparta na najbardziej kosztotwórczych
elementach.
Okoliczność zaś czy tak przyjęte założenia były odpowiednie dla ustalenia
maksymalnej ceny za 1kWp instalacji, czyli ceny za którą możliwa byłaby realizacja każdego
zlecenia,
czy też były one nieprawidłowe, stanowić może element badania ceny oferty i
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego za wskazaną stawę za 1 kWp instalacji, a nie oceny zgodności tej oferty z
treścią SIWZ.
W ocenie Izby
należy wyraźnie rozgraniczyć podstawę odrzucenia oferty z uwagi na jej
niezgodność z treścią SIWZ i podstawę odrzucenia oferty z uwagi na rażąco niską cenę.
Zostały one uregulowane w odrębnych przepisach, a dla zaistnienia możliwości odrzucenia
oferty na tych podstawach konieczne jest ziszczenie się innych rodzajowo przesłanek.
Zgodzić należy się z Odwołującym, że co do zasady celem wezwania do złożenia wyjaśnień
w zakresie rażąco niskiej ceny nie powinno być uzyskanie od wykonawcy informacji
służących do sprawdzenia zgodności jego oferty z SIWZ, aczkolwiek nie jest też tak, że na
podstawie treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny nie mogą ujawnić się podstawy do odrzucenia
oferty w oparciu o inne przepisy, np. art. 89 ust. 1 pkt 2 czy art. 89 ust. 1 pkt 6. Natomiast z
taką sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Na gruncie wyjaśnień
złożonych przez Odwołującego w przedmiocie ceny jego oferty, wyprowadzenie przez
Zamaw
iającego wniosku o niezgodności oferty Odwołującego z wymaganiami OPZ tylko z
tego względu, że na potrzeby ustalenia maksymalnej ceny za 1 kWp przyjął on określoną
lokalizację instalacji, w ocenie Izby nie było uprawnione na gruncie ukształtowanych w
przed
miotowym postępowaniu postanowień SIWZ. Zawarte w wyjaśnieniach Odwołującego
założenie, poczynione wyłącznie w celu pokazania na czym Odwołujący oparł kalkulację
stawki maksymalnej, nie wskazuje
, że zakres zobowiązania Odwołującego wynikający z
oferty nie
odpowiada wymaganiom wynikającym z SIWZ. Podkreślić dodatkowo trzeba, że
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp ma charakter sankcyjny, a zatem stwierdzenie
niezgodności
oferty z treścią SIWZ musi być niewątpliwe i jednoznaczne. Odwołujący w treści wyjaśnień
rażąco niskiej ceny wyraźnie wskazywał, że zaoferowana przez niego cena uwzględnia
wszystkie wymagania postawione w SIWZ i OPZ, zaś przyjęta do wyceny lokalizacja
inwestycji służyła tylko ustaleniu zryczałtowanej maksymalnej stawki jednostkowej, którą
należało podać w Formularzu ofertowym. Na marginesie jedynie można wskazać, że jeśli
Zamawiający na tej podstawie powziął wątpliwości co do zgodności oferty z treścią SIWZ, to
ustawa Pzp dawała mu odpowiednie instrumenty, aby powyższe wyjaśnić (art. 87 ust. 1
ustawy Pzp).
Konsekwentnie, zdaniem składu orzekającego, nie stanowi o niezgodności oferty
z
treścią SIWZ wskazana w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego okoliczność, iż
w
związku z tym, że lokalizacja realizacji przedmiotu zamówienia rozlokowana będzie na
terenie całej Polski, wykonawca biorąc pod uwagę współczynnik kosztów delegacji
pracownika na terenie Warszawy i jej okolic, nie mógł uwzględnić narastającego kosztu
należności na pokrycie wydatków związanych z podróżą służbową pracowników, w tym
przede wszystkim kosztów transportu za kilometr podróży. Okoliczność ta mogłaby mieć
ewentualne znaczenie (czego Izba w niniejszym postępowaniu odwoławczym nie weryfikuje)
z
perspektywy oceny czy zaoferowana cena została w sposób prawidłowy skalkulowana, czy
uwzględnia wszelkie koszty niezbędne do wykonania zamówienia, nie zaś z perspektywy
oceny czy
oferta Odwołującego odpowiada wymaganiom wynikającym z opisu przedmiotu
zamówienia. Niezależnie od tego, w ocenie Izby fakt uwzględnienia w założeniach lokalizacji
instalacji w
obrębie do 100km od Warszawy, wbrew stanowisku Zamawiającego, nie
przesądza automatycznie o tym, że za ustaloną w ten sposób cenę nie jest możliwa
realizacja instalacji w innych lokalizacjach. Wykonawcy podać mieli w ofercie maksymalną
ce
nę jednostkową za 1 kWp instalacji, a zatem – jak wskazano już wyżej - wykonawca
kalkulując tę stawkę powinien co do zasady uwzględnić założenia najbardziej kosztotwórcze.
Zamawiający w żaden sposób nie odparł twierdzeń Odwołującego, iż kalkulując cenę
prz
yjęto w założeniach najwyższe możliwe koszty, a jako lokalizację instalacji przyjęto
okolice Warszawy
nie z uwagi na odległość od siedziby Odwołującego, lecz z uwagi na
najwyższe w województwie mazowieckim koszty robocizny.
Ponadto postawiona
przez Zamawiającego teza o nieuwzględnieniu kosztu należności
na pokrycie wydatków związanych z podróżą służbową pracowników nie została niczym
poparta i opi
era się na zerojedynkowym założeniu, że pracownicy na miejsce realizacji
zamówień wykonawczych delegowani byliby w Warszawy i stamtąd też by dojeżdżali.
Przyjęcie takiego założenia przez Zamawiającego potwierdza treść odpowiedzi na
odwołanie, gdzie wskazano, iż Odwołujący winien przyjąć do wyceny maksymalną wysokość
kosztów, jakie poniesie w związku z realizacją zleceń jednostkowych, w tym „również
w
kategorii dojazdy od swojej siedziby do miejsca realizacji.” Tymczasem Odwołujący
podczas rozprawy
wskazywał, iż tego rodzaju założenie obarczone jest błędem, ponieważ
Zamawiający mylnie utożsamia fakt posiadania przez Odwołującego siedziby biura w
Warszawie z
okolicznością, że to właśnie stamtąd pracownicy dojeżdżali będą na miejsce
realizacji instalacji -
Odwołujący podnosił, iż posiada ekipy pracowników rozlokowane na
terenie całego kraju. Również niczym niepoparte jest stanowisko Zamawiającego, jakoby
koszt lokalizacji instalacji w obrębie do 100 km od Warszawy miałby być „niewątpliwie
znacząco niższy” od kosztów lokalizacji tej instalacji w odległości np. 400 km od Warszawy.
Odwołujący wskazał, że na wysokość ceny wpływa przede wszystkim koszt montażu
instalacji fotowoltaicznych, dlatego przyjął do wyliczenia koszty robocizny w oparciu o rynek
warszawski, wyjaśniając, że ceny za świadczenie usług w Warszawie przewyższają ceny
stosowane w innych rejona
ch Polski i załączając do odwołania jako dowód obwieszczenie
Prezesa GUS dotyczące wysokości wynagrodzenia w poszczególnych województwach
(załącznik nr 13). Odwołujący wskazał, iż jako cenę referencyjną przyjął ceny najwyższe,
jakie będą miały zastosowanie w obiektach położonych w Warszawie. Zamawiający
powyższych twierdzeń Odwołującego w sposób skuteczny nie odparł, zaś stanowisko
Zamawiającego, jakoby Odwołujący powinien przyjąć do wyceny lokalizację inwestycji
możliwie najodleglejszą dla ustalenia maksymalnych kosztów nie zostało przez
Zamawiającego w żaden sposób uzasadnione. Tymczasem koszty dojazdu na miejsce
realizacji instalacji czy delegacji
, na które powoływał się Zamawiający, mogą mieć przy
realizacji tego rodzaju zamówienia niewielkie znaczenie, co zależne będzie przede
wszystkim
od potencjału kadrowego, sprzętowego i technicznego danego wykonawcy.
Przy czym
Izba podkreśla, że powyższe rozważania czynione są wyłącznie w celu
uzasadnienia wadliwości czynności odrzucenia oferty Odwołującego z uwagi na jej
niezgodność z treścią SIWZ, a nie z perspektywy oceny czy wyjaśnienia przedstawione
przez Odwołującego w odpowiedzi na wezwanie wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1a
ustawy Pzp
były wystarczające do uznania, że cena oferty nie jest ceną rażąco niską i
pozwala na
wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego ani czy ujęte w tych wyjaśnieniach założenia będące podstawą kalkulacji
ceny, pozwalały na ustalenie stawki na poziomie maksymalnym, pozwalającym zrealizować
w oparciu o taką stawkę wszelkie możliwe do zlecenia w ramach umowy ramowej
instalacje.
Mając to na względzie Izba pominęła zawarte w odwołaniu twierdzenia odnoszące
się do ogólnej treści wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, możliwości
wystosowania ponownego, bardziej szczegółowego, wezwania w tym zakresie, czy też
rynkowości zaoferowanej ceny. Konsekwentnie, za niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia
Izba uznała przedstawione na okoliczność rynkowej wysokości ceny dowody z dokumentów
załączonych do odwołania jako załączniki nr 9-11 (faktura VAT i umowy dotyczące
zrealizowanych przez Odwołującego instalacji fotowoltaicznych). Jedynie na marginesie Izba
zauważa, że jakkolwiek słusznie wskazywał Zamawiający podczas rozprawy, że duża część
argumentacji Odwołującego zawartej w odwołaniu dotyczy problematyki rażąco niskiej ceny
oferty, to nie można pominąć faktu, że przyczyną tego stanu rzeczy było działanie samego
Zamawiającego, a mianowicie fakt wywodzenia przez Zamawiającego niezgodności oferty
z
treścią z SIWZ z wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Odwołującego i wskazania
w uzasadnieniu odrzucenia oferty
okoliczności dotyczących uwzględnienia w wycenie
wszystkich niezbędnych kosztów.
Biorąc wszystko powyższe pod uwagę Izba uznała zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp za zasadny. W konsekwencji
Izba nakazała Zamawiającemu unieważnienie
czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert
w
postępowaniu z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Jedynie uzupełniająco Izba wskazuje na brak podstaw do uznania, że Zamawiający
naruszając art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, naruszył także wskazany w petitum odwołania
w
powiązaniu z ww. przepisem, art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, że
zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o wykonawcach, których oferty
zostały odrzucone, powodach odrzucenia oferty, a w przypadkach, o których mowa w art. 89
ust. 4 i 5, braku równoważności lub braku spełniania wymagań dotyczących wydajności lub
funkcjonalności, - podając uzasadnienie faktyczne i prawne. W przedmiotowym przypadku
Zamawiający przekazał Odwołującemu uzasadnienie faktyczne i prawne odrzucenia jego
oferty, a zatem uczynił zadość obowiązkowi wynikającemu z ww. przepisu. Okoliczność, że
Odwołujący nie zgadzał się z podanym uzasadnieniem, nie świadczy o naruszeniu tej
regulacji, a za wystarczającą podstawę zarzutu w tej sytuacji należy uznać art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy
Izba uznała, że odwołanie podlega uwzględnieniu i na podstawie
art. 553 ustawy nPzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy nPzp oraz
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437, dalej jako
„Rozporządzenie”).
Przewodniczący: ……………………………….………