KIO 1007/21 WYROK dnia 28 maja 2021 r.

Sygn. akt KIO 1007/21 

WYROK 

z dnia 28 maja 2021 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 

Anna Osiecka  

Aleksandra Patyk 

Protokolant:             

Rafał Komoń  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  27  maja  2021  r.,  w 

Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 marca 2021 r. przez wykonawcę  

Sanito Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie  

w postępowaniu prowadzonym przez 

Gminę Kuźnia Raciborska 

przy  udziale  wykonawcy  FlexiPower  Group  S

półka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością 

spółka  komandytowa  z  siedzibą  w  Pabianicach  zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego  

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Gminie  Kuźnia  Raciborska  unieważnienie  czynności 

wykluczenia 

wykonawcy 

Sanito 

S

półka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  

z  postępowania  o  udzielnie  zamówienia  publicznego  oraz  powtórzenie  czynności 

badania  i  oceny  ofert 

z  udziałem  oferty  wykonawcy  Sanito  Spółka  z  ograniczoną 

odpo

wiedzialnością, 

kosztami postępowania obciąża Gminę Kuźnia Raciborska i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Sanito  Spółkę  

z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Gminy  Kuźnia  Raciborska  na  rzecz  Sanito  Spółki  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  kwotę  13  600 zł  00  gr  (słownie: trzynaście  tysięcy  sześćset 

złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione 

z tytułu wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  art.  580  ust.  1  i  2 

ustawy z dnia 11 września 2019 r.  – Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  2019  z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  

– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

……………………..… 

……………………..… 

Sygn. akt: KIO 1007/21 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający – Gmina Kuźnia Raciborska prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia 

publicznego  na  „odnawialne  źródła  energii  na  terenie  Gminy  Kuźnia  Raciborska” 

realizowanego  w  ramach  projektu  „Odnawialne  źródła  energii  poprawą  jakości  środowiska 

naturalnego  na  terenie  G

min  Partnerskich:  Tarnowskie  Góry,  Gaszowice,  Jejkowice,  Lyski, 

Krupski Młyn, Kuźnia Raciborska, Nędza, Lelów, Psary, Sośnicowice, Tworóg” na podstawie 

ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.  poz. 

1843 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.  

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  zamieszczone  12  marca  2020  r.  w  Biuletynie  Zamówień 

Publicznych pod numerem 522966. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone 

na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Wykluczenie Odwołującego z postępowania 

Zamawiający poinformował Odwołującego – Sanito Sp. z o.o., że na podstawie art. 24 ust. 5 

pkt 4 w zw. z ust. 9, a także w zw. z ust. 12 ustawy Prawo zamówień publicznych wykluczył 

go z przedmioto

wego postępowania o udzielenie zamówienia oraz, na podstawie art. 24 ust. 

4 ustawy Prawo zamówień publicznych, jego ofertę uznał za odrzuconą. 

Zamawiający wskazał, że zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych 

z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  zamawiający  może  wykluczyć  wykonawcę,  który  

z  przyczyn  leżących  po  jego  stronie  nie  wykonał  albo  nienależycie  wykonał  w  istotnym 

stopniu  wcześniejszą  umowę  w  sprawie  zamówienia  publicznego  lub  umowę  koncesji, 

zawartą  z  zamawiającym,  o  którym  mowa  w  art.  3  ust.  1  pkt  1-4  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  co  doprowadziło  do  rozwiązania  umowy  lub  zasądzenia  odszkodowania.  Na 

mocy  art.  24  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  ofertę  wykonawcy  wykluczonego 

uznaje się za odrzuconą.  Przepis  art.  24  ust.  7 pkt  3  ustawy  Prawo zamówień  publicznych 

stanowi, że wykluczenie wykonawcy następuje w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 

18 i 20 lub ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli nie upłynęły 3 lata od 

dnia zaistnienia zdarze

nia będącego podstawą wykluczenia. 

Zgodnie z dyspozycją art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych wykonawca, który 

podlega wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, 

może  przedstawić  dowody  na  to,  że  podjęte  przez  niego  środki  są  wystarczające  do 

wykazania  jego  rzetelności,  w  szczególności  udowodnić  naprawienie  szkody  wyrządzonej 

przestępstwem  lub  przestępstwem  skarbowym,  zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną 

krzywdę  lub  naprawienie  szkody,  wyczerpujące  wyjaśnienie  stanu  faktycznego  oraz 

współpracę  z  organami  ścigania  oraz  podjęcie  konkretnych  środków  technicznych, 

organizacyjnych  i  kadrowych,  które  są  odpowiednie  dla  zapobiegania  dalszym 

przestępstwom  lub  przestępstwom  skarbowym  lub  nieprawidłowemu  postępowaniu 

w

ykonawcy.  Zgodnie  z  treścią  art.  24  ust.  9  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

wykonawca nie podlega wykluczeniu, jeżeli zamawiający, uwzględniając wagę i szczególne 

okoliczności czynu wykonawcy, uzna za wystarczające dowody przedstawione na podstawie 

art. 2

4 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. W świetle art. 24 ust. 12 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  zamawiający  może  wykluczyć  wykonawcę  na  każdym  etapie 

postępowania o udzielenie zamówienia. 

Przedmiotowe  wykluczenie  nastąpiło  przy  uwzględnieniu  postanowień  zawartych  

w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  szczególności  rozdziału  III  „Kwalifikacja 

podmiotowa 

–  warunki  udziału  w  postępowaniu  i  podstawy  wykluczenia.  Klauzula 

zastrzeżona”.  Zgodnie  z  ust.  1  rozdziału  III  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  mógł 

ubiegać  się  wykonawca,  który  nie  podlega  wykluczeniu  oraz  spełnia  warunki  udziału  

w  postępowaniu  dotyczące  kompetencji  lub  uprawnień  do  prowadzenia  określonej 

działalności  zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów  – Zamawiający nie opisuje, 

nie wyznacza szczegółowego warunku w tym zakresie, sytuacji finansowej lub ekonomicznej 

– Zamawiający nie opisuje, nie wyznacza szczegółowego warunku w tym zakresie, a także 

zdolności technicznej i zawodowej – zgodnie z warunkiem opisanym w rozdz. III ust. 2 pkt 1 

lit. a) 

– lit. e) specyfikacji istotnych warunków zamówienia dla części 1. Zgodnie z ust. 2 pkt 

2b rozdziału III Zamawiający miał zbadać, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy 

wykluczenia,  o  których  mowa  w  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych. 

Natomiast zgodnie z ust. 4 pkt 2b rozdziału III specyfikacji istotnych warunków zamówienia 

Zamawiający miał wykluczyć z postępowania wykonawcę, który, z przyczyn leżących po jego 

stronie,  nie  wykonał  albo  nienależycie  wykonał  w  istotnym  stopniu  wcześniejszą  umowę  

w sprawie zamówienia publicznego lub umowę koncesji zawartą z zamawiającym, o którym 

mowa  w  art.  3  ust.  1  pkt  1-

4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  co  doprowadziło  do 

rozwiązania  umowy  lub  zasądzenia  odszkodowania.  W  ust.  5  rozdziału  III  Zamawiający 

wskazał, że wykonawca, który podlega wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 13 i 14 

oraz 16-

20 lub ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, może przedstawić dowody na to, 

że  podjęte  przez  niego  środki  są  wystarczające  do  wykazania  jego  rzetelności,  

w  szczególności  udowodnić  naprawienie  szkody  wyrządzonej  przestępstwem  lub 

przestępstwem  skarbowym,  zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną  krzywdę  lub 

naprawienie  szkody,  wyczerpujące  wyjaśnienie  stanu  faktycznego  oraz  współpracę  

z  organami  ścigania  oraz  podjęcie  konkretnych  środków  technicznych,  organizacyjnych  

i  kadrowych,  które  są  odpowiednie  dla  zapobiegania  dalszym  przestępstwom  lub 

przestępstwom  skarbowym  lub  nieprawidłowemu  postępowaniu  wykonawcy,  chyba  że 

wobec  wyk

onawcy  będącego  podmiotem  zbiorowym  orzeczono  prawomocnym  wyrokiem 

sądu zakaz ubiegania się o udzielenie zamówienia oraz nie upłynął określony w tym wyroku 

okres  obowiązywania  tego  zakazu  (instytucja  samooczyszczenia).  Z  ust.  7  rozdziału  III 

specyfikacji  i

stotnych  warunków  zamówienia  wynika,  że  Zamawiający,  na  podstawie 

dokumentów  i  oświadczeń  wymaganych  w  przedmiotowym  postępowaniu,  oceni,  czy 

wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu wymienione w ust. 2 pkt 1 odpowiednio 

dla  części:  część  1:  lit.  a)  –  lit.  e)  oraz  czy  brak  jest  podstaw  do  wykluczenia  wykonawcy  

z postępowania, o których mowa w ust. 4. 

Podstawą  faktyczną  wykluczenia  było  niespełnienie  przesłanki  zawartej  w  art.  24  ust.  9 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  tj.  Zamawiający,  przy  uwzględnieniu  wagi  

i  szczególnych  okoliczności  czynu  wykonawcy,  uznał  za  niewystarczające  wszelkie 

wyjaśnienia i dowody przedstawione w podjętej procedurze self-cleaningu. 

Zgodnie  z  obowiązującym  orzecznictwem  dokumenty  i  procedurę  ich  przedstawiania  

w  zakresie  self-cleaningu 

należy  odróżnić  od  zasadniczej  procedury  przedstawiania 

dokumentów,  w  szczególności  od  zasady  wyrażonej  w  art.  26  ust.  2-4  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych.  W  procedurze  samooczyszczenia  ciężar  wykazania  skuteczności 

spoczywa na wykonawcy

, toteż Zamawiający nie jest zobligowany do wezwania wykonawcy 

celem  udowodnienia  jakichkolwiek  wątpliwych  okoliczności  w  niniejszym  zakresie.  Istotą 

procedury  samooczyszczenia  jest  to,  że  ciężar  wykazania  jego  skuteczności  spoczywa  na 

wykonawcy,  który,  co  do  zasady,  z  własnej  inicjatywy  i  według  własnego  uznania  składa  

w  tym  celu  wyjaśnienia  i  dowody,  a  rola  zamawiającego  sprowadza  się  do  oceny  na  ich 

podstawie,  czy  wykonawcę  można  uznać  za  rzetelnego.  Samooczyszczanie  jest  wyjątkiem 

od zasady przewidzian

ej w ustawie Prawo zamówień publicznych i obwarowane jest rygorem 

dowodowym,  a  więc  wykonawca  zgodnie  z  art.  24  ust.  8  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  powinien  przedstawić  wystarczającą  argumentację  i  dowody.  W  związku  

z  powyższym  Zamawiający  nie  wezwał  wykonawcy  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  co 

do przedstawionych dowodów w zakresie self-cleaningu. 

Zamawiający  prowadził  postępowanie  w  oparciu  o  art.  24aa  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  tj.  zastrzegł,  że  najpierw  dokona  oceny  ofert,  a  następnie  zbada,  czy 

wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu 

oraz  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu.  W  rozdziale  III  ust.  4  pkt  2a  specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia  zostały  wyliczone  fakultatywne  podstawy  wykluczenia,  

o których mowa w art. 24 ust. 5 pkt 1, 4 i 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Odwołujący  w  ofercie  złożył  oświadczenie,  że  nie  podlega  wykluczeniu  z  postępowania  na 

podstawie  art.  24  ust.  5  pkt  1  i  8  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  że  zachodzą  

w stosunku do niego podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Prawo zamówień 

publicznych. Jednocześnie poinformował Zamawiającego o okolicznościach, które stanowią 

podstawą  wykluczenia  na  mocy  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych, 

w  piśmie z  23  lutego 2021  r., które przedłożył  wraz  z  ofertą.  Na poczet podjętej  procedury 

samooczyszczenia  przedłożył  Zamawiającemu  pismo  „Wyjaśnienia  i  dowody  dotyczące 

czynności  naprawczych  podjętych  przez  Sanito  Sp.  z  o.o.  w  ramach  procedury 

samooczyszczenia  (tzw.  self-

cleaning)  przewidzianej  przepisami  prawa  zamówień 

publicznych”. W przedstawionych dokumentach Odwołujący wskazał, że był stroną czterech 

umów o zamówienie publiczne zawartych z Gminą Orla oraz z Gminą Narewka wyjaśniając, 

że  wszystkie  te  umowy  zostały  rozwiązane  przez  zamawiających  na  mocy  oświadczeń  

o  odstąpieniu,  zaś  jako  przyczynę  odstąpienia  zamawiający  przywoływali  nierozpoczęcie 

prac  mimo  wezwania  zamawiającego.  Wykonawca  poinformował,  że  w  związku  z  ww. 

okoliczn

ością  nieprawidłowego  postępowania  został  wydany  wyrok  KIO  2025/19,  KIO 

2029/19,  utrzymany  wyrokiem  Sądu  Okręgowego  w  Krakowie  z  16  kwietnia  2020  r.,  sygn. 

akt II Ca 286/20, w którym orzeczono, iż w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki 

zawodowe  prz

y  realizacji  ww.  nadmienionych  umów,  dlatego  podlega  wykluczeniu  na 

podstawie  art.  24  ust.  5  pkt  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  W  ww.  wyroku  KIO 

wskazała, że „w ocenie Izby niewątpliwym jest, że przyczyną odstąpienia przez Gminę Orla 

od  umów  zawartych  z  Przystępującym  Sanito  była  bierność  Przystępującego  w  kwestii 

realizacji  przedmiotu  umów,  tj.  niepodjęcie  realnych  działań  zmierzających  do  wykonania 

zobowiązań na rzecz Gminy”. 

Nie  nastąpiła  okoliczność  wskazana  w  art.  24  ust.  7  pkt  3  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  tj.  nie  upłynęły  3  lata  od  dnia  zaistnienia  wskazanych  zdarzeń.  Istotny  

w  przedmiotowej  sprawie  jest  więc  przepis  art.  24  ust.  8  i  9  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych. Aby prawidłowo skorzystać z art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych 

nie wystarczy, by wykonawca podjął jakiekolwiek środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, 

muszą  one  być  odpowiednie,  aby  przeciwdziałać  na  przyszłość  powstaniu  podobnych 

naruszeń. Orzecznictwo wprost wskazuje, że skuteczna czynność  self-cleaningu powoduje, 

że  zamawiający  uznaje  przedstawione  dowody  za  wystarczające  i  wykonawca  nie  podlega 

wykluczeniu. Jest to w istocie kwestia zaufania na płaszczyźnie zamawiający  – wykonawca 

w kontekście wcześniejszego deliktu wykonawcy. 

W ocenie Zamawiającego, aby procedura samooczyszczenia mogła być skuteczna, powinna 

opierać  się  na  trzech  kolejnych  krokach:  1)  identyfikacji  przyczyny,  która  doprowadziła  do 

nieprawidłowości, 

podjęcia 

działań 

niezbędnych 

dla 

wyeliminowania 

tych 

nieprawidłowości,  3)  wykazania,  że  działania  te  przyniosły  oczekiwany  efekt.  Zamawiający 

nie  mógł  zweryfikować,  czy  przedstawione  przez  Odwołującego  działania  były  skuteczne, 

gdyż Odwołujący w bardzo ogólny sposób wskazał przyczyny powstałych nieprawidłowości. 

Analiza  i  weryfikacja  dokum

entacji  prowadzi  do  wniosków,  że  mimo  formalnej  obszerności 

wyjaśnień i dowodów złożonych i przedstawionych Zamawiającemu, Zamawiający nie może 

uznać  ich  za  wystarczające  w  zakresie  dokonanych  naruszeń  oraz  środków  naprawczych 

podjętych  przez  Odwołującego  oraz  przyznać  im  wartości  dowodów  poświadczających 

rzetelność wykonawcy i perspektywę, że w przyszłości Odwołujący nie dopuści się ponownie 

podobnych naruszeń. Wykazanie tego jest elementem nierozłącznym w przyszłym stosunku 

stron  zaufania.  W  ocenie  Zamawi

ającego  Odwołujący  stosuje  mechanizm  pobieżnego, 

ogólnikowego wskazania okoliczności stanu faktycznego, co z kolei prowadzi do przekonania 

Zamawiającego,  że  przedstawione  okoliczności  posiadają  małą  wartość  merytoryczną.  

O  stosowaniu  takiego  zabiegu  świadczy  co  najmniej  fakt,  że  Odwołujący  w  zawartych 

wyjaśnieniach  i  dokumentach  zwraca  uwagę,  iż  w  wyrokach  KIO  1213/20  i  1248/20 

stwierdzono, że niemożliwa jest ocena, czy deklarowane przez tamtego wykonawcę zmiany 

techniczne, organizacyjne i kadrowe są wystarczające dla uniknięcia naruszeń w przyszłości. 

Przy  tym  jednocześnie  wyjaśnia,  że  te  orzeczenia  nie  powinny  być  odnoszone  i  wprost 

przedkładane  na  ocenę  informacji  i  dokumentów  składanych  przez  niego,  bowiem  zostały 

doprecyzowane,  uzupełnione  i  wzbogacone  o  nowe  informacje  i  dowody  w  stosunku  do 

wyjaśnień  i  dokumentów  składanych  tamtym  zamawiającym.  Następnie  jednak  wskazuje 

wyrok KIO 3540/20, w którym KIO uznała, że środki w ramach procedury samooczyszczenia 

i  przedstawione  na  to  dowody  są  wystarczające  do  wykazania  rzetelności  Odwołującego  

i podkreśla, że informacje i dokumenty w ramach self-cleaningu, do których wyrok się odnosi, 

są  tożsame  z  informacjami  i  dokumentami  w  tym  zakresie  złożonymi  i  przedstawionymi 

Zamawiającemu.  Skoro  Odwołujący  składa  „wyczerpujące  wyjaśnienie  stanu  faktycznego”, 

to  powinien  załączyć  treść  wszystkich  wyroków,  jak  również  wprost  możliwie  w  jak 

największym stopniu wykazać tożsamość oraz brak tożsamości dokumentacji przedkładanej 

Zamawiającemu  z  dokumentacją  przedłożoną  uprzednim  zamawiającym,  o  której  rzekomo 

mowa  we  wskazanych  wyrokach.  Toteż  trudno  dać  wiarę  i  przyjąć,  że  okoliczności  przez 

niego wskazane mają charakter wyczerpujący. 

Zdaniem  Zamawiającego  Odwołujący  wskazał  okoliczności  stanu  faktycznego,  zatem  

i  przyczyny 

powstałych  nieprawidłowości,  w  sposób  ogólnikowy  i  Zamawiający  nie  był  

w stanie zweryfikować, czy przedstawione działania zasługują na miano skutecznych. Mimo 

że Odwołujący przedstawia rzekomy opis środków podjętych w ramach naprawienia szkody 

wyrządzonej  nieprawidłowym  postępowaniem  i  wymienia  środki,  jakoby  adekwatne  do 

zapobiegania  dalszemu  nieprawidłowemu  postępowaniu,  o  charakterze  technicznym, 

organizacyjnym  i  kadrowym,  to  nie  można  uznać,  że  podjęte  działania  są  wystarczające  

i  stanowią  gwarancję,  że  naruszenia  tego  typu  nie  powstaną  ponownie  w  przyszłości.  

W  szczególności  nie  wskazuje  konkretnych  więzi  między  środkami/działaniami  podjętymi  

w  celu  zapobieżenia  w  przyszłości  wystąpieniu  podobnych  naruszeń,  a  przyczynami,  które 

doprowadziły  do  ich  powstania  w  przeszłości,  w  szczególności  przyczynami  niewykonania 

poprzednich umów i/lub nie podjęcia wszelkich kroków prowadzących do ich realizacji. Brak 

tych  informacji  nie  pozwala  na  obiektywną  ocenę,  czy  wdrożone  rozwiązania  mają 

jakikolwiek  wpływ  na  realizację  przyszłych  umów.  Zatem  nie  wykazał,  że  przedsięwzięte 

przez  niego  środki  są  wystarczające  do  potwierdzenia  jego  rzetelności  oraz  zapobieżenia 

nieprawidłowemu  postępowaniu  w  przyszłości,  nie  wykazał  także  wystarczająco,  a  wręcz  

w  ogóle,  jak  zmiana  opisanych  obszarów  funkcjonowania  przedsiębiorstwa  zapewni 

prawidłowość przyszłego postępowania. 

Odwołujący wskazał, że jego przedsiębiorstwo otrzymało certyfikat zarządzania jakością ISO 

9001:2015 potwierdzający, że sposób działalności przedsiębiorstwa odpowiada najwyższym 

światowym  standardom  w  tym  zakresie,  co  ma  rzekomo  potwierdzać  skuteczność 

wprowadzonych  działań  naprawczych.  Nie  wykazał  jednak  związku  pomiędzy 

wprowadzonymi zmianami i wszelkimi innymi czynnościami w tym zakresie a wcześniejszymi 

n

aruszeniami,  zatem  samą  okoliczność  posiadania  ww.  certyfikatu  należało  uznać  za 

niewystarczającą i nieistotną. 

Odwołujący wskazał, że odpowiedzialność za niewykonanie umów zawartych z Gminą Orla  

i Gminą Narewka ponoszą pracownicy, którzy zostali w związku z tym zwolnieni. Nie wyjaśnił 

jednak  w  jaki  dokładnie  sposób  i  w  jakim  zakresie  zwolnione  osoby  przyczyniły  się  do 

niezrealizowania tych konkretnych umów i nie podał precyzyjnie, które czynności, bądź brak 

jakich  czynności  poszczególnych  zwolnionych  pracowników,  w  jakim  następstwie 

chronologicznym  i  w  jakich  relacjach  zależności  wzajemnych,  wywołały  niekorzystne  dla 

stron konsekwencje skutkujące niewykonaniem umów. Ponadto wskazał, że w ramach nowej 

struktury jego przedsiębiorstwa utworzono dodatkowe stanowiska i funkcje, co pozwoliło na 

uporządkowanie  procesów  decyzyjnych  oraz  umożliwiło  dokładniejsze  przypisanie  zadań  i 

odpowiedzialności,  lepszą  kontrolę  czynności  podejmowanych  na  poszczególnych 

szczeblach  w  ramach  nowej  struktury.  Z  treści  przedłożonych  umów  o pracę  zawartych  na 

okres próbny oraz umów zawartych na czas określony wynika, że okres obowiązywania tych 

umów  już  upłynął.  Odwołujący  nie  zaoferował  natomiast  żadnych  dowodów 

potwierdzających, że wskazane umowy są kontynuowane lub zostały zastąpione innymi. 

Zdaniem  Zamawiającego  wyjaśnienia  i  przedłożone  dowody  nie  wskazują,  aby  podstawą 

niewykonania  umów  z  Gminą  Orla  i  Gminą  Narewka  były  okoliczności  związane  

z  nieprawidłowym  obiegiem  informacji  i  dokumentów,  brakiem  odpowiednich  procedur  lub 

sys

temów  informatycznych,  czy  też  niewłaściwą  strukturą  organizacyjną.  Z  treści  pism 

zawierających  oświadczenia  Gminy  Orla  i  Gminy  Narewka  o  odstąpieniu  od  umów  wynika, 

że  przyczyną  odstąpienia  było  nierozpoczęcie  realizacji  przedmiotowych  umów  przez 

Odwołującego.  Wynika  też,  że  posiadał  on  wiedzę,  że  umowy  z  Gminą  Orla  i  Gminą 

Narewka nie są realizowane i pomimo posiadania tych informacji nie podjął działań mających 

na celu ich wykonanie. Wobec tego nie można przyjąć, że zmiany polegające na wdrożeniu 

systemów  informatycznych  usprawniających  obieg  dokumentów,  zmiany  struktury 

organizacyjnej i procedur wewnętrznych oraz zwolnienie pracowników mogą zostać uznane 

za  argumenty  pozwalające  na  stwierdzenie,  że  wskazane  działania  będą  miały  wpływ  na 

realizację  przyszłych  umów  wykonawcy.  Przedłożone  odpisy  wybiórczo  skompletowanych 

dokumentów  dowodów  tych  nie  zastąpią.  Ich  dobór  wskazuje  wprawdzie  na  podjętą  próbę 

wykazania  zrealizowania  procedury  samooczyszczenia,  lecz  jej  spełnienia  skutecznie  nie 

dowodzi.  Tym  samym 

Odwołujący  nie  zdołał  uczynić  zadość  wymaganiu  udowodnienia,  że 

skutki  działań  naprawczych  zostały  utrzymane  i  pozwolą  uchronić  Zamawiającego  przed 

konsekwencjami niewykonania umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. 

Po przeanalizowaniu przedłożonej dokumentacji oraz wyjaśnień Odwołującego Zamawiający 

powziął  również  wątpliwość,  czy,  mając  na  uwadze  całokształt  sposobu  przedstawienia 

wyjaśnień  i  dowodów  w  procesie  samooczyszczenia,  nie  stanowi  to  tylko  pozornego 

przyznania  się  do  winy,  natomiast  warunkiem  koniecznym  do  prawidłowego 

przeprowadzenia self-cleaningu 

jest przyznanie się do winy.  

Okoliczność  ogólnikowego  przedstawiania  okoliczności  przyczynia  się  i  powoduje  skutek 

odwrotny  do  zamierzonego  w  całej  procedurze  self-cleaningu,  tj.  nie  przekonuje 

Zamawiającego  do  rzetelności  Odwołującego,  a  w  konsekwencji  niniejszego 

przedstawionych  dowodów  nie  można  uznać  za  wystarczające.  Tym  samym  nie  wystąpiła 

podstawa  do  wyłączenia  zastosowania  przepisów  obligujących  Zamawiającego  do 

wykluczenia  Odwołującego  z  udziału  w  postępowaniu.  To  w  interesie  wykonawcy  jest 

dostarczenie  Zamawiającemu  wszelkich  dowodów  i  argumentów  umożliwiających 

zastosowanie wyjątku od zasady  wyrażonej w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Prawo zamówień 

publicznych  i  na  jej  podstawie  odstąpienie  od  wykluczenia  go  z  postępowania.  Odwołujący 

nie zdołał w sposób wystarczający wykazać okoliczności w zakresie self-cleaningu. 

II Stanowisko Odwołującego  

Odwołujący wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  24  ust. 5  pkt  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  8  i  art.  24  ust.  9  oraz  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  przez  bezprawne  wykluczenie  Odwołującego  z  postępowania,  

a w konsekwencji bezprawne uznanie jego oferty za odrzuconą na podstawie art. 24 ust. 4 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  uznanie,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że 

przedsięwzięte przez niego środki w celu samooczyszczenia są wystarczające do wykazania 

jego rzetelności, pomimo przedłożenia przez Odwołującego rozległych dowodów i wyjaśnień 

w  tym  zakresie,  w  tym  prz

edstawienia przez  Odwołującego  wyników  wewnętrznego audytu 

oraz  wykazania  podjęcia  konkretnych  środków  technicznych,  organizacyjnych  i  kadrowych, 

odpowiednich dla zapobiegania nieprawidłowemu postępowaniu w przyszłości, 

2.  art.  7  ust.  1  i  3  w  zw.  z  art.  24 

ust.  8  i  9  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

prowadzenie  postępowania  z  naruszeniem  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania  wykonawców,  proporcjonalności  oraz  przejrzystości,  w  szczególności 

nieuwzględnienie zasady proporcjonalności przy ocenie wyjaśnień i dowodów Odwołującego 

złożonych w celu samooczyszczenia, 

3.  ewentualnie art.  26  ust.  3  i  4  ustawy  Prawo zamówień  publicznych poprzez  zaniechanie 

wezwania do wyjaśnień lub uzupełnień wyjaśnień i dowodów złożonych przez Odwołującego 

celem  w

ykazania,  iż  przedsięwzięte  przez  niego  środki  w  celu  samooczyszczenia  są 

wystarczające do wykazania jego rzetelności. 

Odwołujący  wniósł o: unieważnienie czynności  wykluczenia Odwołującego z postępowania, 

nakazanie  powtórzenia  czynności  badania  i  oceny  ofert  z  uwzględnieniem  oferty 

Odwołującego  oraz  uznanie  wyjaśnień  i  dowodów  złożonych  przez  Odwołującego  na 

podstawie  art.  24  ust.  8  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  za  wystarczające  do 

wykazania  samooczyszczenia,  ewentualnie  nakazanie  wezwania  do  ich  uzupełnienia  lub 

wyjaśnienia. 

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że Zamawiający w rozdziale III pkt 4 ust. 2 

lit.  b)  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  przewidział  podstawę  wykluczenia,  

o której mowa w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych. Odwołujący wraz  

z  ofertą  złożył  stosowne  oświadczenie,  w  którym  przyznał  się  do  istnienia  w  stosunku  do 

spółki podstaw wykluczenia, o których mowa w tym przepisie, załączając przy tym informacje 

i  dowody  mające  świadczyć  o  przeprowadzonej  przez  Odwołującego  procedurze 

samooczyszczenia. W ramach powyższego załączono i podano informacje dotyczące umów 

z gminą Orla i gminą Narewka, które nie zostały wykonane (rozwiązane przed czasem) wraz 

z  wyczerpującym  przedstawieniem  okoliczności,  które  związane  były  z  ich  niewykonaniem 

oraz  opis  działań  mających  na  celu  wykazanie  rzetelności  Odwołującego,  w  tym  opis 

wyników  wewnętrznego  audytu,  a  także  opis  podjętych  środków  technicznych,  kadrowych  

i organizacyjnych wraz z dowodami na powyższe. 

Odwołujący  nie  zgadza  się  z  dokonaną  czynnością  wykluczenia  i  przedstawioną  w  jej 

ramach  oceną  self-cleaningu  Odwołującego.  Wbrew  twierdzeniom  Zamawiającego  stan 

faktyczny  związany  z  nieprawidłowościami  dotyczącymi  realizacji  umów  dla  gmin  Orla  

i  Narewka  został  opisany  przez  Odwołującego  wyczerpująco,  przyczyny  niepowodzeń  

w  realizacji  tych  umów  zostały  przedstawione  szczegółowo  i  konkretnie,  a  podjęte 

adekwatne  działania  wykazane  przedłożonymi  przez  Odwołującego  środkami  dowodowymi 

są  powiązane  ze  zidentyfikowanymi  przyczynami  ww.  niepowodzeń.  W  świetle  treści 

wyjaśnień  załączonych  do  oferty,  a  także  załączonego  do  oferty  jednoznacznego 

oświadczenia Odwołującego z 23 lutego 2021 r. o tym, iż zachodzą wobec niego podstawy 

wykluczenia  określone  w  art.  24  ust.  5  pkt  2  i  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  nie 

sposób twierdzić, iż w niniejszym stanie faktycznym miałoby miejsce pozorne przyznanie do 

winy.  

Zamawiający  stwierdził  w  uzasadnieniu  faktycznym  decyzji  o  wykluczeniu  Odwołującego 

m.in.  że  nie  mógł  zweryfikować,  czy  przedstawione  działania  były  skuteczne,  gdyż 

Odwołujący  w  bardzo  ogólny  sposób  wskazał  przyczyny  powstałych  nieprawidłowości.  

W  ocenie  Zamawiającego  Odwołujący  stosuje  mechanizm  pobieżnego,  ogólnikowego 

wskazania  okoliczności  stanu  faktycznego.  W  związku  z  powyższym  Zamawiający  nie  był  

w  stanie  zweryfikować,  czy  przedstawione  działania  zasługują  na  miano  skutecznych. 

Uzasadnienie  jest  pełne  tego  typu  twierdzeń,  w  żaden  konkretny  sposób  nie  odnoszących 

się  do  wyjaśnień  Odwołującego.  Wskazuje  to  na  to,  że  Zamawiający  bardzo  pobieżnie 

zapoznał  się  z  wyjaśnieniami  w  przedmiocie  stanu  faktycznego  dotyczącego  przyznanych 

podstaw  wykluczenia.  Twierdzenia  te  są  bezzasadne  w  świetle  wyjaśnień  Odwołującego 

załączonych  do  oferty  –  dokumentu  obejmującego  wyjaśnienie  faktów  i  okoliczności 

związanych z niewykonaniem umów realizowanych dla gmin Orla i Narewka wraz z opisem 

podjętych  przez  Odwołującego  środków,  a  także  treści  załącznika  nr  5  do  self-cleaningu,  

w  którym  szczegółowo  przedstawiono  przyczyny  odstąpienia  od  wskazanych  umów.  

W  szczególności  zamieszczono  w  nim  opis  przyczyn  niepowodzeń  w  realizacji  umów  

i  związanych  z  tym  rekomendacji.  Załącznik  ten  nie  był  składany  w  ramach  postępowań, 

których  dotyczyły  sprawy  KIO  1213/20  i  KIO  1248/20,  co  uniemożliwiało  Izbie  ocenę 

adekwatności  zastosowanych  środków  do  nieznanych  i  nieustalonych  przyczyn.  Self- 

-cleaning 

Odwołującego  został  uzupełniony  o  ww.  załącznik  i  związane  z  jego  treścią 

wyjaśnienia i jest przedkładany w kolejnych postępowaniach o udzielenie zamówienia. Tego 

typu  uzupełniony  i  udoskonalony  self-cleaning  został  pozytywnie  oceniony  w  wyroku  KIO 

3540/20,  gdzie  Izba  zakreśliła  przedmiot  sporu  i  swojej  oceny  dokładanie  w  tym  obszarze, 

który aktualnie w odmienny sposób ocenia Zamawiający.  

Nie  jest  zrozumiały  zarzut,  który  Zamawiający  usiłuje  stawiać  w  tym  kontekście 

Odwołującemu,  iż  ten  nie  przedłożył  mu  wyroku  KIO  3540/20  i  w  ten  sposób  jakoby 

wyczerpująco  nie  wyjaśnił  stanu  faktycznego  sprawy.  Wyroki  KIO  są  publicznie  dostępne  

i Zamawiający mógł z łatwością sam uzyskać ten wyrok, a wymagane w art. 24 ust. 8 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  wyjaśnienie  stanu  faktycznego  odnosi  się  do  okoliczności  

i  przyczyn  niewykonania  umów  z  gminami  Orla  i  Narewka,  a  nie  historii  dalszego 

orzecznictwa w przedmiocie skut

eczności self-cleaningu Odwołującego. Odwołujący mógłby 

w  ogóle  nie  powoływać  się  na  ten  wyrok,  a  Zamawiający  i  tak  byłby  zobowiązany  do 

kompleksowej  i  wszechstronnej  oceny  przedstawionych  mu  informacji  i  dokumentów 

dotyczących samooczyszczenia przedsięwziętego w związku z niewykonaniem wskazanych 

umów. Jednakże fakt, iż takiej oceny w odniesieniu do tożsamych dokumentów dokonała już 

KIO  ma  według  Odwołującego  znaczenie  procesowe  i  Zamawiający  nie  powinien  tego 

wyroku pomijać czy lekceważyć, tylko dlatego, że nie został mu fizycznie przedłożony. Wyrok 

ten jest jednoznacznie pozytywny dla Odwołującego i naturalne jest, że z tego względu jest 

powoływany.  Przy  kompleksowej  i  jasnej  ocenie  wyjaśnień  Odwołującego  dokonanej  przez 

Izbę,  Odwołującemu  nie  pozostaje  nic  innego,  jak  powtórzyć  stanowisko  Izby  oraz 

podkreślić,  że  zarówno  w  wyjaśnieniach  załączonych  do  oferty,  jak  i  w  załączniku  nr  5 

szczegółowo  opisał  zaistniałe  przyczyny  braku  realizacji  umów  w  terminie,  a  także 

sformułował  stosowne,  adekwatne  do  tych  przyczyn  rekomendacje.  Dalsze  części  

w  przeważającej  mierze  odnoszą  się  do  realizacji  tych  rekomendacji.  W  swoich 

wyjaśnieniach  opisuje  i  wprost  odnosi  się  do  okoliczności  związanych  ze  stanem  rynku 

materiałów,  sposobem  jego  monitorowania  i  reagowaniem  na  problemy  z  zamówieniami 

komponentów,  informowania  o  przebiegu  realizacji  umów  i  przyczynach  opóźnień, 

zarządzania  projektami  itp.  oraz  sposobami  działania  jego  organizacji  w  tym  zakresie 

(zwłaszcza  w  zakresie  monitoringu  i  nadzoru  nad  realizacją  projektów),  a  następnie 

wskazuje i opisuje, jakie zmiany i środki zaradcze w swojej organizacji podjął, aby opisywane 

negatywne zdarzenia się nie powtórzyły. 

Zamawiający  w  uzasadnieniu  wykluczenia  wywodzi,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że 

przedsięwzięte  przez  niego  środki  są  wystarczające  do  potwierdzenia jego  rzetelności  oraz 

zapobieżenia nieprawidłowemu  postępowaniu  w  przyszłości,  nie wykazał  także,  jak  zmiana 

opisanych  obszarów  funkcjonowania  przedsiębiorstwa  zapewni  prawidłowość  przyszłego 

postępowania  wykonawcy.  Nie  jest  przy  tym  jasne,  jakiego  dalszego  „wykazywania” 

skuteczności  wprowadzonych  działań  Zamawiający  oczekuje,  jeśli  nie  jest  w  stanie  ocenić 

racjonalności  i  koherentności  podjętych  środków  na  podstawie  ich  opisu,  a  także  dlaczego 

pomija  przedłożone  dowody  ich  pozytywnego  działania  w  zakresie  kolejnych  zamówień 

prawidłowo  realizowanych  przez  Odwołującego.  W  szczególności  nie  jest  prawdą,  iż 

Odwołujący  nie  wyjaśnił,  w  jakim  zakresie  zwolnione  osoby  przyczyniły  się  do 

niezrealizowania tych konkretnych umów. Działania tych osób opisane zostały w załączniku 

nr  5,  jak  też  w  wyjaśnieniach  załączonych  do  oferty,  gdzie  zawarto  informacje,  iż  obie 

wskazane osoby (których dotyczyły załączniki nr 8 i 9) były bezpośrednio odpowiedzialne za 

realizację  wskazanych  projektów  -  jedna  za  ich  bezpośrednią  realizację,  druga  za  nadzór  

i organizację pracy przedsiębiorstwa w tym zakresie. Odwołujący opisał, za jakie czynności 

odpowiedzialne  były  ww.  osoby  (zamawianie  materiałów,  nadzór,  komunikacja  

i raportowanie) i jak działała w tym zakresie (tzn. z ich udziałem) organizacja Odwołującego, 

co doprowadziło do niezrealizowania kontraktów i braku zapobieżenia ich rozwiązania przez 

zamawiających. 

Zamawiający  wskazuje  również,  iż  wyjaśnienia  wykonawcy  i  przedłożone  przez  niego 

dowody n

ie wskazują, aby podstawą niewykonania umów z gminą Orla i gminą Narewka były 

okoliczności  związane  z  nieprawidłowym  obiegiem  informacji  i  dokumentów,  brakiem 

odpowiednich  procedur  lub  systemów  informatycznych,  czy  też  niewłaściwą  strukturą 

organizacyjną.  Z  treści  pism  zawierających  oświadczenia  gminy  Orla  i  gminy  Narewka  

o odstąpieniu od umów jednoznacznie wynika, że przyczyną odstąpienia było nierozpoczęcie 

realizacji  umów  przez  wykonawcę.  Wobec  tego  Zamawiający  nie  może  przyjąć,  że  zmiany 

polegające  na  wdrożeniu  systemów  informatycznych  usprawniających  obieg  dokumentów, 

zmiany  struktury  organizacyjnej  i  procedur  wewnętrznych  oraz  zwolnienie  pracowników 

mogą  zostać  uznane  za  argumenty  pozwalające  na  stwierdzenie,  że  wskazane  działania 

będą  miały  wpływ  na  realizację  przyszłych  umów  wykonawcy.  Powyższy  fragment 

znakomicie obrazuje, iż Zamawiający nawet nie starał się całościowo ocenić przedłożonych 

wyjaśnień  i  szeroko  zakrojonych,  kompleksowych  działań  podjętych  przez  Odwołującego 

wewnątrz jego przedsiębiorstwa, które były nakierunkowane na usprawnienie przygotowania 

i organizacji produkcji (realizacji kontraktów), nadzoru nad produkcją, komunikacji wewnątrz 

jego  organizacji,  komunikacji  z  dostawcami  i  zamawiającymi  itp.  celem  zapobieżenia 

nieprawidłowemu  postępowaniu w  przyszłości.  Zamawiający  wybiera  elementy  tych działań  

i  stwierdza,  iż  same  w  sobie  nie  są  w  stanie  zapewnić,  iż  zaistniała  na  kontraktach  

w  gminach  Orla  i  Narewka  sytuacja  się  nie  powtórzy.  Nierozpoczęcie  realizacji  umów  

w  terminie  stanowiło bezpośrednie przyczyny  czynności  odstąpienia podjętych przez gminy 

Orla  i  Narewka,  natomiast  self-cleaning 

Odwołującego  zmierza  do  wyjaśnienia  i  podania 

przyczyn  tego,  że  Odwołujący  nie  podjął  i  nie  dał  rady  zrealizować  ww.  umów  w  terminie 

oraz  usunięcia  tego  rodzaju  przyczyn  w  odniesieniu  do  kontraktów  realizowanych  

w  przyszłości.  Zatem  nieodzowne  były  zmiany  i  działania,  które  pozwolą  Odwołującemu 

(jego  kadrze  kierowniczej)  sprawniej  monitorować,  nadzorować  i  reagować  na  problemy  

z realizacją kontraktów, określą jasny rozkład odpowiedzialności oraz ustanowią i przypiszą 

konkretne  obowiązki  w  tym  zakresie  (wprowadzone  procedury),  a  następnie  wyposażą 

zaangażowane  osoby  w  stosowne  narzędzia  (np.  informatyczne)  ułatwiające  im  pracę. 

Zgodnie  z  wyrokiem  KIO 

3540/20  pozytywnie  ocenić  należy  wprowadzone  przez 

Odwołującego  procedury.  Wobec  załączenia  dowodu  ich  przyjęcia  i  przekazania 

pracownikom  i  współpracownikom  Izba  nie  miała  wątpliwości,  że  procedury  te  zostały 

wdrożone.  Analizując  treść  tych  procedur  Izba  pozytywnie  oceniła  podjęte  działania  

w  kierunku  naprawy  uchybień  zdiagnozowanych  w  treści  załącznika  nr  5.  W  sposób 

precyzyjny  zostały  opisane  czynności,  jakie  należy  podjąć  na  poszczególnych  etapach 

związanych z przygotowaniem, realizacją czy ofertowaniem. Czynności te zostały przypisane 

do  osób  na  określonych  stanowiskach.  Stopień  szczegółowości  tego  opisu  pozwala 

wyciągnąć  wniosek,  że  każda  z  tych  osób  zna  swoje  obowiązki.  Opisana  procedura 

postępowania na poszczególnych etapach jest na tyle przejrzysta, że osoby zaangażowane 

w  dane  procesy,  działając  na  jej  podstawie,  nie  powinny  mieć  trudności  w  odkodowaniu 

działań, które w zależności od zaistniałej sytuacji powinny być przez nie podjęte. Odwołujący 

dołożył  starań,  aby  wprowadzając  omawiane  procedury  wdrożyć  rekomendacje  opisane  

w  załączniku  nr  5.  Pozytywnie  Izba  oceniła  również  załączniki  nr  18  i  19  potwierdzające 

korzystanie  z  profesjonalnych  systemów  informatycznych,  a  także  załączniki  nr  16  i  17, 

świadczące  o  wdrożeniu  rekomendacji  w  zakresie  kwestii  związanych  z  magazynowaniem 

materiałów.  Odwołujący  zwiększył  również  kadrę,  co  pozwala  na  wniosek,  że  rozkład 

obowiązków osób przypisanych do określonych stanowisk jest lepiej zbilansowany. 

Finalnie  Zamawiający  wskazał,  iż  po  przeanalizowaniu  przedłożonej  dokumentacji  oraz 

wyjaśnień  Odwołującego  powziął  również  wątpliwość,  czy  mając  na  uwadze  całokształt 

sposobu przedstawienia  wyjaśnień  i  dowodów  w  procesie samooczyszczenia,  nie zachodzi 

tylko pozorne przyznanie się do winy. Zamawiający nie rozwija tej  tezy, stąd niezrozumiałe 

jest,  w  jaki  sposób  wyraźne  i  wielokrotne  przyznanie  się  do  istnienia  podstaw  wykluczenia 

oraz podanie i opisanie okoliczności związanych z niewykonaniem wskazanych umów może 

być  uznane  za pozorne,  tym  bardziej,  że Odwołujący  w  ramach  self-cleaningu  przyznał  się  

i  nie  kwestionował  swojej  odpowiedzialności  za  zaistniałą  sytuację  związaną  

z niewykonaniem wskazanych umów. 

Odwołujący  w  trakcie  postępowania  przedstawił  rozległe  i  kompleksowe  wyjaśnienia  

w 

przedmiocie 

stanu 

faktycznego 

związanego  podstawami  jego  wykluczenia,  

w  szczególności  zidentyfikował  i  przedstawił  przyczyny  jego  nieprawidłowych  działań  

w trakcie realizacji kontraktów z gminami Orla i Narewka oraz przedsięwziął, podał i wykazał 

liczne  środki  i  działania,  jakie  podjął  dla  zapewnienia  swojej  rzetelności  oraz  sprawnego 

działania  w  przyszłości.  Podjęte  środki  obejmowały  w  szczególności:  wdrożenie 

oprogramowania do kontroli stanu realizacji zamówień; wdrożenie systemu elektronicznego 

obiegu  i  archiwizacji  dokumentów;  wdrożenie  scentralizowanego  modelu  zarządzania 

projektami  oraz  centralnego  zarządzania  bazą  materiałową;  ustandaryzowanie  procesów 

oraz  działań  działów:  Dział  Ofertowania,  Dział  Zakupów,  Dział  Realizacji  Inwestycji  – 

wprowadzenie  procedur:  Procedura  Przygotowania  Produkcji,  Procedura  Realizacji, 

Procedura  Ofertowania;  rozwiązanie  współpracy  z  menadżerami  odpowiedzialnymi  za 

realizację  umów  z  gminami  Orla  i  Narewka  (dyrektor  Działu  Realizacji  Inwestycji  oraz 

Inżynier  Projektów);  utworzenie  nowych  stanowisk  i  zwiększenie  zasobów  kadrowych  

o  6  osób;  zmiana  struktury  organizacyjnej;  ugodowe  załatwienie  sporu  z  gminą  Orla  i  brak 

roszczeń  odszkodowawczych  wobec  Odwołującego.  Za  oczywisty  należy  uznać  związek 

między  podjętymi  działaniami  a  nieprawidłowościami  zaistniałymi  w  odniesieniu  do  umów  

z  gminami  Orla  i  Narewka  i  ich  przyczynami.  Nadto  powody  niepowodzenia  przy  realizacji 

umów zostały zidentyfikowane oraz wprost podane w wyjaśnieniach. 

Odnosząc  się  do  kwestii  proporcjonalności  zastosowanych  przez  Zamawiającego  środków  

w  postaci  wykluczenia  oraz  ewentualnego  zarzutu  zaniechania  zastosowania  art.  26  ust.  3 

lub 4 ustawy Prawo zamówień publicznych w stosunku do dokumentów składających się na 

self-cleaning

,  przedłożonych  przez  Odwołującego,  Odwołujący  wskazał,  że  jeśli 

Zamawiający  miał  jakiekolwiek  uzasadnione  i  konkretne  wątpliwości  lub  dostrzegał  braki  

w  informacjach,  które  uznał  za  niezbędne  mu  do  oceny  wiarygodności  self-cleaningu, 

powinien zwrócić się o ich uzupełnienie lub wyjaśnienie.  

Zdaniem  Odwołującego  Zamawiający  dysponował  wystarczającym  zestawem  wyjaśnień, 

dokumentów  i  dowodów,  a  tym  samym  wystarczającą  wiedzą  co  do  faktów  związanych  

z  realizacją  przedmiotowych  umów  i  ustalonymi  nieprawidłowościami,  jak  i  mógł  na 

podstawie  załączonych  do  oferty  wyjaśnień  i  dowodów  powiązać  wprowadzone  przez 

Odwołującego  działania  naprawcze  z  tymi  nieprawidłowościami  i  ich  przyczynami,  co 

pozwalało  mu  pozytywnie  ocenić  self-cleaning  Odwołującego  i  dokonać  wyboru  jego  oferty 

jako najkorzystniejszej. 

Według Zamawiającego dokumenty i procedurę ich przedstawiania w zakresie self-cleaningu 

u  należy  odróżnić  od  zasadniczej  procedury  przedstawiania  dokumentów  w  ustawie  Prawo 

zamówień  publicznych,  w  szczególności  od  zasady  wyrażonej  wart.  26  ust.  2-4  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  a  Zamawiający  nie  jest  w  żaden  sposób  zobligowany  do 

wezwania  Odwołującego  celem  udowodnienia  jakichkolwiek  wątpliwych  okoliczności  w  tym 

zakresie. 

Odwołujący  nie  zgodził  się  z  tym  stanowiskiem.  W  jego  ocenia  tego  typu  czynności 

Zamawiającego podjęte bez uprzedniego wyjaśnienia istotnych faktów i okoliczności należy 

uznać  za  niemożliwe  do  pogodzenia  z  zasadą  proporcjonalności.  Zamawiający  powinien 

mieć  na  względzie,  że  w  ramach  prowadzonego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  jest  zobow

iązany  do  pełnego  i  wszechstronnego  zbadania  okoliczności  

w  ramach  podejmowanych  czynności,  w  szczególności  w  odniesieniu  do  czynności  o  tak 

doniosłych  skutkach  jak  wykluczenie  wykonawcy  z  postępowania.  Instytucje  zamawiające 

powinny  w  trakcie  całego  postępowania  przestrzegać  zasad  udzielania  zamówień 

ustanowionych w art.18 dyrektywy 2014/24/UE, wśród których znajdują się, w szczególności 

zasady  równego  traktowania  i  proporcjonalności  (wyrok  TSUE  z  26  września  2019  r.  

w  sprawie  C-

63/18).  Zgodnie  z  zasadą  proporcjonalności,  która  stanowi  ogólną  zasadę 

prawa  Unii,  przepisy  ustanawiane  przez  państwa  członkowskie  lub  instytucje  zamawiające  

w  ramach  wdrażania  postanowień  tej  dyrektywy,  takie  jak  przepisy  mające  na  celu 

ustanowienie  warunków  wykonania  art.  57  dyrektywy  2014/24/UE  nie  powinny  wykraczać 

poza  to,  co  jest  konieczne  dla  osiągnięcia  celów  przewidzianych  przez  tę  dyrektywę.  Na 

zasadę proporcjonalności wskazuje także art. 24 ust. 9 ustawy Prawo zamówień publicznych 

nakazujący  zamawiającemu dokonanie oceny  działań  wykonawcy  przy  uwzględnieniu m.in. 

wagi i szczególnych okoliczności czynu wykonawcy. 

Oznacza to, że Zamawiający przed dokonaniem tak ostatecznej czynności, jak wykluczenie 

wykonawcy  z  postępowania,  powinien  szczegółowo  przeanalizować,  czy  sankcja  ta  

w  kontekście  podjętych  przez  wykonawcę  środków  staranności  oraz  naprawczych  jest 

proporcjonalna  w  okolicznościach  danej  sprawy.  Zamawiający  w  ogóle  takiej  analizy  nie 

przeprowadził.  Nie  uwzględnił  m.in.  transparentności  działania  Odwołującego,  czy  też 

okoliczności, iż mowa jest o konsekwencjach wykluczenia z przetargów publicznych na wiele 

lat,  jak  i faktu,  iż  sytuacja związana z  niewykonaniem  przedmiotowych umów  była sytuacją 

wyjątkową,  mającą  miejsce  w  tym  samym  krótkim  okresie.  Łączna  liczba  niewykonanych 

instalacji w ramach dwóch umów z gminą Orla i dwóch umów z gminą Narewka wyniosła 135 

instalacji,  tj.  błędach  popełnionych  w  odniesieniu  do  ok.  0,5  %  wartości  innych  projektów 

zrealizowanych  należycie  w  latach  2017-2019.  Kluczowe  jest  przy  tym,  że  za  wskazane 

błędy Odwołujący zapłacił już znaczną cenę, poniósł poważne konsekwencje m.in. w postaci 

wykluczenia  z  innych  postępowań  oraz  poniesienia  wysokich  kosztów  reorganizacji 

działalności 

oraz 

wyciągnął 

wnioski 

skutkujące 

usprawnieniem 

mechanizmów 

fu

nkcjonowania przedsiębiorstwa, co eliminuje ryzyko tego typu zdarzeń w przyszłości. 

Co  do  stosowania  art.  26  ust.  3  i  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  do  dokumentów 

dotyczących  self-cleaningu,  to  stanowisko,  iż  są  to  dokumenty  o  wyjątkowym  statusie,  do 

których nie znajdują zastosowania ogólne zasady przedkładania i uzupełniania dokumentów 

potwierdzających  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  czy  brak  podstaw 

wykluczenia,  jest  nietrafne.  W  przepisach  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  brak 

regulacji 

wyłączającej stosowanie art. 26 ust. 3 i 4. Wyjaśnienia czy dowody dotyczące self-

cleaningu 

są  załącznikami  do  JEDZ  lub  do  oświadczeń  o  spełnianiu  warunków  i  braku 

podstaw wykluczenia składanych w innej formie i na tej samej zasadzie, jako mieszczące się 

w 

kategorii dokumentów podmiotowych, powinny być wyjaśnianie czy uzupełniane.  

W  orzecznictwie  podkreśla  się  że  zamawiający  ma  obowiązek  umożliwić  wykonawcy 

skorzystanie  z  procedury  samooczyszczenia,  zwłaszcza  w  sytuacji  przesłanek  wykluczenia  

o  charakterz

e  ocennym,  gdy  wykonawca  oświadczy  w  JEDZ,  że  nie  podlega  wykluczeniu,  

a  zamawiający  uzna,  że  przesłanki  wykluczenia  zostały  jednak  spełnione.  Wówczas 

zamawiający powinien wezwać odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień 

publicznych  do  po

prawienia  oświadczenia  JEDZ,  a  także  do  uzupełnienia  rubryki  tego 

oświadczenia  dotyczącej  samooczyszczenia,  umożliwiając  wykonawcy  przedstawienie 

ewentualnych  dowodów  w  ramach  procedury  samooczyszczenia  (wyrok  KIO  2443/17,  KIO 

2335/16).  Stąd  niezrozumiałe  i  wewnętrznie  sprzeczne  jest  stanowisko,  iż  konieczne  jest 

wezwanie  do  uzupełnienia  w  trybie  art.  26  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

wszystkich dokumentów świadczących o self-cleaningu, a już niemożliwe jest wezwanie do 

uzupełnienia  czy  wyjaśnienia  pojedynczych  dokumentów.  Jest  to  również  niezgodne  

z zasadą wykładni z większego na mniejsze. 

Niedopuszczalności wyjaśnień niejasności czy uzupełnień dokumentów składających się na 

self-cleaning 

nie  sposób  również  wywodzić  z  faktu,  iż  ciężar  wykazania  skuteczności  self-

cleaningu 

spoczywa  na  wykonawcy.  Ta  sama  zasada  i  rozkład  ciężaru  dowodu  dotyczy 

wszystkich  warunków  udziału  w  postępowaniu  i  podstaw  wykluczenia  –  wykonawca,  który 

wbrew  ciążącemu  na  nim  obowiązkowi  nie  wykazał  ich  spełniania,  podlega  wykluczeniu,  

a  pomimo  tego  nie  budzi  żadnych  wątpliwości,  iż  procedura  opisana  w  art.  26  ust.  3  i  4 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  znajdowała  swoje  zastosowanie  do  braków  w  tego 

rodzaju dowodzeniu. Skoro więc ocena podstaw wykluczenia i związanej z tym skuteczności 

wdrożonego self-cleaningu, co do zasady, winny prowadzić do realnych ustaleń i dążenia do 

budowania stosunku zaufania, takie wyjaśnienia oraz ewentualne uzupełnienia dokumentów 

należy  postulować.  Natomiast  zakładanie  i  postulowanie,  iż  w  ramach  badania 

kilkusetstronicowych  dokumentów,  wyjaśnień  i  dowodów  wszystko  od  razu  będzie/ma  być 

oczywiste  i  jasne  dla  innego  podmiotu  (zamawiającego),  budzić  może  jedynie  zdumienie. 

Tego typu postulat należy ocenić jako skrajny formalizm, który nie znajduje żadnego oparcia 

w  przepisach  i  nie  powinien  mieć  miejsca  w  praktyce  stosowania  prawa.  Stanowisko  

w  przedmiocie  oceny,  wyjaśniania  i  uzupełniania  dokumentów  Odwołującego, 

zaprezentowane przez Zamawiającego, z pewnością nie służy budowie „stosunku zaufania”, 

o którym mowa w wyroku TSUE z 19 czerwca 2019 r. w sprawie C 41/18, któremu służyć ma 

ze  strony  wykonawcy  wdrożenie  i  przedstawienie  procedury  self-cleaningu,  a  ze  strony 

zamawiającego  jej  zrozumienie  i  ocena.  Nie  daje  się  również  pogodzić  z  podkreślanymi  

w  wyroku  z  14  stycznia  2021  w  sprawie  C-

387/19  RTS  zasadami  ogólnymi  prawa  Unii  – 

prawem do obrony i prawem do bycia wysłuchanym. 

III Stanowisko Zamawiającego 

W  odpowiedzi  na  odwołanie  Zamawiający  wniósł  o  oddalenie  odwołania  w  całości  jako 

oczywiście  bezzasadnego  oraz  zasądzenie  od  Odwołującego  na  rzecz  Zamawiającego 

kosztów  postępowania,  w  tym  kosztów  zastępstwa  procesowego  według  obowiązujących 

norm. 

Zamawiający  wskazał,  że  zarzuty  zawarte  w  odwołaniu  są  całkowicie  niezasadne,  

a przywołana tam argumentacja nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Zamawiającego 

przedstawione  przez  Odwołującego  środki  podjęte  w  ramach  procedury  samooczyszczenia 

nie były  wystarczające  do wykazania jego rzetelności. Tym  samym  nie wystąpiła podstawa 

pozwalająca  na  wyłączenie  zastosowania  przepisów  obligujących  Zamawiającego  do 

wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu. 

Zamawiający  wskazał,  że  treść  informacji  o  wykluczeniu  Odwołującego  z  postępowania 

sformułowana  została  w  sposób  ogólny  ze  względu  na  fakt,  że  część  wyjaśnień  zawartych  

w piśmie Odwołującego „Wyjaśnienia i dowody dotyczące czynności naprawczych podjętych 

przez  Sanito  sp.  z  o.o.  w  ramach  procedury  samooczyszczenia  (tzw.  self-cleaning) 

przewidzianej  przepisami  prawa  zamówień  publicznych”  oraz  treść  dołączonych  do  niego 

dokumentów,  została  zastrzeżona  przez  Odwołującego  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa. 

Nieuprawniony  jest  zatem  zarzut  Odwołującego,  że  wskazane  pismo  Zamawiającego  nie 

odnosi się w sposób konkretny do wyjaśnień i materiałów Odwołującego. Tym samym nie ma 

racji Odwołujący twierdząc, że Zamawiający bardzo pobieżnie zapoznał się z wyjaśnieniami 

Odwołującego  w  przedmiocie  stanu  faktycznego  dotyczącego  przyznanych  podstaw 

wykluczenia. 

Okoliczności faktyczne dotyczące niewykonania umów zawartych z gminami Orla i Narewka 

zostały  ustalone  i  prawomocnie  potwierdzone  wyrokiem  Krajowej  Izby  Odwoławczej  sygn. 

akt  KIO  2025/19,  KIO  2029/19)  i  wyrokiem  Sądu  Okręgowego  w  Krakowie  z  16  kwietnia 

2020  r.  (sygn.  akt  II  Ca  286/20).  We  wskazanym  wyroku  Izba  podkreśliła,  że  przyczyną 

odstąpienia  przez  gminę  Orla  od  umów  zawartych  z  Odwołującym  była  „bierność 

Przystępującego  w  kwestii  realizacji  przedmiotu  umów,  tj.  niepodjęcie  realnych  działań 

zmierzających  do  wykonania  zobowiązań  na  rzecz  Gminy”.  Wbrew  twierdzeniom 

Odwo

łującego nie można uznać, że Odwołujący w sposób wyczerpujący, szczegółowy oraz 

konkretny  opisał  i  wykazał  rzeczywiste  przyczyny  niewykonania  umów  zawartych  z  gminą 

Orla  i  gminą  Narewka.  Odwołujący  nie  wskazał,  w  jaki  konkretnie  sposób  zamierza 

zagwarantow

ać  dostępność  zaoferowanych  przez  siebie  produktów  przeznaczonych  dla 

realizacji  zamówienia  objętego  niniejszym  postępowaniem.  Odwołujący  nie  wykazał  także  

w sposób odpowiedni, że doszło do naprawienia szkody powstałej na skutek niewykonania 

umów  zawartych z  gminą Orla i gminą Narewka.  Zdaniem  Zamawiającego  także  pozostałe 

środki  podjęte  przez  Odwołującego  w  ramach  procedury  samooczyszczenia  nie  są 

wystarczające  do  wykazania,  że  zapobiegną  dalszym  nieprawidłowym  postępowaniom 

Odwołującego.  Nie  można  uznać,  że  podjęte  przez  Odwołującego  czynności  w  wymiarze 

środków kadrowych są wystarczające dla wykazania skuteczności wprowadzonych zmian. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  w  ocenie  Zamawiającego,  treść  przedłożonych  przez 

Odwołującego  dokumentów  nie  pozwała  uznać,  że  podjęte  przez  niego  środki  są 

wystarczające  do  wykazania  jego  rzetelności.  Przeciwnie,  analiza  przedłożonych  przez 

Odwołującego  dokumentów  pozwala  przypuszczać,  że  działania  Odwołującego  podjęte 

celem samooczyszczenia miały charakter pozorny, służący jedynie formalnemu wypełnieniu 

przesłanek z art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

W  sprawie  KIO  3540/20,  na  którą  powołuje  się  Odwołujący  wskazując,  że  zakres 

dokumentów  przedłożonych w  ramach procedury  self-cleaning  był  tożsamy  z  dokumentami 

przedłożonymi  w  niniejszym  postępowaniu,  Izba  nie  wypowiedziała  się  w  przedmiocie 

złożonych przez Odwołującego umów o pracę. Pozwala to stwierdzić, że okoliczności te nie 

zostały  w  przedmiotowym  postępowaniu  podniesione,  a  tym  samym  nie  zostały  zbadane  

i  ocenione.  Wobec  powyższego  Zamawiający  nie  podzielił  twierdzeń  Odwołującego,  

z  których  jednoznacznie  wypływa  wniosek,  że  skoro  w  sprawie  KIO  3540/20  Izba  wydała 

wyrok korzystny dla Odwołującego, to wynik dokonanej przez Zamawiającego samodzielnej 

oceny  środków  przedsięwziętych  przez  Odwołującego  w  celu  samooczyszczenia  

w  niniejszym  postępowaniu  powinien  być  identyczny  z  oceną  dokonaną  przez  Izbę  

w uzasadnieniu przywołanego wyroku. Zamawiający uprawniony jest do własnej, niezależnej 

oceny  podjętych  przez  Odwołującego  środków,  o  których  mowa  w  art.  24  ust.  8  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych.  Zamawiający  ocenia  spełnianie  warunków  udziału  oraz 

niepodleganie  wykonawców  wykluczeniu  z  postępowania  w  odniesieniu  do  konkretnego 

zamówienia.  Należyta  realizacja  jednego  zamówienia  nie  musi  zatem  mieć  znaczenia  dla 

zamawiającego  przy  kolejnym,  szczególnie,  gdy  zakres  i  wartość  tamtego  były  o  wiele 

mniejsze  niż  przedmiot  zamówienia  w  przedmiotowej  sprawie.  W  granicach  wynikających  

z  wyrażonej  w  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zasady  zachowania 

uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  zamawiający  uprawniony  jest  do 

samodzielnej  oceny  skuteczności  samooczyszczenia  wykonawcy  w  odniesieniu  do 

konkretnego  przedmiotu  zamówienia.  Żaden  przepis  nie  nakazuje  zamawiającemu 

automatycznego  uznawania  wiarygodności  wykonawcy,  w  przypadku  jej  uznania  we 

wcześniej udzielonych zamówieniach (wyrok KIO 2106/17). 

Zdaniem  Zamawiającego  chybiony  jest  również  zarzut  naruszenia przepisu art.  7  ust. 1 i  3  

w  zw.  z  art.  24  ust.  8  i  9  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  prowadzenie 

postępowania  z  naruszeniem  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców,  proporcjonalności  oraz  przejrzystości,  w  szczególności  nieuwzględnienie 

zasady proporcjonalności przy ocenie wyjaśnień i dowodów Odwołującego złożonych w celu 

samooczyszczenia.  Nie  można  zgodzić  się  z  Odwołującym,  że  Zamawiający  naruszył 

wskazane  wyżej  zasady,  w  szczególności  zasadę  proporcjonalności.  Przed  dokonaniem 

czynności  wykluczenia  Odwołującego  z  postępowania  Zamawiający  szczegółowo 

przeanalizował,  czy  sankcja  ta  jest  proporcjonalna  w  okolicznościach  niniejszej  sprawy. 

Wbrew  twierdzeniom  Odwołującego  jego  wykluczenie  z  postępowania  nie  wiąże  się  

z  wykluczeniem  z  przetargów  na  wiele  lat,  gdyż  nie  jest  równoznaczne  z  zakazaniem 

prowadzenia  działalności  przez  Odwołującego.  Skutkiem  wykluczenia  z  postępowania  jest 

jedynie  niemożność  przystępowania  do  takich  postępowań  przetargowych,  w  których 

zastrzeżono  fakultatywną  przesłankę  wykluczenia,  o  której  mowa  w  art.  24  ust.  5  pkt  4 

ustawy Prawo zamówień publicznych, bez wdrożenia skutecznej procedury self-cleaningu. 

Brak  także  podstaw  do  uznania  za  słuszny  zarzutu  naruszenia  przez  Zamawiającego 

przepisu  art.  26  ust.  3  i  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wezwania do wyjaśnień lub uzupełnień wyjaśnień i dowodów złożonych przez Odwołującego 

celem  wykazania,  iż  przedsięwzięte  przez  niego  środki  w  celu  samooczyszczenia  są 

wyst

arczające do wykazania jego rzetelności. Żaden przepis nie obliguje Zamawiającego do 

żądania  wyjaśnień  lub  uzupełnień  dokumentów  przedłożonych  przez  wykonawcę  celem 

wykazania wprowadzenia odpowiednich działań naprawczych. Tym samym Zamawiający nie 

był  ani  uprawniony,  ani  zobligowany  do  żądania  od  Odwołującego  dodatkowych  wyjaśnień 

lub  uzupełnień  dokumentów  złożonych  w  ramach  procedury  samooczyszczenia.  Powyższe 

zgodne  jest  z  poglądem  wyrażanym  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  zgodnie  

z którym istotne z punktu widzenia art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych jest to, 

że  samą  procedurę  samooczyszczenia  ma  przeprowadzić  wykonawca.  Nie  jest  zaś 

obowiązkiem  zamawiającego  poszukiwanie  czy  domaganie  się  dowodów  na  potwierdzenie 

przeprowadzenia p

rocedury samooczyszczenia przez wykonawcę. O ile zamawiający może 

zainicjować  taką  procedurę,  to  już  wykonawca  samodzielnie  musi  zdecydować,  czy  chce  

z niej skorzystać, jakie czynności podejmie i dowody przestawi zamawiającemu (wyrok KIO 

1576/19).  Istotą  procedury  samooczyszczenia  jest  właśnie  to,  że  ciężar  wykazania 

skuteczności  spoczywa  na  wykonawcy,  który  co  do  zasady  z  własnej  inicjatywy  i  według 

własnego uznania składa w tym celu wyjaśnienia i dowody, a rola zamawiającego sprowadza 

się  do  oceny  na  ich  podstawie,  czy  wykonawcę  można  uznać  za  rzetelnego  (wyrok  KIO 

1213/20). Przepis art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych ma charakter przepisu 

szczególnego obejmującego swoją dyspozycją wolę wykonawcy do samooczyszczenia. Przy 

czym  wola  ta  musi  pr

zejawiać  się  w  aktywności  wykonawcy  w  postaci  konieczności 

przedstawienia 

zamawiającemu 

dowodów 

dostatecznie 

potwierdzających 

samooczyszczenie.  Oceny  samooczyszczenia  zamawiający  dokonuje  na  podstawie 

dostarczonych  przez  wykonawcę  dowodów.  Odwołujący  ma  uprawnienie  do 

samooczyszczenia  jedynie  przed  zamawiającym  w  trakcie  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego poprzez składanie dowodów na poparcie okoliczności poprawienia 

własnego postępowania, jako uczestnik obrotu zamówień publicznych, jeżeli tego nie uczyni 

będzie  wykluczony  na  podstawie  przepisu  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych (wyrok KIO 1851/17). 

Pozostała  część  odpowiedzi  została  objęta  tajemnicą  ze  względu  na  tajemnicę 

przedsiębiorstwa zastrzeżoną przez Odwołującego. 

I

V Stanowisko Przystępującego 

Przystępujący  po  stronie  zamawiającego  –  FlexiPower  Group  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  sp.  komandytowa  wniósł  o  oddalenie  odwołania  i  poparł  stanowisko 

Zamawiającego.  

Przedstawił  także  dokumenty  dotyczące  realizacji  przez  Odwołującego  umów  w  gminie 

Chełm oraz gminach Wiśniowa i Frysztak. Wynika z nich, jak wskazał, zwłaszcza w stosunku 

do gminy Chełm, iż Odwołujący nadal nie realizuje zamówień w sposób prawidłowy, zatem  

self-cleaning 

nie przyniósł takich skutków, jak twierdzi Odwołujący. Odwołujący wskazuje na 

procedurę  self-cleaningu  od  27  listopada  2019  r.  w  związku  z  wyrokiem  KIO,  natomiast 

pracownicy zostali zwolnieni po półtora miesiąca i po 9 miesiącach od odstąpienia od umów, 

zatem  powstaje  pytanie,  czy  self-cleaning 

nie  powinien  być  badany  od  terminów 

wcześniejszych,  bowiem  Odwołujący  wiedział  już  wcześniej  i  powinien  był  wskazywać  

w  JEDZ  te  okoliczności.  Odwołujący  wskazuje,  iż  mechanizmy  u  niego  zastosowane 

doprowadziły  do  poprawy  działalności  i  jego  wiarygodność  wzrosła,  a  zamówienia  są 

realizowane z sukcesem 

– przeczy temu jednak informacja z gminy Chełm, z której wynika, 

że  Odwołujący  nie  zawsze  umowę  realizuje  należycie.  Skoro  Odwołujący  nie  realizuje 

prawidłowo  umowy  na  etapie  serwisowym  i  gwarancyjnym,  nie  można  tego  oderwać  od 

etapu  przetargu.  Przystępujący  i  Zamawiający  nie  mają  możliwości  uzyskania  informacji  

o działalności Odwołującego inaczej niż poprzez informację publiczną. Gdyby gmina Chełm 

wskazała,  że  wcześniej  dochodziło  do  naruszeń,  a  teraz  już  nie,  oznaczałoby  to,  że  

self-cleaning  jest  skuteczny,  jednak  tak  nie  jest  i  stan  obecny  ma  znaczenia  dla  oceny 

procedury  self-cleaningu

.  Przeprowadzenie  audytu  nie  powoduje,  że  możemy  ocenić,  że 

praktyka działania Odwołującego jest prawidłowa, nie wiadomo bowiem, w jaki sposób audyt 

był  przeprowadzony  i  jakie  dokumenty  zostały  audytorowi  przedstawione,  dlatego  opinia 

audytora  jest  niewiarygodna,  ponieważ  wybiórcze  przedstawienie  dokumentów  audytorowi 

mogło spowodować, że nie miał on pełnego obrazu sytuacji. Przy wyroku dotyczącym gminy 

Szostarka Izba nie dysponowała ww. dowodami, nie można więc zakładać, że stan faktyczny 

z tamtej sprawy jest obecnie prawidłowy. Inna też była konfiguracja procesowa, ponieważ to 

Przystępujący był wtedy odwołującym i inaczej rozkładał się ciężar dowodu.  

Przesłanka  wykluczenia  z  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  jest 

fakultatywna  i  skoro  Zamawiający  podał  taką  podstawę  wykluczenia,  to  po  to,  by  jakość 

wykonania  była  jak  najwyższa.  Nie  można  więc stwierdzić,  że  Zamawiający  ma  obowiązek 

uwzględnić  self-cleaning  i,  skoro  Odwołujący  podjął  takie  czynności,  to  musi  uznać  je  za 

wiarygodne. Schemat procedury jest taki, iż Odwołujący podlega wykluczeniu i dopiero gdy 

udowodni,  że  jest  rzetelny,  temu  wykluczeniu  nie  podlega.  Nie  ma  więc  możliwości 

narzucania  Zamawiającemu  obowiązku  uzupełniania  dokumentów  lub  wyjaśnień 

przedstawionych przez wykonawcę w ramach self-cleaningu. 

Co do twierdzenia, że powodem self-cleaningu było odstąpienie od umowy przez gminy Orla 

i  Narewka,  a  nie  nieprawidłowe  działania  serwisowe,  stwierdza,  iż  oceniany  być  powinien 

całokształt  funkcjonowania  podmiotu  i  nie  może  być  tak,  że  w  innych  aspektach  może  on 

umowę  wykonywać  nieprawidłowo.  Przystępujący  nie  ma  wiedzy,  czy  gmina  Chełm 

wystąpiła  z  roszczeniami  przeciwko  Odwołującemu,  wystawiła  noty  obciążeniowe  itp., 

natomiast  w  odpowiedzi  udzieliła  właśnie  takich  informacji,  jakie  się  w  tej  odpowiedzi 

znajdują. Gmina  Chełm naliczyła ponad 1 mln zł kary  umownej,  a termin wykonania został 

przekroczony o 155 i 181 dni.  

Jeśli  za  granicę  czasową  self-cleaningu  uznać  wyrok  KIO,  to  wcześniejsze  działania 

Odwołującego  nie  powinny  być  brane  pod  uwagę,  a  jeśli  granicą  tą  jest  odstąpienie  od 

umowy przez gminę Orla i Narewka, to pod uwagę należy brać także pisma dotyczące gminy 

Wiśniowa i Frysztak oraz gminy Chełm.  

V Stanowisko Izby 

Rozpatrując  złożone  odwołanie  Izba  na  wstępie  stwierdziła,  że  zgodnie  z  art.  92  ust.  2 

ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Przepisy  wprowadzające  ustawę  –  Prawo  zamówień 

publi

cznych  (Dz.U  z  2019  r.  poz.  2020)  do  czynności  w  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  stosuje  się  przepisy  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 z późn. zm.), natomiast do postępowania 

odwoławczego przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych 

(Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.). 

Izba  stwierdziła  także,  że  nie  zachodzi  żadna  z  przesłanek  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania,  opisanych  w  art.  528  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  z  2019  r.,  

a  Odwołujący  ma  interes  we  wniesieniu  odwołania  w  rozumieniu  art.  505  ust.  1  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  z  2019  r.  Przepis  ten  stanowi,  że  środki  ochrony  prawnej 

przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał 

interes  w  uzyskaniu  zamówienia  lub  nagrody  w  konkursie  oraz  poniósł  lub  może  ponieść 

szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy  (ustawy  Prawo 

zamówień publicznych). 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  24  ust. 5  pkt  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  8  i  art.  24  ust.  9  oraz  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  przez  bezprawne  wykluczenie  Odwołującego  z  postępowania,  

a w konsekwencji bezprawne uznanie jego oferty za odrzuconą na podstawie art. 24 ust. 4 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  uznanie,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że 

przedsięwzięte przez niego środki w celu samooczyszczenia są wystarczające do wykazania 

jego  rzetelności,  pomimo  przedłożenia  dowodów  i  wyjaśnień  w  tym  zakresie,  w  tym 

pr

zedstawienia  wyników  wewnętrznego  audytu  oraz  wykazania  podjęcia  konkretnych 

środków  technicznych,  organizacyjnych  i  kadrowych,  odpowiednich  dla  zapobiegania 

nieprawidłowemu postępowaniu w przyszłości, 

2.  art.  7  ust.  1  i  3  w  zw.  z  art.  24  ust.  8  i  9  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

prowadzenie  postępowania  z  naruszeniem  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego 

traktowania  wykonawców,  proporcjonalności  oraz  przejrzystości,  w  szczególności 

nieuwzględnienie zasady proporcjonalności przy ocenie wyjaśnień i dowodów Odwołującego 

złożonych w celu samooczyszczenia, 

3.  ewentualnie art.  26  ust.  3  i  4  ustawy  Prawo zamówień  publicznych poprzez  zaniechanie 

wezwania Odwołującego do wyjaśnień lub uzupełnień wyjaśnień i dowodów złożonych przez 

Odwołującego  celem  wykazania,  iż  przedsięwzięte  przez  niego  środki  w  celu 

samooczyszczenia są wystarczające do wykazania jego rzetelności. 

Wskazane przepisy stanowią: 

Art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Zamawiający  przygotowuje  

i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie 

uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  zgodnie  z  zasadami 

proporcjonalności i przejrzystości. 

Art.  7  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Zamówienia  udziela  się  wyłącznie 

wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Art. 24 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych: Ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje 

się za odrzuconą. 

Art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Z  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  zamawiający  może  wykluczyć  wykonawcę,  który,  z  przyczyn  leżących  po  jego 

stronie,  nie  wykonał  albo  nienależycie  wykonał  w  istotnym  stopniu  wcześniejszą  umowę  

w sprawie zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z zamawiającym, o którym 

mowa  w  art.  3  ust.  1  pkt  1-4  usta

wy  Prawo  zamówień  publicznych,  co  doprowadziło  do 

rozwiązania umowy lub zasądzenia odszkodowania.  

W  art.  3  ust.  1-

4  zostały  wymienione  następujące  podmioty:  1)  jednostki  sektora  finansów 

publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych; 2) inne, niż określone w pkt 1, 

państwowe  jednostki  organizacyjne  nieposiadające  osobowości  prawnej;  3)  inne,  niż 

określone  w  pkt  1,  osoby  prawne,  utworzone  w  szczególnym  celu  zaspokajania  potrzeb  

o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli 

podmioty,  o  których  mowa  w  tym  przepisie  oraz  w  pkt  1  i  2,  pojedynczo  lub  wspólnie, 

bezpośrednio  lub  pośrednio  przez  inny  podmiot:  a)  finansują  je  w  ponad  50%  lub  

b)  posiadają  ponad  połowę  udziałów  albo  akcji,  lub  c)  sprawują  nadzór  nad  organem 

zarządzającym,  lub  d)  mają  prawo  do  powoływania  ponad  połowy  składu  organu 

nadzorczego  lub  zarządzającego  –  o  ile  osoba  prawna  nie  działa  w  zwykłych  warunkach 

rynkowych,  jej  celem  nie  jest  wypracowanie  zysku  i  nie  ponosi  strat  wynikających  

z  prowadzenia  działalności;  3a)  związki  podmiotów,  o  których  mowa  w  pkt  1  i  2,  lub 

podmiotów,  o  których  mowa  w  pkt  3;  4)  inne  niż  określone  w  pkt  1-3a  podmioty,  jeżeli 

zamówienie  jest  udzielane  w  celu  wykonywania  jednego  z  rodzajów  działalności,  o  której 

mowa  w  art.  132,  a  działalność  ta  jest  wykonywana  na  podstawie  praw  szczególnych  lub 

wyłącznych  albo  jeżeli  podmioty,  o  których  mowa  w  pkt  1-3a,  pojedynczo  lub  wspólnie, 

bezpośrednio  lub  pośrednio  przez  inny  podmiot  wywierają  na  nie  dominujący  wpływ,  

w  szczególności:  b)  posiadają  ponad  połowę  udziałów  albo  akcji  lub  c)  posiadają  ponad 

połowę głosów wynikających z udziałów albo akcji, lub e) mają prawo do powoływania ponad 

połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego. 

Art. 24 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych: Wykonawca, który podlega wykluczeniu 

na  podstawie  ust.  1  pkt  13  i  14  oraz  16-

20  lub  ust.  5, może przedstawić  dowody  na  to,  że 

podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności, w szczególności 

udowodnić naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem lub przestępstwem skarbowym, 

zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną  krzywdę  lub  naprawienie  szkody,  wyczerpujące 

wyjaśnienie  stanu  faktycznego  oraz  współpracę  z  organami  ścigania  oraz  podjęcie 

konkretnych środków technicznych, organizacyjnych i kadrowych, które są odpowiednie dla 

zapobiegania dalszym  przestępstwom  lub  przestępstwom  skarbowym  lub  nieprawidłowemu 

postępowaniu  wykonawcy.  Przepisu  zdania  pierwszego  nie  stosuje  się,  jeżeli  wobec 

wykonawcy,  będącego  podmiotem  zbiorowym,  orzeczono  prawomocnym  wyrokiem  sądu 

zakaz ubiegania się o udzielenie zamówienia oraz nie upłynął określony w tym wyroku okres 

obowiązywania tego zakazu.  

Art.  24  ust.  9  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Wykonawca  nie  podlega  wykluczeniu, 

jeżeli  zamawiający,  uwzględniając  wagę i  szczególne  okoliczności  czynu wykonawcy,  uzna 

za wystarczające dowody przedstawione na podstawie ust. 8. 

Art.  26  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Jeżeli  wykonawca  nie  złożył 

oświadczenia,  o  którym  mowa  w  art.  25a  ust.  1,  oświadczeń  lub  dokumentów 

potwierdzających  okoliczności,  o  których  mowa  w  art.  25  ust.  1,  lub  innych  dokumentów 

niezbędnych  do  przeprowadzenia  postępowania,  oświadczenia  lub  dokumenty  są 

niekompletne,  zawierają  błędy  lub  budzą  wskazane  przez  zamawiającego  wątpliwości, 

zamawiający  wzywa  do  ich  złożenia,  uzupełnienia  lub  poprawienia  lub  do  udzielania 

wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub 

poprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne 

byłoby unieważnienie postępowania. 

Art.  26  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych:  Zamawiający  wzywa  także,  

w  wyznaczonym  przez  siebie  terminie,  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  oświadczeń  lub 

dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1. 

W  art.  25  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  mowa  jest  o  oświadczeniach  

i  dokumen

tach  potwierdzających:  1)  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  lub 

kryteria  selekcji, 

2)  spełnianie  przez  oferowane  dostawy,  usługi  lub  roboty  budowlane 

wymagań  określonych  przez  zamawiającego,  3)  brak  podstaw  wykluczenia,  wskazanych  

w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do 

składania ofert. 

Izba  ustaliła,  iż  stan  faktyczny  postępowania  dotyczący  postawionych  zarzutów  

(w  szczególności  treść  złożonych  przez  Odwołującego  dokumentów  oraz  treść  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia) nie jest sporny między Stronami i Przystępującym.  

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  Stron  i  Przystępującego,  

w  oparciu  o  stan  faktycz

ny  ustalony  na  podstawie  dokumentacji  postępowania 

przetargowego  przedstawionej  przez  Zamawiającego  oraz  pism  i  stanowisk  Stron  

i 

Przystępującego przedstawionych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Zamawiający  w  rozdziale  III  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  przewidział 

fakultatywną podstawę wykluczenia wykonawców z postępowania określoną w art. 24 ust. 5 

pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Składając  ofertę  Odwołujący  oświadczył,  iż  zachodzi  wobec  niego  ww.  podstawa  do 

wykluczenia  z  postępowania  i  przedstawił  opracowanie  „Wyjaśnienia  i  dowody  dotyczące 

czynności  naprawczych  podjętych  przez  Sanito  Sp.  z  o.o.  w  ramach  procedury 

samooczyszczenia  (tzw.  self-cleaning)  przewidzianej  przepis

ami  prawa  zamówień 

publicznych”. Jako przyczynę wykluczenia Odwołujący wskazał na odstąpienie od zawartych 

z  nim  umów  przez  gminy  Orla  i  Narewka.  W  związku  z  tym  Odwołujący  skorzystał  

z  procedury  samooczyszczenia  i  przedłożył  komplet  dokumentów  zawierający  wyjaśnienia 

dotyczące  okoliczności,  w  jakich  doszło  do  niewykonania  umów  wraz  z  dokumentami 

wskazującymi  na  podjęte  środki  zaradcze.  Część  dokumentacji  została  objęta  tajemnicą 

przedsiębiorstwa. 

Z  przedłożonych  dokumentów  wynika,  iż  Odwołujący  był  stroną  czterech  umów  

o  zamówienie  publiczne  zawartych  z  gminami  Orla  oraz  Narewka:  nr  OG.271.2.2018  

z  10  września  2018  r.  nr  OG.271.2.2018/2  z  10  września  2018  r.,  nr  ZP.271.2.2018  

z  25  września  2018  r.,  nr  ZP.271.2.2018  z  25  września  2018  r.  Odwołujący  wyjaśnił,  że 

wszystkie  umowy  zostały  rozwiązane  przez  zamawiających  na  mocy  oświadczeń  

o  odstąpieniu,  zaś  jako  przyczynę  odstąpienia  wskazano  nierozpoczęcie  przez 

Odwołującego prac mimo wezwań zamawiających.  

W  związku  z  tymi  nieprawidłowościami  doszło  do  sporu  przed  Izbą,  która  w  wyroku  

z 27 listopada 2019 r., sygn. KIO 2025/19 i KIO 2029/19 stwierdziła, iż Odwołujący w sposób 

zawiniony  poważnie  naruszył  obowiązki  zawodowe  przy  realizacji  umów  i  podlega 

wykluczeniu  na  podstawie  art.  24  ust.  5  pkt  2  ustawy  Pra

wo zamówień publicznych. Wyrok 

ten  został  zaskarżony  przez  Odwołującego  i  utrzymany  wyrokiem  Sądu  Okręgowego  

w Krakowie z 16 kwietnia 2020 r., sygn. II Ca 286/20. 

Przedstawione  przez  Odwołującego  wyjaśnienia  i  dowody  nie  przekonały  Zamawiającego, 

który  wykluczył  Odwołującego  z  postępowania,  wskazując  podstawę  prawną  i  faktyczną 

opisaną w punkcie I uzasadnienia. 

Przedmiotem  sporu  w  niniejszej  sprawie  jest  więc  skuteczność  dokonanej  przez 

Odwołującego  procedury  samooczyszczenia,  przedstawionej  w  związku  z  ubieganiem  się  

o przedmiotowe zamówienie. 

Instytucja samooczyszczenia  (self-cleaningu

) została wskazana w art. 57 ust. 6 dyrektywy 

Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień 

publicznych,  uchylająca  dyrektywę  2004/18/WE.  Zgodnie  z  tym  przepisem  każdy 

wykonawca  może  przedstawić  dowody  na  to,  że  podjęte  przez  niego  środki  są 

wystarczające  do  wykazania  jego  rzetelności  pomimo  istnienia  odpowiedniej  podstawy 

wykluczenia.  Jeżeli  takie  dowody  zostaną uznane za wystarczające,  dany  wykonawca nie 

zostanie  wykluczony  z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  W  tym  celu  wykonawca 

musi  udowodnić,  że  zrekompensował  wszelkie  szkody  spowodowane  przestępstwem  lub 

wykroczeniem  lub  zobowiązał  się  do  ich  rekompensaty,  wyczerpująco  wyjaśnił  fakty  

i  okoliczności,  aktywnie  współpracując  z  organami  śledczymi,  i  podjął  konkretne  środki 

techniczne,  organizacyjne  i  kadrowe,  które  są  odpowiednie  dla  zapobiegania  dalszym 

przestępstwom lub nieprawidłowemu postępowaniu. Środki podjęte przez wykonawców są 

oceniane  z  uwzględnieniem  wagi  i  szczególnych  okoliczności  przestępstwa  lub 

wykroczenia.  Jeżeli  środki  zostaną  uznane  za  niewystarczające,  wykonawca  otrzymuje 

uzasadnienie takiej decyzji. Wykonawca, który został prawomocnym wyrokiem wykluczony 

z 

udziału  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  lub  w  postępowaniu  o  udzielenie 

koncesji,  nie  jest  uprawniony  do  skorzystania  z  możliwości  przewidzianej  w  niniejszym 

ustępie  w  okresie  wykluczenia  wynikającym  z  tego  wyroku  w  państwach  członkowskich,  

w których taki wyrok jest obowiązujący. 

W ustawie Prawo zamówień publicznych procedura ta została opisana w art. 24 ust. 8 i 9.  

Z przepisów  tych wynika,  że wykonawca,  który  podlega wykluczeniu na  podstawie art.  24 

ust.  1  pkt  13  i  14  oraz  16-20  lub  ust.  5  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  może 

przedstawić  dowody  na  to,  że  podjęte  przez  niego  środki  są  wystarczające  do  wykazania 

jego  rzetelności,  w  szczególności  udowodnić  naprawienie  szkody  wyrządzonej 

przestępstwem  lub  przestępstwem  skarbowym,  zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną 

krzywdę  lub  naprawienie  szkody,  wyczerpujące  wyjaśnienie  stanu  faktycznego  oraz 

współpracę  z  organami  ścigania  oraz  podjęcie  konkretnych  środków  technicznych, 

organizacyjnych  i  kadrowych,  które  są  odpowiednie  dla  zapobiegania  dalszym 

prz

estępstwom  lub  przestępstwom  skarbowym  lub  nieprawidłowemu  postępowaniu 

wykonawcy,  chyba  że  prawomocnym  wyrokiem  sądu  orzeczono  wobec  niego  zakaz 

ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  oraz  nie  upłynął  określony  w  tym  wyroku  okres 

obowiązywania  tego  zakazu.  Wykonawca  nie  podlega  wykluczeniu,  jeżeli  zamawiający, 

uwzględniając  wagę  i  szczególne  okoliczności  czynu  wykonawcy,  uzna  za  wystarczające 

dowody przedstawione na podstawie ust. 8. 

Jak wynika z brzmienia przepisu art. 513 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych z 2019 

r.  odwołanie  przysługuje  na  niezgodną  z  przepisami  ustawy  czynność  zamawiającego, 

podjętą  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia.  W  niniejszym  postępowaniu 

odwoławczym  czynność  ta  polegała  na  wykluczeniu  Odwołującego  z  postępowania  

o udzielenie zamówienia  publicznego,  a  jej  podstawy  zostały  opisane w  informacji,  o której 

mowa w  art.  92  ust. 1 pkt  2  i  ust.  1a  ustawy  Prawo zamówień  publicznych,  a przytoczonej  

w  punkcie  I  uzasadnienia.  Przywołane  przepisy  nakładają  na  zamawiającego  obowiązek 

podania  faktycznego  i  prawnego  uzasadnienia  czynności  wykluczenia,  w  tym  wyjaśnienia 

powodów,  dla  których  dowody  dotyczące  samooczyszczenia  przedstawione  przez 

wy

konawcę zamawiający uznał za niewystarczające.  

Izba  w  postępowaniu  odwoławczym  ocenia  zatem  zgodność  z  prawem  czynności 

zamawiającego wyrażonej w zawiadomieniu, zatem odnosi się przede wszystkim do zakresu 

tej informacji.  

W ocenie  Izby  informacja  ta,  pom

imo że dość obszerna, w istocie nie zawiera konkretnych 

zarzutów  merytorycznych  wobec  treści  dokumentów  złożonych  przez  Odwołującego  

w ramach procedury samooczyszczenia.  

Odnosząc  się  do  argumentacji  Zamawiającego  Izba  stwierdziła  przede  wszystkim,  że  – 

wbrew  twierdzeniu  Zamawiającego  –  nie  jest  sporne,  iż  Odwołujący  w  oświadczeniu 

złożonym  wraz  z  ofertą  przyznał,  że  zachodzą  wobec  niego  przesłanki  wykluczenia  

z  postępowania  wskazane  w  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  jak 

też,  że  wskazane  okoliczności  związane  z  odstąpieniem  od  umów  przez  zamawiających  – 

gminę  Orla  i  gminę  Narewka  obciążały  Odwołującego.  Zostało  to  także  przesądzone 

wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej, sygn. KIO 2025/19 i KIO 2029/19 oraz wyrokiem Sądu 

Okręgowego  w  Krakowie  z  16  kwietnia  2020  r.,  sygn.  II  Ca  286/20.  Tym  samym  

w odniesieniu do argumentu Zamawiającego, że procedura samooczyszczenia nie może być 

skuteczna, gdyż Odwołujący w rzeczywistości nie uznaje się za winnego rozwiązania umów 

z  gminami  Orla  i  Narew

ka  Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  –  niezależnie  od  jego 

ewentualnego wewnętrznego przekonania w tym zakresie i prowadzonego wcześniej sporu, 

zakończonego wyrokami KIO i Sądu Okręgowego w Krakowie – oświadczył Zamawiającemu 

wyraźnie, że swoją winę uznaje, co powtórzył też kilkukrotnie podczas rozprawy.  

Co  do  argumentu  Zamawiającego,  że  wskazywaną  przez  Odwołującego  przyczyną 

nieprzystąpienia  do  wykonania  umów  był  brak  materiałów  i  urządzeń  u  dostawców 

Odwołującego  –  co  zdaniem  Zamawiającego  świadczyło  jednak  o  wskazywaniu  przez 

Odwołującego  na  brak  jego  winy  –  to  w  ocenie  Izby  informacja  ta  nie  musi  być  sprzeczna  

z oświadczeniem o winie pracowników odpowiedzialnych za wdrożenie umów i nadzór nad 

nimi, bowiem owe braki dostaw najprawdopodobniej nie były spowodowane permanentnym 

brakiem w tym asortymencie, lecz raczej nieodpowiednim zabezpieczeniem realizacji dostaw 

przez  pracowników  Odwołującego.  Wskazanie  to  więc  nie  niweczy  podjętej  przez 

Odwołującego procedury samooczyszczenia. 

W  zakresie  argumentu  Zamaw

iającego  dotyczącego faktu,  że złożone przez  Odwołującego 

umowy  o pracę nowych pracowników  zostały  zawarte na  czas określony  lub  okres  próbny,  

a ich okres obowiązywania upłynął, Izba stwierdziła, że – jak wynika z art. 24 ust. 8 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  –  wykonawca  powinien  przedłożyć  dowody  potwierdzające 

podjęcie przez niego konkretnych środków technicznych, organizacyjnych i kadrowych, które 

są  odpowiednie  dla  zapobiegania  nieprawidłowemu  postępowaniu  wykonawcy.  Odwołujący 

udowodnił, że takie środki zostały przez niego podjęte. Jeśli natomiast Zamawiający uznał to 

za  jeden  z  kluczowych  elementów  self-cleaningu  i  oczekiwał  dodatkowo  zapewnienia,  że 

stan  trwa  nadal  (co  zdaje  się  wynikać  z  jego  stanowiska),  to  w  ocenie  Izby  nie  było 

przeszkód,  by  zwrócił  się  do  Odwołującego  z  takim  zapytaniem,  zamiast  od  razu 

podejmować  decyzję  o  wykluczeniu.  Działania  Zamawiającego  w  tym  zakresie  i  tym  stanie 

faktycznym  nie  byłyby  faworyzowaniem  Odwołującego,  gdyż  dotyczyłyby  tylko  uściślenia 

pewnych informacji prz

edstawionych Zamawiającemu.  

Jeśli chodzi zaś o stwierdzenia Zamawiającego dotyczące jego oceny własnej wyjaśnień, to 

w ocenie Izby wskazana w art. 24 ust. 8 i 9 ustawy Prawo zamówień publicznych instytucja 

samooczyszczenia  stanowi  element  procedury  post

ępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  i  podlega  tym  samym  zasadom,  co  pozostałe  instytucje  służące  do  weryfikacji 

podmiotowej  wykonawców.  Jest  to  mechanizm  pozwalający  uznać  wykonawcę  za 

wiarygodnego  (lub 

–  w  przypadku  jej  niepowodzenia  –  za  niewiarygodnego),  chociaż 

formalnie podlegałby on wykluczeniu z postępowania w sytuacji opisanej m.in. w art. 24 ust. 

5 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych. I jakkolwiek, jak wynika z art. 24 ust. 9 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, ocena wyjaśnień i przedłożonych dowodów pozostawiona jest 

uznaniu zamawiającego, a sama ustawa Prawo zamówień publicznych nie zawiera żadnych 

instrukcji,  w  jaki  sposób  należy  oceniać  dane  dowody,  to  ocena  ta  winna  wynikać  z  zasad 

logiki  życiowej,  wiedzy  oraz  doświadczenia  życiowego  i  zawodowego.  Ocena  dokonana 

przez zamawiającego nie może więc być dowolna. Również więc w przypadku tej procedury 

należy  zapewnić  przejrzystość  oceny  zamawiającego,  tak  wobec  samego  wykonawcy,  jak  

i pozostałych uczestników postępowania. Przyjęcie, iż to wyłącznie od subiektywnej decyzji 

zamawiającego  miałoby  zależeć  uznanie,  czy  wykonawca  skutecznie  dokonał 

samooczyszczenia,  nie  jest  możliwe  do  pogodzenia  z  zasadą  przejrzystości,  uczciwej 

konkurencji  oraz  równego  traktowania  wykonawców.  Tym  samym  ocena  dokonana  przez 

danego  zamawiającego  musi  być  subiektywno-obiektywna,  tzn.  owszem,  jest  jego  oceną 

indywidualną,  ale  musi  zostać  dokonana  i  uzasadniona  w  oparciu  o  obiektywnie 

weryfikowalne  podstawy.  Tym  samym  konkluzją  oceny  zamawiającego  nie  może  być 

wyłącznie  subiektywne  przekonanie  co  do  braku  możliwości  zaufania  wykonawcy,  lecz  

muszą  zostać  wskazane  obiektywne  (powszechnie  i  racjonalnie  weryfikowalne)  podstawy 

odnoszące  się  do  środków  zaradczych  podjętych  celem  wykazania  rzetelności  danego 

wykonawcy.  

Co  więcej,  ocena  ta  powinna  zostać  wskazana  co  najmniej  wykonawcy,  którego  dotyczy  

–  w  tym  wypadku  Odwołującemu.  Zamawiający  tłumaczył  zarzucaną  mu  przez 

Odwołującego  ogólnikowość  argumentacji  zawartej  w  informacji  o  wykluczeniu 

zastrzeżeniem  przez  Odwołującego  tajemnicy  przedsiębiorstwa  w  zakresie  złożonych 

wyjaśnień.  Jednak  sam  fakt,  że  Odwołujący  objął  część  dokumentów  tajemnicą 

przedsiębiorstwa, a Zamawiający zdecydował się ich nie ujawniać, nie oznacza, że nie mógł 

on  przygotować  dwóch  wersji  informacji  –  w  tym  bardziej  szczegółowej  i  konkretnej  dla 

Odwołującego.  Przyczyny,  dla  których  Zamawiający  odmówił  uznania  dowodów  za 

wystarczające,  powinny  być  opisane  na  tyle  wyczerpująco,  by  Odwołujący  uzyskał  pełną 

wiedzę  co  do  podstaw  dokonanej  czynności  wykluczenia.  Obowiązki  informacyjne 

zamawiającego stanowią bowiem odzwierciedlenie zasady jawności postępowania.  

Tymczasem  przekazane  przez  Zamawiającego  informacje  co  do  oceny  dowodów  

w  procedurze  samooczyszczenia  są  bardzo  ogólne  i  nie  zostały  poparte  żadną  analizą. 

Stanowisko Zamawiającego  ogranicza się do generalnego  stwierdzenia,  że Odwołujący  nie 

wykazał  prawdziwych  przyczyn  odstąpienia,  zasadności  podjętych  środków  naprawczych 

oraz związku pomiędzy nimi. Brak jest natomiast jakichkolwiek informacji, na jakiej podstawie 

Zamawiający doszedł do takich wniosków i dlaczego uznał dowody za niewystarczające. 

Sama argumentacja zawarta w informacji o wykluczeniu sprowadzała się więc zasadniczo do 

wskazania,  że  wyjaśnienia  Odwołującego  są  niespójne,  niewystarczające,  nieprzekonujące  

i  nie  budzą  zaufania  Zamawiającego.  Jednak  brak  konkretnego  wskazania  (także  podczas 

rozprawy),  czego  w  rzeczywistości  oczekiwałby  Zamawiający,  aby  wyjaśnienia  uznał  za 

wystarczające,  przekonujące  i  budzące  zaufanie  (oprócz  ogólnej  konkluzji,  którą  można 

wywieść  –  że  powinny  być  inne).  Także  przedstawione  w  odpowiedzi  na  odwołanie 

argumenty Zamawiającego sprowadzały się do wytknięcia  Odwołującemu elementów, które 

Zamawiający  uznał  za  rozbieżności,  braków  informacji  i  dowodów,  które  wyjaśniałyby  

w stopniu odpowiadającym oczekiwaniom Zamawiającego, jakie przyczyny doprowadziły do 

niewykonania  przedmiotowych  umów,  a  tym  samym  pozwalały  ocenić,  czy  podjęte  środki 

naprawcze okażą się wystarczające dla uniknięcia wystąpienia tej sytuacji w przyszłości.  

W  rzeczywistości,  zdaniem  Izby,  argumentacja  taka  oznacza,  że  Zamawiający  nie 

zaakceptował  przedstawionej  przez  Odwołującego  przyczyny  niepowodzenia  w  realizacji 

wskazanych umów, jak też wskazywanych środków naprawczych, nie wskazał jednak, jaka, 

jego zdaniem, była przyczyna rzeczywista i jakie powinny być prawidłowe środki i dlaczego.  

W ocenie Izby argumentacja Zamawiającego związana była raczej z ogólną niewiarą w tego 

typu  środki  zaradcze  lub  samą  instytucję  self-cleaningu  niż  konkretną  analizą  czynności 

podjętych  przez  Odwołującego.  Oczywiście,  w  przypadku  wad  funkcjonowania 

przedsiębiorstwa  przeprowadzenie  takiej  analizy  i  wdrożenie  środków  zaradczych  jest 

znacznie bardziej skomplikowane niż np. w przypadku stwierdzonej korupcji. Jednak nawet 

w  takim  wypadku,  oceniając  negatywnie  przedstawioną  przez  wykonawcę  procedurę 

samooczyszczenia  jako  nierealną,  Zamawiający  powinien  podać  konkretne  wskazania, 

dlaczego  ustalone  przez  wykonawcę  przyczyny  i  podjęte  środki  zaradcze  nie  są 

wystarczające  –  i  argumentacja  ta  powinna  być  nieco  szersza  niż  samo  twierdzenie  

o stosunku zaufania.  

Odwołujący  wskazywał,  że  co  najmniej  od  momentu  potwierdzenia  wyrokiem  KIO  2025/19  

i  KIO  2029/19,  iż  sytuacja  związana  z  rozwiązaniem  umów  przez  gminy  Orla  i  Narewka 

wypełnia przesłanki  poważnego naruszenia zawodowego,  podejmował  działania mające  na 

celu  wdrożenie  procedury  samooczyszczenia,  a  także  przygotowywał  i  rozbudowywał 

dokumentację  w tym  zakresie przedstawianą kolejnym  zamawiającym,  uwzględniając także 

zarzut

y postawione przedstawionym przez niego dokumentom w wyroku Izby. Zamawiający 

jednak uznał, iż nie mógł ocenić, czy wskazane środki stanowią właściwą i skuteczną reakcję 

na  przyczyny  braku  wykonania  umów,  jak  i  prowadzą  do  zapobieżenia  ich  wystąpieniu  

w  p

rzyszłości.  Miało  to  być  spowodowane  niedostatecznym  opisem  okoliczności,  w  jakich 

doszło do odstąpienia od umów i brakiem wykazania, iż to udział zwolnionych pracowników 

w  kontraktach  z gminami  Narewka  i Orla  był  bezpośrednią przyczyną  niewykonania umów, 

co  uniemożliwiało  ocenę  skuteczności  podjętych  mechanizmów  zaradczych  i  naprawczych. 

Zamawiający  wskazywał,  iż  Odwołujący  nie  wyjaśnił,  w  jaki  sposób  i  w  jakim  zakresie 

zwolnione osoby przyczyniły się do niezrealizowania tych konkretnych umów.  

Opis  takich 

okoliczności  został  jednak  przedstawiony,  a  także  następnie  oceniony  przez 

podmiot zewnętrzny specjalizujący się w czynnościach audytorskich.  

Ponieważ w argumentacji Zamawiającego, jak już Izba zauważyła powyżej, brak dokładnych 

wskazań,  dlaczego  ów  opis  przyczyn  nieprawidłowości  jest  niedostateczny,  trudno  się  do 

tego twierdzenia odnieść merytorycznie.  

Nie  może  budzić  wątpliwości,  iż  Odwołujący  podjął  faktyczne  działania,  których celem  było 

poprawienie organizacji przedsiębiorstwa, w tym poddał się ocenie podmiotu akredytującego 

i uzyskał certyfikat ISO, co nie musi być remedium na wszystkie problemy w funkcjonowaniu 

przedsiębiorstwa, lecz może faktycznie wpłynąć pozytywnie na to funkcjonowanie. W ocenie 

Izby  nie  można  zaprzeczać  działaniom  Odwołującego  wskazując  wyłącznie  na  obawy, 

których podłoże tkwi  w  samym stwierdzeniu możliwości  powtórzenia  w  przyszłości  sytuacji, 

która uniemożliwi wykonanie umowy.  

Wobec  braku  przekonujących  argumentów  ze  strony  Zamawiającego,  Izba  uznała  za 

skuteczną  procedurę  samooczyszczenia  dokonaną  przez  Odwołującego  w  przedmiotowym 

postępowaniu. Izba wzięła także pod uwagę przedstawioną przez Odwołującego opinię z 28 

kwietnia 2021 r. uzupełnioną 18 maja 2021 r., a także fakt posiadania certyfikatu zarządzania 

jakością  i  stwierdziła,  że  dowody  te  potwierdzają  podjęcie  przez  Odwołującego  szeregu 

działań potwierdzających jego rzetelność. 

Co  do  wskazywanych  podczas  rozprawy  przez  Przystępującego  nieprawidłowych  realizacji 

umów w stosunku do innych gmin – Wiśniowa, Frysztak oraz Chełm, Izba stwierdziła, że nie 

może  się  do  tych  okoliczności  ustosunkować.  Po  pierwsze  bowiem  nie  zostały  objęte 

podstawami  wykluczenia  Odwołującego  z  postępowania,  po  drugie  –  jeśli  Odwołujący 

rzeczywiście również inne umowy realizował lub realizuje w sposób nieprawidłowy, to może 

być to podstawą dalszej oceny Zamawiającego dokonanej w przyszłości, po trzecie – samo 

ogólne  stwierdzenie  takich  okoliczności  w  korespondencji  mailowej  jest  niewystarczające  

z punktu widzenia środków dowodowych.  

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy  

z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych oraz § 2 ust. 1 pkt 2, § 5, § 7 ust. 

1  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437). 

Zgodnie  z  dyspozycją  art.  557  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  wyroku  oraz  

w  postanowieniu  kończącym  postępowanie  odwoławcze  Izba  rozstrzyga  o  kosztach 

postępowania  odwoławczego.  Zgodnie  z  art.  575  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

s

trony  oraz  uczestnik  postępowania  odwoławczego  wnoszący  sprzeciw  ponoszą  koszty 

postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku. 

Z  §  2  ust.  2  pkt  1  ww.  rozporządzenia  wynika,  że  wysokość  wpisu  wnoszonego  

w postępowaniu o udzielenie zamówienia na roboty budowlane o wartości mniejszej niż progi 

unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, wynosi 10.000 

złotych.  

Zgodnie z § 5 rozporządzenia do kosztów postępowania odwoławczego, zalicza się:  

1) wpis, obejmujący: 

a)  wynagrodzenia,  wydatki  i  opłaty  Urzędu  związane  z  organizacją  i  obsługą  postępowań 

odwoławczych, archiwizacją dokumentów oraz szkoleniami członków Izby, 

b)  wynagrodzenie  i  zwrot  wydatków  poniesionych  przez  biegłych,  jeżeli  dowód  z  opinii 

biegłego  został  dopuszczony  przez  Izbę  z  urzędu,  oraz  tłumaczy,  w  przypadku,  o  którym 

mowa w art. 548 ustawy, 

c)  koszty  przeprowadzenia  innych  dowodów  w  postępowaniu  odwoławczym  niż  dowód  

z opinii biegłego, dopuszczonych przez Izbę z urzędu; 

2)  uzasadnione  koszty  stron  postępowania  odwoławczego,  a  w  okolicznościach,  o  których 

mowa odpowiednio w § 7 ust. 2 pkt 2 i 3, ust. 3 i 4, § 8 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz § 9 ust. 1 pkt 3 lit. 

b  i  pkt  4,  koszty  uczestnika  postępowania  odwoławczego,  który  przystąpił  po  stronie 

zamawiającego i wniósł sprzeciw, w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu 

kosztów, złożonych do akt sprawy, obejmujące: 

a) koszty związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub rozprawę, 

b) wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty 

3600 złotych, 

c)  wynagrodzenie  biegłych  oraz  zwrot  poniesionych  przez  nich  wydatków,  jeżeli  dowód  

z  opinii  biegłego  został  dopuszczony  przez  Izbę  na  wniosek  strony  lub  uczestnika 

postępowania odwoławczego, 

d)  inne  uzasadnione  wydatki,  w  tym  koszty  przeprowadzenia  innych  dowodów  

w  postępowaniu  odwoławczym  niż  dowód  z  opinii  biegłego,  dopuszczonych  przez  Izbę  na 

wniosek strony lub uczestnika postępowania odwoławczego. 

Z kolei zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia w przypadku uwzględnienia odwołania 

przez  Izbę  w  całości,  koszty  ponosi  zamawiający,  w  takim  przypadku  Izba  zasądza  od 

zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  równowartość  kwoty  wpisu  oraz  koszty,  o  których 

mowa w § 5 pkt 2. 

W  związku  z  powyższym  Izba  zasądziła  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  zwrot 

10.000  złotych  tytułem  kosztów  wpisu  oraz  3.600  złotych  tytułem  kosztów  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

……………………..… 

……………………..…