KIO 989/20 WYROK dnia 2 lipca 2020 r.

Sygn. akt: KIO 989/20 

WYROK 

z dnia 2 lipca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Ernest Klauziński 

Emil Kawa 

Ewa Kisiel 

Protokolant:            

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  29  czerwca  2020  r.  w  Warszawie 

odwołania  wniesionego  

do 

Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  8  maja  2020  roku  przez  wykonawcę  

PreZero  Recycling  Zachód  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Piotrowie  Pierwszym  w postępowaniu 

prowadzonym przez 

zamawiającego: Związek Międzygminny Obra z siedzibą w Berzynie  

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  skraca  do  30  września  2020  r.  okres  obowiązywania  Umowy  

nr  48.ZMO.2020  zawartej  7  maja  2020 

r.  w  Wędrzynie  pomiędzy  Związkiem 

Międzygminnym  Obra  z  siedzibą  w  Berzynie,

a  P.  O. 

prowadzącym  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  Przedsiębiorstwo  Handlowo-Produkcyjne  P.  O.  z  siedzibą  w 
Wąbiewie. 

Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:  

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  kwotę  15  000,00  zł  (piętnaście  tysięcy 
złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  18 600,00  zł  (słownie: 
osiemnaście tysięcy sześćset złotych 00/100) stanowiącą uzasadnione koszty strony 
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok 

–  w  terminie  7  dni  

od  dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu. 
 

…………………………..…………… 

…………………………..…………… 

…………………………..…………… 

Sygn. akt KIO 989/20 

U z a s a d n i e n i e 

Z

wiązek  Międzygminny  Obra  z  siedzibą  w  Berzynie  (dalej  Zamawiający)  prowadził  

na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  

(t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  1986  ze  zm.,  dalej:  Pzp) 

postępowanie  w  trybie  z  wolnej  ręki  

(na  podstawie  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp) 

pod  nazwą:  „Zagospodarowanie  odpadów 

komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości  z  terenu  gmin  –  uczestników  Związku 

Międzygminnego  Obra”,  numer:  ZMO.GO.271.3.2020,  zwane  dalej  Postępowaniem. 

Ogłoszenie  o  zamiarze  zawarcia  umowy  ogłoszone  zostało  opublikowane  w  Dzienniku 

Urzędowym  Unii  Europejskiej  28  kwietnia  2020  r.  pod  numerem  2020/S  083-197320. 

Wartość  zamówienia  przekraczała kwoty  określone  w  przepisach  wykonawczych wydanych 

na  podstawie  art.  11  ust.  8  Pzp.  W  wyniku  pr

zeprowadzonego  postępowania  Zamawiający  

7 maja 2020 r. udzielił zamówienia i zawarł umowę z nr 48.ZMO.2020 z P. O. prowadzącym 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  Przedsiębiorstwo  Handlowo-Produkcyjne  P.  O.  z 

siedzibą w Wąbiewie. 

8  maja  2020  r. 

PreZero  Recycling  Zachód  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Piotrowie  Pierwszym 

(Dalej: 

Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu, że: 

wszczął  postępowanie  w  trybie  zamówienia  z  wolnej  ręki  mimo  braku  ustawowych 

przesłanek  wyboru  tego  trybu  dla  zamówienia,  wskutek  czego  naruszył  przepisy  

art. 67 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp; 

zawarł  umowę  podlegającą  unieważnieniu  w  związku  z  naruszeniem  przepisów  

Pzp  przez  niezasadne  zastosowanie  trybu 

zamówienia z  wolnej  ręki,  czym  naruszył 

art. 146 ust. 1 pkt 1 Pzp w zw. z art. 67 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 i ust. 2 oraz 

art. 7 ust. 1 Pzp. 

Zarzut  nr  2  został  podniesiony  z  ostrożności,  na  wypadek  gdyby  Zamawiający  do  czasu 

wniesienia odwołania zawarł umowę w postępowaniu. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i: 

nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  postępowania,  ewentualnie  nakazanie 

Zamawiającemu określenia terminu wykonania zamówienia na okres nie dłuższy niż 

3 miesiące od daty zawarcia umowy z wykonawcą, 

z  ostrożności,  na  wypadek  gdyby  Zamawiający  zawarł  umowę  w  wyniku 

przedmiotowego  postępowania  -  orzeczenie  o  skróceniu  okresu  obowiązywania 

umowy  zawartej 

między  Zamawiającym,  a  wybranym  w  postępowaniu  wykonawcą  

do 3 miesięcy od daty jej zawarcia. 

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.: 

Zamawiającego  i  Odwołującego  łączyła  umowa  z  29  maja  2019  r.  na  przyjmowanie  

i 

zagospodarowanie 

odpadów 

pochodzących 

z 

nieruchomości 

zamieszkałych  

i niezamieszkałych położonych na terenie Związku Międzygminnego Obra, zawarta na czas 

nieokreślony.  31  stycznia  2020  r.  Zamawiający  wypowiedział  ww.  umowę,  ze  skutkiem  

na  koniec  kwietnia  2020  r. 

Następnie,  13  lutego  2020  r.,  Zamawiający  ogłosił  przetarg 

nieograniczony  na  zagospodarowanie  odpa

dów  komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości  

z  terenu  gmin 

–  uczestników  Związku  Międzygminnego  Obra.  Zgodnie  z  ogłoszeniem  

o  zamówieniu,  jego  przedmiotem  był  załadunek,  transport  i  zagospodarowanie 

następujących odpadów:  

–  niesegregowane  zmieszane  odpady  komunalne  –  szacunkowa  roczna 

ilość odpadów – 17 500 Mg,  

– odpady z czyszczenia ulic i placów – szacunkowa roczna ilość odpadów – 

500 Mg,  

– odpady ulegające biodegradacji – szacunkowa ilość odpadów – 3 500 Mg. 

Termin wykona

nia zamówienia określono datami od 1 maja 2020 r. do  30 kwietnia 2021 r. 

W  ww.  postępowaniu  złożono  dwie  oferty,  przy  czym  oferta  Odwołującego,  stawającego  

w konsorcjum z innymi spółkami z tej samej grupy kapitałowej (co wymusiły warunki udziału 

przewidu

jące  zagospodarowanie  odpadów  wyłącznie  w  instalacji  komunalnej  posiadanej 

przez  wykonawcę),  była  najkorzystniejsza.  Powyższy  przetarg  został  unieważniony  w  dniu 

30 marca 2020 r. na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

28 kwietnia  2020  r.,  w  Dzienniku  Ur

zędowym Unii Europejskiej, pod nr 2020/S 083-197320 

ukazało  się  ogłoszenie  o  zamiarze  zawarcia  umowy  na  wykonanie  usługi: 

„Zagospodarowanie  odpadów  komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości  z  terenu  gmin  – 

ucze

stników Związku Międzygminnego Obra”, nr ref: ZMO.GO.271.3.2020, którego wartość 

określono na kwotę 8 445 000,00 zł, przy czym początkowa szacunkowa całkowita wartość 

zamówienia  wynosiła  9  300  000,00  zł.  Wykonawcą,  z  którym  Zamawiający  zamierzał 

zawrzeć umowę był P. O.  prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo 

Handlowo-Produkcyjne  P.  O.  . 

W  treści  ogłoszenia  o  zamiarze  zawarcia  umowy  w  trybie 

zamówienia z wolnej ręki Zamawiający wskazał jako podstawę swojego działania art. 67 ust. 

1 pkt 3 Pzp.  

W  ocenie  Od

wołującego  Zamawiający  nie  wykazał  przesłanek  do  zastosowania  trybu  

z  wolnej  ręki.  Uzasadnienie  zawarte  w  ogłoszeniu  o  dobrowolnej  przejrzystości  ex  ante 

zostało  sporządzone  w  sposób  lakoniczny,  uniemożliwiający  potencjalnym  wykonawcom 

pełne zbadanie prawidłowości zastosowanego trybu. 

Zamawiający nie wykazał w uzasadnieniu zawartym w ogłoszeniu z 28 kwietnia 2020 r. aby 

wystąpiły kumulatywnie wszystkie okoliczności powołane w art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp. W ocenie 

Odwołującego  nie  została  spełniona  przesłanka  dotycząca  konieczności  natychmiastowego 

wykonania zamówienia z przyczyn nie leżących po stronie zamawiającego. W uzasadnieniu 

zastosowania  trybu  z 

wolnej  ręki  Zamawiający  powołał  się  na  wypowiedzenie  umowy  

z  dotychczasowym  wykonawcą,  którym  był  Odwołujący.  Fakt  wypowiedzenia  tej  umowy 

przez  Zamawiającego  oznaczał,  że  zaprzestanie  jej  wykonywania  zostało  spowodowane 

działaniem  Zamawiającego,  a  więc  okolicznościami  leżącymi  stronie  Zamawiającego.  

To on 

decydował o tym jaki należy zachować termin obowiązywania dotychczasowej umowy. 

Zamawiający  mógł  przedmiotową  umowę  wypowiedzieć  później,  w  taki  sposób,  

aby  zapewnić  sobie  przeprowadzenie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  

w trybie konkurencyjnym, z zachowaniem t

erminów określonych ustawą Pzp albo rozwiązać 

ją  po  rozstrzygnięciu  przetargu.  Zamawiający  podał  bardzo  lakoniczne  przyczyny 

wypowiedzenia umowy odwołując się do zmian przepisów prawa tj. nowelizacji ustawy z dnia 

3  września  1996  r.  o  utrzymaniu  czystości  i  porządku  w  gminach  (t.j.  Dz.U.  z  2019  r.  poz. 

2010,  dalej:  Ucpg

)  i  zniesieniem  regionów  zagospodarowania.  Zmiany  te  w  żaden  sposób 

nie  wpłynęły  na  możliwość  realizacji  dotychczasowej  umowy  przez  Odwołującego,  gdyż 

instalacja  Odwołującego  funkcjonowała  bez  zmian,  nastąpiło  jedynie  jej  przemianowanie  

z regionalnej instalacji przetwarzania odpadów na instalację komunalną, do której w dalszym 

ciągu  można  było  przekazywać  odpady  do  zagospodarowania.  Ponadto  zmiany  przepisów 

prawa  dotyczące  zniesienia  regionalizacji  weszły  w  życie  6  września  2019  r.  Odwołujący 

zatem 

przez  blisko  9  miesięcy  od  zmiany  przepisów  realizował  umowę  z  Zamawiającym. 

Możliwe było przekazywanie odpady do dotychczasowych RIPOK-ów, które przemianowano 

na  instalacje  komunalne  więc  kontrakt  z  dotychczasowym  wykonawcą  mógł  być 

kontynuowany  do  czasu  rozstrzygnięcia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  trybie 

konkurencyjnym.  

Uznanie  rozwiązania  umowy  za  sytuację  wyjątkową  oraz  nieprzewidywalną  było 

bezpodstawne i 

wykraczało poza przesłanki określone w art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp.  Zdaniem 

Odwołującego  okolicznością  nieprzewidywalną  jest  taki  przypadek,  którego  wystąpienie  

w  normalnym  stanie  rzeczy  byłoby  bardzo  mało  prawdopodobne,  przy  czym 

przewidywalność  określonych  zdarzeń  przez  zamawiającego  powinna  być  postrzegana  

w  kate

goriach  obiektywnych,  podobnych  do  należytej  staranności,  którą  winien  zachować 

dłużnik.  

Odwołujący  powołał  się  na  opinię  Urzędu  Zamówień  Publicznych  i  podniósł,  

że natychmiastowość wykonania musi być konsekwencją okoliczności, których wcześniej nie 

dało się przewidzieć, a potrzeba natychmiastowego zrealizowania zamówienia powinna być 

podyktowana 

koniecznością 

uniknięcia 

negatywnych 

konsekwencji 

zaniechania 

ni

ezwłocznego  podjęcia  działań.  Zawarcie  umowy  na  warunkach  wskazanych  przez 

Zamawiającego,  tj.  do  końca  roku  2020  r.  było  całkowicie  nieuzasadnione  i  nie  spełniało 

przesłanki  natychmiastowości  i  braku  możliwości  zachowania  terminów  określonych  

dla  innych  trybów  udzielenia  zamówienia.  W  ocenie  Odwołującego  nie  sposób  było  uznać,  

iż  zaistniała  natychmiastowa  potrzeba,  uzasadniająca  udzielenie  zamówienia  na  tak  długi 

czas.  K

ażde  zamówienie  realizowane  w  oparciu  o  przesłankę  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp 

powinno  dotyczyć  wyłącznie  zakresu  koniecznego  do  ograniczenia  lub  zapobieżenia 

skutkom  określonego  zdarzenia  oraz  zabezpieczenia  najpilniejszych,  bieżących  potrzeb 

zamawiającego  w  czasie  niezbędnym  do  przeprowadzenia  procedury  udzielania  zamówień 

publicznych  w  warunkach  uczciwej  konkurencji.  Zdaniem  Odwołującego  dla  zamówienia 

określonego  zakresem  do  końca  roku  (tak  jak  ma  to  miejsce  w  niniejszej  sprawie)  można 

było  zachować  terminy  określone  dla  innych  trybów  postępowania.  Unieważnione 

postępowanie,  które  poprzedziło  przedmiotowe  postepowanie  trwało  ok.  1,5  miesiąca. 

Zamawiający  mógł  więc  oszacować,  że  postępowanie  w  trybie  konkurencyjnym  będzie 

trwało od 2 do 3 miesięcy.  

Jak  wynika  ze  sprawozdania  Prezesa  Urzędu  Zamówień  Publicznych  o  funkcjonowaniu 

systemu  zamówień  publicznych  w  2018  roku,  czas  trwania  postępowania  dla  zamówień  

o wartościach powyżej progów unijnych wyniósł 95 dni (a na usługi tylko 82 dni), a w 2017 r. 

93  d

ni,  a  zatem  średnio  3  miesiące.  Tym  samym  czas  realizacji  umowy  zawartej  w  trybie  

z  wolnej  ręki  do  końca  roku  2020  r.  powinien  zostać  skrócony  do  3  miesięcy. 

Nieuzasadnionym 

było zawieranie umowy  w trybie zamówienia z  wolnej ręki na 9 miesięcy  

tj. na czas aż trzykrotnie dłuższy niż potrzebny do przeprowadzenia przetargu. 

Zamawiający  chcąc  rzeczywiście  zminimalizować  negatywne  skutki  luki  w  wykonywaniu 

zamówienia  powinien  był  rozważyć  możliwość  skorzystania  z  trybu  pozaprzetargowego 

jedynie  w  celu  zabezpieczenia  świadczenia  usługi  zagospodarowania  odpadów  na  okres 

niezbędny do przeprowadzenia postępowania w trybie konkurencyjnym. 

Odwołujący zwrócił ponadto uwagę na fakt, że Zamawiający zaprosił do negocjacji w trybie 

zamówienia z wolnej ręki podmiot, którego oferta w uprzednio unieważnionym postępowaniu 

była  mniej  korzystna  od  oferty  Odwołującego  oraz  który  nie  spełniał  warunków  udziału  

w postępowaniu i nie posiadał wymaganej infrastruktury.  

W ocenie Odwołującego Zamawiający w sposób celowy i świadomy doprowadził do sytuacji, 

w  której  doszło  do  rozwiązania  umowy  z  poprzednim  wykonawcą  w  taki  sposób,  aby 

zamówienie stało się na tyle naglące, by można było się powołać na bezzwłoczną potrzebę 

udzielenia  zamówienia  konkretnemu  wykonawcy,  z  pominięciem  procedury  przetargowej  

i  przeprowadzić  postępowanie  w  oparciu  o  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp.  Zamawiający  podjął  

w  ten  sposób  próbę  ominięcia  zasad  określonych  w  ustawie  Pzp,  ograniczając  przy  tym 

p

rawa  podmiotów  funkcjonujących  na  rynku  do  konkurowania  o  udzielenie  zamówienia  

na  równych  warunkach.  W  zaistniałym  stanie  faktycznym  nie  było  przesłanek  do  zawarcia  

w  trybie  zamówienia  z  wolnej  ręki  umowy  na  świadczenia  ciągłe  przez  okres  do  końca 

bieżącego  roku.  Nawet  gdyby  bowiem  przyznać  Zamawiającemu  prawo  do  skorzystania  

z tego trybu to zakres zamówienia, determinowany czasem, powinien ograniczać się jedynie 

do  terminu,  który  był  absolutnie  niezbędny  do  usunięcia  skutków  przedwczesnego 

zakończenia wykonywania usług przez dotychczasowe wykonawcę (co również de facto nie 

zostało w żaden sposób uzasadnione przez Zamawiającego). 

Zamawiający 28 czerwca 2020 r. wniósł odpowiedź na odwołanie i wniósł o:  

1.  odrzucenie 

odwołania  na  podstawie  art.  189  ust  2  pkt  2  Pzp,  a  w  przypadku 

nieuwzględnienia powyższego wniosku,  

oddalenie  odwołania  bez  merytorycznego  rozpoznania  zarzutów  i  żądań 

podniesionych  w  odwołaniu  z  uwagi  na  fakt,  iż  Odwołujący  nie  legitymował  się 

interesem w korzystaniu ze środków ochrony prawnej w sposób określony w art. 179 

ust. 1 Pzp. 

Z 

ostrożności procesowej, w razie nieuwzględnienia przez Izbę ww. wniosków, Zamawiający 

wniósł o oddalenie odwołania i wskazał m.in.:  

Zam

awiający przeprowadził postępowanie na podstawie art 67 ust. 1 pkt 3 Pzp, ze względu 

na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, której 

nie 

mógł  on  przewidzieć,  wymagane  jest  natychmiastowe  wykonanie  zamówienia,  a  nie 

można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. 

W związku z nowelizacją Ucpg i zniesieniem regionów zagospodarowania 13 lutego 2020 r. 

wszczął  postępowanie  na  zagospodarowanie  odpadów  zebranych  na  obszarze  działania 

Związku.  Pierwotne  otwarcie  ofert  zaplanowano  na  dzień  18  marca  2020  r.  jednak  wobec 

wprowadzenia  ograniczeń  związanych  z  pojawieniem  się  zagrożenia  epidemiologicznego, 

termin  ten  przesunięto  o  7  dni  tj.  na  25  marca  2020  r.  Jednocześnie  mając  na  uwadze 

prognozowane terminy jego rozstrzygnięcia  Zamawiający wypowiedział z dniem 30 kwietna 

b

r. dotychczasową umowę. W postępowaniu złożono dwie oferty, których ceny w znaczący 

sposób  przekraczały  kwotę,  którą  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację 

zamówienia.  30  marca  2020  r.  postępowanie  zostało  unieważnione.  Biorąc  pod  uwagę 

bezwzględną konieczność zagospodarowania wytworzonych odpadów komunalnych oraz: 

utrudnienia  i  ograniczenia  wynikające  z  ogłoszonego  stanu  epidemii,  w  tym 

ograniczenia w czasie 

świadczenia pracy, 

otrzymania listu intencyjnego z Gminy Nowy Tomyśl o chęci przystąpienia do Związku 

Międzygminnego Obra od 1 stycznia 2021 roku, 

określony  na  30  kwietnia  2020  r.  termin  zakończenia  dotychczas  obowiązującej 

umowy, 

Zamawiający  zdecydował  o  udzieleniu  zamówienia  w  trybie  z  wolnej  ręki  na  podstawie  

art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp. 

P

odstawą skutecznego wniesienia odwołania jest wypełnienie przez wnoszącego odwołanie 

materialno-

prawnej  przesłanki,  o  której  stanowi  przepis  art.  179  ust.  1  Pzp.  Zgodnie  

z  tym  przepisem  le

gitymację  do  wniesienia  środka  ochrony  prawnej  ma  tylko  ten  podmiot, 

który  wykaże  przede  wszystkim  interes  w  uzyskaniu  zamówienia,  a  ponadto  możliwość 

poniesienia  szkody. 

Odwołujący  powołując  się  na  przepis  art.  179  ust.  1  Pzp,  stwierdził,  

że posiada interes w uzyskaniu zamówienia, albowiem działanie Zamawiającego polegające 

na  udzieleniu 

zamówienia  z  wolnej  ręki  spowodowało  utratę  przez  Odwołującego  szansy  

na wygranie postępowania, a tym samym Odwołujący został narażony na znaczną szkodę. 

Zdaniem 

Odwołującego posiadanie przez niego legitymacji czynnej do wniesienia odwołania 

jest  fakt, 

iż  w  unieważnionym  postepowaniu  jego  oferta  była  wyraźnie  tańsza  od  oferty 

wykonawcy PPH P. O. . 

Zamawiający wskazał, że w unieważnionym postępowaniu oferty nie 

złożył  Odwołujący,  a  konsorcjum  wykonawców,  w  skład  którego  wchodził  Odwołujący. 

Odwołujący  nie  złożył  więc  oferty  na  udzielenie  zamówienia,  lecz  brał  udział  w 

przywoływanym  postępowaniu  jako  członek  konsorcjum.  Odwołujący  tym  samym  wywiódł 

swoją legitymację do wniesienia odwołania z ewentualnej legitymacji innego podmiotu tj. ww. 

k

onsorcjum.  Odwołujący  nie  wykazał  przy  tym,  iż  ma  lub  miał  interes  

w  uzyskaniu  danego  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku 

naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Z tego względu Zamawiający 

wskazał,  że  odwołanie  powinno  zostać  odrzucone  lub  oddalone  bez  merytorycznego  bez 

rozpoznania. 

Zamawiający jako związek realizujący zadania jednostek samorządu terytorialnego, którego 

głównym  celem  jest  sprawna  obsługa  mieszkańców  m.in.  w  tak  bardzo  istotnej  dziedzinie  

jak  zagospodarowanie  odpadów  komunalnych  zobowiązany  był  do  realizacji  zadań 

ustawowych.  Zamawiający  przeprowadził  procedurę  z  wolnej  ręki  zgodnie  z  przepisami 

ustawy  Pzp. 

Zamawiający  uważa,  że  udzielając  zamówienia  z  wolnej  ręki  wyczerpał 

przesłanki określone w 67 ust. 1 pkt 3 Pzp i nie naruszył zasady konkurencyjności określonej 

w  art.  7  Pzp.  K

onieczność  udzielenia  zamówienia  nie  wynikała  z  przyczyn  leżących  

po stronie 

Zamawiającego. 

Zamaw

iający  wskazał,  że udzielając zamówienia  nie  miał możliwości  zachowania terminów 

przewidzianych dla innych 

trybów postępowania. Tryb zamówienia z wolnej ręki był jedynym, 

który  dawał  możliwość  natychmiastowego  rozpoczęcia  zagospodarowania  odpadów.  

Po 

unieważnieniu  postępowania  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  z  uwagi  na  kwoty 

zaproponowane  przez  wykonawców  w  tym  postępowaniu,  Zamawiający  zweryfikował 

instalacje  z  innych  regionów,  które  miały  wolne  moce  i  pozwoliłyby  na  uzyskanie  lepszych 

warunków  finansowych.  Żaden  przepis  prawa  nie  nakładał  na  Zamawiającego  obowiązku 

przeprowadzenia procedury zamówienia z wolnej ręki z podmiotem, który w unieważnionym 

post

ępowaniu  zaoferował  lepszą  cenę.  Decyzja,  co  do  wyboru  takiego  podmiotu  należy  

do Zamawiającego. 

Z przywołanego przez Odwołującego sprawozdania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych 

o  funkcjonowaniu  systemu  zamówień  publicznych  w  2018  roku  wynikało,  że  czas  trwania 

postępowania  dla  zamówień  o  wartościach  powyżej  progów  unijnych  wyniósł  dla  usług  82 

dni.  Tym  samym 

Zamawiający  przewidział  odpowiedni  termin  -  przetarg  nieograniczony 

zos

tał  wszczęty  13  lutego  2020  r.  Jednak  z  uwagi  na  ograniczenia  w  funkcjonowaniu 

organów  i  instytucji  procedura  uległa  wydłużeniu.  Zamawiający  po  unieważnieniu 

postępowania  nie  miał  możliwości  przeprowadzenia  ponownej  procedury,  z  uwagi  

na  wspomniane 

ograniczenia  w  funkcjonowaniu  organów  i  podmiotów,  w  związku  

z rozporz

ądzeniem Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze 

Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. 

O

głoszenie  ex  ante  dotyczące  wszczęcia  procedury  wolnej  ręki  zostało  opublikowane  

28  kwietnia  2020r.  tj.  w  okresie 

największych  obostrzeń  w  zakresie  epidemii.  Zamawiający 

był  stanie  przewidzieć  zmian  warunków  funkcjonowania  państwa.  M.  in.  to  z  tego  powodu 

Zamawiający zdecydował się na zawarcie umowy do końca 2020 r. Z doniesień prasowych 

wynika

ło,  że  jesienią  funkcjonowanie  organów  może  również  ulec  zmianie,  dlatego 

niemożliwym  było  zawarcie  umowy  na  krótszy  okres.  Ponadto  wytyczne  w  zakresie 

gospodarowania 

odpadami 

ulegały 

w 

międzyczasie 

kilkukrotnym 

zmianom.  

W  tak  nieprzewidywalnych  warunkach 

nie  dało  się  wnioskować,  że  krótszy  okres  byłby 

właściwy, w szczególności biorąc pod uwagę fakt, że od stycznia 2021 r. wielkość Związku 

Międzygminnego  Obra,  a  co  za  tym  idzie  również  ilość  odpadów,  może  ulec  znacznemu 

zwiększeniu.   

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  w  tym  treść  ogłoszenia  o  zamówieniu,  treść  SIWZ,  

jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  Stron  złożone  podczas 

rozprawy, Izba zważyła, co następuje: 

Izba  nie  podzieliła  stanowiska  Zamawiającego  zmierzającego  do  wykazania,  w  oparciu  
o  twierdzenie  o  braku  legitymacji  czynnej  Odwołującego  do  wniesienia  odwołania,  
że powinno ono zostać odrzucone. Przesłanki określone w art. 179 ust. 1 Pzp mają charakter 
materialnoprawny,  zatem  ich  spełnienie  podlega  ocenie  w  toku  rozprawy.  Izba  ustaliła,  
że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego, że „Środki ochrony 
prawnej  określone  w  niniejszym  dziale  przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi  konkursu,  
a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz 
poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów 
niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia odwołania.  

Mając  na  uwadze  powyższe  Izba  merytorycznie  rozpoznała  złożone  odwołanie,  uznając,  
że zasługuje ono na uwzględnienie. 

 
Sporządzone przez Zamawiającego 3 kwietnia 2020 r. uzasadnienie udzielenie zamówienia 

w    trybie  z  wolnej  ręki  sprowadzało  się  do  przedstawienia  ciągu  zdarzeń,  który  prowadził  

do  zawarcia  umowy  z  P.  O. 

prowadzącym  działalność  gospodarczą  pod  nazwą 

Przedsiębiorstwo  Handlowo-Produkcyjne  P.  O.  .  Podstawy  decyzji  Zamawiającego  o 

udzieleniu 

zamówienia  na  podstawie  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp  ograniczały  się  do 

następujących  argumentów:  „W  związku  z  nowelizacją  ucpg  i  zniesieniem  regionów 

zagospodarowania  Zarząd  ZM  „Obra”  w  dniu  10  lutego  2020  r.  przekazano  Urzędowi 

Publikacji Unii Europejskiej a następnie opublikowano 13 lutego 2020 r. pod nr 2020/S/031-

w 

Dzienniku 

Urzędowym 

Unii 

Europejskiej 

ogłoszenie 

o 

przetargu  

na zagospodarowanie odpadów zebranych na obszarze działania Związku o kodach: 

— niesegregowane zmieszane odpady komunalne 

— odpady z czyszczenia ulic i dróg 

— odpady ulegające biodegradacji. 

Pierwotne  otwarcie  ofert  zaplanowano na  dzień  18.03.2020 r. jednak  wobec wprowadzenia 

ograniczeń  związanych  z  pojawieniem  się  zagrożenia  epidemiologicznego,  termin  ten 

przesunięto o 7 dni tj. na dzień 25.03.2020 r. Jednocześnie mając na uwadze prognozowane 

terminy  jego  rozstrzygnięcia  wypowiedziano  z  dniem  30  kwietna  br.  umowę  instalacji,  

do której wcześniej przynależność była obowiązkowa. Do tak ogłoszonego przetargu złożono 

dwie  oferty,  które  przekraczały  w  sposób  znaczący  (nie  mniej  niż  37%)  kwotę,  którą 

zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia. Wobec  powyższego  w  dniu 

30 marca br. po

djęta została decyzja o unieważnieniu postepowania przetargowego. Biorąc 

pod  uwagę  bezwzględną  konieczność  zagospodarowania  wytworzonych  odpadów 

komunalnych oraz: 

utrudnienia  i  ograniczenia  wynikające  z  ogłoszonego  stanu  epidemii,  w  tym 

ograniczenia w cz

asie świadczenia pracy; 

otrzymania  listu  intencyjnego  z  Gminy  Nowy  Tomyśl  o  chęci  przystąpienia  

do Związku z dniem 1 stycznia 2021 roku; 

określony termin zakończenia umowy z instalacją 

podjęto  decyzje  o  udzieleniu  zamówienia  z  wolnej  ręki  w  trybie  art.  66  i  67  ustawy 

pzp

”. 

Uzasadnienie  powyższe  zostało  również  ujęte  przez  Zamawiającego  w  ogłoszeniu  

z 28 kwietnia 2020 r. o zamiarze zawarcia umowy. 

Zgodnie  z  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp  zamawiający jest  uprawniony  do  udzielenia  zamówienia 

publicznego  w  try

bie  zamówienia  z  wolnej  ręki,  jeżeli  ze  względu  na  wyjątkową  sytuację 

niewynikającą  z  przyczyn  leżących  po  stronie  zamawiającego,  której  nie  mógł  on 

przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować 

terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Zamawiający winien zatem 

wykazać  kumulatywne  istnienie  przesłanek  określonych  w  tym  przepisie,  aby  udzielenie 

zamówienia  w  trybie  z  wolnej  ręki  było  działaniem  prawidłowym.  Oznacza  to  zatem 

obowiązek wykazania, że: 

1)  z

aistniała wyjątkowa sytuacja; 

przyczyny powstania tej sytuacji nie leżały po stronie zamawiającego; 

sytuacji tej zamawiający nie mógł przewidzieć; 

wymagane  jest  natychmiastowe  wykonanie  zamówienia  i  brak  możliwości 

zachowania terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. 

W ocenie Izby 

Zamawiający nie dopełnił powyższego obowiązku, a przesłanki umożliwiające 

udzielenie  zamówienia  w  trybie  z  wolnej  ręki,  na  podstawie  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp  nie 

zaistniały. 

Nowelizacja  ustawy  Ucpg  wprowadzona 

została  Ustawą  z  dnia  19  lipca  2019  r.  o  zmianie 

ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 

2019 r. poz. 1579). 

Zgodnie z art. 27 tej ustawy jej wejście w życie nastąpiło 14 dni od daty 

publikacji,  tj.  6  września  2019  r.  Powyższe  stoi  w  sprzeczności  z  twierdzeniem 

Zamawiającego  o  wynikającej  ze  zmiany  przepisów  Ucpg  konieczności  pilnego 

wypowiedzenia  dotychczasowej  umowy  na  zagospodarowanie  odpadów.  Wypowiedzenie 

umowy  nastąpiło  31  stycznia  2020  r.  Nie  ulega  zatem  wątpliwości,  że  Zamawiający  miał 

czas,  by  w  odpowiedni  sposób  zapewnić  sobie  ciągłość  świadczenia  na  jego  rzecz  usługi 

zagospodarowania  odpadów.  Trudno  przyjąć,  że  zmiana  przepisów  zaskoczyła 

Zamawiającego  i  zmusiła  do  natychmiastowego  działania  w  celu  wyłonienia  kolejnego 

wykonawcy  usługi,  skoro  od  wejścia  w  życie  ww.  nowelizacji  Ucpg  do  wypowiedzenia 

dotychczasowej  umowy  na  zagospodarowanie  odpadów  upłynęło  niemal  pięć  miesięcy. 

Nowelizacja  przepisów  prawa  nie  może  być  potraktowana  jako  sytuacja  wyjątkowa,  której 

Zamawiający  nie  mógł  przewidzieć.  Prawo  podlega  ciągłej  ewolucji,  jego  nowelizowanie  

to  jeden  z  podstawowych  przejawów  działania  ustawodawcy.  W  tej  sytuacji  nie  sposób 

uznać,  że  zmiana  ustawy  (za  skutkiem  od  września  2019  r.)  spowodowała  konieczność 

natychmiastowego udzielenia zamówienia przez Zamawiającego. 

Zamawiający  sam  zadecydował  o  momencie  wypowiedzenia  dotychczasowej  umowy. 

Świadczy  o  tym  treść  pisma  Zamawiającego  nr  ZMO.GO.033.1.2020  z  31  stycznia  2020  r. 

skierowanego  do  Odwołującego:  „Wprowadzone  w  ostatnim  czasie  zmiany  w  prawie 

polskim,  przede  wszystkim  likwidacja  dotychczasowych  regionów,  mają  zasadniczy  wpływ  

na  działania,  które  w  najbliższym  czasie  zobowiązany  jest  podjąć  nasz  Związek.  Jako 

jednostka  sektora  finansów  publicznych  podlegamy  w  całej  rozciągłości  przepisom  ustawy 

prawo  zamówień  publicznych.  To  sprawia,  że  w  myśl  nowych  przepisów  jesteśmy 

zobowiązani  przeprowadzić  otwarty  przetarg  na  zagospodarowanie  odpadów  komunalnych 

wytworzonych  na  obszarze  naszego  działania.  Stąd  też  na  podstawie  §  5  ust.  2 

wypowiadamy  umowę  nr  GOBR/01/01/2019  zawartą  w  dniu  29  maja  2019  roku. 

Jednocześnie  informuję,  że  nieograniczony  przetarg  na  zagospodarowanie  naszych 

odpadów  komunalnych  zostanie  ogłoszony  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  

w 7 - 8 tygodniu br

.” Przytoczone pismo dowodzi również faktu, że Zamawiający miał pełną 

świadomość, że właściwym trybem do udzielenia przedmiotowego zamówienia jest przetarg 

nieograniczony.  

W  ocenie  Izby  okolicznością,  która  skłoniła  Zamawiającego  do  udzielenia  zamówienia  

na  podstawie  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp  było  unieważnienie  postępowania  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  wszczętego  ogłoszeniem  2020/S  031-072587  z  13  lutego  2020  r. 

Postępowanie zostało unieważnione 30 marca 2020 r. na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp 

ze względu na fakt, że ceny złożonych ofert przekraczały wartość kwoty, jaką Zamawiający 

przeznaczył  na  realizację  przedmiotu  zamówienia.  Sytuacja  taka  nie  ma  jednak  charakteru 

wyjątkowego  i  nie  można  uznać  jej  za  okoliczność  potwierdzającą  spełnienie  jednej  

z przesłanek określonych w art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp. Wypowiedzenie dotychczasowej umowy 

na  zagospodarowanie  odpadów  miało  –  zgodnie  z  §  5  ust.  2  umowy  –  nastąpić  z  końcem 

kwietnia  2020  r. 

W  tej  sytuacji  Zamawiający  miał  jeden  miesiąc  na  przeprowadzenie 

kolejnego 

przetargu  nieograniczonego,  wybór  wykonawcy  i  udzielenie  mu  zamówienia. 

Biorąc  pod  uwagę,  że  szacunkowa  wartość  przedmiotu  zamówienia  przekraczała  kwoty,  

o  których  mowa  w  art.  11  ust.  8  Pzp  Zamawiający  nie  byłby  w  stanie  przeprowadzić 

postępowania  w  sposób  zgodny  z  terminami  określonymi  w  Pzp.  Okoliczność  ta  wynikała 

jednak z sytuacji leżącej po stronie Zamawiającego. 

Uznając,  że  Zamawiający  udzielając  zamówienia  naruszył  art.  67  ust.  1  pkt  3  Pzp  Izba 

podjęła  decyzję  o  skróceniu  obowiązywania  umowy  zawartej  7  maja  2020  r.  w  Wędrzynie 

pomiędzy  Związkiem  Międzygminnym  Obra  z  siedzibą  w  Berzynie,  a  P.  O.  prowadzącym 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  Przedsiębiorstwo  Handlowo-Produkcyjne  P.  O.  z 

s

iedzibą  w  Wąbiewie,  tj.  orzec  na  podstawie  art.  192  ust.  3  pkt  2  lit.  c  Pzp.  Przepis  ten 

stanowi,  że  uwzględniając  odwołanie,  Izba  może  jeżeli  umowa  w  sprawie  zamówienia 

publicznego została zawarta  oraz  zachodzi  jedna z  przesłanek,  o których mowa w  art.  146 

ust.  1  nałożyć  karę  finansową  albo  orzec  o  skróceniu  okresu  obowiązywania  umowy  w 

przypadku stwierdzenia, że utrzymanie umowy w mocy leży w ważnym interesie publicznym. 

Izba  uznała,  że  w  sprawie  zaistniała  ww.  przesłanka,  tj.  ze  względu  na  przedmiot 

z

amówienia,  którym  jest  zagospodarowanie  odpadów  utrzymanie  umowy  w  mocy  leży  w 

ważnym interesie publicznym. W tej sytuacji, zgodnie z dyspozycją art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. c 

Pzp Izba orze

kła o skróceniu okresu obowiązywania umowy.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem 

przepisów  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972). 

…………………………..…………… 

…………………………..…………… 

…………………………..……………