KIO 864/20 WYROK dnia 26 czerwca 2020 r.

Sygn. akt: KIO 864/20 

WYROK 

z dnia 26 czerwca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:     Agnieszka Trojanowska 

Protokolant:   

Konrad Wyrzykowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 26 czerwca 2020

r. odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 kwietnia 2020r. przez wykonawcę R. C. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Refleks Chłodnictwo R. C. z siedzibą 

w Legionowie, ul. Sienkiewicza 19 w 

postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego - 

Skarb  Państwa  –  Sąd  Okręgowy  Warszawa-Praga  z  siedzibą  w  Warszawie,  ul. 

Poligonowa 3 

orzeka : 

Oddala odwołanie, 

Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  R.  C.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą pod firmą Refleks Chłodnictwo R. C. z siedzibą w Legionowie, ul. 

Sienkiewicza 19 i: 

zalicza na poczet post

ępowania odwoławczego kwotę 7 500zł. 00 gr. (słownie: siedem 

tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  R.  C. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Refleks Chłodnictwo R. C. z 

siedzibą w Legionowie, ul. Sienkiewicza 19 tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza od wykonawcy R. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą 

Refleks Chłodnictwo R. C. z siedzibą w Legionowie, ul. Sienkiewicza 19 na rzecz 

zamawiającego - Skarb Państwa – Sąd Okręgowy Warszawa-Praga z siedzibą w 

Warszawie,  ul.  Poligonowa  3 

kwotę  3  600zł.  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset 

złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych 

(t.j. Dz. U. z 2019 r., poz.1843) na niniejszy wyrok - 

w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - 

przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu 

Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: ……………………… 

Sygn. akt KIO 864/20 

Uzasadnienie 

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na 

„Wykonanie usługi płukania i osuszania instalacji klimatyzacji VRF wraz z wymianą sprężarek, 

montażem zaworów i filtrów oraz wymianą czynnika chłodzącego w siedzibie zamawiającego” 

zostało wszczęte ogłoszeniem zamieszczonym w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 30 

marca 2020r. nr 527750-N-2020.  

W dniu 17 kwietnia 2020r. zamawiający poinformował o wyborze oferty najkorzystniejszej tj. 

oferty  Coolnext  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie,  ul. 

Wałbrzyska  11  lok.  252  i  o  odrzuceniu  m.in.  wykonawcy  R.  C.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą pod firmą Refleks Chłodnictwo R. C. z siedzibą w Legionowie, ul. Sienkiewicza 

– dalej odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 z uwagi na 

to,  że  cena  oferty  jest  rażąco  niska  i  odbiega  o  ponad  30%  od  ubruttowionej  wartości 

szacunkowej  zamówienia.  Zamawiający  w  uzasadnieniu swojej  decyzji  wskazał,  że  wezwał 

odwołującego do złożenia wyjaśnień w dniu 9 kwietnia 2020r. i wykonawca takie wyjaśnienia 

złożył  w  dniu  15  kwietnia  2020r.,  jednak  z  analizy  złożonych  wyjaśnień  nie  wynika,  że 

zaoferowana cena nie jest rażąco niska, wykonawca nie przedstawił żadnej analizy wyliczonej 

ceny,  a  jedyn

ie  powołał  się  na  fakt,  że  firma  PROZON  zaoferowała  odkupienie  czynnika 

przeznaczonego  do  utylizacji  za  kwotę  wysokości  26 000zł.  Odwołujący  w  ocenie 

zamawiającego  nie  uprawdopodobnił,  wyliczonej  przez  siebie  ceny  jako  nie  będącej  ceną 

rażąco niską.  

W dni

u 22 kwietnia 2020r. odwołujący wniósł odwołanie. Odwołanie zostało wniesione przez 

właściciela firmy,  a kopia odwołania  został  przekazana zamawiającemu  w  dniu 22  kwietnia 

2020r.  

Odwołujący wniósł odwołanie na: 

Czynność  odrzucenia  przez  zamawiającego  oferty  odwołującego  z  uwagi  na  fakt,  że 

złożona przez wykonawcę oferta wbrew twierdzeniom  zamawiającego nie zawierała rażąco 

niskiej ceny w st

osunku do przedmiotu zamówienia, 

2) C

zynność wyboru przez zamawiającego najkorzystniejszej oferty wykonawcy Coolnext Sp. 

z o.o. 

Odwołujący podniósł, że postępowanie zamawiającego w zakresie wskazanym powyżej jest 

sprzeczne z interesem 

odwołującego, gdyż rażąco narusza:  

a)  art.  89  ust.  1  pkt  4)  i  art.  90  ust.  3  ustawy  przez 

dokonanie  czynności  odrzucenia oferty 

odwołującego  z  uwagi  na  złożenie  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia, w sytuacji kiedy wykonawca precyzyjnie wyjaśnił zamawiającemu w 

piśmie z dnia 09 kwietnia 2020 r. istotę oszacowania przez siebie ceny w ofercie, która jest 

ceną  adekwatną  w  odniesieniu  do  realiów  rynkowych,  a  nie  ceną  rażąco  niską,  w 

szczególności  z  uwagi  na  fakt,  iż  wykonawca  działa  na  rynku  od  ponad  22  lat,  a  przez 

długoletnią  współpracę  z  dostawcami  ma  możliwość  dużej  negocjacji  cen  na  materiały  czy 

urządzenia  oraz  możliwość  pozyskania  materiałów  czy  innych  komponentów  do 

wykonywanych  prac  jest  dzięki  temu  zdecydowanie  łatwiejsza,  szybsza  i  tańsza  aniżeli  dla 

pozostałych  uczestników  obrotu,  dodatkowo  na  oferowaną  przez  wykonawcę  cenę  wpłynął 

fakt  d

ysponowania  własnym  potencjałem  kadrowym,  o  czym  mowa  w  piśmie  wykonawcy  z 

dnia 09 kwietnia 2020 r. i dalszej części odwołania. 

b) art. 7 ust. 1  ustawy, przez nie zapewnienie zachowania zasad uczciwej konkurencji oraz 

równego traktowania wykonawców, w związku z niewłaściwym zastosowaniem przepisu art. 

89 ust. 1 pkt) 4 i art. 90 ust. 3 ustawy. 

Wniósł o: 

Uwzględnienie odwołania w całości. 

Unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego 

Dokonanie  czynności  oceny  ofert  oraz  wyboru  oferty  odwołującego  jako  oferty 

najkorzystniejszej. 

Zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.  

Wskazał,  iż  posiada  interes  prawny  i  gospodarczy  we  wniesieniu  odwołania  w  niniejszej 

sprawie.  Odwołujący  złożył  ofertę  na  wykonanie  usługi  płukania  i  osuszania  instalacji 

kl

imatyzacji  VRF  wraz  z  wymianą  sprężarek,  montażem  zaworów  i  filtrów  oraz  wymianą  w 

instalacji czynnika R410A w budynku przy ul. Poligonowej 3 w Warszawie. 

Pismem  z  dnia  24  marca  2020  r.  został  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących 

wyliczenia  ceny  w  szc

zególności  w  zakresie  metody  wykonania,  wybranych  rozwiązań 

technicznych, kosztów pracy. 

W dniu 09 kwietnia 2020 r. 

złożył wyjaśnienia, w których szczegółowo wskazał dlaczego jego 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

W wyniku nieuzasadnionego odrzucenia jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy, interes 

odwołującego  w  uzyskaniu  przedmiotowego  zamówienia  doznał  uszczerbku.  Gdyby 

z

amawiający  działał  zgodnie  z  przepisami  ustawy,  wówczas  to  oferta  odwołującego 

otrzymałaby  największą  ilość  punktów  i  uzyskałaby  status  oferty  najkorzystniejszej,  w 

konsekwencji czego  o

dwołujący nie zostałby bezprawnie pozbawiony możliwości uzyskania 

przedmiotowego zamówienia publicznego. Powyższe zdaniem odwołującego bezsprzecznie 

dowodzi istnienia interesu (prawnego i gospodarczego) 

odwołującego i w myśl art. 179 ust. 1 

ustawy - 

legitymuje do wniesienia odwołania. 

Oferty w przedmiotowym postępowaniu złożyły jeszcze dwa podmioty: Coolnext Sp. z o.o. i 

Instal-Pro P. G. . 

Odwołujący uważa, że jego oferta nie powinna zostać odrzucona, gdyż nie zawierała rażąco 

niskiej ceny. P

odkreślił, że oferta trzeciego wykonawcy zawierała cenę zdecydowanie niższą 

o  prawie  50  tysięcy  złotych.  Dodatkowo  w  lakonicznym  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  nie 

nadmieniono,  iż  odwołujący  wskazał  także  inne  -  podstawowe  czynniki  powodujące,  iż 

zaproponował taką, a nie inną cenę. 

Fakt  uzyskania  korzystnej  oferty  na  odkupienie  czynnika  przeznaczonego  do  utylizacji  za 

kwotę 26.000 zł od firmy PROZON Fundacja Ochrony Klimatu, jak wyraźnie wskazał w piśmie 

z dnia 9 kwietnia 2020 r. był tylko dodatkowym z czynników decydujących o zaproponowaniu 

ceny  - 

ale  tylko  ten  z  niezrozumiałych  względów  został  przywołany  przez  zamawiającego. 

Podstawowymi  czynnikami  o 

których  odwołujący  napisał  w  wyjaśnieniach,  a  które 

zamawiający zupełnie pominął w swym piśmie z dnia 17 kwietnia 2020 r. jest fakt obecności 

firmy 

odwołującego  ponad  22  lata  na  rynku,  a  z  racji  tego  i  stałych  dostawców  możliwość 

uzyskania niższych cen na materiały i urządzenia. Odwołujący ma też własny zasób kadrowy 

21  pracowników  którym  płacę  co  miesiąc,  a  sam  posiadając  stosowne  uprawnienia  i 

doświadczenie może osobiście nadzorować pracę - przez co nie musi płacić innej osobie za 

te czynności. 

W  swym  piśmie  z  dnia  09.04.2020  r.  na  końcu  zawarł  również  zapis,  że  jeśli  zamawiający 

będzie  miał  dalsze  wątpliwości  może  przygotować  kosztorys  wykonania  poszczególnych 

punktów zamówienia. Zamawiający nie poprosił o dalsze wyjaśnienia, ale odwołujący wykonał 

kosztorys,  który  załączył  do  odwołania,  a  który  w  jego  ocenie  obrazuje  dokładnie  składniki 

zaproponowanej ceny. 

W  ocenie 

odwołującego  jego  wyjaśnienia  były  konkretne,  rzetelne  i  jasne  -  zaznaczył,  iż 

przepisy nie podają wzoru jak mają wyglądać wyjaśnienia - fakt obecności na rynku od ponad 

22 lat potwierdza choćby wydruk z CEIDG - którego odwołujący nie musi składać zgodnie z 

wytycznymi  Urzędu  Zamówień  Publicznych  -  poza  tym  zamawiający  znał  już  firmę 

odwołującego  z  innego  postępowania,  trzy  lata  temu  odwołujący  składał  temu  samemu 

zamawiającemu podobne wyjaśnienia (o czym poniżej) i wówczas uzyskał zamówienie. 

Powyższe w  ocenie  odwołującego  potwierdza wyrok  KIO  z  12.09.2019 r. KIO  1670/19  KIO 

Ustawa wprowadzając możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu rażąco 

niskiej 

ceny nie precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również przepisy dyrektyw Unii 

Europejskiej  będące  u  podstaw  przedmiotowej  regulacji.  Znaczenia  tego  wyrażenia  nie 

wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Mając na względzie 

cel  przedmiotowej regulacji  wydaje się,  iż  za ofertę  z  rażąco  niską  ceną  -  w  ślad  za opinią 

prawną Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącą rażąco niskiej ceny - można uznać „ofertę 

z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. 

Oznacza  to  cenę  znacząco  odbiegającą  od  cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt  realizacji 

zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  usługi,  dostawy,  roboty  budowlanej.  Przyczyną 

wyraźnie  niższej  ceny  od  innych  ofert  może  być  albo  świadome  działanie  wykonawcy  albo 

nierzetelność kalkulacji wykonawcy,  co grozi nienależytym  wykonaniem  lub  niewykonaniem 

zamówienia w przyszłości. Żaden z powyższych elementów definicji rażąco niskiej ceny nie 

ma miejsca. Przeciwnie 

odwołujący uważa, że oferta została złożona po starannym wyliczeniu, 

kalkulacja  została  wykonana  rzetelnie  (kosztorys  stanowi  załącznik  do  odwołania). 

Doświadczenie, ilość wykonanych zamówień i instalacji oraz staż na rynku chłodniczym daje 

rękojmię należytego wykonania zamówienia publicznego przez R. C. . 

Termin rażąco niskiej ceny funkcjonuje także w orzecznictwie np. w wyroku z dnia 23 kwietnia 

2009  roku,  o  sygn.  akt:  XII  Ga  88/09  Sądu  Okręgowego  w  Krakowie,  w  wyroku  Sądu 

Okręgowego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 roku, o sygn. akt: XIX Ga 3/07, w wyroku 

Izby  z  dnia  11  kwietnia  2008  roku,  o  sygn.  akt:  KIO/UZP  273/08,  w  wyroku  Krajowej  Izby 

Odwoławczej z dnia 28 marca 2008 roku, o sygn. akt: KIO/UZP 226/08. 

Odwołujący  uważa,  że w  świetle  powołanego  orzecznictwa  zaoferowanie  przez  niego  ceny 

brutto 410.000 zł za wykonanie zamówienia, należy ocenić jako realistyczne i przystające do 

sytuacji rynkowej. Zupełnie niezrozumiałe jest stanowisko zamawiającego, w szczególności, 

zważywszy na fakt, że w wyjaśnieniach wskazano, iż: 

Odwołujący  to  podmiot  działający  od  ponad  22  lat  na  rynku,  stale  współpracujący  z 

producentami urządzeń, nabywający duże ilości urządzeń klimatyzacyjnych i wykonujący wiele 

umów  w  zakresie  tożsamym  z  zamówieniem.  Dzięki  temu  firma  posiada  wysokie  rabaty  w 

marży w zakresie nabywania i dalszej odsprzedaży urządzeń klimatyzacyjnych, co znalazło 

odzwierciedlenie w ofercie złożonej w niniejszym postępowaniu. 

odwołujący  posiada  wypracowany  od  lat  potencjał  techniczny  oraz  doświadczenie  w 

instalowaniu u

rządzeń klimatyzacyjnych. 

Wykonywane przez odwołującego stałe umowy serwisowe w zakresie klimatyzacji powodują, 

iż zatrudnia wykwalifikowaną kadrę pracowników - nie ma więc konieczności dla wykonania 

zamówienia, aby zatrudniać dodatkowych pracowników. 

Postępowanie  o  zamówienie  publiczne  będzie  zamówieniem  wykonywanym  lokalnie 

(odległość od siedziby odwołującego do miejsca gdzie wykonany ma być przedmiot umowy to 

ok.  25  km)  - 

co  ma  istotne  znaczenie  w  sprawie,  gdyż  nie  generuje  dodatkowych  kosztów 

związanych z dalekim transportem czy przechowywaniem zakupionych urządzeń do momentu 

instalacji. 

Wymienione powyżej czynniki pozwalają na optymalizację oferty, która znalazła ujście w jej 

treści. 

S

pośród 3 ofert złożonych w niniejszym postępowaniu, które zakwalifikowały się do oceny 1 

oscylowała w podobnym poziomie cenowym jak odwołującego (była nawet niższa) - jedynie 

firma Coolnext Sp. z o.o. zaoferowała cenę, która znacznie odbiega od cen pozostałych 2 ofert 

złożonych w niniejszym postępowaniu. 

Tym samym zdani

em odwołującego nie sposób uznać, aby cena 410.000 zł była rażąco niską 

ceną  w  szczególności,  że  wiele  czynników  wpływa  na  skalkulowanie  oferty,  które  zostały 

wszakże przedstawione zamawiającemu w wyjaśnieniach z dnia 09 kwietnia 2020 r. 

Dodatkowo  powyższe  argumenty  uzasadnia  sporządzony  kosztorys  wykonania  prac,  który 

zawiera  wiele  pozycji  odnośnie  niezbędnych  materiałów  do  wykonania  zamówienia,  jak 

również  kosztów  robocizny.  Finalnie  kwota  wskazana  w  kosztorysie  to  410.000  zł.  Jest  to 

kwota,  która  zawiera  wszelkie  niezbędne  koszty  do  realizacji  zamówienia.  Wskazane  w 

kosztorysie ceny są cenami rynkowymi, normalnymi i nieodbiegającymi w żaden sposób od 

cen,  które  dyktują  także  inni  uczestnicy  branży  chłodniczej.  Przeciwnie  wieloletnie 

doświadczenia odwołującego i jego personelu pokazuje, że wskazane w kosztorysie ceny, a 

tym  samym  w  ofercie  są  cenami,  które  pozwolą  zarobić  odpowiednie  jak  za  tego  typu 

zamówienie pieniądze. Tym samym nie ma możliwości, aby zaproponowana cena była rażąco 

niska. Wypracowanie zysku jest priorytetem. 

Jako d

owód odwołujący powołał kosztorys wykonania prac w niniejszym postępowaniu 

Powołał też wyrok Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych 

z dnia 29 maja 2008 roku, sygn. akt: KIO/UZP 466/08. Zaproponowana przeze 

odwołującego 

cena nie odbiega od realiów rynkowych. Absolutnie nie odbiega od cen obowiązujących na 

rynku chłodniczym, w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu 

osiągnięcia  zysku.  Gdyby  to  nie  było  dla  odwołującego  opłacalne  nie  traciłby  czasu  na 

przygotowanie  oferty,  kosztorysu,  a  finalnie  także  odwołania.  Dodatkowo  oferta  od  firmy 

PROZON Fundacja Ochrony Klimatu pozwala na utylizację czynnika za kwotę ok. 26.000 zł, 

co jest dobrą ceną, również mającą wpływ na końcowy szacunek. 

Jako  dowód  powołał  ofertę  z  PROZON  Fundacja  Ochrony  Klimatu  -  z  dnia  07.04.2020  r. 

korespondencja e-mail 

Co więcej zaznaczył, iż  w dniu 18 października 2017 r. ten sam Zamawiający w  zbliżonym 

przedmiotowo  postępowaniu  nr  ZP/INW/6/17/PN  również  wezwał  go  do  złożenia  wyjaśnień 

rzekomo  rażąco  niskiej  ceny,  które  to  wyjaśnienia  złożyłem  pismem  jak  w  załączeniu  i 

Zamawiający wybrał go wówczas do zawarcia umowy, umowę wykonał prawidłowo, a ponadto 

z

amawiający przekazał mu referencje pismem z dnia 28 luty 2018 jak w załączeniu. 

Jako d

owód  powołał pismo zamawiającego w sprawie ZP/INW/6/17/PN z dnia 18.10.2017 r. 

Wyjaśnienia w zakresie rzekomo rażącej ceny w sprawie ZP/rNW/6/17/PN z dnia 20.10.2017r. 

Referencje 

zamawiającego z dnia 28.02.2018r. 

Niezrozumia

łe jest dla odwołującego obecne stanowisko zamawiającego, który jest przecież 

jednostką Skarbu Państwa więc powinien dbać o rzetelne wydatkowanie środków publicznych, 

a w konsekwe

ncji niezrozumiałe jest dla niego odrzucenie jego oferty. 

W dniu 22 kwietnia 2020r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania.  

Do postępowania odwoławczego nikt nie przystąpił.  

W dniu 23 kwietnia 2020r. zamawiający złożył wniosek o uchylenie zakazu zawarcia umowy.  

W dniu 27 kwietnia 2020r. Izb

a wydała postanowienie w sprawie sygn. akt KIO/W 25/20, w 

którym uchyliła zakaz zawarcia umowy.  

W  dniu  30  kwietnia  2020r.  zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie,  w  której  wniósł  o 

oddalenie  odwołania  w  całości  i  zasądzenie  od  odwołującego  na  rzecz  zamawiającego 

kosztów  postępowania,  w  tym  kosztów  zastępstwa  prawnego  w  kwocie  3 600zł.  oraz  o 

przeprowadzenia dowodów z dokumentów tj.: 

a) 

pisma zamawiającego z dnia 9 kwietnia 2020r.  

b) 

pisma odwołującego z dnia 9 kwietnia 2020r.  

c) 

dokumentów potwierdzających ustalenie wartości szacunkowej zamówienia w postaci: 

zapytania ofertowego z dnia 26 marca 2020r. wraz z załącznikiem w postaci notatki 

służbowej  pracownika  sądu,  e-maili  potwierdzających  wysłanie  zapytania,  ofert 

wykonawców  nadesłanych  w  wyniku  zapytania  ofertowego,  opisu  operacji  płukania 

instalacji przedstawionego przez PROZON Fundację Ochrony Klimatu wraz z ofertą, 

oraz ekspertyzy wykonanej przez firmę COOLNEXT 

na okoliczność wezwania odwołującego do udzielenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 

1 ustawy, złożonych wyjaśnień oraz należytego wyszacowania wartości zamówienia 

przez zamawiającego.  

W  uzasadnieniu  zamawiający  podniósł,  że  wyszacował  wartość  zamówienia  na  podstawie 

zapytania  skierowanego  do  6  potencjalnych  wykonawców,  na  kwotę  588 923,30zł  netto,  - 

375,66zł. brutto. Na skutek zapytania od wykonawców wpłynęły 3 oferty: 

1.  Coolnext 

– 585 500zł. netto 

2.  KlimaTherm 

– 550 000zł. netto 

3.  Frigo-Term 

– 631 270zł. netto.  

Odwołujący  złożył  ofertę  na  410 000zł.  podczas,  gdy  wartość  oferty  najkorzystniejszej 

wyni

osła 658 050zł. brutto. Cena całkowita oferty odwołującego była niższa o więcej niż 30% 

wartości szacunkowej powiększonej o podatek od towarów i usług. Zamawiający pismem z 

dnia 9 kwietnia 2020r. zwrócił się do odwołującego o wyjaśnienia i odwołujący odpowiadając 

w  dniu  9  kwietnia  2020r.  podał,  że  jego  cena  nie  jest  najniższą  ceną  zaoferowaną  w 

postępowaniu. Jej wysokość wynika z długiego stażu prowadzenia działalności gospodarczej, 

co umożliwia wynegocjowanie dogodnych cen na wymianę podzespołów. Ponadto odwołujący 

wskazał, ze może po preferencyjnej cenie pozyskać czynnik chłodniczy, a prace wykonywane 

będą prz wykorzystaniu kadr, którymi odwołujący sam dysponuje. Zamawiający podniósł, że 

odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów na swoje twierdzenia, więc zamawiający uznał, 

że odwołujący nie podołał ciężarowi udowodnienia, że oferowana przez niego cena nie jest 

rażąco  niska,  co  skutkowało  odrzuceniem  oferty.  Odwołujący  dopiero  w  odwołaniu  złożył 

szczegółowy kosztorys, który również budzi wątpliwości zamawiającego. Z przedstawionego 

kosztorysu  wynika,  że  płukanie  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  metodą  zalewową 

czynnikiem  chłodniczym  –  odwołujący  wykona  za  kwotę  4 000zł..  Czynność  ta  polega  na 

płukaniu czynnikiem HFC R407, którego parametry są zgodnie z norma AHRI 700. Instalacji 

nie można płukać czynnikiem, który znajdował się w instalacji podczas jej eksploatacji. Każdy 

obieg jest napełniany nowym czynnikiem, aby nie rozprowadzać zanieczyszczeń, które zostały 

z  nim  „porwane”  z  innego  układu,  co  jednoznacznie  wynika  z  „Ekspertyzy”.  Instalacja  jest 

napełniana  czynnikiem  w  fazie  ciekłej  do  momentu  „przelania”  instalacji,  następnie  zostaje 

podłączone  specjalistyczne  urządzenie,  które  zamyka  obieg  czynnika  zanieczyszczenia 

zwiększając  ciśnienie  impulsami,  wtłacza  czynnik  do  instalacji  jednocześnie  separując 

zanieczyszczenia, które zostały przez niego „porwane” z instalacji. Zanieczyszczenia takie jak 

olej, osad po lutowaniu bez osłony azotowej, cząsteczki stałe, zostają wypłukane z obiegu i 

odseparowane w od

stojniku. Z powyższego według zamawiającego wynika, że dla płukania 

niezbędny jest nowy czynnik R407 oraz specjalistyczne urządzenie, zaś ceny oferowane na 

rynku  za  wykonanie  ww.  zakresu  są  dużo  wyższe  nie  w  kosztorysie  odwołującego.  Na 

potwierdzenie  tego 

świadczą  oferty  pozyskane  przez  zamawiającego  od  firm:  PROZON  na 

kwotę  127 950zł.  netto,  KlimaTherm  –  na  kwotę  150 000zł.  netto,  i  Coolnext  na  kwotę  – 

344zł. netto.  

Zamawiający wskazał, że usunięcie usterek wskazanych w tabeli zostało przez odwołującego 

wycenione  na  kwotę  2 800zł.  Zamawiający  wskazał,  że  usunięcie  usterek  montażowych 

polegać powinno na przerobieniu części odpływów, usunięciu nieszczelności na śrubunkach, 

oraz  częściowym  przerobieniu  instalacji  freonowej  (miedź).  Z  ekspertyzy  wynika,  że  koszt 

usunięcia  usterek  montażowych  to  kwota  34 250zł.  W  ocenie  zamawiającego  biorąc  pod 

uwagę  ceny  rynkowe  i  zakres  prac  nie  jest  możliwe  wykonanie  ww.  zakresu  za  kwotę 

wskazaną  przez  odwołującego  w  kosztorysie.  Zamawiający  odniósł  się  także  do  montażu 

zaworów odcinających na linii cieczowej wraz z wkładem filtra o charakterystyce osuszająco –

odkwaszającej.  Odwołujący  zaoferował  wykonanie  tych  czynności  za  20 160ł.  Netto.  Z 

informacji  wskazanych  w  ofertach  zamawiający  ustalił,  że  firma  KlimaTherm  wyceniła 

wykonanie tego zakresu na 45 

000zł. netto, a ekspertyza na 56 040zł. netto.  

Odnosząc  się  do  osuszania  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  pompą  próżniową,  to 

odwołujący wliczył w to robociznę, natomiast z oferty przedstawionej przez PROZON wynika, 

że jest to kwota 65 000zł., a z ekspertyzy 11 360zł. netto.  

Zamawiający  wskazał,  że odwołujący  wycenił  napełnianie 25  układów  instalacji klimatyzacji 

nowym  olejem  chłodniczym  z  utylizacją  na  36 300zł.  natomiast  z  notatki  ze  spotkania  z  20 

marca  2020r.  wynika,  że  firma  KlimaTherm,  która  jest  generalnym  przedstawicielem  firmy 

Fujitsu w Polsce wyceniła ten zakres robót na kwotę 60 000zł. netto. Napełnienie 25 układów 

klimatyzacji  VRF  nowym  czynnikiem  R4

10A odwołujący wycenił na 123 250zł., zaś z  wyżej 

opisanej  notatki  wynika,  że  firma  KlimaTherm  wyceniła  tę  czynność  na  kwotę  150 000  – 

000zł. netto. W ocenie zamawiającego nie jest możliwe wykonanie ww. zakresu za cenę 

zaoferowaną  przez  odwołującego  biorąc  także  pod  uwagę  ofertę  firmy  PROZON,  która 

określiła  cenę  wykonania  przedmiotowego  zakresu  na  145 000zł,netto.  W  ocenie 

zamawiającego lakoniczne wyjaśnienia odwołującego nie zostały poparte żadnymi dowodami 

i są niewystarczające do uznania, że zaoferowane ceny są realne i dają możliwość wykonania 

zamówienia.  Zamawiający  powołał  stanowisko  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z  dnia  5 

stycznia 2007r. sygn. akt V Ca 2214/06, a także wyrok KIO z dnia 13 grudnia 2008r. sygn. akt 

KIO/UZP 1443/08 i wyrok z dnia 29 stycznia 2010r. sygn. akt KIO/UZP 1746/09.  

Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Izba  dopuściła  dowody  z  dokumentacji  postępowania  tj.  notatki  służbowej  z  dnia  20  marca 

2020r.  z rozeznania rynku, oferty PROZON z dnia 24 kwietnia 2020r., opisu operacji 

płukania 

in

stalacji,  notatki  służbowej  z  dnia  20  marca  2020r.  ze  spotkania  w  siedzibie  KlimaTherm, 

oferty  firmy  PROZON  z  dnia  23  kwietnia  2020r.  ,  odpowiedzi  na  zapytanie  ofertowej  od 

KlimaTherm z dnia 30 marca 2020r., odpowiedzi na zapytanie ofertowe od Frigo-Term z dnia 

30 marca 2020r., oferty cenowej nr CS/04/03/2020 ver. 1 firmy Coolnext, zapytań ofertowych 

z dnia 26 marca 2020r. wysłanych do Coolnext,KlimaTherm, Klimax, Ko-Mat, Eletromix, Frigo-

Term  wraz  z  opisem  zakresu  usługi,  w  tym  tabelą  usterek  i  dokumentacją  zdjęciową, 

ekspertyza firmy Collnext, 

siwz wraz z załącznikami, złożonych ofert, wezwania do złożenia 

wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  skierowanego  do  odwołującego,  udzielonych 

wyjaśnień, informacji o wyniku postępowania, kosztorysu złożonego do odwołania, oferty firmy 

PROZON, pisma 

zamawiającego w sprawie ZP/INW/6/17/PN z dnia 18.10.2017 r., wyjaśnień 

w  zakresie 

rażącej  ceny  w  sprawie  ZP/rNW/6/17/PN  z  dnia  20.10.2017r.,  referencje 

zamawiającego z dnia 28.02.2018r. 

Na podstawie tych do

wodów Izba ustaliła, co następuje: 

Z notatki służbowej z dnia 20 marca 2020r. z rozeznania rynku wynika, że na przedstawione 

przez zamawiającego zapytanie ofertowe wpłynęły 3 oferty: 

1.  Coolnext 

– 585 500zł. netto z czasem realizacji do 50 dni roboczych,  

2.  KlimaTherm -  550 

000zł. netto z czasem realizacji do 45 dni roboczych,  

3.  Frigo-Term o 631 

270zł. netto z czasem realizacji do 49 dni kalendarzowych.  

W  notatce  wskazano  na  propozycję  zakupu  nowego  czynnika  R410A,  którą  uzasadniono 

informacjami zawartymi w ekspertyzie. 

Z oferty PROZON z dnia 24 kwietnia 2020r. wynika, że firma zaoferował płukanie 25 układów 

za cenę 127 950zł.  

Z opisu operacji płukania instalacji nie wynika, kto ten opis przygotował, przebieg procesu jest 

zgodny  z  przedstawionym  przez  zamawiającego  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  a  zaletami 

płukania instalacji są : 

Pozbycie się przepracowanego oleju oraz wilgoci zalegających w układzie,  

Odkwaszenie układu z oleju oraz pozostałych zanieczyszczeń,  

Oczyszczenie  układu  rur  z  nagaru  powstałego  w  wyniku  lutowania  bez  osłony 

azotowej,  

Oczyszczenie układu z zanieczyszczeń cząsteczek stałych, 

Podczas płukania możliwe jest wskazanie serwisowi słabych punktów obiegu, 

Z 

notatki służbowej z dnia 20 marca 2020r. ze spotkania w siedzibie KlimaTherm wynika, że 

k

oszt związany ze sprężarkami to 51 600zł., koszt 1450 kg czynnika chłodniczego R410A – 

180  tys.  zł.  netto,  płukanie  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  metodą  zalewową 

czynnikiem chłodniczym oraz osuszanie układów – 150 tys. zł., filtry i zawory 0 45 000zł., nowy 

olej chłodniczy – 60 000zł., próby szczelności 5 000zł, robocizna 100 000zł.  

Z oferty firmy PROZON z dnia 23 kwietnia 2020r. 

wynika, że osuszenie 25 układów to koszt 

000złl., zakup czynnika 1450kg – 145 000zł., 

Z odpowiedzi na zapytanie ofertowej od KlimaTherm z dnia 30 marca 2020r. 

wynika, że łączny 

koszt wykonania prac to 550 tys. zł. netto. 

Z  odpowiedzi  na  zapytanie  ofertowe  od  Frigo-Term  z  dnia  30  marca  2020r. 

wynika,  że 

wykonawca jest w stanie wykonać usługę za 631 270zł. netto. 

Z oferty cenowej nr CS/04/03/2020 ver. 1 firmy Coolnext 

wynika, że wykonawca jest w stanie 

wykonać usługę za 585 500zł. netto, 

Z 

zapytań ofertowych z dnia 26 marca 2020r. wysłanych do Coolnext,KlimaTherm, Klimax, Ko-

Mat, Eletromix, Frigo-Term wraz z opisem za

kresu usługi, w tym tabelą usterek i dokumentacją 

zdjęciową  wynika  do  kogo  zamawiający  skierował  zapytania  oraz  to,  że  załącznik  nr  1 

odpowiadał opisowi przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  poza  ceną  i  okresem  gwarancji  jako  jedno  z  kryteriów  oceny  ofert  ustanowił 

termin  wykonania  zamówienia  o  wadze  30.  Wskazał,  że  najwyższą  liczbę  punktów  w  tym 

kryterium przyzna za wykonanie zamówienia w terminie 45 dni od daty podpisania protokołu 

wprowadzenia  na  obiekt,  20  pkt.  za  wykonanie  w  terminie  50  dni,  10  pkt.  za  wykonanie  w 

terminie 55 dni, 0 pkt. za wykonanie w terminie 60 dni. Wskazanie terminów wykraczających 

poza termin najkrótszy i najdłuższy miało skutkować odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 

ust. 1 pkt 2 ustawy. Zamawiający w załączniku nr 2 do siwz opisał przedmiot zamówienia w 

następujący sposób: 

W celu właściwego wykonania usługi Wykonawca zobowiązany jest do:  

1. Opróżnienia 24 układów instalacji klimatyzacji VRF z czynnika R410A wraz z utylizacją – 

ok. 1300 kg.  

2. Płukania 25 układów instalacji klimatyzacji VRF metodą zalewową czynnikiem chłodniczym 

– odpowiednim, do przeprowadzenia takiej czynności, urządzeniem.  

3. Usunięcia usterek wskazanych w tabeli poniżej.  

4. Montażu zaworów odcinających na linii cieczowej wraz z wkładem filtra o charakterystyce 

osuszająco-odkwaszającej:  

a. zawór cieczowy – 48 szt.;  

b. filtr wymienny skręcany – 48 szt.;  

c. króćce pomiarowe przed i za filtrem.  

5. Wymiany 8 szt. sprężarek w jednostkach zewnętrznych w układach:  

a. PK7A (adres chłodniczy 8):  

- AJY126UBTF/T000007 

– sprężarka nr 1;  

- AJY126LBTF/T000640 

– sprężarka nr 1 (inwerter) oraz 2 i 3.  

b. PK9A (adres chłodniczy 11):  

- AJY126LBTF/T000660 

– sprężarka nr 1 (inwerter) oraz 2 i 3.  

c. PK20 (adres chłodniczy 23): 

- AJY90UATF/T000467 

– sprężarka nr 1.     

6. Wykonania prób  szczelności  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  –  suchym  azotem  – 

zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz potwierdzenia tej czynności Protokołem z próby 

szczelności dla każdego układu.  

7.  Osuszenia  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  pompą  próżniową  posiadającą 

następujące minimalne parametry:   

a. ciśnienie końcowe: 0,05 - 20 hPa (mbar);  

b. nominalna prędkość pompowania 50 Hz: 3 – 1600 m³/h;  

c. nominalna prędkość pompowania 60 Hz: 4,8 – 1800 m³/h.  

8.  Napełnienia  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  nowym  olejem  chłodniczym  (48 

jednostek zewnętrznych) – zgodnie z wytycznymi producenta. Przed napełnieniem instalacji 

nowym olejem chłodniczym, Wykonawca przekaże Zamawiającemu protokół z badania próbki 

dostarczonego oleju.   

9. Wyk

onawca zobowiązany jest do utylizacji zużytego oleju chłodniczego.  

10. Wykonania procesu próżni 25 układów instalacji klimatyzacji VRF oraz potwierdzenia tej 

czynności protokołem.  

11. Napełnienia 25 układów instalacji klimatyzacji VRF nowym czynnikiem R410A – łącznie 

1450  kg.  Przed  napełnieniem  instalacji  nowym  czynnikiem,  Wykonawca  przekaże 

Zamawiającemu protokół z badania próbki dostarczonego czynnika.  

12. Uruchomienia 25 układów klimatyzacji VRF oraz potwierdzenia tej czynności Protokołem 

z uruchomienia dla każdego układu.  

13. Montaż 48 szt. tabliczek/naklejek na każdej jednostce zewnętrznej z informacją o ilości i 

rodzaju czynnika.  

Zamawiający  zamieścił  tabelę  znanych  zamawiającemu  usterek  dotyczącą  28 

pomieszczeń, w których stwierdzono usterki tj. nieprawidłowy odpływ skroplin, wyciek oleju, 

nieszczelność  rur,  nieprawidłowe  nakręcenie  nakrętek,  zbyt  krótkie  filtry,  nieprawidłowo 

wy

konany syfon, zły spadek, urwany lub uszkodzony króciec, nieprawidłowe podłączenia.  

Jako załącznik nr 3 do siwz przedstawiono ekspertyzę z dnia 9 marca 2020r. wykonana przez 

firmę COOLNEXT – wykonawcę obecnie wybranego, który po przeprowadzeniu prób i analiz 

przedstawił następujące wnioski:  

Niew

łaściwy  skład  chemiczny  powstał  w  wyniku  wystąpienia  nieszczelności  instalacji. 

Następnie  była  napełniana  odciągniętym,  nieprzebadanym  czynnikiem,  a  brakującą  ilość 

uzupełniano nowym czynnikiem.  

Przekroczona dopuszczalna ilość gazów nieskraplających jest efektem pozostałości  azotu i 

powietrza w skutek nieprawidłowo przeprowadzonego procesu próżni.   

Zawilgocenie  czynnika  to  następstwo  nieprawidłowego  zabezpieczenia  zdemontowanych 

urządzeń i instalacji, a także z długo trwającej naprawy nieszczelności oraz z źle wykonanego 

procesu próżni.  

Przekroczenie  wartości  wysokowrzących  czyli  zaolejenie  czynnika  przekraczające 

dopuszczalną wartość w skutek złej gospodarki olejowej instalacji.  

Pozostałości  stałe  w  postaci  opiłków  Cu  to  rezultat  niepoprawnego  demontażu  instalacji 

freonowej (miedzianej).  

Obecność  wilgoci  w  oleju,  w  ilościach  większych  niż  dopuszczalna  (olej  do  sprężarek 

chłodniczych 0,01% = 100 ppm) dla danego rodzaju oleju, może świadczyć o przedostawaniu 

się wilgoci do instalacji chłodniczej co być spowodowane przez:  

nieszczelny układ instalacji freonowej (długi czas naprawy z atmosfery),  

źle  zabezpieczone  urządzenia  i  instalacje  freonowa  przy  demontażu,  (skutkuje  to 

zawilgoceniem  urządzeń  i  instalacji,  prace  remontowe  które  trwały  podczas  demontażu 

dodatkowo negatywnie wpływały na warunki otoczenia wytwarzając kolejne rożnego rodzaju 

zanieczyszczenia),  

źle przeprowadzanego procesu próżni, którego głównym zadaniem jest osuszenie układu,  

użycie  zawilgoconego  czynnika  chłodniczego  w  momencie  napełniania  (uzupełniania) 

podczas napraw.  

Uszkodzenia  elektryczne  silnika  elektrycznego  oraz  uszkodzenia  mechaniczne  elementów 

sprężarki    to  dwie  zasadnicze  przyczyny  awarii  sprężarek.  W  każdej  z  wykazujących 

uszkodzenie sprężarek stwierdzono problemy związane ze smarowaniem. Zanieczyszczenia 

instalacyjne w postaci pozostałości opiłków miedzianych oraz nalotu powstałego w procesie 

lutowania  wpływają  na  nieefektywny  proces  smarowania  elementów  ruchomych  sprężarki. 

Niski poziom oleju i jego brak w korpusie 

sprężarki powoduje zatarcie się i zablokowanie wału 

napędowego  sprężarki.  Problemy  z  nieefektywnym  smarowaniem  mogą  wynikać  z 

nieprawidłowej gospodarki olejowej w systemie.  

Porównanie  średnic  rur  instalacji  freonowej  porównując  wymiary  między  projektem 

b

udowlanym, projektem powykonawczym a własnymi pomiarami,  znaleziono  13 odstępstw. 

Na  projekcie  budowlanym  podane  niektóre  średnice  są  większe  niż  na  projekcie 

powykonawczym.  Natomiast  rzeczywiste  pomiary  w  kilku  przypadkach  przedstawiają 

mniejsze/większe średnice niż zakładali to projektanci, a to z kolei zostało porównane z DTR 

urządzeń  (gdzie  stwierdzono  osiem  różnych  pomiarów).  Zmniejszenia  średnic  rur  instalacji 

freonowej  negatywnie  wpływają  na  pracę  systemu.  Powoduje  to  zmniejszenie  ilości 

przepływającego  czynnika  i  oleju  chłodniczego,  co  może  przyśpieszać  proces  eksploatacji 

urządzeń  a  nawet  powodować  ich  awarie.  Konieczne  jest  przeprowadzenie  prac 

naprawczo/modernizacyjnych  niezbędnych  do  prawidłowego  działania  systemów 

klimatyzacyjnych. W celu prze

wrócenia 100% składu czynnika, tj. pozbycie się wilgoci, gazów 

nieskraplających się oraz zaolejenia należy zregenerować czynnik chłodniczy. By pozbyć się 

oleju, ciał stałych (opiłki Cu), które zostały wprowadzone do układu wskutek nieprawidłowego 

demontażu  i  montażu  instalacji  freonowej  bądź  powstałe  w  wyniku  mechanicznego 

uszkodzenia  sprężarki  oraz  odkwaszenie  po  spaleniu  sprężarek,  oczyszczenie  z  nagaru 

powstałego  w  wyniku  lutowania  bez  osłony  azotowej.  Nie  można  w  100%  stwierdzić  kiedy 

doszło  do  zanieczyszczenia,  czy  w  trakcie  budowy  budynku,  czy  przy  wykonywaniu 

przebudowy.  W  celu  zabezpieczenia  instalacji,  jednostek  wew.,  zew.  oraz  sprężarek  od 

zanieczyszczeń jest montaż zaworów wraz z filtrami w każdym z systemów. Wykonanie prób 

szczelności  każdego  z  układów.  Następnym  a  zarazem  podstawowym  procesem  jest 

wykonanie odpowiedniej próżni. Osuszanie układu ma na celu usunięcie wilgoci zalegającej 

w układzie przez co mamy pewność, że układ po napełnieniu czynnikiem chłodniczym będzie 

sprawnie  chodził,  co  gwarantuje    zmniejszenie  występowania  awarii.  Poprzez  osuszanie 

układu  usuwamy  wilgoć  z  instalacji,  poprzez  napełnienie  instalacji  suchym  azotem,  który 

absorbuje wilgoć z instalacji, następnie zostaje podłączona próżnia, która również ma na celu 

usunięcie  resztek  zalegającej  wilgoci.    Stwierdzono  również  różnice  między  projektem 

budowlanym a projektem powykonawczym odnośnie różnych średnic rur miedzianych, błędne 

oznaczenie  tras  rurociągów  na  poszczególnych  piętrach  oraz    w  kilku  przypadkach  źle 

zaznaczone  miej

sca  pionów  i  przejść  przez  dach.    W  celu  spełnienia  obowiązujących 

przepisów  odnośnie  instalacji  i  urządzeń  pracujących  z  czynnikami  chłodniczymi  (f-

gazy).należy  uzupełnić    dokumentację  i  przestrzegać  iż  po  pewnych  pracach  muszą  być 

zakończone  odpowiednimi  protokołami  (dokumentami)  tj.:  Uzupełnienie  dokumentacji  w 

postaci protokołów :  

z prób szczelności poszczególnych układów klimatyzacyjnych,   

z pomiarów elektrycznych,   

- z uruchomienia ,   

z kontroli szczelności.    

Rejestracja  urządzeń  w  systemie  CRO  wraz  z  założeniem  karty  urządzenia.    Ekspertyzę 

przeprowadzono  w  miejscach  dostępnych,  jak  również  należy  pamiętać,  że  urządzenia  są 

kilkunastoletnie.  W  znaczącym  stopniu  wyeksploatowane.  Dostęp  do  części,  które  mają 

zagwarantować producenci jest na poziomie 10-15 lat, później może być utrudniony dostęp a 

w efekcie końcowym niemożliwy. 

Izba  ponadto  ustaliła,  że  Coolnext  w  ekspertyzie  zawarł  kosztorys  prac  koniecznych  do 

wykonania.  

W postępowaniu wpłynęły 3 oferty odwołującego z ceną 410 000zł. Coolnext z ceną 658 050zł. 

i  trzeciego  wykonawcy  z  ceną  362 991,61zł.  Wszyscy  wykonawcy  zaoferowali  45  dniowy 

termin wykonania zamówienia. Z informacji o wyniku postępowania wynika, że zamawiający 

wybrał Coolnext i tylko ta oferta podlegała ocenie ofert, co oznacza, że trzecia oferta tak jak 

oferta  odwołującego  została  odrzucona.  Zamawiający  wyszacował  wartość  zamówienia  na 

kwotę 724 375,66zł. brutto.  

Z  pisma  zamawiającego  z  9  kwietnia  2020  r.  (omyłkowa  data  24  marca  2020r.)  wraz  z 

potwierdzeniem przesłania pisma z dnia 9 kwietnia 2020 r. wynika, że wezwał odwołującego 

do złożenia wyjaśnień ceny rażąco niskiej, w tym złożenia dowodów dotyczących wyliczenia 

ceny  w  szczególności  w  zakresie  oszczędności  metody  wykonania,  wybranych  rozwiązań 

technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonania  zamówienia,  kosztów  pracy, 

których  przyjęta  wartość  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  lub  minimalnej  stawki  godzinowej.  Zamawiający  wskazał,  ze  na 

wykonawcy  ciąży  obowiązek  udowodnienia,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej  i  że 

zaoferowana cena jest realna i gwarantuje należyte wykonanie zamówienia i nie stanowi czynu 

nieuczciwej konkurencji 

Z pisma Odwołującego z 9 kwietnia 2020 r.; wynika, że złożył wyjaśnienia wskazujące to, że 

w postępowaniu została złożona oferta jeszcze o około 10% tańsza od oferty odwołującego, 

na  22 

letnie  doświadczenie  i  systematyczny  wzrost  zysków  i  obrotów,  posiadany 

wykwalifikowany 

potencjał  kadrowy  zatrudniony  na  umowy  o  pracę,  możliwość  dużej 

n

egocjacji  cen  na  materiały  czy  to  urządzenia  tj.  czynnik,  zawory,  filtry,  części  zamienne. 

Dodatkowo odwołujący wskazał, że otrzymał ofertę od firmy Prozon, z której wynika odkupi 

ona 

czynnik przeznaczony do utylizacji za cenę 26 000zł. Odwołujący jest w stanie zrealizować 

zamówienie własnym potencjałem instalatorów, serwisantów, a nadzór nad robotami będzie 

wykonywany przez właściciela firmy. Odwołujący wskazał, ze w razie wątpliwości jest w stanie 

przygotować kosztorys.  

Trzeci wykonawca był wzywany do wyjaśnień ceny rażąco niskiej, ale nie złożył wyjaśnień i 

dlatego jego oferta została odrzucona.  

Z kosztorysu odwołującego załączonego do odwołania wynika, że zaoferował : 

1. Opróżnienia 24 układów instalacji klimatyzacji VRF z czynnika R410A wraz z utylizacją – 

ok. 1300 kg.  

– za 0zł. – wykazując zysk firmy +26 000zł. 

2. Płukania 25 układów instalacji klimatyzacji VRF metodą zalewową czynnikiem chłodniczym 

– odpowiednim, do przeprowadzenia takiej czynności, urządzeniem – za 4000zł.  

3. Usunięcia usterek wskazanych w tabeli poniżej – 2 8000zł. 

4. Montażu zaworów odcinających na linii cieczowej wraz z wkładem filtra o charakterystyce 

osuszająco-odkwaszającej:  

a. zawór cieczowy – 48 szt. – za 7 200zł. 

b. filtr wymienny skręcany – 48 szt.; za 12 000zł. 

c. króćce pomiarowe przed i za filtrem – 960 zł… 

5. Wymiany 8 szt. sprężarek w jednostkach zewnętrznych w układach:  

a. PK7A (adres chłodniczy 8):  

- AJY126UBTF/T000007 

– sprężarka nr 1 za 7 935zł. 

- AJY126LBTF/T000640 

– sprężarka nr 1 (inwerter) oraz 2 i 3 – za 23 805zł. 

b. PK9A (adres chłodniczy 11):  

- AJY126LBTF/T000660 

– sprężarka nr 1 (inwerter) oraz 2 i 3 – za 23 805zł. 

c. PK20 (adres 

chłodniczy 23) : 

- AJY90UATF/T000467 

– sprężarka nr 1.  – za 7 935zł., 

6. Wykonania prób  szczelności  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  –  suchym  azotem  – 

zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz potwierdzenia tej czynności Protokołem z próby 

szczelności dla każdego układu – wliczone w robociznę 

7.  Osuszenia  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  pompą  próżniową  posiadającą 

na

stępujące minimalne parametry – wliczone w robociznę 

a. ciśnienie końcowe: 0,05 - 20 hPa (mbar);  

b. nominalna prędkość pompowania 50 Hz: 3 – 1600 m³/h;  

c. nominalna prędkość pompowania 60 Hz: 4,8 – 1800 m³/h.  

8.  Napełnienia  25  układów  instalacji  klimatyzacji  VRF  nowym  olejem  chłodniczym  (48 

jednostek zewnętrznych) – zgodnie z wytycznymi producenta. Przed napełnieniem instalacji 

nowym olejem chłodniczym, Wykonawca przekaże Zamawiającemu protokół z badania próbki 

dostarczonego oleju 34 

800zł. 

9. Wykonaw

ca zobowiązany jest do utylizacji zużytego oleju chłodniczego – za 1 500zł. 

10. Wykonania procesu próżni 25 układów instalacji klimatyzacji VRF oraz potwierdzenia tej 

czynności protokołem – wliczone w robociznę, 

11. Napełnienia 25 układów instalacji klimatyzacji VRF nowym czynnikiem R410A – łącznie 

1450  kg.  Przed  napełnieniem  instalacji  nowym  czynnikiem,  Wykonawca  przekaże 

Zamawiającemu protokół z badania próbki dostarczonego czynnika – za 123 250zł 

12. Uruchomienia 25 układów klimatyzacji VRF oraz potwierdzenia tej czynności Protokołem 

z u

ruchomienia dla każdego układu – wliczone w robociznę 

13. Montaż 48 szt. tabliczek/naklejek na każdej jednostce zewnętrznej z informacją o ilości i 

rodzaju czynnika 

– 480zł. 

Razem Materiały : 250 470zł., Razem koszt wykonania prac – 82 863zł. Razem 333 333zł. z 

VAT 410 

000zł. 

Z korespondencji mailowej pomiędzy odwołującym a PROZON wynika, że odwołujący ma do 

zaoferowania 1300kg czynnika, a PROZON może go odkupić za 20zł/kg.  

Z  pisma  zamawia

jącego  z  18  października  2017r.  r.  wynika,  że  wezwał  odwołującego  do 

złożenia wyjaśnień ceny rażąco niskiej przytaczając treść art. 90 ust. pkt 1-4 ustawy. 

Z pisma Odwołującego z 20 października 2017r. r.; wynika, że złożył wyjaśnienia wskazujące 

na 19 letnie doświadczenie, stałą współpracę z producentami urządzeń, nabywanie dużych 

ilości  urządzeń  klimatyzacyjnych,  wykonywanie  wielu  umów  o  tożsamym  z  zamówieniem 

zakresie, posiadania wysokich rabatów w marży, dokonywaniu dalszej odsprzedaży urządzeń, 

wypracowany potencjał techniczny oraz posiadany wykwalifikowany potencjał kadrowy, fakt, 

że zamówienie należy do zamówień lokalnych – 25 km od siedziby odwołującego, stosowanie 

stawek  wynagradzania  wyższych  niż  minimalne,  należyte  wykonanie  wcześniejszych 

zamówień, nieposiadanie zaległości płatniczych, w tym z tytułu ZUS, podatków oraz fakt, że 

firma Prozon odkupi czynnik przeznaczony do utylizacji za cenę 26 000zł. 

Izba zważyła, co następuje: 

Izba  nie  dopatrzyła  się  okoliczności,  które  mogłyby  skutkować  odrzuceniem  odwołania  na 

podstawie art. 189 ust. 2 ustawy.  

Izba oceniła, że odwołujący wykazał przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwołania 

z art. 179 ust. 1 ustawy.  

Zarzut  naruszeni

a  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  4)  i  art.  90  ust.  3  ustawy  przez 

dokonanie czynności odrzucenia oferty odwołującego z uwagi na złożenie oferty zawierającej 

rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  w  sytuacji  kiedy  wykonawca 

precyzyjn

ie wyjaśnił zamawiającemu w piśmie z dnia 09 kwietnia 2020 r. istotę oszacowania 

przez siebie ceny w ofercie, która jest ceną adekwatną w odniesieniu do realiów rynkowych, a 

nie ceną rażąco niską 

Zarzut nie potwierdził się. Izba wzięła pod uwagę, że odwołujący nie kwestionował zasadności 

wezwania przez zamawiającego do złożenia wyjaśnień w zakresie elementów oferty mających 

wpływ  na  cenę.  Niewątpliwie  odwołujący  złożył  te  wyjaśnienia.  Sporna  natomiast  stała  się 

pomiędzy  stronami  ocena  tych  wyjaśnień  przeprowadzona  przez  zamawiającego.  Izba 

wskazuje, że niezamknięty katalog okoliczności, na które może się w wyjaśnieniach powołać 

wykonawca zawiera art. 90 ust. 1 ustawy, który wskazuje takie czynniki mające wpływ na cenę 

przykładowo  jak  oszczędności  metody  wykonania  czy  wyjątkowo  sprzyjające  warunki 

wykonania zamówienia i w tym zakresie odwołujący wskazał, że posiada stałą współpracę z 

producentami urządzeń, nabywa duże ilości urządzeń klimatyzacyjnych, wykonuje wielu umów 

o tożsamym z zamówieniem zakresie, posiada wysokich rabatów w marży, dokonuje dalszej 

odsprzedaży  urządzeń,  posiada  wypracowany  potencjał  techniczny  oraz  wykwalifikowany 

potencjał  kadrowy,  zamówienie  należy  do  zamówień  lokalnych  –  25  km  od  siedziby 

odwołującego  i  firma  Prozon  odkupi  od  niego  czynnik  przeznaczony  do  utylizacji  za  cenę 

000zł. Izba stwierdza, że wszystkie te okoliczności mogą przekładać się na obniżenie ceny 

ofertowej,  jednakże  poza  odkupem  czynnika  do  utylizacji  w  wyjaśnieniach  odwołujący  nie 

wskazał  żadnych  wartości  oszczędności,  jakie  osiągnął  ze  wskazanych  okoliczności  przy 

kalkulacji 

ceny ofertowej. Izba zwraca także uwagę na to, że ustawodawca przy wyjaśnieniach 

ceny rażąco niskiej nie zezwolił wykonawcom jedynie na przedstawienie wyjaśnień, ale także 

zobowiązał wykonawców do udowodnienia twierdzeń zawartych w wyjaśnieniach – vide art. 

90  ust.  2 

–  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej  lub  kosztu 

spoczywa  na  wykonawcy.  Ten  ciężar  dowodowy  potwierdza  także  art.  190  ust.  1a,  który 

wprowadza  odwrócony  ciężar  dowodu  przy  zarzutach  zaniechania  odrzucenia  oferty 

zawi

erającej rażąco niską cenę. Tym samym w obecnym stanie prawnym wykonawca chcąc, 

aby  jego  wyjaśnienia  zostały  przez  zamawiającego  uznane  za  wystarczające  nie  może  już 

poprzestać  jedynie  na  swoich  twierdzenia,  ale  powinien  twierdzenia  te  udowodnić 

przedstawi

ając  dowody  na  współpracę  z  producentami,  nabywanie  dużej  ilości  urządzeń, 

posiadane  rabaty,  wykonywanie  wielu  umów,  czy  posiadanie  potencjału  technicznego  czy 

kadrowego. Odwołujący jednak w tym zakresie poprzestał jedynie na własnych twierdzeniach. 

Odwołujący  również  w  wyjaśnieniach  powołał  się  na  stosowanie  stawek  wynagradzania 

wyższych  niż  minimalne,  należyte  wykonanie  wcześniejszych  zamówień,  nieposiadanie 

zaległości  płatniczych,  w  tym  z  tytułu  ZUS,  podatków,  jednak  nie  wykazał  jakie  stawki 

wynagrodzeni

a stosuje, ani ile osób przewidział  do realizacji przedmiotowego zamówienia i 

jakie stawki wynagrodzenia w ramach poszczególnych stanowisk przewidział. Tym samym w 

ocenie Izby nie można uznać, że twierdzenie odwołującego zostało w tym zakresie wykazane. 

Co 

do braku zaległości podatkowych i w innych opłatach publicznoprawnych, to niewątpliwie 

dobrze świadczy o wykonawcy, że takich zaległości nie posiada, jednak taki fakt powinien być 

normą, a istnienie zaległości, czy odroczenia płatności świadczeń wyjątkiem, więc taka teza 

odwołującego w ocenie Izby nie pozwala na uznanie, że jest to znaczący czynnik wpływający 

na obniżenie ceny. Odwołujący dopiero na etapie odwołania przedstawił kalkulację cenową, 

która  pozwoliła  na  ocenę  sposobu  obliczenia  ceny,  jednakże  złożenie  tej  kalkulacji  na 

obecnym 

etapie  nie  może  wpłynąć  na  ocenę  czynności  zamawiającego  podjętą  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia. W dacie odrzucania oferty odwołującego zamawiający 

bowie

m tą kalkulacją nie dysponował, tym samym nie miał możliwości ustalenia, czy kalkulacja 

zawiera wszystkie niezbędne koszty do realizacji zamówienia i czy koszty te są realne. Jak 

wynika  z  wniesionej  odpowiedzi  na  odwołanie,  również  przedstawiona  przez  odwołującego 

kalkulacja  nadal  budzi  wątpliwości  zamawiającego,  tym  samym  nie byłaby  rozstrzygającym 

dowodem  w  postępowaniu  wyjaśniającym  cenę  oferty  odwołującego.  Co  najwyżej,  gdyby 

odwołujący zdecydował się przedstawić tę kalkulację wraz z wyjaśnieniami stworzyłby szansę 

na  ewentualne  uszczegółowienie  wyjaśnień,  w  drodze  dalszego  dopytania  przez 

zamawiającego. Taka sytuacja jednak nie miała miejsca w postępowaniu i Izba na podstawie 

ustaleń  stanu  faktycznego  doszła  do  przekonania,  że  prawidłowa  była  ocena  wyjaśnień 

odwołującego dokonana przez zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu. Izba bowiem 

podziela stanowisko zamawiającego, że odwołujący nie wykazał, że jego oferta nie zawiera 

rażąco  niskiej ceny  lub kosztu,  do  czego  był  zobowiązany  w  myśl  art. 90 ust.  2 ustawy. W 

konsekwencji  Izba  nie  dopatrzyła  się  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  4 

ustawy w związku z art. 90 ust. 3 ustawy i postanowiła zarzut oddalić.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  7  ust.  1  ustawy,  przez  nie  zapewnienie 

zachowania zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, w związku z 

niewłaściwym zastosowaniem przepisu art. 89 ust. 1 pkt) 4 i art. 90 ust. 3 ustawy 

Zarzut  nie  potwierdził  się.  Zarzut  ten  opierał  się  na  tezie,  że  oferta  odwołującego  została 

nieprawidłowo  odrzucona  z  postępowania.  Izba,  jak  wynika  z  uzasadnienia  rozstrzygnięcia 

zarzutu  poprzedzającego,  nie  dopatrzyła  się  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów 

ustawy  w  związku  z  czynnością  odrzucenia  oferty  odwołującego.  Skoro  zatem  podstawa 

faktyczna  zarzutu  nie  potwierdziła  się,  zarzut  należało  oddalić.  W  konsekwencji  Izba  nie 

dopatrzyła  się  w  działaniu  zamawiającego  naruszenia  zasady  równego  traktowania  lub 

uczciwej konkurencji, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.  

Mając na uwadze powyższe Izba orzekła o oddaleniu odwołania na podstawie art. 192 ust. 1 

i 2 ustawy.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy  Pzp,  tj.  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem  postanowień 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2972) zmienionego 

rozporządzeniem  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  9  stycznia  2017  r.  zmieniającego 

rozporządzenie w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów 

kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2017 r., poz. 47),  

o

bciążając odwołującego kosztami uiszczonego  wpisu oraz  nakazując odwołującemu zwrot 

zamawiającemu kwoty 3 600zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego na podstawie 

złożonego rachunku z ograniczeniem do kwoty dopuszczonej przez rozporządzenie.  

Przewodniczący: 

…………………………..