KIO 839/20 Sygn. akt: KIO 839/20 WYROK dnia 7 lipca 2020 r.

Sygn. akt: KIO 839/20 

WYROK 

z dnia 7 lipca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodnicząca:      Renata Tubisz 

Protokolant:             Konrad Wyrzykowski 

p

o rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 3 lipca 2020r. odwołania wniesionego do 

Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  20  kwietnia  2020r.  przez  odwołującego: 

Konsorcjum 

wykonawców:  N  CONSTRUCTION Sp.  z  o.  o.  Sp. k.  Pierwoszewo 10,  64-510 

Wronki 

–  lider  Konsorcjum,  BETONIARNIA  N.  Sp.  z  o.  o.  Sp.  k.  Pierwoszewo  10,  64-510 

Wronki, 

Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego ELBLĄG Sp. z o.o. ul. Grażyny 2, 82-300 

Elbląg  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Wielkopolski  Zarząd  Dróg 

Wojewódzkich w Poznaniu ul. Wilczak 51, 61-623 Poznań 

przy udziale 

przystępującego: Konsorcjum wykonawców: J. G. p.dz.g.pn. PBW INŻYNIERIA 

J. G. 

ul. Pochyła 23/4D, 53-512 Wrocław- lider Konsorcjum, Probudowa.com Sp. z o. o  ul. 

Sokolnicza 5/79, 53-

676 Wrocław po stronie zamawiającego 

orzeka 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  wyboru  oferty  

najkorzystniejszej 

oraz  nakazuje  powtórzenie  badania  i  oceny  ofert  celem  wyboru 

oferty najkorzystniejszej, po uprzednim odrzuceniu oferty przystępującego po stronie 

zamawiającego  

Kosztami  pos

tępowania  obciąża  Wielkopolski  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  w 

Poznaniu  ul. Wilczak 51, 61-

623 Poznań i zalicza w poczet kosztów postepowania 

odwoławczego  kwotę  10.000  zł  00  gr.  (słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero 

groszy) uiszczoną przez Konsorcjum wykonawców: N CONSTRUCTION Sp. z o. 

o. Sp. k. Pierwoszewo 10, 64-510 Wronki 

– lider Konsorcjum, BETONIARNIA N. 

Sp. z o. o. Sp. k. Pierwoszewo 10, 64-

510 Wronki, Przedsiębiorstwo Budownictwa 

Wodnego  ELBLĄG  Sp.  z  o.o.  ul.  Grażyny  2,  82-300  Elbląg  tytułem  wpisu  od 

odwołania 

zasądza od Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Poznaniu  ul. Wilczak 

623 Poznań kwotę 10.000 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero 

groszy) na rzecz 

Konsorcjum wykonawców: N CONSTRUCTION Sp. z o. o. Sp. k. 

Pierwoszewo 10, 64-510 Wronki 

– lider Konsorcjum, BETONIARNIA N. Sp. z o. o. 

Sp. k. Pierwoszewo 10, 64-

510 Wronki, Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego 

ELBLĄG Sp. z o.o. ul. Grażyny 2, 82-300 Elbląg stanowiącą koszty postępowania 

odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych 

(j.t.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Poznaniu 

Przewodniczący:      …………..………………………… 

Uzasadnienie 

Odwołujący na podstawie art. 180 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień 

publicznych  (t.  j.  Dz.U.  z  2019  r.  poz.  1843  - 

„ustawa  Pzp”)  odwołał  się  od  czynności  oraz 

zaniechań zamawiającego. 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  rozbudowę 

drogi wojewódzkiej nr 160 odc. Sowia Góra-Międzychód-budowa mostu w m. Międzychód rz. 

Warta - 

dokończenie zadania (rozbiórka mostu). Numer postępowania WZP.271-13/20. 

W dniu 18 lutego 2020 roku zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod 

numerem  513754-N-

2020  ogłoszenie  Zamawiającego  o  wszczęciu  postępowania  w  trybie 

przetargu nieograniczonego. 

Wartość udzielanego zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych 

na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.  

Odwo

łanie  

Odwołujący  działając  na  podstawie  art.  180  ust.  2  pkt  6  ustawy  Pzp  wniósł  odwołanie  od 

czynności wyboru oferty najkorzystniejszej przystępującego po stronie zamawiającego.  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wybranej  jako 

najkorzystniejsza,  która  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia; 

2.  art  90  ust  3  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wybranej  jako 

najkorzystniejsza,  pomimo  iż  ocena  przedłożonych  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp 

wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami potwierdza,  że oferta zawiera  rażąco  niską 

cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 91 ust. 1 Pzp przez bezzasadny wybór oferty najkorzystniejszej  

Odwołujący  wnosi  o  nakazanie  przez  Izbę  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej,  nakazanie powtórzenia badania i  oceny  ofert  wraz  z  odrzuceniem  oferty 

wybranej jako najkorzystniejsza oraz ponowieniem wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący  wnosi  o  przeprowadzenie  w  toku  postępowania  odwoławczego  dowodów  z 

dokumentacji  postępowania  przetargowego  w  zakresie  dokumentów  wskazanych  w  treści 

niniejszego odwołania. Ponadto Odwołujący wnosi o zasądzenie od Zamawiającego kosztów 

postępowania  odwoławczego  zgodnie  z  treścią  art.  186  ust.  6  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych. 

Kopia  odwołania  została  zgodnie  z  dyspozycją  art.  180  ust.  5  ustawy  Pzp  przesłana 

Zamawiającemu, na dowód czego złożono potwierdzenie jej przesłania. 

Legitymacja do wniesienia odwołania. 

Odwołującemu  przysługuje  legitymacja  do  wniesienia  odwołania  do  Krajowej  Izby 

Odwoławczej, gdyż  zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy Pzp ma zarówno  interes w 

uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego 

przepisów  ustawy.  Odwołujący  jest  przedsiębiorcą,  który  złożył  ofertę  w  niniejszym 

postępowaniu.  Wskutek  wadliwie  przeprowadzonej  procedury  badania  i  oceny  ofert 

Zamawiający  zaniechał  odrzucenia  oferty  wykonawcy  przystępującego  po  stronie 

zamawiającego.  Oferta  złożona  przez  Odwołującego  została  sklasyfikowana  jako  druga 

spośród ofert nieodrzuconych. Podkreślenia wymaga także, iż zarzut zaniechania odrzucenia 

oferty konkurencyjnego wykonawcy mieści się w zakresie zastosowania art. 180 ust. 2 pkt 6 

ustawy Pzp. Tym samym Odwołujący posiada legitymację do wniesienia odwołania. 

Termin na wniesienie odwołania. 

W  dniu  14  kwietnia  br.  drogą  elektroniczną  Zamawiający  poinformował  Odwołującego  o 

wyborze  oferty  najkorzystniejszej.  Tym  samym  Odwołujący  wniósł  niniejsze  odwołanie  z 

zachowaniem 5- 

dniowego terminu określonego w art. 182 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp. 

Zarzut dotyczący zaniechania odrzucenia oferty z rażąco niską ceną. 

Przedmiotem  udzielanego  zamówienia  są  specjalistyczne  roboty  budowlane 

polegające na rozbiórce mostu w miejscowości Międzychód na rzece Warta. Ze względu na 

miejsce  prowadzenia  prac  oraz  związane  z  tym  ryzyka  dla  środowiska  Zamawiający  w 

dokumentacji  postępowania  zamieścił  szczególnie  restrykcyjne  wymagania  wpływające 

istotnie na koszt prowadzonych prac. 

Niniejsz

e postępowanie jest drugim w tym roku prowadzonym postępowaniem na ten 

sam przedmiot zamówienia. Poprzednie zostało unieważnione z powodu nieusuwanej wady. 

W obu postępowaniach Zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia kwotę brutto 

4.747.235,69 z

ł. W pierwszym przetargu wpłynęły trzy oferty na następujące kwoty brutto:   

• 

4.233.774,21 zł 

• 

zł 

• 

zł 

W drugim postępowaniu złożono oferty z następującymi cenami: 

  Want Sp. z o.o.                  4.494.001,22 zł. 
  PPUH L. T.          3.690.453,80zł. 
  Odwołujący                        4.233.774,21zł. 
  Wykonawca wybrany         2.289.595,10zł.   

Cena oferty Wykonawcy wybranego 

stanowi około 48% wartości przedmiotu zamówienia oraz 

około  55%  wartości  średniej  pozostałych  trzech  ofert.  W  ocenie  Odwołującego 

zaproponowana  cena  nie  pokrywa  wszystkich  kosztów  realizacji  zamówienia  opisanych  w 

dokumentacji  przetargowej.  Duża  część  pozycji  kosztorysowych  znacząco  odbiega  od  cen 

rynkowych.  W  ocenie  Odwołującego  Konsorcjum  alternatywnie  albo  dokonało  wadliwego 

oszacowania kosztów wykonania świadczenia albo zamierza wykonać zamówienie niezgodnie 

z dokumentacją przetargową. 

Przykładowy koszt rozbiórki ustroju nośnego. 

W pierwszej kolejności Odwołujący odniósł się do jednego z kluczowych kosztów wykonania 

zamówienia,  to  jest  kosztu  rozbiórki  ustroju  nośnego  mostu.  Co  istotne,  w  niniejszym 

zamówieniu Zamawiający ustanowił wynagrodzenie kosztorysowe (§6 ust. 2 wzorca umowy). 

Zatem  nie  tylko  cena  łączna  oferty,  ale  także  ceny  jednostkowe  (poszczególne  pozycje 

kosztorysowe) mogą podlegać badaniu w zakresie ich realności.  

Zamawiający  w  dokumentacji  przetargowej  ustanowił  szczególne  wymagania  w  zakresie 

wykonania rozbiórki ustroju nośnego. Zadanie to obejmuje: 

• 

POZ.  19  wg  TER  (Branża  mostowa)  -  Załadunek  elementów  mostowych  -  belki 

kablobetonowe WBS (1666,01) 

• 

POZ. 20 wg TER (Branża mostowa) - Transport elementów mostowych na składowisko 

Wykonawcy wraz z utylizacją (1666,0 t) 

• 

POZ. 21 wg TER (Branża mostowa) - Wyładunek elementów mostowych - belek 

(1666,0 t) 

Decyzją Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 16 grudnia 

2014 roku (strona 5 Tom Tb dokumentacji) zobowiązano inwestora do prowadzenia prac w 

sposób  niepowodujący  zanieczyszczeń  wód  oraz  terenu.  W  punkcie  5.3.5  Specyfikacji 

technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych wprost stwierdzono, iż: ,Kablobetonowe 

belki WBS należy zdemontować po przecięciu podłużnym płyty pomostu (zamków) i podziale 

przęsła na mniejsze elementy przy pomocy żurawia samochodowego o odpowiednim udźwigu. 

Prefabrykaty po demontażu należy przewieźć na składowisko tzw. dłużycami i ,,rozprężyć”. 

Sposób  rozprężania  belek  winien  opracować  Wykonawca  i  przedstawić  Inżynierowi  do 

zaakceptowania”. W  rysunku  projektowym  (widok  ogólny,  stan  istniejący  i  projekt  rozbiórki) 

projektant wprost zastrzegł, iż elementy betonowe należy transportować za pomocą dźwigu 

poza  teren  doliny  rzecznej.  Dalsze  prace  związane  z  kuciem  i  kruszeniem  na  mniejsze 

elementy  należy  prowadzić  w  specjalnie  wyznaczonym  miejscu.  Nie  dopuszcza  się 

zanieczyszczenia wód rzeki Warty. Tym samym prawidłowo wykonany przedmiot zamówienia 

w tym zakresie powinien obejmować (zgodnie z dokumentacją): 

• 

Demontaż przy pomocy dźwigu w całości belek kablobetonowych WBS w ilości 21 szt. 

(3 przęsła po 7 szt. belek), każda belka długości 37,0 m oraz wadze 80 ton. 

  Wywóz  belek  poza  teren  budowy  na  składowisko  Wykonawcy  zaakceptowane  przez 

Inspektora Nadzoru z ramienia Zamawiającego. 

• 

Rozładunek, rozprężenie i rozkucie belek na składowisku Wykonawcy.  Szczegółowe 

wymagania zostały omówione w załączonej Notatce na temat sposobu opisania przedmiotu 

zamówienia w zakresie wykonania rozbiórki ustroju nośnego. 

Powyżej  przywołana  treść  dokumentacji  projektowej  nakłada  na  wykonawcę  obowiązek 

przeprowadzenia  pra

c  rozbiórkowych  z  zastosowaniem  żurawi  samojezdnych  lub 

gąsienicowych umożliwiających demontaż ustroju nośnego (21 szt. belek WBS). W załączeniu 

przekazano szczegółową Analizę kosztów (rozbiórka ustroju nośnego) wraz z kopiami ofert 

dla dwóch wariantów zgodnych z Opisem przedmiotu zamówienia. Zgodnie z prezentowanymi 

przez nas danymi koszt całkowity demontażu ustroju nośnego według pozycji kosztorysowej 

19, mieści się w przedziale pomiędzy 340.000 złotych, a 580.000 złotych. Wybór droższego 

wariantu I generuje mniejsze ryzyka budowlane prowadzonych prac. Ponadto koniecznym jest 

uwzględnienie  następujących  kosztów  związanych  z  robotami  dodatkowymi  dla  pozycji  19 

oraz realizacji pozycji 20 - 21: 

• 

ryzyka związane z przedłużeniem prac, przykładowo dodatkowy dzień pracy dźwigu to 

ok. 20.000 zł (koszt około 100.000 zł), 

• 

koszt  wykonanie  dróg  dojazdowych  i  platform  roboczych  dla  dźwigu  wraz  z 

niezbędnymi  badaniami  gruntu,  koszt  obsługi  hakowych  na  potrzeby  pracy  z  wynajętym 

dźwigiem,  koszt  rozprężenia  i  rozkucia  belek,  koszt  wywozu  gruzu  i  stali  powstałych  z 

rozkuwania belek (koszt około 100.000 zł wzmiankowany w Analizie), 

• 

koszt  transportu  wielkogabarytowego  belek  WBS  na  składowisko  wykonawcy  oraz 

pracę dodatkowego dźwigu na potrzeby rozładunku belek na składowisku wykonawcy (koszt 

około 50.000 zł wzmiankowany w Analizie), 

• 

koszt pracy i nadzoru wykonawcy wraz z zyskiem (około 30.000 zł). 

Sumarycznie jest to kwota około 620.000 - 860.000 zł. , Są to koszty minimalne, przykładowo 

w ofercie Odwołującego ze względu na założenie większych ryzyk koszt ten został ujęty na 

wyższym poziome. 

W  ofercie  wykonawcy  wybranego  koszt  wykonania  powyżej  opisanego  świadczenia  został 

określony  na  kwotę  319.872  zł.  W  przedłożonej  przez  wykonawcę  wybranego    ofercie 

podwykonawczej 

koszt ten określono na kwotę 244.702,08 zł. 

Reasumując,  mamy  do  czynienia  ze  znaczącym  zaniżeniem  wartości  tego świadczenia. W 

ocenie  Odwołującego  wykonawca  wybrany  alternatywnie  albo  dokonał  wadliwego 

oszacowania  kosztów  wykonania  świadczenia  albo  zamierza  wykonać  zamówienia  nie 

dostosowując  się  do  wymagań  opisanych  w  dokumentacji  przetargowej  (przykładowo 

rozbiórka i kruszenie belek na miejscu bez ich demontowania wraz z wywiezieniem). Należy 

przypomnieć,  iż  wykonawca  nie  może  przewidywać  odmiennego  sposobu  wykonania 

zamówienia  niż  opisany  w  dokumentacji  przetargowej. W  orzecznictwie  podkreśla  się,  iż  z 

jednej strony opis przedmiotu zamówienia umożliwia realizację potrzeb zamawiającego, a z 

drugiej gwarantuje porównywalność ofert złożonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia 

publicznego, co służy wyborowi oferty najkorzystniejszej. Biorąc pod uwagę powyższe mamy 

w ocenie Odwołującego do czynienie z oczywistą rażąco niską ceną za wykonanie rozbiórki i 

utylizacji ustroju nośnego. 

Inne przykłady zaniżonych cen jednostkowych. 

K

osztorysy  zawierają  dane  potwierdzające  brak  możliwości  wykonania  poszczególnych 

pozycji za oferowaną cenę. Jedynie przykładowo: 

• 

W odniesieniu do pozycji 12 w branży drogowej (Wygrodzenie segmentowe U-12 PM 

,2m). Przy założonym koszcie jednej r-g na poziomie 33,61 PLN/r-g, który jest deklarowany 

przez  wykonawcę  (treść  wyjaśnień)  należałoby  przyjąć,  iż  montaż  66  szt.  segmentów 

wygrodzenia U-

12 będzie wykonany w niecałe 7 r-g. Nie jest to możliwe. 

• 

W  odniesieniu  do  pozycji  12  w  branży  drogowej  (Wygrodzenie  segmentowe  U-12 

H=l,2m). Obecnie na rynku 1 segment wygrodzenia U-

12 (dł. 2,Om) kosztuje średnio ok. 230 

PLN  netto.  Wykonawca  przyjął  natomiast  koszt  całkowity  w  wysokości  6.143,15  zł  co  daje 

możliwość zakupu około 20 segmentów. 

• 

W po

zycji 4 branży mostowej (Demontaż znaków sygnałowych żeglugi) przyjęto koszt 

robocizny 12,69 PLN za zdemontowanie 6 szt. znaków sygnałowych żeglugi (przy założeniu 

że koszt 1 r-g wynosi ponad 33,61 PLN/r-g). Nie jest to koszt rynkowy. 

  Pozycja  26  branży  mostowej  (Obrzeża  betonowe  30x8  cm  na  podsypce  cementowo 

pi

askowej z wypełnieniem spoin zaprawą cementową). Przy założonym koszcie jednej r-g 

na  poziomie  33,61  PLN/r-

g,  który  jest  deklarowany  przez  wykonawcę  (treść  wyjaśnień) 

należałoby przyjąć, iż ułożenie obrzeża betonowego o długości 54m nastąpi w około 5 r-g. 

Nie jest to możliwe. 

W naszej ocenie mamy do czynienia z cenami rażąco odbiegającymi do stawek rynkowych. 

Reasumując, oferowana cena jest ceną rażąco niską w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

Zarzu

t wadliwości badania wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum. 

Zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp pismem z dnia 10 marca br. 

wezwał  Konsorcjum  do  udzielenia  wyjaśnień  w  tym  przedłożenia  dowodów  dotyczących 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny.  Warto  tytułem  wstępu 

podkreślić,  iż  jedynie  rzetelne  badanie  wyjaśnień  w  sprawie  zaoferowanej  ceny,  a  nie 

poprzestanie na akceptacji ogólnikowych argumentów jest gwarantem zachowania uczciwej 

konkurencji w postępowaniu przetargowym. Jak podkreśla Prezes UZP w przypadku art. 90 

ust. 3 ustawy Pzp nie chodzi o złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, a tylko takich, które w sposób 

niebudzący  wątpliwości  pozwalają  na  ustalenie,  czy  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub 

koszt. Jak podk

reśla Izba : „Stosowana powszechnie w dokumentach tego typu beletrystyka 

polegająca  na  mnożeniu  ogólników  o  wielkim  doświadczeniu  wykonawcy,  jego  znakomitej 

organizacji  produkcji,  optymalizacji  kosztów,  wdrożeniu  niezwykle  nowoczesnych  i 

energooszczędnych  technologii,  posiadaniu  wykwalifikowanej  acz  taniej  kadry,  korzystnym 

położeniu  jego  bazy  czy  siedziby,  etc...  przeważnie  nic  nie  wnosi  do  sprawy  i  nie  niesie 

informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach ekonomicznych ”. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  wytyczne,  w  naszej  ocenie  Konsorcjum  w  przedłożonych 

wyjaśnieniach  nie  obaliło  domniemania  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  Wyjaśnienia  są 

ogólnikowe,  nic  nie  wnoszą  do  sprawy,  wykonawca  nie  przedłożył  także  wiarygodnych 

dowodów na potwierdzenie argumentów użytych w treści wyjaśnień. Odnosząc się do treści 

pisma Konsorcjum z dnia 18 marca 2020 roku sygn. PI.18.03.20: 

  Konsorcjum powołuje się na swoje wieloletnie doświadczenie, sprawną organizację pracy, 

prowadzoną  politykę  zarządzania  ryzykiem,  wprowadzenie  procesu  doskonalenia 

zarządzania firmą, czy wypracowanie modelu minimalnych kosztów stałych. Brak jednak 

informacji  na  temat  tego,  jak  powyżej  przywołane  ogólne  okoliczności  wpłynęły  na 

możliwość  zaoferowania  ceny  w  tym  konkretnym  postępowaniu.  Jaka  jest  zależność 

pomiędzy  tymi  okolicznościami,  a wysokością zaoferowanej  ceny.  Jak  wskazuje Izba  w 

podobnych  okolicznościach  :  „W  ocenie  Izby,  przystępujący  nie  wykazał,  iż  wskazane 

okoliczności  są  wyjątkowe  i  nie  przysługują  innym  wykonawcom,  biorącym  udział  w 

postępowaniu. Ponadto przystępujący nie wskazał, w jaki sposób wskazane okoliczności 

wpływają na jego cenę, tzn. w szczególności - o ile dana okoliczność jest w stanie obniżyć 

cenę oferty”. 

• 

Wykonawca powołuje się na oszczędność metod wykonania zamówienia jednak bez 

wyjaśnienia,  na  czym  ta  oszczędność  ma  polegać.  Podobnie  nie  jest  wystarczającym 

powołanie się na zastosowanie rozwiązań technicznych / technologicznych bez wyjaśnienia 

jakie to konkretnie rozwiązania i w jakim stopniu wpłynęły na wysokość ceny. 

• 

Wykonawca  wybrany  wskazuje  na  posiadane  doświadczenie,  które  pozwala  mu  na 

zoptymalizowanie  wydajności  pracy  oraz  w  pełni  wykorzystanie  zasobów  ludzkich  i 

sprzętowych  w  sposób  pozwalający  na  wykonanie  robót  ze  znacznym  obniżeniem  ceny. 

Ponownie,  mamy 

do  czynienia  z  ogólnikowymi  zapewnieniami  bez  przedstawienia  w  tym 

zakresie  jakichkolwiek  szczegółowych  wyjaśnień  oraz  dowodów.  KIO  wskazuje:  „Za  takie 

sprzyjające  warunki  nie  można  uznać  gołosłownych  informacji  wykonawcy  o  korzystaniu  z 

własnych  zasobów  ludzkich  i  technicznych,  dużym  potencjale  wykonawczym,  minimalizacji 

kosztów czy uniknięciu korzystania z zasobów podmiotów trzecich. Informacje te nie zostały 

bowiem poparte żadnymi dowodami, jak też nie wskazano, w jaki sposób wymienione czynniki 

i w jak

iej wysokości przełożyły się na obniżenie ceny oferty”. 

• 

Wykonawca  oświadczył  także,  iż  zatrudnia  wykwalifikowaną  kadrę  inżynierów  i 

pracowników fizycznych posiadających bogate doświadczenie zdobyte na licznych budowach, 

na których zespoły osobowe są ze sobą zgrane co pozwala na sprawne wykonywanie zadań. 

Brak jednak informacji jak owo zgranie wpływa na koszty wykonywania zamówienia, jacy to 

konkretnie  pracownicy  będą  wykonywać  zamówienia,  jakie  konkretnie  posiadają 

doświadczenie  etc.  Brak  wreszcie  informacji  na  temat  wysokości  ich  wynagrodzeń  wraz  z 

przedłożeniem  odpowiednich  dowodów.  Warto  podkreślić,  iż  podobnie  ogólnikowe 

wyjaśnienia  mogą  stanowić  osnowę  szczegółowych  wyjaśnień,  jednak  samodzielnie  nie 

stanowią wystarczającego uzasadnienia dla obalenia domniemania wystąpienia rażąco niskiej 

ceny:  „W  ocenie  Izby  przystępujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał  wysokości  zarobków 

inspektorów zatrudnionych w swoim przedsiębiorstwie, mimo że zamawiający w wezwaniu do 

złożenia  wyjaśnień  żądał  również  przedstawienia  dowodów  na  poparcie  wskazanych 

okoliczności.  Dowodami  takimi  mogą  być  np.  zawarte  umowy,  dokumenty  placowe,  a  w 

sytuacji, gdy  inspektorzy  dopiero mają  być  zatrudnieni  —  złożone oferty.  Przystępujący  nie 

złożył  żadnego  dowodu  w  tym  zakresie.  Wszystkie  pozostałe,  wskazane  w  wyjaśnieniach 

okoliczności,  są  jedynie  ogólnymi  stwierdzeniami,  niepopartymi  żadnymi  konkretnymi 

kwotami. 

Wyjaśnienia  tego  rodzaju  mogą  co  najwyżej  uzupełniać  konkretne  i  szczegółowe  analizy  i 

wyliczenia, jednak nie mogą stanowić wyjaśnień samych w sobie”. 

  « Wykonawca wskazał także, iż prowadzi scentralizowane zakupy materiałów i usług co w 

powiązaniu  z  innymi  realizowanymi  robotami  pozwala  na  oszczędności  w  zakupach 

materiałów.  Ponownie  nie  mamy  informacji,  jakie  oszczędności  przynoszą  powyższe 

okoliczności.  Jakie  to  umowy  wykonawca  ma  zawarte  pozwalające  na  scentralizowane 

zakupy. Jakie konkretnie zakupy będą lub są realizowane i jaki to wpływ miało na dane 

zamówienie.  W  szczególności  nie  przedstawiono  składanych  zwyczajowo  w  takich 

okolicz

nościach  cenników:  „Odwołujący  nie  wykazał  szczególnie  korzystnych  cen 

oferowanych mu przez jego dostawców. Powołał się on na cenniki mu zaoferowane, nie 

przedłożył ich jednak Zamawiającemu. Składanie ich Izbie w toku rozprawy jest działaniem 

spóźnionym, stąd też nie mogą one zostać uwzględnione jako argument przemawiający 

za słusznością twierdzeń Odwołującego”. 

• 

Konsorcjum  wskazało  także  na  to,  iż  posiada  własne  zaplecze  biurowe  i  socjalne 

niezbędne  do  organizacji  zaplecza  budowy.  Brak  jednak  informacji  jakie  konkretnie 

oszczędności to przyniosło. Brak także przedłożenia dowodów potwierdzających posiadanie 

takiego  zaplecza.  Ponadto  jest  praktyką  przedsiębiorstw  realizujących  podobne  prace,  iż 

dysponuje się własnym zapleczem biurowo - socjalnym. 

• 

Wykonawca 

wyjaśnił,  iż  przy  kalkulacji  ceny  zostały  zastosowane  rozwiązania 

technologiczne umożliwiające realizację robót przy maksymalnym wykorzystaniu dostępnego 

sprzętu. Nie podano jaki to sprzęt, jakie przyniosło to oszczędności. Nie załączono dowodów. 

Reasumuj

ąc, mamy do czynienia z ogólnikowymi zapewnieniami niepopartymi dowodami. 

Wykonawca przedłożył  także wraz  z  pismem  z dnia 18 marca br. kosztorysy.  Podkreślenia 

wymaga  jednak,  iż  samo  zestawienie  cen  składowych  bez  udowodnienia  ich  rynkowego 

charakteru  nie 

pozwala  jeszcze  na  obalenie  domniemania  rażąco  niskiej  ceny: 

„Przedstawienie elementów składowych ceny może być pomocne przy ocenie oferty, jednak 

na takim poziomie ogólności oraz bez wskazania i udowodnienia dodatkowych okoliczności 

samo w sobie nie może przesądzać o prawidłowości ceny”. W orzecznictwie wprost podkreśla 

się,  iż  samo  rozbicie  zaoferowanego  wynagrodzenia  na  bardziej  szczegółowe  kwoty  nie 

umożliwia  ustalenia,  czy  zaoferowana  przez  wykonawcę  cena  jest  ceną  rażąco  niską. 

Kosztorysy mogą stanowić punkt wyjścia dla dalszych wyjaśnień, nie zaś stanowić dowodu na 

rynkowy charakter ceny. Rażąco niska cena łączna nie przestaje być ceną rażąco niską tylko 

ze względu na jej rozbicie na ceny jednostkowe. 

Odnosząc  się  do  treści  kosztorysów  wskazać  należy  na  zasadnicze  wątpliwości  co  do 

rzetelności przedstawionych danych. W przypadku każdej pozycji kosztorysowej powinniśmy 

mieć  do  czynienia  z  odmiennymi  proporcjami  kosztów  w  zakresie  kosztu  bezpośredniej 

robocizny (R), kosztów bezpośrednich materiałów (M), kosztów bezpośrednich pracy maszyn 

i sprzętu budowlanego (S) oraz kosztów pośrednich (Kp). Różnie bowiem się rozkładają - dla 

danej  pozycji  kosztorysowej  - 

poszczególne  rodzajowo koszty.  Przykładowo ze względu na 

różnorodność poszczególnych zadań tj. roboty rozbiórkowe, roboty ziemne, roboty brukarskie 

oraz  każdorazowo  związany  z  nimi  odmienny  zakres,  stopień  trudności,  technologię  oraz 

warunki wykonywania, bezzasadnym byłoby  założenie identycznych nakładów na R, M, S i 

Kp. W zestawieniach przedstawionych przez Konsorcjum mamy (w oderwaniu od charakteru 

poszczególnych  pozycji)  przyjęcie  takich  samych  proporcji  poszczególnych  kosztów. 

Świadczy to w naszej ocenie o nierzetelności przedstawionych danych w branży mostowej: 

• w 28 poz. kosztorysowych spośród 43 poz. (65%) ceny jednostkowe dotyczące R, M, S, Kp 

wyliczono proporcjonalnie, stosując za każdym razem taki sam podział:  

R-> 

M-> 

M 

S-> 

(100%-R-M-Kp-Z) 

Kp->    34,17% 

Z -> 

• w 5 poz. kosztorysowych spośród 43 poz. (12%) ceny jednostkowe dotyczące R, M, S, Kp 

wyliczono proporcjonalnie, stosując za każdym razem taki sam podział:  

R 

► 

M 

-> 

M 

S 

► 

(100%-R-M-Kp-Z) 

Kp 

► 

Z 

-> 

• w 4 poz. kosztorysowych spośród 43 poz. (9%) ceny jednostkowe dotyczące R, M, 

S, Kp wyliczono proporcjonalnie, stosując za każdym razem taki sam podział: 

R-> 

M-> 

M 

S-> 

(100%-R-M-Kp-Z) 

Kp->  35,34 % 

Z-> 

Podobnie w branży drogowej: 

• w 6 poz. kosztorysowych spośród 14 poz. (43%) ceny jednostkowe dotyczące R, M, S, Kp 

wyliczono proporcjonalnie, stosując za każdym razem taki sam podział: 

R -

►  5,88 % 

M -

►  M 

S -

►  (100% - R - M - Kp - Z) 

Kp -

►  34,17% 

Z -

►  7,06 % 

• w 5 poz. kosztorysowych spośród 14 poz. (36%) ceny jednostkowe dotyczące R, M, S, Kp 

wyliczono proporcjonalnie, stosując za każdym razem taki sam podział:  

R -

► 12,25% 

M-

► M  

S-

► (100%-R-M-Kp-Z)  

Kp-

►31,67% 

Z-

►7,06% 

Reasumując,  mamy  do  czynienia  ze  sztucznym  podziałem  kosztów  nieuwzględniającym 

rzeczywistych  nakładów.  W  załączeniu  przekazano  szczegółowe  zestawienie  obrazujące 

powyższą prawidłowość. 

Warto także podkreślić, iż  Konsorcjum  nie  zastosowało się do  treści  wezwania do  złożenia 

wyjaśnień skierowanego przez Zamawiającego. Brak bowiem w przedłożonych wyjaśnieniach 

w

nioskowanych  przez  Zamawiającego  informacji  na  temat  szczegółowej  kalkulacji  kosztów 

wynagrodzeń osób biorących udział w realizacji zamówienia (koszty zatrudnienia pracowników 

w  tym  koszty  wynagrodzeń,  delegacji,  transportu),  czy  też  kalkulacji  kosztów  związanych  z 

wykorzystaniem  sprzętu  oraz  kosztów  w  zakresie  instalacji  urządzeń  obcych,  a  także 

zabezpieczenia  antykorozyjnego  powierzchni  betonowych,  demontażu  rusztowań  etc. 

Wykonawca  wybrany/Konsorrcjum 

nie  przedstawiło  w  tym  zakresie  żadnych  dowodów 

pomij

ając wytyczne Zamawiającego. Należy zauważyć, iż w podobnych okolicznościach KIO 

nakazuje odrzucić ofertę: „Pismo nie zawiera odpowiedzi na konkretne pytania zamawiającego 

przedstawione w wezwaniu, a zatem nie może być uznane za przedstawiające wyjaśnienia, 

że  cena  oferty  skalkulowana  w  oparciu  o  tak  niskie  koszty  istotnych  elementów  mających 

wpływ na wysokość zaoferowanej ceny nie jest ceną rażąco niską” Podobnie Izba w wyroku z 

dnia  29  lipca  2010  roku  sygn.  akt  KTO  1479/10  w  zakresie  zaniechania  przedłożenia 

szczegółowych kosztorysów. 

Zamawiający  pismem  z  dnia  20  marca  br.  skierował  do  Konsorcjum  ponowne  wezwanie 

przedłożenia  szczegółowej  kalkulacji  ceny  ofertowej  wraz  z  dowodami  w  szczególności  w 

zakresie  sześciu  wskazanych  zadań.  W  piśmie  z  dnia  25  marca  br.  sygn.P2.25.03.20 

Konsorcjum  ograniczyło  się  do  złożenia  oświadczenia,  iż  zaoferowana  przez  niego  cena 

ofertowa  uwzględnia  wszelkie  wymagania  zawarte  w  SIWZ  oraz  jest  ceną  skalkulowaną 

rzetelnie. Ponadto wykonawca dodał, iż w celu przygotowania się do realizacji robót rozpoczął 

negocjacje  złożonych  przez  Podwykonawców  ofert  na  wykonanie  poszczególnych 

asortymentów  robót  w  wyniku których to  negocjacji  zaoferowane ceny  są  obniżane od  5%-

10% ich wartości co potwierdza poprawność przyjętych przez Wykonawcę założeń w zakresie 

zysku uwzględnionego w poszczególnych pozycjach przedmiaru robót. Do pisma załączono 

szczegółową  kalkulację  oraz  oferty  podwykonawców  TRANS-KOP  Sp.  z  o.o.  Sp.  k.  oraz 

AROR Sp. z o.o. Sp. k. z dnia 02.03.2020 r. 

W pierwszej kolejności należy wskazać na wątpliwości co do rzetelności przedłożonych ofert 

podwykonawczych. Pomimo, iż oferty są datowane odpowiednio na dzień 27 lutego br. oraz 2 

marca br. ich treść bezpośrednio odnosi się do treści pisma Zamawiającego z dnia 25 marca 

2020  roku.  Oferta  TRANS-

KOP  zawiera  powtórzenie  treści  punktów  1  -  3  pisma 

Zamawiającego,  zaś  oferta  AROR  punktów  4  -  6  i  to  w  kolejności  przyjętej  przez 

Zamawiającego.  Nie  jest  prawdopodobne,  by  spośród  57  pozycji  kosztorysowych, 

podwykonawcy złożyli przed datą skierowania zapytania oferty na 6 tych samych pozycji i to 

w  takiej  samej  kolejności.  Jak  przypomina  Izba:  „podwykonawcy,  na  których  wskazuje 

wykonawca w swoich wyjaśnieniach powinni być także wiarygodni. Wiarygodne i uzasadnione 

powinny być także oferty tych podwykonawców, w szczególności, jeśli są to oferty dotyczące 

wykonania  przez  podwykonawcę  konkretnych  robót  budowlanych”.  Oferty  podwykonawcze 

winny  podlegać  takiej  samej  ocenie  w  zakresie  swojej  wiarygodności  jak  wyjaśnienia 

oferowanej ceny składane przez samego wykonawcę. 

Co  najmniej  nieoczywiste  należy  uznać  złożenie  przez  podwykonawcę  AROR  oferty  na 

wykonanie opracowania dokumentacji projektowej i montaż na konstrukcji mostu oznakowania 

szlaku  żeglownego.  Zgodnie  bowiem  z  informacjami  prezentowanymi  przez  to 

przedsiębiorstwo    jego  zakres  działania  obejmuje  wykonawstwo  zabezpieczenia 

antykorozyjnego  konstrukcji  stalowych,  zabezpieczenia  ognioochronne,  mycie  ciśnieniowe 

konstrukcji,  wykonawstwo  kompletnych  konstrukcji  stalowych,  renowację  konstrukcji 

betono

wych  etc.  Opracowanie  dokumentacji  projektowej  oznakowania  szlaku  żeglownego 

wymaga posiadania wiedzy specjalistycznej w zakresie gospodarki wodnej. Nie wydaje się, by 

przed  datą  zapytania  Zamawiającego  ten  podwykonawca  deklarował  zamiar  wykonywania 

takich 

świadczeń. 

Co  istotne,  w  treści  formularza  ofertowego  Konsorcjum  zadeklarowało  zamiar  powierzenia 

podwykonawcom wyłącznie następujących prac:   

• 

Rozbiórka elementów betonowych (podwykonawca Langeo) 

• 

Cięcie  piłą  elementów  żelbetowych  (podwykonawca  Probudowa  A.Drożdzal) 

Niewątpliwie  opracowanie  dokumentacji  projektowej  i  montaż  na  konstrukcji  mostu 

oznakowania  szlaku  żeglownego,  a  także  czyszczenie  podpór,  czy  uzupełnienie  powłok 

malarskich  wykraczają  poza  zakres  pod  wykonawstwa  deklarowany  w  ofercie.  Ponadto 

podwykonawca  Probudowa  A.  D. 

deklarujący  udział  w  pracach  jest  podmiotem,  na którego 

zasobach  Konsorcjum  polegało  przy  spełnianiu  warunków  udziału  w  postępowaniu.  Jak 

podkreślała Izba  w  podobnych okolicznościach  : „Udzielone  wyjaśnienia,  zdaniem  Izby,  nie 

by

ły spójne z treścią oferty tego wykonawcy, a tym samym okazały się niewiarygodne. Izba 

nie  mogła  pominąć  istotnej  okoliczności,  iż  w  ramach  niniejszego  zamówienia  konkretny 

zakres  zleconych  prac  na  podstawie  treści  oferty  Odwołującego  konkretnym  firmom 

podwykonawczym  nie  odpowiada  wskazanym  zakresom  prac  i  innym  firmom 

podwykonawczym, na które powoływał się Odwołujący w swoich wyjaśnieniach udzielonych w 

trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp 

Reasumując, w naszej ocenie Zamawiający bezkrytycznie ocenił przedłożone wyjaśnienia nie 

weryfikując  ich  wiarygodności,  czy  też  zgodności  z  całością  treści  oferty.  Konsorcjum  nie 

wzruszyło domniemania istnienia rażąco niskiej ceny w złożonej ofercie. 

Załączono do odwołania 

Notatka dot. rozbiórki ustroju nośnego; 

2.  Ana

liza kosztów (rozbiórka ustroju nośnego) wraz z ofertami oraz schematami; 

3.  Analiza kosztowa - 

branża drogowa; 

4.  Analiza kosztowa - 

branża mostowa. 

Odpowiedź zamawiającego na odwołanie z dnia 3 lipca 2020r.  

W wyroku z dnia 07 stycznia 2019 r., KIO 

2640/18, LEX nr 2624239, Krajowa Izba Odwoławcza 

uznała, że: „przy wynagrodzeniu ryczałtowym nawet wykazanie zbyt niskiej ceny za wykonanie 

jakiegoś elementu przedmiotu zamówienia nie może skutkować co do zasady uznaniem całej 

ceny za rażąco niską i w konsekwencji powodować odrzucenie takiej oferty w oparciu o przepis 

art. 90 ust. 3 Pzp". Tym samym, wskazywanie przez Odwołującego na niewłaściwe  — jego 

zdaniem 

— skalkulowanie kosztów wykonania niektórych robót nie ma znaczenia dla uznania 

ceny ofertowej PWB 

INŽYNIERIA za rażąco niską. Odwołujący w odwołaniu nie wskazał (nie 

podniósł zarzutu), iż cena oferty Przystępującego jako całość jest rażąco niska, ale wskazał 

na  wycenę  niektórych  składników  jednostkowych  podając,  iż  zawierają  niska  cenę.  Tym 

samym  przy 

wynagrodzeniu  ryczałtowym  nawet  wykazanie  zbyt  niskiej  ceny  za  wykonanie 

jakiegoś elementu przedmiotu zamówienia nie może skutkować co do zasady uznaniem całej 

ceny za rażąco niską i w konsekwencji powodować odrzucenie takiej oferty w oparciu o przepis 

art. 90 ust. 3 Pzp. 

W tym miejscu zważyć należy, że składane przez PWB INŽYNIERIA Wyjaśnienia zawierały  

konkretne  dane  liczbowe  i  wskazywały  poczynione  założenia,  które  miały  wpływ  na  o 

wyliczenie ceny, tj. kalkulację wraz z jej uzasadnieniem oraz z dowodami na jej poparcie. 

Ponadto Wyjaśnienia wskazywały że istnieją konkretne uwarunkowania i obiektywne czynniki, 

jakie towarzyszyć będą realizacji zamówienia, które wpłynęły na wysokość oferowanej ceny 

wraz ze wskazaniem opisu tych czynników i skali ich wpływu na wysokość zaoferowanej ceny. 

Wobec  powyższego  Zamawiający  uznał  je  za  wystarczające  (por.  wyrok  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  z  dnia  13  czerwca  2019  r.  KIO  990/19).  W  konsekwencji,  wyjaśnieniom 

Przystępującego nie można w ocenie Zamawiającego przypisać cech ogólności czy też braku 

kalkulacji wymaganych przez Zamawiającego kosztów. Są bowiem spójne i logiczne. 

Zaznaczam, iż Wykonawca ma prawo do dowolnego, w granicach prawa i SIWZ, kształtowania 

ceny wykonywanych prac (por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 kwietnia 2019 r., 

sygn. KIO 507/19). 

Podsumowując, w ocenie Zamawiającego wyjaśnienia PWB INŽYNIERIA są w pełni spójne, 

logiczne oraz poparte wyliczeniami w zakresie kosztów pracy. 

Co  się  tyczy  rzekomej  ogólnikowości  Wyjaśnień  Przystępującego,  Zamawiający  pragnie 

podkreślić, iż kalkulacja ceny jest sprawą indywidualną każdego z wykonawców, co przesądza 

iż  stawki  dla  każdego  z  wykonawców  mogą  być  zróżnicowane  (por.  wyrok  Krajowej  Izby 

Odwoławczej z dnia 25 lutego 2020 r., KIO 263/20). Stąd też różnice w poszczególnych cenach 

jednostkowych TER są oczywiste. 

Okoliczność  podnoszona  przez  Odwołującego,  jakoby  Przystępujący  miał  obowiązek 

wskazywania  i  składania  bardzo  szczegółowych  dowodów  do  wyjaśnień,  nie  w  każdym 

przypadku  znajduje  swoje  racjonalne 

uzasadnienie.  W  przedmiotowym  postępowaniu 

przystępujący załączył do Wyjaśnień kosztorys i oferty co w ocenie Zamawiającego, w tym 

postępowaniu, w pełni potwierdziło, że cena oferty Przystępującego nie jest rażąco niska. 

W powyższym zakresie należy powołać się na wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie, który w 

orzeczeniu z dnia 24 czerwca 2019 r., sygn. akt Il Ca 928/19, wskazał, iż "z przepisów art. 90 

ust.  2  i  3  ustawy  należy  wyprowadzić  wniosek,  że  wykonawca  wezwany  do  wyjaśnienia 

wysokości ceny oferty może przedłożyć dowody na poparcie swoich twierdzeń, jednak brak 

dowodów  nie  deprecjonuje  udzielonych  wyjaśnień.  Liczy  się  treść  tych  wyjaśnień,  jako 

oświadczenie własne wykonawcy (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 lipca 2014 

r.,  sygn.  akt  KIO  1396/1

4). Taka  sytuacja miała miejsce  w  niniejszej  sprawie.  Zamawiający 

uznał wyjaśnienia Przystępującego za wystarczające  

Zamawiający pragnie zaznaczyć, że nie istnieje jeden wzorzec, czy schemat 

konstruowania  wyjaśnień.  Każdy  z  wykonawców  przygotowując  ofertę  może  zwrócić  przy 

wycenie uwagę na inne aspekty zamówienia, każdy z wykonawców ma własne zasady polityki 

cenowej,  funkcjonuje  w  innych  realiach  polityki  cenowej  własnej  firmy.  Nie  ma  jednego 

katalogu  minimalnego,  ani  zakresu  maksymalnego  zagadnień,  do  którego  powinien 

odwoływać się dany wykonawca sporządzając kalkulację ceny oferty (por. wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 12 grudnia 2019 r. KIO 2409/19; 

Tym samym, nie można oczekiwać od Przystępującego, żeby prezentował w Wyjaśnieniach 

informację  o  określonym  stopniu  szczegółowości,  w  sposób  w  jaki  oczekuje  tego  inny 

wykonawca lub też w sposób, który w jego ocenie byłby dostateczny (por. wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 12 września 2019 r., KIO 1670/19), jak ma to miejsce w niniejszej sprawie. 

Z W

yjaśnień Wykonawcy z dnia 18 marca 2020 r. oraz 25 marca 2020 r. wynika, iż cena oferty 

uwzględnia  wszystkie  wymagania  SIWZ  oraz  obejmuje  wszelkie  koszty  z  tytułu  należytej, 

zgodnej  z  umową  oraz  obowiązującymi  przepisami  realizacji  przedmiotu  zamówienia. 

W

ykonawca wyjaśnił, że wpływ na wysokość ceny ofertowej miały m.in. oszczędności metod 

wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne/technologiczne  dopuszczone 

dokumentacją  przetargową,  sprzyjające  warunki  wykonania  zamówienia  dostępne  dla 

Wykonawcy, 

założenie skrócenia czasu realizacji zadania o minimum 10% umownego czasu 

trwania kontraktu oraz inne elementy mające bezpośredni lub pośredni wpływ na dokonaną 

kalkulację  ceny  ofertowej,  w  tym  posiadane  przez  Przystępującego  doświadczenie, 

prowadzenie  sc

entralizowanego  zakupu  materiałów  i  usług  oraz  przyjęte  rozwiązania 

technologiczne  umożliwiające  mu  realizację  robót  przy  maksymalnym  wykorzystaniu 

dostępnego  sprzętu.  Przystępujący  przedłożył  przy  tym  szczegółowe  rozbicie  wskazanych 

przez  Zamawiającego  pozycji  kosztorysowych,  oferty  firm  Langeo  Construction,  Trans-Kop 

Sp. z o.o., 

Sp.k., Aror Sp. z o o.o. sp.k. oraz DROMOSTTOR s.c. na wykonanie części prac w 

ramach przedmiotowego zamówienia, a także zobowiązanie podmiotu PROBUDOWA A. D. . 

Biorąc pod uwagę powyższe w ocenie Zamawiającego Odwołujący nie wykazał, iż czynności 

Zamawiającego  były  nieprawidłowe  i  ze  szkodą  dla  Odwołującego  naruszały  wskazywane 

przepisy 90 ust. 3 p.z.p., czy też art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. 

Biorąc  powyższe  pod  uwagę  brak  jest  podstaw  do  przyjęcia,  że  Zamawiający  działał  z 

naruszeniem prawa. Odwołanie winno być w całości oddalone.   

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.  

Przeprowadzone postępowanie odwoławcze w sprawie udowodniło słuszność postawionych 

zarzutów przez odwołującego co do naruszenia wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy 

Pzp przez 

zamawiającego, którymi są art.90 ust.1 a pkt 1) w zw. z art.90 ust.1 i ust.3 oraz ust.2 

ustawy 

Prawo zamówień publicznych.  

Zam

awiający  w  wyniku  przeprowadzonej  procedury  wyjaśnienia  podejrzenia  rażąco  niskiej 

ceny  miał  obowiązek  odrzucić  ofertę  wykonawcy  wybranego/przystępującego  w  sprawie po 

stronie zamawiającego. 

Czynność odrzucenia oferty wykonawcy wybranego powinna nastąpić po pierwszym złożeniu 

wyjaśnień  to  jest  wyjaśnień  z  dnia  18  marca  2020  r.,  ponieważ  wykonawca  wybrany  nie 

wyjaśnił przyczyn zaoferowania ceny poniżej 30 % wyceny zamawiającego i również średniej 

arytmetycznej  wszystkich 

złożonych  ofert  (wykonawca  wybrany  złożył  ofertę  z  wyceną  ok. 

poniżej 50 % wyceny zamawiającego/średniej złożonych ofert).  

Zamawiający w wezwaniu z dnia 10 marca 2020 r.  skierowanym do wykonawcy wybranego 

wskazał temu wykonawcy prawidłową podstawę wezwania do wyjaśnień rażąco niskiej ceny 

to jest  art.90  ust.1  a  pkt  1)  i  wymien

ił wszystkie okoliczności ustawowe wynikające z art.90 

ust.1  ustawy  Pzp.,  które  wykonawca  wezwany  miał  obowiązek  wyjaśnić,  w  kontekście 

uzyskanych oszczędności.  

Z 

treści złożonych wyjaśnień z dnia 18 marca 2020r. przez wykonawcę wybranego wynika, ze 

złożył  szereg  oświadczeń  i  zapewnień,  że  wykona  prawidłowo  zamówienie  w  ramach 

zaoferowanej ceny, 

ponieważ posiada stosowne doświadczenie zawodowe, personel, sprzęt 

jak i zobowiązania podwykonawców, czy też podmiotów udostepniających zasoby zawodowe. 

Do  wyjaśnień  załączył  zbiorcze  zestawienie  kosztów  z  podziałem  na  branżę  drogową  i 

mostową ze szczegółowym ich podziałem oraz dwie oferty zewnętrznych podmiotów.  

Izba  oceniając  złożone  wyjaśnienia  wykonawcy  wybranego  z  dnia  18  marca  2020r.,  nie 

znajduje w nich argumentacji 

wykazującej oszczędności, w wycenie przedmiotu zamówienia, 

w tym złożenia dowodów, w stosunku do wyceny przedmiotu zamówienia sporządzonej przez 

zamawiającego.  Takiej  argumentacji  ma  prawo  oczekiwać  zamawiający  od  wykonawcy 

wezwanego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w myśl art. 90 ust.2 w związku z art.90 ust.1 

ustawy  Pzp 

(obowiązek wykazania,  że oferta  nie zawiera  rażąco  niskiej ceny  spoczywa na 

wykonawcy a 

zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, w 

szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia). Należy przyjąć, że 

z

amawiający  w  myśl  art.  32  ust.1  ustawy  Pzp  dokonał  wyceny  przedmiotu  zamówienia  z 

należytą  starannością.  Zresztą  zamawiającemu  zarzutu  braku  należytej  staranności  przy 

ustaleniu  wartości  zamówienia    wykonawca  wybrany  nie  postawił,  ani  jej  tym  bardziej  nie 

uzasadnił  składając  wyjaśnienia.  Również  na  tym  samym  poziomie,  wyceny  wartości 

zamówienia,  z  uwzględnieniem  podatku  od  towarów  i  usług,  to  jest  poniżej  50  %  wyceny 

zamówienia kształtuje się średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert (art.90 ust.1a 

pkt  1  ustawy  Pzp)  pozostałych  wykonawców.  To  również  potwierdza  prawidłowość  wyceny 

przedmiot

u zamówienia przez zamawiającego. 

Składając wyjaśnienia co do podejrzenia rażąco niskiej ceny wykonawca powinien posłużyć 

się  szczegółową  kalkulacją  kosztów  złożonej  oferty  w  zakresie  oszczędności  metody 

wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych  czy  też  oryginalności  projektu 

wykonawcy  a  do 

czego był  wezwany  wykonawca wybrany  w  piśmie zamawiającego  z  dnia 

10.03.2020roku. 

Wezwanie zamawiającego było zgodne z treścią przesłanek wymienionych 

w  art.  90  ust.1  i  ust.2 

ustawy  Pzp,  które  zasadniczo  sprowadzają  się  do  wykazania 

oszczędności  to  jest  ich  udowodnienia  z  uwagi  na  aspekty  techniczne,  technologiczne, 

organizacyjne,  czy  te

ż  kadrowe  wykonawcy.  Tym  samym  nie  wystarczy  przedstawić 

szczegółowych  kalkulacji,  które  potwierdzają  cenę  ofertową  ale  należy  wyjaśnić/udowodnić 

oszczędności  wyceny  oferty,  ich  skalę  w  stosunku  do  wyceny  zamawiającego,  czy  też  do 

średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. W obydwu wyjaśnieniach to jest w dniu 

18 marca 2020r, jak i  dniu 25 marca 2020r. wykonawca wybrany nie 

wykazał z jakiego powodu 

i  w  jakiej  skali 

uzyskał  oszczędności  w  stosunku  do  wyceny  zamawiającego  i  średniej 

arytmetycznej 

złożonych ofert. Na marginesie sprawy należy wskazać, że złożone przy drugim 

wyjaśnieniu  (25.03.2020r.)  kalkulacje  ceny  podane  przez  podwykonawców,  czy  podmioty 

udostępniające  zasoby  zawodowe,  również  nie  zawierają  elementu  wykazania  przyczyn 

oszczędności, ich skali w stosunku do wyceny zamawiającego, czy też średniej cen złożonych 

ofert.  W  tej  sytuacji  mamy  tylko  do  czynienia  z  nie  wykazanymi 

oszczędnościami  a  tylko  z  

oświadczeniami wykonawcy wybranego o okolicznościach powodujących oszczędności. 

Przy czym w ocenie Izby drugie wezwanie zamawiającego było bezprzedmiotowe, ponieważ 

pierwsze  wezwanie  z  dnia  10.03.2020r. 

zawierało  wyczerpujący  katalog  pouczeń  co  do 

wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny,  a  wykonawca  wybrany  w  pierwszym  wyjaśnieniu  z  dnia 

18.03.2020r.  wezwaniu  nie 

sprostał.  Tym  samym  zamawiający  powinien  odrzucić  ofertę  w 

trybie  art.90  ust.3  ustawy  Pzp. 

już  po  pierwszym  wyjaśnieniu  wykonawcy  wybranego.  Nota 

bene  nie  uczynił  tego  również  po  drugim  wyjaśnieniu,  które  jak  pierwsze    wyjaśnienie  nie 

zawierało  wykazania  oszczędności  w  stosunku  do  wyceny  zamawiającego  jak  i  średniej 

arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. 

Natomiast 

odwołujący w postępowaniu prowadzonym już przed zamawiającym wskazywał, na 

nieprawidłowości  wyceny  wykonawcy  wybranego,  które  powodowało  kolejne  zapytanie  ze 

strony  zamawia

jącego  do  wykonawcy  wybranego  (pismo  odwołującego  z  dnia  25  marca 

2020r. i pismo wykonawcy wybranego z dnia 9 kwietnia 2020r.). Analiza tych pism wskazuje, 

że  już  na  etapie  postępowania  przed  zamawiającym,  odwołujący  wykazywał  „miażdżącą” 

argumentację  co  do  nieprawidłowej  wyceny  zamówienia  przez  wykonawcę  wybranego. 

Zarzuty 

odwołującego w tym piśmie zostały powtórzone w postępowaniu odwoławczym wraz 

z  argumentacją  faktyczną  i  prawną  oraz  złożonymi  na  tę  okoliczność  dowodami  w 

szczególności  załączonymi  do  odwołania:  Notatka  dotycząca  rozbiórki  ustroju  nośnego, 

Analiz

a  kosztów  (rozbiórka  ustroju  nośnego)  wraz  z  ofertami  oraz  schematami,  Analiza 

kosztowa - 

branża drogowa, Analiza kosztowa - branża mostowa. 

Odnosząc się do argumentacji odwołującego Izba stwierdza, że odwołujący podniósł przede 

wszystkim takie 

błędy w wycenie  wykonawcy wybranego jak zastosowanie takiego samego 

podziału  cen  jednostkowych  dotyczących  R,  M,  S,  Kp  do  wszystkich  wycenianych  robót  a 

zasadniczo 

różniących  się z  uwagi  na  ich odmienność techniczną  i technologiczną  (branża 

drogowa a branża mostowa) i wynikającą stąd konieczność uwzględnienia rożnego podziału 

cen jednostkowych 

między tymi branżami. Ta różnorodność polegała na zróżnicowaniu prac 

budowy  mostu  (prace  drogowe 

po  wykonawcy,  który  zszedł  z  budowy  przy  uwzględnieniu 

okoliczności,  że  nowobudowany  most  jest  już  dopuszczony  warunkowo  do  ruchu)  w 

porównaniu do wysokonakładowych prac rozbiórkowych starego mostu znajdującego się obok 

mostu  nowo  wybudowanego. 

Odwołujący  podał  szereg  wskazań  co  do  obowiązujących 

obostrzeń  zwłaszcza  z  uwagi  na  ochronę  środowiska  związanych  z  demontażem  starego 

mostu

.  Obowiązuje  zakaz  rozbiórki  mostu  przez  zburzenie  w  miejscu  jego  lokalizacji,  co 

spowodowałoby  zanieczyszczenie  środowiska  czyli  rzeki  i  najbliższego  otoczenia  rzeki. 

Nakazano 

demontaż  mostu  przez  jego  pocięcie,  po  czym  wywóz  pociętych  części  mostu  i 

utylizację  poza  miejscem  jego  lokalizacji.  Tak  więc  roboty  rozbiórkowe  mostu  (branża 

mostowa) 

ze  względu  na  narzuconą  technologię  wymagają  wyższego  podziału  a  nie 

proporcjonalnego cen jednostkowych R. M. S. Kp 

w stosunku do branży drogowej.  Tego nie 

uwzględnił  w  kalkulacjach  wykonawca  wybrany  stosując  proporcjonalny  to  jest  za  każdym 

razem  taki  sam  podział  cen  jednostkowych  dotyczących  R,  M,  S,  Kp.  w  branży  drogowej  i 

mostowej. 

Powyższym  wskazywanym  okolicznościom  w  odwołaniu  i  na  rozprawie  nie 

zaprzeczyli  zamawiający  i  wykonawca  wybrany/przystępujący  po  stronie  zamawiającego, 

które  Izba  w  tej  sytuacji  uznała  za  przyznane.  Chociażby  ta  okoliczność  wskazuje  na 

udowodnienie 

przez 

odwołującego 

braku 

prawidłowej 

wyceny 

(zastosowanie 

proporcjonalnego/takiego  samego  podziału  cen  jednostkowych  do  branży  drogowej  i 

mostowej)

, co skutkuje zaniżeniem ceny powyżej 50 % w ofercie wykonawcy wybranego do 

wyceny  zamawiającego  i  potwierdzającej  tę  prawidłowość  przez  uzyskaną  średnią 

arytmetyczn

ą cen złożonych ofert. Również Izba wzięła pod uwagę obowiązującą zasadę w 

kalkulowaniu  kosztów  co  do  zakazu  lokowania  elementów  składowych  ceny  jednostkowej 

danej  pozycji  w  przenoszeniu  do  innych  pozycji 

elementów  obliczeniowych,  a  co  znalazło 

odzwierciedlenie w postanowieniach Rozdz.16.opis sposobu obliczenia ceny oferty pkt 16.1 

SIWZ. Zasada ta ma również istotne znaczenie w przedmiotowej sprawie z uwagi na to, że 

rozliczenie za wykonane roboty ma charakter wynagr

odzenia kosztorysowego (§ 6 ust.2 wzoru 

umowy), co ma wpływ na prawidłowość rozliczeń między zamawiającym a wykonawcą, a w 

konsekwencji gwarantuje zamawiającemu pewność wykonania umowy a wykonawcy rzetelne 

wynagrodzenie za poszczególne elementy wykonanych robót.      

W  tym  stanie  rzeczy  Izba  podziela 

w  całości  argumentację  zarzutów  odwołania, 

przedstawionych powyżej w uzasadnieniu wyroku.  

Izba  stwierdza, 

że  zamawiający  miał  obowiązek  już  po  pierwszym  wyjaśnieniu  wykonawcy 

wybranego  z  dnia  18  marca  2020r. 

uznać  w  trybie  art.90  ust.3  ustawy  Pzp  o  nie  złożeniu 

wyjaśnień  zwalniających  wykonawcę  z  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny.  W  konsekwencji 

pierwszych wyjaśnień  zamawiający  powinien  odrzucić  ofertę jako  zawierającą rażąco  niską 

cenę  na  podstawie  art.89  ust.1  pkt  4  w  związku  z  art.90  ust.3  ustawy  Pzp.    Z  nieznanych 

przyczyn zamawiający dwukrotnie wyzwał wykonawcę wybranego do wyjaśnień w trybie art.90 

ust.1a pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.   

Podsumowując  Izba  w  wyniku  przeprowadzonego  postępowania  odwoławczego  stwierdza 

naruszenie  przez  zamawiającego  wskazanych  w  odwołaniu  przepisów  ustawy  Pzp.,  które 

miało wpływ na wynik postępowania to jest wybór najkorzystniejszej oferty. Izba na podstawie 

art.192  ust.2  ustawy  Pzp.  nakazuje  unieważnienie  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  oraz 

odrzucenie oferty wykonawcy wybranego/przystępującego po stronie zamawiającego.  

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp stosownie 

do wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust.2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa 

Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (j.t. 

Dz. U. 2018r. poz.972) zaliczając uiszczony wpis przez odwołującego w kwocie 10.000,00 zł. w 

koszty postępowania odwoławczego i zasądzając od zamawiającego  na rzecz odwołującego 

kwotę 10.000,00zł zł na rzecz odwołującego stanowiącą koszty postępowania odwoławczego 

poniesione z tytułu wpisu od odwołania. 

Przewodniczący:      …………..…………………………