KIO 811/20 WYROK dnia 7 lipca 2020 r.

Sygn. akt: KIO 811/20 

WYROK 

z dnia 7 lipca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Luiza Łamejko 

Protokolant:            

Adam Skowroński 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lipca 2020 

r. w Warszawie odwołania wniesionego do 

Pre

zesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 kwietnia 2020 r. przez wykonawcę Budimex 

S.A.,  ul.  Siedmiogrodzka  9,  01-204  Warszawa 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez 

Podlaski  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  w  Białymstoku,  ul.  Elewatorska  6,  15-620 

Białystok 

przy udziale wykonawcy Mota-Engil Central Europe S.A., ul. Opolska 110, 31-

323 Kraków 

zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  Podlaskiemu  Zarządowi  Dróg 

Wojewódzkich w Białymstoku dokonanie modyfikacji treści Specyfikacji Istotnych 

Warunków Zamówienia przez:  

wydłużenie  terminu  wykonania  dokumentacji  projektowej  –  rozumiane  jako 

uzyskanie  ZRID 

–  do  16  miesięcy  od  dnia  podpisania  umowy,  a  w  sytuacji 

konieczności  sporządzenia  w  ramach  postępowania  zmierzającego  do  uzyskania 

decyzji  środowiskowej  raportu  oceny  oddziaływania  przedsięwzięcia  na 

środowisko – odpowiednio do 27 miesięcy od dnia podpisania umowy, 

wydłużenie  terminu  zakończenia  realizacji  zamówienia  do  24  miesięcy  od  dnia 

przekazania terenu budowy, 

2.  K

osztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  Podlaski  Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  

w Białymstoku, ul. Elewatorska 6, 15-620 Białystok i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20  000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę 

Budimex  S.A.,  ul.  Siedmiogrodzka  9,  01-204  Warszawa  t

ytułem  wpisu  od 

odwołania, 

zasądza  od  Podlaskiego  Zarządu  Dróg  Wojewódzkich  w  Białymstoku,  ul. 

Elewatorska  6,  15-

620  Białystok  na  rzecz  wykonawcy  Budimex  S.A.,  ul. 

Siedmiogrodzka  9,  01-204  Warszawa 

kwotę  23  600  zł  00  gr  (słownie: 

dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem wpisu 

od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Białymstoku. 

Pr

zewodniczący :  ……………………………… 

Sygn. akt: KIO 811/20 

U z a s a d n i e n i e 

Podlaski  Zarząd  Dróg Wojewódzkich w  Białymstoku (dalej: „Zamawiający”)  prowadzi 

w trybie przetargu nie

ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. 

Zaprojektuj 

i  wybuduj:  „Przebudowa drogi  wojewódzkiej  nr  689  na  odcinku  Bielsk  Podlaski-

Hajnówka”.  Postępowanie  to  prowadzone  jest  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  

29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843), zwanej dalej: 

„ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii 

Europejskiej w dniu 19 grudnia 2019 

r. pod pozycją 2020/S 067-158431.  

W dniu 14 kwietnia 2020 r. wykonawca Budimex S.A. 

z siedzibą w Warszawie (dalej: 

„Odwołujący”)  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  wobec  czynności 

Zamawiającego polegającej na dokonaniu nieprawidłowego opisu przedmiotu zamówienia, tj. 

opisu dokonanego w sposób, który nie uwzględnia wszystkich okoliczności mogących mieć 

wpływ na sporządzenie oferty.  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu: 

- naruszenie art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ustawy Pzp poprzez dokonanie 

opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób,  który  nie  uwzględnia  wszystkich  okoliczności 

mogących  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty  i  przyjęcie,  że  termin  na  projektowanie,  

w  którym  wykonawcy  winni  dodatkowo  uzyskać  decyzję  o  środowiskowych 

uwarunkowaniach realizacji zamówienia, a kolejno - po wykonaniu projektów budowalnych - 

decyzję  ZRID,  wynosi  maksymalnie  12  miesięcy,  gdy  tymczasem,  uwzględniając  czas 

niezbędny  na  wykonanie  projektów  budowlanych  oraz  realne  terminy  na  uzyskanie 

wskazanych  decyzji  administracyjnych,  termin  ten  jest  nierealny,  z  góry  niemożliwy  do 

dochowania. 

- naruszenie art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ustawy Pzp poprzez dokonanie 

opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób,  który  nie  uwzględnia  wszystkich  okoliczności 

mogących  mieć  wpływ  na  sporządzenie  oferty  i  przyjęcie,  że  termin  na  wykonanie  robót 

budowlanych  i  uzyskanie  pozwolenia  na  użytkowanie  wynosi  maksymalnie  20  miesięcy  od 

dnia  przekazania  terenu  budowy,  gdy  tymczasem  uwzględniając  czas  niezbędny  na 

wykonanie  robót  budowlanych  oraz  realne  terminy  na  uzyskanie  wskazanej  decyzji 

administracyjnej, termin ten jest nierealny, z góry niemożliwy do dochowania. 

Odwołujący stwierdził, że określenie w taki sposób terminów wykonania zamówienia skutkuje 

przerzuceniem  na  wykonawcę  całego  ryzyka  związanego  z  wydłużeniem  się  czasu 

niezbędnego  do  przeprowadzenia  wymaganych  przez  Zamawiającego  procedur 

admin

istracyjnych,  prowadząc  do  powstania  po  stronie  wykonawcy  odpowiedzialności  za 

okoliczności, które nie są od niego zależne. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

-  dokonanie  modyfikacji 

treści  SIWZ  (w  szczególności  pkt.  IV  ppkt  3  SIWZ)  poprzez 

wydłużenie terminu wykonania dokumentacji projektowej - rozumiane jako uzyskanie ZRID - 

do  16  miesięcy  od  dnia  podpisania  umowy,  a  w  sytuacji  konieczności  sporządzenia  

w  ramach  postępowania  zmierzającego do  uzyskania  decyzji  środowiskowej  raportu  oceny 

oddziaływania  przedsięwzięcia  na  środowisko  -  odpowiednio  do  27  miesięcy  od  dnia 

podpisania umowy; 

dokonanie  modyfikacji  treści  SIWZ  (w  szczególności  pkt.  IV  ppkt  7)  poprzez  wydłużenie 

terminu  zakończenia  realizacji  zamówienia:  do  24  miesięcy  od  dnia  przekazania  terenu 

budowy,  tj.  poprzez  zagwarantowanie,  że  wykonawca  będzie  mógł  wykonywać  roboty 

budowlane co najmniej przez dwa pełne okresy letnie. 

Uzasadniając podniesione zarzuty Odwołujący wskazał na postanowienia SIWZ: 

„IV. TERMIN WYKONANIA ZAMÓWIENIA (...) 

3. Termin wykonania dokumentacji projektowej: do 12 miesięcy od dnia podpisania umowy - 

rozumiane jako uzyskanie ZRID. (...) 

Termin  zakończenia  realizacji  robót—do  2  miesięcy  przed  terminem  zakończenia 

realizacji zamówienia, z wyłączeniem okresów zimowych (15.12 -15.03) 

Termin  zakończenie  realizacji  zamówienia:  do  20  miesięcy  od  dnia  przekazania 

terenu budowy. 

III. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (...). 

2. PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA 

Przedmiotem  zamówienia  jest:  w  formule  zaprojektuj  i  wybuduj  „Przebudowa  drogi 

wojewódzkiej nr 689 na odcinku Bielsk Podlaski-Hajnówka”. 

Zamówienie  obejmuje  wykonanie  dokumentacji  projektowej  (droga  wraz  z  niezbędną 

infrastrukturą)  oraz  wykonanie  robót  budowlanych  na  podstawie  wykonanej  dokumentacji 

projektowej. Na odcinku drogi

 wojewódzkiej DW 689 od km rob. 0+028,00 do km 23+460 

oraz 

Uzyskanie  decyzji  o  pozwoleniu  na  użytkowanie  drogi  wojewódzkiej  DW  689  oraz  oddanie 

do użytkowania. 

Droga wojewódzka nr 689 jest trasą łączącą Bielsk Podlaski z Hajnówką”. 

Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  kolejno  uszczegóławiając  opis  przedmiotu 

zamówienia w pkt III ppkt, 2.3. SIWZ doprecyzował, że zamówienie obejmuje: 

Wykonanie Projektu Budowlanego 

Wykonanie  Projektu  Stałej  Organizacji  Ruchu,  Projektu  Wykonawczego, 

Szcze

gółowych  Specyfikacji  Technicznych,  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych,  części 

przedmiarowo - kosztorysowej, 

Opracowanie wszystkich niezbędnych materiałów do uzyskania decyzji, postanowień 

i koniecznych uzgodnień, opinii itp. 

Uzyskanie  w  imieniu  i 

na  rzecz  Zamawiającego  decyzji  administracyjnych,  w  tym 

decyzji  o  zezwoleniu  na  realizację  inwestycji  drogowej  w  trybie  ustawy  z  dnia  z  dnia  10 

kwietnia  2003  r.  o  szczególnych  zasadach  przygotowania  i  realizacji  inwestycji  w  zakresie 

dróg publicznych (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 2031 z późn. zm.); 

Jak zauważył Odwołujący, dalsza analiza postanowień SIWZ, w tym w szczególności 

Programu Funkcjonalno - 

Użytkowego (PFU) prowadzi do wniosku, że w otwartym katalogu 

decyzji  administracyjnych  koniecznych  do  uzyskania 

przez  wykonawcę  mieści  się  również 

decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia oraz pozwolenie na 

użytkowanie. W pkt 1.3.2.1. PFU czytamy: 

„Należy uzyskać w imieniu i na rzecz Zamawiającego: 

wszystkie warunki techniczne przebudów, uzgodnienia i zatwierdzenia wymagane zgodnie 

z prawem; 

decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach oraz pozwolenie wodno-prawne itp. 

niezbędne  decyzje  administracyjne,  w  szczególności  decyzje  o  zezwoleniu  na  realizację 

inwestycji drogowej oraz pokolenia 

na użytkowanie.”. 

Odwołujący  podniósł,  że  zestawiając  ze  sobą  zakres  prac  składających  się  na 

przedmiot  zamówienia,  terminy  na  ich  wykonanie  oraz  obowiązujące  przepisy  prawa 

określające  procedurę  uzyskiwania  poszczególnych  decyzji  administracyjnych,  nasuwa  się 

wniosek, że terminy na wykonanie przedmiotu zamówienia są nierealne, z góry niemożliwe 

do dochowania.  

Odnośnie terminu wykonania dokumentacji projektowej Odwołujący argumentował: 

Termin  ten  zgodnie  z  SIWZ  wynosi  „do  12  miesięcy  od  dnia  podpisania  umowy  - 

rozumiane jako uzyskanie ZRID”. 

Odwołujący w pierwszej kolejności wskazał, że zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 10 z dnia 3 

października  2008  r.  o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale 

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: 

„u.i.o.ś.)  wydanie  decyzji  o  środowiskowych  uwarunkowaniach  (decyzji  środowiskowej) 

następuje  przed  uzyskaniem  decyzji  o  zezwoleniu  na  realizację  inwestycji  drogowej  - 

wydawanej  na  podstawie  ustawy  z  dnia  10  kwietn

ia  2003  r.  o  szczególnych  zasadach 

przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474 

oraz z 2019 r. poz. 1716). 

Z  powyższego  względu  zakres  zadań  do  wykonania  w  okresie  „wykonania 

dokumentacji  projektowej”  będzie  w  rzeczywistości  obejmował:  opracowanie  wniosku  

o  wydanie  decyzji  środowiskowej,  uzyskanie  decyzji  środowiskowej,  opracowanie 

dokumentacji  projektowej  w  oparciu  o  zapisy  uzyskanej  decyzji  środowiskowej  oraz 

uzyskanie decyzji ZRID. 

Co przy tym istotne, zd

aniem Odwołującego, samo uzyskanie decyzji środowiskowej 

zająć  może  do  kilkunastu  miesięcy.  Przedsięwzięcie  stanowiące  przedmiot  zamówienia  nie 

będzie wprawdzie, zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 

2019 r. w sprawie przeds

ięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko i w oparciu 

o  wstępną  analizę  zakresu  zamówienia,  klasyfikowane  do  przedsięwzięć  zawsze  znacząco 

oddziałujących  na  środowisko,  jednakże  nie  sposób  wykluczyć,  że  na  podstawie  art.  63 

u.i.o.ś.  wydane  zostanie  postanowienie  nakładające  na  wykonawcę  obowiązek 

przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. 

Odwołujący  podał,  że  podstawowym  elementem  takiej  oceny  jest  sporządzenie 

raportu  oceny  oddziaływania  na  środowisko,  przy  czym  samo  sporządzenie  raportu  może 

zająć  do  kilku  miesięcy,  zwłaszcza  w  sytuacji,  gdy  elementem  raportu  będzie  musiała  być 

inwentaryzacja  przyrodnicza  (co  wydaje  się  być  bardzo  prawdopodobne,  skoro  zgodnie  

z  opisanymi  w  Programie  Funkcjonalno-

Użytkowym  wymaganiami  dotyczącymi  ochrony 

środowiska m.  in. konieczne  jest  wykonanie urządzeń  ochrony  przed  hałasem  oraz  przejść 

dla zwierząt - by ocenić, jakie są konieczne przejścia dla zwierząt konieczne jest ustalenie, 

jakie zwierzęta i w jakiej ilości żyją na terenie realizacji przedsięwzięcia). 

Jak  wskazał  Odwołujący,  minimalny  okres,  niezbędny  do  wykonania  inwentaryzacji 

przyrodniczej  powinien  obejmować  nw.  miesiące,  związane  z  konieczności  inwentaryzacji 

poszczególnych grup zwierząt: 

• 

Marzec - 

maj: płazy i gady oraz nietoperze - wiosenne migracje oraz miejsca rozrodu 

• 

Czerwiec-

sierpień - rośliny, siedliska, ptaki — miejsca lęgowe 

• 

Wrzesień — październik - jesienne migracje płazów i nietoperzy 

• 

Listopad - 

grudzień - zimowe tropienia teriofauny oraz zimowiska nietoperzy. 

Łącznie badania terenowe - inwentaryzacja przyrodnicza zajmują ok. 10 miesięcy. 

Odwołujący zauważył, że dopiero po przeprowadzeniu ww. badań terenowych będzie 

możliwe  zakończenie  prac  nad  załącznikami  do  wniosku  o  wydanie  decyzji  

o  środowiskowych  uwarunkowaniach  (raportu),  przy  czym  samo  opracowanie  raportu  dla 

takiej inwestycji wynosi ok. 2 miesiące. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  Zamawiający  wymaga  także  opracowania  min.  3 

wariantów  przebiegu  inwestycji  oraz  przeprowadzenie  konsultacji  społecznych,  co  

z pew

nością wydłuży proces pozyskiwania decyzji środowiskowej. 

Odwołujący  zaznaczył,  że  prace  niezbędne  do  sporządzenia  raportu  oceny 

oddziaływania  na  środowisko  zajmą  co  najmniej  12  miesięcy,  przy  czym  po  sporządzeniu 

raportu,  a  przed  wydaniem  decyzji  środowiskowej,  zgodnie z  art.  77  u.i.o.ś.  i  art.  79  u.i.o.ś 

konieczne  będzie  zapewnienie  udziału  społeczeństwa  w  procedurze  uzyskiwania  decyzji 

oraz uzyskanie opinii i uzgodnień organów wskazanych w ustawie. Dopiero po zapewnieniu 

tych dwóch elementów (i przy założeniu, że organy opiniujące i uzgadniające raport nie będą 

miały dodatkowych uwag i pytań do raportu) będzie możliwe wydanie decyzji środowiskowej. 

Jak podał Odwołujący,  przy  założeniu konieczności  sporządzenia raportu procedura 

uzyskiwania decyzji środowiskowej może zająć odpowiednio: ok. 2 miesiące przygotowanie 

wniosku o uzyskanie decyzji środowiskowej, w tym karty informacyjnej przedsięwzięcia, ok. 2 

miesiąca  na  wydanie  postanowienia  co  do  konieczności  sporządzenia  raportu,  ok.  12 

miesięcy  na  sporządzenie  raportu  oraz  ok.  2  miesiące  na  procedurę  opiniowania  raportu, 

rozpatrzenie  ewentualnych  uwag  społeczeństwa  i  wydanie  decyzji.  Łącznie  termin  na 

wydanie decyzji środowiskowej może wynieść nawet 18 miesięcy, przy czym doświadczenia 

wykonawcy z podobnych r

ealizacji wskazują, że i to założenie jest dość optymistyczne. 

Odwołujący przypomniał, że wykonawca musi jeszcze wykonać prace projektowe (ok. 

6 miesięcy) oraz kolejno uzyskać decyzję ZRID. Termin na wydanie decyzji ZRID to 90 dni 

od 

dnia  złożenia  wniosku  (art.  11  a  ustawy  o  szczególnych  zasadach  przygotowania  

i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych), przy czym z doświadczeń Odwołującego 

wynika, 

że zazwyczaj uzyskiwanie takiej decyzji zajmuje ok. 4,5 miesiąca. 

Uwzględniając  powyższe  Odwołujący  stwierdził,  że  absolutnie  minimalny  termin  na 

wykonanie  całości  prac  wchodzących  w  zakres  projektowania  to  27  miesięcy.  Tymczasem 

Zamawiający na realizację tego zakresu przewidział 12 miesięcy.  

W  ocenie  Odwołującego,  nawet  przy  założeniu,  że  decyzja  środowiskowa  zostanie 

wydana  bez  konieczności  przeprowadzenia  oceny  oddziaływania  na  środowisko,  termin  12 

miesięcy  jest  niemożliwy  do  zachowania.  Odwołujący  wskazał,  że  ok.  6  miesięcy  zajmuje 

samo  projektowanie,  kolejne  3-

4,5 miesiąca to uzyskiwanie decyzji ZRID. Już tylko te dwie 

czynności  zajmą  większą  część  czasu  przewidzianego  na  projektowanie,  gdy  tymczasem 

wykonawca  musi  jeszcze  uzyskać  decyzję  środowiskową,  tj.  opracować  wniosek  o  jej 

wydanie  (w  tym  opracować  kartę  informacyjną  przedsięwzięcia  oraz  przeprowadzić 

konsultacje  społeczne)  oraz  przeprowadzić  procedurę  uzyskiwania  decyzji  środowiskowej, 

która  z  uwagi  na  wymogi  formalne  (np.  konieczność  współdziałania  kilku  organów  przy 

wydawaniu decyzji), trwa zazwyczaj znacznie dłużej niż  wynikające z przepisów k.p.a. dwa 

miesiące na rozpoznanie spraw szczególnie skomplikowanych. 

Powyższe terminy  nie uwzględniają jeszcze wydania innych decyzji,  np. pozwolenia 

wodnoprawnego,  czy  wspomnianej  w  PFU  możliwości  przeprowadzenia,  na  etapie 

uzyskiwania decyz

ji ZRID, ponownej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. 

Mając  na  uwadze  powyższe  Odwołujący  stwierdził,  że  określony  przez 

Zamawiającego  termin  na  wykonanie  dokumentacji  projektowej  jest  obiektywnie  zbyt  krótki 

(nierealny) i z góry niemożliwy do dochowania. 

Odnośnie terminu realizacji zamówienia Odwołujący argumentował: 

Odwołujący wskazał, że Zamawiający termin realizacji zamówienia określił jako do 20 

miesięcy  od  dnia  przekazania  terenu  budowy,  przy  czym  zgodnie  z  §  3  ust.  1  pkt  3  wzoru 

umowy 

termin przekazania terenu budowy Strony ustalają w ciągu 7 dni po uzyskaniu decyzji 

o Zezwoleniu na Realizację Inwestycji Drogowej z rygorem natychmiastowej wykonalności. 

Jak  zauważył  Odwołujący,  faktyczny  czas  na  wykonywanie  robót  będzie  krótszy, 

bowiem t

ermin zakończenia realizacji robót określony został w IV ppkt 6 SIWZ jako (cyt.) „do 

2  miesięcy  przed  terminem  zakończenia  realizacji  zamówienia,  z  wyłączeniem  okresów 

zimowych (15.12 

—15.03).”. 

Ostatnie  dwa  miesiące  z  okresu  20  miesięcy  na  realizację  zamówienia,  jak  założył 

Odwołujący,  mają  zostać  poświęcone  na  uzyskanie  decyzji  środowiskowej  i  procedury 

odbiorowe.  Wykonawca  dysponuje  zatem 

18  miesiącami  na  wykonanie  robót  budowlanych 

jako  takich,  prz

y  czym  z  okresu  tego  należy  wyłączyć  okresy  zimowe  (15.12.-15.03.). 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  przy  rozpoczęciu  robót  jesienią  jednego  roku  (np.  we 

wrześniu), wykonawca będzie musiał zakończyć roboty do wczesnej wiosny kolejnego roku 

(np.  do  lutego),  przy  czym  nie  będzie  mógł  wykonywać  robót  przez  prawie  5  miesięcy 

przypadających na  okresy  zimowe  w  dwóch  kolejnych latach  wykonywania umowy.  Realny 

czas  wykonywania  robót  skróci  się  do  ok.  13  miesięcy  przypadających  głównie  na  okresy 

jesienne  i  wiosenne,  w  których  ryzyko  wystąpienia  niekorzystnych  warunków  pogodowych 

nadal  jest  istotne. 

Zdaniem  Odwołującego,  tak  określony  termin  wykonania  zamówienia 

(robót  budowlanych)  jest  niemożliwy  do  dochowania,  uwzględniając  zakres  prac 

składających się na przedmiot zamówienia. 

Odwołujący podniósł, że wykonanie robót składających się na przedmiot zamówienia 

wymaga  co  najmniej  zagwarantowania  wykonawcy  możliwości  pracy  w  dwóch  kolejnych 

okresach  letnich,  co  z  kolei  oznacza  konieczność  określenia  terminu  na  realizację 

zamówienia co najmniej jako 24 miesiące od daty przekazania terenu budowy. 

W uzupełnieniu powyższego Odwołujący dodał, że Zamawiający w § 26 ust. 1 pkt 1 

wzoru  Umowy  wskazał,  że  „dopuszcza  możliwość  wprowadzenia  zmian  w  Umowie  

w  zakresie  wynikającym  z  przepisów  prawa  zamówień  publicznych  w  zakresie  terminów 

wykonan

ia  przedmiotu  Umowy,  określonych  w  §  3  Umowy,  jeżeli  niedotrzymanie 

terminu/terminów umownych przez Wykonawcę będzie następstwem: 

1)  okoliczności  wynikających  ze  zmiany  przepisów  prawa  istotnych  dla  realizacji 

przedmiotu  zamówienia,  przedłużenia  procedur  administracyjnych  na  etapie  wydawania 

opinii,  uzgodnień,  postanowień  lub  decyzji  administracyjnych,  z  powodów  niezależnych  od 

Wykonawcy,  w  przypadku  gdy 

zaistniała  konieczność  wykonania  inwentaryzacji 

przyrodniczej  w  ściśle  określonym  terminie  (zgodnie  z  wymogami  specyficznymi  dla 

poszczególnych  gatunków  fauny  i  flory),  zaistniała  konieczność  wykonania  badań 

archeologicznych w ściśle określonym terminie - na etapie opracowywania Dokumentacji.”. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  z  powyższego  wynika,  że  Zamawiający  liczy  się  

z  możliwością  przedłużenia  terminu  na  uzyskanie  decyzji  środowiskowej  (wykonanie 

dokumentacji projektowej) z uwagi na konieczność wykonania inwentaryzacji przyrodniczej, 

jednakże  zmiana  taka  wymaga  zmiany  umowy,  a  więc  zawarcia  przez  strony  aneksu  do 

umowy. 

Odwołujący  wskazał,  że  wykonawca  nie  ma  jednak  roszczenia  o  zawarcie  takiego 

aneksu  - 

zmianę  umowy,  a  sama  procedura  zawierania  takiego  aneksu  bywa  bardzo 

czasochłonna. Nadto, wzór umowy nie precyzuje, kiedy mamy do czynienia z przedłużeniem 

terminów na uzyskanie opinii, uzgodnień, postanowień lub decyzji administracyjnych, a co za 

tym idzie, 

nie jest wiadome, jakie terminy Zamawiający uznaje za „podstawowe” na wydanie 

tych  opinii,  uzgodnień,  postanowień  lub  decyzji  administracyjnych  -  terminy  instrukcyjne 

wynikające  z  przepisów  prawa  czy  powszechnie  znane  terminy  na  wydawanie  tego  typu 

decyzji administracyjnych funkcjonujące w praktyce. 

Odwołujący stwierdził, że wskazane postanowienia rodzą po stronie wykonawcy stan 

niepewności co do tego, czy wykonawca uzyska i ewentualnie w jakich okolicznościach (i po 

wykazaniu jakich okoliczności) wydłużenie terminów wykonania zamówienia, gdy tymczasem 

wzór  umowy  zakłada  w  §  27  kary  umowne  za  zwłokę  w  dochowaniu  umownych  terminów 

wykonania zamówienia. 

W oce

nie Odwołującego, sytuacja taka nie jest możliwa do zaakceptowania w świetle 

art.  29  ustawy 

Pzp,  który  nakłada  na  Zamawiającego  obowiązek  uwzględnienia  w  opisie 

przedmiotu  zamówienia  wszystkich  okoliczności  istotnych  dla  sporządzenia  oferty-tu:  taką 

okolic

znością  jest  czas  trwania  postępowania  zmierzającego  do  wydania  decyzji 

środowiskowej  oraz  czas  niezbędny  do  wykonania  robót  budowlanych  opisanych 

przedmiotem zamówienia. Zamawiający zdając sobie sprawę z tego, że przyjęte przez niego 

terminy  wykonania  zam

ówienia są zbyt  krótkie nie może przerzucać  na  wykonawcę ryzyka 

związanego  z  niedochowaniem  tych  terminów,  w  tym  ryzyka  będącego  skutkiem 

przedłużania  się  postępowań  administracyjnych,  w  tym  postępowania  dot.  wydania  decyzji 

środowiskowej,  jedynie  pozostawiając  stronom  możliwość  ewentualnej  zmiany  umowy. 

Przepis  art.  29  ustawy 

Pzp  nakłada  na  Zamawiającego  obowiązek  określenia  realnego 

terminu na wykonanie zamówienia, a na zasadach ogólnych (wynikających z podstawowych 

zasad współżycia społecznego) Zamawiający winien dopuścić możliwość przedłużenia także 

tych  realnych  terminów  wykonania  zamówienia,  jeśli  zaistnieją  okoliczności  od  stron 

niezależne.  Zdaniem  Odwołującego,  dopiero  w  takiej  sytuacji  można  mówić  o  dochowaniu 

wymogu art. 29 ustawy Pzp i zarazem uwz

ględnieniu zasady słuszności kontraktowej. 

Przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Odwołującego  zgłosił 

wykonawca Mota-Engil Central Europe S.A. 

z siedzibą w Krakowie. 

Na rozprawie strony podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  rozpoznając  złożone  odwołanie  na  rozprawie  

i  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy  wymieniony  w  treści  uzasadnienia,  jak 

również stanowiska stron i uczestnika postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do 

protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  legitymuje  się  interesem  we  wniesieniu  środka 

ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji 

ich  potwierdzenia  się,  wskazuje  na  pozbawienie  Odwołującego  możliwości  uzyskania 

zamówienia  i  jego  realizacji,  narażając  go  tym  samym  na  poniesienie  w  tym  zakresie 

wymiernej szkody.  

Rozpoznając  odwołanie  w  granicach  podniesionych  zarzutów  Izba  uznała,  że 

zaistniały podstawy do jego uwzględnienia.   

Rozpoznając  przedmiotowe  odwołanie  Izba  miała  na  uwadze  zakres  obowiązków 

nałożonych  na  wykonawcę,  w  tym  przede  wszystkim  treść  pkt  III  ppkt  2.3.  Specyfikacji 

Istotnych  Warunków  Zamówienia  oraz  pkt  1  Programu  Funkcjonalno  Użytkowego.  Z  opisu 

prze

dmiotu  zamówienia  dokonanego  w  ww.  dokumentach  wynika,  że  do  obowiązków 

wykonawcy  należy  opracowanie  wszystkich  niezbędnych  materiałów  do  uzyskania  decyzji, 

postanowień,  uzgodnień  czy  opinii,  które  okażą  się  niezbędne  do  wykonania  przedmiotu 

zamówienia.  Z  wymogu  pozyskania  wszelkich  decyzji  nie  została  wyłączona  decyzja  

o  środowiskowych  uwarunkowaniach  realizacji  przedsięwzięcia  czy  pozwolenie  na 

użytkowanie.  Dokumentacja  opracowana  przez  Zamawiającego  nie  pozwala  też  na 

wykluczenie  sytuacji,  w  której  potrzebne  okaże  się  przeprowadzenie  oceny  oddziaływania 

przedsięwzięcia na środowisko, a w jej ramach inwentaryzacji przyrodniczej.  

Izba  uwzględniła  także  okoliczności  przywołane  przez  Odwołującego,  które  miały 

miejsce  w  innych  postępowaniach  obejmujących  podobny  przedmiot  zamówienia. 

Odwołujący złożył:  

wyciąg  z  dokumentacji  postępowania  pn.:  „Budowa  drogi  wojewódzkiej  od  drogi 

wojewódzkiej nr 455 do drogi krajowej nr 98 - w formule zaprojektuj i wybuduj”, 

wyciąg  z  dokumentacji  postępowania  pn.:  „Budowa  drogi  wojewódzkiej  od  drogi 

wojewódzkiej  nr  455  do  drogi  krajowej  nr  98  w  formule  zaprojektuj  i  wybuduj”,  w  której  na 

samo  wykonanie  robót  budowlanych  Zamawiający  przewidział  30  miesięcy  od  daty 

podpisania umowy; 

wyciąg  z  dokumentacji  postępowania  pn.:  „Zaprojektowanie  i  budowa  drogi  ekspresowej 

S19  na  odcinku  od  węzła  „Nisko  Południe”  (bez  węzła)  do  węzła  „Sokołów  Małopolski 

Północ” (z węzłem) z podziałem na 3 zadania: zadanie B od węzła „Podgórze” (z węzłem) do 

węzła „Kamień” (bez węzła) o długości ok. 10,5 km”,  

porównanie obecnego postępowania prowadzonego przez Zamawiającego z dwoma innymi 

postępowaniami, tj. „Przebudowa, budowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 984 Lisia Góra 

– Radomyśl Wielki – Mielec, oraz przebudowa drogi wojewódzkiej nr 983 Sadkowa Góra – 

Mielec, Etap IV.1 

– Budowa nowego odcinka drogi wojewódzkiej nr 94 od drogi wojewódzkiej 

nr  983  do  drogi  wojewódzkiej  nr  985  (skrzyżowanie)  w  kierunku  ul.  Kosmonautów  wraz  

z budową mostu na rzece Wisłoce”, oraz „Budowa srogi wojewódzkiej nr 992 Jasło-Granica 

Państwa na odcinki pomiędzy drogą krajową Nr 28 a drogą krajową Nr 73”. 

Na  podstawie  ww.  dokumentów  Izba  uznała  za  uprawdopodobnione  okoliczności 

wskazujące na konieczność przedłużenia terminu wykonania dokumentacji projektowej. Izba 

uwzględniła  okoliczność,  że  zakres  prac  w  każdym  z  ww.  postępowań  różnił  się  od 

przedmiotowego  postępowania  prowadzonego  przez  Zamawiającego.  Jednakże  przebieg 

ww. postępowań i określone w nich terminy wskazują na to, że konieczne jest przedłużenie 

12  miesięcznego  terminu  na  przygotowanie  dokumentacji  projektowej.  Powyższe  prowadzi 

też  do  wniosku,  że  w  sytuacji, jeśli  w  przedmiotowym  postępowaniu zaistnieje konieczność 

sporządzenia raportu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, określony przez 

Zamawia

jącego termin wykonania dokumentacji projektowej będzie nierealny. Dowodem na 

potrzebę  przedłużenia  wyznaczonego  przez  Zamawiającego  terminu  na  wykonanie 

dokumentacji projektowej są także złożone przez Odwołującego oferty trzech ewentualnych 

podwykonawców, tj. Naturprojekt T.P., Trakt Sp. z o.o. sp. k., oraz Lafrentz Polska Sp. z o.o. 

Z ich treści w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że każdy z tych podmiotów nie widzi 

możliwości 

realizacji 

pełnego 

zakresu 

przedmiotu 

zamówienia  

w terminie określonym przez Zamawiającego.   

Izba  stwierdziła  ponadto,  że  Zamawiający  nie  podjął  próby  wykazania,  że  przyjęte  

w  SIWZ  terminy  są  realne.  Zamawiający  oparł  argumentację  jedynie  na  własnym 

przekonaniu,  że  brak  jest  podstaw  do  przeprowadzenia  raportu  oceny  oddziaływania 

przedsięwzięcia 

na 

środowisko 

czy 

inwentaryzacji 

przyrodniczej. 

Przekonanie 

Zamawiającego  nie  może  jednak  stanowić  argumentu  przemawiającego  za  realnością 

terminów  wskazanych  w  specyfikacji,  skoro  nie  zostało  ono  odzwierciedlone  w  jej  treści 

(zamawiaj

ący  w  specyfikacji  nie  wykluczył  obowiązku  przeprowadzenia  raportu  oceny 

oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jak też nie rozróżnił terminu w zależności od 

zakresu obowiązków, jakie zobowiązany będzie zrealizować wykonawca).    

Izba  za  zasadny  uzna

ła  także  wniosek  Odwołującego  o  przedłużenie  terminu 

realizacji zamówienia. Izba uwzględniła argumentację Odwołującego, który stwierdził, że po 

odjęciu  okresów  zimowych  (15.12-15.03)  od  faktycznego  czasu  na  wykonanie  zamówienia 

(18  miesięcy),  realny  czas,  jaki  pozostanie  na  realizację  robót  to  ok.  13  miesięcy.  W  toku 

rozprawy  Zamawiający  pośrednio  przyznał,  że  liczony  w  ten  sposób  czas  na  wykonanie 

przedmiotu zamówienia jest zbyt krótki. Zamawiający podał bowiem, że okres 20 miesięcy,  

o  którym  mowa  w  pkt  IV  ppkt  7  SIWZ  Zamawiający  liczy  jako  miesiące  pracujące,  bez 

okresów zimowych (15.12-15.03). Taki sposób liczenia terminu, choć jest zgodny z intencją 

Odwołującego, nie wynika jednak z treści pkt IV ppkt 7 SIWZ.  

Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że w przedmiotowej sprawie potwierdził 

się zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp w zw. z art. 7 

ustawy Pzp. 

Wobec powyższego, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono jak 

w sentencji.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  Pzp 

oraz  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w    sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972).    

Przewodniczący :  ………………………………