Sygn. akt: KIO 652/20
WYROK
z dnia 3 czerwca 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 3 czerwca
2020r. odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 marca 2020r. przez wykonawcę Eltel
Networks Energetyka Spółka Akcyjna z siedzibą w Olsztynie, Gutkowo 81D w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Polskie Sieci Energetyczne Spółka
Akcyjna z siedzibą w Konstancinie – Jeziornej, ul. Warszawska 165
przy udziale wykonawcy Energo-
System Spółka Akcyjna z siedzibą w Rzeszowie, ul.
Energetyczna 1 z
głaszającego swoje przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO 652/20 po stronie
zamawiającego
orzeka :
Oddala odwołanie
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę Eltel Networks Energetyka Spółka Akcyjna z
siedzibą w Olsztynie, Gutkowo 81D i:
zalicza na poczet postępowania odwoławczego kwotę 15 000zł. 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Eltel Networks
Energetyka Spółka Akcyjna z siedzibą w Olsztynie, Gutkowo 81D tytułem wpisu
od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2019 r., poz.1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt KIO 652/20
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu ograniczonego na
prace modernizacyjno-remontowe autotransformatora AT2 w SE
Olsztyn Mątki zostało
wszczęte ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 19
grudnia 2019r. za numerem 2019/S 245-604238.
W dniu 17 marca 2020r. zamawiający poinformował o wyborze oferty najkorzystniejszej tj.
oferty wykonawcy Energo-
System S.A. z siedzibą w Rzeszowie.
W dniu 26 marca 2020r. odwołanie wniósł wykonawca Eltel Networks Energetyka Spółka
Akcyjna z siedzibą w Olsztynie, Gutkowo 81D – zwany dalej odwołujący. Odwołanie zostało
wniesione przez pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 26 marca
2020r. udzielonego przez prezesa i członka zarządu ujawnionych w KRS odwołującego. Kopia
odwołania została przekazana zamawiającemu w dniu 26 marca 2020r.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie przepisów:
art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy przez niezastosowanie tego przepisu i w konsekwencji
zaniechanie czynności odrzucenia oferty wykonawcy Energo-System S.A., w sytuacji gdy
wykonawca ten nie wniósł w sposób prawidłowy wadium w postaci gwarancji
ubezpieczeniowej albowiem określony w dokumencie gwarancji termin zapłaty kwoty wadium
był dłuższy od terminu wskazanego i wymaganego przez zamawiającego w SIWZ;
art. 91 ust. 1 ustawy przez wybranie jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Energo-
System S.A., która powinna zostać odrzucona z uwagi na nieprawidłowo wniesione wadium,
a tym samym oferta ta nie mogła być brana pod uwagę przy badaniu stopnia w jakim
poszczególne oferty spełniają kryteria oceny ofert;
art. 7 ust. 1 ustawy przez
naruszenie zasady przeprowadzenia postępowania o
udzielenie z
amówienia publicznego z zachowaniem uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców polegające na wyborze najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Energo-
System S.A., który nie zachował przewidzianych przez zamawiającego w SIWZ
wymogów wadium w postaci gwarancji ubezpieczeniowej, przez co nie można uznać, że jego
oferta jest konkurencyjna w stosunku do oferty
odwołującego, co w konsekwencji prowadzi do
wniosku, że wykonawca Energo-System S.A. i odwołujący nie zostali równo potraktowani
przez
zamawiającego.
Wniósł o:
nakazanie
zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
wykonawcy Energo-System S.A.;
nakazanie
zamawiającemu odrzucenia oferty wykonawcy Energo-System S.A.;
nakazanie
zamawiającemu powtórzenia czynności zbadania i oceny ofert złożonych w
postępowaniu bez oferty wykonawcy Energo-System S.A.;
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, tj. kwoty
wpisu oraz kosztów związanych z dojazdem na wyznaczoną rozprawę i wynagrodzenia
pełnomocnika odwołującego na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy.
Ponadto
o przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów (wszystkie dokumenty
znajdują się w dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia):
części I SIWZ oraz wzoru nr 5 do części III SIWZ na okoliczność: określenia przez
zamawiającego wymagań dotyczących wadium, zakresu i treści tych wymagań;
gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium Nr 998-A873615 z dnia 6 marca 2020 r.
złożonej przez wykonawcę Energo-System S.A.;
pisma
odwołującego do zamawiającego z dnia 13 marca 2020 r. na okoliczność
poinformowania
zamawiającego o nieprawidłowym sposobie złożenia wadium przez
wykonawcę Energo-System S.A.;
informacji
zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej z dnia 17 marca 2020 r.
na okoliczność wyboru najkorzystniejszej oferty wykonawcy Energo-System S.A.
Odwołujący wskazał, że jedną z podstawowych dziedzin jego działalności, co wynika z
informacji ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców KRS prowadzonym dla odwołującego, są
roboty związane z budową linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych oraz naprawa i
konserwacja urządzeń elektrycznych. Z tego powodu zdecydował się wziąć udział w
postępowaniu o udzielenie przedmiotowego zamówienia. W stosunku do odwołującego nie
zachodzą podstawy wykluczenia z postępowania, spełnia warunki udziału w postępowaniu,
zamawiający nie znalazł też podstaw do odrzucenia oferty odwołującego, zaś w rankingu ofert
o
dwołujący zajmuje obecnie drugie miejsce ustępując jedynie wykonawcy Energo-System
S.A., którego oferta w ocenie odwołującego powinna zostać odrzucona. Gdyby tak się stało
oferta
odwołującego byłaby najkorzystniejsza i w konsekwencji odwołującemu udzielone
zostałoby to zamówienie. W związku z powyższym odwołujący uważa, że ma interes prawny
w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Naruszenie przepisów ustawy przez
zamawiającego może spowodować po stronie odwołującego szkodę w postaci utraconego
zysku, który odwołujący założył, że osiągnie realizując przedmiotowe zamówienia.
Z
amawiający wymagał od wykonawców, aby ich oferty zostały zabezpieczone wadium.
Wymagania co do wadium,
zamawiający określił w Części I SIWZ, Rozdział XIV, strony 31-32.
W zakresie możliwości wnoszenia wadium w formie gwarancji bankowej albo
ubezpieczeniowej
zamawiający podał w pkt 8 Rozdziału XIV Części I SIWZ, że „…dokument
gwarancyjny powinien zawierać zobowiązanie do płatności bezwarunkowej, na pierwsze
żądanie zamawiającego w przypadku zajścia okoliczności określonych w ustawie. Zaleca się,
aby t
reść gwarancji była zgodna ze wzorem gwarancji stanowiącym Wzór nr 5 do Części III
SIWZ”. Treść wzoru gwarancji stanowiącego Wzór nr 5 do Części III SIWZ wskazywała na to,
że gwarancja ma określać osobę gwaranta, wykonawcy i beneficjenta (zamawiającego), kwotę
wadium, nieodwołalne i bezwarunkowe zobowiązanie gwaranta do zapłaty kwoty wadium w
ściśle określonych przypadkach w terminie 10 dni licząc od daty otrzymania żądania zapłaty
kwoty wadium, a ponadto, że gwarancja nie może być przeniesiona na inną osobę oraz że
sądem właściwym miejscowo do rozpoznania ewentualnego sporu na tle realizacji gwarancji
ma być sąd właściwy dla siedziby zamawiającego.
W postępowaniu złożone zostały cztery oferty, w tym oferty wykonawcy Energo-System S.A. i
odwołującego. Odwołujący dokonał analizy treści gwarancji ubezpieczeniowej złożonej przez
wykonawcę Energo-System S.A. w wyniku, której doszedł do wniosku, że gwarancja ta nie
spełnia wymagań wadium, jakie zostały określone przez zamawiającego w SIWZ.
Zastrzeżenia odwołującego dotyczyły tego, że złożona przez tego wykonawcę gwarancja
ubezpieczeniowa przewidywała 14dniowy termin na wypłatę kwoty wadium, podczas gdy we
Wzorze nr 5 do Części III SIWZ zamawiający wskazał wyraźnie, że termin ten ma wynosić 10
dni. Z tego względu pismem datowanym na dzień 13 marca 2020 r. złożonym za
pośrednictwem platformy zakupowej prowadzonej przez zamawiającego odwołujący
zakomunikował zamawiającemu o spostrzeżonej nieprawidłowości związanej z gwarancją
wykonawcy Energo-System S.A.
zamawiający nie ustosunkował się do wspomnianego pisma
i w dniu 17 marca 2020 r. poinformował odwołującego przy użyciu środków komunikacji
elektronicznej o wyborze najkorzystniejszej oferty wykonawcy Energo-System S.A. Z
informacji wynikało również, że oferta jednego z wykonawców została odrzucona z uwagi na
brak wniesienia wymaganego wadium.
W ocenie
odwołującego wadium wykonawcy Energo-System S.A. nie zostało złożone
prawidłowo, tym samym wobec oferty tego wykonawcy zaszła przesłanka do jej odrzucenia, o
której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy i w konsekwencji oferta ta nie powinna była zostać
wybrana jako najkorzystniejsza.
Nie ulega wątpliwości, że zamawiający żądał od wykonawców złożenia wadium. Jedną z
dopuszczalnych przez przepisy ustawy form wadium jest gwarancja ubezpieczeniowa.
Zarówno przepisy ustawy jak i przepisy ustaw regulujących działalność ubezpieczeniową nie
definiują pojęcia gwarancji ubezpieczeniowej, ani nie wskazują jaką treść powinna posiadać
ważna i skuteczna gwarancja ubezpieczeniowa. Gwarancja ubezpieczeniowa jest zatem
specyficzną, niestypizowaną, ukształtowaną głównie przez praktykę, czynnością
ubezpieczeniową, znajdującą oparcie prawne przede wszystkim w zasadzie swobody
układania stosunków zobowiązaniowych, wyrażonej w art. 353(1) KC (tak wyr. SA w Poznaniu
z 11.1.2006 r., I ACa 761/05, OSA 2007, Nr 5, poz. 16, s. 71). Zgodnie z tym przepisem, strony
zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść
lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego. Z tego też względu w przypadku korzystania z gwarancji ubezpieczeniowej w
celu wniesienia wadium w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jej treść
powinna odpowiadać wymaganiom zamawiającego oraz pozwalać na uznanie, że
zabezpiecza ona określoną ofertę na wypadek wystąpienia okoliczności, skutkujących
koniecznością zatrzymania wadium, określonych w art. 46 ust. 4a i 5. Z powyższego wypływa
wniosek, że o minimalnych wymaganiach co do treści gwarancji ubezpieczeniowej jako formy
wadium, których zachowanie decyduje o ważności, skuteczności i prawidłowości złożenia
wadium decyduje zarówno rola jaką pełni wadium w systemie prawa zamówień publicznych
oraz wymagania stawiane każdorazowo przez zamawiającego.
Rolą wadium w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego jest zabezpieczenie oferty
wykonawcy, wnoszone w formie zapłaty określonej sumy pieniężnej lub zabezpieczenia jej
zapłaty, przed uchylaniem się przez wykonawcę od zawarcia umowy, jak również finansowe
zabezpieczenie interesów zamawiającego przed ogólnie pojętym nierzetelnym wykonawcą,
który przez określone działania lub zaniechania mógłby wpłynąć na wynik postępowania. W
związku z powyższym podstawowym zadaniem wadium jest zabezpieczenie interesów
zamawiającego, które sprowadzają się ogólnie do sprawnego i niezakłóconego przez
wykonawców przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i
udzielenie tego zamówienia wybranemu wykonawcy, którego oferta okazała się
najkorzystniejsza. Wadium ma także za zadanie zniechęcać wykonawców do takiego
zachowania, które mogłoby zakłócić przebieg postępowania, w szczególności wybór
najkorzystniejszej oferty.
Przepisy ustawy
przewidują różne formy w jakich wadium może być złożone. Z tego też
względu dla każdej z tych form przewiduje się inne wymagania co do sposobu złożenia.
Wymagania te muszą bowiem odpowiadać specyfice wpisanej w określoną formę wnoszenia
wadium. Dla przykładu można wskazać, że dla skutecznego wniesienia wadium w pieniądzu
nie wystarczy wyłącznie dokonać przelewu określonej kwoty pieniężnej. Samo przelanie
środków pieniężnych nie decyduje jeszcze o tytule prawnym będącym jego podstawą ani o
wzajemnych obowiązkach dokonującego przelewu i jego odbiorcy. Dlatego też praktyka
udzielania zamówień publicznych wykształciła model wnoszenia tego wadium, zgodnie z
którym wykonawca decydujący się na wniesienie wadium w formie pieniężnej zobligowany jest
do załączenia do oferty potwierdzenia przelewu z zaznaczeniem, że wpłata dotyczy wadium
do konkretnego postępowania. Z kolei wadium wnoszone w formie gwarancji
ubezpieczeniowej stanowi zabezpi
eczenie udzielane nie przez wykonawcę, lecz podmiot
prowadzący działalność ubezpieczeniową, który nie musi znać warunków i wymagań
określonych przez zamawiającego co do formy i treści gwarancji. Dlatego też istotne stało się
w praktyce, żeby gwarancja ubezpieczeniowa stanowiąca wadium określała w swojej treści
minimalne elementy skutkujące jej ważnością oraz te elementy, które określi zamawiający. Co
istotne, bez względu na to w jakiej formie wadium zostanie wniesione, każda z tych form musi
gwarantować zamawiającemu tak samo silne zabezpieczenie zaspokojenia się z kwoty
wadium w przypadku zajścia przesłanek do zatrzymania wadium.
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jednolicie i konsekwentnie podkreśla się, że
dokument gwarancyjny powinien być sformułowany w sposób jasny, nie budzący wątpliwości
interpretacyjnych (por. m.in. wyrok z dnia 18 września 2017 r., sygn. akt KIO 1824/17). Jak
wskazano w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 grudnia 2018 r., sygn. akt KIO 2394/18,
minimalnymi wymaganiami jakie musi sp
ełniać dokument gwarancji wadialnej jest określenie
gwaranta, określenie beneficjenta, określenie warunków zapłaty, na które składają się
wysokość sumy gwarancyjnej, okres ważności zobowiązania gwaranta, a także sposób
zgłoszenia żądania.
Przedstawione przez KIO stanowisko w wyroku z dnia 4 grudnia 2018 r. sygn. akt KIO 2394/18
jest całkowicie słuszne. Skoro przepisy nie określają konkretnej treści gwarancji wadialnej jest
rzeczą zupełnie zrozumiałą, że treść ta powinna być taka jakiej należy wymagać z punktu
widzenia interesów zamawiającego, które muszą być zabezpieczone wadium. Dlatego też tak
istotnym elementem treści gwarancji wadialnej jest określenie warunków zapłaty, w którym
mieści się niewątpliwie termin zapłaty.
Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 8 ustawy, SIWZ zawiera co najmniej
m. in. wymagania dotyczące wadium. Oznacza to, że wymagania wadium określane są przez
zamawiającego, co jest zrozumiałe, skoro to właśnie interesy zamawiającego mają być
zabezpieczone przez wniesi
enie wadium. Oczywiście zamawiający może w różny sposób
określić te wymagania, jak również może przewidzieć różne wymagania w zależności od
specyfiki danego zamówienia. Nie mniej jednak to do niego należy inicjatywa w zakresie
stawiania wymogów co do treści i sposobu wnoszenia wadium. Każdorazowo jednak o tym
jakim wymaganiom powinno sprostać wadium decydować będzie funkcja wadium z
uwzględnieniem różnic spowodowanych specyfiką każdego dopuszczalnego rodzaju wadium
oraz zakreślone przez zamawiającego warunki.
Odwołujący stwierdził, że zamawiający, stosując się do przepisu art. 36 ust. 1 pkt 8 ustawy
określił w treści SIWZ wymagania dotyczące wadium – z treści Wzoru nr 5 wynika ponadto, że
gwarancja powinna przewidywać 10-dniowy termin zapłaty kwoty wadium, być nieodwołalna,
nieprzenośna a ponadto sądem właściwym do rozpatrywania sporów związanych z realizacja
gwarancji ma być sąd właściwy miejscowo dla siedziby zamawiającego.
Odwołujący wskazał, że wadium złożone przez wykonawcę Energo-System S.A. w formie
gwarancji ubezpieczeniowej nie jest prawidłowe, ponieważ przewidziany w nim termin zapłaty
wadium jest dłuższy od przewidzianego przez zamawiającego w SIWZ.
Odwołujący zauważył, że nie sposób jest uznać wszystkich elementów treści Wzoru nr 5 do
Części III SIWZ za jedynie zalecane. Wskazane w pkt 8 Rozdział XIV Części I SIWZ
wymagania, które nie odnoszą się do wzorcowej treści gwarancji przewidują tylko konieczność
zastrzeżenia w treści gwarancji, że zobowiązanie gwaranta co do wypłaty kwoty wadium
będzie bezwarunkowe, a sama zapłata nastąpi w przypadkach określonych w ustawie.
Odnosząc tak określone przez zamawiającego wymagania do minimalnych wymagań
gwarancji ubezpieczeniowej, które w ocenie KIO (wyrok z dnia 4 grudnia 2018 r. sygn. akt KIO
muszą zostać zawarte w treści gwarancji, aby można było uznać ją za prawidłowo
złożoną formę wadium, należy stwierdzić, że zamawiający nie określił tym zapisem minimum
treści gwarancji wymaganej w niniejszym postępowaniu. Odwołujący wskazał, że pozostałe
n
iezbędne elementy jakie powinna zawierać gwarancja ubezpieczeniowa jako wadium
określone zostały w treści Wzoru nr 5 do Części III SIWZ. Tymi wymaganiami są
zagwarantowanie w treści gwarancji 10-dniowego terminu płatności, nieodwołalność gwarancji
i jej ni
eprzenoszalność, a także zastrzeżenie właściwości miejscowej sądu dla siedziby
zamawiającego. Z punktu widzenia interesów zamawiającego są to istotne elementy, które
powinny znaleźć się w treści prawidłowo wniesionego wadium w formie gwarancji
ubezpieczeni
owej. Wszystkie te elementy razem dają zamawiającemu pełne zabezpieczenie,
tak samo silne jak wadium wniesione w pieniądzu.
Z powyższego względu w ocenie odwołującego zalecenie zamawiającego co do zachowania
treści gwarancji zgodnej z treścią Wzoru nr 5 do Części III SIWZ należy interpretować w ten
sposób, że zalecenie to odnosi się do tych elementów gwarancji, które nie są istotne dla
zabezpieczenia roszczenia
zamawiającego o wypłatę kwoty wadium. Chodzi tu na przykład o
brak obowiązku literalnego kopiowania treści Wzoru nr 5. Innymi słowy zalecenie to należy
rozumieć w ten sposób, że zamawiający dopuszcza gwarancje, których treść literalnie odbiega
od treści proponowanej we Wzorze nr 5, o ile gwarancje te będą przewidywały wszystkie
elementy, które będą dawały równie silne zabezpieczenie jak to, które przewiduje ten wzór i
które zostały w tym wzorze przewidziane.
Przyjmując odmienne stanowisko, w ocenie odwołującego, należałoby uznać, że zamawiający
dał wykonawcom pełną dowolność co do tego w jaki sposób zabezpieczyć interesy
zamawiającego aby tylko gwarancja zapewniała bezwarunkową wypłatę kwoty wadium. A
zatem należałoby uznać, że całkowicie obojętna dla zamawiającego byłaby długość terminu
zapłaty kwoty wadium. Skoro zamawiający jedynie zalecałby 10-dniowy termin do zapłaty
wadium to znaczy, że wykonawca mógłby wskazać inny termin, dłuższy, np. 150 dni i termin
ten byłby w pełni prawidłowy. Ponadto należałoby uznać, że zamawiający wcale nie wymagał
od wykonawców, aby gwarancje ubezpieczeniowe przewidywały ich nieodwołalność i
nieprzenoszalność na inne podmioty. W związku z tym gwarancje nie zawierające takich
zastrzeżeń również byłyby przez zamawiającego akceptowane. Podobnie miałaby się rzecz z
kwestią zastrzeżonej na korzyść zamawiającego właściwości miejscowej sądu. Już sam fakt,
że o sposobie zabezpieczenia interesów zamawiającego miałby decydować wykonawca a nie
sam
zamawiający świadczy zdaniem odwołującego o absurdalności sytuacji. Specyfikacja
Istotnych Warunków Zamówienia jest oświadczeniem woli zamawiającego, z którego wynika
na jakich warunkach udzieli zamówienia publicznego wykonawcy, którego oferta okaże się
najkorzystniejsza. Oświadczenie to podlega zatem zasadom interpretacyjnym, o których mowa
w art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego. Z przepisu tego wynika, że oświadczenie woli należy tak
tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady
współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Ani zasady współżycia społecznego ani
ustalone zwyczaje nie pozwalają interpretować oświadczeń woli w taki sposób, aby prowadziło
ono do absurdalnych wniosków. zamawiający sporządził SIWZ w reżimie przepisów ustawy, a
zatem reżim wynikający z tych przepisów powinien być decydujący dla dokonania oceny czy
wolą zamawiającego było jedynie zalecenie wykonawcom, żeby termin zapłaty kwoty wadium
wynosił nie więcej niż 10 dni, czy może jednak wolą zamawiającego było wymaganie
zachowania tego terminu. Przyjęte zwyczaje panujące w realiach zamówień publicznych
nakazują wnioskować, że zamawiający nie działa jedynie z dostatecznym rozeznaniem, lecz
jako podmiot profesjonalny zobowiązany na mocy prawa do stosowania przepisów ustawy
świadomie i celowo przygotowuje dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego i wprowadza do niej takie zapisy, które są dla nie niego istotne.
W ocenie
odwołującego zastrzeżenie przez zamawiającego we Wzorze nr 5 do Części III SIWZ
term
inu płatności kwoty wadium, właściwości sądu na korzyść zamawiającego,
nieodwołalności i nieprzenoszalności gwarancji było celowe tak samo jak celowe było
zastrzeżenie bezwarunkowej zapłaty kwoty wadium. Zamawiający wymagał od wykonawców
zastrzeżenia wszystkich powyższych elementów we wnoszonych przez nich gwarancjach
ubezpieczeniowych. Elementy te służą bowiem należytemu zabezpieczeniu interesów
zamawiającego. Choć żaden przepis wprost nie przewiduje obowiązku umieszczania tych
elementów w treści gwarancji ubezpieczeniowej będącej wadium w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, to jednak przez wzgląd na to czemu ma służyć wadium i czyje
interesy ma zabezpieczać, zdaniem odwołującego należy uznać, że są to elementy, których w
niniejszym postępowaniu zamawiający wymagał jako niezbędne do uznania wadium jako
wniesionego w sposób prawidłowy. Odwołując się ponownie do wymienionego przez KIO w
wyroku z dnia 4 grudnia 2018 r. sygn. akt KIO 2394/18 katalogu niezbędnych elementów
gwarancji ubezpieczeniowej
, należy uznać, że umieszczenie w treści Wzoru nr 5 do Części III
SIWZ 10-
dniowego terminu płatności kwoty wadium nie było przypadkowe. Termin ten jako
jeden z warunków wypłaty kwoty wadium musi znaleźć się w treści gwarancji
ubezpieczeniowej. Poza tym, gd
yby kwestia terminu zapłaty kwoty wadium była dla
zamawiającego obojętna, wówczas zamawiający nie umieszczałby w treści tego Wzoru
konkretnego terminu, lecz pozostawiłby puste pole do wypełnienia, tak jak uczynił to w
przypadku innych elementów treści Wzoru.
O ile można odwołujący może się zgodzić ze stanowiskiem zgodnie z którym w realiach
zwykłych stosunków cywilnoprawnych treść gwarancji ubezpieczeniowej może być
ukształtowana przez strony stosunku gwarancji w sposób dowolny byleby tylko treść lub cel
n
ie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego, o tyle w reżimie przepisów prawa zamówień publicznych zasada ta doznaje
ograniczenia. Z
amawiający nie układa swoich stosunków bezpośrednio z gwarantem, lecz
nak
łada na wykonawcę obowiązek uzyskania takiej gwarancji, która chroniłaby jego interesy.
W związku z tym o prawidłowości złożenia gwarancji wadialnej nie decyduje to czy wykonawca
umówił się z gwarantem co do treści gwarancji ubezpieczeniowej w sposób zgodny z naturą
jakiejkolwiek gwarancji ubezpieczeniowej, lecz to czy treść tej gwarancji odpowiada
wymaganiom jakie powinna spełniać gwarancja ubezpieczeniowa stanowiąca formę wadium
biorąc pod uwagę jej cel w systemie prawa zamówień publicznych i konkretne wymagania
postawione przez
zamawiającego w konkretnym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego.
Z uwagi na powyższe w ocenie odwołującego wadium wykonawcy Energo-System S.A. należy
uznać za wniesione nieprawidłowo.
Odwołujący wskazał, że w stosunku do oferty wykonawcy Energo-System S.A. zaszła
przesłanka do jej odrzucenia. Przepis art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy stanowi, że zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione w sposób
nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium. Przepis ten przewiduje
obowiązek po stronie zamawiającego odrzucenia oferty w przypadku spełnienia się dwóch
przesłanek. Po pierwsze zamawiający musi uprzednio żądać wniesienia wadium od
wykonawców. Po drugie wadium nie zostało przez wykonawcę w ogóle wniesione albo zostało
wniesione w sposób nieprawidłowy. Niewątpliwie w niniejszej sprawie zamawiający żądał od
wykonawców wniesienia wadium. Zamawiający określił również jakim wymaganiom ma
odpowiadać wadium wniesione w formie gwarancji ubezpieczeniowej, wskazując m. in. że
termin płatności kwoty wadium z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej nie może być dłuższy niż
10 dni. Złożona przez wykonawcę Energo-System S.A. gwarancja wadialna nie spełnia
wymagania w tym zakresie, ponieważ przewiduje termin zapłaty kwoty wadium w terminie 14
dni, a więc terminie dłuższym. Nie można zatem zdaniem odwołującego uznać, że gwarancja
wykonawcy Energo-
System S.A. jest prawidłowa, tj. odpowiada wymaganiom postawionym
przez
zamawiającego. Nie zabezpiecza ona interesów zamawiającego, w taki sposób jaki
został przez zamawiającego określony. Z tego też względu należy ją traktować jako wniesioną
w sposób nieprawidłowy.
W tej sytuacji
w ocenie odwołującego oferta wykonawcy Energo-System S.A. nie powinna była
zo
stać wybrana jako najkorzystniejsza. Za taką nie można bowiem uznać oferty, która podlega
odrzuceniu. Wykonawcy, który złożył ofertę podlagającą odrzuceniu nie może zostać
udzielone zamówienie, gdyż nie będzie to wykonawca wybrany zgodnie z przepisami ustawy.
Przede wszystkim oferta podlegająca odrzuceniu nie powinna być brana pod uwagę przy
dokonywaniu przez
zamawiającego badania w jakim stopniu poszczególne oferty spełniają
kryteria oceny ofert. Stosownie do przepisu art. 91 ust. 1 ustawy
zamawiający wybiera ofertę
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Jest rzeczą oczywistą, że w etapie wyboru najkorzystniejszej oferty
nie powinny brać udziału oferty podlegające odrzuceniu. Świadczy o tym przepis art. 7 ust. 3
ustawy
, który zezwala zamawiającym udzielać zamówień tylko tym wykonawcom, którzy
zostali wybrani zgodnie z przepisami ustawy.
Nieodrzucenie oferty wykonawcy Energo-
System S.A. i w konsekwencji wybór jego oferty jako
najkorzystn
iejszej odbyło się zdaniem odwołującego z oczywistym pogwałceniem zasad
prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z zachowaniem uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Jeżeli zamawiający określając wymagania
dotyczące wadium nie respektuje przestrzegania tych wymagań przez wszystkich
wykonawców, wówczas nie może być mowy o równym traktowaniu wykonawców. Odwołujący
złożył wadium odpowiadające wymaganiom zamawiającego, także w zakresie w jakim
zamawiający przewidział termin zapłaty kwoty wadium. Jeżeli zamawiający zdecydował się na
określenie takiego wymogu to zgodnie z zasadą równego traktowania wykonawców powinien
wymagać jego spełnienia przez wszystkich wykonawców. Tylko wtedy dochodzi do
faktycznego przestrzegania zasady r
ównego traktowania wykonawców. Tymczasem
zamawiający ewidentnie faworyzuje wykonawcę, który nie spełnił jego wymagań.
W tej sytuacji naruszona zostaje także zasada prowadzenia postępowania w sposób
zapewniający uczciwą konkurencję. Za nieuczciwe należy uznać zarówno zachowanie
wykonawcy, który uczestniczy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie
starając się albo nie mogąc spełnić warunków narzuconych przez zamawiającego, jak i
zachowanie zamawiającego, który pomimo niespełnienia przez tego wykonawcę warunków
wybiera jego ofertę. Co więcej, zamawiający był świadomy nieprawidłowości związanych z
wadium złożonym przez Energo-System S.A. Odwołujący poinformował go o tych
nieprawidłowościach na cztery dni przez dokonaniem wyboru jego oferty. Pomimo tego
zamawiający działając w pełni świadomie wybrał ofertę, którą powinien był odrzucić.
Odwołujący rozumie, że zamawiającemu zależy na udzieleniu zamówienia przede wszystkim
temu wykonawcy, którego oferta przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny oraz kryteriów
odnoszących się do przedmiotu zamówienia. Nie mniej jednak dążenie to nie może odbywać
się z pogwałceniem innych zasad rządzących postępowaniem o udzielenie zamówienia
publicznego. Jeżeli zatem oferta, która na podstawie przyjętych kryteriów oceny ofert wypada
najkorzystniej podlega odrzuceniu, to powinna zostać odrzucona. Tego wymaga
poszanowanie zasad uczciwej konkurenc
ji i równego traktowania wykonawców. Niestety
dokonując wyboru oferty wykonawcy Energo-System S.A. zamawiający naruszył te zasady.
W dniu 30 marca 2020r. zamawiający przekazał wykonawcom kopię odwołania.
W dniu 31 marca 2020r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
swój udział wykonawca Energo-System S.A. z siedzibą w Rzeszowie, wnosząc o oddalenie
odwołania. Zgłoszenie zostało wniesione przez pełnomocnika działającego na podstawie
pełnomocnictwa z dnia 31 marca 2020r. udzielonego przez dwóch wiceprezesów zarządu
ujawnionych w KRS przystępującego. Kopia przystąpienia została przekazana
zamawiającemu i odwołującemu w dniu 31 marca 2020r.
Przystępujący wskazał, że interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony
z
amawiającej - do której zgłasza swoje przystąpienie – ma charakter realny i jest związany z
sytuacją przystępującego w niniejszym postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Ewentualne rozstrz
ygnięcie tego sporu na korzyść zamawiającego wpłynie jednocześnie na
pozy
cję przystępującego w tymże przetargu nieograniczonym.
Zgodnie z zawiadomieniem z
amawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej [pismo znak:
0230-DU-SP.230.3.2020.14 z dnia 17 marca 2020 r. to oferta u
czestnika postępowania została
wybrana jako najkorzystniejsza w niniejszym przetargu nieograniczonym przez pryzmat
kryteriów oceny ofert [cena - 92 pkt i okres gwarancji – stacja 8 pkt]. Mając powyższe na
uwadze, p
rzystępujący uzyska niniejsze zamówienie i zrealizuje zakładany w wyniku jego
realizacji zysk.
Przystępujący zatem uważa, że posiada obiektywną tj. wynikającą z
rzeczywistej utraty możliwości uzyskania przedmiotowego kontraktu, potrzebę uzyskania
określonego rozstrzygnięcia środka ochrony prawnej, wniesionego przez ELTEL Networks
Energetyka S.A., tj
. polegającego na odrzuceniu lub oddaleniu przez Izbę przedmiotowego
odwołania. Ewentualne uwzględnienie przez Izbę odwołania ELTEL Networks Energetyka S.A.
może bowiem pozbawić przystępującego szansy na pozyskanie niniejszego zamówienia
publicznego na usługi.
Zarzut odwołującego, jakoby oferta przystępującego, winna zostać odrzucona z niniejszego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy,
ze względu na rzekome wniesienie przez przystępującego wadium w sposób nieprawidłowy,
w ocenie
przystępującego jest bezzasadny oraz oderwany od minimalnych wymagań
z
amawiającego, jakie musiał spełniać dokument gwarancji wadialnej, o których mowa w pkt 8
Rozdziału XIV Części I SIWZ.
W pierws
zej kolejności przystępujący podkreślił, że ustawa nie stawia szczególnych warunków
dla wadium w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej. Dlatego też wymagania
odnośnie wnoszonego wadium muszą być określone przez zamawiającego w SIWZ [art. 36
ust. 8 ustawy, a ponadto informacje na t
emat wadium winny znaleźć się także w ogłoszeniu o
zamówieniu art. 41 pkt 8 ustawy.
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jednolicie i konsekwentnie podkreśla się
natomiast, że dokument gwarancyjny powinien być sformułowany w sposób jasny, nie budzący
wątpliwości interpretacyjnych. Przy czym, jak wskazano w uzasadnieniu Wyroku z dnia 4
grudnia 2018 r., sygn. akt 2394/18 minimalnymi wymaganiami, jakie musi spełniać dokument
gwarancji wadialnej jest:
określenie gwaranta;
określenie beneficjenta;
- okr
eślenie warunków zapłaty, na które składają się wysokość sumy gwarancyjnej, okres
ważności zobowiązania gwaranta, a także sposób zgłoszenia żądania
Mając na uwadze brak szczegółowych regulacji ustawowych, kluczowe znaczenie dla oceny
stanu faktycznego w pr
zedmiotowej sprawie ma zatem treść postanowień SIWZ i obowiązków
jakie z
amawiający nałożył na wykonawców w odniesieniu do treści gwarancji.
W ocenie przyst
ępującego – wbrew twierdzeniom odwołującego – w przedmiotowym
postępowaniu, zamawiający żadnych dodatkowych wymagań w zakresie 10 dniowego terminu
zapłaty kwoty wadium nie stawiał.
Dlatego też, wniesienie przez przystępującego wadium w formie gwarancji ubezpieczeniowej
nr 998-
A873615 z dnia 6 marca 2020 r., przewidującej wypłatę kwoty wadium w terminie 14
dni, nie wypełnia ustawowej przesłanki odrzucenia oferty, o której mowa w art. 89 ust.1 pkt 7b
ustawy.
Otóż wymagania zamawiającego w zakresie wadium wnoszonego w formie gwarancji
[bankowej, ubezpieczeniowej] zostały wyartykułowane w pkt 8 Rozdziału XIV Części I SIWZ i
obejmowały zobowiązanie do: płatności bezwarunkowej, na pierwsze żądanie w przypadku
zajścia okoliczności wymienionych w ustawie. Zamawiający nie określił natomiast w Rozdziale
XIV Części I SIWZ, odnoszącym się do wadium, żadnych wymagań, co do 10 dniowego
terminu zapłaty kwoty wadium.
Sam o
dwołujący przyznaje bowiem w treści przedmiotowego odwołania, że zamawiający
wskazał jedynie, że: „Zaleca się, aby treść gwarancji była zgodna ze wzorem gwarancji
stanowiącym Wzór nr 5 do Części III SIWZ”.
Wzór nr 5 – jak sama nazwa wskazuje – stanowił jedynie wzór, przykład dokumentu gwarancji,
a jego treść nie miała charakteru wiążącego. Zgodnie bowiem z ugruntowanym orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej, np. w Wyroku z dnia 20 listopada 2019 r. sygn. akt KIO 2227/19:
„[…] słowo zalecać w powszechnym rozumieniu to „doradzać”, „rekomendować” i nie jest
prawidłowe utożsamianie go, jak to czyni odwołujący, z nałożeniem w wykonawców
bezwzględnego obowiązku zwarcia w treści gwarancji takiej samej treści, jaką zaproponował
z
amawiający we wzorze”.
Co
w ocenie przystępującego zasługuje na uwagę to to, że stronami postępowania
odwoławczego, rozstrzygniętego przywołanym powyżej wyrokiem Izby, był ten sam
za
mawiający, co w niniejszym postępowaniu, tj. PSE S.A. oraz wieloletni partner biznesowy
przystępującego, z którym wielokrotnie ubiegał się o zamówienie w ramach zawiązanego
Konsorcjum.
Tym samym, jeżeli zamawiający - PSE S.A. w niniejszym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, rzeczywiście chciałby nadać wzorowi gwarancji, stanowiącemu
Wzór nr 5 do części III SIWZ charakteru wiążącego, bezwzględnie obowiązującego
wykonawców ubiegających się o to zamówienie, to mając na uwadze powyższe orzeczenie
KIO, zamiast świadomie użytego sformułowania: „zaleca się” – zamawiający żądałby, aby
treść gwarancji była zgodna ze wzorem nr 5 do Części III SIWZ.
Dlatego też, przystępujący znając treść ww. Wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 20
listopada 2019 r., sygn. akt KIO 2227/19, nie przedłożył w niniejszym postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego gwarancji wadialnej, o takiej samej treści, jaką
zaproponował zamawiający we Wzorze nr 5 do Części III SIWZ – bo też nie był do tego
zobowiązany.
Niemniej jednak, Przystępujący w gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium nr 998-
A873615 z dnia 6 marca 2020 r. zadośćuczynił wszystkim minimalnym wymaganiom, jakie
musi spełniać dokument gwarancji wadialnej, tj. w dokumencie tym został określony gwarant;
beneficjent oraz warunki zapłaty, na które składają się: wysokość sumy gwarancyjnej, okres
ważności zobowiązania gwaranta, a także sposób zgłoszenia żądania.
Reasumu
jąc, treść złożonego przez przystępującego dokumentu gwarancji wadialnej z całą
pewnością uwzględnia wszystkie wymagania zamawiającego, które zostały określone w pkt 8
Rozd
ziale XIV Części I SIWZ i daje zamawiającemu taki sam poziom bezpieczeństwa, jak
suma pieniężna wpłacona na jego rachunek bankowy.
W dniu 28 kwietnia 2020r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył,
że uwzględnia odwołanie w zakresie odrzucenia oferty Enegro-System SA.
W dniu 29 kwietnia 2020r. Izba wezwała przystępującego do złożenia oświadczenia w
przedmiocie sprzeciwu.
W dniu 4 maja 2020r. przystępujący oświadczył, że zgłasza sprzeciw. Sprzeciw został
wniesiony przez
dwóch wiceprezesów, zgodnie z zasadami reprezentacji według załączonego
odpisu z KRS
Wniósł o rozpoznanie ww. odwołania oraz jego oddalenie w całości jako bezzasadnego,
ewentualnie jego odrzucenie, a co z tym się wiąże utrzymanie w mocy pierwotnej czynności
z
amawiającego, polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
przystępującego.
W ocenie uczestnika postępowania, zamawiający nie mając podstaw faktycznych i prawnych
do uw
zględnienia w całości zarzutów odwołującego, dopuścił się naruszenia przepisów: art.
89 ust. 1 pkt 7b w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz.U.2019.1843 ze zm.).
Zamawiający bowiem nie określił w Rozdziale XIV Części I SIWZ, odnoszącym się do wadium,
żadnych wymagań, co do 10 dniowego terminu zapłaty kwoty wadium. Natomiast
sformułowanie „zaleca się", które zostało użyte przez zamawiającego w odniesieniu do wzoru
gwarancji, stanowiącego Wzór nr 5 do Części III SIWZ” przesądza o tym, że zamawiający
jedynie re
komendował, doradzał, aby treść gwarancji wadialnej była zgodna z tym wzorem,
nie wskazał natomiast na taką konieczność.
Ponadto uwzględnienie przez zamawiającego w całości zarzutów ww. odwołania, świadczy o
tym, że zamawiający uzurpuje sobie prawo do tendencyjnego i stronniczego interpretowania
tożsamych treści SIWZ w poszczególnych przetargach.
Dla przykładu, w postępowaniu przetargowym, sektorowym przeprowadzonym w 2019 r. na
usługi
pn.:
„Świadczenie
usług
eksploatacyjnych
na
liniowych
obiektach
elektroe
nergetycznych NN należących do PSE S.A. na obszarze ZKO Katowice, ZKO Poznań
i ZKO Bydgoszcz” w pakiecie 2 ZKO Poznań postępowania: 2019-WNP-0181-DU-KKOl ten
sam z
amawiający, czyli PSE S.A. stwierdził w analogicznej sprawie w odpowiedzi na
odwołanie z dnia 18 października 2019 r., co znalazło odzwierciedlenie w uzasadnieniu
Wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 20 listopada 2019 r. sygn. akt KIO 2227/19 na str.
„Zamawiający użył sformułowania „zaleca”, a nie „wymaga”, nie wprowadził postanowień,
wedle kt
órych dokument gwarancji miał stanowić powtórzenie treści gwarancji. Wyjaśnił, że
wzór ten miał ułatwić wykonawcom ubieganie się o udzielenie zamówienia, ponieważ
wykonawcy często nie mają wiedzy jak wygląda dokument gwarancyjny.
Zamawiający nie miał zamiaru narzucać wzoru jako wiążącego, mając świadomość, że
ubezp
ieczyciele, czy banki wystawiają dokumenty według własnych wzorów,
odpowiad
ających ustawie, zabezpieczających należycie interesy zamawiającego.
Zamawiający dopuszczał dokumenty gwarancji przenoszące wprost postanowienia Wzoru nr
4 do Części III SIWZ, ale również dokumenty gwarancji, wystawione zgodnie z polityką danego
gwaranta, w sytuacji gdy dawa
ły zamawiającemu możliwość zaspokojenia się w przypadku
zajścia przypadków wskazanych w ustawie okoliczności: bezwarunkowo i na pierwsze
żądanie.
W konsekwencji zam
awiający nie zgodził się z odwołującym, że skoro jeden wykonawca
skorzysta ze wzoru dokumentu gwarancyjnego umieszczonego w SIWZ, inny za
ś nie, to oferta
tego drugiego w
ykonawcy powinna podlegać odrzuceniu”.
Krajowa Izba Odwoławcza, oddaliła wówczas odwołanie w ww. sprawie o sygn. akt KIO
2227/19, przyznając rację PSE S.A., że nawet brak w gwarancji wadialnej złożonej przy
najkorzystniejszej ofercie, korzystniejszego dla Zamawiającego sposobu doręczenia żądania
zapłaty wadium, tj. poprzez e-mail, nie stanowi podstawy do odrzucenia oferty na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 7b „uPzp”, mimo że tenże sposób doręczenia gwarantowi żądania zapłaty
wadium, jako jed
en z dwóch, był wymagany przez zamawiającego we wzorze dokumentu
gwarancji, stanowiącym załącznik do SIWZ.
Mając powyższe na uwadze, wykonawcy ubiegający się o kontrakty na rzecz PSE, w tym także
u
czestnik postępowania, zostali utwierdzeni w przekonaniu, że skoro sam wzór gwarancji
wadialnej jest pr
zez PSE S.A. jedynie zalecany, czyli inaczej: „rekomendowany, doradzany” to
nie jest t
o równoznaczne z nałożeniem na wykonawców bezwzględnego obowiązku zawarcia
w treści gwarancji wadialnej takiej samej treści, jaką zaproponował zamawiający we wzorze,
o ile tylko taka gwarancja wadialna pozwoli z
amawiającemu zaspokoić się w przypadku zajścia
prz
ypadków wskazanych w ustawie .
P
rzystępujący podkreślił, że zamawiający w później prowadzonych przez siebie
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego — także w niniejszym spornym
postępowaniu przetargowym - w żaden sposób nie zmodyfikował postanowień SIWZ, w
zakresie wymogów dotyczących wnoszenia wadium w formie niepieniężnej. W dalszym ciągu
PSE S.A. jedynie „zaleca”, aby treść gwarancji był zgodna ze wzorem stanowiącym załącznik
do SIWZ.
Dlatego też, uczestnik postępowania wniósł gwarancję ubezpieczeniową zapłaty wadium nr
A873615 z dnia 6 marca 2020 r., która z jednej strony, wpisuje się w dotychczasową
praktykę przetargową tego zamawiającego, z drugiej zaś wyczerpuje wszystkie minimalne
wymagania, jakie musiał spełniać dokument gwarancji wadialnej, tj.: żeby w dokumencie tym
został określony:
— gwarant;
— beneficjent;
— warunki zapłaty, na które składają się wysokość sumy gwarancyjnej; — okres ważności
zobowiązania gwaranta, a także — sposób zgłoszenia żądania.
Jeżeliby bowiem wymóg, dotyczący 10 dniowego terminu zapłaty kwoty wadium, byłby dla
z
amawiającego istotny, to mając na uwadze Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 20
listopada 2019 r. sygn. akt
KIO 2227/19 PSE S.A. albo wprowadziłoby tego rodzaju żądanie
wprost w pkt 8 Rozdziału XIV Części I SIWZ, albo też zawarłoby w treści SIWZ postanowienia,
wedle których dokument gwarancji wadialnej miał stanowić powtórzenie treści wzoru
gwarancji, stanowiącego Wzór nr 5 do Części III SIWZ, czego jednak zamawiający nie uczynił.
Tym samym, fakt zastrzeżenia przez gwaranta w gwarancji wadialnej, wniesionej przez
p
rzystępującego - 14 dniowego terminu na wypłatę kwoty wadium, nie może być traktowane
jako nieprawi
dłowo wniesione wadium.
Tym bardziej, że zgodnie z dotychczasową praktyką przetargową w postępowaniach
organizowanych przez PSE S.A., zawarty w gwarancjach wadialnych wydłużony termin
wypłaty wadium - w stosunku do zalecanego 10 dniowego terminu, o którym mowa we wzorze
gwarancji wadialnej
— jest dość częstym zjawiskiem i dotychczas nie byt kwestionowany przez
tegoż zamawiającego oraz nie wywoływał dla wykonawców negatywnych skutków prawnych,
w postaci odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy.
Przykładem aprobowania przez zamawiającego — PSE S.A. tego rodzaju rozbieżności,
pomiędzy wniesioną w przetargu gwarancją wadialną, a wzorem gwarancji, stanowiącym
załącznik do SIWZ, jest chociażby postępowanie niepubliczne, w trybie podstawowym,
prz
eprowadzone przez PSE S.A w 2019 r. na: „Wykonywanie prac eksploatacyjnych w
stacjach elektroenergetycznych najwyższych napięć na terenie działania PSE S.A. ZKO w
Katowicach w zakresie przeglądów i usuwania usterek EAZ oraz SSiN w latach 2020-2021”,
nr pos
tępowania 2019/WNP-0319.
Zgodnie z zaleca
nym w tymże postępowaniu przez zamawiającego - PSE S.A. wzorem
gwarancji wadialnej, stanowiącym Wzór nr 5 Części III StWZ, rekomendowany był 10 dniowy
termin wypłaty kwoty wadium, podczas gdy w gwarancjach wadialnych, wniesionych w tymże
postępowaniu przez uczestnika postępowania, tj.:
•
gwarancji ubezpieczeniowej nr 908574027265 z dnia 18.11.2019 r.
— Pakiet 1 oraz
•
gwarancji ubezpieczeniowej nr 908574027266 z dnia 18.11.2019 r.
— Pakiet 2 termin
wypłaty wadium został określony przez gwaranta aż na 30 dni.
Pomimo tejże istotnej rozbieżności w zakresie terminu wypłaty wadium, PSE S.A. wybrało
oferty p
rzystępującego, jako najkorzystniejsze w obydwóch Pakietach nr 1 i 2, wskazując w
zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejszej oferty (pismo nr 1363-DU9.240.160.2019.2 z dnia
4 grudnia 2019 r.) że:
„Wybrany Wykonawca spełnił warunki udziału w postępowaniu, jego oferta jest ważna i
przedstawia najkorzystniejszy bilans kryteriów oceny ofert. Wybrane oferty spełniają
wym
agania formalne oraz merytoryczne zawarte w SIWZ”.
Zamawiający nie czynił z powodu tejże rozbieżności żadnych problemów uczestnikowi
postępowania, który obecnie realizuje na rzecz PSE S.A. ww. zamówienie w obydwóch
Pakietach 1 i 2.
P
owyższe przykłady pokazują, że zamawiający - PSE S.A. interpretuje postanowienia SIWZ
swojego autorstwa, w zakresie wymagań jakie musi spełniać dokument gwarancji wadialnej,
w sposób stronniczy, całkowicie niemożliwy do przewidzenia przez wykonawców oraz
oderwany od literalnego ich brzmienia.
Uczestnik postępowania przytoczył słowa samego zamawiającego — PSE S.A. w analogicznej
sprawie, dotyczącej niezgodności treści gwarancji wadialnej z zalecanym przez tegoż
z
amawiającego wzorem gwarancji, stanowiącym załącznik do SIWZ, że:
naw
et gdyby postanowienia SIWZ mogły budzić wątpliwości, to należałoby je interpretować
na korzyść wykonawców, których nie mogą obciążać ewentualne niekonsekwencje
Zamawiającego” (zob. uzasadnienie Wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia z dnia 20
listopada 2019 r. sygn. akt KIO 2227/19, str. 71.
Tym samym, w ocenie u
czestnika postępowania zarzuty zawarte w treści odwołania
wniesionego przez ELTEL Networks Energetyka S.A. w dniu 26 marca 2020 r. pozostają
bezzasadne oraz są oderwane od minimalnych wymagań zamawiającego, jakie musiał
spełniać dokument gwarancji wadialnej, o których mowa w pkt 8 Rozdziału XIV Części I SIWZ.
W dniu 8 maja 2020r. odwołujący wniósł odpowiedź na sprzeciw wskazując, że pochodzi od
osoby nieuprawnionej i został wniesiony do nieprawidłowego organu, za zatem jest
nieskuteczny i postępowanie powinno zostać umorzone. Co do braku umocowania, to
odwołujący podniósł, że sprzeciw jest datowany na 30 kwietnia 2020r. a został opatrzony
podpisami w dniu 1 maja 2020r. Nadto sprzeciw wnosi się do składu orzekającego, a nie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, jak oznaczono w niniejszej sprawie sprzeciw. Są to dwa
różne organy i nie można w ocenie odwołującego takiego sprzeciwu uznać za skutecznie
wniesiony. Podtrzymał swoje stanowisko co do braku stronniczości i prawidłowego
prowadzenia postępowania przez zamawiającego, podkreślił, że przebieg innych postępowań
nie może być przedmiotem analizy w przedmiotowym postępowaniu, a wszystkim
wykonawcom znana była treść siwz i wszyscy poza przystępującym dostosowali się do
wymogu 10 terminu wypłaty sumy gwarancyjnej z zabezpieczenia wadialnego.
Na rozprawie przystępujący przedłużył pisemne stanowisko, w którym podtrzymał
dotychczasową argumentację.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postepowania tj. siwz, gwarancji wadialnej z dnia 6
marca 2020r. nr 998A-
873615, pisma odwołującego do zamawiającego z dnia 13 marca
2020r., informacji o wyb
orze oferty najkorzystniejszej oraz dowody przedłożone przez
przystępującego do sprzeciwu i pisma procesowego z dnia 3 czerwca 2020r.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje:
XII. Sposób przygotowania oferty
11) Wykonawca zobowiązany jest załączyć na Platformie Zakupowej następujące dokumenty
podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym:
a) Formularz oferty zgodnie ze Wzorem nr 12 Części III SIWZ,
b) Pełnomocnictwa lub inne dokumenty, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym
z których wynika prawo do podpisania oferty oraz do podpisania innych dokumentów
składanych wraz z ofertą, chyba że Zamawiający może je uzyskać w szczególności za pomocą
bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, w szczególności rejestrów publicznych w
rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2007 r.
o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne Dz. U. z 2017r poz.570),
c) Dokumenty potwierdzające wniesienie wadium zgodnie z pkt. XIV Część I SIWZ,
XIV. Wadium
1) Wykonawca zaproszony do złożenia Oferty zobowiązany jest wnieść wadium w wysokości
zł (przy składaniu Oferty, a nie Wniosku o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu).
2) Wadium musi być wniesione przed upływem terminu składania ofert. Wadium musi
obejmować okres związania ofertą. Pierwszym dniem terminu związania ofertą jest dzień
sk
ładania ofert.
3) Wadium może być wnoszone w następujących formach:
a) w pieniądzu, przelewem na rachunek bankowy Zamawiającego, wskazany w pkt I SIWZ;
b) w poręczeniach bankowych, lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-
kredytowej, z tym, że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym;
c) w gwarancjach bankowych;
d) w gwarancjach ubezpieczeniowych;
e) w poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy
z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Pols
kiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z
2019 r. poz. 310).
4) Jeżeli wadium zostanie wniesione w pieniądzu, Wykonawca dołączy do oferty potwierdzenie
dokonanego przelewu wniesienia wadium z zaznaczeniem, że wpłata dotyczy
przedmiotowego postępowania. W pozostałych przypadkach wymagane jest dołączenie do
oferty dokumentu stanowiącego wadium wystawionego na rzecz Zamawiającego.
5) W przypadku wnoszenia wadium w pieniądzu, przelewem na rachunek bankowy, o terminie
jego wniesienia decydować będzie data (dzień, godzina, minuta, sekunda) uznania rachunku
bankowego Zamawiającego.
6) W przypadku wnoszenia wadium w pozostałych, dopuszczalnych formach, za
pośrednictwem Platformy zakupowej (dalej jako „Platforma Zakupowa”, „Platforma” lub
System) - Zamawia
jący wymaga złożenia dokumentu w formie elektronicznej na zasadach
określonych w Rozdziale XII – z zastrzeżeniem, iż będzie on podpisany kwalifikowanym
podpisem elektronicznym przez Gwaranta tj. wystawcę gwarancji/poręczenia.
7) Jeżeli wadium (dotyczy przypadku wniesienia wadium w formie gwarancji
bankowej/gwarancji ubezpieczeniowej) zostało wniesione w walucie obcej, kwota wadium
zostanie przeliczona na PLN wg średniego kursu PLN w stosunku do walut obcych
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski (Tabela A kursów średnich walut obcych) w dniu
publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Jeżeli w dniu
publikacji ogłoszenia NBP nie ogłosił kursu walut, zastosowanie znajdzie pierwszy ogłoszony
kurs po dniu publikacji ogłoszenia. Zamawiający przypomina, że wadium powinno
zabezpieczać ofertę w wskazanej przez Zamawiającego kwocie przez cały okres
postępowania.
8) W przypadku wniesienia wadium w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej
dokument gwarancyjny powinien zawierać zobowiązanie do płatności bezwarunkowej, na
pierwsze żądanie Zamawiającego w przypadku zajścia okoliczności określonych w ustawie.
Zaleca się, aby treść gwarancji była zgodna ze wzorem gwarancji stanowiącym Wzór nr 5 do
Części III SIWZ.
9) Zamawiający zwróci wszystkim Wykonawcom wadium niezwłocznie po wyborze oferty
najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem Wykonawcy, którego oferta
została wybrana jako najkorzystniejsza, z zastrzeżeniem art. 46 ust. 4 a ustawy. Wykonawcy,
którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, wadium zostanie zwrócone
niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz wniesieniu
zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
10) Zamawiający zwróci niezwłocznie wadium, na wniosek Wykonawcy, który wycofał ofertę
przed upływem terminu składania ofert.
11) Zamawiający zażąda ponownego wniesienia wadium przez Wykonawcę, któremu
zwrócono wadium zgodnie z pkt 9) zdanie pierwsze, jeżeli w wyniku rozstrzygnięcia odwołania
jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Wykonawca zobowiązany będzie do
wniesienia wadium w terminie wskazanym przez Zamawiającego.
12) Wadium wniesione w pieniądzu, Zamawiający zwróci wraz z odsetkami wynikającymi z
umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszty
prowadzenia rachunku bankowego oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek
bankowy wskazany przez Wykonawcę.
13) Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli Wykonawca w odpowiedzi na
wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 i 3a ustawy, z przyczyn leżących po jego stronie,
nie złożył oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art.
25 ust. 1 ustawy, oświadczenia o którym mowa w art. 25a ust. 1, pełnomocnictw lub nie wyraził
zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3, co powodowało brak
możliwości wybrania oferty złożonej przez wykonawcę jako najkorzystniejszej.
14) Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli Wykonawca, którego oferta
została wybrana:
a) odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia na warunkach określonych w ofercie;
b) nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, na zasadach
określonych w Specyfikacji i wzorze umowy;
c) zawarcie umowy w sprawie zamówienia stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie
Wykonawcy.
15) Oferta Wykonawcy, który nie wniesie wadium, lub wniesie wadium w sposób
nieprawidłowy, zostanie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Pzp.
CZĘŚĆ III SIWZ
WZORY FORMULARZY
Wzór nr 5
GWARANCJA BANKOWA/ GWARANCJA UBEZPIECZENIOWA NA WADIUM W
POSTĘPOWANIU PUBLICZNYM
Zostaliśmy poinformowani, że w związku z ogłoszeniem przez Polskie Sieci
Elektroenergetyczne S.A. z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie przy ul. Warszawskiej 165, 05-
520 Konstancin
– Jeziorna, wpisaną do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd
Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod
Nr KRS 0000197596, NIP 526-27-48-
966, o kapitale zakładowym 9.605.473.000,00 zł, w
całości wpłaconym, (zwaną dalej „Zamawiającym”) zamówienia publicznego na:
„…………………………………………..” [nazwa i numer zamówienia]
w którym wysokość wadium wynosi .............. zł (słownie..............................zł) (zwanego dalej
„Przetargiem”) ................. (zwany dalej „Wykonawca”) ma zamiar złożyć ofertę (zwaną dalej
„Ofertą”).
My, ......................... z siedzibą w …………… zarejestrowany w dniu …………… w Sądzie
Rejonowym dla miasta …………… Wydział …………… Gospodarczy Krajowego Rejestru
Sądowego pod numerem KRS ……………, zwany dalej Bankiem/Ubezpieczycielem, działając
na zlecenie Wykonawcy zobowiązujemy się nieodwołalnie i bezwarunkowo do zapłacenia na
rzecz Zamawiającego każdej kwoty do łącznej wysokości nie przekraczającej: .........................
zł (słownie ............................. zł)
w terminie 10 dni od dnia otrzymania od Zamawiającego pierwszego pisemnego żądania
zapłaty, zawierającego oświadczenie, że Wykonawca:
1) nie wywiązał się ze zobowiązań wynikających z art. 46 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. -
Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej ustawą, tj. będąc poinformowany o
wyborze jego Oferty w okresie jej ważności:
a) odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych
w Ofercie lub
b) nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, lub
c) nie zawarł umowy w sprawie zamówienia publicznego, ponieważ stało się to niemożliwe z
przyczyn leżących po Jego stronie, lub
2) w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 i 3a ustawy, z przyczyn leżących
po jego stronie, nie złożył oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o
których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy, oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1,
pełnomocnictw lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt.
3 ustawy, co powodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez Wykonawcę jako
najkorzystniejszej. Zamawiający wskazać powinien, która z okoliczności uzasadniająca
zapłatę sumy gwarancyjnej wystąpiła.
Żądanie zapłaty musi być nam doręczone w jeden ze wskazanych niżej sposobów:
- na adres e-
mail: …….@.......¸przy czym musi być ono opatrzone kwalifikowanym podpisem
elektronicznym,
za pośrednictwem banku prowadzącego rachunek Zamawiającego. W celu identyfikacji bank
ten potwierdzi, że podpisy złożone na żądaniu zapłaty należą do osób uprawnionych do
zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu Zamawiającego.
Niniejsza gwarancja wchodzi w życie w dniu …. i wygasa automatycznie i całkowicie w dniu
........................ roku, jeżeli żądanie z tytułu niniejszej gwarancji nie dotrze do
Banku/Ubezpieczyciela do tego czasu.
Niniejsza gwarancja wygasa automatycznie i całkowicie w przypadku:
1) gdyby żądanie zapłaty zawierające oświadczenie nie zostało nam doręczone w terminie
ważności gwarancji,
2) zwolnienia nas przez Zamawiającego ze wszystkich zobowiązań przewidzianych w
gwarancji, przed upływem terminu jej ważności,
3) gdy nasze świadczenia z tytułu niniejszej gwarancji osiągną kwotę gwarancji. Zobowiązanie
z tytułu niniejszej gwarancji wygasa z upływem terminu jej ważności.
Niniejsza gwarancja jest nieprzenośna i nieodwołalna.
Wszelkie spory wynikające z niniejszej gwarancji będą rozstrzygane według prawa polskiego
przez sąd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwy dla siedziby Zamawiającego.
Treść gwarancji przedstawionej przez Energo-System SA:
GWARANCJA UBEZPIECZENIOW
A ZAPŁATY WADIUM Nr 998-A873615 z dnia
06.03.2020r.
BENEFICJENT (ORGANIZATOR PRZETARGU): Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. z
siedzibą w Konstancinie-Jeziornie przy ul. Warszawskiej 165, 05-520 Konstancin – Jeziorna,
wpisaną do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy,
XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod Nr KRS 0000197596, NIP 526-
966, o kapitale zakładowym 9.605.473.000,00 zł, w całości wpłaconym
ZOBOWIĄZANY (OFERENT): ENERGO-SYSTEM S.A., 35-107 Rzeszów, ul. Energetyczna
GWARANT: UNIQA Towarzystwo Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, 90-520 Łódź, ul. Gdańska
132, wpisane do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-
Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS
kapitał zakładowy i wpłacony: 220 308 282,00 PLN, NIP 727-012-63-58, REGON
004275573, reprezentowane przez: P. S. Przedstawiciela UNIQA TU S.A. w Kielcach
§ 1 Gwarant udziela gwarancji ubezpieczeniowej na rzecz Beneficjenta tytułem
zabezpi
eczenia zapłaty wadium przez Zobowiązanego do wysokości sumy gwarancyjnej 70
000,00 PLN (słownie: siedemdziesiąt tysięcy złotych), w związku z ogłoszonym przetargiem,
którego przedmiotem są: „Prace modernizacyjno–remontowe autotransformatora AT2 w SE
Ols
ztyn Mątki” nr postępowania 2019/WNP-0467
§ 2 1. Gwarant zobowiązuje się nieodwołalnie i bezwarunkowo do zapłacenia kwoty
maksymalnie do wysokości sumy gwarancyjnej określonej w § 1.
2. Gwarant dokona zapłaty z tytułu niniejszej gwarancji w terminie 14 dni od dnia otrzymania
pierwszego pisemnego żądania do zapłaty, spełniającego wymogi formalne określone w § 3
ust. 1 oraz zawierającego oświadczenie Beneficjenta, że wystąpiła jedna z następujących
sytuacji określonych w art. 46. ust. 4a i ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29
stycznia 2004 r. z późn. zmianami (zwanej dalej „Ustawą”):
1) oferta Zobowiązanego została wybrana ale:
a) Zobowiązany odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na
warunkach określonych w ofercie,
b) Zob
owiązany nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
c) zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn
leżących po stronie Zobowiązanego,
2) Zobowiązany w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 i 3a Ustawy, z
przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 Ustawy, oświadczenia, o którym mowa w art. 25a
ust. 1 Ustawy, pełnomocnictw lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której mowa w
art. 87 ust. 2 pkt 3 Ustawy, co spowodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez
Zobowiązanego jako najkorzystniejszej.
§ 3 1. Wezwanie do zapłaty winno być pod rygorem nieważności podpisane przez osoby
u
prawnione do składania oświadczeń w imieniu Beneficjenta ze wskazaniem podstawy tego
uprawnienia oraz zawierać wskazanie rachunku bankowego Beneficjenta, na który ma
nastąpić zapłata z niniejszej gwarancji.
Wezwanie do zapłaty należy doręczyć na adres Gwaranta: UNIQA TU SA, Centrum
Pomocy, Roszczenia z Gwarancji, ul. Gdańska 132, 90-520 Łódź.
§ 4 Niniejsza gwarancja ważna jest w okresie od dnia 10.03.2020 r. do dnia 11.05.2020 r.
włącznie (zwanym dalej „okresem ważności gwarancji”) i wygasa automatycznie i
całkowicie, jeśli wezwanie do zapłaty wraz z oświadczeniem Beneficjenta nie zostanie
doręczone Gwarantowi w ww. terminie.
§ 5 Niniejsza gwarancja wygasa również w przypadku, gdy:
1) Beneficjent zwolni w formie pisemnej Gwaranta ze zobowiązań wynikających z niniejszej
gwarancji,
2) kwoty wypłacone przez Gwaranta z tytułu niniejszej gwarancji wyczerpią sumę
gwarancyjną.
§ 6 Wierzytelność z tytułu niniejszej gwarancji nie może być przedmiotem przelewu na
rzecz osoby trzeciej.
§ 7 1. Niniejsza gwarancja podlega prawu polskiemu.
Wszelkie spory wynikające z niniejszej gwarancji rozstrzygane będą przez sąd
powszechny właściwy dla siedziby Beneficjenta.
Z informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej wynika, że oferta Energo-System SA została
uznana za n
ajkorzystniejszą. Na drugim miejscu znalazła się oferta odwołującego, zaś oferta
wykonawcy ABB Power Grids Sp. z
o.o., ul. Żagańska, Warszawa została odrzucona, bo
w
ykonawca nie wniósł wymaganego wadium.
Ze specyfikacji na prace modernizacyjno
– remontowe autotransformatora AT2 w SE Olsztyn
Mątki wynika, że w rozdziale XIV pkt. 8 zamawiający wskazał, że w przypadku wniesienia
gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej dokument gwarancyjny
powinien zawierać zobowiązanie do płatności bezwarunkowej, na pierwsze żądanie
zamawiającego w przypadku zajścia okoliczności, określonych w ustawie. Zaleca się, aby
treść gwarancji była zgodna ze wzorem gwarancji stanowiącym wzór nr 5 do części III siwz.
We wzorze nr 5 zawarto wymaganie „ zobowiązujemy się nieodwołalnie i bezwarunkowo do
zapłacenia na rzecz zamawiającego każdej kwoty do łącznej wysokości nieprzekraczającej :
…zł. (słownie:….) w terminie 10 dni od dnia otrzymania od zamawiającego pierwszego
pisemnego żądania zapłaty.
Z gwarancji nr 908574027265
– Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA SA wynika,
że w przetargu na OBSZAR 1 – Pakiet 1 wykonywanie prac eksploatacyjnych w stacjach
elektroenergetycznych najwyższych napięć na terenie PSE SA ZKO w Katowicach w zakresie
przeglądów i usuwania usterek EAZ oraz SSiN w latach 2020-2021 wynika, że gwarant
zobowiązał się nieodwołalnie i bezwarunkowo zapłacić wymaganą kwotę gwarancji w terminie
30 dni od daty doręczenia gwarantowi w terminie ważności gwarancji wezwania do zapłaty i
dokumentów poświadczających umocowanie.
Z gwarancji nr 908574027266
– Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA SA wynika,
w postepowaniu na Obszar 2
– pakiet 2 wykonywanie prac eksploatacyjnych w stacjach
elektroenergetycznych najwyższych napięć na terenie PSE SA ZKO w Katowicach w zakresie
przeglądów i usuwania usterek EAZ oraz SSiN w latach 2020-2021 wynika, że gwarant
zobowiązał się nieodwołalnie i bezwarunkowo zapłacić wymaganą kwotę gwarancji w terminie
30 dni od daty doręczenia gwarantowi w terminie ważności gwarancji wezwania do zapłaty i
dokumentów poświadczających umocowanie.
Z informacji o wyniku postępowania z dnia 17 marca 2020r. wynika, że zamawiający wybrał
ofertę przystępującego.
Z wyroku z dnia 20 listopada 2019r. sygn. akt KIO 2227/19 wynika, że Wskazać należy,
że przepisy ustawy Pzp nie zawierają szczegółowych regulacji w zakresie treści jaką powinien
zawierać dokument gwarancyjny. Również przepisy innych ustaw, w tym ustawy z dnia 11
września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (tj. Dz. U. z 2019 r. poz.
381) czy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), nie
odnoszą się do możliwych sposobów doręczenia gwarantowi żądania zapłaty sumy
gwarancyjnej. W orzecznictwie Izby jednolicie i konsekwentnie podkr
eśla się, że dokument
gwarancyjny powinien być sformułowany w sposób jasny, nie budzący wątpliwości
interpretacyjnych
(por. m.in. wyrok z dnia 18 września 2017 r., sygn. akt KIO 1824/17). Jak
wskazano w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 grudnia 2018 r., sygn. akt KIO 2394/18,
minimalnymi wymaganiami jakie musi spełniać dokument gwarancji wadialnej jest określenie
gwaranta, określenie beneficjenta, określenie warunków zapłaty, na które składają się
wysokość sumy gwarancyjnej, okres ważności zobowiązania gwaranta, a także sposób
zgłoszenia żądania. Uznając zatem, że co do zasady treść gwarancji powinna przewidywać
sposób zgłoszenia żądania, to jednak ustalenie przez strony czynności ubezpieczeniowej, w
jaki sposób należy to żądanie zgłosić, aby wywoływało skutki prawne (ustalenie wymogów
formalnych odnośnie doręczenia żądania), pozostaje w zakresie zasady swobody umów
wyrażonej w art. 353
Kodeksu cywilnego.
Mając na uwadze brak szczegółowych regulacji ustawowych kluczowe znaczenie dla
oceny stanu faktycznego w prz
edmiotowej sprawie ma treść postanowień SIWZ i obowiązków,
jakie Zamawiający nałożył na wykonawców w odniesieniu do treści gwarancji. Słusznie
wskazywał Odwołujący, iż co do zasady brak jest przeszkód, aby Zamawiający stawiał
wykonawcom dodatkowe wymagania
dotyczące sposobu przedstawienia żądania zapłaty,
które ułatwią mu dochodzenie roszczenia z wypłaty wadium i nie naruszą generalnej zasady
równego traktowania wykonawców (por. wyrok KIO z dnia 7 marca 2017 r., sygn. akt KIO
364/17). Niemniej w ocenie Izby
, wbrew twierdzeniom Odwołującego, w przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający takich dodatkowych wymagań w zakresie sposobu doręczenia
żądania zapłaty nie stawiał.
Izba ustaliła, iż wymagania Zamawiającego w zakresie wadium wnoszonego w formie
gwarancji (ba
nkowej, ubezpieczeniowej) zostały wyartykułowane w punkcie 8 Rozdziału XII
Części I SIWZ i obejmowały zobowiązanie do płatności bezwarunkowej, na pierwsze żądanie
w przypadku zajścia okoliczności określonych w ustawie. Zamawiający nie określił w Rozdziale
XII Części I SIWZ odnoszącym się do wadium, żadnych wymagań co do sposobu doręczenia
żądania zapłaty gwarantowi. Izba nie przyznała racji Odwołującemu, iż takie wymagania
zostały przez Zamawiającego wskazane w treści wzoru nr 4 (Część III SIWZ), stanowiącego
wzór gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej. Faktem jest, iż ww. wzór dokumentu gwarancji
zawierał w swojej treści wymienione dwa sposoby doręczenia gwarantowi żądania zapłaty
wadium, z których pierwszym było doręczenie na adres e-mail, a drugim doręczenie za
pośrednictwem banku prowadzącego rachunek Zamawiającego. Okoliczność ta, zdaniem
Izby,
nie przesądza jednakże, że wskazanie obu ww. sposobów doręczenia żądania zapłaty
wadium stanowić miało obligatoryjny element gwarancji składanych przez wykonawców.
P
rzeczy temu treść Rozdziału XII pkt 8 (Część I SIWZ), gdzie wskazano: „Zaleca się aby treść
gwarancji była zgodna z Wzorem nr 4 do Części III SIWZ”. Wzór nr 4 – jak sama nazwa
wskazuje
– stanowił jedynie wzór, przykład dokumentu gwarancji, a jego treść nie miała
charakteru wiążącego. W ocenie Izby sformułowania „zaleca się” użyte w pkt 8 Rozdziału XII
Części I SIWZ nie sposób intepretować jako obligatoryjnego polecenia, lecz jako
rekomendowaną, doradzaną propozycję treści gwarancji. Zamawiający zalecał, aby treść
gwarancji była zgodna ze wzorem stanowiącym załącznik do SIWZ, nie wskazał jednak na
taką konieczność. Słowo „zalecać” w powszechnym rozumieniu to „doradzać”,
„rekomendować” i nie jest prawidłowe utożsamianie go, jak czyni to Odwołujący, z nałożeniem
na wykonawców bezwzględnego obowiązku zawarcia w treści gwarancji takiej samej treści,
jaką zaproponował Zamawiający we wzorze.
Jakkolwiek nie sposób kwestionować stanowiska Odwołującego, że rozszerzenie
sposobów żądania zapłaty wadium o możliwość doręczenia żądania gwarantowi poprzez e-
mogłoby być rozwiązaniem dla Zamawiającego korzystniejszym, niemniej Zamawiający
ch
cąc zagwarantować sobie takie uprawnienie winien w sposób jednoznaczny i precyzyjny
wyartykułować to w SIWZ. W tym celu powinien on zawrzeć jednoznaczne postanowienia
nakazujące uwzględnienie w treści gwarancji konkretnych sposobów doręczenia gwarantowi
żądania zapłaty wadium. Zamawiający mógł to uczynić przykładowo poprzez kategoryczne
określenie, że treść gwarancji ma być zgodna z treścią przedstawioną we wzorze nr 4 czy też
poprzez wskazanie w Rozdziale XII SIWZ wprost,
że wymaga aby gwarancja uwzględniała
konkretne, jasno podane,
sposoby doręczenia żądania zapłaty. Takiego wymogu w treści
SIWZ
Zamawiający nie zawarł. Wobec tego na gruncie postanowień SIWZ nie byłoby zasadne
wymaganie przez Zamawiającego - jak domaga się tego Odwołujący - aby treść gwarancji
wnoszonej tytułem wadium zawierała oba z przedstawionych w zalecanym wzorze sposoby
doręczenia żądania zapłaty, skoro na gruncie dokumentacji postępowania wymienione we
wzorze nr 4 sposoby doręczenia żądania zapłaty były jedynie rekomendowanymi, zalecanymi
sposobami. Podkreślenia wymaga, że postanowienia SIWZ winny być sformułowane w sposób
precyzyjny i jasny. Precyzyjne i jasne formułowanie warunków przetargu, a następnie ich
literalne i ścisłe egzekwowanie jest bowiem jedną z podstawowych gwarancji, czy wręcz
warunkiem sine qua non, realizacji zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców.
W dniu 4 maja 2020r. zamawiający wezwał wykonawców do przedłużenia terminu
związania ofertą.
W dniu 5 maja 2020r. przystępujący wyraził zgodę na przedłużenie terminu związania
ofertą i złożył aneks z dnia 7 maja 2020r. do gwarancji ubezpieczeniowej nr 998-A873615, w
którym w par. 1 pkt. 1 par 2 gwarancji otrzymał brzmienie „ust. 3 Gwarant dokona zapłaty z
tytułu niniejszej gwarancji w terminie 10 dni od dnia otrzymania pierwszego pisemnego
żądania do zapłaty”.
Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie spełnia wymogi formalne określone w art. 185 ust.
2 ustawy.
Izba ustaliła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania opisane w art. 189 ust. 2
ustawy.
Izba oceniła, że odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia szkody, czym wypełnił przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwołania.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy przez niezastosowanie
tego przepisu i w konsekwencji zaniechanie czynności odrzucenia oferty wykonawcy Energo-
System S.A., w sytuacji gdy wykonawca ten nie wniósł w sposób prawidłowy wadium w postaci
gwarancji ubezpieczeniowej albowiem określony w dokumencie gwarancji termin zapłaty
kwoty wadium był dłuższy od terminu wskazanego i wymaganego przez zamawiającego w
SIWZ
Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt. 7b ustawy zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało wniesione w sposób
nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium. W przedmiotowej sprawie w
ocenie Izby bezsporne jest, że wadium zostało wniesione, przedmiotem sporu jest natomiast
okoliczność, czy wadium zostało wniesione w sposób prawidłowy. W orzecznictwie jest
ustalone w sposób jednolity, że wadium nie jest elementem oferty, ale dodatkowym
świadczeniem na rzecz osoby trzeciej (zamawiającego) zabezpieczającym potencjalne
roszczenia zamawiającego z tytułu uchylania się wykonawcy od zawarcia umowy o
zamówienie publiczne (jednym z przejawów takiego uchylania, jest również zawinione
niezłożenie wymaganych dokumentów). Powstaje zatem konieczność odpowiedzi na pytanie,
kiedy wadium jest wniesione prawidłowo i czy zamawiający może w specyfikacji stawiać
ponadustawowe wymagania ze skutkiem uznania wadium za nieprawidłowe. W ustawie brak
jest definicji wadium
– zawiera ją art. 70 (4) kc, który wskazuje, że wadium, to zabezpieczenie
zapłaty określonej sumy organizatorowi przetargu na wypadek uchylania się przez
przystępującego do przetargu od zawarcia umowy. W przypadku uchylania się przez
przystępującego do przetargu od zawarcia umowy, organizator przetargu może dochodzić
zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. Celem wadium jest zatem zabezpieczenie
roszczeń zamawiającego i zapewnienie mu możliwości zaspokojenia się z przedmiotu
zabezpieczenia w tym przypadku z gwarancji wadialnej. W orzecznictwie Izby p
odkreśla się,
że zaspokojenie z zabezpieczenia musi być tak samo realne jak zaspokojenie z wpłaconej
sumy pieniężnej. Czy zatem brak możliwości zaspokojenia z zabezpieczenia w takim samym
terminie jak możliwość skorzystania z wpłaconych środków może stanowić o nierealności
ustanowionego zabezpieczenia
– w ocenie Izby, na tak postawione pytanie należy udzielić
odpowiedzi negatywnej. Oczywistym jest, że zaspokojenie z posiadanej na koncie
zamawiającego sumy pieniężnej będzie zawsze szybciej dostępne niż zaspokojenie się z
zabezpieczenia zapłaty tej sumy. Pieniądz bowiem pozostaje w dyspozycji zamawiającego
zaś przedmiot zabezpieczenia czy to rzecz ruchoma, czy prawo – jak w przypadku gwarancji
wadialnej dla pozyskania sumy pieniężnej będą wymagały dodatkowych czynności np.
sprzedaży rzeczy, czy zwrócenia się do gwaranta o wypłatę kwoty. Nie oznacza to jednak, że
zabezpieczenie nie jest realne. Tym samym nie można uznać, aby o prawidłowości wniesienia
wadium decydował moment zaspokojenia zamawiającego z zabezpieczenia, ale w ocenie Izby
istotą wadium jest pewność tego zaspokojenia. Złożona przez przystępującego gwarancja jest
nieodwołalna, bezwarunkowa i na pierwsze żądanie, a zatem w ocenie Izby brak jest dowodów
na to, że złożona gwarancja wadialna nie zapewnia przyszłego zaspokojenia się
zamawiającego do wymaganej kwoty 70 000 zł. po zaistnieniu przesłanek ustawowych. Jest
to gwarancja bezwarunkowa, płatna na pierwsze żądanie i zamawiający nie ma podstaw do
przyjęcia, że gwarantowana suma nie zostanie mu wypłacona. Jedyną różnicą jest to, że kwota
z gwarancji będzie wypłacona zamawiającemu później o 4 dni, niż zalecił we wzorze gwarancji.
Nie zmienia to jednak faktu, że do zaspokojenia po zaistnieniu przesłanek ustawowych
dojdzie.
Z tych też powodów Izba uznała, że nie można uznać, że gwarancja ustanowiona
przez przystępującego była nieprawidłowa. Została złożona zamawiającemu w prawidłowym
terminie, w prawidłowej wysokości, zabezpiecza wszystkie ustawowe okoliczności zapłaty
zabezpieczonej sumy gwarancyjnej, jes
t nieodwołalna i bezwarunkowa, a to w ocenie Izby
wszystkie niezbędne przesłanki aby uznać, że daje zamawiającemu te same gwarancje, co
wpłata pieniężna. W konsekwencji Izba nie dopatrzyła się naruszenia przez zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy i z
arzut należało oddalić.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust. 1 ustawy przez wybranie jako
najkorzystniejszej oferty wykonawcy Energo-
System S.A., która powinna zostać odrzucona z
uwagi na nieprawidłowo wniesione wadium, a tym samym oferta ta nie mogła być brana pod
uwagę przy badaniu stopnia w jakim poszczególne oferty spełniają kryteria oceny ofert
Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Podstawą zarzutu jest okoliczność, że w ocenie
odwołującego oferta przystępującego powinna być odrzucona, a w konsekwencji nie powinna
być poddana ocenie ofert i wybrana jako najkorzystniejsza. Izba nie dopatrzyła się zaistnienia
powołanej przez odwołującego okoliczności i oceniła, że oferta przystępującego była ofertą
niepodlegającą odrzuceniu. W tej sytuacji dopuszczenie oferty przystępującego do oceny ofert
i jej wybór nie były wadliwe, a tym samym zamawiający nie naruszył art. 91 ust. 1 ustawy.
Zarzut
naruszenia przez zamawiającego art. 7 ust. 1 ustawy przez naruszenie zasady
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z zachowaniem
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców polegające na wyborze
najkorzystniejszej oferty wykonawcy Energo-
System S.A., który nie zachował przewidzianych
przez
zamawiającego w SIWZ wymogów wadium w postaci gwarancji ubezpieczeniowej,
przez co nie można uznać, że jego oferta jest konkurencyjna w stosunku do oferty
odwołującego, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że wykonawca Energo-System S.A. i
o
dwołujący nie zostali równo potraktowani przez zamawiającego.
Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Choć niesporne było to, że przystępujący nie
przewidział 10 dniowego terminu wypłaty sumy gwarancyjnej, to w ocenie Izby okoliczność ta
nie wpływała na ocenę ważności i prawidłowości wniesionego przez niego wadium. Wadium
to zapewniało bowiem realizację wszystkich gwarancji zaspokojenia zamawiającego,
analogicznych do istniejących w przypadku zaspokojenia z sumy pieniężnej. W konsekwencji
należało uznać, że oferta przystępującego była tak samo zabezpieczona jak oferta
odwołującego, stąd nie sposób stwierdzić, że oferta przystępującego nie była oferta
konkurencyjną wobec oferty odwołującego. W tym stanie rzeczy nie doszło zatem do
naruszenia zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji wnikających z art. 7 ust. 1
ustawy. Zarzut zatem należało oddalić.
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła o oddaleniu odwołania na podstawie art. 192 ust. 1
i 2 ustawy.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
spos
obu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2972) zmienionego
rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 2017 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2017 r., poz. 47),
obciążając odwołującego wyłącznie kosztami uiszczonego wpisu, gdyż zamawiający
wniosków kosztowych nie zgłaszał.
Przewodniczący:
…………………………..