Sygn. akt: KIO 283/20
WYROK
z dnia 25 lutego 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ryszard Tetzlaff
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 lutego 2020 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe Specjał Sp. z o.o., ul. Jana Pawła
Il 80/5, 00-175 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez Uniwersytet Rzeszowski,
al. Rejtana 16C, 35-
959 Rzeszów
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
z dnia 03.02.2020 r. wyboru oferty najkorzystniejszej: SOTER Sp. z o.o.,
ul. Obrońców Pokoju 29A, 36-100 Kolbuszowa, jak i nakazuje Zamawiającemu
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w ramach której nakazuje
Zamawiającemu odrzucenie oferty: SOTER Sp. z o.o., ul. Obrońców Pokoju 29A,
36-100 Kolbuszowa na podstawie art. 89 ust.1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Prawa
zamówień publicznych, z uwagi na potwierdzenie się zarzutu w tym zakresie.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie.
2. k
osztami postępowania obciąża Uniwersytet Rzeszowski, al. Rejtana 16C, 35-959
Rzeszów i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe Specjał Sp. z o.o.,
ul. Jana Pawła Il 80/5, 00-175 Warszawa tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Uniwersytetu Rzeszowskiego, al. Rejtana 16C, 35-959 Rzeszów na
rzecz
Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego Specjał Sp. z o.o.,
ul. Jana Pawła Il 80/5, 00-175 Warszawa kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu kosztów wpisu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych
(t.j. Dz. U. z 27 września 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 283/20
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego
na: „Usługa dozoru obiektów oraz mienia Uniwersytetu Rzeszowskiego”
o sygn.: ZP/UR/175/2019;
zostało wszczęte ogłoszeniem w ogłoszeniem opublikowanym
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 04.10.2019 r. pod nr 2019/S 192-466494
przez: Uniwersytet Rzeszowski, al. Rejtana 16C, 35-
959 Rzeszów zwane dalej:
„Zamawiającym”.
W dniu 03.02.2020 r.
(za pomocą
) Zamawiający
poinformował o wyborze oferty najkorzystniejszej: SOTER Sp. z o.o., ul. Obrońców Pokoju
29A, 36-100 Kolbuszowa zwanego dalej:
„SOTER Sp. z o.o.”. Na drugiej w rankingu
złożonych ofert uplasował się: Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe Specjał
Sp. z o.o., ul. Jana Pawła Il 80/5, 00-175 Warszawa zwane dalej: „Przedsiębiorstwo
Produkcyjno Ha
ndlowo Usługowe Specjał Sp. z o.o.” albo „Odwołującym”.
W dniu 12.02.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Przedsiębiorstwo
Produkcyjno Handlowo Usługowe Specjał Sp. z o.o. wniosło odwołanie na czynność
z 03.02.2020 r. Kopie od
wołania Zamawiający otrzymał 11.02.2020 r. (e-mailem). Zarzucił:
Naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 27 września 2019 r. poz. 1843) zwanej dalej: „Pzp” poprzez
zaniechanie wyklucz
enia wykonawcy SOTER Sp. z o.o., który nie wykazał spełnienia
warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej
określonego w Dziale VII ust. 1 pkt 2 ppkt a SIWZ;
Naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 16 względnie 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia
wykonawcy SOTER Sp. z o.o., w sytuacji gdy wykonawca ten w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa względnie lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził
zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej, co miało wpływ na decyzję
podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 16 względnie 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia
SOTER Sp. z o.o., w sytuacji gdy wykonawca ten w wyniku zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa względnie lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził zamawiającego
w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunek udziału w postępowaniu
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej, w sytuacji gdy pomimo wezwania przez
Zamawiającego SOTER Sp. z o.o. do przełożenia oryginału referencji z 19.12.2019 r.
SOTER Sp. z o.o. przedłożył inny dokument niż złożony i potwierdzony za zgodność
z oryginałem w toczącym się postępowaniu.
4) Naruszenie art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1 poprzez trzykrotne wzywanie SOTER Sp.
z o.o. do złożenia kolejnych wyjaśnień w tym samym zakresie tj. w zakresie referencji oraz
wykazu usług w celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu.
5) Naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia SOTER Sp. z o.o.,
w sytuacji gdy wykonawca ten w wy
niku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa
względnie lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu informacji, że spełnia kryterium wyboru oferty tj. zatrudnienia, co miało wpływ
na decyzje podejmowane przez Z
amawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
6) Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę i stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji,
mimo braku wywiązania się przez wykonawcę SOTER Sp. z o.o. z obowiązku złożenia
wyczerpujących wyjaśnień, popartych dowodami, na okoliczność braku stosowania przez
tego wykonawcę rażąco niskiej ceny w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
7) Naruszenie art. 91 ust 1
i 2 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp poprzez błędne i niezgodne z treścią
SIWZ dokonanie oceny oferty - naruszenie zasad oceny ofert poprzez przyznanie SOTER
Sp. z o.o. zbyt dużej liczby punktów w kryterium Zatrudnienie.
8) Naruszenie art. 85 ust. 2 Pzp poprzez zw
rócenie się tylko do jednego wykonawcy
z wnioskiem o przedłużenie terminu związania ofertą co zaś doprowadziło nierównego
traktowania wykonawców.
Naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 7a Pzp poprzez dopuszczenia do udziału w postępowaniu
oferentów, których czas związania ofertą minął oraz oferentów, których wadia zostały
zwrócone.
Powyższe skutkuje w szczególności naruszeniem art. 7 Pzp poprzez prowadzenie
postępowania w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców.
Odwołujący wnosił o:
uwzględnienie odwołania,
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty SOTER Sp. z o.o.
jako najkorzystniejszej;
nakazanie Zamawiającemu ponownego badania i oceny ofert, a w jej wyniku wykluczenie
SOTER Sp. z o.o.
zasądzenie kosztów od Zamawiającego na rzecz Odwołującego.
W piśmie z 03.02.2020 r. będący zawiadomieniem o ponownym wyborze
najkorzystniejszej oferty, Zamawiający poinformował, iż w toku postępowania
najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Soter sp. z o.o. Zamawiający naruszył przepis ustawy.
Naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Zamawiający w ogłoszeniu o zamówienia jak również w treści SIWZ wskazał jakie warunki
musi spełniać Oferent aby wziąć udział w toczącym się postępowaniu. W Dziale VII ust. 2 pkt
a) SIWZ Zamawiający wskazała, iż udział w postępowaniu mogą wziąć oferenci spełniający
odpowiednie zdolności techniczne lub zawodowe. Zamawiając wskazał, iż uzna warunek za
spełniony jeżeli Wykonawca wykaże, że w okresie 3 lat przed terminem składania ofert
(a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie) zrealizował lub realizuje
co najmniej 2 usługi, polegające na dozorze obiektów oraz mienia trwające co najmniej
8 miesięcy o wartości zrealizowanej w tym okresie nie mniejszej niż 250 000,00 zł netto -
każda (w przypadku gdy usługa jest wykonywana przez okres dłuższy niż 8 miesięcy, należy
wykazać, że jej 8-miesięczna wartość wynosi co najmniej 250.000,00 zł netto, a także
załączyć dowody, czy wykazane usługi zostały wykonane należycie {lub są wykonywane
należycie w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych).
W dziale VIII ust. 4 pkt f) SIWZ Zamawiający wskazał, w jaki sposób należy
udokumentować, iż oferent nie podlega wykluczeniu m.in. Oferent na wezwanie
Zamawiającego zobowiązany był do przekazania wykazu usług wykonanych, a w przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, w okresie 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy w tym okresie,
w raz z podaniem wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których
dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów określających czy te
usługi zostały wykonane lub są wykonywane należycie, przy czym dowodami, o których
mowa, są referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego
usługi były wykonywane, a w przypadku świadczeń okres owych lub ciągłych są
wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze Wykonawca nie
jest wstanie uzyskać tych dokumentów - oświadczenie Wykonawcy; w przypadku świadczeń
okresowych lub ciągłych nadal wykonywanych referencje bądź inne dokumenty
potwie
rdzające ich należyte wykonywanie powinny być wydane nie wcześniej niż 3 miesiące
przed upływem terminu składania ofert.
W dniu 12.12.2019 r. Zamawiający powiadomił Odwołującego o dokonaniu wyboru
najkorzystniejszej oferty, za którą Zamawiający uznał ofertę firmy SOTER Sp. z o.o. Jak
również Zamawiający wezwała SOTER Sp. z o.o. do przedłożenia odpowiednich
dokumentów świadczących o braku wykluczenia. W dniu 17.12.2019 r. Odwołujący złożył
Zamawiającemu wniosek o unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
w którym wskazano szereg uchybień i nieprawidłowości, które w opinii Odwołującego
skutkowałyby unieważnieniem czynności. W pierwszej kolejności wskazano, iż załączone
przez Soter sp. z o.o. referencje są przeterminowane i zgodnie z postanowieniami SIWZ nie
mogą w sposób należyty dokumentować spełnienia przez Soter sp. z o.o. kryterium udziału
w postępowaniu tj. iż posiada odpowiednie zdolności techniczne lub zawodowe. Ponadto
wskazano iż zasadnym byłoby sprawdzenie podanej przez Oferenta ceny gdyż stawka za 1
roboczogodzinę w ofercie niższa była niż stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ponadto wskazano, iż z uwagi na fakt, że przedmiotem zamówienia są czynności związane
z dozorowaniem mienia, która to działalność jest działalnością koncesjonowaną, zasadnym
było by uzyskanie przez Zamawiającego informacji, czy SOTER Sp. z o.o. posiada koncesję
na prowadzenie takowej działalności.
Na skutek złożonego wezwania Zamawiający dokonał z własnej inicjatywy uchylenia
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i wezwał SOTER Sp. z o.o. do uzupełnienia
dokumentów jak również do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. SOTER Sp. z o.o. na wezwanie
odpowiedział przedłożyła dokumenty oraz wyjaśnienia. Na skutek czego Zamawiający w dniu
020 r. dokonał ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty za którą uznano ofertę
firmy SOTER Sp. z o.o. Odwołujący w dniu 24.01.2020 r. złożył odwołanie od czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, zarzucając m.in. brak wykazania przez SOTER sp. z o.o.
s
pełnienia kryteriów udziału w postępowaniu oraz rażąco nisko cenę. Zamawiający
uwzględnił w całości zarzuty podniesione w odwołaniu i unieważnił czynność wyboru
najkorzystniejszej oferty z dnia 16.01.2020
r., wezwał ponownie SOTER Sp. z o.o. do
przedłożenia dokumentów w tym do wglądu oryginał referencji z 19.12.2019 r. Zamawiający
powtórzył czynności badania ofert i w dniu 03.02.2020 r. ponownie jako najkorzystniejszą
wybrał ofertę SOTER Sp. z o.o.
W ocenie Odwołującego Zamawiający dokonując czynności wyboru dopuścił się
rażącego naruszenia ustawy prawo zamówień publicznych albowiem SOTER Sp. z o.o.
pomimo wezwań i wyjaśnień nie wykazał, iż nie podlega wykluczeniu. Wskazał na wyrok KIO
z 02.11.2018r. sygn. akt: KIO 2061/18 wskazano że - Zamawiający nie może dokonać
wyboru oferty najkorzystniejszej w sytuacji, gdy brak jest pewności co do spełnienia
warunków udziału w postępowaniu przez wykonawcę. Brak złożenia jednoznacznych
wyjaśnień, potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu, nie może
prowa
dzić do uznania, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu. Nie można
uznać, że zostały wyjaśnione wątpliwości zamawiającego, gdy wykonawca przedłożył takie
same dokumenty jak te złożone w treści oferty.
Firma SOTER Sp. z o.o. wraz z ofertą przedłożyła zgodnie z wymaganiami SIWZ
wykaz usług (załącznik nr 3) wykazując, iż świadczone są usługi na rzecz podmiotu Kirchhoff
Automotive oraz były realizowane na rzecz PGE Dystrybucja S.A. Pomimo załączeniu
takiego wykazu usług Firma SOTER sp. z o.o. nie przedłożyła żadnych dokumentów
świadczących, potwierdzających fakt świadczenia na rzecz Kirchhoff Automotive usług
ochrony osób i mienia począwszy od 2018 roku o wartości netto w roku 2018 502.002,08 zł.
Wraz z ofertą zostały przedłożone zamawiającemu nieważne referencje wystawione
w 05.03.2019 r. co więcej przedłożono referencję zupełnie innej spółki niż podanej w wykazie
usług. Oferent bowiem przedłożył referencję Kirchhoff Polska Sp. z o.o., zaś w wykazie usług
wykazano spółkę KIRCHHOFF Automotive GmbH z/s w Iserlohn.
Pomimo wezwania spółki SOTER Sp. z o.o. przez Zamawiającego do przedłożenia
dokumentów, które potwierdzałyby spełnienie warunków udziału w postępowaniu, referencji
czy też innego dowodu na okoliczności wykazane w wykazie usług spółka SOTER Sp. z o.o.
takowych referencji nie przedłożyła. W SIWZ Zamawiający jednoznacznie określił, iż
podstawowym dokumentem który wskazywać ma, iż oferent spełnia kryterium udziału
w postępowaniu jest wykaz usług, a dopiero w następstwie złożenia wykazu usług należy
przedłożyć odpowiednie dokumenty (referencje, oświadczenia etc.). Skoro w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego do uzupełnienia dokumentów oferent SOTER Sp. z o.o. nie
dokonał zmiany wykazu usług tym samym zobligowany był do przedłożenia referencji
podmiotu na który powoływał się w wykazie usług tj. KIRCHHOFF Automotive. Brak
przedłożenia w/w referencji skutkować winien odrzuceniem oferty SOTER Sp. z o.o.
albowiem spółka ta nie spełniła kryteriów udziału postępowaniu.
W dniu 29.01.2020 r. Zamawiający wezwał SOTER Sp. z o.o. do przedłożenia
oryginału referencji z 19.12.2019 r. albowiem te przedłożone budziły wątpliwości.
W odpowiedzi na wezwanie SOTER sp. z o.o. nie przedłożyła oryginału referencji, a inny
dokument referencji datowany na dzień 19.12.2019 r. Pomiędzy dokumentem przedłożonym
do wglądu przez SOTER Sp. z o.o., a kopią potwierdzoną za zgodność z oryginałem
widoczne są ewidentne różnice m.in. dokument potwierdzony za zgodność z oryginałem
wystawiony został na papierze firmowym SOTER Sp. z o.o., przedłożony oryginał do wglądu
jest zupełnie innym dokumentem. Nie ma znaczenia przy tym jego merytoryka. W przypadku
wezwania przez Zamawiającego oferenta do przedłożenia do wglądu oryginału lub
poświadczonej notarialnie kopii nie może on przedłożyć innego dokumentu (choćby
merytorycznie poprawnego) bezwzględnie zobowiązany jest do przedłożenia oryginału
dokumentu, z którego sporządzona została kopia. Zgodnie z § 14 ust. 4 Rozporządzenia
Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
Zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie namówienia (dalej:
Rozporządzenie) poświadczenie za zgodność z oryginałem następuje poprzez opatrzenie
kopii dokum
entu lub kopii oświadczenia, sporządzonych w postaci papierowej
własnoręcznym podpisem. Powołał się na wyrok KIO z 06.05.2011 r., sygn. akt: KIO 869/11,
gdzie jednoznacznie wskazano iż: Poświadczenie odpisu dokumentu ”za zgodność”, stanom
oświadczenie wiedzy poświadczającego, tym samym przyjmuje on na siebie
odpowiedzialność za kompletność dokumentu i dokładne odtworzenie treści oryginału.
Kserokopię dokumentu można uznać za uwierzytelnioną jedynie wówczas gdy zawiera ona
łącznie dwa niezbędne elementy, to jest adnotację "poświadczam za zgodność z oryginałem"
oraz podpis osoby upoważnionej. Nieprawidłowo uwierzytelnione kserokopie dokumentów
nie mogły stanowić podstawy do oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz
wykazania braku podstaw do wykluc
zenia postępowania. Brak przedłożenia na wezwanie
Zamawiającego oryginału dokumentu jest w ocenie Odwołującego, równoznaczne z nie
złożeniem wymaganych dokumentów. Skoro SOTER Sp. z o.o. nie przedłożył oryginału
dokumentu, na który się powoływał lecz inny dokument bezwzględnie winna zostać
wykluczona z udziału w postępowaniu, a jej oferta odrzucona. Nie bez znaczenia pozostaje
również fakt, iż to na skutek powzięcia przez Zamawiającego wątpliwości co do prawdziwości
przedłożonych przez SOTER Sp. z o.o. referencji Zamawiający zdecydowała się wezwać
SOTER Sp. z o.o. do przedłożenia oryginału. Jak wyżej wskazano przedłożenie innego
dokumentu, niż pierwotne referencje jednoznacznie przesądza o facie, iż zobowiązanie
nałożone na SOTER Sp. z o.o. nie zostało przez spółkę wypełnione, a tym samym oferta w/w
spółki winna zostać odrzucona. Działanie Zamawiającego w sposób jednoznaczny zmierza
do obejścia prawa. Jak również jest działaniem mającym na celu wzywanie do skutku
oferenta, aż w końcu przedłoży prawidłowy dokument. Ponowne wyzywanie do uzupełnienia
(oświadczeń, dokumentów itp.) prowadzi do naruszenia podstawowych zasad udzielania
zamówień publicznych, zasad równego traktowani wykonawców i uczciwej konkurencji, przy
czym dla stwierdzenia naruszenia nie ma znacze
nia czy w danym postępowaniu stosuje się
tzw. procedurę odwróconą.
W ocenie Odwołującego Zamawiający dopuścił się również naruszenia art. 26 ust. 3
Pzp. Jak wskazano za wyrokiem KIO z 15.02.2019 r. zasada jednokrotności wzywania do
uzupełnienia dokumentów nie wynika wprost z przepisów Prawa zamówień publicznych.
Jednak ponowne wezwanie -
o ile poprzednie było jasne i precyzyjne - prowadzi do
naruszenia podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, zasady równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, przy czym dla stwierdzenia naruszenia nie
ma znaczenia, czy w danym postępowaniu stosuje się tzw. procedurę odwróconą. Zasada
jednokrotności wezwania do uzupełnienia dokumentów ma przeciwdziałać wzywaniu "do
skutku"
wykonawcy. Zamawiający w niniejszej sprawie 3 krotnie wzywał Soter sp. z o.o. do
przedłożenia dokumentów, które potwierdzać miały spełnienie warunku udziału
w postępowaniu. Już pierwsze wezwanie było jasne i precyzyjne. W orzecznictwie
dopuszcza się możliwość powtórzenia czynności wezwania w trybie z art. 26 Pzp ale dotyczy
to wyłącznie sytuacji, gdy pierwsze wezwanie było nieprawidłowe lub niekompletne. Skoro
zatem firma SOTER Sp. z o.o. 18.12.2019 r. wezwana została do uzupełnienia dokumentów
w odpowiedzi
na to wezwanie winna dokonać ewentualnych poprawek i korekt. Ponowne
braki skutkować winny wykluczeniem firmy SOTER Sp. z o.o. z udziału w toczącym się
postępowaniu.
Ponadto w ocenie Odwołującego oferta firmy SOTER Sp. z o.o. winna być odrzucona
albowiem z
ostała ona skalkulowana poniżej kosztów wytworzenia usługi co powodować
będzie realizację kontraktu ze stratą. Realizacja zaś usług poniżej ich kosztów stanowi
przejaw czynu nieuczciwej konkurencji tj. utrudniania dostępu do rynku.
Na skutek interwencji Od
wołującego Zamawiający wezwała firmę Soter Sp. z o.o. do
złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Firma SOTER Sp. z o.o. w odpowiedzi na
przedstawiła swoje stanowisko, w którym wskazała, iż faktycznie doszło do niedoszacowania
kontraktu w zakresi
e godzin nocnych. Następnie Soter sp. z o.o. próbował wytłumaczyć, iż
pomimo niedoszacowania oferty w zasadzie nie ulegnie ona zmianie bo wdrożono
rozwiązania oszczędnościowe. Przywołał w tym miejscu stanowisko KIO przedstawiane
w wyroku z 13.11.2019 r., sygn. akt: KIO 2197/19:
„Wprawdzie w przepisie art. 89 ust. 1 pkt
4 Pzp mowa jest tylko o obowiązku odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę lub
koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, jednakże regulację tę należy odczytywać
łącznie z przepisem art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Zgodnie z ostatnim z wymienionych przepisów
zamawiający obowiązany jest do odrzucenia oferty wykonawcy nie tylko w sytuacji, gdy
dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, lecz także w sytuacji,
w której wykonawca nie udzielił wyjaśnień. Zgodnie natomiast z ugruntowanym
orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej przesłanka braku wyjaśnień zostaje spełniona
także w przypadku udzielenia przez wykonawcę niewystarczających wyjaśnień,
w szczególności niekompletnych i zbyt ogólnych, nie pozwalających na dokonanie oceny
oferty pod kątem tego czy nie zawiera rażąco niskiej ceny.”.
Za niewystarczające i nieprawdziwe uznać należy wyjaśnienia jakby SOTER Sp. o.o.
nie będzie ponosić kosztów nadzoru, tj. że rzekomo koszt został określony ale w zasadzie
Soter sp. o.o. nie będzie go ponosił. Faktem, bowiem jest, iż koszt taki został określony
policzony lecz przez omyłkę niedoliczony do kalkulacji ceny, późniejsze tłumaczenie iż
dokonano tego celowo jest nieprzekonującym argumentem. Podobnie nie można przyjąć za
prawidłowe twierdzeń firmy SOTER sp. z o.o. iż udało się coś zaoszczędzić, albowiem
dokumenty, które mają to potwierdzać pochodzą z okresu po złożeniu oferty. A tym samym
nie były znane podczas tworzenia kalkulacji. Oferent wskazał m.in. na mniejszy niż zakładał
koszt umundurowania, nie sposób nie zauważyć, że wyjaśnienia w tym zakresie są
niekompletna i wskazuje, że czynione były tylko i wyłącznie na użytek toczącego się
postępowania, jako dowód mniejszego kosztu umundurowania firma SOTER Sp. z o.o.
przedłożyła ofertę firmy KIS, w której wskazano, że jest ofertą na zestaw umundurowania
pracownika dozoru wg specyfikacji URZ. Wskazać w tym miejscu należy, że w SIWZ
Zamawiający, (czyli URZ) nie zawarł żadnej specyfikacji umundurowania.
Ponadto Zamawiający w całości pominął okoliczności związane z ilością osób jaką
wykonywane będzie zamówienie przyjętą w kalkulacji i wyjaśnianiach przez firmę Soter Sp.
z o.o. Jak wynika z wyliczenia stawki godzinowej (Załącznik nr 1) do wyjaśnień SOTER Sp.
z o.o. założył, iż zamówienie wykonywane będzie 55,5 etatami czyli 56 pracownikami.
Jednym z kryte
riów oceny oferty było doświadczenie tj. skierowanie do pracy pracowników
z co najmniej 3 mc stażem. Firma Soter wskazała, iż zamówienie będzie wykonywane
minimum 60 pracownikami z co najmniej 3 mc doświadczeniem za co otrzymała 20 pkt przy
ocenie oferty. Tym samym błędne i nieprawdziwe są wyliczenia kosztu jednej godziny pracy.
Do kalkulacji doliczyć należy co najmniej 4 etaty wszak SOTER Sp. z o.o. jednoznacznie
wskazał, iż zamówienie będzie wykonywane min. 60 pracownikami. Tym samym
4 (pracowników) * 2027,24 zł (koszt pracodawcy 1 pracownika po uwzględnieniu pomocy) =
8108,96 zł. Czyli 96 472,17 zł (łączny koszt wskazany w wyjaśnieniach załącznik nr 1) +
8108,96 zł (koszty brakujących etatów do 60) = 104581,13 zł / 9324 (średnia godzin mc) =
11,22 zł/ha pracy.
Wobec powyższego koszt jednej roboczo godziny przy uwzględnienie 60 etatów,
kosztów nadzoru oraz pozostałych kosztów wskazanych w załączniku nr 3 wynosi 14,52 zł,
a nie jak wskazuje Soter Sp. z o.o. 13,43 tym samy strata na realizacji przedmiotowego
zamówienia poniesiona przez Soter Sp. z o.o. wyniesie 13,43-14,52= -1,09 zł/h * 9328 h/mc
10167,52 zł x 12 mc kontraktu = 122.010,24 zł straty na kontrakcie.
Ponadto doszło do naruszenie art. 91 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp poprzez
błędne i niezgodne z treścią SIWZ dokonanie oceny oferty - naruszenie zasad oceny ofert
poprzez przyznanie SOTER Sp. z o.o. zbyt dużej liczby punktów w kryterium Zatrudnienie.
Jak wyżej wskazano, przy wyjaśnieniach ceny związanej ze złożoną ofertą Soter Sp. z o.o.
wskazał, iż usługa będzie świadczona przez 55,5 etatu co daje 56 pracowników. Jednym
z kryteriów oceny oferty były kryterium zatrudnienia z wagą 20 pkt. W złożonej ofercie
SOTER Sp. z o.o. oświadczył iż spełnia w/w kryterium gdyż skieruje do wykonania
przedmiotu zamówienia co najmniej 60 osób ze stażem pracy na podobnym stanowisku min.
3 m-
c. Tym samym uznać należy, iż złożone przez SOTER Sp. z o.o. oświadczenie był
nieprawdziwe, a tym samym nie n
ależało przyznać w/w spółce 20 pkt za to kryterium.
Zdaniem Odwołującego takie działanie w sposób jednoznaczny wprowadził Zamawiającego
w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia kryterium wyboru oferty tj. zatrudnienia co
miało wpływ na decyzję podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia
Co więcej na gruncie niniejszego postępowania wystąpiła przesłanka jego
unieważnienia, albowiem postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą
polegającą na ustalenie jako jednego z kryteriów oceny oferty jednolitego umundurowania
(waga 20 pkt). Użycie przez Zamawiającego przedmiotowego kryterium było wadliwe
i pozorne. Jak wynika, bowiem z opisu przedmiotu zamówienia (załącznik nr 2) w pkt V
wskazano Pracow
nicy kierowani do pracy w charakterze portierów musza, być sprawni
zarówno fizycznie jak i psychicznie, charakteryzujący się nienagannym i schludnym
wyglądem, jednolicie umundurowani (…). Co więcej we wzorze umowy (załącznik nr 4) w § 5
ust. 3 jednoznaczni
e zawarto zapis, iż Za brak jednolitego stroju, Wykonawca zobowiązany
jest Zapłacić Zamawiającemu za każdy stwierdzony przypadek karę umowną w wysokości
300 zł. Wobec powyższego warunek jednolitego umundurowania nie może stanowić
kryterium oceny oferty. Ni
e mamy do czynienie z sytuacją, w której kryterium to może być
niespełnione. Nie zapewnienie jednolitego umundurowanie stanowić będzie naruszenie, tj.
wykonanie umowy niezgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, jak również stanowi
przesłankę do obciążenia wykonawcy karą umowną. Zgodnie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp
Zamawiający unieważnia postępowania o udzielenia zamówienia jeżeli postępowanie
obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej
unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Zamawiający dopuścił się również naruszenia art. 85 ust. 2 Pzp. Przepis ten
jednoznacznie stanowi iż Wykonawca samodzielnie lub na wniosek mawiającego może
przedłużyć termin związania ofertą, z tym że Zamawiający może tylko raz co najmniej na 3
dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody
na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni. W tym stanie
rzeczy działanie Zamawiającego polegające na zwróceniu się o przedłużenie związania
ofertą tylko przez jednego oferenta, należy uznać za sprzeczne z Pzp. Przepisy bowiem nie
pozwalają na zwrócenie się o przedłużenie związania ofertą przez Zamawiającego tylko
i wyłącznie do wybranego (wybranych) oferentów. Jeśli Zamawiający zdecyduje się na
skorzystanie z możliwości przedłużenia związania ofertą, winien bezwzględnie zwrócić się do
wszystkich oferentów z tym zastrzeżeniem, iż w przypadku gdy wniosek o przedłużenie
terminu związania ofertą składany jest po wyborze najkorzystniejszej oferty, obowiązek
złożenia nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy tylko wykonawcy którego oferta
została wybrana jako najkorzystniejsza. W tym stanie rzeczy wezwanie o przedłużenia
terminu związania ofertą z 21.01.2020 r. skierowana przez Zamawiającego do firmy SOTER
sp. z o.o. z pominięciem innych oferentów doprowadziło do naruszenia przepisów prawa,
a tym samym do nierównego traktowania wykonawców. Wykonawca, któremu upłynął termin
związania ofertą, jest pozbawiony prawa do wniesienia odwołania. W wyroku z 24.07.2017 r.,
sygn. akt: KIO 1395/17, Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że skoro odwołujący nie
pozostawał w związaniu ofertą i nie może skutecznie domagać się zawarcia umowy, to
odpadła możliwość poniesienia przez niego szkody (brak możliwości wykazania nawet
potencjalnej szkody na skutek naruszenia przepisów przez zamawiającego). W takim
przypadku odwołanie, wobec którego nie zostały spełnione materialnoprawne przesłanki
warunkujące jego wniesienie, podlega oddaleniu bez konieczności jego merytorycznego
rozpoznania.
Dokonanie przez Zamawiającego wezwania do przedłużenia terminu związania ofertą
tylko jednego wykonawcy doprowadziło do naruszenia zasady określonej w art. 7 Pzp,
w wyroku KIO
2097/17 Izba wskazała, jak podniósł Odwołujący, że: ”(...) na gruncie
zamówień publicznych, nie jest dopuszczalna sytuacja; iv której w chwili wyboru
najkorzystniejszej oferty niektórzy Z wykonawców byliby związani ofertą i ich oferta byłaby
zabezpieczona
wadium (tam gdzie jest to przewidziane), a niektórzy Z wykonawców nie
byliby związani ofertą i ich oferta nie byłaby zabezpieczona wadium. Oznaczałoby to,
bowiem przyzwolenie na nierówne traktowanie wykonawców, a w konsekwencji naruszałoby
podstawą zasadę zamówień publicznych wyrażoną w art. 7 ust. 1 i 3 ZamPublU. Gdyby np.
wybór dotyczył oferty, którą wykonawca nie jest związany i to od niego ostatecznie by
zależało, czy taki wybór uwzględni i czy będzie chciał zawrzeć umowę, czy nie, przy czym ta
druga mo
żliwość, nie będzie się dla niego wiązała z utratą wadium, to taki wykonawca byłby
w zdecydowanie korzystniejszej sytuacji, niż wykonawca, który jest związany ofertą."
Podobnie Izba uznała w wyroku KIO 1395/17, KIO 1643/16 oraz KIO 776/13.
Jak wyżej wskazano art. 85 ust. 2 Pzp nie pozostawia żadnych wątpliwości
Zamawiający ma obowiązek wezwać do przedłużenia związania ofertą wszystkich oferentów
biorących udział w postępowaniu lub też odstąpić od wzywania. Nie może jednak dokonywać
wybiórczo według własnego uznania wezwania poszczególnych oferentów. Takie działania
jest działaniem niezgodnym z prawem zmierzającym do obejścia przepisów ustawy,
a w konsekwencji prowadzącym do nierównego traktowania wykonawców.
W tych okolicznościach założenia i intencje Zamawiającego nie pozostawiają żadnych
wątpliwości trzykrotne wzywanie firmy SOTER Sp. z o.o. do przedłożenia prawidłowych
dokumentów, braku zastrzeżeń co do przedłożenie do wglądu innego nie oryginalnego
dokumentu, w końcu wezwanie do przedłużenia oferty tylko i wyłącznie firmy SOTER Sp.
z o.o. co spowodować miała brak możliwości odwołania się od czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty przez innych oferentów, którzy z przyczyn formalnych nie będąc
związania oferta nie mogliby tego uczynić, odczytać można tylko i wyłącznie jako
faworyzowanie w/w oferenta.
Ponadto zgodnie ze stanowiskiem UZP w przypadku gdy termin związania ofertą
minie a oferenci nie przedłużyli tego terminu czy to z własnej inicjatywy czy też na wezwanie
zamawiającego, jest przejawem rezygnacji wykonawcy z dalszego udziału w postępowaniu
o udzielenie zamówienia. W myśl art. 66 § 2 Kc, jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu,
w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony
albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać,
gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie, zaś oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać
z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać
odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. Z przytoczonych przepisów wynika,
że Kodeks cywilny przewiduje związanie oferenta treścią złożonej oferty. Związanie jest
zatem koniecznym elementem konstrukcyjnym oferty jako instytucji prawa cywilnego.
Stanowi to jeden z najważniejszych skutków prawnych oferty i oznacza obowiązek
pozostawania w gotowości do zawarcia zaproponowanej umowy. Natomiast bezskuteczny
upływ terminu związania ofertą przed jej przyjęciem jest równoznaczny z końcem bytu oferty
jako takiej. Tym samym upływ terminu związania ofertą sprawia, że nie można już mówić
o istnieniu tej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Obecnie w przypadku upływu
terminu związania ofertą przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a Pzp przewiduje odrzucenie oferty.
Przepis ten odsyła do przepisu art. 85 ust. 2 Pzp, który wyraźnie stanowi, że wykonawca
może tak na wniosek zamawiającego jak i samodzielnie przedłużyć termin związania ofertą.
Nieprzedłużenie tego terminu w obu przypadkach jest równoznaczne z rezygnacją
wykonawcy z dalszego udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, czy
też, używając terminologii ustawy, niewyrażeniem przez wykonawcę zgody na przedłużenie
terminu związania ofertą. Dokonanie przez Zamawiającego wezwania do przedłużenia
terminu związania ofertą tylko jednego wykonawcy doprowadziło do naruszenia zasady
określonej w art. 7 Pzp.
Zamawiający w dniu 11.02.2020 r. (za pomocą https://ur.zamawiajacy/pl) wezwał
wraz kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego
do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym. Żadne zgłoszenia przystąpienia nie miały
miejsca.
W dniu 24.02.2020 r. (e-
mailem) Zamawiający wobec wniesienia odwołanie do
Prezesa KIO wni
ósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp, odpowiedź na odwołanie, w której
oddala w całości odwołanie. Kopia została przekazana Odwołującemu. Przed
ustosunkowaniem się do zarzutów Odwołującego się, chciałbym podkreślić, iż Zamawiający
dokonując dwukrotnie czynności unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty, a w ślad za
nimi dwukrotnej oceny i badania ofert podjął decyzje kasacyjne działając w ramach
samokontroli mając na względzie wyrok KIO z 22.08.2011 r., sygn. akt: KIO 1689/11,
w którym Izba dopuściła możliwość, a nawet obowiązek autoweryfikacji przez
Zamawiającego swoich działań w zakresie czynności badania i oceny ofert. Jednocześnie
Zamawiający miał na uwadze także wyrok KIO o sygn. akt: KIO 2685/10 i KIO 2686/10,
w którym Izba stwierdza, że Zamawiającemu przysługuje prawo do podjęcia decyzji
o powtórzeniu dokonanych czynności w toku postępowania, o ile Zamawiający uzna, iż
podjęte uprzednio czynności mogą być obarczone wadą. Jeżeli po dokonaniu czynności
polegającej na wyborze oferty najkorzystniejszej Zamawiający dojdzie do wniosku, że w toku
badania i oceny ofert popełnił błąd mogący mieć wpływ na wynik postępowania, w takiej
sytuacji w ocenie Izby, Zamawiający ma prawo (i obowiązek) czynność badania i oceny ofert
powtórzyć. Choć brak w Prawie zamówień publicznych wyraźnej podstawy do dokonania
przez Zamawiającego „autopoprawki” wcześniej dokonanej czynności, konieczność jej
dokonania można wywieść z innych przepisów. Gdyby zaakceptować pogląd przeciwny,
prowadziłoby do podpisania umowy z wykonawcą, co do którego istnieje wątpliwość czy
złożył ofertę najkorzystniejszą (a w konsekwencji umowa mogłaby być uznana za nieważną).
Tymczasem jeśli Zamawiający powziął wątpliwość co do słuszności dotychczasowego
wyboru oferty najkorzystniejszej, może swoje działanie poprawić (a więc wadę usunąć),
powtarzając czynność badania i oceny ofert (KIO 1689/11).
Zarzut 1 -
Odwołującego naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 Pzp, poprzez zaniechanie
wy
kluczenia Wykonawcy SOTER, który według Odwołującego nie wykazał spełnienia
warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej,
określonego w Dziale VII ust. 1 pkt 2 ppkt a SIWZ, w ocenie Zamawiającego nie zasługuje na
uwzględnienie. Zamawiający nie zgadza się z argumentacją Odwołującego, że SOTER
pomimo wezwań Zamawiającego do złożenia dokumentów i wyjaśnień nie potwierdził, że
spełnia warunki udziału w postępowaniu. W wykazie usług, stanowiącym załącznik nr 3 do
SIWZ, SOTER wyka
zał się realizacją 2 usług polegających na dozorze obiektów oraz mienia
trwających co najmniej 8 miesięcy o wartości nie mniejszej niż 250 000,00 zł netto,
aczkolwiek pojawiła się wątpliwość Odwołującego w zakresie Zleceniodawcy na rzecz
którego jedna z usług była realizowana. W związku z powyższym, Zamawiający w wezwaniu
z 29.01.2020 r. w celu rozwiania wątpliwości i jednoznacznego potwierdzenia, ze oferta
Wykonawcy SOTER spełnia warunki udziału w postępowaniu w związku z zaistniałymi
rozbieżnościami, polegającymi na wskazaniu w wykazie usług jako zleceniodawcy usługi -
firmy Kirchhoff Automotive, wbrew treści referencji, z których wynikało że przedmiotową
usługę świadczy firma Kirchhoff Polska Sp. z o.o., zwrócił się m.in. o przesłanie wykazu
usług, zawierającego nazwę faktycznego Zleceniodawcy, na rzecz którego usługa jest
realizowana. W odpowiedzi SOTER przesłał nowy wykaz usług, w którym wskazał
Zleceniodawcę Kirchhoff Polska Sp. z o.o., jako faktycznego zleceniodawcę usługi, co
potwierdzają referencje. W ocenie Zamawiającego uzupełniony wykaz usług wraz
z referencjami potwierdzają spełnianie przez SOTER warunku udziału w postępowaniu
w zakresie zdolności technicznej i zawodowej.
Odnośnie zarzutu 1 i 3. Nie zgodził się z nimi – co do zarzutu Odwołującego
naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 16 względnie 17 Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia,
w sytuacji gdy według oceny Odwołującego wykonawca ten w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu
informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunek udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności technicznej i zawodowej oraz pomimo wezwania zamawiającego do przedłożenia
oryginału referencji z 19.12.2019 r., przedłożył inny dokument niż złożony i potwierdzony za
zgodność z oryginałem w przedmiotowym postępowaniu. Zamawiający analizując ofertę
Wykonawcy SOTER nie odniósł wrażenia, że został wprowadzony w sposób celowy lub
niecelowy w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia on warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej. W ocenie Zamawiającego
SOTER nie wprowadził w błąd Zamawiającego, gdyż miał świadomość tego, że wykazane
przez niego do
świadczenie potwierdza w rzeczywistości spełnienie postawionego przez
Zamawiającego w SIWZ warunku. Wskazanie w wykazie usług zleceniodawcy firmy
„Kirchhoff Automotive” według Zamawiającego nie było wprowadzeniem w błąd,
a
bezrefleksyjnym wpisaniem przez osobę przygotowującą ofertę w kolumnie wykazu -
dotyczącej zleceniodawcy - nazwy tego podmiotu będącego „spółką matką” zrzeszającą
wiele „spółek córek” na całym świecie. Jeśli wprowadzi się do wyszukiwarki internetowej
hasło „Kirchhoff Automotive”, wyświetla się strona internetowa w języku polskim:
http://www.kirchhoff-automotive.com.pl
W
informacjach
na
temat
tego
podmiotu
gospodarczego możemy wyczytać, że „Kirchhoff Automotive” jest największym podmiotem
posiadającym 30 zakładów produkcyjnych w 11 krajach. Podmiot ten ma m.in. oddział
w Polsce, a jest to Kirchhoff Polska Sp. z o.o. w Mielcu. Osoba wypełniające wykaz usług
mogła zasugerować się również logo „Kirchhoff Automotive” stosowanym przez „spółki córki”
w dokumentac
h firmowych, a figurującym również w lewym górnym rogu na dokumencie
„przeterminowanych” referencji z 05.03.2019 r., złożonym przez SOTER na wezwanie
Zamawiającego. Odwołujący stawia zarzut Zamawiającemu uznania za właściwe
przedłożenie przez SOTER innego dokumentu referencji do wglądu niż złożony
i potwierdzony za zgodność z oryginałem z 19.12.2019 r., podkreślając, że „pomiędzy
dokumentem przedłużonym przez SOTER Sp. z o.o., a kopią potwierdzoną za zgodność
z oryginałem są ewidentne różnice m.in. dokument potwierdzony za zgodność z oryginałem
wystawiony został na papierze firmowym SOTER Sp. z o.o., a przedłożony oryginał jest
zupełnie innym dokumentem” Zamawiający mając na względzie zarzut podniesiony w tym
zakresie w poprzednio złożonym odwołaniu, w celu rozwiania wszelkich wątpliwości na
podstawie § 15 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu
o udzielenie zamówienia, wezwał w dniu 27.01.2020 r. SOTER do przedstawienia oryginału
lub notarialnie poświadczonej kopii przedmiotowych referencji. W odpowiedzi na wezwanie
Zamawiającego dniu 30.01.2020 r. SOTER przedłożył wymagany dokument. Wykonawca
złożył wyjaśnienie, że praktykuje składanie dokumentów na firmowym papierze, dlatego
przygotowując odpowiedź dla Zamawiającego na wezwanie z 18.12.2019 r. chcąc zachować
strukturę tego dokumentu, zeskanował przedmiotową referencję, a następnie wkleił ją we
wzór pisma firmowego z logo firmy SOTER Sp. z o.o. oraz stopką firmową. Tak
przygotowany dokument Wykonawca potwierdził za zgodność z oryginałem, podpisał
kwalifikowanym certyfikowanym podpisem i przekazał Zamawiającemu w odpowiedzi na
wezwanie.
Według Wykonawcy komplet: małe logo „SOTER” u góry po lewej stronie oraz
stopka firmowa na dole każdej strony, stanowią nierozerwalną część wszystkich
dokumentów firmowych SOTER Sp. z o.o. Czynność „ologowania” dokumentów według
opinii Zamawiającego stanowi częstą praktykę promocyjną występującą u niektórych
podmiotów funkcjonujących w obrocie gospodarczym. Abstrahując od kwestii „ologowania”
przedmiotowych referencji, według Zamawiającego dokument oryginału referencji,
udostępniony do wglądu i skan tego dokumentu uzupełniony przez SOTER na wezwanie
Zamawiającego z 18.12.2019 r. są tożsame pod względem merytorycznym i typograficznym.
Ponadto podpis wraz pieczątką osoby podpisanej na wystawionym dokumencie również nie
budzą wątpliwości Zamawiającego. Przywołał wyrok Izby z 19.09.2016, sygn. akt: KIO
1633/16. W ocenie Zamawiającego SOTER nie przedstawił nieprawdziwych informacji, które
mają wpływ na wynik postępowania i skutkowałyby wykluczeniem tego wykonawcy na
podstawie art, 24 ust. 1 pkt 16 lub 17 z przed
miotowego postępowania. W związku
z powyższym Zamawiający traktuje przedmiotowe zarzuty Odwołującego jako bezzasadne.
Odnośnie zarzutu 4. Zarzut Odwołującego naruszenia art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust.
1 Pzp poprzez rzekome trzykrotne w
ocenie Odwołującego wzywanie przez Zamawiającego
Wykonawcy SOTER do złożenia kolejnych wyjaśnień w tym samym zakresie tj. w zakresie
referencji oraz wykazu usług w celu spełnienia warunków udziału w postępowaniu nie
zasługuje na uwzględnienie. Zamawiający zgodnie z treścią Działu VIII ust. 1 SIWZ,
korzystając z tzw. „procedury odwróconej”, wezwał na podstawie art. 26 ust 1 Pzp
Wykonawcę SOTER do złożenia różnych dokumentów i oświadczeń, m.in. wykazu usług
wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych,
w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat
wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane. Po
dokonaniu analizy oferty SOTER wraz z przedłożonymi oświadczeniami i dokumentami,
Zamawiający w dniu 12.12.2019 r. dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty. W związku ze
złożeniem dniu 17.12.2019 r. przez Odwołującego wniosku o unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, w którym zarzucono Zamawiającemu m.in. uwzględnienie
„przeterminowanych” referencji wystawionych przez firmę Kirchhoff Polska Sp. z o.o.,
Zamawiający unieważnił wybór najkorzystniejszej oferty i na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp
w dniu 18.12.2019 r. wezwał SOTER do przekazania aktualnych dowodów określających czy
te usługi są wykonywane należycie.
Następnie, w związku z odwołaniem z 24.01.2020 r. i podniesionym w nim zarzutem
dotyczącym wątpliwości co do zleceniodawcy, na rzecz którego przedmiotowa usługa miała
być realizowana Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 4 Pzp (co już Zamawiający wyjaśniał
w odpowiedzi na zarzut 2 i 3 zwrócił się do SOTER m.in. o przesłanie Wykazu usług
zawierającego nazwę faktycznego Zleceniodawcy, na rzecz którego usługa jest realizowana.
Zamawiający nie zgadza się z zarzutem Odwołującego, że zmierza do obejścia prawa
„poprzez wzywanie do skutku oferenta” naruszając zasadę równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji. Zamawiający pragnie podkreślić, że w toku
prowadzonego postępowania sprawdzał dokumenty i oświadczenia, w tym wykaz usług oraz
referencje, potwierdzające ich należyte wykonanie, żeby rozwiać wszelkie wątpliwości czy
oferta SOTER spełnia wymagania SIWZ. W tym celu skorzystał z instrumentów jakie
przewiduje ustawa Prawo Zamówień Publicznych m.in. art. 26 ust. 3 oraz art. 26 ust. 4 Pzp.
Zamawiający nie naruszył utrwalonej w Prawie zamówień publicznych zasady
„jednokrotności wzywania do uzupełnienia dokumentów w odniesieniu do tego samego
dokumentu', gdyż tylko jeden raz wezwał SOTER na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp
o przekazanie aktualnych referencji , natomiast później w związku z wątpliwościami w kwestii
zleceniodawcy, na podstawie art. 26 ust. 4 Pzp wezwał tego wykonawcę o wyjaśnienie
wykazu usług. Zamawiający nadmienia, że w odniesieniu jeszcze do art. 7 Pzp nie doszło do
jego naruszenia i zwraca uwagę, że zarzut ten nie jest w odwołaniu uzasadniony.
Odwołujący zarzuca, że czynności Zamawiającego godzą w zasadę uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców, nie wskazuje jednak na czym to naruszenie miałoby
polegać. Zasada uczciwej konkurencji oznacza przede wszystkim zakaz ograniczania
konkurencji w postępowaniu przez zawężenie kręgu wykonawców. W przedmiotowym
postępowaniu nie doszło do zawężenia kręgu wykonawców, co więcej nie podnosi tego sam
Odwołujący. Odwołujący nie wskazuje na czym miałoby polegać naruszenie zasady równego
traktowania wykonawców. Zasada ta oznacza jednakowe traktowanie wykonawców na
każdym etapie postępowania, bez stosowania ulg i przywilejów, ale także środków
dyskryminujących wykonawców ze względu na ich właściwości. Jej przestrzeganie polega na
stosowan
iu jednej miary do wszystkich wykonawców znajdujących się w tej samej lub
podobnej sytuacji. Odwołujący nie przytoczył żadnych okoliczności, które mogłyby stanowić
naruszenie jednej ze wskazanych powyżej zasad. Zamawiający pragnie zwrócić uwagę, że
Odwołujący stawiając zarzut nr 4 tj. naruszenia art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1 Pzp, nie
udowodnił okoliczności opisanych w przywołanym artykule 87 ust. 1, a skoncentrował się na
nie przekonywującej próbie uprawdopodobnienia naruszenia art. 7 ust. 1 i art. 26 ust. 3 Pzp.
Odnośnie zarzutu 5 i 7. Nie zgodził się z zarzutami Odwołującego dotyczącymi
naruszenia: 1. art. 24 ust. 1 pkt. 17 Pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia SOTER,
w sytuacji gdy według oceny Odwołującego wykonawca ten w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu
informacji, że spełnia kryterium wyboru oferty tj. zatrudnienia, oraz
2. art. 91 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp, poprzez błędne i niezgodne z treścią SIWZ
dokonanie oceny oferty
— naruszenie zasad oceny ofert poprzez przyznanie SOTER zbyt
dużej ilości punktów w kryterium „Zatrudnienie”, które w ocenie Zamawiającego nie zasługują
na uwzględnienie. Zamawiający podkreślił, że jednym z kryterium oceny ofert
w przedmiotowym postępowaniu zgodnie z Działem XIII ust. 3 pkt 2) SIWZ jest kryterium
„Zatrudnienie” o wadze 20%. Zgodnie z postanowieniem SIWZ wykonawca, który
w formularzu ofertowym, zade
klarował największą liczbę pracowników do realizacji
przedmiotowego zamówienia o stażu pracy min. 3-miesięcy na stanowisku portiera-
pracownika dozoru, uzyskiwał maksymalną ilość 20 pkt. Wykonawca mógł maksymalnie
wskazać 60 osób. Wskazanie więcej niż 60 osób nie było punktowane. Tymczasem,
Odwołujący usiłuje udowodnić wprowadzenie Zamawiającego w błąd przez SOTER przy
przedstawieniu informacji, aby uzyskać maksymalną liczbę punktów. Odwołujący mylnie
utożsamia pojęcia: „ilości pracowników”, którą mogli wykonawcy składający oferty
zadeklarować w formularzu ofertowym z „liczbą etatów”. Odwołujący powinien mieć
świadomość tego, że liczba zatrudnionych nie musi się równać liczbie etatów gdyż
pracownicy mogą być zatrudnieni w różnym wymiarze etatu w zależności od polityki
kadrowej pracodawcy i jego uregulowań wewnętrznych. Zamawiający nie narzucił
wykonawcom wymogu zatrudnienia pracowników w wymiarze 60 etatów, tą kwestię
pozostawił w gestii wykonawców. Zamawiający zgodnie z wymogiem SIWZ nie wymagał
podania w for
mularzu ofertowym liczby etatów, a liczbę pracowników skierowanych do
realizacji zamówienia. SOTER w formularzu ofertowym zadeklarował do realizacji przedmiotu
zamówienia 60 pracowników o stażu pracy min. 3-miesięcznym na stanowisku portiera-
pracownika doz
oru i w konsekwencji uzyskał maksymalną liczbę 20 pkt. Ponadto
w dalszej części uzasadnienia do przedmiotowych zarzutów Odwołujący podnosi, że „na
gruncie niniejszego postępowania wystąpiła przesłanka jego unieważnienia, albowiem
postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą polegającą na ustaleniu jako
jednego z kryteriów jednolitego umundurowania”, co według oceny Odwołującego „było
wadliwe i pozorne” gdyż zauważył, że wymóg jednolitego umundurowania zawarty był
w Opisie przedmiotu zamówienia stanowiącym zał. nr 2 do SIWZ. Wobec powyższego
w ocenie Odwołującego warunek jednolitego umundurowania nie może stanowić kryterium
oceny ofert. Tymczasem, jeśli Odwołujący dołożyłby więcej staranności dokonując analizy
dokumentów przetargowych zauważyłby, że w dniu 24.10.2019 r. Zamawiający dokonał
modyfikacji treści SIWZ, zgodnie z którą z Opisu przedmiotu zamówienia (załącznik nr 2 do
SIWZ) wkreślił wymóg posiadania przez pracowników „jednolitego umundurowania”. Zmiana
powyższa prowadzi do sytuacji, że zarzut Odwołującego stał się bezprzedmiotowy.
Odnośnie zarzutu 6. Zarzut Odwołującego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw.
z art. 90 ust. 3 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia ofert
y SOTER, zawierającej w ocenie
Odwołującego rażąco niską cenę i stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji według
Zamawiającego nie zasługuje na uwzględnienie. Zamawiający przed dokonaniem wyboru
najkorzystniejszej oferty w dniu 12.12.2019 r. nie widział podstaw do badania oferty SOTER
pod kątem ewentualnie rażąco niskiej ceny, zaoferowanej przez tego wykonawcę. U podstaw
takiej decyzji Zamawiającego leżał brak spełnienia przesłanek ustawowych wynikających
z dyspozycji art. 90 ust. 1 Pzp. W oce
nie Zamawiającego zaoferowana przez SOTER cena,
nie wydawała się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i nie budziła
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w SIWZ lub wynikającymi z odrębnych
przepisów. Ponadto cena zaoferowana przez SOTER nie jest niższa o co najmniej 30% od
wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów
i usług, jak również średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert w przedmiotowym
postępowaniu. W związku z powyższym Zamawiający pragnie zwrócić uwagę, że zarówno
wartość szacunkowa zamówienia powiększona o vat, jak również zaoferowane przez
SOTER i Odwołującego ceny są wartościami zbliżonymi. Mianowicie, wartość szacunkowa
zamówienia powiększona o vat wynosi: 1 931 790,17 zł brutto; cena zaoferowana przez
SOTER wynosi: 1 849 109,15 zł brutto; zaś cena Odwołującego wynosi: 1 919 328,48 zł
brutto. Jednocześnie Zamawiający pragnie podkreślić, co nie jest bez znaczenia
w przedmiotowej sytuacji, że cena za realizację zamówienia ma charakter ceny ryczałtowej
i to wykonawca ponosi ryzyko skalkulowania wynagrodzenia na swoją niekorzyść. Mając na
uwadze złożone przez Odwołującego w dniu 17.12.2019 r. pismo o unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty, Zamawiający pismem z 18.12.2019 r., w celu przede
wszystkim sprawdzenia czy SOTER korzysta z pomocy publicznej, zwrócił się do tego
wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, dotyczących elementów składowych ceny. W odpowiedzi
na wezwanie SOTER przekazał Zamawiającemu bardzo szczegółowe wyjaśnienia w dniu
20.12.2019 r. Jednakże w związku z tym, że powstały wątpliwości w zakresie należytego
oszacowania godzin nocnych oraz tzw.
„Kadry kierowniczej”, Zamawiający pismem
z 10.01.2020 r. zwrócił się ponownie do SOTER o wyjaśnienie przedmiotowych kwestii.
Zamawiający w dniu 14.01.2020 r. uzyskał bardzo szczegółowe wyjaśnienia. Dokonując
analizy przedmiotowych wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny, Zamawiający
stwierdził, że zostały one opracowane w sposób kompletny, bardzo szczegółowy,
pozwalający na dokonanie oceny oferty pod kątem tego czy oferta SOTER nie zawiera
rażąco niskiej ceny. SOTER w przedmiotowych wyjaśnieniach wycenił również takie pozycje,
do których nie był zobligowany i których nie przewidywał Opis przedmiotu zamówienia,
stanowiący zał. nr 2 do SIWZ. SOTER przede wszystkim wykazał to co najbardziej
interesowało Zamawiającego, że jako podmiot uczestniczący w obrocie gospodarczym
korzysta z pomocy publicznej w postaci dotacji z PFRON oraz realizacja przedmiotowego
zamówienia przyniesie zysk wykonawcy. Jednocześnie, Zamawiający pragnie ustosunkować
się do zarzutu podniesionego przez Odwołującego w dalszej części odwołania czyli rzekomej
błędnej kalkulacji SOTER w zakresie obliczenia kosztów pracowników, a mianowicie
konieczności jak podnosi Odwołujący wyliczenia kosztów 60 pracowników wbrew temu co
skalkulował SOTER w wyjaśnieniach z uwzględnieniem ilości 55.5 etatów. W tej sytuacji
Zamawiający powtórzy stanowisko jakie w tym zakresie wyraził w odpowiedzi na zarzut nr 5
i 6, że Odwołujący mylnie utożsamia pojęcia: „ilości pracowników”, którą mogli wykonawcy
składający oferty zadeklarować w formularzu ofertowym z „liczbą etatów”. Odwołujący
powinien mieć świadomość tego, że liczba zatrudnionych nie musi się równać liczbie etatów
gdyż pracownicy mogą być zatrudnieni w różnym wymiarze etatu w zależności od polityki
kadrowej pracodawcy i jego uregulowań wewnętrznych. Zamawiający nie narzucił
wykonawcom wymogu zatrudnienia pracowników w wymiarze 60 etatów, lecz kształtowanie
wymiaru zatrudnienia pozostawił w gestii wykonawców.
Odnośnie zarzutu 8 i 9. Zarzuty Odwołującego, dotyczące naruszenia art. 85 ust. 2
Pzp, poprzez zwrócenie się tylko do jednego wykonawcy z wnioskiem o przedłużenie terminu
związania ofertą, co w ocenie Odwołującego doprowadziło do nierównego traktowania
wykonawców oraz art. 89 ust. 1 pkt 7a Pzp, poprzez dopuszczenie do udziału
w postępowaniu oferentów, których czas związania minął oraz oferentów, których wadia
zostały zwrócone, w ocenie Zamawiającego nie zasługują na uwzględnienie. Zamawiający,
kierując się jedną z zasad prawa zamówień publicznych głoszącą, że „termin związania
ofertą można przedłużyć z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium”, na
podstawie art. 85 ust. 2 Pzp w zw. z art. 85 ust. 4 Pzp oraz art. 184 Pzp, pismem
z 21.01.2020 r. zwrócił się do Wykonawcy SOTER z wnioskiem o wyrażenie zgody na
przedłużenie terminu związania ofertą z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności
wadium. Zamawiający zwrócił się jedynie do Wykonawcy SOTER w związku z tym, że miało
to miejsce po wyborze najkorzystniejszej oferty. Zamawiający nie miał zamiaru pomijać
innych wykonawców, tak jak podnosi Odwołujący, a zwrócenie się do jednego wykonawcy
wynikało z przyjętej przez Zamawiającego interpretacji dyspozycji wyżej wymienionych
przepisów. Zamawiający nie zgadza się z opinią Odwołującego, że zwrócenie się do
wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza o przedłużenie terminu
związania ofertą spowodowała brak możliwości odwołania się innych wykonawców. Zgodnie
z aktualnym orzecznictwem, wykonawcy mają prawo (legitymację) do złożenia skutecznego
odwołania mimo upływu terminu związania ofertą. Wskazał na wyrok KIO 20.08.2019 r.,
sygn. akt KIO 1518/19.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron złożonych
ustnie do pro
tokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, zaś Odwołujący ma
interes w uzy
skaniu zamówieniu. Odwołujący, którego oferta uplasowała się na drugiej
pozycji w rankingu złożonych ofert, w wypadku potwierdzenia zarzutów ma szanse na
uzyskanie zamówienia.
Skład orzekający Izby, działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie dowody z:
dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego w formie elektronicznej. W tym zakresie, Izba zaliczyła w szczególności
wybór oferty najkorzystniejszej z 12.12.2019 r., unieważnienie wyboru z 12.12.2019 r.
pismem z 18.12.2019 r.,
wybór oferty najkorzystniejszej z 16.01.2020 r., unieważnienie
wyboru z 16.01.2020 r. pismem z 29.01.2020 r.
, wybór oferty najkorzystniejszej z 03.02.
2020 r.;
ofertę Soter Sp. z o.o., JEDZ Soter Sp. z o.o., wezwanie Zamawiającego w trybie
art. 26 ust. 1 Pzp z 03.12.2019 r., referencje z 05.03.2019 r. na rzecz Kirchhoff Polska Sp.
z o.o., wezwanie z 18.12.2019 r. w trybie art. 26
ust. 3 Pzp, wyjaśnienia Soter Sp. z o.o.
z 20.12.2019 r. oraz nowa referencja z 19.12.2019 r.
– kopia potwierdzona za zgodność
z oryginałem, wezwanie w trybie art. 26 ust. 4 Pzp z 29.01.2020 r., wyjaśnienia Soter Sp.
z o.o.
z 30.01.2020 r., nowy wykaz usług z 30.01.2020 r. oraz kopie złożonego
Zamawiającemu oryginał referencji z 19.12.2019 r.; wezwanie w trybie art. 90 ust. 1 Pzp
z 18.12.2019 r. do Soter Sp. z o.o.
, wyjaśnienia z 20.12.2019 r. z załącznikami nr 1, 2, 3, 4, 5
i 6,
wezwanie w trybie art. 87 ust. 1 Pzp z 10.01.2020 r., wyjaśnienia z 14.01.2020 r. wraz
z załącznikami nr 1, 2, 3, 4, 5 i 6 oraz dwie faktury; wezwanie w trybie art. 85 ust. 2 Pzp
z 21.02.2020 r. do Soter Sp. z o.o.
, przedłużenie Soter Sp. z o.o. z 24.01.2020 r.,
przedłużenie przez Odwołującego terminu związania oferta i ważności wadium z 29.01.
2020 r. oraz z 03.02.2020 r.
Izba w poczet materiału dowodowego zaliczył także złożone przez Zamawiającego na
rozprawie
na wniosek przewodniczącego składu orzekającego:
wydruk skanu pierwotnego wykazu usług Soter Sp. z o.o. z 04.12.2019 r.;
kopie pisma aktualnego Odwołującego do Zamawiającego z 17.12.2019 r.
Przy rozpoznaw
aniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także odwołanie, odpowiedź na odwołanie, a nadto stanowiska i oświadczenia stron złożone
ustnie do protokołu.
Odnosząc się do podniesionego w treści odwołania zarzutu stwierdzić należy, że
od
wołanie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący sformułował w odwołaniu zarzuty naruszenia przez Zamawiającego:
1) art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia wykonawcy SOTER Sp. z o.o.,
który nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej lub zawodowej określonego w Dziale VII ust. 1 pkt 2 ppkt a SIWZ;
art. 24 ust. 1 pkt 16 względnie 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia wykonawcy
SOTER Sp. z o.o., w sytuacji gdy wykonawca ten w wyniku zamierzonego
działania lub
rażącego niedbalstwa względnie lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził zamawiającego
w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunek udziału w postępowaniu
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej, co miało wpływ na decyzję podejmowane
przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
art. 24 ust. 1 pkt 16 względnie 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia SOTER Sp.
z o.o., w sytuacji gdy wykonawca ten w wyniku zamierzone
go działania lub rażącego
niedbalstwa względnie lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd
przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunek udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności technicznej lub zawodowej, w sytuacji gdy pomimo wezwania przez
Zamawiającego SOTER Sp. z o.o. do przełożenia oryginału referencji z 19.12.2019 r.
SOTER Sp. z o.o. przedłożył inny dokument niż złożony i potwierdzony za zgodność
z oryginałem w toczącym się postępowaniu.
4) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1 poprzez trzykrotne wzywanie SOTER Sp. z o.o. do
złożenia kolejnych wyjaśnień w tym samym zakresie tj. w zakresie referencji oraz wykazu
usług w celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu.
5) art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia SOTER Sp. z o.o., w sytuacji
gdy wykonawca ten w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa względnie
lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu
informacji, że spełnia kryterium wyboru oferty tj. zatrudnienia, co miało wpływ na decyzje
podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
6) art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
zawierającej rażąco niską cenę i stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji, mimo braku
wywiązania się przez wykonawcę SOTER Sp. z o.o. z obowiązku złożenia wyczerpujących
wyjaśnień, popartych dowodami, na okoliczność braku stosowania przez tego wykonawcę
rażąco niskiej ceny w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
art. 91 ust 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 5 Pzp poprzez błędne i niezgodne z treścią SIWZ
dokonanie oceny oferty - naruszenie zasad oceny ofert poprzez przyznanie SOTER Sp.
z o.o. zbyt dużej liczby punktów w kryterium Zatrudnienie.
art. 85 ust. 2 Pzp poprzez zwrócenie się tylko do jednego wykonawcy z wnioskiem
o przedłużenie terminu związania ofertą co zaś doprowadziło nierównego traktowania
wykonawców.
9) art. 89 ust. 1 pkt 7
a Pzp poprzez dopuszczenia do udziału w postępowaniu oferentów,
których czas związania ofertą minął oraz oferentów, których wadia zostały zwrócone.
Dodatkowy zarzut z treści uzasadnienia odwołania:
Zarzut zaniechania przez Zamawiającego unieważnienia postępowania na podstawie
art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp
, albowiem postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia
wadą polegającą na ustalenie jako jednego z kryteriów oceny oferty jednolitego
umundurowania (waga 20 pkt).
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie przedmiotowego odwołania:
W pierwszej kolejności należy przywołać stan faktyczny wynikający z treści
wniesionego odwołania oraz odpowiedzi na odwołanie przytoczonych obszernie na wstępie.
Następnie okoliczności wynikające z wezwań Zamawiającego i wyjaśnień i oświadczeń
złożonych przez Soter Sp. z o.o. Uznając zarazem że spór nie dotyczy stanu faktycznego,
ale oceny zaistniałych okoliczności w sprawie. Z tych względów, Izba odniesie się do
dalszych kwestii w ramach rozpatrywania
poszczególnych zarzutów.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), oceniając wiarygodność i moc dowodową, po wszechstronnym rozważeniu
zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odno
śnie zarzutu 1, 2 i 3, Izba uznała, że podlegają one oddaleniu.
Analiza zaistniałego stanu faktycznego nie daje żadnych podstaw do zanegowania
prawidłowego sposobu potwierdzania przez Soter Sp. z o.o. spełniania warunku udziału
określonego w Dz. VII ust.1 pkt 2 ppkt a SIWZ. Należy przychylić się do argumentacji
Zamawiającego, że uchybienia w pierwotnym wykazie usług z 04.12.2019 r. w zestawieniu
z referencj
ą z 05.03.2019 r. do poz. 1 wykazu usług nie mają znamion wskazanych
w przepisie art. 24 ust. 1 pkt 1
6 i 17 Pzp. W rezultacie Zamawiający mógł wezwać
Wykonawcę w trybie art. 26 ust. 3 Pzp do ich usunięcia w ramach wezwania z 18.12.2019 r.
Kwestia, która zaistniała w zakresie nowego wykazu (przedstawionego po wezwaniu
z 29.01.2020 r.)
, a zwłaszcza spornej referencji złożonej w wyniku uzupełnienia (na
wezwanie z 18.12.2019 r.)
. Należy uznać za dostatecznie wyjaśnioną.
Izba przeanalizowała treść kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem referencji
z 19.12.2019 r. oraz
dostarczonego w dniu 30.01.2020 r. przez Soter Sp. z o.o. oryginału
(dostarczonego w trybie
z § 15 Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o
udzielenie namówienia zwanego dalej: „Rozporządzeniem”). W konsekwencji nie podzielając
argumentacji Odwołującego z odwołania oraz rozprawy, złożono ten sam dokument, który
nie został przekształcony w zakresie jego treści, rozmieszczenia poszczególnych akapitów,
czy też podpisu. W rezultacie należy uznać przedłożony Zamawiającemu dokument za
oryginał względem przedstawionej wcześniej kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem
mimo zaistniałych okoliczności wskazanych przez Odwołującego i opisanych przez
Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu 4, Izba uznała, że podlega on oddaleniu. W tym zakresie
Zamawiający wezwał pierwotnie Soter Sp. z o.o. w trybie art. 26 ust. 1 Pzp (w dniu
03.12.2019 r.)
, a następnie w trybie art. 26 ust. 3 Pzp (w dniu 18.12.2019 r.), a na końcu
w trybie art. 26 ust. 4 Pzp oraz § 15 Rozporządzenia (w dniu 29.01.2020 r.). Abstrahując od
odmiennych trybów tych wezwań, Izba zwraca uwagę, iż wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 Pzp
dotyczyło tylko referencji z pierwszej pozycji wykazu. Wezwanie więc w trybie art. 26 ust. 4
Pzp odnośnie samego wykazu usług było de facto pierwszym wezwaniem o uzupełnieniem
co do wykazu usług (tryb z § 15 Rozporządzenia ma inny charakter). W rezultacie analizując
same czynności faktyczne Zamawiającego nie można twierdzić, że miało miejsce naruszenia
zasady jednokrotności w zakresie art. 26 ust. 3 Pzp, gdyż wezwania z 18.12.2019 r. oraz
29.01.2020 r.)
które miały miejsce ze strony Zamawiającego były w innym zakresie,
dotyczyły innych dokumentów. Jednocześnie, Izba wskazuje, że wezwania w trybie art. 87
ust. 1 Pzp nie są obostrzone zasada jednokrotności, można w tym trybie wzywać do skutku,
a jedynie tryb wynikający z art. 26 ust. 3 Pzp. Z uwagi na okoliczności wskazane powyżej,
zarzut jest z gruntu chybiony.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu 5 i 7, Izba uznała, że podlegają one oddaleniu. W tym zakresie,
należy stwierdzić, ze brak jest podstaw do uznania, że Wykonawca dokonując wyceny na 55,
5 etaty faktycznie zatrudni 56 pracowników, a nie 60, jak zadeklarował w formularzu
ofertowym.
Odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów, ani nie wykazał zasadności
swoich twierdzeń. Argumenty Odwołującego z odwołania (przedstawione wyliczenia) to
założenia, które musiałyby zostać udowodnione, pewne okoliczności przywołane przez
Odwołującego o charakterze pośrednim, mogą ale nie musza świadczyć, o tym że
Odwołujący ma racje, gdyż możliwe jest zatrudnienie 1 pracownika na 0,5 etatu lub nawet na
1/10 etatu. Podobnie kwestia de facto nie wliczenia 3 K
ierowników Grup Usługowych i 1
Dyrektora Regionu może, ale nie musi świadczyć o okolicznościach wskazanych na wstępie.
Izba nie neguje argument
acji Odwołującego, ale postępowanie przed Izbą ma charakter
kontradyktoryjny, Odwołujący za wyjątkiem określonych założeń nie przedstawił żadnych
dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Izba wskazuje za wyrokiem KIO z 20.01.2020 r.,
sygn. akt: KIO 2469/19, KIO 2473/19:
„Postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą ma
charakter kontradyktoryjny, a brak przedstawienia dowodów na poparcie swojego stanowiska
skutkuje nieuwzględnieniem zarzutu, który nie został udowodniony. Jak wskazano
w uzas
adnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie w spr. o sygn. akt: V Ca 571/08,
kontradyktoryjny charakter postępowania odwoławczego przed KIO pozostawia inicjatywę
dowodową stronom, nie nakładając na KIO obowiązku ustalenia prawdy materialnej.
Podobnie również stwierdził SO w Katowicach w wyroku o sygn. XIX Ga 92/08, iż:
"w postępowaniu odwoławczym przed KIO to strony postępowania, a nie Izba winna
poszukiwać i wykazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Zatem obowiązkiem strony na
której spoczywa ciężar dowodu jest wskazanie wszystkich okoliczności, od których zależy
powodzenie wnoszonego odwołania. W przedmiotowej sprawie dotyczyło to Odwołującego".
Oznacza to zatem tyle, że każda ze stron prezentujących odmienne stanowiska procesowe
obowiązana jest wskazywać dowody na poparcie swoich twierdzeń. W myśl art. 190 ust. 1
Pzp to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Izba może, ale nie musi dopuszczać dowodów niewskazanych
przez strony, za
ś dopuszczenie dowodu z urzędu należy traktować jako wyjątek od zasady
kontradyktoryjności.”.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu 6, Izba uznała, że podlega on uwzględnieniu.
W pierwszej kolejności należy podnieść, że wezwanie do wyjaśnień w zakresie ceny
rażąco niskiej ma charakter obligatoryjny tylko w sytuacjach wynikających z przepisu.
W pozostałych zakresie takie wezwanie ma charakter fakultatywny. W tych okolicznościach
faktycznych Zamawiający dokonał wezwania de facto na pisemny wniosek obecnego
Odwołującego z 17.12.2019 r. Zamawiający wcale nie usiał przychylić się do owego wniosku.
Jeśli jednak wystosował stosowne wezwanie, należy uznać, że go zaakceptował
i przyjął, że zaistniały podstawy do podejrzenia zaoferowania ceny rażąco niskiej.
Jednocześnie Soter Sp. z o.o. jeśli uznałaby, że wniosek jest bezzasadny winna odmówić
składnia jakichkolwiek wyjaśnień i złożyć odwołanie na takie wezwanie. Skoro takie
wyjaśnienia, de facto dwukrotnie złożyła (mimo odmiennej podstawy prawnej obu wezwań),
to oznacza,
że zgodziła się na nie. Wszelkie argumenty że wyjaśnienia złożono z takich, czy
też innych względów np. z ostrożności procesowej są bez znaczenia. Jeżeli bowiem
Wykonawca podd
ał się weryfikacji zaoferowanej ceny i złożył dwukrotnie wyjaśnienia
w zakresie ceny rażąco niskiej (o czym świadczy ich treść oraz załączniki do obu wyjaśnień),
to oznacza, że był świadomy wszelkich konsekwencji z tym związanych.
W n
astępnej kolejności podnosząc, że Izba uwzględnił zarzut, gdyż uznała, że
udzielone wyjaśnienia były niewystarczające, wewnętrznie sprzeczne i budziły liczne
wątpliwości, co skutkuje de facto uznaniem, że nie zostały one w sposób rzetelny złożone.
Należy zanegować twierdzenia Soter Sp. z o.o., z tzw. „Ad. 1” (wyjaśnienia z 14.01.2020 r.
na wezwanie z 10.01.2020 r.
) w kontekście „pkt. 2.1” (wyjaśnień z 20.12.2019 r. na
wezwanie z 18.12.2019 r.
). W ich ramach Wykonawca próbował wyjaśniać, brak ujęcia
w wycenie
– tj. załączniku nr 3 w wierszu 5 /kosztów nadzoru bezpośredniego i kontroli
doraźnej/. Wyjaśniając przy czym, że zał. nr 4 takie koszty ukazuje, gdyby było konieczne
sk
ierowanie dodatkowego zespołu (3 kierowników + 1 dyrektor). Dotyczy tych załączników
tak przy wyjaśnieniach z 18.12.2019 r., jak i 14.01.2020 r. Nadto, stwierdzając, że ich koszt
nie został ujęty, gdyż Wykonawca dysponuje tym zespołem, pracującym, czy też
wykonującym swoje obowiązki na terenie Rzeszowa oraz Kolbuszowa – Werynia. Takie
stanowisko jest błędne i nie do przyjęcia, bo albo taki zespół będzie pracował albo nie, jeśli
będzie pracował jego koszty podlegają wycenie i nie można wyceny kosztów w tym zakresie
sprowadzać w sposób absurdalny do „dwóch kresek”. Jeżeli ma miejsce rozłożenie kosztów
mi
ędzy kilka kontraktów winno zostać to udokumentowane, nigdy jednak nie będzie tak, że
realizacja zadania przez te osoby nie będzie generować żadnych kosztów.
Następnie, Izba podkreśla, że zapoznała się z de facto drugimi wyjaśnieniami
z 14.01.2020 r. i załącznikami do nich. W tym kontekście konieczne jest stwierdzenie, że
możliwość składnia dodatkowych wyjaśnień nie może się sprowadzać do przebudowywania
pierwotnych wyliczeń i zupełnej zmiany argumentacji i cen określonych składników, takich jak
umundurowanie
i sprzęt telefoniczny (w zał. nr 2). Nie można zapominać bowiem, że nie
chodzi
oto, czy można uzyskać dodatkowe oszczędności ex post, ale złożenie wyjaśnień
ceny rażąco niskiej w oparciu o kalkulacje, która była podstawą zaoferowania takiej, a nie
innej ceny. Nie można dostosowywać argumentacje i kalkulacje dowolnie do zaistniałych
potrzeb i okoliczności, zmieniając wszystko bezrefleksyjnie (zał. nr 1, 2, 5 i 6), bo takie było
de facto
działanie Soter Sp. z o.o. Takie działanie pozbawiają bowiem wyjaśnienia Soter Sp.
z o.o. wiarygodności.
Izba w tym kontekście oraz szerszym co do kilkukrotnego wzywania do wyjaśnień
w zakresie ceny rażąco niskiej wskazuje za wyrokiem KIO 29.10.2018 r., sygn. akt: KIO
„Wymaga (…) podkreślenia za wyrokiem KIO z 06.08.2015 r., sygn. akt: KIO
140/15, KIO 1577/15, KIO 1584/15, że co do zasady: "(...) Nie ma też przeszkód, by
zamawiający prowadził wyjaśnienia wieloetapowo, aż do uzyskania odpowiedzi na wszystkie
pytania i wątpliwości (oczywiście poza przypadkiem opisanym w art. 90 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych, gdy wykonawca nie współpracuje i nie udziela wyjaśnień)". Z tym
zastrzeżeniem, co jest istotne w tym stanie faktycznym - za wyrokiem KIO z 25.04. 2014 r.,
sygn. akt: KIO 725/14, że: "(...) prowadzona procedura wyjaśnień nie może usprawiedliwiać
uchylania się przez wykonawcę od złożenia rzetelnych wyjaśnień elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny. Brak rzetelności w składanych wyjaśnieniach nie może uzasadniać
kolejnych wezwań kierowanych do wykonawcy". Podobne stanowisko Izba wyraziła
w wyroku KIO z 31.08.2017 r., sygn. akt: KIO 1733/17.” W przedstawionych wyjaśnieniach
brak jest -
kosztów ochrony oraz ubezpieczenia, jak i jakichkolwiek dowodów zwłaszcza co
do wynagrodzenia ekspertów (mimo, że Przystępujący przyznał /okoliczność przyznana na
rozprawie -
art. 190 ust. 5 zd. 2 Pzp), że nie było w tym zakresie żadnych przeszkód).
Ponowne wezwanie nie mogłoby prowadzić do zmiany pierwotnych wyjaśnienie, ich
przebudowywania i przedkładania dowodów, które nie zostały pierwotnie przedstawione (jeśli
nie było żadnych przeszkód w tym zakresie, a pierwotne wezwanie wprost wzywało do ich
złożenia). W konsekwencji, w przedmiotowym stanie faktycznym takie ponowne wezwanie
nie jest dopuszczalne.
”.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu 8 i 9, Izba uznała, że podlegają one oddaleniu.
Izba zgadza się z Odwołującym, że działania Zamawiającego są obarczone zbyt
wąską interpretacją istniejących przepisów. Nie podzielając, w konsekwencji, stanowiska
Zamawiającego w tym zakresie. Jednakże, z uwagi na fakt, że Odwołujący skutecznie
przedłużył termin związania ofertą oraz ważności wadium z własnej inicjatywy zaistniałe
naruszenie nie miało wpływu na wynik, co skutkuje oddaleniem zarzutu, jako takiego
Odwołujący przedłużył termin związania ofertą oraz ważności wadium - po raz pierwszy
pismem z 29.01.2020 r., po raz drugi pismem z 03.02.2020 r.).
Izb
a uznała także, że nic nie stało na przeszkodzie, aby Zamawiający wezwał do
przedłużenia termin składnia ofert wszystkich uczestników postępowania przed wyborem
oferty najkorzystniejszej, co byłoby z korzyścią dla toczącego się postępowania. Niewątpliwe
Od
wołujący miał także legitymacje do składnia środków ochrony prawie, chociażby z uwagi
na zaistniałe okoliczności. Nadto, z uwagi na okoliczności wskazane w wyroku KIO
z 11.02.2019 r., sygn. akt: KIO 105/19, w wyroku KIO z 17.05.2019 r., KIO 805/19, wyroku
KIO z 20.08.2019 r. sygn. akt KIO 1518/19, w wyroku z 02.09.2019 r. sygn. akt: KIO 1594/19,
czy też wyroku KIO z 16.09.2019 r., sygn. akt: KIO 1685/19.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu, który nie znajdował się w petitum odwołania, ale w sposób
wyraźny i czytelny w jego treści, tj. naruszenia art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp, Izba uznała, ze
podlega on oddaleniu
. Po pierwsze, aby zaistniała nieusuwalna wada, musiałby to być
kwestia, warunek,
kryterium niemożliwego do spełnienia, po drugie musiałoby zaistnieć
naruszenie równego traktowania. Skoro, jak przyznał Odwołujący na rozprawie z przepisów
ustawy o ochronie osób i mienia wynika wymóg umundurowania de facto wszyscy muszą go
spełniać, zarzut jest bezzasadny i nie narusza równego traktowania. Kwestia naliczania kar
umownych, także nie zmienia stanowiska Izby w tym zakresie, gdyż brak takiego
umundurowania może być efektem zdarzeń losowych i takie obostrzenia są uzasadnione. Na
koniec Izba po
dkreśla, że w dużej mierze zarzut porusza kwestie związane
z postanowieniami SIWZ, które są spóźnione na tym etapie postępowania. Zarzut, zaś został
rozpoznany z uwagi na odniesienie do kwestii unieważnienia, co jednak nie zostało
potwierdzone.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Jednocześnie w zakresie kosztów, Izba nie dzieliła kosztów albowiem dodatkowo
względem tego co przedstawiono poniżej podkreśla, że uwzględnienie jednego zarzutu,
będzie skutkowało odrzuceniem ofert Soter Sp. z o.o., czyli zmiana czynności z 03.02.2020 r.
W tym stanie rzeczy, Izba uwzględniła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji na podstawie art. 192 ust. 3 pkt 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z § 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. a oraz § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposo
bu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Jednocześnie, Izba
informacyjnie wskazuje, że do uznania wniosku Odwołującego o zasądzenie kosztów
wynagrodzenia
pełnomocnika, według norm przepisanych konieczne jest przedłożenie do akt
sprawy
rachunku będącego podstawą zaliczenia m.in. wynagrodzenia pełnomocnika do
kosztów postępowania (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).
Przewodniczący:
………………………………