KIO 253/20
Sygn. akt: KIO 253/20
WYROK
z dnia 18 lutego 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Klaudia Szczytowska-Maziarz
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Od
woławczej w dniu 10 lutego 2020 r. przez wykonawcę A. K.,
prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy „Opoka” A. K.,
Lipowy Dwór 42, 14-200 Iława w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Miejską Iława,
ul. Niepodległości 13, 14-200 Iława
przy udziale wykonawcy J. B.
, prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „Lazur” J. B., ul. Sosnowa 7, 14-200 Iława,
z
głaszającej przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie,
kosztami postępowania obciąża
wykonawcę A. K., prowadzącą działalność
gospodarcz
ą pod firmą Zakład Usługowy „Opoka” A. K., Lipowy Dwór 42,
200 Iława
i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500,00 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
KIO 253/20
A. K.
, prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy
„Opoka” A. K., Lipowy Dwór 42, 14-200 Iława tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od wykonawcy A. K., prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą
Zakład Usługowy „Opoka” A. K., Lipowy Dwór 42, 14-200 Iława na rzecz
Gminę Miejską Iława, ul. Niepodległości 13, 14-200 Iława kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.
KIO 253/20
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2019 poz. 1843) na niniejszy w
yrok w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Elblągu.
Przewodniczący: …………………………………...
KIO 253/20
U z a s a d n i e n i e
W odniesieniu do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego
w trybie przetargu nieograniczonego pn.
„Zarządzanie cmentarzami komunalnymi w Iławie"
część 1 i 2- (znak ZP.271.51.2019, ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone
w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 20 grudnia 2019 r. – 637977-N-2019) przez Gminę
Miejską Iława, ul. Niepodległości 13, 14-200 Iława (dalej „zamawiający”) wykonawca A. K.
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy OPOKA A. K., ul. Lipowy
Dwór 42, 14-200 Iława (dalej „odwołujący”) złożyła odwołanie od czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej i przyznaniu punktów w kryterium doświadczenie pracownika biurowego w
sytuacji wskazania tej samej osoby w dwóch odrębnych częściach zamówienia, które będą
realizowane w dwóch różnych biurach na terenie miasta Iława, przy wskazaniu
w treści oferty godzin pracy biura od 7.00 do 18.00, zarzucając zamawiającemu naruszenie
art. 91 ust. 1 w zw. z art. 91 ust. 2 pkt 5 oraz art. 7 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 poz. 1843) [dalej „ustawa Pzp”].
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz unieważnienie czynności oceny
ofert i nakazanie zamawiającemu jej powtórzenia z nakazaniem ponownej oceny oferty
złożonej przez Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe LAZUR J. B. z wyłączeniem punktów
przyznanych w kryterium Doświadczenie pracownika biura.
Odwołujący oświadczył, że zamawiający wskazał, że wymaga od wykonawców
wskazania w ofercie imion i nazwisk osób odpowiedzialnych za wykonywanie prac
administracyjno-
biurowych związanych z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej oraz
pełnienie dyżurów telefonicznych poza godzinami pracy biura wraz z informacją
o doświadczeniu tych osób w zakresie, w jakim oferta będzie podlegała ocenie w kryterium
oceny ofert „Doświadczenie zawodowe osób skierowanych do realizacji zamówienia” (§ XIV
ust. 5 SIWZ), który stanowi: „Punkty w kryterium „Doświadczenie pracownika biura” (waga
– (Dpb) –będą przyznawane za doświadczenie zawodowe osoby wskazanej przez
Wykonawcę do wykonywania prac administracyjno-biurowych związanych z prowadzeniem
dokumentacji cmentarnej oraz pełnieniem dyżurów telefonicznych pozą godzinami pracy biura
zostaną przywiane zgodnie z poniższym opisem:
1) Za brak wykazania lub brak posiadan
ia doświadczenia przez osobę skierowaną do
wykonywania czynności pracownika biura w zakresie wykonywania prac
administracyjno-
biurowych związanych z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej
przez min. 6 miesięcy w ramach jednego kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma –
0,00 pkt;
KIO 253/20
2) Za w
ykazanie doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z
prowadzeniem dokumentacji cmentarnej przez 6 miesięcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 5,00 pkt;
Za wykazanie doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej przez min. 12 miesi
ęcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 7,50 pkt;
Za wykazanie doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji c
mentarnej prze min. 18 miesięcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 10,00 pkt;
Punkty zostaną przyznane na podstawie oświadczenia złożonego w pkt 3 Formularza
ofertowego
– tabela (Załącznik 1 a lub 1b do SIWZ). W przypadku niepodania przez
Wykonawcę w pkt 3 [...] wykonawca otrzyma 0 pkt. ”
Uzupełnił, że na podstawie § III ust. 7 SIWZ zamawiający wskazał, że osoby
wykonujące prace – administracja biura cmentarza – mają być zatrudnione na umowę o pracę.
Podał także, że wykonawcy, wypełniając formularz ofertowy otrzymywali również punkty
w kryterium czas pracy biura cmentarza.
Wskazał, że oferta wykonawcy PU-H Lazur zawiera oświadczenie, że biura
w przypadku każdej z części będą otwarte w godzinach od 7.00 do 18.00 oraz, że osobą do
r
ealizacji zamówienia w obu częściach zamówienia będzie pani E.Ś. Podał nadto, że wybrany
wykonawca w wyjaśnieniach oświadczył, że „osoba wskazana w formularzu ofertowym nie
będzie jedyną osobą, która zostanie skierowana do wykonywania określonych czynności
w podanych godzinach biura" (wyjaśnienia z dnia 22 stycznia 2020 r. ).
W ocenie Odwołującego wskazanie tej samej osoby w kwestionowanym kryterium
oceny ofert winno skutkować przyznaniem 0 pkt.
Stanął na stanowisku, że przyznanie punktów w kryterium doświadczenia personelu
wykonującego zamówienie jest nierozerwalnie powiązane ze sposobem realizacji danego
zamówienia – w przedmiotowej sprawie, w obu częściach PU-H Lazur wskazało, że biura obu
cmentarzy będą otwarte w godzinach od 7.00 do 18.00 natomiast zamawiający wskazał, że
będzie przyznawał punkty za doświadczenie zawodowe osoby wskazanej do wykonywania
prac administracyjno-
biurowych w każdej z części. Podniósł, że nie jest to zatem kryterium
podmiotowe, związane z dysponowaniem taką osobą, a kryterium przedmiotowe związane ze
sposobem realizacji przedmiotu zamówienia – punktowane jest wykonywanie obowiązków
KIO 253/20
określonych w SIWZ przez osoby posiadające określone przez zamawiającego
doświadczenie.
Uznał, że oczywistym jest, że nie ma możliwości wykonywania tych obowiązków
w dwóch odrębnych biurach w tym samym czasie przez tą samą osobę, co nie wyklucza
zatrudnienia innych osób, ale dla otrzymania punktów w kryterium doświadczenie personelu
należało wskazać inne osoby w obu częściach, aby zapewnić odpowiedni poziom jakości
realizacji zamówienia, za co zamawiający przyznawał punkty. Stwierdził, że zamawiający
punktuje sposób realizacji zamówienia, a nie sam fakt dysponowania taką osobą przez
wykonawcę.
Podniósł, wskazując wyrok TSUE z 24.01.2008 r. w sprawie C-532/06 Uanakis):
„Należy pamiętać, że przy ocenie w ramach kryterium jakości personelu ocenia się
indywidualnie tylko te osoby, które mają zamówienie wykonywać, dlatego też nie muszą one
nawet stanowić kadry wykonawcy (trzeba mieć na uwadze, że z samej istoty tego kryterium
wynika, że wykonawca jest zobowiązany do zagwarantowania ich udziału w wykonywaniu
zamówienia, inaczej nie mogą one podlegać ocenie). Wykonawca zatem, podając dane osoby
ocenie spełniania kryterium jakości personelu, nie może tłumaczyć się tym, że osoba została
jedynie podana w wykazie osób, a do realizacji będzie wyznaczony inny pracownik.”
Na podstawie powyższego stwierdził, że nie sposób przyznać racji wyjaśnieniom
złożonym przez PU-H Lazur, w których wykonawca wskazuje, że „osoba wskazana
w formularzu ofertowym nie będzie jedyną osobą, która zostanie skierowana do wykonywania
określonych czynności w podanych godzinach biura” (wyjaśnienia z dnia 22 stycznia 2020 r.).
W ocenie odwołującego, jeżeli PU-H Lazur dysponuje innymi pracownikami, których
doświadczenie zawodowe pozwalałoby na uzyskanie punktów w kryterium doświadczenie
personelu, winien je wskazać w treści oferty, co w żadnym razie nie stoi na przeszkodzie
zatrudnienia do wykonywania przedmiotu zamówienia również innych osób, jednak wobec
braku takiego wskazania zamawiający nie może przyjąć, że inne osoby wykonujące te prace
posiadają takie doświadczenie i przyznać punkty w tym kryterium jedynie za formalne
wskazanie osoby, bez możliwości jej realnego udziału w realizacji zamówienia zgodnie
z zasadami wskazanymi w SIWZ oraz umowie wraz z załącznikami.
Podsumował, że zamawiający, przyznając punkty w kryterium doświadczenie
personelu naruszył art. 91 ust. 1 w zw. z art. 91 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, poprzez przyznanie
punk
tów w sytuacji, w której powinien ocenić doświadczenie personelu na 0 pkt.
Uzupełnił, że po otwarciu ofert wykonawca nie ma możliwości wskazania, w której
części osoba wskazana w kryterium doświadczenie pracownika de facto będzie świadczyła
pracę, dlatego w obu częściach wykonawca PU-H Lazur winien otrzymać 0 pkt.
KIO 253/20
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, przekazanej Izbie przez zamawiającego w kopii potwierdzonej za zgodność
z oryginałem przy piśmie z dnia 13 lutego 2020 r., „Zgłoszenia przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego” – pismo przystępującego z dnia 11 lutego 2020 r.,
„Odpowiedzi na odwołanie” – pismo zamawiającego z dnia 17 lutego 2020 r., a także
oświadczeń i stanowisk stron oraz przystępującego zaprezentowanych w toku rozprawy skład
orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy
ich, skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawę.
Skład orzekający Izby ustalił nadto, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia prz
ez zamawiającego przepisów, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania,
wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Odnosząc się do stanowiska zamawiającego i przystępującego o braku interesu
odwołującego w uzyskaniu zamówienia na dzień składania odwołania – brak legitymacji do
wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp ze względu na to, że odwołujący
samodzielnie, na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy Pzp nie
przedłużył terminu związania ofertą,
skład orzekający Izby wskazuje, że podziela argumentację zaprezentowaną w przywoływanym
przez odwołującego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 30 października 2019 r.
w sprawie o sygn. akt KIO 2104/19.
Za wskazany
m wyrokiem skład orzekający Izby podnosi: „(…) sama kwestia dotycząca
możliwości zawarcia umowy z wykonawcą, którego okres związania ofertą po wyborze
upłynął, nie budzi wątpliwości w orzecznictwie. W tej materii Trybunał Konstytucyjny
w orzeczeniu z dnia
24 lutego 2010 r. (sygn. akt SK 22/08) uznał, że zawarcie umowy
w sprawie zamówienia publicznego nie wymaga ważności terminu związania ofertą -
dopuszczalne jest zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego po upływie terminu
związania ofertą.
Stosown
ie do treści art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli: „wykonawca nie wyraził zgody, o której mowa w art. 85 ust. 2, na przedłużenie terminu
związania ofertą”. Dostrzeżenia zatem wymaga okoliczność, że literalne brzmienie przepisu
wskazuje na jednoznaczne odniesienie do sytuacji, w której zamawiający zwrócił się do
KIO 253/20
wykonawcy o wydłużenie terminu związania ofertą zgodnie z dyspozycją art. 85 ust. 2 ustawy
Pzp.
Jednocześnie podkreślić należy, że żaden z przepisów ustawy Pzp nie nakłada na
wykonawców obowiązku samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą. Przeciwnie –
z treści art. 85 ust. 2 wynika, że wykonawca „może” przedłużyć termin związania ofertą
samodzielnie lub na wniosek zamawiającego, przy czym, sankcją w postaci odrzucenia oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a obwarowany jest jedynie przypadek, w którym wykonawca
w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego nie wyrazi zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą. Jest to więc uprawnienie, nie nakaz działania po stronie Wykonawcy.
Próba wywodzenia z treści art. 89 ust.1 pkt 7a ustawy Pzp i tym samym zrównania
w zakresie skutku czynności prawnej, sytuacji, kiedy wykonawca nie wyraził zgody na
przedłużenie terminu związania ofertą, na sytuację kiedy wykonawca samodzielnie nie
przedłużył terminu związania ofertą jest niezasadna. Zrównanie obu opisanych stanów wydaje
się być możliwe tylko w sytuacji rozszerzającej interpretacji tej przesłanki, czy też wywodzenia
podstawy do odrzucenia poprzez analogię sytuacji, gdyż skutkiem w obu przypadkach jest
brak związania ofertą. W ocenie składu orzekającego Izby istotne jest jednak, że do tego
samego skutku, rozumianego jako brak związania treścią oferty, prowadzą zupełnie odmienne
działania lub zaniechania strony ubiegającej się o udzielenie zamówienia publicznego.
Zdaniem Izby brak terminu związania ofertą jest podstawą do odrzucenia oferty
w trybie art. 89 ust. 1 pkt 7 a ustawy Pzp tylko w sytuacji, kiedy wykonawca wezwany przez
Zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą nie wyrazi na to zgody.
W przedmiotowym postępowaniu Wykonawca Odwołujący nie był wcale wzywany do złożenia
oświadczenia o przedłożeniu terminu związania ofertą i przedłużenia ważności wadium. (…)
Wykonawca w takiej sytuacji nie może być „karany” za brak prawidłowej organizacji pracy po
stronie Zamawiającego lub innego rodzaju sytuacje przedłużające postępowanie o udzielenie
zamówienia. To Zamawiający jako gospodarz postępowania powinien dążyć do na tyle
sprawnego prowadzenia postępowania, aby ukończyć je w terminie związania ofertą,
ewentualnie w terminie jednokrotnie przedłużonym. (…)
Izba uważa, że katalog przesłanek do odrzucenia oferty wykonawcy ma charakter
zamknięty i nie można podstaw odrzucenia interpretować w sposób rozszerzający. Wszelkie
po
stawy do wykluczenia wykonawcy z postępowania lub odrzucenia jego oferty, jako wyjątki
od zasady, iż złożona oferta podlega badaniu i wyborowi winny być interpretowane w sposób
ścisły. Takie też przesłanie płynie z orzeczenia TSUE (Postanowienie Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 lipca 2017 roku wydane w sprawie C-35/17
Saferoad Grawil sp. z o.o. i Saferoad Kabex sp. z o.o., przeciwko Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad Oddział w Poznaniu).
KIO 253/20
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej we wspomnianym orzeczeniu stwierdził, iż:
„Zasadę równego traktowania i obowiązek przejrzystości należy interpretować w ten sposób,
iż stoją na przeszkodzie wykluczeniu wykonawcy z przetargu publicznego wskutek
niedopełnienia przez niego obowiązku, który nie wynika wyraźnie z dokumentacji przetargowej
lub obowiązującej krajowej ustawy, lecz z wykładni tej ustawy i tej dokumentacji, a także
z uzupełniania przez krajowe organy administracji lub sądownictwa administracyjnego
występujących w tej dokumentacji luk”. Postanowienie TSUE jest klarowne, stanowi, że
przesłanek wykluczenia wykonawcy/ odrzucenia jego oferty nie należy interpretować w sposób
rozszerzający, odnosi się do również do przesłanki określonej w art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy
Pzp, gdzie mo
wa jest o niewyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą na
wezwanie Zamawiającego. Zatem niewyrażenie zgody ma przyjąć postać odmowy, innymi
słowy czynnego działania wykonawcy. Zgoda w rozumieniu art. 85 ust. 2 ustawy Pzp nie może
mieć charakteru dorozumianego.
Potwierdzeniem tego poglądu na gruncie krajowym jest chociażby wyrok Sądu
Okręgowego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2015 r., sygn. XXIII Ga 729/15, stwierdzający, iż
„wykładnia językowa przepisu art. 89 ust. 1 pkt 7a prowadzi jednoznacznie do wniosku, że
odrzucenie oferty (wcześniej wykluczenie) wykonawcy następuje wyłącznie w przypadku,
kiedy nie zgodził sie on na przedłużenie okresu związania ofertą a więc wówczas, gdy
uprzednio zwrócono się do niego o wyrażenie takiej zgody”.
Podobnie orzekł Sąd Okręgowy w Rzeszowie w postanowieniu z dnia
16 lutego 2011 r., sygn. VI Ga 192/10, zwracając uwagę, iż skoro Ustawodawca w art. 85
ust. 2 wyraźnie rozróżnił dwa przypadki, w których dokonywane jest przedłużenie terminu
związania ofertą (w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego lub samodzielnie przez
wykonawcę), a sankcja odrzucenia oferty powiązana jest wyłącznie z odmową zgody na
przedłużenie w odpowiedzi na wniosek zamawiającego, to stosowanie takiej sankcji
w sytuacji, gdy wezwanie w ogóle nie było do wykonawcy skierowane (przenosząc na grunt
przedmiotowego postępowania), jest niezasadne. (…)
Zdaniem Izby brak terminu związania ofertą jest podstawą do odrzucenia oferty tylko
w sytuacji, kiedy wykonawca wezwany przez Zamawiającego do przedłużenia terminu
związania ofertą nie wyrazi na to zgody.
Zauważyć należy, iż żaden przepis ustawy nie wymaga permanentnego utrzymania
przez wykonawcę stanu związania ofertą, a tylko to mogłoby być podstawą w razie upływu
tego terminu do rozpatrywania niezgodności takiej oferty z ustawą. Jednocześnie de lege lata
żaden z przepisów ustawy Pzp nie zakazuje wyboru oferty wykonawcy, który swoją ofertą
związany już nie jest. Izba stoi na stanowisku, że katalog przesłanek do odrzucenia oferty
wykonawcy ma charakter zamknięty i nie można podstaw odrzucenia interpretować
w sposób rozszerzający. Wszelkie postawy do wykluczenia wykonawcy z postępowania lub
KIO 253/20
odrzucenia jego oferty, jako wyjątki od zasady, iż złożona oferta podlega badaniu i wyborowi
winny być interpretowane w sposób ścisły. (…)
Końcowo podkreślić należy, iż upływ terminu związania ofertą nie przesądza
o nieskuteczności oferty, a jedynie o braku istnienia po stronie wykonawcy obowiązku
z
awarcia umowy, natomiast możliwość podpisania umowy z wykonawcą, który nie potwierdził
na ten termin związania ofertą, jest w orzecznictwie możliwością niekwestionowaną.”
W wyroku KIO z dnia 06 lutego 2017 r., sygn. akt KIO 151/17 słusznie zauważono, iż
„(...) gdyby ustawodawca chciał zrównać sytuację, w której wykonawca nie przedłuża terminu
związania ofertą, czy to samodzielnie, czy też na wezwanie zamawiającego, to powodem
odrzucenia oferty uczyniłby brak związania ofertą. Ustawodawca jednak nie zdecydował się na
takie rozwiązanie, szczególne znaczenie, biorąc pod uwagę sankcję, przypisując czynności
dokonywanej na wezwanie zamawiającego w przedmiocie przedłużenia terminu związania
ofertą. ”
Analizując zagadnienie zastosowania przepisów KC w odniesieniu do zagadnienia
trwałości terminu związania ofertą, to odmienność regulacji KC względem Pzp, przedstawiona
została w wyroku z dnia 16 lipca 2014 r. (sygn. Akt XXIII Ga 924/14) przez Sąd Okręgowy,
który orzekł, iż „nie można w prosty mechaniczny sposób przenosić rozwiązań prawa
cywilnego na prawo zamówień publicznych w zakresie skutków i konsekwencji upływu terminu
związania ofertą. Zasadniczą rozbieżnością w zakresie charakteru składanych ofert jest to, że
oferta, o której mowa w art. 66 k.c., powoduje taki stan związania złożonym oświadczeniem,
że samo przyjęcie oferty prowadzi do zawarcia umowy, natomiast w ofercie złożonej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, do zawarcia umowy nie wystarczy
samo wybranie oferty, a konieczne jest dodatkowe oświadczenie woli w przedmiocie zawarcia
umowy. Z uwagi na tak doniosłe skutki przyjęcia oferty z kodeksu cywilnego (automatyczne
zawarcie umowy), upływ terminu związania ofertą powoduje automatyczny, bezpowrotny
upadek oferty. Skutek wyboru oferty w rozumie
niu prawa zamówień publicznych nie jest tak
doniosły, brak jest zatem podstaw, aby tak doniosły był również skutek upływu terminu
związania ofertą polegający na automatycznym, bezpowrotnym jej upadku”.
Dalej Sąd Okręgowy reasumuje, że „z uwagi na specyfikę postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz swoisty charakter oferty złożonej na gruncie przepisów pzp,
należy uznać, iż upływ terminu związania ofertą nie przesadza o nieskuteczności oferty
a jedynie o braku istnienia po stronie wykonawcy obow
iązku zawarcia umowy.” (…)
Reasumując, Izba w składzie wydającym niniejsze orzeczenie stoi na stanowisku,
iż sytuację odrzucenia oferty należy traktować jako wyjątkową, a przesłanki uzasadniające
odrzucenie oferty należy interpretować w sposób ścisły. Odesłanie z art. 89 ust. 1 pkt 7a do
art. 85 ust. 2 ustawy Pzp dotyczy wyłącznie udzielenia zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą, tj. sytuacji, w której zamawiający w zakreślonej cezurze czasowej wystąpi do
KIO 253/20
wykonawcy o przedłużenie terminu związania ofertą, a ten zaniecha przedłużenia
przedmiotowego terminu lub odpowie na wezwanie w sposób niezgodny z jego treścią.
Zgodnie z powszechnie przyjętym w orzecznictwie poglądem, rozszerzenie przesłanek
odrzucenia oferty poza granice wyznaczone przepisami ustawy Pzp jest niedopuszczalne.
Wszelkie wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie przecięło przywołane wyżej
postanowienie TSUE (z dnia 13 lipca 2017 roku wydane w sprawie C-
35/17). Nie może zatem
budzić wątpliwości fakt, iż skoro art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp odnosi się tylko do sytuacji,
w której wykonawca na wniosek zamawiającego nie wyrazi zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą, to nie można przedmiotowej przesłanki odrzucenia rozciągać również na
inne, niewskazane w treści przepisu przypadki. Brak jest również jakichkolwiek podstaw do
przyjęcia, że oferta, co do której upłynął termin związania ofertą, straciła cechy oferty
i w związku z tym powinna być uznana za nieważną lub podlegającą odrzuceniu.
W żadnym wypadku nie można zatem uznać, że z momentem upływu terminu związania
ofertą złożoną przez Odwołującego przestał On być uczestnikiem postępowania. Poza tym
sam Zamawiający nie zastosował do oferty Odwołującego art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp.
Gdyby Ustawodawca chciał, aby podstawa odrzucenia skorelowana była z pełną
treścią art. 85 ust. 2 ustawy Pzp, a więc zarówno co do samodzielnego przedłużenia, jak
i w odpowiedzi na zwrócenie się o wyrażenie zgody, to wówczas w art. 89 ust. 1 pkt 7a nie
zastosowałby odnośnika do wyrażenia „nie wyraził zgody na przedłużenie okresu związania
ofertą”, ale zastosowałby określenia typu „nie nastąpiło przedłużenie okresu związania ofertą”,
„nie przedłużyli okresu związania ofertą” i tym podobne. Ustawodawca użył natomiast
wyraźnego określenia „nie wyraził zgody” odnosząc się wyłącznie do drugiego fragmentu
(drugiej możliwości) przewidzianej treścią art. 85 ust. 2 Pzp skorelowanej
z odpowiedzią na wezwanie zamawiającego.”
Zarzut
dotyczący przyznania przez zamawiającego punktów w kryterium
doświadczenie pracownika biurowego w sytuacji wskazania tej samej osoby w dwóch
odrębnych częściach zamówienia, które będą realizowane w dwóch różnych biurach na
terenie miasta Iława, przy wskazaniu w treści oferty godzin pracy biura od 7.00 do 18.00, czym
zamawiający naruszył przepis art. 91 ust. 1 w zw. z art. 91 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp nie
potwierdził się.
Skład orzekający Izby ustalił, co następuje.
W § XIV „Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty
wraz z podaniem wag tych kryteriów i sposobu oceny ofert.” ust. 2 SIWZ zamawiający podał,
że „W odniesieniu do wykonawców, którzy spełnili postawione warunki komisja dokona oceny
ofert na podstawie następujących kryteriów - dotyczy części 1 i 2: (…)”, wśród których w tabeli
KIO 253/20
(poz. 3) wskaza
ł kryterium „Doświadczenie pracownika biura (DPB)”, przypisując temu
kryterium 10% znaczenie.
W
§ XIV ust. 5 wskazał następujący sposób oceny w tymże kryterium:
„Za brak wykazania lub brak posiadania doświadczenia przez osobę skierowaną do
wykonywania
czyn
ności pracownika biura w zakresie wykonywania prac
administracyjno-
biurowych związanych z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej
przez min. 6 miesięcy w ramach jednego kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma –
0,00 pkt.
2) Za w
ykazanie doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej przez min.
6 miesięcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 5,00 pkt,
3) Za wykazanie
doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej przez min. 12 miesięcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 7,50 pkt,
Za wykazanie doświadczenia przez osobę skierowaną do wykonywania czynności
pracownika biura w zakresie wykonywania prac administracyjno-
biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej prze min. 18 miesięcy w ramach jednego
kontraktu (umowy) wykonawca otrzyma
– 10,00 pkt,
Punkty zostaną przyznane na podstawie oświadczenia złożonego w pkt 3 Formularza
ofertowego
– tabela (Załącznik 1 a lub 1b do SIWZ). W przypadku niepodania przez
Wykonawcę w pkt 3 [...] imienia i nazwiska oraz informacji na temat wymaganego
doświadczenia wykonawca otrzyma 0 pkt. ”
W
złożonych wraz z ofertą Formularzach ofertowych (dla części 1 – załącznik nr 1a do
SIWZ oraz dla części 2 – załącznik nr 1b do SIWZ) w pkt. 3 przystępujący wskazał, jako osobę
wyznacz
oną do wykonywania funkcji pracownika biura, panią E.Ś. o 18-sto miesięcznym
doświadczeniu w zakresie wykonywania prac administracyjno-biurowych związanych
z prowadzeniem dokumentacji cmentarnej.
Pismem z dnia 5 lutego 2020 r.
– „Zawiadomienie (Ogłoszenie) o wyborze
najkorzystniejszej oferty
” zamawiający zawiadomił wykonawców, że w części 1 oraz 2 dokonał
wyboru
– jako najkorzystniejszej – oferty przystępującego. Poinformował także, iż w obu
częściach w kryterium „Doświadczenie pracownika biura” ofercie przystępującego przyznał
10 pkt.
KIO 253/20
Skład orzekający Izby zważył, co następuje.
Z
amawiający, dokonując oceny ofert przystępującego w części 1 oraz w części 2
zasadnie przyznał po 10 pkt w kryterium „Doświadczenie pracownika biura”.
Art. 91 ust. 1 ustawy Pz
p brzmi: „Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na
podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia”.
Art. 91 ust. 2 pkt 5) ustawy Pzp brzmi: „Kryteriami oceny ofert są cena lub koszt albo
cena lub koszt i inn
e kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności: (…)
5) organizacja, kwali
fikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia;”
Niewątpliwie jednym z kryteriów oceny ofert, przewidzianym przez zamawiającego
w odniesieniu do obu części było „Doświadczenie pracownika biura” (§ XIV ust. 2 SIWZ – poz.
3 tabeli).
Niewątpliwie też za doświadczenie pracownika biura wynoszące min. 18 miesięcy
zamawiający przewidział przyznanie 10 pkt (§ XIV ust. 5 pkt 4 SIWZ).
Niewątpliwie wreszcie zamawiający przewidział, że przyzna punkty w tym kryterium na
podstawie oświadczenia wykonawcy złożonego w pkt 3 Formularza ofertowego każdej
z części (§ XIV ust. 5 pkt 5 SIWZ).
Skoro przystępujący, zarówno w pkt 3 Formularza ofertowego dla części 1, jak i dla
części 2, wskazał osobę o 18-sto miesięcznym doświadczeniu (zakres doświadczenia nie był
sporny) to zamawiający zobowiązany był, stosując wskazane powyżej postanowienia SIWZ,
przyznać – w przypadku oferty przystępującego dla części 1 i 2 – po 10 pkt.
Podkreślenia wymaga, że wiązanie sposobu oceny ofert z zastosowaniem
przewidzianych kryteriów oceny ofert ze sposobem oceny spełniania przez wykonawcę
warunków udziału w postępowaniu nie znajduje umocowania w przepisach ustawy Pzp.
Przypomnieć należy, że obowiązkiem zamawiającego jest ujęcie w SIWZ odrębnie samych
warunków udziału w postępowaniu oraz wykazu oświadczeń lub dokumentów,
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu (art. 36 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy
P
zp) oraz odrębnie opisu kryteriów i sposobu oceny ofert (art. 36 ust. 1 pkt 13 ustawy Pzp).
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w przedmiotowym postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający wprost wskazał, że ocenie zostaną podane
„jedynie” oferty wykonawców, którzy spełnili postawione warunki udziału w postępowaniu
(§ XIV ust. 2 SIWZ), przesądzając tym samym o odrębności obu etapów oceny (wykonawcy
i oferty).
KIO 253/20
Bez znaczenia zatem,
dla oceny ofert w kryterium „Doświadczenie pracownika biura”,
pozostawały wywody odwołującego co do konieczności oceny ofert w tym kryterium
w powiązaniu z ustanowionym przez zamawiającego warunkiem w zakresie zdolności
zawodowej.
Wskazać nadto należy, że wiązanie sposobu oceny ofert w kryterium „Doświadczenie
pracownika biura
” ze sposobem oceny ofert w innym kryterium – „Czas pracy biura
cmentarza
” także nie znajduje umocowania ani w przepisach ustawy Pzp, ani w opracowanej
przez zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
SIWZ.
Nie sposób także pominąć, że zamawiający nie poczynił w ramach opisanego przez
siebie sposobu oceny ofert z zastosowaniem ustalonych kryteriów żadnych zastrzeżeń co do
tego, czy zakazanym/nakaz
anym jest wskazanie dwóch różnych osób – pracowników biura
w każdej z części zamówienia.
Uzupełniająco skład orzekający Izby zauważa, że w § XIV ust. 5 pkt 5 SIWZ
zamawiający, pomimo odniesienia się dwóch załączników, odnoszących się do obu części
zamówienia użył liczby pojedynczej: „W przypadku nie podania (…) (Załącznik nr 1a lub 1b)
imienia i nazwiska (…)”, co skłania do wniosku, że w obu załącznikach wykonawca mógł
wskazać tą samą osobę.
Sposób oceny ofert w kryterium „Doświadczenie pracownika biura” był jednoznaczny
tak co do
tego za co zostaną przyznane punkty i w jakiej ilości (§ XIV ust. 5 pkt 1 – 4 SIWZ)
oraz na jakiej podstawie
(§ XIV ust. 5 pkt 1 – 5 SIWZ) – obowiązkiem zamawiającego było
trzymanie się wskazanego w SIWZ sposobu oceny ofert.
Oc
zekiwanie przez odwołującego przyznania przez zamawiającego ofercie
przystępującego 0 pkt za wskazanie tej samej osoby jako pracownika biura o 18-sto
miesięcznym doświadczeniu w obu częściach jest – w świetle postanowień SIWZ –
niezasadne, ponieważ jedyny przypadek przewidziany przez zamawiającego (przyznania
0 pkt) to „brak wykazania lub brak posiadania doświadczenia” w minimalnym 6-cio
miesięcznym okresie minimalnym (§ XIV ust. 5 pkt 1 SIWZ).
Odnosząc się do wskazanej przez odwołującego podstawy prawnej – naruszenia przez
zamawiającego art. 91 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, skład orzekający Izby zauważa, że przepis ten
dotyczy sposobu kon
struowania przez zamawiającego kryteriów oceny ofert, które ujmowane
są w ramach SIWZ – naruszenie tegoż przepisu może być przez wykonawcę podnoszone
w terminie przewidzianym na złożenie odwołania wobec treści SIWZ, nie zaś na etapie oceny
KIO 253/20
ofert (którego to etapu dotyczy rozpoznawane przez skład orzekający Izby odwołanie
z 7 lutego 2020 r.).
Odnosząc się do wskazanej przez odwołującego podstawy prawnej – naruszenia przez
zamawiającego art. 7 ustawy Pzp, skład orzekający Izby zauważa, że poza samym
wskazaniem tegoż artykułu w odwołaniu odwołujący nie zaprezentował żadnej odrębnej
argumentacji, wobec czego
skład orzekający Izby uznał, że skoro zamawiający nie naruszył
przepisu art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, to w konsekwencji nie
naruszył także art. 7 ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe, ponieważ nie potwierdził się zarzut dotyczący przyznania
przez zamawiającego punktów w kryterium doświadczenie pracownika biurowego w sytuacji
wskazania tej samej osoby w dwóch odrębnych częściach zamówienia, które będą
realizowane w dwóch różnych biurach na terenie miasta Iława, przy wskazaniu w treści oferty
godzin pracy biura od 7.00 do 18.00
, skład orzekający Izby orzekł jak w sentencji, oddalając
odwołanie.
Skład orzekający Izby nie zasądził od odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów
z tytułu dojazdu na rozprawę samochodem osobowym, ponieważ zamawiający nie złożył
w tym zakresie żadnego rachunku.
KIO 253/20
O
kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
§ 3 pkt 1) lit. a) oraz pkt 2) lit. b) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący:
..……………………………….