KIO 2176/20 WYROK dnia 20 października 2020 r.

Sygn. akt: KIO 2176/20 

WYROK 

z dnia 20 października 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Ewa Sikorska 

Protokolant:             

Aldona Karpińska 

po  ro

zpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  16  października  2020  roku  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  I

zby  Odwoławczej  w  dniu  2  września  2020  r.  przez 

Przedsiębiorstwo  Inżynierii  Wodnej  i  Ochrony  Środowiska  Spółkę  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  w  Oleśnicy  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Gminę  Oława  w 

Oławie 

przy udziale wykonawcy A. F., 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego 

po stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 

1  pkt  4  i  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  roku 

–  Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  z  2019  roku,  poz.  1843  ze  zm.) 

i  nakazuje  zamawiającemu  –  Gminie 

Oława  w  Oławie  –  unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty,  ponowne 

wezwanie wykonawcy A. F. do 

wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny i dokonanie ponownej 

oceny ofert, 

w pozostałym zakresie zarzuty odwołania oddala, 

kosztami postępowania obciąża Gminę Oława w Oławie i  

z

alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy),

uiszczoną  przez  wykonawcę 

Przedsiębiorstwo  Inżynierii  Wodnej  i  Ochrony  Środowiska  Spółkę  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością w Oleśnicy, tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Gminy  Oława  w  Oławie  na  rzecz  wykonawcy  Przedsiębiorstwo 

Inżynierii Wodnej i Ochrony Środowiska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w 

Oleśnicy kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), 

stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  i 

wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.  - Prawo zam

ówień 

publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, 

do Sądu Okręgowego we Wrocławiu. 

……………………………….. 

Sygn. akt: KIO 2176/20 

Uzasadnienie 

Zamawiający  –  Gmina  Oława  w  Oławie  –  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest budowa wodociągu Siedlec-Stanowice w 

gminie Oława. 

Postępowanie  prowadzone  jest  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29  stycznia 

2004  roku 

– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1843 ze zm.), zwanej 

dalej ustawą P.z.p. 

W  dn

iu  2  września  2020  roku  wykonawca  Przedsiębiorstwo  Inżynierii  Wodnej  i 

Ochrony Środowiska Sp. z o.o. w Oławie (dalej: odwołujący) wniósł odwołanie od czynności i 

zaniechań zamawiającego w toku postępowania, w tym m.in.:  

dokonania  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  wykonawcy 

–  A.  F.  prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  firmą:  WOD-KOP  A.  F.,  ul.  M.  Albertów  2A,  42-165  Lipie 

(zwanego  dalej  również:  „A.  F.”,  „WOD-KOP”  lub  „przystępujący”),  podczas  gdy  oferta  ta 

powinna podlegać odrzuceniu,  

zaniechania  odrzucenia  oferty  wykonawcy 

–  WOD-KOP  ze  względu  na  zawarcie  w 

ofercie rażąco niskiej ceny realizacji zamówienia,  

zaniechania wyboru oferty o

dwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.  

Odwołujący  zarzucił  zamawiającemu  naruszenie  art.  7 ust.  1  ustawy  P.z.p.  poprzez 

naruszenie  zasady  nakazującej  prowadzenie  postępowania  w  sposób  zapewniający 

zachowanie  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania  wykonawców  i  przejrzystości  oraz 

naruszenie innych pozostających w związku z art. 7 przepisów, tj.:  

art. 91 ust. 1 w zw. z art. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy P.z.p. 

poprzez wybór oferty WOD-KOP jako najkorzystniejszej w postępowaniu, pomimo że oferta 

ww.  wykonawcy  powinna  podlegać  odrzuceniu  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy 

P.z.p.,  

art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy P.z.p. poprzez bezzasadne 

zaniechanie  czynności  odrzucenia  oferty  WOD-KOP,  mimo  iż  przedstawione  przez  ww. 

wykonawcę  wyjaśnienia  oraz  złożone  dowody  są  zbyt  ogólne  i  lakoniczne,  aby  uznać,  że 

zostały złożone w sposób czyniący zadość obowiązkowi z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy P.z.p., a 

ponadto  potwierdziły,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia,  

art. 91 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez zaniechanie 

dokonania czynności polegającej na 

wyborze  oferty  o

dwołującego  jako  najkorzystniejszej  w  postępowaniu,  pomimo  że  oferta 

o

dwołującego  jest  ofertą  najkorzystniejszą  w  świetle  kryteriów  oceny  ofert  określonych  w 

specyfikacji  istotnych  wa

runków  zamówienia  (s.i.w.z.)  spośród  ofert  złożonych  w 

p

ostępowaniu, a nie podlegających odrzuceniu.  

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania,  albowiem  ww.  naruszenia  mają 

istotny  wpływ  na  wynik  postępowania,  a  konsekwencji  odwołujący  wniósł  o  nakazanie 

z

amawiającemu:  

unieważnienia  czynności  polegającej  na  wyborze  oferty  WOD-KOP  jako 

najkorzystniejszej;  

odrzucenie  oferty  WOD-KOP  w  p

ostępowaniu  z  uwagi  na  rażąco  niską  cenę  na 

podstawie 89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy P.z.p.;  

dokonania  wyboru  oferty  o

dwołującego  jako  najkorzystniejszej  w  postępowaniu  na 

podstawie  ustalonych  w  s.i.w.z. 

kryteriów  oceny  ofert,  przy  uwzględnieniu  konsekwencji 

wynikających z powtórnej oceny ofert.  

Odwołujący podniósł, że ma interes we wniesieniu odwołania. W wyniku naruszenia 

przez  z

amawiającego  ww.  przepisów  ustawy  P.z.p.,  interes  odwołującego  w  uzyskaniu 

zamówienia  może  doznać  uszczerbku  (szkody),  gdyż  objęte  odwołaniem  czynności 

zamawiającego uniemożliwiają odwołującemu uzyskanie przedmiotowego zamówienia i jego 

realizację. Zgodnie z ustalonymi w s.i.w.z. wymaganiami, prawidłowe dokonanie oceny oferty 

WOD-KOP przez z

amawiającego powinno skutkować odrzuceniem jego oferty, co umożliwi 

dokonanie  wyboru  oferty  o

dwołującego  jako  oferty  najkorzystniejszej.  Odwołujący  jest 

uczestnikiem  postępowania,  jego  oferta  została  prawidłowo  złożona  i  nie  zawiera  błędów 

oraz  została  sklasyfikowana  na  drugim  miejscu,  a  tym  samym  istnieje  możliwość  wyboru 

oferty  o

dwołującego  jako  oferty  najkorzystniejszej.  Naruszenie  wskazanych  powyżej 

przepisów, ma istotny wpływ na wynik postępowania, w czym należy równolegle upatrywać 

interes we wniesieniu odwołania,  albowiem  wpływa to na  sytuację  prawną  odwołującego w 

p

ostępowaniu.  Uchybienia  mogą  zostać  naprawione  poprzez  nakazanie  zamawiającemu 

wykonania  czynności  zgodnych  z  obowiązującymi  przepisami  ustawy  P.z.p.,  przy 

uwzględnieniu zarzutów odwołania.   

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 2 i ust. 3 

ustawy P.z.p., odwołujący podniósł, że dnia 17 sierpnia 2020 r. zgodnie z dyspozycją art. 86 

ust.  5  ustawy  P.z.p.  z

amawiający  zamieścił  na  swojej  stronie  internetowej  informację  z 

otwarcia  ofert  w  p

ostępowaniu.  Z  powyższej  informacji  wynikało,  że  zamawiający  na 

realizację zamówienia zamierza przeznaczyć kwotę 2.525.364,00 zł brutto. Ponadto, zgodnie 

z powyższą informacją w postępowaniu zostało złożone 12 ofert, w tym oferta WOD-KOP na 

kwotę  1.317.703,76  zł  brutto  oraz  oferta  odwołującego  1.339.478,16  zł  brutto.  Obu  ww. 

wykonawców zaoferowało taki sam okres gwarancji.  

Odwołujący wskazał, że wezwaniem z dnia 20 sierpnia 2020 r. na podstawie art. 91 

ust.  1a  pkt  1  ustawy  P.z.p.  z

amawiający  zobowiązał  WOD-KOP  do  złożenia  wyjaśnień 

dotyczących rażąco niskiej ceny oferty ww. wykonawcy oraz złożenia dowodów dotyczących 

ceny i kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że 

cena realizacji zamówienia, podana w punkcie Formularzu ofertowym WOD-KOP jest ceną o 

47,82%  niższą  od  środków  przeznaczonych  na  realizację  zamówienia.  W  odpowiedzi    na 

powyższe wezwanie, WOD-KOP przedstawiła bardzo ogólne i lakoniczne wyjaśnienia z dnia 

27 sierpnia 2020 r., w których minimalizację kosztów realizacji zamówienia uzasadnił ogólną 

sytuacją  na  rynku  zamówień  publicznych,  małą  liczbą  przetargów  w  branży  sanitarnej  i 

brakiem  wygranych  w  przetargach,  pomimo  stosowania  cen  na  podobnym  i  niższym 

poziomie z rezultatem w połowie lub na końcu stawki.  

Odwołujący  wskazał,  że  powyższe  wezwanie,  w  połączeniu  z  art.  90  ust.  2  ustawy 

P.z.p. 

oznacza,  że  wezwany  wykonawca  miał  obowiązek  wykazania,  że  jego  oferta  nie 

zawiera rażąco niskiej ceny, w tym miał obowiązek wykazania, co składa się na zaoferowaną 

przez  niego  cenę.  Wskazał,  że  zastosowanie  procedury  z  art.  90  ustawy  P.z.p.,  tworzy 

dom

niemanie,  że  zaproponowana  w  ofercie  cena  nosi  znamiona  ceny  rażąco  niskiej,  a 

zatem  dowód  na  twierdzenie  przeciwne  spoczywa  na  wykonawcy.  Na  skutek  powyższego 

domniemania  WOD-

KOP  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień,  jeżeli  chce  je  obalić,  musi 

udowodnić,  iż  zaoferowana  przez  niego  cena,  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  W  tym  też  celu 

wykonawca musi złożyć takie wyjaśnienia, które jednoznacznie wykażą, że możliwe i realne 

jest rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę oraz załączyć potwierdzające 

to dowody.  

Odwołujący wskazał, że w odpowiedzi na wezwanie z dnia 20 sierpnia 2020 r. WOD-

KOP złożył bardzo ogólne wyjaśnienia dotyczące sposobu kalkulacji ceny ofertowej (w dużej 

mierze  opierające  się  na  ogólnych  twierdzeniach  dotyczących  badania  ceny  oferty  w 

pos

tępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego), oraz przedłożył referencje wystawione 

w  innych  postępowaniach,  jak  również  zestawienie  materiałów  o  wątpliwej  autentyczności 

oraz przydatności co do sposobu kształtowania ceny i wpływu na jej obliczenie, co miało w 

ocenie  WOD-

KOP  wykazywać  rzekomą  prawidłowość  ceny.  W  ocenie  odwołującego, 

wyjaśnienia WOD-KOP są niewystarczające.  

Odwołujący  zauważył,  że  WOD-KOP  nie  przedłożył  dowodów,  które  mogłyby 

potwierdzić  zasadność  jego  wyliczeń  oraz  wykazać,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  nie 

jest ceną rażąco niską.  

Odwołujący  podkreślił,  że  wykonawca,  prowadząc  roboty  budowlane  związane  z 

budową  kanalizacji,  jest  zobowiązany  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  prawa  do 

utylizacji  odpadów  wytworzonych  w  związku  z  realizacją  ww.  zamówienia.  Z  informacji 

uzyskanych przez o

dwołującego wynika, że WOD-KOP nie jest wpisany na listę podmiotów 

uprawnionych  do  samodzielnej  utylizacji 

odpadów,  zatem  w  przedmiotowym  postępowaniu 

powinien  posłużyć  się  podwykonawcą,  który  będzie  utylizował  odpady  w  ramach  realizacji 

przedmiotowych  robót  budowlanych.  Tymczasem  WOD-KOP  w  ramach  swojej  oferty  nie 

wskazał  takiego  podwykonawcy  ani  nie  zasygnalizował,  że  będzie  w  powyższym  zakresie 

korzystał z podwykonawcy. W związku z powyższym, przy ustalaniu ceny całkowitej realizacji 

zamówienia WOD-KOP całkowicie pominął koszty związane z utylizacją odpadów i w ogóle 

nie uwzględnił powyższej kwestii w wyliczeniach swojej ceny. Tymczasem, jak wynika wprost 

z  art.  90  ust.  1  pkt  4  ustawy  P.z.p.,  ww.  wyk

onawca  był  zobowiązany  udzielić  wyjaśnień 

ceny,  w  tym  składając  dowody  dotyczące  wyliczenia  ceny,  w  szczególności  w  zakresie 

wynikającym  m.in.  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska  (w  której  to  kategorii  mieści  się 

również  utylizacja  odpadów).  Uwzględnienie  powyższych  kosztów  w  wycenie  wynikało 

równolegle  z  treści  Rozdziału  XVII  SIWZ.  Zaniechawszy  wyjaśnień  i  dowodów  (w  tym 

wskazania podwykonawcy) w zakresie kosztów utylizacji odpadów, zamawiający nie uczynił 

zadość  wezwaniu  z  dnia  20  sierpnia  2020  r.,  co  w  konsekwencji  należy  uwzględnić  wobec 

braku obalenia przez WOD-

KOP domniemania, iż jego oferta nie jest rażąco niska.  

Odwołujący zauważył, że w treści swoich wyjaśnień z dnia 27 sierpnia 2020 r. WOD-

KOP  wskazał,  że  zaproponowana  w  ofercie  cena  zawiera  wszystkie  koszty  potrzebne  do 

wykonania  przedmiotowego  zamówienia  zgodnie  z  s.i.w.z.  i  załącznikami  do  niej,  tj.: 

dokumentacją  techniczną,  specyfikacjami  technicznymi,  oraz  ze  sztuką  budowlaną  metodą 

przewiertu  sterowanego.  W  powyższym  zakresie  wykonawca  nie  przedstawia  jednak  jak 

kształtują  się  ceny  realizacji  poszczególnych  czynności  składających  się  zgodnie  z 

dokumentacją postępowania na realizacji przedmiotowego zamówienia. WOD-KOP zatem w 

żaden  sposób  nie  udowadnia,  w  jaki  sposób  doszło  do  podziału  ceny  poszczególnych 

etapów realizacji, i czy będą one wykonywane po cenach rynkowych.  

WOD-

KOP  nie  wyjaśnia  również  w  jakikolwiek  sposób  wpływu  powoływanych 

okoliczności na sposób kształtowania ceny.  

Odwołujący  stwierdził,  że  WOD-KOP  powołuje  się  na  szerokie  doświadczenie  przy 

realizacji  podobnych  zadań,  jak  również  na  orzecznictwo  sądów  powszechnych,  z  których 

wynika,  że  rażąco  niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie  od  realiów 

rynkowych.  Tymczasem  w  swoich  wyjaśnieniach  i  przedstawionych  dowodach  ww. 

wykonawca  w  żaden  sposób  nie  udowadnia,  że  cena  jego  oferty  jest  ceną  rynkową, 

ponieważ  nie  podaje  nawet  potencjalnej  kwoty  zysku,  jaką  uzyska  w  ramach  realizacji 

zamówienia.  Wykazanie  zysku  ma  kluczowe  znaczenie  dla  udowodnienia,  że  realizacji 

zamówienia będzie dla wykonawcy opłacalna i nie została ustalona poniżej kosztów.  

Odwołujący stwierdził, że w kolejnym fragmencie wyjaśnień z dnia 27 sierpnia 2020 r. 

WOD-

KOP  dochodzi  do  błędnych  wniosków,  iż:  „Biorąc  pod  uwagę,  iż  firma  wykonawcy 

zaw

sze  należycie  i  w  terminie  realizowała  swoje  zadania,  działa  na  rynku  13  lat  i  posiada 

same 

pozytywne referencje, należy więc uznać, iż jest firmą wiarygodną i solidną. Sam fakt, 

iż cena oferty jest niższa od drugiej najniższej oferty o jedynie o 0,84% wartości kosztorysu 

inwestorskiego a od kolejnej o 1,48% potwierdza jedynie, że oferenci świadomie kalkulują na 

niskim poziomie cenowym swoje oferty ze względu na aktualna sytuację rynkową, małą ilość 

zamówień publicznych i znikomą szansę pozyskania robót, i reasumując nie może stanowić 

podstawy  do  automatycznego  uznawania  danej  ceny  jako  rażąco  niskiej  i  jej  odrzucenia”. 

Odwołujący  zauważył,  że  –  po  pierwsze  –  fakt  podnoszenia  argumentów,  że  długoletniego 

doświadczenia  w  branży  i  posiadania  rzekomo  samych  pozytywnych  referencji  w  żadnym 

wypadku nie stanowi 

ani informacji, ani dowodu wykazującego, że cena oferty w konkretnym 

postępowaniu  nie  jest  rażąco  niska.  Wykonawca  może  bowiem  posłużyć  się  wyłącznie 

referencjami,  które  będą  dla  niego  korzystne,  bez  ujawniania  postępowań  w  których 

nienależycie  wykonał  zamówienie.  Ponadto,  ogólne  stwierdzenie  o  posiadanym 

doświadczeniu  samo  w  sobie  nie  potwierdza,  że  cena  oferty  w  konkretnych  postępowaniu 

nie  jest  rażąco  niska.  Odwołujący  podkreślił,  że  często  spotykaną  praktyką  jest  mocne 

obniżanie cen  przez  wykonawców  w  celu uzyskania jednego zamówienia (w  szczególności 

dla  podtrzymania  doświadczenia  przy  realizacji  podobnych  zamówień),  aby  przy  realizacji 

innych  zamówień  „wyrównać”  zaniżony  zysk.  Odnosząc  się  do  argumentu  WOD-KOP 

odnośnie niewielkiej różnicy  w porównaniu z kolejną ofertą  odwołujący podkreślił, że celem 

wyjaśnień  ceny  jest  rzetelne  wykazanie,  że cena jego  oferty  jest  rynkowa,  a nie dokonania 

porównania  z  ofertami  pozostałych  wykonawców  w  postępowaniu.  Powyższe  nie  ma 

znaczenia przy udowodnieniu przez WOD-

KOP, że cena jego oferty nie jest rażąco niska.  

Odwołujący  zauważył,  że  następnie  WOD-KOP  wskazał,  że  „moja  firma  posiada 

liczne  i  wysokie  rabaty  na  dostarczane  materiały  i  usługi.  Dzięki  własnemu  zapleczu 

sprzętowemu  mogę  oferować  niższe  ceny  Jako  wykonawca  posiadam  również 

wykwalifikowaną  kadrę  pracowniczą,  która  zapewnia  prawidłowe  i  fachowe  realizowanie 

zadań z zakresu zamówień publicznych czego dowodem są referencje - które dołączyłem do 

oferty i do uzu

pełniam.  

W  związku  z  głównym  kryterium  wyboru  ofert  tj.  najniższa  cena  wykonawca  wyceniając 

roboty  opiera  się  na  czynnikach  obiektywnych  pozwalających  na  najlepszą  –  najniższą 

wycenę oferty, tj.   

dysponowanie własną kadrą wykwalifikowanych pracowników.  

posiadanie własnego sprzętu budowlanego,  

oszczędności, które możemy wygenerować zaopatrując się u stałych i sprawdzonych 

dostawców  i  kontrahentów,  z  którymi  współpracujemy  od  wielu  lat,  którzy  zapewniają  nam 

materiały  po  konkurencyjnych  cenach  ze  specjalnymi  upustami  przewidzianymi 

indywidualnie  dla  nas,  które  to  ceny  zostały  przedstawione  przez  nas  w  wartości  złożonej 

przez nas oferty.  

Wszystkie te czynniki pozwalają na wykonanie przedmiotowego zamówienia w zaoferowanej 

przez nas cenie ofertowej.”.   

Odwołujący podniósł, że przystępujący nie przedstawił na potwierdzenie powyższych 

twierdzeń  żadnych  wyliczeń  czy  dowodów  potwierdzających  posiadane  rabaty  na 

dostarczane  materiały  i  usługi,  na  dysponowanie  własną  kadrą  oraz  posiadanie  własnego 

sprzętu. W szczególności wykonawca nie przedstawił nawet przybliżonej kalkulacji kosztów 

robocizny 

ani  ilości  pracowników  i  współpracowników  delegowanych  do  realizacji 

zamówienia  (w  szczególności  osób  delegowanych  do  pełnienia  nadzoru  nad  wykonaniem 

zamówienia). W zakresie posiadania własnego sprzętu WOD-KOP nie przedstawił żadnych 

dowodów  na  potwierdzenie  własności  sprzętu  ani  jego  przybliżonej  ilości,  jak  również  nie 

wyjaśnił, jak będą kształtować się koszty eksploatacji ww. sprzętu.  

Odwołujący  podniósł,  że  WOD-KOP  przesłał  w  załączeniu  referencje  z  uprzednio 

wykonywanych  robót,  co  jednak  nie  ma  żadnego  wpływu  na  wykazanie  przez  tego 

wykonawcę, że cena jego oferty w toczącym się postępowaniu nie jest rażąco niska. Jest to 

o  tyle  istotne,  że  zamawiający  w  przedmiotowym  postępowaniu  nie  podał  nawet 

przybliżonych cen poszczególnych elementów ceny całkowitej oferty. Nie wiadomo zatem na 

jakiej podstawie przedstawione referencje miałyby świadczyć, że cena oferty WODKOP nie 

jest rażąco niska.  

Odwołujący  podkreślił,  że  co  prawda  WOD-KOP  na  końcu  swoich  wyjaśnień 

przedstawił  zestawienie  materiałów  podpisane  przez  przedstawiciela  SANITECH  P.  O. 

(chociaż  podpis  nie  potwierdza,  czy  dokument  został  podpisany  przez  osobę  do  tego 

umocowaną),  to  powyższy  dokument  należy  uznać  za  nierzetelny  i  niepotwierdzający 

informacji  w  powołanym  przez WOD-KOP  zakresie.  Po  pierwsze,  z  zestawienia materiałów 

nie wynika, że odnosi się ono do przedmiotowego postępowania ani nie wskazano, z kiedy 

pochodzi  rzekoma  oferta  i  do  kogo  zosta

ła  skierowana.  Po  drugie,  ceny  przedstawione  w 

z

estawieniu zostały  dopisane ręcznie długopisem,  co wobec formy  skanu  całych wyjaśnień 

poddaje  pod  wątpliwość,  czy  ceny  te  zostały  rzeczywiście  ustalone  przez  przedstawiciela 

SANITECH.  Powyższe  sprawia,  że  zestawienie  materiałów  nie  może  zostać  uznane  za 

rzetelny dowód potwierdzający rynkową wartość cen materiałów w ofercie WOD-KOP, przez 

co należy  dojść  do  wniosku,  że ww.  wykonawca  nie uczynił  zadość  wyjaśnieniu powyższej 

kwestii.  

Odwołujący  zauważył,  że  w  ramach  dalszych  wyjaśnień  WOD-KOP  wskazał,  że 

„wyliczamy  roboty  zgodnie  ze  swoją  wiedzą  i  informacją  z  rynku  materiałów,  kalkulujemy 

robociznę  na  poziomie  12,00  zł/r-g  bez  narzutów  czyli  19,80  zł/r-g  netto  z  narzutami 

przyjętymi  w  kosztorysie  ofertowym,  Kp  -  50%  i  Zysk-10%  -  tak  aby  nie  była  niższa  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  prace  ustalonego  na  podstawie  ustawy  z  dnia  10 

października  2002r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę”.  Odwołujący  wskazał,  że 

również powyższe wyliczenia nie uczyniły zadość wezwaniu, ponieważ sam odniesienie się 

do  stawek  netto  i  brutto  wynagrodzenia,  bez  wskazania  ostatecznej  ich  wartości  (po 

doliczeniu kosztów pracowniczych i zysku), a przede wszystkim liczby i wymiaru etatów, nie 

daje pełnego i prawidłowego obrazu przedstawionych wyliczeń. Niezależnie od powyższego, 

wyjaśnienia w ww. zakresie potwierdzają, że cena oferty WOD-KOP jest rażąco niska.  

W ocenie odwołującego, dla oceny, że cena oferty odwołującego nie jest ceną rażąco niską, 

nie  ma  znaczenia,  że  WOD-KOP  prowadzi  równocześnie  inne  działalności,  tj.  sprzedaż 

hurtową  materiałów  i  wypożyczalnię  sprzętu  budowlanego,  ponieważ  ww.  wykonawca  w 

żaden  sposób  nie  udowodnił,  jaki  rzekomo  wpływ  mogłoby  mieć  prowadzenie  powyższych 

działalności na cenę oferty zaoferowanej w ramach przedmiotowego postępowania.  

Odwołujący  zauważył,  że  w  konsekwencji  pominięcie  przez WOD-KOP  obowiązków 

w  zakresie  szczegółowości  opisania  okoliczności  pozwalających  obniżyć  ceny  realizacji 

zamówienia przez WOD-KOP i wykazania ich konkretnego wpływu na możliwość obniżenia 

ceny,  poprzez  wykazanie  szczegółowych  niewątpliwych  kalkulacji  wszystkich  elementów 

cenotwórczych,  prowadzi  do  jedynego  wniosku,  powodującego  konieczność  stwierdzenia 

przez  z

amawiającego  braku  obalenia  domniemania  istnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie 

WOD-KOP. 

W związku z powyższym, zamawiający mimo wezwania WOD-KOP do złożenia 

wyjaśnień  i  dowodów  w  zakresie  sposobu  wyliczenia  ceny  całkowitej  jego  oferty,  powinien 

odrzucić  jego  ofertę  jako  zawierają  rażąco  niską  cenę.  WOD-KOP  zaniechawszy 

odpowiedniego  wyjaśnienia  poszczególnych  składników  ceny  swojej  oferty  jedynie 

potwierdził,  że  podana  przez  tego  wykonawcę  cena  jest  oderwana  od  cen  panujących  w 

realiach rynkowych. W związku z powyższym Zamawiający zaniechał czynności odrzucenia 

oferty WOD-

KOP jako zawierającej rażąco niską cenę czym dopuścił się również naruszenia 

art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.  

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz 

art.  90  ust.  2  i  ust.  3  ustawy  P.z.p.,  m

ając  na  uwadze  treść  zarzutu  nr  1  odwołania, 

odwołujący wskazał, że wybór jako najkorzystniejszej oferty WOD-KOP był niedopuszczalny 

i  został  dokonany  wbrew  przepisom  ustawy  P.z.p.  oraz  w  sposób  naruszający  zasady 

równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, ponieważ wszystkie wymienione w 

niniejszym  odwołaniu  argumenty  przesądzają  o  zasadności  podniesionych  zarzutów,  a tym 

samym skutkują koniecznością odrzucenie oferty WOD-KOP na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 

4  ustawy  P.z.

p.  Wybór  najkorzystniejszej  oferty  jest  bowiem  związany  z  koniecznością 

prawidłowego  przeprowadzenia  badania  i  oceny  ofert,  a  tym  samym  –  z  obowiązkiem 

dokonania  przez  z

amawiającego  odrzucenia  ofert  i  wykluczenia  wykonawców  wobec 

ziszczenia się ustawowych przesłanek do podjęcia takich czynności. Powyższy pogląd został 

podzielony w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej m. in. w wyroku z dnia 10 września 

2014 r. (sygn. akt: KIO 1804/14): „Nie podziela się stanowiska, że porównywalność ofert, to 

wyłącznie  możliwość  oceny  w  kryteriach  oceny  ofert.  Porównywalność  ofert,  to  również 

stosowanie  jednakowych  przesłanek  wykluczenia  i  odrzucenia  ofert  w  stosunku  do 

wszystkich  wykonawców”.  Ponadto,  wybór  oferty  WOD-KOP  jako  najkorzystniejszej  jest 

równoznaczny z niespełnieniem wymogu opisanego w art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, tj. „wyboru 

oferty  najkorzystniejszej”  w  postępowaniu,  za  którą  to  powinna  zostać  uznana  oferta 

o

dwołującego.  

Odwołujący  stwierdził,  iż  w  wyniku  zaniechania  wyboru  jego  oferty  jako 

najkorzystniejszej  w  p

ostępowaniu doszło do naruszenia art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 

ustawy P.z.p. 

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 września 2020 roku wniósł o: 

oddalenie odwołania w całości, 

zasądzenie  od  odwołującego  na  rzecz  zamawiającego  kosztów  zastępstwa 

prawnego. 

W ocenie z

amawiającego odwołanie jest bezzasadne. 

Zamawiający  wskazał,  że  argumentacja  odwołania  koncentruje  się  na  treści 

wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  A.  F.,  natomiast  dalsze  zarzuty  są  bezpośrednią 

konsekwencją  stanowiska  odwołującego  zawartego  w  tym  podstawowym  zarzucie. 

Stwierdził,  że  odwołujący  pomija  fakt,  że  argumenty  wskazane  w  jego  odwołaniu  nie 

dowodzą tego, by oferta wybranego wykonawcy zawierała rażąco niską cenę. 

W  ocenie  zamawiającego,  dla  uznania,  że  cena  oferty  jest  rażąco  niska,  nie  są 

wystarczające  wątpliwości  odwołującego.  Dla  przyjęcia  takiego  wniosku  niezbędne  jest 

uznanie, że wyjaśnienia wykonawcy A. F. dowodzą zastosowania rażąco niskiej ceny. 

Zamawiający podniósł, że nie ma podstaw dla uznania, że cena tego wykonawcy jest 

rażąco niska. Zaznaczył, że cena tego oferenta i cena odwołującego są praktycznie tożsame 

co już z założenia wskazuje na konieczność zachowania bardzo dużej ostrożności w ocenie 

zarzutów  odwołania.  Faktycznym  bowiem  powodem  odwołania  nie  jest  rażąco  niska  cena 

wykonawcy  A.  F.

,  bo  wówczas  za  rażąco  niską  cenę  należałoby  uznać  również  cenę 

odwołującego,  ale  fakt,  że  cena  ta  okazała  się  najkorzystniejsza.  Jeżeli  bowiem  dwa 

podmioty  za  wykonanie  tych  samych 

prac  oferują cenę praktycznie  tożsamą,  to  nie można 

dokonywać odmiennej oceny obu tych ofert. Wywód odwołującego prowadziłby do wniosku, 

że tylko jedna oferta zawiera rażąco niską cenę, co byłoby nielogiczne, bo wyceniane były te 

same prace. 

Zamawiający wskazał, że kolejne oferty również zawierały ceny zbliżone, co dowodzi. 

tylko tego, że obecne ceny rynkowe są niższe od zakładanych przez inwestora. Skoro kilka 

podmiotów  złożyło  oferty  z  podobnymi  cenami,  niższymi  niż  kosztorys  inwestorski,  to  nie 

można  uznać,  że  ich  wyliczenia  są  nierealistyczne,  że  każdy  z  nich  oferował  cenę  poniżej 

możliwości sfinansowania robót, a zatem rażąco niską. Rażąco niska cena to cena, która nie 

zapewni możliwości wykonania zadania. W obecnym przypadku brak jest dowodów, by cena 

A.  F. 

nie  zapewniała  możliwości  wykonania  zadania,  bo  oznaczałoby  to,  że  również  cena 

odwołującego,  praktycznie  tożsama,  również  uniemożliwia  wykonanie  zadania  —  tych 

samych  prac 

—  a  zatem,  że  zarzut  odwołania,  by  wybrać  jako  najkorzystniejszą  ofertę 

odwołującego  jest  chybiony.  Cena  rażąco  niska  to  cena,  która  nie  zapewni  możliwości 

wykonania zadania. 

Zamawiający przywołał orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej: wyrok 

z dnia 

27 września 2013 r. sygn. akt: KIO 2181/13, wyrok  z dnia 1 lipca 2013 r. sygn. akt: 

KIO 1424/13 i in. 

Zamawiający  zauważył,  że  przy  ocenie  wyjaśnień  wykonawcy  A.  F.  należy  mieć  na 

uwadze,  że  punktem  odniesienia  dla  badania  charakteru  ceny  oferty  mogą  być  ceny 

zaoferowane  przez  innych  wykonawców,  biorących  udział  w  danym  postępowaniu  i  ceny 

ofert  zbliżonych  zamówień.  Bez  wątpienia,  co  najmniej  dwie  dalsze  oferty  były  również 

zbliżone co do  wysokości  ceny,  wobec czego  w  tym kontekście cena wykonawcy  A.  F.  nie 

była  rażąco  niska.  Fakt,  że  kilku  innych  oferentów  zaoferowało  podobne  ceny,  poniżej 

kosztorys inwestorskiego, dowodzi tego, że ceny te są realne. 

W ocenie zamawiającego, również analiza wyjaśnień wykonawcy A. F. nie prowadzi 

do  wniosków,  na  jakie  wskazujące  odwołujący.  Wyjaśnienia  te  są  rzeczowe,  konkretne, 

popa

rte  ofertą  dostawcy  materiałów  dla  oferenta,  wobec  czego  nie  sposób  rozsądnie 

zarzucać,  że  wykonawca  ten  nie  wykazał  wyliczenia  ceny  j  nie  wykazał  możliwości 

wykonania  robót  za  oferowaną  cenę.  Nie  istnieje  wymóg  osiągania  zysku,  jak  błędnie 

zarzuca  odwołujący,  bowiem  prowadzenie działalności  gospodarczej  odbywa się  w  ramach 

ryzyka przedsiębiorcy.  To  przedsiębiorca  szacuje,  czy  musi  osiągnąć  zysk  z  danej  umowy, 

czy też w jego interesie będzie akurat przyjęcie takiego rozwiązania, że istotne jest dla niego 

po

krycie  kosztów  prowadzenia  robót  i  zagospodarowanie  pracowników  i  maszyn,  by  nie 

zostały  one  niewykorzystane  generując  koszty  stałe.  Powszechnie  wiadomym  jest,  że 

prowadzenie  przedsiębiorstwa  budowlanego  wiąże  się  z  kosztami  stałymi  np.  pensji, 

ubezpieczeń,  wynajmu,  leasingu,  wobec  czego  w  pewnych  wypadkach  nawet  uzyskanie 

zlecenia  bez  zysku  będzie  korzystniejsze  niż  brak  zlecenia,  co  wiąże  się  z  koniecznością 

przestojów  i  mimo  to  opłacania  kosztów  stałych.  Dlatego  zarzut,  że  wykonawca  A.  F.  nie 

wykaz

ał  odpowiedniego  zysku,  marży,  jest  zarzutem  nietrafionym,  bo  zamawiający  nie  ma 

prawa wymagać, by wykonawcy uzyskiwali taki czy inny zysk. Ważne jest to, czy określona 

cena pozwoli na wykonanie prac, a nie to, czy wykonawca odniesie zysk z danego zlecenia. 

Odwołujący  nie  rozróżnia  dwóch  odrębnych  kategorii  —  rażąco  niskiej  ceny,  która  nie 

pozwala na wykonanie zadania, 

od braku zysku, który nie pozwala na osiągnięcie zarobku. 

Odwołujący błędnie kwalifikuje rażąco niską cenę jako cenę, która nie daje zarobku, marży, a 

przecież  nie  tego  tyczy  się  cena  rażąco  niska.  Cena  rażąco  niska  to  cena  nie  dająca 

możliwości wykonania zadania. Odwołujący myli zatem kategorie ekonomiczne, co prowadzi 

go do błędnego wniosku, że wyjaśnienia wykonawcy są niedokładne. 

Co  do  k

osztów  utylizacji  odpadów,  zamawiający  wskazał,  że  nie  były  one  osobno 

wyceniane w ramach ofert, dlatego nie można wymagać, by taki składnik był przedstawiony 

w wyliczeniu. Wykonawca ma obowiązek pokryć koszty utylizacji z ceny, jaką zaoferował, co 

wynika  z  s.i.w.z.

.  W  wezwaniu  nie  było  żądania  wyliczenia  kosztów  utylizacji,  bowiem  te 

koszty  nie  są  osobno  płacone  przez  zamawiającego,  dlatego  też  wykonawca  A.  F.  nie 

przedstawił w tym zakresie wyliczenia, niemniej jednak koszty utylizacji nie będą zwiększać 

ceny  płatnej  przez  zamawiającego,  a  z  drugiej  strony  budowa  wodociągu  w  większości  w 

technologii  bezwykopowej  nie  jest  działaniem  tworzącym  znaczne  ilości  odpadów.  Prace 

prowadzone są w gruncie, co nie będzie rodzić w sposób szczególny powstawania odpadów.   

Co  do  kalkulacji 

poszczególnych  składników  ceny,  zamawiający  stwierdził,  że  to 

wykonawca  A.  F. 

wyjaśnił  koszty  robocizny,  jak  i  wykazał  koszty  materiałów,  wobec  czego 

wyjaśnił  podatkowe  składniki  wyliczenia  ceny.  Ważne  jest  to,  że  wykonawca  opiera  się  na 

wynagrodzeniu za pracę wg konkretnej  stawki, jak i  na materiałach,  co do których posiada 

zapewnienie dostawy wg konkretnych cen. 

Zamawiający  podniósł,  że  zarzut  odwołania,  że  wykonawca  A.  F.  celowo  zaniżył 

cenę,  by  otrzymać  zlecenie,  jest  niczym  niepoparty,  pozbawiony  dowodów,  a  poza  tym 

pomija  fakt,  że  kilku  innych  wykonawców  również  zaoferowało  analogiczne  ceny,  w  tym  i 

sam  odwołujący,  a  względem  pozostałych  ofert  odwołujący,  nie  podnosi  zarzutów.  Wręcz 

przeciwnie 

– swoją uznaje za prawidłową. 

W  ocenie  zamawiającego,  oferta  na  materiały  od  firmy  SANITECH  nie  budzi 

wątpliwości formalnych, a co do zarzutów odwołującego należy wskazać, że: 

na  ofercie  znajduje  się  podpis,  czyli  znak  ręczny.  Przepisy  prawa,  w  tym  kodeks 

cywilny  nie  na

rzucają  sposobu  naniesienia  podpisu,  poza  wymogiem,  że  ma  to  być  znak 

ręcznie naniesiony. Bez wątpienia podpis został naniesiony, a brak jest dowodu, by naniosła 

go osoba inna, niż wskazana w treści pisma, 

z  treści  pisma,  pieczątki  wynika,  że  pismo  złożył  kontrahent  wykonawcy,  firma 

SANITECH, 

oferta  dotyczy  przedmiotu  postępowania,  co  wynika  z  rodzaju  materiałów, 

odpowiadających  przedmiotowi  zamówienia,  jak  i  szaty  graficznej,  która  pochodzi  z 

dokumentacji projektowej z

amawiającego, stanowiącej część składową s.i.w.z., 

skoro  oświadczenie  powyższe  podsiada  wykonawca,  to  jasne  jest,  że  do  niego 

zostało skierowane, a odwołujący nie dowodzi okoliczności przeciwnej, 

żaden  przepis  prawa  nie  wyklucza  możliwości  naniesienia  cen  długopisem;  jest  to 

również forma pisemna, 

wskazanie  na  stawki 

godzinowe  za  pracę,  jakie  stosuje  wykonawca  A.  F.,  jest 

rzeczowym odniesieniem 

się do kwestii kosztów robocizny. 

Zamawiający  podniósł,  że  zarówno  wykonawca  A.  F.,  jak  i  odwołujący,  koszty 

robocizny  wykazują  poprzez  odwołanie  się  do  stawki  wynagrodzenia  za  godzinę,  bez 

przedstawienia  dokumentów,  np.  umów  o  pracę.  Tym  samym  odwołujący  nie  może 

rozsądnie zarzucać, że oferent wygrywający nie wykazał wysokości kosztów robocizny. 

Zamawiający  zauważył,  że  co  do  treści,  kosztorys  cenowy  wykonawcy  A.  F.  i 

załącznik  nr  8  do  wyjaśnień  odwołujący  względem  wezwania  zamawiającego,  są  tożsame, 

bo  wyjaśniają  szczegóły  cenowe  złożonej  oferty.  De  facto,  odpowiedzi  obu  podmiotów  są 

odzwierciedleniem  pytań  zamawiającego,  a  co  istotne,  to  fakt,  że  wykonawca  A.  F. 

posługiwać  będzie  się  własnym  sprzętem  przy  wykonaniu  robót,  w  przeciwieństwie  do 

odwołującego, który musi sprzęt wynajmować wraz z usługą transportową, w odróżnieniu od 

oferenta wybranego przez zamawiającego. 

W  konsekwencji

,  w  ocenie  zamawiającego,  stanąć  należy  na  stanowisku,  że 

wyjaśnienia  wykonawcy  nie  potwierdzają,  by  cena  oferty  była  rażąco  niska.  Zarzuty 

odwołania  są  polemiką,  która  wynika  z  niezadowolenia,  a  nie  błędów  wykonawcy  lub 

zamawiającego. 

Przystępujący  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego 

wykonawca,  A.  F. 

w  piśmie  procesowym  z  10  września  2020  roku  wniósł  o  oddalenie 

odwołania.  

Przystępujący wskazał, że w złożonych wyjaśnieniach uzasadnił, iż do zaoferowania 

ce

ny na takim poziomie skłoniła go ogólna sytuacja na runku zamówień publicznych, w tym 

mała  liczba  przetargów  w  branży  sanitarnej,  a  nadto  brak  wygranych  WOD-KOP  w 

przetargach,  pomimo  stosowania  cen  na  podobnym  i  niższym  poziomie  z  rezultatem  w 

połowie lub na końcu stawki. W dalszej kolejności podniósł, iż zaproponowana cena zawiera 

wszystkie koszty potrzebne do wykonania przedmiotowego zamówienia zgodnie z s.i.w.z., tj.: 

dokumentacją  techniczną,  specyfikacjami  technicznymi  oraz  ze  sztuką  budowlaną  metodą 

przewiertu  sterowanego.  WOD-

KOP  posiada  doświadczenie  w  realizowaniu  zadań,  jak 

przedmiotowe  zamówienie,  wobec  czego  zaoferowana  cena  jest  w  pełni  przemyślana  i 

kształtuje  się  na  poziomie  52,18%  kosztorysu  inwestorskiego.  WOD-KOP  dodał  w 

wyjaśnieniach, iż zawsze należycie i w terminie realizuje swoje zadania, działa na rynku 13 

lat  i  posiada  same  pozytywne  referencje,  należy  wiec  uznać,  iż  jest  firmą  wiarygodną  i 

solidną. 

Przystępujący  zwrócił  uwagę,  że  w  złożonych  wyjaśnieniach  prawidłowo 

zasygnalizował fakt, iż cena oferty jest niższa od drugiej najniższej oferty o jedynie o 0,84% 

wartości  kosztorysu  inwestorskiego,  a  od  kolejnej  o  1,48%.  Powyższe  potwierdza,  że 

oferenci  świadomie  kalkulują  na  niskim  poziomie  cenowym  swoje  oferty  ze  względu  na 

aktualną sytuację rynkową, małą ilość zamówień publicznych i znikomą szansę pozyskania 

robót,  co  nie  może  stanowić  podstawy  do  automatycznego  uznawania  danej  ceny  jako 

rażąco  niskiej  i  odrzucenia  oferty  takiego  podmiotu.  WOD-KOP  w  wyjaśnieniach  dodał,  iż 

posiada  własne  zaplecze  sprzętowe,  dzięki  czemu  może  oferować  konkurencyjne  ceny. 

Nadto WOD-

KOP posiada wykwalifikowaną kadrę pracowniczą, która zapewnia prawidłowe i 

fachowe  realizowanie  zadań  z  zakresu  zamówień  publicznych  czego  dowodem  są 

przedłożone  referencje.  Ponadto  WOD-KOP  wskazał,  iż  może  poczynić  oszczędności 

zaopatrując się u stałych i sprawdzonych dostawców, z którymi współpracuje od wielu lat. Do 

wyjaśnień  WOD-KOP  przedłożył  dokument  cen  rynkowych  zakupu  najważniejszych 

(najbardziej  cenotwórczych)  elementów,  tj.  materiałów  wymienionych  w  kosztorysie 

ofertowym,  z  ogólnodostępnej  hurtowni  materiałów  sanitarnych,  tak,  aby  zamawiający  miał 

punkt odniesienia i dowód realności podanych przeze WOD-KOP cen kosztorysu. Następnie 

WOD-

KOP  w  złożonych  wyjaśnieniach  opisał  koszty  związane  z  robocizną.  Wyliczono 

robociznę  na  poziomie  12,00  zł/r-g  bez  narzutów,  czyli  19,80  zł/r-g  netto  z  narzutami 

przyjętymi  w  kosztorysie  ofertowym,  Kp-50%  i  Zysk-10%  -  tak  aby  nie  była  niższa  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  prace  ustalonego  na  podstawie  ustawy  z  dnia  10 

października  2002r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę.  Dalej  WOD-KOP  wskazał,  iż 

najniższe  krajowe  wynagrodzenie  w  2020  jest  równe  kwocie  2.600,00  zł  brutto,  czyli 

1.930,62zł  netto.  WOD-KOP  kwotę  netto  1.930,62  zł  netto  podzielił  średnio  na  22  dni  w 

miesiącu  i  8  godzin  pracy  pracownika  dziennie,  tak  ustalono  najniższą  stawkę 

roboczogodziny  na  poziomie  ok.  10,97 

zł/r-g  netto,  bądź  też  biorąc  pod  uwagę  minimalna 

stawkę  godzinową,  która  w  2020  roku  wynosi  17,00zł  brutto  (11,00  zł  netto),  WOD-KOP 

ostatecznie  stwierdził,  że  w  kalkulacji  kosztów  przyjął  dużo  wyższą  kwotę/stawkę 

roboczogodziny  dla  pracowników,  a  tym  samym  nie  zaniżył  w  żaden  sposób  kosztów 

robocizny  i  jest  tym  samym  w  stanie  wykonać  roboty  bez  żadnego  zbędnego  ryzyka.  Na 

zakończenie WOD-KOP  prawidłowo  wskazał,  iż  wycenił  roboty  i  kalkulacje  kosztów  użycia 

sprzętu  również  na  takim  poziomie,  aby  wygenerować  chociaż  minimalny  zysk. 

Jednocześnie WOD-KOP prawidłowo dodał, iż  posiada równoległe profile działalności firmy 

do

t.  sprzedaż  hurtowej  materiałów  i  wypożyczania  sprzętu  budowlanego,  co  nie  pozostaje 

bez  znaczenia,  albowiem  dysponując  własnym  sprzętem może on  oferować konkurencyjne 

ceny.  WOD-

KOP  zapewnił,  iż  w  cenie  przedstawionej  w  ofercie  wykona  roboty  rzetelnie  i 

fa

chowo z  założonym  dla siebie zyskiem.  Podsumowując WOD-KOP  prawidłowo uzasadnił 

(w tym udowodnił), iż ceny zaproponowane przez niego są cenami realnymi - rynkowymi i w 

pełni  pozwalają  na  prawidłowe  zrealizowanie  mu  przedmiotu  zamówienia.  Nadto  w  swoich 

wyj

aśnieniach  WOD-KOP  dodał  również,  co  nie  jest  bez  znaczenia,  iż  przy  metodzie 

przewiertu  sterowanego znacznie  obniżają  się koszty  robót  ziemnych,  ponieważ  konieczne 

jest tylko wykopanie komór startowych i odbiorczych, a nie odkrywka wodociągu i przyłączy 

n

a całej długości jego wykonywania. 

Izba ustaliła, co następuje: 

Szacunkowa  wartość  zamówienia,  zgodnie  z  protokołem  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  wynosiła  2.269.636,99  zł,  co  stanowi 

równowartość 531.618,06 euro. 

W  dniu  17  sierpnia  2020  r.  z

amawiający  zamieścił  na  swojej  stronie  internetowej 

informację  z  otwarcia  ofert  w  postępowaniu.  Z  powyższej  informacji  wynikało,  że 

z

amawiający na realizację zamówienia zamierza przeznaczyć kwotę 2.525.364,00 zł brutto. 

Ponadto, z

godnie z powyższą informacją, w postępowaniu zostało złożonych 12 ofert, w tym 

oferta  WOD-

KOP  na  kwotę  1.317.703,76  zł  brutto  oraz  oferta  odwołującego  na  kwotę 

1.339.478,16 zł brutto. Obu ww. wykonawców zaoferowało taki sam okres gwarancji.  

W  dniu  2

1  sierpnia2020  roku  zamawiający  skierował  do  przystępującego  pismo 

następującej treści: 

Zamawiający, Gmina Oława,  działając na  podstawie art.  90 ust.  1  ustawy  z  dnia 29 

stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843  -  dalej  ustawa 

Pzp)  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia 

ceny, w szczególności w zakresie: 

1.  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);  

2. pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

3.  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

4. wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5. powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Oferowana  w  przedmiotowym  postępowaniu  cena  1  317  703,76  zł  jest  niższa  o  co 

najmniej  30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  VAT,  a  więc 

zachodzi  przesłanka  art.  90  ust.  1a  pkt.  1  ustawy  P.z.p.,  pozwalająca  zamawiającemu 

zwrócić się o wyjaśnienie ceny. 

Pismem z dnia 27 sierpnia 2020 roku przystępujący udzielił następującej odpowiedzi: 

W  odpowiedzi  na  Państwa  pismo  z  dnia  26.08.2020r.  dotyczące  wezwania  do 

udzielenia  wyjaśnień  w  zakresie  wyliczenia  ceny  w  złożonej  ofercie  -  wyjaśniamy,  że  moja 

oferta, nie zawiera ceny rażąco niskiej co prawda kształtuje się na poziomie ok. 52,18% ale 

do  kalkulacji  na  tak  niskim  poziomie  skłoniła  nas  ogólna  sytuacja  na  runku  zamówień 

publicznych,  mała  liczba  przetargów  w  branży  sanitarnej  i  brak  wygranych  w  przetargach, 

pomimo  stosowania  cen  na  podobnym  i  niższym  poziomie  z  rezultatem  w  połowie  lub  na 

końcu  stawki.  Obserwując  ceny  oferentów  w  innych  postępowaniach  przetargowych 

wygrywały  oferty  —  z  niższymi  procentowo  cenami  sięgającymi  nawet  do  35%  wartości 

kosztorysów  inwestorskich,  dlatego  tak  właśnie  skalkulowaliśmy  cenę  aby  wygrać  - 

jednocześnie zapewniając firmie zakładany zysk. 

Ustawa  Pzp  nie  definiuje  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny,  stąd  podejmując  próbę 

zdefiniowania  tego  pojęcia  należy  sięgnąć  do  znaczenia  tego  pojęcia  w  praktyce.  W 

powszechnej świadomości zarówno wykonawców, jak i zamawiających, funkcjonuje definicja 

p

ojęcia: „rażąco niska cena”, sformułowana w opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych. 

Zgodnie  z  tą  definicją,  cyt.:  „za  ofertę  z  rażąco  niską  ceną  można  uznać  ofertę  z  ceną 

niewiarygodną,  nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień.   

Oznacza  to  cenę  znacząco  odbiegającą  od  cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt  realizacji 

zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi.  

Zaproponowana  cena  w  ofercie  zawiera  wszystkie  koszty  potrzebne  do  wykonania 

przedmiotowego  zamówienia  zgodnie  z  siwz  i  załącznikami  do  niej  tj.:  dokumentacją 

techniczną,  specyfikacjami  technicznymi,  oraz  ze  sztuką  budowlaną  metodą  przewiertu 

sterowanego. 

Wielokrotnie 

w  orzecznictwie  wskazuje  się,  iż  „o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić 

wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez 

w

ykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Rażąco  niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna, 

oderwana  całkowicie  od  realiów  rynkowych  (tak  Sąd  Okręgowy  w  Katowicach  w  wyroku  z 

dnia  30  stycznia  2007  r.,  sygn.  akt  XIX Ga  3/07).  Firma  oferenta  posiada 

doświadczenie w 

realizowaniu  tego  typu  zada

ń,  wobec  czego  cena  przez  niego  proponowana  jest  w  pełni 

przemyślana i kształtuje się na poziomie 52,18% kosztorysu inwestorskiego. 

Po

dobnie  rażąco  niska  cena  jest  definiowana  w  orzecznictwie  arbitrażowym.  Za 

rażąco  niską  cenę  należy  uznać  cenę  nierealistyczną,  za  którą  wykonanie  zamówienia  nie 

jest m

ożliwe (wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 4 września 2007 r., UZP/ZO/0-1082/07). Rażąco 

niska  cena  grozi  niebezpieczeństwem  niewykonania  lub  nienależytego  wykonania 

zamówienia  w  przyszłości  (wyrok  Zespołu  Arbitrów  z  dnia  19  czerwca  2007  r.  UZP/ZO/0-

Biorąc pod uwagę, iż firma wykonawcy zawsze należycie i w terminie realizowała 

z

adania, działa na rynku 13 lat i posiada same pozytywne referencje, należy więc uznać, iż 

jest  firmą  wiarygodną  i  solidną.  Sam  fakt,  iż  cena  oferty  jest  niższa  od  drugiej 

najkorzystniejszej oferty o jedynie o 

0,84% wartości kosztorysu inwestorskiego a od kolejnej 

o 1,48 % 

potwierdza jedynie, że oferenci świadomie kalkulują na niskim poziomie cenowym 

swoje  oferty  ze  względu  na  aktualną  sytuację rynkową,  małą  ilość  zamówień  publicznych  i 

znikom

ą  szansę  pozyskania  robót,  i  reasumując  nie  może  stanowić  podstawy  do 

automat

ycznego  uznawania  danej  ceny  jako  rażąco  niskiej  i  jej  odrzucenia,  co  przesądził 

Europ

ejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie Constanzo (C-103/88, ECR 1989, s. l-1839). 

Niniejsze stanowisko potwierdza również  wyrok Krajowej  Izby Odwoławczej  z  2013-07-10 , 

KIO  1549/13

:  Samo  porównanie  cen  czy  to  do  Zamawiającego,  czy  to  do  pozostałych 

wykonawców  ze  wskazaniem  różnic  procentowych  nie  stanowi  podstawy  do  uwzględnienia 

zarzutu rażąco niskiej ceny. 

Znacząca  różnica  pomiędzy  naszym  kosztorysem  ofertowym  a  kosztorysem 

inwestorskim  wskazywać  może,  iż  kosztorys  inwestorski  być  może  jest  nieco  zawyżony, 

ponieważ  jak  wiemy,  nie  jest  wyceniany  po  cenach  rynkowych  lecz  według  cen  średnich  z 

Sekocenbudu z poprzednich lat. 

Moja  firma  posiada  liczne  i  wysokie 

rabaty na dostarczane materiały i usługi. Dzięki 

własnemu  zapleczu sprzętowemu mogę  oferować  niższe ceny.  Jako wykonawca  posiadam 

również  wykwalifikowaną  kadrę  pracowniczą,  która  zapewnia  prawidłowe  i  terminowe 

realizowanie zadań z zakresu zamówień publicznych czego dowodem są referencje — które 

dołączyłem do oferty i douzupełniam. 

W  zw

iązku  z  głównym  kryterium  wyboru  ofert  tj.  najniższa  cena  wykonawca 

wyceniając  roboty  opiera  się  na  czynnikach  obiektywnych  pozwalających  na  najlepszą  - 

najniższą wycenę oferty, tj. - dysponowanie własną kadrą wykwalifikowanych pracowników, 

posiadan

ie własnego sprzętu budowlanego, 

-  os

zczędności,  które  możemy  wygenerować  zaopatrując  się  u  stałych  i  sprawdzonych 

dost

awców  i  kontrahentów,  z  którymi  współpracujemy  od  wielu  lat,  którzy  zapewniają  nam 

mater

iały  po  konkurencyjnych  cenach  ze  specjalnymi  upustami  przewidzianymi 

indy

widualnie  dla  nas,  które  to  ceny  zostały  przedstawione  przez  nas  w  wartości  złożonej 

przez nas oferty. 

Wsz

ystkie  te  czynniki  pozwalają  na  wykonanie  przedmiotowego  zamówienia  w 

zaoferowanej przez nas cenie ofertowej. 

Rozliczamy  roboty 

zgodnie  ze  swoją  wiedzą  i  informacją  z  rynku  materiałów, 

kalkulujemy  robociznę  na  poziomie  12,00  zł/r-g  bez  narzutów  czyli  19,80  zł/r-g  netto  z 

narzutami przyjętymi w kosztorysie ofertowym, Kp-50% i zysk-10% - tak aby nie była niższa 

od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na  podstawie  ustawy  z  dnia  10 

października  2002  roku  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  2018,  poz.  2177  z 

późn. zm.).  

Najniższe  krajowe  wynagrodzenie  w  2020  roku  jest  równe  2.600,00  zł  brutto  czyli 

1.930,62 zł netto. Kwotę netto 1.930,62 zł dzielimy na średnio 22 dni w miesiącu i 8 godzin 

pracy pracownika dziennie otrzymując najniższą stawkę roboczogodziny, która wyniesie ok. 

10,97  zł/r-g  netto  lub  biorąc  pod  uwagę  minimalną  stawkę  godzinową,  która  w  2020  roku 

wynosi 17,00 

zł brutto (11,00 zł netto) – stwierdzamy, że w kalkulacji kosztów przyjąłem dużo 

wyższą kwotę/stawkę roboczogodziny dla pracowników, a co za tym idzie – nie zaniżyłem w 

żaden  sposób  kosztów  roboczogodziny  i  jestem  w  stanie  wykonać  roboty  bez  żadnego 

zbędnego ryzyka.  

Wyceniam  roboty  i  kalkuluję  koszty  użycia  sprzętu  również  na  takim  poziomie,  aby 

wygenerować  chociaż  minimalny  zysk  dla  firmy,  posiadam  równoległe  profile  działalności 

firmy:  sprzedaż  hurtową  materiałów  i  wypożyczalnię  sprzętu  budowlanego  –  co  bardzo 

pomaga mi dawać konkurencyjne ceny. Wykonawca zapewnia, iż w cenie przedstawionej w 

swojej ofercie wykona roboty rzetelnie i fachowo z założonym dla siebie zyskiem.  

Ceny  zaproponowane  prze  oferenta  są  cenami  realnymi  –  rynkowymi  i  w  pełni 

pozwalają  na  prawidłowe  realizowanie  przedmiotu  zamówienia,  przy  metodzie  przewiertu 

sterowanego  znacznie  obniżają  się  koszty  robót  ziemnych,  ponieważ  konieczne  jest  tylko 

wykopa

nie komór  startowych  i  odbiorczych,  a nie odkrywka  wodociągu i  przyłączy  na  całej 

długości jej wykonywania. 

W  załączeniu  przedstawiam  dokument  cen  rynkowych  zakupu  najważniejszych, 

najbardziej cenotwórczych elementów, tj. materiałów wymienionych w kosztorysie ofertowym 

z ogólnodostępnej hurtowni materiałów sanitarnych, aby zamawiający miał punkt odniesienia 

i dowód realności podanych przeze mnie cen w kosztorysie.  

Izba zważyła, co następuje: 

Odwołanie jest zasadne w zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. art. 

89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy P.z.p. 

poprzez wybór oferty WOD-KOP jako 

najkorzystniejszej w postępowaniu. 

W pozostałym zakresie odwołanie podlega oddaleniu. 

W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania 

ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  P.z.p.,  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich 

istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i 

budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów, 

dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  z  2015  r.  poz.  2008  oraz  z  2016  r.  poz. 

1265);2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów, 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

W myśl ust. 1a, w przypadku, gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej 

przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia; 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Izba wskazuje na brzmienie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P.z.p., odno

szącego 

cenę  do  wartości  przedmiotu  zamówienia  –  ma  to  być  „cena  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia”. Tym samym, to realna, rynkowa wartość danego zamówienia jest 

punktem odniesienia dla oceny i ustalenia ceny tego typu. Cena rażąco niska w stosunku do 

przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego rzeczywistej wartości, a rzeczona 

różnica  nie  będzie  uzasadniona  obiektywnymi  względami  pozwalającymi  danemu 

wykonawcy  bez  strat  i  finansowania  wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż 

wynagr

odzenie umowne, zamówienie to wykonać. Reasumując, cena rażąco niska jest więc 

ceną  nierealistyczną,  nieadekwatną  do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany 

przedmiot  zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych 

kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje na rynku, na 

którym  ceny  wyznaczane są m.in.  poprzez  ogólną  sytuację gospodarczą panującą  w  danej 

branży  i  jej  otoczeniu  biznesowym,  postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność  i 

fu

nkcjonowanie  uczciwej  konkurencji  podmiotów  racjonalnie  na  nim  działających  etc. 

Definicja  tego  typu  została  wypracowana  w  orzecznictwie  i  nie  występują  w  tym  zakresie 

kontrowersje.   

Ponieważ  cena  oferty  przystępującego  jest  niższa  od  szacunkowej  wartości 

zamówienia  o  ponad  30%,  czynność  wezwania  przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  w 

zakresie zaoferowanej ceny należy uznać za uzasadnioną.  

Zgodnie  z  art.  90  ust.  2  ustawy  P.z.p.,  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa na wykonawcy. 

W  przedmiotowym  postępowaniu  odwoławczym  ciężar  ten  spoczywał  na 

przystępującym,  który  -  w  ocenie  Izby  -  ciężarowi  temu  nie  sprostał.  Dokonując  analizy 

wyjaśnień  złożonych  przez  przystępującego,  Izba  stwierdziła,  iż  wyjaśnienia  złożone  przez 

przystępującego  są  zbyt  ogólne,  by  uznać  je  za  wystarczające  do  uznania,  że  wykonawca 

ten nie zaoferował rażąco niskiej ceny. Przystępujący w wyjaśnieniach wskazał okoliczności, 

które w jego ocenie wpływają na obniżenie ceny, tj. liczne i wysokie rabaty na dostarczane 

materiały  i  usługi,  własne  zaplecze  sprzętowe,  wykwalifikowana  kadra  pracownicza, 

Wszystkie  te  czynniki  są  jedynie  ogólnymi  stwierdzeniami,  niepopartymi  żadnymi 

konkretnymi  kwotami.  Wyjaśnienia  tego  rodzaju  mogą  co  najwyżej  uzupełniać  konkretne  i 

szczegółowe  analizy  i  wyliczenia,  jednak  nie  mogą  stanowić  wyjaśnień  samych  w  sobie. 

Przyznała to również Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 9 lipca 2018 roku, sygn. akt 

KIO 1253/18. 

Jedyne konkretne kwoty, jakie przystępujący podał w wyjaśnieniach to robocizna na 

poziomie  12  zł/  r-g  netto  bez  narzutów,  czyli  19,80  zł/r-g  netto  z  narzutami  przyjętymi  w 

kosztorysie  ofertowym,  Kp-50%  i  zysk 

–  10%.  Poza  tym  załączył  ofertę  na  materiały 

wymienione w kosztorysie ofertowym. W ocenie Izby inform

acje te nie mogą przesądzać, że 

przystępujący wykazał, że jego cena nie jest rażąco niska. W złożonych wyjaśnieniach brak 

jest jakiejkolwiek 

kalkulacji wykazującej realność przyjętej ceny, wykazania, w jaki sposób na 

cenę  wpływają  okoliczności  wskazane  przez  przystępującego  w  złożonych  wyjaśnieniach, 

kosztów  zatrudnienia  pracowników,  liczby  pracowników,  którzy  będą  wykonywać  zadanie, 

itp.  Również  w  kalkulacji  powinny  znaleźć  się  koszty  utylizacji  odpadów  powstałych  przy 

realizacji zamówienia. Nie ma racji zamawiający stwierdzając w odpowiedzi na odwołanie, że 

wykonawca  nie  miał  obowiązku  ich  wykazywać,  ponieważ  koszty  te  wykonawca  ma 

obowiązek  pokryć  z  ceny.  Właśnie  dlatego,  że  koszty  te  są  również  elementem 

cenotwórczym, winny być uwzględnione i wykazane w złożonej kalkulacji.  

Izba  nie  podziela  stanowiska  zamawiającego  wyrażonego  w  odpowiedzi  na 

odwołanie, iż o tym, że cena przystępującego nie jest rażąco niska, ma przesądzać fakt, że 

w  dwóch  innych  ofertach  zaoferowano  ceny  zbliżone  do  ceny  przystępującego.  Właśnie 

dlatego  zamawiający  ma  w  takim  przypadku  obowiązek  wezwania  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień, by ustalić, czy wykonawcy przysługują wyjątkowe okoliczności, nieprzysługujące 

innym wykonawcom, pozwalające mu obniżyć cenę oferty.  

Odnosząc  się  do  orzeczeń  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  przytoczonych  przez 

zamawiającego  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  Izba  wskazuje,  że  nie  są  one  adekwatne  do 

przedmiotowej sprawy, ponieważ zostały wydane przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 

22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy 

– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych 

ustaw 

(Dz.  U.,  poz.  1020),  która  w  sposób  szczegółowy  uregulowała  zasady  wzywania 

wykonawców do składania wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny. 

Izba  nie  uwzględniła  pozostałych  zarzutów  odwołania,  tj.  zarzutu  naruszenia  art.  89 

ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  2  i  ust.  3  ustawy  P.z.p.  poprzez  bezzasadne  zaniechanie 

czynności odrzucenia oferty WOD-KOP, oraz zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy P.z.p. 

poprzez zaniechanie 

dokonania czynności polegającej na wyborze oferty odwołującego jako 

najkorzystniejszej w p

ostępowaniu.  

Izba uznała, że przystępujący nie wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest 

rażąco  niska,  niemniej  jednak  nakazała  zamawiającemu  ponowne  wezwanie 

przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  zaoferowanej  przez  niego  ceny. 

Zamawiający  w kolejnym wezwaniu winien  wskazać obszary i elementy cenotwórcze, które 

przystępujący powinien w szczególności wyjaśnić.  

Jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 18 lutego 2016 roku sygn. 

akt KIO 150/16, 

powtórzenie wezwania do złożenia wyjaśnień musi wynikać z obiektywnych 

okoliczności  uzasadniających  uszczegółowienie  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  na 

pierwsze  wezwanie  zamawiającego.  Przyjąć  zatem  należy,  że  uzasadnieniem  do 

skierowania  kolejnego  wezwania  w  trybie  art.  90  ust.  1  P.z.p.,  może  być  np.  konieczność 

rozwinięcia  lub  uszczegółowienia  wyjaśnień  już  złożonych  przez  wykonawcę  na  pierwsze 

wezwanie,  sformułowane  przez  zamawiającego  w  sposób  ogólny,  oparty  na  literalnym 

brzmieniu przepisu, co w praktyce zdarza się bardzo często.  

Z  taką  sytuacją  mieliśmy  do  czynienia  w  przedmiotowym  postępowaniu. 

Zamawiający,  wzywając  przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  kwestii  zaoferowanej 

ceny, ograniczył się wyłącznie do przytoczenia treści przepisu art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p. Nie 

wskazał  przy  tym  konkretnych  obszarów,  których  wyjaśnienia  oczekiwał  szczególnie.  W 

sytuacji,  gdy  cena  jest  sumą  wartości  wielu  czynności  składających  się  na  przedmiot 

zamówienia,  wykonawca  może  mieć  problem  z  ustaleniem,  które  konkretnie  elementy 

kosztotwórcze  wzbudziły  wątpliwości  zamawiającego.  Wykonawca  nie  może  przy  tym 

ponosić konsekwencji wynikających z braku precyzji i staranności po stronie zamawiającego. 

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  w  obydwu  sprawach  orzeczono  na 

podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy P.z.p.

, czyli stosownie do wyniku postępowania. 

………………………………………