WYROK
z dnia 21 września 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Monika Kawa-
Ogorzałek
Protokolant:
Piotr Kur
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 września 2020r., w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izb
y Odwoławczej w dniu 17 sierpnia 2020 r. przez
wykonawcę FBSerwis S.A. z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez
Gminę Miasto Tychy
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: Copco Plus Sp. z o.o. z
siedzibą w Imielinie oraz Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowe „EL-PROD” R. W. zgłaszających swoje przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: Copco Plus
Sp. z o.o. z siedzibą w Imielinie oraz Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe
„EL-PROD” R. W. we wszystkich czterech częściach zamówienia;
odrzucenie oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: Copco Plus Sp. z o.o. z siedzibą w Imielinie oraz Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Handlowo-
Usługowe „EL-PROD” R. W. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b)
ustawy Prawo zamówień publicznych we wszystkich czterech częściach zamówienia;
powtórzenie czynności badania i oceny ofert we wszystkich czterech częściach
zamówienia.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem
wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 23 600 (słownie:
dwadzieścia trzy tysiące sześćset tysięcy sześćset złotych) stanowiącą uzasadnione koszty
strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Pra
wo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: .........................................
UZASADNIENIE
Zamawiający – Gmina Miasta Tychy prowadzi na podstawie przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019r., poz. 1843 ze zm.; dalej:
„Pzp”), postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu publicznego
pn. „Modernizacja systemu oświetlenia w Tychach — obszar 2 i 4” z podziałem na zadania:
Zad 1 „Modernizacja systemu oświetlenia — OBSZAR 2 - cz. 1 — os. U i T”
Zad 2 „Modernizacja systemu oświetlenia — OBSZAR 2 - cz. 2 — os. N i O”
Zad 3 „Modernizacja systemu oświetlenia — OBSZAR 2 - cz. 3 — os. D, E, F”
Zad 4 „Modernizacja systemu oświetlenia — OBSZAR 4”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 18 marca 2020 r. pod numerem 2020/S 055-129926.
W dniu 17 sierpnia 2020r. wykonawca
– FBSerwis S.A. z siedzibą w Warszawie
(dalej: „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, w którym
zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1 . art. 89 ust. 1 pkt 7b) w zw. z art. 45 ust. 3 i 6 oraz art. 46 ust. 4a i 5 Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum: COPCO Plus Sp. z o.o. z siedzibą w Imielinie oraz
Przedsi
ębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „EL-PROD” R. W. (dalej: „Przystępujący”
lub „Konsorcjum”) i bezzasadne uznanie przez Zamawiającego, że wadium wniesione przez
Konsorcjum w formie gwarancji ubezpieczeniowych spełnia wymagania wynikające z SIWZ
oraz przepisów Pzp, podczas gdy gwarancje ubezpieczeniowe złożone przez Konsorcjum
wraz z ofertą są wadliwe, bowiem zostały wystawione na rzecz jednego z konsorcjantów –
COPCO PLUS sp. z o.o., a zatem nie zabezpieczają oferty Konsorcjum, a z ich treści nie
wynika, aby wystawca gwarancji był zobowiązany do zapłaty na rzecz Zamawiającego sumy
odpowiadającej kwocie wadium w przypadku zaistnienia przesłanek jego zatrzymania, za
wystąpienie których odpowiadałoby Konsorcjum lub Konsorcjant, tj. EL-PROD;
2. art. 90 ust. 3 Pzp w zw. z art. 90 ust. 2 Pzp i art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum, w sytuacji gdy cena oferty Konsorcjum w
zakresie części 2, 3 i 4 jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, a
Konsorcjum w z
łożonych wyjaśnieniach z dnia 8 lipca 2020 r. nie wykazało, że realizacja ww.
części zamówienia za zaoferowaną cenę jest możliwa z założeniem zysku, podczas gdy
zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska
spoczywa
na Konsorcjum, a niewykazanie powyższego stanowi podstawę do odrzucenia
oferty, czego Zamawiający zaniechał w stosunku do oferty Konsorcjum.
W związku z tak postawionymi zarzutami Odwołujący wniósł o uwzględnienie
niniejszego odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
powtórzenie czynności badania i oceny ofert;
odrzucenie ofert Konsorcjum,
a w konsekwencji dokonanie wyboru oferty Odwołującego, jako
najkorzystniejszej oferty złożonej w postępowaniu.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt. 11.1. SIWZ Zamawiający wymagał, aby oferta
została zabezpieczona wadium w odpowiedniej wysokości dla każdej części zamówienia.
Zamawiający dopuścił, aby wadium zostało złożone między innymi w formie gwarancji
ubezpieczeniowej. Konsorcjum złożyło ofertę na wszystkie 4 części postępowania, a do
oferty załączyło 4 gwarancje ubezpieczeniowe, odrębne na każdą część zamówienia.
Zamawiający w toku badania ofert, pismem z dnia 2 lipca 2020 r., wezwał Konsorcjum do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny wskazanej w ofercie dla wszystkich zadań objętych
postępowaniem, na które Przystępujący odpowiedział w piśmie z dnia 8 lipca 2020 r.
Uzasadniając zarzut dotyczący zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum pomimo
bra
ku jej zabezpieczenia wadium wskazał, że wadium wniesione w postępowaniu o
udzielenie zamówienia powinno zabezpieczać interesy Zamawiającego przez cały okres
związania wykonawcy ofertą i dawać Zamawiającemu rękojmię zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego. Jednocześnie przepisy Pzp dopuszczają wniesienie wadium
między innymi w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, przy czym wówczas musi
ona odpowiadać szczególnym wymaganiom, zapewniającym realną możliwość skorzystania
przez Zamawiającego z wadium we wszystkich przypadkach wskazanych w przepisach Pzp,
również w razie gdy ofertę składa konsorcjum wykonawców. Tymczasem, z dokumentów
gwarancji ubezpieczeniowych złożonych przez Konsorcjum, tj. gwarancji z dnia 8 czerwca
2020r. o numerach 280000167736, 280000167737, 280000167738 oraz 280000167739
wynika, że gwarancje wadialne zostały wystawione wyłącznie na zlecenie wykonawcy
COPCO (zdefiniowanego w treści gwarancji jako „Wykonawca”), a w konsekwencji ich treść
dalej odwołuje się wyłącznie do działań lub zaniechań tego „Wykonawcy”, które z kolei
skutkować będą uprawnieniem Zamawiającego do otrzymania sumy określonej w gwarancji.
Z treści gwarancji wynika również, że mają one zabezpieczać Ofertę rozumianą jako ofertę
składaną przez Wykonawcę, czyli ofertę składaną samodzielnie przez COPCO.
Jednocześnie brak w treści gwarancji jakichkolwiek informacji mogących wskazywać na
działanie COPCO w ramach konsorcjum, tudzież wskazywać, że wartość złożonych
gwarancji zabezpiecza również działania i zaniechania EL PROD lub całego Konsorcjum (tj.
z udziałem EL PROD).
W treści gwarancji brak jest wzmianki o tym, że COPCO zamierza ubiegać się o
udzielenie zamówienia wspólnie z innymi podmiotami, czy też, że przez „Wykonawcę” należy
rozumieć również inne podmioty niż zleceniodawca, tj. nie tylko COPCO, lecz również
Konsorcjum z jego udziałem.
Zdaniem Odwołującego taka treść gwarancji ubezpieczeniowych nie pozwala uznać,
aby ich wystawca odpowiadał za działania lub zaniechania innych podmiotów, niż wskazany
w nich Wyk
onawca COPCO, a niewymienionych w treści gwarancji. W gwarancjach nie
wskazano bowiem nazwy innych wykonawców ubiegających się wspólnie z COPCO o
udzielenie zamówienia w postepowaniu (tj. nie wskazano na EL PROD jako Konsorcjanta),
ani w sposób wyraźny ani nawet poprzez ogólne wskazanie członków konsorcjum, w skład
którego wchodzi COPCO. Przeciwnie, postanowienia ww. gwarancji wadialnych wskazują
jednoznacznie, że zostały one wystawione dla COPCO w celu zabezpieczenia składanej
przez niego samodzielnie ofer
ty, zaś gwarant przyjął na siebie odpowiedzialność względem
Zamawiającego za zaniechania/działania wyłącznie przez tego wykonawcy. Przyjęcie przez
Zamawiającego gwarancji wystawionych wyłącznie na rzecz jednego z konsorcjantów
niewątpliwie wiąże się z realnym ryzykiem odmowy wypłaty kwoty wadium przez gwaranta w
razie zaistnienia przewidzianych w Pzp przypadków zatrzymania wadium. Wynika to faktu,
że gwarancja zabezpiecza w danej części zamówienia jedynie obowiązki konkretnego
wykonawcy, tj. Lidera, a nie c
ałego Konsorcjum. Istotne jest również, że z treści gwarancji
nie wynika, aby COPCO miał złożyć ofertę w ramach konsorcjum, co tym bardziej
potwierdza, że gwarant mógłby odmówić wypłaty środków z gwarancji dołączonej do oferty
Konsorcjum w sytuacji wystąpienia jednej z okoliczności określonych w art. 46 ust. 4a i 5
Pzp. Zamawiający nie tylko wówczas narażony jest na ryzyko, że dochodzenie roszczenia z
tytułu zapłaty wadium będzie utrudnione, ale także że realizacja tego roszczenia będzie
całkowicie niemożliwa. Co więcej, treść dołączonych do oferty gwarancji wskazuje, że
zabezpieczają one ofertę COPCO, który nie złożył oferty w postępowaniu, a zatem nie
posiada statusu wykonawcy w rozumieniu Pzp. Taki status posiada jedynie Konsorcjum,
którego oferta nie została zabezpieczona wadium. Gwarancja wadialna zabezpieczająca
ofertę Konsorcjum mogłaby być wystawiona na zlecenie COPCO, jednak z jej treści powinno
wynikać, że obejmuje ona ofertę Konsorcjum i dotyczy zaniechań wszystkich jego członków,
a nie jedynie ofe
rtę COPCO zdefiniowanego w gwarancjach jako „Wykonawca”.
Niedopuszczalne jest zaś wywodzenie z treści gwarancji, iż zamiarem gwaranta było
przyjęcie odpowiedzialności za działania innych członków konsorcjum, o których gwarant nie
miał wiedzy i nie weryfikował ich wiarygodności.
Odwołujący podkreślił, że powyższa kwestia była wielokrotnie przedmiotem orzeczeń
Krajowej Izby Odwoławczej, (dalej jako „KIO” lub „Izba”) która zwracała uwagę, iż z treści
gwarancji ubezpieczeniowej lub bankowej wniesionej w charakterze wadium, powinno
wynikać, że gwarancja zabezpiecza ofertę konsorcjum (tak np. wyroki KIO z 22 listopada
2019 r. o sygn. KIO 2262/19, z dnia 23 grudnia 2019 r. o sygn. KIO 2503/19, z dnia 24
czerwca 2020 r. o sygn. KIO 662/20). Gwarancja zatem nie musi
być wystawiona na zlecenie
wszystkich członków konsorcjum, jednak z jej treści powinno wnikać, że gwarant obejmuje
ochroną ofertę składaną przez wszystkich członków konsorcjum. Tym samym gwarant musi
być świadomy w chwili wystawienia gwarancji, że oferta zostanie złożona przez konsorcjum,
a nie jedynie przez podmiot zlecający wystawienie gwarancji. Powyższe zostało
potwierdzone także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2018 r. o sygn. IV CSK
86117 oraz w wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 lutego 2019 r. o sygn. XII Ga
555/18. Sąd Najwyższy w wyżej wskazanym wyroku stwierdził, że gwarancję należy
interpretować zgodnie z oświadczeniem woli gwaranta. Należy również ustalić, czy zapłata
wadium nastąpi w przypadku przyczyn nieleżących po stronie wykonawcy w gwarancji, ale
za które wykonawca ten odpowiada. Co istotne, Sąd Okręgowy w Gdańsku na skutek
ponownego rozpoznania skargi na wyrok KIO, zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego,
dokonał ponownej oceny wadium i w wyroku z 27 lutego 2019 r., sygn. akt XII Ga 555/18,
orzekł, że gwarancje wadialne wystawione tylko na jednego konsorcjanta były
nieprawidłowe. Zdaniem sądu „koniecznym było bowiem wymienienie w treści gwarancji
bądź wszystkich wykonawców, którzy wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia
publicznego (w myśl art 23 ust. 1 w związku z ust. 3 Ustawy PZP), a co najmniej
zasygnalizowanie, że strona stosunku "gwarancyjnego” jest liderem - Jednym z uczestników
konsorcjum, działającym także w imieniu i na rzecz innych uczestników jako wykonawców -
którzy wspólnie złożyli lub złożą w postępowaniu przetargowym ofertę, po to aby gwarant
mógł prawidłowo zidentyfikować, kto jest wykonawcą w postępowaniu przetargowym. W ten
sposób wykluczone zostałyby zaś wszelkie wątpliwości interpretacyjne związane z
ustalaniem zakresu zobowiązań ubezpieczyciela, a tym samym gwarancja spełniłaby swój
cel, tj. zabezpieczyła interes finansowy zamawiającego (beneficjenta) poprzez wypłatę mu
określonej kwoty pieniężnej przez gwaranta - zakład ubezpieczeń w przypadku, gdy
zobowiązany - zleceniodawca gwarancji (lub inny podmiot z nim powiązany i objęty
zakresem gwarancji) nie wywiąże się ze swych powinności. Tymczasem zdaniem Sądu
Okręgowego w niniejszej sprawie zachodzi bardzo poważne ryzyko, że Zamawiający z uwagi
na nieścisłości co do podmiotowego i przedmiotowego zakresu gwarancji, nie uzyskałby od
gwaranta sumy gwarancyjnej, jeżeli przyczyny uruchomienia gwarancji będą leżeć po stronie
tylko tego wykonawcy należącego do Konsorcjum, który nie jest objęty tą gwarancją”. W
konsekwencji Sąd Okręgowy w Gdańsku uznał oceniane gwarancje (obarczone takimi
samymi brakami jak gwarancja wystawiona na zlecenie COPCO) za nieprawidłowe, zaś
oferty, których gwarancje te zabezpieczały, za podlegające odrzuceniu. Podobną ocenę
prawną przyjęła Izba w wyżej wskazanych wyrokach, uznając, że oferty konsorcjum
podlegają odrzuceniu z tej przyczyny, że treść gwarancji bankowej (odpowiednio
ubezpieczeniowej) nie identyfikowała wszystkich członków konsorcjum, ani nie wskazywała,
że wykonawca w niej wskazany zamierza złożyć ofertę wspólnie z innymi podmiotami.
Powyższe argumenty jednoznacznie przemawiają tym samym za koniecznością odrzucenia
oferty Konsorcjum na podstawie art. 87 ust. 1 pkt 7b Pzp.
Uzasadniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum, pomimo że cena
oferty Konsorcjum zaoferowana za wykonanie części 2, 3 i 4 jest rażąco niska Odwołujący
wskazał, że zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp Zamawiający wzywa wykonawcę do wyjaśnienia
ceny oferty w sytuacji, gdy istnieją wątpliwości co do możliwości wykonania zamówienia za
wskazaną w ofercie cenę. W przypadku ceny oferty Konsorcjum odnoszącej się do
wszystkich 4 części zamówienia takie wątpliwości zaistniały, dlatego też pismem z dnia 2
lipca 2020 r, Zamawiający wezwał Konsorcjum do wyjaśnienia ceny wskazanej w ofercie za
realizację wszystkich części zamówienia, pod kątem wykazania, że nie jest ona rażąco
niska. Wątpliwości stanowiące podstawę do wystosowania ww. wezwania nie zostały jednak
przez Konsorcjum wyjaśnione, w szczególności przy pomocy odpowiednich dowodów
potwierdzających, że realizacja zamówienia (wszystkich jego części) za zaoferowaną cenę
jest możliwa. W tym też zakresie Konsorcjum nie sprostało ciążącemu na nim obowiązkowi
obalenia domniemania złożenia oferty zawierającej cenę rażąco niską. W wezwaniu z dnia 2
lipca 2020 r. Zamawiający jednoznacznie i szczegółowo wskazał elementy jakie Konsorcjum
powinno wyjaśnić. Zamawiający oczekiwał, aby Konsorcjum przedstawiło ceny
poszczególnych materiałów, oferty uzyskane od dostawców i producentów, przyjętą
technologię i organizację robót, koszty wynagrodzeń (np. podanie wynagrodzenia
pracowników wraz z wyjaśnieniem rodzaju zatrudnienia), koszty podwykonawców, koszty
zarządzania, koszty zabezpieczenia należytego wykonania umowy, koszty ubezpieczenia.
Co istotne, powyższy katalog miał charakter katalogu otwartego i Konsorcjum powinno w
wyjaśnieniach uwzględnić wszelkie inne koszty związane z wykonaniem przedmiotu
zamówienia. Zgodnie z treścią ww. wezwania obowiązkiem Konsorcjum było przedstawienie
Zamawiającemu i opisanie wszystkich indywidualnych okoliczności wpływających na
obniżenie ceny (jej poszczególnych składników), przy jednoczesnym zapewnieniu wykonania
zamówienia w pełnym zakresie za zaoferowaną preferencyjną cenę i to z założeniem zysku.
Zamawiający wprost zastrzegł, że oczekuje nie tylko wyjaśnień, ale także dowodów
potwierdzających możliwość wykonania zamówienia za cenę wskazaną w ofercie.
Niezłożenie wyjaśnień lub dowodów miało skutkować odrzuceniem oferty Konsorcjum.
Zdaniem Odwo
łującego Konsorcjum w piśmie z dnia 8 lipca 2020 r. przedstawiło
lakoniczne i niewystarczające wyjaśnienia dotyczące ceny swojej oferty. Nie zawierają
dowodów, które mogłyby potwierdzać prawidłowość kosztów przyjętych do kalkulacji ceny,
dotyczących realizacji poszczególnych elementów zamówienia. Ponadto Konsorcjum nie
uwzględniło w wyjaśnieniach kosztów wykonania istotnych czynności będących przedmiotem
zamówienia. W konsekwencji braków w wyjaśnieniach oraz nieprzedrożenia przez
Konsorcjum dowodów potwierdzających wysokość ceny oferty, należy stwierdzić, że
Konsorcjum, pomimo spoczywającego na nim ciężaru, nie wykazało, że cena oferty w
zakresie części 2, 3 i 4 nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Powoduje to zatem ziszczenie się przesłanek odrzucenia oferty Konsorcjum na podstawie
art. 90 ust 3 Pzp. Jednocześnie zaproponowane przez Konsorcjum ceny poszczególnych
elementów składających się na cenę globalną oferty są rażąco niskie i nierealne. Zaniżenie
tych cen „składowych” powoduje w konsekwencji, że cena całkowita oferty Konsorcjum jest
również rażąco niska, bowiem nie jest możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia w całym
jego zakresie za kwotę wskazaną przez Konsorcjum. Oznacza to zatem, że oferty
Konsorcjum w zakresie części 2, 3 i 4 powinna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp i art. 90 ust. 3 Pzp. W wyjaśnieniach udzielonych Zamawiającemu, Konsorcjum
poprzestało na ogólnych twierdzeniach, z których rzekomo wynikać, że cena oferty nie jest
rażąco niska, co jednak nie zostało poparte żadnymi dowodami. Do wyjaśnień Konsorcjum
załączyło własne wyliczenia ceny oferty dla każdej części zamówienia. Jedynymi
zewnętrznymi dowodami potwierdzającymi zaproponowaną cenę są oferty od dostawców
materiałów — a który to element stanowi jedynie niewielki ułamek kosztów ponoszonych w
zw. z realizacją zamówienia w pełnym jego zakresie. Żaden inny składnik cenowy nie został
przez Konsorcjum wykazany. Taki sposób wyjaśnienia ceny oferty jest sprzeczny z art. 90
ust. 2 Pzp.
Odwołujący odnosząc się do poszczególnych wyjaśnień Przystępującego wskazał, że
zgodnie z wyliczeniami kosztów realizacji poszczególnych zadań przedstawionych przez
Konsorcjum, wynagrodzenie pracownika za jedną godzinę pracy wynosi 20 zł. W tym
kontekście należy zwrócić uwagę na kilka elementów, które powodują, że takie założenie nie
jest prawidłowe (a co najmniej jest niewiarygodne i niemożliwe do obiektywnej weryfikacji), a
nadto, że cena oferty w tym zakresie jest rażąco niska:
a.
z treści wyjaśnień Konsorcjum z dnia 8 lipca 2020 r, nie wynika forma prawna
zatrudnienia pracowników. Konsorcjum wskazało, że dysponuje własnym działem
geodezyjnym i projektowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. W stosunku do
pozostałego personelu Konsorcjum nie przedstawiło żadnych wyjaśnień, a jedynie jedną
stawkę w wysokości 20 zł za godzinę i nie wiadomo do czego stawkę tę odnosić.
b.
stawka 20 zł za godzinę pracy jest nierynkowa. Przede wszystkim zgodnie ze
stanowiskiem Związku Zawodowego Budowlani, minimalna stawka godzinowa w
bud
ownictwie na rok 2020 wynosi 21 zł brutto (łączny koszt pracodawcy). Tym samym
zaproponowana przez Konsorcjum stawka jest niższa niż najniższa stawka rekomendowana
przez Związek Zawodowy Budowlani na rok 2020.
c.
Przy realizacji zamówienia będą brać udział wysoko wykwalifikowane osoby, a
tym samym wysokość ich wynagrodzenia będzie wyższa niż minimalne wynagrodzenie, co
czyni wskazaną jednolitą stawkę zupełnie nierealną.
d.
Konsorcjum powinno było przedstawić koszty pracownicze z rozróżnieniem na
personel wy
soko wyspecjalizowany oraz pracowników fizycznych. Przyjęcie jednej stawki
wynagrodzenia powoduje, że cena oferty nie została prawidłowo wyjaśniona.
e.
Wątpliwe również jest, że stawka godzinowa pracownika wynosi dokładnie
20,00 zł, podczas gdy do realizacji zamówienia będzie zaangażowanych wiele osób, których
wynagrodzenie jest różne. Niewiarygodne jest zatem, że w wyniku uśrednienia stawki
godzinowej wszystkich pracowników, stawka godzinowa wynosi dokładnie 20,00 zł. Nawet
jednak gdyby tak hipotetycznie b
yło, to Konsorcjum winno było zaprezentować szczegółowo
w wyjaśnieniach w jaki sposób doszło do wyliczenia ww. stawki uśrednionej, tak aby
wyliczenia byty możliwe do weryfikacji — brak jednak tego rodzaju wyliczeń z udzielonych
wyjaśnieniach.
f.
Zaproponow
ana stawka godzinowa nie uwzględnia urlopów wypoczynkowych
pracowników (ewentualnie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop),
g.
Konsorcjum nie uwzględniło w wyjaśnieniach pozostałych kosztów związanych
z wyposażeniem pracowników w odpowiedni strój i środki ochrony niezbędne do "konania
zamówienia (np. rękawice ochronne w okresie zimowym, posiłki profilaktyczne, woda w dni
upalne, itp.). Są to koszty, które mają wpływ na cenę robocizny, które to nie zostały ujęte w
wyjaśnieniach Konsorcjum.
h.
Konsorcjum nie p
rzedstawiło żadnego dowodu potwierdzającego ponoszono
realnie koszty pracy pracowników.
Tym samym, uwzględniając już chociażby jedynie, że minimalna stawka godzinowa
pracownika wynosić powinna 21,65 zł brutto, wysokość kosztów robocizny powinna
kształtować się następująco:
Zadanie 2: 1 1 400,00 x 21,65 = 246 810,00 zł a nie 228 000,00 zł
Zadanie 3: 18 620,00 x 21,65 = 403 123,00 zł a nie 372 400,00 zł
Zadanie 4: 17 632,00 x 21,65= 381 732,80 zł a nie 352 640,00 zł
Kolejno odnosząc się do wskazanej przez Konsorcjum ceny za metr bieżący (mb)
przewiertu sterowanego (przecisku) Odwołujący zauważył, że Konsorcjum stwierdziło, że
rynkowa cena za wykonanie takiego zakresu robót wynosi ok 100 zł za netto za 1 mb. Ze
względu natomiast na fakt, że Konsorcjum rzekomo dysponuje swoimi urządzeniami, za
wykonanie przewiertu zaproponowało stawkę 45,00 zł netto za 1 mb. Konsorcjum nie
przedstawiło jednak żadnego know-how, które pozwoliłoby na uzyskanie takich
oszczędności. Sam fakt dysponowania własnym sprzętem nie daje podstaw do przyjęcia
takiej ceny. Jednocześnie, Konsorcjum nie wykazało, że rzeczywiście jest właścicielem
sprzętu. Z przedstawionych informacji nie wynika czy Konsorcjum dysponuje sprzętem jako
właściciel, czy np. leasingobiorca. Ze stanowiska Konsorcjum nie można ustalić, czy sprzęt
jest zamortyzowany (brak w tym zakresie jakichkolwiek dowodów), czy jego nabycie było
finansowane ze źródeł zewnętrznych (np. kredyt). W tym kontekście Konsorcjum nie
sprostało ciężarowi dowodu, a poprzestało jedynie na gołosłownych twierdzeniach, które są
jednocześnie niewiarygodne. Ze względu na to, że Konsorcjum nie wskazało konkretnej
technologii wykonania prac, należy przyjąć, że prace te Konsorcjum zamierza wykonać
zgodnie z technologią wynikającą z katalogów nakładów rzeczowych. Zgodnie też z
aktualnym cennikiem Sekocenbud (cennik na Il kwartał 2020 roku) stawka za wykonanie 1
mb przewiertu wynosi 48,13 zł netto. Tym samym stawka przyjęta przez Konsorcjum jest
istotnie zaniżona w stosunku do stawek rynkowych.
Ponadto Odwołujący zauważył, że w wyjaśnieniach Konsorcjum twierdzi (nie
przedstawiając jakiegokolwiek dowodu), że sprzęt, który będzie używany do wykonania
umowy jest rzekomo jego własnością Konsorcjum. Z tego tytułu Konsorcjum uznało, że może
zaproponować korzystniejsze warunki za wykonanie przedmiotu zamówienia. Jak już
wskazano w odwołaniu, Konsorcjum nie przedstawiło jednak żadnego dowodu, który mógłby
potwierdzać, że sprzęt jest jego własnością i nie ponosi dodatkowych kosztów jego
utrzymania np. kosztów kredytu, amortyzacji etc. Ponadto zaproponowane koszty istotnie
odbiegają od cen wynikających z aktualnego cennika Sekocenbud (cennik na Il kwartał 2020
roku), zgodnie z którym stawka za 1 m-g (tzw. maszynogodzina):
a.
podnośnika montażowego samochodowego hydraulicznego wynosi 108,19zł
netto,
b.
koparki jednonaczyniowej na podwoziu gąsienicowym (od 0,25 m3 do 0,60
m3) wynosi od 77,37 zł netto do 106,38 zł netto,
c.
samochodu dostawczego 65, 13 zł netto.
Tym samym ceny zaproponowane przez Konsorcjum są całkowicie nierynkowe i
nieuzasadnione. Niewykazana okoliczność dotycząca prawa własności Konsorcjum do takich
urządzeń nie powoduje możliwości zaoferowania cen wskazanych przez Konsorcjum w
wyliczeniach kosztów realizacji poszczególnych zadań. Odwołujący zauważył również, że w
wyjaśnianiach z dnia 8 lipca 2020 r. Konsorcjum w ogóle nie przedstawiło informacji na temat
kosztów związanych z wykorzystaniem przy realizacji zamówienia samochodu skrzyniowego
z HDS (hydrauliczny dźwig samochodowy). Jest to sprzęt konieczny do załadunku
materiałów ciężkich, którymi są słupy betonowe, czy stalowe (słupy demontowane). Zgodnie
z aktualnym cennikiem Sekocenbud (cennik na Il kwartał 2020 roku) koszt realizacji prac
przy zastosowaniu samochodu skrzyniowego z HDS wynosi minimalnie 11,20
zł za komplet
czynności związanych z demontażem słupów. Powyższe powoduje, że Konsorcjum nie
uwzględniło takich kosztów w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny. Jednocześnie także inne
koszty dotyczące tego zakresu prac nie zostały przedstawione ani wykazane przez
Konsorcjum.
Odnosząc się do zawartych w wyjaśnieniach informacji dotyczących uzyskanego
wsparcia w wysokości 1 600 000 zł w ramach Tarczy Kryzysowej Covid — 19 od Polskiego
Funduszu Rozwoju Odwołujący stwierdził, że takie oświadczenie nie zostało potwierdzone
jakimikolwiek dokumentami. Ponadto, z wyjaśnień nie wynika czy takie wsparcie jest
pożyczką (jeśli tak to jakie jest jej oprocentowanie), czy może bezzwrotnym
dofinansowaniem. Trudno zatem określić czy Konsorcjum będzie zobowiązane do zwrotu
tego
wsparcia. Ponadto Konsorcjum nie wskazało, który z podmiotów takie wsparcie
otrzymał — COPCO czy EL-PROD, oraz jaki wpływ takie wsparcie ma na realizację
zamówienia i zaoferowaną cenę, W konsekwencji Konsorcjum nie wykazało, aby rzekomo
uzyskane wsparcie m
ogło mieć jakikolwiek wpływ na zaproponowaną cenę oferty.
Kolejno Odwołujący zauważył, że Konsorcjum nie udowodniło poprzez oferty lub
poprzez własną kalkulację (Konsorcjum przedstawiło jedynie koszty zatrudnienia geodety)
kosztów geodezji dla poszczególnych zadań (części zamówienia). Przyjęte natomiast koszty
dotyczące takiego zakresu dotyczą jedynie kosztów osobowych, a nie uwzględniają
pozostałych kosztów geodezji. Koszty przyjęte w kalkulacji budzą wątpliwości co do
rzetelności jej wykonania. Konsorcjum przyjęło bowiem, że wysokość kosztów geodety dla
poszczególnych zadań kształtuje się następująco: zadanie 2: 15 000 zł, zadanie 3: 28 000 zł,
zadanie 4: 28
900zł. Jednak zakres robót, jakie powinien wykonać geodeta to: wyznaczenie
trasy w terenie, oraz na
niesienie zmian prowadzenia kabli zasilających, a także
inwentaryzacja i naniesienie lokalizacji słupów oświetleniowych oraz zgłoszenie zakończenia
powyższych prac do Wydziału Geodezji i Kartografii. Przy uwzględnieniu powyższego
zakresu czynności oraz kosztów przedstawionych przez Konsorcjum Odwołujący uznał, że
koszty tego zakresu zamówienia nie zostały przez Konsorcjum prawidłowo ustalone.
Ponadto, Konsorcjum przyjęło wyższe koszty geodezyjne za wykonanie Zadania 4, podczas
gdy w ramach tego zadania jest
do "konania mniej czynności geodezyjnych niż w ramach
zadania 3. To tym bardziej potwierdza, że przyjęte przez
Odnosząc się końcowo do kosztów dotyczących nadzoru nad robotami wskazał, że
Zamawiający wymaga od wykonawcy skierowania do realizacji zadania Kierownika Budowy
z uprawnienia budowlanymi do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej. Konsorcjum wskazało, iż za pełnienie powyższych czynności
przyjmuje następujące koszty: Zadanie 2: 30 000 zł netto Zadanie 35 000 zł netto natomiast
zadanie 4 -
40 000 zł netto. Tymczasem Konsorcjum nie przedstawiło żadnych twierdzeń ani
argumentów, które pozwalałyby na obronę takiej wyceny. Koszty nadzoru dla każdej z części
są bowiem znacznie wyższe. Jednocześnie, pomimo tego, że zakres zadania 4 jest mniejszy
niż zadania 3, Konsorcjum przyjęło wyższe koszty nadzoru dla zadania 4. Jest to niczym
nieuzasadnione działanie i potwierdza, że Konsorcjum działa nierzetelnie zarówno przy
wycenie ceny oferty jak i przy składaniu wyjaśnień.
Kons
orcjum wywodzi, że ze względu na posiadany zbiornik na paliwo, uzyska
oszczędności w realizacji zamówienia. Jednak powyższe nie zostało poparte żadnymi
dowodami. Do wyjaśnień nie zostały dołączone żadne umowy, które potwierdzałyby
obniżenie kosztów dotyczących paliwa względem rynkowych stawek. Tym samym
twierdzenia Konsorcjum w tym zakresie należy uznać za nieudowodnione.
Odwołujący stwierdził również, że Konsorcjum w wyjaśnieniach nie uwzględniło
kosztów, w szczególności odnoszących się do:
a.
opłat za zajęcia pasa ruchu drogowego (obowiązek wynikający z odpowiedzi
na pytanie nr 62),
b.
kosztów zagospodarowania odpadami,
c.
utrzymania infrastruktury (obowiązek wykonawcy wynikający z § 3 ust. 5 pkt. f)
wzoru umowy),
d.
przygotowania placu budowy, przywrócenia do stanu pierwotnego
oznakowania.
Konsorcjum nie wyjaśniło również przyjętych ilości roboczogodzin i motogodzin
sprzętu budowlanego. Przyjęte do wyceny ilości powinny zostać odpowiednio wykazane i
potwierdzone stosownego dokumentu, na podstawie którego możliwa byłaby weryfikacja
założeń Konsorcjum przyjętych do wyceny przedmiotu zamówienia. Oznacza to zatem, że
Konsorcjum wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi nie wykazało, że cena oferty nie jest
rażąco niska. Konsorcjum pominęło w swoich wyjaśnieniach istotne elementy przedmiotu
zamówienia, które miały wpływ na cenę oferty.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 15 września 2020r. wniósł o jego
oddalenie w całości. Stwierdził, że nie jest zasady zarzut zaniechania odrzucenia oferty
Przystępującego i uznania, że nie została ona w sposób prawidłowy zabezpieczona wadium
poprzez brak możliwości realizacji przez Zamawiającego gwarancji wadialnej w przypadku
wystąpienia przesłanek określonych w art. 46 ust. 5 Pzp z uwagi na fakt, że została ona
wystawiona
na rzecz jednego z konsorcjantów — COPCO Plus Sp. z o.o.
Zamawiający stwierdził, że gwarancja ubezpieczeniowa nie musi być wystawiona na
wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Gwarancja
wadialna wystawiona na jednego z członków konsorcjum, który jest prawidłowo
umocowanym pełnomocnikiem uprawnionym do działania w imieniu i na rzecz pozostałych
członków konsorcjum, spełnia wymagania ustawowe, nawet jeśli w treści samej gwarancji
wadialnej nie wskazano faktu istnienia konsor
cjum. Takie stanowisko zostało wyrażone w
bogatym orzecznictwie sądów oraz Krajowej Izby Odwoławczej np. w wyrokach: Sądu
Okręgowego w Poznaniu z dnia 12 maja 2006 r., sygn. akt: Il Ca 489/06, Sądu Okręgowego
w Warszawie z dnia 14 października 2015 r., sygn. akt: XXIII Ga 1313/15, Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 1 października 2007 r., sygn. akt: XIX Ga 408/07, Sądu Okręgowego w
Warszawie z dnia 20 maja 2008 r., sygn. akt: V Ca 903/08, czy też niedawnym wyroku z dnia
3 marca 2020 r., KIO 361/20.
Zamawi
ający wskazał, że gwarancja ubezpieczeniowa ma charakter zobowiązania
abstrakcyjnego i samoistnego, co oznacza, że gwarant nie może odwoływać się do stosunku
podstawowego łączącego Zobowiązanego z beneficjentem (zamawiającym), będącego
podstawą udzielenia gwarancji. Dokument gwarancyjny o charakterze abstrakcyjnym
charakteryzuje się bowiem tym, że gwarant podejmuje decyzję o zapłacie z tego dokumentu
badając jedynie fakt, czy spełnione są przesłanki wynikające z jej treści. Jak stwierdził w
przywołanym przez Odwołującego wyroku Sąd Najwyższy z dnia 15 lutego 2018 r. (sygn. IV
CSK 86/17) treść wykładni gwarancji bankowej czy też ubezpieczeniowej należy dokonywać
zgodnie z regułami wykładni wskazanymi w przepisie art. 65 Kodeksu cywilnego,
uwzględniającej cały jej kontekst w aspekcie treści, jak i okoliczności, w których gwarancja
została złożona. Biorąc już pod uwagę samą treść gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 8
czerwca 2020 r. stwierdzić należy, że z jej treści nie wynika żadne ograniczenie, że zostanie
on
a zrealizowana jedynie na skutek działania lub zaniechania jednego tylko konsorcjanta, tj.
COPCO Plus Sp. z o.o. Z treści gwarancji jasno wynika, ze wypłata kwoty gwarancji nastąpi
w sytuacji, kiedy Zamawiający stwierdzi w swoim żądaniu, że kwota roszczenia jest mu
należna w związku z zaistnieniem, co najmniej jednego z warunków zatrzymania wadium,
określonego w Pzp. Dla Zamawiającego jasnym jest, że w niniejszej sprawie, skoro
podstawy zatrzymania wadium mogą dotyczyć wszystkich członków konsorcjum, to działanie
lub zaniechanie któregokolwiek z nich będzie uprawniało Zamawiającego do realizacji
uprawnień z tytułu gwarancji. Nie sposób utożsamiać zwrotu w treści gwarancji „ponieważ
COPCO PLUS Sp. z o.o. składa ofertę” z ograniczeniem uprawnień wynikających z
gwarancji jedynie do działania lub zaniechania tylko tego członka konsorcjum. Poza tym nie
powinno budzić wątpliwości, że w niniejszej sprawie prawidłowość gwarancji wadialnej
wynika również z jej kontekstu i całości okoliczności, w których gwarancja została złożona. W
niniejszym postępowaniu bezsprzecznie całokształt okoliczności wskazuje, że zamiarem i
celem Przystępującego było zabezpieczenie gwarancją wadialną oferty złożonej jako
konsorcjum firm. Przedstawiona Zamawiającemu wraz ze zgłoszeniem przystąpienia do
postępowania odwoławczego treść umowy konsorcjum z dnia 22.04.2020 roku wskazuje w §
2 pkt 3, ppkt b), iż lider konsorcjum tj. COPCO PLUS sp. z o.o. jest zobowiązany do
wniesienia w imieniu konsorcjum wymaganego w postępowaniu wadium. W świetle treści tej
umowy nie budzi wątpliwości, że COPCO PLUS sp. z o.o. w dacie wystawienia gwarancji
(08.06.2020 r.) był pełnomocnikiem prawidłowo ustanowionym przez współkonsorcjantów do
pozyskania tego dokumentu. Potwierdza to również treść pełnomocnictwa załączonego do
oferty z której jasno wynika, że wszelkie czynności (w tym wniesienie wadium) dokonywane
przez COPCO PLUS sp. z o.o. w imieniu wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia. Dodatkowo wskazał, że z treści gwarancji wynika, że gwarancja
posiada charakter bezwarunkowy, nieodwołalny, płatny na pierwsze żądanie. W treści
wskazano także, że jest płatna, kiedy Zamawiający stwierdzi zajście warunku zatrzymania
wadium, wskazano także nazwę postępowania i jego numer. Pozwala to w sposób nie
budzący żadnych wątpliwości stwierdzić, że wadium zostało złożone w sposób prawidłowy.
Zamawiający wskazał także, że z przepisu art. 23 ust. 3 Pzp wynika, że przepisy dotyczące
wykonawcy stosuje się odpowiednio do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielnie
zamówienia. Jasnym jest, że obowiązek prawidłowego wniesienia wadium dotyczy
wykonawcy (art. 46 ust. 4a i 5 Pzp), co oznacza, ze zgodnie z ww. art. 23 ust. 3 Pzp
obowiązek ten dotyczy wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia, których należy traktować jak jednego wykonawcę. Prawidłowość wniesienia
gwarancji wadialnej wynika także z solidarnej odpowiedzialności konsorcjantów. Potwierdził
to Sąd Najwyższy w przywołanym wyżej wyroku z dnia 15 lutego 2018 r. który stwierdził, że
także wtedy, gdy wykonawcy ubiegają się o udzielenie zamówienia wspólnie, zamówienie
jest jedno, jedna (wspólna) jest składana przez nich oferta i jako wspólne powinny być
postrzegane wszelkie obowiązki związane z jej złożeniem oraz wadium. Jedynie częściowe
wykonanie tych obowiązków — ich wykonanie przez poszczególnych wykonawców w
odniesieniu do ich samych, bez ich wykonania przez pozostałych — nie ma żadnej wartości
dla Zamawiającego, nie umożliwia bowiem wyboru oferty ani zawarcia umowy. Dlatego też
należy uznać, zgodnie z art. 380 § 1 K.c., że wykonawcy ubiegający się wspólnie o
udzielenie zamówienia ponoszą solidarną odpowiedzialność za ich wykonanie. Złożenie
gwarancji ubezpieczeniowej lub gwarancji bankowej zapłaty wadium przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, wystawionej na rzecz jednego z tych
wykonawców jest więc wystarczającym zabezpieczeniem oferty złożonej przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Wskazanie w treści gwarancji tylko
jednego z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia nie
dyskwalifikuje możliwości zaspokojenia się z niej przez zamawiającego w przypadku
zaistnienia którejkolwiek z sytuacji, o których mowa w art. 45 ust. 4a i 5 Pzp. Przesłanki
zatrzymania wadium odnoszą się bowiem do wykonawcy, a zgodnie z art. 23 ust. 3 Pzp w
przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego
przepisy dotyczące wykonawcy stosuje się odpowiednio do tych wykonawców.
Zdaniem Zamawiającego, również drugi z podniesionych przez Odwołującego
zarzutów w postaci braku odrzucania oferty Przystępującego z uwagi na rażąco niską cenę
nie zasługuje na uwzględnienie. Nie jest zasadne twierdzenie Odwołującego, że „wątpliwości
stanowiące podstawę do wystosowania wezwania nie zostały przez Konsorcjum
wyjaśnione". Konsorcjum przedstawiło dowody w postaci zestawienia kosztów składających
się na cenę oferty, a także oferty sprzedaży dostawców, z których Konsorcjum korzystało
sporządzając ofertę. Jak podnosi się w doktrynie „artykuł 90 ust. 3 p.z.p. wprawdzie nie
określa w sposób wyczerpujący, co może stanowić dowód potwierdzający, że zaoferowana
cena n
ie jest rażąco niska, ale przyjąć należy, że są to jakiekolwiek dokumenty, takie jak:
oferty od kontrahentów czy dostawców pokazujące, że wykonawca może nabywać
towary/materiały na korzystnych warunkach, informacje o otrzymanych rabatach
handlowych, umowy
z podwykonawcami, opracowania, analizy rynkowe, z których wynika,
że zaoferowana cena lub jej elementy odpowiadają cenom rynkowym." I Nie ma zatem
wątpliwości, że Wykonawca posłużył się w wyjaśnieniach odpowiednimi dowodami.
Zamawiający stwierdził, że nieprawdziwe jest również założenie Odwołującego,
jakoby katalog informacji wymaganych przez niego w wezwaniu „miał charakter katalogu
otwartego i Konsorcjum powinno w wyjaśnieniach uwzględnić wszystkie koszy związane z
wykonaniem przedmiotu zamówienia." Przedstawione przez Zamawiającego wyliczenie
miało charakter wyłącznie poglądowy i przykładowy. Zauważyć należy, że konsekwencją
wystosowania przez Zamawiającego wezwania jest (...) przeniesienie ciężaru dowodu
wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska na wykonawcę będącego adresatem
wezwania Wykonawca sam więc jest uprawniony do zadecydowania w jakim zakresie chce
wyjaśnić cenę swojej oferty i jakimi dowodami to uczyni. Nie można również przyjąć, że
Konsorcjum „przedstawiło lakoniczne i niewystarczające wyjaśnienia dotyczące ceny swojej
oferty". Przywołać należy w zakresie stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej z którego
wynika, że „o rzetelności i przekonywalności wyjaśnień nie świadczy sama ilość zapisanych
stron i załączników, lecz ich wartość merytoryczna. W odniesieniu do kwestii składania
wyjaśnień w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny istotne jest, aby złożone wyjaśnienia
wskazywały obiektywne czynniki dostępne danemu wykonawcy, które mogą być realnie
przeliczone na kwoty ponoszonych przez w
ykonawcę kosztów". Oferty dostawców są jednym
z najbardziej wartościowych merytorycznie dowodów, które potwierdzają poziom kosztów
materiałowych, które to są jednym z najistotniejszych elementów kosztotwórczych.
Przywołać również należy wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lipca 2020 r. (KIO
682/20) w którym KIO stwierdziło, że nie na każdą okoliczność wskazaną w wyjaśnieniach
trzeba przedstawić dowody, w większości - przynajmniej wstępnie - wystarcza szczegółowa
kalkulacja wykonawcy. Jednak w przypadk
u, gdy wykonawca odnosi się do nadzwyczajnych
warunków czy okoliczności mu dostępnych, powinien to też udowodnić. Zatem jeśli
stwierdza, że uzyska wysoce atrakcyjną cenę zakupu lub, że uniknie kosztów, które powinny
być poniesione, to jednak powinien poprzeć to dowodami innymi niż własne stwierdzenie.
Nie bez znaczenia jest okoliczność, że ceny pozostałych ofert złożonych w postępowaniu (a
już najbardziej oferty złożonej przez odwołującego) zbliżone są do ceny oferty złożonej przez
Konsorcjum. Skoro przepis
y Pzp nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej ceny, punktem
odniesienia do jej określenia jest przedmiot zamówienia. Można wtedy przyjąć, że cena
rażąco niska to jedynie taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych p
odobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych w toku postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego. Skoro cena oferty Konsorcjum plasuje się na poziomie
innych złożonych ofert, znaczy, że jest rynkowa i nie można w stosunku do niej sformułować
skutecznego zarzutu w zakresie rażąco niskiej ceny. Wyjaśnił, że powodem dla którego
wszczął postępowanie wyjaśniające nie był fakt, iż cena najtańszej oferty odbiegała znacznie
od cen innych ofert ale to, że wartość wszystkich ofert różniła się w znacznym stopniu od
wartości szacunkowej zamówienia. Może to zatem znaczyć, że wartość ta została
przeszacowana. Jak wyjaśnia Urząd Zamówień Publicznych, w przypadku miernika
wynikającego z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, związanego z wartością zamówienia powiększoną o
wartość VAT i średnią arytmetyczną wszystkich ofert złożonych w postępowaniu, kiedy
wartość oferty odbiega o minimum 30% od tych mierników, Zamawiający może nie korzystać
z procedury żądania od wykonawców wyjaśnień, jeżeli wskazane rozbieżności wynikają z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Oczywistość takich okoliczności
oznacza, że wiadomość o nich rozwiewa wszelkie wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub
wynikającymi z odrębnych przepisów. Z sytuacją taką będziemy mieli do czynienia wówczas,
gdy wartość zamówienia ustalona przez Zamawiającego przed wszczęciem postępowania
została przeszacowana, tj. ustalona na znacząco wyższym poziomie, niż wynikałoby to z
realiów rynkowych, a złożone w postępowaniu oferty potwierdzają tę sytuację.
Odnosząc się do kwestii poziomu wynagrodzenia z tytułu kosztów geodezji,
Zamawiający wskazał, że w przypadku usług intelektualnych niebagatelną rolę w ustaleniu
ceny czy kosztu
stanowi czynnik ludzki, tj. wynagrodzenie osoby mającej wykonać przedmiot
zamówienia. Stanowić to może swoistą trudność w ocenie, bowiem nie jest możliwe
ustalenie jednej wspólnej wartości, za jaką powinna być wykonana usługa, aby cena nie była
rażąco niska. Istotną kwestią z punktu widzenia niniejszej sprawy jest okoliczność
ryczałtowego charakteru wynagrodzenia. Reasumujący stwierdzić należy, że również zarzut
polegający na zaniechaniu przez Zamawiającego odrzucenia oferty z rażąco niską cenę nie
zasługuje na uwzględnienie.
Przystępujący w piśmie procesowym z dnia 15 września 2020r. wniósł o oddalenie
odwołania stwierdzając, że nie są uzasadnione żądania Odwołującego o konieczności
odrzucenia oferty ze względu na sposób przekazanego przez Konsorcjum wadium. W
przypadku gdy wadium wnoszone jest w postaci gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej
wymagania odnośnie tego sposobu wniesienia wadium zostały uregulowane w pkt. 11 SIWZ.
Wymagania te zostały przez Konsorcjum spełnione, gdyż wadium zostało wniesione w jednej
z form przewidzianych w SIWZ, a dokument został wystawiony na Gminę Miasta Tychy. W
jego opinii zarzuty Odwołującego odnośnie nieprawidłowego wystawienia dokumentu
gwarancji nie zasługują na uwzględnienie ze względu treść SIWZ, jak również ze względu na
powołane niżej argumenty. Zgodnie z treścią gwarancji przekazanych jako wadium
Zamawiającemu Ubezpieczyciel podejmuje się bezwarunkowo i nieodwołalnie wypłacenia
Zamawiającemu kwoty do wysokości określonej w dokumencie gwarancji po otrzymaniu
pierw
szego pisemnego żądania, bez konieczności jego uzasadniania, o ile Zamawiający
stwierdzi w swoim żądaniu, że kwota roszczenia jest mu należna w związku z zaistnieniem,
co najmniej jednego z warunków zatrzymania wadium określonego w Pzp. Nie są zatem
zasadn
e zarzuty Odwołującego jakoby treść gwarancji ubezpieczeniowych nie pozwalała
uznać, że ich wystawca odpowiada za działania i zaniechania innych podmiotów niż Copco
Plus sp. z o.o. Z treści gwarancji wprost wynika, że do realizacji uprawnień Zamawiającego
wystarczy tylko żądanie wypłaty obejmujące jednoznaczne stwierdzenie zaistnienia jednego
z warunków uprawniających do zatrzymania wadium. Zamawiający nie ma przy tym
obowiązku uzasadniania swego żądania, zatem obawa Odwołującego, iż przyjęcie takiej
gwaran
cji wiąże się dla Zamawiającego z ryzykiem odmowy wypłaty wadium przez gwaranta
jest całkowicie nieuzasadniona. Dodał, że kwestia wniesienia wadium została przez
konsorcjantów określona w umowie konsorcjum z dnia 22.04.2020r. Umowa ta przewiduje,
że to Copco Plus sp. z o.o. ma obowiązek wnieść wadium wymagane w postępowaniu.
Przypomnieć trzeba, że Konsorcjum nie posiada osobowości prawnej, w związku z czym
gwarancja mogła być wystawiona jedynie na wniosek jednego z konsorcjantów. Ponadto
Przystępujący wskazał, że również stanowisko gwaranta zawarte w treści pisma Sopockiego
Towarzystwa Ergo Hestia S.A. z dnia 20.08.2020 r. nie pozostawia w tym zakresie żadnych
wątpliwości, iż odpowiedzialnością gwaranta objęte są działania i zaniechania konsorcjum
firm. Kolejno
Odnosząc się do drugiego z zarzutów odwołania Przystępujący wskazał, że w
wyjaśnieniach z dnia 8 lipca 2020 r. przedstawił Zamawiającemu wyjaśnienia dotyczące
obliczenia ceny, w których powołał się m.in. na posiadanie przez Konsorcjum własnych
maszyn
i urządzeń, które będą używane przy realizacji zamówienia. Dotyczy to w
szczególności urządzeń przewiertowych, które lider konsorcjum użytkuje na podstawie umów
leasingowych. Wyjaśnił, iż jako lider Konsorcjum posiada obecnie 2 urządzenia przewiertowe
co w
znaczący sposób może wpłynąć na termin realizacji zamówienia a tym samym na
koszty jego realizacji (krótszy termin wykonania skutkuje zmniejszeniem kosztów związanych
z zatrudnieniem personelu). Podkreślił, że w załączeniu do pisma załączył przykładową
ka
lkulację dotyczącą przewiertów, wskazującą na zyskowność prowadzenia działalności przy
zastosowaniu ceny 45 zł netto za metr bieżący wykonanego przewiertu. Oczywiście
kalkulacja została przygotowana na podstawie pewnych założeń dotyczących czasu
używania maszyny, ale zawiera ona wszystkie koszty związane z wykonaniem tej części
zamówienia. Na poparcie kalkulacji przedkładamy dokumenty na podstawie których została
przygotowana, w tym w szczególności umowę leasingu. Powyższa kalkulacja jak również
informacje
wskazane przez Odwołującego w odwołaniu (aktualny cennik Sekocenbud podaje
na 48,13 zł netto za metr bieżący przewiertu sterowanego) przeczą tezom Odwołującego
jakoby cena 1 mb przewiertu zaproponowana przez Konsorcjum w sposób istotny odbiegała
od cen ryn
kowych. Ta różnica w cenie może właśnie wynikać z posiadania w wyłącznej
dyspozycji maszyny wiertniczej oraz doświadczenia lidera konsorcjum w wykonywaniu tego
rodzaju prac. Przystępujący zauważył także, że przedmiot zamówienia to również miejsce
jego loka
lizacji. Trudno nie brać pod uwagę faktu, że Konsorcjum posiada swoje zasoby
personalne i techniczne bardzo blisko miejsca realizacji przedmiotu umowy. Ma to
zasadnicze znaczenie dla wyliczenia ceny, w szczególności dotyczy to kosztu pracowników
oraz koszt
ów logistyki. Konsorcjum nie musiało uwzględniać (przeciwnie niż Odwołujący)
kosztów związanych z delegacjami pracowników, ich zakwaterowaniem, kosztów logistyki
sprzętu, jego zabezpieczenia po wykonywaniu prac itp. Te wszystkie elementy powinien brać
pod
uwagę Odwołujący ale nie Konsorcjum. Być może jest to powodem dla którego dla
Odwołującego złożona przez Konsorcjum oferta wydaje się Odwołującemu zawierać rażąco
niską cenę. Szczególnie, że SIWZ nakłada na oferentów obowiązek osobistego wykonania
kluczowy
ch części zamówienia. Takie warunki powodują, że Odwołujący przy znacznej
części zamówienia nie może skorzystać z podwykonawców np. z terenu Śląska. Taki stan
faktyczny znacząco wpływa na koszt wykonania zamówienia jednak jedynie w przypadku
Odwołującego.
Zdaniem Przystępującego cenę należy też oceniać z uwzględnieniem aktualnej
sytuacji rynkowej. Pandemia spowodowała kryzys, a termin przygotowania i składania ofert
(maj-
czerwiec 2020 roku) to w zasadzie szczyt lockdownu. Wiele przedsiębiorstw straciło
klie
ntów, nastąpił znaczny spadek obrotów. Przepisy tzw. tarczy antykryzysowej przewidują
dofinansowania dla przedsiębiorstw, które zanotowały spadek przychodów, a w zamian za
dofinansowanie zobowiążą się utrzymać miejsca pracy. Lider Konsorcjum COPCO Plus sp. z
o.o. uzyskał z tego tytułu dofinansowanie w wysokości ponad 1.600.000 zł. To środki właśnie
na dofinansowanie miejsc pracy. Jednak utrzymanie zatrudnienia to także zapewnienie
pracownikom zajęcia. Otrzymanie dofinansowania przez przedsiębiorcę nie oznacza jednak
zwolnienia go z obowiązku zapewnienia pracownikom pracy i osiągania przychodów. W
takim konkretnym przypadku oferent ma prawo wziąć pod uwagę takie dofinansowanie przy
określaniu kosztów wykonania zamówienia. Dodać trzeba, że przepisy dotyczące tego
dofinansowania przewidują, że utrzymanie zatrudnienia jest warunkiem umorzenia znacznej
części otrzymanego dofinansowania. W takich okolicznościach nie można uznać stawki
godzinowej pracownika w wysokości 20 PLN netto za nierynkową, szczególnie że sam
Odwołujący przywołuje w odwołaniu dane wskazujące na kwotę 21,65 zł brutto jako stawkę
minimalną (łączny koszt pracodawcy w budownictwie). Przystępujący nie zgodził się również
argumentami Odwołującego dotyczącymi nie uwzględnienia przez Konsorcjum niektórych
kosztów, w szczególności wyjaśnił, że w przypadku inwestycji w infrastrukturę drogową nie
są pobierane na terenie Gminy Tychy opłaty z tytułu zajęcia pasa.
Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również oświadczenia,
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z
przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp.
Następnie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a
zarzucane naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia: COPCO Plus sp. z o. o. z siedzibą w Imielinie oraz R. W.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P.P.U.H. „EL-PROD".
Izba ustaliła:
Przystępujący wraz z ofertą na wszystkie 4 części zamówienia złożył Zamawiającemu
4 dokumenty gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 08.06.2020r. o numerach od 280000167736
do 280000167739, , w której treści wskazano: „ponieważ COPCO PLUS spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą: 41-407 Imielin, ul. Miarki 5a (dalej zwany
„wykonawcą”) składa ofertę na „wykonanie robót budowlanych dla potrzeb realizacji zadania
(…)”.
Izba zważyła:
Izba w składzie orzekającym za zasadny uznała zarzut dotyczący naruszenia przez
Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp.
Na wstępie wskazać należy, że wykładnia wyroku SN z dnia 15 lutego 2018 r., sygn.
IV CSK 86/17 dokonana przez Sąd Okręgowy w Gdańsku, w wyniku ponownego
rozpoznania skargi na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej, pozwala na uznanie, że w każdym
przypadku, w którym ofertę składają wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielnie
zamówienia (tzw. konsorcjum), dokument gwarancji wadialnej złożony przez konsorcjum,
podlega wykładni w oparciu o przepis art. 65 kodeksu cywilnego. Za każdym więc razem, w
sytuacji odnoszącej się do konkretnego wykonawcy w danym postępowaniu, konieczne jest
odtworzenie oświadczenia woli, jakie zostało złożone w dokumencie gwarancji wadialnej. Jak
słusznie wskazał SO w Gdańsku w wyroku z 27 lutego 2019 r., sygn. akt XII Ga 555/18:
„Znaczenie takie ma bowiem wyłącznie okoliczność, którą potwierdził także i Sąd Najwyższy,
że zobowiązanie gwaranta jest zobowiązaniem abstrakcyjnym, tj. niezależnym od istnienia i
ważności zobowiązania podstawowego, leżącego u podstaw zaciągnięcia zobowiązania z
tytułu gwarancji oraz samodzielnym (nieakcesoryjnym), którego istnienie i zakres nie zależy
od istnienia i zakresu innego zobowiązania. Charakter, istnienie, zakres samodzielnego
zobowiązania gwaranta określa sama umowa gwarancji ubezpieczeniowej. Abstrakcyjny i
nieakcesoryjny charakter gwarancji bankowej potwierdza regulacja zawarta w ustawie z 29
sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2012 r. póz. 1376, z późn. zm.). Zgodnie z art.
81 tej ustawy gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po
spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków
zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie
beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie zadania zapłaty, bank ten
wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za
pośrednictwem innego banku. Art. 87 ust. 2 ww. ustawy stanowi natomiast o wymagalności
roszczeń z tytułu gwarancji bankowej, choćby zobowiązanie, z którym gwarancja była
związana, już wygasło. Uprawnia to tym samym stwierdzenie, iż ani sposób ukształtowania
ani treść stosunku prawnego podstawowego (zamawiający - wykonawcy wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia) nie mają wpływu na zakres odpowiedzialności
gwaranta. Odpowiedzialność ta jest bowiem wyznaczona samą treścią gwarancji. Z
pewnością zaś rozważania dotyczące gwarancji bankowej należy odnieść także i do
gwarancji ubezpieczeniowej, mając na względzie zarówno podobieństwo jak i charakter oraz
cel obu dokumentów. Tym samym gwarant zobowiązany będzie do wypłaty sumy
gwa
rancyjnej wyłącznie w przypadku zaistnienia zdarzeń objętych samą treścią gwarancji,
tak w granicach jej przedmiotowego, jak i podmiotowego zakresu. Jak wskazał Sąd
Najwyższy w wyroku z 7 stycznia 1997 r. (sygn. akt l CKN 37/96), istota gwarancji
przejawia
jąca się w odrębności przedmiotu zobowiązania gwaranta od długu głównego,
przesądza, że wyłącznie rozstrzygającymi o odpowiedzialności gwaranta są postanowienia
zawarte w treści oświadczenia (listu gwarancyjnego) skierowanego do beneficjanta
gwarancji. Pow
oływanie się przez zamawiającego na okoliczności dotyczące jego relacji z
wykonawcami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia nie będzie skuteczne
względem gwaranta. W efekcie okoliczność, że wskazany w treści gwarancji podmiot,
którego działań lub zaniechań dotyczyć miałaby odpowiedzialność gwaranta, byłby w ramach
stosunku podstawowego współdłużnikiem solidarnym, nie mogłaby stanowić podstawy do
rozszerzenia odpowiedzialności gwaranta na działania i zaniechania innych podmiotów,
niewymienionych
w gwarancji. Zatem nawet jeśli, jak w niniejszej sprawie, członkowie
konsorcjum są zobowiązani solidarnie wobec zamawiającego, to wciąż byłaby to jedynie
cecha stosunku podstawowego (zamawiający-wykonawcy), niewpływająca na treść stosunku
gwarancji. Jeżeli natomiast gwarant zdecydowałby się wziąć odpowiedzialność również za
działania i zaniechania ewentualnych i nieznanych sobie konsorcjantów wykonawcy
zlecającego udzielenie gwarancji, musiałoby to znaleźć odzwierciedlenie w treści gwarancji
ubezpieczeniowe
j.
Przejawem
takim
mogłoby
być
wskazanie,
że
przez
wykonawcę/zlecającego należy rozumieć nie tylko podmiot oznaczony w tym dokumencie,
ale i wszystkich wykonawców z którymi zdecyduje lub zdecydował się on złożyć ofertę.”.
Natomiast treść gwarancji ubezpieczeniowej przedłożonej przez Konsorcjum COPCO
nie zawiera żadnych informacji, które mogłyby prowadzić do uznania, iż Gwarant miał
wiedzę, że wykonawca COPCO Plus sp. z o.o. będzie składał ofertę w postępowaniu jako
jeden z uczestników Konsorcjum, czy chociażby działał jako umocowany pełnomocnik tego
Konsorcjum. Co więcej z treści gwarancji wynika, że to tylko sam wykonawca COPCO składa
ofertę w niniejszym postępowaniu.
Zauważyć należy, że analogiczna sytuacja była przedmiotem rozstrzygnięcia
wskazanego wyżej wyroku SO w Gdańsku, w którym Sąd wskazał, że „próżno szukać w
treści gwarancji ubezpieczeniowej (…) takich zastrzeżeń lub choćby ujawnienia świadomości
gwaranta co do działania zlecającego jako lidera konsorcjum. Przeciwnie, podkreślane jest
wielokrotni
e przejęcie odpowiedzialności za zachowanie wyłącznie zleceniobiorcy, i leżące
po "jego" stronie (nie "ich", czy "podmiotów powiązanych" czy "współwykonawców"), jako
podmiotu w sposób pełny i kompletny zdefiniowanego już w komparycji gwarancji
ubezpieczeni
owej. Nie zaznaczono w tym miejscu by działał bądź zamierzał działać także w
imieniu i na rzecz innych podmiotów, bądź by uzgodniono objęcie działań i zaniechań takich
podmiotów definicją "przyczyn leżących po stronie zleceniodawcy". Przeciwnie - z jej treści,
ani wprost ani w sposób domniemany, nie wynika by rozszerzona została odpowiedzialność
gwaranta także poza wprost wskazane w niej "przyczyny leżące po stronie
zleceniodawcy/wykonawcy". Wyłącznie zatem od dobrej woli gwaranta bądź ewentualnie
wykładni treści tej gwarancji, poczynionej wbrew jej treści, uzależnione byłoby przyjęcie, iż
obejmowała także przyczyny, za które zleceniodawca ogólnie "jest odpowiedzialny".
Podkreślić należy, iż ewentualne przyjęcie o objęciu gwarancją także i "przyczyn, za
które zleceniodawca odpowiada" istotnie zwiększyłoby zakres odpowiedzialności gwaranta.
A wziąć pod rozwagę należy, iż z praktyki ubezpieczeniowej wynika, iż zakres ponoszonej
przez gwaranta odpowiedzialności jest każdorazowo sprawdzany i ustalany jeszcze przed
akceptacją gwarancji, w celu oszacowania ryzyka z tym związanego. Gwarant udziela
bowiem gwarancji w celu osiągnięcia zysku a zatem przede wszystkim realizacji własnego
celu gospodarczego. Weryfikuje zatem szczegółowo kondycję ekonomiczną wykonawcy, na
p
odstawie czego decyduje o akceptacji gwarancji i kalkuluje opłacalność dokonywanej z nim
czynności.”. „Tym samym uznać należy, iż w treści tejże gwarancji znajduje odzwierciedlenie
wyłączny - zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy - zakres odpowiedzialności gwaranta.
Oczywistym jest, że w sytuacji, gdy gwarancja wystawiona jest na rzecz wyłącznie jednego
członka konsorcjum ryzyko wystąpienia okoliczności z art. 46 ust. 4a i ust. 5 Pzp może być
przecież inne niż gdyby jej treścią objęte było więcej podmiotów.”.
Tymczasem z treści przedłożonej przez Konsorcjum gwarancji ubezpieczeniowej
okoliczności takie w żaden sposób nie wynikają i nie sposób je wyinterpretować w drodze
wykładni gwarancji. Biorąc powyższe pod uwagę Izba stwierdziła, że złożona przez
Konsorc
jum gwarancja, nie zabezpiecza interesów Zamawiającego, a tym samym nie jest
prawidłowa. W ocenie Sądu Odwoławczego (wyrok SO w Gdańsku), z czym Izba się zgadza,
„koniecznym było bowiem wymienienie w treści gwarancji bądź wszystkich wykonawców,
którzy wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia publicznego (w myśl art. 23 ust. 1 w
związku z ust. 3 Ustawy PZP), a co najmniej zasygnalizowanie, że strona stosunku
"gwarancyjnego" jest liderem -
jednym z uczestników konsorcjum, działającym także w
imieniu i na
rzecz innych uczestników jako wykonawców - którzy wspólnie złożyli lub złożą w
postępowaniu przetargowym ofertę, po to aby gwarant mógł prawidłowo zidentyfikować, kto
jest wykonawcą w postępowaniu przetargowym. W ten sposób wykluczone zostałyby zaś
wszelk
ie wątpliwości interpretacyjne związane z ustalaniem zakresu zobowiązań
ubezpieczyciela, a tym samym gwarancja spełniłaby swój cel, tj. zabezpieczyła interes
finansowy zamawiającego (beneficjenta) poprzez wypłatę mu określonej kwoty pieniężnej
przez gwaranta -
zakład ubezpieczeń w przypadku, gdy zobowiązany – zleceniodawca
gwarancji (lub inny podmiot z nim powiązany i objęty zakresem gwarancji) nie wywiąże się
ze swych powinności. Tymczasem zdaniem Sądu Okręgowego w mniejszej sprawie
zachodzi bardzo poważne ryzyko, że zamawiający z uwagi na nieścisłości, co do
podmiotowego i przedmiotowego zakresu gwarancji, nie uzyskałby od gwaranta sumy
gwarancyjnej, jeżeli przyczyny uruchomienia gwarancji będą leżeć po stronie tylko tego
wykonawcy należącego do konsorcjum, który nie jest objęty tą gwarancją.”.
Odnosząc się do przedłożonej przez Zamawiającego umowy konsorcjum z dnia 22
kwietnia 2020r. stwierdzić należy, że Przystępujący nie wykazał, że dokument ten był
przedłożony gwarantowi w momencie udzielania gwarancji, lub że gwarant miał wiedzę na
istnienie takiego dokumentu, a w konsekwencji, że wykonawca COPCO działa w imieniu
Konsorcjum. Jak już wyżej wskazano, z treści 4 analogicznych dokumentów gwarancji
ubezpieczeniowych taka okoliczność nie wynika.
Natomiast p
rzedłożone wraz z pismem procesowym Przystępującego oświadczenie
gwaranta z dnia 20 sierpnia 2020r., że odpowiedzialnością gwaranta objęte są działania i
zaniechania Konsorcjum firm: COPCO Plus sp. z o.o. oraz PPHU „EL-PROD” R. W. zostało
wystawio
ne już po upływie terminu składania ofert, a zatem nie było przedłożone
Zamawiającemu wraz z ofertą, co pozwoliłoby Zamawiającemu uznać złożoną gwarancję
wadialną za prawidłową i potwierdzałoby okoliczność, że Gwarant miał wiedzę że
wykonawca COPCO plus sp
. z o.o. działa w imieniu Konsorcjum.
Skład orzekający za niezasadny uznał zarzut Odwołującego dotyczący zaniechania
odrzucenia oferty Przystępującego w sytuacji gdy cena oferty Konsorcjum w zakresie części
2,3 i 4 jest rażąco niska, a Przystępujący nie wykazał, że cena jest ceną realną.
Podkreślić należy, że aby dokonać odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp
musi zostać spełniona jedna z dwóch przesłanek wymienionych w tym przepisie, tj. albo brak
złożenia wyjaśnień (co nie ma miejsca w niniejszym postępowaniu) albo jeżeli dokonana
przez Zamawiającego ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdzi, że oferta
zawiera rażąco niską cenę. Ponadto wskazać należy, że ustalenia, iż dana cena nie jest
ceną rażąco niską, dokonuje Zamawiający, najpierw poprzez obligatoryjne wezwanie
wykonawcy do złożenia wyjaśnień oraz dowodów (art. 90 ust. 1 Pzp), a następnie poprzez
ocenę złożonych wyjaśnień. Procedura badania i ustalania ceny rażąco niskiej przebiega
więc w taki sposób, że Zamawiający musi na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp umożliwić
wykonawcy wykazanie okoliczności, iż zaoferowana przez niego cena jest ceną realną.
Następnie zaś na wykonawcy, zgodnie zaś z art. 90 ust. 2 Pzp, spoczywa obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Z art. 90 ust. 1 Pzp wynika ponadto, że
Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę czynniki wpływające na wartość
ceny zaoferowanej przez wykonawcę w tym m.in. oszczędność metody wykonania
zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, koszty pracy oraz
wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Zatem, rolą
Zamawiającego jest ustalenie i weryfikacja czy czynniki wskazane przez wykonawcę w
ramach wyjaśnień rzeczywiście istnieją, mogą być osiągnięte w ramach realiów rynkowych i
na podstawie jakich założeń wykonawca zakłada realność wystąpienia tych szczególnych
czynników i sprzyjających okoliczności. Nie ulega także wątpliwości, iż badanie ceny i
ewentualne jej uznanie za rażąco niską musi być dokonywane w odniesieniu do danego
przedmiotu zamówienia, albowiem to z opisu dokonanego przez Zamawiającego wynika
jakie czynności muszą zostać przez wykonawcę zrealizowane w ramach danego
zamówienia, a szczegółowość złożonych wyjaśnień zależy od stopnia złożoności danego
zamówienia i ilości czynności, które są konieczne do wykonania.
Podkreślenia również wymaga także, że w ramach postępowania odwoławczego Izba
oceni
a jedynie prawidłowość czynności Zamawiającego w postępowaniu, a nie samą cenę
oferty. Weryfikacji podlega zatem sama czynność wezwania do złożenia wyjaśnień, ocena
przez Zamawiającego tych wyjaśnień, a następnie prawidłowość decyzji co do odrzucenia
lub n
ie, złożonej przez wykonawcę oferty.
Przekładając powyższe rozważania na stan faktyczny niniejszej sprawy stwierdzić
należało, że Zamawiający w sposób prawidłowy dokonał oceny wyjaśnień Przystępującego
dotyczących ceny oferty. Przystępujący w wyjaśnieniach powołał się na okoliczności, które
umożliwiły mu obniżenie ceny oferty, jak np. bliskość jego bazy do miejsca realizowania
zamówienia, posiadanie własnego sprzętu oraz maszyn i w tym zakresie dokonał
szczegółowych wyliczeń, które zdaniem Izby zostały prawidłowo ocenione przez
Zamawiającego. Przystępujący prawidłowość kalkulacji dotyczącą 1 mb przewiertu
potwierdził również w złożonym piśmie procesowym w tym wykazał, że w cenie 1mb
przewiertu zawarta jest także opłata leasingowa. Ponadto co istotne zaoferowana przez
niego cena jest na poziomie niemal takim samym jak wskazywana w cenniku
SEKOCENBUD, co w opinii Izby potwierdza jej rynkowy charakter. Przystępujący powołał się
na uzyskaną pomoc w ramach tarczy antykryzysowej, na utrzymanie zatrudnienia w
wyso
kości 1 600 000 zł, co jak wskazywał znalazło odzwierciedlenie przy określaniu kosztów
pracowniczych. Za nierzetelną wycenę nie sposób uznać okoliczności, że koszty
zatrudnienia geodety są różne w zależności od części zamówienia, tzn. wyższe tam, gdzie
jak
wskazywał Odwołujący zakres prac jest niższy. Jednak okoliczność ta nie została
udowodniona, a nadto wskazać należy, że wynagrodzenie w niniejszym postępowaniu ma
charakter ryczałtowy, w związku z czym sama struktura wewnętrzna ceny nie może stanowić
podstawy do jej odrzucenia
Przystępujący przedłożył także kalkulacje cen dotyczące wszystkich czterech części
zamówienia, która zawierała wszelkie istotne elementy wyceny jak również przedłożył
dowody, których żądał Zamawiający w wezwaniu a dotyczących konieczności dostawy
określonego rodzaju materiałów. Uwzględniając złożone wyjaśnienia w tym załączone
kalkulacje skład orzekający stwierdził, że Zamawiający dokonał prawidłowego badania i
analizy wyjaśnień, które doprowadziły go do stwierdzenia, że zaoferowana przez Konsorcjum
cena oferty jest realna. Zamawiający prawidłowo uznał, że wyjaśnienia złożone były
przekonywujące, a jednocześnie brak było podstaw, aby wykazać faktycznie, w sposób
obiektywny, że cena wskazana przez tego wykonawcę była rażąco niska.
Raz jeszcze należy podkreślić, że przepisy Pzp wymagają dla odrzucenia oferty, aby
cena była nie tylko niska, ale w sposób nieodparcie narzucający takie wnioski - rażąco
niska. Natomiast w odniesieniu do oferty Konsorcjum Odwołujący nie był w stanie
obiektywnie podważyć realności zaoferowanej przez tego wykonawcę ceny, a tym bardziej
wykazać, że cena ta jest cena rażąco niską.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz § 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z§ 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz.U. z 2018 r., poz. 972 j.t.).
Przewodniczący: ..............................................