KIO 198/20 WYROK dnia 12 lutego 2020 r.

Sygn. akt KIO 198/20 

WYROK 

z dnia 12 lutego 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 
 

Protokolant:             

Adam Skowroński 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lutego 2020 

r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 stycznia 2020 r. przez wykonawcę  

DHV  HYDROPROJEKT  Spółkę  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w 

Warszawie 

w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego 

Miejskie  Przedsiębiorstwo  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.st.  Warszawie  Spółkę 

akcyjną z siedzibą w Warszawie 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Miejskiemu  Przedsiębiorstwu  Wodociągów  

i  Kanalizacji w m.st. Warszawie Spółce  akcyjnej  unieważnienie czynności wyboru 

oferty  najkorzystniejszej,  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert  oraz 

odrzucenie  oferty  wykonawcy  Polska  Grupa  Projektowo  Wykonawcza 

Spółka  

z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie,  

kosztami  postępowania  obciąża  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Wodociągów  

i Kanalizacji w m.st. Warszawie S

półkę akcyjną i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę  15 000 zł 00 gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  DHV 

HYDROPROJEKT Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od 

odwołania, 

zasądza  od  Miejskiego  Przedsiębiorstwa  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.st. 

Warszawie  Spółki  akcyjnej  na  rzecz  DHV  HYDROPROJEKT  Spółki  

z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście 

tysi

ęcy złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego 

pon

iesione z tytułu wpisu. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 

z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 

dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Pr

zewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 198/20 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.st.  Warszawie 

Spółka  akcyjna  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na 

„opracowanie  dokumentacji  projektowo-kosztorysowej  na  budowę  nowych  obiektów  na 

terenie Zakładu Południe przy ul. Sytej 190/192 w Warszawie, na terenie Dzielnicy Wilanów” 

na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  

z 2019 r. poz. 1843 

z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego. 

Ogłoszenie o  zamówieniu zostało opublikowane  w  Dzienniku Urzędowym  Unii  Europejskiej  

2 października 2019 r., pod numerem 2019/S 190-463141. Wartość zamówienia jest większa 

niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Stanowisko Odwołującego 

Odwołujący  –  DHV  HYDROPROJEKT  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  wniósł 

odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie: 

1. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad zachowania 

uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, 

2. art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia 

oferty  wykonawcy  Polska  Grupa  Projektowo  Wykonawcza  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

3.  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  wykluczenia  

z  postępowania  wykonawcy  Polska  Grupa  Projektowo  Wykonawcza  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością, który nie udzielił wymaganych wyjaśnień, 

4.  art.  180  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  wybór  najkorzystniejszej 

oferty z pominięciem czynności wskazanej w punkcie 2. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  unieważnienie  czynności  wyboru 

najkorzystniejszej  oferty  oraz  odrzucenie  oferty  złożonej  przez  wykonawcę  Polska  Grupa 

Projektowo  Wykonawcza  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  oraz  przeprowadzenie 

ponownej oceny ofert, a także zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wskazał,  że  oferta  wykonawcy  Polska  Grupa 

Projektowo  Wykonawcza  Sp.  z  o.o.  została  uznana  przez  Zamawiającego  za 

najkorzystniejszą,  pomimo  iż  wskazany  wykonawca  nie  udowodnił,  że  złożona  przez  niego 

ofert

a nie zawiera rażąco niskiej ceny, a tym samym nie podlega odrzuceniu na podstawie 

art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

W  postępowaniu  zostało  złożonych  sześć  ofert,  z  których  trzy  zostały  odrzucone. 

Zamawiający ocenił,  że oferty niepodlegające odrzuceniu złożyli  wykonawcy: Polska Grupa 

Projektowo Wykonawcza Sp. z o.o. z ceną 72.570,00 zł brutto, DHV Hydroprojekt Sp. z o.o. 

z ceną 147.600,00 zł brutto oraz EUROTECH M. T. z ceną 158.797,99 zł brutto. 

Kwota,  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  wynosi 

154.315,80 zł brutto. 

4 grudnia 2019 r. Zamawiający wezwał wykonawcę Polska Grupa Projektowo Wykonawcza 

Sp. z o.o. w trybie art. 90 ust. 1a ppkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, do złożenia 

wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny,  w  szczególności  

w  zakresie  wskazanym  w  art.  90  ust.  1  pkt  1-

5  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych. 

Przedstawione  wyjaśnienia  i  dowody  miały  na  celu  udowodnienie  Zamawiającemu,  że 

zaoferowan

a  cena  dotyczy  pełnego  zakresu  usług,  obejmującego  wszystkie  wymagania 

wskazane  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  szczególności  w  opisie 

przedmiotu  zamówienia  i  projekcie  umowy.  Zamawiający  w  treści  wezwania  podkreślił 

również, że zwraca się do wykonawcy z wnioskiem o sporządzenie kalkulacji z podziałem na 

etapy  oraz  ze  wskazaniem,  jakie  opracowania  zostały  uwzględnione  dla  każdego  

z  budynków  osobno.  Ponadto,  zgodnie  z  treścią  wezwania,  kalkulacja  miała  zawierać  co 

najmniej elementy takie jak

: mapa do celów projektowych, projekt zagospodarowania terenu, 

projekt  przyłączy  cieplnych,  projekt  przyłączy  energetycznych,  uzgodnienia,  zysk 

wykonawcy.  Tym  samym  pismo  zawierające  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny w sposób precyzyjny określało zakres wątpliwości Zamawiającego oraz 

aspekty  wymagające  wyjaśnienia.  Wykonawca  zobowiązany  był  do  przedstawienia 

wyjaśnień  oraz  dowodów  potwierdzających  obiektywne  czynniki  wpływające  na  wartość 

oferty,  świadczące  o  wyjątkowo  sprzyjających  warunkach  wykonywania  zamówienia, 

dostępnych  dla  wykonawcy.  Zamawiający  oczekiwał  nie  tylko  potwierdzenia  uwzględnienia  

w  zaoferowanej  cenie  wszystkich  kosztów,  lecz  wypunktował  w  treści  wezwania  stosowną 

listę  kosztów,  związanych  z  usługami  objętymi  zakresem  przedmiotu  zamówienia.  Prosił 

także o wskazanie oszczędności metody wykonania zamówienia, w tym kosztów pracy. 

5  grudnia  2019  r.  wykonawca  Polska  Grupa  Projektowo  Wykonawcza  Sp.  z  o.o.  złożył 

odpowiedź  na  powyższe  wezwanie.  Złożone  wyjaśnienia  miały  jednak  charakter  bardzo 

ogólnikowych  deklaracji  co  do  niskich  kosztów  realizacji  zamówienia,  doświadczenia 

wykonawcy  i  jego  pracowników  oraz  szczególnie  korzystnych  warunków  realizacji  zlecenia 

związanych  z  posiadaniem:  własnych  pomieszczeń  biurowych  w  dogodnej  lokalizacji, 

szerokiej wiedzy na temat wymagań stawianych przez instytucje publiczne, stabilnej sytuacji 

firmy,  sprzętu  i  oprogramowania,  doświadczonej  kadry.  Wykonawca  nie  wskazał  jednak,  

w jaki sposób wskazane elementy mają wpływ na obniżenie ceny oferowanej za wykonanie 

zamówienia,  lecz  przedstawił  bardzo  ogólną,  wskaźnikową  kalkulację  ceny,  nie  podając 

źródła wskaźników przyjętych do wyceny ani założeń, na podstawie których takich obliczeń 

dokonał.  Nie  zostały  podane  żadne  konkretne  dane  cenotwórcze,  potwierdzające 

prawidłowość przedstawionych obliczeń. Wykonawca nie załączył również dowodów, o które 

wnioskował  Zamawiający  ani  nie  sporządził  wymaganej  kalkulacji,  wskazanej  w  treści 

wezwania.  Można  zatem  wnioskować,  że  wycena  nie  uwzględnia  wszystkich  wymaganych 

kosztów  wykonania zamówienia,  skoro wykonawca nie był  w  stanie sporządzić  wymaganej 

kalkulacji kosztów. Wykonawca musi nie tylko wyjaśnić, jaki czynnik czy jakie czynniki mają 

wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny,  ale  musi  też  wyjaśnić,  w  jaki  sposób  wskazane 

czynniki mają wpływ na wysokość tej ceny. Jednocześnie wykonawca może wykazać, że jest 

w stanie zastosować czynniki niedostępne dla innych wykonawców i w ten sposób wpłynąć 

na wysokość ceny. 

Zgodnie z treścią art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli zaoferowana cena lub 

koszt,  lub  ich istotne  części  składowe,  wydają się rażąco  niskie w  stosunku do  przedmiotu 

zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  

z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu  Jednocześnie,  zgodnie  z  art.  90  ust.  2 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy.  Wyjaśnienia  powinny  zatem  w  sposób 

maksymalnie  rzeczowy  i  precyzyjny  wykazywać  realność  zaoferowanej  ceny,  która  

w przedmiotowym postępowaniu jest ponad dwukrotnie niższa niż środki, jakie Zamawiający 

zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  oraz  niż  ceny  ofert  niepodlegających 

odrzuceniu. 

W  ocenie  Odwołującego  złożone  wyjaśnienia  nie  powinny  zostać  zaakceptowane  przez 

Zamawiającego, w konsekwencji czego oferta Polskiej Grupy Projektowo Wykonawczej Sp.  

z o.o. powinna zostać bezwzględnie odrzucona. Zaniechanie jej odrzucenia stanowi bowiem 

naruszenie  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Krajowa  Izba 

Odwoławcza  niejednokrotnie  zwracała  uwagę,  iż  wyjaśnienia  nieuzasadniające  wysokości 

zaoferowanej  ceny  i  nierozwiewające  wątpliwości  co  do  rzetelności  dokonanej  przez 

wykonawcę kalkulacji powinny skutkować odrzuceniem oferty. W orzecznictwie przesądzono 

także,  że  wyłącznie  formalne  zrealizowanie  obowiązku  przez  wykonawcę,  a  więc  złożenie 

wyjaśnień  ogólnych,  lakonicznych  i  nie  stanowiących  wiarygodnego  wyjaśnienia  poziomu 

zaoferowanej  ceny,  nie  może  prowadzić  do  ich  pozytywnej  weryfikacji.  Wykonawca  jako 

podmiot  profesjonalnie  zajmujący  się  wykonywaniem  umów  zawartych  w  trybie  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  powinien  dołożyć  wszelkiej  staranności,  aby  wyjaśnienia  

w  zakresie rażąco niskiej ceny były konkretne, rzetelne, zwięzłe i zawierające odpowiednie 

kalkulacje, a nie ogólne i uniwersalne uzasadnienie bez przywołania niezbędnych dowodów. 

Zamawiający  nie  jest  uprawniony  do  domniemywania  jakichkolwiek  okoliczności, 

niestanowiących  treści  wyjaśnień,  za  pomocą  których  sam  wykonawca  nie  opisuje  własnej 

sytuacji i które pozostają nieudowodnione. 

Tym 

samym udzielone przez Polską Grupę Projektowo Wykonawczą Sp. z o.o. wyjaśnienia 

nie  mogły  dać  Zamawiającemu  pewności,  że  przedmiotowe  zamówienie  zostanie  za 

zaoferowaną  cenę  wykonane  należycie.  Ponieważ  nie  jest  możliwe  ponowne  wezwanie 

wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  wysokości  zaoferowanej  ceny,  Zamawiający 

jest  zobowiązany  do  odrzucenia  oferty  tego  wykonawcy  oraz  dokonania  ponownej  oceny 

ofert. 

II Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający podtrzymał swoją dotychczasową decyzję i wniósł 

o oddalenie odwołania. 

Stwierdził,  iż  przedmiotem  zamówienia  jest  opracowanie  dokumentacji  projektowo- 

kosztorysowej  nieskomplikowanej  inwestycji  dotyczącej  trzech  obiektów  budowlanych: 

garażu  o  powierzchni  95  m

,  budynku  magazynowego  o  powierzchni  60  m

  i  wiaty  

o  powierzchni  108  m

.  Są  to  prace  o  charakterze  intelektualnym,  oparte  o  wartości 

niematerialne  i  każdy  z  wykonawców  może  wycenić  swoją  pracę  według  pewnych 

subiektywnych założeń. Jak wynika z cen ofert, rozpiętość cen między ofertami jest bardzo 

duża, ale uzasadniona. Przy tego typu pracach różnica cen może być znaczna. 

Przedstawił również kalkulację wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia wskazując, iż 

opracował  ją  na  podstawie  dwóch  ofert  w  ramach  rozeznania  rynku,  w  których  prace 

wyceniono na kwotę: w jednej na 190.000-220.000 zł netto, natomiast w drugiej na 61.100 zł, 

przy  czym  pierwsza  z  ofert  nie zawiera  uzasadnienia,  w  jaki  sposób  dokonano tej  wyceny, 

natomiast  druga  zawiera  szczegółową  kalkulację.  Na  podstawie  tych  dwóch  ofert 

Zamawiający wycenił koszt prac na kwotę 125.460 zł netto. Ze względu na to zobowiązany 

był zastosować tryb badania rażąco niskiej ceny w trakcie postępowania.  

Jego  zdaniem  rozciągłość  cen  ofert  od  29.000  zł  do  158.000  zł  brutto  jest  naturalna, 

ponieważ może być różnie wyceniania przez wykonawców. 

Co  do  wezwania  z  4  grudnia  2019  r.  Zamawiający  stwierdził,  iż  Odwołujący  pominął,  że 

Zamawiający  wskazał  jedynie  na  możliwość  sporządzenia  kalkulacji  i  był  to  wymóg 

fakultat

ywny,  gdyż  Zamawiający  nie  narzucał  jednego  sposobu  wyjaśnienia  ceny:  

„W sytuacji, gdy wykonawca jako jednym z dowodów chciałby posłużyć się kalkulacją”. 

Co do wyjaśnień wykonawcy Polska Grupa Projektowo Wykonawcza Sp. z o.o. z 5 grudnia 

2019  r.  stwierdzi

ł,  iż  jego  zdaniem  są  one  nieporównywalne  z  wyjaśnieniami,  które  złożył 

wykonawca  TEL  Biuro  Architektoniczne  M.  T.

, mającymi  pół  strony  (oferta odrzucona).  Dla 

Zamawiającego  przekonujące  były  argumenty  zawarte  w  sześciu  punktach,  a  także  to,  że 

swoje  wyliczenia  wykonawca  oparł  na  wycenie  prac  projektowych  zgodnych  

z wytycznymi Zarządu Stowarzyszenia Architektów Polskich (tabela). Z przedstawionej tabeli 

wynika,  że  wykonawca  Polska Grupa  Projektowo Wykonawcza  Sp.  z  o.o.  przyjął  kategorię 

złożoności  III,  przy  wartości  dla  robót  pomiędzy  1-2  mln  zł,  co  daje  275,93  zł  za  m

projektowanego  obiektu  i  6.000  zł  za  m

budowy.  Wyjaśnił,  że  wartość  robót  budowlanych 

1.500.000  zł,  wskazana  w  wyjaśnieniach,  nie  była  podawana  przez  Zamawiającego,  lecz 

została  ustalona  przez  wykonawcę.  Potwierdza  to,  że  wskaźniki  nie  są  na  zaniżonym 

poziomie.  Mając  na  uwadze  całość  wyjaśnień  Zamawiający  nie  miał  podstaw  twierdzić,  że 

wykonanie zamówienia za tę cenę nie jest możliwe.  

Zamawiający  wskazał  także,  iż  średnia  arytmetyczna  wszystkich  cen  ofert  brutto  to 

88.827,33  zł,  z  czego  70%  to  62.179,13  zł,  zatem  cena  oferty  wykonawcy  Polska  Grupa 

Projektowo  Wykonawcza  Sp.  z  o.o.  nie  przekracza  30%  różnicy.  Tylko  cena  oferty  

z  rozeznania  rynku,  opiewająca  na  ponad  200.000  zł  podwyższyła  wartość  szacunkową 

wyceny  szacunkowej  wartości  zamówienia.  Zamawiający  należycie  zbadał  i  ocenił 

wyjaśnienia wykonawcy Polska Grupa Projektowo Wykonawcza Sp. z o.o.  

III Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący 

ma interes we wniesieniu odwołania  w  rozumieniu art.  179 ust.  1 ustawy  Prawo zamówień 

publicznych. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  postępowania  w  zakresie  postawionych  zarzutów  

w  szczególności  treść  oferty  Odwołującego,  treść  wezwania  do  wyjaśnień  i  udzielonych 

wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami.  

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  Stron,  w  oparciu  o  stan 

faktyczny 

ustalony 

na 

podstawie 

dokumentów 

postępowania 

przetargowego 

przedstawionych  przez  Zamawiającego  oraz  stanowisk  Stron  przedstawionych  podczas 

rozprawy 

Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 

ust. 3 i art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Przepis  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  stanowi,  że  zamawiający 

przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób 

zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz 

zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.  

Zgodnie  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zamawiający  odrzuca 

ofertę,  jeżeli  zawiera  ona  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Art. 90 ustawy  Prawo zamówień publicznych w  kolejnych ustępach zawiera opis procedury 

wyjaśniania  kwestii  poziomu  ceny  oferty:  „1.  Jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich 

istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  

i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów, 

dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  w  szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności 

metody 

wykonania 

zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo 

sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.U.  z  2018  r.  poz.  2177);  2)  pomocy  publicznej 

udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów;  3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  

i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane 

jest 

zamówienie;  4)  wynikającym  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska;  5)  powierzenia 

wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia; 

2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na 

wykonawcy. 

3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” 

Art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi zaś, że odwołanie przysługuje 

wyłącznie  od  niezgodnej  z  przepisami  czynności  zamawiającego  podjętej  w  postępowaniu  

o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany 

na podstawie ustawy. 

Z  istoty  tego  przepisu 

wynika  więc,  że  dotyczy  on  uprawnień  wykonawców  do  wniesienia 

odwołania,  zatem  Zamawiający  poprzez  wskazane  w  odwołaniu  działania  nie  mógł  go 

naruszyć. 

W  postępowaniu  złożono  sześć  ofert  z  cenami  brutto  kolejno:  29.397,00  zł,  45.387,00  zł, 

72.570,00 zł (cena oferty Polskiej Grupy Projektowo Wykonawczej Sp. z o.o.), 79.212,00 zł, 

147.600  zł  i  158.797,99  zł.  Według  wyliczeń  Zamawiającego  średnia  arytmetyczna  cen 

wszystkich  ofert  brutto  to  88.827,33  zł,  a  70%  tej  wartości  to  62.179,13  zł,  zaś  środki 

przewidziane  przez  Zamawiającego  na  realizację  zamówienia  to  154.315,80  zł  brutto,  

z czego 70% to 108.021,06 zł. 

W ofertach wykonawcy podawali jedynie globalną cenę za wykonanie zamówienia. 

Pismem  z  4  grudnia  2019  r.  Zamawiający  wezwał  wykonawcę  Polska  Grupa  Projektowo 

Wykonawcza  Sp.  z  o.o.  do  złożenia  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych,  w  terminie  do  10  grudnia  2019  r.  W  wezwaniu  tym  Zamawiający 

wskazał:  „Zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów, 

dotyczących wyliczenia ceny, w szczególności w zakresie wskazanym w art. 90 ust. 1 pkt 1)-

5) ustawy Pzp. Przedstawione wyjaśnienia i dowody będą przez Zamawiającego oceniane,  

w  szczególności  w  kontekście  tego,  czy  zaproponowana  przez  Państwa  cena  dotyczy 

pełnego  zakresu  obejmującego  wszystkie  wymagania  wskazane  w  SIWZ,  w  szczególności  

w Opisie Przedmiotu Zamówienia i Projekcie umowy. Zamawiający przypomina, że zgodnie  

z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, 

spoczywa na Wykonawcy. Zamawiający wskazuje, że koszty pracy, których wartość została 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

albo  minimalnej  stawki  godzinowej  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W sytuacji, gdy Wykonawca 

jako  jednym  z  dowodów  chciałby  się  posłużyć  kalkulacją,  Zamawiający  zwraca  się  

o  sporządzenie  kalkulacji  z  podziałem  na  etapy  oraz  ze  wskazaniem  jakie  opracowania 

zostały  uwzględnione  dla  każdego  z  budynków  osobno.  Ponadto  kalkulacja  powinna 

zawierać co najmniej elementy wskazane poniżej:  - mapa do celów projektowych,  - projekt 

zagospodarowania terenu, - 

projekt przyłączy cieplnych, - projekt przyłączy energetycznych, 

-  uzgodnienia,  -

zysk.  W  wyjaśnieniu  wykonawca  powinien  przedstawić  wraz  z  dowodami 

obiektywne  czynniki  wpływające  na  wartość  oferty  świadczące  o  wyjątkowo  sprzyjających 

warunkach  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy.  Na  podstawie  z  art.  90 

ust.  3  ustawy  Pzp,  jeżeli  Wykonawca  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena 

wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niska  cenę  

w stosunku do przedmiotu zamówienia wówczas Zamawiający odrzuca ofertę.” 

W  odpowiedzi  Odwołujący  przedstawił  pismo  z  5  grudnia  2019  r.,  w  którym  wskazał: 

„Czynniki,  które  pozwoliły  naszej  firmie  na  obniżenie  ceny  za  wykonanie  tego  przedmiotu 

za

mówienia, wskazują następujące okoliczności: 

1.  Posiadanie  własnych  pomieszczeń  biurowych  w  bliskiej  odległości  od  terenu  realizacji 

zadań,  siedziby  Zamawiającego  oraz  lokalnie  zamieszkałych  pracowników,  rzeczywiście 

obniża koszty wykonawcy o koszt czynszu najmu, zakupu lub transportu sprzętu biurowego, 

czy też czas i koszty dojazdów i delegacji inżynierów. 

2. Szeroka wiedza na temat wymagań technicznych instytucji publicznych, takich jak (…) 

3. Stabilna i wiarygodna sytuacja gospodarcza i rynkowa firmy PGP

W (świadczą o tym liczne 

realizacje na terenie całego kraju, potwierdzone licznymi referencjami). 

4. Dysponowanie własnym i rozbudowanym parkiem sprzętowym, a także specjalistycznym 

oprogramowaniem.  W  naszym  posiadaniu  w  chwili  obecnej  znajdują  się  plotery 

wielkoformatowe  i  urządzenia  wielofunkcyjne  marki  Ricoh,  laserowe  urządzenia 

wielofunkcyjne  HP,  elektroniczne  dalmierze  marki  Bosch  i  Leica,  wilgotnościomierze, 

endoskop,  dron  DJI  z  kamerą  fuli  HD,  kamery  termowizyjne,  6  stanowisk  pracy,  każde 

wyposażone  w  najnowsze  rozwiązania  PC,  a  także  specjalistyczne  oryginalne 

oprogramowanie takie jak AutoCad, NormaPro, itp. 

Wykonawca  dysponuje  osobami  z  doświadczeniem  w  kierowaniu,  pracach  projektowych  

i  pomocniczych  przy  realizacji  projektów  i  wypracował  optymalne  procedury  postępowania, 

dzięki  którym  możliwe jest  ograniczenie zbędnych kosztów  przy  wykonywaniu  zamówienia, 

powyższe przełożyło się na cenę oferty, w których ta optymalizacja została uwzględniona. 

Dysponowanie 

stabilnymi 

i 

dobrze 

zorganizowanymi 

ekipami 

projektowymi,  

o  wszechstronnych  kwalifikacjach  (branża  architektoniczna,  branża  konstrukcyjna,  branża 

sanitarna, branża elektryczna, rzeczoznawcy ppoż., rzecz, sanitarni i bhp). 

Złożona przez naszą firmę oferta opiewała na kwotę: 59.000.000 zł netto (72 570,00 brutto) 

za całość zadania. Mając na uwadze obecne stawki sporządzenia dokumentacji projektowej 

budowy, modernizacji 

i remontów budynków gospodarczo-usługowych (wg średnich stawek 

rynkowych  oraz  posiłkując  się  cennikami  tabela  poniżej),  po  analizie  stwierdzamy,  że 

wynagrodzenia  pracowników  nie  będą  niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-

5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym 

wynagrodzeniu za pracę.(…) 

Wskaźnik  procentowy  W%,  stosowany  dla  obliczenia  wartości  prac  projektowych  WPP, 

określa  się  według  tabeli  w  zależności  od  kategorii  robót  budowlano-montażowych.”  

Tu  wykonawca  przedstawił  tabelę  wskaźników  procentowych  do  obliczania  wartości  prac 

projektowych  w  stosunku  do  wartości  planowanych  kosztów  robót  budowlanych  i  kategorii 

ich 

złożoności  (podczas  rozprawy  Zamawiający  wyjaśnił,  że  są  to  wskaźniki  zgodne  

z 

wytycznymi  Zarządu  Stowarzyszenia  Architektów  Polskich),  spośród  których  zaznaczył 

wartość robót 1.000.000 i 2.000.000 złotych jako przyjętą szacunkową wartość projektowych 

robót budowlanych i wskaźnik dla III kategorii złożoności, co daje wskaźniki procentowe 5.54 

i 5,00. „Gdzie 1.500.000,00 zł x 5,30% = 79.500,00 zł za wielobranżowy projekt budowlany. 

Udzielono  10%  rabatu 

na  ww.  prace  projektowe  powołując  się  na  ww.  punkty.  Obiekty 

kubaturowe zalicza się do  następujących kategorii  złożoności:  1) kategoria 1  –  najprostsze 

budynki  otwarte  lub  półotwarte,  wiaty  oraz  jednoprzestrzenne  niepodpiwniczone  budynki 

parterowe,  bez  wyp

osażenia  instalacyjnego  (…)  6)  kategoria  6  –  budynki  o  najwyższym 

stopniu  skomplikowania  funkcjonalnego,  instalacyjnego  i  technologicznego 

(…).  Wyliczona 

łączna  suma  wszystkich  roboczo-godzin  będzie  wynosiła  około  650 (r-g),  gdzie  uśredniony 

koszt  jednej r-g  wynosi:  50,00 

zł brutto. Pozostała kwota, są to koszty pośrednie takie, jak: 

należności  związane  z  ZUS  i  US,  zakup  biurowych  materiałów  eksploatacyjnych,  koszt 

uzgodnień  dokumentacji  technicznej  z  rzeczoznawcami,  koszt  eksploatacji  pojazdów 

firmowych,  itp. 

Cena  zawiera  koszt  sporządzenia  projektów  budowano-wykonawczych, 

nadzoru  autorskiego  oraz  takich  elementów  jak:  -  mapy  do  celów  projektowych,  -  PZT,  -

projekt przyłączy cieplnych i energetycznych, - wszelkie niezbędne uzgodnienia, - zakładany 

zysk  na  poziomie  20%.  Pracownia  projektowa  PGPW  Sp.  z  o.o.  posiada  szerokie 

doświadczenie  w  projektowaniu  obiektów  budowlanych  –  użyteczności  publicznej  oraz 

prywatnych. Gwarantuje wysoką jakość usług i końcowe zadowolenie Inwestora.” 

Po  zapoznaniu  się  z  powyższymi  wyjaśnieniami  Izba  uznała,  że  postępowanie 

Zamawiającego  nie  było  prawidłowe,  a  argumentacja  przedstawiona  przez  Odwołującego 

zasługuje na uwzględnienie. 

Zamawiający wezwał Odwołującego do przedstawienia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej 

przez  niego  ceny

.  Co  prawda  Zamawiający  nie  zawarł  w  swoim  wezwaniu  szczegółowych 

wytycznych  co  do  zakresu  wyjaśnień,  a  wskazywana  przez  niego  kalkulacja  była  jedynie 

sugerowana  „gdyby  wykonawca  chciał  się  nią  posłużyć  jako jednym  z  dowodów”,  niemniej 

jednak nie zwalnia t

o wezwanego wykonawcy z obowiązku wykazania, że oferta nie zawiera 

rażąco niskiej ceny, na co zwrócił uwagę Zamawiający w przedmiotowym wezwaniu, a który 

to obowiązek nakłada art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Zatem  wezwany  wykonawca,  oprócz  odniesienia  się  do  okoliczności  wskazywanych  w  art. 

90 ust. 1 pkt 1-

5 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj.: oszczędności metody wykonania 

zamówienia,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia,  minimalnego 

wyn

agrodzenia  za  pracę,  pomocy  publicznej,  powierzenia  wykonania  części  zamówienia 

podwykonawcy  itd.,  powinien  przede  wszystkim  odnieść  się  do  kalkulacji  własnej  ceny 

ofertowej.  Zresztą  także  odnosząc  się  do  wyżej  wskazanych  elementów  z  art.  90  ust.  1 

ustawy 

Prawo zamówień publicznych – jeśli w danym przypadku któreś z nich dotyczą jego 

oferty 

– powinien odnieść się do kalkulacji własnej ceny ofertowej. 

Odwołujący zaś tego w żaden sposób nie zrobił. Jedyne konkretne informacje, które zawarł 

w wyjaśnieniach to fakt, że przyjął sumę roboczogodzin w liczbie 650, przy średnim koszcie 

roboczogodziny  50  zł  brutto  oraz  20%  zysku,  a  także,  że  przyjął  wskaźnik  5,30%  od 

obliczonej przez siebie wartości robót budowlanych 1.500.000 złotych, tj. 79.500,00 złotych, 

a następnie udzielił 10% rabatu.  

Zamawiający  stwierdził  podczas  rozprawy,  że  informacje  podane  w  sześciu  zacytowanych 

powyżej punktach (dotyczące bliskiej odległości biur i zamieszkania pracowników, szerokiej 

wiedzy,  stabilnej  i  wiarygodnej  sytuacji  gospodarczej  i  rynkowej,  posiadania  parku 

sprzętowego  i  oprogramowania  oraz  doświadczonych  i  dobrze  zorganizowanych 

pracowników  i  ekip),  były  dla  niego  przekonujące.  Jednak  w  ocenie  Izby  są  one  jedynie 

ogólnikowe  i  niczego  nie  wnoszą  w  zakresie  wyceny,  a  w  samych  wyjaśnieniach  zabrakło 

właśnie elementu wyceny prac. 

Tym  samym 

–  z  braku danych  –  Izba  nie  może  stwierdzić,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę, o której jest mowa w art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ale też 

nie  jest  w  stanie 

–  z  braku danych  –  dokonać pozytywnej  oceny  oferty  wykonawcy  Polska 

Grupa Projektowo Wykonawcza Sp. z o.o. na podstawie złożonych wyjaśnień. I takiej oceny, 

w  przekonaniu  Izby,  nie  był  w  stanie  dokonać  także  Zamawiający.  Udzielone  przez 

wykonawcę  wyjaśnienia  powinny  zaś  potwierdzić,  że  złożona  oferta  jest  rzetelnie 

przygotowana,  a  cena  prawidłowo  oszacowana.  Wykonawca  Polska  Grupa  Projektowo 

Wykonawcza Sp. z o.o. 

w żaden sposób tego nie uczynił.  

Ustawa  Prawo  zamówień  publicznych  zawiera  dwukrotne  odesłanie  do  sankcji  odrzucenia 

oferty w związku z rażąco niską ceną – nie tylko w art. 89 ust. 1 pkt 4, ale też w art. 90 ust. 3 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Pierwszy  z  nich  zawiera  bardziej  kategoryczne 

stwierdzenie (wystąpienie rażąco niskiej ceny), drugi zaś jest bardziej formalno-proceduralny 

i 

wskazuje  na  brak  złożenia  wyjaśnień  oraz  ich  negatywną  ocenę  przez  zamawiającego.  

W  przepisie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wskazano  bowiem,  że 

z

amawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Przy czym 

– na co wskazuje liczne orzecznictwo Izby – nieudzieleniem wyjaśnień, o którym 

mowa 

w tym przepisie, jest nie tylko brak reakcji wykonawcy na wezwanie zamawiającego, 

ale  też  co  prawda  przedstawienie  pisma  typu  „wyjaśnienia”,  lecz  nie  zawierające  żadnych 

szczególnych  merytorycznych  informacji  i  danych  (tzw.  „merytorycznej  treści”)  –  przy  czym  

w  zależności  od  rozmiaru  braku  owych  informacji  i  danych  konkretną  sytuację  albo  uznaje 

się za brak złożenia wyjaśnień w ogóle, albo za brak wykazania prawidłowości zaoferowanej 

ceny  pozwalającej  na  pozytywną  ocenę  przez  zamawiającego,  czyli  niedopełnienie 

obowiązku wykazania,  że oferta nie zawiera  rażąco niskiej ceny,  o którym  mowa w  art.  90 

ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Jednocześnie,  ze  względu  na  brak  merytorycznej  treści  wyjaśnień,  tym  stanie  faktycznym 

ponowne wezwanie Polskiej Grup

y Projektowo Wykonawczej Sp. z o.o. do wyjaśnień byłoby 

naruszeniem zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Wezwanie to 

nie  polegałoby  bowiem  jedynie  na  uzupełnieniu  (uszczegółowieniu)  wyjaśnień  lub 

wyjaśnieniu  dodatkowych  elementów,  lecz  –  aby  wyjaśnienia  w  ogóle  mogły  być 

zaakceptowane 

– musiałyby polegać na złożeniu kompletnie nowych wyjaśnień. Odwołujący 

otrzymał szansę wyjaśnienia swojej oferty w zakresie ceny, lecz jej nie wykorzystał. 

Zamawiający  zaś  nie  może  –  po  fakcie  –  powoływać  się  na  swoją  de  facto  nienależytą 

staranność przy obliczaniu wartości szacunkowej zamówienia jako okoliczność ekskulpującą 

wykonawcę. Jeśli Zamawiający uważał, że cena oferty wykonawcy jest prawidłowa i nie ma 

przesłanek rażąco niskiej, nie powinien był w ogóle wzywać wykonawcy do wyjaśnień. Jeśli 

zaś  już  wezwał,  to  musi  liczyć  się  z  konsekwencjami  działań  wykonawcy  w  postaci 

nieprawidłowego złożenia wyjaśnień, wskazanymi w art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień 

publicznych. Zamawiający, poza samym stwierdzeniem, że uznał cenę oferty za prawidłową, 

nie przedstawił także Izbie dokonanej przez siebie oceny pozytywnej, o której mowa w art. 

90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Jak  wynika  z  art.  180  ust.  1  u

stawy  Prawo  zamówień  publicznych,  który  odnosi  się  do 

„niezgodnej  z  przepisami  ustawy  czynności  zamawiającego”  (lub  zaniechania)  Izba  ocenia 

poprawność  czynności  zamawiającego  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego.  W  niniejszym  przypadku,  w  ocenie  Izby,  na  podstawie  tak  udzielonych 

wyjaśnień, Zamawiający nie mógł dokonać pozytywnej ich oceny.  

W związku z powyższym Izba uznała, że Zamawiający powinien odrzucić ofertę wykonawcy 

Polska Grupa Projektowo Wykonawcza Sp. z o.o. na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo 

zamówień publicznych. 

W 

związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji  uwzględniając odwołanie i nakazując 

Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  powtórzenie 

czynności badania i oceny ofert oraz odrzucenie oferty wykonawcy Polska Grupa Projektowo 

Wykonawcza Sp. z o.o.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 

2,  §  3  i  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysoko

ści  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

uwzględniając uiszczony przez Odwołującego wpis w wysokości 15.000 złotych. 

Przewodniczący:      ……………………..…