KIO 1981/20 WYROK dnia września 2020 r.

Sygn. akt  KIO 1981/20 

WYROK 

z dnia 

8 września 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Daniel Konicz 

Protokolant:            

Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu 

7  września  2020  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  K

rajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  17 sierpnia  2020  r.  przez 

Odwołującego  –  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o udzielenie  zamówienia  –  T.  P. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  BICO  Group  T.  P.  w Warszawie,  BICO 

Group  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie,  w postępowaniu  prowadzonym  przez 

Zamawiającego  –  Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.  st. Warszawie 

S.A.  z  siedzibą  w Warszawie,  przy  udziale  wykonawcy  SAFEGE  S.A.S.  z  siedzibą  w 

Nanterre, 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

Z

amawiającego, 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

2.  Kosztami 

postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15.000,00  zł 

(słownie: piętnaście  tysięcy  złotych  00/100)  uiszczoną  przez  Odwołującego  tytułem 

wpisu od odwołania; 

zasądza  od  Odwołującego  na  rzecz  Zamawiającego  kwotę  3.600,00  zł  

(słownie: trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  d

o  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy  wyrok 

– w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ………………………………………. 

Sygn. akt KIO 1981/20 

Uzasadnienie 

Miejskie 

Przedsiębiorstwo  Wodociągów  i  Kanalizacji  w  m.  st.  Warszawie  S.A. 

z 

siedzibą  w Warszawie,  (dalej: „Zamawiający”)  prowadzi,  na  podstawie  przepisów  ustawy 

z dnia  29 stycznia  2004  r. 

Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.U.  z  2019  r.  poz.  1843), 

zwanej 

dalej  „Pzp”,  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  pn.: „Modernizacja Głównych Punktów  zasilania GPZ 1 i  GPZ 2  wraz  ze 

stac

jami  6/0,4  [kV/kV]  oraz  wymianą  i  ułożeniem  nowych  kabli  zasilających 

w Stacji Uzdatniania Wody Wieliszew

”, zwane dalej „Postępowaniem”. 

Wartość  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach  wykonawczych 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym 

Unii Europejskiej z 27 marca 2020 r. r., pod nr 2020/S 062-149528. 

6  sierpnia  2020 

r.  Zamawiający  poinformował  wykonawców  wspólnie  ubiegających 

się o udzielenie zamówienia – T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą BICO 

Group T. P. 

w Warszawie, BICO Group sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej „Konsorcjum 

B” lub „Odwołujący”) o odrzuceniu złożonej przez nich oferty. 

17  sierpnia  2020  r.  do  Prezesa  Krajowe

j  Izby  Odwoławczej  (dalej  „Izba”  lub  „KIO”) 

wpłynęło odwołanie Konsorcjum B, w którym zaskarżono: 

1.  c

zynność odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. 

z art. 90 ust. 3 Pzp; 

2.  zaniechanie 

podania wystarczającego uzasadnienia czynności odrzucenia oferty; 

3.  zaniechanie 

zastosowania procedury określonej w art. 90 ust. 1 Pzp. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  przez 

bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego;  

2.  art.  90  ust.  1  Pzp 

przez  zaniechanie  wezwania  Odwołującego  do  udzielenia 

kolejnych  wyjaśnień  w  sytuacji,  gdy  pierwotnie  złożone  wyjaśnienia  budziły 

wątpliwości Zamawiającego; 

3.  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  92  ust.  1  pkt  3  Pzp  przez  brak  podania 

wy

starczającego  uzasadnienia  faktycznego  czynności  odrzucenia  oferty 

Odwołującego. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

2.  dokonania 

badania  i  oceny  złożonych  ofert  z  uwzględnieniem  oferty 

Odwołującego,  w  tym  ewentualne  wezwanie  Odwołującego  do  udzielenia 

dodatkowych  wyjaśnień  w  sytuacji,  gdyby  pierwotnie  złożone  wyjaśnienia  rażąco 

niskiej ceny budziły wątpliwości Zamawiającego; 

3.  dokonania 

czynności wyboru najkorzystniejszej oferty. 

Odwołujący  podał,  że  legitymuje  się  uprawnieniem  do  skorzystania  ze  środka 

ochrony prawnej, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 Pzp. 

Uzasadniając zarzuty odwołania Odwołujący podał, co następuje. 

1.  Zarzut  naruszenia  art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  92  ust.  1  pkt  3  Pzp  przez  brak  podania 

wystarczającego uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty Odwołującego. 

Zamawiający pismem z dnia 06.08.2020 r. poinformował Odwołującego o odrzuceniu 

jego oferty. W uzasadnieniu swojej decyzji Zamawiający przedstawił stan faktyczny związany 

z  wezwaniem  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  w  zw.  z  art.  90 

ust. 1a  pkt  1 

Pzp  oraz  z  wyjaśnieniami  udzielonymi  przez  Odwołującego.  Zamawiający 

wskazał  też  szereg informacji, które  stanowią powielenie przepisów  Pzp,  bądź  okoliczności 

wynikających z orzecznictwa KIO. 

Z wywodami Zamawiającego zaprezentowanymi w ww. piśmie nie można się zgodzić 

z  szeregu  względów.  Ich  zasadniczą  wadą  jest  jednak  brak  konkretnych  informacji  do 

których  Odwołujący  mógłby  się  odnieść  i  które  uzasadniałby  decyzję  Zamawiającego  o 

odrzuceniu  oferty.  Przede  wszystkim  nie  wiadomo  na  jakiej  konkretnie  podstawie 

Zamawiający stwierdził, że „wyjaśnienia przedstawione przez Wykonawcę nie potwierdzają; 

że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny” (str. 2 pisma Zamawiającego) oraz że „Biorąc 

pod  uwagę  treść  art.  90  ust. 1a  ppkt  1  ustawy  Pzp  i  wystosowane  przez  Zamawiającego 

wezwanie o wyjaśnienia w trybie powyższego artykułu należy stwierdzić, że ww. Wykonawca 

nie złożył wyjaśnień wraz z dowodami pozwalającymi uznać, że złożona przez niego oferta 

nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny”  (str.  3  pisma  Zamawiającego).  Taka  zdawkowość 

uzasadnienia  powoduje,  że Odwołujący  nie  jest  w  stanie  zweryfikować  twierdzeń 

Zamawiającego, a tym samym zweryfikować zasadności odrzucenia oferty. 

Przypomnieć należy, że przepis art. 92 ust. 1 pkt 3 Pzp stanowiący realizację zasad 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  takich  jak  jawność  postępowania  oraz 

równe  traktowanie  wykonawców  i  zachowanie  uczciwej  konkurencji,  nakłada  na 

zamawiającego  obowiązek  podania  wykonawcom  podstaw  faktycznych  odrzucenia  oferty, 

a 

po  stronie  wykonawcy  kształtuje  prawo  do  uzyskania  pełnej  i  rzetelnej  wiedzy  na  temat 

przyczyn takiego odrzucenia. Uzasadnienie faktyczne odrzucenia 

oferty powinno być na tyle 

jasne  i  czytelne,  aby  nie  wprowadzało  wykonawcy  w  błąd,  jak  również  nie  rodziło 

informacje,  które  legły  u  podstaw  odrzucenia  oferty.  Nie  ma  wątpliwości,  że  uzasadnienie 

faktyczne  przedstawione  przez  Zamawiającego powyższych  wymagań  nie  spełnia,  zmusza 

natomiast  Odwołującego  do  zgadywania  dlaczego  cena  oferty  Odwołującego  rzekomo 

miałaby nie gwarantować należytego wykonania umowy w sprawie zamówienia. 

Pod

kreślenia  wymaga  również  okoliczność,  że  Zamawiający  nie  kwestionuje 

merytorycznie  żadnej  z  pozycji  kosztowych,  tj.  nie  twierdzi,  że  przedstawione  przez 

Odwołującego  w  tabeli  kosztowej/Kalkulacji  (załącznik  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny, 

objęty tajemnicą przedsiębiorstwa)  stawki,  ilości,  bądź  koszty  są błędne czy  rażąco  niskie i 

że  Odwołujący  nie  jest  w  stanie  za  podane  w  kalkulacji  kwoty  wykonać  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  SIWZ.  Już  tylko  zatem  z  tych  względów,  w  ocenie 

Odwołującego,  odrzucenie  jego  oferty  przez  Zamawiającego  jest  wadliwe  i  niezgodne  z 

powołanymi w odwołaniu przepisami Pzp.  

2.  Zarzut  naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3  Pzp 

przez  bezpodstawne  odrzucenie  oferty  Odwołującego;  zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  1 

Pzp 

przez  zaniechanie  wezwania  Odwołującego  do  udzielenia  kolejnych  wyjaśnień  w 

sytuacji, gdy 

pierwotnie złożone wyjaśnienia budziły wątpliwości Zamawiającego. 

Z przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 w zw. z art. 90 ust. 1-2 Pzp wynika, 

że  odrzucenie  oferty  może  nastąpić  wyłącznie  po  przeprowadzeniu  postępowania 

wyjaśniającego  dotyczącego  ceny  oferty.  Ponadto,  zamawiający  obowiązany  jest  odrzucić 

ofertę, jeżeli stwierdzi, że zawiera ona rażąco niską cenę albo jeżeli wykonawca nie sprostał 

obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, w tym gdy w ogóle 

nie przedstawił wyjaśnień w tym zakresie. 

Przepisy 

Pzp 

nie 

zawierają 

definicji 

pojęcia 

rażąco 

niskiej 

ceny, 

jednakże w orzecznictwie  KIO  pod  tym  pojęciem  rozumie  się  cenę  nierealistyczną, 

nieadekwatną  do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia, 

zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie 

będącą  ceną  rynkową,  tzn.  generalnie  nie  występującą  na  rynku,  na  którym  ceny 

wyznaczane  są  m.in.  przez  ogólną  sytuację  gospodarczą  panującą  w  danej  branży  i  jej 

otoczeniu 

biznesowym, 

postęp 

technologiczno-organizacyjny 

oraz 

obecność 

i 

funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających, etc. 

Z

łożone przez Odwołującego wyjaśnienia nie były ani zdawkowe, ani ogólne, ani też 

o 

uniwersalnej  naturze,  ale  dedykowane  wyłącznie  do  Postępowania.  Odwołujący  zwrócił 

uwagę,  że  przedmiotem  zamówienia  są  usługi  niematerialne,  zatem  kalkulacja  takiej  oferty 

opiera  się  na  doświadczeniu  wykonawcy,  więc  dowodami  w  zasadzie  są  wyłącznie 

oświadczenia  własne  wykonawcy.  Niezależnie  więc  jak  bardzo  będą  one  krasomówcze, 

były  w  jego  przekonaniu  rzetelne,  nakreślały  rzeczywistą  sytuację  rynkową  i  możliwości 

wykonania zamówienia za zaoferowaną cenę. 

Odwołujący  nie  zgadza  się  z  twierdzeniem  Zamawiającego,  jakoby  złożone 

wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  nie  zostały  poparte  żadnymi  dowodami.  Przeciwnie, 

Zamawiający w swoim wezwaniu z dnia 19.05.2020 r. wprowadził obowiązek złożenia przez 

wykonawcę  Kalkulacji/tabeli  kosztowej,  narzucając  jednocześnie  treść  tej  tabeli.  Innymi 

słowy, Zamawiający określił wprost jakiego dowodu oczekuje od wykonawcy i podania jakich 

składników cenotwórczych, kosztów i innych danych żąda. 

Odwołujący uczynił zadość wezwaniu Zamawiającego i wraz z wyjaśnieniami rażąco 

niskiej  ceny  przedstawił  nie  tylko  dowód  w  postaci  Kalkulacji  (tabela  kosztowa  wg  wzoru 

Zamawiającego),  ale  także  Szczegółową  Kalkulację  Kontraktu  (oba  dokumenty  zostały 

objęte tajemnicą przedsiębiorstwa wykonawcy). Jak już wyżej wskazywano, Zamawiający nie 

zakwestionował  któregokolwiek  z  elementów  i  kosztów  ujętych  w  przedłożonych  dwóch 

dowodach Odwołującego, co czyni decyzję o odrzuceniu oferty Odwołującego bezpodstawną 

i niezrozumiałą. 

Odwołujący  podkreślił,  że  nie  istnieje  jeden  optymalny  i  powinny  kształt  czy  sposób 

dowodzenia  okoliczności  związanych  z  kalkulacją  ceny  dokonanej  przez  wykonawcę  i 

sposobu  prezentowania  okoliczności  umożliwiających  mu  jej  zaoferowanie.  Sposób 

wykazan

ia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia 

zależy  od  indywidualnych  okoliczności  sprawy,  zwłaszcza  w  związku  z  rodzajem 

podawanych  informacji,  przedmiotu  zamówienia,  jak  również  treścią  wezwania 

Zamawiającego. 

Analizując  uzasadnienie  decyzji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  należy  dojść  do 

wniosku,  że  działania  Zamawiającego  były  automatyczne  i  wyłącznie  formalne. 

Tymczasem 

istotą  procedury  wyjaśnienia  ceny  jest  przeprowadzenie  pełnego  procesu 

weryfikacji  oświadczeń  wykonawcy,  w  celu  uzyskania  ponad  wszelką  wątpliwość  wiedzy, 

czy 

cena  jest  nierealna,  niewiarygodna  i  nie  zapewni  prawidłowego  wykonania  przedmiotu 

zam

ówienia  czy  też  przeciwnie,  tj.  że  cena  nie  jest  ceną  nierealną,  niewiarygodną  lub 

niezapewniającą  prawidłowego  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Odrzucenie  oferty 

wymaga więc wcześniejszego gruntownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, 

o  którym  mowa  w  art.  90  ust.  1  Pzp,  zaś  ustawa  nie  limituje  tu  aktywności  instytucji 

zamawiającej.  W  przeciwnym  razie,  Zamawiający  mógłby  odrzucić  ofertę  prawidłową 

i 

poważną, naruszając zasadę wyrażoną w art. 7 ust. 1 Pzp, co też nastąpiło w tej sprawie. 

Zdaniem  O

dwołującego  istotne  jest  nie  tyle  wskazywanie  na  określone  okoliczności 

stanowiące  korzystne  warunki  realizacji  zamówienia,  umożliwiające  obniżenie  ceny  oferty, 

lecz 

mu 

osiągnięcie  chociażby  minimalnego  zysku.  Zatem,  zdaniem Odwołującego,  wykazał  on, 

że zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską. 

Nie  sposób  nie  dostrzec,  że  wezwanie  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  nie 

wynikało  z  wątpliwości  Zamawiającego,  ale  miało  charakter  czysto  formalny, 

czego najlepszym  dowodem  jest 

powołanie  się  na  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp. 

Odwołujący podkreślił  przy  tym,  że  same  różnice  pomiędzy  wartością  szacunkową 

przedmiotu  zamówienia  a  zaoferowanymi  cenami  i  między  zaoferowanymi  cenami  między 

sobą nie uzasadniają wątpliwości co do wysokości ceny zaoferowanej przez wykonawcę. 

Należy  także  w  sposób  szczególny  dostrzec,  że  z  przepisów  Pzp  nie  wynika 

ograniczenie liczby wezwań, które zamawiający może kierować do wykonawcy. Zarówno na 

gruncie  pr

zepisów  Pzp,  ale  co  wyraźniejsze,  na  gruncie  przepisu  art.  69  ust.  3  dyrektywy 

2014/24/UE,  wyjaśnienia  sposobu  kalkulacji  ceny  oferty  mają  charakter  konsultacji 

prowadzonych  pomiędzy  wykonawcą  a  zamawiającym.  Zamawiający  jest  zobowiązany  do 

kierowania  do  w

ykonawcy  dodatkowych  wezwań  (konsultowania  sposobu  kalkulacji  ceny). 

Tym samym z

amawiający jest nie tylko uprawniony, lecz wręcz zobowiązany, do kierowania 

do  wykonawcy  wielokrotnych  wezwań,  aż  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania 

zamówienia  za  określoną  cenę  zostaną  usunięte  lub  potwierdzone.  Innymi  słowy,  

jeżeli  w  wyniku  przedstawionych  wyjaśnień  u  Zamawiającego  nadal  istniały  jakiekolwiek 

wątpliwości  co  do  zaoferowanej  przez  Odwołującego  ceny  to  Zamawiający  powinien  był 

wezwać wykonawcę do dalszych wyjaśnień. 

Postępowanie z art. 90 ust. 1 Pzp ma charakter wyjaśniający, a nie dowodowy i ma 

na  celu  utwierdzenie 

zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego  wstępna  ocena  oferty  jest 

prawidłowa lub nie. Jednakże, aby te wątpliwości rozwiać, wykonawca musi wiedzieć które to 

elementy wzbudziły zastrzeżenia i w jakim kierunku mają zmierzać jego wyjaśnienia. 

Zamawiający pominął także ryczałtowy charakter wynagrodzenia z umowy (§ 3 ust. 2 

wzoru umowy), który powoduje, że zakres składanych wyjaśnień zawsze jest indywidualnie 

identyfikowany. 

Dlatego  też  konieczność  uszczegółowienia  takich  wyjaśnień  nie  może  być 

odczytywana  jak  naruszenie  obowiązujących  przepisów,  które  nakładają  na  wykonawcę 

obowiązek wykazania, że cena nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  nie  może  działać  autorytarnie  i  automatycznie,  gdy  powinien  przeprowadzić 

proces  konsultacji  z  wykonawcą,  co  oznacza  iż  wykonawca  może  uszczegółowiać  swoje 

wyjaśnienia  i  może  czynić  to  kilkukrotnie,  o  ile  zajdzie  taka  potrzeba.  Tylko  w  pełni 

przeprowadzony  proces  negocjacji  daje  Zamawiaj

ącemu  podstawę  do  prawidłowej 

i wszechstronnej oceny oferty. 

szacunkowej  wartości  zamówienia,  to  należy  zwrócić  uwagę,  że  oszacowanie  kwoty, 

jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na wykonanie zamówienia nie może być oderwane 

od  realiów  rynkowych  oraz  przedmiotu  zamówienia.  Nie  budzi  wątpliwości  fakt,  że 

szacunkowa cena zamówienia stanowi wyraz uśrednionych oczekiwań zamawiającego co do 

wycen  wykonawców  i  nie  musi  odnosić  się  do  działających  w  warunkach  konkurencji 

szacunków dokonanych przez wykonawców, biorących udział w danym postępowaniu. 

Odwołujący  stwierdził  również,  że  nie  jest  podmiotem  działającym  non-profit,  a  jego 

działania są nakierowane na maksymalizację zysku z prowadzonej działalności i osiągnięcie 

określonego  wyniku  finansowego,  przy  jednoczesnym  przedstawieniu  możliwie 

konkurencyjnych  ofert. 

Wartość  jego  oferty  została  obliczona  z  dołożeniem  należytej 

staranności, w oparciu o możliwości Odwołującego, w tym m.in., dostępne warunki realizacji 

zamówienia, posiadanie zaplecza technicznego i wykwalifikowanej kadry, a także w oparciu 

o 

doświadczenie w realizacji usług o podobnym charakterze. 

Zamawiający na rozprawie wniósł o oddalenie odwołania przytaczając argumentację 

z 

zawiadomienia o odrzuceniu oferty Odwołującego. 

Do  postępowania  odwoławczego,  po  stronie  Zamawiającego,  przystąpienie  zgłosił 

wykonawca 

SAFEGE  S.A.S.  z  siedzibą  w  Nanterre,  wnosząc  o  oddalenie  odwołania.  Izba, 

wobec  spełniania  przez  zgłoszone  przystąpienie  przesłanek  z  art.  185  ust.  2  Pzp, 

postanowiła o dopuszczeniu ww. wykonawcy (dalej „Wykonawca S” lub „Przystępujący”) do 

udziału w postępowaniu odwoławczym. 

W piśmie procesowym  z  4 września 2020  r. Wykonawca  S  przedstawił  następującą 

argumentację. 

W ocenie 

Przystępującego decyzja Zamawiającego w przedmiocie odrzucenia oferty 

Odwołującego  była  prawidłowa.  Wyjaśnienia  ceny  złożone  przez  Odwołującego  były 

lakoniczne,  ogólnikowe  i  co  najważniejsze  –  nie  zostały  poparte  stosownymi  dowodami. 

Odwołujący  zobowiązany  był  do  udowodnienia,  że  zaoferowana  cena  ma  charakter  realny, 

znajduje  odzwierciedlenie  w  nakładach,  które  należy  ponieść  na  zrealizowanie  przedmiotu 

zamówienia  oraz,  że  zachodzą  po  stronie  tego  wykonawcy  obiektywne  czynniki, 

które umożliwiają  obniżenie  ceny  oferty  do  zaoferowanego  poziomu.  Wykonawca  powinien 

był  przedstawić  wyjaśnienia  konkretne  i  wyczerpujące,  wraz  z  dołączeniem  dowodów  na 

potwierdzenie podnoszonych twierdzeń i wskazywanych wartości, 

Wyjaśnienia  złożone  przez  Odwołującego  nie  spełniają  wymagań  określonych 

przepisem art. 90 Pzp, a zatem oferta tego wykonawcy słusznie została odrzucona.  

W  treści  wezwania  z  dnia  19  maja  2020  r.  Zamawiający  wskazał,  że  oczekuje 

złożenia wyjaśnień, w tym dowodów. Złożone w odpowiedzi na tak sformułowane wezwanie 

wykonawcy  spoczywa  obowiązek  wykazania,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  nie  jest 

rażąco  niska.  Dlatego  wykonawca  musi  przedstawić  konkretne  przyczyny  zaoferowania 

niskiej ceny i 

poprzeć te wyjaśnienia stosownymi dowodami. 

Odwołujący  wskazał  w  treści  odwołania,  że  „przedmiotem  zamówienia  są  usługi 

niematerialne,  zatem  kalkulacja  takiej  oferty  opiera  się  na  doświadczeniu  wykonawcy, 

więc dowodami w zasadzie są wyłącznie oświadczenia własne. Niezależnie więc jak bardzo 

będą krasomówcze, zawsze będą to oświadczenia własne wykonawcy”.  

Z  powyższym  nie  sposób  się  zgodzić.  Zamawiający  wskazał,  że  w  kalkulacji 

Odwołujący  uwzględnił  „szacunkowe  koszty  wynagrodzenia  Specjalistów,  wynajmu  biura 

Inżyniera Kontraktu, środków transportu, a także koszty ubezpieczeń, marżę oraz wysokość 

naliczonego upustu”. Oczywistym jest, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby załączyć dowody 

potwierdzające  wskazane  koszty,  np.  oferty  dot.  wynajmu  biura,  ogłoszenia  z  rynku  pracy 

potwierdzające  przyjęte  stawki  Specjalistów.  Odwołujący  zaniechał  zaś  poparcia  twierdzeń 

jakimikolwiek dowodami.  

Z  informacji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  z  dnia  6  sierpnia  2020  r.  wynika, 

że załączone  przez  Odwołującego  do  wyjaśnień  ceny  kalkulacje  (które  nie  zostały 

udostępnione  Wykonawcy  S)  obrazują  jedynie  wysokość  kosztów  przyjętych  do  kalkulacji 

ceny  oferty,  nie  potwierdzają  zaś  realności  wskazanych  stawek.  Nie  jest  wystarczające 

złożenie  wyjaśnień  wymieniających  jedynie  wysokość  ponoszonych  kosztów  bez 

udowodnienia  prawidłowości  ich  ujęcia  stosownymi,  dołączonymi  do  wyjaśnień  dowodami. 

Odwołujący  nie  przedstawił  żadnych  konkretnych  informacji  pozwalających  na  zbadanie 

zaoferowanej  przez  niego 

ceny i odniesienie ponoszonych kosztów do wartości rynkowych. 

Do wyjaśnień nie załączono żadnego dowodu na poparcie podanych w ich treści informacji. 

W  związku  z powyższym,  Zamawiający  słusznie  uznał,  że  wyjaśnienia  złożone  przez 

Odwołującego  nie  spełniają  wymagań  określonych  przepisem  art.  90  Pzp,  a  zatem  oferta 

tego wykonawcy podlega odrzuceniu. 

W  odwołaniu  wskazano,  że  „Odwołujący  nie  zgadza  się  z  twierdzeniem 

Zamawiającego,  jakoby  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  nie  zostały  poparte  żadnymi 

dowodami.  Przeciwnie,  Zamawiający  w  swoim  wezwaniu  z  dnia  19.05.2020  r., 

wprowadził obowiązek 

złożenia 

przez 

wykonawcę 

Kalkulacji/tabeli 

kosztów, 

narzucając jednocześnie  treść  tej  tabeli.  Innymi  słowy,  Zamawiający  określił  wprost  jakiego 

dowodu  oczekuje  od  wykonawcy 

i  podania  jakich  składników  cenotwórczych  kosztów  i 

innych danych żąda”.  

Również z powyższym nie sposób się zgodzić. Z wezwania z dnia 19.05.2020 r. nie 

wynika,  że  Kalkulacja  kosztów  jest  dowodem,  o  jakim  wspomina  Zamawiający. 

Kalkulacja/tab

zaś  dowody  były  wymagane  niezależnie  od  niej.  Wynika  to  chociażby  ze  sposobu 

ukształtowania wezwania, w którym wskazano: 

„Zamawiający wymaga, aby złożone wyjaśnienia obejmowały co najmniej: 

a. 

Sporządzenie kalkulacji/tabeli kosztowej, która będzie zawierać co najmniej elementy, 

wymienione zgodnie z załącznikiem nr 1 do niniejszego pisma, 

b. 

Wskazanie przyjętych założeń sporządzenia wyceny oferty, 

c. 

Wyjaśnienia powinny zawierać wykaz załączanych dowodów”. 

Wobec  tego  Zamawiający  wyraźnie  oddzielił  wymaganą  kalkulację  od  dowodów 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Kalkulacja  stanowi 

jedynie zestawienia kosztów, a nie potwierdzenie wskazanych wartości. 

Nie sposób zgodzić się również z twierdzeniami Odwołującego, jakoby „Zamawiający 

określił wprost [...] podania jakich składników cenotwórczych! kosztów i innych danych żąda”. 

W  treści  kalkulacji,  której  wzór  stanowił  załącznik  nr  1  do  wezwania  z  dnia  19.05.2020  r. 

znajduje  się  pozycja  nr  4  „inne  koszty  nieujęte  w  niniejszym  zestawieniu”.  Wynika  z  tego, 

że Zamawiający  nie  żądał  wskazania  jedynie  konkretnych,  wymienionych  kosztów, 

a 

wszelkich  kosztów  składających  się  na  cenę  oferty.  Wymienione  pozycje  nie  stanowiły 

katalogu  zamkniętego,  Zamawiający  wskazał  jedynie  najistotniejsze  czynniki  cenotwórcze, 

umożliwił Wykonawcy wskazanie dodatkowych, nieujętych w niej pozycji. 

Odwołujący  odwołał  się  również  do  ryczałtowego  charakteru  wynagrodzenia 

wskazując, że powoduje to, że „[…] zakres składanych wyjaśnień zawsze jest indywidualnie 

identyfikowalny.  Dlatego  też  konieczność  uszczegółowienia  takich  wyjaśnień  nie  może  być 

odczytywana  jak  naruszenie  obowiązujących  przepisów,  które  nakładają  na  wykonawcę 

obowiązek wykazania, że cena nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia”. 

Odwołujący  wydaje  się  zapominać,  że  przyczyną  odrzucenia  jego  oferty  był  brak  złożenia 

dowodów  potwierdzających  realność  zaoferowanej  ceny.  O  ile  zakres  wyjaśnień  w 

przypadku  ceny  ryczałtowej  faktycznie  może  być  różny,  o  tyle  w  każdym  przypadku 

obligatoryjnie należy złożyć dowody potwierdzające wskazane koszty. Przepis art. 90 ust. 1 

Pzp  wyraźnie  stanowi,  że  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów.  

Nie  sposób  również  podzielić  poglądu  Odwołującego,  który  twierdzi,  że  „[…] 

postępowanie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp ma charakter wyjaśniający, a nie dowodowy i ma 

na  celu  utwierdzić  zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego  wstępna  ocena  oferty  jest 

prawidłowa lub nie. Jednakże, aby te wątpliwości rozwiać wykonawca musi wiedzieć, które to 

elementy wzbudziły zastrzeżenia w jakim kierunku mają zmierzać jego wyjaśnienia”.  

rodzi domniemanie istnienia rażąco niskiej ceny w sytuacji, gdy cena oferty jest niższa o co 

najmniej 30 % od wartości zamówienia powiększonej o VAT lub średniej arytmetycznej cen 

wszystkich złożonych ofert. Art. 90 ust. 1 Pzp stanowi o obowiązku wezwania wykonawcy do 

wyjaśnienia  ceny  oferty  i  złożenia  dowodów.  Obowiązkiem  wykonawcy  jest  przedstawienie 

dowodów  na  potwierdzenie  co  najmniej  najistotniejszych  kosztów.  Zamawiający  nie  ma 

obowiązku  wskazywania  co  do  których  kosztów  żąda  przedstawienia  dowodów.  Nie  jest 

wystarczające złożenie wyjaśnień wymieniających jedynie wysokość ponoszonych kosztów, 

bez  udowodnienia  prawidłowości  ich  ujęcia  stosownymi,  dołączonymi  do  wyjaśnień 

dowodami 

potwierdzającymi  realność  wyliczeń  w  zakresie  najistotniejszych  z  nich. 

Wykonawca  ograniczył  się  do  złożenia  lakonicznego  pisma  i  wymaganej  przez 

Zamawiającego  kalkulacji,  nie  wskazał  jednak  na  jakiej  podstawie  i  w  jaki  sposób  zostały 

określone  poszczególne  koszty.  Nie  przedstawił  jakichkolwiek  dowodów,  które 

potwierdzałyby poziom wskazanych kosztów. 

Zdaniem  Przys

tępującego  ogólnikowość  złożonych  wyjaśnień  nie  może  stanowić 

podstawy  do  kierowania  do  wykonawcy  kolejnego  wezwania  do  udzielenia  dalszych 

wyjaśnień w trybie art. 90 Pzp. Wykonawca S zaprzeczył twierdzeniu Odwołującego, jakoby 

Zamawiający był „[…] zobowiązany do kierowania do wykonawcy wielokrotnych wezwań, aż 

jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  zamówienia  za  określoną  ceną  zostaną 

usunięte lub potwierdzone”.  

W  zakresie  zarzutu  dot.  art.  7  ust.  i  w  zw.  z  art.  92  ust.  pkt  3  Pzp 

należy  wskazać,  

że w przedmiotowym stanie faktycznym decyzja o odrzuceniu oferty Odwołującego nie była 

lakoniczna. Zamawiający wskazał  wyczerpujące uzasadnienie przyczyn odrzucenia oferty  – 

brak przedstawienia 

dowodów na potwierdzenie kosztów wymienionych w Kalkulacji i tabeli 

kosztów,  a  co  za  tym  idzie  brak  potwierdzenia,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej, 

Odwołujący    nie  potwierdził  kosztów,  składających  się  na  cenę  oferty,  ani  obiektywnych 

okoliczności  pozwalających  obniżyć  cenę  oferty  do  takiego  poziomu.  Wyjaśnienia  ceny 

złożone  przez  Odwołującego  opierają  się  na  gołosłownych  twierdzeniach.  Istotne  jest,  

że  w  przypadku  rażąco  niskiej  ceny  ciężar  dowodu  spoczywa  na    wykonawcy  i  już  garno 

różnica pomiędzy wartością zamówienia/średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert, a ceną 

ofert

y  wykonawcy  przekraczająca  30%  wprowadza  domniemanie  rażąco  niskiej  ceny, 

którego obalenie  należy  do  wykonawcy.  Samo  przedstawienie  zestawienia  kosztów 

w 

jakikolwiek  sposób  nie  potwierdza,  że  zaoferowana  cena  ma  charakter  realny  i  że 

wykonaw

ca  będzie  w  stanie  wykonać  za  tę  ceną  przedmiot  zamówienia  bez  ponoszenia 

strat. 

W  piśmie  procesowym  z  7  września  2020  r.  Odwołujący  przedstawił  dodatkową 

argumentację w sprawie. 

w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  przez  bezpodstawne  odrzucenie 

oferty  Odwołującego, 

stwierdzić należy co następuje. 

Jak  wskazano 

w  odwołaniu,  wezwanie  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  nie 

wynikało  z  wątpliwości  Zamawiającego,  ale  miało  charakter  czysto  formalny, 

czego 

najlepszym dowodem jest powołanie się przez Zamawiającego w wezwaniu na art. 90 

ust. 1

a pkt 1 Pzp i wskazanie, że wartość niniejszego zamówienia została oszacowana przez 

Zamawiającego na kwotę 1.816.804,50 zł (bez VAT) / 2.234.669,54 zł (z VAT). Należy zatem 

zauważyć,  że  ceny  wszystkich  ofert  złożonych  w  Postępowaniu  są  istotnie  niższe  od 

wartości przedmiotu zamówienia oszacowanej przez Zamawiającego. Co więcej, nawet cena 

najdroższej  oferty,  złożonej  przez  Przystępującego jest  dużo  poniżej  szacunkowej  wartości 

zamówienia,  gdyż  wynosi  1.584.258,45  zł.  Z  porównania  cen  złożonych  ofert  i  wartości 

przedmiotu zamówienia oszacowanej przez  Zamawiającego wynika, że wartość przedmiotu 

zamówienia  została  wyliczona  przez  Zamawiającego  zapewne  przy  założeniu  znacznego 

buforu bezpieczeństwa, bowiem nie oddaje ona rzeczywistych realiów rynku oraz cen usług 

objętych przedmiotem zamówienia, stosowanych aktualnie.  

Odwołujący podkreślił, że wartość szacunkowa ustalana przez zamawiającego przed 

wszczęciem  postępowania  nie  musi  stanowić  odzwierciedlenia  aktualnych  na  moment 

składania  ofert  cen  rynkowych.  Wartość  ta  ma  znaczenie  przede  wszystkim  z  uwagi  na 

ustalenie  zasad  prowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego, 

tj. ustalenie, czy jest to 

postępowanie poniżej czy powyżej tzw. progów unijnych. 

O rynkowości i realności ceny oferty Odwołującego świadczy już tylko jej porównanie 

do  pozostałych  cen  ofert  złożonych  w  postępowaniu.  Oferta  Odwołującego  jest  niższa 

zaledwie  o  ok.  12,6%  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  ofert,  co  nie  uzasadnia 

wezwania do  złożenia  wyjaśnień,  biorąc  pod  uwagę drugą z  przesłanek określonych w  art. 

90  ust.  1a  pkt  1  Pzp, 

odnoszącą  się  właśnie  do  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert.  Ponadto,  różnice  pomiędzy  ceną  oferty  Odwołującego  a  cenami  dwóch 

pozostałych  ofert  są  –  po  pierwsze  –  minimalne,  a  po  drugie  są  naturalnym  efektem 

konkurencji  na  rynku  i 

konsekwencją  indywidualnych  możliwości  poszczególnych 

wykonawców  w  zakresie  optymalizacji  kosztowej  wykonania  określonych  dostaw  i  usług  w 

określonym czasie. 

Odwołujący  stwierdził  następnie,  że  to  na  Zamawiającym  spoczywa  obowiązek 

precyzyjnego  wskazania  zakresu  wyjaśnień  wymaganych  od  wykonawcy  w  trybie  art.  90 

Pzp.  Tym  niemniej  należy  zauważyć,  że  na  ogólne  wezwanie  Zamawiającego  Odwołujący 

nie  zareagował  ogólnymi  i  uniwersalnymi  wyjaśnieniami.  Szczególnego  podkreślenia 

wymaga, 

że wyjaśnienia złożone przez Odwołującego byty stosunkowo obszerne i rzetelnie 

skalkulowane. 

Odwołującego  wynika,  że  jedynym  powodem,  dla  którego  Zamawiający  uznał, 

jakoby 

Odwołujący  w  ogóle  nie  złożył  wyjaśnień  ceny,  był  rzekomy  brak  załączenia  do 

wyjaśnień jakichkolwiek dowodów.  

Z  powyższym  stanowiskiem  Zamawiającego  nie  sposób  się  zgodzić. 

Odwołujący przypomniał,  że  Zamawiający  w  wezwaniu  dnia  19.05.2020  r.  wprowadził 

obowiązek  złożenia  przez  wykonawcę  Kalkulacji/tabeli  kosztowej,  narzucając  jednocześnie 

treść  tej  tabeli.  Innymi  słowy,  Zamawiający  określił  wprost  jakiego  dowodu  oczekuje  od 

wykonawcy  i  podania  jakich  sk

ładników  cenotwórczych,  kosztów  i  innych  danych  żąda. 

Odwołujący uczynił zadość wezwaniu Zamawiającego i wraz z wyjaśnieniami rażąco niskiej 

ceny  przedstawił  nie  tylko  dowód  w  postaci  Kalkulacji  (tabela  kosztowa  wg  wzoru 

Zamawiającego),  ale  także  Szczegółową  Kalkulację  Kontraktu  (drugi  z  dokumentów  został 

objęty tajemnicą przedsiębiorstwa wykonawcy) oraz pozwolenie na użytkowanie zamierzenia 

inwestycyjnego  (drogi 

wojewódzkiej  nr  588  /obwodnicy  miejscowości  Gąbin/  na  terenie 

gminy Gąbin) – Decyzja Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 

dn.  13.03.2020  r.  Nie  sposób  zrozumieć  dlaczego  Zamawiający  ww.  Kalkulacji/tabeli 

kosztowej,  Szczegółowej  Kalkulacji  Kontraktu  oraz  pozwolenia  na  użytkowanie  nie  chce 

uznać za dowody. Kwestia ta nie została w żaden sposób wyjaśniona, ani uargumentowana 

przez Zamawiającego w uzasadnieniu odrzucenia oferty. 

Podkreślenia wymaga również, że Zamawiający w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty 

Odwołującego  wskazuje  w  sposób  bardzo  ogólny  na  brak  załączenia  dowodów,  

jednak  w  jakikolwiek  sposób  nie  argumentuje  jakich  konkretnie  dowodów,  zdaniem 

Zamawiającego, rzekomo zabrakło w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny. Jeżeli Zamawiający 

oczekiwał złożenia przez wykonawcę konkretnych dowodów (jak to miało miejsce przypadku 

dowodu w postaci Kalkulacji/tabeli kosztowej

), winien wyspecyfikować je w wezwaniu z dnia 

19.05.2020 r., czego jednak nie 

uczynił. 

Niezależnie od powyższego Odwołujący wskazał, że z obowiązujących przepisów nie 

wynika  obowiązek  składania  dowodów  popierających  wyjaśnienia  oraz  że  sam  fakt 

niezłożenia dowodów nie może automatycznie dyskwalifikować wyjaśnień. 

Zamawiający  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  Odwołującego  podniósł  również, 

że: „koszty  osobowe  świadczenia  usługi  są  głównym  składnikiem  cenotwórczym”. 

Odnosząc się  do  powyższego  przede  wszystkim  raz  jeszcze  wskazać  trzeba,  że 

Zamawiający nie kwestionuje merytorycznie żadnej z pozycji kosztowych, tj. nie twierdzi, że 

przedstawione  przez  Odwołującego  w  Kalkulacji/tabeli  kosztowej  i  Szczegółowej  Kalkulacji 

Kontraktu stawki, ilości bądź koszty są błędne czy rażąco niskie i że Odwołujący nie jest w 

stanie  za  podane  w 

kalkulacji  kwoty  wykonać  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  SIWZ.  Ponadto 

Odwołujący  wskazuje  i  podkreśla,  że  w  Kalkulacji/tabeli 

informacje  co  do  koszt

ów  osobowych  świadczenia  usługi.  Przyjęte  przez  Odwołującego 

koszty  pracy  nie  tylko 

nie  są  niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę /  minimalnej 

stawki godzinowej, ustalonych na podstawie 

przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 

r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  prac

ę,  ale  są  wyższe,  od  przeciętnego  wynagrodzenia 

jakie 

otrzymują osoby zatrudnione na stanowiskach ekspertów wskazanych w wyjaśnieniach 

oraz  ja

ko  personel  biurowy.  Zatem  realność  przyjętych  przez  Odwołującego  kosztów 

osobowych  świadczenia  usługi  nie  powinna  budzić  żadnych  wątpliwości  Zamawiającego, 

zresztą  Zamawiający  żadnych  wątpliwości  w  tym  zakresie  nie  sformułował.  Skoro  zatem 

Odwołujący  w  złożonych  wyjaśnieniach  ceny  nie  powołał  się  na  wartości  zaniżone  ani  z 

pogranicza minimalnego wynagrodzenia dla poszczególnych osób z personelu, lecz wskazał 

na  stawki  rynkowe,  to  nie  miał  obowiązku  przedstawiać  dowodów  na  okoliczność  kosztów 

pracy, tym bardziej

, że w świetle uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty Odwołującego 

koszty  te  nie  wzbudziły  u  Zamawiającego  żadnych  wątpliwości  ani  podejrzeń.  W 

uzasadnieniu faktycznym odrzucenia of

erty Odwołującego Zamawiający nawet nie sugeruje, 

że koszty te zostały przez Odwołującego zaniżone. 

Odwołujący podkreślił, że zaoferowana przez niego cena ryczałtowa jest ceną realną, 

rynkową  i  w  zupełności  wystarczy,  aby  pokryć  koszty  świadczenia  wszystkich  usług 

wchodzących  w  skład  przedmiotu  zamówienia.  Nie  sposób  też  nie  zauważyć,  że  uznając 

wyjaśnienia  ceny  Odwołującego  za  niezłożone  Zamawiający  nie  przedstawił  żadnych 

dowodów  ani  nawet  argumentów  świadczących  o  nierealnie  niskim  poziomie  zaoferowanej 

ceny.  

Niezależnie  od  powyższego  podkreślenia  wymaga  fakt,  że  przedmiot  zamówienia 

obejmuje  różnego  rodzaju usługi.  Usługi  stanowią przedmiot  o charakterze niematerialnym, 

co 

utrudnia  wykazanie  realności  ich  wyceny  bez  względu  na  zachowanie  przez 

Odwołującego  najwyższego  stopnia  staranności  przy  dokonywaniu  wyceny.  Odwołujący, 

opierając się na swoim wieloletnim doświadczeniu, dokonał realnego oszacowania nakładów 

niezbędnych  w celu  należytego  wykonania  przedmiotowego  zamówienia  jak  również 

uwzględnił  koszty  pracy  osób,  które  będą  zaangażowanie  w  realizację  przedmiotowego 

zamówienia, i podał je Zamawiającemu w złożonych wyjaśnieniach ceny. 

Mając  na  uwadze  powyższe  należy  uznać,  że  odrzucenie  oferty  Odwołującego 

wynika z  niezrozumienia  przez  Zamawiającego instytucji  wezwania do  wyjaśnień  ceny, jest 

nadto  przejawem  nadmiernego  formalizmu  i  nie  uwzględnia  tak  dorobku  polskiego 

orzecznictwa, jak i brzmienia dyrektyw oraz orzecznictwa europejskiego.  

Odnośnie  zarzutu  naruszenia  art.  90  ust.  1  Pzp  przez  zaniechanie  wezwania 

Odwołującego  do  udzielenia  kolejnych  wyjaśnień  w  sytuacji,  gdy  pierwotnie  złożone 

wyjaśnienia budziły wątpliwości Zamawiającego, stwierdzić należy co następuje. 

wyjaśnień  ceny,  które  zamawiający  może  kierować  do  wykonawcy.  Zarówno  na  gruncie 

przepisów Pzp, jak i z art. 69 ust. 3 Dyrektywy 2014/24/UE wynika, że wyjaśnienia sposobu 

kalkulacji 

ceny  oferty  nie  muszą  się  ograniczać  do  jednokrotnego  wezwania,  ale 

zamawiający ma prawo zadawać dodatkowe pytania w celu rozwiania swoich wątpliwości, a 

wykonawca ma prawo przedstawiać wyjaśnienia oraz dowody przez cały proces konsultacji. 

Na  powyższe  wyraźnie  wskazuje  drugie  zdanie  ww.  przepisu  dyrektywy,  z  którego  wynika, 

że zamawiający może odrzucić ofertę wyłącznie w przypadku, gdy dostarczone dowody nie 

uzasadniają  w zadowalającym  stopniu  niskiego  poziomu  proponowanej  ceny  lub 

proponowanych  kosztów.  Oznacza  to,  że  zamawiający  ocenia  wszystkie  wyjaśnienia  i 

dowody złożone w toku konsultacji dotyczących sposobu kalkulacji ceny i dopiero gdy uzna, 

że nie uzasadniają one poziomu ceny, może odrzucić ofertę. 

Jeżeli  zatem  w  wyniku  przedstawionych  wyjaśnień  u  Zamawiającego  nadal  będą 

istniały  jakiekolwiek  wątpliwości  co  do  zaoferowanej  przez  Odwołującego  ceny, 

to 

Zamawiający powinien wezwać Odwołującego do dalszych wyjaśnień.  

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  Izba,  uwzględniając  zgromadzony  materiał 

dowodowy  omówiony  w  dalszej  części  uzasadnienia,  jak  również  biorąc  pod  uwagę 

oświadczenia  i stanowiska  Stron  postępowania  odwoławczego  i  Wykonawcy  S, 

ustaliła i zważyła, co następuje. 

Skład  orzekający  stwierdził,  że Odwołujący  jest  legitymowany,  zgodnie  z  przepisem 

art. 179 ust. 1 Pzp, do 

wniesienia odwołania.  

Izba  dopuściła  i  przeprowadziła  dowody  z  treści  SIWZ,  wezwania  Odwołującego  do 

wyjaśnienia rażąco niskiej ceny z 19 maja 2020 r., wyjaśnień Odwołującego z 26 maja 2020 

r. 

i  informacji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  z  6  sierpnia  2020  r.  stwierdzając,  że  stan 

faktyczny nie jest w sprawie sporny. 

W  powyższych  okolicznościach  skład  orzekający  uznał,  że  odwołanie  nie  zasługuje 

na uwzględnienie. 

Jak wynika z przepisu art. 90 ust. 2 Pzp wykonawca wezwany do wyjaśnień rażąco 

niskiej  ceny  ma  obowiązek  wykazać  zamawiającemu,  że  cena  jego  oferty  nie  jest  rażąco 

niska.  Ustawodawca  nie  rozstrzygnął  wprost  jak  należy  rozumieć  wspomniany  obowiązek 

wykazania,  niemniej  jednak 

–  posiłkując  się  treścią  przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp  –  należy 

wnioskować  o konieczności  poparcia  wykazywanych  okoliczności  stosownymi  dowodami. 

Skład orzekający  podziela  przy  tym  wyrażane  niejednokrotnie  w  orzecznictwie  KIO 

zapatrywania, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 Pzp nie 

ma  obowiązku  przedstawiania  dowodów  na  potwierdzenie  każdej  przywołanej 

w 

wyjaśnieniach  okoliczności.  Powyższe  zasadniczo  dotyczyć  będzie  sytuacji,  w  których 

płaca minimalna,  itp.),  bądź  ceny  (koszty),  które  nie  odbiegają  od  standardów  w  danym 

sektorze  rynku.  Nie  w

yłącza  to  jednak  obowiązku  scharakteryzowania  przytaczanych 

okoliczności, aby zamawiający – badając cenę oferty wezwanego wykonawcy – był w stanie 

ocenić,  czy  w  ich  zakresie  wystarczające  jest  samo  oświadczenie  wykonawcy.  Wynika  z 

tego,  że  oświadczenia  wykonawcy  również  należy  rozpatrywać  (oceniać)  w  kontekście 

spoczywającego na nim obowiązku wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

W  przedmiotowej  sprawie  jedną  ze  spornych  kwestii  był  charakter  załączonej  do 

wyjaśnień  Odwołującego  kalkulacji,  sporządzonej  według  wzoru  przesłanego  przez 

Zamawiającego.  Kierując  się  przedstawionymi  powyżej  zapatrywaniami  Izba  uznała, 

że złożona  przez  Odwołującego  kalkulacja/tabela  kosztowa  stanowiła  nie  tylko  graficzne 

odzwierciedlenie  wyjaśnień,  ale  również  zbiór  oświadczeń  Odwołującego,  podlegających 

weryfikacji w procesie oceny czy jego oferta zawiera rażąco niską cenę. 

Analizując wspomnianą kalkulację skład orzekający uznał, że jest ona niewiarygodna 

z następujących przyczyn. 

Z 

treści  wyjaśnień  nie  wynika  na  jakiej  podstawie  Odwołujący  określił  wysokość 

stawek  wynagrodzenia  specjalistów,  tj.  czy  są  to,  przykładowo,  stawki  obowiązujące  u 

Odwołującego,  czy  uśrednione  stawki  rynkowe.  W  tym  zakresie  zaprezentowana  przez 

Odwołującego  argumentacja,  sprowadzająca  się  do  twierdzenia,  że  są  to  stawki  powyżej 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  nie  mogła  się  ostać,  nie  stanowi  ona  bowiem 

potwierdzenia,  że Odwołujący  ma  możliwość  zatrudnienia  wspomnianych  w  wyjaśnieniach 

specjalistów za wynagrodzenie w nich wskazane. 

W  kons

ekwencji  Odwołujący  zobligowany  był  do  przedstawienia  dowodów 

potwierdzających  realność  zaoferowanych  stawek,  czego  –  wbrew  wezwaniu 

Zamawiającego  –  nie  uczynił.  Dowodem  takim,  zdaniem  Izby,  nie  jest  szczegółowa 

kalkulacja  kontraktu,  załączona  do  kalkulacji/tabeli  kosztowej  i  objęta  tajemnicą 

przedsiębiorstwa, jako że nie potwierdza ona wspomnianych wcześniej okoliczności. 

Ergo 

decyzja  Zamawiającego,  jak  i  samo  jej  uzasadnienie,  z  którym  związany  był 

jeden  z  zarzutów  odwołania,  nie  stanowiły  naruszenia  przepisów  wskazanych  w  petitum 

odwołania. 

Reasumując  przedstawione  powyżej  zapatrywania  orzeczono,  jak  w  pkt  1  sentencji 

wyroku. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  (pkt  2  sentencji  wyroku)  orzeczono 

stosownie  do  jego  wyniku,  na podstawie  art.  192  ust.  9  i  10 

Pzp  oraz  §  5  ust.  3  pkt  1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15 marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r. poz. 972).  

Prz

ewodniczący:      ……………………………………….