Sygn. akt: KIO 1970/20
WYROK
z
25 września 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ernest Klauziński
Protokolant:
Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie
25 września 2020 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Pre
zesa Krajowej Izby Odwoławczej 17 sierpnia 2020 r. przez wykonawcę Sko-Bud
Sp. z o.o.
z siedzibą w Krakowie w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego:
Gminę Miejską Kraków – Zarząd Dróg Miasta Krakowa z siedzibą w Krakowie,
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego - Sko-Bud Sp. z o.o. z siedzibą
w Krakowie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych 00/100), uiszczoną przez Odwołującego - Sko-Bud
Sp. z
o.o. z siedzibą w Krakowie tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Odwołującego - Sko-Bud Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie na rzecz
Zamawiającego: Gminy Miejskiej Kraków – Zarządu Dróg Miasta Krakowa z siedzibą
w Krakowie
kwotę 377 zł 46 gr (słownie: trzysta siedemdziesiąt siedem złotych
) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione przez
Zamawiającego z tytułu kosztów dojazdu i noclegu pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
jego doręczenia
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Krakowie.
…..............................………………………..……………
Sygn. akt KIO 1970/20
U z a s a d n i e n i e
Gmina Miejska Kraków – Zarząd Dróg Miasta Krakowa z siedzibą w Krakowie (dalej
Zamawiający) prowadzi na podstawie przepisów ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm., dalej: Pzp) postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pod nazwą:
„Opracowanie dokumentacji projektowej oraz realizacja budowy chodnika na ul. Górnickiego
w Krakowie na odcinku od wiaduktu k
olejowego do ul. Głogowej w trybie zaprojektuj
i wybuduj
”, numer: 2/VI/2020, zwane dalej Postępowaniem.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
10 czerwca 2020 r. pod numerem 549593-N-2020
. Wartość zamówienia nie przekracza kwot
określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
17 sierpnia 2020 r. wykonawca Sko-Bud Sp. z o.o.
z siedzibą w Krakowie (Dalej:
Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zaskarżył niezgodne z przepisami czynności
i zaniechania
Zamawiającego, zarzucając mu naruszenie następujących przepisów Pzp:
1. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp przez nie
przeprowadzenie postępowania w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców i udzielenie
zamówienia wykonawcy, którego oferta nie była ofertą najkorzystniejszą oraz
dokonywanie oceny złożonych ofert przy uwzględnieniu innego przedmiotu
zamówienia niż w Programie funkcjonalno-użytkowym (dalej: PFU) i opisie
przedmiotu umowy;
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp
polegające na niewłaściwej ocenie ceny
zaoferowanej przez
Odwołującego i przyjęcie, że jest ona rażąco niska, gdy
tymczasem odniesienie tej ceny do przedmiotu zamówienia określonego przez
Zamawiającego w Programie Funkcjonalno-Użytkowym potwierdza, że jest to cena
rynkowa a oferta Odwołującego jest najkorzystniejsza.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty
Odwołującego;
2. dokonania ponown
ej oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania,
w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł oraz wydatków
z tytułu wpisu od odwołania w kwocie 10 000,00 zł oraz wydatku 17 zł na opłatę
skarbową od pełnomocnictwa.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
Zgodnie z art. 31. ust. 2 Pzp
Zamawiający opisał przedmiot zamówienia za pomocą PFU.
Odwołujący złożył ofertę na przedmiot zamówienia, określony co istotne - w sposób
jednobrzmiący tak w ogłoszeniu, w programie funkcjonalno użytkowym, jak i w projekcie
umowy. Wartość oferty ustalona została na 840 000 zł. Była to oferta najkorzystniejsza
spośród wszystkich złożonych w postępowaniu. Odwołujący, przed jej złożeniem dokonał
wizji lokalnej ulicy Górnickiego w Krakowie na odcinku od wiaduktu kolejowego
do ul. Głogowej, potwierdził ustalenia PFU, iż odcinek miał długość około 260 mb i ustalił
wartość robót, kierując się treścią art. 33 ust. 1 pkt. 2 Pzp, tj. przy uwzględnieniu
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w PFU.
Zamawiający pismem z 19 czerwca 2020 r. poinformował o treści pytań oferentów
oraz udzielonych
odpowiedzi Zamawiającego. W odpowiedzi na pytanie nr 1 Zamawiający
potwierdził, że PFU został przygotowany dla odcinka ulicy Górnickiego o długości ok. 260
mb. W dalszej części odpowiedzi znalazło się natomiast stwierdzenie: „obecną intencją
Zamawiającego jest budowa jednostronnego chodnika na odcinku od starej ul. Głogowej
do skrzyżowania z ul. Rokosza. Powyższy zakres wynosi ok. 450 m. Jednak Zamawiający
nie może wykluczyć, że na etapie uzgadniania projektu budowlanego powyższy zakres może
ulec zmianom”.
Po opublikowaniu ww. informacji Zama
wiający zmienił ogłoszenie o zamówieniu, ale tylko
w ten sposób, że zmienił termin składania ofert i termin otwarcia ofert. Nie uległ zmianie
przedmiot zamówienia opisany w PFU. Odwołujący, postępując zgodnie z przepisami Pzp
opracował złożona ofertę w oparciu o PFU, stanowiący opis przedmiotu zamówienia,
a zatem dla realizacji budowy chodnika na ul. Górnickiego w Krakowie na odcinku
od wiaduktu kolejowego do ul. Głogowej w trybie „zaprojektuj i wybuduj”.
Pismem z 3 lipca
2020 r., Zamawiający w trybie art. 90 ust. 1 i 1a Pzp zwrócił
się do Odwołującego o złożenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny ofertowej.
Odwołujący pismem z 7 lipca 2020 r. wyjaśnił, że zaoferowana cena dotyczyła przedmiotu
zamówienia opisanego w dokumentacji projektowej, w której niezmiennie jest mowa
o budowie chodnika na odcinku o długości około 260 mb. Odwołujący podkreślił, że
sporządził kalkulację ceny ofertowej dla tak ustalonego przedmiotu zamówienia, przy
przyjęciu średnich cen rynkowych z II kwartału 2020 r.
10 sierpnia 2020 r.
Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty
i odrzuceniu oferty
Odwołującego.
Zdaniem
Odwołującego, odrzucenie jego oferty było skutkiem wprowadzenia pozostałych
w
ykonawców w błąd odpowiedziami udzielanymi przez Zamawiającego w toku postępowania
o udzielenie z
amówienia, czego skutkiem było złożenie przez pozostałych wykonawców ofert
na inny (znacznie większy), niż w opisie przedmiotu zamówienia, zakres robót budowlanych.
Takie postępowanie Zamawiającego świadczyło o naruszeniu zasady równości i zamiarze
zawarcia umowy o udzielenie zamówienia publicznego na inny przedmiot niż w PFU i opisie
przedmiotu umowy.
Zamawiający w trakcie trwania postępowania, swoimi nieprecyzyjnymi i wzajemnie
sprzecznymi wyjaśnieniami usiłował wywołać u potencjalnych wykonawców przekonanie,
że zmienił w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia jego przedmiot i „obecną
intencją Zamawiającego jest budowa jednostronnego chodnika na odcinku od starej
ul. Głogowej do skrzyżowania z ul. Rokosza. Powyższy zakres wynosił ok. 450 m. Jednak
Zamawiający wskazał, że nie może wykluczyć, że na etapie uzgadniania projektu
budowlanego powyższy zakres może ulec zmianom”. Gdyby nawet przyjąć, że Zamawiający
m
ógł zmienić przedmiot zamówienia o roboty budowlane opisany za pomocą PFU (chociaż
brak ku temu podstaw prawnych) to w niniejszej sprawie do tego i tak nie doszło.
Ustawodawca wyraźnie rozróżnił dwie kategorie zmian treści SIWZ oraz ich wpływu na treść
ogłoszenia, tj. zmianę treści SIWZ prowadzącą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu,
aktualizującą po stronie zamawiającego obowiązek, o którym mowa w art. 38 ust. 4a Pzp
oraz zmianę treści SIWZ nieprowadzącą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu,
aktualizującą obowiązek o innej już treści, który określony został w art. 38 ust. 6 Pzp.
Z ogłoszenia o zmianie ogłoszenia zamieszczonego w Biuletynie Zamówień Publicznych
19 czerwca 2020 r. jednoznacznie wynika
ło, że zmiana treści SIWZ dotyczyła jedynie
terminu składania ofert, a nie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu.
W konsekwencji takiego nierzetelnego zachowania Zamawiającego doszło prawdopodobnie
do tego, że tylko Odwołujący złożył ofertę zgodną z opisem przedmiotu zamówienia
zawartym w dokumentacji przetargowej. Taki wniosek znajduje jednoznaczne potwierdzenie
w informacji z otwarcia ofert w przedmiotowym postępowaniu w której podano, że „kwota,
którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia: 940 950,00 zł
brutto w 2021 roku
”. Kierując się zasadami logicznego rozumowania i racjonalności
Zam
awiającego trudno uznać, iż tak bardzo pomylił się przy ustalaniu wartości zamówienia.
Fakt, iż to Odwołujący złożył ofertę o wartości najbliższej tej kwocie potwierdzał, że cena
jego oferty nie była rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia (rzeczywistego),
a prawdopodobnie oferty pozostałych wykonawców dotyczyły innego (większego) zakresu
robót budowlanych niż w określony w PFU.
25 września 2020 r. Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie i wniósł o jego
oddalenie.
Zamawiający wskazał, że Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień
ceny swojej oferty nie złożył wymaganych wyjaśnień, dlatego jego oferta została odrzucona
zgodnie z dyspozycją art. 90 ust. 3 Pzp.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
z
amówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone podczas
rozprawy, Izba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Zgodnie z informacją z otwarcia ofert w postępowaniu opublikowaną przez Zamawiającego
2 lipca 2020 r. oferty
w postępowaniu złożyli następujący wykonawcy:
1. SAMBUD J.P.
z siedzibą w Węglówce - cena oferty: 1 385 595,00 zł, w tym:
- za wykonanie dokumentacji projektowej: 61 500,0
0 zł,
za wykonanie robót budowlanych: 1 324 095,00 zł
Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlane GACZOREK Sp. z o.o. z siedzibą
w Krakowie -
cena oferty: 1 970 000,00 zł, w tym:
za wykonanie dokumentacji projektowej: 100 000,00 zł,
za wykonanie robót budowlanych: 1 870 000,00 zł
Odwołujący - cena oferty: 840 000 zł, w tym:
za wykonanie dokumentacji projektowej: 40 000,00 zł,
za wykonanie robót budowlanych: 800 000,00 zł.
W tym samym dokumencie Zamawiający zawarł informację, że na sfinansowanie
zamówienia zamierzał przeznaczyć kwotę 940 950,00 zł brutto w 2021 roku.
Zamawiający oszacował wartość całkowitą przedmiotu zamówienia na kwotę netto
640,26 zł (14 331 517,52 zł brutto).
3 lipca 2020 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień. Zamawiający
wskazał m. in.: „Zamawiający w trybie art. 90 ust. 1 i 1a ustawy Prawo zamówień
publicznych zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyl
iczenia Państwa ceny ofertowej. Cena Państwa oferty w wysokości: 840 000,00 zł brutto
i jest niższa o ponad 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
w pr
zedmiotowym postępowaniu ofert. Cena ta wydaje się rażąco niska w stosunku
do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego”.
W odpowiedzi 7 lipca 2020 r. Odwołujący złożył pismo, w którym kwestionował sposób w jaki
Zamawiający dokonał zmiany ilościowej przedmiotu zamówienia. W zakresie wyjaśnień
dot
yczących ceny ofertowej Odwołujący ograniczył się do oświadczenia, że cena jego oferty
nie jest rażąco niska.
W konsekwencji Zamawiający uznał, że Odwołujący nie złożył żądanych wyjaśnień i odrzucił
jego ofertę z postępowania.
Biorąc pod uwagę ustalony stan faktyczny Izba uznała, że czynność Zamawiającego
polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp. Wbrew
stanowisku Odwołującego, który kwestionował podstawy faktyczne do wezwania
go do wyjaśnienia ceny jego oferty wątpliwości nie budzi, że wypełnione zostały przesłanki
wskazane w art. 90 ust. 1a Pzp
obligujące Zamawiającego do wezwania Odwołującego
do przedmiotowych wyjaśnień. Wskazać przy tym należy, że Zamawiający wskazał dwie
podstawy prawne wezwania
– art. 90 ust. 1 i art. 90 ust. 1a Pzp. Tym samym Zamawiający
wezwał Odwołującego do wyjaśnień również ze względu na wątpliwości, co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Wezwanie do wyjaśnień ceny
oferty rodzi po stronie wykonawcy obowiązek udzielenia tych wyjaśnień, z zastrzeżeniem,
że wyjaśnienia powinny być adekwatne do wezwania pod względem zakresu i stopnia
szczegółowości.
Odpowiedź Odwołującego na przedmiotowe wezwanie sprowadzała się do oświadczenia
o tym, że cena jego oferty nie jest rażąco niska. Wezwanie miało ogólnikowy charakter,
ale Odwołujący nie podjął choćby próby wyjaśnienia ceny swojej oferty. W tej sytuacji
zmaterializował się obowiązek określony w art. 90 ust. 3 Pzp, który stanowi, że zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień
wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt
w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Izba pominęła argumentację Odwołującego dotyczącą kwestii dotyczących zmiany opisu
przedmiotu zamówienia i jej wpływu na cenę oferty Odwołującego. Zgodnie z art. 180 ust. 2
Pzp j
eżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje wyłącznie wobec czynności:
wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania
o cenę;
określenia warunków udziału w postępowaniu;
wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;
odrzucenia oferty odwołującego;
opisu przedmiotu zamówienia;
6) wyboru najkorzystniejszej oferty.
Po przeprowadzeniu dowodu z dokumentacji postępowania Izba uznała, że sposób, w jaki
Zamawiający dokonał zmiany opisu przedmiotu zamówienia i niemal dwukrotnego
zwiększenia zakresu zadania budził poważne wątpliwości, co do ich zgodności z prawem.
Nie ulega jednak wątpliwości, że Odwołującemu zgodnie z art. 180 ust. 2 pkt 5 Pzp
przysługiwało wniesienie odwołania na czynności, które uważał za dokonane niezgodnie
z prawem
. Odwołujący (ani żaden z pozostałych wykonawców) nie skorzystał
z tej możliwości. Z tego względu cała argumentacja dotycząca niezgodnej z prawem zmiany
przedmiotu
zamówienia w ocenie Izby stanowi próbę przywrócenia terminu do wniesienia
odwołania w ww. zakresie.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…..............................………………………..……………