Sygn. akt KIO 1844/20
WYROK
z dnia 18 sierpnia 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Piotr Kur
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 sierpnia 2020
r., w Warszawie, odwołania
wnies
ionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 sierpnia 2020 r. przez
wykonawcę
Z. U.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo
Usługowe U. Z. U. z siedzibą w Makowie Mazowieckim
w po
stępowaniu prowadzonym przez
Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie
przy udziale wykonawców:
A. COLAS Polska
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w
Palędziach,
B.
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Budowy Dróg
i Mostów Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Mińsku
Mazowieckim oraz
ALTOR Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Mińsku Mazowieckim
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala
odwołanie,
kosztami postępowania obciąża Z. U. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe U. Z. U. i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Z. U.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Handlowo Usługowe U. Z. U. tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Z. U. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Urbanowski Z. U. na rzecz
Mazowieck
iego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Warszawie kwotę 3 600 zł 00
gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843
z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 1844/20
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „przebudowę drogi wojewódzkiej
nr 627 relacji Ostrów Mazowiecka – Orło na terenie Miasta i Gminy Ostrów Mazowiecka oraz
Gminy Małkinia Górna, pow. ostrowski, woj. mazowieckie” na podstawie ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn.
zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 15 maja 2020 r. w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej pod numerem 2020/S 095-
225976. Wartość zamówienia jest większa niż
kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I Stanowisko Odwołującego
Odwołujący – Z. U. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Handlowo Usługowe U. Z. U. wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie art.
26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez błędne
przyjęcie, że przedstawiony przez Odwołującego „Wykaz robót budowlanych wykonanych
nie wcześniej niż w okresie ostatnich 5 lat przed upływem składania ofert” wraz z
załącznikami nie potwierdza spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz że wymaga
uzupełnienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wezwania z 24 lipca 2020 r. w części dotyczącej wezwania do
uzupełnienia „Wykazu robót” oraz o zasądzenie na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego, w tym kosztów reprezentacji Odwołującego przez
pełnomocnika.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych zamawiający ma obowiązek wezwać wykonawców, którzy
w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub
dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych lub gdy
złożone dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez
zamawiającego wątpliwości, do ich złożenia w wyznaczonym terminie.
Naczelne zasady postępowania o udzielenie zamówienia wymagają, aby wezwanie było
jasne i precyzyjne, sformułowane w sposób dający wykonawcy wiedzę, co w złożonych
przez wykonawcę dokumentach zamawiający kwestionuje i dlaczego. Nie są wystarczające
ogólnikowe stwierdzenia, że określony dokument (w przedmiotowej sprawie – załącznik do
punktu 2. w wykazie dostaw, tj. „Protokół odbioru końcowego i przekazania do eksploatacji
obiektu” z18 grudnia 2019 r.) nie potwierdza, że zadanie wykonano nienależycie, wykonawca
nie może bowiem domyślać się, czego od niego oczekuje Zamawiający. Aby wykonawca
mógł się prawidłowo do wezwania zastosować, musi wiedzieć, które elementy w złożonych
wcześniej dokumentach Zamawiający uznał za nieprawidłowe i dlaczego.
Ist
otą sporu pomiędzy Stronami jest rozstrzygnięcie, czy Zamawiający prawidłowo ocenił
złożony dokument dotyczący doświadczenia Odwołującego, tj. „Protokół odbioru końcowego
i przekazania do eksploatacji obiektu” z 18 grudnia 2019 r. dla robót „Remont drogi
w
ojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700
(L=10+680 km)”, który, zdaniem Zamawiającego, nie stanowi potwierdzenia, że roboty
budowlane wskazane w punkcie 2. „Wykazu robót” zostały wykonane należycie, przy czym
ogólnikowość wezwania sporządzona przez Zamawiającego utrudnia przedstawienie przez
Odwołującego argumentacji.
Na podstawie § 2 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy
w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zamawiający może żądać wykazu robót
budowlanych z załączeniem dowodów określających, czy te roboty budowlane zostały
wykonane należycie, w szczególności informacji o tym, czy roboty zostały wykonane zgodnie
z prz
episami prawa budowlanego i prawidłowo ukończone, przy czym dowodami, o których
mowa, są referencje bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego
roboty budowlane były wykonywane.
Wykonawca w „Wykazie robót” w punkcie 2. wykazał roboty budowlane „Remont drogi
wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700
(L=10+680 km)”. Jako dowód wykonania jej w sposób należyty załączył „Protokół odbioru
końcowego i przekazania do eksploatacji obiektu” z 18 grudnia 2019 r. Nie ulega
wątpliwości, że protokół odbioru robót budowlanych może stanowić dowód, o którym mowa
w § 2 ust. 4 pkt 1 ww. rozporządzenia, który potwierdza wykonanie robót budowlanych
w sposób należyty. Protokół jest dokumentem sporządzanym i podpisanym przez
Za
mawiającego, a więc spełnia wymóg zawarty w rozporządzeniu „pochodzenia od
podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane były wykonywane” oraz zawiera informacje
o tym, czy roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z przepisami prawa budowlanego
i prawidłowo ukończone. Dopuszczalność posługiwania się protokołem na potwierdzenie
należytego wykonania robót budowlanych wielokrotnie potwierdzała Izba (np. w wyrokach
KIO 2149/18, KIO 289/20, KIO 781/20).
Przedmiotowy protokół został podpisany przez Zamawiającego i Odwołującego jako
potwierdzenie wykonania umowy o zamówienie publiczne, realizowanej po przeprowadzeniu
przez Zamawiającego innego postępowania. Zamawiający ma więc pełną wiedzę na temat
tego, w jaki sposób była zrealizowana poprzednia łącząca strony umowa. Nie usprawiedliwia
to jednak dyskrecjonalnego uznania, w oderwaniu od protokołu, że roboty te zostały
wykonane w sposób nienależyty.
Sformułowanie zawarte w § 2 ust. 4 pkt 1 ww. rozporządzenia, dotyczące „należytego
wykonania” robót, oznacza sytuację, w której interes wierzyciela określony umownie zostanie
zaspokojony w sposób określony treścią zaciągniętego zobowiązania, a więc przy wykonaniu
„zgodnie z umową”. Roboty budowlane, które zostały wykonane zgodnie z umową,
terminowo, są wykonane należycie. Wykonawca, który wykonuje prace zgodnie z umową,
terminowo, zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i należytą starannością, to właśnie
wykonawca, który daje gwarancję na prawidłowe zrealizowanie zamówienia (wyrok KIO
Zamawiający więc powinien ocenić należyte wykonanie umowy w odniesieniu do tak
sformułowanego wzorca. W przedmiotowej sprawie Odwołujący przedstawił protokół,
w którym w części II w punkcie 4. stwierdzono „Zgodność wykonanych robót z umową –
zgodne”. W punkcie 1. potwierdzono terminowość wykonania zobowiązania; w punkcie 7.
potwierdzono brak stwierdzonych usterek; w punkcie 3. zgodność ilości wykonanych robót
dodatkowych; w punkcie 8. nie zapisano uwag. Komisja w części III punkt 1. lit. a
postanowiła „odebrać obiekt i przekazać do eksploatacji”.
Zdaniem Odwołującego przytoczone zapisy o zgodności wykonanych robót z umową,
terminowości wykonania umowy (brak zwłoki) i bezusterkowym odbiorze potwierdzają, że
przedstawione w punkcie 2. „Wykazu robót” roboty zostały wykonane należycie i zgodnie
z przepisami prawa budowlanego i prawidłowo ukończone.
Jeśli natomiast Zamawiający nie uznaje należytego wykonania tych robót, to
prawdopodobnie z powodu odstępstw wymienionych w części II punkt 2. protokołu,
dotyczących jakości materiałów i obiektu. Takie działanie Zamawiającego jest nieprawidłowe.
W protokole,
w części II punkt 5. i 6., Zamawiający uznał, że jakość materiałów
podstawowych i ich zgodność ze specyfikacją i warunkami umownymi jest dostateczna oraz
że jakość obiektu na podstawie pomiarów geometrycznych, badań laboratoryjnych i innych
badań jakościowych jest dostateczna. Słownik języka polskiego PWN definiuje pojęcie
„dostateczny” jako „wystarczający, zadowalający”. Nie ulega więc wątpliwości, że odstępstwa
jakościowe wskazane w punkcie 2. części II były na tyle niewielkie w stosunku do
specyfikacji technicznych, że Zamawiający uznał je za akceptowalne. Nie ma również
wątpliwości, że interes wierzyciela (Zamawiającego) w tej umowie został w pełni
zaspokojony w sposób określony treścią zobowiązania, gdyż te akceptowalne przez
wierzyciela odstępstwa wiązały się jednocześnie z obniżeniem wynagrodzenia wykonawcy
oraz przedłużeniem terminu rękojmi o 1 rok (część III punkt 3 protokołu). Wartość
pomniejszenia wynagrodzenia wykonawcy (90.186,47 zł) stanowiła jedynie nieco ponad 1%
wartości całej umowy (8.585.875,91 zł), a więc była relatywnie niewielka. Świadczy to
również o nieistotności odstępstw określonych w części II punkt 2. protokołu.
Zastrzeżenia podane w protokołach odbioru, aczkolwiek występują, nie świadczą jeszcze
o tym, iż całość zadania nie została wykonana należycie. W wyroku KIO 116/16 Izba
stwierdziła, że w przypadku jednego z wykazanych zamówień wystąpiły przypadki naliczenia
kar umownych, co jednak nie uprawnia do wniosku, że realizacji całego zamówienia nie
można uznać za należytą. Izba stanęła na stanowisku, że jeżeli skala i stopień uchybienia
obowiązkom wynikających z umowy w porównaniu do zakresu usług wykonanego bez
uchybień jest nieistotna, realizacja całej umowy może być oceniona jako należyta. Tak jak
w przypadku robót budowlanych przyjmuje się, że usterkowy odbiór robót nie stanowi
przeszkody w powoływaniu się na takie roboty jako należycie wykonane, jeżeli stwierdzone
uchybienia są drobne i nie zmieniają jakości całego przedmiotu robót, tak samo należy
oceniać kwestię należytego wykonania zamówień obejmujących usługi. Umowa, która
została wykonana tak, że jej cel został osiągnięty, a jakość co do zasady nie odbiegała od
wymagań określonych w umowie, może być uznana za należycie wykonaną, nawet jeśli
w toku realizacji pojawiły się uchybienia, które w praktyce niemal zawsze się pojawiają.
II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Zamawiający wskazał, że Odwołujący nie ma interesu we wniesieniu odwołania, gdyż
stwierdza w nim, że czynność wezwania może skutkować wykluczeniem z postępowania.
Natomiast w odpowiedzi na wezwanie uzupełnił dokumenty i dopiero potem zostało
wniesione odwołanie, zatem odwołanie nie ma racji bytu.
Oświadczył, że dokumenty uzupełnione jeszcze nie zostały ocenione przez Zamawiającego.
Zamawiający odwołał się tylko do nienależytego wykonania, ale przystępujący
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. i ALTOR Sp. z o.o. ma rację co do tego,
że był to remont, więc roboty i tak nie byłyby uznane. Zamawiający wie, że przedmiotem
zamówienia był remont, gdyż był inwestorem.
Wyjaśnił, że do wykazu robót Odwołujący załączył nie protokół odbioru, tylko poświadczenie,
z którego wynikało, że roboty nie zostały wykonane należycie, ponieważ wskazano w nim
szereg uchybień. Zamawiający posiada też wiedzę jako inwestor, że Odwołujący nie wykonał
umowy należycie. Dlatego wezwanie było konieczne.
Zwraca uwagę, że w dyrektywie 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na
roboty budowlane, dostawy i usługi, w przepisach dotyczących dokumentów wskazano na to,
że mają potwierdzać rzetelność wykonawcy, natomiast Zamawiający nie może uznać tej
umowy za rzetelnie wykonaną.
Zamawiający stwierdził, iż w ww. poświadczeniu jest mowa, z jakim opóźnianiem wykonawca
rozpoczął wykonanie robót, a w protokole o terminie wykonania. Zamawiający nie podnosi
dopiero teraz, że roboty były wykonane nienależycie, tylko dał temu wyraz w wystawionym
poświadczeniu.
III Stanowiska przystępujących
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
COLAS Polska Sp. z o.o. i wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. i ALTOR Sp. z o.o.
Przystępujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. i ALTOR Sp. z o.o. w przystąpieniu
wniósł o oddalenie odwołania jako oczywiście bezzasadnego, względnie z uwagi na brak
interesu prawnego Odwołującego.
Zdaniem Przystępującego zarzuty sformułowane przez Odwołującego są niezasadne i nie
mają oparcia w obowiązujących przepisach prawa, w szczególności art. 26 ust. 3 w zw. z art.
25 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych i stanie faktycznym niniejszej sprawy.
W
istocie zarzut Odwołującego dotyczy próby uchylenia się od wykazania wymaganego
w punkcie 6.1 Instrukcji dla w
ykonawców (specyfikacji istotnych warunków zamówienia),
zgodnie z
którym Zamawiający, w celu udowodnienia spełnienia warunków udziału
w postępowaniu określonych w punkcie 4.1 zażądał od wykonawców wykazania, że wykonali
w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert co najmniej dwie roboty
budowlane polegające na rozbudowie /przebudowie /budowie drogi publicznej o wartości nie
mniejszej niż 7.000.000,00 zł każda.
Zdaniem Przystępującego Odwołujący nie wykazał spełniania tego warunku, gdyż
w
złożonym przez Odwołującego „wykazie robót budowlanych wykonanych nie wcześniej niż
w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, co najmniej dwie roboty budowlane polegające na
rozbudowie /przebudowie /
budowie drogi publicznej o wartości nie mniejszej niż
.000,00 zł brutto każda” znalazły się: rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 616 relacji
Rembielin
– Ciechanów na odcinku od obszaru niezabudowanego w miejscowości Żaboklik
do skrzyżowania z DW nr 544 w miejscowości Grudusk tj. od km 19+018,00 do km
27+020,00 na terenie gmin Dzierzgowo i Grudusk, powiatu mławskiego i ciechanowskiego,
województwa mazowieckiego. Etap drugi i trzeci tj. od km 19+018 do km 24+767
z wyłączeniem kanalizacji deszczowej od km 24+250 do km 24+772; remont drogi
wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700
(L=10+680 km); p
rzebudowa drogi wojewódzkiej nr 784 na odcinku od km 26+630 do km
w miejscowości Dąbrowa Zielona; przebudowa drogi powiatowej nr 2043 S relacji
Kłobuck – Kamyk. Odwołujący przemilczał przy tym, że zadanie „Rozbudowa drogi
wojewódzkiej nr 616 relacji Rembielin – Ciechanów” była realizowana przez konsorcjum firm
w s
kładzie P.H.U. U. Z. U., Abramss Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-
lnżynieryjnych Prdi S.A., zaś całkowita końcowa wartość umowy wynosiła 17.650 800.00 zł.
Zgodnie z powszechnie przyjętą za wyrokiem TSUE z 4 maja 2017 r.
w sprawie C-387/14 (Esaprojekt)
interpretacją możliwość powoływania się członka
konsorcjum na doświadczenie nabyte w ramach konsorcjum w wyniku uprzedniej realizacji
zamówienia jest weryfikowane wyłącznie przez pryzmat faktycznego udziału (realizacji)
zamówienia w ramach tego konsorcjum. W tym zakresie Odwołujący nie dokonał
rozróżnienia pomiędzy doświadczeniem swoim, a pozostałych członków konsorcjum. Tym
samym
zadanie to nie może być potraktowane jako odpowiadające wymaganiu
Zamawiającego.
Ponadto p
rzedmiotem zadania „Remont drogi wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów
Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700 (L=10+680
km)” nie była wymagana przez
Zamawiającego rozbudowa, przebudowa lub budowa drogi publicznej, ale jej remont, które
to pojęcia zgodnie z definicjami legalnymi zawartymi jest w art. 3 ustawy Prawo budowlane
są odmienne. Przedmiotowe roboty nie spełniają wymaganego przez Zamawiającego
kryterium rozbudowa, przebudowa lub budowa drogi publicznej, a zatem ewentualne
uwzględnienie, czy nieuwzględnienie odwołania w zakresie zaliczenia tego zadania do
wykazane
go przez Odwołującego doświadczenia pozostaje bez wpływu na wynik. Poza tym
z
załączonego przez Odwołującego protokołu odbioru końcowego i przekazania do
eksploatacji obiektu
nie wynika fakt należytego, tj. zgodnego z umową i zasadami sztuki
budowlanej wyk
onania tego zadania. W części II protokołu stwierdzono w punkcie 1.
niedochowanie terminu realizacji umowy
(67 dni opóźnienia), zaś w punkcie 2. bardzo liczne
uchybienia
w zgodności robót z wymaganiami wynikającymi ze specyfikacji technicznych.
Tym samym t
rudno o podzielenie argumentacji Odwołującego zawartej w treści odwołania,
jakoby z uwagi na formalne sporządzenie protokołu odbioru robót ww. nieprawidłowości
miały zostać niejako „skasowane”, co uzasadniać ma przyjęcie fikcji wykonania robót
budowlanych
w sposób należyty. Przesądza to zarówno o bezzasadności argumentacji
Odwołującego zawartej w odwołaniu oraz o braku interesu prawnego Odwołującego
w złożonym odwołaniu, które tym samym winno zostać oddalone.
Jak wynika z ogólnodostępnych dokumentów, zamówienie „Przebudowa drogi wojewódzkiej
nr 784 na odcinku od km 26+630 do km 28+680
w miejscowości Dąbrowa Zielona” zostało
udzielone przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach konsorcjum, którego liderem był
Bitum S
p. z o.o., zaś jednym z podwykonawców, którym powierzona została część robót, był
Przystępujący. Odwołujący się nie mógł być zatem wykonawcą całości przedmiotowego
zadania.
Jak wynik
a z ogólnodostępnych dokumentów na zadanie „Przebudowa drogi powiatowej nr
2043 S relacji Kłobuck – Kamyk” organizowane przez Starostwo Powiatowe w Kłobucku
O
dwołujący nie składał oferty, zatem nie mógł występować jako wykonawca całości zadania.
Zatem
Odwołujący nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Próba
konwalidowania w niniejszym postępowaniu odwoławczym zadania w zakresie remontu drogi
wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka z całą pewnością nie może zostać
uznana za skuteczną, a nadto nie jest wystarczająca do wykazania spełnienia warunków
udziału w postępowaniu. Odwołujący sam potwierdza w swoim odwołaniu twierdzenie, że
Zamawiający nie powinien – w trybie art. art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych – usiłować pomóc mu w wykazaniu spełnienia warunków
udziału w postępowaniu, a także w uzupełnieniu dokumentacji, której wbrew wymaganiom
specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie załączył. Odwołanie nie jest również
skierowane przeciwko wymaganiom punktu 4.1 w zw. z punktem 6.1 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia i trudno je za takie uznać, już choćby z uwagi na upływ terminów,
wskazanych w art. 182 ust. 2 pkt 1
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Przystępujący COLAS Polska Sp. z o.o. podczas rozprawy poparł stanowisko
Zamawiającego. Stwierdził, iż zamówienie nie mogło być wykonane należycie, skoro doszło
do obniżenia wynagrodzenia. Bywa, że rentowność kontraktu to 3-4%, zatem 1%
wynagrodzenia nie jest nieistotny. W praktyce obniżanie wynagrodzenia wykonawcy nie
zdarza się często, lecz kiedy parametry jakościowe nie odpowiadają umowie, zatem umowy
nie można uznać za należycie wykonaną.
Poparł również stanowisko przystępującego Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp.
z o.o. i ALTOR Sp. z o.o., że nie była to budowa, przebudowa ani rozbudowa, zatem roboty
nie spełniają wymogów warunku udziału w postępowaniu.
W związku z powyższym uważa, że oddalanie powinno zostać oddalone.
IV Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Zamawiający wskazał, że Odwołujący nie ma interesu we wniesieniu odwołania, gdyż
stwierdza w nim, że czynność wezwania może skutkować wykluczeniem z postępowania.
Natomiast w odpowiedzi na wezwanie uzupełnił dokumenty i dopiero potem zostało
wniesione odwołanie, zatem odwołanie nie ma racji bytu.
Przystępujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. i ALTOR Sp. z o.o. zakwestionował
interes O
dwołującego ze względu na bezzasadność jego argumentacji.
Art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wskazuje, że środki ochrony prawnej
przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub
miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Z kolei, zgodnie
z art. 180 ust. 1 u
stawy Prawo zamówień publicznych odwołanie przysługuje od niezgodnej
z przepisami ustawy (ustawy Prawo zamówień publicznych) czynności zamawiającego
podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której
zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy.
Zamawiający dokonał w stosunku do Odwołującego czynności wezwania do uzupełnienia
dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jakkolwiek sama
czynność wezwania nie jest jeszcze czynnością definitywną, tj. sama w sobie nie czyni
szkody wykonawcy i nie wskazuje, czy w konsekwencji wykonawca zostanie wykluczony
z postępowania, czy też, jeśli dokona uzupełnienia, jego oferta zostanie zaakceptowana jako
prawidłowa. Jednak już w tym momencie wykonawca może uznać, że czynność
Zamawiającego zagraża jego interesom, gdyż potencjalnie ryzyko wykluczenia istnieje
w stopniu realnym
– już w tym momencie uwidacznia się, że Zamawiający ma pewne
zastrzeżenia do przedłożonej przez niego oferty (tu: dokumentów podmiotowych) i, jeśli nie
dokona uzupełnienia dokumentów, które Zamawiający zaakceptuje, do takiego wykluczenia
może dojść. Może też istnieć sytuacja, w której wykonawca nie posiada innych dokumentów
do przedstawienia lub innych realizacji, na które mógłby się powołać, a uważa, że wskazane
Zamawiającemu wymogi spełniają – w takim wypadku nie będzie w stanie dokonać
uzupełnienia. Zamawiający sam przyznał, że nie dokonał jeszcze oceny uzupełnionych
dokumentów, zatem sytuacja Odwołującego w tym zakresie nie została rozstrzygnięta przed
wniesieniem odwołania czy też przed dniem rozprawy. Dodatkowo w wezwaniu Zamawiający
wskazał konsekwencje prawne niedokonania uzupełnienia: wykluczenie wykonawcy
z postępowania, odrzucenie jego oferty oraz utratę wadium. W związku z powyższym nie
można Odwołującemu odmówić interesu we wniesieniu odwołania.
Również fakt, że odwołanie może okazać się bezzasadne, nie oznacza braku interesu w jego
wniesieniu. Bezzasadność skutkuje bowiem oddaleniem odwołania – podobnie jak brak
wpływu postawionych zarzutów na wynik postępowania.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów
(w szczególności treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia – przedmiotowego
warunku udziału w postępowaniu, treść wezwania do uzupełnienia oraz dokumentów
przedłożonych przez Odwołującego) nie jest sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją Stron, w oparciu o stan
faktyczny
ustalony
na
podstawie
dokumentacji
postępowania
przetargowego
prz
edstawionych przez Zamawiającego oraz stanowisk Stron przedstawionych podczas
rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Czynnościom Zamawiającego Odwołujący zarzucił naruszenie art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25
ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez błędne przyjęcie, że
przedstawiony przez Odwołującego „Wykaz robót budowlanych wykonanych nie wcześniej
niż w okresie ostatnich 5 lat przed upływem składania ofert” wraz z załącznikami nie
potwierdza
spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz że wymaga uzupełnienia.
Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów
niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są
niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości,
zamawiający wzywa do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania
wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub
poprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania.
Art. 25 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że w postępowaniu o udzielenie
zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty
potwier
dzające: 1) spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji,
2) spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych
przez zamawiającego, 3) brak podstaw wykluczenia – zamawiający wskazuje w ogłoszeniu
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania
ofert.
W punkcie 4.1. i 6.1. specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający określił
warunek udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia wykonawcy oraz wymagane na
jego potwierdzenie dokumenty:
„Zamawiający uzna za spełnione warunki, o których mowa
w punkcie 4.1, jeżeli wykonawcy wykażą, że wykonali w ciągu ostatnich pięciu lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie, co najmniej dwie
roboty budowlane polegające na rozbudowie/przebudowie/budowie
drogi publicznej* o wartości nie mniejszej niż 7.000.000,00 zł brutto każda; Wykonawca
składający ofertę musi wykazać się całym wymaganym doświadczeniem, a w przypadku
oferty złożonej przez konsorcjum jeden z uczestników konsorcjum musi wykazać się całym
wymaganym doświadczeniem (warunek nie będzie spełniony, jeżeli wszyscy uczestnicy
konsorcjum w sumie wykażą się wymaganym doświadczeniem, ale żaden z nich
indywidualnie nie wykaże się całym wymaganym doświadczeniem). Jeżeli Wykonawca
w celu potwierdzenia spełniania niniejszego warunku udziału w postępowaniu polegać
będzie na doświadczeniu innego podmiotu, musi on wykazać się całym wymaganym
doświadczeniem. *) Pod pojęciem drogi publicznej, Zamawiający rozumie drogi określone
w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz.
2222, z póżn.
zm.) lu
b drogi będące ich odpowiednikami w państwach Unii Europejskiej, państwach
będących stronami Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień
rządowych i państwach będącymi stronami umów międzynarodowych, których stroną jest
Unia Europejska.
”
Odwołujący, na wezwanie Zamawiającego dokonane w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych, przedstawił dokument o treści (treść według wzoru ze specyfikacji
istotnych warunków zamówienia): „Wykaz robót budowlanych wykonanych nie wcześniej niż
w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, co najmniej dwie roboty budowlane polegające na
rozbudowie/przebudowie/budowie drogi publicznej* o wartości nie mniejszej niż 7 000 000,00
zł brutto każda. Wykonawca składający ofertę musi wykazać się całym wymaganym
doświadczeniem, a w przypadku oferty złożonej przez konsorcjum jeden z uczestników
konsorcjum musi wykazać się całym wymaganym doświadczeniem (warunek nie będzie
spełniony, jeżeli wszyscy uczestnicy konsorcjum w sumie wykażą się wymaganym
doświadczeniem, ale żaden z nich indywidualnie nie wykaże się całym wymaganym
doświadczeniem). *) Pod pojęciem drogi publicznej, Zamawiający rozumie drogi określone
w ustawie
z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2222, z późn.
zm.) lub drogi będące ich odpowiednikami w państwach Unii Europejskiej, państwach
będących stronami Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień
rządowych i państwach będącymi stronami umów międzynarodowych, których stroną jest
Unia Europejska. (…) Załączamy dowody określające czy roboty te zostały wykonane
należycie, w szczególności informacji o tym czy roboty zostały wykonane zgodnie
z przepisami prawa budo
wlanego i prawidłowo ukończone.”
W stan
owiącej część dokumentu tabeli Odwołujący wskazał dwie realizacje: „Rozbudowa
drogi wojewódzkiej nr 616 relacji Rembielin – Ciechanów, na odcinku od obszaru
niezabudowanego w miejscowości Żaboklik do skrzyżowania z DW nr 544 w miejscowości
Grudusk tj.: od km 19+018,00 do km 27+020,00 na terenie gmin Dzierzgowo i Grudusk,
powiatu mławskiego i ciechanowskiego, województwa mazowieckiego. Etap drugi i trzeci tj.
od km 19+018 do km 24+767 z wyłączeniem kanalizacji deszczowej od km 24+250 do km
24+772” oraz „Remont drogi wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów Mazowiecka od km
10+020 do km 20+700 (L=l0+680 km)”, obie realizowane dla Mazowieckiego Zarządu Dróg
Wojewódzkich w Warszawie.
Do powyższego wykazu Odwołujący załączył dokument pod nazwą „Poświadczenie”
z (prawdopodobnie) 26 czerwca 2020 r. (druga cyfra daty nieczytelna)
o treści: „Mazowiecki
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie poświadcza, że Firma P.H.U U., Z. U. (…)
realizowała zadanie pn.: <<Remont drogi wojewódzkiej nr 627 Ostrołęka – Ostrów
Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700 (L=10,680 km.)>> na podstawie umowy
101/MZDW/03/2019/RZ z dnia 13.03.2019 r. W trakcie realizacji zobowiązań Wykonawca nie
przestrzegał zapisów umowy w zakresie dostarczenia dokumentów pozwalających na
przekazanie placu budowy. Mimo wielokrotnych wezwań rozpoczął realizację robót dopiero 3
miesiące po podpisaniu umowy mimo, iż czas realizacji zadania zgodnie z umową
przewidywał okres 5,5 miesiąca na wykonanie robót. Wielokrotnie wykonywał roboty
oznakowane niezgodnie z zatwierdzonym projektem czasowej organizacji ruchu co
skutkowało koniecznością wstrzymywania prac przez inspektora nadzoru. Wykonawca nie
przestrzegał zapisów umowy dotyczących akceptacji materiałów i prowadzenia dziennika
budowy. W czasie realizacji prac na placu budowy nie było osób nadzorujących roboty ze
strony wykonawcy. Badania kontrolne wykazały, że Wykonawca nieprawidłowo wykonał
warstwy asfaltowe oraz stosował mieszanki mineralno-asfaltowe nie zatwierdzone przez
Technologa MZDW. Roboty budowlane realizowano w okresie od dnia 5.04.2019 r. do dnia
5.11.2019 r. Wartość odebranych robót wyniosła 8.585.875,91 zł brutto. Opinia wydana na
prośbę zainteresowanego.”
Zamawiający, pismem z 24 lipca 2020 r., skierował do Odwołującego wezwanie do
uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych
wskazując – w części dotyczącej doświadczenia wykonawcy – iż wzywa wykonawcę do
złożenia stosownych wyjaśnień oraz uzupełnienia w zakresie, o którym mowa poniżej, tj.
przywołał ww. postanowienie punktu 6.1 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
„Zamawiający uzna za spełnione warunki, o których mowa w pkt 4.1, jeżeli Wykonawcy
wykażą, że: wykonali w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, co najmniej dwie roboty
budowlane polegające na rozbudowie/przebudowie/budowie drogi publicznej* o wartości nie
mniejszej niż 7.000.000,00 zł brutto każda (…) W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
na podstawie art. 26 ust. 1 u
stawy Prawo zamówień publicznych do złożenia dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu (…) przedstawili Państwo
„Wykaz robót....” wskazując w nim jako drugie zadanie: „Remont drogi wojewódzkiej nr 627
Ostrołęka-Ostrów Mazowiecka od km 10+020 do km 20+700 (L=10+680 km)”.
Z załączonego poświadczenia nie wynika, że zadanie to wykonano należycie. W związku
z powyższym prosimy o uzupełnienie „Wykazu robót ....” o inne zadanie spełniające warunki
postawione przez Zamawiającego wraz z załączeniem stosownego poświadczenia. (…)
Zamawiający wyznacza termin na dokonanie stosownych uzupełnień/wyjaśnień
w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30-07-2020 r.
”.
Podczas rozprawy Za
mawiający wyjaśnił i podkreślił, że Odwołujący przed wezwaniem
z 24 lipca 2020 r. nie przedstawił „Protokół odbioru końcowego i przekazania do eksploatacji
obiektu” z18 grudnia 2019 r., na który się powołuje w odwołaniu, lecz wyżej wskazane
poświadczenie z 26 czerwca 2020 r. Protokół ten został załączony dopiero 30 lipca 2020 r.,
jako dokument uzupełniony na wezwanie Zamawiającego. Na dowód Zamawiający
przedstawił dokumenty z akt postępowania. Odwołujący tym twierdzeniom nie zaprzeczył.
Izba nie znalazła podstaw do kwestionowania oświadczenia pełnomocnika Zamawiającego
i przedstawionych przez niego dokumentów z akt postępowania przetargowego, nie
kwestionował ich również pełnomocnik Odwołującego. W związku z powyższym Izba uznała
za ustalony i niesporny
stan faktyczny wskazany przez Zamawiającego i potwierdzony przez
niego dokumentami z dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Jednak w konsekwencji istotą sporu pomiędzy Stronami jest nie rozstrzygnięcie, czy
Zamawiający prawidłowo ocenił złożony dokument dotyczący doświadczenia Odwołującego
w postaci „Protokołu odbioru końcowego i przekazania do eksploatacji obiektu” z 18 grudnia
2019 r., lecz poświadczenie z 26 czerwca 2020 r.
Jak wynika z zarzutu odwołania, odwołanie dotyczy czynności z 24 lipca 2020 r. wezwania
do uzupełnienia dokumentów, dokonanego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych, w zakresie prawidłowej realizacji robót wskazanych w pozycji 2. wykazu
wykonanych robót budowlanych i dokumentu przedstawianego na potwierdzenie
prawidłowego wykonania tych robót, przedstawionego przez Odwołującego w ramach
wezwania z art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Po zapoznaniu się z treścią dokumentu „Poświadczenie” z 26 czerwca 2020 r.,
przedstawionego przez
Odwołującego jako „dowód określający, czy roboty te zostały
wykonane należycie, w szczególności informacji o tym, czy roboty zostały wykonane zgodnie
z przepisami prawa budowlanego i prawidłowo ukończone” Izba stwierdziła, że – w obliczu
treści ww. dokumentu – dokonane przez Zamawiającego wezwanie było nie tylko zgodne
z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, ale wręcz celowe i konieczne.
W sposób oczywisty bowiem nie potwierdza okoliczności należytego wykonania robót,
a nawet ewidentnie jej p
rzeczy. I, w ocenie Izby, nawet gdyby Zamawiający, jako inwestor
przedmiotowych robót, miał wiedzę i podzielał ocenę Odwołującego, że roboty zostały
wykonane należycie, nie mógłby takiej sytuacji pozostawić bez jakiejkolwiek reakcji, gdyż
przeczyłoby to co najmniej zasadzie przejrzystości postępowania wyrażonej w art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, bowiem żadna osoba zapoznająca się
z dokumentacją postępowania – czy to konkurujący wykonawca, kontroler, czy inna osoba
zainteresowana
– nie byłaby w stanie stwierdzić na podstawie takiego dokumentu, że
pozytywna ocena doświadczenia Odwołującego została dokonana należycie.
Przy czym, jakkolwiek Izba uznaje, że samo wezwanie było prawidłowe i, choć, lakoniczne,
wskazuje na dokonaną przez Zamawiającego ocenę robót, tj. iż nie zaakceptował on
realizacji i żądał przedstawienia innej („przedstawili Państwo Wykaz robót... wskazując w nim
jako drugie zadanie
(…). Z załączonego poświadczenia nie wynika, że zadanie to wykonano
należycie. W związku z powyższym prosimy o uzupełnienie Wykazu robót ... o inne zadanie
spełniające warunki postawione przez Zamawiającego wraz z załączeniem stosownego
poświadczenia), to jednak przyznaje rację Odwołującemu, że celowe byłoby rozwinięcie
przez Zamawiającego stanowiska, co pomogłoby Odwołującemu (a także innym osobom
czytającym przedmiotowe wezwanie) zorientować się, z jakich konkretnych powodów
Zamawiający nie uznał przedmiotowego dokumentu, np. że omyłkowo załączył on
poświadczenie z 26 czerwca 2020 r., a nie protokół z 18 grudnia 2019 r., przez co obie
Strony mogłyby choćby uniknąć przedmiotowego postępowania odwoławczego.
Ze względu na to, że odwołanie dotyczyło wyłącznie czynności wezwania do uzupełnienia
dokumentów z 24 lipca 2020 r., Izba nie badała – jako nie wchodzących w zakres odwołania
– prawidłowości czynności uzupełnienia dokumentów, w tym „Protokołu odbioru końcowego
i przekazania do
eksploatacji obiektu” z 18 grudnia 2019 r., jak też innych okoliczności
podniesionych w przystąpieniu wykonawców Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp.
z o.o. i ALTOR Sp. z o.o. oraz podczas rozprawy, tj. czy wskazane roboty budowlane
rzeczowo spełniały wymogi specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
uwzględniając uiszczony przez Odwołującego wpis w wysokości 20.000 złotych oraz 3.600
złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego.
Przewodniczący: ……………………..…