KIO 1781/20 WYROK dnia 26 sierpnia 2020 r.

sygn. akt: KIO 1781/20 

WYROK 

z dnia 26 sierpnia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Emil Kuriata 

Protokolant:   

Łukasz Listkiewicz 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  26  sierpnia  2020  r.,  w  Warszawie, 

odwołania 

wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  28  lipca  2020  r.  przez 

wykonawcę  S.W.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  WAN-BUS  S.W., 

Tylkowo 44; 12-130 Tylkowo, 

w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Zespół 

Ekonomiczno-

Administracyjny 

Szkół 

w 

Stęszewie,  

ul. Poznańska 11; 62-060 Stęszew, 

przy  udziale  wykonawcy  D.D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  D.D. 

„DAL-TRANS”,  ul.  Atletyczna  9;  62-065  Grodzisk  Wielkopolski,  zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego - po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru 

oferty  najkorzystniejszej

,  unieważnienie  czynności  wykluczenia  odwołującego  

z  postępowania  i  odrzucenia  jego  oferty,  ponowne  badanie  i  ocenę  ofert  

z uwzględnieniem oferty odwołującego. 

2. K

osztami postępowania obciąża zamawiającego Zespół Ekonomiczno-Administracyjny 

Szkół w Stęszewie, ul. Poznańska 11; 62-060 Stęszew i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7  500  zł  00  gr 

słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę 

S.W. 

prowadzący działalność gospodarczą pod firmą WAN-BUS S.W., Tylkowo 

44; 12-130 Tylkowo, 

tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  zamawiającego  Zespół  Ekonomiczno-Administracyjny  Szkół  

w  Stęszewie,  ul.  Poznańska  11;  62-060  Stęszew  na  rzecz  odwołującego 

wykonawcy  S.W. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  WAN-BUS 

S.W., 

Tylkowo 

Tylkowo 

kwotę  

zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy dziewięćset czterdzieści cztery złote, zero 

groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu 

od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Poznaniu. 

Przewodniczący: 

………………………… 

sygn. akt: KIO 1781/20 

Uzasadnienie 

Zam

awiający  –  Zespół  Ekonomiczno-Administracyjny  Szkół  w  Stęszewie,  prowadzi 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  trybie  przetargu  nieograniczonego, 

którego przedmiotem jest „Dowożenie dzieci do szkół i przedszkoli na terenie gminy Stęszew 

w roku szkolnym 2020/2021

”. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w BZP z dnia 22 czerwca 2020 r., pod nr 

552831-N-2020. 

Dnia  24  lipca  2020 

roku,  zamawiający  poinformował  wykonawców  o  wyniku 

prowadzonego postępowania. 

Dnia  28  lipca  2020  roku,  wykonawca  S.W. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod 

firmą  WAN-BUS  S.W.  (dalej  „Odwołujący”)  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  od  czynności  dokonanej  przez  zamawiającego  polegającej  na  wykluczeniu  z 

po

stępowania i odrzucenia oferty odwołującego. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  24  ust.  5  pkt  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  7  pkt  3  ustawy  Pzp,  poprzez  bezpodstawne 

wykluczenie  o

dwołującego  z  postępowania,  podczas gdy  nie  zaistniały  przesłanki  do 

wykluczenia, 

a także poprzez błędną wykładnię przepisu art. 24 ust. 7 pkt 3 i błędne 

przyjęcie,  że  w  niniejszej  sprawie  za  zdarzenie  będące  podstawą  wykluczenia,  od 

którego  zaistnienia  liczony  jest  upływ  terminu  3-letniego  należy  uznać  wydanie 

orzeczenia zasądzającego karę umowną, podczas gdy bieg ww. terminu należy liczyć 

od  dnia  zaistnienia  zdarzenia  będącego  podstawą  wykluczenia,  tj.  dnia  wskazanego  

w  wy

powiedzeniu  umowy,  w  którym  to  odwołujący  zaprzestał  wykonywania  umowy, 

ewentualnie  od  dnia  rozwiązania  umowy  z  powodu  niewykonania  umowy  przez 

o

dwołującego, 

2.  art.  24  ust.  4  ustawy  Pzp,  poprzez  bezpodstawne  odrzucenie  oferty  o

dwołującego, 

bowiem  zgodnie z zarzutem  opisanym w pkt. 1 o

dwołujący nie podlega wykluczeniu,  

a  zatem  n

ie  powinno  się  odrzucać  oferty  odwołującego  jako  wykonawcy 

wykluczonego. 

W związku z powyższym odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz o: 

1)  uniew

ażnienie  czynności  wykluczenia  odwołującego  z  postępowania  i  odrzucenie 

oferty odwołującego, 

unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  dokonanej  przez 

z

amawiającego, 

dokonanie  ponownej  oceny  ofert  uwzględniając  złożoną  przez  odwołującego  ofertę  

w sposób zgodny z zasadami Prawa zamówień publicznych, 

4)  uznanie oferty o

dwołującego, jako najkorzystniejszej w przedmiotowym postępowaniu 

o udzielenie zamówienia publicznego. 

Ponadto 

odwołujący wniósł o: 

przeprowadzenie 

dowodów 

z 

dokumentacji 

postępowania 

o 

udzielenie 

przedmiotowego zamówienia publicznego, 

zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  kosztów  postępowania 

odwoławczego. 

Odwołujący  wskazał,  że  w  wyniku  wskazanych  wyżej  naruszeń  dokonanych  przez 

z

amawiającego, poprzez wykluczenie z postępowania oraz odrzucenie oferty odwołującego, 

zamawiający  uniemożliwił  odwołującemu  uzyskanie  przedmiotowego  zamówienia. 

Odwołujący  podkreślił,  iż  oferta  odwołującego  byłaby  ofertą  najkorzystniejszą,  zatem 

czynności  zamawiającego  dokonane  z  naruszeniem  Prawa  zamówień  publicznych, 

pozbawiają  odwołującego  możliwości  uzyskania  przedmiotowego  zamówienia  publicznego, 

co  ma  bezpośredni  wpływ  na  wynik  tego  postępowania.  Gdyby  zamawiający  prawidłowo 

zastosował się do przepisów ustawy Pzp, odwołujący uzyskałby przedmiotowe zamówienie. 

Odwołujący  podniósł,  iż  zamawiający  wezwał  odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  

w  sprawie  domniemania  istnienia  podstaw  wykluczenia  z  postępowania.  Mimo,  

że dochowując wyznaczonego terminu odwołujący złożył wyjaśnienia, z których wynikał brak 

podstaw  do  wykluczenia.  Odwołujący  został  powiadomiony  przez  zamawiającego  

o  wykluczeniu  z  postępowania  i  odrzuceniu  oferty  na  podstawie  art.  92  ust.  1  pkt  2  w  zw.  

z  art.  24  ust.  5  pkt  4  i  ust.  7  pkt  3  ustawy  Pzp.  W  uzasadnieniu 

zamawiający  wskazał,  

iż  odwołującego  należało  wykluczyć  na  podstawie  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Pzp,  gdyż  

w ocenie z

amawiającego nie budzi wątpliwości, że odwołujący nie wykonał zawartej z gminą 

Rakoniewice  umowy  o  zamówienie  publiczne  i  to  w  istotnym  stopniu,  z  własnej  winy. 

Odwołujący  wskazał,  iż  niewykonanie  tej  umowy  stanowi  fakt  bezsporny,  natomiast  spór 

wynika z interpretacji terminu, o którym mowa w art. 24 ust. 7 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 5 pkt 

4 ustawy Pzp. 

Odwołujący  wskazał,  iż  prawdą  jest,  że  odwołujący  realizował  na  terenie  gminy 

Rakoniewice  umowę,  dotyczącą  przewozu  dzieci  niepełnosprawnych.  Dnia  7  października 

2016  r.,  złożył  wypowiedzenie  umowy  ze  skutkiem  na  dzień  15  listopada  2016  r.,  na 

podstawie art. 746 § 2 k.c., tj. z ważnych powodów. Mianowicie zamawiający po rozpoczęciu 

realizacji  zamówienia,  znacząco  zmniejszył  ilość  kilometrów  przewozu,  tygodniowa  różnica 

kilometrowa  wyniosła  ok.  204  km  mniej  od  pierwotnie  zaplanowanej,  na  podstawie  której 

dokonano  kalkulacji  kosztów,  dających  podstawę  wyliczenia  ceny  ofertowej.  Dodatkowo 

nałożono  na  odwołującego  obowiązki,  dotyczące  każdorazowego  montażu  i  demontażu 

siedzeń  autobusowych,  które  nie  były  zawarte  w  s.i.w.z.,  z  czym  odwołujący  nie  mógł  się 

zgodzić.  Powyższe  spowodowało,  iż  realizacja  umowy  stała  się  nieopłacalna  i  generowała 

straty. W związku z tym zaistniały ważne powody, ze względu na które odwołujący odstąpił 

od  wykonywania  umowy,  zgodnie  z  datą  wskazaną  w  oświadczeniu  o  wypowiedzeniu 

umowy, tj. z dniem 15 listopada 2016 r. Odwołujący zaprzestał wykonywania umowy od dnia 

15  listopada  2016  r.  Nadto,  mimo  złożonego  przez  odwołującego  wypowiedzenia  umowy, 

zamawiający,  tj.  gmina  Rakoniewice  w  dniu  21  listopada  2016  r.  odstąpiła  od  umowy. 

Odwołujący  potwierdził,  iż  pomiędzy  odwołującym  a  gminą  Rakoniewice  toczył  się  proces, 

jednakże  o  zasądzenie  kary  umownej,  stąd  też  nie  ma  on  znaczenia  przy  dokonywaniu 

oceny zaistnienia ewentualnej przesłanki wykluczenia wobec odwołującego. 

Odnosząc  opisaną  wyżej  sytuację  z  gminą  Rakoniewice  do  przedmiotowego 

postępowania  odwołujący  wskazał,  iż  nawet  jeśli  zgodnie  z  s.i.w.z.  i  art.  24  ust.  5  pkt  4 

ustawy  Pzp,  wyklu

czeniu  podlega  wykonawca,  który,  z  przyczyn  leżących  po  jego  stronie, 

nie  wykonał  albo  nienależycie  wykonał  w  istotnym  stopniu  wcześniejszą  umowę  w  sprawie 

zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z zamawiającym, co doprowadziło do 

rozwiązania  umowy  lub  zasądzenia  odszkodowania,  to  przesłanka  ta  nie  będzie  miała 

zastosowania  wobec  o

dwołującego.  Bowiem  nawet  jeśli  przyjąć,  iż  odwołujący  nie wykonał 

umowy  i  doszło  do  rozwiązania  umowy  to  należy  mieć  na  względzie  art.  24  ust.  7  pkt  3 

ustawy Pzp

. Stanowi on, iż wykluczenie wykonawcy w wyżej opisanym przypadku następuje 

jeśli  nie  upłynęły  3  lata  od  dnia  zaistnienia  zdarzenia  będącego  podstawą  wykluczenia,  

a  więc  w  ocenie  odwołującego  zdarzeniem  tym  jest  przede  wszystkim  dzień  zaprzestania 

wykonywania umowy, bądź dzień rozwiązania umowy. 

Odwołujący nie zgodził się z analizą i przedstawioną przez zamawiającego argumentacją, 

iż datą początkową trzyletniego terminu, o którym mowa w art. 24 ust. 7 pkt 3 ustawy Pzp, 

powinna  być  data  zasądzenia  od  wykonawcy  odszkodowania,  tj.  data  wydania  wyroku 

zasądzającego  karę  umowną  od  odwołującego  na  rzecz  gminy  Rakoniewice.  Przyjęcie 

powyższego powoduje, iż 3-letni termin wskazany w art. 24 ust. 7 pkt 3 ustawy Pzp, jeszcze 

nie upłynął, wobec czego zamawiający wykluczył odwołującego z postępowania. Odwołujący 

wskazał,  iż  pod  pojęciem  "zdarzenia  będącego  podstawą  wykluczenia",  o  którym  mowa  

w art. 24 ust. 7 pkt 3 ustawy Pzp, w odniesieniu do podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 5 pkt 

4,  należy  rozumieć  datę  zaistnienia  niewykonania  lub  nienależytego  wykonania 

wcześniejszej  umowy.  Ewentualnie  zgodnie  z  wyrokiem  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  

3 sierpnia 2018 r., KIO 1428/18 zdarzeniem tym jest data wystąpienia skutku niewykonania 

wcześniejszej  umowy  o  zamówienie  publiczne  rozumianego  jako  rozwiązanie  umowy  lub 

zasądzenie  odszkodowania.  W  niniejszej  sprawie  doszło  rozwiązania  umowy,  a  zatem 

istotny  jest  właśnie  ten  termin  rozwiązania  umowy.  Jednocześnie,  należy  wyjaśnić,  że „(...) 

pod pojęciem "rozwiązanie" należy rozumieć wypowiedzenie umowy lub odstąpienie od niej" 

(por.  Skubiszak-Kalinowska 

Irena,  Wiktorowska  Ewa,  Prawo  zamówień  publicznych. 

Komentarz  aktualizowany).  Tym  samym,  3-

letni  termin,  o  którym  mowa  wyżej,  biegnie  od 

dnia niewykonania umowy, czyli zaprzestania wykonywania umowy, tj. od dnia 15 listopada 

2016 r., ewentualnie najpóźniej od dnia odstąpienia od umowy przez zamawiającego, tj. od 

dnia 21 listopada 2016 r. który to dzień stanowi datę rozwiązania umowy. Bez względu na to. 

który z powyższych terminów należy przyjąć, bezsprzecznym jest, iż 3- letni termin upłynął. 

Zatem nie można zastosować wobec odwołującego przesłanki wykluczenia z postępowania 

na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp, jako 

że w przedmiotowym przypadku wyłącza 

stosowanie tego przepisu art. 24 ust. 7 pkt 3 ustawy Pzp. 

Przyjęcie  dnia  wydania  wyroku  w  sprawie  zasądzenia  kary  umownej  jako  dnia 

rozpoczęcia  biegu  terminu  zgodnie  z  tezą  zamawiającego  jest  nie  do  przyjęcia,  bowiem 

spowoduje  to  znaczne  przedłużenie  3-letniego  terminu,  powodującego  wykluczanie  

z  postępowań.  Należy  bowiem  mieć  na  względzie,  że  sprawy  sądowe,  biorąc  pod  uwagę 

zarówno  pierwszą,  jak  i  drugą  instancję  trwają  nawet  kilka  lat.  Wobec  tego  powyższe 

doprowadzić  mogłoby  do  kuriozalnej  sytuacji,  w  której  to  wykonawca,  który  nie  zrealizował 

umowy,  byłby  wykluczany  od  dnia  niezrealizowania  umowy  przez  kolejne  trzy  lata,  

a  następnie  po  wydaniu  wyroku  sądu,  przez  kolejne  3  lata  zgodnie  z  tezą  zamawiającego. 

Niesłusznym byłoby więc przyjęcie terminu za zamawiającym, bowiem wykonawcy nie mogą 

ponosić  negatywnych  konsekwencji  za  prowadzenie  długotrwałych  czy  przewlekłych 

postępowań przez sądy. Nielogiczne jest zatem przyjęcie za zamawiającym, że zdarzeniem 

będącym podstawą wykluczenia jest dzień wydania orzeczenia o zasądzeniu kary umownej. 

Przede wszystkim  mieć na  względzie należy,  iż  sąd  w  niniejszej  sprawie  w  wyroku jedynie 

zasądził  zapłatę  kary  umownej.  Sąd  nie  stwierdził  więc,  że  od  dnia  wydania  orzeczenia 

zaistniało zdarzenie w postaci niewykonywania umowy przez wykonawcę. Natomiast orzekł, 

że  w  momencie  gdy  gmina  odstąpiła  od  umowy  zrobiła  to  zgodnie  z  prawem,  zatem  miała 

możliwość  naliczenia  kary  umownej.  Data  zasądzenia  kary  umownej  nie  pokrywa  się  

w  żadnym  stopniu  z  datą  niewykonania  umowy  przez  wykonawcę.  Nadto  nie  ma 

jakiegokolwiek  sensu  liczenie  przedmiotowego  3-

letniego  terminu  od  dnia  zasądzenia  kary 

umownej, ponieważ przede wszystkim dochodzenie kary umownej przez zamawiającego nie 

jest  obligatoryjne.  Nadto  kara  umowna  jest  tylko  pochodną  związaną  z  niewykonaniem  lub 

nienależytym  wykonaniem  umowy.  Zatem  idąc  tokiem  rozumowania  zamawiającego 

należałoby przyjąć, iż w przypadku niedochodzenia kary umownej od wykonawcy, nie doszło 

do  niewykonania  umowy,  mimo  że  faktycznie  zaprzestano  jej  wykonania.  Należy  również 

pamiętać, iż w sporach sądowych o karę umowną można nie tylko kwestionować naliczenie 

kary  umownej  co  do  zasady,  ale  również  wykonawcy  mogą  zgadzać  się  z  naliczeniem  tej 

kary,  a  kwestionować  np.  jej  wysokość  bądź  sposób  naliczenia.  Nadto  sądy  mogą  nie 

zasądzić  kary  umownej  z  różnych  przyczyn,  np.  mimo,  iż  zasadne  było  jej  naliczenie,  to 

jednak błędy proceduralne czy też naliczenie kary umownej po terminie, może powodować, 

iż  sąd  oddali  powództwo  zamawiającego  o  zasądzenie  kary  umownej.  Podążając  tokiem 

rozumowania  z

amawiającego  również  w  takiej  sytuacji  doszłoby  do  tego,  iż  do  wykonawcy 

mimo  niewykonania  zobowiązania  nie  miałaby  zastosowania  przesłanka  wykluczenia, 

bowiem  wyrokiem  nie  zasądzono  wobec  niego  kary  umownej.  Dzień  wydania  orzeczenia  

o  zasądzeniu  kary  umownej  nie  może  być  zatem  wyznacznikiem  potwierdzenia  winy 

wykonawcy przy braku należytego realizowania umowy bądź jej niewykonania. 

Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie.  

Izba ustaliła i zważyła, co następuje. 

Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi 

przepis art. 189 ust. 2 ustawy - 

Prawo zamówień publicznych. 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

z  zastosowaniem  przepisów  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wymaganych  przy 

procedurze,  której  wartość  szacunkowa  zamówienia  nie  przekracza  kwot  określonych 

w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdziła,  że  odwołujący  posiada  interes  w  uzyskaniu 

przedmiotowego  zamówienia,  kwalifikowanego  możliwością  poniesienia  szkody  w  wyniku 

naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy,  o  których  mowa  w  art.  179  ust.  1 

ustawy - 

Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania. 

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska 

stron,  oraz  uczestnika  postępowania  odwoławczego,  złożone  w  pismach 

procesowych,  jak  też  podczas  rozprawy  Izba  stwierdziła,  iż  odwołanie  zasługuje  na 

uw

zględnienie. 

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są zasadne. 

Przepis art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp, stanowi fakultatywną przesłankę do wykluczenia 

wykonawcy z postępowania, która winna znaleźć swoje odzwierciedlenie w treści ogłoszenia 

o  zamówieniu  oraz  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia.  W  przedmiotowym 

postępowaniu zamawiający przewidział  taką podstawę do wykluczenia wykonawcy. Przepis 

ten stanowi 

, iż zamawiający może wykluczyć wykonawcę, który z przyczyn leżących po jego 

s

tronie,  nie  wykonał  albo  nienależycie  wykonał  w  istotnym  stopniu  wcześniejszą  umowę  

w sprawie zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z zamawiającym, o którym 

mowa  w  art.  3  ust.  1  pkt  1

–4,  co  doprowadziło  do  rozwiązania  umowy  lub  zasądzenia 

odszkodowania

. Ścisłe powiązanie z przedmiotowym przepisem ma również przepis art. 24 

ust. 7 pkt 3 ustawy Pzp, który stanowi, iż wykluczenie wykonawcy następuje w przypadkach, 

o  których mowa  w  ust.  1  pkt  18  i  20  lub  ust.  5 pkt  2  i  4,  jeżeli  nie  upłynęły  3  lata  od  dnia 

zaistnienia zdarzenia będącego podstawą wykluczenia. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  analizując  stan  faktyczny  sprawy  oraz  biorąc  pod  uwagę 

wszystkie  okoliczności  mające  wpływ  na  wydanie  orzeczenia  stwierdziła,  iż  zamawiający 

nieprawidłowo  zastosował  przepisy  art.  24  ust.  5  pkt  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  7  pkt  3  ustawy 

Pzp, bezzasadnie wykluczając odwołującego z przedmiotowego postępowania, jednocześnie 

uznając ofertę odwołującego za odrzuconą. 

Argumentując prezentowane wyżej stanowisko, Izba stwierdziła, co następuje. 

Z  przepisu  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Pzp,  wynika,  że  zamawiający  może  wykluczyć 

wykonawcę,  który  z  przyczyn  leżących  po  jego  stronie,  nie  wykonał  w  istotnym  stopniu 

wcześniejszą  umowę  w  sprawie  zamówienia  publicznego.  Okolicznością  wynikającą  

z przedmiotowego postępowania jest fakt, iż odwołujący, z przyczyn leżących po jego stronie 

nie wykonał wcześniejszej umowy w istotnym stopniu albowiem ją wypowiedział ze skutkiem 

na dzień 15 listopada 2016 roku, przy uwzględnieniu okoliczności, że miała być realizowana 

od 1 września 2016 roku do 25 czerwca 2017 roku. Powyższa czynność odwołującego miała 

wpływ  na  dalsze  postępowanie  zamawiającego  (Gmina  Rakoniewice),  który  w  związku  

z niewykonywaniem umowy przez odwołującego, w dniu 21 listopada 2016 roku, odstąpił od 

umowy  z  odwołującym.  Obydwie  czynności,  zarówna  ta  dokonana  przez  odwołującego 

(wypowiedzenie  umowy)  oraz  ta  dokonana  przez  zamawiającego  (odstąpienie  od  umowy) 

wpisuj

ą  się  w  treść  omawianej  normy  prawnej,  albowiem  stanowią  ostateczny  skutek,  

o którym mowa w tym przepisie, tj. czynności te doprowadziły do rozwiązania umowy. 

Przepis  art.  24  ust.  5  pkt  4  ustawy  Pzp,  przewiduje  trzy  możliwości  jego  interpretacji  

z  uwagi  na  użyty  w  tym  przepisie  łącznik  (alternatywę  łączną)  „lub”.  Zdaniem  Izby  takie 

brzmienie  omawianego  przepisu  dopuszcza  następujące  rozwiązania,  związane  z  sankcją 

wykluczenia wykonawcy z postępowania, tj.: 

wykluczenie wykonawcy, który z przyczyn leżących po jego stronie (…), co doprowadziło 

do rozwiązania umowy, 

- wykluczenie 

wykonawcy, który z przyczyn leżących po jego stronie (…), co doprowadziło 

do zasądzenia odszkodowania, 

wykluczenie wykonawcy, który z przyczyn leżących po jego stronie (…), co doprowadziło 

do rozwiązania umowy i zasądzenia odszkodowania. 

Powiązany  z  tym  przepisem  art.  24  ust.  7  pkt  3  ustawy  Pzp,  precyzuje  datę  (dzień),  od 

której należy liczyć sankcję wykluczenia wykonawcy precyzując, że są to maksymalnie 3 lata 

od dnia zaistnienia zdarzenia będącego podstawą wykluczenia. 

Skoro  tak,  to  należy  przyjąć,  że  termin  3  lat  należy  liczyć  od  pierwszego  zdarzenia 

będącego  podstawą  wykluczenia  w  ramach  trzech  z  ww.  zdarzeń  (rozwiązania  umowy, 

zasądzenia  odszkodowania,  rozwiązania  umowy  i  zasądzenia  odszkodowania).  Odmienny 

sposób  liczenia  terminu  może  spowodować  niepewność  po  stronie  wykonawcy,  co  do 

terminu w jakim będzie mógł być wykluczany z postępowań.  

Zdaniem Izby, 

w przedmiotowym postępowaniu zdarzeniem, o którym mowa w art. 24 ust. 

7  pkt  3  ustawy  Pzp

,  jest  odstąpienie  od  umowy,  albowiem  świadczy  o  tym  wyrok  Sądu 

Rejonowego w Grodzisku Wielkopolskim z dnia 19 grudnia 2018 roku, sygn. akt I C 571/18, 

który  potwierdził  skuteczność  odstąpienia  od  umowy  przez  zamawiającego,  zasądzając 

jednoczenie 

karę  umowną  za  odstąpienie  od  umowy.  Tym  samym,  odwołujący  mógł  być 

wy

kluczany  z  postępowań  w  okresie  3  lat  licząc  od  dnia  odstąpienia  od  umowy  przez 

zamawiającego, tj. od 21 listopada 2016 roku.  

Izba  nie  podzieliła  stanowiska  zamawiającego,  że  termin  ten  należy  liczyć  od  dnia 

wydania  prawomocnego  wyroku  w  sprawie  zapłaty  kary  umownej,  albowiem  nie  jest  to 

pierwsze zdarzenie,  które dawało podstawę do wykluczenia odwołującego  z  postępowania. 

Izba  zwraca  uwagę,  iż  sankcja  wykluczenia  wykonawcy  z  postępowania  jest  jedną  

z najbardziej dotkliwych, jakich może doznać wykonawca w postępowaniu, dlatego też winna 

być  interpretowana  ściśle,  nie  dając  możliwości  nadinterpretacji.  W  sytuacji  bowiem,  gdy 

zamawiający wyklucza wykonawcę za „rozwiązanie umowy”, a następnie występuje do Sądu 

z  pozwem  o  odszkodowanie  powodować  może  sytuację,  w  której  wykonawca  ponosi 

odpowiedzialność skutkującą wykluczeniem z postępowania na okres dłuższy niż 3 lata, np. 

z  uwagi  na  długo  toczące  się  postępowania  przed  sądem  powszechnym,  a  takiej  sankcji 

ustawa  - 

Prawo  zamówień  publicznych  nie  przewiduje.  Niestety  taką  sankcję,  niezgodną  

z przepisami, zastosował zamawiający w tym postępowaniu względem odwołującego. 

Nadto wskazać należy, iż może np. zachodzić sytuacja, w której wykonawca nienależycie 

wykonał  w  istotnym  stopniu  wcześniejszą  umowę,  jednakże  do  rozwiązania  umowy  nie 

doszło,  a  zamawiający  dopiero  po  zakończeniu  jej  realizacji  zdecyduje  się  na  obciążenie 

wykonawcy  odszkodowaniem. W  takim  przypadku  będziemy  mieli  do  czynienia  z  sytuacją,  

w której zaistniałym zdarzeniem będzie prawomocny wyrok Sądu. 

Re

kapitulując Izba stwierdziła, iż  zamawiający dokonał błędnej wykładni przepisu art. 24 

ust.  5  pkt  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  7  pkt  3  ustawy  Pzp

, co w konsekwencji skutkowało błędną 

czynnością wykluczenia odwołującego z przedmiotowego postępowania. Konsekwentnie, za 

błędną  należało  uznać  czynność  zamawiającego  o  uznaniu  oferty  odwołującego  za 

odrzuconą (art. 24 ust. 4 ustawy Pzp). 

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10 

ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 

1  pkt  2,  §  3  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie 

wysokości  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  

i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  2018,  poz.  972)

,  uwzględniając  koszty  poniesione  przez 

odwołującego związane z wpisem od odwołania oraz wynagrodzeniem pełnomocnika. 

Przewodniczący: 

…………………………