KIO 1738/20 WYROK dnia 3 września 2020 r.

KIO 1738/20 

Sygn. akt: KIO 1738/20 

WYROK 

z dnia 3 

września 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: 

Przewodniczący:      Emilia Garbala 

Protokolant:              M

ikołaj Kraska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu 

2  września  2020  r.  w  Warszawie  odwołania 

wni

esionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  27  lipca  2020  r.  przez 

wykonawcę  Zakład  Techniczno-Budowlany  POLBAU  Sp.  z  o.o.,  ul.  Grunwaldzka  25,                

45-054 Opole,  

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Politechnika  Krakowska                         

im. Tadeusza Kościuszki, ul. Warszawska 24 W-9/110, 31-155 Kraków,  

przy  udziale  wykonawcy  Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.,  ul.  Rondo  ONZ  1, 

piętro 10, 00-124 Warszawa, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego 

po 

stronie zamawiającego, 

orzeka: 

u

względnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  odrzucenie  oferty  wykonawcy 

Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.  na  podstawie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert, 

kosztami postępowania obciąża zgłaszającego sprzeciw: Firma Budowlana ANNA-

BUD Sp. z o.o., ul. Rondo ONZ 1, piętro 10, 00-124 Warszawa, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr  

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego Zakład 

Techniczno-Budowlany  POLBAU  Sp.  z  o.o.,  ul.  Grunwaldzka  25,  45-054  Opole, 

tytułem wpisu od odwołania, 

KIO 1738/20 

zasądza  od  zgłaszającego  sprzeciw:  Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.,                 

ul.  Rondo  ONZ  1,  piętro  10,  00-124  Warszawa,  na  rzecz  odwołującego  Zakład 

Techniczno-Budowlany  POLBAU  Sp.  z  o.o.,  ul.  Grunwaldzka  25,  45-054  Opole, 

kwotę  10 000  zł  00  gr  (dziesięć  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  tytułem  zwrotu  kosztu 

uiszczonego wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień  

publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz.1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie. 

Przewodniczący:      ………….………….. 

KIO 1738/20 

Sygn. akt KIO 1738/20 

                                                             UZASADNIENIE 

Zamawiający  -  Politechnika  Krakowska  im.  Tadeusza  Kościuszki,  ul.  Warszawska  24                   

W-9/110,  31-

155  Kraków,  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  postępowanie                

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.

„Budowa  budynku  Laboratorium  Aerodynamiki 

Środowiskowej Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej oraz kontenerowej stacji 

transformatorowej 15/0,0kV

”, numer referencyjny: KA-2/050/2020. Ogłoszenie o zamówieniu 

zostało  opublikowane  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  w  dniu  14  maja  2020  r.,                         

nr  540149-N-2020.  Pismem  z  dnia  21  lipca  2020 

r.  zamawiający  poinformował  o  wyborze 

jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy: Firma Budowlana ANNA-BUD Sp. z o.o. 

W dniu 27 lipca 2020 

r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie,                

w  którym  wykonawca  Zakład  Techniczno-Budowlany  POLBAU  Sp.  z  o.o.,  ul.  Grunwaldzka 

25, 45-054 Opole 

(dalej: „odwołujący”) zarzucił zamawiającemu naruszenie:

1)  a

rt. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. 

poz.  1843  ze 

zm.),  zwanej  dalej  „ustawą  Pzp”,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

zawierającej rażąco niską cenę, 

2)  art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  91  ust.  1  ustawy  Pzp  poprzez  w

ybór  wykonawcy  Firma 

Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.

o.,  którego  oferta  powinna  podlegać  odrzuceniu  oraz 

prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego 

traktowania  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  w  związku                           

z  zaniechaniem  odrzu

cenia  oferty,  która  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia, 

3)  art.  90  ust.  3  w  zw.  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  poprzez  zaniechanie 

przeprowadzenia przez z

amawiającego merytorycznej analizy wyjaśnień złożonych przez 

Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.,  mimo 

że  wykonawca  nie  wyjaśnił  w  sposób 

r

zeczowy i uzasadniony, że cena jego oferty nie jest rażąco zaniżona, poza gołosłownymi 

twierdzeniami 

nie  przedstawił  skutecznych  dowodów  na  poparcie  swoich  twierdzeń,                       

a t

akże nie obalił domniemania, że cena jego oferty jest rażąco zaniżona, 

4)  art.  90  ust.  2  w  zw.  z  art.  7  i  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  poprzez  zaniechanie 

odrzucenia  przez  zamawi

ającego  oferty  Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.  z  tej 

przyczyny,  że  Firma  Budowlana  ANNA-BUD  Sp.  z  o.o.  nie  wykazała,  że  jego  oferta  nie 

zawiera rażąco niskiej ceny. 

KIO 1738/20 

W  szczególności  odwołujący  podniósł,  co  następuje.  „Wartość  zamówienia  pn.  Budowa 

budynku Laboratorium Aerodynamiki środowiskowej Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki 

Krakowskiej  oraz  kontenerowej  stacji  transformatorowej  15/0,4kV, 

została  przez 

Zamawiającego oszacowana na kwotę 13.805.008,57 zł. W postępowaniu złożono 10 ofert. 

Średnia arytmetyczna wszystkich ofert wynosi 17.460.699,23 zł. Oferta Wykonawcy wynosiła 

11.456.129,30zł  i  jest  niższa  o  34,39  %  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich  złożonych 

ofert.  Oferta  Wykonawcy  zawiera  zatem  rażąco  niską  cenę.  (…)  Oferta  Wykonawcy                          

w stosunku do średniej ceny wykonania obiektu wraz ze stacją trafo jest ponad 36% niższa 

w stosunku do średniej ceny ofertowej. Ponadto Wykonawca podaje cenę za wykonanie m

powierzchni netto budynku, która jest o ponad 55% niższa w stosunku do średniej ceny m

według  konkurencji.  Nawiązując  do  średnich  cen  z  publikacji  tj.  Biuletynu  cen  obiektów 

budowlanych,  po  analizie  wykonania  obiektów  dydaktyczno-badawczych  szkolnictwa 

wyższego,  które  dają  najlepszy  pogląd  na  średnie  ceny  podobnych  obiektów  wynika  że 

średnia  cena  wykonania  m

powierzchni  netto  powinna  wynosić  około  4950,00  zł,                            

w zależności od elementów wykończeniowych. (…) 

W  ocenie  odwołującego  Wykonawca  przy  dokonywaniu  wyceny,  wbrew  jego 

twierdzeniom  nie  uwzględnił  wszystkich  wymagań  Zamawiającego.  Wykonawca                               

w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  wskazuje,  że  do  wyliczenia  ogólnej  ceny 

przedmiotu  zamówienia  w  głównej  mierze  posłużył  się  doświadczeniem  i  wyceną  obiektu 

budowlanego  zrealizowanego  dla  Centrum  Kształcenia  Praktycznego  funkcjonującego  pn. 

Bu

dowa  Kieleckiego  Centrum  Kształcenia  Praktycznego  na  rzecz  wzrostu  gospodarczego 

regionu świętokrzyskiego Budynek dydaktyczno-warsztatowy z zapleczem biurowym, Kielce, 

u

l.  Łódzka.  Wykonawca  wskazuje,  że  w  ramach  w/w  zadania  zostały  zrealizowane  prace 

budowlano-

wykończeniowe  o  podobnym  charakterze  i  standardzie  wykonania,  jaki  został 

przedstawiony  przez  Zamawiającego.  Wykonawca  wskazał,  że  wybudowanie  Kieleckiego 

Centrum  Kształcenia  Praktycznego  kosztowało  go  średnio  2.471/  m

  netto.  Wykonawca 

bardzo  ogólnikowo  podnosił,  że  w  takiej  cenie  zostały  ujęte  roboty  ziemne,  budowlano-

konstrukcyjne,  wykończeniowe  oraz  wyposażenie.  Dalej  wskazał  lakonicznie,  nie 

przedstawiając  szczegółowych  informacji,  że  po  uwzględnieniu  dokumentacji  przetargowej 

zamówienia 

i 

udzielonych 

odpowiedzi 

roboty 

konstrukcyjno-budowlane 

wraz                                     

z  wyposażeniem  zostały  oszacowane  w  kwocie  2.730  zł/m

W  ocenie  odwołującego 

Wykonawca  nie  uwzględnił  wszystkich  wymagań  Zamawiającego.  Obiekt  w  stosunku  do 

którego Wykonawca stosuje analogię znacznie  odbiega od  obiektu, który  jest  przedmiotem 

postępowania (…) 

W  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  z  dnia  8  lipca  2020r.  do  złożenia 

wyjaśnień  i  przedłożenia  dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny  w  złożonej  ofercie, 

Wykona

wca  lakonicznie  w  sposób  tendencyjny  oświadcza  skąd  wynika  zaproponowana 

KIO 1738/20 

cena.  Wykonawca  nie  przedkłada  żadnych  skutecznych  dowodów,  które  mają  stanowić 

poparcie  dla  przedstawionych  argumentów.  Wykonawca  twierdzi,  że  roboty  wykona 

wykorzystując  własny  potencjał  ludzki  i  sprzętowy,  nie  wykazując  o  jakim  zasięgu  są  to 

zasoby; a także nie podaje jakichkolwiek wyliczeń określających wysokość kosztów pracy, ile 

osób  będzie  pracowało  podczas  realizacji  zamówienia  oraz  jak  będzie  wypłacane 

wynagrodzenie,  a  także  wysokość  wynagrodzenia  pracowników  pracujących  przy  realizacji 

zamówienia.  Wykonawca  wskazuje  także,  że  roboty  budowlane  zostaną  wykonane  przez 

jego kadrę pracowniczą, co pozwoli mu na uzyskanie dodatkowych oszczędności mających 

wpływ  na  wykonanie  1  m2,  podczas  gdy  w  oświadczeniu  przy  ofercie  wskazuje,  że  część 

robót  budowlanych  będzie  wykonywał  przy  pomocy  podwykonawców.  W  ocenie 

Odwołującego  Wykonawca  winien  wskazać  konkretnie  jakiego  rzędu  są  to  oszczędności. 

Dodatkowo  należy  podnieść,  iż  filia  Wykonawcy  znajduje  się  w  Bilczy,  t.j.  ok.  115  km  od 

terenu budowy, co generuje dodatkowe koszty. Wykonawca także w tym punkcie wyjaśnień 

tylko oświadcza,  że będzie korzystał  z  własnego  sprzętu.  Ale nie udowadnia jaki to sprzęt,                

w  jakim  stanie,  jaka  il

ość.  Niestety  poza  tymi  słowami,  Wykonawca  nie  przedkłada  nawet 

pozornej  kalkulacji  oszczędności  i  kosztów  prac  własnym  sprzętem  czy  własnymi 

pracownikami. 

(…) 

Zamawiający,  stosownie  do  art.  90  pzp  wezwał  Wykonawcę  do  złożenia  dowodów, 

dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu (…) Nie budzi żadnych wątpliwości, że wyjaśnienia 

Firmy  Budowlanej  „ANNA-BUD"  Sp.  z  o.o.  nie  obaliły  wynikającego  wprost  z  ustawy 

domniemania wadliwości złożonej oferty, ale wręcz przeciwnie, potwierdziły te okoliczności. 

Wykonawca nie 

przedstawił szczegółowej kalkulacji ceny ofertowej. Złożone wyjaśnienia są 

ogólnikowe,  niepoparte  -  wobec  twierdzeń  zawartych  w  wyjaśnieniach  -  żadnymi 

skonkretyzowanymi danymi i de facto brak jest informacji o okolicznościach faktycznych w tej 

sprawie,  k

tóre  miały  wpływ  na  wysokość  ceny  zaproponowanej  przez  tego  wykonawcę. 

Jeżeli  wyjaśnienia  pozostawiają  istotne  wątpliwości  co  do  tego,  że  wykonanie  przedmiotu 

zamówienia  za  cenę  wskazaną  w  ofercie  jest  możliwe,  zamawiający  powinien  taką  ofertę 

odrzucić.” 

W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu: 

unieważnienia czynności wyboru Firmy Budowlanej ANNA-BUD Sp. z o.o., 

2)  wykluczenia wykonawcy Firma Budowlana ANNA-BUD 

Sp. z o.o. z postępowania, 

3)  odrzucenia oferty Firmy Budowlanej ANNA-BUD Sp. z o.o., 

4)  dokonania 

czynności ponownego badania i oceny złożonych ofert w postępowaniu, 

5)  dokonania wyboru oferty o

dwołującego jako oferty najkorzystniejszej. 

KIO 1738/20 

Pismem z dnia 29 lipca 2020 r. wykonawca Firma Budowlana ANNA-BUD Sp. z o.o., 

ul. Ron

do ONZ 1, piętro 10, 00-124 Warszawa (dalej: „przystępujący”), zgłosił przystąpienie 

do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego.  Izba  stwierdziła,  że 

przystąpienie zostało dokonane skutecznie. 

Pismem z dnia 10 sierpnia 2020 

r. zamawiający oświadczył, że uwzględnia odwołanie 

w całości.  

Pismem  z  dnia  26  sierpnia  2020  r. 

przystępujący  wniósł  sprzeciw  wobec 

uwzględnienia odwołania przez zamawiającego.  

W trakcie rozprawy strony 

oraz przystępujący podtrzymali swoje stanowiska.  

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje: 

Przedmiotowe zamówienie obejmuje swoim zakresem dwa tematy (zamawiający nie 

dopuścił składania ofert częściowych): 

budowę  budynku  Laboratorium  Aerodynamiki  Środowiskowej  Wydziału  Inżynierii  Lądowej 

PK wraz  z instalacjami 

wewnątrz i na zewnątrz budynku, a także z miejscami postojowymi, 

dojściami  i  dojazdami  wraz  z  miejscem  gromadzenia  odpadów  stałych,  ze  stojakami 

rowerowymi, przy al. Jana Pawła II 37 w Krakowie, na działce 21/276 obr. 6 Nowa Huta, 

budowę 

kontenerowej 

st

acji 

transformatorowej 

15/0,4kV 

oraz 

przyłączy 

elektroenergetycznych  do  budynków  Laboratorium  Aerodynamiki  Środowiskowej  i  Komory 

Termoklimatycznej  stanowiących  wewnętrzną  instalację  Politechniki  Krakowskiej  na  terenie 

Kampusu Czyżyny przy al. Jana Pawła II 37 w Krakowie na działkach 21/276, 21/277 obr. 6 

Nowa Huta. 

Wartość  szacunkowa  zamówienia  wynosi  11.349.535,09  zł  netto,  co  stanowi 

zł  brutto.  Średnia  arytmetyczna  cen  ofert  wynosi  17.460.699,22  zł  brutto. 

Przys

tępujący  złożył  ofertę  z  ceną  11.456.129,30  zł  brutto.  Oznacza  to,  że  cena  oferty 

przystępującego jest  niższa o ok.  18%  od  wartości  szacunkowej  zamówienia powiększonej    

o VAT oraz o ok. 34,5

% od średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert.   

W  pkt  17.1. 

siwz  zamawiający  wskazał:  Cena oferty  będzie stanowić  umowną  cenę 

ryczałtową  za  wykonanie  całego  przedmiotu  zamówienia  obejmującego  tematy  nr  1  i  nr  2. 

Cena  za  wykonanie  tematu  nr  1  winna  być  skalkulowana  na  załączniku  nr  2a  do  SIWZ  - 

Wycena  wskaźnikowa,  który  stanowi  integralną  część  oferty,  a  następnie  wpisana  na 

Formularzu ofertowym. 

KIO 1738/20 

Pismem  z  dnia  03.07.2020  r.  zamawiający  wezwał  przystępującego,  na  podstawie 

art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  do  złożenia  wyjaśnień  w  przedmiocie  ceny  jego  oferty. 

Zamawiający wezwał m.in. o wykazanie, że określony w „Wycenie wskaźnikowej – temat nr 

1”  załączonej  do  oferty,  wskaźnik  w  wysokości  jednostkowej  4776,68  zł  za  m

zapewni 

jakość wykonania robót zgodnie z założeniami określonymi w załączonym do siwz m.in. pliku 

wyciąg_OT_LAB_AERO_wykonczenie.pdf  oraz  udzielonymi  odpowiedziami  zamawiającego 

do  siwz.  Ponadto  zamawiający  wezwał  do  „przedstawienia  szczegółowszej  kalkulacji  ceny 

ofertowej uwzględniającej powyższe aspekty wraz z dowodami”. 

W  odpowiedzi  z  dnia  08.07.2020  r.  przystępujący  wskazał,  że  cena  jego  oferty  nie 

odbiega znacznie od wartości szacunkowej zamówienia i że to oferty innych wykonawców są 

wygórowane. Oświadczył, że cena jego oferty jest realna i pozwala na należyte wykonanie 

zamówienia.  Powołał  się  na  swoje  wieloletnie  doświadczenie,  kadrę  przeszkoloną  do 

wykonania  kosztownych  sufitów  akustycznych,  co  pozwala  uzyskać  dodatkowe 

oszczędności,  bogatą  bazę  sprzętową,  własne  szalunki  i  rusztowania.  Dodał,  że 

zamawiający  nie  wymagał  szczegółowej  kalkulacji  cenowej,  cena  jego  oferty  została 

op

racowana na podstawie własnych wyliczeń i zebranych ofert, a wszelkie niezbędne ceny 

jednostkowe  wykonania  m

zostały  rozbite  w  tabeli  „Wycena  wskaźnikowa  –  temat  nr  1” 

załączonej do oferty. Ponadto przystępujący wskazał: 

„Zaznaczamy,  że do  wyliczenia ogólnej  ceny  m2  przedmiotu  zamówienia  w  głównej 

mierze posłużyliśmy się doświadczeniem i wyceną obiektu budowanego zrealizowanego dla 

Centrum  Kształcenia  Praktycznego.  Służący  jako  przykład  obiekt  pn.  „Budowa  Kieleckiego  

Centrum  Kształcenia  Praktycznego  na  rzecz  wzrostu  gospodarczego  regionu 

świętokrzyskiego  Budynek  dydaktyczno-warsztatowy  z  zapleczem  biurowym,  Kielce                      

ul.  Łódzka”  składał  się  z  budynku  dydaktycznego  o  powierzchni  użytkowej  2.471,20  m2                   

w  załączeniu  opis  z  projektu  dotyczącego  budowy  Centrum  Kształcenia  Praktycznego).                  

W ramach w/w zadania zostały zrealizowane prace budowlano-wykończeniowe o podobnych 

charakterze i standardzie wykonania jaki został przestawiony przez Państwo w przekazanej 

n

a  etapie  postępowania  dokumentacji  przetargowej.  Obiekt  ten  został  oddany  do 

użytkowania  pod  koniec  marca  2020r.,  dlatego  też  koszt  jego  wykonania  jest  stosunkowo 

realny  i  bazuje  na  bieżących  cenach  rynkowych.  Dodatkowo  pragniemy  zaznaczyć,  iż 

aktualna  syt

uacja  na  rynku  inwestycyjnym  (niższe  koszty  robocizny  w  porównaniu  do  roku 

2019) pozwala na zaproponowanie Inwestorom korzystniejszych ofert realizacji inwestycji. 

Po  dokonaniu  szczegółowych  przeliczeń  wybudowanie  Kieleckiego  Centrum 

Kształcenia Praktycznego kosztowało nas 2.471 zł/m2 netto. W cenie tej zostały ujęte roboty 

ziemne,  budowlano-

konstrukcyjne,  wykończeniowe  oraz  wyposażenie.  Ponadto  wyliczając 

kwotę  podaną  w  naszej  ofercie  uwzględniliśmy  różnice  jakie  wynikały  pomiędzy  Państwa 

KIO 1738/20 

dokumentacja  przetargową,  a  zrealizowanym  i  oddanym  do  użytkowania  obiektem.  Po 

uwzględnieniu  Państwa  dokumentacji  przetargowej  oraz  udzielonych  odpowiedzi  roboty 

konstrukcyjno-budowl

ane  wraz  z  wyposażeniem  zostały  przez  nas  oszacowane  w  kwocie 

netto  2.730  zł/m2  (w  załączeniu  przestawiamy  tabelę  elementów  scalonych  z  kosztorysów 

Kieleckiego Centrum Kształcenia Praktycznego). 

Zaznaczamy,  że  branża  instalacji  sanitarnych  i  elektrycznych  została  wyceniona  na 

podstawie  własnych  kalkulacji  cenowych  oraz  na  podstawie  otrzymanych  na  etapie 

postępowania przetargowego ofert dostawców materiałów i urządzeń (w załączeniu oferty). 

Pragniemy  także  zaznaczyć,  że  przy  dokonaniu  wyliczeń  branży  budowlano-

konstrukcyjnej  także  bazowaliśmy  na  ofertach  dostawców  i  wykonawców.  Głównie  były  to 

oferty  na  elementy  nietypowe  i  różniące  Państwa  obiekt  od  obiektu  zrealizowanego  przez 

nas,  czyli  Kieleckie Centrum  Kształcenia Praktycznego,  a mianowicie na  dostawę i  montaż 

windy oraz wykonanie elewacji z profili stalowych malowanych proszkowo. 

Do wyceny przyjęta została stawka roboczogodziny w wysokości 22 zł netto. 

Zatem cena netto m2 podana w naszej ofercie 4.776,68 zł jest składową wynikającą z ceny 

m2  robót  budowlano-konstrukcyjnych  wraz  z  wyposażeniem  tj.  2.730,00  zł/m2  oraz  cen 

jednostkowych  m2  poszczególnych  instalacji  sanitarnych  i  elektrycznych,  które  wchodzą                 

w ogólną cenę m2 wykonanie obiektu. 

Powyższa  cena  4.776,68  zł  za  m2  jest  ceną  ryczałtową  wyliczoną  na  podstawie 

zamieszczonej  na  etapie  postępowania  dokumentacji  przetargowej,  specyfikacji  oraz  na 

podstawie  udzielonych  odpowiedzi.  Zawiera  ona  także  wszelkie  koszty  niezbędne  do 

zrealizowania  zamówienia  np.  koszty  prac  przygotowawczych  i  porządkowych,  koszty 

ubezpieczenia,  dojazdu,  dokumentacji  powykonawczej,  pozostałe  koszty  związane                           

z  odbiorami  wykonanych  robót  oraz  przeprowadzeniem  prób  i  badań  technicznych  oraz 

wszelkie  inne  koszty  bezpośrednie  i  pośrednie  związane  z  realizacją  niniejszego 

zamówienia, włączając w to próby, sprawdzenia oraz rozruchy i inne”. 

Do wyjaśnień przystępujący dołączył: 

opis z projektu dotyczącego Kieleckiego Centrum Kształcenia Praktycznego, 

tabelę  elementów  scalonych  –  wyciąg  z  kosztorysu  z  branży  konstrukcji  oraz 

architektury Kieleckiego 

Centrum Kształcenia Praktycznego, 

oferty podwykonawców złożone na etapie wyceny „postępowania przetargowego”, 

certyfikaty ze szkolenia pracowników z systemów akustycznych. 

Pismem  z  dnia  21.07.20

20  r.  zamawiający  poinformował  o  wyborze  oferty 

przystępującego jako najkorzystniejszej.  

KIO 1738/20 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  rozpoznając  na  rozprawie  złożone  odwołanie                                             

i  uwzględniając  dokumentację  z  niniejszego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  oraz  stanowiska  stron 

i  przystępującego  złożone  na  piśmie  i  podane  do 

protokołu rozprawy, zważyła, co następuje.  

W  pierwszej  kolejności  Izba  stwierdziła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

ustawowych  skutk

ujących  odrzuceniem  odwołania,  wynikających  z  art.  189  ust.  2  ustawy 

Pzp.  Ponadto  Izba  ustaliła  wystąpienie  przesłanek  z  art.  179  ust.  1  Pzp,  tj.  istnienie  po 

stronie  odwołującego  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  możliwość  poniesienia  przez 

niego szkody z uw

agi na kwestionowaną czynność zamawiającego.  

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne 

części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie                   

z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ce

ny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla 

wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta 

do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na  podstawie 

przepisów  ustawy  z  dnia  10 

października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.  z 2015 r. poz. 2008 

oraz z 2016 r. poz. 1265);  

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1a  ustawy  Pzp,  w  przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty  jest 

niższa o co najmniej 30% od: 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej 

przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej 

cen  wszystkich  złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o 

których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które 

nie wymagają wyjaśnienia; 

KIO 1738/20 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej  z  uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu 

postępowania,  w  szczególności  istotnej  zmiany  cen  rynkowych,  zamawiający  może 

zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera 

rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy,  zaś  zamawiający  odrzuca  ofertę 

w

ykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze 

złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku 

do przedmiotu zamówienia. Ponadto zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, zamawiający 

odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Ustawodawca  wskazał  jednoznacznie,  że  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy,  który  złożył  ofertę                    

z  ceną budzącą  wątpliwości. W przepisie mowa  jest  o „wykazaniu”,  czyli  udowodnieniu,  że 

cena nie jest rażąco niska. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy nie mogą stanowić jedynie 

formalnej  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego,  zawierającej  ogólne  informacje                             

o działalności wykonawcy lub deklaracje co do realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę, 

niepoparte  stosownymi  dowodami.  Wyjaśnienia  wykonawcy  muszą  być  na  tyle  konkretne                    

i  szczegółowe,  aby  na  ich  podstawie  zamawiający  był  w  stanie  dowiedzieć  się,  jakie 

okoliczności właściwe wzywanemu do wyjaśnień wykonawcy, spowodowały obniżenie ceny 

jego oferty, w jaki sposób okoliczności te spowodowały obniżenie ceny i jakich oszczędności 

wykonawca mógł dzięki nim dokonać. W zależności od przedmiotu zamówienia, wykonawca 

powinien  wykazać  przykładowo:  ceny  poszczególnych  materiałów,  ceny  ofertowe 

dostawców,  przyjętą  technologię  i  organizację  robót,  koszty  wynagrodzeń,  koszty 

podwykonawców, koszty stałe (paliwa, energia), koszty zarządzania, koszty zabezpieczenia 

należytego  wykonania  umowy,  koszty  ubezpieczenia,  rezerwę,  zysk.  Obowiązkiem 

wykonawcy  jest  zatem  przedstawienie  tych  składników  i  wykazanie  indywidualnych 

czynników wpływających na to, że wykonawca mógł zaoferować tak niską cenę. Dodatkowo, 

Ustawodawca wymaga, aby wskazane w wyjaśnieniach informacje, były poparte dowodami, 

którymi  mogą  być  przykładowo  oferty  uzyskane  od  dostawców,  w  tym  zawierające 

uzgodnione  upusty,  umowy  wstępne  z  podwykonawcami,  czy  zawarte  w  samych 

wyjaśnieniach obliczenia wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk.  

Brak  udzielenia  przez  wykonawcę  wyjaśnień  lub  udzielenie  wyjaśnień,  w  których 

wykonawca nie udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska, obliguje zamawiającego do 

odrzucenia  oferty.  Tym  samym  od  rzetelności  wyjaśnień  wykonawcy  zależy  jego  dalszy 

udział w postępowaniu. 

KIO 1738/20 

W  niniejszej  sprawie  w  pierwszej  kolejności  należy  zwrócić  uwagę  na  fakt,  że  o  ile               

co do zasady treść wezwania zamawiającego miała charakter ogólny, o tyle jednoznacznie 

zamawiający  zażądał  od  przystępującego  złożenia  kalkulacji  cenowej.  Przystępujący 

natomiast żadnej kalkulacji nie złożył.  Nie jest przy tym zasadny argument przystępującego, 

zgodnie z którym nie musiał on składać kalkulacji w formie kosztorysu, gdyż zamawiający nie 

żądał  złożenia  kosztorysu.  Należy  zauważyć,  że  przystępujący  nie  przedstawił  kalkulacji 

cenowej ani w formie kosztorysu ani w żadnej innej formie, zatem argument przystępującego 

nie  ma  znaczenia  dla  istoty  zarzutu. 

Kalkulacja  nie została złożona,  mimo jednoznacznego 

jej  żądania  przez  zamawiającego,  co  stanowi  samoistną  podstawę  do  odrzucenia  oferty 

przystępującego w oparciu o art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, tj. z powodu braku udzielenia przez 

wykonawcę wyjaśnień.  

Odnosząc się do argumentu, zgodnie z którym zasadne byłoby w niniejszej sprawie 

nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności wezwania do złożenia wyjaśnień, należy 

zauważyć,  że  zamawiający  mają  prawo  ponowić  wezwanie  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90                  

ust. 1 lub 1a ustawy Pzp, ale mają też obowiązek mieć na uwadze treść art. 7 ust. 1 ustawy 

Pzp,  który  przewiduje  podstawowe  zasady  udzielania  zamówień,  tj.  zachowanie 

przejrzystości,  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  W  zależności  od 

konkretnych okoliczności  faktycznych ponowne  wezwanie może  wynikać przede wszystkim    

z  braku  szczegółowego  sformułowania  pierwotnego  wezwania,  czego  konsekwencją  są 

również nie dość szczegółowe wyjaśnienia wykonawcy, jak też może dotyczyć sytuacji, kiedy 

wykonawca już za pierwszym razem udzielił konkretnych, spójnych wyjaśnień, które jedynie  

w  niektórych  kwestiach  wymagają  doprecyzowania  czy  uzupełnienia.  W  niniejszej  sprawie 

żadna z ww. sytuacji nie zachodzi. Jak wskazano wyżej, w zakresie żądania kalkulacji ceny, 

wezwanie zamawiającego było jednoznaczne, natomiast przystępujący żadnej kalkulacji nie 

przedstawił.  Tym  samym,  ponowienie  prośby  o  jej  złożenie,  stanowiłoby  naruszenie  art.  7 

ust.  1  ustawy  Pzp  poprzez  nieuzasadnione  w  tym  wypadku  „danie  wykonawcy  drugiej 

szansy”. 

Niezależnie  od  braku  przedstawienia  kalkulacji,  należy  zauważyć,  że  również  treść 

wyjaśnień złożonych przez przystępującego nie daje podstaw do uznania ceny jego oferty za 

realną.  Przede  wszystkim  należy  stwierdzić,  że  nie  tylko  treść  wezwania  zamawiającego 

określa  zakres  wyjaśnień  wykonawcy.  Niezależnie  bowiem  od  wezwania  zamawiającego, 

wytyczne co do tego, co powinny zawierać wyjaśnienia wynikają także z art. 90 ust. 1 ustawy 

Pzp, 

którego  treść  w  przedmiotowej  sprawie  zamawiający  przytoczył  w  wezwaniu.  Nawet 

więc w braku sprecyzowania przez zamawiającego zakresu żądanych informacji, wykonawca 

powinien  powołać  się  przynajmniej  na  te  dotyczące  go  okoliczności,  które  zostały  przez 

KIO 1738/20 

ustawodawcę wskazane w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oraz przedstawić je w taki sposób, żeby 

jasno  wynikało  z  nich,  jak  została  skalkulowana  cena  oferty  i  że  kalkulacja  ta  jest  pełna, 

rzetelna  i  umożliwiająca  należyte  wykonanie  zamówienia.  W  przedmiotowej  sprawie 

informacje  przedstawione  przez  przystępującego  nie  wskazują  przykładowo  ani  na 

jakiekolwiek  wyjątkowo  sprzyjające  mu  warunki,  ani  na  oryginalność  projektu,  ani  nie 

wykazano w nich źródeł i wysokości konkretnych oszczędności, ani analizowane łącznie czy 

osobno nie dają one odpowiedzi na pytanie, skąd wzięła się cena oferty przystępującego.  

W  szczególności  należy  podkreślić,  że  nie  stanowi  uzasadnienia  wysokości  ceny 

oferty  na  wykonanie  jednego  zamówienia  wskazanie  kosztów  wykonania  innego 

zamówienia. Porównanie takie może być dokonane pomocniczo,  natomiast nie może samo 

w  sobie  wyjaśniać  sposobu  kalkulowania  ceny  oferty  dotyczącej  konkretnego  zamówienia. 

Tym  samym  wyjaśnienia  przystępującego  w  zakresie  kosztów  wykonania  budynku  CPK                 

w Kielcach i dołączona do tych wyjaśnień tabela elementów scalonych oraz opis z projektu 

dotyczące  tego  budynku,  w  żaden  sposób  nie  mogą  być  uznane  za  dowód  właściwej 

kalkulacji  ceny  oferty  na  wykonanie  przedmiotu  niniejszego  zamówienia.  Opieranie  się                  

w  wyjaśnieniach  na  podawaniu  kosztów  wykonania  budynku  CPK  w  Kielcach  rodzi  nawet 

podejrzenie,  że  przystępujący  w  istocie  nie  przeprowadził  rzetelnej  kalkulacji  kosztów 

konkretnie  dla  przedmiotowego  zamówienia,  skoro  jego  główne  argumenty  ograniczają  się 

do  powoływania  się  i  porównywania  z  kosztami  zupełnie  innej  inwestycji.  Potwierdza  to 

fragment  wyjaśnień,  w  którym  przystępujący  pisze,  że  koszty  instalacji  oparł  na  kalkulacji 

własnej, co może oznaczać, że dla pozostałych elementów zamówienia nie dokonał żadnej 

własnej

kalkulacji. 

Z  pewnością  także  tabela  elementów  scalonych  dla  budynku  CPK                

w  Kielcach  nie  może  zastąpić  żądanej  przez  zamawiającego  kalkulacji  ceny  oferty 

dotyczącej  niniejszego  zamówienia,  tj.  budowy  Laboratorium  Aerodynamiki  i  kontenerowej 

stacji transformatorowej dla Politechniki w Krakowie. 

Również  dołączone  przez  przystępującego  oferty  podwykonawców  czy  dostawców 

nie  zawierają  wyjaśnienia  sposobu  obliczenia  ceny  oferty,  gdyż  dotyczą  tylko  niektórych 

elementów  zamówienia,  np.  urządzeń  dźwigowych,  wentylacyjnych,  grzewczych  czy 

sanitarnych.  Ponadto  oferty  te  zostały  dołączone  do  wyjaśnień  bez  żadnego  wskazania                        

w  tych  wyjaśnieniach,  w  jakim  zakresie  wynikające  z  nich  ceny  zostały  uwzględnione                         

w  kalkulacji

,  jakie  wynikają  z  tego  oszczędności  i  jak  w  rezultacie  wpływają  one  na  cenę 

oferty.  

Wreszcie podane w wyjaśnieniach: wieloletnie doświadczenie, kadra przeszkolona do 

wykonania sufitów akustycznych, bogata baza sprzętowa, własne szalunki i rusztowania, nie 

stanowią okoliczności dostępnych wyłącznie przystępującemu, czy wyjątkowo sprzyjających 

tylko  jemu,  a  ponadto  w  żaden  sposób  nie  wskazano  w  wyjaśnieniach,  w  jaki  sposób                          

i w jakiej wysokości okoliczności te przekładają się na cenę oferty.  

KIO 1738/20 

Wobec 

braku złożenia kalkulacji cenowej oraz złożenia wyżej omówionych wyjaśnień, 

deklaracje przystępującego na temat realności ceny jego oferty nie mogą zostać uznane za 

udowodnione. 

Złożone wyjaśnienia nie dają żadnych podstaw do wywiedzenia, w jaki sposób 

prz

ystępujący  obliczył  cenę  oferty  dla  tego  konkretnego  zamówienia.  Przy  czym,  jak 

wskazano 

wyżej,  już  sam  fakt  niezłożenia  żądanej  jednoznacznie  kalkulacji  cenowej, 

przesądza o ziszczeniu się wskazanej w art. 90 ust. 3 ustawy Pzp przesłanki braku złożenia 

wy

jaśnień w zakresie wprost żądanym przez zamawiającego.  

Reasumując, Izba stwierdziła, że zarzuty wskazane w odwołaniu są zasadne. Biorąc 

pod  uwagę  powyższe  rozważania  i  ustalenia,  Izba  postanowiła  jak  w  sentencji  wyroku, 

orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust. 7, art. 191 ust. 2 i art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  wyniku,  na  podstawie  art.  192  ust.  9                

i  10  ustawy  Pzp  oraz  w  oparciu  o  przepisy 

§ 5 ust. 4 w zw. z  § 3 pkt 1 i  § 5 ust. 2 pkt 2  

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972). 

Przewodniczący     …………………….