KIO 1566/20 KIO 1633/20 WYROK dnia 10 sierpnia 2020 r.

Sygn. akt: KIO 1566/20 

KIO 1633/20 

WYROK 

 z dnia 10 sierpnia 2020 r.  

Krajowa Izba Odwoławcza  

   w składzie: 

Przewodniczący:      Bartosz Stankiewicz 

Protokolant:    

Rafał Komoń 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  6  sierpnia  2020  r.  w Warszawie  odwo

łań  wniesionych 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:  

A.  w dniu 10 lipca 2020 r. przez 

wykonawcę W. T. prowadzącego działalność gospodarczą 

pod 

nazwą 

KANWOD 

W. 

T. 

z 

siedzibą  

w 

Węglewie przy ul. Bukowej 13 (62-590 Golina) – sygn. akt KIO 1566/20; 

B.  w dniu 15 lipca 2020 r. przez 

wykonawcę Melbud S.A. z siedzibą w Grudziądzu przy ul. 

Składowej 4 (86-300 Grudziądz) – sygn. akt KIO 1633/20 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  

i  Wodociągowej  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Aleksandrowie  Kujawskim  przy  ul.  Kościelnej  14 

Aleksandrów Kujawski),  

przy udziale: 

wykonawcy  BUD-AN  Sp.  z  o.o. 

z  siedzibą  w  Kaliszu  przy  ul.  Śródmiejskiej  15  (62-800 

Kalisz), 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

z

amawiającego w sprawie o sygn. akt KIO 1633/20; 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  w  sprawie  oznaczonej  sygn.  akt:  KIO  1566/20  i  nakazuje 

zamawiającemu  unieważnienie  czynności  z  dnia  6  lipca  2020  r.  polegającej  na 

odrzuceniu oferty wykonawcy W. T. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą 

KANWOD  W.  T. 

z  siedzibą  w  Węglewie,  dokonanie  ponownego  badania  i  oceny  ofert 

złożonych  w  postępowaniu  oraz  dokonanie  ponownego  wezwania  ww.  wykonawcy  do 

doprecyzowania wyjaśnień złożonych w zakresie rażąco niskiej ceny w sytuacji przyjęcia, 

że złożone wyjaśnienia w dalszym ciągu pozostawiają wątpliwości w zakresie oferowanej 

ceny;  

Uwzględnia  odwołanie  w  sprawie  oznaczonej  sygn.  akt:  KIO  1633/20  i  nakazuje 

zamawiającemu  unieważnienie  czynności  z  dnia  6  lipca  2020  r.  polegającej  na 

odrzuceniu  oferty  wykonawcy  Melbud  S.A. 

z  siedzibą  w  Grudziądzu,  dokonanie 

ponownego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu oraz dokonanie ponownego 

wezwania  ww.  wykonawcy  do  doprecyzowania  wyjaśnień  złożonych  w  zakresie  rażąco 

niskiej  ceny  w  sytuacji  przyj

ęcia, że złożone wyjaśnienia w dalszym ciągu pozostawiają 

wątpliwości w zakresie oferowanej ceny; 

Kosztami  postępowania  odnośnie  sprawy  oznaczonej  sygn.  akt  KIO  1566/20  obciąża 

zamawiającego  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  i  Wodociągowej  Sp.  

z o.o. 

z siedzibą w Aleksandrowie Kujawskim i: 

zalicza  na  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20  000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną  przez  wykonawcę  W. 

T. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą KANWOD W. T. z siedzibą w 

Węglewie tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza  od  zamawiającego  Przedsiębiorstwa  Gospodarki  Komunalnej  

i  Wodociągowej  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Aleksandrowie  Kujawskim  na  rzecz 

wykonawcy W. T. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą KANWOD W. 

T. 

z siedzibą w Węglewie kwotę w wysokości 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia 

trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą  koszty  strony  poniesione  z 

tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika; 

Kosztami  postępowania  odnośnie  sprawy  oznaczonej  sygn.  akt  KIO  1633/20  obciąża 

przystępującego  –  wykonawcę  BUD-AN  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Kaliszu  wnoszącego 

sprzeciw 

wobec uwzględnienia w całości zarzutów odwołania przez zamawiającego i: 

zalicza  na  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20  000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną  przez  wykonawcę 

Melbud S.A. 

z siedzibą w Grudziądzu tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza  od  wykonawcy  BUD-AN  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Kaliszu  na  rzecz 

wykonawcy Melbud S.A. 

z siedzibą w Grudziądzu kwotę w wysokości 23 600 zł 00 gr 

(słownie:  dwadzieścia trzy  tysiące  sześćset  złotych zero  groszy),  stanowiącą  koszty 

strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika; 

zasądza  od  wykonawcy  BUD-AN  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Kaliszu  na  rzecz 

zamawiającego  Przedsiębiorstwa  Gospodarki  Komunalnej  i  Wodociągowej  Sp.  

z  o.o. 

z  siedzibą  w  Aleksandrowie  Kujawskim  kwotę  w wysokości  2  605  zł  03  gr 

(słownie:  dwa  tysiące  sześćset  pięć  złotych  trzy  grosze)  stanowiącą  koszty  strony 

poniesione  z  tytułu  wynagrodzenia  pełnomocnika  oraz  dojazdu  pełnomocnika  na 

posiedzenie i rozprawę. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019 r.,  poz.  1843)  na niniejszy  wyrok 

– w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego we Włocławku.  

Przewodniczący:      ……………………………. 

Sygn. akt: KIO 1566/20 

KIO 1633/20 

U z a s a d n i e n i e 

Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Komunalnej  i  Wodociągowej  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 

Aleksandrowie  Kujawskim  zwany 

dalej:  „zamawiającym”,  na  podstawie przepisów  ustawy  z 

dnia  29  stycznia  2004  r. 

Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843) 

zwanej  dalej:  „Pzp”,  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia publicznego pn. Budowa kanalizacji oraz modernizacja oczyszczalni 

ścieków  na  terenie  agi.  Aleksandrów  Kujawski  –  etap  II  część  2  (nr  POIS.  02.03.00-00-

, zwane dalej: „postępowaniem”. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej w dniu 1 kwietnia 2020 r., pod numerem 2020/S 065-154454.  

Szacunkowa  wartość  zamówienia,  którego  przedmiotem  są  roboty  budowlane,  jest 

wyższa  od  kwot  wskazanych  w  przepisach  wykonawczych  wydanych  na  podstawie  art.  11 

ust. 8 Pzp.  

Sygn. akt KIO 1566/20 

W dniu 10 lipca 2020 r. wykonawca W. T. 

prowadzący działalność gospodarczą pod 

nazwą KANWOD W. T. z siedzibą w Węglewie (zwany dalej: „odwołującym” lub „KANWOD”) 

wni

ósł odwołanie od czynności zamawiającego polegającej na: 

niewłaściwej  ocenie  wyjaśnień  złożonych  przez  odwołującego  w  zakresie  rażąco  niskiej 

ceny; 

zaniechaniu  przez  zamawiającego  wezwania  do  złożenia  dalszych  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny, jeżeli uznał je za niewystarczające w odpowiedzi na swoje ogólnikowo 

sformułowane żądanie; 

odrzuceniu  oferty  odwołującego  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt.  4,  w  zw.  z  art.  90  ust.  3 

Pzp. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

1.  art.  7  ust.  1  Pzp 

przez  naruszenie przy  procedurze oceny  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej  ceny  w  niniejszym  postępowaniu  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania  wykonawców,  a  także  przeprowadzenia  postępowania  wyjaśniającego 

niezgodnie z zasadą przejrzystości; 

2.  art. 90 ust. 2 Pzp 

przez uznanie, że odwołujący nie wykazał w sposób należyty, że jego 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, przez pominięcie czy niedostateczne rozważenie 

przy  weryfikacji  c

eny  zaoferowanej  przez  odwołującego,  czynników  obiektywnych 

wskazanych w tym przepisie; 

art.  90  ust.  3  Pzp  przez  wadliwą  ocenę  złożonych  wyjaśnień  i  przyjęcie,  że  oferta 

odwołującego  się  zawiera  rażąco  niską  cenę,  chociaż  takiej  konkluzji  w  uzasadnieniu 

zawiadomienia o odrzuceniu oferty z

amawiający nie zawarł i jej nie uzasadnił; 

4.  art.  89  ust.  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  przez  nieuprawnione  odrzucenie  oferty 

odwołującego z uwagi na rażąco niską cenę, w sytuacji gdy zamawiający nie stwierdził w 

sposób nie budzący wątpliwości, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską cenę; 

5.  art. 

7  ust.  1  Pzp  w  związku  z  art.  3  Uznk  przez  utrudnianie  odwołującemu  dostępu  do 

rynku i pozbawienie go możliwości uzyskania zamówienia. 

Odwołujący wniósł o: 

uwzględnienie odwołania; 

nakazanie  zamawiającemu  unieważnienia  czynności  odrzucenia  oferty  odwołującego  z 

postępowania i uznania oferty odwołującego za ważną; 

dokonanie  ponownej  czynności  oceny  ofert  złożonych  w  postępowaniu  oraz  dokonanie 

wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej; 

ewentualnie o dokonanie ponownej czynności oceny ofert złożonych w postępowaniu oraz 

nakazanie  zamawiającemu  do  ponownego  wezwania  odwołującego  do  złożenia  dalszych 

wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, jeżeli uzna się że obecne są niewystarczające. 

Ponadto odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów: 

z  przesłuchania  na  rozprawie  strony  w  osobie  W.  T.  na  okoliczność  wykazania,  że 

charakter  przedmiotu  zamówienia  oraz  sposób  świadczenia  usług  przez  odwołującego 

sprawiają, że cena zaoferowana przez odwołującego nie ma charakteru rażąco niskiej ceny, 

zaś zaoferowana cena jest realna i prawidłowa; 

z dokumentów dołączonych do odwołania. 

Odwołujący  wskazał,  że  posiada  interes  we  wniesieniu  odwołania,  gdyż  jego  oferta 

zawiera 

najkorzystniejszą cenę (pierwszą w kolejności najniższą cenę). Wyjaśnił, że posiada 

interes  w  jego  złożeniu,  gdyż  złożył  ofertę  nie  podlegającą  odrzuceniu  w  postępowaniu,  a 

zatem potwierdzenie się zarzutów w stosunku do czynności zamawiającego oznaczałoby dla 

niego możliwość uzyskania zamówienia i podpisania stosownej umowy na warunkach, które 

umożliwiają jej wykonanie. 

Odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  zawiadomił  go  w  dniu  6  lipca  2020  r.  o 

odrzuceniu  jego  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt.  4  w  związku  z  art.  90  ust.  3  Pzp  z 

uwagi na fakt, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Swoje  rozstrzygnięcie  w  zakresie  wykluczenia  z  postępowania  Zamawiający  uzasadnił 

następującą  argumentacją:  W  ocenie  Zamawiającego  wyjaśnienia  te  są  niewystarczające  i 

niepełne.  Cechują  się  one  zbyt  dużym  poziomem  ogólności,  nie  zostały  poparte 

wystarczającymi  i  odpowiednimi  dowodami,  bądź  w  ogóle  nie  odpowiadają  na  elementy,  o 

które  pytał  Zamawiający.  Są to  okoliczności,  które uprawniają i  obligują Zamawiającego  do 

odrzucenia oferty na podstawie przepisu art. 90 ust. 3 Prawa zamówień publicznych 

Jak wskazał odwołujący, zamawiający dodatkowo stwierdził, że:  

W  odniesieniu  do  poszczególnych  elementów  cenotwórczych  zawartych  w  wezwaniu  do 

udzielen

ia  wyjaśnień  należy  wskazać,  że  w  zakresie  kosztów  dojazdu  do  miejsca 

wykonywania  zamówienia,  kosztów  zakwaterowania,  kosztów  biurowych,  kosztów 

zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  i  ubezpieczenia  OC,  kosztów  pośrednich  - 

wskazano jedynie jednej  zagr

egowaną kwotę nazwaną „koszty pośrednie", bez podziału na 

poszczególne  elementy';  szczegółowych  wyliczeń  i  rozbicia  kosztów,  czy  opisania 

metodologii  wyliczenia  kosztu.  Nie  załączono  też  żadnych  dowodów  wykazujących 

twierdzenia KANWOD W. T. w tym zakresie. 

W zakresie kosztów sprzętu wskazano jedynie ogólny koszt sprzętu i załączono zestawienie 

posiadanego sprzętu,  bez  odniesienia do szczegółowych wyliczeń  dla realizacji  niniejszego 

zamówienia i przyjętej metodyki obliczenia kosztu. 

W  zakresie  kosztów  materiałów  załączono  dowody,  które  cechują  się  niezgodnością  z 

wymaganiami  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia,  gdyż  obejmują  m.in. 

zamówienie na rury o wskaźniku trwałości SN 8 zamiast wymaganej SN 10. Również oferta 

na dostarczenie tłoczni zakłada termin realizacji, który w praktyce uniemożliwia dotrzymanie 

przez wykonawcę ustalonego kamienia milowego dla budowy tłoczni. 

Dodatkowo  oferty  nie  obejmują  całości  materiału  wskazanego  w  kosztorysie  dodatkowym, 

gdyż koszt materiałów z ofert nie jest równy kosztowi materiałów w kosztorysie dodatkowym. 

W  zakresie  kosztu  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia  wskazano 

wyłącznie łączny koszt robocizny i załączono zestawienie wynagrodzeń w przedsiębiorstwie 

wykonawcy,  bez  odniesienia  do  szczegółowych  wyliczeń  dla  realizacji  niniejszego 

zamówienia, przyjętej metodyki obliczenia kosztu czy opisania organizacji pracy. 

W 

zakresie  kosztów  związanych  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy 

KANWOD  W.  T. 

oraz  kosztów  podwykonawstwa  -  KANWOD  W.  T.  nie  podał  żadnych 

informacji,  pomimo  uwzględnienia  w  ofercie,  że  część  zamówienia  zostanie  zrealizowana 

siłami podwykonawcy. 

Odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  ubocznie  w  ww.  piśmie  poinformował  również  go,  iż 

dokonując  oceny  wyjaśnień  miał  na  uwadze  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w 

szczególności  wyroki:  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  3  grudnia  2019  r.  KIO  2332/19,  z  19 

grudnia  2019  r.  KIO  2514/19,  z  4  lutego  2020  r.  KIO  110/20,  z  16  grudnia  2019  r.  KIO 

Reasumując zamawiający stwierdził, iż:  

Nie  można  natomiast  ponownie  wzywać  o  wyjaśnienia  wykonawcy,  którego  pierwotne 

wyjaśnienia z uwagi na ich ogólnikowość i lakoniczność w żaden sposób nie tłumacze}, skąd 

wynika  taka,  a  nie  inna  cena  oferty 

(por.  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  8 

października 2019 r. KIO 1884/19; wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 sierpnia 2019 

r. KIO 1524/19). 

Zamawiający  obowiązany  jest  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy  nie  tylko  w  sytuacji,  gdy 

dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, lecz także w sytuacji, w 

której wykonawca nie udzielił wyjaśnień. Zgodnie natomiast z ugruntowanym orzecznictwem 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  przesłanka  braku  wyjaśnień  zostaje  spełniona  także  w 

przypadku  udzielenia  przez  wykonawcę  niewystarczających  wyjaśnień,  w  szczególności 

niekompletnych  i  zbyt  ogólnych,  nie  pozwalających  na  dokonanie  oceny  oferty  pod  kątem 

tego czy nie zawiera rażąco niskiej ceny (por. np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 

24 października 2019 r. KIO 1894/19). 

Mając  na  uwadze  powyższe,  Zamawiający  zdecydował  o  odrzuceniu  oferty  wykonawcy 

KANWOD W. T. na podstawie w

w. okoliczności faktycznych i podstaw prawnych. 

W uzasadnieniu odwołujący stwierdził, że zamawiający błędnie ocenił jego ofertę (w 

szczególności  w  zakresie  złożonych  wyjaśnień  dotyczących  rzekomo  rażąco  niskiej  ceny) 

oraz  bezpodstawnie  ją  odrzucił  (a  co  najmniej  przedwcześnie).  Było  dla  niego  rzeczą 

bezsporną,  że  jedynym  powodem  dyskwalifikacji  go  z  postępowania  przetargowego  było 

według  zamawiającego  rzekomo  niewłaściwe  złożenie  przez  niego  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający uznał wyjaśnienia 

oferenta za niewystarczające i niepełne, a także że są zbyt ogólnikowe lub nie odpowiadają 

na elementy, o które pytał zamawiający i dlatego też ofertę odrzucił, nie przedstawiając na tę 

okoliczność  szczegółowego  i  konkretnego  uzasadnienia,  zadawalając  się kilkoma  ogólnymi 

uwagami i przytaczając kilka tez z wyroków Krajowej Izby Odwoławczej, pomijając całkowicie 

istotny  wymóg  wynikający  z  orzeczeń  KIO,  że  odrzucając  ofertę  Zamawiający  musi  mieć 

pewność, że nie jest możliwe zrealizowanie zamówienia za zaoferowaną cenę. 

Odwołujący  stwierdził,  że  zamawiający  takiej  pewności  nie  ma,  tym  bardziej  że  nie 

przedstawił  w  tym  zakresie  żadnego  uzasadnienia.  Podkreślił,  że  zamawiający  narzucił 

wykonawcom:  w  pkt.  17.2  SIWZ,  że  cena  ma  charakter  ryczałtowy,  w  pkt.  17.6  SIWZ,  że 

cena oferty obejmuje zakres robót ujętych w dokumentacji projektowej i w opisie przedmiotu 

zamówienia,  w  pkt.  7.7  SIWZ,  że  kosztorys  ofertowy  będzie  pełnił  funkcje  informacyjną,  w 

pkt.  17.10  SIWZ,  że  kosztorys  ofertowy  winien  być  sporządzony  metodą  kalkulacji 

uproszczonej, w pkt. 17.15 SIWZ, że przedłożenia zmienionego kosztorysu względem wzoru 

przygotowanego  przez  z

amawiającego  lub  wpisanie  w  którąkolwiek  pozycję  wartości  zero 

będzie skutkowało odrzuceniem  oferty  wykonawcy  oraz  w  pkt.  17.16  SIWZ,  że  wykonawca 

na  żądanie  zamawiającego  ma  obowiązek  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  wyliczenia 

wysokości cen jednostkowych i przedstawienia do wglądu kalkulacji cen jednostkowych. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  spełnił  wszystkie  wymogi  zamawiającego  zarówno  na  etapie 

składania  oferty,  jak  również  na  etapie  składania  wyjaśnień  co  do  rażąco  niskiej  ceny,  zaś 

z

amawiający  wbrew  tym  zapisom  (bezpodstawnie  a  co  najmniej  przedwcześnie)  odrzucił 

jego 

ofertę. 

Odwołujący  wskazał  na  treść  wezwania  zamawiającego  z  dnia  10  czerwca  2020  r. 

skierowanego do ni

ego w zakresie udzielenia wyjaśnień co do rażąco niskiej ceny oferty, w 

której zamawiający ogólnikowo i nieprecyzyjnie podaje, że: 

Zamawiający  wskazuje,  że  wyjaśnienia  powinny  zawierać  elementy  kalkulacyjne  i 

konkretne założenia, z uwzględnieniem danych liczbowych odnoszących się w szczególności 

do  kosztów  wykonania  zamówienia  takich  jak:  koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w 

wykonanie  zamówienia,  koszty  dojazdu  do  miejsca  wykonywania  zamówienia,  koszty 

zakwaterowania,  koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  i 

ubezpiecze

nia  OC,  koszty  związane  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  Wykonawcy, 

koszty  sprzętu  i  materiałów  przeznaczonych  do  wykonania  robót,  założenia  dot.  marży 

(zysku),  koszty  pośrednie  oraz  inne  koszty  dodatkowe,  w  tym  również  koszty  związane  z 

powierzeniem w

ykonania części zamówienia podwykonawcom. 

Jednocześnie  Wykonawca  powinien  wykazać  jakie  indywidualne  możliwości  i 

okoliczności,  dostępne  i  właściwe  tylko  dla  Wykonawcy,  przy  realizacji  tego  zamówienia, 

umożliwiły obniżenie ceny oferty. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  zamawiający  dysponując  przedmiarem  robót,  na  bazie 

którego zobowiązał oferentów do sporządzenia kosztorysu ofertowego (który zawierał się na 

14  stronach  formularza po  ok.  30  pozycji  na  jednej  stronie)  posiadał  wystarczającą  wiedzę 

aby dokonać wstępnej weryfikacji poszczególnych pozycji i zażądać konkretnych wyjaśnień 

do konkretnych cen jednostkowych zawartych w konkretnych pozycjach (tak jak sam zresztą 

to  zredagował  w  pkt.  17.16  SIWZ). W  wezwaniu  do  wyjaśnień  zamawiający  nie  wskazał  w 

sposób  precyzyjny  i  jednoznaczny  gdzie  widzi  wątpliwości  co  do  realności  wysokości 

poszczególnych  cen  jednostkowych  a  jedynie  wskazał  ogólnikowo,  że  interesują  go  koszty 

pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia,  a  także  koszty  dojazdu,  koszty 

zakwaterowania, koszty biurowe, koszty zabezpieczenia i ubezpieczenia itp. 

Zdaniem Odwołującego na tak sformułowane wezwanie co do wyjaśnień rażąco niskiej ceny 

przedstawił  on  i  tak  bardzo  rzetelne,  i  dokładne  szczegółowe  informacje,  poparte 

załączonymi dowodami, które zdaniem odwołującego nie zostały w sposób prawidłowy przez 

z

amawiającego  przeanalizowane  i  zinterpretowane,  co  doprowadziło  do  dowolnej  i  błędnej 

ich oceny, że są one ogólnikowe i niepełne. 

Odwołujący  podkreślił,  że składając  wyjaśnienia w  zakresie rażąco  niskiej  ceny  przedstawił 

z

amawiającemu dodatkowy kosztorys, w którym zawarł najważniejsze elementy cenotwórcze 

takie jak: robocizna, materiały, sprzęt, a także koszty pośrednie i zysk oraz tabelę elementów 

scalonych. 

Było  rzeczą  oczywistą  dla  odwołującego,  że  przy  kosztorysowaniu  robót 

budowlanych odrębną pozycję stanowią nakłady finansowe, których nie można przypisać do 

kosztów  bezpośrednich  związanych  z  wykonaniem  konkretnych  robót,  ale  które  są 

niezbędne do stworzenia ogólnych warunków produkcji, jej obsługi, organizacji i kierowania. 

Nakłady  te  składają  się  na  tak  zwane  koszty  pośrednie  obejmujące  koszty  zarządu  firmy  i 

koszty  ogólne  budowy  takie  jak:  koszty  dojazdu,  koszty  zakwaterowania,  koszty  biurowe, 

koszty zabezpieczenia i ubezpieczenia. Skoro zamawia

jący w dokumentacji przetargowej i w 

opracowanym  przez  siebie  przedmiarze  robót  oraz  wzorze  kosztorysu  ofertowego  nie 

wyodrębnił pozycji, o których wyżej mowa to faktycznie mógł mieć wątpliwość czy koszty te 

w

ykonawca  przewidział,  ale  w  momencie  kiedy  otrzymał  kosztorys  dodatkowy,  który  był 

załącznikiem  do  wyjaśnień,  winien  uznać  tą  sprawę  za  wyjaśnioną,  chyba  że  z  jakichś 

powodów  (nieznanych  odwołującemu)  przyjął,  że koszty  pośrednie w kwocie 825  252,00  zł 

przewidziane na ten cel są niewystarczające, mimo iż odwołujący kategorycznie twierdzi, że 

kwota ta jest prawidłowo wyliczona, zgodnie z zasadami kosztorysowania robót budowlanych 

tak  zwaną  metodą  wskaźnikową  (albowiem  zamawiający  nie  stwierdził,  że  wskaźnik  50% 

R+S  jest  niewłaściwy),  tym  bardziej  że  mieści  się  on  w  zaleceniach  Sekocenbudu,  które 

przewidują koszty pośrednie w granicach od 40% do 80% R+S. 

Mając  powyższe  na  względzie  odwołujący  stwierdził  należ,  że  zamawiający  skupił  swoją 

uwagę  przede  wszystkim  na  drugorzędnych  składnikach  cenotwórczych,  zamiast  na 

pierwszorzędnych  i  próbuje  bezpodstawnie  zdyskwalifikować  ofertę  odwołującego,  uznając 

że  nie  zawiera  wszystkich  składników,  chociaż  jest  to  nieprawdą.  Niezrozumiała  jest 

argumentacja  z

amawiającego  jak  jego  zdaniem  miał  zamawiający  wyliczyć  koszty  dojazdu, 

koszty  zakwaterowania,  koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia  wykonania  umowy,  czy 

chodziło mu o podanie do każdej tej pozycji konkretnej kwoty a jeśli tak to w oparciu o jaką 

podstawę prawną i jakie czynniki, skoro sam wcześniej w SIWZ określił,  że wynagrodzenie 

ma charakter ryczałtowy, a kosztorys tylko znaczenie informacyjne, chociaż w rzeczywistości 

i  w  praktyce  z

amawiający  albo  nie  rozumie  użytych  przez  siebie  określeń,  albo  też 

świadomie  nimi  manipuluje  i  przy  wyjaśnianiu  kwestii  rażąco  niskiej  ceny  stosuje 

rozumowanie adekwatne do wynagrodzenia kosztorysowego. 

N

a  marginesie  powyższych  rozważeń  odwołujący  podniósł  „że  tak  ważne”  dla 

z

amawiającego  koszty  dojazdu,  zakwaterowania  czy  koszty  biurowe  dla  odwołującego  (w 

jego  kosztorysie)  nie  są  tak  bardzo  istotne  w  skali  kosztów  całego  przedsięwzięcia  gdy 

weźmie  się  pod  uwagę,  że  koszty  zakwaterowania  u  odwołującego  mogą  w  ogóle  nie 

wystąpić  zważywszy  na  fakt  niewielkiej  odległość  między  siedzibą  firmy  odwołującego  a 

miejscem  realizacji  inwestycji, 

a  także  w  sytuacji  gdy  Odwołujący  posiada  szeroką  flotę 

samochodów do przewozu osób – nowoczesne busy, czy też szerokie zaplecze socjalne  – 

nowoczesne kontenery, które w praktyce minimalizują wydatki na ten cel i na pewno z dużą 

rezerwą mieszczą się w przyjętych i ujawnionych kosztach pośrednich. 

Co  się  tyczy  ceny  kosztów  pracy  to  znając  problematykę  rażąco  niskiej  ceny,  w 

szczególności  zaniżania  wynagrodzeń  pracownikom  odwołujący  wyjaśnił,  że  skoncentrował 

się przede wszystkim na wykazaniu, iż wynagrodzenie osób zaangażowanych w wykonanie 

zamówienia jest  zgodne  z  obowiązującymi  przepisami w  zakresie ustawowego najniższego 

wynagrodzenia.  Zdaniem  o

dwołującego  sprostał  on  temu wymogowi  i  przedstawił  listę płac 

pracowników zaangażowanych, z której wynika jednoznacznie, że wynagrodzenie wypłacane 

przez 

odwołującego jest znacznie wyższe niż dopuszczalne minimalne wynagrodzenie. 

Niezrozumiały był również dla odwołującego zarzut zamawiającego, że nie podał on żadnych 

informacji w zakresie kosztów podwykonawstwa, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że z uwagi 

na  specjalistyczny  charakter  przedsiębiorstwa  odwołującego,  jego  potencjał  osobowy  i 

techniczny wykonuje on większość prac własnymi siłami (co ma istotny wpływ na obniżenie 

oferowanej  ceny  i  jej  konkurencyjność)  a  tylko  w  niewielkim  zakresie  korzysta  z 

podwykonawców.  Odwołujący  wyjaśnił,  że  w  jego  ofercie  wyraźnie  zaznaczono,  że  w 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  przewidziane  jest  podwykonawstwo  jedynie  w  obrębie 

robót  drogowych  i  to  tylko  w  zakresie  odtworzenia  nawierzchni  asfaltowych  przez  firmę 

COLAS  Polska  sp.  z  o.o.,  gdyż  wszystkie  inne  pomocnicze  roboty  drogowe  również 

wykonywać  będzie  samodzielnie  odwołujący.  Skoro  w  kosztorysie  ofertowym  zgodnie  z 

narzuconymi  tytułami  poszczególnych  pozycji  odwołujący  przedstawił  kalkulację  także  dla 

robót drogowych, które zamierza powierzyć podwykonawcy wskazanemu w ofercie, to trudno 

domyślić  się  jakie  jeszcze  inne  dane  potrzebne  są  zamawiającemu  do  zweryfikowania 

prawidłowości podanych wyliczeń, tym bardziej w sytuacji gdy nie zarzuca on błędów w tym 

wyliczeniu, czy też nie zarzuca pominięcia tego wyliczenia. 

Odwołujący  nie  był  w  stanie  zrozumieć  co  miał  „na  myśli”  zamawiający  pisząc  w 

uzasadnieniu swojej decyzji (strona 5), że: 

W zakresie kosztów sprzętu wskazano jedynie ogólny koszt sprzętu i załączono zestawienie 

posiadanego sprzętu,  bez  odniesienia do szczegółowych wyliczeń  dla realizacji  niniejszego 

zamówienia i przyjętej metodyki obliczenia kosztów, 

skoro weźmie się pod uwagę fakt, że zamawiający na użytek postępowania przetargowego 

opracował  przedmiar  robót  (znajdujących  się  w  dokumentacji  przetargowej),  w  którym 

odwołał  się  do  norm  określonych  w  KNR,  a  które  zawierają  zarówno  koszty  sprzętu,  jak  i 

koszty  pracy,  i  które  następnie  były  podstawą  do  sporządzenia  przez  odwołującego 

kosztorysu  ofertowego  wykonanego  ściśle  według  narzuconego  wzoru  z  zastosowaniem 

jednostkowych cen dla każdej pozycji opisanej zgodnie z normami KNR. 

Zdaniem odwołującego to sam zamawiający zrezygnował z wynagrodzenia kosztorysowego 

a  tym  samym  z  opr

acowania  szczegółowego  kosztorysu  inwestorskiego  oraz  ofertowego, 

uznając  za  pożądaną  cenę  ryczałtową  a  jedynie  dla  celów  informacyjnych  chciał  aby 

przedłożono mu kosztorys uproszczony. W wezwaniu do wyjaśnień zamawiający nie wezwał 

jednak o

dwołującego do złożenia szczegółowego kosztorysu dla każdej pozycji zawierającej 

cenę jednostkową, czy też dla wyodrębnionych pozycji, zaś on nie miał obowiązku domyślać 

się  jakie  są  oczekiwania  zamawiającego,  tym  bardziej  gdy  określił  on  wynagrodzenie  o 

charakterze  rycz

ałtowym,  które  jest  ryzykowane  dla  wykonawcy  w  sytuacji  gdyby  nie 

uwzględnił  wszystkich  elementów  cenotwórczych  i  składników  wynagrodzenia.  Odwołujący 

wyjaśnił,  że w  tej  sytuacji  przedstawił  kosztorys dodatkowy,  w  którym  wyodrębnił  wszystkie 

najważniejsze  składniki  cenotwórcze  i  który  potwierdza  prawidłowość  przedstawionej 

kalkulacji  cenowej  włącznie  z  uzyskaniem  realnego  rozsądnego  zysku  i  jego  zdaniem  był 

wystarczającym  do  rozwiania  wątpliwości  zamawiającego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny. 

Zwrócił  przy  tym  uwagę,  że  przy  badaniu  rażąco  niskiej  ceny  zamawiający  analizując 

przedstawione dowody zupełnie błędnie koncentrował uwagę nie na okoliczności związanej z 

wyjaśnieniem  ceny  a  na  okoliczności  ubocznej  niemającej  istotnego  znaczenia  dla 

merytorycznego rozs

trzygnięcia podstawowej kwestii jaką były jego wątpliwości co do rażąco 

niskiej  ceny. 

Uwaga ta  dotyczy  w  szczególności  twierdzenia  zamawiającego,  że  dołączona 

do  wyjaśnień  oferta  producenta  tłoczni  zakłada  termin  realizacji  dostawy  późniejszy  niż 

termin  wymaga

ny  dla  budowy  tłoczni,  chociaż  zamawiający  „przeoczył”,  że  odwołujący 

przedstawił w wyjaśnieniach dwie oferty (w których zbliżone były kwoty zakupu tłoczni) zaś w 

drugiej  ofercie 

–  firmy  PROINVEST  tłocznia  może  być  dostarczona  w  uzgodnionym  przez 

stron

y terminie. Czemu ma służyć ten zarzut nie wiadomo, na pewno nie kwestii wyjaśnienia 

rażąco  niskiej  ceny  (a  raczej  próby  podważenia  rzetelności  oferty  w  zakresie  nieobjętym 

procedurą  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny)  tak  samo  jak  uwaga  zamawiającego,  że 

prz

edłożone  oferty  na  dostawę  materiału  nie  zawierają  całości  materiału  wskazanego  w 

kosztorysie  dodatkowym,  co  nie  świadczy  przecież,  że  odwołujący  nie  użyje  do  realizacji 

robót  materiałów  w  pełnym  zakresie  i  wartości  przyjętej  w  kosztorysie  dodatkowym. 

Dołączone oferty na dostawę materiału dotyczyły partii towaru specjalistycznego i najbardziej 

kosztochłonnego,  zaś pozostały  towar  (masowy  –  np.  żwir  i  tłuczeń)  zostanie zrealizowany 

na podstawie odrębnych dostaw. 

Dalej odwołujący wyjaśnił, że zamawiający zarzucił mu także, iż załączone dowody cechują 

niezgodności z wymogami SIWZ, gdyż obejmują zamówienie rur o wskaźniku SN 8 zamiast 

wymaganej  SN  10.  F

aktycznie oferta sporządzona była przy uwzględnieniu rur określonych 

pierwotnie przez z

amawiającego jako typ SN 8 (później zmieniona przez zamawiającego na 

typ SN 10), co nie powoduje automatycznie uznania nieprawidłowości jej ceny (a co najwyżej 

konieczność  zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  złożenie  dodatkowych  wyjaśnień),  które  łatwo 

można  by  było  uzupełnić  poprzez  złożenie  dodatkowego  oświadczenia  dostawcy,  że  cena 

rur SN 8 i SN 10 dla o

dwołującego zaoferowana przez dostawcę jest taka sama. 

Odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  twierdził  jakoby  swoich  wyjaśnień  nie  poparł 

wystarczającymi i odpowiednimi dowodami, nie przedstawił dokumentów, że zamówienie po 

zaoferowanej  cenie  jest  porównywalne  cenowo  do  wartości  rynkowej  przedmiotu 

zamówienia.  Zdaniem  odwołującego  jest  to  oczywista  nieprawda,  gdyż  dołączył  on  do 

wyjaśnień  na  potwierdzenie  prawdziwości  swoich  twierdzeń  np.  dodatkowe  referencje  na 

wykonane  wcześniej  roboty.  Zakres  robót  jest  podobny  zarówno  co  do  wielkości  jak  i 

wartości,  jak  również  jest  większy,  jednakże  referencje  miały  służyć  wykazaniu,  że 

o

dwołujący  posiada  nie  tylko  duże  doświadczenie  zawodowe  oraz  cechuje  go  wysoki 

profesjonalizm,  ale  przede  wszystkim,  że  udowodnił,  że  powierzone  roboty  wykonuje  ze 

znaczonym  wyprzedzeniem  czasowym. 

Zamawiający  nie  zauważył  bardzo  istotnego  faktu, 

że w referencji PUK sp. z o.o. z Rokietnicy roboty zostały wykonane bezusterkowo do dnia 

29 grudnia 2016 r., zamiast wymaganego terminu 31 grudnia 2017 r. 

czyli o rok wcześniej, 

co przyniosło wymierną korzyść ekonomiczną odwołującemu poprzez obniżenie faktycznych 

kosztów  robocizny  i  sprzętu,  w  stosunku  do  przyjętych  przez  inwestora.  Podobną  sytuację 

potwierdza referencja Gminy Długołęka gdzie roboty zakończono 2 stycznia 2018 r. zamiast 

października 2018 r., czyli ponad 11 miesięcy przed terminem. Wyżej opisane informacje 

przy  prawidłowej  interpretacji  świadczą,  że  jedną  z  metod  obniżenia  kosztów  realizacji 

inwestycji  stosowaną  od  kilku  lat  przez  odwołującego  jest  sprawne,  szybkie  i  rzetelne 

wykonywanie robót, co przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie kosztów. 

Odwołujący  wskazał,  że  poinformował  zamawiającego,  iż  planuje  wykonać  inwestycje  z 

wyprzedzeniem  6-

miesięcznym,  co  pozwoli  mu  na  pomniejszenie  funduszu  wynagrodzeń 

oraz  kosztów  sprzętu.  Wyjaśnił,  że  jego  deklaracja  nie  jest  gołosłowna  i  nieprawdziwa  gdy 

weźmie  się  pod  uwagę  treść  złożonych  referencji  oraz  umów  wykonawczych,  tym  bardziej 

gdy dodatkowo uwzględni się referencje potentata w tej branży jakim jest firma AQUANET w 

Poznaniu,  na  rzecz  której  odwołujący  wykonuje  inwestycje  z  wielomiesięcznym 

wyprzedzeniem. 

Odwołujący  podkreślił,  że  zamawiający  w  swojej  decyzji  o  odrzuceniu  jego  oferty  nie 

przedstawił  żadnych  dowodów  ani  wyliczeń  własnych,  z  których  wynikałoby,  że  wartość 

przedmiotu zamówienia oszacowana przez niego jest prawidłowa, oraz że w poszczególnych 

pozycjach  kosztorysy  ofertowego  istnieją  znaczące  różnice  między  kalkulacją 

z

amawiającego a odwołującego, które by uzasadniały jego wątpliwości co do realności ceny. 

Zamawiający zarzuca jakoby odwołujący ogólnikowo przedstawił koszty pracownicze. Jest to 

oczywista  nieprawda,  gdyż  w  swojej  odpowiedzi  wyraźnie  określił  kwotę  jaka  jest 

przeznaczona na wynagrodzenia pracownicze. 

W odpowiedzi wyraźnie określono, że stawka 

roboczogodziny  przyjęta  do  obliczeń  znacząco  przekracza  minimalną  stawkę  i  czyni  to 

wynagrodzenie realnym, i atrakcyjnym dla osób wykonujących przedmiot zamówienia. 

Ponadto  jak  stwierdził  odwołujący,  zamawiający  wskazuje,  że  niewłaściwie  przedstawił 

koszty  sprzętu.  Jest  to  dla  odwołującego  oczywista  nieprawda,  gdyż  to  zamawiający  sam 

wskazał  w  SIWZ  (w  formularzu  ofertowym,  którego  wzór  odwołujący  wypełnił  i  w  pełni 

zaakceptował)  jaki  sprzęt  jest  niezbędny  dla  realizacji  inwestycji.  Wyjaśnił,  że  w  swojej 

ofercie potwierdził swoim oświadczeniem, że dysponuje wymaganym sprzętem a dodatkowo 

do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  przedstawił  cały  park  najważniejszych  maszyn  oraz 

specjalistycznego sprzętu, co dowodzi również prawdy, że odwołujący jest w stanie sam bez 

pomocy  podwykonawców  wykonać  prawie  cały  zakres  robót  w  dużo  krótszym  terminie  niż 

większość konkurujących z nim podmiotów. Zamawiający całkowicie pomija również fakt, że 

w swoich wyjaśnieniach odwołujący przedstawił dowody na otrzymanie z Państwa wsparcia 

finansowego,  które  zostało  przez  niego  wykorzystane  na  poprawienie  konkurencyjności, 

czego dowodem najlepszym jest osiąganie zysków i korzyści z realizacji kontraktów na rzecz 

różnych  inwestorów  po  najniższych  realnych  cenach,  które  z  uwagi  na  szybkość  działania 

o

dwołującego przynoszą wymierne korzyści. 

W  dalszej  części  uzasadnienia  odwołujący  skonstatował,  że  jak  widać  z 

przedstawionych powyżej wyjaśnień w żaden sposób nie można przedstawionej przez niego 

ceny  ofertowej  uznać  za  rażąco  niską  i  mieć  w  tym  zakresie  wymaganą  przez  prawo 

pewność.  Można  natomiast  uznać,  a  nawet  trzeba,  że  cena  szacunkowa  przedmiotu 

zamówienia  jest  zawyżona  i  nie  wynika  w  żaden  sposób  z  ilości  robót  niezbędnych  do 

wykonania a opisanych w przedmiarze robót i ujętych we wzorze kosztorysu ofertowego. 
Odwołujący  podniósł,  że  w  obowiązującym  orzecznictwie  KIO  poziom  szczegółowości 

wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny  nie  może  prowadzić  automatycznie  do  ich 

dyskwalifikacji. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę należy uznać za wystarczające jeżeli 

pozwalają zamawiającemu na dokonanie ich oceny – co w niniejszej sytuacji miało miejsce. 

Zgodnie z dotychczas przyjętą linią orzecznictwa należy przyjąć, iż skoro cena ofertowa ma 

charakter  ryczałtowy  (niezmienna  obejmująca  wszystkie  czynności  wykonawcy),  a 

z

amawiający  nie  żądał,  aby  wraz  z  ofertą  wykonawca  załączył  jakikolwiek  dokument 

wskazujący  na  sposób  obliczenia  ceny,  dla  uznania,  że  cena  jest  rażąco  niska,  konieczne 

jest  potwierdzenie  przez  z

amawiającego,  że  przy  określonym  przedmiocie  zamówienia  nie 

jest możliwe wykonanie zamówienia za oferowaną cenę bez ryzyka ponoszenia strat przez 

w

ykonawcę. 

Oznacza  to,  że  zamawiający  podając  informację  odrzuceniu  oferty  odwołującego  powinien 

wskazać te okoliczności, które ustalił bezspornie w sposób niebudzący wątpliwości a tego w 

niniejszej  sprawie  nie  zrobił.  Zakończenie  przez  zamawiającego  procedury  wyjaśnień  z 

pozostawieniem  rzekomo  nieus

uniętych  wątpliwości,  wynikających  z  braku  dołączenia  do 

wyjaśnień  dowodów  w  postaci  odrębnych  dokumentów  i  podjęcie  w  tym  stanie  decyzji  o 

odrzuceniu oferty o

dwołującego nie może być uznane za prawidłowe. 

Odwołujący  kategorycznie  podkreślił,  że  podejmując  decyzję  o  odrzuceniu  jego  oferty, 

z

amawiający w odniesieniu do żadnej z podanych pozycji kosztowych nie postawił zarzutu, iż 

jest ona nierealna i rażąco niska. Jedyną przesłanką do odrzucenia oferty Odwołującego jest 

ogólnikowe  stwierdzenie  o  małej  szczegółowości  i  precyzyjności  wyjaśnień,  i  braków 

dowodów na ich potwierdzenie. Pamiętać należy, że przepisy Pzp nie wykluczają kontynuacji 

procedury  wyjaśnień  w  sytuacji  istnienia  wątpliwości  i  zobowiązują  zamawiającego  do 

dalszego  działania  w  tym  zakresie  poprzez  czytelne  sprecyzowanie  oczekiwań 

z

amawiającego, tak aby wykonawca wiedział, w którym kierunku dowód ma przeprowadzić i 

na  jakim  poziomie  szczegółowości,  tj.  wskazania  co  faktycznie  budzi  wątpliwości 

z

amawiającego.  Bez  tego  każde  wyjaśnienie  wykonawcy  może  okazać  się  niepełne  i 

niedostateczne,  jeżeli  zamawiający  będzie  dokonywał  dowolnej  oceny  tak  jak  uczynił  to  w 

niniejszym postępowaniu wobec odwołującego. 

Tak więc bez doprecyzowania przez zamawiającego jakich konkretnych pozycji kosztowych, 

stanowiących  wprost  koszty  związane  bezpośrednio  z  przedmiotowym  świadczeniem  ma 

dotyczyć  wyjaśnienie  i  bez  wskazania  racjonalnego,  i  uzasadnionego  stopnia 

szczegółowości  wyjaśnień  lub  kalkulacji,  jakich  zamawiający  wymaga  we  wskazanym 

zakresie,  każde  wyjaśnienie  składane  przez  wykonawcę  może  być  w  jakimś  zakresie 

kwestionowane,  jako  niewypełniające  oczekiwań  zamawiającego,  co  winno  być 

kwalifikowane jako naruszenie przez  z

amawiającego zasad określonych w art. 7 ust. 1 Pzp 

oraz w art. 90 ust. 1 Pzp. 

Następnie  odwołujący  wskazał,  że  należy  pamiętać,  iż  art.  90  ust.  1-3  Pzp,  regulujący 

kwestię  wyjaśnień  wysokości  ceny  ofert  wykonawców  oraz  sposób  oceny  tych  wyjaśnień 

przez  z

amawiającego,  w  sposób  precyzyjny  w  pkt.  1-5  art.  90  ust.  1  Pzp  określa  zakres 

przedmiotowy wyjaśnień (który nie jest zamknięty) wskazując jakie najistotniejsze informacje 

powinny  zawierać  wyjaśnienia  aby  rozwiać  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami SIWZ i obowiązującymi przepisami. 

zaś w art. 90 ust. 3 Pzp ustanawia sankcje, iż: 

Odwołujący jeszcze raz podniósł, że treść wezwania zamawiającego z dnia 10 czerwca 2020 

r. 

miała charakter ogólnikowy i praktycznie sprowadzała się do zacytowania treści przepisu 

art. 90 ust. 1 i 2 Pzp. Takie wezwanie ni

e czyni zadość wymogom wynikającym z treści art. 

90 ust. 1 Pzp szczególnie w sytuacji zaistniałej w niniejszym postępowaniu gdzie w ofercie 

podana  została  ogólna  cena  ryczałtowa,  zaś  w  kosztorysie  uproszczonym  we  wszystkich 

pozycjach  ceny  jednostkowe,  zate

m  przez  samą  treść  wezwania  w  okolicznościach  tej 

sprawy doszło do naruszenia przez zamawiającego art. 90 ust. 1 Pzp. 

W tej sytuacji zdaniem  o

dwołującego jego wyjaśnienia odnosiły się do tak sprecyzowanego 

wezwania  i  nie  mogą  w  tych  warunkach  stanowić  podstawy  do  oceny  wyjaśnień  na 

podstawie art. 90 ust. 3 Pzp. 

Bez przeprowadzenia pełnej i prawidłowej procedury wyjaśnień 

w  odniesieniu  do  poddanej  badaniu  oferty,  gdy  zachodzą  wątpliwości  co  do  wysokości 

oferowanej ceny zarzut rażąco niskiej ceny oferty nie może zostać postawiony ani oferta nie 

może zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 4 Pzp czy też na podstawie art. 90 

ust.  3  Pzp.  Zatem,  skoro  z

amawiający  nie  skierował  bardziej  szczegółowego  wezwania  a 

uważał,  że  otrzymane  wyjaśnienia  nie  są  wystarczające,  by  można  je  było  poddać 

prawidłowej ocenie, to powinien poprosić wykonawcę o ich uszczegółowienie we wskazanym 

zakresie  i  przedstawienie  dodatkowych  dowodów  wskazując  np.,  które  uznałby  za 

najbardziej przekonujące niż te które zaproponował  wykonawca. Jakkolwiek jest bezsporne 

w  orzecznictwie  i  praktyce  a  obecnie  poparte  także  brzmieniem  przepisu  jest,  że  ciężar 

udowodnienia poprawności zaproponowanej ceny oferty spoczywa na wykonawcy, to jednak 

z

amawiający  powinien  wskazać  mu,  w  jakim  kierunku  wyjaśnienia  te  powinny  być 

poprowadzone  i  na  jakie  okoliczności  powinien  on  przedstawić  dowody,  czyli  co  w  jego 

ofercie  budzi  wątpliwości  zamawiającego,  nie  pozostawiając  tego  jedynie  domysłom 

wykonawcy. 

Zdaniem o

dwołującego zamawiający nie przeprowadził procedury wyjaśnień prawidłowo i nie 

dokonał właściwej oceny przedłożonych dowodów. Zamawiający skorzystał z dyspozycji art. 

90  ust.  3  Pzp  i  odrzucił  ofertę  jednakże trudno  z  uzasadnienia  jego  decyzji  wywnioskować 

jakie konkretnie zastrzeżenia miał do wyjaśnień i na jakiej podstawie uznał, że oferta zawiera 

rażąco  niską  cenę,  chociaż  tego  wprost  nie  wyartykułował  ograniczając  się  jedynie  do 

stwierdzenia,  że  wyjaśnienia  odwołującego  ocenił  w  takim  sam  sposób  jakby  ich  nie  było 

wcale, co jest oczywistym błędem mając na uwadze treść tych wyjaśnień oraz załączników. 

Odwołujący  podkreślił,  że  w  wyjaśnieniach  podał  konkretne  okoliczności  mające  wpływ  na 

wyliczenie  ceny  ofertowej,  w  szczególności  opisane  w  art.  90  ust.  1  pkt.  1-5  Pzp  a  jeżeli 

z

amawiający  miał  w  dalszym  ciągu  jakieś  wątpliwości  co  do  prawidłowości  wysokości 

składników  cenotwórczych  powinien  przede  wszystkim  żądać  od  wykonawcy  ich 

dodatkowego wyjaśnienia, czy doprecyzowania a nie przyjmować istnienie tych wątpliwości 

na  niekorzyść  odwołującego.  Podkreślił  przy  tym,  że  żaden  przepis  Pzp  nie  wprowadza 

zakazu  ponowienia  wezwania  w

ykonawcy  o  przedstawienie  dalszych  elementów 

kalkulacyjnych czy też okoliczności potwierdzających zasadność wcześniej przedstawionych. 

Możliwość taką potwierdza jednolite orzecznictwo KIO i sądów powszechnych na przestrzeni 

kilku  lat  od  wyroku  KIO  z  14 

października  2014  r.  oraz  wyroku  Sądu  Okręgowego  w 

Warszawie z 22 

października 2013 r. w sprawie o sygn. XXIII Ga 1388/13 do chwili obecnej. 

Taka możliwość ponownego zwrócenia się do wykonawcy, który złożył wyjaśnienia, budzące 

wątpliwości wynika z orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej (por. np. wyrok KIO z 27 lipca 

2017  r.,  sygn.  akt  1336/17,  wyrok  z  18  lutego  2016  r.,  sygn.  akt  KIO  150/16,  wyrok  z  23 

marca 2017 r., sygn. akt KIO 416/

17) i sądów okręgowych (por. np. wyrok Sądu Okręgowego 

w Olsztynie z 9 grudnia 2010 r., sygn. akt V Ga 122/10). 

Według  odwołującego  zwrócenia  uwagi  wymaga  także  to,  iż  leży  to  w  interesie 

z

amawiającego,  który  w  sytuacji  rzetelnej  odpowiedzi  wykonawcy  na  jego  wystąpienie, 

uzyskuje  lepszą  możliwość  weryfikacji  założonych  przez  wykonawcę  kosztów  i  zapewnia 

sobie możliwość oceny realności wykonania przedmiotu zamówienia, jak również zapobiega 

odrzuceniu  korzystniejszej  pod  względem  ekonomicznym  oferty.  W  sytuacji,  gdy 

z

amawiający nie poinformował wykonawcy, jakie elementy oferty budzą jego wątpliwości, co 

do  ewentualnego  rażącego  zaniżenia  ceny  oferty,  a  wykonawca  złożył  wyjaśnienia,  ale  nie 

wynika  z  nich  jednoznacznie,  że  wykonawca  zaoferował  rażąco  niską  cenę  a  niektóre 

elementy  wyjaśnień,  co  do  kosztów  czy  założeń  kalkulacyjnych  nie  zostały  w  dostateczny 

sposób  wyjaśnione  przez  wykonawcę  i  budzą  wątpliwości,  jest  możliwe  wezwanie 

w

ykonawcy  do  dodatkowych  wyjaśnień  (por.  m.in.  wyrok  KIO  z  7 marca  2017  r.,  sygn.  akt 

KIO  321/170). 

Pamiętać  także  należy,  że  oferta  z  rażąco  niską  ceną  to  oferta  z  ceną 

nierealną,  nie  pozwalającą  na  wykonanie  zamówienia  z  należytą  starannością,  wskazująca 

zamiar  wykonania  zamówienia  poniżej  kosztów  własnych  wykonawcy,  nie  pozwalająca  na 

uzyskanie  przez  niego  zysku. 

Zamawiający  w  zawiadomieniu  o  odrzuceniu  oferty  nie 

wykazał,  iż  zaoferowane  przez  odwołującego  wynagrodzenie  jest  wynagrodzeniem 

nierealnym, zatem nie można zgodzić się z uznaniem przez zamawiającego, iż wykonawca 

zaoferował  realizację  za  rażąco  nisko  cenę  lub  nie  wykazał  istnienia  okoliczności,  które 

wpływają na jej obniżenie w stosunku do cen zawartych w innych ofertach. 

Odwołujący  poinformował,  że w  niniejszej sprawie ma  się  wrażenie,  że  zamawiającemu  od 

początku postępowania przetargowego nie zależało na dokonaniu wyboru najkorzystniejszej 

oferty  spośród  złożonych  przez  różnych  wykonawców  a  wręcz  przeciwnie  do  ich 

wyeliminowania.  Z

wrócił  uwagę,  że  zamawiający  w  postępowaniu  przetargowym  nie  może 

także naruszać naczelnej zasady postępowania przetargowego – uczciwej konkurencji oraz 

równego traktowania wykonawców (art. 7 ust. 1 Pzp), jak również działania zgodnie z zasadą 

przejrzystości. 

W tym kontekście przywołał uregulowania zawarte także w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej 

konkurencji,  w  szczególności  art.  3  ust.  1  Uznk,  który  stanowi,  że  czynem  nieuczciwej 

konkurencji  jest  działanie  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami  jeżeli  zagraża 

interesom  innego  przedsiębiorcy  lub  klienta  albo  je  narusza.  W  ustępie  2  przywołanego 

przepisu  zawarto  otwarty  katalog  czynów  nieuczciwej  konkurencji,  w  którym  jako  przykład 

wymieniono  utrudnienie  dostępu  do  rynku,  co  ma  miejsce  w  niniejszym  postępowaniu 

względem  odwołującego.  Z  tych  względów  odwołujący  uznał,  że  swoim  postępowaniem 

zamawia

jący  naruszył  jego  interes  prawny,  który  prowadzi  działalność  gospodarczą  i 

utrzymuje się z realizacji m. in. zamówień publicznych a w niniejszej sprawie mimo, iż złożył 

najkorzystniejszą  ofertę  na  wskutek  wadliwego  rozstrzygnięcia  postępowania  pozbawiony 

został  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Swoim  działaniem  zamawiający 

naruszył  także  interes  publiczny  albowiem  pod  pretekstem  rażąco  niskiej  ceny  odrzucił 

prawidłową  ofertę  odwołującego  i  dopuścił  do  możliwości  wyboru  oferty  znacznie  droższej, 

c

o  w  sposób  nieuzasadniony  i  bezprawny  będzie  skutkować  wydatkowaniem  większych 

środków  publicznych,  co  dodatkowo  narusza  także  dyscyplinę  finansów  publicznych  i 

powinno  skutkować  koniecznością  przeprowadzenia  odrębnych  postępowań  kontrolnych 

przez stosowne organy. 

Na posiedzeniu niejawnym 

z udziałem stron, które odbyło się w dniu 6 sierpnia 2020 

r. zamawiający złożył oryginał odpowiedzi na odwołanie, w której wniósł o: 

oddalenie odwołania w całości; 

obciążenie  kosztami  postępowania  odwoławczego  odwołującego,  w  tym  zasądzenie  od 

odwołującego  na  rzecz  zamawiającego  kosztów  zastępstwa  przed  Krajową  Izbą 

Odwoławczą,  na  podstawie  spisu  kosztów,  który  zostanie  przedłożony  na  posiedzeniu  lub 

rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą; 

- dopuszczenie i przeprowadze

nie dowodów z dokumentów powołanych w treści odpowiedzi 

na  odwołanie  lub  przedłożonych  w  toku  postępowania  odwoławczego  przed  Izbą,  na 

okoliczności wskazane w treści uzasadnienia lub w dacie ich powołania; 

oddalenie  wniosku  odwołującego  o  dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodu  z 

przesłuchania strony z uwagi na jego bezprzedmiotowość. 

Zamawiający  wyjaśnił,  że  dokonał  odrzucenia  oferty  odwołującego  w  konsekwencji 

przeprowadzenia procedury wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oferty. Skierowane przez niego 

wezwani

e do złożenia wyjaśnień z dnia 10 czerwca 2020 r. oparte było na regulacji przepisu 

art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, bowiem całkowita cena oferty odwołującego 

była niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od 

towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 Pzp. 

Z  uwagi  na  brzmienie  ww.  przepisów,  zamawiający  byt  zobowiązany  do  wezwania 

odwołującego  do  przedstawienia  wyjaśnień  niezależnie od  tego,  czy  zaoferowana cena  lub 

koszt, lub ich istotne części składowe, wydawały się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu 

zamówienia i wzbudziły wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu 

zamówienia zgodnie z  określonymi  przez  zamawiającego  wymaganiami  lub  wynikającymi  z 

odrębnych przepisów. 

Następnie zamawiający wskazał, że w toku postępowania, m.in. z uwagi na sygnały płynące 

z  rynku  i  informacje  przekazywane  przez  odwołującego  w  treści  wyjaśnień  i  odwołania  o 

zmianach  rynkowych  dotyczących  poziomu  cen  w  okresie  od  wszczęcia  postępowania  do 

chwili  obecnej,  dokonał  dodatkowej  weryfikacji  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania 

szacunkowej  wartości  zamówienia,  W  tym  celu  przy  pomocy  niezależnego  specjalisty 

dokonana  została  ponowna  wycena  wartości  kosztorysowej  robót  objętych  przedmiotem 

zamówienia, w formie kosztorysów inwestorskich zaktualizowanych na dzień 31 lipca 2020 r. 

W  wyniku 

przeprowadzonych  badań  zamawiający  stwierdził,  że  pierwotna  szacunkowa 

wartość  zamówienia  była  znacząco  zawyżona  względem  tej,  która  powinna  stanowić 

odniesienie  dla  oceny  realności  cen  zaoferowanych  przez  wykonawców  w  postępowaniu. 

Różnica pomiędzy szacunkami wynosi 1 289 227,64 zł. Niemniej jednak biorąc pod uwagę 

aktualne  uwarunkowania  i  wyliczenia  wartości  zamówienia  przez  zamawiającego,  cena 

oferty  odwołującego  wciąż  jest  niższa  od  wartości  szacunkowej  zamówienia  o  ok.  35%. 

Oznacza to, że przy uwzględnieniu zweryfikowanej wartości szacunkowej zamówienia nadal 

występuje  przesłanka  obligatoryjnego  badania  ceny  oferty  odwołującego,  o  której  mowa  w 

przepisie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp. Wezwanie z dnia 10 czerwca 2020 r., a w konsekwencji 

także odrzucenie oferty odwołującego, zostało zatem – w ocenie zamawiającego – dokonane 

zasadnie. 

W  pierwszej  kolejności  zamawiający  zwrócił  uwagę  na  konieczność  jasnego 

rozróżnienia podstaw do odrzucenia oferty wykonawcy na podstawie przepisu art. 90 ust. 3 

Pzp.  Przepis  ten  brzmi  następująco:  Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie 

udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Wynika  z  tego,  że  zamawiający  jest  obowiązany  do  odrzucenia  oferty 

wykonawcy w dwóch przypadkach: 

gdy wykonawca nie udzielił wyjaśnień; 

- gd

y dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Jednocześnie  zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  Krajowej  Izby  Odwoławczej, 

przesłanka braku wyjaśnień, o której mowa w tiret 1 powyżej, zostaje spełniona nie tylko w 

przypadku  braku  złożenia  jakichkolwiek  wyjaśnień,  ale  też  w  przypadku  udzielenia  przez 

wykonawcę wyjaśnień niewystarczających, w szczególności niekompletnych i zbyt ogólnych, 

nie pozwalających na dokonanie oceny oferty pod kątem tego czy nie zawiera rażąco niskiej 

ceny 

(np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 24 października 2019 r. KIO 1894/19; wyrok 

Krajowej Izby Odwoławczej z 31 grudnia 2019 r. KIO 2517/19). Powyższe rozróżnienie jest o 

tyle isto

tne, że odwołujący zdaje się mylić opisane podstawy i wielokrotnie w treści odwołania 

podaje,  że  zamawiający  rzekomo  stwierdził  na  podstawie  złożonych  przez  odwołującego 

wyjaśnień,  że  jego  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Już  w  pierwszym  akapicie  uzasadnienia  odwołujący  twierdzi,  że  zamawiający 

odrzucił  ofertę  „z  uwagi  na  fakt,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia”. Jest to oczywistą nieprawdą, gdyż  zamawiający  w sposób jasny  i 

wyczerpujący  opisał  podstawy  odrzucenia  w  treści  uzasadnienia  odrzucenia  oferty 

odwołującego.  Podstawami  tymi  było  złożenie  przez  odwołującego  wyjaśnień 

niewystarczających  i  niepełnych,  cechujących  się  zbyt  dużym  poziomem  ogólności, 

niepopartych  odpowied

nimi  dowodami  oraz  nieodpowiadających  na  wszystkie  elementy,  o 

które pytał zamawiający.  

Zamawiający wyjaśnił, że nie stwierdził, iż zaoferowana przez odwołującego cena lub koszt 

jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  uznał,  zgodnie  z 

przywołanym  powyżej  orzecznictwem  KIO,  że  spełniona  została  przesłanka  braku  złożenia 

wyjaśnień  przez  odwołującego,  co  zobowiązywało  zamawiającego  do  odrzucenia  oferty 

o

dwołującego. W  dalszej  części  uzasadnienia  odwołania  odwołujący  wskazuje też,  że  „jest 

rzeczą  bezsporną,  że  jedynym  powodem  dyskwalifikacji  Odwołującego  się  z  postępowania 

przetargowego  było  według  Zamawiającego  rzekomo  niewłaściwe  złożenie  przez  niego 

wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia”. 

Odwo

łujący ma zatem świadomość co było rzeczywistym powodem odrzucenia jego oferty, 

jednak  mimo  to  przytacza  argumentację  i  twierdzenia  nieprawdziwe  oraz  nie  mogące  być 

przedmiotem rozpoznania w niniejszym postępowaniu odwoławczym. 

Mając na uwadze powyższe, w ocenie zamawiającego całkowicie pominięta powinna zostać 

argumentacja  odwołującego  zawarta  w  uzasadnieniu  odwołania,  która  dotyczy  rzekomego 

stwierdzenia  przez  zamawiającego,  że  cena  oferty  odwołującego  jest  rażąco  niska.  Tym 

samym bezzasadne jest podnosze

nie przez odwołującego zarzutów naruszenia art. 90 ust. 3 

Pzp  i  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  (tiret  trzecie  i  czwarte  zarzutów 

odwołującego).  Pominięte  też  powinny  zostać  fragmenty  uzasadnienia  przytaczające 

orzecznictwo  odnoszące  się  do  rażąco  niskiego  charakteru  ceny  i  przesłanek  jej 

stwierdzenia.  Zamawiający  podniósł  także,  że  jakiekolwiek  wyjaśnienia  i  dowody  dot. 

realności  zaproponowanej  ceny  składane  przez  odwołującego  na  etapie  postępowania 

odwoławczego  należy  uznać  za  spóźnione.  Ponadto  w  świetle  powyższego  całkowicie 

bezpodstawnym  staje  się  wniosek  odwołującego  o  przesłuchanie  p.  W.  T.  w  charakterze 

strony  na  okoliczność  wykazania,  że  charakter  przedmiotu  zamówienia  oraz  sposób 

świadczenia usług przez odwołującego sprawiają, że cena zaoferowana przez odwołującego 

nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej  ceny,  zaś  zaoferowana  cena  jest  realna  i  prawidłowa, 

bowiem  nie  są  to  okoliczności,  które  stanowią  przedmiot  rozpoznania  w  niniejszym 

postępowaniu odwoławczym. 

W dalszej kolejności zamawiający stanowczo zaprzeczył twierdzeniom odwołującego, 

że wezwanie z dnia 10 czerwca 2020 r. do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp było 

sformułowane  ogólnikowo,  a  w  szczególności  że  ograniczało  się  do  zacytowania  przepisu 

ustawy.  W  treści  wezwania  zamawiający  szczegółowo  i  konkretnie  wymienił  elementy 

kosztowe,  które  powinny  znaleźć  się  w  wyjaśnieniach  odwołującego.  Zamawiający  żądał 

przekazania  w  ramach  wyjaśnień,  wraz  z  dowodami,  elementów  kalkulacyjnych  i 

konkretnych  założeń,  z  uwzględnieniem  danych  liczbowych  odnoszących  się  do  kilkunastu 

wskazanych  szczegółowo  kosztów  zamówienia.  Zamawiający  przy  tym  nadmienił,  że  nie 

wzywał  odwołującego  do  wyjaśnień  w  zakresie  poszczególnych  pozycji  złożonego  wraz  z 

ofertą  kosztorysu  ofertowego.  Zamawiający  wyliczył  konkretne  obszary,  w  ramach  których 

odwołujący  byt  obowiązany  złożyć  wyjaśnienia,  ze  wskazaniem  informacji  opisanych  w 

wezwaniu.  Spełnienie  przez  odwołującego  wymogów  dot.  sporządzania  kosztorysu 

ofertowego  nie  miało  znaczenia  dla  oceny  złożonych  wyjaśnień  na  etapie  badania  rażąco 

niskiej  ceny.  Na  marginesie  zamawiający  wskazał  także,  że  ryczałtowa  formuła  rozliczenia 

się  z  wykonawcą  przyjęta  przez  niego  w  ramach  przedmiotowego  zamówienia  nie  ma 

znaczenia dla możliwości badania oferty pod kątem rażąco niskiej ceny. 

Zamawiający  wyjaśnił,  ze  jak  podał  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  odwołującego,  nie 

sprostał on wezwaniu i złożył wyjaśnienia niepełne, w niektórych częściach zbyt ogólne oraz 

niepoparte odpowiednimi dowodami. Odnosząc się do poszczególnych elementów wezwania 

wskazanych przez zamawiającego: 

koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia  –  odwołujący  wskazał 

wyłącznie  łączny  koszt  robocizny  oraz  załączył  zestawienie  wynagrodzeń  w 

przedsiębiorstwie  odwołującego. W  tym  zakresie  nie  został  opisany  sposób,  założenia,  czy 

elementy  kalkulacyjne  dla  wyliczenia  kosztów  sprzętu  dla  przedmiotowego  postępowania 

(np. organizacja pracy, liczba brygad, ilość osób w brygadzie); 

koszty  dojazdu  do  miejsca  wykonywania  zamówienia  –  odwołujący  jedynie  lakonicznie 

stwierdził,  że  koszty  te  zawarte  są  w  pozycji  „koszty  pośrednie”  kosztorysu  dodatkowego, 

wraz  z  pięcioma  innymi  elementami,  bez  rozróżnienia  na  poszczególne  koszty,  bez 

wskazania sposobu wyliczenia tych 

kosztów oraz bez załączenia dowodów; 

- koszty zakwaterowania 

– odwołujący jedynie lakonicznie stwierdził, że koszty te zawarte są 

w pozycji „koszty pośrednie” kosztorysu dodatkowego, wraz z pięcioma innymi elementami, 

bez rozróżnienia na poszczególne koszty, bez wskazania sposobu wyliczenia tych kosztów 

oraz bez załączenia dowodów; 

-  koszty  biurowe 

–  odwołujący  jedynie  lakonicznie  stwierdził,  że  koszty  te  zawarte  są  w 

pozycji  „koszty  pośrednie”  kosztorysu  dodatkowego,  wraz  z  pięcioma  innymi  elementami, 

bez rozróżnienia na poszczególne koszty, bez wskazania sposobu wyliczenia tych kosztów 

oraz bez załączenia dowodów; 

koszty  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  –  odwołujący  jedynie  lakonicznie 

stwierdził,  że  koszty  te  zawarte  są  w  pozycji  „koszty  pośrednie”  kosztorysu  dodatkowego, 

wraz 

z  pięcioma  innymi  elementami,  bez  rozróżnienia  na  poszczególne  koszty,  bez 

wskazania sposobu wyliczenia tych kosztów oraz bez załączenia dowodów; 

- koszty ubezpieczenia OC 

– odwołujący jedynie lakonicznie stwierdził, że koszty te zawarte 

są  w  pozycji  „koszty  pośrednie”  kosztorysu  dodatkowego,  wraz  z  pięcioma  innymi 

elementami,  bez  rozróżnienia  na  poszczególne  koszty,  bez  wskazania  sposobu  wyliczenia 

tych kosztów oraz bez załączenia dowodów; 

koszty  związane  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy  –  odwołujący  w 

wyjaśnieniach nie zawarł informacji dotyczących tych kosztów; 

koszty sprzętu przeznaczonego do wykonania robót – odwołujący w wyjaśnieniach wskazał 

jedynie ogólny koszt sprzętu i załączył zestawienie posiadanego sprzętu. W tym zakresie nie 

z

ostał opisany sposób, założenia, czy elementy kalkulacyjne dla wyliczenia kosztów sprzętu 

dla przedmiotowego postępowania; 

koszty  materiałów  przeznaczonych  do  wykonania  robót  –  odwołujący  wskazał  w 

wyjaśnieniach  łączny  koszt  materiałów  i  załączył  trzy  oferty  na  materiały  od  dostawców. W 

tym  zakresie  należy  wskazać,  że  przedstawione  dowody  byty  niepełne,  bowiem  nie 

obejmowały całości materiałów przeznaczonych do realizacji zamówienia, a w szczególności 

nie  obejmowały  całości  kwoty  wskazanej  przez  odwołującego  jako  koszt  materiałów. 

Dodatkowo  oferty  cechowały  się  niezgodnością  z  wymaganiami  specyfikacji  istotnych 

w

arunków  zamówienia,  gdyż  obejmowały  m.in.  zamówienie  na  rury  o  wskaźniku  trwałości 

SN8  zamiast  wymaganej  SN10,  co  z

amawiający  ocenił  jako  przedstawienie  przez 

o

dwołującego dowodów nie tylko niepełnych, ale również nierzetelnych; 

założenia dot. marży (zysku) – odwołujący wskazał założenie dotyczące zysku; 

koszty  pośrednie  –  odwołujący  wskazał  w  kosztorysie  dodatkowym  pozycję  „koszty 

pośrednie”, która zawierała m.in. pięć elementów, o których mowa powyżej, bez rozróżnienia 

na  poszczególne  koszty,  bez  wskazania  sposobu  wyliczenia  tych  kosztów  oraz  bez 

załączenia dowodów; 

- inne koszty dodatkowe 

– w wyjaśnieniach brak jest informacji o innych kosztach, jednak w 

tym zakresie zamawiający uznał, że odwołujący takich kosztów nie przewiduje; 

koszty  związane  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcom  – 

odwołujący  w  wyjaśnieniach  nie  zawarł  informacji  dotyczących  kosztów  podwykonawstwa, 

nie 

przedstawił też żadnych dowodów (np. oferty podwykonawcy) na okoliczność wykazania 

tych  kosztów,  pomimo  wskazania  w  ofercie,  że  część  przedmiotu  zamówienia  będzie 

wykonywał przy pomocy podwykonawcy. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  zamawiający  stwierdził,  że  wyjaśnienia  odwołującego  istotnie 

były nieprawidłowe i niewystarczające przy uwzględnieniu treści wezwania. W szczególności 

braki  w  zakresie  poszczególnych  elementów  i  braki  w  dowodach  na  poparcie  twierdzeń 

odwołującego  należało  uznać  za  spełnienie  przesłanki  braku  złożenia  wyjaśnień  przez 

odwołującego, co zobowiązywało zamawiającego do odrzucenia oferty odwołującego. 

W  zakresie  braku  możliwości  rzetelnej  oceny  przez  zamawiającego  wyjaśnień 

złożonych  przez  odwołującego,  zamawiający  stwierdził,  że  celem  badania  wyjaśnień  dot. 

rażąco  niskiej  ceny  przez  zamawiającego  jest  ustalenie  faktów  świadczących  o  tym,  że 

zaoferowana  przez  wykonawcę  cena  jest  realna,  wiarygodna  i  zapewni  prawidłowe 

wykonanie  przedmiotu  zamówienia.  Procedura  wyjaśniająca  musi  zmierzać  do  klarownego 

wyjaśnienia sposobu skalkulowania ceny oferty. Rzetelna ocena wyjaśnień wymaga zatem, 

aby były one przedłożone przez wykonawcę w sposób prawidłowy, rzetelny i wyczerpujący. 

Obowiązkiem  wykonawcy  wezwanego  do  złożenia  wyjaśnień  (nie  tylko  dotyczących 

możliwości  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny)  jest  dołożenie  wszelkiej  staranności,  by 

wyjaśnienia  te  zawierały  wszystkie  informację,  których  oczekuje  zamawiający.  Ponadto, 

zgodnie z  art.  90  ust.  Pzp obowiązek  wykazania,  że oferta  nie zawiera  rażąco  niskiej  ceny 

lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy.  Zamawiający  ma  obowiązek  badać  wyjaśnienia  nie 

tylko pod względem tego, czy są wiarygodne i wykazują brak charakteru rażąco niskiej ceny, 

ale  również  czy  zostały  poprawnie  złożone.  Znajduje  to  potwierdzenie  w  orzecznictwie 

Krajowej Izby Odwoławczej, przykładowo w treści uzasadnienia wyroku z 16 grudnia 2019 r. 

(sygn.  akt  KIO  2427/19).  Kluczową  kwestią  dla  stwierdzenia  prawidłowości  złożonych 

wyjaśnień,  jest  przedłożenie  przez  wykonawcę  odpowiedzi  w  pełni  odpowiadającej  na 

zapytanie zamawiającego, a także popartej dowodami. Takie stanowisko wyraziła Izba m.in. 

w wyroku z dnia 4 lutego 2020 r. (sygn. akt KIO 110/20). 

Mając  na  uwadze  powyższe  bezsprzecznym  dla  zamawiającego  było,  że  wyjaśnienia 

złożone  przez  odwołującego  musiały  zostać  przez  zamawiającego  ocenione  jako 

niewystarczające, niepełne i nieczyniące zadość wezwaniu zamawiającego. Brak odpowiedzi 

odwołującego  na  niektóre  elementy  zawarte  w  wezwaniu  (koszt  podwykonawstwa,  koszt 

personelu wykonawcy), brak lub nierze

telność załączonych do wyjaśnień dowodów, a także 

lakoniczność  i  ogólnikowość  w  zakresie  niektórych  elementów,  uniemożliwiły 

zamawiającemu prawidłową i rzetelną ocenę złożonych wyjaśnień. 

Odnośnie  braku  możliwości  ponownego  wezwania  do  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej ceny zamawiający wyjaśnił, że przepis art. 90 Pzp oraz inne przepisy tej ustawy nie 

wykluczają  ponownego  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  dot.  rażąco  niskiej 

ceny.  Zamawiający  jest  jednak  w  tym  zakresie  ograniczony  pewnymi  warunkami,  które 

uszczegółowione  zostały  przede  wszystkim  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej. 

Ponowne  wezwanie  nie  może  w  szczególności  stanowić  „ratowania”  oferty,  gdy  pierwsze 

wyjaśnienia były wyjaśnienia zbyt ogólne, niekonkretne, nierzeczowe czy niepoparte faktami. 

Zamawiający  zwrócił  w  tym  miejscu  uwagę  na  brzmienie  uzasadnienia  wyroku  KIO  z  21 

sierpnia 2019 r. (sygn. akt KIO 1524/19) i w tym kontekście stwierdził, że nie może wyręczać 

wykonawcy, jeżeli ten niestarannie wyjaśnił cenę swojej oferty lub nie załączył dowodów na 

potwierdzenie  swoich  oświadczeń.  Niestaranne  działanie  wykonawcy  poprzez  złożenie 

wyjaśnień  niepopartych  dowodami  skutkować  musi  odrzuceniem  jego  oferty.  Przede 

wszystkim  powtórzenie  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  musi  wynikać  z  obiektywnych 

okoliczności  uzasadniających  uszczegółowienie  wyjaśnień,  które  zostały  już  złożone  na 

pierwsze  wezwanie  zamawiającego.  W  tym  kontekście  zamawiający  przywołał  wyrok 

Krajowej Izby Odwoławczej z 8 października 2019 r. (sygn. akt KIO 1884/19) oraz wyrok z 16 

stycznia 2020 r. (sygn. akt KIO 2664/19). 

W  konkluzji  tej  części  zamawiający  wskazał,  że  uwzględniając  przedstawione  powyżej 

poglądy  orzecznicze  należy  bezsprzecznie  stwierdzić,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu 

nie  był  uprawniony  do  ponownego  wezwania  odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  dot. 

rażąco niskiej ceny, a był zobowiązany do odrzucenia jego oferty. 

Sygn. akt KIO 1633/20 

W  dniu  15  lipca  2020  r.  wykonawca  Melbud  S.A. 

z  siedzibą  w  Grudziądzu  (zwany 

dalej:  „odwołującym”  lub  „Melbud”)  wniósł  odwołanie  od  czynności  podjętych  przez 

zamawiającego  oraz  czynności  zaniechanych  przez  zamawiającego  polegających  na: 

odrzuceniu oferty odwołującego (dokonanego pismem zamawiającego z dnia 6 lipca 2020 r. 

znak: L, dz.34/2020/JRP/O zatytułowanym „Zawiadomienie o odrzuceniu ofert”), zaniechaniu 

wezwania odwołującego  do  złożenia dalszych  wyjaśnień  (jeżeli  zamawiający  uznał  złożone 

wyjaśnienia przez odwołującego za niewystarczające), wadliwej ocenie wyjaśnień złożonych 

przez odwołującego w zakresie rażąco niskiej ceny, niezgodnym z przepisami sporządzeniu 

uzasadnienia odrzucenia oferty odwołującego. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

art. 7 ust. 1 i ust. 3 Pzp przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę 

uczciwej konkur

encji i równego traktowania wykonawców oraz zasady przejrzystości; 

art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  przez  odrzucenie  oferty  odwołującego 

pomimo, że nie zawiera ona rażąco niskiej ceny lub kosztu oraz pomimo, że odwołujący 

zgodnie z wezwaniem 

do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny oferty wykazał, że oferta 

nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 90 ust. 2 Pzp przez wadliwe przyjęcie, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską 

cenę  oraz  wadliwą  i  niezgodną  ze  stanem  faktycznym  ocenę  złożonych  przez 

odwołującego wyjaśnień; 

art.  90  ust.  3  Pzp  przez  dokonanie  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

odwołującego  w  zakresie  istnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  i  bezpodstawne  oraz  niezgodne  ze  stanem  faktycznym  uznanie,  że 

odwołujący  w  sposób  ogólnikowy,  lakoniczny  bądź  niewystarczający  wyjaśnił  złożoną 

przez siebie ofertę oraz nie wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny; 

5.  art.  92  ust.  1  pkt  3  Pzp  przez  brak  podania  w

ystarczającego  uzasadnienia  czynności 

odrzucenia  oferty  odwołującego  i  tym  samym  sporządzenie  uzasadnienia  czynności 

zamawiającego  polegającej  na  odrzuceniu  oferty  odwołującego  w  sposób  niepełny, 

lakoniczny,  ogólny,  nierzetelny  i  nieodnoszący  się  do  powodów  odrzucenia  oferty,  przy 

jednoczesnym  błędnym  (niezgodnym  ze  stanem  sprawy)  i  wybiórczym  przytoczeniem 

wybranych przez zamawiającego argumentów i dowolnym pominięciem znacznej części 

wyjaśnień odwołującego; 

6.  art.  90  ust.  1  Pzp  przez  zaniechanie  ponownego  w

ezwania  odwołującego  do  złożenia 

wyjaśnień  w  zakresie  ceny  oferty,  w  sytuacji  gdy  w  ocenie  zamawiającego  złożone 

wcześniej wyjaśnienia odwołującego nie usuwały wszystkich wątpliwości zamawiającego 

w zakresie możliwości wykonania zamówienia za zaoferowaną cenę. 

W  związku  z  przedstawionymi  zarzutami  odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie 

odwołania w całości i: 

nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego; 

nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania oraz oceny ofert i wyboru oferty 

najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty odwołującego; 

lub ewentualnie: 

dokonanie ponownego wezwania odwołującego do doprecyzowania wyjaśnień złożonych w 

zakresie rażąco  niskiej  ceny,  w  sytuacji  przyjęcia,  że złożone wyjaśnienia  w  dalszym  ciągu 

pozostawiają wątpliwości w zakresie zaoferowanej ceny; 

zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  kosztów  postępowania  przed 

Krajową Izbą Odwoławczą. 

Odwołujący oświadczył, że posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż w wyniku 

zarzuc

anych  działań  i  zaniechań  zamawiającego  interes  odwołującego  w  uzyskaniu 

zamówienia  może  ponieść  szkodę.  Gdyby  zamawiający  działał  zgodnie  z  przepisami  Pzp  i 

należycie zbadałby oraz ocenił ofertę oraz wyjaśnienia odwołującego w postępowaniu, to nie 

dokonałby  odrzucenia  jego  oferty.  Skutkiem  zaskarżonych  czynności  i  zaniechań 

zamawiającego jest pozbawienie odwołującego możliwości realizacji zamówienia w sytuacji, 

gdy odwołujący złożył ofertę sporządzoną w sposób prawidłowy i która – wobec odrzucenia 

ze względu na szereg nieprawidłowości oferty KANWOD W. T. – stanowi dla zamawiającego 

„ofertę  najkorzystniejszą”  –  w  znaczeniu  określonym  przez  Pzp  oraz  zamawiającego  – 

spośród  ofert  niepodlegających  odrzuceniu,  w  szczególności  jest  ofertą  z  ceną  rynkową 

gwarantuj

ącą należyte wykonanie przedmiotu zamówienia. Tym samym poprzez odrzucenie 

oferty odwołującego zamawiający doprowadził zatem do sytuacji, w której odwołujący utracił 

szansę  na  uzyskanie  zamówienia  oraz  (skutkiem  odrzucenia)  na  osiągnięcie  zysku,  który 

plan

ował  osiągnąć  w  wyniku  jego  realizacji.  Co  więcej  wskazane  naruszenia  Pzp 

niewątpliwie miały istotny wpływ na wynik postępowania. 

W  uzas

adnieniu  odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  w  argumentacji  odrzucenia 

jego oferty w pierwszej kolejności ograniczył się do wskazania, że w ocenie Zamawiającego 

wyjaśnienia  te  są  niewystarczające  i  niepełne.  Cechują  się  one  zbyt  dużym  poziomem 

ogólności,  nie  zostały  poparte  żadnymi  dowodami,  bądź  w  ogóle  nie  odpowiadają  na 

elementy,  o  które  pytał  Zamawiający.  Są  to  okoliczności,  które  uprawniają  i  obligują 

Zamawiającego  do  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  90  ust.  3  Prawa  zamówień 

publicznych. 

Mając  na  uwadze  powyższą  część  uzasadnienia  odwołujący  wskazał,  że  pierwsza  część 

uzasadnienia  na  które  składają  się  powyższe  trzy  zdania,  które  dodatkowo  zostały  przez 

zamawiającego  wyboldowane  (co  w  ocenie  odwołującego  oznacza,  że  dla  zamawiającego 

jest to kluczowa część uzasadnienia) w żaden sposób nie może być uznana za uzasadnienie 

czynności odrzucenia. Stwierdzenie to wynika z faktu, że zdania te nie odnoszą się w żadnej 

mierze do  złożonych przez  odwołującego wyjaśnień,  a jedynie opisują  w  sposób generalny 

instytucję czynności odrzucenia na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp. Co więcej w zdaniu drugim 

z tychże trzech zdań zamawiający użył spójnika „bądź”, który to w logice prawniczej oznacza 

dysjunkcję. Zgodnie z definicją dysjunkcja jest fałszywa, kiedy oba zwroty wchodzące  w jej 

skład  są  prawdziwe,  czyli  przy  użyciu  tego  łącznika  nie można  wybrać  dwóch  lub  większej 

części  wyrażenia  jak  w  przypadku  łącznika  „lub”.  Przenosząc  te  rozważania  na  kanwę 

niniejszej  sprawy  odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  treścią  pisma  zamawiającego 

odrzucenie odwołującego nastąpiło wyłącznie z jednej przyczyny ze zbioru przedstawionych 

przez  zamawiającego  przyczyn:  zbyt  dużego  poziomu  ogólności  wyjaśnień,  braku  poparcia 

wyjaśnień dowodami, bądź  w ogóle nie odpowiadania wyjaśnień na elementy. Tym samym 

zgodnie z treścią tego pisma zamawiający odrzucił wyjaśnienia wyłącznie z jednej z tychże 

przyczyn,  jednakże  nie  wiadomo  której,  a  do  tego  nie  wiadomo  czemu  mimo  to  przywołał 

więcej  niż  jedną  przyczynę  w  sytuacji  gdy  uzasadnienie  winno  odnosić  się  konkretnie  do 

sytuacji  odwołującego.  Wszystko  to  powoduje,  że  w  niniejszej  sprawie  pomimo 

wyboldowania  i  konkretnego  ust

awienia  tychże  trzech  zdań  na  początku  hierarchii 

merytorycznego  uzasadnienia 

–  nie  sposób  stwierdzić  z  jakiego  powodu  konkretnie  wedle 

zamawiającego  odwołujący  winien  zostać  odrzucony.  Wskazana  część  pozwala  jedynie  co 

najwyżej  domniemywać,  że  odrzucenie  odwołującego  nastąpiło  z  jednej  z  trzech 

przywołanych  przyczyn,  przy  czym  nie  sposób  stwierdzić  na  podstawie  dokładnie  której.  Z 

tego  powodu  omawiana  część  uzasadnienia  nie  przystaje  do  stanu  sprawy  oraz  nie  jest 

zgodna  z  powszechnie  obowiązującymi  przepisami  prawa  i  nie  może  zostać  uznana  za 

uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego. 

W  dalszej  kolejności  odwołujący  wskazał,  że  w  następnej  części  zawiadomienia 

zamawiający  stwierdził,  że  w  odniesieniu  do  poszczególnych  elementów  cenotwórczych 

zawartych  w  w

ezwaniu  do  udzielenia  wyjaśnień  należy  wskazać,  że  w  zakresie  kosztów 

pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia,  kosztów  biurowych,  kosztów 

zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  i  ubezpieczenia  OC,  kosztów  sprzętu, 

kosztów materiałów, kosztów pośrednich, innych kosztów dodatkowych — wskazano kwoty 

ogólne,  bez  szczegółowych  wyjaśnień  i  rozbicia  kosztów,  czy  opisania  metodologii 

wyliczenia kosztu. Część  z tych kosztów  została także ujęta w formie zagregowanej kwoty, 

bez rozdzielnia na poszczególne elementy. 

W  ocenie  odwołującego  zachowując  ciąg  narzucony  przez  zamawiającego  w  swoich 

wyjaśnieniach  dokładnie  przedstawił  żądane  przez  zamawiającego  kwoty,  jak  również  inne 

okoliczności  i  koszty  (które  to  zamawiający  w  całości  zignorował).  W  szczególności,  poza 

innymi  oszczędnościami  i  kosztami  wskazanymi  w  wyjaśnieniach,  odwołujący  wskazał  na 

stronie  4  i  5  w

yjaśnień:  koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia  tj.: 

robotników  budowlanych  bez  operatorów  –  643.222,27  zł,  koszty  dojazdu  do  miejsca 

wykonywania  zamówienia  –  215.136,00  zł,  koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia 

należytego  wykonania  umowy  i  ubezpieczenia  OC  przyjęto  m.in.  w  Kosztach  Zarządu  tj.  w 

wartości- 575.255,85 zł, koszty sprzętu wraz z kosztami pracy operatorów – 2.190.604,13 zł, 

koszty  materiałów  z  uwzględnieniem  rabatów  oraz  wynegocjowanych  cen  wyłącznie  na  tę 

realizację (bez kosztów mas asfaltowych, ujętych w ofercie podwykonawcy)  – 2.716.000,00 

zł,  koszty  wykonania  nawierzchni  asfaltowych  na  przygotowanej  podbudowie  –  678.129,50 

zł.  Odwołujący  wyjaśnił,  że  wskazał  ponadto  zysk  w  wysokości  143.813,96  zł  i  wykazał 

pozostałe koszty pośrednie oraz inne koszty dodatkowe w kwocie 747.606,19 zł. Odwołujący 

wskaza

ł, że poszczególne koszty dodatkowo wyjaśnił, uzasadnił oraz szczegółowo opisał, a 

do  tego  podał  również  inne  okoliczności  i  oszczędności.  Biorąc  pod  uwagę  wskazanie 

konkretnych  wyliczeń  oraz  przedstawienie  kosztorysu  w  ofercie  uznać  należy,  że  koszty 

wymagane  przez  z

amawiającego  oraz  dodatkowo  inne  odwołujący  wskazał  i  dokładnie 

wyjaśnił. Stwierdzenia przeciwne należy uznać za niezgodne w całości z treścią wyjaśnień i 

stanem faktycznym sprawy. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  wskazania  –  wedle  zamawiającego  –  kwot  ogólnych  odwołujący 

wskazał,  że  przekazał  konkretne  kwoty  i  ceny,  w  całości  zgodnie  z  żądaniami 

zamawiającego.  Ponadto,  aby  dokładnie  przeanalizować  niniejszą  sprawę  odwołujący 

odniósł  się  w  pierwszej  kolejności  do  narzuconej  przez  zamawiającego  treści  oferty,  jak  i 

wystosowanego  przez  zamawiającego  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  z  dn.:  10  czerwca 

2020  r.  znak:  L.dz.  26/2020/JRP/O.  Tym  samym  odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  do 

złożenia oferty wymagał przedstawienia wyłącznie kosztorysu ofertowego, który to w swojej 

formie  znacznie  odbiega  od  kosztorysów  ofertowych  spotykanych  w  zamówieniach 

publicznych  na  tego  typu  roboty.  W  szczególności  formularz  narzucony  przez 

zamawiającego, w przeciwieństwie do powszechnie stosowanych kosztorysów, nie wymagał 

uzupełnienia pozycji ceny jednostkowej, a jedynie ograniczył się do pozycji: ilość, jednostka, 

wartość  netto  i  brutto.  Tym  samym  zamawiający  nie  zażądał  kosztorysu  szczegółowego 

(czyli uwidocznienia ponadto robocizny, sprzętu, materiałów i kosztów ogólnych oraz zysku), 

ani nawet uproszczonego. Innymi słowy – w niniejszym postępowaniu zamawiający zażądał 

wypełnienia formularza „własnego pomysłu”, który był w sposób daleko idący uproszczony i 

ogólny.  Konkretniej  wyjaśniając  –  zamawiający  zażądał  przedstawienia  przez  oferentów 

wyłącznie  ceny  ryczałtowej  za  wszystkie  jednostki,  których  ilość  była  wcześniej  wskazana 

przez  zamawiającego.  Formularz  zamawiającego  jest  tym  samym  na  niespotykaną  skalę 

oryginalny  i  autorski,  w  związku  z  czym  uznać  należy,  że  organizując  i  przeprowadzając 

niniejsze  postępowanie  zamawiający  sam  narzucił  złożenie  ofert  w  sposób  bezwzględny 

ryczałtowy,  bez  ujawnienia  kosztorysów  szczegółowych  lub  chociażby  uproszczonych.  W 

dalszym  swoim  działaniu  Zamawiający  w  wezwaniu  z  dn.:  10  czerwca  2020  r.  zażądał 

złożenia wyjaśnień w sposób całkowicie ogólny i generalny przytaczając odpowiednie zapisy 

Pzp oraz dodatkowo prosząc o wskazanie elementów kalkulacyjnych u konkretnych założeń 

z  ‘uwzględnieniem  danych  liczbowych  odnoszących  się  w  szczególności  do  kosztów 

wykonania  zamówienia  takich  jak:  koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie 

zamówienia,  koszty  dojazdu do miejsca  wykonywania  zamówienia, koszty  zakwaterowania, 

koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  i  ubezpieczenia  OC, 

koszty  związane  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy,  koszty  sprzętu  i 

materiałów przeznaczonych do wykonania robót, założenia dotyczące marży (zyskuj, koszty 

pośrednie  oraz  inne  koszty  dodatkowe  w  tym  również  koszty  związane  z  powierzeniem 

wykonania  części  zamówienia  podwykonawcom.  Tym  samym  zamawiający  w  treści 

wezwani

a  w  dalszym  ciągu,  konsekwentnie  nie  żądał  przedstawienia  kosztorysów,  a 

wyłącznie  żądał  przedstawienia  expresis  verbis  elementów  kalkulacyjnych.  Wobec  tego 

zamawiający  nie  jest  aktualnie  uprawniony  do  stwierdzenia,  że

odwołujący  poprzez 

przedstawienie obs

zernych wyjaśnień wraz z kalkulacjami nie wykonał w sposób pełny jego 

żądania.  Podkreślić  przy  tym  należy,  że  zamawiającemu  przysługiwało  prawo  zażądania 

przedstawienia  konkretnego  kosztorysu  (szczegółowego  lub  uproszczonego),  jednakże 

zamawiający  nie  tylko  go  nie  zażądał,  ale  wręcz  nie  pozostawił  odwołującemu  swobody 

formy  złożenia  wyjaśnień  poprzez  zażądanie  przedstawienia  „elementów  kalkulacyjnych”. 

Marginalnie  odwołujący  podkreślił,  że  większość  zamawiających  organizujących 

postępowania  dotyczące  budowy  lub  modernizacji  tak  skomplikowanych  obiektów  jak 

tłocznie  ścieków  poza  kosztorysami  żądają  dodatkowo  wypełnienia  tabeli  urządzeń,  co  ma 

na  celu  szczegółowe  poznanie  i  zbadanie  ofert.  W  tym  postępowaniu  takiego  żądania  nie 

było.  Wszystko  powyższe  prowadziło  odwołującego  do  konstatacji,  że  swoje  wyjaśnienia 

złożył w sposób i w formie zgodnej z żądaniem zamawiającego. 

Odnosząc  się  do  stwierdzenia  zamawiającego,  że  w  wyjaśnieniach  brakuje  przedstawienia 

metodologii  wyliczenia  kosztu  odwołujący  wskazał,  że  metodologia  to  nauka  o  badaniach 

naukowych  stosowanych  w  danej  dziedzinie  wiedzy.  Oczywiście  ze  względu  na  brak 

opisania metodologii o

dwołujący, jak i każdy inny oferent, nie może zostać odrzucony. Mając 

daleko  przychylne  podejście  do  zamawiającego,  wbrew  rzeczywistej  treści  zawiadomienia 

oraz mimo oczywistego braku uprawnienia do zmieniania treści zawiadomienia – odwołujący 

podnosi, że zamawiający przypuszczalnie mógł mieć na myśli nie metodologię, a metodykę 

wyliczenia kosztu tj.: opisanie zbioru zasad wykon

ywania danej pracy. Jednakże odwołujący 

stwierdzi

ł, że chcąc wszechstronnie i dogłębnie wyjaśnić zamawiającemu sposób wyliczenia 

ceny oraz inne związane z tym okoliczności już na początku pkt. III wyjaśnień zadośćuczynił 

wezwaniu  zamawiającego  i  stwierdził,  że:  Cenę  oferty  na  wykonanie  „Budowy  kanalizacji 

oraz modernizacji oczyszczalni ścieków na terenie agl. Aleksandrów Kujawski – etap II część 

2” sporządzono metodą budżetową. Przyjęto do kalkulacji rzeczywiste koszty pracy sprzętu 

oraz  robocizny  korzystaj

ąc  z  własnego  doświadczenia  kierownictwa  przeznaczonego  na 

wykonanie  tego  zamówienia  (co  miedzy  innymi  zostało  już  nadmienione  wyżej)  (strona  3 

wyjaśnień)  –  co  jest  oczywistym  wskazaniem  konkretnej  metodyki  wyliczeń.  Wyjaśnienie 

metodyki przez odwołującego – w jego opinii – tym samym nastąpiło w sposób bezpośredni, 

prosty  i  bezwzględny,  w  związku z  czym  nie sposób  uznać,  że wskazanie metody  w  ogóle 

nie  nastąpiło  lub  budzi  jakiekolwiek  wątpliwości.  Tym  samym  odrzucenie  odwołującego  ze 

względu na brak przedstawienia metodologii nie może nastąpić wobec faktu, iż wyjaśnienia 

nie  mają  na  celu  przybliżania  zamawiającemu  jakichkolwiek  dziedzin  nauki,  a  odnośnie 

metodyki  należy  uznać,  że  odwołujący  przedstawił  metodykę  wyliczenia  sporządzania 

kosztu. Co więcej w ocenie odwołującego nie można przyjąć, że odrzucenie danego oferenta 

może  w  ogóle  nastąpić  w  jakimkolwiek  przypadku  (tj.:  nawet  w  przypadku  faktycznego 

wezwania  przez  zamawiającego  do  przedstawienia  metodyki,  co  w  niniejszej  sprawie  nie 

miało  miejsca)  ze  względu  na  brak  opisania  zasad  kosztorysowania.  Przede  wszystkim 

wynika  to  z  faktu,  że  taki  zbiór  zasad  jest  chronioną  tajemnicą  handlową  oraz  know-how 

każdego  przedsiębiorstwa,  a  do  tego  opisanie  jakiejkolwiek  metody  obliczenia  kosztu  w 

rzeczywistości  nigdy  nie  przyniesie  rezultatu  wyjaśnienia  czynników  cenotwórczych  lub 

innych, a jedynie stanowić będzie pewien algorytm, który będzie zwykłą teorią liczenia, a nie 

wyjaśnieniem  ceny.  Reasumując  powyższe  odrzucenie  na  podstawie  braku  przedstawienia 

„metodologii wyliczenia kosztu” należy uznać za czynność całkowicie błędną, niezgodną ze 

stanem faktycznym oraz nieuprawnioną. 

Następnie odwołujący wyjaśnił, że w dalszej części uzasadnienia zamawiający stwierdził, że 

W  zakresie  kosztów  związanych  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy  oraz 

kosztów podwykonawstwa - Melbud SA nie podał żadnych informacji, pomimo uwzględnienia 

w 

ofercie,  że  część  zamówienia  zostanie  zrealizowana  siłami  podwykonawcy.  Tymczasem 

odwołujący  podał  konkretny  koszt  robót  podwykonawcy  (Oferta  na  wykonanie  nawierzchni 

asfaltowych  na  przygotowanej  podbudowie  -  678.129,50 

zł  –  strona  4  wyjaśnień),  co  było 

zgodne z treścią żądania zamawiającego oraz w całości korespondowało z treścią zapisu §2 

ust.  8  lit.  d  Wzoru  Umowy,  zgodnie  z  którym:  wynagrodzenie  dla  Podwykonawcy  lub 

dalszego  Podwykonawcy  musi  być  wynagrodzeniem  ryczałtowym;  dopuszcza  się 

zastosowanie 

wynagrodzenia 

kosztorysowego 

z 

określeniem 

maksymalnej 

i 

nieprzekraczalnej  kwoty  wynagrodzenia. 

Oznacza  to,  że  podanie  przez  odwołującego 

globalnego  kosztu  podwykonawcy  jest  zgodne  z  żądaniem  zamawiającego,  narzuconym 

przez  niego  sposobem  rozliczeń  z  podwykonawcami  i  w  pełni  oddaje  (i  tym  samym  nie 

zaprzecza)  przyjętym  przez  zamawiającego  regułom,  zgodnie  z  którymi  zamawiający 

akceptuje  wyłącznie  ceny  ryczałtowe  podwykonawców,  bez  możliwości  ich  rozbicia. 

Odwołujący  pragnie  podkreślić  że  oczywiście  z  podwykonawcami  nie  łączą  go  stosunki 

wynikające  z  Pzp  i  nie  ma  od  nich  prawa  żądać  rozbicia  ceny  ryczałtowej  na  cząstki. 

Odmienne  działanie  byłoby  dodatkowo  działaniem  niekorzystnym  zarówno  dla 

zamawiającego,  jak  i  odwołującego,  jako  iż  mogłoby  spowodować  późniejsze  roszczenia 

podwykonawcy  ze  względu  na  koszty  dodatkowe,  wynikające  z  nieuwzględnienia  danej 

pozycji.  Wobec  powyższego  odwołujący  stwierdził,  że  również  w  przypadku  kosztów 

podwykonawczych  Odwołujący  w  pełni  zadośćuczynił  żądaniom  Zamawiającego  i  nie  ma 

podstawy,  aby  twierdzić,  że  wskazanie  kosztu  globalnego  jest  niezgodne  z  żądaniem 

Zamawiającego oraz niewystarczające i tym samym odrzucenie oferty Odwołującego na tej 

podstawie również należy uznać za nieuprawnione. 

Dodatkowo  odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  w  kolejnej  części  zawiadomienia  zamawiający 

ograniczył  się  wyłącznie  do  przytoczenia  wyroków  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  które  w 

ogólności  dotyczą  kwestii  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny.  Dalej  zamawiający  ponownie 

przybliżył definicję odrzucenia ze względu na rażąco niską cenę i stwierdził końcowo, że nie 

można  ponownie  wzywać  o  wyjaśnienia  wykonawcy,  który  złożył  ogólnikowe  i  lakoniczne 

wyjaśnienia. Dal odwołującego takie stwierdzenie nie ma w ogóle zastosowania do niniejszej 

sprawy,  gdyż  przedstawił  on  szerokie  i  konkretne  wyjaśnienia,  przedstawiając  szereg 

okoliczności,  zarówno  wynikających  z  natury  ogólnej,  jak  i  związanej  z  indywidualnym 

warunkami  o

dwołującego,  w  związku  z  czym  zamawiający  mając  jakiekolwiek  wątpliwości 

winien  zadać  kolejne  pytania  odwołującemu,  zwłaszcza,  że  treść  wyjaśnień  w  pełni 

odpowiadała żądaniom zamawiającego. 

Odwołujący  podkreślił,  że  należy  również  skonfrontować  treść  zawiadomienia  i  złożonych 

przez  odwołującego  wyjaśnień.  Odwołujący,  jak  już  zostało  wyżej  wskazane  wyjaśnił,  że 

swoje wyjaśnienia podzielił na trzy części. Tymczasem uzasadnienie odrzucenia odnosiło się 

również  w  sposób  niepełny  i  wybiórczy)  wyłącznie  do  niepełnej  części  III  wyjaśnień. 

Jednocześnie  w  części  I  wyjaśnień  odwołujący  szeroko  opisał  okoliczności  związane  z 

wybuchem epidemii i jej oddziaływaniem oraz skutkami na rynek budowlany, które w ocenie 

odwołującego należy uznać, w świetle omawianego postępowania, za okoliczności oczywiste 

i  fakty  powszechnie  znane.  Dywagacje  w  świetle  stanu  faktycznego  i  prawnego  dotyczące 

okoliczności,  które  w  ocenie  odwołującego  należy  uznać  za  oczywiste  i  niewymagające 

wyjaśnień zajęły ok. 1/3 całości złożonych wyjaśnień. Mimo to zamawiający w żadnej części 

swojego zawiadomienia nie odniósł się do omawianej kwestii. Z tego względu w tym zakresie 

odwołujący  uznał,  że  zamawiający  nie  dokonał  wszechstronnej  analizy  sprawy  i  całkowicie 

pominął  1/3  złożonych  wyjaśnień  przez  odwołującego.  Co  więcej  zamawiający  w  całości 

również  pominął  II  część  wyjaśnień  zamawiającego,  która  dotyczyła  istotnych  okoliczności 

związanych  z  indywidualnymi  warunkami  odwołującego,  a  związanymi  z  zatrudnioną  kadrą 

oraz  niezaprzeczalnym  faktem  wcześniejszej  realizacji  zadań  dla  zamawiającego  pn.: 

„Modernizacja  Oczyszczalni  Ścieków  w  Aleksandrowie  Kujawskim”  i  „Budowa  kanalizacji 

sanitarnej  na  ulicach  Ustnej,  Zielonej  oraz  Rudnickiego”  –  które  to  okoliczności  miały 

bezpośredni  wpływ  na  ceny  i  oszczędności.  Co  więcej  w  tejże  części  odwołujący  podał 

konkretne oszczędności, które również zostały przez zamawiającego zignorowane. Również 

wyjaśnienia  i  opis  przedstawione  w  części  III,  a  dotyczące  konkretnych  kosztów  i 

oszczędności  zostały  przez  Zamawiającego  pominięte.  Powoduje  to,  że  kolejna  część 

wyjaśnień  odwołującego  została  całkowicie  pominięta  przez  zamawiającego.  Wszystko  to 

skutkowało  dla  odwołującego  uznaniem,  że  zamawiający  dokonał  dowolnej  i  wybiórczej 

oceny  złożonych  wyjaśnień,  nie  badał  ich  całościowo,  a  niektóre  z  ich  części  (konkretniej 

około  połowy  wyjaśnień)  w  całości  pominął  –  co  wszystko  jest  oczywiście  nieuprawnionym 

działaniem. 

Podsumowując  odwołujący  oświadczył,  że  w  jego  ocenie  odrzucenie  jego  oferty 

nastąpiło  w  sposób  dowolny,  nieuprawniony,  wbrew  stanowi  faktycznemu  sprawy  i 

niezgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami. 

Uzasadniając powyższe stwierdzenie odwołujący w pierwszej kolejności wskazał, że w opinii 

prawnej  Urzędu  Zamówień  Publicznych  dotyczącej  ceny  rażąco  niskiej  (opublikowanej  w 

serwisie  internetowym  UZP)  wskazano,  m.in.,  Pzp  wprowadzając  możliwość  odrzucenia 

oferty  przez  zamawiającego  z  powodu  rażąco  niskiej  ceny,  nie  precyzuje tego  pojęcia.  Nie 

definiują  go  również  przepisy  dyrektyw  Unii  Europejskiej  będące  u  podstaw  przedmiotowej 

regulacji.  Znaczenia  tego  wyrażenia  nie  wyjaśnia  również  orzecznictwo  Europejskiego 

Trybunału Sprawiedliwości. Mając na względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za 

ofertę  z  rażąco  niską  ceną  można  uznać  ofertę  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  w 

porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień.  Oznacza  to  cenę  znacząco 

odbiegającą  od  cen  przyjętych,  wskazującą  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów 

wytworzenia usługi,  dostawy,  roboty  budowlanej.  Przy  braku takiej  legalnej  definicji  „rażąco 

niskiej ceny” orzecznictwo sądów okręgowych oraz Krajowej Izby Odwoławczej, a wcześniej 

orzecznictwo  arbitrażowe,  wypracowało  pewne  cząstkowe  lub  opisowe  rozumienie  tego 

pojęcia.  I  tak  w  wyroku  Izby  z  28  marca  2013  r.  (sygn.  akt  KIO  592/13)  zauważono,  że  o 

cenie rażąco  niskiej można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste jest,  że przy  zachowaniu reguł 

rynkowych  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Nadto  w 

treści  wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  4  sierpnia  2011  r.  o  sygn.  akt:  KIO  1562/11 

wskazano,  że  cena  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  będzie  ceną 

odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  będzie  uzasadniona  obiektywnymi 

względami  pozwalającymi  danemu  wykonawcy,  bez  strat  i  finansowania  wykonania 

zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne,  zamówienie  to  wykonać.  W 

podsumowaniu  stwierdzono,  że cena  rażąco  niska  jest  ceną  nierealistyczną,  nieadekwatną 

do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia,  zakładającą 

wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów  i  w  takim  sensie  nie  jest  ceną 

rynkową,  tzn.  generalnie  niewystępującą  na  rynku,  na  którym  ceny  wyznaczane  są  m.in. 

poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, 

postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność  i  funkcjonowanie  uczciwej  konkurencji 

podmiotów racjonalnie na nim działających. Podobnie według powszechnie przywoływanej w 

doktrynie  i  orzecznictwie  defi

nicji  zawartej  w  uzasadnieniu  wyroku  Sądu  Okręgowego  w 

Katowicach  z  30  stycznia  2007  r.  (sygn.  akt  XIX  Ga  3/07)  o  cenie  rażąco  niskiej  można 

mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy 

przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Rażąco  niska  cena  jest  to  cena 

niewiarygodna,  oderwana  całkowicie  od  realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być 

oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu  lub  wytworzenia  albo  oferowanie  usług  za 

symboliczną  kwotę.  W  ocenie  odwołującego  w  niniejszej  sprawie  cena  zaoferowana  przez 

ni

ego  nie  może  zostać  uznana  za  rażąco  niską  cenę  ze  względu  na  jej  rynkowość,  którą 

dodatkowo  potwierdza  szereg  okoliczności  wskazanych  przez  odwołującego  w  swoich 

w

yjaśnieniach,  a  w  szczególności  mając  na  uwadze,  że  odwołujący  w  skutek  realizacji 

zamówienia  przewiduje  wypracowanie  określonego  w  wyjaśnieniach  zysku.  W  niniejszej 

sprawie,  biorąc  pod uwagę lakoniczną  i  ogólnikową treść  zawiadomienia,  uznać  należy,  że 

nawet  sam  z

amawiający  w  zasadzie  nie  uznał  ceny  odwołującego  za  rażąco  niską,  a  co 

najwyżej  odrzucił  wyjaśnienia  ze  względu  na  ich  formę  (chociaż  w  ocenie  odwołującego 

forma  była  całkowicie  dopasowana  i  zgodna  z  żądaniem  zamawiającego),  a  nie  treść 

merytoryczną.  Należy  uznać,  że  podane  koszty,  ceny  i  argumenty  w  ogóle  nie  budzą 

jakichkolwiek wątpliwości u zamawiającego, a w szczególności zamawiający po zapoznaniu 

się  z  nimi  nie  zaprzecza,  że  zamówienie  winno  być  wykonane  w  przywołanych  cenach. 

Jedyne  niezadowolenie  z

amawiającego  budzi  fakt,  że  poszczególne  ceny  zostały 

zsumowane,  mimo  braku  skorzystania  przez  z

amawiającego  z  przysługujących  mu 

możliwości  zażądania  konkretnych  kosztorysów.  Nadto  zamawiający,  mimo  takiego 

uprawnienia nie kwestionuje żadnej z 222 pozycji przedstawionych w ofercie odwołującego. 

Co 

więcej,  tak  jak  w  swoich  wyjaśnieniach  odwołujący  wskazał,  to  właśnie  cena 

o

dwołującego,  a  nie  kosztorys  zamawiającego,  jest  ceną  rynkową  i  adekwatną,  co  wynika 

między  innymi  z  wpływu  pandemii  na  cenę  (część  I  wyjaśnień).  Odwołujący  podkreślił,  że 

średnia arytmetyczna wszystkich złożonych ofert wynosi 8 318 530,75 zł netto, co oznacza, 

że  odwołujący  przedstawił  ofertę  tylko  o  5%  niższą  od  średniej  arytmetycznej  złożonych 

ofert.  Tym  samym  oferta  Odwołującego  jest  niższa  tylko  i  wyłącznie  od  kosztorysu 

zamawi

ającego o 32,5%. W ocenie odwołującego różnica w cenie wynika wyłącznie z faktu, 

że zamawiający sporządzał kosztorys na podstawie znanych i dostępnych cen w roku 2019 

r. W sposób obiektywnie niemożliwy było sporządzenie przez zamawiającego kosztorysu na 

po

dstawie  cen  i  kosztów  jakie  istnieją  i  obowiązują  po  marcu  2020  r.  tj.  po  zmianach 

rynkowych,  o  których  mowa  była  w  1  części  wyjaśnień  zamawiającego.  Tym  samym 

odwołujący  ponownie  pragnie  podkreślić,  że  okres  lat  2018  –  2019  był  okresem  dobrym  i 

udanym inw

estycyjnie dla całego polskiego budownictwa. Właściwie od 2017 r. występował 

bardzo  wysoki  poziom  inwestycji  zarówno  publicznych  jak  i  prywatnych  w  Polsce.  Była  to 

najwyższa koniunktura w branży budowlanej od 2008 r. tj. od przeszło 10 lat. Wartość rynku 

b

udowlanego w  Polsce to około 200 mld zł. W porównaniu z  rokiem  2017 w  2018  wartość 

dodana  brutto  w  branży  wzrosła  aż  o  17  proc.  Nawet  już  w  pierwszym  półroczu  2019  r.  tj. 

jeszcze w okresie zimowym wyniki finansowe przedsiębiorstw budowlanych były lepsze niż w 

pierwszej połowie roku 2018. Co więcej rok 2019 okazał się całkowicie udanym rokiem dla 

firm  budowlanych,  według  raportów  GUS  firmy  budowlane  wypracowały  prawie  dwukrotnie 

wyższy  wynik  netto  niż  rok  wcześniej  (mimo,  że  już  rok  2018  był  rokiem  tzw.  prosperity). 

Według raportu EFL,  w  omawianym  okresie za wzrost  odpowiadał  nie tylko wysoki  poziom 

inwestycji  mieszkaniowych,  ale  także  projekty  infrastrukturalne  wykonywane  z  udziałem 

środków  unijnych.  Oczywiście  spowodowało  to  wzrost  cen  realizacyjnych,  jak  również 

materiałów, surowców oraz urządzeń. Wszystko to powodowało wysokie ceny realizowanych 

inwestycji.  Ważną  składową  kosztów  w  tym  okresie  były  również  koszty  pracownicze  – 

wobec  braków  dostępności  siły  roboczej  koszty  te  były  bardzo  wysokie,  a  w  tym 

ni

espotykanie wysokie były koszty pracowników obcokrajowych. Natomiast od końca roku tj.: 

od  grudnia  2019r.  w  Chinach,  a  później  na  całym  świecie  występowały  na  dużą  skalę 

zarażenia  wirusem  SARS-CoV-2,  co  w  2020  r.  doprowadziło  do  powstania  pandemii,  która 

o

ficjalnie została potwierdzona przez Światową Organizację Zdrowia w dn.: 11 marca 2020 r. 

Pandemia  oczywiście  dotarła  również  do  Polski,  co  skutkowało  ogłoszeniem  od  dnia  14 

marca do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego 

w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 oraz ogłoszeniem w dniu 20 marca 2020 r. 

stanu  epidemii  do  odwołania.  Kwestie  związane  z  pandemią  odwołujący  uznał  za 

powszechnie znane fakty, wobec czego wskazał, że pandemia miała oczywiście negatywny 

skut

ek na rynek i przejawiła się w szczególności w znacznie zmniejszonej ilości ogłaszanych, 

rozpoczynanych  lub  prowadzonych  inwestycji.  Spowodowało  to  tzw.:  „głód  rynku”  (duży 

spadek popytu na usługi budowlane przy wysokiej podaży ze strony firm wykonawczych), co 

skutkowało  zmianą  cen  wykonawczych.  Co  więcej  zmiany  rynkowe  również  poskutkowały 

znacznym spadkiem cen materiałów, surowców i urządzeń, a nawet niższymi niż wcześniej 

kosztami  pracowniczymi.  Wszystko  to  w  ocenie  odwołującego  winno  być  uznane  wręcz  za 

okoliczności  oczywiste  lub  za  okoliczności,  zmiany  cen  rynkowych,  które  nastąpiły  po 

wszczęciu postępowania – o których mowa w art. 90 Pzp. 

W świetle wszystkiego powyższego, a w szczególności wobec faktu, że de facto w niniejszej 

sprawie  zamawiający  praktycznie  w  ogóle  nie  uzasadnił  odrzucenia  oferty  odwołującego, 

według  odwołującego  należy  mieć  na  uwadze  kolejny  istotny  aspekt,  który  powoduje  nie 

tylko  nieweryfikowalność  odrzucenia,  ale  dodatkowo  w  sposób  jaskrawy  uwydatnia  brak 

podstawy odrzucenia i niez

godne z prawem sporządzenie uzasadnienia tj. zamawiający nie 

wskazał żadnego punktu odniesienia wobec którego cena oferty odwołującego była badana, 

a  nawet  w  żaden  sposób  nie  wskazał  chociażby,  że  kosztorys  zamawiającego  wskazuje 

cenę  rynkową.  Co  więcej  zamawiający  nie  zarzucił  jakiemukolwiek  składnikowi  ceny 

o

dwołującego  jego  nieadekwatności  lub  nierynkowości.  Fakt  ten  powoduje,  że  twierdzenia 

z

amawiającego,  iż  cena  odwołującego  jest  rażąco  niska  są  blankietowe,  abstrakcyjne, 

nieweryfikowalne  i  całkowicie  niezgodne  z  cenami  rynkowymi,  jak  również  cenami  innych 

oferentów  w  niniejszym  postępowaniu.  Zdaniem  odwołującego  w  niniejszej  sprawie  można 

domniemywać, że zamawiający w ogóle nie przystąpił do badania ceny i jej poszczególnych 

składników  zawartych  w  ofercie  odwołującego.  Taka  sytuacja  nie  może  zostać 

zaakceptowana.  Co  więcej  podejście  zamawiającego  jest  szczególnie  naganne  w  sytuacji, 

gdy oferta o

dwołującego znacznie odbiega tylko i wyłącznie od kosztorysu zamawiającego, a 

nie  od  innych  ofert.  Nadto  nieza

przeczalnie  na  świecie  panuje  pandemia,  a  odwołujący  w 

dużej  części  swoich  wyjaśnień  wskazywał  w  sposób  precyzyjny  jej  wpływ  na  rynek 

budowlany oraz na cenę realizacji zamówienia i dezaktualizację kosztorysów sporządzanych 

na danych z roku 2019, czyli w ok

resie sporządzania kosztorysu zamawiającego. Wszystko 

powyższe  prowadzi  do  uznania,  że  cena  odwołującego  nie  jest  ceną  rażąco  niską,  a 

z

amawiającemu nie miał żadnych podstaw do odrzucenia oferty odwołującego. 

Odwołujący stwierdził, ze w niniejszej sprawie ponadto zamawiający w sposób niezgodny z 

przepisami  sporządził  lakonicznie  i  ogólne  uzasadnienie  odrzucenia,  które  to  dodatkowo 

ponad  połowę  wyjaśnień  odwołującego  w  całości  przemilczało  i  zignorowało.  Co  więcej 

niektóre części uzasadnienia były wprost sprzeczne z faktyczną treścią wyjaśnień. Wszystko 

to  powoduje,  że  uzasadnienia  odrzucenia  sformułowanego  w  zawiadomieniu  nie  sposób 

uznać za jednoznaczną i klarowną informację, która wyczerpałaby dyspozycję zawartą w art. 

92 ust. 1 Pzp. Zgodnie z aktualnym or

zecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej zamawiający 

jest  zobowiązany  szczegółowo  ocenić  wyjaśnienia  dotyczące  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny  i 

dać  im  wyraz  w  uzasadnieniu,  jeżeli  uznaje,  że oferta wykonawcy  zasługuje na  odrzucenie 

przy  uwzględnieniu  wszelkich  innych  dowodów  i  znanych  okoliczności.  Nie  stanowi 

uzasadnienia  enigmatyczne  i  szczątkowe  wyjaśnienie  jakim  posłużył  się  zamawiający  oraz 

przytoczenie tylko treści  przepisu stanowiącego powołaną dla podjętej czynności  podstawę 

prawną. 

Odwołujący  wskazał,  że  w  niniejszym  postępowaniu  zamawiający  nie  określił  szczegółowo 

swoich  wątpliwości,  ani  nie  podał  konkretnych  kosztów,  do  których  odwołujący  miał  się 

odnieść, a zadane w wezwaniu z dn.: 10 czerwca 2020r. znak: L.dz. 26/2020/JRP/O pytania 

były  ogólnikowe  i  precyzyjnie  wskazywały  żądanie  wskazania  wyłącznie  „elementów 

kalkulacyjnych”.  Tym  samym  wyjaśnienia  odwołującego,  jak  również  złożona  przez  niego 

oferta,  w  pełni  odpowiadały  i  korespondowały  z  żądaniami  oraz  narzuconymi  przez 

zamawiającego  regułami  odpowiedzi.  Tym  samym  zamawiający  nie  jest  uprawniony  do 

odrzucenia oferty odwołującego, skoro wyjaśnienia w pełni zadośćuczyniły jego żądaniom. 

Przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego  zgłosił 

wykonawca  BUD-

AN  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Kaliszu.  Ww.  wykonawca  wniósł  o  oddalenie 

odwołania w całości.  

Zgłaszający  przystąpienie  stwierdził,  że  na  wstępie  należy  wskazać,  że  odwołujący 

niezasadnie  kwestionuje  podstawy  wezwania  go  do 

wyjaśnień

rażąco  niskiej  ceny.  Cena 

zaoferowana  przez  odwołującego  była  ponad  30%  niższa  od  szacunkowej  wartości 

zamówienia  przyjętej  przez  zamawiającego.  Okoliczność  ta  stanowi  przesłankę 

obligatoryjn

ego  wezwania  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp.  Okoliczności 

wskazywane  przez  o

dwołującego  – tj. sytuacja związana  z  epidemią COVID-19, która jego 

zdaniem  zupełnie  zmieniła  chociażby  ceny  materiałów  koniecznych  do  użycia  w  trakcie 

realizacji zamówienia – nie oznacza, że zamawiający powinien odstąpić od wyjaśniania ceny 

oferty.  Należy  wskazać,  że  okoliczności  związane  z  COVID-19  dotknęły  wszystkich 

wykonawców, nie tylko odwołującego, a już w szczególności zmiana cen materiałów dotyczy 

wszystkich  wykonawców  z  branży.  W  żadnym  razie  powyższe  nie  wpływa  jakkolwiek  na 

szczególną  sytuację  rynkową  wyłącznie  odwołującego  –  dotyczy  to  całego  rynku  tego 

rodzaju usług. Niemniej jednak warto również odnieść się do tego argumentu odwołującego 

– który wielokrotnie wskazuje na obniżenie cen materiałów budowlanych w ostatnim czasie. 

Przede wszystkim twierdzenia o

dwołującego nie są poparte żadnymi dowodami, co więcej w 

branżowych  czasopismach  i  piśmiennictwie  –  wskazuje  się,  że  ceny  materiałów 

budowlanych 

nie  tylko  nie  obniżyły  się  co  wręcz  przeciwnie  –  nieznacznie  wzrosły.  Nawet 

gdyby przyjąć, że część materiałów jest tańsza niż choćby przed rokiem – to spadek taki jest 

niewielki,  nieznaczny  (o ile w  ogóle wystąpił),  niemniej  jednak  pozostaje  on  bez  większego 

wpływu na całkowitą cenę ofert. Zaoszczędzone na materiałach środki, z pewnością nie są 

tej wielkości, że pozwalają wykonać zamówienie za cenę zaoferowaną przez odwołującego. 

Mimo, iż przedmiotowe okoliczności stanowią obszerną część wyjaśnień odwołującego – tak 

o

dwołujący nie potrafił wykazać ich bezpośredniego i rzeczywistego wpływu na zaoferowaną 

przez niego cenę. W związku z tym nie uzasadniają w żaden sposób rażąco niskiej ceny – 

odwołujący  nie  wskazał  ani  jednego  przykładu  materiału,  którego  cena  byłaby  niższa  w 

stosunku  do  cen  sprzed  1-

2  lat,  i  że wpływa to w  jakimkolwiek  stopniu na  cenę  wykonania 

przedmiotowego zam

ówienia. Wreszcie należy podkreślić, że wskazane przez odwołującego 

okoliczności  –  nie  uzasadniały  aktualizowania  oszacowanej  przez  zamawiającego  wartości 

zamówienia  –  bowiem  nie  wpłynęły  na  ceny  materiałów  budowlanych  w  stopniu,  który 

uzasadniałby  taką  aktualizację.  Nie  sposób  również  się  zgodzić  z  twierdzeniem 

o

dwołującego  dotyczącego  przewidywanego  obniżenia  kosztów  pracy.  Powszechnie 

wiadomo,  że  koszty  pracy  stale  rosną,  co  przede  wszystkim  związane  jest  ze  wzrostem 

stawki  minimalnego  wynagrodzenia  za  p

racę. Co więcej wszelkie dostępne na ten moment 

dane,  wskazują  że  nawet  sytuacja  wywołana  epidemią  COVID-19  nie  spowoduje  w  tym 

zakresie  dużych  zmian.  Powszechnie  znane  są  zapowiedzi  podwyższenia  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  –  co  spowoduje  wzrost  kosztów  pracy,  szczególnie  w  sektorze 

budowlanym. Niczym niepoparte są dywagacje odwołującego dotyczące obniżenia kosztów 

pracy 

–  są  one  oczywiście  sprzeczne  z  realiami.  Należy  również  wskazać,  że  w  zakresie 

kosztów  pracownicze  nie  są  dowolnie  przyjmowane  przez  wykonawcę  –  ale  muszą  być  na 

poziomie  co  najmniej  mini

malnego  wynagrodzenia  za  pracę  –  i  takie  co  najmniej  koszty 

minimalnego wynagrodzenia należy uwzględniać wyliczając cenę oferty. 

Odnosząc się do właściwej treści wyjaśnień  odwołującego w zakresie rażąco niskiej 

ceny, 

zgłaszający  przystąpienie  wskazał,  że  były  one  ogólnikowe,  nie  zawierały 

przedstawienia sposobu i podstaw wyliczenia kosztu, nie zawierały rozbicia na poszczególne 

elementy składające się na cenę – czego w treści wezwania żądał zamawiający. Odwołujący 

co  prawda  odniósł  się  w  złożonych  wyjaśnieniach  do  elementów  mających  wpływ  na 

wysokość ceny, o które pytał zamawiający, jednak wszystkie wyjaśnienia są na podobnym – 

wysokim 

– stopniu ogólności, oraz nie zawierają rozbicia na poszczególne elementy, ani nie 

są  poparte  żadnymi  dowodami.  Odwołujący  wskazał  koszty  poszczególnych  elementów 

zamówienia  takich  jak  –  koszt  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia, 

koszty  dojazdu  do  miejsca  wykonywania  zamówienia,  koszty  biurowe  wraz  z  kosztami 

zabezpieczenia należytego wykonania umowy i ubezpieczenia OC ujęte w kosztach zarządu, 

koszty sprzętu wraz z kosztami pracy operatorów paliwa oraz kosztów serwisowych, koszty 

materiałów,  koszty  wykonania  nawierzchni  asfaltowej  przez  podwykonawcę,  zysk  oraz 

koszty dodatkowe i pośrednie – w sposób ogólny podając łączną cenę każdego z kosztów, 

bez wskazania: 

co się składa na taki koszt; 

w jaki sposób dany koszt wyliczył; 

Prawidłowym byłoby natomiast wyjaśnienie – części składowych każdego z tych elementów, 

wraz z przedstawieniem dowodów: 

-  koszty  pracy 

–  wyjaśnienia  odwołującego  ograniczyły  się  do  wskazania  ogólnej  kwoty 

wszystkich wynagrodzeń oraz zadeklarowanie liczby pracowników. Poza wskazaniem liczby 

pracowników  –  w  celu  weryfikacji  przyjętej  stawki  należało  wskazać  co  najmniej  również 

podstawę  zatrudnienia,  wysokości  wynagrodzeń,  oraz  przedłożenie  stosownych  dowodów 

np. umów o pracę. Tymczasem – w zakresie tego elementu należało przyjąć co najmniej 810 

000, 00 zł; 

-  koszty  dojazdu 

–  w  treści  wyjaśnień  wskazano  jedynie  cenę  ogólną,  oraz  liczbę 

samochodów,  którymi  odwołujący  zamierza  dowozić  swoich  pracowników.  Niemniej  jednak 

brak jest jakiejkolwiek możliwości weryfikacji przyjętego kosztu. Odwołujący nie wskazał ani 

odległości którą będzie pokonywał, ani zakładanego zużycia paliwa. Brak wyszczególnienia 

kosztów  paliwa  powoduje,  że  przedmiotowa  wartość  nie  ma  żadnego  znaczenia,  jest 

całkowicie nieweryfikowalna; 

koszty materiałów – wyjaśnienia w tym zakresie dokonane przez odwołującego stanowiło w 

oceni

e  zgłaszającego  przystąpienie  jedynie  deklaracje  wykonawcy.  W  zakres  zamówienia 

wchodzi  wiele  pozycji  materiałowych.  Nie  sposób  zweryfikować  czy  ich  cena  jest  realna  w 

sytuacji kiedy wykonawca przedstawia ją zbiorczo – a jest to znaczna suma – ponad 2,7 mln 

zł.  Już  ta  okoliczność  wystarczająco  przemawia  za  zasadnością  rozbicia  tego  ogólnego 

kosztu  i  wykazania  cen  składających  się  na  tą  ogólną  kwotę  2  716  000,00  zł.  Koszty 

materiałów stanowią istotną składową ceny za wykonanie przedmiotowego zamówienia, a w 

wyjaśnieniach odwołującego poświęcono im jedno ogólnikowe zdanie. Odwołujący powinien 

był  przedstawić  zestawienie  kosztów  wszystkich  materiałów,  które  zakupi  do  wykonania 

zamówienia – wraz z przedstawieniem dowodów na ich ceny, np. w postaci ofert sprzedaży 

od  sprzedawców  materiałów.  W  tego  rodzaju  zamówieniach  –  normą  jest,  że  wykonawca 

zamierzający złożyć ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w celu wyliczenia ceny 

swojej  oferty  składa  do  swoich  dostawców  zapytania  ofertowe  i  na  podstawie  odpowiedzi 

oblicza  cenę  swojego  świadczenia.  Takich  ofert  od  dostawców  odwołujący  nie  przedłożył 

jako  dowód,  podobnie  jak  jakichkolwiek  innych  dowodów  mających  potwierdzać  przyjęty 

koszt; 

koszty  sprzętu  wraz  z  kosztami  pracy  operatorów  –  w  takim  ujęciu  jak  w  wyjaśnieniach 

o

dwołującego nie sposób ustalić jakie są koszty pracy sprzętu – czy są one rzeczywiste, nie 

wiadomo  na  jakiej  podstawie  zostały  obliczone,  bowiem  odwołujący  nie  informuje  nawet 

jakim  parkiem  maszynowym  dysponuje  i  na  jakiej  podstawie  dysponuje 

sprzętem 

koniecznym do realizacji zamówienia, brak również informacji o kosztach pracy operatorów – 

nie sposób ustalić, czy odwołujący obliczając ten koszt wziął pod uwagę przepisy dotyczące 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  nie  wiadomo  jaka  jest  liczba  osób  zatrudnianych  w 

charakterze  operatorów.  Należy  podkreślić,  że  uniknięcie  podania kosztu  paliwa  –  poprzez 

wprowadzenie  tego  kosztu  do  takiego  szerokiego  zbioru  miało  na  celu  brak  podania 

konkretnej,  weryfikowalnej  informacji  z

amawiającemu.  Podobnie  z  kosztami  pracowniczym 

odnośnie  operatorów  sprzętu  –  brak  wyszczególnienia  tego  elementu  powoduje,  że 

wyjaśnienia  są  bezprzedmiotowe.  W  zakresie  tego  elementu  należało  przyjąć  koszty  co 

najmniej 500 000 zł wyższe niż przyjął odwołujący; 

koszty  związane  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy  –  odwołujący  nie 

odniósł się do tego elementu wymaganego w wezwaniu; 

- n

ależy również podkreślić, że wyjaśnienia nie są poparte żadnymi dowodami, ani ofertami, 

ani  cenami  materiałowymi, 

które

mogłyby  powodować  iż  odwołujący  udowodniłby,  iż  jego 

cena 

– nie jest rażąco niska. 

Ogólnie  rzecz  biorąc  –  zdaniem  zgłaszającego  przystąpienie  –  mimo,  że  wyjaśnienia 

zawierają  podstawowe  informacje  dotyczące  niektórych  przyjętych  kosztów  to  brak  jest 

szczegółowej  kalkulacji,  rozbicia  kosztów,  pokazania  z  czego  one  wynikają  oraz  co 

najbardziej  istotne  brak  jest  jakichkolwiek  dowodów  potwierdzających  wysokość  kosztów. 

Brak  przedstawienia  jakiejkolwiek  kalkulacji  w  opisanym  powyżej  zakresie  w  praktyce 

wyklucza możliwość przyjęcia takich wyjaśnień za wiarygodne. 

W  ocenie  zgłaszającego  przystąpienie  odwołujący  brak  szczegółowości  swoich 

wyjaśnień  próbuje  uzasadniać  m.in.  formą  kosztorysu  wymaganą  w  niniejszym 

postępowaniu. Powyższe natomiast pozostaje bez znaczenia dla oceny wyjaśnień złożonych 

przez o

dwołującego. 

Po pierwsze żadna forma kosztorysu nie uprawnia wykonawców do całkowitej dowolności w 

zakresie  wyliczenia  ceny.  Należy  wskazać,  że  dokumentacja  postępowania  zawiera 

obszerny  i  szczegółowy  zakres  robót,  tak  że  każdy  z  wykonawców  dysponował  wszelkimi 

możliwymi danymi koniecznymi do obliczenia ceny w sposób skrupulatny z uwzględnieniem 

wszystkim możliwych kosztów przy realizacji zamówienia. 

Po  drugie  wezwanie  o

dwołującego  do  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  –  miało 

dosta

rczyć  zamawiającemu  takich  informacji,  których  nie  zawarto  w  złożonym  do  oferty 

kosztorysie 

–  m.in.  poprzez  wskazanie  metody  obliczenia  kosztu.  Stąd  też  w  wezwaniu 

z

amawiający  wymagał  szczegółowych  informacji.  Wezwanie  wbrew  twierdzeniom 

o

dwołującego  nie  było  ogólnikowe  –  a  szczegółowo  wskazywało  na  elementy,  które 

podlegają wyjaśnieniom: 

przede  wszystkim  należy  wskazać,  że  zamawiający  wymagał  wyjaśnień  m.in.  w  zakresie 

wskazanym  w  90  ust.  1  Pzp 

–  oznacza  to,  że  odwołujący  był  zobowiązany  przedstawić 

wyja

śnienia  w  zakresie  każdego  z  elementów  wskazanych  w  tym  przepisie  –  czego  nie 

uczynił; 

-  z

amawiający  jednoznacznie  wymagał  wskazania  elementów  kalkulacyjnych  i  konkretnych 

założeń z uwzględnieniem danych liczbowych odnoszących się w szczególności do kosztów 

wykonania  zamówienia  takich  jak:  koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonywanie 

zamówienia,  koszty  dojazdu do miejsca  wykonywania  zamówienia, koszty  zakwaterowania, 

koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy  i  ubezpieczenia  OC, 

kosz

ty  związane  ze  świadczeniem  usług  przez  personel  wykonawcy,  koszty  sprzętu  i 

materiałów przeznaczonych do wykonania robót, założenia dotyczące marży (zysku), koszty 

pośrednie  oraz  koszty  dodatkowe  w  tym  również  koszty  związane  z  powierzeniem 

wykonania części zamówienia podwykonawcom. 

Mimo,  że  odwołujący  częściowo  odniósł  się  do  wymaganych  w  wezwaniu  informacji  –  tak 

wyjaśnienia  w  ogóle  nie  zawierają  odniesienia  się  do  elementów  kalkulacyjnych,  nie 

przedstawiają  konkretnych  założeń  które  stały  u  podstaw  przyjętych  kosztów,  ani  tym 

bardziej nie uwzględniono w nich żadnych danych liczbowych, na podstawie których możliwe 

byłoby odtworzenie procesu wyliczenia ceny.  

Odnosząc  się  do  samej  treści  wezwania,  zgłaszający  przystąpienie  stwierdził,  że  nie  było 

ono szcze

gółowe. Przede wszystkim przepisy Pzp nie ustanawiają poziomu szczegółowości 

wezwania  do  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  W  orzecznictwie  Krajowej  Izby 

Odwoławczej,  wskazuje  się,  że  szczegółowość  wezwania  nie  jest  uregulowana  przepisami 

Pzp,  a  zam

awiający  może  ograniczyć  się  w  wezwaniu  do  przytoczenia  treści  art.  90  ust.  1 

Pzp (np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 25 czerwca 2019 r., wydany w sprawie o 

sygn.  akt  KIO  1056/19).  Niemniej  jednak,  sytuacja  taka  nie  miała  miejsca  w  niniejszej 

spraw

ie bowiem wezwanie do wyjaśnień skierowane do odwołującego – było szczegółowe – 

zawierało  wskazanie  konkretnych  elementów,  których  wyjaśnienia  zamawiający  wymagał, 

poza wyjaśnieniem kwestii wskazanych w przepisie art. 90 ust. 1 Pzp. 

W  ocenie  zgłaszającego  przystąpienie  podkreślenia  wymaga,  że  przyjęty  w 

postępowaniu sposób rozliczenia – tj. wynagrodzenie ryczałtowe – nie stoi na przeszkodzie 

badania 

pod  kątem  rażąco  niskiej  ceny  poszczególnych  elementów  składających  się  na 

całość  wynagrodzenia.  W  tym  kontekście  zgłaszający  przywołał  treść  pkt  17.1,  17.2,  17.9-

17.11, 17.13, 17.14 i 17.16 SIWZ. 

Następnie  ww.  wykonawca  zauważył,  że  sam  odwołujący  ma  świadomość,  że  złożone 

wyjaśnienia  zawierają  istotne  braki  –  chociażby  w  zakresie  przyjętej  przez  odwołującego 

metodzie  obliczenia  ceny. 

Nie  sposób  traktować  za  prawidłowy  wyjaśnienia  metody 

wyliczenia  kosztu  bowiem  ma  on  charakter  deklaratywny,  niepoparty  rzetelnymi 

informacjami

.  Wyjaśnienia  w  tym  zakresie  są  ogólne  i  nie  wskazują  żadnych  elementów 

właściwych  dla  odwołującego  w  zakresie  metody  obliczania  ceny  oferty,  poza  normalnie 

przyjętymi okolicznościami w tego rodzaju zamówieniach – że nie może stanowić podstawy 

do uznania, że odwołujący w sposób dostateczny  wyjaśnił metodę/sposób wyliczenia ceny. 

Jak  zauważył  zgłaszający  przystąpienie  odwołujący  wskazuje  również,  że  ewentualne 

ujawnienie przedmiotowej metody wiązałoby się z ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa. 

Odwołujący  tym  samym  wskazuje,  że  nie  opisał  on  metody  wyliczenia  ceny  w  sposób 

właściwy – tj. taki jaki wymagano w wezwaniu  – ponieważ stanowi to jego know-how. Ww. 

wykonawca wskaza

ł, że na gruncie zamówień publicznych – w tym składając wyjaśnienia w 

zakresie  rażąco  niskiej  ceny  –  możliwe  jest  zastrzeżenie  treści  wyjaśnień  tajemnicą 

przedsiębiorstwa,  jeżeli  informacje  zawarte  w  wyjaśnieniach  spełniają  przesłanki  o  których 

mowa  w  art.  11  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji. 

Zastrzeżenie  części  wyjaśnień  dotyczących  sposobu  wyliczenia  ceny  jest  częstą  praktyką 

stosowaną  przez  wykonawców.  Jeżeli  w  istocie  przedmiotowe  informacje  stanowiły 

tajemnicę  przedsiębiorstwa  a  wpłynęły  na  obliczenie  i  wysokość  ceny  to  odwołujący  miał 

obowiązek  je  opisać  w  złożonych  wyjaśnieniach,  zastrzegając  je  jako  tajemnicę 

przedsiębiorstwa.  

Zgłaszający  przystąpienie  wskazał  również,  że  postanowienia  SIWZ  zobowiązują 

wykonawcę do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia wysokości cen jednostkowych i 

przedstawienia do wglądu kalkulacji tych cen jednostkowych (pkt. 17.16 SIWZ). Tym samym, 

bez  wz

ględu  na  okoliczności  podnoszone  przez  odwołującego  był  on  zobowiązany  do 

przedstawienia  kalkulacji  (podstawy  wyliczenia  ceny)  dla  cen  jednostkowych.  Szczególnie 

uzasadnionym było przedstawienie takich kalkulacji w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny – w 

sytuacji  kiedy  z

amawiający  wprost  tego  wymagał.  Natomiast  odwołujący  intencjonalnie  nie 

zdecydował się przedstawić takiej kalkulacji. 

W  dalszej  kolejności  ww.  wykonawca  stwierdził,  że  mając  na  względzie  powyższe 

należy  wskazać,  że  odwołujący  nie udowodnił,  że oferta nie zawiera  rażąco niskiej  ceny  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Złożone  wyjaśnienia  mają  wyłącznie  charakter 

deklaratywny,  powierzchowny  i  ogólnikowy.  W  orzecznictwie  –  zarówno  Krajowej  Izby 

Odwoławczej jak i sądów powszechnych wskazuje się, że wykonawca udzielając wyjaśnień 

dotyczących rażąco  niskiej  ceny  – ma  wykazać, że zaoferowana przez  niego cena  nie jest 

rażąco  niska.  Następuje  to  poprzez  złożenie  wyczerpujących,  jasnych  i  pełnych  wyjaśnień, 

odnoszących się do wszystkich kwestii wymaganych w wezwaniu, zawierających wyjaśnienie 

kalkulacji  ceny.  To  wykonawca  ma  usunąć  wszelkiego  rodzaju  wątpliwości  co  do  realności 

zaoferowanej  ceny. 

W  art.  90  ust.  2  Pzp  mowa  jest  o  obowiązku  wykazania  przez 

wykonawcę, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W orzecznictwie KIO podkreśla 

się,  że  dla  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  –  nie  są  wystarczające 

wyjaśnienia ogólne czy zdawkowe, ale takie które zawierają wszelkie aspekty mające wpływ 

na cenę, oraz zawierające nie tylko deklaracje wykonawcy ale dowody, na podstawie których 

z

amawiający może ocenić czy w istocie zaoferowana cena nie stanowi ceny rażąco niskiej. 

W  ocenie  zgłaszającego  przystąpienie  zamawiający  zasadnie  odrzucił  ofertę  odwołującego 

na  podstawie  art.  89  ust.  1  pk

t  4  i  art.  90  ust.  3  Pzp,  bowiem  w  złożonych  wyjaśnieniach 

o

dwołujący nie sprostał obowiązkowi wykazania, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. 

Odnosząc  się  do  uzasadnienia  odrzucenia  oferty  odwołującego  –  zgłaszający 

przystąpienie wskazał, że należy uznać je za wystarczające i adekwatne w niniejszej sprawie 

oraz  spełniające  wymogi  określone  przepisami  Pzp.  Zamawiający  dokonał  bowiem  pełnej 

oceny złożonych wyjaśnień – w takim zakresie jak było to możliwe z uwagi na lakoniczność 

wyjaśnień, oraz przy braku dowodów. Powody odrzucenia zawarte w informacji o odrzuceniu 

oferty odwołującego – są jasne i konkretne. W pierwszej części uzasadnienia wskazano, że 

wyjaśnienia  cechują  się  zbyt  dużym  poziomem  ogólności,  nie  zostały  poparte  żadnymi 

dowodami, bądź w ogóle nie odpowiadają na elementy, o które pytał zamawiający. Każda z 

tych trzech okoliczności czyli: 

zbyt duży stopień ogólności; 

brak poparcia wyjaśnień dowodami; 

brak w wyjaśnieniach odpowiedzi na elementy, o które pytał zamawiający; 

zachodzi w niniejszej sprawie. 

Bezzasadna jest  w  tym  aspekcie argumentacja odwołującego, który  wywodzi  korzystne  dla 

siebie skutki wyłącznie w związku z użyciem przez zamawiającego spójnika „bądź” w treści 

uzasadnienia.  Powyższe  dywagacje  są  niezrozumiałe,  bowiem  całościowa  lektura 

uzasadnienia  rozwiewa  wszelkie  wątpliwości  w  tym  zakresie  i  z  precyzją  zamawiający 

punktuje  wyjaśnienia  złożone  przez  odwołującego.  Odwołujący  zdaje  się  zupełnie  nie 

zauważać,  że uzasadnienie odrzucenia  oferty  nie kończy  się na  pierwszym  akapicie pisma 

z

amawiającego.  Uzasadnienie  odrzucenia  oferty  należy  odczytywać  w  całości  a  nie 

fragmentarycznie 

–  jak  czyni  to  odwołujący,  wysuwając  przy  tym  nieuzasadnione  zarzuty. 

Tymczasem  o

dwołujący  odnosi  się  wyłącznie  do  pierwszej  części  informacji  o  odrzuceniu 

czyli ogólnego wskazania podstaw odrzucenia oferty, które następnie zamawiający rozwija w 

dalszej części informacji o odrzuceniu. 

Mając  na  względzie  powyższe  zgłaszający  przystąpienie  uznał,  że  czynność  odrzucenia 

oferty  o

dwołującego  była  prawidłowa  a  jej  uzasadnienie  faktyczne  i  prawne  odpowiada 

wymaganiom określonym w Pzp. 

Co  do  żądania  ponownego  wezwania  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  zgłaszający 

stwierdził,  że  jest  ono  nieuzasadnione  i  nie  znajduje  oparcia  stanie  faktycznym  i  prawnym 

przedmiotowej  sprawy. 

Możliwość  wezwania  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  istnieje 

wyłącznie  w  sytuacji, gdy  wykonawca udziela rzetelnych wyjaśnień,  popartych dowodami a 

z

amawiający  ma  wątpliwości  dotyczące  określonego  elementu  wyjaśnień  –  tymczasem 

złożone  wyjaśnienia  powierzchowne,  ogólnikowe,  niepoparte  dowodami.  W  tym  miejscu 

należy  przywołać  fragment  uzasadnienia  wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  2 

sierpnia  2019  r.,  sygn.  akt  KIO  1334/19,  w  którym  Izba  odnosząc  się  do  możliwości 

wezwania  wykonawcy  do  dodatko

wych  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  – 

uzależniła  takowe  wezwanie  od  treści  złożonych  uprzednio  przez  wykonawcę  wyjaśnień. 

Natomiast  wyjaśnienia  odwołującego  nie  były  szczegółowe  –  zawierały  jedynie  ogólnikowe 

stwierdzenia 

–  niepowiązane  bezpośrednio  z  przedmiotowym  zamówieniem  ani 

przedmiarem  robót,  brak  w  nich  było  podstawowych  informacji,  których  wyjaśnienia  żądał 

z

amawiający.  Brak  przedstawienia  dowodów  na  poparcie  rzetelności  i  prawidłowego 

wyliczenia  ceny  również  stanowi  przesłankę  która  uniemożliwia  ponowne  wezwanie  do 

złożenia dodatkowych wyjaśnień. 

Możliwość wezwania do wyjaśnień należy również rozpatrzeć pod kątem naczelnych zasad 

prawa  zamówień  publicznych  wyrażonych  w  art.  7  ust.  1  Pzp  –  w  tym  zasady  równego 

traktowania  wykonawców.  Tego  rodzaju  ponowne  wezwanie  prowadziłoby  do  sytuacji,  w 

której odwołujący dostaje drugą szansę na złożenie – należy uznać za nieuprawnione. 

Reasumując  w  ocenie  zgłaszającego  przystąpienie,  w  niniejszej  sytuacji  odwołanie 

wykonawcy Melbud S.A. 

było całkowicie bezzasadne. 

Na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron, które odbyło się w dniu 6 sierpnia 2020 

r. zamawiający złożył oryginał odpowiedzi na odwołanie, w której oświadczył, że uwzględnia 

w całości zarzuty przedstawione w odwołaniu.  

W  uzasadnieniu  odpowied

zi  na  odwołanie  zamawiający  wyjaśnił,  że  dokonał  odrzucenia 

oferty odwołującego w konsekwencji przeprowadzenia procedury wyjaśniania rażąco niskiej 

ceny  oferty.  Skierowane  przez  niego  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  z  dnia  10  czerwca 

2020 r. oparte było na regulacji przepisu art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust.1 pkt 1 Pzp, bowiem 

całkowita cena oferty odwołującego była niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem 

postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  Pzp.  Z  uwagi  na  brzmienie  ww.  przepisów, 

zamawiający  był  zobowiązany  do  wezwania  odwołującego  do  przedstawienia  wyjaśnień 

niezależnie  od  tego,  czy  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe, 

wydawały  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  wzbudziły  wątpliwości 

Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z określonymi 

przez Zamawiającego wymaganiami lub wynikającymi z odrębnych przepisów.  

Zamawiający wskazał, że w toku postępowania, m.in. z uwagi na sygnały płynące z rynku i 

informacje  przekazywane  przez  odwołującego  w  treści  wyjaśnień  i  odwołania  o  zmianach 

rynkowych  dotyczących  poziomu  cen  w  okresie  od  wszczęcia  postępowania  do  chwili 

obecnej,  zamawiający  dokonał  weryfikacji  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania 

wartości  zamówienia.  W  tym  celu  przy  pomocy  niezależnego  specjalisty  dokonana  została 

ponowna wycena wartości kosztorysowej robót objętych przedmiotem zamówienia, w formie 

kosztorysów  inwestorskich  zaktualizowanych  na  dzień  31  lipca  2020  r.  W  wyniku 

przeprowadzonych  badań  zamawiający  stwierdził,  że  pierwotna  szacunkowa  wartość 

zamówienia była znacząco zawyżona względem tej, która powinna stanowić odniesienie dla 

oceny realności cen zaoferowanych przez wykonawców w postępowaniu. Różnica pomiędzy 

szacunkami wynosi 1 289 227,64 zł. Tym samym biorąc pod uwagę aktualne uwarunkowania 

i  wyliczenia  wartości  zamówienia  przez  zamawiającego,  cena  oferty  odwołującego  jest 

niższa od wartości szacunkowej zamówienia o ok. 26%. Oznacza to, że przy uwzględnieniu 

aktualnej  wartości  szacunkowej  zamówienia  nie  występuje  przesłanka  obligatoryjnego 

badania  ceny  oferty  odwołującego,  o  której  mowa  w  przepisie  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  a 

wezwanie z dnia 10 czerwca 2020 r. zostało wystosowane wyłącznie z uwagi na zawyżoną 

pierwotną szacunkową wartość zamówienia, ustaloną przed wszczęciem postępowania.  

W ocenie zamawiającego powyższe wypełnia przesłankę, o której mowa w końcowej części 

przepisu art. 90  ust.  1a pkt  1  Pzp, tj.  rozbieżność  wynika z  okoliczności oczywistych,  które 

nie  wymagają  wyjaśnienia.  Wezwanie  z  dnia  10  czerwca  2020  r.,  a  w  konsekwencji  także 

odrzucenie oferty odwołującego, zostało zatem dokonane przez zamawiającego nadmiarowo 

i jako takie winno zostać uchylone i pozbawione skutków, w tym sankcji z nim związanych. O 

zawyżeniu  szacunkowej  wartości  zamówienia  świadczy  także  fakt,  że  oferty  złożone  w 

postępowaniu odbiegały w zakresie ceny od wyliczeń zamawiającego. Średnia arytmetyczna 

cen złożonych ofert wynosi 10 231 792,82 zł. Mając to na uwadze należy uznać, że zmiany 

cen  występujące  na  rynku  od  dnia  sporządzenia kosztorysów  inwestorskich  były  znaczne  i 

spowodowały  niewłaściwą  –  niezgodną  z  zasadami  równego  traktowania  i  uczciwej 

konkurencji ocenę ofert złożonych przez wykonawców w postępowaniu. 

Zamawiający  wyjaśnił,  że  nie  dokonywał  wcześniejszej  weryfikacji  szacunkowej  wartości 

zamówienia, bowiem w dniu zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu nie były mu dostępne 

dane  cenowe  z  wydawnictwa  SEKOCENBUD  za  I  kwartał  2020  r.  Mając  to  na  uwadze 

weryfikacja  wartości  na  podstawie  cen  z  IV  kwartału  2019  r.  względem  kosztorysów 

opracowanych  na  podstawie  cen  z  III  kwartału  2019  r.  nie  miała  uzasadnienia.  Obecnie 

zamawiający  posiada już  potrzebne  dane, które  pozwoliły  zweryfikować wcześniej  ustaloną 

wartość szacunkową zamówienia. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  okoliczności  zamawiający  poinformował,  że  zdecydował  o 

uwzględnieniu  zarzutów  odwołania  w  całości,  a  ponadto  także  unieważnieniu  czynności 

wezwania odwołującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1a 

pkt  1  Pzp.  Tym  samym  zamawiający  dołożył  należytej  staranności,  aby  usunąć 

nieprawidłowości,  które  wystąpiły  w  postępowaniu  oraz  zapewnić  zachowanie  zasad 

równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, a także aby rzetelnie ocenić oferty 

złożone w postępowaniu. 

Na  podstawie  dokument

acji  przedmiotowego  postępowania  oraz  biorąc  pod  uwagę 

stanowiska  stron  i  uczestnika 

postępowania  oraz  dowody  przedstawione  na 

posiedzeniu i 

rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

Na  wstępie  Izba  ustaliła,  że  odwołujący  spełniają  określone  w  art.  179  ust.  1  Pzp 

przesłanki  korzystania  ze  środków  ochrony  prawnej,  tj.  mają  interes  w  uzyskaniu 

zamówienia,  a  naruszenie  przez  zamawiającego  przepisów  Pzp  może  spowodować 

poniesienie przez nich 

szkody polegającej na utracie możliwości uzyskania zamówienia. Nie 

została wypełniona także żadna z przesłanek ustawowych wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp 

skutkujących odrzuceniem któregokolwiek z odwołań. 

Skład  orzekający  stwierdził,  że  zgłoszone  w  sprawie  oznaczonej  sygn.  akt  KIO 

przystąpienie po stronie zamawiającego spełniało przesłanki wynikające z art. 185 

ust. 2 i 3 Pzp. 

W związku z tym Izba dopuściła jako uczestnika postepowania odwoławczego 

wykonawcę BUD-AN Sp. z o.o. z siedzibą Kaliszu, zwanego dalej: „przystępującym”. 

P

rzystępujący na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron i uczestnika postępowania 

odwoławczego  wniósł  sprzeciw  wobec  uwzględnienia  przez  zamawiającego  w  całości 

zarzut

ów przedstawionych w odwołaniu w sprawie oznaczonej sygn. akt KIO 1633/20. 

Izba dopuściła w niniejszych sprawach dowody z: 

1)  dokumentacji przekazanej w postaci elektronicznej zapisanej na 

nośnikach typu pendrive 

oraz po części w postaci papierowej, nadesłanej do akt sprawy w dniach: 22 lipca 2020 

r., 24 lipca 2020 r. oraz 

złożonej na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron i uczestnika 

postępowania odwoławczego w  dniu 6  sierpnia  2020  r.  przez  zamawiającego,  w  tym  w 

s

zczególności z treści: 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (zwanej  dalej  nadal:  „SIWZ”)  wraz  z 

załącznikami; 

- oferty 

KANWOD wraz z załącznikami; 

- oferty 

Melbud wraz z załącznikami; 

wezwań  z  dnia  10  czerwca  2020  r.  skierowanych  przez  zamawiającego  do  obu 

odwołujących na podstawie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp; 

wyjaśnień  z  dnia  18  czerwca  2020  r.  wraz  z  załącznikami  złożonymi  przez  KANWOD  w 

odpowiedzi na powyższe wezwanie; 

wyjaśnień z dnia 18 czerwca 2020 r. złożonych przez Melbud w odpowiedzi na powyższe 

wezwanie; 

- zawiadomienia o odrzuceniu ofert obu 

odwołujących z dnia 6 lipca 2020 r; 

załączonego do odwołania w sprawie KIO 1566/20 oświadczenia dostawcy firmy RUREX 

z dnia 22 maja 2020 r.; 

załączonych do odwołania w sprawie KIO 1633/20: 

protokołu odbioru inwestycji z dnia 12 października 2015 r.; 

- po

świadczenia wykonania robót z dnia 14 marca 2017 r.; 

złożonego przez KANWOD na rozprawie rachunku zysków i strat tego przedsiębiorstwa 

za rok 2019 w wariancie porównawczym (odwołujący zastrzegł przedmiotowy dokument 

jako  zawierający  tajemnicę  przedsiębiorstwa  i  doręczył  go  wyłącznie  składowi 

orzekającemu); 

załączonych do odpowiedzi na odwołania w obu sprawach: 

- kosztorysu inwestorskiego z dnia 31 lipca 2020 r.; 

- kosztorysu  inwestorskiego  P-

6/2 z dnia 21 września 2019 r. z adnotacją o aktualności na 

dzień 31 lipca 2020 r; 

6)  z

łożonych  na  rozprawie  przez  przystępujacego  w  sprawie  KIO  1633/20  dokumentów 

zawierających wskazanie części kosztów składających się na przedmiot zamówienia, oferty 

sprzedaży oraz informacje handlowe złożone przez podmioty trzecie. 

Izb

a formalnie nie dopuściła wniosku dowodowego z przesłuchania strony tj. pana W. 

T. 

(właściciela KANWOD). O dopuszczenie tego dowodu wnioskował odwołujący KANWOD. 

Należy wskazać, że ww. osoba była obecna na posiedzeniu i rozprawie przeprowadzonych 

w  dniu  6  sierpnia  2020 

r.,  przez  co  mogła  wypowiedzieć  się  w  zakresie  okoliczności 

podniesionych przez odwołującego jak i zająć stanowisko wobec twierdzeń zamawiającego. 

Warto  także  dodać,  że z  tego  uprawnienia  skorzystała. W  związku  z  tym  Izba  nie  znalazła 

potrzeby  jak  i  uzasadnienia  do  tego,  aby  wypowiedzi  i  stanowiska  osoby  wnioskowanej 

ubierać  formalnie  w  dowód  w  postaci  jego  przesłuchania  w  charakterze  strony,  a 

dokonywane  przez  niego 

wypowiedzi  w  ocenie  Izby  w  zupełności  wyszły  naprzeciw 

uprawnieniu odwołującego do przedstawienia stanowiska jak i dążeniu Izby do rozpoznania 

sprawy.  

Odwołujący w sprawie KIO 1566/20 wniósł o wyłączenie jawności rozprawy w części 

dotyczącej  procedowania  jego  sprawy  w  związku  z  zagrożeniem  ujawnienia  tajemnicy 

przedsiębiorstwa.  Zgodnie  z  dyspozycją  art.  189  ust.  6  Pzp  Izba  na  wniosek  strony  lub  z 

urzędu  wyłącza  jawność  rozprawy  w  całości  lub  w  części,  jeżeli  przy  rozpoznawaniu 

odwołania  może  być  ujawniona  informacja  stanowiąca  tajemnicę  chronioną  na  podstawie 

odrębnych  przepisów  inna  niż  informacja  niejawna  w  rozumieniu  przepisów  o  ochronie 

informacji niejawnych. W takim przypadku rozprawa odbywa się wyłącznie z udziałem stron 

lub ich pełnomocników.  

Izba  mając  na  uwadze  treść  ww.  przepisu  oraz  okoliczności  sprawy  oddaliła  wniosek 

o

dwołującego KANWOD o wyłączenie jawności rozprawy w części. Skład orzekający uznał, 

że ze względu na zasadę jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (art. 

8  Pzp

)  wyłączenie  jawności  rozprawy  powinno  następować  wyjątkowo,  a  o  wyłączenie 

jaw

ności  rozprawy  skład  orzekający  winien  sięgać  w  przypadkach  szczególnie 

uzasadnionych

.  W  odpowiedzi  na  pytanie  przewodniczącego  składu  orzekającego 

przedstawiciele  odwołującego  wyjaśnili,  że  przedmiotowy  wniosek  wynikał  z  możliwości 

złożenia dowodu, który jest zastrzeżony jako objęty tajemnicą przedsiębiorstwa. Miał to być 

jeden  dokument,  którego  treść  zajmowała  jedną  stronę  formatu  A4.  W  ocenie  Izby 

odwołujący  KANWOD  mógł  złożyć  taki  dowód  bez  konieczności  ujawniania  dokładnie  jego 

treści  wobec odwołującego  Melbud i  przystępującego,  o  czy  odwołującym  KANWOD  został 

poinformowany  i  z  czego  skorzystał  składają  ten  dowód.  W  związku  z  tym  przedmiotowy 

wniosek okazał się niezasadny. 

I

zba ustaliła co następuje. 

Skład orzekający stwierdził, że stan faktyczny sprawy, zaprezentowany  przez strony w obu 

sprawach,  przedstawiony  w  treści  odwołań,  odpowiedziach  na  odwołania  i  piśmie 

procesowym  przystępujacego,  które  zostały  szeroko  przytoczone  powyżej,  nie  wymaga 

powielenia  w  tej  części  uzasadnienia.  W ocenie  Izby  dokładne  zrelacjonowanie  treści  pism 

procesowych stron, które zawierało przedstawienie stanu faktycznego w sposób adekwatny i 

zgodny  z  treścią  przywołanej  tam  dokumentacji  było  wystarczające,  jak  również  należy 

zaznaczyć,  że  stan  faktyczny  nie  był  sporny,  sporna  była  jedynie  ocena  prawna 

dokumentacji postępowania. 

Treść przepisów dotyczących zarzutów: 

-  art.  7  ust.  1  Pzp 

–  Zamawiający  przygotowuje i  przeprowadza postępowanie o  udzielenie 

zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości; 

-  art.  7  ust.  3  Pzp 

–  Zamówienia  udziela  się  wyłącznie  wykonawcy  wybranemu  zgodnie  z 

przepisami ustawy; 

- art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp 

– Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub 

koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

-  art.  90  ust.  1  Pzp 

–  Jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe, 

wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:  

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177);  

2) pomo

cy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;  

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;  

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;  

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy; 

-  art.  90  ust.  2  Pzp 

–  Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub 

kosztu spoczywa na wykonawcy; 

- art. 90 ust. 3 Pzp 

– Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub 

jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

- art.  92 ust. 1 pkt 3 Pzp 

– Zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o 

wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone,  powodach  odrzucenia  oferty,  a  w 

przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5, braku równoważności lub braku spełniania 

wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności; 

- art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu uczciwej konkurencji (Dz. U. z 2019 r. 

poz. 1649 ze zm.) 

– 1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne  z prawem 

lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. 

2. Czynam

i nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie 

przedsiębiorstwa,  fałszywe  lub  oszukańcze  oznaczenie  pochodzenia  geograficznego 

towarów  albo  usług,  wprowadzające  w  błąd  oznaczenie  towarów  lub  usług,  naruszenie 

tajemnicy  przeds

iębiorstwa,  nakłanianie  do  rozwiązania  lub  niewykonania  umowy, 

naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do 

rynku,  przekupstwo  osoby  pełniącej  funkcję  publiczną,  a  także  nieuczciwa  lub  zakazana 

reklama,  organizowa

nie  systemu  sprzedaży  lawinowej,  prowadzenie  lub  organizowanie 

działalności w systemie konsorcyjnym oraz nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za 

dostarczane towary lub wykonane usługi. 

Izba zważyła co następuje. 

Skład orzekający stwierdził, że oba odwołania zasługiwały na uwzględnienie.. 

Sygn. akt KIO 1566/20 

Zamawiający pismem z dnia 10 czerwca 2020 r. na podstawie art. 90 ust. 1 w zw. z 

art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp 

zwrócił się do odwołującego o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  oferty  złożonej  przez  niego  w  postępowaniu.  W 

treści wezwania w zasadzie przytoczył treść art. 90 ust. 1 Pzp oraz wskazał, że wyjaśnienia 

powinny  zawierać  elementy  kalkulacyjne  i  konkretne  założenia,  z  uwzględnieniem  danych 

liczbowych odno

szących się w szczególności do kosztów wykonania zamówienia takich jak: 

koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia,  koszty  dojazdu  do  miejsca 

wykonywania  zamówienia,  koszty  zakwaterowania,  koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia 

należytego wykonania umowy i ubezpieczenia OC, koszty związane ze świadczeniem usług 

przez  personel  Wykonawcy,  koszty  sprzętu  i  materiałów  przeznaczonych  do  wykonania 

robót,  założenia  dot.  marży  (zysku),  koszty  pośrednie  oraz  inne  koszty  dodatkowe,  w  tym 

również  koszty  związane  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcom. 

Jednocześnie  Wykonawca  powinien  wykazać  jakie  indywidualne  możliwości  i  okoliczności, 

dostępne  i  właściwe  tylko  dla  Wykonawcy,  przy  realizacji  tego  zamówienia,  umożliwiły 

obniżenie ceny oferty. 

Należy  wskazać,  że  odwołujący  złożył  w  ramach  oferty  kosztorys  ofertowy  na  wzorze 

opracowanym  przez  zamawiającego  i  załączonym  do  SIWZ, który  zawierał  ponad  dwieście 

pozycji.  Koszty 

wymienione  w  wezwaniu  z  10  czerwca  2020  r.  nie  zostały  wymienione  w 

tre

ści  kosztorysu  ofertowego,  co  wskazywało,  że  zamawiający  nie  kwestionował  stricte 

szczegółowych  kosztów  zawartych  w  złożonym  przez  odwołującego kosztorysie,  który  miał 

dotyczyć całości zadania. Ponadto, co najistotniejsze Izba doszła do przekonania, że koszty 

wskazane  przez  zamawiającego  w  wezwaniu  z  dnia  10  czerwca  2020  r.  nie  miały  dla 

zamawiającego istotnego czy też decydującego znaczenia w kontekście rażąco niskiej ceny.  

W  celu  wyjaśnienia  powyższego  stanowiska  skład  orzekający  stwierdził,  że  wezwanie 

skierowane  w  dniu  10  czerwca  2020  r.  do  odwołującego,  co  do  meritum  było  identyczne  z 

wezwaniem  skierowanym  tego  samego  dnia  do  wykonawcy  Melbud  (odwołującego  w 

sprawie KIO 1633/20), a co warto podkreślić odnosiło się do tych samych kosztów. 

Odwołujący  w  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  w  dniu  18  czerwca  2020  r.  złożył 

wyjaśnienia  oraz  załączył  dowody  na  poparcie  swoich  wyjaśnień,  czyli  wypełnił  wymogi 

podane w wezwaniu z dnia 10 czerwca 2020 r. Przy czym Izba stwierdziła, że co prawda nie 

odpowiadały one w punkt kosztom przedstawionym w wezwaniu, ale nie można było przyjąć, 

iż  należało je potraktować jako  zawierające takie braki,  żeby  uznać,  iż  odwołujący  w  ogóle 

takich wyjaśnień nie złożył.  

Tego  samego  dnia 

tj.  18  czerwca  2020  r.  wyjaśnienia  złożył  także  drugi  wzywany  do  ich 

złożenia  wykonawca  –  Melbud.  Zamawiający  w  dniu  6  lipca  2020  r.  odrzucił  ofertę 

odwołującego,  podobnie  jak  wykonawcy  Melbud,  na  podstawie art.  89  ust.  1 pkt  4  w  zw.  z 

art. 90 ust. 3 Pzp. 

Izba  uznała,  że  ocenę  udzielonych  przez  odwołującego  wyjaśnień  należy  dokonać  przez 

pryzmat  późniejszych czynności  zamawiającego, które  nastąpiły  już  po wniesieniu odwołań 

w obu sprawach.  

Jak  wyjaśnił  zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  dokonał  odrzucenia  oferty 

odwołującego  w  konsekwencji  przeprowadzenia  procedury  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny 

oferty. Skierowane przez niego wezwanie do złożenia wyjaśnień z dnia 10 czerwca 2020 r. 

oparte  było  na  regulacji  przepisu  art.  90  ust.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  bowiem 

całkowita cena oferty odwołującego była niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem 

postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  Pzp.  Jak  wskazał  zamawiający  z  uwagi  na 

brzmienie  ww.  przepisów,  był  zobowiązany  do  wezwania  odwołującego  do  przedstawienia 

wyjaśnień  niezależnie  od  tego,  czy  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części 

składowe,  wydawały  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  wzbudziły 

wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z 

określonymi  przez  zamawiającego  wymaganiami  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów. 

Następnie  zamawiający  stwierdził,  że  w  toku  postępowania,  m.in.  z  uwagi  na  sygnały 

płynące  z  rynku  i  informacje  przekazywane  przez  odwołującego  w  treści  wyjaśnień  i 

odwołania  o  zmianach  rynkowych  dotyczących  poziomu  cen  w  okresie  od  wszczęcia 

postępowania do chwili obecnej, dokonał dodatkowej weryfikacji ustalonej przed wszczęciem 

postępowania  szacunkowej  wartości  zamówienia.  W  tym  celu  przy  pomocy  zewnętrznego 

podmiotu 

dokonana  została  ponowna  wycena  wartości  kosztorysowej  robót  objętych 

przedmiotem  zamówienia,  w  formie  kosztorysów  inwestorskich  zaktualizowanych  na  dzień 

31  lipca  2020  r.  W  wyniku 

przeprowadzonych  badań  zamawiający  stwierdził,  że  pierwotna 

szacunkowa  wartość  zamówienia  była  znacząco  zawyżona  względem  tej,  która  powinna 

stanowić  odniesienie  dla  oceny  realności  cen  zaoferowanych  przez  wykonawców  w 

postępowaniu.  Różnica  pomiędzy  szacunkami  wynosiła  1  289  227,64  zł.  Niemniej  jednak 

biorąc  pod  uwagę  aktualne  uwarunkowania  i  wyliczenia  wartości  zamówienia  przez 

zamawiającego,  cena  oferty  odwołującego  wciąż  była  niższa  od  wartości  szacunkowej 

zamówienia  o  ok.  35%.  Oznacza  to,  że  przy  uwzględnieniu  zweryfikowanej  wartości 

szacunkowej zamówienia nadal występowała przesłanka obligatoryjnego badania ceny oferty 

odwołującego,  o  której  mowa  w  przepisie  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp.  Wezwanie  z  dnia  10 

czerwca 2020 r., a w konsekwencji także odrzucenie oferty odwołującego, zostało zatem – w 

ocenie zamawiającego – dokonane zasadnie. 

Natomiast  w  odpowiedzi  na  odwołanie  złożonej  w  sprawie  KIO  1633/20  zamawiający 

stwierdził, że uwzględnił w całości zarzuty przedstawione w odwołaniu wskazując, że biorąc 

pod  uwagę  aktualne  uwarunkowania  i  wyliczenia  wartości  zamówienia,  cena  oferty 

wykonawcy Melbud 

jest niższa od wartości szacunkowej zamówienia o ok. 26%. Oznacza to, 

że przy uwzględnieniu aktualnej wartości szacunkowej zamówienia nie występuje przesłanka 

obligatoryjnego badania ceny ofer

ty odwołującego, o której mowa w przepisie art. 90 ust. 1a 

pkt 1 Pzp, a wezwanie z dnia 10 czerwca 2020 r. zostało wystosowane wyłącznie z uwagi na 

zawyżoną  pierwotną  szacunkową  wartość  zamówienia,  ustaloną  przed  wszczęciem 

postępowania. W ocenie zamawiającego powyższe wypełniało przesłankę, o której mowa w 

końcowej  części  przepisu  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  tj.  rozbieżność  wynikała  z  okoliczności 

oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. 

Jak  wynika  z  powyższego  zamawiający  zróżnicował  sytuację  odwołującego  i  wykonawcy 

Melbud  w  wyniku 

zaktualizowania  kosztów  składających  się  na  przedmiot  zamówienia  w 

stosunku  do  ustalonej  przed  wszczęciem  postepowania  szacunkowej  wartości  zamówienia 

oraz  wziął  pod  uwagę  relację  cen  z  ofert  obu  wykonawców  do  zaktualizowanej  sumy  tych 

kosztów. 

W  ocenie  Izby  w  celu  przeprowadzenia  rzetelnej,  realnej  i  związanej  z  sytuacja  rynkową 

oceny  oferty  pod  kątem  rażąco  niskiej  ceny,  zamawiający  mają  nie  tyle  prawo,  co  są 

zobowiązani  do  uwzględnienia  zmian  w  kosztach  jakie  zaszły  po  ustaleniu  szacunkowej 

wartości zamówienia. Wynika to z treści art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, który w części końcowej 

tego  przepisu  stwierdza,  że  dwie  sytuacje  wymienione  w  tym  przepisie,  zobowiązujące 

zamawiającego  do  zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej ceny nie muszą powodować konieczności takiego wezwania jeśli rozbieżność opisana 

w  treści  ww.  przepisu  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia. 

Jak  wynika  z  wyjaśnień  złożonych  przez  zamawiającego,  w  celu  dochowania  należytej 

staranności  przy  ocenie ofert  w kontekście  rażąco  niskiej  ceny,  zwrócił  się on  do  podmiotu 

trzeciego,  który  dokonał  zaktualizowania  kosztów  składających  się  na  przedmiot 

zamówienia.  Przepis  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp  nie  nakłada  na  zamawiającego  konkretnej 

metody  ustalenia  okoliczności  oczywistych,  niewymagających  wyjaśnienia,  o  których mowa 

w jego treści. W związku z tym należy uznać, że zamawiający mogą posiłkować się wiedzą 

podmiotów trzecich jeśli sami nie są w stanie ocenić należycie danej sytuacji jako oczywistej 

okoliczności  niewymagającej  wyjaśnienia,  szczególnie  jeśli  ta  sytuacja  wywołuje  u  nich 

wątpliwości co do możliwości zaistnienia okoliczności o których mowa w treści art. 90 ust. 1a 

pkt 1 Pzp in fine.  

Na  marginesie  Izba 

wskazuje,  że  zamawiający  posługiwał  się  niewłaściwą  nomenklaturą 

przy wyjaśnieniu swojego działania, ponieważ wskazał, że w wyniku tej aktualizacji kosztów 

dokonał  nowej  szacunkowej  wartości  zamówienia.  Taka  terminologia  jest  w  ocenie  Izby 

nieprawidłowa,  bowiem  jak  wynika  z  treści  art.  35  ust.  1  i  2  Pzp,  szacunkowej  wartości 

zamówienia  lub  jej  zmiany  dokonuje  się  przed  wszczęciem  postepowania,  a  nie  w  jego 

trakcie.  Izba  uznała,  że  zamawiający  przez  przyjęcie  kosztorysu  z  dnia  31  lipca  2020  r. 

dokonał  aktualizacji  kosztów  składających  się  na  przedmiot  zamówienia  w  celu  dokonania 

prawidłowej oceny ofert w postepowaniu w zakresie rażąco niskiej ceny. 

W  dalszej  kolejności  Izba  stwierdziła,  że  o  ile  działanie  zamawiającego  zmierzające  do 

dokonania  rzetelnej  i  re

alnej  oceny  ofert  w  postępowaniu  pod  kątem  rażąco  niskiej  ceny 

należy  uznać  za  słuszne  o  tyle  wnioski  jakie  wyciągnął  zamawiający  wobec  oferty 

odwołującego należy uznać za nieprawidłowe. 

W  tym  kontekście  w  pierwszej  kolejności  należy  wskazać,  że  zamawiający  po  dokonaniu 

aktualizacji  kosztów,  o  której  mowa  powyżej  nie  przedstawił,  żadnego  merytorycznego 

wyjaśnienia,  ani  nawet  refleksji  odnośnie  tego  jak  ta  zmiana  przełożyła  się  na  sytuację 

odwołującego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Zamawiający  podszedł  do  tej  oceny  dość 

formalnie.  Stwierdził,  że  biorąc  pod  uwagę  aktualne  uwarunkowania  i  wyliczenia  wartości 

zamówienia,  cena  oferty  odwołującego  wciąż  jest  niższa  od  wartości  szacunkowej 

zamówienia o ok. 35%, przez co podlega odrzuceniu.  

Następnie  należy  przypomnieć,  że  zamawiający  uwzględnił  w  całości  zarzuty  odwołania  w 

sprawie  KIO  1633/20.  Tymczasem  jak  to  wskazano  powyżej  w  stosunku  do  wykonawcy 

Melbud,  zamawiający  wystosował  w  dniu  10  czerwca  2020  r.  identyczne  w  swojej  treści 

wezwanie  jak  w  stosunku  do  od

wołującego.  Z całą  stanowczością  należy  podkreślić,  że  to 

wezwanie  dotyczyło  tych  samych  kosztów  i  zamawiający  pierwotnie  uznał  wyjaśnienia 

wykonawcy  Melbud  za  niewystarczające  i  odrzucił  ofertę  tego  wykonawcy.  Natomiast  po 

dokonaniu  aktualizacji  kosztów  przez  przyjęcie  kosztorysu  z  dnia  31  lipca  2020  r., 

zamawiającemu  do  uwzględnienia odwołania wystarczyła wyłącznie okoliczność,  że cena z 

tego  kosztorysu  nie  była  o  30%  większa  od  ceny  oferty  Melbud.  Zamawiający  w  żaden 

sposób  nie  odniósł  się  do  kosztów,  które  opisał  w  wezwaniu  z  dnia  10  czerwca  2020  r.  w 

stosunku do oferty Melbud zatem Izba uznała, że de facto nie miały one dla zamawiającego 

istotnego znaczenia z punktu widzenia rażąco niskiej ceny. 

W końcu nie uszło uwadze Izby, że zamawiający w odpowiedzi na odwołanie w sprawie KIO 

1633/20 wyraźnie wskazał, iż jego własne ustalenia doprowadziły go do uznania, że doszło 

do  sytuacji 

o  której  mowa  w  końcowej  części  przepisu  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  tj. 

rozbieżność wynikała z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Powyższe 

ustalenia  nie  można  w  ocenie  Izby  traktować  wybiórczo  tylko  do  oferty  Melbud,  ale  do 

wszystkich  ofert  w  postępowaniu,  w  tym  oferty  odwołującego.  Warto  po  raz  kolejny 

podkreślić,  że  treść  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp  in  fine  stanowi  przesłankę,  która  zwalnia 

zamawiającego  z  konieczności  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny. Skoro zamawiający uznał, że doszło do takiej oczywistej okoliczności, to 

ona ma zastosowanie co do wszystkich ofert w po

stępowaniu, a nie tylko do jednej.  

W  związku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  czynność  zamawiającego  z  dnia  6  lipca  2020  r. 

polegająca  na  odrzuceniu  oferty  odwołującego  była  nieprawidłowa  i  co  najmniej 

przedwczesna.  Tym  samym  w  ocenie  składu  orzekającego  potwierdziły  się  zarzuty 

naruszenia art. 89 ust. ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 2, art. 90 ust. 3 oraz art. 7 ust. 1 Pzp.   

Nie znalazł potwierdzenia natomiast zarzut naruszenia art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 

r.  o  zwalczaniu  uczciwej  konkurencji  (Dz.  U.  z  2019  r.  poz.  1649  ze  zm.).  Przepis  ten 

skorelowany jest z podstawą odrzucenia określoną w art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp, który stanowi, 

że  zamawiający  odrzuca  ofertę  jeżeli  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w 

rozumieniu przepisów  o zwalczaniu nieuczciwej  konkurencji. Ww.  podstawa odrzucenia nie 

znalazła  zastosowania  wobec  oferty  odwołującego.  Ponadto  odwołujący  kwestionujący 

czynność  zamawiającego  podlegającą  na  odrzuceniu  oferty  z  powodu  rażąco  niskiej  ceny 

powinni korzystać w właściwych przepisów Pzp regulujących te kwestie. 

Izba pominęła dowód złożony przez odwołującego na rozprawie w postaci rachunku zysków i 

strat  za  rok  2019  w  wariancie  porównawczym,  przedłożony  na  okoliczność  realności  ceny 

zawartej  w  ofercie  i  możliwości  uzyskania  realnego  zysku.  Skład  orzekający  uznał 

przedmiotowy  dokument  za  nieprzydatny,  ponieważ  nie  miał  zastosowania  do  okoliczności 

związanych z przedmiotowym postępowaniem.  

Sygn. akt KIO 1633/20 

Na  wstępie  Izba  wskazała,  że  duża  część  ustaleń  poczynionych  w  sprawie  KIO 

566/20 miała przełożenie na przedmiotową sprawę, niemniej w celu zachowania zupełności 

uzasadnienia,  skład  orzekający  nie  odsyłał  do  wcześniejszej  sprawy,  a  przytoczył  je  w 

przedmiotowym uzasadnieniu. 

Zamawiający pismem z dnia 10 czerwca 2020 r. na podstawie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 

ust.  1a  pkt  1  Pzp  zwrócił  się  do  odwołującego  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  oferty  złożonej  przez  niego  w  postępowaniu.  W 

treści wezwania w zasadzie przytoczył treść art. 90 ust. 1 Pzp oraz wskazał, że wyjaśnienia 

powinny  zawierać  elementy  kalkulacyjne  i  konkretne  założenia,  z  uwzględnieniem  danych 

liczbowych odnoszących się w szczególności do kosztów wykonania zamówienia takich jak: 

koszty  pracy  osób  zaangażowanych  w  wykonanie  zamówienia,  koszty  dojazdu  do  miejsca 

wykonywania  zamówienia,  koszty  zakwaterowania,  koszty  biurowe,  koszty  zabezpieczenia 

należytego wykonania umowy i ubezpieczenia OC, koszty związane ze świadczeniem usług 

przez  personel  Wykonawcy,  koszty  sprzętu  i  materiałów  przeznaczonych  do  wykonania 

robót,  założenia  dot.  marży  (zysku),  koszty  pośrednie  oraz  inne  koszty  dodatkowe,  w  tym 

również  koszty  związane  z  powierzeniem  wykonania  części  zamówienia  podwykonawcom. 

Jednocześnie  Wykonawca  powinien  wykazać  jakie  indywidualne  możliwości  i  okoliczności, 

dostępne  i  właściwe  tylko  dla  Wykonawcy,  przy  realizacji  tego  zamówienia,  umożliwiły 

obniżenie ceny oferty. 

Należy  wskazać,  że  odwołujący  złożył  w  ramach  oferty  kosztorys  ofertowy  na  wzorze 

opracowanym  przez  zamawiającego  i  załączonym  do  SIWZ, który  zawierał  ponad  dwieście 

pozycji.  Koszty  wymienione  w  wezwaniu  z  10  czerwca  2020  r.  nie  zostały  wymienione  w 

treści  kosztorysu  ofertowego,  co  wskazywało,  że  zamawiający  nie  kwestionował  stricte 

szczegółowych  kosztów  zawartych  w  złożonym  przez  odwołującego kosztorysie,  który  miał 

dotyczyć całości zadania. Ponadto, co najistotniejsze Izba doszła do przekonania, że koszty 

wskazane  przez  zamawiającego  w  wezwaniu  z  dnia  10  czerwca  2020  r.  nie  miały  dla 

zamawiającego istotnego czy też decydującego znaczenia w kontekście rażąco niskiej ceny.  

W  celu  wyjaśnienia  powyższego  stanowiska  skład  orzekający  stwierdził,  że  wezwanie 

skierowane  w  dniu  10  czerwca  2020  r.  do  odwołującego,  co  do  meritum  było  identyczne  z 

wezwaniem  skierowanym  tego  samego  dnia  do  wykonawcy  KANWOD 

(odwołującego  w 

sprawie KIO 1566

/20), a co warto podkreślić odnosiło się do tych samych kosztów. 

Odwołujący  w  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  złożył  wyjaśnienia  w  dniu  18 

czerwca 2020 r. 

Przy czym Izba stwierdziła, że co prawda odwołujący nie załączył dowodów 

do  swoich  wyjaśnień,  ale  opisał  i  odniósł  się  do  wszystkich  kosztów  jakie  zakreślił 

zamawiający w wezwaniu .  

Tego  samego  dnia  tj.  18  czerwca  2020  r.  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  złożył  także  drugi 

wzywany  do  ich  złożenia  wykonawca  –  KANWOD.  Zamawiający  w  dniu  6  lipca  2020  r. 

odrzucił ofertę odwołującego, podobnie jak wykonawcy KANWOD, na podstawie art. 89 ust. 

1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp. 

Izba  uznała,  że  ocenę  udzielonych  przez  odwołującego  wyjaśnień  należy  dokonać  przez 

pryzmat  późniejszych czynności  zamawiającego, które  nastąpiły  już  po wniesieniu odwołań 

w obu sprawach.  

Jak 

wskazano  powyżej  zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  uwzględnił  w  całości 

zarzuty  przedstawione  w  odwołaniu  wskazując,  że  biorąc  pod  uwagę  aktualne 

uwarunkowania i wyliczenia wartości zamówienia, cena oferty  odwołującego była niższa od 

wartości szacunkowej zamówienia o ok. 26%. Oznacza to, że przy uwzględnieniu aktualnej 

wartości  szacunkowej  zamówienia  nie  występowała  przesłanka  obligatoryjnego  badania 

ceny oferty odwołującego, o której mowa w przepisie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, a wezwanie z 

dnia  10  czerwca  2020  r.  zostało  wystosowane  wyłącznie  z  uwagi  na  zawyżoną  pierwotną 

szacunkową  wartość  zamówienia,  ustaloną  przed  wszczęciem  postępowania.  W  ocenie 

zamawiającego powyższe wypełniało przesłankę, o której mowa w końcowej części przepisu 

art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  tj.  rozbieżność  wynikała  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie 

wymagają wyjaśnienia. W ocenie zamawiającego wezwanie z dnia 10 czerwca 2020 r., a w 

konsekwencji także odrzucenie oferty odwołującego, zostało zatem dokonane nadmiarowo i 

jako takie winno zostać uchylone i pozbawione skutków, w tym sankcji z nim związanych. O 

zawyżeniu  szacunkowej  wartości  zamówienia  świadczył  według  zamawiającego  także  fakt, 

że  oferty  złożone  w  postępowaniu  odbiegały  w  zakresie  ceny  od  wyliczeń  zamawiającego. 

Średnia arytmetyczna  cen  złożonych ofert  wynosiła  10  231 792,82  zł.  Mając to na  uwadze 

zamawiający uznał, że zmiany cen występujące na rynku od dnia sporządzenia kosztorysów 

inwestorskich  były  znaczne  i  spowodowały  niewłaściwą  –  niezgodną  z  zasadami  równego 

traktowania  i  uczciwej  konkurencji  ocenę  ofert  złożonych  przez  wykonawców  w 

postępowaniu.  

W  ocenie  Izby  w  celu  przeprowadzenia  rzetelnej,  realn

ej  i  związanej  z  sytuacja  rynkową 

oceny  oferty  pod  kątem  rażąco  niskiej  ceny,  zamawiający  mają  nie  tyle  prawo,  co  są 

zobowiązani  do  uwzględnienia  zmian  w  kosztach  jakie  zaszły  po  ustaleniu  szacunkowej 

wartości zamówienia. Wynika to z treści art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp, który w części końcowej 

tego  przepisu  stwierdza,  że  dwie  sytuacje  wymienione  w  tym  przepisie,  zobowiązujące 

zamawiającego  do  zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej ceny nie muszą powodować konieczności takiego wezwania jeśli rozbieżność opisana 

w  treści  ww.  przepisu  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia. 

Jak  wynika  z  wyjaśnień  złożonych  przez  zamawiającego,  w  celu  dochowania  należytej 

staranności  przy  ocenie ofert  w kontekście  rażąco  niskiej  ceny,  zwrócił  się on  do  podmiotu 

trzeciego,  który  dokonał  zaktualizowania  kosztów  składających  się  na  przedmiot 

zamówienia.  Przepis  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp  nie  nakłada  na  zamawiającego  konkretnej 

metody  ustalenia  okoliczności  oczywistych,  niewymagających  wyjaśnienia,  o  których mowa 

w jego treści. W związku z tym należy uznać, że zamawiający mogą posiłkować się wiedzą 

podmiotów trzecich jeśli sami nie są w stanie ocenić należycie danej sytuacji jako oczywistej 

okoliczności  niewymagającej  wyjaśnienia,  szczególnie  jeśli  ta  sytuacja  wywołuje  u  nich 

wątpliwości co do możliwości zaistnienia okoliczności o których mowa w treści art. 90 ust. 1a 

pkt 1 Pzp in fine.  

Na  marginesie  Izba  wskazuje,  że  zamawiający  posługiwał  się  niewłaściwą  nomenklaturą 

przy wyj

aśnieniu swojego działania, ponieważ wskazał, że w wyniku tej aktualizacji kosztów 

dokonał  nowej  szacunkowej  wartości  zamówienia.  Taka  terminologia  jest  w  ocenie  Izby 

nieprawidłowa,  bowiem  jak  wynika  z  treści  art.  35  ust.  1  i  2  Pzp,  szacunkowej  wartości 

za

mówienia  lub  jej  zmiany  dokonuje  się  przed  wszczęciem  postepowania,  a  nie  w  jego 

trakcie.  Izba  uznała,  że  zamawiający  przez  przyjęcie  kosztorysu  z  dnia  31  lipca  2020  r. 

dokonał  aktualizacji  kosztów  składających  się  na  przedmiot  zamówienia  w  celu  dokonania 

prawidłowej oceny ofert w postepowaniu w zakresie rażąco niskiej ceny. 

Przechodząc do argumentacji przystępujacego, który wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia 

przez  zamawiającego  w  całości  zarzutów  odwołania  należy  wskazać,  że  Izba  uznała  ją  za 

niezasadną.  Przystępujący  w  swoim  piśmie  procesowym  skupił  się  na  potwierdzeniu 

słuszności działań zamawiającego polegających na wezwaniu do wyjaśnień, ich oceny oraz 

odrzuceniu oferty odwołującego. Podważał przy tym treść i zakres wyjaśnień odwołującego z 

dnia 18 czerwca 2020 r.  

W tym kontekście Izba uznała, że potwierdziły się okoliczności i wyjaśnienia przedstawione 

przez odwołującego w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawarte szczególnie w pkt I 

tych  wyjaśnień,  dotyczącym  zmian  rynkowych.  W  pierwszej  kolejności  należy  wskazać,  że 

zamawiający w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty odwołującego w ogóle nie odniósł się do 

argumentacji  odwołującego,  odnoszącej  się  do  zmian  rynkowych.  Odwołujący  w 

wyjaśnieniach stwierdził m. in., że  Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszego 

postępowania przetargowego Melbud SA pragnie wskazać, że kosztorys Zamawiającego był 

sporządzany  na  podstawie cen  i kosztów  z  roku  2019.  Tymczasem  ceny i  koszty  znacznie 

zmalały  w  okresie sporządzania  przez  Melbud  SA  złożonej  oferty  –  co  skutkuje  faktem,  że 

ceny Melbud SA nie są w  żaden sposób  zaniżone lub nierynkowe, one właśnie dokładnie i 

szczegółowo odzwierciedlają ceny i koszty aktualnie obowiązujące. Po drugie jak wskazano 

powyżej zamawiający dopiero po odrzuceniu oferty odwołującego i po wniesieniu odwołania 

zaczął badać powyższą kwestię. W tym zakresie dokonał aktualizacji kosztów składających 

się  na  przedmiot  zamówienia,  czego  efektem  był  kosztorys  z  dnia  31  lipca  2020  r. 

Przedmiotowe  działania  zamawiającego  de  facto  potwierdziły  argumentację  zawartą  przez 

odwołującego w wyjaśnieniach. To wystarczyło zamawiającemu do uwzględnienia w całości 

zarzutów odwołania, co oznacza, że koszty opisane w wezwaniu z dnia 10 czerwca 2020 r. 

nie  miały  dla  zamawiającego  istotnego  lub  decydującego  znaczenia  w  kontekście  rażąco 

niskiej ceny. 

Przystępujący  dopiero  na  rozprawie  próbował  kwestionować  zasadność  działania 

zamawiającego  polegającego  na  sporządzeniu  kosztorysu  z  dnia  31  lipca  2020  r.,  a  w 

konsekwencji  uwzględnieniu  odwołania.  Obiektywną  okoliczność  stanowi  przy  tym  fakt,  że 

przystępujący  dopiero  dzień  przed  rozprawą  (w  godzinach  wieczornych)  otrzymał  od 

zamawiającego odpowiedź na odwołanie wraz kosztorysem, przez co miał dość ograniczony 

czas  na  przygotowanie  argumentacji  w  tym  zakresie,  niemn

iej  wniósł  sprzeciw  wobec 

uwzględnienia w całości zarzutów odwołania, co wiązało się z określoną sytuacja procesową 

przystępującego i niosło konsekwencje w tym zakresie.  

Przystępujący  próbował  kwestionować  zasadność  sporządzenia  przez  zamawiającego 

koszto

rysu z dnia 31 lipca 2020 r. i wynikające z niego skutki. Na rozprawie podważał dwie 

pozycję kosztorysu cenowego złożonego przez odwołującego wraz z ofertą w porównaniu z 

analogicznym kosztem z szacunkowej wartości zamówienia i w tym zakresie złożył dowód na 

okoliczność  niewłaściwego  podejścia  zamawiającego  przy  sporządzaniu  kosztorysu  z  dnia 

31  lipca  2020  r.  Izba  nie  wzięła  tej  argumentacji  pod  uwagę  i  pominęła  złożony  przez 

przystępujacego  dowód.  Jak  wskazano  powyżej  wyjaśnienia  i  dowód  odnosiły  się  do 

za

ledwie  dwóch  z  ponad  dwustu  pozycji  kosztorysu  cenowego  złożonego  przez 

odwołującego.  Trudno  zatem  było  uznać,  że  stanowisko  było  adekwatne  i  pokazywało 

generalną  tendencję  w  działaniu  zamawiającego  polegającą  za  zaniżeniu  kosztów  w 

kosztorysie z dnia 31 lipca 2020 r. 

Z  powyżej  wskazanych  względów  Izba  dopatrzyła  się  nieprawidłowości  w  skarżonych  w 

odwołaniu  czynnościach  zamawiającego  i  uwzględniła  wszystkie  zarzuty  podniesione  w 

odwołaniu.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  Pzp  orzeczono  jak 

w sentencji.  

Zgodnie  z  treścią  art.  192  ust.  2  Pzp  Izba  uwzględnia  odwołanie,  jeżeli  stwierdzi 

naruszenie  przepisów  ustawy,  które  miało  wpływ  lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie zarzutów wskazanych w odwołaniach 

powoduje,  iż  w  przedmiotowym  stanie  faktycznym  została  wypełniona  hipoteza  normy 

prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 Pzp. 

Ponadto  Izba  wskazuje,  że  podstawą  wydania  orzeczenia  łącznego,  w  sprawach 

o sygn. akt KIO 1566/20 i KIO 1633/20, 

był art. 192 ust. 8 Pzp. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  Pzp  tj. 

stosownie do wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i 2 lit. a i b oraz § 5 ust. 2 pkt. 1 i 2 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  972)  zaliczając  na  poczet 

niniejszego  postępowania  odwoławczego  koszt  wpisów  od  odwołań  uiszczonych  przez 

odwołujących oraz zasądzając:  

-  w  sprawie  KIO  1566/20  od 

zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  koszty  postępowania 

odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  (20 000,00  zł)  oraz  wynagrodzenia 

pełnomocnika  (3 600,00  zł)  na  podstawie  faktury  złożonej  przez  odwołującego  na 

posiedzeniu,  

-  w  sprawie  KIO  1633/20  od 

przystępującego  na  rzecz  odwołującego  koszty  postępowania 

odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  (20 000,00  zł)  oraz  wynagrodzenia 

pełnomocnika  (3 600,00  zł)  na  podstawie  faktury  złożonej  przez  odwołującego  na 

posiedzeniu

,  a  także  od  przystępującego  na  rzecz  zamawiającego  koszty  postępowania 

odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika (1 845,00 zł) oraz dojazdu 

pełnomocnika  na  posiedzenie  i  rozprawę  (760,03  zł)  na  podstawie  faktury  złożonej  przez 

zamawiającego na posiedzeniu. Jeśli chodzi o zasądzenie kosztów na rzecz zamawiającego 

w  zakresie  wynagrodzenia  pełnomocnika,  należy  wskazać,  że  w  fakturze  zamawiający  w 

pozycji 1 wskazał te koszty w odniesieniu do obu spraw w kwocie 3 690,00 zł brutto. Z racji 

tego,  że  odwołanie  w  sprawie  KIO  1566/20  zostało  uwzględnione  tj.  rozstrzygnięte  na 

niekorzyść  zamawiającego  skład  orzekający  uznał  za  stosowne  podzielenie  tych  kosztów 

przez  dwa  (oddzielnie  dla  każdej  sprawy)  i  zasądził  w  sprawie  KIO  1633/20  od 

przystępującego na rzecz zamawiającego kwotę 1 845,00 zł (3 690,00 zł/2).  

Przewodniczący:      …………………………….