KIO 1336/20 Sygn. akt KIO 1337/20 WYROK dnia 2 lipca 2020 r.

Stan prawny na dzień: 16.09.2020

Sygn. akt KIO 1336/20 

Sygn. akt KIO 1337/20 

WYROK 

 z dnia  2 lipca  2020 r.  

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie:  

Przewodniczący: 

Agata Mikołajczyk 

Członkowie:       

Aneta Mlącka  

I

zabela Niedziałek-Bujak 

Protokolant:    

Klaudia Ceyrowska   

po rozpoznaniu w  Warszawie na rozprawie w dniu 2 lipca  2020 r. 

odwołań o sygn. akt KIO 

1336/20 i o sygn. akt KIO 1337/20 wniesionych 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 

15  czerwca  2020  r.  przez 

odwołującego: KOLIN IN$AAT, TURÍZM SANA  YI VE  TICARET 

ANONIM  $ÍRKETÍ  (ul.  Horasan  Sokak  14  Ankara)  w  postępowaniach  prowadzonych  przez 

zamawiającego: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie (ul. Wronia 

53, 00-874 Warszawa) 

Oddział w Białymstoku,  

orzeka: 

Oddala odwołanie o sygn. akt KIO 1336/20 i odwołanie o sygn. akt KIO 1337/20; 

Kosztami  postępowania  obciąża  odwołującego:  KOLIN  IN$AAT,  TURÍZM  SANA  YI  VE 

TICARET ANONIM $ÍRKETÍ (ul. Horasan Sokak 14 Ankara)  i: 

2.1.  zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 40.000 zł 00 gr (słownie: 

czterdzieści tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od 

odwołań o sygn. akt: KIO 1336/20 i sygn. akt KIO 1337/20. 


Stosownie  do  art.  198a  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok 

– w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

………………………………   

………………………………  

………………………………   


Sygn. akt KIO 1336/20 

Sygn. akt KIO 1337/20 

Uzasadnienie 

Odwołania  zostały  wniesione  przez  wykonawcę:  KOLIN  IN$AAT,  TURÍZM  SANA  YI  VE 

TICARET ANONIM  $ÍRKETÍ  z  Ankary  (Turcja) w  postępowaniach  o udzielenie zamówienia 

publicznego prowadzonych w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 

29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843.), [ustawa Pzp 

lub Pzp] przez Zamawiającego: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie 

w przedmiocie zamówienia publicznego na:  

„Projekt i budowę drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Księżyno (bez węzła) do węzła 

Białystok  Południe  (z  węzłem)  oraz  drogi  krajowej  nr  65  na  odcinku  od  węzła  Białystok 

Południe do m. Grabówka”; Nr ref: O.BI.D-3.2410.4.2020. (sygn. akt: KIO 1336/20) 

Projekt i budowę drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Zachód (bez węzła) do węzła 

Białystok Księżyno (z węzłem)”. Nr ref: O.Bl.D-3.2410.3.2020. (sygn. akt: KIO 1337/20) 

Sygn. akt: KIO 1336/20 

Odwołujący w niniejszym odwołaniu wskazał na naruszenie przez Zamawiającego przepisów 

ustawy Pzp w związku: 

1)  z 

czynnością  polegającą  na  poinformowaniu  w  dniu  5  czerwca  2020  r.,  na  platformie 

zakupowej Zamawiającego pod adresem: (…) w dokumencie pn. „Zestaw pytań i wyjaśnień nr 

2”, dotyczącym Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w Postępowaniu („SIWZ”), że 

termin składania ofert w Postępowaniu ulega przedłużeniu jedynie do dnia 29 czerwca 2020 r.  

do godziny 10:50 (a otwarcie ofert nastąpi tego samego dnia o godzinie 11:00); 

2)  z 

czynnością  polegającą  na  opublikowaniu  w  Dz.  Urz.  UE.  w  dniu  9  czerwca  2020  r.  

sprostowania  ogłoszenia  o  zamówienia  będącego  przedmiotem  Postępowania  i 

wprowadzenie zmiany w pkt VII. 1.2) przedmiotowego sprostowania w zakresie przedłużenia 

terminu składania i otwarcia ofert jedynie do dnia 29 czerwca 2020 r.; 

3) z zaniechaniem 

polegającym na braku przedłużenia, w ramach czynności wskazanych w 

pkt 1 oraz 2 powyżej, terminu składania ofert (w konsekwencji również terminu otwarcia ofert) 

o  czas  niezbędny  do  ich  przygotowania  przez  wykonawców,  uwzględniający  daleko  idące 

ograniczenia w przemieszczaniu się wynikające z przepisów prawa i wprowadzone w związku 

z pandemią wirusa COVID-19 oraz ilość i charakter zmian i wyjaśnień do SIWZ ogłoszonych 

przez Zamawiającego, tj. co najmniej do dnia 31 lipca 2020 roku; 

4)  z  zaniechaniem 

polegającym  na  braku  odpowiedzi  na  wniosek  Odwołującego  z  dnia  28 

maja 2020 r. 

o przedłużenie terminu składania ofert w Postępowaniu do dnia 31 lipca 2020 r.  


Zaskarżone  powyżej  czynności  oraz  zaniechanie  Zamawiającego  naruszają  zdaniem 

wykonawcy następujące przepisy Pzp: 

1) art. 9a ust. 2 Pzp poprzez przedłużenie terminu składania ofert, wyznaczonego początkowo 

na  dzień  22  czerwca  2020  roku,  jedynie  do  dnia  29  czerwca  2020  r.,  czyli  o  7  dni,  a 

jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres  adekwatny  do  okoliczności 

związanych z obowiązującymi obostrzeniami i ograniczeniami dotyczącymi przemieszczania 

się (np. wstrzymanie ruchu granicznego, wstrzymanie lotów międzynarodowych, obowiązkowa 

kwarantanna)

, czyli do 31 lipca 2020 r., co należy uznać za zmianę niedostateczną, niedającą 

zwłaszcza  personelowi  wykonawców  mających  siedzibę  za  granicą  (co  dotyczy  też 

Odwołującego) możliwości przyjazdu do Polski celem odbycia wizji lokalnej terenu realizacji 

zamówienia; w rezultacie zmiana ta nie odpowiada wymogom obowiązującym Zamawiającego 

przy ustalaniu przez Zamawiającego terminów składania ofert; 

2) art. 38 ust. 6 Pzp w związku z art. 9a ust. 1 Pzp poprzez przedłużenie terminu składania 

ofert, wyznaczonego poc

zątkowo na dzień 22 czerwca 2020 roku jedynie do dnia 29 czerwca 

2020  r.,  czyli  o  7  dni,  a  jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres 

adekwatny  z  uwagi  na  złożoność  zamówienia  w  kontekście  ilości  i  charakteru  wyjaśnień 

składanych przez Zamawiającego w odpowiedzi na pytania wykonawców oraz z uwagi na ilość 

i rodzaj zmian w dokumentacji Postępowania wprowadzonych przez Zamawiającego, czyli do 

31  lipca  2020  roku;  w  rezultacie  dokonana  zmiana  jest  niedostateczna  i  nie  odpowiada 

wymogom ustal

ania przez Zamawiającego terminów składania ofert; 

3) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez istotne utrudnienie Odwołującemu oraz innym wykonawcom, 

zwłaszcza  zagranicznym,  w  wyniku  nieprawidłowego  przedłużenia  terminu  składania  ofert, 

przygotowania  i  złożenia  najkorzystniejszej  oferty  w  Postępowaniu,  co  narusza  zasady 

uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania  wykonawców,  proporcjonalności  oraz 

przejrzystości; 

4) art. 38 ust. 1 pkt 1 Pzp poprzez brak ustosunkowania się przez Zamawiającego do wniosku 

Odwołującego z dnia 28 maja 2020 r. o zmianę terminu składania ofert w Postępowaniu i jego 

przesunięcie  do  dnia  31  lipca  2020  r.,  pomimo  iż  wniosek  Odwołującego  został  złożony  z 

zachowaniem  terminu  wynikającego  z  art.  38  ust.  1  Pzp,  w  związku  z  czym  Zamawiający 

powinien b

ył ustosunkować się do niego niezwłocznie; 

W związku z powyższymi zarzutami wniósł o: 

1) uwzględnienie niniejszego odwołania i o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji 

treści  Specyfikacji  Istotnych Warunków  Zamówienia  i  ogłoszenia  o  Zamówieniu  w  zakresie 

terminu składania ofert i terminu otwarcia ofert w Postępowaniu i wyznaczenie go na dzień 31 

lipca 2020 roku lub ewentualnie na inny termin umożliwiający wszystkim wykonawcom rzetelne 

przygotowanie konkurencyjnych ofert uwzględniających wszystkie wyjaśnienia i zmiany SIWZ 


ogłoszone  przez  Zamawiającego,  a  także  umożliwiający  Odwołującemu  oraz  innym 

wykonawcom spoza terytorium RP należyte przeprowadzenie oględzin terenu, na którym ma 

być realizowana inwestycja; 

2)  ewentualnie  -  w  przypadku,  gdy  Zamawiaj

ący  nie  przesunie  terminu  składania  ofert  do 

czasu  rozstrzygnięcia  niniejszego  postępowania  odwoławczego  i  w  dacie  rozstrzygnięcia 

oferty  zostaną  już  otwarte  i/lub  wybrana  zostanie  oferta  najkorzystniejsza  -  wnoszę  o 

uwzględnienie niniejszego odwołania i - w miejsce żądań określonych powyżej - o nakazanie 

Zamawiającemu unieważnienia Postępowania. 

Ponadto, wn

iósł o: 

a)  dopuszczenie  i  przeprowa

dzenie  dowodów  z  zeznań  świadka:  Pana  A.  A.,  członka 

personelu Odwołującego, zajmującego stanowisko Business Development Manager (adres do 

doręczeń  jak  dla  Odwołującego),  świadek  nie  włada  językiem  polskim,  lecz  Odwołujący 

zapewni  obecność  na  rozprawie  tłumacza  przysięgłego  -  na  okoliczności  wskazane  w 

uzasadnieniu niniejszego odwołania lub wynikające z uzasadnienia, w tym w szczególności 

celem uzasadnienia konieczności dokonania przez przedstawicieli Odwołującego wizji lokalnej 

miejsca inwestycji oraz konieczności przedłużenia terminu na składanie ofert w Postępowaniu; 

b)  dopuszczenie  do

wodów  z  dokumentów  znajdujących  się  w  aktach  Postępowania 

prowadzonego  przez  Zamawiającego,  w  tym  z  dokumentów  powołanych  w  uzasadnieniu 

niniejszego  odwołania,  na  okoliczności  wskazane  w  uzasadnieniu  lub  wynikające  z 

uzasadnienia; 

c)  

obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego oraz o zasądzenie od 

Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów niniejszego postępowania. 

Odwołujący  stwierdził,  że  (…)  ma  niewątpliwie  interes  we  wniesieniu  niniejszego 

odwołania  w  rozumieniu  art.  179  ust.  1  Pzp  -  ma  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  w 

Postępowaniu  oraz  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przepisów  przez 

Zamawiającego.  Odwołujący  jest  przedsiębiorstwem  budowlanym,  jednym  z  trzech 

największych w Turcji, które powstało w 1977 roku i przez kolejne 43 lata zyskało bardzo dobrą 

reputację  jako  wykonawca  dużych  publicznych  i  prywatnych  projektów  deweloperskich. 

Odwołujący zrealizował 126 projektów w Turcji i  za granicą, ma ogromne doświadczenie w 

prowadzeniu  dużych  inwestycji,  w  tym  drogowych.  Ma  dobrą  zdolność  kredytową  i  wysoką 

wiarygodność  wśród  krajowych  i  międzynarodowych  organizacji  finansujących.  Obecnie 

chciałby  on  rozszerzyć  swoją  działalność  na  terytorium  Polski  i  czyni  w  tym  celu 

zaawansowane przygotowania. Zamówienie będące przedmiotem Postępowania, tj. Projekt i 

budowa  drogi  SI9  na  odcinku  od  węzła  Białystok  Księżyno  (bez  węzła)  do  węzła  Białystok 

Południe (z węzłem) oraz drogi krajowej nr 65 na odcinku od węzła Białystok Południe do m. 

Grabówka,  pozostaje  w  zakresie  przedmiotu  działalności  gospodarczej  Odwołującego  i 


Odwołujący ma interes w jego uzyskaniu. Utrzymanie obecnego terminu składania ofert może 

mu jednak uniemożliwić lub istotnie utrudnić złożenie dobrze przygotowanej i konkurencyjnej 

oferty,  której  opracowanie  wymaga  czasu  poświęconego  na  szczegółowe  analizy 

dokumentacji  Postępowania  wraz  z  dodatkowymi,  bardzo  licznymi  wyjaśnieniami 

Zamawiającego i zmianami SIWZ oraz dokładnych oględzin miejsca prowadzenia inwestycji. 

Brak tego czasu spowodować musi zakładanie przez Odwołującego wyższych ryzyk i - co jest 

tego konsekwencją  -  zaproponowanie wyższej  ceny  ofertowej.  Naraża to Odwołującego  na 

szkodę  w  postaci  niemożności  uzyskania  zamówienia  w  wyniku  zaproponowania 

niekonkurencyjnej  ceny  ofertowej,  mimo  że  mógłby  on  je  wykonać  w  sposób  w  pełni 

satysfakcjonuj

ący  Zamawiającego,  a  jednocześnie  za  najkorzystniejszą  cenę.  Z  tych 

względów Odwołujący złożył wniosek o zmianę terminu składania ofert na taki, który umożliwi 

mu  należyte  przygotowanie  konkurencyjnej  oferty.  Wobec  nieuwzględnienia  ww.  wniosku  i 

wobec zmia

ny terminu składania ofert tylko o siedem dni, dla obrony interesu Odwołującego 

w Postępowaniu konieczne stało się zatem wniesienie niniejszego odwołania.” 

Wykonawca dalej podał, że „Pierwotny termin składania ofert został wyznaczony na dzień 22 

czerwca 20

20 roku. W dniu 28 maja 2020 roku, a zatem przed końcem dnia, w którym upływała 

połowa wyznaczonego terminu  składania ofert, Odwołujący  złożył  umotywowany wniosek  o 

zmianę terminu składania ofert w Postępowaniu i jego przesunięcie do dnia 31 lipca 2020 roku. 

Wniosek Odwołującego został zatem złożony z zachowaniem terminu wynikającego z art. 38 

ust.  1  Pzp,  w  związku  z  czym  odpowiedź  Zamawiającego  powinna  zostać  opublikowana 

niezwłocznie, jednak nie później na 6 dni przed upływem terminu składania ofert. Co prawda 

ta data jeszcze nie nadeszła, jednak biorąc pod uwagę, iż Zamawiający publikuje wyjaśnienia 

opatrzone numerację wynikającą z kolejności wpływu wniosków dotyczących SIWZ i do dnia 

9 czerwca 2020 roku opublikował już odpowiedzi na pozostałe wnioski Odwołującego o zmianę 

i  interpretację  SIWZ,  zasadne  wydaje  się  twierdzenie,  że  Zamawiający  dopuścił  się 

zaniechania w udzieleniu wyjaśnień w odpowiedzi na złożony przez niego wniosek (poprzez 

jego uwzględnienie lub odmowę uwzględnienia) w terminie wskazanym przepisie art. 38 ust. 

1 pkt 1 Pzp, tj. niezwłocznie. Wobec tego, najwcześniej od dnia 9 czerwca 2020 roku płynie 

dla Odwołującego termin wniesienia odwołania na zaniechanie Zamawiającego, na mocy art. 

182  ust.  3  pkt  1  Pzp.  Termin  ten  został  zatem  zachowany,  wobec  wniesienia  przez 

Odwołującego niniejszego odwołania w dniu 15 czerwca 2020 roku”. W dniu 5 czerwca 2020 

roku  Zamawiający  opublikował  „Zestaw  pytań  i  wyjaśnień  nr  2”  w  Postępowaniu,  dalej: 

„Wyjaśnienia  nr  2”,  w  którym  wskazał:  „Zamawiający  informuje,  iż  termin  składania  ofert 

określony w pkt 17.1 Instrukcji dla Wykonawców ulega przedłużeniu do dnia 29.06.2020 r. do 

godziny 10:50. Otwarcie ofert nastąpi tego samego dnia o godzinie 11:00 za pośrednictwem 

Platformy. Zamawiający informuje, że przekazał w dniu 05.06.2020 r. Urzędowi Publikacji Unii 

Europejskiej  „Sprostowanie  —  Ogłoszenie  zmian  lub  dodatkowych  informacji”.  Treść 


opublikowanego w/w ogłoszenia na stronie internetowej Zamawiającego (Platforma zakupowa 

https://gddkia.eb2b.com.pl) nastąpi w dniu publikacji Sprostowania - ogłoszenia zmian w Dz. 

U. U. E. Zamawiający nie podał żadnego uzasadnienia tej zmiany ani jej podstawy prawnej. Z 

faktu opublikowania informacji o tej zmianie w piśmie zawierającym już drugi zestaw wyjaśnień 

do SIWZ, których w sumie jest ponad tysiąc, i z których niektóre doczekały się już ponownych 

wyjaśnień, a ponadto z faktu opublikowania tej informacji już po trzeciej zmianie postanowień 

SIWZ,  można  jednak  domniemywać,  że  zmiana  ta  nie  stanowi  odpowiedzi  na  wniosek 

Odwołującego (do którego zresztą w żaden sposób Zamawiający się nie odwołuje), lecz jest 

od niego niezależna i jej podstawy należy upatrywać przepisie art. 38 ust. 6 Pzp. Wobec tego, 

termin na wniesienie odwołania od tej zmiany należy liczyć, na mocy przepisu art. 182 ust. 1 

pkt 1 Pzp, od dnia przesłania informacji o czynności Zamawiającego stanowiącej podstawę 

jego  wniesienia.  Wnosząc  zatem  odwołanie  w  dniu  15  czerwca  2020  roku.  Odwołujący 

zachował  powyższy  termin.  Jednocześnie  Odwołujący  podkreślił,  że  opisana  w  punkcie 

poprzedzającym  zmiana,  o  której  Zamawiający  poinformował  w  Wyjaśnieniach  nr  2,  była 

pierwszym  dokonanym przez  Zamawiającego  przedłużeniem  terminu  do  składania ofert. W 

konsekwencji, nawet gdyby Zamawiający twierdził, że zmiana ta stanowi de facto odpowiedź 

na wniosek Odwołującego z dnia 28 maja 2020 roku, to i tak po raz pierwszy dopiero z dniem 

5 czerwca 2020 roku można by ewentualnie twierdzić, że Odwołujący dowiedział się, że termin 

składania ofert nie zostanie uwzględniony zgodnie z jego wnioskiem. Wcześniej Odwołujący 

nie  miał  podstaw  do  sformułowania  takiego  wniosku.  Wobec  tego  nie  powinno  budzić 

wątpliwości, że również i w takim przypadku składając odwołanie w dniu 15 czerwca 2020 roku 

Odwołujący zachował ustawowy termin do jego wniesienia”. 

W u

zasadnieniu zarzutów wskazał na następujące okoliczności prawne i faktyczne: 

Naruszenie  art.  9a  ust.  2  Pzp  - 

przedłużenie  terminu  składania  ofert,  wyznaczonego 

początkowego na dzień 22 czerwca 2020 r., jedynie do dnia 29 czerwca 2020 r., czyli o 7 

dni,  a 

jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres  adekwatny  do 

okoliczności  związanych  z  obowiązującymi  obostrzeniami  i  ograniczeniami 

dotyczącymi  przemieszczania  się  (np.  wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzymanie 

lotów  międzynarodowych,  obowiązkowa  kwarantanna),  czyli  do  31  lipca  2020  r.,  co 

należy uznać za zmianę niedostateczną, niedającą zwłaszcza personelowi wykonawców 

mających siedzibę za granicą (co dotyczy też Odwołującego) możliwości przyjazdu do 

Polski celem odbycia wizji lokalnej ter

enu realizacji zamówienia; w rezultacie zmiana ta 

nie odpowiada wymogom obowiązującym przy ustalaniu terminów składania ofert. 


Wobec obostrzeń i ograniczeń dotyczących przemieszczania się pomiędzy państwami 

(np.  wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzymanie 

lotów  międzynarodowych,  obowiązkowa 

kwarantanna),  spowodowanych  epidemią  COVID-19,  obowiązujących  zarówno  w  dacie 

wszczęcia  Postępowania,  jak  i  w  dacie  ogłoszenia  przez  Zamawiającego  informacji  o 

przedłużeniu terminu  składania ofert  o 7  dni,  wykonawcy  spoza Polski  (w  tym  Odwołujący) 

znajdują się w Postępowaniu w zdecydowanie gorszej pozycji niż wykonawcy polscy, gdyż nie 

mają  możliwości  osobistego  dokonania  oględzin  terenu,  gdzie  ma  być  realizowane 

zamówienie  stanowiące  przedmiot  Postępowania.  dowód:  okoliczność  niewymagająca 

dowodu, fakt powszechnie znany i wynikający z obowiązujących regulacji prawnych. 

Nie  mogą  również  osobiście  przeprowadzić  lokalnych  wywiadów  i  spotkań  z  potencjalnymi 

dostawcami,  usługodawcami  i  podwykonawcami.  Będąc  zainteresowanymi  w  uzyskaniu 

zamówienia zmuszeni są więc albo do zrezygnowania z ubiegania się o to zamówienie, albo 

też do korzystania z pomocy lokalnych (polskich) pomocników, czego nie można jednak uznać 

za równoważne z osobistym uczestnictwem przedstawicieli wykonawcy w ustaleniu wszystkich 

okoliczności mających znaczenie dla właściwego przygotowania oferty przez tego wykonawcę. 

Sytuacja  ta  wkrótce  powinna  ulec  mianie,  bowiem  w  dniu  10  czerwca  2020  r.  (czyli  już  po 

kwestionowanej zmianie terminu dokonanej przez Zamawiającego) możliwość wjazdu na teren 

Polski od 13 czerwca 2020 r. uzyskali wykonawcy z terenu UE. Dla wykonawców spoza Unii 

taka możliwość nadal nie jest dostępna, natomiast te podmioty prawdopodobnie będą mogły 

skorzystać z lotów międzynarodowych, które jednak - zgodnie z ostatnimi decyzjami rządu RP 

będą mogły zostać podjęte od 16 czerwca 2020 roku. Nie wiadomo przy tym jeszcze kiedy 

rejsy  samolotowe  zostaną  faktycznie  przywrócone  przez  linie  lotnicze.  Podsumowując  -  w 

dacie podjęcia przez Zamawiającego kwestionowanej decyzji nie uwzględniała ona (i nadal 

nie uwzględnia) bardzo istotnych ograniczeń w możliwości przemieszczania się wykonawców 

niemających  siedziby  na  terytorium  Polski,  a  w  konsekwencji  również  możliwości 

przeprowadzenia przez nich oględzin miejsca planowanej inwestycji. 

Dokonanie przedmiotowych oględzin jest o tyle istotne, że dotyczą one obowiązków 

kontraktowych wykonawcy wynikających z SIWZ, które mają wpływ na przygotowanie oferty i 

kalkulację  ceny  ofertowej.  Złożony  charakter  zamówienia  oraz  fakt,  iż  części  informacji 

istotnych dla prawidłowego skalkulowania ceny ofertowej Zamawiający nie podaje, lecz należy 

je samodzielnie ustalić na podstawie wizji lokalnej terenu inwestycji, powodują, że ceny tej nie 

da się prawidłowo obliczyć bez przeprowadzenia takiej wizji. Wobec tego oczywistym jest, że 

czas ustalony przez Zamawiającego jako właściwy na przygotowanie i złożenie ofert musi tę 

okoliczność  uwzględniać. Wynika to  wprost  przepisu  art.  9a  ust.  2  Pzp,  zgodnie  którym,  w 

przypadku gdy oferty mogą zostać złożone jedynie po odbyciu przez wykonawcę wizji lokalnej 

albo  po  sprawdzeniu  przez  niego  dokumentów  niezbędnych  do  realizacji  zamówienia, 

zamawiający  wyznacza  terminy  składania  ofert  z  uwzględnieniem  czasu  niezbędnego  do 


zapoznania się przez wykonawców z informacjami koniecznymi do przygotowania oferty, z tym 

że  terminy  te  muszą  być  dłuższe  od  minimalnych  terminów  składania  ofert  określonych  w 

ustawie. W świetle tego przepisu oczywiste jest zatem, że nie można uznać za prawidłowe 

postępowania  Zamawiającego,  który  wszczyna  Postępowanie  w  czasie  stanu  epidemii  o 

zasięgu  międzynarodowym,  która  wiąże  się  z  bardzo  poważnymi  ograniczeniami  w 

przemieszczaniu  się  (zwłaszcza  między  państwami),  i  który  następnie,  otrzymując 

umotywowany wniosek od co najmniej jednego wykonawcy zagranicznego zainteresowanego 

udziałem  w  Postępowaniu  o  przedłużenie  terminu  składania  ofert  tak,  aby  możliwe  było 

zapoznanie się z terenem inwestycji również przez wykonawców zagranicznych, ignoruje ten 

wniosek i nie wprowadza wnioskowa

nej zmiany w adekwatnym do okoliczności wymiarze. 

Odwołujący  chciałby  dodatkowo  wyjaśnić,  dlaczego  tak  istotne  dla  prawidłowego 

przygotowania prze niego konkurencyjnej oferty jest przeprowadzenie wizji terenu inwestycji 

przez przedstawicieli Odwołującego z Turcji, niezależnie od dokonania takich oględzin przez 

polskich  współpracowników  Odwołującego.  Otóż  z  racji  tego,  iż  inwestycje  w  każdym  kraju 

mają  pewną  swoją  specyfikę,  a  jednocześnie  polscy  współpracownicy  Odwołującego  z 

oczywistych względów nie mają pełnej wiedzy na temat szczegółowych możliwości mobilizacji 

sprzętu  i  personelu  Odwołującego  z  Turcji  oraz  szczególnych  zasad  funkcjonowania 

przedsiębiorstwa Odwołującego i jego 43- letniego know-how w zakresie prowadzenia dużych 

projektów budowlanych, te dwa zespoły powinny pracować łącznie. Muszą one wymieniać się 

swoją  wiedzą,  aby  móc  właściwie  ustalić  dostępne  i  najbardziej  ekonomicznie  korzystne 

sposoby mobilizacji zasobów Odwołującego i metody realizacji zamówienia oraz związane z 

tym nakład pracy i koszty zamówienia, a także wspólnie zdiagnozować i wycenić potencjalne 

ryzyka i nieprzewidziane wydatki. Dopiero wówczas możliwe jest ustalenie marży, którą należy 

dodać  do  ceny  oferty.  Jeżeli  jednak  taka  współpraca  dwóch  zespołów  nie  jest  możliwa, 

ponieważ  doświadczeni  pracownicy  Odwołującego  nie  mogą  wspólnie  z  polskimi 

współpracownikami  ocenić  miejsca  inwestycji,  wówczas  zakres  ryzyk  i  rezerw,  które 

Odwołujący  musi  wziąć  pod  uwagę  przy  kalkulacji  ceny,  jest  wyższy,  co  może  skutkować 

podwyższeniem  ceny,  i  w  rezultacie  prowadzić  do  niekonkurencyjnej  oferty.  Bezpośrednia 

współpraca pracowników Odwołującego z Turcji z partnerem projektowym w Polsce wydaje 

się również niezbędna, aby jak najlepiej zoptymalizować wstępny projekt i przedmiar robót i 

aby  odpowiednio 

obniżyć  całkowity  koszt,  prowadząc  do  osiągnięcia  konkurencyjnego 

charakteru oferty. Należy również podkreślić, że należyte przygotowanie przez Odwołującego 

jak  najbardziej konkurencyjnej  oferty  jest  działaniem  wyłącznie na  korzyść  Zamawiającego, 

jak  i  Sk

arbu  Państwa  jako  takiego.  Wybór  najkorzystniejszej  oferty  jest  przecież  celem 

Postępowania. Oczywistym jest przy tym, że nie chodzi wyłącznie o mechaniczną czynność 

wyboru spośród ofert dowolnie przygotowanych przez wykonawców, ale o czynne stworzenie 

prz

ez Zamawiającego takich warunków w Postępowaniu, aby złożone oferty były prawidłowo 


przygotowane,  a  jednocześnie  obiektywnie  jak  najbardziej  korzystne  finansowo  dla 

Zamawiającego. 

Podkreślił,  że  omawiana  nieprawidłowa  zmiana  terminu  składania  ofert  stanowi 

podstawę do wniesienia odwołania niezależnie od tego, czy możliwe i celowe było zaskarżenie 

również  pierwotnej  treści  SIWZ.  Dopiero  bowiem  z  dniem  złożenia  przez  Odwołującego 

wniosku z dnia 28 maja 2020 r. można mieć pewność, że Zamawiający miał wiedzę, że co 

najmniej  jeden  wykonawca  zagraniczny  zamierza  wziąć  udział  w  Postępowaniu,  jednak  z 

uwagi na obiektywne i nieprzezwyciężalne okoliczności wskazane we wniosku przygotowanie 

przez niego konkurencyjnej oferty jest znacząco utrudnione w wyznaczonym terminie. Od tej 

daty Zamawiający niewątpliwie miał świadomość, że czas niezbędny do zapoznania się przez 

wykonawców  z  informacjami  koniecznymi  do  przygotowania  ofert  powinien  być  znacznie 

dłuższy.  Zamawiający  powinien  był  tę  okoliczność  uwzględnić,  aby  wypełnić  dyspozycję 

przepisu  art.  9a  ust.  2  Pzp,  a  jednocześnie  zapewnić  wszystkim  wykonawcom  (nie  tylko 

krajowym, ale i zagranicznym) równą możliwość złożenia konkurencyjnej oferty. 

N

aruszenia  art.  38  ust.  6  Pzp  w  związku  z  art.  9a  ust.  1  Pzp  -  przedłużenie  terminu 

składania ofert, wyznaczonego początkowego na dzień 22 czerwca 2020 r., jedynie do 

dnia  29  czerwca  2020  r.,  czyli  o  7  dni,  a  jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu 

składania ofert o okres adekwatny z uwagi na złożoność zamówienia w kontekście ilości 

charakteru  wyjaśnień  składanych  przez  Zamawiającego  w  odpowiedzi  na  pytania 

wykonawców oraz z uwagi na ilość i rodzaj zmian w dokumentacji wprowadzonych, czyli 

do 31 lipca 2020 r.; w rezultacie dokonana zmiana jest niedostateczna i nie odpowiada 

wymogom us

talania przez Zamawiającego terminów składania ofert. 

1. Zgodnie z przepisem art. 38 ust. 6 Pzp, jeżeli w wyniku zmiany treści specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia nieprowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu 

jest niezbędny dodatkowy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający przedłuża 

termin składania ofert. Na mocy natomiast art. 9a ust. 1 Pzp, wyznaczając terminy składania 

ofert, zamawiający uwzględnia złożoność zamówienia oraz czas potrzebny na sporządzenie 

ofert. 

2.  W  niniejsz

ej  sprawie  Zamawiający  pierwotnie  ustanowił  48-dniowy  termin  na 

składanie ofert. Następnie, po dokonaniu trzykrotnej zmiany SIWZ oraz udzieleniu odpowiedzi 

na  ponad  1000  wątpliwości  zgłoszonych  przez  wykonawców,  z  czego  jedynie  ok  15%  to 

pytania w mniejszy

m lub większym stopniu powtarzające się, przedłużył termin składania ofert 

o 7 dni. Dodatkowo, już po tej zmianie opublikował kolejne (na dzień  złożenia odwołania  - 

dwa)  zestawy  wyjaśnień,  przy  czym  są  to  już  również  zmiany  do  wyjaśnień  udzielonych 

uprzed

nio lub odpowiedzi na wątpliwości wykonawców wynikające z poprzednich wyjaśnień 


Zamawiającego.  Zmiany  i  wyjaśnienia  opublikowane  dotychczas  mają  objętość  ponad  350 

stron i dotyczą bardzo szczegółowych kwestii technicznych - nie wystarczy je tylko przeczytać, 

lecz  konieczna  jest  bardzo  szczegółowa  i  uważna  ich  analiza,  gdyż  często  oznaczają 

konieczność  zmiany  pewnych  pierwotnych  założeń  wykonawców  odnośnie  planowanego 

zamówienia, w szczególności gdy wykluczają zastosowanie pewnych technologii lub nakazują 

in

terpretację  wymagań  odmienną  niż  sposób,  w  jaki  pierwotnie  rozumieli  je  poszczególni 

wykonawcy. Ponadto, część odpowiedzi oznacza de facto brak odpowiedzi i pozostawienie 

rozwiązania  wątpliwości  samym  wykonawcom,  co  wymaga  dodatkowego  namysłu.  Część 

natomi

ast polega na poinformowaniu wykonawców, że całość dokumentacji i informacji, które 

posiada  Zamawiający,  została  już  wykonawcom  przekazana  i  nie  mogą  oni  otrzymać 

dodatkowych  dokumentów  lub  informacji.  To  zaś  oznaczać  może  również  konieczność 

powtórzenia  szeregu  czynności  wykonawcy,  łącznie  z  ponownymi  oględzinami  miejsca 

inwestycji,  celem  ponownej  oceny  danych  okoliczności  już  ze  świadomością,  że  więcej 

informacji Zamawiający nie przekaże. Sam fakt zadania Zamawiającemu ponad 1000 pytań 

jest  znamienny  i  po

kazuje  skalę  wątpliwości,  z  którymi  wykonawcy  muszą  się  uporać 

przygotowując swoje oferty. 

3.  Wobec  powyższego,  nie  sposób  uznać  dokonanego  przez  Zamawiającego 

przedłużenia terminu na składanie ofert o jedynie 7 dni za czynność prawidłową i spełniającą 

wym

ogi art. 38 ust. 6 oraz art. 9a ust. 1 Pzp. Przy takiej skali zmian i wyjaśnień, które w dodatku 

być może nie są jeszcze ostateczne, przedłużenie to nie może zostać uznane za dostateczne. 

Jak  wskazała  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  16  lutego  2018  roku,  sygn  KIO 

187/18, termin składania ofert, w związku ze zmianą treści siwz, powinien być przedłużony 

przez zamawiającego o taki czas, który zapewni zachowanie w prowadzonym postępowaniu 

zasady uczciwej konkurencji, przejrzystości i równego traktowania wykonawców. Oznacza to, 

że okres, o jaki przedłużony zostaje termin składania ofert, powinien zapewniać, że wszyscy 

potencjalni  wykonawcy  będą  dysponować  wystarczającym  czasem  na  dokonanie  analizy 

zmian  siwz,  analizy  ich  wpływu  na  dotychczas  przyjęte  w  ramach  przygotowywanych  ofert 

założenia, analizy zakresu koniecznych zmian w przygotowywanych ofertach, na dokonanie 

tych zmian oraz na dokonanie ponownej wyceny ofert. Jednocześnie, zgodnie z ww. zasadą, 

przedłużony  termin  składania  ofert  musi  być  wystarczająco  długi,  aby  nie  faworyzować 

żadnego  z  wykonawców  zainteresowanych  ubieganiem  się  o  zamówienie. Wydaje  się  przy 

tym, że powinien on być również wystarczająco długi tak, aby nie dyskryminować żadnego z 

wykonawców, co dotyczyć powinno zwłaszcza wykonawców zagranicznych, którzy potrzebują 

zapewnienia  im  pewnego  dodatkowego  czasu  na  tłumaczenie  kolejnych,  obszernych 

dokumentów,  publikowanych  przez  Zamawiającego  w  Postępowaniu.  Potwierdza  to  Izba  w 

wyroku z dnia 12 listopada 2014 roku, sygn. KIO 2167/2014 gdzi

e wskazała, że Zamawiający 

obowiązany jest w warunkach konkretnego postępowania, uwzględniać w szczególności opis 


przedmiotu zamówienia i jego złożoność oraz rozmiar, a także UM>zględniać czas niezbędny 

do przygotowania i złożenia oferty przez każdego z wykonawców, zapewniając tym samym 

realną  oraz  uczciwą  konkurencję  w  postępowaniu,  wymaganą  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp. 

Powyższe  potwierdza  również  art.  38  Dyrektywy  2004/18/WE  zgodnie  z  którym  (ust.  1) 

podczas  ustalania  terminów  składania  ofert  instytucje  zamawiające  uwzględniają  w 

szczególności  złożoność  zamówienia  oraz  czas  wymagany  do  sporządzenia  ofert,  z 

zastrzeżeniem terminów minimalnych. Zatem, uwzględniając systematykę art. 38 Dyrektywy 

2994/18/WE oraz ogólny charakter wytycznych zawartych w jego ust. 1 podkreślenia wymaga, 

że  zasadą  zarówno  na  gruncie  unijnego  jak  i  polskiego  Prawa  zamówień  publicznych  jest 

ustalanie  terminów  składania  ofert  z  uwzględnieniem  specyfiki  zamówienia,  a  nie  terminów 

minimalnych lub zbliżonych do minimalnych (wyrok z dnia 27 września 2013 r., sygn. akt KIO 

4. Zdaniem Odwołującego, właściwym przedłużonym terminem na składanie ofert jest 

dzień  31  lipca  2020  r.. Uwzględnia on  bowiem  ograniczenia  w  podróżowaniu na  terytorium 

Polski oraz fakt, że prawdopodobnie dopiero pod koniec czerwca lub na początku lipca będzie 

możliwe  odbycie  podróży  do  Polski  samolotem.  Wtedy  dopiero  możliwe  będzie  dokonanie 

oględzin terenu planowanej inwestycji przez wykonawców zagranicznych. Ponadto, termin ten 

jest odpowiedni z uwagi na skalę zmian i wyjaśnień w SIWZ dokonanych dotychczas, jak i przy 

uwzględnieniu  kolejnych.  Wszyscy  wykonawcy  analizują  bowiem  obecnie  odpowiedzi 

Zamawiającego opublikowane w ciągu ostatnich kilkunastu dni i identyfikują kolejne niejasne 

kwestie,  które  muszą  zostać  wyjaśnione  aby  oferty  mogły  zostać  należycie  przygotowane. 

Tymczasem,  zdaniem  Odwołującego,  pomiędzy  zakończeniem  procesu  udzielania  przez 

Zamawiającego  wyjaśnień  do  SIWZ  a  terminem  składania  ofert,  powinien  upłynąć  pewien 

okres czasu tak, aby wykonawcy nie 

musieli w ostatnim momencie wprowadzać bez głębszego 

przemyślenia  zmian  wynikających  z  trwającego  praktycznie  do  momentu  składania  ofert 

procesu  weryfikacji  dokumentacji  Postępowania  zarówno  przez  wykonawców,  jak  i 

Zamawiającego.  Data  31  lipca  2020  roku,  jako  termin  składania  ofert,  wydaje  się  być 

odpowiednia dla zapewnienia takiego odpowiedniego okresu na przygotowanie ofert. 

Naruszenia  art.  7  ust.  1  i  3  Pzp  - 

istotnie  utrudnienie  Odwołującemu  oraz  innym 

wykonawcom,  zwłaszcza  zagranicznym,  w  wyniku  nieprawidłowego  przedłużenia 

terminu  składania  ofert,  przygotowania  i  złożenia  najkorzystniejszej  oferty  w 

Postępowaniu,  co  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców, proporcjonalności oraz przejrzystości. 

1.  Uzasadnienie  tego  zarzutu  zo

stało  już  de  facto  przywołane  w  różnych  punktach 

niniejszego odwołania, w tym miejscu wystarczy zatem krótkie podsumowanie: Zamawiający, 


ustalając okres przedłużenia terminu składania ofert, zupełnie pominął obiektywne różnice w 

możliwości przygotowania oferty w wyznaczonym czasie pomiędzy wykonawcami krajowymi, 

jak  i  zagranicznymi,  przez  co  rażąco  naruszył  zasady  równego  traktowania  wykonawców  i 

zapewnienia im warunków uczciwej konkurencji - na niekorzyść wykonawców zagranicznych. 

Należy przy tym podkreślić, że pomimo iż Odwołujący jest podmiotem mającym siedzibę w 

kraju spoza UE, to okoliczność ta nie ma w tym zakresie istotnego znaczenia, bowiem jego 

sytuacja w Postępowaniu jest analogiczna jak w przypadku wykonawców z Unii, którzy również 

nie  mogli  przyj

echać  na  terytorium  RP  aby  przeprowadzić  wizję  lokalną  oraz  potrzebują 

dodatkowego czasu na tłumaczenie obszernej dokumentacji przedstawianej co kilka dni przez 

Zamawiającego. Sytuacja wykonawców z UE oraz spoza niej różnicuje się dopiero obecnie, 

po otwar

ciu w dniu 13 czerwca 2020 roku granic Polski dla obywateli Unii. W praktyce dotyczyć 

to  może  jednak  tylko  wykonawców'  z  krajów  położonych  blisko  granic  Polski,  inni  bowiem 

raczej nie podejmą się kilkudniowej podróży samochodem (w dodatku w czasie nadal trwającej 

epidemii,  co  wiąże  się  m.in.  z  ryzykiem  konieczności  odbywania  po  drodze  kwarantanny)  i 

będą czekać na przywrócenie ruchu lotniczego. 

2. Zasada proporcjonalności została przez Zamawiającego złamana w tym sensie, że 

poprzez zaniechanie adekwatnego d

o okoliczności sprawy (zewnętrznych - epidemia COVlD-

19 i wewnętrznych - bardzo wiele nieprecyzyjnych zapisów i luk w dokumentacji technicznej 

Postępowania, zmiany SWIZ) przedłużenia terminu składania ofert, bardzo utrudnił on - jeśli 

nie uniemożliwił - wykonawcom zagranicznym złożenie konkurencyjnych ofert, czyli ograniczył 

dostęp do zamówienia wykonawcom zagranicznym, w tym również takim, którzy dają rękojmię 

należytego jego wykonania. Zasadność takiego również znaczenia zasady proporcjonalności 

potwierdz

iła  Izba  w  wyroku  z  dnia  29  marca  2017  r.,  sygn.  akt  KIO  470/17,  w  którym 

stwierdziła, że w realiach danej sprawy zbyt krótki termin składania ofert może zostać uznany 

za naruszający zasadę proporcjonalności wynikającą z art. 7 ust. 1 ustawy. 

3.  Jednocześnie  Zamawiający  naruszył  zasadę  przejrzystości,  wyrażającą  się  w 

postulacie  aby  procedura  udzielania  zamówień  publicznych  była  prowadzona  według 

czytelnych  reguł.  Dyskryminacja  wykonawców  zagranicznych  w  Postępowaniu  jest 

tymczasem zupełnie niezrozumiała, tym bardziej, że prowadzić może do wyboru oferty mniej 

korzystnej dla Zamawiającego. Ponadto, zasada przejrzystości wymaga, aby ustalając termin 

przedłużenia składania ofert, Zamawiający nie dokonywał tego „krokowo” (jedynie np. o 7 dni 

i następnie ewentualnie o kolejne, krótkie okresy), lecz kompleksowo i zdecydowanie (tj. przy 

pierwszej czynności przedłużenia - o termin niezbędny do prawidłowego przygotowania ofert, 

czyli w szczególności do dnia 31 lipca 2020 r., zgodnie z wnioskiem Odwołującego), skoro już 

przy pierwszej czynności przedłużenia Zamawiający miał wiedzę, że przedłużenie jedynie o 7 

dni  będzie  niewystarczające  i  nieadekwatne  do  charakteru  dokonanych  zmian  w  SIWZ  lub 

udzielonych  wyjaśnień,  a  także  -  nieodpowiadające  aktualnej,  jak  również  dającej  się 


przewidzieć  w  dacie  ogłoszenia  Wyjaśnień  nr  2  sytuacji  epidemiologicznej.  W  wyniku 

naruszenia  tej  zasady  przez  Zamawiającego  wykonawcy  pozostają  obecnie  w  stanie 

niepewności czy Zamawiający ponownie przedłuży termin składania ofert, a jeżeli tak, to o jaki 

termin,  czy  też  termin  wyznaczony  obecnie  należy  rzeczywiście  traktować jako  ostateczny. 

Powyższe nie czyni zadość zasadzie przejrzystości. 

Naruszenia art. 38 ust. 1 pkt 1 Pzp - 

brak ustosunkowania się przez Zamawiającego do 

wniosku z dnia 28 maj

a 2020 r. o zmianę terminu składania ofert w Postępowaniu i jego 

przesunięcie do dnia 31 lipca 2020 r., pomimo że wniosek Odwołującego został złożony 

z  zachowaniem  terminu  wynikającego  z  art.  38  ust.  1  Pzp,  w  związku  z  czym 

Zamawiającego powinien był ustosunkować się do niego niezwłocznie. 

W dniu 28 maja 2020 r. Odwołujący złożył wniosek o przedłużenie terminu składania ofert w 

Postępowaniu do dnia 31 lipca 2020 r. Wniosek ten wpłynął do Zamawiającego przed końcem 

dnia.  w  którym  upływa  połowa  wyznaczonego  terminu  składania  ofert,  w  związku  z  czym, 

zgodnie z powszechną praktyką, powinien był zostać rozpoznany w takim trybie, jak wnioski o 

wyjaśnienie treści SIWZ, czyli niezwłocznie, jednak nie później na sześć dni przed upływem 

terminu składania ofert. 

Zama

wiający  do  dnia  złożenia  niniejszego  odwołania  nie  odpowiedział  na  wniosek 

Wykonawcy. W dniu 9 czerwca 2020 r. opublikował odpowiedzi (odmowne) na szereg innych 

wniosków  o  zmianę  SIWZ  złożonych  w  tym  samym  dniu  przez  Odwołującego,  ten  jednak 

pominął. Wszystkie te odpowiedzi podawane są w formule: cytowany wniosek + odpowiedź i 

w  takiej  formule  jak  dotąd  Zamawiający  nie  ustosunkował  się  do  wniosku  Odwołującego, 

pomimo rozpoznania pozostałych jego wniosków. 

Odwołujący  nie  może  wykluczyć,  że  Zamawiający  będzie  twierdzić,  że  odpowiedzią  na 

wniosek Odwołującego jest zmiana terminu dokonana przez Zamawiającego w dniu 5 czerwca 

2020 r., w piśmie zatytułowanym „Wyjaśnienia nr 2”. Zamawiający nie podał jednak żadnego 

uzasadnienia tej zmiany ani jej podstawy prawnej. Z faktu opublikowania informacji o nowym 

terminie  w  piśmie  zawierającym  już  drugi  zestaw  wyjaśnień  do  SIWZ  oraz  po  trzeciej  już 

zmianie  postanowień  SIWZ,  można  jednak  domniemywać,  że  zmiana  ta  nie  stanowi 

odpowiedzi na wniosek Odwołującego (do którego zresztą w żaden sposób Zamawiający się 

nie odwołuje), lecz jest od niego niezależna i jej podstawy należy upatrywać przepisie art. 38 

ust. 6 Pzp. Zdaniem Odwołującego, podstawa prawna i faktyczna dokonanej zmiany terminu 

powinna zostać jednoznacznie oznaczona tak, aby nie pozostawiać po stronie Odwołującego 

niepewności odnośnie tego, czy jego wniosek został już rozpoznany czy też nie. 


Podsumowując niniejsze odwołanie należy stwierdzić, że wskazane w nim naruszenia przez 

Zamawiającego  przepisów  Pzp  mają  niewątpliwie  wpływ  na  wynik  Postępowania  i  mogą 

uniemożliwić Odwołującemu, a także innym wykonawcom, a zwłaszcza tym, których personel 

przebywa  za  granicą,  skuteczne  ubieganie  się  o  udzielenie  i  realizację  przedmiotowego 

zamówienia.  Jednocześnie  szkodę  w  ich  wyniku  może  ponieść  sam  Zamawiający,  bowiem 

może  być  zmuszony  do  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty,  która  nie  byłaby 

najkorzystniejsza  gdyby  wszyscy  wykonawcy,  w  tym  zagraniczni,  mieli  możliwość 

prawidłowego przygotowania ofert. 

Sygn. akt: KIO 677/20 

Odwołujący w niniejszym odwołaniu wskazał na naruszenie przez Zamawiającego przepisów 

ustawy Pzp w związku: 

1)  z 

czynnością  polegającą  na  poinformowaniu  w  dniu  5  czerwca  2020  r.,  na  platformie 

zakupowej Zamawiającego pod adresem: (…) w dokumencie pn. „Zestaw pytań i wyjaśnień nr 

2”, dotyczącym Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w Postępowaniu („SIWZ”), że 

termin składania ofert w Postępowaniu ulega przedłużeniu jedynie do dnia 25 czerwca 2020 r.  

do godziny 10:50 (a otwarcie ofert nastąpi tego samego dnia o godzinie 11:00); 

2)  z 

czynnością  polegającą  na  opublikowaniu  w  Dz.  Urz.  UE.  w  dniu  9  czerwca  2020  r.  

sprostowania  ogłoszenia  o  zamówienia  będącego  przedmiotem  Postępowania  i 

wprowadzenie zmiany w pkt VII. 1.2) przedmiotowego sprostowania w zakres

ie przedłużenia 

terminu składania i otwarcia ofert jedynie do dnia 25 czerwca 2020 r.; 

3) z zaniechaniem 

polegającym na braku przedłużenia, w ramach czynności wskazanych w 

pkt 1 oraz 2 powyżej, terminu składania ofert (w konsekwencji również terminu otwarcia ofert) 

o  czas  niezbędny  do  ich  przygotowania  przez  wykonawców,  uwzględniający  daleko  idące 

ograniczenia w przemieszczaniu się wynikające z przepisów prawa i wprowadzone w związku 

z pandemią wirusa COVID-19 oraz ilość i charakter zmian i wyjaśnień do SIWZ ogłoszonych 

przez Zamawiającego, tj. co najmniej do dnia 31 lipca 2020 roku; 

4)  z  zaniechaniem 

polegającym  na  braku  odpowiedzi  na  wniosek  Odwołującego  z  dnia  27 

maja 2020 r. 

o przedłużenie terminu składania ofert w Postępowaniu do dnia 31 lipca 2020 r.  

Zaskarżone  powyżej  czynności  oraz  zaniechanie  Zamawiającego  naruszają  zdaniem 

wykonawcy następujące przepisy Pzp: 

1) art. 9a ust. 2 Pzp poprzez przedłużenie terminu składania ofert, wyznaczonego początkowo 

na dzień 19 czerwca 2020 r., jedynie do dnia 25 czerwca 2020 r., czyli o 6 dni, a jednocześnie 

brak przedłużenia terminu składania ofert o okres adekwatny do okoliczności związanych z 

obowiązującymi  obostrzeniami  i  ograniczeniami  dotyczącymi  przemieszczania  się  (np. 


wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzyma

nie  lotów  międzynarodowych,  obowiązkowa 

kwarantanna), czyli do 31 lipca 2020 r., co należy uznać za zmianę niedostateczną, niedającą 

zwłaszcza  personelowi  wykonawców  mających  siedzibę  za  granicą  (co  dotyczy  też 

Odwołującego) możliwości przyjazdu do Polski celem odbycia wizji lokalnej terenu realizacji 

zamówienia; w rezultacie zmiana ta nie odpowiada wymogom obowiązującym Zamawiającego 

przy ustalaniu przez Zamawiającego terminów składania ofert; 

2) art. 38 ust. 6 Pzp w związku z art. 9a ust. 1 Pzp poprzez przedłużenie terminu składania 

ofert,  wyznaczonego początkowo na dzień  19  czerwca 2020 r. jedynie do  dnia 25  czerwca 

2020  r.,  czyli  o  6 

dni,  a  jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres 

adekwatny  z  uwagi  na  złożoność  zamówienia  w  kontekście  ilości  i  charakteru  wyjaśnień 

składanych przez Zamawiającego w odpowiedzi na pytania wykonawców oraz z uwagi na ilość 

i rodzaj zmian w dokumentacji Postępowania wprowadzonych przez Zamawiającego, czyli do 

31 lipca 2020 r.; w rezultacie dokonana zmiana jest niedostateczna i nie odpowiada wymogom 

ustalania przez Zamawiającego terminów składania ofert; 

3) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez istotne utrudnienie Odwołującemu oraz innym wykonawcom, 

zwłaszcza  zagranicznym,  w  wyniku  nieprawidłowego  przedłużenia  terminu  składania  ofert, 

przygotowania  i  złożenia  najkorzystniejszej  oferty  w  Postępowaniu,  co  narusza  zasady 

uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania  wykonawców,  proporcjonalności  oraz 

przejrzystości; 

4) art. 38 ust. 1 pkt 1 Pzp poprzez brak ustosunkowania się przez Zamawiającego do wniosku 

Odwołującego z dnia 27 maja 2020 r. o zmianę terminu składania ofert w Postępowaniu i jego 

przesunięcie  do  dnia  31  lipca  2020  r.,  pomimo  iż  wniosek  Odwołującego  został  złożony  z 

zachowaniem  terminu  wynikającego  z  art.  38  ust.  1  Pzp,  w  związku  z  czym  Zamawiający 

powinien był ustosunkować się do niego niezwłocznie; 

W związku z powyższymi zarzutami wniósł o: 

1) uwzględnienie niniejszego odwołania i o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji 

treści  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  i  ogłoszenia  o  Zamówieniu  w  zakresie 

terminu składania ofert i terminu otwarcia ofert w Postępowaniu i wyznaczenie go na dzień 31 

lipca 2020 r. 

lub ewentualnie na inny termin umożliwiający wszystkim wykonawcom rzetelne 

przygotowanie kon

kurencyjnych ofert uwzględniających wszystkie wyjaśnienia i zmiany SIWZ 

ogłoszone  przez  Zamawiającego,  a  także  umożliwiający  Odwołującemu  oraz  innym 

wykonawcom spoza terytorium RP należyte przeprowadzenie oględzin terenu, na którym ma 

być realizowana inwestycja; 

2)  ewentualnie  - 

w  przypadku,  gdy  Zamawiający  nie  przesunie  terminu  składania  ofert  do 

czasu  rozstrzygnięcia  niniejszego  postępowania  odwoławczego  i  w  dacie  rozstrzygnięcia 

oferty  zostaną  już  otwarte  i/lub  wybrana  zostanie  oferta  najkorzystniejsza  -  wnoszę  o 


uwzględnienie niniejszego odwołania i - w miejsce żądań określonych powyżej - o nakazanie 

Zamawiającemu unieważnienia Postępowania. 

Ponadto, wn

iósł o: 

a) 

dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodów  z  zeznań  świadka:  Pana  A.  A.,  członka 

personelu O

dwołującego, zajmującego stanowisko Business Development Manager (adres do 

doręczeń  jak  dla  Odwołującego),  świadek  nie  włada  językiem  polskim,  lecz  Odwołujący 

zapewni  obecność  na  rozprawie  tłumacza  przysięgłego  -  na  okoliczności  wskazane  w 

uzasadnieniu nin

iejszego odwołania lub wynikające z uzasadnienia, w tym w szczególności 

celem uzasadnienia konieczności dokonania przez przedstawicieli Odwołującego wizji lokalnej 

miejsca inwestycji oraz konieczności przedłużenia terminu na składanie ofert w Postępowaniu; 

b)  

dopuszczenie  dowodów  z  dokumentów  znajdujących  się  w  aktach  Postępowania 

prowadzonego  przez  Zamawiającego,  w  tym  z  dokumentów  powołanych  w  uzasadnieniu 

niniejszego  odwołania,  na  okoliczności  wskazane  w  uzasadnieniu  lub  wynikające  z 

uzasadnienia; 

c)  o

bciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego oraz o zasądzenie od 

Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów niniejszego postępowania. 

Odwołujący stwierdził, że (…) ma niewątpliwie interes we wniesieniu niniejszego odwołania w 

rozumieniu  art.  179  ust. 1  Pzp  - 

ma interes w uzyskaniu zamówienia w Postępowaniu oraz 

może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przepisów przez Zamawiającego. Odwołujący jest 

przedsiębiorstwem  budowlanym,  jednym  z  trzech  największych  w  Turcji,  które  powstało  w 

77  roku  i  przez  kolejne  43  lata  zyskało  bardzo  dobrą  reputację  jako  wykonawca  dużych 

publicznych i prywatnych projektów deweloperskich. Odwołujący zrealizował 126 projektów w 

Turcji  i  za  granicą,  ma  ogromne  doświadczenie  w  prowadzeniu  dużych  inwestycji,  w  tym 

drogowych.  Ma  dobrą  zdolność  kredytową  i  wysoką  wiarygodność  wśród  krajowych  i 

międzynarodowych  organizacji  finansujących.  Obecnie  chciałby  on  rozszerzyć  swoją 

działalność na terytorium Polski i czyni w tym celu zaawansowane przygotowania. Zamówienie 

b

ędące  przedmiotem  Postępowania,  tj.  Projekt  i  budowa  drogi  SI9  na  odcinku  od  węzła 

Białystok Księżyno (bez węzła) do węzła Białystok Południe (z węzłem) oraz drogi krajowej nr 

65 na odcinku od węzła Białystok Południe do m. Grabówka, pozostaje w zakresie przedmiotu 

działalności  gospodarczej  Odwołującego  i  Odwołujący  ma  interes  w  jego  uzyskaniu. 

Utrzymanie  obecnego  terminu  składania  ofert  może  mu  jednak  uniemożliwić  lub  istotnie 

utrudnić złożenie dobrze przygotowanej i konkurencyjnej oferty, której opracowanie wymaga 

czasu  poświęconego  na  szczegółowe  analizy  dokumentacji  Postępowania  wraz  z 

dodatkowymi,  bardzo  licznymi  wyjaśnieniami  Zamawiającego  i  zmianami  SIWZ  oraz 

dokładnych  oględzin  miejsca  prowadzenia  inwestycji.  Brak  tego  czasu  spowodować  musi 


zakładanie  przez  Odwołującego  wyższych  ryzyk  i  -  co  jest  tego  konsekwencją  - 

zaproponowanie  wyższej  ceny  ofertowej.  Naraża  to  Odwołującego  na  szkodę  w  postaci 

niemożności  uzyskania  zamówienia  w  wyniku  zaproponowania  niekonkurencyjnej  ceny 

ofertowej,  mimo  że  mógłby  on  je  wykonać  w  sposób  w  pełni  satysfakcjonujący 

Zamawiającego,  a  jednocześnie  za  najkorzystniejszą  cenę.  Z  tych  względów  Odwołujący 

złożył  wniosek  o  zmianę  terminu  składania  ofert  na  taki,  który  umożliwi  mu  należyte 

przygotowanie konkurencyjnej oferty. Wo

bec nieuwzględnienia ww. wniosku i wobec zmiany 

terminu składania ofert tylko o siedem dni, dla obrony interesu Odwołującego w Postępowaniu 

konieczne  stało  się  zatem  wniesienie  niniejszego  odwołania.”  Wykonawca  dalej  podał,  że 

Pierwotny termin składania ofert został wyznaczony na dzień 22 czerwca 2020 roku. W dniu 

28 maja 2020 roku, a zatem przed końcem dnia, w którym upływała połowa wyznaczonego 

terminu składania ofert, Odwołujący złożył umotywowany wniosek o zmianę terminu składania 

ofert w Postępowaniu i jego przesunięcie do dnia 31 lipca 2020 roku. Wniosek Odwołującego 

został zatem złożony z zachowaniem terminu wynikającego z art. 38 ust. 1 Pzp, w związku z 

czym  odpowiedź  Zamawiającego  powinna  zostać  opublikowana  niezwłocznie,  jednak  nie 

później  na  6  dni  przed  upływem  terminu  składania  ofert.  Co  prawda  ta  data  jeszcze  nie 

nadeszła,  jednak  biorąc  pod  uwagę,  iż  Zamawiający  publikuje  wyjaśnienia  opatrzone 

numerację wynikającą z kolejności wpływu wniosków dotyczących SIWZ i do dnia 9 czerwca 

2020  roku  opubli

kował  już  odpowiedzi  na  pozostałe  wnioski  Odwołującego  o  zmianę  i 

interpretację SIWZ, zasadne wydaje się twierdzenie, że Zamawiający dopuścił się zaniechania 

w  udzieleniu  wyjaśnień  w  odpowiedzi  na  złożony  przez  niego  wniosek  (poprzez  jego 

uwzględnienie lub odmowę uwzględnienia) w terminie wskazanym przepisie art. 38 ust. 1 pkt 

1  Pzp,  tj.  niezwłocznie.  Wobec  tego,  najwcześniej  od  dnia  9  czerwca  2020  roku  płynie  dla 

Odwołującego termin wniesienia odwołania na zaniechanie Zamawiającego, na mocy art. 182 

ust. 3 

pkt 1 Pzp. Termin ten został zatem zachowany, wobec wniesienia przez Odwołującego 

niniejszego  odwołania  w  dniu  15  czerwca  2020  roku”.  W  dniu  5  czerwca  2020  roku 

Zamawiający opublikował „Zestaw pytań i wyjaśnień nr 2” w Postępowaniu, dalej: „Wyjaśnienia 

nr 

2”,  w którym wskazał:  „Zamawiający informuje,  iż  termin  składania ofert  określony w  pkt 

17.1 Instrukcji dla Wykonawców ulega przedłużeniu do dnia 29.06.2020 r. do godziny 10:50. 

Otwarcie  ofert  nastąpi  tego  samego  dnia  o  godzinie  11:00  za  pośrednictwem  Platformy. 

Zamawiający  informuje,  że  przekazał  w  dniu  05.06.2020  r.  Urzędowi  Publikacji  Unii 

Europejskiej  „Sprostowanie  —  Ogłoszenie  zmian  lub  dodatkowych  informacji”.  Treść 

opublikowanego w/w ogłoszenia na stronie internetowej Zamawiającego (Platforma zakupowa 

https://gddkia.eb2b.com.pl) nastąpi w dniu publikacji Sprostowania - ogłoszenia zmian w Dz. 

U. U. E. Zamawiający nie podał żadnego uzasadnienia tej zmiany ani jej podstawy prawnej. Z 

faktu opublikowania informacji o tej zmianie w piśmie zawierającym już drugi zestaw wyjaśnień 

do SIWZ, których w sumie jest ponad tysiąc, i z których niektóre doczekały się już ponownych 


wyjaśnień, a ponadto z faktu opublikowania tej informacji już po trzeciej zmianie postanowień 

SIWZ,  można  jednak  domniemywać,  że  zmiana  fta  nie  stanowi  odpowiedzi  na  wniosek 

Odwołującego (do którego zresztą w żaden sposób Zamawiający się nie odwołuje), lecz jest 

od niego niezależna i jej podstawy należy upatrywać przepisie art. 38 ust. 6 Pzp. Wobec tego, 

termin na wniesienie odwołania od tej zmiany należy liczyć, na mocy przepisu art. 182 ust. 1 

pkt 1 Pzp, od dnia przesłania informacji o czynności Zamawiającego stanowiącej podstawę 

jego  wniesienia.  Wnosząc  zatem  odwołanie  w  dniu  15  czerwca  2020  roku.  Odwołujący 

zachował  powyższy  termin.  Jednocześnie  Odwołujący  podkreślił,  że  opisana  w  punkcie 

poprzedzającym  zmiana,  o  której  Zamawiający  poinformował  w  Wyjaśnieniach  nr  2,  była 

pierwszym  dokonanym przez  Zamawiającego  przedłużeniem  terminu  do  składania ofert. W 

konsekwencji, nawet gdyby Zamawiający twierdził, że zmiana ta stanowi de facto odpowiedź 

na wniosek Odwołującego z dnia 28 maja 2020 roku, to i tak po raz pierwszy dopiero z dniem 

5 czerwca 2020 roku można by ewentualnie twierdzić, że Odwołujący dowiedział się, że termin 

składania ofert nie zostanie uwzględniony zgodnie z jego wnioskiem. Wcześniej Odwołujący 

nie  miał  podstaw  do  sformułowania  takiego  wniosku.  Wobec  tego  nie  powinno  budzić 

wątpliwości, że również i w takim przypadku składając odwołanie w dniu 15 czerwca 2020 roku 

Odwołujący zachował ustawowy termin do jego wniesienia”. 

W uzasadnieniu zarzutów wskazał na następujące okoliczności prawne i faktyczne: 

Naruszenie  art.  9a  ust.  2  Pzp  - 

przedłużenie  terminu  składania  ofert,  wyznaczonego 

początkowego na dzień 19 czerwca 2020 r., jedynie do dnia 25 czerwca 2020 r., czyli o 6 

dni,  a  jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres  adekwatny  do 

okoliczności  związanych  z  obowiązującymi  obostrzeniami  i  ograniczeniami 

dotyczącymi  przemieszczania  się  (np.  wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzymanie 

lotów  międzynarodowych,  obowiązkowa  kwarantanna),  czyli  do  31  lipca  2020  r.,  co 

należy uznać za zmianę niedostateczną, niedającą zwłaszcza personelowi wykonawców 

mających siedzibę za granicą (co dotyczy też Odwołującego) możliwości przyjazdu do 

Polski celem odbycia wizji lokalnej terenu realizacji zamówienia; w rezultacie zmiana ta 

nie odpowiada wymogom obowiązującym przy ustalaniu terminów składania ofert. 

Wobec  obostrzeń  i  ograniczeń  dotyczących  przemieszczania  się  pomiędzy 

państwami  (np.  wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzymanie  lotów  międzynarodowych, 

obowiązkowa kwarantanna), spowodowanych epidemią COVID-19, obowiązujących zarówno 

w dacie wszczęcia Postępowania, jak i w dacie ogłoszenia przez Zamawiającego informacji o 

przedłużeniu  terminu  składania ofert  o  6  dni,  wykonawcy  spoza Polski  (w  tym  Odwołujący) 

znajdują się w Postępowaniu w zdecydowanie gorszej pozycji niż wykonawcy polscy, gdyż nie 


mają  możliwości  osobistego  dokonania  oględzin  terenu,  gdzie  ma  być  realizowane 

zamówienie  stanowiące  przedmiot  Postępowania.  dowód:  okoliczność  niewymagająca 

dowodu, fakt powszechnie znany i wynikający z obowiązujących regulacji prawnych. Nie mogą 

również osobiście przeprowadzić lokalnych wywiadów i spotkań z potencjalnymi dostawcami, 

usługodawcami  i  podwykonawcami.  Będąc  zainteresowanymi  w  uzyskaniu  zamówienia 

zmuszeni  są  więc  albo  do  zrezygnowania  z  ubiegania  się  o  to  zamówienie,  albo  też  do 

korzystania z  pomocy  lokalnych (polskich)  pomocników,  czego nie można  jednak  uznać  za 

równoważne z osobistym uczestnictwem przedstawicieli wykonawcy w ustaleniu wszystkich 

okoliczności mających znaczenie dla właściwego przygotowania oferty przez tego wykonawcę. 

Sytuacja  ta  wkrótce  powinna  ulec  mianie,  bowiem  w  dniu  10  czerwca  2020  r.  (czyli  już  po 

kwestiono

wanej zmianie terminu dokonanej przez Zamawiającego) możliwość wjazdu na teren 

Polski od 13 czerwca 2020 r. uzyskali wykonawcy z terenu UE. Dla wykonawców spoza Unii 

taka możliwość nadal nie jest dostępna, natomiast te podmioty prawdopodobnie będą mogły 

sk

orzystać z lotów międzynarodowych, które jednak - zgodnie z ostatnimi decyzjami rządu RP 

będą mogły zostać podjęte od 16 czerwca 2020 roku. Nie wiadomo przy tym jeszcze kiedy 

rejsy  samolotowe  zostaną  faktycznie  przywrócone  przez  linie  lotnicze.  Podsumowując  -  w 

dacie podjęcia przez Zamawiającego kwestionowanej decyzji nie uwzględniała ona (i nadal 

nie uwzględnia) bardzo istotnych ograniczeń w możliwości przemieszczania się wykonawców 

niemających  siedziby  na  terytorium  Polski,  a  w  konsekwencji  również  możliwości 

przeprowadzenia przez nich oględzin miejsca planowanej inwestycji. 

Dokonanie przedmiotowych oględzin jest o tyle istotne, że dotyczą one obowiązków 

kontraktowych wykonawcy wynikających z SIWZ, które mają wpływ na przygotowanie oferty i 

kalkulację  ceny  ofertowej.  Złożony  charakter  zamówienia  oraz  fakt,  iż  części  informacji 

istotnych dla prawidłowego skalkulowania ceny ofertowej Zamawiający nie podaje, lecz należy 

je samodzielnie ustalić na podstawie wizji lokalnej terenu inwestycji, powodują, że ceny tej nie 

da się prawidłowo obliczyć bez przeprowadzenia takiej wizji. Wobec tego oczywistym jest, że 

czas ustalony przez Zamawiającego jako właściwy na przygotowanie i złożenie ofert musi tę 

okoliczność  uwzględniać. Wynika to  wprost  przepisu  art.  9a  ust.  2  Pzp,  zgodnie  którym,  w 

przypadku gdy oferty mogą zostać złożone jedynie po odbyciu przez wykonawcę wizji lokalnej 

albo  po  sprawdzeniu  przez  niego  dokumentów  niezbędnych  do  realizacji  zamówienia, 

zamawiający  wyznacza  terminy  składania  ofert  z  uwzględnieniem  czasu  niezbędnego  do 

zapoznania się przez wykonawców z informacjami koniecznymi do przygotowania oferty, z tym 

że  terminy  te  muszą  być  dłuższe  od  minimalnych  terminów  składania  ofert  określonych  w 

ustawie. W świetle tego przepisu oczywiste jest zatem, że nie można uznać za prawidłowe 

postępowania  Zamawiającego,  który  wszczyna  Postępowanie  w  czasie  stanu  epidemii  o 

zasięgu  międzynarodowym,  która  wiąże  się  z  bardzo  poważnymi  ograniczeniami  w 

przemieszczaniu  się  (zwłaszcza  między  państwami),  i  który  następnie,  otrzymując 


umotywowany wniosek od co najmniej jednego wykonawcy zagranicznego zainteresowanego 

udziałem  w  Postępowaniu  o  przedłużenie  terminu  składania  ofert  tak,  aby  możliwe  było 

zapoznanie się z terenem inwestycji również przez wykonawców zagranicznych, ignoruje ten 

wniosek i nie wprowadza wnioskowanej zmiany w adekwatnym do 

okoliczności wymiarze. 

Odwołujący dodatkowo wyjaśnił, dlaczego tak istotne dla prawidłowego przygotowania 

prze  niego  konkurencyjnej  oferty  jest  przeprowadzenie  wizji  terenu  inwestycji  przez 

przedstawicieli  Odwołującego  z  Turcji,  niezależnie  od  dokonania  takich  oględzin  przez 

polskich  współpracowników  Odwołującego.  Otóż  z  racji  tego,  iż  inwestycje  w  każdym  kraju 

mają  pewną  swoją  specyfikę,  a  jednocześnie  polscy  współpracownicy  Odwołującego  z 

oczywistych względów nie mają pełnej wiedzy na temat szczegółowych możliwości mobilizacji 

sprzętu  i  personelu  Odwołującego  z  Turcji  oraz  szczególnych  zasad  funkcjonowania 

przedsiębiorstwa Odwołującego i jego 43- letniego know-how w zakresie prowadzenia dużych 

projektów budowlanych, te dwa zespoły powinny pracować łącznie. Muszą one wymieniać się 

swoją  wiedzą,  aby  móc  właściwie  ustalić  dostępne  i  najbardziej  ekonomicznie  korzystne 

sposoby mobilizacji zasobów Odwołującego i metody realizacji zamówienia oraz związane z 

tym nakład pracy i koszty zamówienia, a także wspólnie zdiagnozować i wycenić potencjalne 

ryzyka i nieprzewidziane wydatki. Dopiero wówczas możliwe jest ustalenie marży, którą należy 

dodać  do  ceny  oferty.  Jeżeli  jednak  taka  współpraca  dwóch  zespołów  nie  jest  możliwa, 

ponieważ  doświadczeni  pracownicy  Odwołującego  nie  mogą  wspólnie  z  polskimi 

współpracownikami  ocenić  miejsca  inwestycji,  wówczas  zakres  ryzyk  i  rezerw,  które 

Odwołujący  musi  wziąć  pod  uwagę  przy  kalkulacji  ceny,  jest  wyższy,  co  może  skutkować 

podwyższeniem  ceny,  i  w  rezultacie  prowadzić  do  niekonkurencyjnej  oferty.  Bezpośrednia 

współpraca pracowników Odwołującego z Turcji z partnerem projektowym w Polsce wydaje 

się również niezbędna, aby jak najlepiej zoptymalizować wstępny projekt i przedmiar robót i 

aby  odpowiednio  obniżyć  całkowity  koszt,  prowadząc  do  osiągnięcia  konkurencyjnego 

charakteru oferty. Należy również podkreślić, że należyte przygotowanie przez Odwołującego 

jak  najbardziej konkurencyjnej  oferty  jest  działaniem  wyłącznie na  korzyść  Zamawiającego, 

jak  i  Skarbu  Państwa  jako  takiego.  Wybór  najkorzystniejszej  oferty  jest  przecież  celem 

Postępowania. Oczywistym jest przy tym, że nie chodzi wyłącznie o mechaniczną czynność 

wyboru spośród ofert dowolnie przygotowanych przez wykonawców, ale o czynne stworzenie 

przez Zamawiającego takich warunków w Postępowaniu, aby złożone oferty były prawidłowo 

przygotowane,  a  jednocześnie  obiektywnie  jak  najbardziej  korzystne  finansowo  dla 

Zamawiającego. 

Podkreślił,  że  omawiana  nieprawidłowa  zmiana  terminu  składania  ofert  stanowi 

podstawę do wniesienia odwołania niezależnie od tego, czy możliwe i celowe było zaskarżenie 

również  pierwotnej  treści  SIWZ.  Dopiero  bowiem  z  dniem  złożenia  przez  Odwołującego 

wniosku z dnia 27 

maja 2020 r. można mieć pewność, że Zamawiający miał wiedzę, że co 


najmniej  jeden  wykonawca  zagraniczny  zamierza  wziąć  udział  w  Postępowaniu,  jednak  z 

uwagi na obiektywne i nieprzezwyciężalne okoliczności wskazane we wniosku przygotowanie 

prz

ez niego konkurencyjnej oferty jest znacząco utrudnione w wyznaczonym terminie. Od tej 

daty Zamawiający niewątpliwie miał świadomość, że czas niezbędny do zapoznania się przez 

wykonawców  z  informacjami  koniecznymi  do  przygotowania  ofert  powinien  być  znacznie 

dłuższy.  Zamawiający  powinien  był  tę  okoliczność  uwzględnić,  aby  wypełnić  dyspozycję 

przepisu  art.  9a  ust.  2  Pzp,  a  jednocześnie  zapewnić  wszystkim  wykonawcom  (nie  tylko 

krajowym, ale i zagranicznym) równą możliwość złożenia konkurencyjnej oferty. 

Naru

szenia  art.  38  ust.  6  Pzp  w  związku  z  art.  9a  ust.  1  Pzp  -  przedłużenie  terminu 

składania ofert, wyznaczonego początkowego na dzień 22 czerwca 2020 r., jedynie do 

dnia  29  czerwca  2020  r.,  czyli  o  7  dni,  a  jednocześnie  brak  przedłużenia  terminu 

składania ofert o okres adekwatny z uwagi na złożoność zamówienia w kontekście ilości 

i  charakteru  wyjaśnień  składanych  przez  Zamawiającego  w  odpowiedzi  na  pytania 

wykonawców  oraz  z  uwagi  na  ilość  i  rodzaj  zmian  w  dokumentacji  wprowadzonych 

przez  Zamawiającego,  czyli  do  31  lipca  2020  r.;  w  rezultacie  dokonana  zmiana  jest 

niedostateczna i nie odpowiada wymogom ustalania terminów składania ofert. 

1. Zgodnie z przepisem art. 38 ust. 6 Pzp, jeżeli w wyniku zmiany treści specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia nieprowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu 

jest niezbędny dodatkowy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający przedłuża 

termin składania ofert. Na mocy natomiast art. 9a ust. 1 Pzp, wyznaczając terminy składania 

ofert, zamawiający uwzględnia złożoność zamówienia oraz czas potrzebny na sporządzenie 

ofert. 

2.  W  niniejszej  sprawie  Zamawiający  pierwotnie  ustanowił  48-dniowy  termin  na 

składanie ofert. Następnie, po dokonaniu trzykrotnej zmiany SIWZ oraz udzieleniu odpowiedzi 

na  ponad  1000  wątpliwości  zgłoszonych  przez  wykonawców,  z  czego  jedynie  ok  15%  to 

pytania w mniejszym lub większym stopniu powtarzające się, przedłużył termin składania ofert 

o  6 

dni. Dodatkowo, już po tej zmianie opublikował kolejne (na dzień  złożenia odwołania  - 

dwa)  zestawy  w

yjaśnień,  przy  czym  są  to  już  również  zmiany  do  wyjaśnień  udzielonych 

uprzednio lub odpowiedzi na wątpliwości wykonawców wynikające z poprzednich wyjaśnień 

Zamawiającego.  Zmiany  i  wyjaśnienia  opublikowane  dotychczas  mają  objętość  ponad  350 

stron i dotyczą bardzo szczegółowych kwestii technicznych - nie wystarczy je tylko przeczytać, 

lecz  konieczna  jest  bardzo  szczegółowa  i  uważna  ich  analiza,  gdyż  często  oznaczają 

konieczność  zmiany  pewnych  pierwotnych  założeń  wykonawców  odnośnie  planowanego 

zamówienia, w szczególności gdy wykluczają zastosowanie pewnych technologii lub nakazują 

interpretację  wymagań  odmienną  niż  sposób,  w  jaki  pierwotnie  rozumieli  je  poszczególni 


wykonawcy. Ponadto, część odpowiedzi oznacza de facto brak odpowiedzi i pozostawienie 

rozwiązania  wątpliwości  samym  wykonawcom,  co  wymaga  dodatkowego  namysłu.  Część 

natomiast polega na poinformowaniu wykonawców, że całość dokumentacji i informacji, które 

posiada  Zamawiający,  została  już  wykonawcom  przekazana  i  nie  mogą  oni  otrzymać 

dodatkowych  dokum

entów  lub  informacji.  To  zaś  oznaczać  może  również  konieczność 

powtórzenia  szeregu  czynności  wykonawcy,  łącznie  z  ponownymi  oględzinami  miejsca 

inwestycji,  celem  ponownej  oceny  danych  okoliczności  już  ze  świadomością,  że  więcej 

informacji Zamawiający nie przekaże. Sam fakt zadania Zamawiającemu ponad 1000 pytań 

jest  znamienny  i  pokazuje  skalę  wątpliwości,  z  którymi  wykonawcy  muszą  się  uporać 

przygotowując swoje oferty. 

3.  Wobec  powyższego,  nie  sposób  uznać  dokonanego  przez  Zamawiającego 

przedłużenia terminu na składanie ofert o jedynie 6 dni za czynność prawidłową i spełniającą 

wymogi art. 38 ust. 6 oraz art. 9a ust. 1 Pzp. Przy takiej skali zmian i wyjaśnień, które w dodatku 

być może nie są jeszcze ostateczne, przedłużenie to nie może zostać uznane za dostateczne. 

Jak  wskazała  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  KIO  187/18,  termin  składania  ofert,  w 

związku ze zmianą treści siwz, powinien być przedłużony przez zamawiającego o taki czas, 

który  zapewni  zachowanie  w  prowadzonym  postępowaniu  zasady  uczciwej  konkurencji, 

przejrzystości i równego traktowania wykonawców. Oznacza to, że okres, o jaki przedłużony 

zostaje termin składania ofert, powinien zapewniać, że wszyscy potencjalni wykonawcy będą 

dysponować wystarczającym czasem na dokonanie analizy zmian siwz, analizy ich wpływu na 

dotychczas  przyjęte  w  ramach  przygotowywanych  ofert  założenia,  analizy  zakresu 

koniecznych  zmian  w  przygotowywanych  ofertach,  na  dokonanie  tych  zmian  oraz  na 

dokonanie ponownej wyceny ofert. Jednocześnie, zgodnie z ww. zasadą, przedłużony termin 

składania ofert musi być wystarczająco długi, aby nie faworyzować żadnego z wykonawców 

zainteresowanych ubieganiem  się  o  zamówienie. Wydaje się przy  tym,  że powinien  on  być 

również wystarczająco długi tak, aby nie dyskryminować żadnego z wykonawców, co dotyczyć 

powinno zwłaszcza wykonawców zagranicznych, którzy potrzebują zapewnienia im pewnego 

dodatkowego czasu na tłumaczenie kolejnych, obszernych dokumentów, publikowanych przez 

Zamawiającego w Postępowaniu. Potwierdza to Izba w wyroku z dnia 12 listopada 2014 r., 

sygn.  KIO  2167/2014  gdzie  wskazała,  że  Zamawiający  obowiązany  jest  w  warunkach 

konkretnego postępowania, uwzględniać w szczególności opis przedmiotu zamówienia i jego 

złożoność  oraz  rozmiar,  a  także  uwzględniać  czas  niezbędny  do  przygotowania  i  złożenia 

oferty  przez  każdego  z  wykonawców,  zapewniając  tym  samym  realną  oraz  uczciwą 

konkurencję  w  postępowaniu,  wymaganą  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp.  Powyższe  potwierdza 

również art. 38 Dyrektywy 2004/18/WE zgodnie z którym (ust. 1) podczas ustalania terminów 

składania ofert instytucje zamawiające uwzględniają w szczególności złożoność zamówienia 

oraz czas wymagany do sporządzenia ofert, z zastrzeżeniem terminów minimalnych. Zatem, 


uwzględniając systematykę art. 38 Dyrektywy 2994/18/WE oraz ogólny charakter wytycznych 

zawartych w jego ust. 1 podkreślenia wymaga, że zasadą zarówno na gruncie unijnego jak i 

polskiego  Prawa  zamówień  publicznych  jest  ustalanie  terminów  składania  ofert  z 

uwzględnieniem  specyfiki  zamówienia,  a  nie  terminów  minimalnych  lub  zbliżonych  do 

minimalnych (wyrok KIO 2188/13). 

4. Zdaniem Odwołującego, właściwym przedłużonym terminem na składanie ofert jest 

dzień  31  lipca  2020  r.. Uwzględnia on  bowiem  ograniczenia  w  podróżowaniu na  terytorium 

Polski oraz fakt, że prawdopodobnie dopiero pod koniec czerwca lub na początku lipca będzie 

możliwe  odbycie  podróży  do  Polski  samolotem.  Wtedy  dopiero  możliwe  będzie  dokonanie 

oględzin terenu planowanej inwestycji przez wykonawców zagranicznych. Ponadto, termin ten 

jest odpowiedni z uwagi na skalę zmian i wyjaśnień w SIWZ dokonanych dotychczas, jak i przy 

uwzględnieniu  kolejnych.  Wszyscy  wykonawcy  analizują  bowiem  obecnie  odpowiedzi 

Zamawiającego opublikowane w ciągu ostatnich kilkunastu dni i identyfikują kolejne niejasne 

kwestie,  które  muszą  zostać  wyjaśnione  aby  oferty  mogły  zostać  należycie  przygotowane. 

Tymczasem,  zdaniem  Odwołującego,  pomiędzy  zakończeniem  procesu  udzielania  przez 

Zamawiającego  wyjaśnień  do  SIWZ  a  terminem  składania  ofert,  powinien  upłynąć  pewien 

okres czasu tak, aby wykonawcy n

ie musieli w ostatnim momencie wprowadzać bez głębszego 

przemyślenia  zmian  wynikających  z  trwającego  praktycznie  do  momentu  składania  ofert 

procesu  weryfikacji  dokumentacji  Postępowania  zarówno  przez  wykonawców,  jak  i 

Zamawiającego.  Data  31  lipca  2020  roku,  jako  termin  składania  ofert,  wydaje  się  być 

odpowiednia dla zapewnienia takiego odpowiedniego okresu na przygotowanie ofert. 

Naruszenia  art.  7  ust.  1  i  3  Pzp  - 

istotnie  utrudnienie  Odwołującemu  oraz  innym 

wykonawcom,  zwłaszcza  zagranicznym,  w  wyniku  nieprawidłowego  przedłużenia 

terminu  składania  ofert,  przygotowania  i  złożenia  najkorzystniejszej  oferty  w 

Postępowaniu,  co  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania 

wykonawców, proporcjonalności oraz przejrzystości. 

2.  Uzasadnienie  tego  zarzutu 

zostało  już  de  facto  przywołane  w  różnych  punktach 

niniejszego odwołania, w tym miejscu wystarczy zatem krótkie podsumowanie: Zamawiający, 

ustalając okres przedłużenia terminu składania ofert, zupełnie pominął obiektywne różnice w 

możliwości przygotowania oferty w wyznaczonym czasie pomiędzy wykonawcami krajowymi, 

jak  i  zagranicznymi,  przez  co  rażąco  naruszył  zasady  równego  traktowania  wykonawców  i 

zapewnienia im warunków uczciwej konkurencji - na niekorzyść wykonawców zagranicznych. 

Należy przy tym podkreślić, że pomimo iż Odwołujący jest podmiotem mającym siedzibę w 

kraju spoza UE, to okoliczność ta nie ma w tym zakresie istotnego znaczenia, bowiem jego 

sytuacja w Postępowaniu jest analogiczna jak w przypadku wykonawców z Unii, którzy również 


nie  mogli  prz

yjechać  na  terytorium  RP  aby  przeprowadzić  wizję  lokalną  oraz  potrzebują 

dodatkowego czasu na tłumaczenie obszernej dokumentacji przedstawianej co kilka dni przez 

Zamawiającego. Sytuacja wykonawców z UE oraz spoza niej różnicuje się dopiero obecnie, 

po otw

arciu w dniu 13 czerwca 2020 roku granic Polski dla obywateli Unii. W praktyce dotyczyć 

to  może  jednak  tylko  wykonawców'  z  krajów  położonych  blisko  granic  Polski,  inni  bowiem 

raczej nie podejmą się kilkudniowej podróży samochodem (w dodatku w czasie nadal trwającej 

epidemii,  co  wiąże  się  m.in.  z  ryzykiem  konieczności  odbywania  po  drodze  kwarantanny)  i 

będą czekać na przywrócenie ruchu lotniczego. 

2. Zasada proporcjonalności została przez Zamawiającego złamana w tym sensie, że 

poprzez zaniechanie adekwatnego 

do okoliczności sprawy (zewnętrznych - epidemia COVlD-

19 i wewnętrznych - bardzo wiele nieprecyzyjnych zapisów i luk w dokumentacji technicznej 

Postępowania, zmiany SWIZ) przedłużenia terminu składania ofert, bardzo utrudnił on - jeśli 

nie uniemożliwił - wykonawcom zagranicznym złożenie konkurencyjnych ofert, czyli ograniczył 

dostęp do zamówienia wykonawcom zagranicznym, w tym również takim, którzy dają rękojmię 

należytego jego wykonania. Zasadność takiego również znaczenia zasady proporcjonalności 

potwier

dziła  Izba  w  wyroku  z  dnia  29  marca  2017  r.,  sygn.  akt  KIO  470/17,  w  którym 

stwierdziła, że w realiach danej sprawy zbyt krótki termin składania ofert może zostać uznany 

za naruszający zasadę proporcjonalności wynikającą z art. 7 ust. 1 ustawy. 

3.  Jednocze

śnie  Zamawiający  naruszył  zasadę  przejrzystości,  wyrażającą  się  w 

postulacie  aby  procedura  udzielania  zamówień  publicznych  była  prowadzona  według 

czytelnych  reguł.  Dyskryminacja  wykonawców  zagranicznych  w  Postępowaniu  jest 

tymczasem zupełnie niezrozumiała, tym bardziej, że prowadzić może do wyboru oferty mniej 

korzystnej dla Zamawiającego. Ponadto, zasada przejrzystości wymaga, aby ustalając termin 

przedłużenia składania ofert, Zamawiający nie dokonywał tego „krokowo” (jedynie np. o 7 dni 

i następnie ewentualnie o kolejne, krótkie okresy), lecz kompleksowo i zdecydowanie (tj. przy 

pierwszej czynności przedłużenia - o termin niezbędny do prawidłowego przygotowania ofert, 

czyli w szczególności do dnia 31 lipca 2020 r., zgodnie z wnioskiem Odwołującego), skoro już 

przy pierwszej czynności przedłużenia Zamawiający miał wiedzę, że przedłużenie jedynie o 6 

dni  będzie  niewystarczające  i  nieadekwatne  do  charakteru  dokonanych  zmian  w  SIWZ  lub 

udzielonych  wyjaśnień,  a  także  -  nieodpowiadające  aktualnej,  jak  również  dającej  się 

przewidzieć  w  dacie  ogłoszenia  Wyjaśnień  nr  2  sytuacji  epidemiologicznej.  W  wyniku 

naruszenia  tej  zasady  przez  Zamawiającego  wykonawcy  pozostają  obecnie  w  stanie 

niepewności czy Zamawiający ponownie przedłuży termin składania ofert, a jeżeli tak, to o jaki 

termin,  czy  też  termin  wyznaczony  obecnie  należy  rzeczywiście  traktować jako  ostateczny. 

Powyższe nie czyni zadość zasadzie przejrzystości. 


Naruszenia art. 38 ust. 1 pkt 1 Pzp - 

brak ustosunkowania się przez Zamawiającego do 

wniosku z dnia 28 

maja 2020 r. o zmianę terminu składania ofert w Postępowaniu i jego 

przesunięcie do dnia 31 lipca 2020 r., pomimo że wniosek Odwołującego został złożony 

z  zachowaniem  terminu  wynikającego  z  art.  38  ust.  1  Pzp,  w  związku  z  czym 

Zamawiającego powinien był ustosunkować się do niego niezwłocznie. 

W dniu 27 

maja 2020 r. Odwołujący złożył wniosek o przedłużenie terminu składania ofert w 

Postępowaniu do dnia 31 lipca 2020 r. Wniosek ten wpłynął do Zamawiającego przed końcem 

dnia.  w  którym  upływa  połowa  wyznaczonego  terminu  składania  ofert,  w  związku  z  czym, 

zgodnie z powszechną praktyką, powinien był zostać rozpoznany w takim trybie, jak wnioski o 

wyjaśnienie treści SIWZ, czyli niezwłocznie, jednak nie później na sześć dni przed upływem 

terminu składania ofert. 

Zamawiający  do  dnia  złożenia  niniejszego  odwołania  nie  odpowiedział  na  wniosek 

Wykonawcy. W dniu 9 czerwca 2020 r. opublikował odpowiedzi (odmowne) na szereg innych 

wniosków  o  zmianę  SIWZ  złożonych  w  tym  samym  dniu  przez  Odwołującego,  ten  jednak 

pominął. Wszystkie te odpowiedzi podawane są w formule: cytowany wniosek + odpowiedź i 

w  takiej  formule  jak  dotąd  Zamawiający  nie  ustosunkował  się  do  wniosku  Odwołującego, 

pomimo rozpoznania pozostałych jego wniosków. 

Odwołujący  nie  może  wykluczyć,  że  Zamawiający  będzie  twierdzić,  że  odpowiedzią  na 

wniosek Odwołującego jest zmiana terminu dokonana przez Zamawiającego w dniu 5 czerwca 

2020 r., w piśmie zatytułowanym „Wyjaśnienia nr 2”. Zamawiający nie podał jednak żadnego 

uzasadnienia tej zmiany ani jej podstawy prawnej. Z faktu opublikowania informacji o nowym 

terminie  w  piśmie  zawierającym  już  drugi  zestaw  wyjaśnień  do  SIWZ  oraz  po  trzeciej  już 

zmianie  postanowień  SIWZ,  można  jednak  domniemywać,  że  zmiana  ta  nie  stanowi 

odpowiedzi na wniosek Odwołującego (do którego zresztą w żaden sposób Zamawiający się 

nie odwołuje), lecz jest od niego niezależna i jej podstawy należy upatrywać przepisie art. 38 

ust. 6 Pzp. Zdaniem Odwołującego, podstawa prawna i faktyczna dokonanej zmiany terminu 

powinna zostać jednoznacznie oznaczona tak, aby nie pozostawiać po stronie Odwołującego 

niepewności odnośnie tego, czy jego wniosek został już rozpoznany czy też nie. 

Podsumowując niniejsze odwołanie należy stwierdzić, że wskazane w nim naruszenia przez 

Zamawiającego  przepisów  Pzp  mają  niewątpliwie  wpływ  na  wynik  Postępowania  i  mogą 

uniemożliwić Odwołującemu, a także innym wykonawcom, a zwłaszcza tym, których personel 

przebywa  za  granicą,  skuteczne  ubieganie  się  o  udzielenie  i  realizację  przedmiotowego 


zamówienia.  Jednocześnie  szkodę  w  ich  wyniku  może  ponieść  sam  Zamawiający,  bowiem 

może  być  zmuszony  do  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty,  która  nie  byłaby 

najkorzystniejsza  gdyby  wszyscy  wykonawcy,  w  tym  zagraniczni,  mieli  możliwość 

prawidłowego przygotowania ofert. 

Zamawiający w odpowiedzi na odwołania (pismo z dnia 1 lipca 2020 r.) wniesionych 

do 

postępowań  o  udzielenie  zamówień  publicznych  prowadzonych  w  trybach  przetargów 

nieograniczonych pn.: 

„Projekt i budowa drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Zachód (bez węzła) do węzła 

Białystok Księżyno (z węzłem)”, zwane dalej „Zamówienie nr 1”, (sygn. akt: KIO 1337/20) i  

„Projekt i budowa drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Księżyno (bez węzła) do węzła 

Białystok  Południe  do  m.  Grabówka”,  zwane  dalej:  „Zamówienie  nr  2",  (sygn.  akt:  KIO 

wniósł o oddalenie odwołań w całości. 

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 9a ust. 2 Pzp oraz art. 38 ust. 6 w zw. z art. 9a ust. 1 

ustawy  Pzp  (

brak  przedłużenia  terminu  składania  ofert  o  okres  adekwatny  do  okoliczności 

związanych z obowiązującymi obostrzeniami i ograniczeniami dotyczącymi przemieszczania 

się (np. wstrzymanie ruchu granicznego, wstrzymanie lotów międzynarodowych, obowiązkowa 

kwarantanna) a jednocześnie brak przedłużenia terminu składania ofert o okres adekwatny z 

uwagi na 

złożoność zamówienia w kontekście ilości i charakteru wyjaśnień składanych przez 

zamawiającego w odpowiedzi na pytania wykonawców oraz z uwagi na ilość i rodzaj zmian w 

dokumentacji postępowania wprowadzonych przez Zamawiającego, czyli do 31 lipca 2020 r.) 

stwierdził, że jest bezzasadny. 

Zgodnie  z  art.  9a  ust.  1  ustawy  Pzp,  wyznaczając  terminy  składania  wniosków  o 

dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  lub  ofert,  zamawiający  uwzględnia  złożoność 

zamówienia oraz, w przypadku ofert, czas potrzebny na sporządzenie ofert, z zachowaniem 

określonych w ustawie minimalnych terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału 

w postępowaniu lub ofert. Jak wynika z art. 43 ust. 2 ustawy Pzp, jeżeli wartość zamówienia 

jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 

8, termin składania ofert nie może być krótszy niż 35 dni od dnia przekazania ogłoszenia o 

zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. 


Stosownie do treści art. 38 ust. 6 ustawy Pzp, jeżeli w wyniku zmiany treści specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia  (SIWZ)  nieprowadzącej  do  zmiany  treści  ogłoszenia  o 

zamówieniu jest niezbędny dodatkowy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający 

przedłuża termin składania ofert  i  informuje o  tym  wykonawców,  którym  przekazano SIWZ, 

oraz  zamieszcza  informację  na  stronie  internetowej,  jeżeli  SIWZ  jest  udostępniana  na  tej 

stronie. Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio. 

W  dniu  30  kwietnia  2020  r.  Zamawiający  przekazał  ogłoszenie  o  zamówieniu  nr  1  i 

zamówieniu  nr  2  Urzędowi  Publikacji  Unii  Europejskiej.  Ogłoszenia  o  zamówieniu  zostały 

opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 05.05.2020 r. pod numerami: 

2020/S 087-205810, 2020/S 087-205899. 

W przypadku zamówienia nr 1: 

Pierwotny termin składania ofert Zamawiający wyznaczył na dzień 19 czerwca 2020 r. godz. 

10  50.  Przewidziany  przez  Zamawiającego termin składania ofert  był  dłuższy  niż  35dniowy 

termin wymagany ustawą Pzp, bowiem wynosił aż 45 dni. 

W dniu 05.06.2020 r. Zamawiający dokonał pierwszego przesunięcia terminu składania ofert 

na dzień 25.06.2020 r., a następnie dokonując kolejnej zmiany SIWZ w dniu 18.06.2020 r., 

przesunął termin z 25.06.2020 r. na dzień 06.07.2020 r. 

Termin na składanie ofert w niniejszym postępowaniu łącznie (po wydłużeniu) wyniósł 62 dni. 

W przypadku zamówienia nr 2: 

Pierwotny termin składania ofert Zamawiający wyznaczył na dzień 22 czerwca 2020 r. godz. 

10 50 . Przewidziany przez Zamawiającego termin składania ofert był dłuższy niż 35dniowy 

termin wymagany ustawą Pzp bowiem wynosił aż 48 dni. 

W dniu 05.06.2020 r. Zamawiający dokonał pierwszego przesunięcia terminu składania ofert 

na dzień 29.06.2020 r., a następnie dokonując kolejnej zmiany SIWZ w dniu 19.06.2020 r., 

przesunął termin z 29.06.2020 r. na dzień 08.07.2020 r. 

Termin na składanie ofert w niniejszym postępowaniu łącznie (po wydłużeniu) wyniósł 64 dni. 

Termin wynoszący 62 dni w zamówieniu nr 1 i 64 dni w zamówieniu nr 2 jest dla wykonawców 

w  pełni  wystarczający,  aby  przygotować  i  złożyć  oferty.  Twierdzenie  Odwołującego,  iż 

Zamawiający naruszył w tym zakresie ustawę Pzp jest pozbawione podstaw. Termin składania 

ofert  jest  zgodny  z  ustawą  Pzp  i  jest  on  porównywalny  jak  w  innych  prowadzonych  przez 

Zamawiającego  postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  na  podobne  roboty 

budowlane prowadzone w systemie „projektuj i buduj”. 

Odnośnie  podniesionego  przez  Odwołującego  zarzutu  dotyczącego  konieczności 

przeprowadzenia wizji lokalnej, Zamawiający stwierdza, że jest on bezpodstawny, ponieważ 

dokonanie  wizji  lokalnej

,  o  której  stanowi  art.  9a  ust.  2  ustawy  Pzp  nie  jest  koniecznym 


warunkiem  złożenia  ofert  w  postępowaniu,  tym  bardziej,  że  w  niniejszym  przypadku  trasa 

przebiega  po  nowym  śladzie  drogi,  a  wszelkie  informacje  dotyczące  opisu  przedmiotu 

zamówienia zostały zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), a z uwagi 

na to, że Zamawiający nie posiada prawa do własności gruntu, nie ma możliwości wejścia na 

działki prywatne. Termin składania ofert Zamawiający ustalił zgodnie z przepisami ustawy Pzp, 

a  n

astępnie  dodatkowo  przedłużył  do  62  dni  w  przypadku  zamówienia  nr  1  i  do  64  dni  w 

przypadku zamówienia nr 2, co przeczy argumentacji Odwołującego zawartej w odwołaniu, że: 

„dokonana  zmiana  jest  niedostateczna  i  nie  odpowiada  wymogom  ustalania  przez 

zamawia

jącego  terminów  składania  ofert”.  Zamawiający  nie  zgadza  się  z  argumentacją 

Odwołującego o złożoności zamówienia w kontekście ilości i charakteru wyjaśnień składanych 

przez  Zamawiającego,  co  w  istocie  nie  znajduje  odzwierciedlenia  w  rzeczywistym  stanie 

fak

tycznym.  Znaczna  ilość  pytań  i  wyjaśnień  się  powtarza,  są  to  takie  same  pytania  lub 

dotyczące analogicznych zagadnień. Przykładowo: 

pytania dotyczące umieszczania ekranów akustycznych na skarpach: nr 77, 412, 444, 594, 

- pytania dot. zarurowani

a obiektów: nr 525, 641, 643, 667, 668, 864; 

pytania dot. wykonania ekranów zamiast ogrodzenia: nr 140, 280, 588, 650, 865; - pytania 

dot. określenia, które dokumenty są wiążące: nr 219, 281, 295, 309, 417, 434, 

pytania dot. hierarchii dokumentów: nr 256, 590, 789;  

pytania dot. ostateczności DśU: nr 303, 304, 585, 748, 693, 695, 696, 

pytania  dot.  umieszczenia  słupów  na  skarpach:  nr  91,  431,  516,  566,  837;      pytania  dot. 

potwierdzenia,  że  wszystkie  dokumenty  wymienione  w  pkt  1.2  PFU  są  dokumentami 

wiążącymi: nr 243, 305, 422, 495. 

Przedmiotem postępowania jest zadanie inwestycyjne dot. zaprojektowania i budowy drogi na 

podstawie opracowanego przez Zamawiającego programu funkcjonalno-użytkowego (PFU). 

przedmiotowym  postępowaniu  wykonawcy  nie  muszą  przygotowywać  obszernych 

kosztorysów i wyceniać dziesiątki tysięcy pozycji kosztorysowych jak w przypadku przetargów 

na  zadania  inwestycyjne  prowadzone  w  systemie  „BUDUJ”,  w  związku  z  czym  w  ocenie 

Zamawiającego  przygotowanie  oferty  w  wyznaczonym  przez  Zamawiającego  terminie  jest 

realnie  możliwe.  Dowodem  na  to  jest  fakt,  że  żaden  z  wykonawców  nie  przyłączył  się  do 

postępowania  odwoławczego.  Odwołujący  nie  jest  jedynym  wykonawcą  posiadającym 

siedzibę  za  granicą,  natomiast  tylko  jako  jedyny  widzi  potrzebę  osobistej  wizytacji  terenu 

przyszłej  inwestycji  przez  Prezesa  firmy  celem  przygotowania  oferty.  Zamawiający  pragnie 

nadmienić,  że  ograniczenia  wprowadzone  w  związku  z  pandemią  Covid-19  nie  wyłączają 

obowiązku  Zamawiającego  do  przeprowadzenia  postępowań  przetargowych  w  związku  z 

istotnymi/strategicznymi  potrzebami państwa polskiego. Dlatego też nie może mieć miejsca 


blokowanie prowadzonej procedury przetargowej na kluczowe inwestycje w kraju z powodu 

jednego wykona

wcy, który nie ma możliwości przylotu do Polski na wizję lokalną, która i tak 

nie jest obowiązkowa. Wykonawcy zainteresowani przetargiem składają swoje oferty na swoje 

ryzyko i na swój koszt. W Polsce istnieją podmioty, które świadczą usługi konsultingowe i np. 

zebranie  cen  składowych  od  kontrahentów  (podwykonawców)  nie  wymaga  osobistej 

obecności, a raczej dobrego internetowego komunikatora lub innej dowolnej drogi łączności 

(email, fax, tel.) i tłumacza. Skoro ustawodawca nie zawiesił organizacji żadnych postępowań 

przetargowych  i  nie  zobowiązał  statio  fisci  do  uwzględnienia  okresu  zagrożenia 

epidemicznego/stanu  pandemii  w  terminach  ustalanych  na  podstawie  ustawy  Pzp,  tzn.  że 

mogą i powinny się one odbywać mimo czasowego wprowadzenia określonych ograniczeń. 

Jednocześnie  konieczność  realizowania  strategicznych  inwestycji  państwowych  nie  może 

zostać ograniczona bądź zawieszona na czas pandemii, który nie wiadomo kiedy się skończy. 

Okres  pandemii  może  trwać  przez  kolejne  miesiące,  a  może  nawet  i  lata,  dlatego  też 

niemożliwym  jest  przedłużenie  postępowań  przetargowych  o  okres  nieograniczony. 

Odwołujący posiada swoją siedzibę w Turcji, która do dnia dzisiejszego nie otworzyła jeszcze 

swoich granic i nie odwiesiła wszystkich lotów międzynarodowych. Brak jest informacji kiedy 

sytuacja dotycząca komunikacji z tym krajem się poprawi tzn. wróci do normy. Nawet gdyby 

Zamawiający przedłużył termin składania ofert o okres wnioskowany przez wykonawcę, nie 

ma  pewności,  że  sytuacja  związana  z  ograniczeniami  COVID-19  w  jakikolwiek  sposób  się 

zmieni.  Równie  dobrze  mogą  ponownie  zostać  wprowadzone  ograniczenia,  które  ostatnio 

zostały poluzowane. W związku z powyższym ww. zarzuty traktuje jako bezzasadne. 

W zakresie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 38 ust. 1 pkt 1 Pzp 

Zamawiaj

ący informuje, że udzielił odpowiedzi na wszystkie pytania, które złożone zostały w 

ustawowym terminie w obu postępowaniach przetargowych tj. w zamówieniu nr 1 i zamówieniu 

nr 2. Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy Pzp wykonawca może do zamawiającego o wyjaśnienie 

treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  Zamawiający  jest  obowiązany  udzielić 

wyjaśnień niezwłocznie jednak nie później niż na 6 dni przed upływem terminu składania ofert 

pod warunkiem, że wniosek o wyjaśnienie treści SIWZ wpłynął do zamawiającego nie później 

niż  do  końca  dnia,  w  którym  upływa  połowa  wyznaczonego  terminu  składania  ofert. 

Zamawiający  nie  zakwalifikował  wniosku  Odwołującego  zawartego  w  piśmie  z  dnia  27. 

05.2020 r. o przedłużenie terminu składania ofert jako wniosku o wyjaśnienie treści  SIWZ, 

ponieważ  pismo  to  nie  zawierało  żadnych  pytań  do  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia,  o  czym  również  świadczył  tytuł  pisma  -  „wniosek  o  przedłużenie  terminu 

składania ofert”. Wykonawca w  ww.  piśmie nie zwracał  się o wyjaśnienie treści  SIWZ,  lecz 

wnioskował tylko o przesuniecie terminu składania ofert.  Wykonawca w treści swego pisma 

nie przywołał art. 38 ust. 1, który dotyczy składania zapytań do treści SIWZ a jedynie art. 38 


ust. 4, który dotyczy kompetencji zamawiającego do zmiany SIWZ, co potwierdza, że pismo 

to nie powinno być traktowane jako zapytanie o wyjaśnienie treści SIWZ. Zamawiający do dnia 

złożenia  odwołania  nie  udzielił  odpowiedzi  na  ww.  pismo  odwołującego,  ponieważ  nie  był 

zobligowany żadnym terminem ustawy Pzp, aby w tym okresie dokonać odpowiedzi. Termin 

składania  ofert  był  jeszcze  odległy  i  Zamawiający  miał  jeszcze  czas  na  wykonanie  tej 

czynności.  Jednocześnie  Zamawiający  nadmienia,  że  zarówno  Odwołujący  jak  i  wszyscy 

pozostali  wykonawcy  zainteresowani  udziałem  w  ww.  postępowaniach  przetargowych  byli 

informowani  na  bieżąco  o  wszystkich  zmianach  SIWZ,  w  tym  zmianach  terminu  składania 

ofert. 

W związku z powyższym zarzut Odwołującego jest bezzasadny. 

W zakresie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 Pzp 

Wbrew twierdzeniom Odwołującego Zamawiający  w toku prowadzonych obu postępowań o 

udzielenie zamówienia działał zgodnie z przepisami prawa, prowadził postępowania w sposób 

bezstronny i obiektywny, a tym samym nie naruszył zasady uczciwej konkurencji oraz równego 

traktowania  wykonawców.  Zamawiający  wszczynając  oba  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  określił  ich  warunki,  zgodnie  ze  swoimi  uzasadnionymi  potrzebami, 

uwzględniającymi  zarówno  charakter  zamówienia,  jego  skalę,  termin  rozpoczęcia  prac  - 

adekwatny 

do  ustalonego  harmonogramu,  jak  i  specyfikę  robót.  Termin  składania  ofert 

Zamawiający  zawsze  wyznacza  w  sposób  indywidualny  dla  danego  zamówienia  z 

uwzględnieniem jego specyfiki i złożoności, w tym obszerności dokumentacji postępowania. 

Wykonawca  biorący  udział  w  postępowaniu  przetargowym  powinien  posiadać  odpowiednie 

zasoby  kadrowe,  które  może  oddelegować  do  przygotowania  oferty.  W  niniejszych 

postepowaniach  przetargowych  Zamawiający  działał  tak  samo  jak  w  przypadku  innych 

równolegle  prowadzonych  postępowaniach.  Długość  terminu  składania  ofert  oraz  praktyka 

jego  przedłużania  w  miarę  udzielania  kolejnych  odpowiedzi  była  taka  sama  we  wszystkich 

postępowaniach  prowadzonych  przez  Zamawiającego,  a  co  najważniejsze  takie  działanie 

zgodne  jest  z  wskazaniami  ustawy  Pzp  w  tym  zakresie. 

Te  zamówienia  nie  odbiegają  od 

innych  pod  względem  stopnia  skomplikowania,  nie  przewidują  żadnych  szczególnych 

rozwiązań,  które  uzasadniałyby  dopuszczenie  dłuższego  niż  normalnie  terminu  składania 

ofert. 

Jeżeli  termin  składania  ofert  jest  wg  Odwołującego  za  krótki,  pomimo,  iż  został  on 

wydłużony  w  zamówieniu  nr  1  o  17  dni  i  w  zamówieniu  nr  2  o  16  dni,  w  takim  przypadku 

Odwołujący  może  oddelegować  większą  liczbę  pracowników  do  przygotowania  oferty, 

skorzystać  z  pomocy  firm  konsultingowych,  jednakże  okoliczności  te  leżą  w  subiektywnej 

ocenie  i  decyzji  Odwołującego  i  nie  mogą  uzasadniać  dostosowania  zmiany  terminów 

składania ofert do subiektywnych żądań Odwołującego. 


D

o  postępowań  odwoławczych  w  trybie  określonym  w  art.  185  ust.2  ustawy  Pzp 

przystąpienia nie zgłosił żaden z wykonawców. 

Prezes KIO  zarządzeniem  z  dnia 19  czerwca 2020  r.  na  podstawie  art. 189 ust. 1 

zdanie  drugie  ustawy  - 

Prawo  zamówień  publicznych  zarządził  łączne  rozpoznanie  przez 

Krajową Izbę Odwoławczą odwołań o sygn. akt KIO 1336/20 i sygn. akt KIO 1337/20. 

Izba 

rozpoznając zarzuty z odwołań sygn. akt KIO 1336/20 i sygn. akt KIO 1337/20 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Kluczowe zarzuty podnoszone w odwołaniach dotyczą naruszenia art. 9a ust. 2 Pzp 

oraz art. 38 ust. 6 w zw. z art. 9a ust. 1 ustawy Pzp 

z uwagi na brak przedłużenia terminów 

składania ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego: 

„Projekt i budowę drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Księżyno (bez węzła) do węzła 

Białystok  Południe  (z  węzłem)  oraz  drogi  krajowej  nr  65  na  odcinku  od  węzła  Białystok 

Południe do m. Grabówka”; Nr ref: O.BI.D-3.2410.4.2020. (sygn. akt: KIO 1336/20) 

Projekt i budowę drogi S19 na odcinku od węzła Białystok Zachód (bez węzła) do węzła 

Białystok Księżyno (z węzłem)”. Nr ref: O.Bl.D-3.2410.3.2020. (sygn. akt: KIO 1337/20) 

o okres adekwatny do okoliczności związanych: 

a) 

z  obowiązującymi  obostrzeniami  i  ograniczeniami  dotyczącymi  przemieszczania  się 

(np.  wstrzymanie  ruchu  granicznego,  wstrzymanie  lotów  międzynarodowych, 

obowiązkowa kwarantanna); 

b) 

ze  złożonością  zamówienia  w  kontekście  ilości  i  charakteru  wyjaśnień  składanych 

przez Zamawiającego w odpowiedzi na pytania wykonawców oraz z uwagi na ilość i 

rodzaj zmian w dokumentacji Postępowania wprowadzonych przez Zamawiającego. 

Wykonawca za okres adekwatny uzna

ł datę 31 lipca 2020 r. (ewentualnie dłuższą) i taką datę 

podtrzymał na rozprawie.  

Izba stwierdza, że Odwołujący odnośnie pierwszego z zamówień (KIO 1336) uzasadnienie 

zmiany terminu składania ofert oparł na argumentacji z jego wniosku z dnia 28 maja 2020 r. a 

odnośnie drugiego (KIO 1337) – na argumentacji z  jego wniosku z dnia 27 maja 2020 r., które 

dotyczyły przedłużenia terminu składania ofert na żądany w odwołaniu termin co najmniej do 

dnia 31 lipca 2020 r.  W uzasadnieniu tych wniosków wykonawca wskazał, że: „Postępowanie 

zostało wszczęte po ogłoszeniu w Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego 

na terenie całego kraju w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2 oraz 

wzrostem  zachorowań  na  wywoływaną  nim  chorobę  COVID-19.  Stan  zagrożenia 

epidemicznego stanowi poważne utrudnienie związane z prawidłowym przygotowaniem przez 


wykonawców  oferty  w  Postępowaniu.  Wprowadzone  w  związku  ze  stanem  zagrożenia 

epidem

iologicznego  ograniczenia  dotyczące  przemieszczania  się,  utrudnienia  w 

podróżowaniu oraz zakaz zgromadzeń utrudniają w chwili obecnej prawidłowe przygotowanie 

się wykonawców do kalkulacji oferty”. Zdaniem wykonawcy obowiązek wkalkulowania w cenę 

oferty  sze

regu  dodatkowych  kosztów  związanych  z  organizacją  prac  budowlanych,  tak  w 

szczególności  zgodnie  z  klauzulą:  4.13  Prawa  przejazdu  i  urządzenia,  4.14  Unikanie 

zakłócenia,  4.19  Elektryczność,  woda  i  gaz,  wymaga  uprzedniej  wizji  lokalnej  terenu(…) 

rozpoznania  terenu  inwestycji  oraz  przeprowadzenia  lokalnych 

wywiadów  i  spotkań  z 

potencjalnymi dostawcami, usługodawcami i podwykonawcami. Wszystkie wymienione wyżej 

działania w związku ze stanem zagrożenia epidemią należy wykonywać i wykonuje się bądź 

zdalnie bądź podróżując w bardzo ograniczonym składzie osobowym. Powyższe wpływa na 

wydłużenie  czasu  niezbędnego  do  przygotowania  oferty.  Co  więcej  zgodnie  z  projektem 

umowy  wykonawca  ma  obowiązek  zaznajomić  się  z  istniejącą  infrastrukturą  (por.  Klauzula 

4.28  Istniejąca  infrastruktura),  w  szczególności  z  umiejscowieniem  wszystkich  dróg,  rowów 

odwadniających,  kanalizacją,  odwodnieniem,  linii  i  słupów  telefonicznych,  linii  i  słupów 

energetycznych,  kabli,  światłowodów,  wodociągów,  gazociągów,  punktów  osnowy 

geodezyjnej i po

dobnych, przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac i Robót mogących uszkodzić 

istniejącą  infrastrukturę.    Ogłoszenie  stanu  zagrożenia  epidemiologicznego  ma  wpływ  na 

proces  przygotowania  oferty  w  Postępowaniu”.    Co  do  złożoności  zamówienia  wskazał  na 

dokonanie  trzykrotnej  zmiany  SIWZ  (po  udzieleniu  odpowiedzi  na  ponad   

1000  wątpliwości 

zgłoszonych  przez  wykonawców).  Wykonawca  stwierdził,  że:  „Zmiany  i  wyjaśnienia  jego 

zdaniem  dotyczą  bardzo  szczegółowych  kwestii  technicznych  -  nie  wystarczy  je  tylko 

przeczytać,  lecz  konieczna  jest  bardzo  szczegółowa  i  uważna  ich  analiza,  gdyż  często 

oznaczają  konieczność  zmiany  pewnych  pierwotnych  założeń  wykonawców  odnośnie 

planowanego  zamówienia,  w  szczególności  gdy  wykluczają  zastosowanie  pewnych 

technologii  lub  nakazują  interpretację  wymagań  odmienną  niż  sposób,  w  jaki  pierwotnie 

rozumieli  je  poszczególni  wykonawcy.  Ponadto,  część  odpowiedzi  oznacza  de  facto  brak 

odpowiedzi  i  pozostawienie  rozwiązania  wątpliwości  samym  wykonawcom,  co  wymaga 

dodatkowego namysłu. Część natomiast polega na poinformowaniu wykonawców, że całość 

dokumentacji i informacji, które posiada Zamawiający, została już wykonawcom przekazana i 

nie  mogą  oni  otrzymać  dodatkowych  dokumentów  lub  informacji.  To  zaś  oznaczać  może 

również  konieczność  powtórzenia  szeregu  czynności  wykonawcy,  łącznie  z  ponownymi 

oględzinami  miejsca  inwestycji,  celem  ponownej  oceny  danych  okoliczności  już  ze 

świadomością,  że  więcej  informacji  Zamawiający  nie  przekaże.  Sam  fakt  zadania 

Zamawiającemu  ponad  1000  pytań  jest  znamienny  i  pokazuje  skalę  wątpliwości,  z  którymi 

wykonawcy muszą się uporać przygotowując swoje oferty”. 


Rozpoznając zarzuty we wskazanym zakresie Izba miała na uwadze regułę z art. 191 

ust.1 ustawy Pzp stosownie do której: „Wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy 

ustalony w toku postępowania”.   

Uwzględniając stan faktyczny tej sprawy z dnia 2 lipca 2020 rIzba uznała, że nie są 

zasadne  twierdzenia 

Odwołującego,  że  Zamawiający  naruszył  w  zaskarżonym  zakresie 

powołane przepisy ustawy Pzp. 

Zgodnie ze wskazywanym przez O

dwołującego art. 9a ust.2  ustawy Pzp: 

„2. W przypadku gdy oferty mogą zostać złożone jedynie po odbyciu przez wykonawcę wizji 

lokalnej albo po sprawdzeniu przez niego dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia, 

zamawiający  wyznacza  terminy  składania  ofert  z  uwzględnieniem  czasu  niezbędnego  do 

zapoznania się przez wykonawców z informacjami koniecznymi do przygotowania oferty, z tym 

że  terminy  te  muszą  być  dłuższe  od  minimalnych  terminów  składania  ofert  określonych  w 

ustawie

”. 

Tak 

jak  podał  Zamawiający  specyfikacja  istotnych  warunków  zamówienia  w  tych 

przetargach nie przewiduje wizji lokalnej

, o której mowa w ust. 2 tego artykułu. Wizja lokalna 

przede wszystkim 

jest organizowana przez zamawiającego, jeżeli ten uznaje, że jej odbycie 

jest niezbędne do złożenia oferty. Wtedy jest zobowiązany poinformować o takim wymaganiu 

w

szystkich wykonawców w dokumentacji przetargowej. W tym celu wyznacza termin, w którym 

wszyscy wykonawcy mają prawo zbadać teren realizacji zamówienia: w tym samym czasie, w 

takich  samych  warunkach,  w  takim  samym  zakresie. 

Także  przebieg  wizji  lokalnej  musi 

spełniać postulat równego traktowania wykonawców i niedopuszczalne jest, aby niektórych z 

nich traktować preferencyjnie, umożliwiając im zbadanie terenu realizacji zamówienia w innym 

terminie  albo  zebranie  innych  danych 

(wskazywane  przez  Odwołującego  przeprowadzenie 

lokalnych  wywiadów  i  spotkań  z  potencjalnymi  dostawcami,  usługodawcami  i 

podwykonawcami).  

Taka wizja może być niezbędna przykładowo, gdy przedmiot zamówienia 

dotyczy 

przebudowy  istniejącego  obiektu  bądź  budowy  nowego  obiektu,  a  uwarunkowania 

terenu budowy są pod pewnymi względami nietypowe lub szczególnie istotne (na przykład ze 

względu na warunki fizyczne lub organizacyjne).  Oczywiście wykonawca może zwrócić się do 

zamawiającego o umożliwienie mu odbycia wizji lokalnej i ten oceniając takie żądanie może 

zorganizować  taką  wizję,  ale  w  sposób  dostępny  dla  wszystkich  zainteresowanych 

wykonawców.  Takie żądanie nie zostało przez wykonawcę skierowane do Zamawiającego.  

Ponadto Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie zwrócił uwagę na okoliczności, które nie 

uzasadniałyby prowadzenie takiej wizji (a nawet nie pozwoliłyby na jej przeprowadzenie): (…) 

w  niniejszym  przypadku  trasa  przebiega  po  nowym  śladzie  drogi,  a  wszelkie  informacje 


dotyczące opisu przedmiotu zamówienia zostały zawarte w specyfikacji istotnych warunków 

zamówienia (SIWZ), a z uwagi na to, że Zamawiający nie posiada prawa do własności gruntu, 

nie ma możliwości wejścia na działki prywatne”

W  myśl  art.  9a  ust.1  ustawy  Pzp:  „Wyznaczając  terminy  składania  wniosków  o 

dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  lub  ofert,  zamawiający  uwzględnia  złożoność 

zamówienia oraz, w przypadku ofert, czas potrzebny na sporządzenie ofert, z zachowaniem 

określonych w ustawie minimalnych terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału 

w postępowaniu lub ofert”.   

W myśl art. 43 ust. 2 ustawy Pzp: „Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza 

kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, termin składania ofert nie 

może być krótszy niż 35 dni od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji 

Unii Europejskiej

”. 

Z kolei w 

myśl art. 38 ust.6 ustawy Pzp: 6. „Jeżeli w wyniku zmiany treści specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia nieprowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu 

jest niezbędny dodatkowy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający przedłuża 

termin  składania  ofert  i  informuje  o  tym  wykonawców,  którym  przekazano  specyfikację 

istotnych warunków  zamówienia, oraz  zamieszcza informację na stronie internetowej, jeżeli 

specyfikacja istotnych warunków zamówienia jest udostępniana na tej stronie. (…) 

W  stanie  faktycznym  sprawy  Ogłoszenia  o  zamówieniu  zostały  opublikowane  w 

Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 05.05.2020 r.   

W  przypadku  zamówienia  nr  1:  Pierwotny  termin  składania  ofert  Zamawiający 

wyznaczył  na  dzień  19  czerwca  2020  r.  godz.  10  50.  Przewidziany  przez  Zamawiającego 

termin  składania  ofert  był  dłuższy  niż  35.o  dniowy  termin  wymagany  ustawą  Pzp,  bowiem 

wynosił  aż  45  dni.  W  dniu  05.06.2020  r.  Zamawiający  dokonał  pierwszego  przesunięcia 

terminu składania ofert na dzień 25.06.2020 r., a następnie dokonując kolejnej zmiany SIWZ 

w  dniu  18.06.2020  r.,  przesunął  termin  z  25.06.2020  r.  na  dzień  06.07.2020  r.  Termin  na 

składanie ofert w niniejszym postępowaniu łącznie (aktualnie po jego dwukrotnym wydłużeniu) 

wyniósł 62 dni. 

W  przypadku  zamówienia  nr  2:  Pierwotny  termin  składania  ofert  Zamawiający 

wyznaczył  na  dzień  22  czerwca  2020  r.  godz.  10  50.  Przewidziany  przez  Zamawiającego 

termin składania ofert był dłuższy niż 35 dniowy termin wymagany ustawą Pzp bowiem wynosił 

aż  48  dni.  W  dniu  05.06.2020  r.  Zamawiający  dokonał  pierwszego  przesunięcia  terminu 

składania ofert na dzień 29.06.2020 r., a następnie dokonując kolejnej zmiany SIWZ w dniu 


19.06.2020 r., przesunął termin z 29.06.2020 r. na dzień 08.07.2020 r. Termin na składanie 

of

ert w niniejszym postępowaniu łącznie (aktualnie po jego dwukrotnym wydłużeniu) wyniósł 

64 dni. 

Tym samym Zamawiający ustalając terminy składania ofert (62 dni w zamówieniu nr 1 

i 64 dni w zamówieniu nr 2) nie naruszył wskazanych przepisów ustawy Pzp. Zdaniem Izby, 

(pomijając   argumentację związaną z wizją lokalną nie przewidzianą w tym postępowaniu, co 

do której braku wykonawca nie podnosił zarzutu) wyznaczone terminy pozwalają wykonawcom 

przygotować i złożyć oferty. Niewątpliwie znaczna ilość pytań i wyjaśnień się powtarza, są to 

takie  same  pytania  lub  dotyczą  analogicznych  zagadnień.  Ponadto  przedmiotem 

postępowania – jak wskazywał Zamawiający -  jest zadanie inwestycyjne na zaprojektowanie 

i budow

ę drogi na podstawie programu funkcjonalno-użytkowego (PFU). W przedmiotowym 

postępowaniu  wykonawcy  nie  muszą  przygotowywać  obszernych  kosztorysów  i  wyceniać 

tysięcy  pozycji  kosztorysowych,  jak  w  przypadku  przetargów  na  zadania  inwestycyjne 

prowadzone  w  systemie  „BUDUJ”.  Niewątpliwie,  Odwołujący  nie  jest  jedynym  wykonawcą 

posiadającym siedzibę za granicą, natomiast tylko jako jedyny (wobec innych wniosków) widzi 

potrzebę  osobistej  wizytacji  terenu  przyszłej  inwestycji  celem  przygotowania  oferty.  Także 

należy  zgodzić  się,  że  ograniczenia  wprowadzone  w  związku  z  pandemią  Covid-19  nie 

wyłączają  obowiązku  zamawiającego  (także  innych)  do  przeprowadzenia  postępowań 

przetargowych  w  związku  z  istotnymi/strategicznymi  potrzebami  lokalnymi  i  krajowymi. 

Wykonawcy zainteresowani przetargiem składają oferty (jak zwykle) na swoje ryzyko i na swój 

koszt. 

Niewątpliwie  wybór  firm  podwykonawczych,  czy  zebranie  cen  składowych  od 

kontrahentów  (podwykonawców)  nie  wymaga  osobistej  obecności,  a  raczej  dobrego 

internetowego komunikatora lub innej dowolnej drogi łączności (email, fax, tel.) i tłumacza. W 

Polsce istnieją podmioty, świadczące usługi konsultingowe, z których wykonawcy zagraniczni 

(jak  wynika  z  przetargów  sprzed  epidemii)  chętnie  korzystali.  Termin  składania  ofert 

wyznaczany  jest  indywidualnie 

dla  danego  zamówienia  z  uwzględnieniem  jego  specyfiki  i 

złożoności, w tym obszerności dokumentacji postępowania.  Okres pandemii może trwać co 

najmniej przez kolejne miesiące, dlatego też niemożliwym jest przedłużanie terminu składania 

ofert  w 

postępowaniach  przetargowych  o  okres  zgodny  z  wnioskami jednego  wykonawcy  - 

powodowany  ograniczeniami  w  ruchu  komunikacyjnym. 

W  przypadku  tych  przetargów 

działania  Zamawiającego  -  długość  terminu  składania  ofert  oraz    ich  przedłużanie  w  miarę 

udzielania  kolejnych  odpowiedzi  -  zgodne 

są  z  wskazaniami  ustawy  Pzp.  Odwołujący  nie 

wykazał,  że  te  zamówienia  odbiegają  od  innych  pod  względem  stopnia  skomplikowania, 

przewidują szczególne rozwiązania, co wymagałoby (uwzględniając zmiany z 18 i 19 czerwca 

br 

– stan na 2 lipca br) wydłużenie terminu składania ofert do dnia 31 lipca 2020 r. Wykonawca 

biorący  udział  w  postępowaniu  przetargowym  niewątpliwie  powinien  posiadać  odpowiednie 

zasoby  kadrowe,  które  może  –  w  przypadku  gdy  są  takie  potrzeby  -  oddelegować  do 


przygotowania oferty.  

Odwołujący może także skorzystać z pomocy firm konsultingowych z 

zastosowaniem  nowoczesnych  środków  komunikacji,  jednakże  okoliczności  związane  z 

organizacją pracy należą do oceny i decyzji wykonawcy, i nie mogą uzasadniać dostosowania 

zmiany  terminów  składania  ofert  do  subiektywnych  żądań  wykonawcy  związanych  z  jego 

standardową  organizacją  pracy  przewidującej  uczestnictwo  bezpośrednio  w  terenie  (wizji 

lokalnej) specjalistów z Turcji, które to uczestnictwo jak wykazał Zamawiający dla opracowania 

oferty i jej złożenia nie jest niezbędne. Izba zauważa, że Odwołujący w toku rozprawy przyznał, 

że korzysta ze wsparcia firmy konsultingowej  a także wskazywał, że ma zebrany zespół do 

pracy na miejscu w Polsce, 

co również podważa zasadność wniosków o przedłużenie terminu 

składania ofert, co najmniej do dnia 31 lipca br (lub dłużej) w kontekście argumentacji o braku 

możliwości  przygotowania  i  złożenia  w  tych  postępowaniach  ofert  przez  zagranicznego 

wykonawcę. 

Wskazywany  w  odwołaniu  przepis  art.  38  ust.  1 pkt  1  Pzp  stanowi:  1.  Wykonawca 

może  zwrócić  się  do  zamawiającego  o  wyjaśnienie  treści  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia. Zamawiający jest obowiązany udzielić wyjaśnień niezwłocznie, jednak nie później 

niż (…):”. W tym przypadku będzie ma zastosowanie pkt 1 (…) na 6 dni przed upływem terminu 

składania ofert;”.  Wnioski z dnia 28 maja 2020 r i z dnia 27 maja 2020 r. nie spełniają wymagań 

tego  przepisu.  Wykonawca 

(wskazując  we  wnioskach  na  art.  38  ust.4  Pzp,  który  dotyczy 

kompetencji zamawiającego do zmiany SIWZ) nie zwracał się o wyjaśnienie treści SIWZ, lecz 

wnioskował (zgodnie z ich tytułem i treścią) tylko o przesunięcie terminu składania ofert. Zatem 

Zamawiający prawidłowo nie zakwalifikował tych wniosków jako wniosków o wyjaśnienie treści  

SIWZ

.  Niewątpliwie  nie  był  zobligowany  żadnym  terminem  ustawy  Pzp,  aby  w  konkretnym 

okresie dokonać odpowiedzi. Ponadto Odwołujący (jak pozostali wykonawcy zainteresowani 

udziałem)  byli informowani na bieżąco o wszystkich zmianach SIWZ, w tym zmianach terminu 

składania  ofert.  Izba  zwraca  też  uwagę,  że  Zamawiający  swoje  stanowisko  wyraził  w 

decyzjach  z  dnia  5.06.2020  r.  w  odniesieniu  zarówno  do  wniosku  z  dnia  28  jak  i  27  maja 

wydłużając terminy w sposób nie satysfakcjonujący wykonawcy. 

Izba  wobec  powyższych  ustaleń  stwierdza,  że  tym  sam  nie  podlega  uwzględnieniu 

zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 ustawy 

Pzp, albowiem przedłużenie  terminu składania ofert 

nastąpiło  zgodnie  z  powoływanymi  przepisami,  a  zatem  te  zmiany  nie  naruszają  zasady 

uczciwej 

konkurencji, 

równego  traktowania  wykonawców,  proporcjonalności  oraz 

przejrzystości. 

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. 


O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp stosownie 

do  wyniku  sprawy  uwzględniając także  przepisy  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z 

dnia 15  marca 2010  r. w  sprawie  wysokości  wpisu od  odwołania oraz  rodzajów  kosztów  w 

postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r, poz. 972).  

……………………………………..  

……………………………………..  

……………………………………..