KIO 1289/20 WYROK dnia 24 lipca 2020 r.

Stan prawny na dzień: 15.09.2020

Sygn. akt: KIO 1289/20 

WYROK 

  z dnia 24 lipca 2020 r.  

Krajowa Izba Odwoławcza  

   w składzie: 

Przewodniczący:      Anna Chudzik 

 Protokolant:    

Aldona Karpińska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  22  lipca  2020 

r. w Warszawie odwołania wniesionego 

d

o  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  12  czerwca  2020  r.  przez  wykonawców 

wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o. z siedzibą 

w Pakości, PRD Nowogard S.A. z siedzibą w Nowogardzie

postępowaniu 

prowadzonym 

przez 

W

ojewództwo 

Zachodniopomorskie 

– 

Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie

przy  udziale  wykonawcy  Budimex  S.A. 

z  siedzibą  w  Warszawie,  zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

orzeka:  

Uwzględnia odwołanie  w  zakresie zarzutu  dotyczącego oferty  Budimex  S.A.  i nakazuje 

Zamawiającemu:  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  wezwanie 

wykonawcy  Budimex  S.A. 

–  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  –  do  złożenia 

wyjaśnień dotyczących wyceny wskazanych w odwołaniu części składowych oferty oraz 

powtórzenie czynności badania i oceny oferty i wyboru oferty najkorzystniejszej; 

W pozostałym zakresie odwołanie oddala; 

Kosztami  postępowania  Województwo  Zachodniopomorskie  –  Zachodniopomorski 

Zarząd  Dróg  Wojewódzkich  w  Koszalinie  w  części  ½  oraz  wykonawców  wspólnie 

ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard 

S.A. w części ½ i: 


zalicza  w 

poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20  000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

Odwołującego tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  9  594  zł  28  gr 

(słownie:  dziewięć  tysięcy  pięćset  dziewięćdziesiąt  cztery  złote  dwadzieścia 

osiem groszy). 

Sto

sownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843)  na  niniejszy  wyrok 

–  w terminie 7 dni  od  dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Koszalinie.  

Przewodniczący:      ………………… 


U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający 

  Województwo  Zachodniopomorskie  –  Zachodniopomorski  Zarząd 

Dróg  Wojewódzkich  w  Koszalinie 

  prowadzi  w trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Rozbudowa  drogi  wojewódzkiej  nr 

111 na odcinku Recław – Stepnica (odcinek szlakowy). Wartość zamówienia jest większa niż 

kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie 

zamówieniu  zostało  opublikowane  w Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  12  lutego 

2020 r. pod numerem 2020/S 030-068995. 

W dniu 12 czerwca 2020 r. Konsorcjum: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard 

S.A.  wniosło  odwołanie  wobec  nieprawidłowego  badania  i  oceny  ofert  złożonych  przez 

Budimex  S.A.  oraz  Przedsiębiorstwo  Drogowe  Kontrakt  Sp.  z  o.o.,  zaniechania  odrzucenia 

ofert tych wykonawców oraz dokonania wyboru oferty Budimex jako najkorzystniejszej. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 

1)  art.  90  ust.  1  w  zw.  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp,  poprzez  zaniechanie 

przeprowadzenia  procedury  wyjaśniającej  w  zakresie  rażąco  niskich  istotnych  części 

składowych oferty  Budimex  S.A.  oraz  oferty  Przedsiębiorstwa Drogowego  Kontrakt  Sp. 

z o.o. i w kons

ekwencji zaniechanie odrzucenia ofert tych wykonawców, co doprowadziło 

do wyboru oferty Budimex S.A.; 

art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp,  poprzez  przeprowadzenie  postępowania  w  sposób 

niezapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji,  równego  traktowania  wykonawców, 

p

roporcjonalności i przejrzystości. 

Odwołujący wskazał, że w niniejszym postępowaniu zostały złożone cztery oferty: 

  oferta Strabag Sp. z o.o. (111.422.667,89 zł brutto), 
  oferta Odwołującego (106.871.839,94 zł brutto), 
  oferta Budimex S.A. (91.709.251 zł brutto),  
  oferta Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. (93 207 803,13 zł brutto). 

W  dniu  1  czerwca  Zamawiający  zamieścił  na  swojej  stronie  internetowej  informację 

wyborze  najkorzystniejszej  oferty  (dokument  opatrzony  został  datą  29  maja  2020  r.). 

powyższej  informacji  Zamawiający  poinformował  o  punktacji  przyznanej  poszczególnym 

ofertom.  Zgodnie  z  rankingiem  ofert  pierwsze  miejsce  zajął  wykonawca  Budimex  S.A. 


(100,00  pkt),  drugie  miejsce 

–  Przedsiębiorstwo  Drogowe  Kontrakt  Sp.  z  o.o.  (99,04  pkt), 

trzecie 

– Odwołujący (91 pkt), czwarte – Strabag Sp. z o.o. (89,38 pkt). 

Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  zaniechał  wszczęcia  procedury  wyjaśniającej 

odniesieniu  do  dwóch  wykonawców,  których  oferty  zostały  sklasyfikowane  najwyżej. 

Wskazał,  ze  nie  ziściły  się  opisane  w  art.  90  ust.  1a  ustawy  Pzp  przesłanki  wszczęcia 

obligatoryjnej  procedury  wyjaśniania  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie  Budimex  S.A.  oraz 

Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. Z punktu widzenia procedury prowadzącej 

do  wyboru  najkorzyst

niejszej  oferty  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

ma  to  ten  skutek,  że  nie  dochodzi  do  powstania  domniemania rażąco  niskiej  ceny,  a  wraz 

nim  obarczenia  wykonawcy  ciężarem  wykazania,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  ma 

charakter realny. Zd

aniem Odwołującego jednak Zamawiający powinien wszcząć względem 

wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy PD Kontrakt procedurę wyjaśniającą z uwagi na 

rażąco niską wycenę istotnych części składowych ofert. 

Odwołujący  stwierdził,  że  z  przepisu  art.  90  ust.  1a  jednoznacznie  wynika,  że 

obowiązkiem  zamawiającego  badającego  poziom  cenowy  ofert  wykonawców  jest  nie  tylko 

matematyczne  zestawienie  ceny  końcowej  z  referencyjnymi  wartościami,  o  których  mowa 

art.  90  ust.  1a  Pzp  (średnia  arytmetyczna  ofert,  szacunkowa  wartość  zamówienia),  ale 

również  zbadanie  ich  istotnych  elementów  składowych.  Tym  samym  fakt  braku 

zmaterializowania  się  przesłanek  wszczęcia  obligatoryjnej  procedury  wyjaśniania  poziomu 

cenowego nie zwalnia Zamawiającego z jej przeprowadzenia, o ile cena lub jej istotne części 

składowe budzą obiektywne  wątpliwości.  Na poparcie tych twierdzeń  Odwołujący  przywołał 

tezy  z  orzecznictwa  Izby,  wskazał  również  na  stanowisko  Trybunału  Sprawiedliwości  Unii 

Europejskiej,  który  w sprawie  o  sygn.  akt  C-599/19  stwierdził:  (…)  zamiarem  prawodawcy 

Unii  było  ustanowienie  względem  instytucji  zamawiających  wymogu,  by  dokonywały  one 

weryfikacji składowych elementów rażąco niskich ofert, poprzez nałożenie na nie w tym celu 

obowiązku  zażądania  od  kandydatów  przedstawienia  uzasadnienia  koniecznego  do 

wykazania, że oferty te są poważne

Odwołujący stwierdził, że uznanie, iż mamy do czynienia z istotną częścią składową 

może  być  pochodną  nie  tylko  wartości  tej  części  w  stosunku  do  całkowitej  ceny  oferty,  ale 

innych  okoliczności,  np.  zakresu  przedmiotowego  lub  specyfiki  zamówienia  (w  tym  np. 

liczby  części).  Oznacza  to,  że  jeśli  okoliczność  inna  niż  wartość  części  przemawia  za 

przyznaniem jest przymiotu istotności, to wartość ta winna zejść na drugi plan. Zamawiający 

nie może akceptować ofert, której istotne części składowe mają rażąco niski charakter. Bez 

znaczenia  jest,  że  cena  końcowa  tej  oferty  nie  wygenerowała  konieczności  wszczęcia 

obligatoryjnego postępowania wyjaśniającego.  


Zdaniem Odwołującego, za kluczowy z punktu widzenia niniejszego odwołania uznać 

należy model wynagrodzenia, który obrał Zamawiający. Zgodnie z Działem XVIII ust. 1 SIWZ 

Zamawiający  przewiduje  wynagrodzenie  kosztorysowe.  Ust.  2  wskazuje,  że  cena  brutto 

zostanie  wyliczona  przez  Wykonawcę  w  Wycenionych  przedmiarach  robót.  Natomiast 

zgodnie z ust. 4 

ceny jednostkowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku 

realizacji  zamówienia.  Obrazu  kosztorysowego  modelu  wynagrodzenia  dopełnia  §  3  ust.  2 

wzoru  umowy,  przedstawiający  sposób  wyliczenia  wynagrodzenia  należnego  wykonawcy: 

Wynagrodzenie  stanowić  będzie  wynik  iloczynu  ilości  jednostek  obmiarowych  robót 

odebranych  i  cen  jednostkowych  wskazanych  w  Wycenionym  przedmiarze  robót 

sporządzonym metoda kalkulacji uproszczonej oraz kwoty podatku od towarów i usług VAT

Odwołujący stwierdził, że o ile w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego wykonawca 

może argumentować, że zaniżenie wartości ujętej w danej pozycji nie będzie miało wpływu 

na realizację inwestycji (gdyż np. koszty właściwe dla danej pozycji zostały ujęte w innej), tak 

argumentacja  ta  nie  znajdzie  zastosowania  do  wynagrodzenia  kosztorysowego.  Wycena 

poszczególnych pozycji znajduje bowiem bezpośrednie przełożenie na realizację inwestycji 

–  wynagrodzenie  należne  wykonawcy  będzie  bowiem  iloczynem  wartości  danej  ceny 

jednostkowej  i  ilości  robót  odebranych.  O  ile  bowiem  ta  druga  wartość  (ilość  robót 

odebranych) ma  charakter  zmienny  i jest  zależna od faktycznego przebiegu  prac,  tak cena 

jednostkowa  nie  będzie modyfikowana,  czemu  dał  wyraz  Zamawiający  wskazując,  że  ceny 

jednostkowe  nie  będą  zmieniane  w  trakcie  realizacji  kontraktu.  W  związku  z  tym 

obowiązkiem  Zamawiającego  było  poddanie  cen  jednostkowych  w  ofertach  wszystkich 

wykonawców  szczegółowej  i pogłębionej  analizie.  Ewentualne  zaniżenie  istotnych  cen 

jednost

kowych  może  bowiem  skutkować  niemożnością  zrealizowania  całej  inwestycji,  tym 

bardziej w przypadku, gdy nierynkowy charakter mają całe grupy pozycji przedmiaru. 

Odwołujący  przedstawił  zestawienie  zaoferowanych  przez  poszczególnych 

wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że 

relacja  cen  Budimex  do  średniej  ceny  zaoferowanych  przez  pozostałych  wykonawców 

wynosi: 

D-02.00.00 Roboty ziemne  

  D-02.01.01  Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w  miejsce  wybrane  przez 

Wykonawcę – 22,42%  

  D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz 

pozyskaniem i transportem gruntu zagęszczalnego – kruszywo – 16,26 

  D-02.03.01  Wymiana  gruntu  na  grunt  kwalifikowany  wraz  pozyskaniem  i  transportem 

materiału – 43,73%  


  D-02.03.01 Wykonanie  i  zagęszczanie  warstwy  z  piasku  o  gr.  po  zagęszczeniu  10  cm- 

pod wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa – 36,82%  

  D-04.04.02b  Ułożenie  geosiatki  zbrojeniowej  200/50-20(siatka  z  poliwinyloalkoholu 

wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2 – 33,24%  

  D-04.04.02b  Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z  kruszywa  niezwiązanego  C90/3, 

0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego) – 34,19%, 

  D-04.04.02b  Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z  kruszywa  niezwiązanego  C90/3, 

,63mm  gr.  warstwy  po  zagęszczeniu  30cm  (warstwa  kruszywa  owinięta  geosiatką  – 

D-04.00.00 Podbudowa 

  D-04.05.01a  Warstwa  wzmacniająca  podłoża  z  gruntu  stabilizowanego  cementem  C3/4 

dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 

  D-04.04.02b  Podbudowa  z  mieszanki  kruszywa  niezwiązanego  C90/3,  0/31,5  ,  gr. 

warstwy po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy) – 63,99%, 

  D-04.07.01a  D-04.03.01a  Podbudowa  zasadnicza  z  betonu  asfaltowego  AC22P,  gr. 

w

arstwy  po  zagęszczeniu  7  cm  (nawierzchnia  nowa,  przekopy,  wzmocnienie  nr  2  wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 54,09%  

  D-04.08.01  D-04.03.01a  Wyrównanie  betonem  asfaltowym  ACI  6W  istniejącej 

nawierzchni  na  grubość  min.  4  cm(wzmocnienie  nr  3  -  średnia  grubość  9  cm) 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 68,25% 

D-05.00.00 Nawierzchnia 

  D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po 

zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 49,94%  

  D-05.03.05b  D-04.03.01a  Warstwa  wyrównawcza  z  betonu  asfaltowego  ACI  6W,  gr. 

warstwy  po  zagęszczeniu  min.  4  cm  (wzmocnienie  nr  2  -  średnia  grubość  9  cm)  wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 79,03%  

  D-05.03.13a  D-04.03.01a  Warstwa  ścieralna  z  mieszanki  SMA8,  gr.  warstwy  po 

zagęszczeniu  4  cm  wraz  z  oczyszczeniem  podłoża  i  skropieniem  emulsja  asfaltową  – 


  D-05.03.26a  Ułożenie  siatki  zbrojeniowej  na  styku  z  nawierzchnią  istniejącą(siatka 

przyklejana  na  gorąco  o  wytrzymałości  na  rozciąganie  120/200  kN/m  i  maksymalnym 

wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem) – 57,27%  

D-

06.00.00 Roboty wykończeniowe 

  D-04.04.02b  Umocnienie  poboczy  z  mieszanki  kruszywa  niezwiązanego  C50/10,  0/31 

stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 66,24%  

  D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70 

(mieszanka z dowozu) 

– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 123,69% 

  D-06.01.01  Humusowanie  terenu  z  obsianiem  trawą  przy  grubości  warstwy  humusu  10 

cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu 

– 61,83%  

Tymczasowe poszerzenie jezdni  

  D-02.01.01  Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w  miejsce  wybrane  przez 

Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 16,19% 

  D-02.03.01  Wykonanie,  profilowanie  i  zagęszczenie  nasypów  wraz  z  pozyskaniem 

transportem  gruntu  zagęszczalngo  (kruszywo)  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału 

miejsce wybrane przez Wykonawcę – 36,06%  

  D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm 

wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 27,05% 

  D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5, 

grubość  warstwy  po  zagęszczeniu  20  cm  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału 

miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,89%  

  D-04.04.02b  Nawierzchnia  z  płyt  żelbetowych  pełnych  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem 

materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 31,60%. 

Z  powyższego  Odwołujący  wywiódł,  że  Budimex  S.A.  drastycznie  zaniżył  wycenę 

przywołanych  pozycji  przedmiarów.  Zdaniem  Odwołującego  pozycje  te  mają  charakter 

istotny  w  kontekście  całej  inwestycji,  zarówno  w  zakresie  przedmiotowym,  jak  i  biorąc  pod 

uwagę ich wartość. Przywołane pozycje składają się na całe rodzaje prac, takie jak: roboty 

ziemne, podbudowa, nawierzchnia, roboty wykończeniowe, tymczasowe poszerzenie jezdni. 

Obrazują  one  zamysł  wykonawcy  Budimex  S.A.  na  wycenę  niniejszej  inwestycji,  który 

sprowadza  się  do  zaoferowania  cen  nierynkowych,  rażąco  odbiegających  od  cen 

zaoferowanych przez innych wykonawców. Biorąc pod uwagę, że przedmiotem zamówienia 

jest  rozbudowa  drogi  wojewódzkiej,  to  właśnie  wskazane  powyżej  zakresy  prac  stanowią 

meritum inwestycji. To z 

kolei przekłada się na daleko idące ryzyka. Jeśli bowiem na etapie 

realizacji okaże się, że te kluczowe elementy zamówienia nie mogą zostać zrealizowane za 

zaoferowaną cenę, to skutkować to może niepowodzeniem całego kontraktu. 


Odwołujący podniósł, że sumaryczna wartość zaniżonych pozycji w ofercie Budimex 

S.A. wynosi 27.958.807,66 zł, co stanowi 37,5% wartości końcowej kontraktu i stwierdził, że 

nie  powinno  budzić  wątpliwości,  iż  zakres  kwestionowany  powyżej  ma  charakter  istotny. 

Odwołujący  podkreślił,  że  ww.  kwota  jest  niższa  od  rzeczywistego  znaczenia 

kwestionowanych  pozycji.  Faktyczną  rolę  badanych  pozycji  dla  całego  zamówienia  oddaje 

wycena  pozostałych  wykonawców,  którzy  tożsame  prace  wycenili  na  następującym 

poziomie: 

  Przedsiębiorstwo  Drogowe  Kontrakt  Sp.  z  o.o.    –  44.693.210,61  zł,  co  stanowi  59% 

wartości całkowitej oferty; 

  Odwołujący – 57.865.65,75 zł, co stanowi 66,5% wartości całkowitej oferty; 
  Strabag Sp. z o.o. – 51.834.327, 83 zł, co stanowi 57% wartości całkowitej oferty. 

Zdaniem  Odwołującego  mamy  do  czynienia  z  pozycjami  przekładającymi  się 

istotny  sposób  na  wartość  całego  kontraktu,  bezsprzecznie  zatem  spełniona  jest 

przesłanka „istotności", o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. 

Odwołujący podniósł, że wadliwość oferty Budimex S.A. nie wynika jedynie z samego 

zaniżenia  wartości  poszczególnych  pozycji.  Zaniżenie  to  skutkuje  brakiem  możliwości 

wykonania zakresów przypisanych do tych pozycji za zaoferowane ceny. Zaoferowana przez 

Budimex S.A. kwo

ta z tytułu: 

  wykonania  wykopów  z  wywozem  urobku  (D-02.01.01)  –  obejmuje  koszt  co  najwyżej 

samego transportu; 

  formowania i zagęszczania nasypów (D-02.03.01) – nie obejmuje nawet kosztu samego 

dowozu kruszywa, nie mówiąc o kosztach materiałów; 

  wymiany  gruntu (D-02.01.01)  –  nie obejmuje nawet  kosztu samego dowozu kruszywa, 

nie mówiąc już o kosztach materiałów, utylizacji czy wbudowania; 

  ułożenia geosiatki (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów; 
  wzmocnienia podłoża (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów; 
  warstwy  wzmacniającej  podłoża  (D-04.05.01a)  –  nie  obejmuje  nawet  kosztów 

materiałów, nie mówiąc o koszcie wbudowania; 

  podbudowy  z  mieszanki kruszywa  niezwiązanego  (D-04.04.02b)  –  nie  obejmuje  nawet 

kosztów materiałów, nie mówiąc o koszcie przeładunku, transportu i wbudowania; 

  podbudowy  zasadniczej  z  betonu  asfaltowego  (D-04.07.01a,  D-04.03.01a)  –  obejmuje 

najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania; 

  wyrównania betonem asfaltowym (D-04.08.01, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt 

materiału, bez transportu i wbudowania; 


  warstwy wiążącej z betonu asfaltowego (D-05.03.05b, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej 

koszt materiału, bez transportu i wbudowania; 

  warstwy  wyrównawczej  z  betonu  asfaltowego  (D-05.03.05b,  D-04.03.01a)  –  obejmuje 

najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania; 

  warstwy ścieralnej (D-05.03.13a, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt materiału, bez 

transportu i wbudowania; 

  ułożenia siatki zbrojnej (D-05.03.26a) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów; 
  umocnienia poboczy (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów; 
  humusowania terenu (D-06.03.01) – obejmuje co najwyżej koszt materiału. 

Zdaniem  Odwołującego,  argumentem  dodatkowo  przemawiającym  za  słusznością 

zarzutów  odwołania  jest  fakt,  że  Budimex  S.A.  wycenia  w  różny  sposób  tożsamy  zakres 

prac.  Dotyczy  to  przykładowo  kosztu  wykonania  wykopów  (D-02.01.01).  Budimex  S.A. 

oszacował  ten  koszt  na  6,28  zł  za  m3,  tymczasem  tożsamy  zakres  prac  w  odniesieniu  do 

poszczególnych przepustów wycenia już na 20 zł za m3 (co jest wartością zbliżoną do cen 

rynkowych). 

W  celu  zobrazowania  poziomu  cenowego  oferty  Budimex  S.A.  Odwołujący 

przedstawił 

zestawienie 

kwestionowanych 

pozycji 

wartościami 

wynikającymi 

z Sekocenbud.  Wynika  z 

niego  następująca  relacja  wyceny  Budimex  względem 

Sekocenbud: 

Nr SST 

Opis robót 

Wartość  netto 
Sekocenbud 

Różnica 
Budimex 

do 

Sekocenbud 

Wartość ceny 
Budimex 
względem 
Sekocenbud 

D-02.00.00 Roboty ziemne  

D-02.01.01  

Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w 
miejsce wybrane przez Wykonawcę  

D-02.03.01  

Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z 
wykonaniem 

schodkowania 

oraz 

pozyskaniem 

transportem 

gruntu 

zagęszczalnego – kruszywo 

D-02.03.01  

Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz 
pozyskaniem i transportem materiału  

D-02.03.01  

Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku 
o  gr.  po  zagęszczeniu  10  cm-  pod 
wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa  

232 585.g2 

D-
04.04.02b 

Ułożenie  geosiatki  zbrojeniowej  200/50-
20(siatka 

poliwinyloalkoholu 

wytrzymałości  na  zerwanie  min.  200x50 

kN/m) m2  


D-
04.04.02b  

Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z 
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr. 
warstwy  po  zagęszczeniu  30cm  (materac  z 
kruszywa łamanego)  

D-
04.04.02b  

Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z 
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr. 
warstwy  po  zagęszczeniu  30cm  (warstwa 
kruszywa owinięta geosiatką  

D-04.00.00 Podbudowa 

D-
04.05.01a  

Warstwa  wzmacniająca  podłoża  z  gruntu 
stabilizowanego  cementem  C3/4  z dowozu, 
pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. 
warstwy po zagęszczeniu 20 cm  

D-
04.04.02b  

Podbudowa 

mieszanki 

kruszywa 

niezwiązanego  C90/3,  0/31,5  ,  gr.  warstwy 
po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, 
przekopy)  

D-
04.07.01a 
D-
04.03.01a 

Podbudowa 

zasadnicza 

betonu 

asfaltowego 

AC22P, 

gr. 

warstwy 

po 

zagęszczeniu  7  cm  (nawierzchnia  nowa, 
przekopy, 

wzmocnienie 

nr 

wraz 

oczyszczeniem  podłoża  i  skropieniem 

emulsja asfaltową 

-04.08.01 
D-
04.03.01a  

Wyrównanie  betonem  asfaltowym  ACI  6W 
istniejącej  nawierzchni  na  grubość  min.  4 
cm(wzmocnienie  nr  3  - 

średnia  grubość  9 

cm)  z  oczyszczeniem  podłoża  i  skropieniem 
emulsja asfaltową – 68,25% 

D-05.00.00 Nawierzchnia 

D-
05.03.05b 
D-
04.03.01a  

Warstwa  wiążąca  z  betonu  asfaltowego 
AC16W,  gr.  warstwy  po  zagęszczeniu  8  cm 
(nowa  nawierzchnia  KR  3,  w  tym  przekopy, 
wzmocnienie  nr  3)  wraz  z oczyszczeniem 
podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

D-
05.03.05b 
D-
04.03.01a  

Warstwa 

wyrównawcza 

betonu 

asfaltowego  ACI  6W,  gr.  warstwy  po 
zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - 
średnia 

grubość 

cm) 

wraz 

oczyszczeniem  podłoża  i  skropieniem 

emulsja asfaltową  

D-
05.03.13a 
D-
04.03.01a  

Warstwa  ścieralna  z  mieszanki  SMA8,  gr. 
warstwy  po  zagęszczeniu  4  cm  wraz  z 
oczyszczeniem 

pod

łoża  i  skropieniem 

emulsja asfaltową  

D-
05.03.26a  

Ułożenie  siatki  zbrojeniowej  na  styku  z 
nawierzchnią istniejącą(siatka przyklejana na 
gorąco  o  wytrzymałości  na  rozciąganie 
120/200  kN/m  i  maksymalnym  wydłużeniu 
przy  zerwaniu  3

%  wstępnie  przesączana 


asfaltem) 

D-

06.00.00 Roboty wykończeniowe  

D-
04.04.02b  

Umocnienie  poboczy  z  mieszanki  kruszywa 
niezwiązanego C50/10, 0/31 stabilizowanego 
mechanicznie,  gr.  warstwy  po  zagęszczeniu 
20 cm  

D-06.03.01  

Pobocza 

umocnione 

destruktu 

pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70 
(mieszanka z dowozu) 

– grubość warstwy 10 

cm (destrukt z frezowania jezdni)  

D-06.01.01  

Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy 
grubości  warstwy  humusu  10  cm  wraz  z 
zakupem i dowozem nowego humusu 

– 

Tymczasowe poszerzenie jezdni 

D-02.01.01 

Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w 
miejsce  wybrane  przez  Wykonawcę  z 
zabezpieczeniem 

ścian 

wykopów 

ewentualnym odwodnieniem  

D-02.03.01  

Wykonanie,  profilowanie  i  zagęszczenie 
nasypów  wraz  z  pozyskaniem  i transportem 
gruntu  zagęszczalngo(kruszywo)  wraz  z 
rozbiórką  i  wywozem  materiału  w miejsce 
wybrane przez Wykonawcę  

D-02.03.01  

Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o 
grubości  po  zagęszczeniu  10  cm  wraz  z 
rozbiórką  i  wywozem  materiału  w  miejsce 
wybrane przez Wykonawcę 

D-
04.04.02b  

Wykonanie 

podbudowy 

mieszanki 

kruszywa  n

iezwiązanego  C90/3,  0/3  1,5, 

grubość  warstwy  po  zagęszczeniu  20  cm 
wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału  w 
miejsce wybrane przez Wykonawcę 

D-
04.04.02b  

Nawierzchnia  z  płyt  żelbetowych  pełnych 
wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału  w 
miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Analogiczny  zarzut  i  argumentację  Odwołujący  podniósł  w  odniesieniu  do  oferty 

Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. 

Odwołujący  przedstawił  zestawienie  zaoferowanych  przez  poszczególnych 

wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że 

relacja  cen  PD  Kontrakt  do  średniej  ceny  zaoferowanych  przez  pozostałych  wykonawców 

wynosi: 

D-02.00.00 Roboty ziemne  


  D-02.03.01  Wymiana  gruntu  na  grunt  kwalifikowany  wraz  pozyskaniem  i  transportem 

materiału – 78,52%  

D-

06.00.00 Roboty wykończeniowe 

  D-04.04.02b  Umocnienie  poboczy  z  mieszanki  kruszywa  niezwiązanego  C50/10,  0/31 

stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 49,18%  

  D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70 

(mieszanka z dowozu) 

– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 11,74% 

  D-06.01.01  Humusowanie  terenu  z  obsianiem  trawą  przy  grubości  warstwy  humusu  10 

cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu 

– 12,81%  

Tymczasowe poszerzenie jezdni  

  D-02.01.01  Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w  miejsce  wybrane  przez 

Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 39,17% 

  D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm 

wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 20,49% 

  D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5, 

grubość  warstwy  po  zagęszczeniu  20  cm  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału 

miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,47%  

  D-04.04.02b  Nawierzchnia  z  płyt  żelbetowych  pełnych  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem 

materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 68,39%. 

Odwołujący  przedstawił  zestawienie  kwestionowanych  pozycji  z  wartościami 

wynikającymi  z  Sekocenbud.  Wynika  z niego  następująca  relacja  wyceny  Budimex 

względem Sekocenbud: 

Nr SST 

Opis robót 

Wartość  netto 
Sekocenbud 

Różnica 

PD 

Kontrakt 

do 

Sekocenbud 

Wartość ceny PD 
Kontrakt 
względem 
Sekocenbud 

D-02.00.00 Roboty ziemne  

D-
02.03.01  

Wymiana  gruntu  na  grunt  kwalifikowany 
wraz pozyskaniem i transportem materiału   1 568 463.00 

D-

06.00.00 Roboty wykończeniowe  

D-
04.04.02b  

Umocnienie 

poboczy 

mieszanki 

kruszywa  niezwiązanego  C50/10,  0/31 
stabilizowanego 

mechanicznie, 

gr. 

warstwy po zagęszczeniu 20 cm  

D-
06.03.01  

Pobocza 

umocnione 

destruktu 

pofrezowego  zmieszanego  z  pospółką 
30:70  (mieszanka  z  dowozu) 

–  grubość 


warstwy  10  cm  (destrukt  z  frezowania 
jezdni)  

D-
06.01.01  

Humusowanie  terenu  z  obsianiem  trawą 
przy  grubości  warstwy  humusu  10  cm 
wraz  z  zakupem  i  dowozem  nowego 
humusu 

– 

Tymczasowe poszerzenie jezdni 

D-
02.01.01 

Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku 

miejsce  wybrane  przez  Wykonawcę  z 

zabezpieczeniem 

ścian 

wykopów 

ewentualnym odwodnieniem  

D-
02.03.01  

Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku 
o grubości po zagęszczeniu 10 cm wraz z 
rozbiórką  i  wywozem  materiału  w  miejsce 
wybr

ane przez Wykonawcę 

D-
04.04.02b  

Wykonanie 

podbudowy 

mieszanki 

kruszywa  niezwiązanego  C90/3,  0/3  1,5, 
grubość  warstwy  po  zagęszczeniu  20  cm 
wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału  w 
miejsce wybrane przez Wykonawcę 

D-
04.04.02b  

Nawierzchnia  z  płyt  żelbetowych  pełnych 
wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału  w 
miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Odwołujący  podniósł,  że  jakkolwiek  mamy  do  czynienia  z  dużo  mniejszą  liczbą 

pozycji  or

az  mniejszym  przełożeniem  na  cenę  końcową,  to  pozycje  te  odnoszą  się  do  tak 

istotnych zakresów przedmiotowych, jak roboty ziemnie oraz prace wykończeniowe. 

Odwołujący  stwierdził,  że  ma  świadomość,  że  Zamawiający,  w  odróżnieniu  od 

wykonawców  realizujących  na  co  dzień  inwestycje  drogowe,  nie  musi  mieć  kompleksowej 

wiedzy  na  temat  rzeczywistych  cen  materiałów,  kosztów  wykonawstwa,  itd.  Między  innymi 

właśnie  z  tego  powodu  ustawodawca  przenosi  na  wykonawców  ciężar  dowodzenia 

zakresie  wykazania,  że  ceny  ofertowe  wykonawcy  mają  rynkowy  charakter.  W  żaden 

sposób  okoliczność  ta  nie  wpływa  jednak  na  obowiązek  instytucji  zamawiającej  w  zakresie 

przeprowadzenia  weryfikacji  prawidłowości  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Obowiązek  ten 

materializuje  się  już  wtedy,  gdy  różnice  pomiędzy  ceną  końcową  lub  istotnymi  częściami 

składowymi  są  na  tyle  istotne,  że  mogą  rodzić  wątpliwości  co  do  prawidłowości  kalkulacji 

ofertowej.  Jeśli  zatem  różnice  te  mają  charakter  obiektywnie  doniosły,  to  po  stronie 

zamawiającego rodzi się obowiązek przeprowadzenia procedury wyjaśniającej. 

Odwołujący  podniósł,  że  dyspozycja  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  odwołuje  się  do 

okoliczności subiektywnej, jaką są wątpliwości zamawiającego, co oznacza, że zamawiający 

może zawsze (o ile zroszą się po jego stronie wątpliwości) przeprowadzić weryfikację ceny 

ofertowej  (niezależnie  od  tego  z  czego  te  wątpliwości  wynikają  i  czy  są  rzeczywiście 

uzasadnione). Stanowi to wyraz troski o finansowe publiczne. Nie oznacza to jednak, że nie 


jest  możliwe  zobiektywizowanie  katalogu  przypadków,  w  których  zamawiający  powinien 

zwrócić się do wykonawców o wyjaśnienia. Niewątpliwie jednym z nich jest sytuacja, w której 

znacząca  liczba  pozycji  przedmiarów,  odpowiadająca  swoim  zakresem  ważnemu 

elementowi  zamówienia,  sumująca  się  do  istotnej  wartości  w  obliczu  ceny  ofertowej  jest 

dalece  niższa  od  wycen  pozostałych  wykonawców.  W  takim  przypadku  zamawiający, 

kierując  się  właśnie  troską  o  finanse  publiczne  i  prawidłowość  ich  wydatkowania,  powinien 

bezwzględnie skierować do wykonawcy wniosek o złożenie wyjaśnień.  

Zdaniem  Odwołującego,  w  niniejszej  sprawie  mamy  do  czynienia  właśnie 

przypadkiem,  w  którym  już  w  oparciu  o  niepogłębioną  analizę  pozycji  kosztotwórczych 

można  jednoznacznie  stwierdzić,  że  wszczęta  powinna  zostać  procedura  wyjaśniająca. 

Zamawiający  zaniechał  jednak  jej  przeprowadzenia,  nie  próbując  nawet  ustalić  czy  tak 

istotne różnice w kluczowych elementach wyceny, jakie zaistniały pomiędzy ofertą Budimex 

S.A.  i 

ofertą  P.D.  Kontrakt  a  ofertami  pozostałych  wykonawców  są  uzasadnione  i  nie 

przekładają się na możliwość zrealizowana inwestycji stanowiącej przedmiot Postępowania, 

tym bardziej, że różnice te nie są konsekwencją naturalnej konkurencji rynkowej czy efektu 

skali wygenerowanego w przedmiotowym zamówieniu. Okoliczność ta nabiera szczególnego 

znaczenia  w  obliczu  kosztorysowego  charakteru  wynagrodzenia,  na  które  zdecydował  się 

Zamawiający.  

Odwołujący  podkreślił,  że  badanie  rażąco  niskiej  ceny  nie  powinno  odbywać  się 

postępowaniu  odwoławczym  przed  Izbą.  W  opinii  Odwołującego  analiza  przedmiarów 

złożonych przez Budimex S.A. oraz PD. Kontrakt jednoznacznie wskazuje, że Zamawiający 

zobligowany był do przeprowadzenia procedury wyjaśniającej. 

Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:  

  unieważnienia czynności badania i oceny ofert,  
  wezwania wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt 

Sp.  z  o.o.  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie rażąco  niskich istotnych części  składowych 

oferty, 

  powtórzenia czynności badania i oceny ofert, 
  dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej. 

Na  podstawie  dokument

acji  przedmiotowego  postępowania  oraz  biorąc  pod  uwagę 

stanowiska stron, Izba 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Na  wstępie  Izba  ustaliła,  że  Odwołujący  spełnia  określone  w  art.  179  ust.  1  ustawy 

Pzp  przesłanki  korzystania  ze  środków  ochrony  prawnej,  tj.  ma  interes  w uzyskaniu 


zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować 

poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.  

Do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  skutecznie  przystąpił 

wykonawca Budimex S.A., wnosząc o oddalenie odwołania. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Przedmiotem 

zamówienia  –  zgodnie  z  działem  III  SIWZ  (Opis  przedmiotu 

zamówienia)  jest  przebudowa  drogi  wojewódzkiej  nr  111  na  odcinku  Recław  –  Stepnica 

długości ok. 23,24 km  

Zakres robót budowlanych obejmuje: 

wycinkę drzew i krzewów kolidujących z projektowaną inwestycją, 

roboty rozbiórkowe i przygotowawcze, 

rozbiórkę budynku gospodarczego, 

poszerzenie, wzmocnienie I prz

ebudowę istniejącej jezdni bitumicznej, 

budowę nowych chodników i ciągów pieszo-rowerowych 

budowę azyli dla pieszych, 

budowę i przebudowę zatok autobusowych, 

przebudowę istniejących zjazdów i skrzyżowań, 

budowę elementów spowolnienia ruchu, 

przebudowę (profilowanie) istniejących rowów drogowych i miejscowa budowa nowych 

rowów drogowych, 

budowę zbiorników retencyjnych, 

budowę kanalizacji deszczowej, 

przebudowę mostu Ml i M2 na Kanale Miłowskim, 

przebudowę istniejących i budowę nowych przepustów, 

przebudowę istniejącego i budowę nowego oświetlenia drogowego, 

przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia, 

montaż drogowych barier ochronnych, 

18)  wykonanie oznakowania poziomego i pionowego. 

Zgodnie z działem XVIII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny oferty): 

1.  Zamawiający przewiduje wynagrodzenie kosztorysowe. 

2.  Cena brutto zostanie wyliczona przez Wykonawcę w Wycenionych przedmiarach robót. 

3.  Cena oferty winna być wyrażona w złotych polskich z dokładnością do dwóch miejsc po 

przecinku i obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia. 


4.  Ceny  jednostkowe  określone  przez  Wykonawcę  nie  będą  zmieniane  w  toku  realizacji 

zamówienia. (…) 

Zgodnie z § 3 projektu umowy, wynagrodzenie, stanowić będzie wynik iloczynu ilości 

jednostek obmiarowych robót odebranych i cen jednostkowych wskazanych w Wycenionym 

przedmiarze  robót  sporządzonym  metodą  kalkulacji  uproszczonej  oraz  kwoty  podatku  od 

towarów  i  usług  VAT.  Wynagrodzenie  za  wykonanie  robót  wynikających  z  Dokumentacji 

projektowej,  a  nie  wyszczególnionych  w  Wycenionych  Przedmiarach  Robót,  nie  podlega 

dodatkowej zapłacie  

Wartość zamówienia została oszacowana na kwotę 93.057.291,70 zł) w tym wartość 

zamówienia podstawowego: 86.057.792,00 zł, wartość zamówień, o których mowa w art. 67 

ust. 1 pkt 6 i 7: 7.000.000 zł). 

W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami: 

  Strabag Sp. z o.o.: 111 422 667,89 zł, 

  Odwołujący: 106 871 839,94 zł, 

  Budimex S.A.: 91 709 251,18 zł, 

  PD Kontrakt Sp. z o.o.: 93 207 803,13 zł. 

W zakwestionowanych pozycjach kosztorysu zaoferowane zostały następujące ceny: 

D-02.00.00 Roboty ziemne  

  D-02.01.01  Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w  miejsce  wybrane  przez 

Wykonawcę: 

Budimex: cena jednostkowa: 6,28 zł, wartość netto: 598 911,04 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 35,00 zł, wartość: 3 337 880,00 zł 

Strabag: 

cena jednostkowa: 30,55 zł, wartość netto: 2 913 492,20 zł  

Polbud-

Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 18,50 zł, wartość netto: 1 764 308,00 zł 

  D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz 

pozyskaniem i transportem gruntu za

gęszczalnego – kruszywo  

Budimex: cena jednostkowa: 7,25 zł, wartość netto: 468 611,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,00 zł, wartość: 2 456 168,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 47,45 zł, wartość netto: 3 066 978,20 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jedno

stkowa: 48,30 zł, wartość netto: 3 121 918,80 zł 


  D-02.03.01  Wymiana  gruntu  na  grunt  kwalifikowany  wraz  pozyskaniem  i  transportem 

materiału  

Budimex: cena jednostkowa: 37,83 zł, wartość netto: 644 244,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 57,00 zł, wartość: 979 710,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 78,52 zł, wartość netto: 1 337 195,60 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 124,00 

wartość netto: 2 111 720,00 zł 

  D-02.03.01 Wykonanie  i  zagęszczanie  warstwy  z  piasku  o  gr.  po  zagęszczeniu  10  cm- 

pod wzmocnieni

e geosiatką i materac z kruszywa  

Budimex: cena jednostkowa: 3,72 zł, wartość netto: 155 615,04 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,00 zł, wartość: 250 992,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 15,31 zł, wartość netto: 640 447,92 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena j

ednostkowa: 9,00 wartość netto: 376 488,00 zł 

  D-04.04.02b  Ułożenie  geosiatki  zbrojeniowej  200/50-20(siatka  z  poliwinyloalkoholu 

wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2  

Budimex: cena jednostkowa: 13,30 

zł, wartość netto: 1 334 373,04 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 32,43 

zł, wartość: 3 253 662,98 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 34,82 

zł, wartość netto: 3 493 448,82 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 52,80 

wartość netto: 5 297 369,64 zł 

  D-04.04.02b  Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z  kruszywa  niezwiązanego  C90/3, 

0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego)  

Budimex: cena jednostkowa: 92,21 zł, wartość netto: 522 185,23 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230,00 zł, wartość: 1 302 490,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 274,

00 zł, wartość netto: 1 551 662,00 zł  

Polbud-

Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305,00 wartość netto: 1 727 215,00 zł 

  D-04.04.02b  Wzmocnienie  podłoża  –  mieszanka  z  kruszywa  niezwiązanego  C90/3, 

0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa kruszywa owinięta geosiatką  

Budimex: cena jednostkowa: 92,21 

zł, wartość netto: 516 376,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230

,00 zł, wartość: 1 288 000,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 274,00 

zł, wartość netto: 1 534 400,00 zł  


Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305

,00 wartość netto: 1 708 000,00 zł 

D-04.00.00 Podbudowa 

  D-04.05.01a  Warstwa  wzmacniająca  podłoża  z  gruntu  stabilizowanego  cementem  C3/4 

dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm 

Budimex: cena jednostkowa: 26,42 z

ł, wartość netto: 2 440 045,52 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45

,00 zł, wartość: 4 156 020,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 50,25 

zł, wartość netto: 4 640 889,00 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 62,00 

wartość netto: 5 726 072 zł 

  D-04.04.02b Podbudowa z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/31,5, gr. warstwy 

po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy)  

Budimex: cena jednostkowa: 31,20 

zł, wartość netto: 2 695 461,60 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45

,00 zł, wartość: 3 887 685,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 53,85 

zł, wartość netto: 4 652 263,05 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 47,42 

wartość netto: 4 096 756,06 zł 

  D-04.07.01a  D-04.03.01a  Podbudowa  zasadnicza  z  betonu  asfaltowego  AC22P,  gr. 

warstwy  po  zagęszczeniu  7  cm  (nawierzchnia  nowa,  przekopy,  wzmocnienie  nr  2  wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową 

Budimex: cena jednostkowa: 30,57 zł, wartość netto: 2 325 368,19 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55,00 zł, wartość: 4 183 685,00 zł 

Strabag: ce

na jednostkowa: 50,69 zł, wartość netto: 3 855 836,23 zł  

Polbud-

Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 63,85 wartość netto: 4 856 877,95 zł 

  D-04.08.01 D-04.03.01a Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W istniejącej nawierzchni 

na  grubość  min.  4  cm  (wzmocnienie  nr  3  -  średnia  grubość  9  cm)  z oczyszczeniem 

podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 192,76 

zł, wartość netto: 1 050 888,97 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 285

,00 zł, wartość: 1 553 763,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 256,05 

zł, wartość netto: 1 395 933,39 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 306,29 

wartość netto: 1 669 831,82 zł 

D-05.00.00 Nawierzchnia 


  D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po 

zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR  3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 31,10 

zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 56,00 

zł, wartość: 4 216 296,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 59,77 

zł, wartość netto: 4 500 143,07 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 71,06 

wartość netto: 5 350 178,46 zł 

  D-05.03.05b  D-04.03.01a  Warstwa  wyrównawcza  z  betonu  asfaltowego  ACI  6W,  gr. 

warstwy  po  zagęszczeniu  min.  4  cm  (wzmocnienie  nr  2  -  średnia  grubość  9  cm)  wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 50,31 

zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 63,00 

zł, wartość: 4 912 614,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 57,02 

zł, wartość netto: 4 446 305,56 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70,96 

wartość netto: 5 533 318,88 zł 

  D-05.03.13a  D-04.03.01a  Warstwa  ścieralna  z  mieszanki  SMA8,  gr.  warstwy  po 

zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 34,25 

zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,79 

zł, wartość: 6 675 642,63 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 42,76 

zł, wartość netto: 7 358 867,72 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 51,53 warto

ść netto: 8 868 158,41 zł 

  D-05.03.26a  Ułożenie  siatki  zbrojeniowej  na  styku  z  nawierzchnią  istniejącą(siatka 

przyklejana  na  gorąco  o  wytrzymałości  na  rozciąganie  120/200  kN/m  i  maksymalnym 

wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)  

Budimex: cena jednostkowa: 14,50 

zł, wartość netto: 251 676,50 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 22

,00 zł, wartość: 381 854,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 23,50 

zł, wartość netto: 407 889,50 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 30,45 

wartość netto: 528 520,65 zł 

D-

06.00.00 Roboty wykończeniowe 

  D-04.04.02b  Umocnienie  poboczy  z  mieszanki  kruszywa  niezwiązanego  C50/10,  0/31 

stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm  

Budimex: cena jednostkowa: 21,90 

zł, wartość netto: 1 309 817,00 zł 


PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00 

zł, wartość: 538 821,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 49,18 

zł, wartość netto: 2 941 406,62 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 41,00 

wartość netto: 2 452 169,00 zł 

  D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70 

(mieszanka z dowozu) 

– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) 

Budimex: cena jednostkowa: 14,60 

zł, wartość netto: 398 054,40 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00 

zł, wartość: 245 376,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 11,74 

zł, wartość netto: 320 079,36 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14,67 

wartość netto: 399 962,88 zł 

  D-06.01.01  Humusowanie  terenu  z  obsianiem  trawą  przy  grubości  warstwy  humusu  10 

cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu  

Budimex: cena jednostkowa: 6,00 

zł, wartość netto: 930 084,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,5

0 zł, wartość: 1 007 591,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 12,81 

zł, wartość netto: 1 985 729,34 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 9,8

0 wartość netto: 1 519 137,20 zł 

Tymczasowe poszerzenie jezdni  

  D-02.01.01  Wykonanie  wykopów  z  wywozem  urobku  w  miejsce  wybrane  przez 

Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem  

Budimex: cena jednostkowa: 6,00 

zł, wartość netto: 846,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 12

,00 zł, wartość: 1 692,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 39,17 

zł, wartość netto: 5 522,97 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60

,00 wartość netto: 8 460,00 zł 

  D-02.03.01  Wykonanie,  profilowanie  i  zagęszczenie  nasypów  wraz  z  pozyskaniem 

transportem  gruntu  zagęszczalngo  (kruszywo)  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału 

miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Budimex: cena jednostkowa: 20,89 

zł, wartość netto: 4 094,44 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55

,00 zł, wartość: 10 780,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 58,78 

zł, wartość netto: 11 520,88 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60

,00 wartość netto: 11 760,00 zł 


  D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm 

wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Budimex: cena jednostkowa: 3,29 

zł, wartość netto: 22 672,68 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 2

,00 zł, wartość: 13 784,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 20,49 

zł, wartość netto: 141 217,08 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14

,00 wartość netto: 96 488,00 zł 

  D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5, 

grubość  warstwy  po  zagęszczeniu  20  cm  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem  materiału 

miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Budimex: cena jednostkowa: 3,94 

zł, wartość netto: 27 154,48 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 3

,00 zł, wartość: 20 6767,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 23,47 

zł, wartość netto: 161 755,24 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 23

,00 wartość netto: 158 516,00 zł 

  D-04.04.02b  Nawierzchnia  z  płyt  żelbetowych  pełnych  wraz  z  rozbiórką  i  wywozem 

materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę  

Budimex: cena jednostkowa: 15,00 

zł, wartość netto: 103 380,00 zł 

PD Kontrakt: cena jednostkowa: 4

,00 zł, wartość: 27 568,00 zł 

Strabag: cena jednostkowa: 68,39 

zł, wartość netto: 471 343,88 zł  

Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70

,00 wartość netto: 482 440,00 zł 

Odwołanie  zasługuje  na  uwzględnienie  w  zakresie  zarzutu  zaniechania  wezwania 

wykonawcy  Budimex  S.A.  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  istotnych  części  składowych 

ceny. 

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, j

eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne 

części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą 

wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie 

wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:  

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 


ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 

art. 2 ust. 3-

5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 

(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);  

2) pomocy publicznej udzielonej na p

odstawie odrębnych przepisów.  

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;  

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;  

5) powierzenia wykonania c

zęści zamówienia podwykonawcy. 

Powyższy przepis nie określa sztywnych reguł wyznaczających obowiązek wezwania 

wykon

awcy do złożenia wyjaśnień (tak jak ma to miejsce w przypadku art. 90 ust. 1a ustawy 

Pzp),  a  uzależnia  skierowanie  wezwania  do  wyjaśnień  od  istnienia  wątpliwości  co  do 

realności ceny lub jej istotnych części składowych. Wystąpienie takich wątpliwości powinno 

być  oceniane  w  sposób  zobiektywizowany,  a  nie  wyłącznie  przez  pryzmat  subiektywnego 

przeświadczenia  zamawiającego.  Oznacza  to,  że  ocena,  czy  istnieją  wątpliwości  co  do 

realności  ceny,  powinna  być  dokonywana  z  uwzględnieniem  czynników  obiektywnych 

wymaga  odpowiedzi  na  pytanie,  czy  oceniając  zaoferowane  ceny  racjonalnie, 

uwzględnieniem realiów rynkowych, należy dojść do wniosku, że cena jest na tyle niska, że 

uzasadnione  jest  uzyskanie  dodatkowych  informacji,  które  pozwolą  stwierdzić,  czy  jest  to 

usprawiedliwione  okolicznościami,  w  których  działa  dany  wykonawca.  Jeżeli  takie 

obiektywnie  uzasadnione  wątpliwości  zachodzą,  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  jest 

obowiązkiem  Zamawiającego,  a  zaniechanie  realizacji  tego  obowiązku  stanowi  naruszenie 

przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. 

Obowiązek,  o  którym  mowa  powyżej,  dotyczy  nie  tylko  ceny  za  całość  przedmiotu 

zamówienia, ale – o czym wprost stanowi art. 90 ust. 1 ustawy Pzp  – również jej istotnych 

części  składowych.  Oznacza  to,  że  nawet  jeśli  całkowita  cena  oferty  nie  budzi  wątpliwości 

nie odbiega rażąco od realiów rynkowych, a tylko jej niektóre elementy są istotnie zaniżone, 

to 

– o ile mają one charakter istotny – stanowi to również podstawę do żądania wyjaśnień. 

Istotność  części  składowych  ceny  należy  definiować  przez  pryzmat  ich  znaczenia  dla 

wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Znaczenie  to  może  mieć  charakter  zarówno 

merytoryczny (jeśli określone elementy składające się na przedmiot zamówienia są kluczowe 

z  punktu  widzenia  osiągnięcia  prawidłowego  efektu  końcowego  danego  zamówienia)  lub 

wartościowy (jeśli wartość tych składowych ma istotny udział w wartości całkowitej oferty).  

W  rozpoznawanej  spra

wie  ceny  całkowite  ofert  Budimex  oraz  PD  Kontrakt  nie 

odbiegały  istotnie  od  wartości  szacunkowej  zamówienia  ani  od  średniej  arytmetycznej  cen 

oferowanych  w  postępowaniu  i  nie  były  przedmiotem  zarzutów  odwołania.  Przedmiotem 


zarzutów  była  wycena  wskazanych  w  odwołaniu  pozycji  kosztorysu  „Branża  drogowa 

zieleń”.  

W  ocenie  Izby  Odwołującemu  udało  się  wykazać,  że  wycena  zakwestionowanych 

pozycji 

kosztorysowych przez Budimex S.A. powinna wzbudzić wątpliwości Zamawiającego 

oraz że wątpliwości te dotyczą istotnych części składowych ceny ofertowej.  

Po pierwsze zostało wykazane, że w 22 pozycjach kosztorysowych ceny jednostkowe 

i  wartości  tych  pozycji  istotnie  odbiegają  od  średniej  arytmetycznej  tożsamych  pozycji 

pozostałych ofertach złożonych w postępowaniu, którą to średnią należy potraktować jako 

obrazującą przeciętne realia rynkowe. W pozycjach tych wartość z oferty Odwołującego jest 

od  kilkuset  tysięcy  do  kilku  milionów  niższa  od  średniej  pozostałych  ofert  i  stanowi  od 

16,19%  do  79,03% 

tej  średniej,  przy  czym  w większości  przypadków  wartości  te  są  niższe 

ponad  50%  od  średniej  (jedynie  pozycja  D-06.03.01  –  Pobocza  umocnione  z  destruktu 

pofrezowego  zmieszanego  z  pospółką  30:70,  mimo  że  wskazana  w  odwołaniu,  jest 

wyceniona powyżej średniej arytmetycznej).  

Dod

atkowo  zauważyć  należy,  że  podobne,  a  nawet  większe  różnice,  występują 

między  wyceną  dokonaną  przez  Przystępującego  a  kosztorysem  inwestorskim.  Tytułem 

przykładu,  porównanie  oferty  Odwołującego  do  kosztorysu  inwestorskiego  w  pozycjach 

dotyczących nawierzchni przedstawia się następująco: 

  D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po 

zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Bu

dimex: cena jednostkowa: 31,10 zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł 

Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 81,12 zł, wartość: 6 107 605,92 zł 

  D-05.03.05b  D-04.03.01a  Warstwa  wyrównawcza  z  betonu  asfaltowego  ACI  6W,  gr. 

warstwy  po  zagęszczeniu  min.  4  cm  (wzmocnienie  nr  2  -  średnia  grubość  9  cm)  wraz 

oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 50,31 zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł 

Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 79,66 zł, wartość: 6 211 727,48 zł 

  D-05.03.13a  D-04.03.01a  Warstwa  ścieralna  z  mieszanki  SMA8,  gr.  warstwy  po 

zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową  

Budimex: cena jednostkowa: 34,25 zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł 

Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 47,50 zł, wartość: 8 174 607,50 zł 


  D-05.03.26a  Ułożenie  siatki  zbrojeniowej  na  styku  z  nawierzchnią  istniejącą(siatka 

przyklejana  na  gorąco  o  wytrzymałości  na  rozciąganie  120/200  kN/m  i  maksymalnym 

wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)  

Budimex: c

ena jednostkowa: 14,50 zł, wartość netto: 251 676,50 zł 

Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 25,15 zł, wartość: 436 528,55 zł. 

W  tej  sytuacji  dokonane 

przez  Odwołującego  porównanie  do  cen  z  Sekocenbud 

(które  same  w  sobie  trudno  byłoby  traktować  jako  jedyny  wyznacznik)  mogą  być  uznane 

jedynie  za  dodatkowe  wskazanie

,  że  wycena  została  dokonania  znacznie  poniżej 

przeciętnych cen rynkowych.  

W ocenie Izby wskazane przez Odwołującego różnice są widoczne „na pierwszy rzut 

oka”  i  powinny  doprowadzić  do  wniosku o  konieczności  ich pogłębionej analizy,  w  tym  pod 

kątem  istotności  dla  ceny  całej  oferty  i  możliwości  prawidłowego  wykonania  przedmiotu 

zamówienia.  

O  istotności  zakwestionowanych  elementów  ceny  świadczy  –  zdaniem  Izby  –  kilka 

okoliczności.  

Po  pierwsze,  zas

trzeżenia  dotyczą  wielu  elementów  kosztorysu  branży  drogowej, 

więc odnoszącego się do istoty przedmiotu zamówienia. Kosztorys ten, według szacunków 

Zamawiającego,  to  ponad  70  mln  zł,  przy  wartości  szacunkowej  całego  zamówienia 

wynoszącej ponad 86 mln zł. Nie ma wątpliwości, że w przypadku zamówienia polegającego 

na  modernizacji  drogi,  takie  elementy,  jak  roboty  ziemne,  wykonanie  podbudowy, 

nawierzchni  czy  innych  prac  z  tym  związanych,  stanowią  zasadniczą  pod  względem 

merytorycznym i jakościowym część zamówienia. 

Po  drugie,  nie  bez  znaczenia  jest  wartość  zakwestionowanych  pozycji 

kosztorysowych,  wynosząca  ponad  27  mln  zł  netto,  przy  całkowitej  wartości  oferty 

Przystępującego w wysokości 74,5 mln netto. Jak słusznie wskazał Odwołujący, sumaryczna 

wartość tych pozycji według wyceny pozostałych wykonawców jest znacząco wyższa. 

Po  trzecie,  w  kontekście  wskazanej  wyżej  istotności  merytorycznej  i  wartościowej 

pozycji  kosztorysu  objętych  zarzutami,  rozstrzygające  znaczenie  ma  charakter 

wynagrodzenia  i  znaczenie  kos

ztorysu  dla  jego  ustalenia.  Zgodnie  z  SIWZ  Zamawiający 

przewidział  wynagrodzenie  kosztorysowe,  ustalane  na  postawie  iloczynu  jednostek 

obmiarowych i cen jednostkowych, które to ceny nie podlegają żadnym zmianom. W związku 

powyższym  ewentualna  nierealistyczna  wycena pozycji kosztorysowych nie będzie mogła 

być  w  żaden  sposób  skorygowana,  a  wykonawca  otrzyma  wynagrodzenie  ustalone  na 

podstawie  takiej  wyceny. 

Przy  tak  określonym  wynagrodzeniu,  w  przypadku  elementów 


mających  istotne  znaczenie,  może  zaistnieć  ryzyko  jeśli  chodzi  o  powodzenie  całego 

zamówienia. 

Odnosząc  się  do  złożonych  przez  Odwołującego  dowodów  w  postaci  ofert 

uzyskanych  od  dostawców  materiałów,  wskazać  należy,  że  skoro  w  niniejszym 

postępowaniu  odwoławczym  przedmiotem  oceny  nie  była  cena  oferty  Przystępującego, 

kwestia  zasadności  wezwania  do  wyjaśnienia  tej  ceny,  to  złożone  dowody  należy 

potraktować jedynie w kategoriach dodatkowego uprawdopodobnienia, że wycena dokonana 

przez Przystępującego jest na tyle niska, że wymaga wyjaśnienia.  

Analog

iczne  oferty  dostawców  przedłożone  przez  Przystępującego  nie  mogą  być 

uznane  za  przesądzające  o  braku  obowiązku  wezwania  do  wyjaśnień.  Jeśli  miałyby  one 

potwierdzać, że Przystępujący ma ustalone takie warunki współpracy z kontrahentami, które 

uzasadniają  obniżenie  ceny,  to  będzie  to  przedmiotem  dowodzenia  i  badania  dopiero 

prowadzonej  przez  Zamawiającego  procedurze  wyjaśniającej.  Oferty  te  nie  mogą  być 

natomiast  uznane  za  dowodzące,  że  tak  niska  wycena  nie  powinna  wzbudzać  wątpliwości 

uzasadniać konieczności uzyskania w tym zakresie wyjaśnień wykonawcy.  

Podobnie 

należy  ocenić  złożone  przez  Przystępującego  dowody  dotyczące  cen 

oferowanych w innych postępowaniach, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie zostało wykazane, że 

dotyczyły  one  zamówienia  porównywalnego  do  tego,  którego  dotyczy  postępowanie 

odwoławcze. 

Za  niezasadnością  zarzutów  odwołania  nie  przemawia  podniesiona  przez 

Przystępującego okoliczność, że Zamawiający nie określił w przedmiarach osobnych pozycji 

na  wykazanie  tzw.  kosztów  ogólnych,  zakładanego  zysku,  kosztów  transportu,  czy  wyceny 

wszelkich ryzyk, 

co dawało wykonawcom dowolność wyceny. Zauważenia wymaga, że jeśli 

sposób  ujęcia  tych  kosztów  miał  wpływ  na  dokonaną  wycenę,  to  będzie  to  mogło  być 

wykazane  w  złożonych  Zamawiającemu  wyjaśnieniach.  Okoliczność  ta  nie  usprawiedliwia 

jednak braku wątpliwości co do prawidłowości wyceny.  

Chybiona  jest  również  argumentacja  odnosząca  się  do  oferty  Odwołującego 

występowania  w  niej  istotnie  zaniżonej  wyceny  niektórych  pozycji  kosztorysowych. 

Podkreślenia  wymaga,  że  realność  cen  zaoferowanych  przez  Odwołującego  nie  jest 

przedmiotem  niniejszego  postępowania  odwoławczego  i  nie  może  wpływać  na  jego 

rozstrzygnięcie. Jeśli natomiast Zamawiający dokona analizy tej oferty i dojdzie do wniosku, 

że  istnieją  wątpliwości  co  do  wyceny  istotnych  elementów  składowych,  może  i  powinien 

wezwanie  do  wyjaśnień  skierować  również  do  Odwołującego.  Kwestia  ta  pozostaje  jednak 

obecnie poza zakresem rozstrzygania Izby. 


Izba  podziela  stanowisko  Przystępującego,  że  chociaż  wskazane  w  odwołaniu  ceny 

jednostkowe  Budimex  S.A.  są  niższe  niż  ceny  konkurentów,  to  sama  różnica  w sposobie 

wyceny  cen  jednostkowych  przez  poszczególnych  wykonawców  nie  świadczy  jeszcze 

jakiejkolwiek  nieprawidłowości  w  wycenie.  Ponownie  jednak  podkreślić  należy,  że 

p

rawidłowość  tej  wyceny  nie  jest  istotą  przedmiotowej  sprawy,  w  której  Izba  rozstrzyga 

jedynie o konieczności wezwania Przystępującego do  wyjaśnień.  Nie można  wykluczyć,  że 

Przystępujący  złoży  wyjaśnienia,  w  których  wykaże  realność  zaoferowanych  cen 

jednost

kowych,  dowodząc  istnienia  okoliczności,  które  umożliwiły  ich  obniżenie.  Temu 

właśnie  służy  procedura  wyjaśniająca,  którą  –  w  ocenie  Izby  –  Zamawiający  powinien 

przeprowadzić.  

W  związku  z  powyższym  również  wskazane  przez  Przystępującego  okoliczności, 

które  pozwoliły  mu  na  obniżenie  cen  (takie  jak  wykonywanie  zadań  w  bezpośrednim 

sąsiedztwie inwestycji  objętej  niniejszym  postępowaniem,  posiadanie koncesji  pozwalającej 

na 

bezpłatne  pozyskanie  materiałów  takich  jak  piasek),  nie  mogą  przesądzać 

niezasadności  zarzutów  odwołania,  a  mogą  być  skutecznie  podniesione  dopiero 

skierowanych  do  Zamawiającego  wyjaśnieniach.  Są  to  bowiem  okoliczności  dotyczące 

indywidualnie  wykonawcy,  a  wątpliwości  które  uzasadniają  wezwanie  do  wyjaśnień  ocenia 

się  z  uwzględnieniem  czynników  obiektywnych.  Z  tych  samych  powodów  nie  sposób 

podzielić  stanowiska  Zamawiającego,  który  powoływał  się  na  własną  wiedzę 

okolicznościach,  które  pozwalają  Przystępującego  obniżyć  ceny.  Zamawiający  nie  może 

tym zakresie kierować się własnymi przypuszczeniami, ale w celu uzyskania pewności co 

do prawidłowości kalkulacji, powinien przeprowadzić procedurę wyjaśniającą.  

Z uwagi na powyższe Izba stwierdziła, że Zamawiający naruszył przepis art. 90 ust. 1 

ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy 

Budimex S.A. do złożenia wyjaśnień 

dotyczących  istotnych  części  składowych  ceny.  Ponieważ  naruszenie  to może  mieć  istotny 

wpływ  na  wynik  postępowania,  odwołanie  w  tym  zakresie  –  stosownie  do  art.  192  ust.  2 

ustawy Pzp 

– podlegało uwzględnieniu. 

Izba nie 

uwzględniła natomiast odwołania w zakresie zarzutów dotyczących oferty PD 

Kontrakt. 

W  odniesieniu  do  oferty  tego  wykonawcy  zauważenia  wymaga,  że  wycena  

zakwestionowanych  pozycji  kosztorysowych  nie  jest  aż  tak  niska,  jak  w  przypadku 

wykonawcy  Budimex,  zakr

es  elementów  wycenionych  na  niskim  poziomie  jest  znacznie 

mniejszy

, a Odwołujący nie wykazał, aby były to elementy mające istotne znaczenie dla ceny 

oferty ogółem czy dla możliwości prawidłowego wykonania zamówienia.  


Zarzuty  odwołania  dotyczą  w  tym  przypadku  8  pozycji  kosztorysu  branży  drogowej, 

łącznej  wartości  ok.  2,8  mln  zł,  co  jest  wartości  dziesięciokrotnie  niższą  niż  w przypadku 

wykonawcy  Budimex.  Połowa  z  tych  pozycji  dotyczy  tymczasowego  poszerzenia  jezdni, 

obejmującego  pozycje  o  wartości  od  kilku  do  kilkudziesięciu  tysięcy  złotych,  co  stanowi 

niewielki  udział  w  cenie  oferty  ogółem.  Pozostałe  zarzuty  odnoszą  się  do  robót 

wykończeniowych,  a  tylko  w  jednym  przypadku  –  do  robót  ziemnych  (Wymiany  gruntu  na 

grunt  kwalifikowany  wraz  pozyskaniem  i  transp

ortem  materiału),  która  to  pozycja  została 

wyceniona na poziomie stanowiącym 78,52% średniej arytmetycznej. 

Odwołujący,  formułując  zarzuty  dotyczące  oferty  PD  Kontrakt,  ograniczył  się  do 

zestawienia  danych  liczbowych,  nie  wykazując,  czy  i  dlaczego  kwestionowane  elementy 

wyceny  mają  charakter  istotny.  W  związku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  zasadność 

zarzutów w tym zakresie nie została wykazana. 

W odniesieniu do kosztów postępowania wskazać należy, ze zgodnie z art. 192 ust. 9 

ustawy  Pzp,  w  wyroku  oraz  w  po

stanowieniu  kończącym  postępowanie  odwoławcze  Izba 

rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei w świetle art. 192 ust. 10 ustawy 

Pzp,  strony  ponoszą  koszty  postępowania  odwoławczego  stosownie  do  jego  wyniku, 

zastrzeżeniem art. 186 ust. 6.  

J

ak wynika z postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 20 lipca 2016 r. sygn. 

akt X Ga 280/16 

– w przypadku rozstrzygnięcia, w którym część odwołania wniesionego do 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  zostaje  oddalona,  zaś  część  uwzględniona  zasada 

odpowiedzialności za wynik postępowania odwoławczego oznacza obowiązek stosunkowego 

rozdzielenia  kosztów  postępowania  odwoławczego  w  takiej  części,  w  jakiej  odwołanie 

odniosło  skutek.  Identyczny  pogląd  wyrażono  w  wyroku  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie 

z 22  stycznia  2016  r.  sy

gn.  akt  XXIII  Ga  1992/15,  w  postanowieniu  Sądu  Okręgowego  we 

Wrocławiu z dnia 3 października 2013 r. sygn. akt X Ga 286/13, wyroku Sądu Okręgowego 

Warszawie  z  dnia  29  listopada  2016  r.  sygn.  akt  XXIII  Ga  880/16,  wyroku  Sądu 

Okręgowego  we  Wrocławiu  z  17  listopada  2016  r.  sygn.  akt  X  Ga  653/16,  postanowieniu 

Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z  dnia  12  grudnia  2017  r.  sygn.  akt  XXIII  Ga  1886/17, 

postanowieniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2018 r. sygn. akt XXIII Ga 

830/18  i  postanowieniu  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z  dnia  12  października  2018  r. 

sygn.  akt  XXIII  Ga  1123/18.  W  tym  ostatnim  postanowieniu  Sąd  Okręgowy  wskazał,  co 

następuje: Nie budziło zatem wątpliwości, że odwołanie zostało uwzględnione jak i oddalone 

w  równych  (co  do  ilości  zarzutów)  częściach,  w  tym  uwzględnione  co  do  obu  zarzutów 


uwzględnionych przez Zamawiającego, co do której to czynności został wniesiony sprzeciw. 

Odwołujący  (…)  i  wnoszący  sprzeciw  przystępujący  Wykonawca  TPF  Sp.  z  o.  o.  wygrali 

zatem i jednocześnie przegrali w połowie. Sąd Okręgowy przychylił się do zarzutu skargi na 

wyrok KIO i głównej tezy jej uzasadnienia, zgodnie z którą wynik sprawy winien być badany 

w  odniesieniu  do  ilości  uwzględnionych  i  oddalonych  zarzutów.  Na  przyjęcie  takiego 

stanowiska, w ocenie Sądu Okręgowego, pozwala przepis 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa 

Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania, 

zgodnie  z brzmieniem  k

tórego w przypadkach nieuregulowanych w 5 ust. 1-3 Izba powinna 

orzec  o  kosztach  postępowania  uwzględniając,  że  strony  ponoszą  koszty  postępowania 

odwoławczego  stosownie  do  jego  wyniku.  Jednocześnie  zauważyć  należało,  że  żaden 

przepis  nie  reguluje  wprost  s

ytuacji,  w  której  odwołanie  odwołującego  lub  wnoszącego 

sprzeciw  zostało  uwzględnione  dokładnie  w  połowie.  Przepisy  Ś5  ust.  2  jak  i  ust.  3 

rozporządzenia dotyczą bowiem uwzględnienia lub oddalenia odwołania w całości, a zatem 

nie mogły stanowić oparcia dla rozstrzygnięcia o kosztach niniejszego postępowania. W tym 

stanie  rzeczy  koszty  postępowania  należało  rozliczyć  proporcjonalnie  do  wyniku 

postępowania  wywołanego  odwołaniem  wniesionym  przez  Odwołującego  (…).  Takie 

rozwiązanie jest zgodne z art. 192 ust. 10 pzp ustanawiającym zasadę orzekania stosownie 

do wyniku postępowania odwoławczego. 

W niniejszej sprawie Izba 

– co wynika z sentencji orzeczenia - częściowo uwzględniła 

i częściowo oddaliła odwołanie. W ocenie Izby odwołanie okazało się zasadne w stosunku ½ 

(zarzuty  odwołania  dotyczyły  dwóch  ofert,  a  okazały  się  zasadne  w  stosunku  do  jednej 

oferty)

.  Kosztami  postępowania  po  połowie  obciążono  zatem  Zamawiającego 

Odwołującego.  Na  koszty  postępowania  odwoławczego  składał  się  wpis  uiszczony  przez 

Odwołującego  w  wysokości  20.000  zł,  koszty  poniesione  przez  Odwołującego  z  tytułu 

zastępstwa  przed  Izbą  w  kwocie  3.600  zł  oraz  koszty  poniesione  z  tytułu  wynagrodzenia 

pełnomocnika Zamawiającego w kwocie 3.600 zł i dojazdu pełnomocnika Zamawiającego na 

rozprawę w kwocie 811,44 zł (łącznie 28.011,44 zł). 


Odwołujący  poniósł  dotychczas  koszty  postępowania  odwoławczego  w  wysokości 

zł tytułem wpisu od odwołania oraz  wynagrodzenia pełnomocnika (20.000 + 3.600), 

tymczasem  odpowiadał  za  nie  jedynie  do  wysokości  14.005,72    zł  (28.011,44  zł  x  50%). 

Wobec  powyższego  Izba  zasądziła  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę 

zł,  stanowiącą  różnicę  pomiędzy  kosztami  poniesionymi  dotychczas  przez 

Odwołującego a kosztami postępowania, za jakie odpowiada w świetle jego wyniku. 

Przewodniczący:      …………………