Sygn. akt: KIO 1174/20
WYROK
z dnia 13 lipca 2020 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicz
ący: Katarzyna Poprawa
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10
lipca 2020 roku odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 maja 2020 roku przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
„BICO Group T. P." ul. Św. Jacka Odrowąża 15 03-310 Warszawa oraz BICO Group Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością ul. św. Jacka Odrowąża 15 03-310 Warszawa w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i
Kanalizacji Spółka Akcyjna pl. Starynkiewicza 5, 02-015 Warszawa
przy udziale wykonawcy SAFEGE S.A.S. 15-27 rue du Port, Parc de l'lle, 92022 Nanterre
CEDEX, Francja
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygnaturze
akt KIO 1174/20
po stronie Zamawiającego
orzeka
oddala odwołanie,
kosztami
postępowania
obciąża
odwołującego
wykonawców
wspólnie
ubiegających się o zamówienie T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą „BICO Group T. P." ul. Św. Jacka Odrowąża 15 03-310 Warszawa oraz BICO
Group
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. św. Jacka Odrowąża 15 03-310
Warszawa i:
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
zasądza
od
odwołującego
wykonawców
wspólnie
ubiegających
się o zamówienie T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
„BICO Group T. P." ul. Św. Jacka Odrowąża 15 03-310 Warszawa oraz BICO
Group
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. św. Jacka Odrowąża 15
03-310 Warszawa
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione
przez zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 t.j.), na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia –
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..………….
Sygn. akt: KIO 1174/20
Uzasadnienie
Zamawiający – Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie
Spółka Akcyjna prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą
„Zadanie VI.1.19 - Inżynier dla zadania: Budowa systemu zarządzania siecią kanalizacji
ogólnospławnej. Centralne sterowanie siecią" (numer referencyjny: 02135/WS/PW/JRP-
DNP/U/2019) zwane dalej
„Postępowaniem".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 24 grudnia 2019 r. pod numerem 2019/S 248-
616775. Postępowanie prowadzone jest
w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) zwanej dalej „ustawą” lub „Pzp”. Wartość
zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ww. ustawy.
W dniu 29 maja 2020 roku do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało wniesione
odwołanie przez Wykonawców wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
T. P.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą „BICO Group T. P." w Warszawie (ul. Św.
Jacka Odrowąża 15, 03-310 Warszawa) oraz BICO Group spółka z o.o. z siedzibą w Warszawie
(ul. św. Jacka Odrowąża 15, 03-310 Warszawa) (zwanych dalej Odwołujący) wobec
następujących czynności lub zaniechań Zamawiającego, którym Odwołujący zarzuca
niezgodność z przepisami ustawy tj:
czynność wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty wykonawcy Safege S.A.S. ;
czynność wykluczenia Odwołującego z postępowania (a w konsekwencji uznania oferty
Odwołującego za odrzuconą);
3) zaniecha
nie czynności wezwania Odwołującego do uzupełnienia dokumentu zobowiązania
podmiotu udostępniającego zasoby;
zaniechanie czynności podania wyczerpującego uzasadnienia faktycznego dotyczącego
wykluczenia Odwołującego;
czynność prowadzenia postępowania z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców.
Powyższym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego Odwołujący stawia poniższe zarzuty:
1) zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty wykonawcy
Safege jako najkorzystniejszej, podczas gdy oferta tego wykonawcy nie jest ofertą
najkorzystniejszą;
zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp w związku z art. 22a ust. 4 ustawy Pzp
poprzez dokonanie czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania (a w dalszej
konsekwencji uznania oferty Odwołującego za odrzuconą) z powodu przyjęcia,
że ze zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby nie wynika, że podmiot ten zrealizuje
zamówienie, podczas gdy ze zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby wynika,
że zrealizuje on zamówienie, a w konsekwencji Odwołujący spełnia warunki udziału
w postępowaniu;
zarzut naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania Odwołującego
do
uzupełnienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby, podczas gdy Zamawiający
miał obowiązek dokonać wezwania;
4) zarzut naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie podania
wyczerpującego uzasadnienia faktycznego dotyczącego wykluczenia Odwołującego,
co spowodowało, że Odwołujący nie zna konkretnych powodów dlaczego Zamawiający uznał,
że (1) z zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby nie wynika jednoznacznie,
że podmiot ten wykona zamówienie oraz dlaczego Zamawiający uznał, że (2) zobowiązanie
podmiotu udostępniającego zasoby nie podlega procedurze poprawienia określonej w art. 26
ust. 3 ustawy Pzp, podczas gdy zgodnie z ustawą na Zamawiającym ciąży obowiązek
wyczerpującego uzasadnienia decyzji o wykluczeniu;
5) zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie post
ępowania z naruszeniem
zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Wskazując na powyższe, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz:
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru jako oferty najkorzystniejszej
oferty wykonawcy Safage;
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego
(a w dalszej konsekwencji uznania oferty Odwołującego za odrzuconą);
nakazanie Zamawiającemu dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert, w tym
również oferty Odwołującego;
z ostrożności procesowej - nakazanie Zamawiającemu wezwania Odwołującego na podstawie
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby;
z ostrożności procesowej - nakazanie Zamawiającemu uzupełnienia uzasadnienia
faktycznego dotyczącego wykluczenia Odwołującego poprzez wskazanie konkretnych
powodów dlaczego Zamawiający uznał, że (1) z zobowiązania podmiotu udostępniającego
zasoby nie wynika jednoznacznie, że podmiot ten wykona zamówienie oraz dlaczego
Zamawiający uznał, że (2) zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby nie podlega
procedurze uzupełnienia określonej w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp;
obciążenie kosztami postępowania Zamawiającego oraz zasądzenie od Zamawiającego
na rzecz O
dwołującego kwoty 15.000 zł stanowiącej koszty poniesione z tytułu wpisu, a także
kwoty wskazanej przez
Odwołującego na rozprawie według przedłożonych na niej
dokumentów.
Odwołujący wskazał, że posiada interes w uzyskaniu danego zamówienia. Oferta
Odwołującego została przez Zamawiającego oceniona najwyżej. Gdyby Zamawiający
nie dokonał czynności zarzucanych w niniejszym odwołaniu, to oferta Odwołującego z bardzo
dużym prawdopodobieństwem zostałaby wybrana jako oferta najkorzystniejsza.
Tym samym, w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Odwołujący może
ponieść szkodę.
W uzasadnieniu, Odwołujący przedstawił następujący stan faktyczny.
W treści SIWZ zamawiający postawił między innymi następujący warunek udziału
w postępowaniu: O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy w okresie
ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzonej działalności
jest krótszy - w tym okresie, wykonali, co najmniej 1 usługę, której przedmiotem było sprawowanie
nadzoru poprzez pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu lub Nadzoru Inwestorskiego lub Inwestora
Zastępczego nad kontraktem polegającym na budowie obiektów technologicznych obsługujących
gospodarkę wodno - ściekową wyposażonych w układy zdalnego sterowania i monitoringu,
o wartości tego kontraktu równej lub większej od wartości stanowiącej równowartość
20.000.000,00 PLN bez podatku VAT. (punkt 5.1.1.2 Instrukc
ji dla Wykonawców stanowiącej
część I SIWZ).
Postanowienie to uległo modyfikacji pismem z dnia 22 stycznia 2020 r. stanowiącym
udzielenie odpowiedzi na wniosek o wyjaśnienie treści SIWZ w trybie wynikającym z art. 38 ust.
1 ustawy Pzp. Zamawiający udzielając odpowiedzi zmodyfikował postanowienie dopuszczając
wykonanie usługi w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania ofert.
Ofertę w postępowaniu złożył między innymi Odwołujący. Odwołujący wskazał, że w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu polegać będzie na zdolnościach
technicznych lub zawodowych podmiotu trzeciego -
spółki Zachodnie Centrum Konsultingowe
EURO INVEST spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim.
Do oferty Odwołującego dołączone zostało zobowiązanie Euro lnvest do udostępnienia zasobów
oraz JEDZ tego podmiotu.
Ponadto Odwołujący wskazał w formularzu ofertowym, że Euro lnvest zostanie zaangażowany
jako podwykonawca w zakresie wykonania doradztwa, konsultacji oraz nadzoru.
Pismem z dnia 9 marca 2020 r. Zamawiający wystosował do Odwołującego wezwanie.
Istotna dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu jest druga kwestia poruszona w wezwaniu. W tym
zakresie Zamawiający, działając na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp, wezwał Odwołującego
do złożenia wyjaśnień, czy Odwołujący będzie polegał na zasobach Euro lnvest w zakresie
doświadczenia podmiotu i osób czy tylko w zakresie osób.
Odwołujący ustosunkował się do powyższego wezwania pismem z dnia 11 marca 2020 r.
Odwołujący wyjaśnił, że polegał na zasobach Euro lnvest w zakresie doświadczenia podmiotu
i osób.
Odwołujący wskazał również, że Euro lnvest będzie podwykonawcą części zamówienia
odpowiadającej warunkowi udziału w postępowaniu, którego udostępnienie dotyczy.
W dniu 16 mar
ca 2020 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia dokumentów
w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący odpowiedział na wezwanie przedstawiając komplet
dokumentów.
W dalszej kolejności Zamawiający wezwał Odwołującego w dniu 17 kwietnia 2020 r. (działając
na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 22a ust. 6 ustawy Pzp) do:
zastąpienia Euro !nvest innym podmiotem lub podmiotami, lub
zobowiązania się do osobistego wykonania tej części zamówienia oraz wykazania
spełniania warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w pkt 5.1.1.2 SIWZ.
Zamawiający poinformował dodatkowo, że zgodnie z art. 22a ust. 4 w odniesieniu do warunku
dotyczącego doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli
podmioty te zreal
izują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności
są wymagane. Tymczasem, zdaniem Zamawiającego, ze zobowiązania Euro lnvest wynika,
że podmiot ten będzie realizował zamówienie w dużo węższym zakresie.
Odwołujący odpowiedział na wezwanie w dniu 23 kwietnia 2020 r. Odwołujący wskazał,
że w przypadku gdy Zamawiający ma uwagi dotyczące zobowiązania podmiotu udostępniającego
zasoby, to -
poza wezwaniem do zastąpienia podmiotu trzeciego innym podmiotem/podmiotami
lub zobowiązania się do osobistego wykonania tej części zamówienia - powinien również
umożliwić Odwołującemu uzupełnienie zobowiązania tego samego podmiotu trzeciego.
Odwołujący przytoczył orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej wskazujące na taki obowiązek
po stronie Zamawiającego.
Odwołujący dołączył nowe zobowiązanie Euro lnvest, gdzie wyraźnie zostało wskazane, że Euro
lnvest „zobowiązuje się w szczególności umożliwić wykonawcy korzystanie z udostępnionych
zasobów zdolności technicznych i zawodowych, poprzez wykonanie przedmiotu zamówienia jako
podwykonawca lub wspólnie z wykonawcą oraz że „udostępniający zapewni wykonawcy dostęp
do udostępnionych zasobów zdolności technicznych i zawodowych, poprzez zrealizowanie usług,
do realizacji których te zdolności są wymagane".
W dniu 19
maja 2020 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o jego wykluczeniu
z postępowania. W uzasadnieniu tej decyzji Zamawiający przytoczył dotychczasowy stan
faktyczny oraz dodatkowo podał, że:
„W ocenienie Zamawiającego odpowiedź Wykonawcy, w tym nowe zobowiązanie
nie potwierdziły, że Wykonawca spełnia warunek udziału w postępowaniu z pkt 5.1.1.2. SIWZ.
Zobowiązanie do udostępnienia potencjału złożone przez Zachodnie Centrum Konsultingowe
EURO INVEST Sp. z o.o. nie potwierdza w sposób jednoznaczny, że to ten podmiot wykona
zamówienie co narusza art. 22a ust. 4 ustawy Pzp.
Nadto mając na uwadze okoliczności sprawy, według Zamawiającego, niezasadne było
wzywanie Wykonawcy do uzupełnienia na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp prawidłowego
Zobowiązania do udostępnienia potencjału. Wykonawca powinien potwierdzić wykonanie przez
podmiot udostępniający potencjał osobistego wykonania odpowiedniego zakresu zamówienia
w pierwotnie złożonym oświadczeniu.
Ponadto, zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, niedopuszczalne jest uzupełnienie na etapie
badania i oceny ofert zakresu podwykonawstwa podmiotu udostępniającego potencjał,
w przypadku gdy w pierwotnie złożonej ofercie istnieje różnica między udostępnionym
potencjałem, a zakresem podwykonawstwa jakie podmiot trzeci musi zrealizować na podstawie
art. 22a ust. 4 ustawy Pzp."
Zgodnie z normą prawną wynikającą z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych
do przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają
błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa do ich
złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie
wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia wyjaśnień
oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania.
Należy podkreślić, że powyższy przepis określa nie uprawnienie, lecz obowiązek
Zamawiającego (tytułem przykładu: „Artykuł 26 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) wyznacza obowiązek
zamawiającego polegający na wezwaniu wykonawcy do złożenia lub uzupełnienia oświadczeń
lub dokumentów, m.in. w sytuacji, gdy uprzednio złożone oświadczenia lub dokumenty
nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Zamawiający nie może wykluczyć
wyk
onawcy z postępowania bez umożliwienia mu uzupełnienia oświadczeń lub dokumentów,
za pomocą których wykaże on, że spełnia opisane warunki. Wykluczenie wykonawcy
z postępowania z powodu niespełnienia warunków udziału w postępowaniu, z pominięciem
obowiązku wynikającego z art. 26 ust. 3 Prawa zamówień publicznych, tj. z pominięciem
obowiązku wezwania wykonawcy do uzupełnienia oświadczeń lub dokumentów, powoduje,
że wykluczenie staje się przedwczesne i bezzasadne. Zamawiający, pomijając bowiem procedurę
prz
ewidzianą w ww. przepisie, nie posiada wiedzy, czy wykonawca rzeczywiście nie spełnia
warunków. Tym samym zamawiający nie ma podstaw do stwierdzenia, że wykonawca
ten podlega wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Prawa zamówień publicznych." (Wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 4 kwietnia 2018 r., sygn. akt KIO 508/18.)
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jednolicie przyjmuje się, że zobowiązanie
podmiotu udostępniającego zasoby podlega procedurze uzupełnienia określonej w art. 26 ust. 3
ustawy Pzp. Tytułem przykładu wskazuje następujące orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej
(podkreślam również, że tożsame orzecznictwo zostało podane Zamawiającemu w piśmie z dnia
23 kwietnia 2020 r.):
Zgodnie z treścią art. 22a ust. 4 ZamPublU w odniesieniu do warunków dotyczących
wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać
na zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi,
do realizacji których te zdolności są wymagane. Z powyższego wynika, że w sytuacji,
gdy przedmiotem udzielenia są zasoby nierozerwalnie związane z podmiotem
ich udzielającym (niemożliwe do samodzielnego obrotu i dalszego udzielenia ich bez
zaangażowania tego podmiotu w wykonanie zamówienia) to podmiot udostępniający
zasoby powinien w sposób wyraźny zobowiązać się do uczestnictwa w wykonaniu
zamówienia, w postaci wykonania robót budowlanych lub usług, do realizacji których
te zdolności są wymagane. Taki charakter mają niewątpliwie zasoby dotyczące
doświadczenia, kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia, które w przedmiotowej sprawie
zostały udostępnione wykonawcy przez podmiot trzeci.
Tym samym udostępnienie na rzecz Wykonawcy zasobów przez B. powinno przybrać
postać faktycznej realizacji robót, do których udostępniane zdolności były wymagane.
Z dokumentacji postępowania wynika natomiast, B. zobowiązał się do udziału w realizacji
przedmiotowego zamówienia jedynie przez konsultacje i doradztwo przy wykonywaniu
prac. W zaistniałej sytuacji Zamawiający zobowiązany był wezwać Wykonawcę w trybie art.
26 ust.3 ZamPublU do uzupełnienia zobowiązania złożonego przez podmiot trzeci
o wskazanie sposobu realizacji zamówienia zgodnie z treścią art. 22a ust. 4 ZamPublU,
lub - stosownie do art. 22a ust. 6 ZamPublU do
zastąpienia ww. podmiotu innym podmiotem
lub podmiotami albo do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia,
z jednoczesnym wykazaniem zdolności dotyczących wykształcenia, kwalifikacji
zawodowych lub doświadczenia, czego Zamawiający nie uczynił. Powyższe potwierdza,
że stanowisko Kontrolującego było prawidłowe, a stwierdzenie naruszenia przez
Zamawiającego art. 26 ust. 3 i art. 22a ust. 6 w zw. z art. 22a ust. 4 ZamPublU uzasadnione.
(Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lipca 2019 r., sygnatura akt KIO/KD 47/19).
Biorąc pod uwagę powyższe należało stwierdzić, że treść oświadczenia Odwołującego
o zamiarze powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy mogła podlegać
wyjaśnieniu w związku z badaniem zobowiązania podmiotu trzeciego do udostępnienia
Odwołującemu swoich zasobów w celu wykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu oraz realności tego udostępnienia. W przypadku zamówienia na roboty
budowlane konieczne jest bowiem wykazanie, że podmiot trzeci udostępniający swoje
d
oświadczenie będzie realizował roboty, aby można było uznać, że posiadane przez niego
doświadczenie zostało wykorzystane w sposób realny przy realizacji zamówienia.
W niniejszym postępowaniu z informacji z dnia 20 marca 2019 r. złożonej przez Odwołującego
w załączeniu do oferty „w związku z poleganiem na zasobach innych podmiotów", podał
on że „w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, określonych przez
zamawiającego polegam na zasobach następującego podmiotu: R. R. S. (...) w następującym
zakresie: Rozbiórka istniejącego budynku zaplecza szatniowo-socjalnego". Odwołujący złożył
także zobowiązanie podmiotu trzeciego oraz wykaz wykonanych przez ten podmiot robót,
Zamawiający powinien był stwierdzić że złożone dokumenty nie potwierdzają spełniania
warunków udziału w postępowaniu i wezwać Odwołującego do wyjaśnień w powyższym zakresie
na podstawie art. 26 ust. 4 ZamPublU, a po uzyskaniu wyjaśnień wezwać Odwołującego
na podstawie art. 26 ust. 3 ZamPublU
do uzupełniania zobowiązania podmiotu trzeciego
i oświadczenia złożonego przez Odwołującego w formularzu ofertowym w pkt 3 - o zakresie
zamówienia, który zostanie przez niego powierzony do wykonania podwykonawcy,
gdyż w przypadku robót budowlanych udostępnienie wiedzy i doświadczenia, aby było realne,
musi nastąpić poprzez fizyczny udział tego podmiotu w realizacji tych robót. )(Wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2019 r., sygnatura akt KIO 930/19).
Zatem brak zobowiązania, jego wadliwość czy wątpliwości wynikające z treści
zobowiązania w zakresie dysponowania odpowiednimi zasobami niezbędnymi do realizacji
zamówienia co do potwierdzenia posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, podlegają
procedurze wskazanej w art. 26 ust. 3 ZamPubl
U, zgodnie z którą jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych
do przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają
błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa
do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie
wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia wyjaśnień
oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania.
Powyższa norma nakłada na Zamawiającego obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia
lub uzupełnienia dokumentów, o ile zachodzą przesłanki przytoczone w przepisie. Zamawiający
może odstąpić od wezwania jedynie w sytuacji, gdy oferta wykonawcy podlegałaby odrzuceniu
pomimo uzupełnienia dokumentów lub zachodzą przesłanki do unieważnienia postępowania.
Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, stwierdzić należy poprawność działań
podjętych przez Zamawiającego.
Zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby składane na potwierdzenie spełnienia
warunku udziału w postępowaniu słusznie budziło wątpliwości Zamawiającego w zakresie
wykazania realności ich udostępnienia. Zawarte w zobowiązaniu oświadczenie: „będę realizował
nw. roboty budowlane lub usługi, których dotyczą udostępniane zasoby, odnoszące
się do warunków udziału dot. wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia,
na których polega Wykonawca: usługi doradcze i konsultację" nie dawały Zamawiającemu
pewności co do realności udostępnionych zasobów przez podmiot trzeci, a tym samym budziło
wątpliwości dotyczące wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu przez
Przystępującego. W tych okolicznościach, Zamawiający poprawnie wezwał Przystępującego
w trybie art. 26 ust. 3 ZamPublU do złożenia prawidłowo wypełnionego zobowiązania innych
podmiotów do oddania Wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów.
Nie można zgodzić się z Odwołującym, iż Przystępujący winien zostać wykluczony
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 ZamPublU w związku: z brakiem wykazania
warunków udziału w postępowaniu, bowiem na wezwanie Zamawiającego Przystępujący złożył
zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, z treści którego wynikało realne udostępnienie
zasobów, co stanowi wykazanie spełnienia warunku udziału w postępowaniu określonego
w treści SIWZ. (Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 kwietnia 2019 r., sygnatura akt KIO
Kwestia obowiązku Zamawiającego w zakresie wezwania do uzupełnienia zobowiązania
podmiotu udostępniającego zasoby jest również podkreślana w publikacjach Urzędu Zamówień
Publicznych. W Informatorze Urzędu Zamówień Publicznych numer 3/2019 w dziale „Kontrola
udzielania zamówień publicznych" omówiony został temat „Poleganie na zasobach podmiotów
trzecich -
błędy wykrywane w trakcie kontroli Prezesa UZP". W publikacji wyraźnie wskazano:
„Z powyższego wynika, iż w sytuacji gdy przedmiotem udzielenia są zasoby nierozerwalnie
związane z podmiotem ich udzielającym, niemożliwe do samodzielnego obrotu i dalszego
udzielenia ich bez zaangażowania tego podmiotu w wykonanie zamówienia, podmiot
udostępniający zasoby powinien w sposób wyraźny zobowiązać się do uczestnictwa w wykonaniu
zamówienia, w postaci wykonania robót budowlanych lub usług, do realizacji których te zdolności
są wymagane.
W świetle powyższego stwierdzić; należy, iż realizacja robót budowlanych przez podmiot
udostępniający zasoby w postaci wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia
nie
może polegać na jakimkolwiek uczestnictwie w wykonywaniu zamówienia, lecz musi przybrać
postać faktycznej realizacji robót, do których udostępniane zdolności sią wymagane.
W
związku z powyższym, na gruncie obowiązujących przepisów, w zaistniałej sytuacji
zamawiający zobowiązany był do wezwania wykonawcy X, w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp,
do uzupełnienia zobowiązania złożonego przez Y o wskazanie sposobu realizacji zamówienia
zgodnie z treścią art. 22a ust. 4 ustawy Pzp, lub - stosownie do art. 26 ust. 6 ustawy Pzp -
do zastąpienia ww. podmiotu udostępniającego zasoby innym podmiotem lub podmiotami
albo do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, z jednoczesnym wykazaniem
zdolności dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, czego
zamawiający nie uczynił. Powyższe stanowiło naruszenie art. 26 ust. 3 i art. 22a ust. 6 w zw.
z art. 22a ust. 4 ustawy Pzp.
W opisanym przypadku zamawiający wniósł zastrzeżenia od wyniku kontroli, które
nie zostały uwzględnione przez Krajową Izbę Odwoławczą, która w uchwale potwierdziła
słuszność stanowiska Prezesa Urzędu."
Z tych powodów należy uznać, że Zamawiający miał obowiązek wezwać Odwołującego
d
o uzupełnienia zobowiązania Euro lnvest do udostępnienia zasobów. Zamawiający zaniechał
takiego wezwania, a w uzasadnieniu decyzji o wykluczeniu Odwołującego z postępowania
poinformował, że niezasadne było wzywanie Odwołującego do uzupełnienia na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Pzp prawidłowego zobowiązania do udostępnienia potencjału - co jednak
nie znajduje uzasadnienia w świetle przepisów ustawy Pzp, orzecznictwa Krajowej Izby
Odwoławczej oraz stanowiska Urzędu Zamówień Publicznych.
W treści zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby przedstawionego
przez Odwołującego w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 17 kwietnia 2020 r.
wyraźnie zostało wskazane, że Euro lnvest „zobowiązuje się w szczególności umożliwić
wykonawcy korzystanie z udostępnionych zasobów zdolności technicznych i zawodowych,
poprzez wykonanie przedmiotu zamówienia jako podwykonawca lub wspólnie z wykonawcą"
oraz że „udostępniający zapewni wykonawcy dostęp do udostępnionych zasobów zdolności
technicznych i zawodowych, poprzez
zrealizowanie usług, do realizacji których te zdolności
są wymagane.
Z tego powodu niezrozumiałe i niezgodne ze stanem faktycznym jest twierdzenie Zamawiającego
zawarte w uzasadnieniu decyzji o wykluczeniu Odwołującego z postępowania, że zobowiązanie
do u
dostępnienia potencjału złożone przez Euro lnvest nie potwierdza w sposób jednoznaczny,
że to ten podmiot wykona zamówienie.
Z zobowiązania tego wyraźnie wynika, że Euro lnvest wykona zamówienie poprzez
zrealizowanie usług, do realizacji których te zdolności są wymagane.
Z daleko idącej ostrożności procesowej Odwołujący podnosi jednak dodatkowo,
że przedstawienie nowego zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby nastąpiło
samodzielnie przez Odwołującego, bez wcześniejszego wystosowania przez Zamawiającego
wezwania w tym zakresie.
W związku z powyższym Zamawiający do tej pory nie wyczerpał w stosunku do tego dokumentu
procedury określonej w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Jeżeli więc zdaniem Zamawiającego również
nowe zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby zawiera określone braki, to Zamawiający
był zobowiązany do wezwania Odwołującego o uzupełnienie zobowiązania. Potwierdzają
to następuje wyroki Krajowej Izby Odwoławczej:
„Ustawodawca użył - dla sytuacji, gdy oświadczenia lub dokumenty dotknięte
są wymienionymi w art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
wadami -
sformułowania "wzywa", co oznacza, że zamawiający ma obowiązek wezwać
wykonawcę do ich uzupełnienia. Po drugie, z obowiązku wezwania przepisem, zwalnia
z
amawiającego jedynie sytuacja, w której oferta wykonawcy podlegałaby odrzuceniu
albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Ustawodawca nie wymienił innych, poza
dwoma wyżej wymienionymi, sytuacji, w których zamawiający mógłby odstąpić od obowiązku
wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów, w szczególności nie wymienił wśród tych
sytuacji okoliczności samouzupełnienia dokumentu przez wykonawcę. Tym samym samodzielne
uzupełnienie dokumentów przez wykonawcę, jeżeli są one dotknięte wadami, nie zwalnia
zamawiającego z obowiązku skierowania wezwania w trybie art. 26 ust. 3 Prawa zamówień
publicznych. Jednocześnie nie można uznać, że takie wezwanie, po wcześniejszym
samouzupełnieniu dokumentu przez wykonawcę, prowadzi do - niedopuszczalnego w świetle
jednolitego orzecznictwa -
dwukrotnego wzywania. Wobec powyższego, jeżeli wykonawca
uzupełnił dokument z własnej inicjatywy, bez uprzedniego wezwania w trybie art. 26 ust. 3 Prawa
zamówień publicznych, a dokument ten jest dotknięty określonymi w tym przepisie wadami,
zamawiający jest zobligowany do wezwania wykonawcy do uzupełnienia takiego dokumentu
na podstawie wskazanego przepisu." (
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej t dnia 2 października
2019 r., sygn. akt KIO 1829/19).
„Samodzielne uzupełnienie dokumentów przez wykonawcę, jeżeli są one dotknięte
wadami, nie zwalnia zamawiającego z obowiązku skierowania wezwania w trybie art. 26 ust. 3
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1986)."
(Wyrok Krajowej Izby Od
woławczej z dnia 10 maja 2018 r., sygn. akt KIO 781/18).
Odwołujący podkreśla również, że problematyka samodzielnego uzupełnienia dokumentów przez
wykonawcę jest złożona i nie zawsze jednolicie rozstrzygana w orzecznictwie Krajowej Izby
Odwoławczej. Odwołujący ma świadomość, że w orzecznictwie pojawia się stanowisko zgodnie
z którym uzupełnienie możliwe jest jedynie w odpowiedzi na uprzednie wezwanie
zamawiającego, a dokonane z inicjatywy wykonawcy należy potraktować za niebyłe
i niepodlegające ocenie.
W
takim przypadku Zamawiający nie powinien w ogóle brać pod uwagę uzupełnionego
zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby. A w konsekwencji jego obowiązkiem
było wezwanie Odwołującego na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia
tego zobowiązania. Z tego powodu Odwołujący w petitum odwołania postawił również zarzut
naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy Pzp oraz -
z ostrożności - wniosek o nakazanie Zamawiającemu
wezwania Odwołującego do uzupełnienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby.
Nie ma również racji Zamawiający podnosząc, że istnieje różnica między udostępnionym
przez Euro lnvest potencjałem, a zakresem podwykonawstwa wskazanym w formularzu.
Odwołujący w treści formularza wskazał trzy elementy, które Euro Invest będzie wykonywał
to znaczy nadzór, konsultacje i doradztwo.
Przedmiotem zamówienia jest pełnienie funkcji inżyniera dla zadania: Budowa systemu
zarządzania siecią kanalizacji ogólnospławnej. Centralne sterowanie siecią. Zamawiający
w opisie przedmiotu zamówienia (stanowiącym część III SIWZ) na stronie 2, w punkcie 2 - Cele
umowy wskazał, że celem umowy jest profesjonalne świadczenie usług polegających
na zarządzaniu technicznym, administracyjnym i finansowym nad umową dotyczącą budowy
systemu zarządzania siecią kanalizacji ogólnospławnej. Zamawiający określił, że zarządzanie
będzie obejmowało m.in. organizację, nadzór i koordynacje procesu inwestycyjnego,
wykonywanie obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego.
Wykonywanie zamówienia sprowadza się więc do trzech, wymienionych przez Odwołującego
w formularzu elementów, z których najważniejsze znaczenie ma nadzór.
Odwołujący podkreśla jednak, że nawet gdyby uznać, że Odwołujący w formularzu
zbyt wąsko wskazał zakres podwykonawstwa Euro lnvest, to i tak nie może to być podstawa
do wyciągania wobec Odwołującego negatywnych konsekwencji na tym etapie postępowania.
Zgodnie z normą prawną wynikającą z art. 36b ust. 1 ustawy Pzp zamawiający żąda wskazania
przez wykonawcę części zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom,
i podania przez wykonawcę firm podwykonawców. Obecnie jednolicie uznaje się, że podanie
przez wykonawcę w formularzu podwykonawców (w tym również zakresu podwykonawstwa)
ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi immanentnej części złożonej przez
wykonawcę oferty, a w konsekwencji oświadczenie wykonawcy w tym zakresie może ulec
zmianie również po terminie składania ofert.
Głównym argumentem przemawiającym za wyłącznie informacyjnym charakterem oświadczenia
w zakresie podwykonawców jest treść art. 36ba ust. 1 ustawy Pzp, który jednoznacznie
dopuszcza możliwość pojawienia się podwykonawcy na etapie realizacji umowy. Skoro
więc ustawodawca dopuszcza możliwość pojawienia się podwykonawcy na etapie realizacji
umowy, to tym bardziej dopuszczalne jest dodanie informacji o podwykonawcy
(lub np. poszerzenie zakresu podwykonawstwa) jeszcze przed zawarciem umowy.
Stanowisko to jest obecnie jednolicie rozstrzygane w orzecznictwie Krajowej izby
Odwoławczej tytułem przykładu wskazuje na następujące orzeczenie: „Jeżeli decyzja
o powierzeniu wykonania części zamówienia podwykonawcy oraz wskazanie podwykonawcy
mogą nastąpić przed przystąpieniem do wykonania umowy, a nawet w trakcie wykonywania
umowy, to tym bardziej wykonawca nie jest zobowiązany ustawą do tego, aby wskazanie takie
nastąpiło już w ofercie i miało charakter wiążący. Postępowanie o udzielenie zamówienia
ma charakter służebny wobec umowy w sprawie zamówienia publicznego i zmiany w zakresie
sposobu wykonania zobowiązania przez wykonawcę dopuszczalne na etapie realizacji kontraktu
tym bardziej są dozwolone na etapie badania ofert w sytuacji braku odmiennych wymagań
zamawiającego wynikających wprost z ustawy (arg. a maiori ad minus)” (Wyrok Krajowej izby
Odwoławczej z dnia 2 lipca 2019 r., sygn. akt KIO 1082/19).
Krajo
wa Izba Odwoławcza rozstrzygała również wiele razy spory dotyczące możliwości
poszerzenia zakresu podwykonawstwa związane z posiłkowaniem się zasobami podmiotu
trzeciego. Orzecznictwo w tym zakresie jest obecnie jednolite i stoi na stanowisku,
że - w przypadku gdy zakres podwykonawstwa podmiotu trzeciego został określony w formularzu
zbyt wąsko - to zamawiający ma obowiązek wezwać wykonawcę do poszerzenia tego zakresu.
Tytułem przykładu Odwołujący wskazuje na następujące, aktualne wyroki:
„Nie można zgodzić się również ze stanowiskiem Odwołującego, iż wezwanie skierowane
do Przystępującego w zakresie złożenia prawidłowo wypełnionego zobowiązania innych
podmiotów do oddania Wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów oraz wyjaśnień
treści złożonego formularza ofertowego Wykonawcy w zakresie wskazania jaką część
zamówienia będzie realizował Podwykonawca i złożenie w jego wyniku zobowiązania
podmiotu udostępniającego zasoby stanowiło niedozwoloną zmianę treści oferty,
w zakresie wskazania zakresu realizacji
, która będzie powierzona podwykonawcy.
W przywołanych okolicznościach, złożenie ponownego zobowiązania w odpowiedzi
na wezwanie Zamawiającego, należy traktować jako uzupełnienie uprzednio złożonego
już oświadczenia a nie niedozwoloną zmianę treści oferty.
W konsekwencji powyższego, uznać należy iż zarzut postawiony przez Odwołującego
nie został potwierdzony” (Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 kwietnia 2019 r., sygn.
akt KIO 494/19),
Oraz cytowany już wcześniej wyrok:
„Zamawiający powinien był stwierdzić że złożone dokumenty nie potwierdzają spełniania
warunków udziału w postępowaniu i wezwać Odwołującego do wyjaśnień w powyższym
zakresie na podstawie art. 26 ust. 4 ZamPublU, a po uzyskaniu wyjaśnień wezwać
Odwołującego na podstawie art. 26 ust. 3 ZamPublU do uzupełniania zobowiązania
podmiotu trzeciego i oświadczenia złożonego przez Odwołującego w formularzu ofertowym
w pkt 3 -
o zakresie zamówienia, który zostanie przez niego powierzony do wykonania
podwykonawcy, gdyż w przypadku robót budowlanych udostępnienie wiedzy
i doświadczenia, aby było realne, musi nastąpić poprzez fizyczny udział tego podmiotu
w realizacji tych robót." (
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2019 r.,
sygnatura akt KIO 930/19).
Podsumowując tę część uzasadnienia należy stwierdzić, że Odwołujący w sposób właściwy
wskazał zakres podwykonawstwa. Nawet jednak gdyby uznać, że zakres ten nie został wskazany
właściwie, to Zamawiający nie może wyciągać z tego powodu wobec Odwołującego negatywnych
konsekwencji, lecz powinien wezwać Odwołującego do uzupełnienia wskazania zakresu prac
zleconych podwykonawcy.
Zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich
wykonawców o wykonawcach, którzy zostali wykluczeni - podając uzasadnienie faktyczne
i prawne. W niniejszym przypadku Zamawiający jedynie bardzo pobieżnie wskazał, że jego
zdaniem (1) zobowiązanie do udostępnienia potencjału złożone przez Euro lnvest nie potwierdza
w sposób jednoznaczny, że to ten podmiot wykona zamówienie co narusza art. 22a ust. 4 ustawy
Pzp oraz (2) niezasadne było wzywanie Odwołującego do uzupełnienia na podstawie art. 26 ust.
3 ustawy Pzp prawidłowego zobowiązania do udostępnienia potencjału.
Zamawiający nie wyjaśnił natomiast Odwołującemu dlaczego konkretnie uważa,
że zobowiązanie nie potwierdza w sposób jednoznaczny, że podmiot trzeci wykona zamówienie,
mimo że w treści zobowiązania wyraźnie zostało wskazane, że Euro lnvest zrealizuję usługę,
do realizacji której udostępnione zdolności są wymagane.
Podobnie Zamawiający ograniczył się do krótkiego stanowiska o niemożliwości wezwania
do uzupełnienia zobowiązania. Również w tym przypadku, poza samym stwierdzeniem, brak było
jakichkolwiek argumentów. Tymczasem Odwołujący przedstawił wcześniej Zamawiającemu
w sposób wyczerpujący swoje stanowisko dotyczące konieczności wezwania do uzupełnienia
zobowiązania oraz przytoczył orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej potwierdzające
zaprezentowane stanowisko.
Naruszenie Zamawiającego w tym zakresie spowodowało, że Odwołujący nie zna konkretnych
przyczyn, dlaczego Zamawiający stoi na takim stanowisku.
Powyższe okoliczności wskazują również na naruszenie przez Zamawiającego zasad
określonych w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, to znaczy zasady uczciwej konkurencji i zasady równego
traktowania wykonawców.
O naruszeniu tych zasad świadczy również fakt, że Odwołujący został wykluczony
z postępowania dopiero w dniu 19 maja 2020 r. Tymczasem już w dniu 30 kwietnia 2020 r.
Zamawiający wezwał wykonawcę Safege do przedstawienia aktualnych na dzień złożenia
oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1.
Zamawiający nie mógł wystosować tego wezwania w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp, ponieważ
oferta Safege nie b
yła ofertą najwyżej ocenioną. Zamawiający jako podstawę prawną wezwania
podał art. 26 ust. 2f ustawy Pzp.
Zgodnie z tym przepisem zamawiający może wystosować wezwanie, jeżeli jest
to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia.
W niniejszym przypadku nie została jednak spełniona przesłanka niezbędności zapewnienia
odpowiedniego przebiegu postępowania, a w konsekwencji Zamawiający nie miał prawa wezwać
wykonawcy Safege do przedstawienia dokumentów na podstawie art. 26 ust. 2f ustawy Pzp.
Wystosowanie takiego wezwania przez Zamawiającego świadczy o nieuzasadnionym
uprzywilejowaniu wykonawcy Safege kosztem innych wykonawców, w tym kosztem
Odwołującego.
Do postępowania odwoławczego, dnia 4 czerwca 2020 zgłosił przystąpienie po stronie
Zamawiającego wykonawca SAFEGE S.A.S. 15-27 rue du Port, Parc de l'lle, 92022 Nanterre
CEDEX, Francja
(dalej Przystępujący) wnosząc o oddalenia odwołania.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o odrzucenie
odwołania w zakresie zarzutu nr 3 tj. zarzutu naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie wezwania Odwołującego do uzupełnienia zobowiązania podmiotu udostępniającego
zasoby, podczas gdy Zamawiający miał obowiązek dokonać wezwania, z uwagi
na to,
że odwołanie zostało w tym zakresie wniesione po upływie terminu określonego w ustawie
Pzp;
oddalenie odwołania w pozostałej części z uwagi na bezzasadność podniesionej przez
Odwołującego argumentacji oraz o zasądzenie od Odwołującego na rzecz Zamawiającego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa, według norm przepisanych.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron na podstawie zgromadzonego
w sprawie materiału dowodowego, odpowiedzi na odwołanie oraz oświadczeń i stanowisk
Stron złożonych pisemnie oraz ustnie do protokołu, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust.
2 ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843.; dalej: „Pzp”
lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie zostało wniesione do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej 29 maja 2020 roku wobec czynności Zamawiającego polegających
na
wykluczeniu odwołującego z dnia 19 maja 2020 roku.
Izba nie uwzględniła wniosku Zamawiającego o odrzuceniu odwołania w zakresie zarzutu
naruszenia art. 26 ust. 3 Pzp.
W ocenie Izby treść wezwania Zamawiającego z 17 kwietnia 2020
roku
, w którym Zamawiający nie wzywał Odwołującego do uzupełnienia zobowiązanie podmiotu
trzeciego, nie może stanowić podstawy do uznania, że nastąpiło zaniechanie wezwania do
uzupełnienia zobowiązania. Odwołujący miał prawo oczekiwać, że wezwanie takie zostanie do
niego skierowane
przez Zamawiającego w terminie późniejszym. Odwołujący powziął wiedzę
o tym, iż Zamawiający nie wystąpi do niego z wezwaniem do uzupełnienia zobowiązania
podmiotu trzeciego, dopiero w dniu otrzymania pisma z dnia 19 maja 2020 roku
– Informacji
o wykluczeniu wykonawcy.
Zatem od tego momentu rozpoczął się bieg terminu na wniesienie
środka ochrony prawnej dotyczącego zaniechania Zamawiającego do uzupełnienia
zobowiązania. Nie można mówić zatem o spóźnieniu zarzutu.
Izba ustaliła, że Odwołujący przekazał w ustawowym terminie kopię odwołania
Zamawiającemu, co zostało potwierdzone na posiedzeniu z udziałem stron.
Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy – środki
ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu,
a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz
poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu w uzyskaniu danego zam
ówienia oraz możliwości
poniesienia szkody.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiotowej sprawie złożoną
do akt sprawy, odpowiedź na odwołanie, a także stanowiska i oświadczenia Stron złożone ustnie
na posiedzeniu i rozprawie, do protokołu.
Izba ustaliła co następuje:
W treści SIWZ punkt 5.1.1.2 zamawiający ustanowił między innymi następujący warunek udziału
w postępowaniu: O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy w okresie
ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzonej działalności
jest krótszy - w tym okresie, wykonali, co najmniej 1 usługę, której przedmiotem było sprawowanie
nadzoru poprzez pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu lub Nadzoru Inwestorskiego lub Inwestora
Zastępczego nad kontraktem polegającym na budowie obiektów technologicznych obsługujących
gospodarkę wodno - ściekową wyposażonych w układy zdalnego sterowania i monitoringu,
o wartości tego kontraktu równej lub większej od wartości stanowiącej równowartość
20.000.000,00 PLN bez podatku VAT.
Pismem z dnia 22 stycznia 2020 r. stanowiącym udzielenie odpowiedzi na wniosek o wyjaśnienie
treści SIWZ w trybie wynikającym z art. 38 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający udzielając odpowiedzi
zmodyfikował ww. warunek udziału dopuszczając wykonanie usługi w okresie ostatnich 10 lat
przed upływem terminu składania ofert.
Odwołujący złożył ofertę, w której w pkt. 7 Formularza ofertowego oświadczył, że zamierza
zlecić podwykonawcy: Zachodnie Centrum Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. z siedzibą
w Gorzowie Wielkopolskim następujące części zamówienia: doradztwo, konsultacje, nadzór.
W formularzu
JEDZ Lidera Konsorcjum, jak i członka Konsorcjum, w Części IV JEDZ „Kryteria
kwalifikacji” zostały złożone oświadczenia, o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu.
Do oferty z
ostało załączone zobowiązanie innego podmiotu do oddania do dyspozycji
Wykona
wcy niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia od Zachodniego Centrum
Konsultingowego EURO INVEST sp. z o.o. z dnia 14 lutego 2020 r.
Za
mawiający w dniu 09 marca 2020 r. wezwał Wykonawcę na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp do wyjaśnień/uzupełnienia rozbieżności pomiędzy pkt 7 Formularza ofertowego,
w którym Wykonawca oświadczył, że zamierza zlecić podwykonawcy Zachodnie Centrum
Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. z siedzibą w Gorzowie Wielkopolskim następujące
części zamówienia: doradztwo, konsultacje, nadzór a treścią oświadczeń zawartych w JEDZ
Lidera Konsorcjum i Partnera Konsorcjum, gdzie na stronach 5 tych dokumentów oświadczono,
że Wykonawca nie
zamierza zlecić osobom trzecim podwykonawstwa jakiejkolwiek części
zamówienia.
Ponadto Zamaw
iający wskazał, że z treści zobowiązania Zachodniego Centrum Konsultingowego
EURO INVEST Sp. z o.o. do oddania do dyspozycji Wykonawcy niezbędnych zasobów
na potrzeby realizacji zamówienia z dnia 14 lutego 2020 r. wynika, że Zachodnie Centrum
Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. m. in
. umożliwi Wykonawcy korzystanie
z udostępnionych zasobów zdolności technicznej i zawodowej poprzez zapewnienie doradztwa,
konsultacji, nadzoru, szkoleń, przekazania kontaktów handlowych czy udostępnienie sprzętu
i warsztatu
, a także będzie brało udział w realizacji zamówienia w charakterze podwykonawcy
w zakresie sprawowania funkcji koordynatora umowy inżyniera kontraktu oraz specjalisty
ds. rozliczeń.
Z uwagi na fakt, że z treści przedmiotowego zobowiązania, ani innych dokumentów złożonych
wraz z ofertą nie wynikało wprost jakie dokładnie zasoby zostaną udostępnione Wykonawcy,
Zamawiający, w tym samym piśmie na podstawie art. 26 ust. 4 Pzp wezwał Odwołującego
do wyjaśnienia czy Wykonawca będzie polegał na zasobach Zachodniego Centrum
Konsultingowego EURO INVEST Sp. z o.o. w zakresie doświadczenia podmiotu i osób czy tylko
w zakresie osób.
Odwołujący w dniu 11 marca 2020 r. udzielił odpowiedzi, że Zachodnie Centrum Konsultingowe
EURO INVEST Sp. z o.o. będzie podwykonawcą części zamówienia odpowiadającej warunkowi
udziału w postępowaniu, którego udostępnienie dotyczy oraz uzupełnił oświadczenia JEDZ.
W dniu 16 marca 2020 r Zamawiający wezwał Wykonawcę do złożenia dokumentów w trybie
art- 26 ust. 1 ustawy Pzp. Wykona
wca złożył te dokumenty w dniu 27 marca 2020 r.
Na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu określonego w pkt 5.1.1.2.
SIWZ Odwołujący przedstawił wykaz usług, w którym wskazał dwie usługi wykonane przez
Zachodnie Centrum Konsultingowe EURO
INVEST Sp. z o. o. z siedzibą w Gorzowie
Wielkopolskim: jedna usługa wykonana na rzecz Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji
w Gnieźnie Sp. z o. o. i druga na rzecz Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Gorzowie
Wielkopolskim Sp. z o.o.
Zachod
nie Centrum Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. zobowiązaniem z dnia
14 lutego 2020 r. zobowiązało się udostępnić na rzecz Wykonawcy posiadane zasoby
obejmujące zdolności techniczne i zawodowe w zakresie wiedzy i doświadczenia.
Jednocześnie Zachodnie Centrum Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. zobowiązało
się w szczególności umożliwić Konsorcjum korzystanie z udostępnionych zasobów zdolności
technicznych i zawodowych,
poprzez zapewnienie doradztwa, konsultacji, nadzoru, szkoleń,
przekazania kontaktów handlowych czy udostępnienie sprzętu i warsztatu, a także poprzez udział
w realizacji zamówienia w charakterze podwykonawcy w zakresie sprawowania funkcji
koordynatora umowy inżyniera kontraktu oraz specjalisty do spraw rozliczeń.
Pismem z dnia 17 kwietnia
2020 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 26 ust.
3 w związku z art. 22 a ust. 6 ustawy Pzp do:
a)
zastąpienia Zachodniego Centrum Konsultingowego EURO INVEST Sp. z o.o. z siedzibą
w Gorzowie Wielkopolskim innym podmiotem lub podmiotami lub
b)
zobowiązania się do osobistego wykonania tej części zamówienia oraz wykazania
spełniania warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w pkt 5.1.1.2 SIWZ.
Odwołujący pismem z dnia 23 kwietnia 2020 r. udzielił odpowiedzi, w której wskazał,
że w jego opinii Zobowiązanie z dnia 14 lutego 2020 r. spełnia wymagania ustawowe i jest w nim
wprost wskazane, że Zachodnie Centrum Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. zobowiązuje
się do udziału w realizacji zamówienia w charakterze podwykonawcy. Jednocześnie Wykonawca
wskazał, że w przypadku gdy Zamawiający miał wątpliwość co do treści Zobowiązania z dnia 14
lutego 2020 r. to powinien wezwać Wykonawcę do uzupełnienia tego dokumentu.
Na potwierdzenie tej tezy Wykonawca powołał się na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej.
Do
złożonych wyjaśnień, Odwołujący załączył nowe Zobowiązanie od Zachodniego Centrum
Konsultingowego EURO INVEST sp. z o.o.
(bez wezwania ze strony Zamawiającego
do uzupełnienia).
Pismem z dnia 19 maja 2020 r. Odwołujący został poinformowany przez Zamawiającego
o wykluczeniu go z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp z uwagi na brak
wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Na podstawie art. 24 ust. 4 Pzp oferta
Odwołującego została uznana za odrzuconą.
Izba zważyła co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, w ocenie Izby odwołanie
nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba wskazuje, że rozpoznając zarzuty podniesione w odwołaniu ocenia
czynności podjęte przez Zamawiającego, odpowiadając na pytanie czy Zamawiający poprzez
wykonanie konkretnych czynności w postępowaniu, lub poprzez zaniechanie czynności
do których wykonania był zobowiązany na podstawie ustawy, naruszył przepisy prawa zamówień
publicznych.
W analizowanym stanie faktycznym w ocenie Izby, Zamawiający nie naruszył przepisów
prawa zamówień publicznych w zakresie wskazanym w odwołaniu.
Izba, w pierwszej kolejności odniosła się do zarzutu wskazanego w odwołaniu jako zarzut
drugi, tj. naruszenia
art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp w związku z art. 22a ust. 4 Pzp poprzez dokonanie
czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania (a w dalszej konsekwencji uznania oferty
Odwołującego za odrzuconą) z powodu przyjęcia, że ze zobowiązania podmiotu
udostępniającego zasoby nie wynika, że podmiot ten zrealizuje zamówienie, podczas
gdy ze zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby wynika, że zrealizuje on zamówienie,
a w konsekwencji Odwołujący spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Bezspornym
dla stron była okoliczność, iż Odwołujący samodzielnie nie spełniał warunku
udziału w postępowaniu określonego w SIWZ w pkt 5.1.1.2 SIWZ oraz że w takich
okolicznościach uprawniony był do polegania na zdolnościach technicznych i zawodowych innych
podmiotów na podstawie art. 22 a ust. 1 Pzp, zgodnie z którym Wykonawca może w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach
oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach
technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.
Zgodnie z art. 22a ust. 2 Pzp,
Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych
podmiotów musi udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował
niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych
podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji
zamówienia.
Zważywszy na treść art. 22a ust. 4 Pzp, zgodnie z którą w odniesieniu do warunków
dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą
polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub
usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane, wskazać należy, że wykonawca, który
polega n
a zdolnościach innych podmiotów w odniesieniu do warunków dotyczących
wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia musi powierzyć realizację robót
budowlanych lub usług w zakresie objętym przedmiotowym warunkiem udziału w postępowaniu,
tj. w za
kresie do realizacji którego te zdolności są wymagane, podmiotowi, który zasoby
te udostępnia.
Odwołujący załączył do oferty zobowiązanie z dnia 14 lutego 2020 r. innego podmiotu -
Zachodnie Centrum Konsultingowe EURO INVEST Sp. z o.o. z siedzibą w Gorzowie
Wielkopolskim (dalej jako podwykonawca) do oddania do dyspozycji Wykonawcy niezbędnych
zasobów na potrzeby realizacji zamówienia.
W treści zobowiązania, podwykonawca zobowiązał się udostępnić Odwołującemu posiadane
zasoby
obejmujące
zdolności
techniczne
i
zawodowe
w
zakresie
wiedzy
i doświadczenia. W szczególności zobowiązał się umożliwić Odwołującemu korzystanie
z udostępnionych zasobów poprzez zapewnienie doradztwa, konsultacji, nadzoru, szkoleń,
przekazanie kontaktów handlowych czy udostępnienie sprzętu i warsztatu a także poprzez udział
w realizacji zamówienia w zakresie sprawowania funkcji koordynatora umowy inżyniera kontraktu
oraz specjalisty do spraw rozliczeń. Zobowiązał się również do zapewnienia dostępu
do udostępnionych zasobów zdolności technicznych i zawodowych, poprzez wzięcie udziału
w realizacji usług, do realizacji których te zdolności są wymagane.
Zestawiając treść powyższego zobowiązania, którego celem jest udowodnienie
Z
amawiającemu, że Odwołujący realizując zamówienie będzie dysonował niezbędnymi zasobami
na potrzeby realizacji zamówienia, oraz wymogu że podmiot, który te zasoby udostępnia będzie
wykonywał zamówienie w zakresie, do realizacji którego te zasoby są wymagane, z warunkiem
udziału w postępowaniu określonym w pkt 5.1.1.2. SIWZ, w ocenie Izby nie można stwierdzić,
że treść zobowiązania potwierdza, że Odwołujący będzie dysonował zasobami podmiotu
trzeciego, w zakresie niezbędnym do realizacji zamówienia w części, dla której przedmiotowe
zdolności są wymagane.
Zgodnie w warunkiem określonym w pkt. 5.1.1.2. SIWZ „O udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się Wykonawcy, którzy w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzonej działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonali, co najmniej 1
usługę, której przedmiotem było sprawowanie nadzoru poprzez pełnienie funkcji Inżyniera
Kontraktu lub Nadzoru Inwestorskiego lub Inwestora Zastępczego nad kontraktem polegającym
na budowie ob
iektów technologicznych obsługujących gospodarkę wodno-ściekową
wyposażonych w układy zdalnego sterowania i monitoringu, o wartości tego kontraktu równej
lub większej od wartości stanowiącej równowartość 20.000.000,00 PLN bez podatku VAT”.
Treść zobowiązania złożonego do oferty w zakresie udostępnionych zasobów, nie pokrywa
się z zakresem objętym powyższym warunkiem zamówienia. Umożliwienie Odwołującemu
korzystanie
z udostępnionych zasobów zdolności technicznych i zawodowych bez wskazania
na czym
to udostępnienie ma polegać, a odniesienie się jedynie w szczególności do zapewnienia
doradztwa, konsultacj
i, nadzoru, szkoleń, przekazania kontaktów handlowych czy udostępnienia
sprzętu i warsztatu, udziału w realizacji zamówienia w zakresie sprawowania funkcji koordynatora
umowy inżyniera kontraktu oraz specjalisty do spraw rozliczeń, zapewnienie dostępu
do udostępnionych zasobów zdolności technicznych i zawodowych (czyli tych wskazanych
powyżej), poprzez wzięcie udziału w realizacji usług, do realizacji których te (ww.) zdolności
są wymagane, nie stanowi potwierdzenia, że podwykonawca realnie i faktycznie zrealizuje
zamówienie, w zakresie dla którego określony został przez Zamawiającego warunek udziału
w postępowaniu odnoszący się do doświadczenia.
Użycie zwrotów: zapewnienie doradztwa, konsultacji, nadzoru, szkoleń, przekazanie kontaktów
handlowych czy udostępnienie sprzętu i warsztatu, udział w realizacji w zakresie sprawowania
funkcji koordynatora umowy inżyniera kontraktu oraz specjalisty do spraw rozliczeń, nie stanowi
potwierdzenia czynnej i pełnej realizacji usługi objętej warunkiem zamówienia określonej
w pkt 5.1.1.2. SIWZ.
Wniosek taki, potwierdza również treść formularza ofertowego (w szczególności pkt 7),
w którym Odwołujący wyraźnie wskazuje część zamówienia, którą zamierza powierzyć
podwykonawcy tj. doradztwo, konsultacje i nadzoru
, co stanowi zakres znacznie węższy
od wskazanego w warunku udziału w postępowaniu.
Nie można zatem zgodzić się z Odwołującym, iż z treści załączonego zobowiązania wynika,
że podwykonawca zrealizuje zamówienie. Z treści zobowiązania wynika, że podwykonawca
weźmie udział w realizacji usług, do których zdolności są wymagane, jednak zważywszy
na to, że podwykonawca w treści zobowiązania wskazał usługi do których zapewnienia
się zobowiązał, a które nie pokrywają się z warunkiem udziału określony w pkt. 5.1.1.2. SIWZ,
to należy przyjąć, że udział podwykonawcy w realizacji zamówienie będzie ograniczony jedynie
to przywołanych w zobowiązaniu usług. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że nie został
dochowany wymóg określony w art. 22a ust. 4 Pzp.
Nie można uznać za prawidłowe działanie Odwołującego, który w odpowiedzi na wezwanie
z dnia
9 marca 2020 r. do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 26 ust. 4 Pzp w zakresie
dotyczącym treści złożonego zobowiązania oświadczył, że Zachodnie Centrum Konsultingowe
EURO-INWEST sp. z o.o.
będzie podwykonawcą części zamówienia odpowiadającej warunkowi
udziału w postępowaniu, którego udostępnienie dotyczy, bowiem zakres taki nie wynika
z treści formularza ofertowego – został on w formularzu ofertowym zawężony jedynie
do doradztwo, konsultacje i nadzoru.
Wobec powyższego nie można uznać, że zobowiązanie podmiotu trzeciego złożone
do oferty potwierdza spełnienie przez Odwołującego warunku udziału w postępowaniu.
Zarzut należy zatem uznać za niezasadny.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
wezwania Odwołującego do uzupełnienia zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby,
podczas gdy Zamawiający miał obowiązek dokonać wezwania, zarzut należy uznać za chybiony.
Zgodnie z art. 26 ust. 3 Pzp
Jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa
w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa
w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania,
oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez
zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia
lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym, chyba że mimo ich złożenia,
uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu
albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania.
Odstępstwo do powyższego obowiązku Zamawiającego dopuszczalne jest zatem jedynie
w sytuacji kiedy
oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie
postępowania.
W ocenie stanu faktycznego kluczowym i decydującym elementem była dla Izby treść
formularza oferty, w szczególności pkt 7, w którym Odwołujący wskazał, iż zamierza powierzyć
podwykonawcy następujące części zamówienia: doradztwo, konsultacje i nadzór
oraz
oświadczenie złożone na formularzu JEDZ część II pkt C: INFORMACJE NA TEMAT
POLEGANIA NA ZDOLNOŚCI INNYCH PODMIOTÓW, gdzie Odwołujący w odpowiedzi
na pytanie „Czy wykonawca polega na zdolności innych podmiotów w celu spełnienia kryteriów
kwalifikacji okr
eślonych poniżej w części IV oraz (ewentualnych) kryteriów i zasad określonych
poniżej w części V” zaznaczył odpowiedź TAK. Analiza treści formularza ofertowego
(w szczególności pkt 7) wskazuje, że Odwołujący zaoferował Zamawiającemu realizację
przedmiotowego
zamówienia, powierzając zakres wymagany do zrealizowania przez podmiot
udostępniający zasoby w postaci niezbędnego doświadczenia, w granicach węższych
niż było to wymagane warunkiem udziału w postępowaniu, ograniczając go jedynie do doradztwa,
konsultacji i nadzoru.
Izba wskazuje, że zakres wskazany do realizacji przez podwykonawcę jest elementem
oferty,
stanowiącym o sposobie realizacji zamówienia tj. sposobie spełnienia świadczenia
i jako element oferty nie może ulec zmianie po terminie składania ofert, tym bardziej, że odnosi
się do obszaru decydującego o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu,
a zatem jest decydującym co do możliwości ubiegania się przez wykonawcę o przedmiotowe
zamówienie.
W ocenie Izby, nie ulega
wątpliwości, że zaoferowany przez Odwołującego w ofercie
sposób realizacji zamówienia, stanowi naruszenie przepisu art. 22a ust. 4 Pzp, bowiem
Odwołujący, który samodzielnie nie spełnia warunku udziału w postępowaniu określonego
w SIWZ w pkt 5.1.1.2. SIWZ
, a który na potwierdzenie spełnienie ww. warunku polega
na zasobach innego podmiotu, oferuje realizację przedmiotu zamówienia przez ten podmiot
w granicach mniejszych, niż zdolności (tu doświadczenie) wymagane do realizacji tego
zamówienia. Prowadzi to do wniosku, iż podmiot trzeci, który posiada zdolności (doświadczenie)
do realizacji usługi, dla której te zdolności są wymagane, nie będzie realizował tej usługi
w zakresie odpowiadającym warunkowi udziału w postępowaniu.
Izba podziela stanowisko zawarte
w wyroku z 26 września 2016 roku (KIO 1708/16)
stwierdziła, że „treść formularza ofertowego także w zakresie określenia sposobu realizacji
zamówienia stanowi treść oferty w rozumieniu ścisłym. Jest to element przedmiotowy
nie podlegający modyfikacji".
Treść oferty to formularz ofertowy oraz wszystkie dokumenty dookreślające i precyzujące
zobowiązanie wykonawcy, składane wraz z formularzem ofertowym. Na gruncie przepisów Pzp,
treść oferty to oświadczenie woli wykonawcy wyrażone w formularzu ofertowym stanowiące
jednostronne zobowiązanie wykonawcy do wykonania oznaczonego świadczenia, które zostanie
zrealizowane na rzecz zamawiającego, jeśli oferta złożona przez wykonawcę zostanie uznana
za najkorzystniejszą i zostanie z nim zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego.
Pod pojęciem treści oferty należy rozumieć deklarowane w ofercie spełnienie wymagań
zamawiającego przede wszystkim co do zakresu, ilości, jakości, warunków i sposobu realizacji
oraz
innych elementów istotnych dla wykonania przedmiotu zamówienia publicznego.
Izba podziela stanowisko wyrażone w wyroku KIO 2245/17 z dnia 9 listopada 2017 r
zgodnie z którym: „Izba stoi na stanowisku, że zakres podwykonawstwa (tj. część zamówienia
wskazana w ofercie, które wykonawca przeznacza do realizacji za pomocą podwykonawstwa)
stanowi o sposobie spełnienia świadczenia przez wykonawcę i jako taki nie może ulegać zmianie
po złożeniu oferty. Idąc dalej to art. 22a ust. 4 Ustawy wskazuje, że określone zasoby
wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia przy zamówieniach na roboty
budowlane lub usługi mogą być realnie udostępnione tylko przez realizację ich przez podmioty
udostępniające, a w konsekwencji art. 36b ust. 2 Ustawy nakazuje zachowanie ciągłości
spełniania warunków udziału w razie konieczności zmiany podwykonawcy. Tym samym
przedmiotem oceny Zamawiającego powinno być z jednej strony to, jak będzie wykonane
zamówienie, a z drugiej czy potencjał udostępniony został w sposób realny i czy ta realność
została zachowana tak w ofercie, jak i na etapie wykonania zamówienia (por. wyrok KIO z 14
września 2017 r., sygn. akt KIO 1751/17). Dlatego też w ocenie Izby wykonawca, który deklaruje,
iż wykona zamówienie z udziałem podwykonawcy w konkretnym, ograniczonym zakresie (w tym
wypadku w zak
resie prac konserwatorskich), nie może później podnosić, że podwykonawcom
zostanie powierzona jednak większa część zamówienia. Tym bardziej do rozszerzenia zakresu
podwykonawstwa w stosunku do treści oświadczenia wykonawcy wyrażonego w ofercie
nie jest up
rawniony sam Zamawiający, na podstawie oświadczenia podmiotu udostępniającego
zasoby".
P
owyższe okoliczności, w ocenie Izby wskazują na złożenia oferty, która w swej treści
jest niezgodna z treścią art. 22a ust. 4 Pzp, zgodnie z którą odniesieniu do warunków dotyczących
wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać
na zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi,
do realizacji których te zdolności są wymagane.
Z
atem, skro oferta została złożona z naruszeniem art. 22a ust. 4 Pzp, to zaistniała przesłanka
odrzucenia oferty określona w art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp, zgodnie z którą Zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli jest niezgodna z ustawą.
Ponadto, w ocenie Izby,
żądanie Odwołującego dotyczące wezwania do uzupełnienia
zobowiązania podmiotu trzeciego jest próbą niedopuszczalnej przez ustawę Pzp ingerencji
w treść oferty, która ma na celu uzupełnienie treści oferty o elementy pierwotnie w niej niezawarte.
Oferta sta
nowi oświadczenie wykonawcy, które powinno być sformułowane i skonkretyzowane
już w momencie jej złożenia. Izba wskazuje, że oświadczenia dotyczące udziału podmiotu
trzeciego mogą ulegać korekcie w toku badania spełniania warunku udziału w postępowaniu,
a
le nie mogą prowadzić do zmiany formularza ofertowego czyli oferty. Zmiana taka miałaby
charakter istotny, gdyż dotyczyłaby zakresu i sposobu realizacji zamówienia wskazanego
w ofercie.
Tym bardziej nie można dokonywać zmiany treści oferty na podstawie zobowiązania
podmiotu trzeciego.
W związku z powyższym, nie potwierdził się zarzut, iż zamawiający zaniechał wezwania
odwołującego do wezwania zobowiązania podmiotu trzeciego na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp,
podczas gdy miał obowiązek wezwania, bowiem Odwołujący złożył ofertą niezgodną z art. 22a
ust. 4 Pzp, podlegającą odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. pkt 1 Pzp. Okoliczności te stanowią
podstawę do zwolnienia Zamawiającego z obowiązku wezwania do uzupełnienia oświadczeń
lub do
kumentów na podstawie art. 26 ust. 3 Pzp.
Izba wskazuje, że w prawdzie Zamawiający nie powołał się na ww. podstawę prawną
dotyczącą odrzucenia oferty Odwołującego (wskazał jedynie art. 24 ust. 4 Pzp), jednak przywołał
bezsporną okoliczność faktyczną, zgodnie z którą zaoferowany przez Odwołującego sposób
realizacji przedmiotowego zamówienia narusza art. 22a ust. 4 Pzp.
Izba, w odniesieniu do wyroków Krajowej Izby Odwoławczej przywołanych przez
Odwołującego wskazuje, iż zapadły one w innych okolicznościach faktycznych, dotyczyły
m.in. braku wskazania w formularzu ofertowym zakresu powierzonego do realizacji przez
podwykonawcę, zmiany nazw podwykonawców oraz odnosiły się do innych zarzutów. Dlatego
ustalenia w nich dokonane, nie mogły mieć zastosowania przy rozpoznawaniu przedmiotowej
sprawy.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp poprzez zaniechanie podania
wyczerpującego uzasadnienia faktycznego dotyczącego wykluczenia Odwołującego,
co spowodowało, że Odwołujący nie zna konkretnych powodów dlaczego Zamawiający uznał,
że (1) z zobowiązania podmiotu udostępniającego zasoby nie wynika jednoznacznie, że podmiot
ten wykona zamówienie oraz dlaczego Zamawiający uznał, że (2) zobowiązanie podmiotu
udostępniającego zasoby nie podlega procedurze poprawienia określonej w art. 26 ust. 3 ustawy
Pzp, podczas gdy zgodnie z ustawą na Zamawiającym ciąży obowiązek wyczerpującego
uzasadnienia decyzji o wykluczeniu
, Izba uznała zarzut za niezasadny.
Zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp
Zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich
wykonawców o wykonawcach, którzy zostali wykluczeni podając uzasadnienie faktyczne
i prawne.
Zamawiający, pismem z dnia 19 maja 2020 r. przekazał Odwołującemu Informację o wykluczeniu
wykonawców. W treści informacji Zamawiający podał uzasadnienie faktyczne i prawne
wykluczenia Odwołującego. Wskazał, że z zobowiązania podmiotu trzeciego wynika, że Podmiot
udostępniający potencjał będzie osobiście realizował zamówienie w dużo węższym zakresie niż:
wymagany w warunku udziału w postępowaniu określonym w pkt 5.1.1.2 SIWZ. Ponadto,
Zamawiający wyjaśnił, że w jego ocenie niedopuszczalne jest uzupełnienie na etapie badania
i oceny ofert zakresu podwykonawstwa po
dmiotu udostępniającego potencjał, w przypadku
gdy w
pierwotnie złożonej ofercie istnieje różnica między udostępnionym potencjałem,
a zakresem podwykonawstwa jakie podmiot trzeci musi zrealizo
wać na podstawie art. 22a ust. 4
ustawy Pzp, na potwierdzenie czego
, przywołał wyrok KIO z dnia z dnia 9 listopada 2017 r., sygn.
akt: KIO 2245/17.
Izba nie podziela argumentacji Odwołującego. Zawiadomienie o wykluczeniu Odwołującego
wskazy
wało przyczyny jakie legły u podstaw decyzji Zamawiającego, w sposób zgodny
z wymogiem art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp, ponadto dawało Odwołującemu możliwość skorzystania
ze środków ochrony prawnej.
Izba wskazuje że zarzut nie znajduje potwierdzenia w dokumentacji sprawy, zatem nie może
zostać uznany za zasadny.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 Pzp, poprzez dokonanie wyboru oferty
wykonawcy Safege jako najkorzystniejszej, podczas gdy oferta tego wykonawcy ni
e jest ofertą
najkorzystniejszą, Izba nie stwierdziła aby wybór wykonawcy nastąpił w oparciu o inne kryteria
oceny ofert
, niż te wskazane w ofercie. Zgodnie bowiem z treścią art. 91 ust. 1 Pzp „Zamawiający
wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia”.
Analizowany zarzut Izba uznała zatem za niezasadny.
Izba nie stwierdziła również aby postępowanie prowadzone było z naruszeniem zasad
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, co zarzucał Odwołujący,
wskazując na naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z art. 7 ust. 1
Pzp Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie
wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Zamawiający wykonywał czynności w postępowaniu, zgodnie z przepisami Pzp,
co nie może stanowić naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców.
Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz art.
192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 ust. 1 i 2 lit b)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu
ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący: ………………………