KIO 1090/20 WYROK dnia 28 lipca 2020 r.

Sygn. akt KIO 1090/20 

WYROK 

z dnia 28 lipca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 
 

Protokolant:             Konrad Wyrzykowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2020 

r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 maja 2020 r. przez wykonawcę 

Defero Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Sieradzu 

w 

postępowaniu prowadzonym przez 

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu z siedzibą we Wrocławiu 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Uniwersytetowi  Medycznemu  im.  Piastów 

Śląskich  we  Wrocławiu  unieważnienie  czynności  unieważnienia  postępowania  

o udzielenie zamówienia publicznego i unieważnienie czynności odrzucenia oferty 

wykonawcy 

Defero 

Spółka 

z 

ograniczoną 

odpowiedzialnością 

oraz 

przeprowadzenie czynności ponownego badania i oceny ofert, 

kosztami  postępowania  obciąża  Uniwersytet  Medyczny  im.  Piastów  Śląskich  we 

Wrocławiu i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr 

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Defero Spółkę 

z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza od Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na 

rzecz  Defero  Sp

ółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 13 600 zł 00 gr 

(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty 

postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  i  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843 

z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  –  w  terminie  

7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 1090/20 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Uniwersytet  Medyczny  im.  Piastów  Śląskich  we  Wrocławiu  prowadzi 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego  na  „zaprojektowanie  i  wykonanie robót 

budowlanych  dla  zadania:  przebudowa  i  remont  budynku  użyteczności  publicznej,  dawnej 

Katedry  i  Kliniki  Nefrologii  Pediatrycznej  Akademii  Medycznej  we  Wrocławiu,  położonego 

przy ulicy Marii Curie-

Skłodowskiej 50-52 we Wrocławiu (w systemie zaprojektuj – wybuduj)” 

na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  

z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.  

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  zamieszczone  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  

24  marca  2020  r.  pod  numerem  526352. 

Wartość  zamówienia  jest  mniejsza  niż  kwoty 

określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Stanowisko Odwołującego 

Odwołujący – Defero Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniósł odwołanie zarzucając 

Zamawiającemu naruszenie: 

1. art. 89 ust. 1 pkt 7a w zw. z art. 85 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez 

zastosowanie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych do oferty 

Odwołującego i w efekcie odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo tego, że nie zachodziła 

podstawa  do  zastosowania  tego  przepisu,  gdyż  Odwołujący  nie  była  wzywany  przez 

Zamawiającego  do  wyrażenia  zgody  na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  zaś  ww. 

przepis  pozwala  na  odrzucenie  oferty  tylko 

w  sytuacji,  gdy  takie  wezwanie  miało  miejsce,  

a  wykonawca  nie  odpowiedział  na  nie  lub  w  odpowiedzi  na  to  wezwanie  nie  wyraził  takiej 

zgody, 

2.  art.  93  ust.  1  pkt  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zastosowanie  tego 

przepisu  i  w  efekcie  unieważnienie  postępowania,  podczas  gdy  nie  zachodziły  przesłanki 

unieważnienia postępowania przewidziane tym przepisem, 

3. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasady uczciwej 

konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Odwołujący wniósł o: 

1. nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, 

2.  nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  

i  dokonania  ponownego  badania  i  oceny  tej  oferty  oraz  dokonania  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej, 

3. obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  poinformował  go  

o odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych  

z tej przyczyny, że Odwołujący nie przedłużył terminu związania ofertą, o którym mowa w art. 

85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Jednocześnie  Zamawiający  poinformował  

o unieważnieniu postępowania z tego powodu, że w postępowaniu nie złożono żadnej oferty 

niepodlegającej  odrzuceniu,  tj.  na  podstawie  art.  93  ust.  1  pkt  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych.  Zamawiający  jednak  nie  wzywał  Odwołującego  do  wyrażenia  zgody  na 

przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  a  wadium  w  postaci  gwarancji  bankowej  złożone 

przez Odwołującego wraz z ofertą było ważne do 10 czerwca 2020 r. 

Jako  podstawę  prawną  odrzucenia  oferty  Zamawiający  podał  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  zgodnie  z  którym  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli 

wykonawca  nie  wyraził  zgody,  o  której  mowa  w  art.  85  ust.  2,  na  przedłużenie  terminu 

związania ofertą. Z treści przepisu art. 85 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika 

natomiast,  że  wykonawca  samodzielnie  lub  na  wniosek  zamawiającego  może  przedłużyć 

termin związania ofertą, z tym, że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed 

upływem  terminu  związania  ofertą,  zwrócić  się  do  wykonawców  o  wyrażenie  zgody  na 

przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.  

Jak  wskazuje  się  w  orzecznictwie  KIO  oraz  sądów  powszechnych,  art.  89  ust.  1  pkt  7a 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  znajduje  zastosowanie  wyłącznie,  gdy  wykonawca 

odmówi  wyrażenia  zgody  na  przedłużenie  związania  ofertą  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

zamawiającego  w  tym  przedmiocie:  „W  ocenie  Izby,  w  stanie  faktycznym  takim  jak  

w  przedmiotowej  sprawie,  brak  jest  podstaw  do  odrzucenia  oferty  odwołującego  na 

podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ZamPublU.  Przepis  stanowi  bowiem  jednoznacznie,  że 

odrzuca się ofertę tylko takiego wykonawcy, który nie wyraził zgody, o której mowa w art. 85 

ust. 2 ZamPublU, na przedłużenie terminu związania ofertą. W art. 85 ust. 2 ZamPublU zaś 

jest  mowa  o  zgodzie,  jaką  wykonawca  ma  wyrazić  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

zamawiającego  do  przedłużenia  terminu  związania  ofertą.  Tylko  i  wyłącznie  wtedy,  gdy 

wykonawca  odmówi  wyrażenia  zgody  na  przedłużenie  związania  oferta  aktualizuje  się 

obowiązek  odrzucenia  oferty  wykonawcy.  Obowiązek  odrzucenia  oferty  natomiast  nie 

występuje, gdy wykonawca nie przedłuży samodzielnie terminu związania ofertą. Przepisów 

sankcyjnych,  do  jakich  bez  wątpienia  należy  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ZamPublU 

odnoszący  się  do  odrzucenia  oferty,  nie  można  interpretować  rozszerzająco.  

W  konsekwencji  oferta  odwołującego  może  być  jeszcze  wybrana  jako  najkorzystniejsza. 

Jedy

na różnica jest taka, że z uwagi na upływ terminu związania ofertą wykonawca nie ma 

już obowiązku zawarcia umowy pod rygorem utraty wadium.” (wyrok KIO 2181/17). Podobnie 

wyrok KIO 153/18, KIO 805/19, KIO 105/19, KIO 378/19, KIO 1685/19, KIO 2104/19, wyrok 

Sądu  Okręgowego  w  Łodzi  sygn.  akt  XIII  Ga  379/12,  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Lublinie 

sygn. akt IX Ga 392/13, wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XXIII Ga 924/14, i XXIII Ga 

729/15,  postanowienie  Trybunału  Konstytucyjnego  sygn.  akt  SK  22/081.  Zatem  nie  ma 

żadnej  podstawy  prawnej,  aby  po  upływie  terminu  związania  ofertą  zamawiający  mógł 

odstąpić  od  jej  oceny  i  badania  oraz  nie  ma  żadnej  przeszkody  prawnej  do  wyboru  takiej 

oferty  jako  najkorzystniejszej,  zaś  zamawiający  nie  wskazał,  ani  nie  wykazał  okoliczności 

przeciwnej."  

W  wyroku  KIO  105/19,  Izba  wprost  wskazała,  że  „obecnie  w  orzecznictwie  i  doktrynie 

znacząco  przeważa  stanowisko,  że  nie  ma  żadnych  podstaw  do  zaniechania  wyboru  jako 

najkorzystniejszej oferty wykonawcy, której termin związania upłynął. Natomiast co do samej 

możliwości podpisania umowy z takim wykonawcą, to jednoznacznie za takim uprawnieniem 

wypowiedział  się  Trybunału  Konstytucyjny  w  postanowieniu  z  24.02.2010  r.,  sygn.  akt  SK 

22/08. (…) do upływu terminu związania ofertą termin ten chroni zamawiającego i przyznaje 

mu prawo przyjęcia oferty oraz żądania zawarcia umowy, Jeżeli wykonawca, którego oferta 

została  wybrana,  odmówi  podpisania  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  na 

warunkach  określonych  w  ofercie,  zamawiający  zatrzymuje  wadium  wraz  z  odsetkami.  Po 

upływie  terminu  związania  ofertą  instytucja  ta  chroni  wykonawcę,  dając  mu  prawo  do 

uchylenia się od zawarcia umowy. Nie oznacza to jednak, że po upływie terminu związania 

ofertą  nie  może  dojść  do  zawarcia  umowy,  gdyż  w  takim  przypadku  brak  jest  jedynie  po 

stronie  wykonawcy  takiego  obowiązku.  Jeżeli  po  upływie  terminu  związania  ofertą  istnieje 

zgodna wola stron zawarcia umowy, umowa może zostać podpisana.” 

Z ww. orzecznictwa wynika, że wobec braku wezwania Odwołującego przez Zamawiającego 

do  w

yrażenia  zgody  na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  odrzucenie  oferty 

Odwołującego było nieuprawnione, ponieważ w brak jest podstawy prawnej pozwalającej na 

odrzucenie  oferty  wykonawcy,  który  samodzielnie,  z  własnej  inicjatywy  nie  złożył 

oświadczenia  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą.  Odrzucenie  oferty  wykonawcy  

w  takiej  sytuacji,  przy  braku  wezwania  przez  Zamawiającego  do  wyrażenia  ww.  zgody, 

oznacza nadużycie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych, co do którego 

nie ma wątpliwości, że powinien on być interpretowany ściśle. W wyroku Sądu Okręgowego 

w Warszawie sygn. XXIII Ga 729/15 wskazano, iż „wykładnia językowa przepisu art 89 ust. 1 

pkt  7a  prowadzi  jednoznacznie  do  wniosku,  że  odrzucenie  oferty  (wcześniej  wykluczenie) 

wykona

wcy  następuje  wyłącznie  w  przypadku,  kiedy  nie  zgodził  się  on  na  przedłużenie 

okresu związania ofertą, a więc wówczas, gdy uprzednio zwrócono się do niego o wyrażenie 

takiej zgody”. 

Także  w  wyroku  z  13  lipca  2017  r.  w  sprawie  C-35/17,  Trybunał  Sprawiedliwości  UE 

stwierdził,  że  zasadę  równego  traktowania  i  obowiązek  przejrzystości  należy  interpretować  

w ten sposób, iż stoją one na przeszkodzie wykluczeniu wykonawcy z przetargu publicznego 

wskutek  niedopełnienia  przez  niego  obowiązku,  który  nie  wynika  wyraźnie  z  dokumentacji 

przetargowej  lub  obowiązującej  krajowej  ustawy,  lecz  z  wykładni  tej  ustawy  i  tej 

dokumentacji,  a  także  z  uzupełniania  przez  krajowe  organy  administracji  lub  sądownictwa 

administracyjnego występujących w tej dokumentacji luk (podobnie wyrok z 2 czerwca 2016 

r., Pizzo, C-27/15).  

Zamawiający  ani  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  ani  w  ogłoszeniu  

o  zamówieniu  nie  wskazał,  aby  wykonawca  miał  obowiązek  złożenia  oświadczenia  

o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  pod rygorem  odrzucenia  oferty.  Zatem  ani  ustawa 

Prawo  zamówień  publicznych,  ani  dokumentacja  przetargowa  nie  dawały  podstawy  do 

odrzucenia oferty Odwołującego w rozpatrywanym stanie faktycznym. 

W konsekwencji Zamawiający naruszył przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych przez 

co  Odwołujący  bezpodstawnie  został  pozbawiony  możliwości  wybrania  jej  oferty  jako 

najkorzystniejszej,  gdyż  gdyby  oferta  Odwołującego  nie  została  odrzucona,  zostałaby 

wybrana  jako  najkorzystniejsza.  Ponadto  nieuzasadnione  odrzucenie  oferty  Odwołującego 

doprowadziło do nieuzasadnionego unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 

pkt  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Wobec  tego,  że  oferta  Odwołującego  nie 

podlegała odrzuceniu, nie powinno dojść do unieważnienia tego postępowania. 

Odnosząc  się  do  odpowiedzi  Zamawiającego  na  odwołanie  Odwołujący  powołał  się  na 

dokonaną  przez  sąd  wykładnię  systemową  –  gdyby  bowiem  ustawodawca  chciał,  aby 

podstawa  wykluczenia  skorelowana  była  z  pełną  treścią  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych, a więc zarówno do samodzielnego przedłużenia, jak i w odpowiedzi 

na  zwrócenie  się  o  wyrażenie  zgody,  to  wówczas  w  art.  24  ust.  2  pkt  2  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  nie  zastosowałby  z  pewnością  odnośnika  do  wyrażenia  zgody. 

Ustawodawca użył natomiast wyraźnego określenia „nie zgodzili się” odnosząc się wyłącznie 

do  drugiego  fragmentu  (drugiej  możliwości)  przewidzianej  treścią  art.  85  ust.  2  Ustawy”. 

Obecne  brzmienie  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  dalszym 

ciągu  nie  pozwala  na  odrzucenie  oferty  wykonawcy,  który  samodzielnie  nie  przedłużył 

terminu związania ofertą. 

Wbrew  temu,  co  twierdzi  Zamawiający,  nie  ma  znaczenia,  że  nie  dokonano  wyboru  oferty 

Odwołującego  w  terminie  związania  tą  ofertą.  Jak  zostało  wskazane  w  uchwale  KIO  

z 4 k

wietnia 2019 r. (KIO/KU 24/19) „żaden z przepisów Ustawy nie zakazuje wyboru oferty 

wykonawcy, który nie jest już związany swoją ofertą”.  

II Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający podtrzymał swoją dotychczasową decyzję i wniósł 

o oddalenie odwołania. 

Potwierdził,  że  odrzucił  ofertę  Odwołującego,  jak  też  innych  wykonawców,  którzy  nie 

przedłużyli terminu związania ofertami. W uzasadnieniu powodów odrzucenia oferty wskazał, 

że  wykonawcy  biorący  udział  w  postępowaniu  mogli  samodzielnie  przedłużyć  termin 

związania ofertą, lecz nie skorzystali z tego uprawnienia. Przepis art. 85 ust. 2 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  przewiduje  dwa  sposoby  przedłużenia  terminu  związania  ofertą:  

w  formie  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  oraz  samodzielnie  przez  wykonawcę, 

przy  czym  obie  formy  stanowią  jedynie  uprawnienie  stron  postępowania.  Wykonawca, 

wyrażając zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą bądź samodzielnie przedłużając 

termin  podejmuje  decyzję  o  dalszym  udziale  w  postępowaniu.  Na  wykonawcy,  jako 

podmiocie  profesjonalnym  zobowiązanym  do  działania  z  należytą  starannością  ciąży 

podejmowanie  działań  zmierzających  do  utrzymania  uczestnictwa  w  postępowaniu  

o udzielenie zamówienia publicznego.  

Zamawiający  powołał  się  również  na  opinię  Urzędu  Zamówień  Publicznych  dotyczącą 

postanowienia  Trybunału  Sprawiedliwości  UE  w  sprawie  C-35/17,  zgodnie  z  którą  

w  przypadku  upływu  terminu  związania  ofertą  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych przewiduje odrzucenie oferty. Przepis ten odsyła do przepisu art. 85 

ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, który wyraźnie stanowi, że wykonawca może na 

wniosek  zamawiającego  lub  samodzielnie,  przedłużyć  termin  związania  ofertą. 

Nieprzedłużenie  tego  terminu  w  obu  przypadkach  jest  równoznaczne  z  rezygnacją 

wykonawcy  z  dalszego  udziału  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  czy 

też, używając terminologii ustawy, niewyrażeniem przez wykonawcę zgody na przedłużenie 

terminu związania ofertą. 

W związku z faktem, iż wszystkie oferty zostały odrzucone, Zamawiający, na podstawie art. 

93 ust. 1 pkt 1 ustawy  Prawo zamówień publicznych, unieważnił postępowanie ze względu 

na to, iż nie złożono w nim żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu. 

Przepisy  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  traktują  odwołanie  jako  środek  ochrony 

prawnej  skierowany  na  zmianę  sytuacji  wykonawcy,  polegającej  na  możliwości  uzyskania  

w danym postępowaniu zamówienia. Zatem Krajowa Izba Odwoławcza z urzędu, w każdym 

rozpatrywanym przypadku zobowiązana jest do badania przesłanek wskazanych w art. 179 

ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  tj.  interesu  w  uzyskaniu  danego  zamówienia 

oraz poniesienia lub możliwości poniesienia szkody. Są to przesłanki materialnoprawne, co 

oznacza,  iż  odwołanie  w  przypadku  ich  braku  lub  nieudowodnienia  podlega  oddaleniu  

z  uwagi  na  brak  legitymacji  do  jego  wniesienia,  niezależnie  od  zasadności  podnoszonych  

w odwołaniu zarzutów. Przepis art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wymaga 

wykazania  łącznego  spełnienia  przesłanek  posiadania  interesu  w  uzyskaniu  danego 

zamówienia  oraz  wykazania  możliwości  poniesienia  przez  wykonawcę  szkody  w  wyniku 

naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Zdaniem  Zamawiającego  Odwołujący  utracił  możliwość  wyboru  jego  oferty  jako 

najkorzystniejszej w momencie, gdy nie przedłużył terminu związania ofertą, zapewniając jej 

ciągłość przez cały okres prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

W  sytuacji,  gdy  oferta  Odwołującego  nie  została  wybrana  w  tym  postępowaniu,  nie  będzie 

mogła już zostać wybrana jako najkorzystniejsza z uwagi na upływ terminu związania ofertą. 

Odmienną kwestią jest prawo do podpisania umowy po upływie terminu związania ofertą. 

W przedmiotowym postępowaniu, aby doszło do rozpatrywania możliwości zawarcia umowy, 

oferta Odwołującego w pierwszej kolejności musi zostać wybrana jako najkorzystniejsza, a to 

nie  jest  możliwe  z  uwagi  na  zaistniałą  sytuację  związaną  z  nieprzedłużeniem  terminu 

związania ofertą. W wyroku KIO 217/15 Izba stanęła na stanowisku, że „w zakresie terminu 

związania  ofertą  i  skutków  związanych  z  jego  upływem,  Izba  stoi  na  stanowisku,  że  wybór 

oferty  najkorzystniejszej  winien  być  dokonany  wyłącznie  w  okresie  związania  ofertą  przez 

danego  wykonawcę.  Stan  związania  ofertą  to  element  konstytutywny  oferty.  Stanowisko  to 

znajduje  odzwierciedlenie  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  oraz  sądów 

powszechnych,  w  szczególności  wyroku  Sądu  Okręgowego  w  Rzeszowie  sygn.  akt.  VI  Ga 

240/10  z  21  grudnia  2010  r,  gdzie  sąd  wskazał,  że  nie  może  budzić  wątpliwości,  wobec 

literalnego brzemienia art. 85 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, iż to wykonawca, 

chcąc uczestniczyć w dalszym ciągu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

poza  terminem  określonym  jako  termin  związania  ofertą,  winien  złożyć  w  związku  z  tym 

jednoznaczne i niebudzące wątpliwości oświadczenie. W podobny sposób wypowiedział się 

Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 21 września 2012 r. sygn. akt XIII Ga 379/12 wskazując, 

że  wykonawca  chcąc  być  nadal  uczestnikiem  postępowania,  winien  przedłużyć  termin 

związania ofertą.  Zaniechanie tej  czynności  rodzi  bowiem  skutek  w  postaci  upływu terminu 

związania  ofertą.  Sąd  Okręgowy  w  Tarnowie  w  wyroku  z  13  lutego  2013  r.  sygn.  akt  I  CA 

495/13  podkreślił,  że  w  ramach  procedury  przetargowej  pozostaje  nadal  aktualne,  że 

istnienie  stanu  związania  ofertą  jest  immanentnym  elementem  konstrukcyjnym  oferty,  

a skutki  wygaśnięcia związania ofertą  należy  definiować i  rozpoznawać  w  oparciu  o normy 

Kodeksu cywilnego. 

W  wyroku  KIO  1470/15  Izb

a  wskazała,  że  „Wybór  oferty  najkorzystniejszej  nastąpić  musi  

w dacie związania ofertą. Upływ terminu związania oferta powoduje jej wygaśnięcie, wobec 

czego  nie  sposób  w  takiej  sytuacji  mówić  w  ogóle  o  ofercie  jako  wiążącym  oferenta 

oświadczeniu woli (...). Ustawodawca nadał okoliczności związania ofertą znaczenie prawne, 

skoro  wprowadził  regulacje  dotyczące  terminu  związania  ofertą,  możliwości  jego 

przedłużania,  czy  sposobu  liczenia  biegu  terminu  (art.  85  ustawy  Pzp).  W  tym  aspekcie 

związanie  ofertą  należy  postrzegać  jako  element  konstruktywny  oferty.  Nie  jest  zatem 

możliwy wybór oferty najkorzystniejszej, której termin związania upłynął.”  

Odwołujący nie legitymuje się interesem w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo 

zamówień publicznych, gdyż oferta Odwołującego przestała wiązać, co z kolei, w przypadku 

uwzględnienia  zarzutów  uniemożliwia  jej  wybór,  wskutek  czego  zastosowanie  znajduje 

przepis  art.  192  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  nakazujący  Krajowej  Izbie 

Odwoławczej oddalenie odwołania. 

Wnoszący  środek ochrony  prawnej  jest  zobligowany  do  wykazania również  poniesienia lub 

możliwości  poniesienia  szkody  będącej  wynikiem  naruszenia  przez  zamawiającego 

przepisów  ustawy.  Istnieje  więc  możliwość  oddalenia  środka  ochrony  prawnej  w  sytuacji 

wykazania  przez  wykonawcę  spełnienia  tylko  jednej  z  przesłanek  dopuszczalności 

wniesienia  środków  ochrony  prawnej.  Szkoda  musi  być  wynikiem  naruszenia  przepisów 

ustawy przez zamawiającego. Oznacza to, iż wykazywana przez odwołującego szkoda musi 

pozostawa

ć  w  adekwatnym  związku  przyczynowym  z  uchybieniem  przez  zamawiającego 

przepisom  ustawy.  Dotyczy  to  sytuacji,  gdy  wskutek  naruszenia  przepisów  ustawy 

odwołujący  utracił  możliwość  wyboru  jego  oferty  jako  najkorzystniejszej.  Oceny  spełniania 

przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych dokonuje się na moment 

wnoszenia odwołania, a nie na moment orzekania czy wyrokowania w sprawie. 

Przytoczone  przez  Odwołującego  w  odwołaniu  orzecznictwo  zostało  wydane  w  oparciu  

o inny stan faktyczny niż w przedmiotowym postępowaniu. Większość wskazanych orzeczeń 

dotyczyła sytuacji, kiedy upływ terminów związania ofertą następował po dokonaniu wyboru 

oferty  najkorzystniejszej.  W  przedmiotowym  postępowaniu  nie  nastąpił  wybór  oferty 

Odwołującego,  ponieważ  w  czasie,  kiedy  miałoby  to  nastąpić,  upłynął  już  termin  związania 

ofertą. Odwołujący posiadał uprawnienie do przedłużenia okresu związania ofertą, lecz tego 

nie uczynił. Jeżeli wykonawca chce dalej ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego, 

powinien  złożyć  w  tym  zakresie  jednoznaczne  oświadczenie  zamawiającemu.  Jeżeli 

natomiast wykonawca nie wyraża takiej woli, może to wyraźnie zamawiającemu oświadczyć 

lub powstrzymać się od podejmowania jakichkolwiek działań. W tym przypadku Odwołujący 

nie  wyraził  woli  dalszego  związania  ofertą,  a  więc  w  ten  sposób  dał  wyraz,  iż  nie  chce 

zawierać umowy opartej o złożoną ofertę. Dla Zamawiającego kluczowym było to, iż w dacie, 

kiedy przystąpił do wyboru najkorzystniejszej oferty, żaden z wykonawców nie był związany 

swoją  ofertą.  W  związku  z  tym,  zdaniem  Zamawiającego,  nie  było  ofert,  z  których  mógłby 

wybrać  najkorzystniejszą.  Dlatego  uznał,  iż  konsekwencją  takiego  stanu  rzeczy  musi  być 

odrzucenie ofert oraz unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy 

P

rawo  zamówień  publicznych.  W  kwestii  zawarcia  umowy  z  wykonawcą  po  okresie 

związania  ofertą  należy  rozróżnić  dwie  sytuacje.  Pierwsza  z  nich  to  zawarcie  umowy  

z  wykonawcą,  którego  oferta  została  wybrana,  ale  nie  jest  już  związany  ofertą,  a  druga  to 

możliwość wyboru oferty i zawarcia umowy z wykonawcą, którego okres związania ofertą już 

minął. Zdaniem Zamawiającego w pierwszym przypadku istnieje możliwość zawarcia umowy, 

natomiast w drugim już nie. 

W ocenie Zamawiającego  powyższe stanowisko jest  zgodne  z  oceną  skutków  wygaśnięcia 

związania  ofertą  na  podstawie  art.  66  §  2  Kodeksu  cywilnego.  Interpretacja  art.  85  ustawy 

Prawo zamówień publicznych oraz art. 66 § 2 Kodeksu cywilnego prowadzi do wniosków, iż 

wybór  oferty  najkorzystniejszej  powinien  nastąpić  w  okresie  związania  ofertą  (w  którym 

wykonawca  oczekuje  odpowiedzi  zamawiającego,  czyli  samego  wyboru).  Upływ  okresu 

związania powoduje, że oferta przestaje wiązać wykonawcę, a w konsekwencji uprawniony 

jest  wniosek,  że  oferta  wygasa.  Stan  związania  ofertą  jest  bowiem  konstruktywnym 

elementem oświadczenia woli zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Wobec 

tego,  jeśli  zamawiający  dokona  wyboru  oferty  w  okresie  związania  ofertą,  umowa  z  tym 

wykonawcą, nawet jeśli minął okres związania, może być zawarta. Wybór oferty powoduje, 

że  w  pewnym  sensie  stan  związania  trwa  nadal  już  do  momentu  zawarcia  samego 

dokumentu  umowy.  Brak  dokonania  wyboru  oferty  w  okresie  nią  związania  powoduje,  iż 

oferta  ta  wygasa  i  nie  może  być  wybrana.  Gdyby  Zamawiający  dokonał  tego  wyboru,  to 

podjąłby taką czynność w istocie w stosunku do wygasłej (nieistniejącej) oferty. W doktrynie 

na  tle  problematyki  terminu  związania  ofertą  w  postępowaniach  o  udzielanie  zamówienia 

publicznego  wskazuje  się,  że  nie  sposób  przyjąć,  że  w  polskim  systemie  prawnym 

terminowość oferty przetargowej jest wątpliwa. W praktyce nie występują prawnie skuteczne 

oferty  bezterminowe,  tj.  takie,  które  wiązałyby  oferenta  permanentnie  przez  nieokreślony 

czas,  przyznając  jednocześnie  oblatowi  nieskończone  w  czasie  prawo  przyjęcia  oferty.  Na 

gruncie  prawa  cywilnego,  nawet  jeśli  oferent  nie  wyznaczy  terminu,  wciągu  którego  będzie 

oczekiwać  odpowiedzi  co  do  przyjęcia  oferty,  nie  będzie  to  oznaczało  permanentnego 

obowiązku pozostawania w gotowości do zawarcia umowy. W takim bowiem wypadku oferta 

co  do  zasady  przestaje  wiązać,  gdy  nie  zostanie  przyjęta  „niezwłocznie”  (dotyczy  ofert 

złożonych  między  obecnymi,  tj.  w  obecności  drugiej  strony,  albo  za  pomocą  środka 

bezpośredniego  porozumiewania  się  na  odległość)  albo  z  upływem  czasu,  w  którym 

składający  ofertę  mógł  w  zwykłym  toku  czynności  otrzymać  odpowiedź  wysłaną  „bez 

nieuzasadnionego  opóźnienia”  (tak  w:  Z  problematyki  związania  ofertą  przetargową.  Glosa 

do  postanowienia  Trybunału  Sprawiedliwości  z  13.7.2017  r.  w  sprawie  C-35/17  Anna 

S

zymańska PZP 2018; Nr 3, str. 90). 

Przerwanie  terminu  związania  ofertą  spowodowało  wygaśnięcie  oferty  Odwołującego,  co  

z kolei wywołuje skutek uniemożliwiający Zamawiającemu dokonanie wyboru tej oferty w tym 

postępowaniu.  Urząd  Zamówień  Publicznych,  przy  okazji  publikacji  na  swojej  stronie 

internetowej  orzeczenia  Trybunału  Sprawiedliwości  UE  w  sprawie  C-35/17  zaznaczył,  że  

w  opinii  UZP  wytyczne  płynące  z  ww.  postanowienia  nie  znajdą  zastosowania  do  oceny 

kwestii  braku  przedłużenia związania ofertą. W interpretacji tej  wskazano,  że „w  przypadku 

upływu terminu związania ofertą przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy przewiduje odrzucenie 

oferty.  Przepis  ten  odsyła  do  przepisu  art.  85  ust.  2  ustawy,  który  wyraźnie  stanowi,  że 

wykonawca  może  tak  na  wniosek  zamawiającego,  jak  i  samodzielnie  przedłużyć  termin 

związania  ofertą.  Nieprzedłużenie  tego  terminu  w  obu  przypadkach  jest  równoznaczne  

z  rezygnacją  wykonawcy  z  dalszego  udziału  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego, czy też, używając terminologii ustawy, niewyrażeniem przez wykonawcę zgody 

na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą.  Przepis  ten  nie  powinien  sprawiać  problemów 

interpretacyjnych, a ewentualna odmienna jego wykładnia może wynikać jedynie z błędnego 

rozumienia  znaczenia  i  celu  tej  re

gulacji”.  Bezskuteczny  upływ  terminu  związania  ofertą 

przed  jej  przyjęciem  jest  równoznaczny  z  końcem  bytu  oferty  jako takiej,  zaś  ofertę  należy 

odrzucić zarówno, gdy wykonawca nie przedłuży związania ofertą pomimo takiego wezwania 

ze strony zamawiającego, ale także, gdy takie wezwanie nie miało miejsca. Oba przypadki, 

w  ocenie  Prezesa  UZP,  oznaczają  rezygnację  wykonawcy  z  dalszego  udziału  

w  postępowaniu,  a  zatem  stanowią  podstawę  zastosowania  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych.  W  ocenie  Prezesa  UZP  wykonawca  zainteresowany 

uzyskaniem zamówienia zobowiązany jest również do samodzielnego przedłużenia terminu 

związania  swoją  ofertą  przed  jego  upływem.  W  przeciwnym  razie  zamawiający  powinien 

uznać,  że  nie  wyraził  on  zgody,  o  której  mowa  w  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych, a zatem jego oferta powinna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 

7a ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Stanowisko  to  odnajduje  również  akceptację  w  orzecznictwie  Krajowej  Izbie  Odwoławczej 

(wyrok  KIO  2097/17,  KIO  111/16,  KIO  217/15,  KIO  579/16,  KIO  1815/11,  KIO  109/13,  KIO 

1281/15, KIO 1282/15) oraz w orzecznictwie sądów powszechnych m.in. SO w Łodzi sygn. 

XIII  Ga  379/12,  SO  w  Gliwicach  sygn.  X  Ga  458/16.  Pogląd  ten  popierają  także 

przedstawiciel

e  doktryny,  którzy  podnoszą,  że  wybór  oferty  po  upływie  terminu  związania 

ofertą jest prawnie niemożliwy. Stan związania ofertą ustaje z chwilą bezskutecznego upływu 

terminu  do  jej  przyjęcia,  a  konstrukcja  oferty  zakłada  obligatoryjne  zamknięcie  stanu 

związania  terminem  końcowym.  W  piśmiennictwie  prawa  cywilnego  wskazuje  się,  że 

związanie  jest  koniecznym  skutkiem  oferty.  Bez  związania  oferta  nie  istnieje.  Oferta 

nieprzyjęta w terminie gaśnie w całości. Niemożliwe jest więc po tym terminie dokonywanie 

jakich

kolwiek  czynności  wobec  oferty,  gdyż  w  sensie  prawnym  tej  oferty  brak.  W  innym 

przypadku nie miałyby racji bytu i stawiały pod znakiem zapytania racjonalność ustawodawcy 

przepisy Prawa zamówień publicznych wskazujące na bieg terminu związania ofertą (art. 85 

ust. 5), jego długość (art. 85 ust. 1), powiązanie tego terminu z zabezpieczeniem wadialnym 

oferty  (art.  85  ust.  4)  oraz  przede  wszystkim  przepisy  wskazujące  na  możliwości 

przedłużenia  tego  terminu  w  określonych  sytuacjach  (art.  85  ust.  2),  jak  również  przepis 

wskazujący  na  obowiązek  wykluczenia  wykonawcy  z  postępowania  w  przypadku 

nieprzedłużenia przez wykonawcę terminu związania ofertą (art. 24 ust. 2 pkt 2).  

Nietrafnie  Odwołujący  podnosi,  iż  odrzucenie  oferty  wykonawcy,  który  samodzielnie  nie 

przedłużył  terminu  związania  ofertą,  pozostaje  w  oczywiście  widocznej  sprzeczności  

z  przepisami  Prawa  zamówień  publicznych,  a  zatem  pozostaje  contra  legem.  Zdaniem 

Zamawiającego  interpretacja  art.  89  ust.  1  pkt  7a ustawy  Prawo zamówień  prowadząca  do 

odrzucenia 

oferty  w  przypadku  braku  złożenia  przez  wykonawcę  oświadczenia  

o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  jest  zgodna  również  w  świetle  zasad  wykładni 

literalnej. 

Jak wskazał Prezes UZP w przywołanej opinii, w przypadku upływu terminu związania ofertą 

przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  przewiduje  odrzucenie 

oferty.  Przepis  ten  odsyła  do  przepisu  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych, 

który  wyraźnie  stanowi,  że  wykonawca  może  tak  na  wniosek  zamawiającego,  jak  

i  samodzielnie  przedłużyć  termin  związania  ofertą.  Nieprzedłużenie  tego  terminu  w  obu 

przypadkach  jest  równoznaczne  z  rezygnacją  wykonawcy  z  dalszego  udziału  

w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  czy  też,  używając  terminologii 

ustawy, niewyrażeniem przez wykonawcę zgody na przedłużenie terminu związania oferta. 

Zdaniem  Zamawiającego,  nieskorzystanie  przez  wykonawcę  z  uprawnienia  do 

samodzielnego  przedłużenia  terminu  związania  oferta  jest  równoznaczne  z  niewyrażeniem 

zgody,  o  której  mowa  w  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  

i  zaktualizowaniem  się po  stronie Zamawiającego  obowiązku odrzucenia oferty  wykonawcy 

na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Z art

. 89 ust. 1 pkt 7a, 7b i 8 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika, iż zamawiający 

jest obowiązany odrzucić ofertę w następujących przypadkach: wykonawca nie wyraził zgody 

na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  wadium  nie  zostało  wniesione  lub  zostało 

wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli zamawiający żądał wniesienia wadium, oferta jest 

nieważna na podstawie odrębnych przepisów. Obecnie zatem w przypadku upływu terminu 

związania  ofertą  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

p

rzewiduje  odrzucenie  oferty,  odsyłając  do  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  a  więc  mając  zastosowanie  zarówno  w  przypadku  nieprzedłużenia  terminu 

związania  ofertą  na  wniosek  zamawiającego,  jak  i  samodzielnie  przez  wykonawcę.  W  obu 

przypadka

ch ostateczna decyzja leży po stronie wykonawcy, a bierność jest równoznaczna  

z  rezygnacją  wykonawcy  z  dalszego  udziału  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego.  Podobne  wnioski  można  było  wywieść  z  poprzednio  obowiązującego  art.  24 

ust. 2 pkt 2 

ustawy Prawo zamówień publicznych dotyczącego przesłanek wykluczenia. 

Zdaniem  Zamawiającego  upływ  terminu  związania  ofertą  w  toku  oceny  i  badania  ofert 

stanowi  podstawę  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych.  Jest  to  równoznaczne  z  brakiem  zgody  wykonawcy  na  jej 

przedłużenie, które powinno nastąpić w formie osobnego i definitywnego oświadczenia woli 

złożonego oblatowi. Jak wskazuje się w doktrynie, status oferty terminowej jest zorientowany 

na  ochronę  oferenta.  Tymczasem  postępowania  przetargowe  trwają  często  dłuższy  okres 

wskutek  braku  przepisów  określających  maksymalny  czas  badania  ofert  czy  prowadzenia 

postępowania.  Przyjęcie,  że  taka  oferta  nadal  obowiązuje,  wiązać  się  musi  z  narzuceniem 

nieokreślonego  w  czasie  obowiązku  wykonawcy  pozostawania  w  gotowości  do  zawarcia 

umowy  na  niezmienionych  warunkach,  co  jest  bardzo  uciążliwe.  Zmieniające  się  szybko 

realia gospodarcze (np. terminy realizacji zamówień u podwykonawców, wzrost cen) i często 

treść  dokumentów  przetargowych  (np.  terminy  kalendarzowe  wykonania  zamówienia, 

wysokie kary umowne) przy jednoczesnym nieograniczonym w czasie trwaniu postępowania 

przetargowego  dodatkowo  uzasadniają  pozostawienie  decyzji  co  do  dalszego  uczestnictwa 

w  nim  samemu  wykonawcy  (t

ak  Anna  Szymańska  „Z  problematyki  związania  ofertą 

przetargową.  Glosa  do  postanowienia  Trybunału  Sprawiedliwości  z  13.7.2017  r.  w  sprawie 

C-

35/17”, PZP 2018, Nr 3, str. 90). 

Wbrew  stanowisku Odwołującego, również  w  rozstrzygnięciach  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

uznaje się za konieczne odrzucenie oferty wykonawcy, co do której upłynął termin związania 

ofertą.  Przykładowo  w  orzeczeniu  KIO  1507/19  Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdziła,  iż 

„Izba podziela stanowisko Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przywołane w odwołaniu, 

zgodnie  z  którym  (Informator  Urzędu  Zamówień  Publicznych  lipiec-wrzesień  2017  r.) 

nieprzedłużenie  terminu  związania  ofertą  w  obu  przypadkach,  o  których  mowa  powyżej 

(samodzielnie  i  w  odpowiedzi  na  wniosek  zamawiającego)  jest  równoznaczne  

z  niewyr

ażeniem  zgody  na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  o  której  mowa  w  art.  89 

ust.  1  pkt  7a  ustawy  Pzp,  co  jest  tożsame  z  rezygnacją  wykonawcy  z  dalszego  udziału  

w  postępowaniu  i  sprawia,  że  oferta  wykonawcy  podlega  odrzuceniu”.  Jak  wskazała  Izba  

w  uza

sadnieniu  powyższego  rozstrzygnięcia,  na  gruncie  zamówień  publicznych  nie  jest 

dopuszczalna  sytuacja,  w  której  w  chwili  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  niektórzy  

z wykonawców byliby związani ofertą i ich oferta byłaby zabezpieczona wadium (tam, gdzie 

jes

t  to  przewidziane)  a  niektórzy  z  wykonawców  nie  byliby  związani  ofertą  i  ich  oferta  nie 

byłaby  zabezpieczona  wadium.  Oznaczałoby  to  przyzwolenie  na  nierówne  traktowanie 

wykonawców,  a  w  konsekwencji  naruszało  podstawową  zasadę  zamówień  publicznych 

wyrażoną w art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Artykuł 85 ust. 2 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  przewiduje  ograniczenie  do  jednokrotnego  przedłużenia 

terminu  związania  ofertą  do  60  dni  wyłącznie  dla  zamawiającego.  W  związku  z  tym 

wykonawca  może  złożyć  oświadczenie  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  więcej  niż 

jednokrotnie,  nadto  również  o  większą  liczbę  dni.  Oznacza  to,  iż  wykonawcy,  gdy  są 

zainteresowani  pozyskaniem  zamówienia,  mają  instrument,  z  którego  mogą  i  z  którego 

powinni  korzystać  w  celu  utrzymywania  stanu  związania  ofertą  w  sytuacji  przedłużającego 

się postępowania. 

Zamawiający  zwraca  uwagę,  iż  ustawodawca  zadbał  o  prawo  zamawiającego  żądania  od 

wykonawcy, który nie był pierwotnie wybrany, wniesienia wadium. Tym samym ustawodawca 

uz

nał,  że  istotne  jest,  by  zamawiający  dysponował  instrumentem  sankcyjnym  wobec 

wykonawcy,  któremu  uprzednio  wadium  to  zwrócił.  Co  więcej,  art.  46  ust.  3  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  jest  normą  dwustronnie  bezwzględnie  obowiązującą.  Zamawiający 

bowiem  „żąda”  a  wykonawca  „wnosi”  wadium.  Aby  jednak  w  ogóle  można  było  mówić  

o skuteczności sankcyjnej roli wadium, wykonawca musi być związany ofertą. W przeciwnym 

wypadku,  tj.  w  braku  związania  ofertą,  nawet  jeżeli  jest  ona  zabezpieczona  wadium, 

wykonawca  będzie  mógł  uchylić  się  od  negatywnych  skutków  odmowy  zawarcia  umowy. 

Wobec  powyższego  zasada  racjonalności  ustawodawcy  wyznaczać  musi  nie  inny  kierunek 

interpretacyjny,  niż  ten,  że  wykonawca  musi  być  wówczas  związany  ofertą.  Jednocześnie, 

ponieważ  ustawa  Prawo  zamówień  publicznych  nie  ustala  wyjątku  od  obowiązków 

określonych  w  art.  46  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  w  szczególności  na 

wypadek  upływu  terminu  związania  ofertą,  uznać  należy,  że  albo  w  momencie  tym 

wykonawca  z  woli  ustawodawcy  musi  być  związany  ofertą,  albo  oferta  takiego  wykonawcy 

nie może być wybrana (podlega odrzuceniu), a wówczas nie dotyczy jej obowiązek, o którym 

mowa w tym przepisie. 

Prezentowane  przez  Zamawiającego  stanowisko  znajduje  aprobatę  w  doktrynie,  w  której 

podnosi  się,  że  „Powstaje jednak  problem,  co  zrobić  ma  zamawiający  z  ofertą wykonawcy, 

co do którego nie wystosował on wezwania o przedłużenie terminu związania ofertą w trybie 

art.  85  ust.  2  ustawy  Pzp,  a  który  samodzielnie  nie  złożył  oświadczenia  o  przedłużeniu 

terminu 

związania  ofertą.  Należy  bowiem  zwrócić  uwagę,  że  fakt  wystosowania  przez 

zamawiającego  wezwania  o  przedłużenie  terminu  związania  ofertą  i  brak  wyrażenia  zgody 

przez  wykonawcę  na  przedłużenie  ostatecznie  prowadzi  do  takiego  samego  skutku,  jaki 

powstałby  w  sytuacji,  gdyby  zamawiający  z  wezwaniem  takim  nie  wystąpił,  a  wykonawca 

samodzielnie  nie  złożyłby  oświadczenia  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą.  Skutkiem 

tym  jest  oczywiście  występowanie  w  postępowaniu  oferty,  którą  wykonawca  nie  jest 

związany.  Jako  jedno  z  rozwiązań  wyżej  wymienionych  sytuacji  prezentowanych  

w  orzecznictwie  wskazano  konieczność  zastosowania  w  takim  przypadku  przepisu  art.  89 

ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, przy następującym uzasadnieniu: „umowa 

w sprawie zamówienia publicznego może być zawarta po upływie terminu związania ofertą, 

jednak  sam  wybór  oferty  najkorzystniejszej  w  postępowaniu  powinien  nastąpić  w  tym 

terminie.  Oświadczenie  każdego  wykonawcy  o  związaniu  się  treścią  swojej  oferty  powinno 

być ważne w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, co najmniej do czasu 

wyboru oferty najkorzystniejszej. (...) Z chwilą upływu okresu związania ofertą należy uznać, 

że wykonawca nie jest zainteresowany realizacją niegdyś złożonej oferty, bo gdyby był, to by 

s

am  z  własnej  inicjatywy  w  oparciu  o  przepis  art.  85  ust.  2  ustawy  Pzp  przedłużył  okres 

związania ofertą.  Oferta  taka powinna być  odrzucona  jako sprzeczna  z  art.  89  ust.  1 pkt  1 

ustawy Pzp. Możliwość wyboru najkorzystniejszej oferty jest możliwa tylko spośród ważnych 

ofert,  czyli  takich,  którymi  wykonawcy  są  związani.  (...)  Dla  ważności  oferty  nie  wystarcza 

tylko  fakt  posiadania  tak  zatytułowanego  dokumentu,  ale  konieczne  jest  również 

uzewnętrznienie woli kontrahenta wyrażające się zamiarem zawarcia umowy – zgodnie z art. 

66  k.c. 

–  jest  to  oświadczenie  woli  zawarcia  umowy,  oświadczenie  o  związaniu  się  ofertą 

przez  wykonawcę"  (uchwała KIO  z  5.7.2010 r., KIO/KD  46/10)”  (tak  M. Śledziewska (red.), 

Proces  udzielania zamówień  publicznych.  Komentarz  praktyczny  z  orzecznictwem, Wyd.  2, 

Warszawa 2019). 

Czynności  Zamawiającego  podjęte  w  postępowaniu  zgodne  są  również  ze  wskazaniami 

Trybunału  Sprawiedliwości  UE,  wyrażonymi  w  orzeczeniu  dotyczącym  sprawy  C-35/17.  

W  uzasadnieniu  orzeczenia  Trybunał  wskazał,  że  reguły  prowadzenia  przetargu  powinny 

wynikać  z  ogłoszenia  (dokumentacji  przetargowej).  W  orzeczeniu  C-35/17  (teza  25.) 

wskazuje  się,  że  podstawa  odrzucenia  lub  wykluczenia  wykonawcy  powinna  wynikać  

z dokumentacji postępowania, przez co rozumie się także przywołane w niej przepisy prawa. 

Wystarcza  więc,  aby  dokumentacja  postępowania  informowała,  że  postępowanie  jest 

prowadzone  na  podstawie  przepisów  Prawa  zamówień  publicznych,  by  wymóg  wskazania 

podstaw  do  nieprzyjęcia  oferty  po  upływie  terminu  związania  ofertą  uznać  za  zawarty  

w  dokumentacji  postępowania.  Zamawiający  w  dokumentacji  przetargowej  wskazał 

jednoznacznie,  iż  postępowanie  prowadzone  jest  zgodnie  z  przepisami  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych. 

Zdaniem  Zamawiającego  z  całokształtu  podniesionych  w  toku  sprawy  argumentów  wynika 

jednoznacznie,  iż  w  ramach niniejszego postępowania o udzielnie  zamówienia publicznego 

podjęte przez Zamawiającego czynności były zgodne z prawem i miały na celu dążenie do 

pewności  Zamawiającego,  że  oferta  wybranego  wykonawcy  będzie  ważna,  a  wybrany 

oferent nie odmówi bez konsekwencji zawarcia umowy. 

III Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący 

ma interes we wniesieniu odwołania  w  rozumieniu art.  179 ust.  1 ustawy  Prawo zamówień 

publicznych. 

Zdaniem Zamawiającego Odwołujący nie legitymuje się interesem we wniesieniu odwołania 

w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż oferta Odwołującego 

przestała  wiązać,  co,  w  przypadku  uwzględnienia  zarzutów,  uniemożliwia  jej  wybór. 

Odwołujący  utracił  możliwość  wyboru  jego  oferty  jako  najkorzystniejszej  w  momencie,  gdy 

nie  przedłużył  terminu  związania  ofertą,  zapewniając  jej  ciągłość  przez  cały  okres 

prowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  W  sytuacji,  gdy  oferta 

Odwołującego  nie  została  wybrana  w  tym  postępowaniu,  nie  będzie  mogła  już  zostać 

wybrana jako najkorzystniejsza z uwagi na upływ terminu związania ofertą.  

Zgodnie  z  art.  179  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  środki  ochrony  prawnej 

przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi  konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi,  jeżeli  ma  lub 

miał  interes  w  uzyskaniu  danego  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  

w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Nie  budzi  żadnych  wątpliwości,  że  środki  ochrony  prawnej  przysługują  wykonawcy  

w  przypadku,  gdy  uzna,  że  złożona  przez  niego  oferta  została  odrzucona  w  sposób 

nie

prawidłowy  –  jak  zrobił  to  Odwołujący  w  niniejszym  odwołaniu.  Podstawą  prawną 

odrzucenia  oferty  przez  Zamawiającego  był  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  a  faktyczną  –  upływ  terminu  związania  ofertą.  Przyjęcie  stanowiska 

Zamawiającego  prowadziłoby  więc  do  sytuacji,  w  której  Odwołującemu  (i  każdemu 

wykonawcy, w stosunku do którego zastosowano art. 89 ust. 1 pkt 7a) de facto w ogóle nie 

przysługiwałyby środki ochrony prawnej, nawet bez zbadania, czy czynność Zamawiającego 

była prawidłowa – nie mógłby bowiem kwestionować swojego odrzucenia z powodu upływu 

terminu  związania  ofertą  właśnie  z  tego  powodu,  że  termin  ten  upłynął.  Jest  to 

niedopuszczalne.  

Po drugie, Zamawiający nie ma racji stwierdzając, że z wykonawcą takim nie można zawrzeć 

umowy 

– o czym mowa w dalszej części uzasadnienia. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  postępowania  w  zakresie  postawionych  zarzutów  

nie jest  sporny między  Stronami: termin związania ofertą upłynął,  Zamawiający  nie wezwał 

Odwołującego  do  przedłużenia  terminu  związania  ofertą,  a  Odwołujący  samodzielnie  tego 

terminu  nie  przedłużył.  Podobna  sytuacja  dotyczyła  także  innych  wykonawców  biorących 

udział  w  postępowaniu.  W  konsekwencji  Zamawiający  odrzucił  wszystkie  oferty  i,  na 

podstawie  art.  93  ust.  1  pkt  1  u

stawy  Prawo  zamówień  publicznych,  unieważnił 

postępowanie  ze  względu  na  to,  iż  nie  złożono  w  nim  żadnej  oferty  niepodlegającej 

odrzuceniu. 

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  Stron,  w  oparciu  o  stan 

faktyczny 

ustalony 

na 

podstawie 

doku

mentów 

postępowania 

przetargowego 

przedstawionych  przez  Zamawiającego  oraz  stanowisk  Stron  przedstawionych  podczas 

rozprawy 

Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:  

1.  art. 

89 ust. 1 pkt 7a w zw. z art. 85 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez 

zastosowanie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych do oferty 

Odwołującego i w efekcie odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo tego, że nie zachodziła 

podstawa  do  zastosowania  tego  przepisu,  gdyż  Odwołujący  nie  był  wzywany  przez 

Zamawiającego  do  wyrażenia  zgody  na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą,  zaś  ww. 

przepis  pozwala  na  odrzucenie  oferty  tylko  w  sytuacji,  gdy  takie  wezwanie  miało  miejsce,  

a 

wykonawca  nie  odpowiedział  na  nie  lub  w  odpowiedzi  na  to  wezwanie  nie  wyraził  takiej 

zgody, 

2.  art.  93  ust.  1  pkt  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zastosowanie  tego 

przepisu  i  w  efekcie  unieważnienie  postępowania,  podczas  gdy  nie  zachodziły  przesłanki 

unieważnienia postępowania przewidziane tym przepisem, 

3. art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasady uczciwej 

konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Przepis  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  stanowi,  że  zamawiający 

przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób 

zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz 

zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.  

Zgodnie  z  art.  7  ust. 

3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zamówienia  udziela  się 

wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Art. 85 ustawy Prawo zamówień publicznych reguluje kwestie dotyczące związania ofertą: 

1. Wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego w specyfikacji istotnych 

warunków zamówienia, jednak nie dłużej niż: 

1)  30  dni 

–  jeżeli  wartość  zamówienia  jest  mniejsza  niż  kwoty  określone  w  przepisach 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 

2)  90  dni 

–  jeżeli  wartość  zamówienia  dla  robót  budowlanych  jest  równa  lub  przekracza 

wyrażoną  w  złotych  równowartość  kwoty  20.000.000  euro,  a  dla  dostaw  lub  usług  – 

10.000.000 euro; 

3) 60 dni 

– jeżeli wartość zamówienia jest inna niż określona w pkt 1 i 2. 

2.  Wykonawca  samodzielnie  lub  na  wniosek  zamawiającego  może  przedłużyć  termin 

związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem 

terminu  związania  ofertą,  zwrócić  się  do  wykonawców  o  wyrażenie  zgody  na  przedłużenie 

tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni. 

3. Odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 2, nie powoduje utraty wadium. 

4.  Przedłużenie  terminu  związania  ofertą  jest  dopuszczalne  tylko  z  jednoczesnym 

przedłużeniem  okresu  ważności  wadium  albo,  jeżeli  nie  jest  to  możliwe,  z  wniesieniem 

nowego  wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą.  Jeżeli  przedłużenie  terminu 

związania  ofertą  dokonywane  jest  po  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  obowiązek 

wniesienia nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy jedynie wykonawcy, którego oferta 

została wybrana jako najkorzystniejsza. 

5. Bieg terminu związania ofertą rozpoczyna się wraz z upływem terminu składania ofert. 

Art. 89 ust. 1 pkt 7a 

ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że zamawiający odrzuca 

ofertę, jeżeli wykonawca nie wyraził zgody, o której mowa w art. 85 ust. 2, na przedłużenie 

terminu związania ofertą. 

Jak  wynika  z  treści  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  przepis  ten 

ustanawia  konieczność  odrzucenia  oferty  wykonawcy  w  sytuacji,  w  której  wykonawca  ten 

„nie wyraził zgody, o której mowa w art. 85 ust. 2, na przedłużenie terminu związania ofertą”.  

Z  kolei  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  –  pomimo  że  opisuje  dwie 

okoliczności, w których może nastąpić przedłużenie terminu związania ofertą – to odnosi się 

do „zgody” wykonawcy jedynie w zakresie stwierdzenia, że „zamawiający może zwrócić się 

do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu”.  

Tym  samym  sankcja  odrzucenia  oferty  związana  jest  jedynie  z  tą  sytuacją.  Takie  też  jest 

obecne  stanowisko  orzecznictwa  w  tym  zakresie,  a  pojawiające  się  poglądy  przeciwne  są 

jedynie jednostkowe i marginalne.  

Kierunek  ten  został  potwierdzony  przywołanym  postanowieniem  Trybunału  Sprawiedliwości 

Unii  Europejskiej  z  13  lipca  2017  r.  w  sprawie  C-

35/17,  w  którym  Trybunał  stwierdził,  że 

„Artykuł 2 dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. 

w  sprawie  koordynacji  procedur  u

dzielania  zamówień  publicznych  na  roboty  budowlane, 

dostawy  i 

usługi  oraz  zasadę  równego  traktowania  i  obowiązek  przejrzystości  należy 

interpretować  w  ten  sposób,  że  stoją  one  na  przeszkodzie  wykluczeniu  wykonawcy  

z  post

ępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  wskutek  niespełnienia  przez  tego 

wykonawcę obowiązku, który nie wynika wyraźnie z dokumentacji przetargowej”. (Artykuł 2. 

dyrektywy to odpowiednik art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych).  

Orzeczenie  to  zostało  wydane  w  odpowiedzi  na  toczący  się  w  Polsce  od  lat  spór  co  do 

zakresu  sankcji  wynikającej  wcześniej  z  art.  24  ust.  2  pkt  4  („nie  wnieśli  wadium,  w  tym 

również na przedłużony okres związania ofertą, lub nie zgodzili się na przedłużenie okresu 

związania  ofertą”  i  art.  24  ust.  2  pkt  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  („nie  wnieśli 

wadium  do  upływu  terminu  składania  ofert,  na  przedłużony  okres  związania  ofertą  lub  

w  terminie,  o  którym  mowa  w  art.  46  ust.  3,  albo  nie  zgodzili  się  na  przedłużenie  okresu 

związania ofertą”), a następnie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Prawo zamówień publicznych. Od 

lat  bowiem  nie  było  jasne,  w  jaki  sposób  –  w  tym  zakresie  –  traktować  brak  przedłużenia 

terminu ofertą bez wezwania zamawiającego. Odpowiedź Trybunału oznacza więc, że jeżeli 

nie  wiadomo,  czy  sankc

ja  obejmuje  brak  przedłużenia  terminu  ofertą  bez  wezwania 

zamawiającego, to znaczy, że zasady postępowania przetargowego wskazane w art. 7 ust. 1 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  stoją  na  przeszkodzie  wykluczeniu  wykonawcy  

z  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  (obecnie  odrzuceniu  jego  oferty) 

wskutek  niespełnienia  przez  tego  wykonawcę  obowiązku,  który  nie  wynika  wyraźnie  

z dokumentacji przetargowej (czy przepisów). 

Powyższe orzeczenie zostało wydane w tym samym kierunku, do którego zmierzało również 

orzecznictwo  krajowe 

–  bowiem  analizując  poszczególne  wyroki  na  przestrzeni  lat  można 

zauważyć  wyraźną  zmianę  tego  stanowiska  w  czasie  –  i  w  momencie  wydania  ww. 

postanowienia  TSUE,  polskie  orzecznictwo  już  zbudowało  wyraźną  linię  orzeczniczą 

zmie

rzającą  w  kierunku  ograniczenia  podstaw  odrzucenie  oferty  –  w  tamtym  okresie 

wykluczenia  wykonawcy 

–  wyraźnie  do  odmowy  (braku  wyrażenia  zgody)  przedłużenia 

okresu związania ofertą na wniosek zamawiającego. Nawet sądy, które wcześniej wyrażały 

pogląd  odmienny,  a  miały  okazję  orzekać  po  raz  drugi  w  tej  kwestii,  zaczęły  wydawać 

orzeczenia  w  kierunku większościowym.  Por.  wyroki  sądów  okręgowych:  SO  w Warszawie  

z 19 czerwca 2015 r., sygn. XXIII Ga 729/15; SO w Katowicach z 16 kwietnia 2015 r., sygn. 

XIX  Ga  151

/15;  SO  w  Łodzi  z  24  października  2014  r.,  sygn.  XIII  Ga  573/14;  SO  

w Warszawie z 16 lipca 2014 r., sygn. XXIII Ga 924/14; SO w Tarnowie z 13 lutego 2014 r., 

sygn.  I  Ca  495/13;  SO  w  Lublinie  z  17  stycznia  2014  r.,  sygn.  IX  Ga  392/13;  SO  w  Łodzi  

z  21  wrze

śnia  2012  r.,  sygn.  XIII  Ga  379/12;  SO  w  Poznaniu  z  16  lutego  20102  r.,  sygn.  

X Ga 706/11; postanowienie SO w Rzeszowie z 16 lutego 2011 r., sygn. VI Ga 192/10; SO  

w  Rzeszowie  z  21  grudnia  2010  r.,  sygn.  VI  Ga  240/10;  SO  w  Łodzi  z  17  marca  2010  r., 

sygn. 

III Ca 177/10 oraz postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2010 r. sygn. 

SK 22/08). 

Nie jest też tak, że ustawodawca nie miał okazji zauważyć toczonego sporu – a pomimo tego 

przez lata treść przepisu odnosząca się do „zgody”, nie zmieniła się. 

Powyższa  interpretacja  art.  89  ust.  1  pkt  7a  i  art.  85  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych jest też uzasadniona historycznie –  pierwotnie treść art. 85 ust. 2 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  odnosiła  się  bowiem  wyłącznie  do  zgody  wrażanej  na  wniosek 

zamawiającego  („W  uzasadnionych  przypadkach  na  co  najmniej  7  dni  przed  upływem 

terminu  związania  ofertą  zamawiający  może  tylko  raz  zwrócić  się  do  wykonawców  

o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 

30  dni.

”).  Zmieniając  ten  przepis  i  dając  wykonawcom  możliwość  samodzielnego 

przedłużenia  terminu  związania  ofertą,  ustawodawca  nie  zmienił  jednak  sankcji  wyrażonej  

w  art.  24  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  a  następnie  taką  samą  sankcję 

przeniósł  do  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Należy  to  zatem 

uznać  za  celowe  działanie  ustawodawcy  i  brak  sankcji  w  przypadku  braku  samodzielnego 

przedłużenia związania ofertą.  

Praktyka wskazuje, że nie jest też tak, że wykonawcy  – gdy bez wezwania zamawiającego 

nie  złożą  oświadczenia  o  przedłużeniu  związania  ofertą,  przestają  być  zainteresowani 

udziałem w przetargu. Przykładem tego jest choćby Odwołujący.  

Na  gruncie  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  nie  ma  również  podstaw  do  rozróżniania 

sk

utków  związania  ofertą  przed  i  po  wyborze  oferty  najkorzystniejszej.  Trybunał 

Konstytucyjny odniósł się tylko do jednej z tych sytuacji – co niewątpliwie wynikało ze stanu 

faktycznego  sprawy,  którą  rozpoznawał  –  ale  nie  kwestionował  jednocześnie  odmiennej 

sytuacji. Cywilistyczne przyjęcie oferty można bowiem tylko częściowo zrównać z  wyborem 

oferty najkorzystniejszej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, bowiem ich 

skutki nie pokrywają się.  

Również wspominane przez Zamawiającego skutki związania ofertą wynikające z przepisów 

Kodeksu cywilnego i ustawy Prawo zamówień publicznych są odmienne – wykonawca może 

bowiem  odmówić  zawarcia  umowy,  nawet  jeśli  termin  związania  ofertą  nie  minął,  

a zamawiający  nie ma  podstaw  do  dochodzenia zawarcia  umowy. Wynika to,  po  pierwsze,  

z  art.  46  ust.  5  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  mówiącego  o  utracie  wadium  

w  przypadku  odmowy  podpisania  umowy,  a  także  okoliczności  podobnych  w  skutkach,  jak 

niewniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy i niemożliwość zawarcia umowy 

z  przyczyn  leżących  po  stronie  wykonawcy.  Przy  czym  utrata  wadium  jest  powiązana  

z terminem związania ofertą, ale prawnie jest inną instytucją – w skrócie można powiedzieć, 

że rekompensatą za niedotrzymanie związania ofertą. 

Po drugie za

ś, z art. 94 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym, jeżeli 

wykonawca,  którego  oferta  została  wybrana,  uchyla  się  od  zawarcia  umowy  w  sprawie 

zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania 

umowy,  zam

awiający  może  wybrać  ofertę  najkorzystniejszą  spośród  pozostałych  ofert  bez 

przeprowadzania  ich  ponownego  badania  i  oceny,  chyba  że  zachodzą  przesłanki 

unieważnienia postępowania, o których mowa w art. 93 ust. 1. W poprzedniej wersji przepisu 

wskazano, że zamawiający „wybiera” ofertę, tym samym wykluczono dochodzenie zawarcia 

umowy od wykonawcy uchylającego się.  

Z  powyższych  dwóch  przepisów  wynika  zatem,  że  wykonawca  ma  prawo  uchylić  się  od 

zawarcia  umowy,  a zamawiający  ma  wybrać  inną ofertę  spośród  złożonych.  Konstrukcja  ta 

odbiega więc od klasycznego modelu związania ofertą, na który powołuje się Zamawiający. 

Konstrukcja  oferty  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  od  cywilistycznej 

różni się też tym, że oferta ma swój oficjalny początek i koniec – początek związany jest z jej 

złożeniem  w  terminie  składania  ofert  i  z  oficjalnym  otwarciem,  a  koniec  z  odrzuceniem. 

Oferta  „wygasa”  (traci  swój  cel)  co  najwyżej  w  przypadku  zawarcia  umowy  z  innym 

wykonawcą,  unieważnieniem  postępowania,  ewentualnie  zakończeniem  w  sposób,  do 

którego odnosi się art. 94 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. odnową zawarcia 

umowy  przez  wybranego  wykonawcę  i  brakiem  wyboru  oferty  kolejnej.  Przy  czym  oferty 

mogą „powracać” do postępowania, np. oferta pierwotnie odrzucona może zostać wybrana. 

Zatem nie jest tak, że oferta „wygasa” wraz z upływem terminu związania nią wykonawcy  – 

nawet  w  takim  wypadku  zamawiający  powinien  ją  odrzucić.  Podobnie  zresztą  jest  

w stosunku do oferty nieważnej (art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych) – 

odrzuca  się  ofertę,  którą  na  gruncie  prawa  cywilnego  można  by  uznać  za  nieistniejącą. 

Zatem  nie  można  przenosić  wprost  poglądów  doktryny  z  zakresu  Kodeksu  cywilnego  na 

grunt ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Jak  wskazał  Zamawiający  –  skoro  oferta  wygasła,  nie  powinno  się  w  stosunku  do  niej 

wykonywać żadnych czynności  –  oznaczałoby  to również,  że nie powinno się jej  odrzucać, 

do  czego  jednak  ustawa  Prawo  zamówień  publicznych  zobowiązuje.  Tym  samym  sama 

ustawa  Prawo  zamówień  publicznych  nie  wiąże  upływu  terminu  związania  ofertą  

z popadnięciem oferty w niebyt (wygaśnięciem). 

Poza  tym  fakt,  że  wykonawca  nie  jest  oficjalnie  związany  ofertą,  czy  to  na  gruncie  prawa 

cywilnego,  czy  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  –  nie  oznacza,  że  strony  nie  mogą 

zawrzeć ze sobą umowy. Jeśli konieczne jest wtłoczenie oferty, którą wykonawca nie jest już 

związany,  w  ramy  pojęć  cywilistycznych,  można  odnieść  się  do  pojęcia  zobowiązania 

naturalnego 

–  wykonawca  chce  zrealizować  zamówienie  zgodnie  ze  złożoną  wcześniej 

ofertą, choć nie jest do tego zobowiązany. 

Tym samym Izba podziela w całości poglądy zaprezentowane w stanowisku Odwołującego.  

W 

związku  z  powyższym  Izba  stwierdziła,  że  odrzucenie  oferty  Odwołującego,  

a w konsekwencji unieważnienie postępowania, było nieprawidłowe i orzekła jak w sentencji 

nakazując  Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  unieważnienia  postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  i  unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty 

Odwołującego oraz przeprowadzenie czynności ponownego badania i oceny ofert. 

Izba  zauważa  przy  tym,  że  zgodnie  z  zasadami  wyrażonymi  w  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  Zamawiający  zobowiązany  jest  do  równego  traktowania 

wykonawców,  niezależnie  od  tego,  czy  korzystają  oni  ze  środków  ochrony  prawnej,  zatem 

tak samo powinien traktować wszystkich wykonawców znajdujących się w tej samej sytuacji, 

co Odwołujący. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 

,  §  3  i  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

uwzględniając  uiszczony  przez  Odwołującego  wpis  w  wysokości  10.000  złotych  oraz 

wynagrodzenie pełnomocnika Odwołującego w kwocie 3.600 złotych. 

Przewodniczący:      ……………………..…