KIO 1029/20 WYROK dnia 28 lipca 2020 r.

Sygn. akt KIO 1029/20 

WYROK 

z dnia 28 lipca 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 
 

Protokolant:             Konrad Wyrzykowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2020 

r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 maja 2020 r. przez wykonawcę 

R.  Z. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  OBI  COMPLEX  R.  Z.  z 

siedzibą w Żorach 

w 

postępowaniu prowadzonym przez 

Gminę Suszec 

orzeka: 

1.  oddala o

dwołanie, 

kosztami postępowania obciąża R. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod 

nazwą OBI COMPLEX R. Z. i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7  500  zł  00  gr 

(słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  R.  Z. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  OBI  COMPLEX  R.  Z. 

tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  R.  Z.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  OBI 

COMPLEX  R.  Z.  na  rzecz  Gminy  Suszec 

kwotę 575 zł 03 gr (słownie: pięćset 

siedemdziesiąt  pięć  złotych  trzy  grosze)  stanowiącą  koszty  postępowania 

o

dwoławczego poniesione z tytułu dojazdu pełnomocników. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843 

z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  –  w  terminie  

7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 1029/20 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający – Gmina Suszec prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego 

na  „wymianę  istniejących  opraw  oświetleniowych  na  energooszczędne  LED  na  terenie 

Gminy  Suszec”  na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2019  r.  poz.  1843  z  późn.  zm.),  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  zamieszczone  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  

23  marca  2020  r.,  pod  numerem  525805.  Warto

ść  zamówienia  jest  mniejsza  niż  kwoty 

określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Wyjaśnienia poziomu ceny oferty Odwołującego 

W  trakcie  badania  ofert  Zamawiający,  pismem  z  22  kwietnia  2020  r.,  na  podstawie  art.  90 

ust.  1  us

tawy  Prawo  zamówień  publicznych,  wezwał  Odwołującego  –  R.  Z.  prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  OBI  COMPLEX  R.  Z.  do  wyjaśnienia  poziomu  ceny 

oferty, 

gdyż 

stwierdził, 

że 

cena 

całkowita 

oferty 

jest 

niższa  

o  ponad  30%  od  wartości  zamówienia. W  wezwaniu  Zamawiający  wskazał,  że  „zwraca  się  

z  prośbą  o  udzielenie  wyjaśnień,  W  TYM  ZŁOŻENIE  DOWODÓW,  DOTYCZĄCYCH 

WYLICZENIA  CENY  OFERTY,  w  szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności  metody 

wykonania  zamówienia,  2)  wybranych  rozwiązań  technicznych,  3)  wyjątkowo  sprzyjających 

warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  4)  oryginalności  projektu 

wykonawcy,  5)  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być 

niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej, 

ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  2177  oraz  z  2019  r.  poz.  1564)  

i  Rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  10  września  2019  r.  w  sprawie  wysokości 

minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 

r.  Składając  wyjaśnienia,  a  w  szczególności  DOWODY  DOTYCZĄCE  WYLICZENIA 

ZAOFEROWANEJ  CENY,  należy  uwzględnić  wszelkie  obiektywne  czynniki,  mające 

znaczenie dla 

należytej realizacji zamówienia, uzasadniając rodzaje i wysokość niezbędnych 

kosztów  realizacji  robót  składających  się  na  przedmiot  zamówienia,  będących  podstawą 

obliczenia ceny. Wystosowanie wezwania  w  trybie art.  90  ust.  1 Pzp oznacza dla Państwa 

obowiązek  wykazania,  iż  zaproponowana  przez  Państwa  cena  nie  ma  charakteru  rażąco 

niskiej.  Celem  procedury  wyjaśniającej  jest  umożliwienie  zamawiającemu  zweryfikowanie 

poprawności dokonanej przez  wykonawcę kalkulacji ceny, a nie złożenie przez  wykonawcę 

ogólnego  zapewnienia,  że  wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez  siebie  cenę  lub 

ogólnego  oświadczenia  o  poprawności  wyliczeń.  Powtarzając  za  KIO  1049/14  z  dnia 

09.06.2014 r.: <<w myśl art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli 

zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  W  dyspozycji  tegoż 

przepisu znajduje się również sytuacja, kiedy wykonawca złożył wyjaśnienia, ale wyjaśnienia 

te nie potwierdzają, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Zważyć należy, iż nie chodzi 

tu 

bowiem  o  złożenie  jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  takich  wyjaśnień,  które  w  sposób  nie 

budzący  wątpliwości pozwalają na ocenę oferty pod względem zaoferowania rażąco niskiej 

ceny. Wskazówką dla wykonawcy składającego wyjaśnienia winien być przepis art. 90 ust. 3 

ustawy  Pzp,  w  którym  jest  mowa  nie  tylko  o  złożonych  wyjaśnieniach,  ale  również  

o  dowodach  na  ich  potwierdzenie.  Oczywistym  jest  zatem,  że  przedstawione  wyjaśnienia 

winny  być  nie  tylko  konkretne  i  przekonywujące,  ale  również  poparte  stosownymi 

/dowod

ami.>>  Podobne  stanowiska  zostały  również  powołane  w  wyrokach  KIO  596/16, 

2036/16.” 

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, pismem z 22 kwietnia 2020 r., Odwołujący wskazał:  

„1. Firma nasza działa na rynku usług branży elektroenergetycznej od 27 lat i w tym czasie 

wypracowała  sobie  zarówno  bardzo  dobre  warunki  handlowe  u  Dostawców,  Producentów 

materiałów  niezbędnych  do  budowy  oraz  modernizacji  oświetlenia  ulicznego  jak  i  metody 

prowadzenia  prac  powodujące  znaczące  oszczędności  przy  realizacji  zadań  co 

bezpośrednio wpływa na wartości ofert firmy.  

2.  Wykorzystywany  do  budowy,  modernizacji  oświetlenia  sprzęt  budowlany  (minikoparki, 

podnośniki  samochodowe  oraz  inny,  drobny  sprzęt)  jest  własnością  naszej  firmy  co 

powoduje ograniczenie kosztów związanych z jego pracą. 

3. Baza sprzętowa z budynkami i teren, na którym się znajdują są także własnością naszej 

firmy co pozwala na znaczące ograniczenie kosztów administracyjnych. 

4.  Koszty  pracy,  których  wartość  została  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  są  niższe  od 

minimalneg

o wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 

10  października  2002  roku  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  Nr  2015,  poz. 

2008 z późn. zm.). 

5.  Miesięczne  wynagrodzenie  na  jednego  pracownika  zamieszczone  w  formularzu  wyceny 

stanowiącym załącznik do naszej oferty zostało przyjęte do kalkulacji kosztów w wysokości: 

4 838,40 zł przekracza wartość minimalnej płacy w 2020 r. określoną na poziomie 2 600,00 

zł. Kalkulacja wynagrodzenia jednego pracownika przedstawia się następująco: wartość r-g: 

18,00  zł,  wartość  r-g  z  narzutami  (60%):  28,80  zł,  przeciętna  liczba  roboczogodzin 

pracownika  w  miesiącu:  168  godzin  (21  dni  x  8  godzin  =  168  roboczogodzin),  miesięczne 

wynagrodzenie pracownika: 4 838,40 zł (168 roboczogodzin x 28,80= 4 838,40 zł). 

6.  Koszty  zakupu  Kz  w  kosztorysie  ofertowym  zostały  ujęte  w  cenie  materiałów,  ponieważ 

zakupy materiałów realizowane są przez nas w większej części bezpośrednio u Producentów 

z  pominięciem  pośredników  a  dodatkowo  każdorazowo  koszty  transportu  są  pokrywane 

przez Dostawców. 

7.  Firma  nasza  posiada  bardzo  wysokie  rabaty  u  Producenta  opraw  LED 

–  firmy  Signify 

(Philips),  które  mają  zastosowanie  dla  przedmiotowego  zadania  ze  względu  na  długoletnią 

współpracę  i  wiele  wspólnie  zrealizowanych  projektów  związanych  z  budową  oświetlenia 

zewnętrznego,  takich  jak  między  innymi:  •  budowa  oświetlenia  obwodnicy  Miasta  Rybnika,  

• modernizacja oświetlenia Miasta Racibórz, • budowa oświetlenia ul. Szpitalnej w Knurowie, 

• budowa oświetlenia ul. Raciborskiej w Rybniku oraz dużo mniejszych projektów. 

Mając  na  uwadze  powyższe  wyjaśnienia  oświadczamy,  że  oferowana  przez  nas  cena  za 

wykonanie przedmiotowego zadania jest kwotą realną, za którą jesteśmy w stanie wykonać 

prace  w  zakładanym  terminie  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego, 

obowiązującymi normami oraz sztuką budowlaną.” 

II Odrzucenie oferty Odwołującego 

W konsekwencji dokonanej oceny wyjaśnień Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na 

podstawie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wskazując,  że  Odwołujący  

w  ramach  udzielonych  wyjaśnień  odniósł  się  w  sposób  bardziej  szczegółowy  tylko  do 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  jednak  do  pozostałych  aspektów,  które  zostały 

wyartykułowane  w  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  odniósł  się  bardzo 

powierzchownie. Wykonawca złożył ogólne wyjaśnienia informujące, że złożona przez niego 

oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, a także, że zaoferowana przez niego cena jest niższa 

od  ustalonej  przez  Zamawiającego  w  kosztorysie  inwestorskim  dzięki:  wypracowanym 

warunkom handlowym u dostawców i producentów materiałów, metodom prowadzenia prac 

wpływającym  na  oszczędność  realizacji  zadań,  posiadanym  rabatom  u  producenta 

dostarczanych  opraw,  dysponowaniu  własnym  parkiem  maszynowym  oraz  posiadania 

własnej  bazy  materiałowo-sprzętowej  firmy,  jednak  nie  potwierdził  swojego  stanowiska 

żadnymi  dowodami.  Złożone  przez  wykonawcę  wyjaśnienia,  w  ocenie  Zamawiającego,  są 

niewystarczające  w  zakresie  potwierdzenia,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny. 

Zamawiający  powołał  się  na  „ugruntowaną  linię  orzeczniczą”,  zgodnie  z  którą  wyjaśnienia 

powinny  być  nie  tylko  konkretne  i  przekonywujące,  ale  również  poparte  stosownymi 

dowodami,  czego  wykonawca  nie  uczynił.  Powtarzając  za  wyrokiem  KIO  110/20: 

„wyjaśnienia  złożone  przez  Przystępującego  są  niezwykle  ogólnikowe,  lakoniczne  

i  niepoparte  żadnymi  dowodami.  Konsekwencją  powyższego  jest  konieczność  ich 

potraktowania jako w ogóle niezłożonych i odrzucenia oferty Przystępującego na podstawie 

art. 90 ust. 3 Pz

p. Izba wskazuje, że wystosowanie wezwania w trybie art. 90 Pzp oznaczało 

dla wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że zaproponowana przez 

niego  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej.  W  kontekście  powyższego  obowiązkiem 

wykonawcy  jest 

więc  dostarczenie  wyczerpujących  wyjaśnień  w  omawianym  zakresie.  

W  takim  przypadku  wykonawca  powinien  odnieść  się  kompleksowo  do  zaoferowanej  ceny  

i  szczegółowo  wyjaśnić  przyczyny,  z  których  wynika  poziom  cenowy  przez  niego 

zaoferowany.  Zgodnie  bowiem  z 

treścią  powołanego  przepisu,  to  wykonawca  wszelkimi 

niezbędnymi  środkami  dostępnymi  w  danej  sprawie  i  uzasadnionymi  w  konkretnym  stanie 

faktycznym,  powinien  wykazać  Zamawiającemu,  że  jego  cena  (lub  koszt)  nie  jest  rażąco 

niska, pomimo ziszczenia się określonych ustawowych przesłanek podejrzenia rażąco niskiej 

ceny  w  jego ofercie.  Doniosłość wyjaśnień  składanych przez  wykonawcę  opiera  się  przede 

wszystkim  na  tym,  że  na  podstawie  ich  treści,  nie  zaś  na  podstawie  wiedzy  własnej, 

Zamawiający  powinien  dokonać  oceny,  czy  oferta  podlega  odrzuceniu.  (…)  na  wykonawcy 

spoczywa  nie  tylko  obowiązek  przedstawienia  szczegółowych,  wyczerpujących  wyjaśnień, 

ale w miarę możliwości również przedstawienia odpowiednich dowodów na ich poparcie, co 

w oczywisty sposób wiąże się z tym, że to właśnie na ich podstawie Zamawiający dokonuje 

weryfikacji  złożonych  wyjaśnień.  Izba  prezentuje  pogląd,  że  w  niektórych  przypadkach 

dowody  mogą  okazać  się  wręcz  niezbędne.  W  szczególności,  jeżeli  mamy  do  czynienia  

z przedmiotem zamówienia, którego znaczna część jest pozyskiwana od innych podmiotów 

(np.  zakup  materiałów,  produktów  czy  też  wykonanie  określonych  usług  przez  podmioty 

zewnętrzne, podwykonawców). Zatem, gdy wykonawca dokonuje zakupów po bardzo niskich 

cenach,  powinien  przedstawić  Zamawiającemu  wraz  z  udzielanymi  wyjaśnieniami  dowody 

potwierdzające ww. okoliczności, tj. uzasadniające dokonanie takiego zakupu. (...) Stwierdzić 

należy,  że  to  obowiązkiem  wykonawcy,  wezwanego  do  złożenia  wyjaśnień  jest 

przedstawienie przekonywujących wyjaśnień oraz dowodów na potwierdzenie tego, że cena 

jego  oferty  została  ustalona  w  sposób  rzetelny  i  gwarantuje  realizację  całego  zakresu 

objętego  zamówieniem.”  oraz  wyrok  KIO  2520/18:  „jeżeli  wykonawca powołuje się na takie 

okoliczności  jak  np.:  szczególnie  niskie  koszty  zakupu  materiałów/środków  potrzebnych  do 

wykonania  zamówienia,  innowacyjną  politykę  czy  dysponowanie  własnym  sprzętem  może  

i  powinien  załączyć  do  wyjaśnień  stosowne  umowy,  oferty,  dokumenty  wewnętrzne  firmy, 

które  potwierdzą  powyższe  okoliczność.  Niewątpliwie  takim  dowodem  jest  także  kalkulacja  

w  zakresie,  ale  tylko  i  wyłącznie,  w  którym  odnosi  się  do  kosztów  leżących  po  stronie 

wykonawcy. Przedstawione zestawienie składników cenotwórczych winno zawierać czytelne 

i  jednoznaczne  wyliczenie  wym

aganych  kosztów  dla  danej  pozycji,  czyli  wyodrębnione 

składniki  cenotwórcze  obejmujące  robociznę,  ceny  materiałów  i  sprzętu  oraz  narzuty 

kosztów pośrednich, koszt zakupu materiałów i zysk ze wskazaniem ewentualnych rabatów, 

upustów  lub  innego  rodzaju  okoliczności,  które  są  przynależne  tylko  wykonawcy”.  Zatem 

obowiązkiem  wykonawcy  wezwanego  do  złożenia  wyjaśnień  jest  przedstawienie 

przekonywujących  wyjaśnień  oraz  dowodów  na  potwierdzenie  tego,  że  cena  jego  oferty 

została  ustalona  w  sposób  rzetelny  i  gwarantuje  realizację  całego  zakresu  objętego 

zamówieniem.  Złożone  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  nie  są  wyczerpujące,  szczegółowe  

i  rzetelne  oraz  nie  zawierają  dowodów.  Na  ich  podstawie  nie  sposób  uznać,  że  mogą 

rozwiewać wątpliwości Zamawiającego związane ze wskazaną w ofercie wykonawcy ceną. 

III Stanowisko Odwołującego 

Odwołujący  wniósł  odwołanie  na  czynność  odrzucenia  jego  oferty  oraz  zaniechania  jej 

wyboru  jako  najkorzystniejszej  zarzucając  Zamawiającemu  naruszenie  art.  7  ust.  3  w  zw.  

z  art.  89  ust.  4  w  zw.  z 

art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

odrzucenie  oferty  niezgodnie  z  przepisami  ustawy  na  skutek  niewłaściwego  zastosowania 

art.  89  ust.  4  i  bezpodstawnego  odrzucenia  oferty,  co  nastąpiło  przez  mylne  przyjęcie,  że 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  podczas  gdy  Odwołujący  na  wezwanie  Zamawiającego 

złożył pełne i kompletne wyjaśnienia w zakresie zaoferowanej ceny. 

Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu : unieważnienia czynności odrzucenia jego 

oferty,  dokonania ponownej oceny ofert z u

względnieniem oceny oferty Odwołującego oraz 

o  zasądzenie  od  Zamawiającego  zwrotu  kosztów  postępowania  wywołanego  wniesieniem 

niniejszego odwołania w kwocie 7500 zł wraz z kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 

3600 zł oraz kosztami opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wskazał,  że  w  trakcie  oceny  ofert  Zamawiający 

stwierdził, że cena całkowita oferty złożonej przez Odwołującego jest niższa o ponad 30% od 

wartości zamówienia. Podejrzenie Zamawiającego co do rażąco niskiej ceny oferty skutkuje 

przeprowadzeniem  postępowania  wyjaśniającego  w  tym  zakresie.  W  celu  ustalenia,  czy 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  Zamawiający  zwrócił  się  o  wyjaśnienia  dotyczące 

wyliczenia ceny oferty. Zakres zapytania Zamawiającego określa art. 90 ust. 1 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych.  Zamawiający,  jak  wskazał,  wymagał  przedłożenia  wyjaśnień 

zawierających  obiektywne  czynniki  mające  znaczenie  dla  należytej  realizacji  zamówienia, 

uzasadniające  wysokości  i  rodzaj  niezbędnych  kosztów  dla  realizacji  zamówienia.  

W  odpowiedzi  na  powyższe  Odwołujący  przedłożył  Zamawiającemu  3-stronicowe  pismo 

zawierające szczegółowe wyliczenie kosztów, na których oparł się kalkulując złożoną ofertę. 

W  piśmie  w  sposób  jasny  i  precyzyjny  wskazano  doświadczenie,  posiadany  potencjał 

kadrowy  i  sprzętowy.  Wykonawca  dokonał  również  szczegółowego  odniesienia  się  do 

kosztów pracy, jakie uwzględnił kalkulując ofertę. W zakresie zakupu materiałów przedstawił 

zasady, na jakich sporządził kosztorys ofertowy, który stanowi dokładne wyliczenie kalkulacji 

sporządzonej oferty. Kosztorys został złożony wraz z ofertą, dzięki czemu Zamawiający mógł 

dokonać  pełnej  analizy  wyliczeń.  Dodatkowo  Odwołujący  w  sposób  konkretny  i  precyzyjny 

opisał dotychczasowe realizacje zamówień, których przedmiot był analogiczny do przedmiotu 

zamówienia  opisanego  przez  Zamawiającego.  Zakres  wyjaśnień  w  pełni  odpowiadał 

zapytaniu Zamawiającego. Pomimo powyższego Zamawiający odrzucił ofertę praktycznie nie 

przeprowadzając żadnej analizy złożonych wyjaśnień. W uzasadnieniu decyzji Zamawiający 

skupił się jedynie na lakonicznej ocenie wyjaśnień. Arbitralnie przyjęto, że przedłożona oferta 

oraz  wyjaśnienia nie są wystarczające,  aby  uznać,  że nie zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Jak 

się wydaje, nie przeprowadzono żadnej analizy złożonej oferty.  

Zamawiający niewłaściwie ustalił szacunkową wartość zamówienia. Istotną dla wyceny oferty 

jest  wartość  opraw  oświetleniowych,  która  przez  Zamawiającego  została  przyjęta 

prawdopodobnie  po  cenie  katalogowej.  Tymczasem  każdy  z  wykonawców  z  biegiem  lat, 

dzięki  stałym  relacjom  handlowym,  otrzymuje  istotne  opusty  na  zakup  materiałów.  Jak 

zostało  wykazane  w  wyjaśnieniach,  Odwołujący  zrealizował  szereg  inwestycji,  dla  których 

kupował  znaczne  ilości  opraw  oświetleniowych.  Powyższy  czynnik  wpływa  na  uzyskanie 

dużych  opustów  w  stosunku  do  cen  katalogowych,  na  jakich  opierał  się  Zamawiający 

dokonując szacowania wartości zamówienia. 

Ponadto Odwołujący opisał precyzyjnie w punktach swoje zasoby sprzętowe oraz zaplecze 

magazynowo-techni

czne.  Zamawiający  zupełnie  pominął  ten  zakres  wyjaśnień  przyznając 

jedynie, że wykonawca szczegółowo wyjaśnił koszty pracownicze. 

Stanowisko Zamawiającego opiera się jedynie na stwierdzeniu, że wykonawca nie przedłożył 

dowodów  dotyczących  wyliczenia  oferty.  Do  tak  postawionego  zarzutu  nie  sposób  się 

odnieść.  Tylko  przez  dedukcję  można  wnioskować,  że  Zamawiający  wymagałby 

przedłożenia  dowodów  rejestracyjnych  pojazdów,  odpisów  ksiąg  wieczystych,  listy 

zatrudnionych pracowników, ujawnienia siatki kontrahentów. 

Zapytanie  Zamawiającego  sprowadzało  się  do  zacytowania  przepisu  oraz  pozostawiło 

dowolność  w  zakresie  sporządzenia  wyjaśnień.  Zgodnie  z  przyjętą  praktyką  w  przypadku, 

kiedy wyjaśnienia wykonawcy okazałyby się nie wystarczające, Zamawiający ma możliwość 

do

precyzowania  zapytania  skierowanego  do  wykonawcy  poprzez  przesłanie  tabel, 

zestawień, czy pytań do konkretnych kalkulacji.  

Zamawiający  w  sposób  automatyczny  przyjął,  że  oferta  wykonawcy  zawiera  rażąco  niską 

cenę.  Dokonując  oceny  oferty  Zamawiający  przyjął,  jak  się  wydaje,  własne  kalkulację  jako 

kalkulacje  rynkowe.  Pominięto  zupełnie  indywidualne  podejście  do  kalkulacji  każdego  

z wykonawców. Tymczasem w orzecznictwie jasno wskazane jest, że każdy z wykonawców 

ma prawo, a nawet obowiązek, do indywidualnej kalkulacji złożonej oferty.  

Odwołujący  dokonał  prawidłowego  wyjaśnienia  złożonej  oferty.  W  złożonym  piśmie 

odniesiono  się  do  złożonej  oferty  zgodnie  z  przyjętą  praktyką  oraz  orzecznictwem,  m.in.  

w  wyroku  KIO  198/20:  „Wezwany  wykonawca,  oprócz  odniesienia  się  do  okoliczności 

wskazywanych  w  art.  90  ust.  1  pkt  1-

5  p.z.p.,  tj.:  oszczędności  metody  wykonania 

zamówienia,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia,  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę,  pomocy  publicznej,  powierzenia  wykonania  części  zamówienia 

podwykonawcy  itd.,  powinien  przede  wszystkim  odnieść  się  do  kalkulacji  własnej  ceny 

ofertowej. Zresztą także odnosząc się do wyżej wskazanych elementów z art. 90 ust. 1 p.z.p. 

–  jeśli  w  danym  przypadku  któreś  z  nich  dotyczą  jego  oferty  –  powinien  odnieść  się  do 

kalkulacji własnej ceny ofertowej.” 

Podtrzymanie  decyzji  Zmawiającego  jako  prawidłowej  spowoduje  znaczne  zawyżenie 

wartości realizacji przedmiotu zamówienia, gdyż oferta Odwołującego jest o przeszło 34.000 

zł tańsza niż oferty konkurentów.  

IV Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający podtrzymał swoją dotychczasową decyzję i wniósł 

o  oddalenie  odwołania  w  całości  i  zasądzenie  od  Odwołującego  na  rzecz  Zamawiającego 

kosztów postępowania. 

W  uzasadnieniu  swojego  stanowiska 

Zamawiający  wskazał,  że  Odwołujący  zarzucił 

naruszenie art. 7 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 4 oraz art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień 

publicznych poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 89 ust. 4, podczas gdy art. 89 ust. 4 nie 

został  w  ogóle  powołany  przez  Zamawiającego  w  uzasadnieniu  faktyczno-prawnym 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  i  nie  stanowił  podstawy  jej  odrzucenia,  albowiem  oferta 

została odrzucona na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Powołany  przez  Odwołującego  przepis  art.  89  ust.  4  ustawy  brzmi  następująco:  

„W  przypadku,  gdy  opis  przedmiotu  zamówienia  odnosi  się  do  norm,  europejskich  ocen 

technicznych, specyfikacji technicznych i systemów referencji technicznych, o których mowa 

w  art.  30  ust.  1  pkt  2  oraz  ust.  3,  zamaw

iający  nie  może  odrzucić  oferty  tylko  dlatego,  że 

roboty budowlane, dostawy lub usługi będące przedmiotem oferty nie są zgodne z normami, 

europejskimi  ocenami  technicznymi,  specyfikacjami  technicznymi  i  systemami  referencji 

technicznych,  do  których  się  ona  odnosi,  jeżeli  wykonawca  udowodni  w  ofercie,  

w  szczególności  za  pomocą  środków,  o  których  mowa  w  art.  30b  ust.  1,  że  proponowane 

rozwiązania  w  równoważnym  stopniu  spełniają  wymagania  określone  w  opisie  przedmiotu 

zamówienia”.  Treść  art.  89  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zakazuje 

Zamawiającemu  odrzucenia  oferty  w  sytuacji,  gdy  wykonawca  udowodni,  że  proponowane 

przez  niego  rozwiązania,  dotyczące  w  tym  konkretnym  postępowaniu  oferowanych  opraw 

ulicznych,  w  równoważnym  stopniu  spełniają  wymagania  określone  w  opisie  przedmiotu 

zamówienia.  Oferta  Odwołującego  nie  była  oceniana  pod  względem  równoważności 

zaoferowanych  produktów,  gdyż  czynność  ta  byłaby  przeprowadzona  dopiero  w  drugim 

etapie  oceny  ofert,  jeżeli  wykonawca  złożyłby  wyjaśnienia  potwierdzające,  że  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Dopiero  wtedy  wykonawca  zostałby  wezwany  do  złożenia 

dokumentów  potwierdzających  spełnianie  przez  oferowane  dostawy  wymagań  określonych  

w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia.  Tym  samym  zarzut  naruszenia  przez 

Zamawiającego art. 89 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych jest bezpodstawny, gdyż 

nie  był  on  podstawą  odrzucenia  oferty  Odwołującego.  Odwołujący  w  treści  zarzutu 

dwukrotnie  powołał  art.  89  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  w  związku  z  czym 

Zamawiający przyjął, że właśnie tę przesłankę Odwołujący chciał powołać, a nie art. 89 ust. 

1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Odwołujący zarzuca mylne przyjęcie, że oferta zawierała rażąco niską cenę w sytuacji, gdy 

faktycznie Odwołujący  nie  wyjaśnił  i  nie wykazał,  że oferowana cena nie jest rażąco  niska.  

W 

wezwaniu do wyjaśnienia Zamawiający wyraźnie, poprzez zastosowanie powiększonego, 

pogrubionego  druku,  podkreślenia,  zwrócił  się  nie  tylko  o  udzielenie  wyjaśnień,  ale  też 

złożenie dowodów  dotyczących  wyliczenia ceny  oferty  w  zakresie:  1.  oszczędności  metody 

wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających 

warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu 

wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na  podstawie  art.  2  ust.  3-5  ustawy  

z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 

2008  oraz  z  2016 

r.  poz.  1265);  2.  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych 

przepisów;  3.  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu 

społecznym,  obowiązujących  w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  

4.  wynikającym  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska;  5.  powierzenia  wykonania  części 

zamówienia podwykonawcy. 

Na  obecnym  etapie  postępowania  można  jedynie  stosować  przypuszczenia  o  materiałach 

równoważnych przy sporządzaniu oferty, które mogły mieć wpływ na cenę. Ani treść oferty, 

ani 

wyjaśnienia złożone  przez  Odwołującego,  a  także treść  odwołania,  nie wskazują na to, 

by Odwołujący posługiwał się w ofercie rozwiązaniami równoważnymi. 

Podstawą odrzucenia oferty jest zaoferowana rażąco niska cena. Zarzut rażąco niskiej ceny 

nie  został  wyjaśniony  przez  Odwołującego  ani  też  okoliczności  powołane  w  piśmie 

nazwanym  „Wyjaśnienia”  nie  zostały  potwierdzone  dowodami,  których  przedstawienia 

wymagał Zamawiający. Wobec powyższego zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 

ust. 4 ustawy jest bezpo

dstawny i nie zasługuje na uwzględnienie. 

Odnośnie zarzutu  w  zakresie „bezpodstawnego odrzucenia oferty  wykonawcy,  co nastąpiło 

przez  mylne  przyjęcie,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  podczas  gdy  Wykonawca  na 

wezwanie  Zamawiającego  złożył  pełne  i  kompletne  wyjaśnienie  w  zakresie  zaoferowanej 

ceny”, Zamawiający wskazał, że podstawą odrzucenia oferty Odwołującego jest art. 90 ust. 3 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do  udzielenia 

wyjaśnień  oraz  złożenia  dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny  z  uwagi  na  to,  że  w  opinii 

Zamawiającego  cena  była  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budziła 

wątpliwość  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

sformułowanymi  przez  Zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów  za 

oferowaną  cenę.  Obowiązek  Zamawiającego,  wynikający  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych, zaktualizował się w stosunku do Odwołującego po przeprowadzeniu 

czynności  badania  treści  jego  oferty.  Z  uwagi  na  specyfikę  przedmiotu  zamówienia  (ok. 

64,5% wartości zamówienia stanowi koszt opraw drogowych) oferta Odwołującego wzbudziła 

uzasadnione  wątpliwości,  gdyż  cena  ofertowa  była  niższa  o  38,79%  od  wartości  brutto 

zamówienia  ustalonej  przez  Zamawiającego  z  należytą  starannością,  dlatego  Zamawiający 

zdecydował  o  konieczności  wystąpienia  do  Odwołującego  o  złożenie  wyjaśnień  w  zakresie 

zaoferowanej  ceny,  gdyż  wydała  się  ona  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Kolejna  oferta  niepodlegająca  odrzuceniu  na  tym  etapie  postępowania  była 

niższa od wyceny Zamawiającego o 28, 83 %, co stanowi, że oferta Odwołującego odbiega 

od  drugiej  najniższej  oferty  aż  o  ok.  10%,  co  również  przemawia  za  zakwalifikowaniem 

zaproponowanej ceny jako rażąco niskiej. Przy porównaniu ofert Zamawiający stwierdził, że 

oferta  Odwołującego  odbiega  również  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich  złożonych  

w postępowaniu ofert aż o 20,87% i tylko oferta Odwołującego w tak dużym stopniu odbiega 

od  średniej  pozostałych  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  z  postępowania.  Powyższe 

również  przemawia  za  zakwalifikowaniem  ceny  zaproponowanej  przez  Odwołującego  jako 

rażąco niskiej. 

Zamawiający  żądał  od  Odwołującego  złożenia  wyjaśnień,  w  tym  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ceny w zakresie obszarów, które ustawodawca wymienia w art. 90 ust. 1 ustawy 

Prawo zamówień publicznych. Odwołujący był zobowiązany odnieść się do każdego obszaru 

oddzielnie i swoje wyjaśnienia poprzeć stosownymi dowodami. 

Zgodnie  z  opinią  prawną  UZP  w  temacie  badania  rażąco  niskiej  ceny:  „Celem  procedury 

wyjaśniania, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jest definitywne rozstrzygnięcie, czy 

dana  oferta  podlega  odrzuceniu  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp.  O  tym,  czy 

cena lub koszt  oferty  są rzeczywiście rażąco  niskie,  rozstrzyga zamawiający  w  odniesieniu 

do konkretnego przypadku i w oparciu o posiadane materiały, w szczególności wyjaśnienia 

wykonawcy  i  załączone  przez  niego  dokumenty  oceniane  w  kontekście  właściwości 

przedmiotu zamówienia będącego przedmiotem postępowania. (...) Zgodnie z art. 90 ust. 2 

ustawy  Pzp  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu, 

spoczywa  na  wykonawcy.  Wykonawca  w  ramach  składanych  wyjaśnień  powinien 

przedkładać  dowody,  które  w  jego  ocenie  uzasadniają  przyjętą  wycenę  przedmiotu 

zamówienia. (...) Zamawiający może żądać, jeżeli zaistnieje taka potrzeba, doprecyzowania 

lub  szerszych  informacji  w  zakresie  przekazanych  przez  wykonawcę  wyjaśnień.  (…)  Izba  

w swoim orzecznictwie (por. wyrok z dnia 17 lipca 2015 r.; sygn. akt KIO 1410/15, czy z dnia 

27 lipca 2015 r. sygn. akt. KIO 1479/15) niejednokrotnie wskazywała, że żądanie ponownych 

wyjaśnień  dotyczących  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  od  tego  samego  wykonawcy  nie 

może  prowadzić  do  naruszenia  zasady  równego  traktowania  i  uczciwej  konkurencji.  Takie 

żądanie jest dopuszczalne, jeśli wyjaśnienia wykonawcy złożone na wcześniejsze wezwanie 

zamawiającego  budzą  określone  wątpliwości  i  wymagają  doprecyzowania.  Z  pewnością 

ponowne  żądanie  wyjaśnień  nie  może  prowadzić  do  złożenia  zupełnie  nowych  wyjaśnień, 

czy  też  prowadzania  procedury  wyjaśnień  do  czasu  pełnego  usprawiedliwienia  przez 

wykonawcę  swojej  wyceny  ofertowej.  Ponowne  zadanie  wyjaśnień  musi  być  zatem 

uzasadnione  w  świetle  wyjaśnień  czy  dowodów  przedłożonych  przez  wykonawcę  <<na 

pierwsze  wezwanie>>.  Zamawiający  nie  ma  obowiązku  ponownie  wzywać  wykonawcy  do 

złożenia wyjaśnień, jeżeli wykonawca nie rozwiał jego wątpliwości co do podejrzenia rażąco 

niskiej ceny i nie przedstawił na potwierdzenie powyższego stosownych dowodów. W takiej 

sytuacji  należy  bowiem  uznać,  że  wykonawca  nie  wywiązuje  się  należycie  z  ciążącego  na 

nim,  stosownie  do  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp,  ciężaru  dowodu.”  Powyższe  stanowisko  jest 

utrwalone  w  doktrynie  i  orzecznictwie  KIO:  „Kolejne  wezwanie  wykonawcy  w  ww.  zakresie  

w  ocenie  Izby  nie  może  prowadzić  do  bezpodstawnego  stworzenia  kolejnej  szansy  dla 

wykonawcy, który złożył wyjaśnienia o wysokim poziomie ogólności, nie przedstawiając przy 

tym  żadnych  dowodów  potwierdzających  kalkulację  ceny  oferty.”  (wyrok  KIO  2212/17).  

Z taką sytuacją mamy do czynienia w konkretnym przypadku. 

Wystosowanie  wezwania  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

oznaczało dla Odwołującego obowiązek wykazania, iż zaproponowana przez niego cena nie 

ma charakteru rażąco niskiej. Odwołujący składając wyjaśnienia, a w szczególności dowody 

dotyczące  wyliczenia  zaoferowanej  ceny,  miał  uwzględnić  wszelkie  obiektywne  czynniki 

mające  znaczenie  dla  należytej  realizacji  zamówienia,  uzasadniając  rodzaje  i  wysokość 

niezbędnych kosztów  realizacji  robót  składających się na  przedmiot  zamówienia,  będących 

podstawą  obliczenia  ceny.  Celem  procedury  wyjaśniającej  było  umożliwienie 

Zam

awiającemu  zweryfikowania  poprawności  dokonanej  kalkulacji  ceny,  a  nie  złożenie 

przez  Odwołującego  ogólnego  zapewnienia,  że  wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez 

siebie cenę lub ogólnego oświadczenia o poprawności wyliczeń. 

Odwołujący  w  wyjaśnieniach  w  sposób  bardziej  szczegółowy  odniósł  się  tylko  do 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  (przedstawił  wyliczenia  dotyczące  wysokości 

wynagrodzenia  pracowników),  jednak  do  pozostałych  aspektów,  które  zostały 

wyartykułowane  w  wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień,  odniósł  się  bardzo  powierzchownie. 

Odwołujący  złożył  ogólne  oświadczenia,  niepoparte  dowodami,  informujące,  że  złożona 

przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a także że zaoferowana przez niego cena 

jest  niższa  od  ustalonej  przez  Zamawiającego  w  kosztorysie  inwestorskim  dzięki: 

wypracowanym  warunkom  handlowym  u  dostawców  i  producentów  materiałów,  metodom 

prowadzenia  prac  wpływającym  na  oszczędność  realizacji  zadań,  posiadanym  rabatom  

u  producenta  dostarczanych  opraw,  dysponowaniu  własnym  parkiem  maszynowym  oraz 

posiadania  własnej  bazy  materiałowo-sprzętowej  firmy,  jednak  nie  potwierdził  swojego 

oświadczenia żadnymi dowodami ani też szczegółowym przedstawieniem własnej kalkulacji. 

Pismo Odwołującego to same oświadczenia niepoparte żadnymi dowodami. Nie jest ważna 

liczba  stron,  a  merytoryczna  zawartość  pisma.  Powołany  argument  o  3-stronicowych 

wyjaśnieniach  bez  faktycznej,  merytorycznej  treści  pisma  był  irrelewantny  dla  skutecznego 

wypełnienia przez Odwołującego obowiązku złożenia wyjaśnień. 

Dokonując analizy treści wyjaśnień Zamawiający stwierdził, że Odwołujący nie precyzuje, na 

czym  polegają wypracowane przez  niego bardzo dobre  warunki  handlowe,  ani  też,  jakie to 

metody prowadzenia prac powodują znaczące oszczędności, które to czynniki miały wpływać 

na  w

artość  oferty  firmy.  Dopiero  wskazanie  konkretnych  warunków  ekonomicznych  lub 

technologicznych  i  ich  wpływu  na  kształtowanie  się  ekonomicznej  strony  oferty 

Odwołującego dawałoby Zamawiającemu szansę zrozumienia sposobu ukształtowania oferty 

i merytorycznej 

oceny jej poprawności w zakresie wysokości ceny w niej zawartej.  

KIO  w  wyroku  KIO  2664/19  wskazuje,  że:  „Ustawodawca  wymaga,  aby  wskazane  

w  wyjaśnieniach  informacje  były  poparte  dowodami,  którymi  –  w  zależności  od  rodzaju 

zamówienia  i  treści  wyjaśnień  –  mogą  być  przykładowo  oferty  uzyskane  od  dostawców,  

w tym zawierające uzgodnione upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, umowy o pracę, 

czy  zawarte  w  samych  wyjaśnieniach  obliczenia  wskazujące  na  prawidłowość  kalkulacji 

cenowej i zysk.” Zamawiający nie zaprzecza możliwości otrzymywania przez Odwołującego 

bonusów  u  sprzedawców,  jednakże  jest  to  wyraz  wiary  w  możliwości  Odwołującego,  a  nie 

oparcie  się  na  konkretnych  dowodach  w  postaci  umów  handlowych,  regulaminów 

hurtowników,  porozumień  o  współpracy,  porównania  cen  wg  cennika  z  zastosowanymi 

wobec Odwołującego. 

Deklaracja  dotycząca  wykorzystania  sprzętu  budowlanego  nie  jest  poparta  żadnymi 

dowodami  w  zakresie  twierdzenia,  iż  sprzęt  budowlany  stanowi  rzeczywiście  własność 

Odwołującego;  Odwołujący  nie  wskazuje,  jaki  sprzęt  i  w  jakim  zakresie  będzie 

wykorzystywany  do  realizacji  zamówienia,  nie  precyzuje  również,  jaki  wpływ  na  sposób 

kalkulacji ceny i jej wysokość będą mieć okoliczności wskazane w punkcie 2. wyjaśnień. Dla 

wielu  przedsiębiorców  właśnie  dzierżawa,  najem,  leasing  sprzętu  może  powodować 

obniżenie kosztów wykonywania przez nich usług. 

Podobnie co do kwestii bazy sprzętowej –  nie można znaleźć informacji, jak wyżej powołany 

fakt  wpływa  na  cenę  zaoferowaną  przez  Odwołującego,  a  także,  czy  w  ogóle  wpływa  na 

cenę. Jest to kolejne ogólne stwierdzenie o takim stopniu ogólności, iż niemożliwa jest jego 

weryfikacja.  Przy  tym  własność  to  nie  tylko  prawa,  ale  i  obowiązki  polegające  m.in.  na 

utrzymywaniu  w  należytym  stanie  (podatki,  ubezpieczenia,  koszty  utrzymania  personelu 

dbającego o rzeczy, koszty związane z administrowaniem i zarządzaniem własnością itp.).  

W  punkcie  4.  i  5.  wyjaśnień  wykonawca  ograniczył  się  wyłącznie  do  oświadczenia,  że 

miesięczne  wynagrodzenie  pracownika  wynosi  4.838,40  zł  i  że  przekracza  ono  wartość 

minimalnej  płacy  w  2020  r.  Takie  oświadczenie  jest  niewystarczające.  Brak  dowodów  na 

podane przez wykonawcę wynagrodzenie (np. zanonimizowanych umów o pracę, zlecenia), 

brak informacji, ile osób będzie zatrudnionych przy realizacji zamówienia i jak to wpłynie na 

czas wykonania zamówienia. Wobec braku informacji i dowodów na składniki tworzące cenę 

usługi i jak zbudowana jest cena usługi, nie jest możliwym dokonanie oceny, jak wskazana 

wysokość wynagrodzenia przyjęta do kalkulacji ceny oferty wpływa na nią. 

Na obecnym etapie postępowania Zamawiający jedynie na podstawie informacji z Internetu 

zamieszczonych przez producenta lamp zaoferowanych przez Odwołującego, może dokonać 

porównania  zgodności  oferty  z  zamówieniem.  Wobec  braku  dowodów  w  postaci 

dokumentów  dotyczących  oferowanych  do  montażu  lamp,  przy  rażąco  odbiegającej  cenie  

o 38% od kalkulacji ceny dokonanej ceny przez Zamawiającego oraz o 20,87% od średniej 

arytmetycznej  wszystkich  złożonych  w  postępowaniu  ofert,  braku  jakichkolwiek  dowodów 

d

oręczonych  przez  wykonawcę  na  okoliczności  podane  w  wyjaśnieniach  takich  jak  np. 

udzielane  mu  wysokie  rabaty,  z  całą  pewnością  należy  stwierdzić,  że  wyjaśnienia 

wykonawcy niczego nie wyjaśniają. 

Same  oświadczenia  niepoparte  dowodami  w  postaci  umów  z  pracownikami,  ilości 

pracowników  przewidzianych  do  wykonania  zamówienia,  dokumentów  technicznych  lamp, 

dowodów  na  uzyskane  rabaty,  bonifikaty,  upusty  należy  traktować  jako  jednostronne 

oświadczenie wykonawcy, a nie wyjaśnienie poparte dowodami. 

Wykonawca w wyjaśnieniach oświadcza, że otrzymuje wysokie rabaty od firmy produkującej 

oprawy  LED  ze  względu  na  długoletnią  współpracę  i  wiele  wspólnie  zrealizowanych 

projektów,  przy  czym  podaje  tylko  cztery  przykłady  montażu  lamp,  nie  podając  dat,  co  nie 

pozwala  na  ocenę  tej  długoletniej  współpracy.  KIO  w  wyroku  KIO  1875/17  stoi  na 

stanowisku, że „możliwość negocjacji ofert nie dowodzi jeszcze skutków tych negocjacji”.  

Złożone przez  Odwołującego  wyjaśnienia,  w  ocenie Zamawiającego,  były  niewystarczające 

w  zakresie  potwier

dzenia,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Wyjaśnienia  powinny 

być nie tylko konkretne i przekonywujące, ale również poparte stosownymi dowodami, czego 

wykonawca nie uczynił. 

W  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  ustawodawca  wskazał,  że 

zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  Szczegółowy  przepis  wskazujący  na  sposób  ustalenia,  czy  oferta 

zawiera  rażąco  niską  cenę,  został  określony  w  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych, natomiast skutki braku udowodnienia lub złożenia takich wyjaśnień zawiera art. 

90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

W  związku  z  powyższym  oferta  złożona  przez  Odwołującego  została  oceniona  jako  oferta  

z  rażąco  niską ceną,  co  wymagało odrzucenia z  postępowania na  podstawie art.  90  ust.  3 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Decyzja  o  odrzuceniu  oferty  wynikała  z  faktu,  że 

Odwołujący  nie  udowodnił  Zamawiającemu,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  

w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Złożone  wyjaśnienia  nie  zostały  poparte  żadnymi 

dowodami,  na  podstawie  których  Zamawiający  mógłby  się  przekonać,  że  oferta  została 

rzetelnie  wyceniona  i  które  by  potwierdzały,  że zaoferowana  przez  Odwołującego cena  nie 

jest rażąco niska. 

Zamaw

iający  zauważył  też,  że  wezwanie  Zamawiającego  do  złożenia  wyjaśnień  zostało 

wysłane  do  Odwołującego  w  22  kwietnia  2020  r.  o  godz.  11.09,  natomiast  potwierdzenie 

doręczenia  jest  z  godz.  14.24.  Wyjaśnienia  zostały  odesłane  w  tym  samym  dniu  o  godz. 

14.55 i b

yć może jest to przyczyna, dla której wyjaśnienia niczego nie wyjaśniają.  

V Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący 

ma interes we wniesieniu odwołania  w  rozumieniu art.  179 ust.  1 ustawy  Prawo zamówień 

publicznych. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  postępowania  w  zakresie  postawionych  zarzutów  

w  szczególności  treść  oferty  Odwołującego,  treść  wezwania  do  wyjaśnień  i  udzielonych 

wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami.  

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  Stron,  w  oparciu  o  stan 

faktyczny 

ustalony 

na 

podstawie 

dokumentów 

postępowania 

przetargowego 

przedstawionych  przez  Zamawiaj

ącego  oraz  stanowisk  Stron  przedstawionych  podczas 

rozprawy 

Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: art. 7 ust. 3, art. 89 ust. 4 oraz art. 90 ust. 

1 ustawy Prawo zamówień publicznych „poprzez odrzucenie oferty niezgodnie z przepisami 

ustawy  na  skutek  niewłaściwego zastosowania art.  89  ust.  4  i  bezpodstawnego odrzucenia 

oferty, co nastąpiło przez mylne przyjęcie, że oferta zawiera rażąco niską cenę, podczas gdy 

Odwołujący  na  wezwanie  Zamawiającego  złożył  pełne  i  kompletne  wyjaśnienia  w  zakresie 

zaoferowanej ceny”. 

Art.  7  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  stanowi,  że  zamówienia  udziela  się 

wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Z  art.  89  ust.  4  u

stawy  Prawo  zamówień  publicznych  wynika,  że  w  przypadku,  gdy  opis 

przedmiotu  zamówienia  odnosi  się  do  norm,  europejskich  ocen  technicznych,  specyfikacji 

technicznych i systemów referencji technicznych, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 oraz 

ust.  3,  zam

awiający  nie  może  odrzucić  oferty  tylko  dlatego,  że  roboty  budowlane,  dostawy 

lub  usługi  będące  przedmiotem  oferty  nie  są  zgodne  z  normami,  europejskimi  ocenami 

technicznymi,  specyfikacjami  technicznymi  i  systemami  referencji  technicznych,  do  których 

się ona odnosi, jeżeli wykonawca udowodni w ofercie, w szczególności za pomocą środków, 

o  których  mowa  w  art.  30b  ust.  1,  że  proponowane  rozwiązania  w  równoważnym  stopniu 

spełniają wymagania określone w opisie przedmiotu zamówienia.  

Stosownie  do  dyspozycji  art

.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  jeżeli 

zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  

w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  

o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  

w szczególności w zakresie:  

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);  

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;  

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;  

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;  

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Zgodnie z informacją przekazaną Odwołującemu przez Zamawiającego oferta Odwołującego 

została odrzucona na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Odwołujący w sposób ewidentny w postawionym zarzucie powołał nieprawidłowe przepisy, tj. 

zamiast  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  który  stanowił  podstawę 

odrzucenia  oferty  Odwołującego,  art.  89  ust.  4  i  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych.  Przy  czym 

Odwołujący  najprawdopodobniej  miał  na  myśli  nie  art.  89  ust.  4 

(który w ogóle nie przystaje do sytuacji faktycznej niniejszej sprawy), lecz art. 89 ust. 1 pkt 4 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  stanowiący,  że  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli 

zawiera  ona  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  (który 

dotyczy sytuacji rażąco niskiej ceny, ale nie stał wskazany jako podstawa odrzucenia oferty). 

Jednak  zarzut  odwołania  to  nie  tylko  wskazanie  podstawy  prawnej,  ale  i  faktycznej  oraz 

uzasadnienia,  które  rozpatruje  się  łącznie,  zatem  z  opisu  zarzutu  oraz  całości  odwołania 

wynika,  jakie  zastrzeżenia  co  do  czynności  Zamawiającego  podjętych  w  postępowaniu  

o udzielenie zamówienia zgłosił Odwołujący (tj. dokonanego odrzucenia jego oferty) i do tego 

odniosła się Izba. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zamawiający  odrzuca  ofertę 

wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze 

złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku 

do przedmiotu zamówienia. 

Cały  art.  90  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  kolejnych  ustępach  zawiera  opis 

procedury wyjaśniania kwestii poziomu ceny oferty:  

„1.  Jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco 

niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  

o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  

w  szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych 

rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia 

dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których 

wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za 

pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177); 

2)  pomocy  publiczn

ej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów;  3)  wynikającym  

z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  

w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  4)  wynikającym  z  przepisów  prawa 

ochrony środowiska; 5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  ch

yba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szcz

ególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na 

wykonawcy. 

3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” 

W postępowaniu złożono czternaście ofert z cenami złotych brutto: 270.550,80; 239.133,39; 

206.111,30;  250.779,19;  236.339,52;  171.996,19  (oferta  Odwołującego),  271.614,27; 

Według  wyliczeń  Zamawiającego  średnia  arytmetyczna  cen  wszystkich  ofert  brutto  to 

217.358,05 zł, zaś ubruttowiona szacunkowa wartość zamówienia to 281.004,59 złotych. 

Zamawiający  uznał  więc,  że  zachodzą  podstawy  wezwania  odwołującego  do  złożenia 

wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

W 

ofercie Odwołującego, oprócz globalnej ceny oferty, znajdował się także załącznik nr 1.A 

„Formularz  wyceny  robót  –  wymiana  istniejących  opraw  oświetleniowych  na 

energooszczędne  LED  na  terenie  Gminy  Suszec”  zawierający  14  pozycji  wyceny  –  dwie 

odnoszące  się  do  demontażu  opraw  oświetleniowych  na  wysięgniku  (130 kpl)  i  na  słupach 

parkowych  (39  kpl),  10  odnoszących  się  do  montażu  opraw  oświetlenia  zewnętrznego  

–  z  podziałem  na  różne  rodzaje  opraw,  badanie  linii  kablowej  (159  odcinków),  wymiana 

przewodu  w  wysi

ęgniku  oraz  zabezpieczenia  oprawy  oświetleniowej  w  razie  konieczności 

(159 kpl), a także wskaźniki: stawka roboczogodziny 18 zł, koszty pośrednie 60%, zysk 10%. 

Pismem  z  22  kwietnia  2020  r.  Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień,  

o których  mowa w  art.  90 ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  w  terminie do  27 kwietnia 

2020 r. W wezwaniu tym Zamawiający zwrócił się z prośbą o udzielenie wyjaśnień, „W TYM 

ZŁOŻENIE DOWODÓW, DOTYCZĄCYCH WYLICZENIA CENY OFERTY, w szczególności 

w  zakresie:  1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  2)  wybranych  rozwiązań 

technicznych,  3)  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych 

dla  wykonawcy,  4)  oryginalności  projektu  wykonawcy,  5)  kosztów  pracy,  których  wartość 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

albo minimalnej stawki godzinowej (…). Składając wyjaśnienia, a w szczególności DOWODY 

DOTYCZĄCE  WYLICZENIA  ZAOFEROWANEJ  CENY,  należy  uwzględnić  wszelkie 

obiektywne  czynniki,  mające  znaczenie  dla  należytej  realizacji  zamówienia,  uzasadniając 

rodzaje  i  wysokość  niezbędnych  kosztów  realizacji  robót  składających  się  na  przedmiot 

zamówienia, będących podstawą obliczenia ceny. Wystosowanie wezwania w trybie art. 90 

ust.  1  Pzp  oznacza  dla  Państwa  obowiązek  wykazania,  iż  zaproponowana  przez  Państwa 

cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej.  Celem  procedury  wyjaśniającej  jest  umożliwienie 

zamawiającemu  zweryfikowanie  poprawności  dokonanej  przez  wykonawcę  kalkulacji  ceny,  

a  nie  złożenie  przez  wykonawcę  ogólnego  zapewnienia,  że  wykona  zamówienie  za 

oszacowaną przez siebie cenę lub ogólnego oświadczenia o poprawności wyliczeń.” 

W odpowiedzi Odwołujący wskazał, że  

1.  jego  firma  działa  w  branży  elektroenergetycznej  od  27  lat  i  wypracowała  bardzo  dobre 

warunki  handlow

e  u  dostawców  i  producentów  materiałów  oraz  metody  prowadzenia  prac 

powodujące znaczące oszczędności przy realizacji zadań, 

2.  wykorzystywany  sprzęt  budowlany  jest  własnością  firmy,  co  powoduje  ograniczenie 

kosztów związanych z jego pracą, 

3.  baza  sprzętowa  z  budynkami  i  terenem  jest  własnością  firmy,  co  pozwala  na  znaczące 

ograniczenie kosztów administracyjnych, 

4.  koszty  pracy  nie  są  niższe  od  ustawowego  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  – 

miesięczne  wynagrodzenie  pracownika  przyjęte  do  kalkulacji  kosztów  to  4.838,40  zł; 

kalkulacja wynagrodzenia pracownika to: wartość r-g 18,00 zł, wartość z narzutami 28,80 zł, 

5. koszty zakupu w kosztorysie ofertowym zostały ujęte w cenie materiałów,  

6.  zakupy  materiałów  realizowane  są  w  większej  części  bezpośrednio  u  producentów  

z pominięciem pośredników, a koszty transportu są pokrywane przez dostawców, 

7. posiada bardzo wysokie rabaty u producenta opraw LED 

– firmy Signify (Philips), 

8.  oferowana  cena  jest  kwotą  realną,  za  którą  jest  w  stanie  wykonać  prace  zgodnie  

z 

wymaganiami Zamawiającego, obowiązującymi normami oraz sztuką budowlaną. 

Pełną  treść  wezwania  do  wyjaśnień  i  udzielonych  wyjaśnień  zawarto  w  punkcie  I 

uzasadnienia. 

Po  zapoznaniu  się  z  powyższymi  wyjaśnieniami  Izba  uznała,  że  postępowanie 

Zamawiającego w zakresie odrzucenia oferty Odwołującego w oparciu o dyspozycję art. 90 

ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych było prawidłowe, a argumentacja przedstawiona 

przez Odwołującego nie zasługuje na uwzględnienie. 

Zamawiający wezwał Odwołującego do przedstawienia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej 

przez niego ceny. 

Wezwania tego nie można uznać za idealne, gdyż Zamawiający nie zawarł 

w  swoim  wezwaniu  szczegółowych  wytycznych  co  do  zakresu  wyjaśnień  odnosząc  się  do 

pozycji załącznika 1.A do oferty – odwołał się głównie do punktów wskazanych w art. 90 ust. 

1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz wskazał na „wszelkie obiektywne czynniki, 

mające  znaczenie  dla  należytej  realizacji  zamówienia,  uzasadniając  rodzaje  i  wysokość 

niezbędnych  kosztów  realizacji  robót  składających  się  na  przedmiot  zamówienia”.  Było 

jednak na tyle czytelne, że należy uznać je za poprawne. 

Niemniej jednak 

powyższe nie zwalnia wezwanego wykonawcy z obowiązku wykazania, że 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, na co zwrócił uwagę Zamawiający w przedmiotowym 

wezwaniu, a który to obowiązek nakłada art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Jak  podkreślił  Zamawiający,  w  swoim  wezwaniu  podkreślił  szczególną  wagę  konieczności 

przedstawienia  dowodów,  co  zaakcentował  stosując  majuskułę  („W  TYM  ZŁOŻENIE 

DOWODÓW,  DOTYCZĄCYCH WYLICZENIA  CENY  OFERTY”).  Zamawiający  wskazał  też, 

że Odwołujący powinien uzasadnić rodzaje i wysokość niezbędnych kosztów realizacji robót 

składających się na przedmiot zamówienia, będących podstawą obliczenia ceny, zaś celem 

wyjaśnienia jest umożliwienie Zamawiającemu zweryfikowania poprawności dokonanej przez 

wykonawcę kalkulacji ceny. 

Zatem  wezwany  wykonawca,  oprócz  odniesienia  się  do  okoliczności  wskazywanych  w  art. 

90 ust. 1 pkt 1-

5 ustawy Prawo zamówień publicznych, tj.: oszczędności metody wykonania 

zamówienia,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia,  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę,  pomocy  publicznej,  powierzenia  wykonania  części  zamówienia 

podwykonawcy  (Odwołujący  akurat  zadeklarował  wykonanie  zamówienia  bez  udziału 

podwykonawcy, zatem ten punkt go nie dotyczy

), powinien przede wszystkim odnieść się do 

kalkulacji  własnej  ceny  ofertowej.  Zresztą  także  odnosząc  się  do  wyżej  wskazanych 

elementów z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych – jeśli w danym przypadku 

któreś z nich dotyczą jego oferty – powinien odnieść się do kalkulacji własnej ceny ofertowej. 

Odwołujący zaś tego w żaden sposób nie zrobił. Jedyną nową i konkretną informacją, którą 

zawarł w wyjaśnieniach, była nazwa producenta opraw oświetleniowych, gdyż odniesienie do 

stawki  roboczogodziny  zawarte  już  było  w  załączniku  1.A  do  oferty.  Samo  zaś 

wynagrodzenie  pracowników  czy  przyjęta  stawka  godzinowa  –  a  w  zasadzie 

osoboroboczogodzina 

–  nie  znalazły  przełożenia  na  wartość  prac,  tj.  liczbę  roboczogodzin 

ekipy  czy  osoboroboczogodzin  (nie  wiadomo,  jak  liczna  ma  być  ekipa  do  wykonania 

poszczególnych prac). Tym samym nawet te informacje trudno przełożyć na cenę oferty. 

Zamawiający  stwierdził  w  informacji  o  odrzuceniu  oferty  oraz  podczas  rozprawy,  że 

informacje  podane  przez  Odwołującego  w  wyjaśnieniach  nie  były  dla  niego  przekonujące, 

ponieważ nie zawierały żadnych konkretnych informacji i nie pozwoliły mu na ocenę poziomu 

ceny  oferty.  Również  w  ocenie  Izby  są  one  jedynie  ogólnikowe  i  niczego  nie  wnoszą  

w zakresie wyceny, mogłyby stanowić jedynie generalny wstęp do wyjaśnień, które nie mogły 

obyć  się  bez  wskazania  obliczeń,  a  w  samych  wyjaśnieniach  zabrakło  właśnie  elementu 

wyceny  prac  czy  jakichkolwiek  danych  kosztowych.  W  tym  przypadku 

bowiem  prawidłowe 

wyjaśnienia  powinny  polegać  na  przedstawieniu  danych  analogicznych  jak  przy 

sporządzaniu kosztorysu szczegółowego (w  tym  liczba  roboczogodzin,  wartość  materiałów, 

koszt  pracy  maszyn  i  urządzeń)  oraz  przedstawieniu  kosztów  zakupu  materiałów  –  przede 

wszystkim  opraw  oświetleniowych,  np.  w  postaci  oferty  firmy  Signify  (jak  wskazał 

Zamawiający,  wartość  opraw  to  ok.  70%  wartości  całego  zamówienia).  W  ocenie  Izby  

w  przypadku,  kiedy  stawka  osoboroboczogodziny  nie  budzi  wątpliwości,  nie  jest  konieczne 

przedstawianie  umów  o  pracę  (to  zależy  jednak  od  danej  sytuacji  i  zakresu  wezwania 

z

amawiającego). 

Tym  samym 

–  z  braku danych  –  Zamawiający  prawidłowo  przyjął,  że  wyjaśnienia  de  facto 

nie zostały złożone (pismo Odwołującego niczego bowiem nie wyjaśniło) i nie jest w stanie 

dokonać  oceny  –  co  więcej:  pozytywnej  oceny  –  oferty  Odwołującego  na  podstawie 

złożonych wyjaśnień. I takiej (pozytywnej) oceny nie może również dokonać Izba. Udzielone 

przez  Odwołującego  wyjaśnienia  powinny  potwierdzić,  że  złożona  oferta  jest  rzetelnie 

przygotowana,  a  cena  prawidłowo  oszacowana.  Odwołujący  w  żaden  sposób  tego  nie 

uczynił.  

Ustawa  Prawo  zamówień  publicznych  zawiera  dwukrotne  odesłanie  do  sankcji  odrzucenia 

oferty w związku z rażąco niską ceną – nie tylko w art. 89 ust. 1 pkt 4, ale też w art. 90 ust. 3 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Pierwszy  z  nich  zawiera  bardziej  kategoryczne 

stwierdzenie (wystąpienia rażąco niskiej ceny), drugi zaś jest bardziej formalno-proceduralny 

i wskazuje na brak złożenia wyjaśnień oraz ich negatywną ocenę przez zamawiającego lub 

brak  możliwości  dokonania  oceny  pozytywnej,  co  w  konsekwencji  również  skutkuje  oceną 

negatywną.  

W  przepisie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wskazano  bowiem,  że 

zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Przy czym 

– na co wskazuje liczne orzecznictwo Izby – nieudzieleniem wyjaśnień, o którym 

mowa w tym przepisie, jest nie tylko brak reakcji wykonawcy na wezwanie zamawiającego, 

ale  też  co  prawda  przedstawienie  pisma  typu  „wyjaśnienia”,  lecz  nie  zawierające  żadnych 

szczególnych  merytorycznych  informacji  i  danych  (tzw.  „merytorycznej  treści”)  –  przy  czym  

w  zależności  od  rozmiaru  braku  owych  informacji  i  danych  konkretną  sytuację  albo  uznaje 

się za brak złożenia wyjaśnień w ogóle, albo za brak wykazania prawidłowości zaoferowanej 

ceny  pozwalającej  na  pozytywną  ocenę  przez  zamawiającego,  czyli  niedopełnienie 

obowiązku  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  o  którym  mowa  w  art.  90 

ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Jednocześnie,  ze  względu  na  brak  merytorycznej  treści  wyjaśnień,  tym  stanie  faktycznym 

p

onowne  wezwanie  Odwołującego  do  wyjaśnień  byłoby  naruszeniem  zasady  uczciwej 

konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  Wezwanie  to  nie  polegałoby  bowiem 

jedynie  na  uzupełnieniu  (uszczegółowieniu)  wyjaśnień  lub  wyjaśnieniu  dodatkowych 

elementów, lecz – aby wyjaśnienia w ogóle mogły być zaakceptowane – musiałyby polegać 

na  złożeniu kompletnie nowych  wyjaśnień.  Odwołujący  otrzymał  szansę wyjaśnienia swojej 

oferty w zakresie ceny, lecz jej nie wykorzystał. 

Jak  wynika  z  art.  180  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  który  odnosi  się  do 

„niezgodnej  z  przepisami  ustawy  czynności  zamawiającego”  (lub  zaniechania)  Izba  ocenia 

poprawność  czynności  zamawiającego  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego.  W  niniejszym  przypadku,  w  ocenie  Izby,  na  podstawie  tak  udzielonych 

wyjaśnień,  Zamawiający  nie  mógł  dokonać  pozytywnej  ich  oceny,  jak  i  w  konsekwencji  – 

samej  oferty

.  W  związku  z  powyższym  Izba  uznała,  że  Zamawiający  prawidłowo  odrzucił 

ofertę  Odwołującego  na  podstawie  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  i 

orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 

1,  §  3  i  §  5  ust.  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

uwzględniając  uiszczony  przez  Odwołującego  wpis  w  wysokości  7.500  złotych  oraz  koszty 

dojazdu pełnomocników na rozprawę w kwocie 575 zł 03.  

Izba  nie  uwzględniła  wnioskowanych  przez  Zamawiającego  kosztów  opłaty  skarbowej  od 

udzielonych  pełnomocnictw  ze  względu  na  to,  że  zgodnie  z  art.  7  pkt  3  ustawy  z  dnia  16 

listopada  2006  r.  o  opłacie  skarbowej  (Dz.U.  z  2019  r.  poz.  1000)  zwalnia  się  od  opłaty 

skarbowej  jed

nostki  samorządu  terytorialnego.  Zostało  to  potwierdzone  w  załączniku  do 

ustawy  „Wykaz  przedmiotów  opłaty  skarbowej,  stawki  tej  opłaty  oraz  zwolnienia”  część  IV 

„Złożenie  dokumentu”,  pozycja  „Dokument  stwierdzający  udzielenie  pełnomocnictwa  lub 

prokury oraz jego odpis, wypis lub kopia 

– od każdego stosunku pełnomocnictwa (prokury)”, 

kolumna  „Zwolnienia”  pkt  4  –  jeżeli  mocodawcą  jest  podmiot  określony  w  art.  7  pkt  1-5 

ustawy

.  Tym  samym Izba  stwierdziła,  że kosztem tym,  poniesionym  przez  Zamawiającego, 

nie  można  obciążyć  Odwołującego  jako  kosztem  postępowania  odwoławczego,  

a  Zamawiający  może  dochodzić  od  organu  zwrotu  kwoty  nadpłaconej  kwoty  tytułem  opłaty 

skarbowej. 

Przewodniczący:      ……………………..…