Sygn. akt: KIO 1009/20
POSTANOWIENIE
z dnia 22 maja 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym be
z udziału stron oraz uczestników postępowania
odwoławczego w dniu 22 maja 2020 r. w Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 maja 2020 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Catermed S.A. w Łodzi, JOL-MARK sp. z o.o. w
Gliwicach,
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „Postęp” sp. z o.o. w
Gliwicach
w postępowaniu prowadzonym przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny z siedzibą w
Olsztynie
postanawia:
odrzuca odwołanie,
2. k
osztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Catermed S.A. w Łodzi, JOL-MARK sp. z o.o. w Gliwicach,
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „Postęp” sp. z o.o. w Gliwicach i
zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr (słownie:
siedmiu
tysięcy pięciuset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Catermed S.A. w Łodzi, JOL-MARK sp. z o.o. w
Gliwicach, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „Postęp” sp. z o.o. w
Gliwicach
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) na niniejsze postanowienie -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Olsztynie.
Przewodniczący: …………….………
Sygn. akt: KIO 1009/20
U z a s a d n i e n i e
Ustalono, że Wojewódzki Szpital Specjalistyczny z siedzibą w Olsztynie, zwany dalej
także „zamawiającym”, wszczął i prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jest
k
ompleksowa usługa żywienia pacjentów szpitalnych wraz dzierżawą pomieszczenia.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone na stronie internetowej
zamawiającego w dniu 24 kwietnia 2020 r. oraz w Biuletynie Informacji Publicznej w tej
samej dacie.
W dniu 11 maja 2020 roku wykonawc
y wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia Catermed S.A. w Łodzi, JOL-MARK sp. z o.o. w Gliwicach, Przedsiębiorstwo
Produkcyjno
– Handlowo - Usługowe „Postęp” sp. z o.o. w Gliwicach (zwani dalej
„odwołującym”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp przez odrzucenie oferty odwołującego z powodu
niezgodności jej treści ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (dalej jako
„SIWZ”), podczas gdy:
a)
złożona oferta nie jest niezgodna z żadnym postanowieniem SIWZ ani innych
dokumentów
zamówienia,
zaś
złożona
przez
o
dwołującego
Koncepcja
zagospodarowania jest w pełni zgodna z treścią SIWZ i dokumentami zamówienia,
b)
złożona oferta jest zgodna z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, zaś
SIWZ i
pozostałe dokumenty zamówienia przewidują warunki realizacji zamówienia z
uwzględnieniem przeprowadzenia adaptacji budowlanych, w tym termin realizacji
adaptacji,
niezgodne z przepisami prawa, co jest przedmiotem uprzedniego odwołania
w sprawie KIO
924/20, a co w konsekwencji prowadzi do ich nieważności w zakresie,
w jakim określają obowiązek wykonania adaptacji i termin realizacji zamówienia od
dnia 10 sierpnia 2020 r.,
c) z
łożona przez odwołującego wraz z ofertą koncepcja zagospodarowania nie jest
treścią oferty, stąd nawet jej hipotetyczna niezgodność z SIWZ w ogóle nie może być
podstawą do odrzucenia oferty, o czym świadczy fakt, że zgodnie z § 2 ust. 3 projektu
umowy dzierżawy treść dokumentacji technologicznej związanej z przeprowadzanymi
adaptacjami podlega zatwierdzeniu przez z
amawiającego, co oznacza, że jej treść
może ulec zmianie po wyborze oferty najkorzystniejszej (a tym samym nie jest
wiążąca),
d) o
dwołujący w treści Koncepcji zagospodarowania nie powołuje się na doświadczenie
związane ze świadczeniem usług sprzątania, wprowadzając w ten sposób w błąd
z
amawiającego, a zamawiający powołał się w tym względzie na tekst oświadczenia o
zastrzeżeniu tajemnicy przedsiębiorstwa, które nie stanowi treści oferty,
e) o
dwołujący w treści Koncepcji zagospodarowania nie wykazuje braku możliwości
wykonania zamówienia zgodnie z SIWZ,
f) o
dwołujący w treści Koncepcji zagospodarowania nie podaje, jakoby na adaptację
pomieszczeń potrzebował co najmniej 11 miesięcy i 1 tygodnia,
g) o
dwołujący w treści formularza cenowego uwzględnił koszty adaptacji, zaś
z
amawiający w tym względzie wniosek przeciwny wywodzi argumentami
spekulacyjnymi,
2. art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 2 pkt 7 ustawy Pzp przez odrzucenie oferty o
dwołującego z
powodu niezgodności jej treści z SIWZ przez złożenie oferty wariantowej, polegającej na
tym, że odwołujący zdaniem zamawiającego zamierza świadczyć usługę żywienia, ale na
dotychczasowych warunkach lecz po znacznie wyższej cenie, bez dodatkowych
nakładów, podczas gdy takie twierdzenie jest niezgodne z definicją oferty wariantowej,
która jest w istocie ofertą przedstawiającą co najmniej dwa różne sposoby (warianty)
wykonania
przedmiotu zamówienia bądź wariant alternatywny jego wykonania, podczas
gdy oferta o
dwołującego nie zawiera wariantów wykonania zamówienia,
3. art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp przez odrzucenie oferty, m.in. z
powodu
rzekomych błędów w przedstawionej przez odwołującego Koncepcji
zagospodarowania i wprowadzenia z
amawiającego w błąd, podczas gdy w razie
powzięcia wątpliwości co do treści tego dokumentu, składanego na potwierdzenie
spełnienia warunków udziału w postępowaniu, zamawiający powinien był wezwać
o
dwołującego do wyjaśnień w trybie tego przepisu oraz pkt. VI.C.4 SIWZ,
4. art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp przez odrzucenie oferty, m.in. z
powodu
wątpliwości zamawiającego co do uwzględnienia w cenie oferty kosztów
adaptacji
pomieszczeń, podczas gdy w wypadku uzasadnionych zamawiający
zobowiązany był wezwać odwołującego do ich wyjaśnienia,
5. art. 91 ust. 1 ustawy Pzp przez dokonanie wyboru oferty Horticare sp. z o.o. jako oferty
najkorzystniejszej z pominięciem oferty odwołującego jako bezpodstawnie odrzuconej,
6. art. 26 ust. 3 w zw. z art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp przez zaniechanie wezwania
Horticare sp.
z o.o. do wyjaśnień treści załączonego przez tego wykonawcę do oferty
oświadczenia Olsztyńskiej Grupy Edukacji Dziecięcej EDU sp. z o.o., złożonego na
potwierdzenie
spełnienia warunków udziału w postępowaniu, podczas gdy z oświadczenia
tego nie
wynika, czy usługi na rzecz tego podmiotu były realizowane należycie i w jakim
terminie
były realizowane, a w dodatku prezesem zarządu tego podmiotu jest Janusz
Wiliński, który jest jednocześnie prezesem zarządu Horticare sp. z o.o., w związku z czym
dokument ten
wzbudza uzasadnione wątpliwości co do możliwości stanowienia środka
dowodowego spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez Horticare sp. z o.o., na
skutek czego
błędnie zamawiający wybrał ofertę tego wykonawcy jako ofertę
najkorzystniejszą,
7. art. 138o ust. 1-2 ustawy Pzp przez dokonanie badania i oceny ofert w oparciu o
uproszczone
procedury tzw. zamówień na usługi społeczne poniżej progów unijnych, w
sytuacji, gdy
przepisy te nie znajdują zastosowania,
z ostrożności, na wypadek gdyby Izba uznała, że w sprawie ma zastosowanie art. 138o
Pzp,
powyższe zarzuty podtrzymał jako naruszenie tego przepisu
Odwo
łujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia czynności odrzucenia oferty odwołującego,
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
3) przeprowadzenia ponownie badania i oceny ofert, w tym wezwania Horticare sp. z o.o. do
wyjaśnienia wątpliwości dotyczących przedstawionych przez tego wykonawcę
dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu w trybie art.
26 ust. 3 ustawy Pzp,
ewentualnie dokonania czynności unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust.
1 pkt 7 ustawy Pzp,
w przypadku zawarcia umowy przez zamawiającego z wybranym wykonawcą –
unieważnienia tej umowy w całości.
K
rajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest kompleksowa usługa żywienia pacjentów szpitalnych
wraz z adaptacją pomieszczeń, sklasyfikowana pod kodami Wspólnego Słownika Zamówień
(CPV) 55.30.00.00-3
– usługi restauracyjne i podawania posiłków, 55.32.10.00-6 – usługa
przygotowania posiłków, 55.52.11.00-9 – usługa rozwożenia posiłków, 15.89.42.20-9 –
posiłki szpitalne (por. pkt III, str. 3 SIWZ). Usługi te zostały wymienione w załączniku nr XIV
do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/24/UE, a zatem, zgodnie z art. 138 h
ustawy Pzp, są tzw. „usługami społecznymi i innymi szczególnymi usługami”.
Powyższej kwalifikacji nie zmienia okoliczność, że zgodnie z postanowieniami SIWZ
zamawiający odda dodatkowo wyłonionemu wykonawcy w dzierżawę pomieszczenie, w
którym będą przygotowywane posiłki, z czym łączy się obowiązek wyposażenia tego
pomieszczenia do
pełnienia takiej funkcji. Dostrzeżenia wymaga, że oddanie pomieszczeń
zamawiającego w dzierżawę wykonawcy wiązać się będzie po stronie wykonawcy z
obowiązkiem płacenia zamawiającemu comiesięcznego czynszu w ustalonej wysokości. W §
6 ust. 1 wzoru u
mowy dzierżawy (załącznik nr 4 do SIWZ) zamawiający zastrzegł, że z tytułu
dzierżawy Dzierżawca płacić będzie Wydzierżawiającemu czynsz miesięczny w wysokości
6,15 zł brutto za m² dzierżawionej powierzchni (słownie: sześć złotych 15/100). Powyższe
przysporzenie
należy kwalifikować jako uzyskiwanie przez zamawiającego korzyści z rzeczy,
jaką jest posiadane pomieszczenie. Czerpanie przez zamawiającego korzyści z własnego
majątku, polegające na uzyskiwaniu od wykonawcy-dzierżawcy comiesięcznego czynszu,
nie je
st zamówieniem publicznym. Nie mamy tu bowiem do czynienia z „nabyciem dostaw,
usług czy robót budowlanych”, które jest elementem koniecznym dla uznania danego
świadczenia za zamówienie publiczne. Dostrzeżenia wymaga bowiem, że pojęcie
zamówienia publicznego jest pojęciem unijnym, a jednym z elementów definicji jest właśnie
„nabycie robót, dostaw lub usług” (por. 1 ust. 2 dyrektywy nr 2014/24/UE z dnia 26 lutego
2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE). W
konsekwencji w anal
izowanej sprawie o zamówieniu publicznym można mówić jedynie w
odniesieniu do usług żywienia pacjentów szpitalnych, które zamawiający będzie nabywał od
wyłonionego wykonawcy. Nie zmienia tego również konieczność poniesienia przez
dzierżawcę nakładów celem rozpoczęcia świadczenia usług żywienia w dzierżawionym
pomieszczeniu.
Konieczność przystosowania przedmiotu dzierżawy do świadczenia usług
żywienia pacjentów Wydzierżawiającego ale i innych podmiotów jest elementem umowy
dzierżawy dopuszczalnym na zasadzie swobody umów (art. 353
KC). Nie jest to przy tym
obowiązek sztuczny, gdyż pozostaje on w ścisłym związku z celem, dla którego zawierana
będzie umowa dzierżawy pomieszczenia, jakim jest świadczenie usług żywienia pacjentów
Wydzierżawiającego oraz innych podmiotów. Ponadto, jak wynika z § 8 ust. 4 wzoru umowy
dzierżawy, dzierżawcy przysługuje od zamawiającego rekompensata za niezamortyzowane
koszty adaptacji.
Jest to jeden ze sposobów rozliczenia nakładów na przedmiot dzierżawy,
dopuszczalny w ramach swobod
y umów.
Z związku z powyższym Izba w analizowanej sprawie podzieliła analogiczny pogląd o
takiej kwalifikacji usług żywienia wraz z dzierżawą lokalu wyrażony uprzednio w
postanowieniu Izby z 15 maja 2018 r. sygn. akt KIO 973/20.
W dalszej kolejności ustalono na podstawie pkt 2.4. protokołu postępowania (w
aktach sprawy)
, że szacunkowa wartość zamówienia publicznego wynosiła 2.592.592,59 zł
netto,
co stanowi równowartość 607.264,00 euro, a zatem nie przekracza wyrażonej w
złotych równowartości kwoty 750.000 euro, określonej w art. 138 g ust. 1 ustawy Pzp.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że złożone odwołanie podlega
odrzuceniu na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, bowiem w sprawie nie mają
zastosowania przepisy ustawy.
Izba zauważa, że uregulowania dotyczące udzielania zamówień na usługi społeczne i
inne szczególne usługi zostały wyodrębnione w ustawie Pzp w dziale III rozdziale 6 ustawy.
Przedmiotem zamówienia na usługi społeczne są usługi wymienione w załączniku XIV do
dyrektywy 20
14/24/UE oraz załączniku XVII do dyrektywy 2014/25/UE, zgodnie z dyspozycją
art. 138h ustawy pzp. W ramach tego rodzaju zamówień ustawodawca przewidział niejako
dwie procedury w zależności od wartości udzielanego zamówienia.
Po pierwsze ustawodawca wskaza
ł, że przepisy rozdziału 6 ustawy stosuje się do
zamówień na usługi społeczne, których wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w
złotych równowartość kwoty: 1) 750 000 euro – w przypadku zamówień innych niż
zamówienia sektorowe lub zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, 2) 1 000
000 euro
– w przypadkach zamówień sektorowych. W takim przypadku, zgodnie z art. 138l
ustawy Pzp postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi społeczne jest prowadzone z
zastosowaniem przepisów działu I rozdział 2a, działu 2a, działu II rozdziału 5, działu V
rozdziału 3 oraz działu VI, a przepisy art. 22-22d, art. 24, art. 29-30b oraz art. 32-35 stosuje
się odpowiednio.
A contrario, z art. 138 g ustawy Pzp wynika, że w razie nieosiągnięcia ww. progu
kwotowego prze
pisów rozdziału 6 ustawy Pzp nie stosuje się. Tym samym nie stosuje się
także znajdującego się wszak w rozdziale 6 przepisu art. 138 l ustawy Pzp, który zawiera
odwołanie do działu VI ustawy (środki ochrony prawnej), przyznającego wykonawcy prawo
do wniesi
enia odwołania. W szczególności zaś nie znajduje zastosowania art. 180 ust. 2
ustawy Pzp. Odmienna interpretacja przepisów ustawy Pzp byłaby zatem interpretacją
contra legem.
Jednocześnie, w przypadku gdy wartość zamówienia na usługi społeczne jest
mniejsza od wymienionych wyżej kwot, zamawiający może udzielić zamówienia stosując
wyłącznie przepisy art. 138o ust. 2-4 ustawy Pzp. W takim przypadku zamawiający jest
zobowiązany udzielić zamówienia w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminujący (art.
138o ust. 2 ustawy Pzp). Ponadto, zamieszcza na swojej stronie Biuletynu Informacji
Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, na stronie
inte
rnetowej, ogłoszenie o zamówieniu, które zawiera informacje niezbędne z uwagi na
okoliczności jego udzielenia w szczególności: 1) termin składania ofert uwzględniający czas
niezbędny do przygotowania i złożenia oferty, 2) opis przedmiotu zamówienia oraz
ok
reślenie wielkości lub zakresu zamówienia, 3) kryteria oceny ofert (ust. 3 art. 138o ustawy
Pzp). Niezwłocznie po udzieleniu zamówienia zamawiający jest zobligowany zamieścić na
stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej
Biuletynu Informacji Publicznej na stronie internetowej, informację o udzieleniu zamówienia,
podając nazwę albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę w sprawie
zamówienia publicznego. W razie nieudzielenia zamówienia zamawiający niezwłocznie
zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony
podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej na stro
nie internetowej, informację o
nieudzieleniu zamówienia (ust. 4 art. 138o ustawy Pzp).
W ocenie Izby uregulow
ania zawarte w art. 138o ustawy Pzp stanowią odrębną i
kompleksową procedurę udzielania zamówienia na usługi społeczne o wartości poniżej
progu
, na co wskazuje analiza treści oraz chronologia przywołanych przepisów.
W tej sytuacji, z
amawiający jest uprawniony do samodzielnego ustalenia i opisania
szczegółowej procedury, w ramach której udzieli zamówienia na usługi społeczne o wartości
mniejszej niż wskazana w art. 138g ust. 1 ustawy Pzp, mając na względzie co najmniej
minimalne wymagania opisane w art. 138o ust. 2-4 ustawy Pzp, to jest zachowanie zasad
przejrzystości, obiektywności i niedyskryminacji wykonawców.
Zauważenia również wymaga, że procedura udzielania zamówień publicznych na
usługi społeczne w oparciu o art. 138o ustawy Pzp, tworzona jest przez samego
zamawiającego, tym samym nie jest procedurą opartą na ustawie Prawo zamówień
publicznych, choć zamawiający uprawniony jest do zastosowania instytucji przewidzianych w
ustawie, jednak owa procedura stosowana przez zamawiającego nie będzie procedurą
o
kreśloną ustawą - a jedynie procedurą własną zamawiającego. Tym samym zamawiającego
nie wiążą inne przepisy ustawy, w tym również przepisy odnoszące się do środków ochrony
prawnej.
Podkreślenia wymaga, że ustawodawca nie odsyła w artykule 138o ustawy Pzp do
stosowania przepisów działu VI ustawy Pzp (środki ochrony prawnej), tak jak ma to miejsce
w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej wyrażoną w złotych
równowartość kwoty 750 000 euro – w przypadku zamówień innych niż zamówienia
sektorow
e lub zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz 1 000 000 euro
– w przypadku zamówień sektorowych (w tych przypadkach odwołanie przysługuje, zgodnie
z art. 138l ustawy Pzp). Ustawodawca nie odsyła także do treści art. 180 ust. 2 ustawy Pzp,
zakreślającego katalog czynności, od których przysługuje odwołanie w postępowaniach
poniżej progów.
W konsekwencji wykonawcy ubiegającemu się o zamówienie, o którym mowa w art.
138o ustawy Pzp, nie przysługuje odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej.
Zgo
dnie z dyspozycją art. 180 ust. 1 ustawy Pzp Izba rozstrzyga spory dokonując
oceny czynności, do których zamawiający był zobowiązany na podstawie ustawy, nie zaś w
oparciu o postanowienia ogłoszenia stanowiącego uregulowania własne zamawiającego,
nawet jeśli stanowią pośrednio odzwierciedlenie instytucji przewidzianych ustawą. Pamiętać
należy, że Krajowa Izba Odwoławcza może rozstrzygać spory pomiędzy stronami wyłącznie
w granicach art. 180 ust. 1 ustawy, zatem Izba nie posiada kognicji w zakresie czynności czy
zaniechań zamawiającego w sytuacji, gdy te czynności nie mają oparcia w ustawie.
Tym samym Izba nie może rozpoznawać odwołań opartych na wzorcu stworzonym
wyłącznie przez zamawiającego. Ustawa Pzp zawiera bowiem wzorce uniwersalne, które
muszą znaleźć odzwierciedlenie w każdym postępowaniu, podczas gdy zamawiający
związany jest jedynie trzema podstawowymi zasadami, a pozostałe elementy postępowania
może ukształtować w sposób dowolny. Można sobie wyobrazić sytuację, w której
zamawiający w sposób odmienny niż zakłada ustawa Pzp ureguluje sposób rozstrzygania
sporów w postępowaniu.
Izba podkreśla również, że przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r.,
poz. 972; dalej rozporządzenie), nie regulują wysokości wpisu od odwołania w postępowaniu
na usługi społeczne o wartości poniżej progów, co potwierdza intencje ustawodawcy, że w
t
akich przypadkach odwołanie nie przysługuje.
Bezzasadne jest także powoływanie się na rzekomą niezgodność ww. regulacji z
prawem unijnym
w sprawach zamówień publicznych. Przytoczone uregulowanie w prawie
krajowym nie jest przypadkowe. Jak bowiem wynika z motywu 115 dyrektywy nr 2014/24/UE
z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę
2004/18/WE
prawodawca unijny uważa, że takie zamówienia jak w przedmiotowej sprawie (a
więc usługi przygotowywania posiłków, usługi restauracyjne o mniejszej wartości) pozostają
poza jego uwagą, gdyż nie mają charakteru transgranicznego. Usługi hotelowe i
restauracyjne zazwyczaj świadczone są wyłącznie przez podmioty znajdujące się w
konkretnym miejscu świadczenia tych usług, mają zatem również ograniczony wymiar
transgraniczny. W związku z tym usługi te powinny być objęte łagodniejszym reżimem
dopiero od progu równego 750 000 EUR. Duże zamówienia na usługi hotelowe i
restauracyjne powyżej tego progu mogą być przedmiotem zainteresowania różnych
wy
konawców, takich jak biura podróży i inni pośrednicy, również w ujęciu transgranicznym.
Dostrzeżenia wymaga także, że Krajowa Izba Odwoławcza nie może – wbrew
wyraźnemu brzmieniu ustawy Pzp - domniemywać swych kompetencji, biorąc pod uwagę
fakt, że właściwość Izby jest wyjątkiem od zasady sprawowania wymiaru sprawiedliwości
przez organy o charakterze sądowym.
Izba stwierdziła, że przedmiotowe odwołanie podlega zatem odrzuceniu w oparciu o
art. 189 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp, jako że w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy.
Skład orzekający w tym zakresie podziela identyczne stanowisko już wielokrotnie
prezentowane przez Krajową Izbę Odwoławczą m.in. w postanowieniach: z dnia 4 stycznia
2018 r., sygn. akt KIO 2697/17, z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt KIO 638/18, z dnia 25
maja 2018 r., sygn. akt KIO 973/18, z 12 czerwca 2018 r. sygn. akt KIO 1051/18, 3
października 2018 r., sygn. akt KIO 1933/18, z 9 października 2018 r. sygn. akt KIO 1917/18,
z
29 października 2018r., sygn. akt KIO 1917/18, z 6 listopada 2018 r. sygn. akt KIO
2249/18, z 21 listopada 2018 r. sygn. akt KIO 2356/18.
O braku możliwości korzystania ze środka ochrony prawnej jakim jest odwołanie w
postępowaniach prowadzonych na podstawie art. 138 o ustawy Pzp wypowiedzieli się także
Pre
zes Urzędu Zamówień Publicznych a także przedstawiciele doktryny i piśmiennictwa.
1. opinia prawna
Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych zamieszczona na stronie
internetowej
https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/pytania-i-
odpowiedzi-dotyczace-nowelizacji-ustawy-prawo-zamowien-publicznych/uslugi-spoleczne-i-
inne-szczegolne-uslugi
Procedura udzielania zamówień publicznych na usługi społeczne w oparciu o art. 138o
ustawy Pzp, tj. zamówień, których wartość nie przekracza 750 000 euro – w przypadku
zamówień innych niż zamówienia sektorowe lub zamówienia w dziedzinach obronności i
bezpieczeństwa lub 1 000 000 euro – w przypadku zamówień sektorowych, tworzona jest
przez samego zamawiającego.
Zamawiający zobowiązany jest w tym zakresie jedynie do uwzględnienia norm zawartych w
art. 138o ust. 2
–4 znowelizowanej ustawy Pzp, które to przepisy nie przewidują odesłania do
stosowania przepisów działu VI ustawy Pzp, tak jak to jest w przypadku zamówień na usługi
społeczne i inne szczególne usługi o wartościach przekraczających kwoty, o których mowa w
art. 138g ustawy Pzp. Uwzględniając powyższe, uznać należy, że wykonawcy
uczestniczącemu w takim postępowaniu nie przysługuje odwołanie do Krajowej Izby
Odwoławczej. W przypadku postępowań prowadzonych w oparciu o art. 138o ustawy Pzp
zamawiającego nie wiążą przepisy ustawy Pzp, z wyjątkiem reguł wskazanych w ust. 2-4
powyższego artykułu, a co za tym idzie zasadnym wydaje się twierdzenie, że wykonawca nie
ma możliwości skorzystania ze środków odwoławczych przewidzianych w dziale VI ustawy
Pzp.
Dopuszczalność odwołań. Przedmiotowa kwestia może budzić spore wątpliwości, choć
zdaniem autorki interpretacja przepisów PrZamPubl nie pozwala na przyjęcie tezy o
dopuszczalności odwołań w postępowaniach na usługi społeczne o wartości poniżej progów
unijnych. Argumenty wskazujące na zasadność dopuszczalności odwołań, choć w dużej
mierze zasadne, nie powinny prowadzić do wykładni przepisów contra legem, a raczej
skutkować odpowiednimi zmianami w prawie. (Marzena Jaworska, Prawo Zamówień
Publicznych. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck wydanie 1, Warszawa 2018, Komentarz
do art. 138o PZP
za pośrednictwem Legalis 11187289).
Z
e względu na ograniczony zakres stosowania przepisów pzp w ramach postępowań na
usługi społeczne o wartości poniżej kwot wskazanych w przepisach art. 138g ust. 1 i 2 pzp
podjęcie przez KIO kontroli czynności podmiotu zamawiającego byłoby utrudnione a wręcz
niemożliwe. Izba ocenia bowiem czynności i zaniechania podmiotu zamawiającego w
odniesieniu do sko
nkretyzowanych w przepisach nakazów i zakazów – nie ma przy tym
uprawnień do wypełniania zasad prawa (jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej)
określonymi i nowymi treściami. Izba jest sądem faktów i ocenia te fakty przez pryzmat norm
o charakterze
ius cogens, które to normy muszą oznaczać ściśle określone wzorce
postępowania. Tym samym analiza przepisów rozdziału 6 zawartego w dziale III pzp
(zatytułowanym „Przepisy szczególne") wraz z przepisami odnoszącymi się do środków
ochrony prawnej nakazuje p
rzyjąć, że w postępowaniach dotyczących usług społecznych o
wartości mniejszej niż kwoty wskazane w treści art. 138g ust. 1 pkt 1 i 2 pzp wykonawcom
nie przysługują środki ochrony prawnej" (Paweł Trojan, Zamówienia społeczne a odwołanie,
Przetargi Publiczne 2017, Nr 10, s. 54)
Środki ochrony prawnej. W postępowaniu na usługi społeczne o wartości niższej niż kwoty
określone w art.138g ust. 1 ZamPublU wykonawca nie ma możliwości skorzystania ze
środków odwoławczych przewidzianych w Dziale VI ZamPublU (dr hab. Małgorzata
Sieradzka,
Prawo Zamówień Publicznych. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck wydanie 1,
Warszawa 2018, Komentarz do art. 138o PZP
za pośrednictwem Legalis 11187289).
Artykuł 138o Pzp wprowadza wyjątek od stosowania przepisów rozdziału VI ustawy,
ponieważ określa procedury dla zamówień poniżej ww. progów kwotowych. Skoro więc do
„dużych” zamówień na usługi społeczne na mocy art. 138l Pzp stosuje się przepisy o
środkach ochrony prawnej, to a contrario wobec zamówień, o których mowa w art. 138o Pzp,
trzeba uznać, że środki ochrony prawnej nie znajdą zastosowania. (Piotr Wiśniewski, Spór o
możliwość wnoszenia odwołań – opinia praktyka, Monitor Zamówień Publicznych, nr 158,
grudzień 2017 r.).
Zasady udzielania podprogowych zamówień na usługi społeczne (…). Do zamówień tych nie
ma obowiązku stosowania innych przepisów pzp (przy tym nie przysługują wykonawcom
środki odwoławcze określone w dziale VI pzp) (…) Joanna Filipiak, Praktyczne spojrzenie na
usługi społeczne, Przetargi Publiczne, grudzień 2016, s. 10).
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie.
Z powyższego przepisu wynika zakaz wydawania orzeczeń o charakterze
merytorycznym,
do jakich zalicza się oddalenie czy uwzględnienia odwołania, w innej formie
aniżeli wyrok. Orzeczenie Izby w rozpatrywanej sprawie w żadnej części nie miało jednak
charakteru merytorycznego
, zatem musiało przybrać postać postanowienia.
W związku z powyższym, na podstawie art. 192 ust. 1 zd. 2, art. 189 ust. 2 pkt 1
orzeczono jak w sentencji.
Postanowienie wydano na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 189 ust. 3 zd.
pierwsze ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w
oparciu o przepi
sy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t. j. Dz. U. z
2018 r. poz. 972).
W myśl powołanych przepisów, a także zgodnie z poglądem jednolicie
prezentowanym w orzecznictwie tak Izby jak i Sądów Okręgowych, w przypadku odrzucenia
odwołania odwołującego obciąża się całością wniesionego wpisu, zgodnie z zasadą
odpowiedzialności za wynik postępowania wynikającą z art. 192 ust. 10 ustawy Pzp (por.
przykładowo wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 22 listopada 2012 r., sygn. akt XII Ga
Przewodniczący: …………………