KIO 896/19 WYROK dnia 10 czerwca 2019 r.

Sygn. akt: KIO 896/19 

WYROK 

z dnia 10 czerwca 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Marzena Teresa Ordysińska 

Protokolant: 

Piotr Cegłowski  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  27  maja  i  6  czerwca  2019  r.  w  Warszawie  od

wołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  16  maja  2019  r.  przez 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  WhyNotTravel  spółka 

z 

ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka  komandytowa  z  siedzibą  w  Kielnarowej  oraz 

Przeds

iębiorstwo Wielobranżowe Bokka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą 

w  Kielcach  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  -  Instytut  Adama 

Mickiewicza w Warszawie 

przy  udziale 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  Bankowe 

Biuro  Podróży  Travelbank  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Warszawie  oraz 

eTravel  spółka  akcyjna  w  Warszawie,  zgłaszających  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

Oddala odwołanie.  

2.  Kosztami  pos

tępowania  obciąża  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia:  WhyNotTravel  spółka  z ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka  komandytowa 

z 

siedzibą w Kielnarowej oraz Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Bokka spółka z ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Kielcach i: 

2.1. zalicza w 

poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych,  zero  groszy),  uiszczoną  przez  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  WhyNotTravel  spółka  z ograniczoną 

odpowiedzialnością  spółka  komandytowa  z  siedzibą  w  Kielnarowej  oraz  Przedsiębiorstwo 

Wielobranżowe  Bokka  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z siedzibą  w  Kielcach 

tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia: 

WhyNotTravel  spółka  z ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka  komandytowa  z  siedzibą 

w Kielnarowej 

oraz  Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  z siedzibą  w  Kielcach  na  rzecz  zamawiającego  -  Instytutu  Adama 

Mickiewicza  w Warszawie 

kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero 

groszy

), stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.  - 

Prawo zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ………….........................… 

Sygn. akt KIO 896/19 

U z a s a d n i e n i e 

I.  Instytut  Adama 

Mickiewicza  z  siedzibą  w  Warszawie  (dalej:  Zamawiający),  prowadzi 

postępowanie na wykonanie zamówienia publicznego pn. „Usługa sprzedaży i dostarczania 

krajowych i międzynarodowych biletów lotniczych dla Instytutu Adama Mickiewicza”. 

Ogłoszenie  o zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej,  poz.  2019/S  041-

093354.  Zamawiający zamieścił  specyfikację  istotnych 

warunków  zamówienia  (dalej:  SIWZ)  na  swojej  stronie  internetowej.  Postępowanie 

prowadzone  jest  w trybie  przetargu  nieograniczonego  na  podstawie  ustawy  z dnia 

stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  1986  ze  zm.; 

dalej: Prawo zamówień publicznych). 

W dniu 16 maja 2019 r. wykonawcy 

wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: 

WhyNotTravel  spółka  z ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka  komandytowa  z  siedzibą 

w 

Kielnarowej  oraz  Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Bokka  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  z siedzibą  w  Kielcach  (dalej:  Odwołujący)  wnieśli  odwołanie,  w którym 

zarzucili Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:  

art. 90 ust. 1 Prawa zamówień publicznych poprzez zaniechanie wezwania wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  Bankowe  Biuro  Podróży  Travelbank 

spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Warszawie  oraz  eTravel  spółka  akcyjna 

w 

Warszawie  (dalej:  Konsorcjum  Travelbank)  do  udzielenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia 

dowodów, dotyczących wyliczenia ceny i kosztu oferty Konsorcjum oraz jej istotnych części 

składowych. 

Zdaniem  Odwołującego,  Konsorcjum  Travelbank,  zaoferowało  ceny,  które  łącznie 

oraz osobno uzasadniają uznanie oferty Konsorcjum za obarczoną wadą rażąco niskiej ceny. 

Podkreślał,  że wykonawca powinien  tak  skalkulować każdy  składnik ceny  by  umożliwiał  on 

pokrycie  kosztów  wykonania  danej  usługi  oraz  osiągnięcie  zysku.  Wynika  to  z  faktu,  iż 

Wykonawca nie posiada  żadnej gwarancji,  co  do kwoty  lub  zakresu  wykonania Umowy  lub 

wartości  zamówienia  (por.  §  3  ust.  1  in  fine  wzoru  umowy).  Jakkolwiek  na  33  stronie 

dokumentacji  Postępowania  umieszczoną  szacunkowy  skalę  potrzeb  Zamawiającego, 

niemniej  nie  ma  ona  wiążącego  charakteru  i  Zamawiający  ma  możliwość  zakupu  dowolnej 

ilości biletów lotniczych. Ilość wykonanych zamówień będzie całkowicie zależna od potrzeb 

Zamawiającego oraz innych podmiotów (§ 1 ust. 7 lit. a) wzoru umowy). 

Cena  całkowita  w  Postępowaniu  nie  jest  ceną  ryczałtową  i  wobec  tego  nie  jest 

możliwe  ewentualne  pokrywanie  kosztów  czy  strat  w  ramach  innych  wykonanych  usług. 

Koszty,  rezerwy  oraz  zysk  muszą  być  przypisane  w  stosunku  do  konkretnej,  podanej 

wysokości opłaty transakcyjnej. 

Cena przykładowych połączeń lotniczych (biletów) ma znaczenie głównie na etapie badania 

i 

oceny  ofert,  gdyż  Zamawiający  prawdopodobnie  nie  skorzysta  w  rzeczywistości 

z 

przedstawionej oferty połączeń. Niemniej również podana tam cena musi być ceną realną 

i 

prawidłową. Podanie zaniżonej ceny biletów, poniżej rzeczywistych możliwości wykonawcy 

i 

realiów rynkowych, w istocie w sposób oczywisty oznacza, iż wykonanie zamówienia na tę 

podróż za tę cenę nie było możliwe. Innymi słowy nie istniała możliwość wykonania danego 

połączenia za cenę wskazaną przez wykonawcę. 

Każda z pozycji cenowych formularza ofertowego powinna zostać wyceniona osobno. 

Każda  z  tych  czynności  może  mieć  decydujący  wpływ,  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 

wynikającymi z odrębnych przepisów. Innymi słowy zaniżenie dowolnego z ww. składników 

może  mieć  wpływ  na  obarczenie  oferty  Konsorcjum  wadą  rażąco  niskiej  ceny.  Odwołujący 

podkreślał,  że  wykonawca  miał  obowiązek  zaoferowania  ceny,  która  uwzględnia  wszystkie 

koszty związane z wykonaniem zamówienia. Zatem Wykonawca powinien wykazać, że jego 

stawki,  za

równo  opłaty  transakcyjnej,  jak  i  biletów  lotniczych,  są  rynkowe  i  pokrywają 

wszystkie koszty realizacji danej usługi w całym okresie realizacji umowy. 

Zdaniem  Odwołującego  cena  0,01  zł,  a  nawet  0,00  zł  jest  w  szczególnych 

przypadkach dopuszczalna na ryn

ku zamówień publicznych. W szczególności taka sytuacja 

może  występować  w  przypadku  opłat  transakcyjnych  za  sprzedaż  biletów  lotniczych  lub 

rezerwacji hotelowych, gdyż niektórzy Wykonawcy na rynku posiadają odpowiednią sytuację, 

aby pokryć koszty wykonania ww. usług z kosztów samych biletów lotniczych lub rezerwacji 

hotelowych.  Argumentował,  że  wykonanie  usługi  rezerwacji  hotelowej  lub  sprzedaży  biletu 

lotniczego za cenę  w  wysokości  0,01  zł  lub  0.00 zł  jest realne,  jednak wtedy  i  tylko wtedy, 

jeżeli Wykonawca posiada indywidualne możliwości pozwalające na uzyskanie dodatkowego 

wynagrodzenia  za  wykonanie  usługi  takie  rodzaju  ze  źródeł  zewnętrznych.  Co  więcej  taką 

sytuację należy udowodnić. 

Konsorcjum zaoferowało wykonanie zamówienia za opłatę transakcyjną w wysokości 

0,01  zł.  Tymczasem  standardowa  prowizja  dla  agenta  IATA  wynosi  0,01%  (1/10  000) 

podstawy taryfy danego biletu. Czyli z biletu z taryfą za 1 000 zł wykonawca uzyskuje 0,10 zł 

prowizji.  Kwota  0,11  zł  (suma  takiej  prowizji  +  zaoferowanej  przez  Konsorcjum  opłaty 

transakcyjnej) nie pokrywa ceny wystawienia biletu lotniczego. 

Reasumując,  zdaniem  Odwołującego  Konsorcjum  Travelbank  jest  w  stanie 

zrealizować niniejsze zamówienie z zyskiem wyłącznie, jeżeli posiada odpowiednio wysokie 

przychody  ze  źródeł  zewnętrznych  lub  ponadstandardowo  niskie  koszty.  Taka  sytuacja 

powinna  przynajmniej  wzbudzić  wątpliwości  Zamawiającego,  co  powinno  skutkować 

wezwaniem Konsorcjum do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Skoro do wezwania nie doszło 

to zdaniem Odwołującego, Zamawiający naruszył art. 90 ust. 1 Prawa zamówień publicznych 

Co  do  ceny  przykładowych  biletów  lotniczych,  to  Odwołujący  podawał,  że  cena 

łączna  za  8  biletów  lotniczych  wynosi  odpowiednio  17  612,12  w  przypadku  oferty 

Odwołującego  oraz  15 720,45  zł  w  przypadku  oferty  Konsorcjum  Travelbank.  Różnica 

wynosi więc 1 891,67 zł, czyli około 10%-15%. Niemniej, aż 1 330,92 zł powstało w wyniku 

różnicy w wycenie jednego połączenie, tj. połączenia nr. 5 na trasie Waszyngton- Warszawa 

Waszyngton.  Tak  więc  różnica  w  cenie  tego  jedno  połączenia  pomiędzy  Odwołującym  i 

Konsorcjum  wynosi  ponad  30%  i  zdaniem  Odwołującego  różnica  ta  powinna  zostać 

wyjaśniona  przez  Zamawiającego.  Tym  bardziej,  iż  połączenie  zostało  wystawione  na 

niedostępnej dla tego połączenia klasie taryfowej. 

Odwołujący  zauważał,  że  zaniżenie  ceny  chociaż  jednego  z  biletów  poniżej 

standardów  rynkowych  powinno  skutkować  uznaniem  oferty  Konsorcjum  Travelbank  za 

obarczoną  wadą  rażąco  niskiej  ceny. Wszak,  w  takim  przypadku realizacja  zamówienia  za 

daną cenę nie byłaby możliwa. 

Odwołujący  wskazywał  również,  iż  nawet  jeżeli  uznać,  iż  wynagrodzenie  wykonawcy 

w 

Postępowaniu  nie  zostało  ukształtowane  w  sposób  kosztorysowy  to  cena  oferty 

Konsorcjum,  w  tym  jej  składniki  kosztowe,  powinna  była  wzbudzić  wątpliwości 

Zamaw

iającego,  gdyż  każdy  z  jej  trzech  składników  wydaje  się  być  zaniżony,  przy  czym 

składnik  trzeci  -  cena  8  biletów  lotniczych,  przynajmniej  ze  względu  na  zaniżenie  ceny 

jednego z biletów lotniczych.  

2)  art.  24  ust.  1  pkt.  pkt  16  oraz  17  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia  Konsorcjum  Travelbank,  mimo  iż  Konsorcjum  wprowadziło  Zamawiającego 

w 

błąd  przy  przedstawieniu  informacji,  że  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu; 

ewentualnie  art.  26  ust.  4  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  wezwania 

Konsorcjum  do  udzielania  wyjaśnień  w  zakresie  złożonego  przez  Konsorcjum  Wykazu 

zrealizowanych usług. 

Tak  sformułowany  zarzut  Odwołujący  uzasadniał  następująco:  Konsorcjum 

Travelbank  w

prowadziło  Zamawiającego  w  błąd  co  do  spełniania  warunku  udziału  w 

Postępowaniu  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej.  W  dokumentach 

złożonych  na  wezwanie  z  dnia  1  kwietnia  2019  r.  Konsorcjum  przekazało  „Wykaz 

wykonanych  usług  wraz  z rekomendacjami  potwierdzającymi  należyte  wykonanie”.  Na 

pierwszy r

zut oka wydaje się, iż wskazane przez Konsorcjum usługi potwierdzają spełnianie 

warunku  zgodnie  z  art.  6  ust.  1  lit. 

c)  SIWZ.  Niemniej  po  dokładniejszej analizie złożonego 

wykazu  usług  okazuje  się,  że  obie  usługi  –  wykonane  dla  Ewa  Travel  i  5MS  spółka  z 

og

raniczoną  odpowiedzialnością  są  usługą  świadczoną  na  rzecz  pośrednika  oferującego 

usługi turystyczne. 

Żadna  z  ww.  usług  nie  spełnia  więc,  zdaniem  Odwołującego,  wymagań 

Zamawiającego. Przede wszystkim oba ww. podmioty (Ewa Travel i 5 MS sp. z o.o.) działają 

w rzeczywistości jako agenci (subagenci), któregoś z członków Konsorcjum, a nie podmioty 

bezpośrednio  dokonujące  zakupu  biletów  lotniczych  np.  na  skutek  udostępnienia  im 

potencjału technicznego. Bilety wystawiane tak przez Ewa Travel, jak i z 5 MS sp. z o.o. są 

w  istocie  wystawiane  przez  te  podmioty  na  numerze  IATA  i  oprogramowaniu,  któregoś  z 

członków konsorcjum. 

Odwołujący  argumentował,  że  nawet  jeżeli  bilet  wystawia  kasjer  zatrudniony  przez 

któregoś z członków Konsorcjum, co wydaje się mało prawdopodobne to i tak dzieje się to 

w 

całkowicie inny sposób niż w relacji z Zamawiającym. W takiej sytuacji mamy do czynienia 

nie 

z jedną umową opiewającą na 4 mln zł, a z umową opartą o prowizje, w której usługi są 

świadczone  na  rzecz  innych  podmiotów.  Innymi  słowy  na  skutek  działań  Ewa  Travel  lub  5 

MS  sp.  z  o.o.,  któryś  z  członków  Konsorcjum  mógł  sprzedać  usługi  na  ponad  4  mln  zł, 

niemniej działo się to na podstawie wielu umów z podmiotami trzecimi. 

Odwołujący  argumentował,  że  w  przypadku  umów  z  Ewa  Travel,  jak  i  z  5  MS  sp.  z  o.o. 

mamy  do  czynienia  z  udostępnieniem  możliwości  technicznych,  któregoś  z  członków 

konsorcjum  oraz  ewentualnie  z  dalszą  umową  agencyjną,  a  nie  z  kompleksową  obsługą 

podróży służbowych, jak na rzecz Zamawiającego. 

Odwołujący  podnosił,  że  współpraca  agenta  IATA  z  agentami  non-IATA  właściwie 

w 

żadnym zakresie nie pokrywa się z obsługą Zamawiającego poza tym, iż również dotyczy 

sprzedaży  biletów  lotniczych.  Tak  więc  sposób,  w  jaki  Konsorcjum  Travelbank  wykazało 

spełnianie warunku udziału w Postępowaniu w odniesieniu do wymagań określonych w art. 6 

ust.  1  lit  c)  akapit  3  SIWZ  w  istocie  stanowi  wprowadzenie  Zamawiającego  w  błąd  celem 

wpłynięcia wynik Postępowania. W tym stanie rzeczy konieczne jest w ocenie Odwołującego 

skorzystanie  przez  Zamaw

iającego  z  uprawnienia  przewidzianego  w  przepisie  §  2  ust.  6 

rozporządzenia  w  sprawie  wykazu  dokumentów,  w  którym  wskazano,  iż:  Jeżeli  wykaz, 

oświadczenia  lub  inne  złożone  przez  wykonawcę  dokumenty  budzą  wątpliwości 

zamawiającego,  może  on  zwrócić  się  bezpośrednio  do  właściwego  podmiotu,  na  rzecz 

którego  roboty  budowlane,  dostawy  lub  usługi  były  wykonane,  a  w  przypadku  świadczeń 

okresowych  lub  ciągłych  są  wykonywane,  o  dodatkowe  informacje  lub  dokumenty  w  tym 

zakresie.  Potwierdzenie  się  okoliczności  opisanych  w  treści  odwołania  stanowi,  zdaniem 

Odwołującego,  przesłankę  do  wykluczenia  Konsorcjum  z  Postępowania  bez  wzywania  do 

uzupełniania  wykazu  usług.  Niedopuszczalnym  jest,  aby  informacje  nieprawdziwe  mogły 

zostać  zastąpione  informacjami  prawdziwymi  w  trybie  art.  26  ust.  3  Prawa  zamówień 

publicznych,  co  znajduje  odzwierciedlenie  m.in.  w  tezach  wyrażonych  w  uzasadnieniu 

wyroku  KIO  z  dnia  22  grudnia  2014  roku  (KIO  2567/14):  „W  przypadku  zaistnienia 

wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy - podania nieprawdziwych 

informacji  mających  wpływ  na  wynik  postępowania  -  art.  26  ust.  3  ustawy  nie  znajduje 

zastosowania”.  Z  kolei,  jeżeli  Izba  uzna,  iż  powstają  wątpliwości,  co  do  wprowadzenia 

Zamawiającego przez Konsorcjum w błąd możliwe jest skorzystanie z dyspozycji art. 26 ust. 

4  Prawa  zamówień  publicznych  i  nakazanie  wezwania  Konsorcjum  do  wyjaśnień  w  tym 

zakresie. 

3)  art.  24  ust.  1  pkt  12  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  wykluczenia 

Konsorcjum  Travelbank,  mimo  iż  nie  wykazało  ono  spełniania  warunków  udziału 

w 

Postępowaniu;  ewentualnie  art.  26  ust.  3  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez 

zaniechanie  wezwania  Konsorcjum  do  uzupełnienia  lub  poprawienia  lub  do  udzielania 

wyjaśnień w zakresie złożonego przez Konsorcjum Wykazu zrealizowanych usług. 

Odwołujący  wskazywał,  że  w  zakresie  uzasadnienia  tego  zarzutu  należy  ponownie 

wziąć pod uwagę okoliczności wskazane wyżej (odnośnie zarzutu nr 2).  Zdaniem 

Odwołującego,  niezależnie  od  uznania,  czy  Konsorcjum  Travelbank  wprowadziło 

Zamawiającego  w  błąd,  czy  też  nie,  to  nie  jest  możliwe  uznanie,  iż  Konsorcjum  wykazało 

spełnianie  warunków  udziału  w  Postępowaniu.  Jednocześnie,  jeżeli  Izba  uzna,  iż  doszło 

wyłącznie do niewykazania spełniania warunków udziału w Postępowaniu bez wprowadzenia 

Zamawiającego  przez  Konsorcjum  Travelbank  w  błąd  to  przed  wykluczeniem  Konsorcjum 

z 

Postępowania  konieczne  jest  zastosowanie  norm  wynikających  z  art.  26  ust.  3  Prawa 

zamówień publicznych 

W związku z powyższym Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie 

Zamawia

jącemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert. 

Zamawiający  nie  uwzględnił  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu. W  odpowiedzi  na 

odwołanie i na rozprawie wnosił o oddalenie odwołania w całości. 

W  odniesieniu  do  zarzutu  naruszenia  art.  90  ust.  1  Prawa  za

mówień  publicznych 

poprzez  zaniechanie  wezwania  Przystępującego  do  wyjaśnień  w  sprawie  rażąco  niskiej 

ceny,  Zamawiający  podnosił,  że  Odwołujący  stoi  na  stanowisku,  że  zaoferowane  przez 

Przystępującego  ceny  łącznie  oraz  osobno  uzasadniają  uznanie  oferty  Przystępującego  za 

obarczoną  wadą  rażąco  niskiej  ceny.  Przy  tym  jako  uzasadnienie  tego  zarzutu  powołuje 

argumentację  odnoszącą  się  w  zasadzie  jedynie  do  poszczególnych  składników  ceny: 

opłaty  transakcyjnej  za  wystawienie  biletów  oraz  (2)  ceny  przykładowych  połączeń 

lotniczych  (biletów).  Wskazuje,  że  są  to  istotne  części  składowe  całkowitej  ceny,  czyli 

wynagrodzenia wykonawcy. Wynagrodzenie to Odwołujący raz określa jako wynagrodzenie 

kosztorysowe,  „liczone  obmiarowo”  (pkt  1  1  odwołania),  innym  razem  jako  wynagrodzenie 

o 

charakterze  ryczałtowym  (pkt  22).  Prawdopodobnie  ta  trudność  w  ustaleniu  charakteru 

wynagrodzenia  przez  Odwołującego  wynika  z  faktu,  że  różnica  całkowitej  ceny  oferty 

Odwołującego  i  Przystępującego  nie  jest  znacząca.  Jest  to  jedynie  11%,  a  nie  —  jak 

wskazuje Odwołujący, określając tę różnicę z dużym marginesem błędu — „około 10%-13%” 

i  jako  taka  nie  budzi  wątpliwości  Zamawiającego.  W  konsekwencji  braku  wątpliwości,  o 

których  mowa  w art.  90  ust.  1  Prawa  zamówień  publicznych  jako  podstawy  wezwania  do 

wyjaśnień,  Zamawiający  nie  miał  podstaw  do  wezwania  Przystępującego  do  wyjaśnienia 

całkowitej  ceny  na  etapie  badania  ofert,  jak  i  nie  ma  ich  nadal,  już  po  zapoznaniu  się 

z argumen

tacją przedstawioną w odwołaniu. 

Zamawiający nie kwestionował wynikającego wprost z art. 90 ust. 1 Prawa zamówień 

publicznych,  obowiązku weryfikacji,  czy  istotne  części  składowe  ceny  nie  są  rażąco  niskie. 

Zamawiający wyjaśnia, że w jego ocenie, uwzględniając przede wszystkim specyfikę usługi, 

będącej  przedmiotem  zamówienia,  zaoferowane  przez  Przystępującego  ceny  opłat 

transakcyjnych,  jak  i  przykładowych  biletów  są  realne,  wiarygodne,  nie  odbiegają  od  cen 

rynkowych  podobnych  zamówień,  nie  wskazują  na  możliwość  wykonania  zamówienia 

poniżej  rzeczywistych  jego  kosztów,  a  zatem  nie  wypełniają    definicji  rażąco  niskiej  ceny, 

powoływanej przez Odwołującego w pkt 10 odwołania. Zamawiający zgadza się przy tym ze 

stanowiskiem Odwołującego, że definicja ta jest wynikiem orzecznictwa KIO oraz poglądów 

doktryny. 

Odnośnie  opłat  transakcyjnych  za  wystawienie  biletów  lotniczych  krajowych  oraz 

międzynarodowych, Zamawiający podnosił, że Odwołujący pomija zarówno specyfikę usługi, 

jak i ceny oferowane na rynku za tę część usług. 

Zamawiający  wskazywał,  że  badając  oferty  uwzględnił  powyższe uwarunkowania  — 

wiadome  i  oczywiste  nie  tylko  dla  niego,  ale  też  dla  innych  wykonawców  będących 

uczestnikami tego rynku. Zamawiający zwracał uwagę, że sam Odwołujący w postępowaniu 

odwoławczym,  zakończonym  wydaniem  przez  KIO  wyroku  w  dniu  2  stycznia  2019  r. 

(KIO 2592/18)  - 

broniąc realności  zaoferowanych  opłat  transakcyjnych w wysokości  0,01  zł 

i 

tym  samym  broniąc  się  przed  odrzuceniem  jego  oferty  przez  zamawiającego  w 

postępowaniu na „Usługę rezerwacji, sprzedaży i dostarczenia biletów lotniczych na potrzeby 

Pol

itechniki  Gdańskiej”  -  powoływał    się  na  specyfikę  usług  tego  typu  i  uwarunkowania 

związane  ze  świadczeniem  tych    usług  pozwalające  nie  tylko  jemu,  ale  też  innym 

wykonawcom na ich świadczenie z  zyskiem. W uzasadnieniu tego wyroku KIO wskazała: „ 

Odnosząc  się  do  kwestii  ceny  (opłaty  transakcyjnej)  zaoferowanej  przez  odwołującego,  w 

pierwszej  kolejności  należy  zwrócić  uwagę  na  specyfikę  usługi,  która  jest  przedmiotem 

zamówienia.  Jak  wynika  z wyjaśnień  odwołującego  przedstawionych  na  rozprawie  i 

niekwestionow

anych przez zamawiającego, wykonawcy funkcjonujący na tym rynku, będący 

agentami  IATA,  mają  co  do  zasady  umowy  zawarte  z  liniami  lotniczymi  i  operatorami 

systemów GDS, na podstawie których otrzymują upusty/prowizje od cen biletów. Wysokość 

upustów/  prowizji  zależy  głównie  od  obrotów  danego  wykonawcy:  im  wyższe  obroty  tym 

korzystniejsze d/a tego wykonawcy umowy. W związku z tym, cena biletu zapłacona przez 

zamawiającego,  przy  uwzględnieniu  uzyskanego  przez  wykonawcę  upustu  /  prowizji  może 

pozwolić wykonawcy pokryć w całości lub w części koszty wykonania usługi i osiągnąć zysk, 

zaś  opłata  transakcyjna  od  zamawiającego  jest  zyskiem  dodatkowym.  Tym  samym,  im 

większe  są  upusty  /  prowizje  przysługujące  wykonawcy  na  podstawie  umów  zawartych  z 

liniami lotniczymi i o

peratorami systemów GDS, tym większą ma on możliwość zmniejszenia 

żądanej opłaty transakcyjnej. Wykonawcy posiadający najkorzystniejsze umowy są w stanie 

pokryć koszty i osiągnąć zysk z samych upustów/prowizji na każdym bilecie. 

Zamawiający zwracał uwagę na część dowodów przedłożonych przez Odwołującego 

na rozprawie (zestawienia ofert, informacje o wyborze ofert, referencje), z których wynika, że 

w  trzech  innych  postępowaniach  prowadzonych  przez  innych  zamawiających  oferował  on 

opłatę  transakcyjną  w  wysokości  1  grosza  i  posiada  od  tych  zamawiających  referencje 

potwierdzające, że należycie wykonał usługi. 

Zamawiający  podnosił,  że  również  Odwołujący  zaoferował  w  niniejszym  

Postępowaniu ceny opłat transakcyjnych za wystawienie biletów w tej samej wysokości (tj. 1 

gr), potwierdzając tym samym praktykę rynkową. 

Z  doświadczeń  Zamawiającego,  w  szczególności  z  prowadzonego  poprzedniego 

postępowania (w 2017 r.) wynika, że oferowanie cen na tak niskim poziomie jest ustaloną od 

co  najmniej  kilku  lat,  na  co  wskazuje  r

ównież  szereg  starszych  orzeczeń  KIO  (w  tym 

z 

udziałem  Odwołującego,  prezentującego  na  tamtym  etapie  odmienne  stanowisko 

w 

stosunku  do  prezentowanego  w  tym  postępowaniu  odwoławczym)  —  m.in.  wyr.  KIO 

z 14 

września 2015 r., KIO 1881/15; wyr. KIO z 28 sierpnia 2015 r., KIO 1753/15; wyr. KIO 

z 17 czerwca 2014 r., KIO 1 125/14. 

Uwzględniając  powyższe  Zamawiający  wskazuje,  że  oferowanie  cen  za  opłaty 

transakcyjne  na  poziomie  zaoferowanym  w  tym  postępowaniu  przez  obu  wykonawców 

stanowi obecnie normalną i akceptowaną praktykę rynkową. Wobec braku wątpliwości w tym 

zakresie wezwanie do złożenia wyjaśnień byłoby niecelowe, a nawet sprzeczne z ekonomiką 

postępowania. 

Odnośnie  argumentacji  Odwołującego  co  do  ceny  biletów  lotniczych  w  ofercie 

Konsorcjum  Travelbank,  Zama

wiający  wskazywał,  że  w  uzasadnieniu  zarzutów  stawianych 

w 

tym  zakresie  Odwołujący  powołuje  się  na  różnicę  pomiędzy  łączną  ceną  biletów 

zaoferowaną przez siebie i Przystępującego, która, jak już wskazano, wynosi 11% i jako taka 

nie budzi wątpliwości Zamawiającego. Powołuje się również na znaczącą różnicę pomiędzy 

ceną  połączenia  Warszawa  —  Waszyngton  —  Warszawa  „ponad  30%”  (dokładnie  32%), 

która — jego zdaniem — powinna zostać wyjaśniona przez Zamawiającego. 

Zamawiający  wskazywał, że różnica pomiędzy  zaoferowaną przez  Przystępującego 

ceną  kwestionowanego  połączenia  a  średnią  arytmetyczną  cen  wszystkich  złożonych  ofert 

wynosi 19% i nie uzasadnia wezwania do złożenia wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny, 

nie  tylko  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Prawa  zamówień  publicznych,  ale  też  ust.  1a  tego 

przepisu, w którym przewidziano próg ponad 30%, jako wyznaczający obowiązek zwrócenia 

się do  wykonawcy  oferującego taką  cenę  o udzielenie wyjaśnień.  Dodatkowo Zamawiający 

zwracał  uwagę,  że  obowiązek  ten  dotyczy  przypadku,  w  którym  cena  całkowita  oferty  jest 

niższa  o  co  najmniej  30%  od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  (a  nie 

poszczególne ceny jednostkowe). 

Zamawiający ponadto wskazywał, że w załączniku nr 2a do SIWZ wymagał złożenia 

wraz z ofertą dla każdego wycenianego połączenia potwierdzenia elektronicznego wydruku 

z 

systemu rezerwacji, przy czym wskazał, że za wystarczający dokument uzna wydruk biletu 

lotniczego  z  systemu  rezerwacji 

GDS,  posiadającego  minimalne  cechy  wskazane  w  tym 

fragmencie  SIWZ.  Bilety  złożone  przez  Przystępującego  odpowiadały  wymaganiom 

określonym  w  SIWZ,  a  tym  samym  potwierdzały.  że  na    moment  pozyskania  tego  biletu 

dostępne było dla Przystępującego połączenie w takiej cenie. 

Zamawiający  podał,  że  w  ślad  za  zastrzeżoną  w  załączniku  nr  2a  możliwością 

weryfikacji przedstawionej dokumentacji u przewoźników lub w systemie GDS, zweryfikował 

u 

przewoźnika  dostępność  i  prawidłowość  również  tego  biletu,  w  tym  warunków  w  nim 

przewidzianym,  otrzymując  odpowiedź,  że  wszystkie  bilety  wystawione  zostały  prawidłowo, 

zgodnie z kalkulacją automatyczną i bez jakichkolwiek manualnych ingerencji. W tej sytuacji 

stanowisko  Odwołującego  że  połączenie  Warszawa  —  Waszyngton  —  Warszawa  zostało 

wystawione  na  niedostępnej  dla  tego  połączenia  klasie  taryfowej  jest  jedynie  jego 

gołosłownym twierdzeniem, niepopartym żadnymi dowodami.  

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 oraz art. 24 ust. 1 pkt 12 Prawa 

zamówień publicznych przez zaniechanie wykluczenia Konsorcjum Travelbank, Zamawiający 

zauważał,  że  Odwołujący  zarzut  naruszenia  art.  24  ust.  1  pkt  16  i  17  Prawa  zamówień 

publicznych  wywodzi,  z  jego  zdaniem,  wprowadzającego  Zamawiającego  w  błąd 

przedstawienia  przez  Przystępującego  informacji  w  pozycji  nr  2  i  3  Wykazu  usług. 

Argumentację  w  zakresie  tego  zarzutu  powołuje  również  jako  argumentację  uzasadniającą 

stawiany zarzut w zakresie naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 Prawa zamówień publicznych. 

Stawiając  te  zarzuty  Odwołujący  powoływał  się  na  to,  że  usługi  wskazane  w  tych 

pozycjach  świadczone  były  na  rzecz  pośrednika  oferującego  usługi  turystyczne  (biur 

podróży), wnioskując, że żądna z tych usług nie spełnia wymagań Zamawiającego. Twierdzi, 

że  oba  podmioty,  na  rzecz  których  wykonywane  były  te  usługi,  działają  „w  rzeczywistości 

jako  agenci  (subagenci),  któregoś  z  członków  konsorcjum,  a  nie  podmioty  bezpośrednio 

dokonujące  zakupów  biletów  lotniczych,  np.  na  skutek  udostępnienia  im  potencjału 

technicznego".  Wskazuje,  że  bilety  wystawiane  przez  te  podmioty  są  wystawiane  na 

numerze IATA i 

oprogramowaniu „któregoś z członków konsorcjum” (pkt 39 odwołania). 

Zamawiający podnosił, że tak sformułowany zarzut, opierający się na daleko idących 

w  skutkach,  ale  jednak  przypuszczeniach  Odwołującego,  nie  popartych  żadną  konkretną 

argumentacją (nie mówiąc o dowodach), która by pozwalała Zamawiającemu na ewentualne 

zweryfikowanie po wniesieniu odwołania podjętych wcześniej czynności w Postępowaniu nie 

stanowi  prawidłowo  sformułowanego  zarzutu.  Brak  konkretyzacji  okoliczności  faktycznych 

oraz  jakichkolwiek  dowodów  w  zakresie  tego  zarzutu  nie  pozwala  na  poważną  ocenę,  czy 

zarzucane Zamawiającemu zaniechanie znajduje uzasadnienie. 

Niezależnie  od  powyższego  Zamawiający  podnosił,  że  podmioty,  na  rzecz  których  

realizowane  były  usługi  (z  poz.  2  i  3  Wykazu  usług)  stanowią  odrębne  byty  prawne  w 

stosunku do Przystępującego (spółka z o.o. oraz działalność gospodarcza osoby fizycznej). 

Brak  też  jakichkolwiek  powiązań  osobowych  ujawnionych  w  KRS  między  tymi  podmiotami. 

Podmioty  te  potwierdziły  należyte  wykonanie  usług  wskazanych  przez  Przystępującego  w 

wykazie.  Dodatkowo  Zamawiający  pismem  (datowanym  na  dzień  25  kwietnia  2019  r.) 

wezwał  Przystępującego  do  wyjaśnienia,  czy  wartość  tych  usług  wskazana  w  wykazie 

dot

yczy  tylko  rezerwacji,  sprzedaży  i  dostarczenia  biletów  na  krajowe  i  zagraniczne 

pasażerskie  przewozy  lotnicze,  czy  jest  to  kwota  za  realizację  szerszego  zakresu 

zamówienia. W odpowiedzi Przystępujący pismem z dnia 29 kwietnia 2019 r. potwierdził, że 

wskaz

ane kwoty dotyczą tylko i wyłącznie tych usług. 

Zamawiający  zwracał  uwagę,  że  Odwołujący  dokonuje  oceny  usług  wskazanych 

w 

wykazie Przystępującego w  oderwaniu od  treści  określonego w    Postępowaniu  warunku, 

przede  wszystkim  wprowadzając  do  tego  warunku  wymagania  w  nim  nie  wyrażone. 

Zamawiający  wymagał bowiem wykazania się usługami „z których każda obejmowała m.in. 

rezerwację,  zakup  i  dostarczenie  biletów  na  krajowe  i  zagraniczne  pasażerskie  przewozy 

lotnicze” (art. 6 ust. 1 lit. c SIWZ) a nie — jak twierdzi Odwołujący — usługami polegającymi 

na 

„kompleksowej  obsłudze  podróży  służbowych,  jak  na  rzecz  Zamawiającego” 

(pkt  41 

odwołania).  Z  określonego  w  Postępowaniu  warunku  w  żadnym  razie  nie  wynika,  by 

Zamawiający  wymagał  wykazania  się  realizacją  usług,  których  przedmiot  „pokrywa  się 

z 

obsługą  Zamawiającego”  (pkt  42  odwołania).  Zdaniem  Zamawiającego,  Odwołujący 

wyciągał przy tym nieuzasadniony wniosek, że w załączniku nr 5 do siwz (Wykaz głównych 

usług),  zamawiający  „doprecyzował”  wymaganie  określone  w  treści  warunku.  Zamawiający 

nie  zgadza  się  z  możliwością  wyciągnięcia  takiego  wniosku,  choćby  dlatego,  że  wykaz  ten 

jest  jedynie  wzorem  do  użycia  przez  wykonawców  w  celu  wykazania  spełniania  warunku 

udziału w postępowaniu, ale też przede wszystkim stanowi on dokument wtórny w stosunku 

do samego określenia warunku udziału w postępowaniu i akurat w tym Postępowaniu został 

umieszczony omyłkowo (niepoprawiony w stosunku do treści SIWZ z 2017 r.). 

Niezależnie  od  powyższego  Zamawiający  wskazywał,  że  sam  Odwołujący 

w prow

adzonym  przez  Zamawiającego  poprzednim  postępowaniu,  na  s.  14  złożonego 

oświadczenia  JEDZ  (w  załączeniu)  wartości  jak  w  tym  postępowaniu  (4  mln  zł) 

wykonywanymi  na  rzecz  podmiotów  świadczących  usługi  turystyczne,  tj.  Avanti 

Przedsiębiorstwo Turystyczno Handlowe B. W. w Sanoku oraz Biura Turystycznego Anturia 

w Dębicy. 

Biorąc  pod  uwagę  informacje  wynikające  z  wykazu  usług  oraz  rekomendacji 

udzielonych  przez  te  podmioty,  Zamawiający  na  etapie  oceny  ofert  nie  miał  jakichkolwiek 

podstaw do wezwania Przystępującego do złożenia dalszych wyjaśnień na podstawie art. 26 

ust. 4 Prawa zamówień publicznych. Również wniesione odwołanie, poza gołosłownymi nie 

zawiera żadnych konkretnych okoliczności, które uzasadniałyby takie wezwanie. 

Powyższe w ocenie Zamawiającego wskazuje również na bezzasadność stawianych 

w  odwołaniu  zarzutów,  a  dotyczących  złożonego  przez  Przystępującego  wykazu  usług, 

zarówno co do zarzutów podstawowych — naruszenia art. 24 ust. 16 i 17 i art. 24 ust. 1 pkt 

12 Prawa zamówień publicznych, jak i stawianych alternatywnie — naruszenia art. 26 ust. 3 

i 

4 Prawa zamówień publicznych. 

W konsekwencji Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania.  

Do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  przystąpiło  Konsorcjum 

Travelbank (dalej także: Przystępujący). 

II. 

Nie stwierdzono zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa zamówień 

publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.  

Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 

Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego zamówienia i może 

ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez Zamawiającego Prawa zamówień 

publicznych  - 

jeżeli  podniesione  przez  niego  zarzuty  by  się  potwierdziły  –  wówczas 

Odwołujący miałby szansę na uzyskanie zamówienia. 

Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron, Krajowa Izba 

Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie należy oddalić. 

Zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  1  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wezwania 

Przystępującego do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących 

wyliczenia ceny i kosztu oferty Konsorcjum Travelbank oraz jej istotnych części składowych. 

Izba ustaliła, co następuje: 

1.  W  art.  14  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (dalej:  SIWZ;  kopia  SIWZ  i  inne 

dokumenty  przywołane  w  uzasadnieniu  w  aktach  postępowania).  Zamawiający  opisał 

kryteria,  którymi  będzie  się  kierował  przy  wyborze  oferty,  wraz  z  podaniem  wag  tych 

kryteriów  i  sposobu  oceny  ofert.  Zamawiający  wskazał,  że  za  ofertę  najkorzystniejszą 

zostanie  uznana  oferta  zawierająca  najkorzystniejszy  bilans  punktów  w   m.in.  kryteriach, 

opisanych  jako  ,,Cena  usługi  tj.:  opłata  transakcyjna  za  wystawienie  biletu  lotniczego 

krajowego  (W1-

10%)  oraz  opłata  transakcyjna  za  wystawienie  biletu  lotniczego 

międzynarodowego (W2-10%)” z wagą 20% oraz ,,Cena przykładowych połączeń lotniczych 

(biletów) oceniony na podst. załącznika nr 2a do siwz” z wagą 40%.  

2.  W  załączniku  2a  do  SIWZ  Zamawiający  opisał  wymagania,  jakie  muszą  być  spełnione 

przez  bilety  (ceny  biletów)  wystawionych  na  wskazanych  przez  niego  trasach:  cena  musi 

obejmować wszystkie koszty związane z realizacją zamówienia tj. opłaty, podatki, prowizje, 

cła itd.; data każdorazowo oznacza datę startu samolotu (nie zaś datę lądowania w miejscu 

docelowym);  wylot  i  powrót  o  dowolnej  porze  dnia;  oferta  cenowa  sprzedaży  na  niżej 

wyszczególnione  trasy  musi  uwzględniać  klasę  ekonomiczną;  zaproponowane  ceny  muszą 

być  możliwe  do  zweryfikowania  w  systemie  GDS  lub  u  przewoźnika;  zamawiający  nie 

wymaga,  aby  w  cenie  biletu  wliczony  był  bagaż  rejestrowany;  przy  podróżach  po  Europie 

Zamawiający  wymaga,  aby  cena  biletów  obejmowała  tylko  połączenia  bezpośrednie. 

Zamawiający  dopuszcza  podróż  na  dwóch  biletach  one  way;  przy  podróżach  poza  Europę 

Zamawi

ający  wymaga,  aby  cena  biletów  obejmowała  połączenia  z  maksymalnie  2 

przesiadkami  podczas  podróży  w  każdą  ze  stron  (czas  na  przesiadce  nie  dłuższy  niż  4h); 

Zamawiający nie dopuszcza do korzystania z ofert „tanich przewoźników” lotniczych podczas 

wyceny  bil

etów  na  podanych  trasach.  Następnie  Zamawiający  wskazał  osiem  tras,  wraz  z 

datami  wylotu  i  powrotu,  m.in.  trasę  Waszyngton  –  Warszawa  –  Waszyngton,  wylot: 

01.07.2019 r., powrót 14.07.2019 r.  

3.  Zamawiający  w  załączniku  2a  do  SIWZ  podał  również,  że  za  wystarczający  dokument 

potwierdzający  wystawienie  biletu  na  podanej  trasie  uzna  wydruk  biletu  lotniczego  (który 

należało załączyć do oferty) z systemu rezerwacji GDS, który posiada minimum następujące 

cechy:  numer  biletu  lotniczego;  imię  i  nazwisko  (może  być  fikcyjne)  pasażera;  oznaczenie 

przewoźnika; numery rejsów; nazwę taryfy; trasę podróży; daty i godziny rejsów; cenę biletu.  

Zamawiający  przewidział  możliwość  weryfikacji  przedstawionej  dokumentacji  u 

przewoźników lub w systemie GDS.  

4.  Zgodnie  z  oświadczeniem  Przystępującego  na  rozprawie,  któremu  Odwołujący  nie 

zaprzeczył,  wykonawcy  mieli  czas  na  znalezienie  wymaganych  przez  Zamawiającego 

połączeń lotniczych od ogłoszenia postępowania do terminu złożenia ofert (bilety w systemie 

GDS  można  rezerwować  i  odwoływać).  Przystępujący  oświadczył,  że  ma  dostęp  do  pięciu 

programów rezerwacyjnych, a Odwołujący tylko do jednego, czemu również Odwołujący nie 

zaprzeczył. 

5.  W  postępowaniu  zostały  złożone  dwie  oferty  –  oferta  Odwołującego  oraz  oferta 

Przystępującego.  Obaj  wykonawcy  zaoferowali  opłaty  transakcyjne  w  wysokości  0,01  zł. 

Oferty  różniły  się  ceną  przykładowych  biletów  lotniczych  –  Odwołujący  w  formularzu 

ofertowym  podał  cenę  17 612,12  zł,  a  Przystępujący  –  cenę  15 720,45  zł.  Różnica  między 

sumą  przykładowych cen  połączeń  lotniczych podanych w  ofertach wyniosła 1 891,67  zł,  z 

czego 1 

330,92 zł wynikało z różnicy w wycenie jednego połączenia, tj. połączenia na trasie 

Waszyngton- Warszawa - Waszyngton. 

Odwołujący  w  odwołaniu  podnosił,  że  Zamawiający  powinien  wezwać 

Przystępującego do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia 

ceny  i  kosztu  oferty  Konsorcjum  oraz  jej  istotnych  części  składowych  –  zarówno  w 

odniesieniu do opłaty transakcyjnej w wysokości 0,01 zł, jak i ceny biletu załączonego przez 

Przystępującego do oferty na trasie Waszyngton – Warszawa – Waszyngton. Izba jednak nie 

zgodziła się z zarzutami podnoszonymi przez Odwołującego i podzieliła w całości stanowisko 

Zamawiającego. 

Po 

pierwsze, co do zaoferowania wyceny opłaty transakcyjnej w wysokości 0,01 zł, to 

można  stwierdzić,  że  taka  wycena  jest  wyceną  rynkową  w  postępowaniach  na  usługi 

sprzedaży biletów lotniczych. Potwierdzają to postępowania prowadzone przed Krajową Izbą 

Odwoławczą (KIO z 14 września 2015 r., KIO 1881/15; wyr. KIO z 28 sierpnia 2015 r., KIO 

1753/15;  wyr.  KIO  z 17 

czerwca  2014  r.,  KIO  1  125/14).  W  postępowaniu  sygn.  akt  KIO  

2592/19  Odwołujący  sam  dowodził,  że  wycena  opłaty  transakcyjnej  jest  wyceną  rynkową  i 

Izba 

zaakceptowała jego argumentację (wyrok KIO z 2 stycznia 2019 r). Zamawiający trafnie 

w  odpowiedzi  na  odwołanie  zwracał  uwagę  na  część  dowodów  przedłożonych  przez 

Odwołującego  na  rozprawie  KIO  2592/19  (zestawienia  ofert,  informacje  o  wyborze  ofert, 

referencje),  z  których  wynikało,  że  w  trzech  innych  postępowaniach  prowadzonych  przez 

innych zamawiających oferował  on  opłatę  transakcyjną  w  wysokości  1 grosza i  posiada od 

tych zamawiających referencje potwierdzające, że należycie wykonał usługi. 

Ponadto  Przystępujący  na  rozprawie  przedłożył  pięć  informacji  z  otwarcia  ofert 

w 

postępowaniach prowadzonych przez innych zamawiających w 2017 r i 2019 r., w których 

również oferowano opłatę w wysokości 0,01 zł (WhyNotTravel również oferował taką cenę). 

W 

tymże  postępowaniu  Odwołujący  również  zaoferował  opłatę  transakcyjną  w  wysokości 

zł, co nie tylko potwierdza, że wycena na tym poziomie jest wyceną rynkową, ale i może 

poddawać  w  wątpliwość  interes  Odwołującego  w  kwestionowaniu  wyceny  na  tym  poziomie 

(przy  czym  Odwołujący  nie  twierdził,  że  sam  jest  w  wyjątkowo  uprzywilejowanej  sytuacji, 

pozwalającej oferować opłatę transakcyjną w wysokości 1 gr).  

Odwołujący argumentował, że cena w wysokości 0,01 zł zawsze powinna być badana 

przez  Zamawiającego,  jednak  wobec  przyjęcia,  że  jest  to  cena  rynkowa  (co  wynika 

z opisanych  w

yżej  przesłanek),  trudno  dopatrzeć  się  powodów  postulowanego  przez 

Odwołującego automatyzmu prowadzenia przez Zamawiającego wyjaśnień w tym zakresie. 

Po  drugie,  Odwołujący  dopatrywał  się  podstawy  do  wezwania  Przystępującego  do 

złożenia  wyjaśnień  odnośnie  wyceny  biletu  na  trasie  Waszyngton-Warszawa-Waszyngton 

wobec  różnicy  w  cenie  przykładowego  biletu  pomiędzy  Odwołującym,  a  Przystępującym 

w 

wysokości  1  330,92  zł,  ,,tym  bardziej,  iż  połączenie  zostało  wystawione  na  niedostępnej 

dla  tego  połączenia  klasie  taryfowej”.  Innych  argumentów  przeciwko  wycenie 

Przystępującego Odwołujący w odwołaniu nie podał; na rozprawie kwestionował możliwość 

samodzielnej weryfikacji przez Zamawiającego prawidłowości wystawienia biletu. 

Trafnie  wywodził  Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  że  sama  różnica  w 

wycenie  biletów  dla  jednego  połączenia  pomiędzy  ofertą  Odwołującego  a  ofertą 

Przystępującego nie implikuje konieczności zastosowania procedury przewidzianej w art. 90 

ust. 1 Prawa zamówień publicznych. 

Odnośnie  możliwości  weryfikacji  przykładowych  biletów  przez  Zamawiającego,  to 

Zamawiający przewidział taką możliwość w SIWZ, w załączniku 2a. Samodzielna weryfikacja 

informacji podanych w ofercie przez Zamawiającego czy to na etapie przed wyborem oferty, 

czy  po  wniesieniu  odwołania,  nie  może  być  traktowana  jako  ,,de  facto  uwzględnienie 

odwołania”,  co  sugerował  Odwołujący  na  rozprawie.  Zamawiający  ma  prawo  weryfikować 

prawdziwość i rzetelność informacji podanych w ofertach, tak w prowadzonym przez siebie 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  jak  i  w  ramach  przygotowania  się  do 

rozprawy,  po  wniesieniu  odwołania.  Weryfikacja  biletów  wystawionych  przez 

Przystępującego  dokonana  przez  Zamawiającego  potwierdziła,  że  ,,wszystkie  bilety 

wystawione  zostały  prawidłowo,  zgodnie  z  kalkulacją  automatyczną  i  bez  jakichkolwiek 

manualnych  ingerencji”.  Prawidłowości  wystawienia  biletów  na  trasie  Waszyngton-

Warszawa-

Waszyngton  Odwołujący  w  żaden  sposób  nie  podważył  –  na  rozprawie 

zmodyfikował  argumentację  odwołania,  w którym  twierdził,  że  ,,połączenie  zostało 

wystawione na niedostępnej dla tego połączenia klasie taryfowej”, argumentując, że ,,Taryfa 

ta  jest  rzadko  dostępna  i  w  jego  ocenie  to  nadzwyczajny  zbieg  okoliczności,  że  we 

wszystkich  4  biletach,  składających  się  na  połączenie  do  Waszyngtonu,  wskazano  taką 

taryfę.” Na dowód mniejszej dostępności danej taryfy przedłożył na rozprawie dwa wydruki z 

systemu GDS Sabre, pokazujące dostępność taryf na 14 lotach na połączenie Warszawa  - 

Rzym. 

Argumentacja  Odwołującego  nie  przekonała  składu  orzekającego.  Okoliczność,  że 

taryfa,  w  której  Przystępujący  przedłożył  bilet  na  połączenie  Waszyngton-Warszawa-

Waszyngton jest rzadko dostępna, nie może być rozstrzygająca. Weryfikacja Zamawiającego 

potwierdziła,  że  do  wystawienia  biletu  nie  stosowano  żadnych  ingerencji  manualnych. 

Odwołujący  nie  zaprzeczył,  że  Przystępujący  ma  dostęp  do  pięciu  systemów  GDS, 

a 

Odwołujący  tylko  do  jednego  –  może  to  zwiększać  możliwości  Przystępującego 

w 

znalezieniu optymalnego połączenia w  możliwie najniższej  cenie.  Pomiędzy  ogłoszeniem 

o 

zamówieniu,  a  terminem  składania  ofert  można  było  dokonywać  prób  znalezienia 

najtańszego  biletu  nieograniczoną  ilość  razy.  Ponadto  wycenę  biletu  dla  połączenia 

Waszyngton-Warszawa-

Waszyngton  Przystępujący  potwierdził  przedkładając  na  rozprawie 

wydruki  innych  biletów  na  to  samo  połączenie,  które  kształtowały  się  na  tym  samym 

poziomie, co w ofercie Przystępującego.  

Reasumując, Izba nie znalazła podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 90 

ust. 1 Prawa zamówień publicznych.  

Zarzut  narusz

enia  art.  24  ust.  1  pkt  12  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia Konsorcjum Travelbank

, mimo iż nie wykazało ono spełniania warunków udziału 

w  Postępowaniu;  ewentualnie  art.  26  ust.  3  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez 

zaniechanie  wezw

ania  Konsorcjum  do  uzupełnienia  lub  poprawienia  lub  do  udzielania 

wyjaśnień w zakresie złożonego przez Konsorcjum wykazu usług oraz zarzut naruszenia art. 

24  ust.  1  pkt.  16  i  17  Prawa  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  wykluczenia 

Konsorcjum,  mimo  iż  Konsorcjum  wprowadziło  Zamawiającego  w  błąd  przy  przedstawieniu 

informacji,  że  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu;  art.  26  ust.  4  Prawa  zamówień 

publicznych poprzez zaniechanie wezwania Konsorcjum do udzielania wyjaśnień w zakresie 

złożonego przez Konsorcjum Wykazu zrealizowanych usług.  

Izba ustaliła, co następuje: 

1.  Zamawiający  w  art.  6  ust.  1  pkt  2  lit  c  SIWZ  wskazał,  że  aby  ubiegać  się  o  udzielenie 

zamówienia  wykonawca  musi  wykazać,  że  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  upływem 

terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, 

wykonał  lub  wykonuje  należycie,  co  najmniej  3  usługi,  z  których  każda  obejmowała  m.in. 

rezerwację,  zakup  i  dostarczenie  biletów  na  krajowe  i  zagraniczne  pasażerskie  przewozy 

lot

nicze,  a  wartość  każdej  z  nich  wynosiła  co  najmniej  4  000  000,00  zł  brutto  (całkowite 

wynagrodzenie  Wykonawcy  obejmujące  usługę  rezerwacji  i  cenę  biletów).  W  przypadku 

zamówień, które są w trakcie realizacji, Wykonawca na dzień składania ofert winien wykazać 

się realizacją umów na kwotę minimum 4 000 000,00 zł brutto każda. 

2.  Przystępujący  w  wykazie  usług  wskazał  trzy  usługi:  jedną,  trwającą,  świadczoną  dla 

Instytutu Adama Mickiewicza (usługa ta nie była kwestionowana odwołaniem) oraz dwie inne 

– świadczone dla ,,Ewa Travel” i ,,MS sp. z o.o.” 

Odwołujący w oparciu o usługi wskazane w wykazie przez Przystępującego twierdził, 

że obie usługi – wykonane dla Ewa Travel i 5MS spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

są  usługą  świadczoną  na  rzecz  pośrednika  oferującego  usługi  turystyczne.  Żadna  z  ww. 

usług  nie  spełnia  więc,  zdaniem  Odwołującego,  wymagań  Zamawiającego.  Przede 

wszystkim oba ww. podmioty (Ewa Travel i 5 MS sp. z o.o.) działają w rzeczywistości jako 

agenci  (subagenci),  któregoś  z  członków  Konsorcjum,  a  nie  podmioty  bezpośrednio 

dokonujące  zakupu  biletów  lotniczych  np.  na  skutek  udostępnienia  im  potencjału 

technicznego. Bilety wystawiane tak przez Ewa Travel, jak i z 5 MS sp. z o.o. są w istocie 

wystawiane  przez  te  podmioty  na  numerze  IATA  i  oprogramowa

niu,  któregoś  z  członków 

konsorcjum. 

Zdaniem  Odwołującego  takie  usługi  nie  potwierdzają  spełnienia  warunków 

udziału w postępowaniu przez Przystępującego. 

Izba  nie  podzieliła  argumentacji  Odwołującego.  W  ocenie  składu  orzekającego 

Odwołujący nadinterpretuje warunek udziału w postępowaniu opisany w SIWZ. Zamawiający 

wymagał  wykonania  usługi  obejmującej  ,,rezerwację,  zakup  i  dostarczenie  biletów  na 

krajowe  i  zagraniczne  pasażerskie  przewozy  lotnicze”.  Z  wywodów  Odwołującego  nie 

wynika, że usługi świadczone na rzecz Ewa Travel i 5MS nie obejmowały takiego zakresu. 

Zamawiający  nie  oczekiwał  także  wykazania  się  usługami  polegającymi  na  „kompleksowej 

obsłudze  podróży  służbowych,  jak  na  rzecz  Zamawiającego”,  jak  twierdził  Odwołujący  w 

odwołaniu.  Zamawiający w żaden sposób nie doprecyzował w opisie warunku oczekiwania 

co  do  świadczenia  usługi  w sposób  pośredni  czy  bezpośredni.  W  ocenie  Izby  w  tym 

kontekście  nie  ma  znaczenia  charakter  stosunków  prawnych  łączących  Ewa  Travel  i  5MS 

oraz  Przystępującego.  Dlatego  Izba  nie  brała  pod  uwagę  umów,  zawartych  pomiędzy 

Bankowym  Biurem  Podróży  ,,TRAVELBANK”  a  Ewa  Travel  i  5MS,  opatrzonych 

zastrzeżeniem  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  przedłożonych  przez  Przystępującego  na 

rozprawie. Izba oddaliła też wniosek Przystępującego o powołanie na świadków osób, które 

podpisały się pod przedłożonymi przez niego oświadczeniami Ewa Travel i 5MS, opisującymi 

zakres  wykonywanych  przez  nich  czynności  w  ramach  świadczenia  usług  z  wykazu  na 

okoliczność potwierdzenia prawdziwości oświadczeń tam zawartych. Odwołujący bowiem nie 

kwestionował  ich  prawdziwości,  a  twierdził,  że  opisany  tamże  zakres  czynności  nie 

odpowiada wymogom Zamawiającego. Jednak wobec braku sprecyzowania w SIWZ innego 

zakresu  usługi  potwierdzającej  spełnienie  warunków  udziału  w  postępowaniu,  jak  tylko 

,,rezerwację,  zakup  i dostarczenie  biletów  na  krajowe  i  zagraniczne  pasażerskie  przewozy 

lotnicze

”, skład orzekający nie mógł podzielić stanowiska Odwołującego. 

W konsekwencji  Izba  oddaliła  zarzut  naruszenia  art.  24  ust.  1  pkt  12,  art.  24  ust.  1 

pkt. 16 i 17 oraz art. 26 ust. 3 i 

4 Prawa zamówień publicznych. 

Wobec  powyższych  okoliczności  Izba  stwierdziła,  że  nie  doszło  do  naruszeń 

przepisów  Prawa  zamówień  publicznych,  opisywanych  w  odwołaniu,  dlatego orzeczono jak 

w sentencji. 

O koszt

ust. 9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania  (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.972). 

Przewodniczący: 

………………………………