KIO 776/19 WYROK dnia 14 maja 2019 r.

Sygn. akt: KIO 776/19 

WYROK 

z dnia 14 maja 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: Robert Skrzeszewski 

                                                                         Protokolant: Klaudia Ceyrowska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  14  maja  2019  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  29  kwietnia  2019  r.  przez 
wykonawcę: USUI Sp. z o.o., ul. Lotnicza 79, 05-090 Raszyn w postępowaniu prowadzonym 
przez Metro Warszawskie Spółka z o.o., ul. Wilczy Dół 5, 02-798 Warszawa  

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

odrzucenia  oferty  wykonawcy  USUI  Sp.  z  o.o.,  ul.  Lotnicza  79,  05-090  Raszyn  z 

przedmiotowego przetargu, nakazuje Zamawiającemu dalsze prowadzenie postępowania w 
trybie przepisu art.90 ust.1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 

ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 

1986  ze  zm.)

,  nakazuje  Zamawiającemu  dokonanie  ponownego  badania  i  oceny  ofert  w 

zakresie rażąco niskiej ceny, 

kosztami postępowania obciąża Metro Warszawskie Spółka z o.o., ul. Wilczy 

Dół 5, 02-798 Warszawa i:  

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  USUI  Sp.  z 

o.o., ul. Lotnicza 79, 05-090 Raszyn 

tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Metra  Warszawskiego  Spółki  z  o.o.,  ul.  Wilczy  Dół  5,  02-798 

Warszawa  na  rzecz  wykonawcy  USUI  Sp.  z  o.o.,  ul.  Lotnicza  79,  05-

090 Raszyn kwotę 18 

600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty 
postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  i  wynagrodzenia 
pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok 

– w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:…………………… 

Sygn. akt: KIO 776/19 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający: Metro Warszawskie Spółka z o.o., ul. Wilczy Dół 5, 02-798 Warszawa 

wszczął  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  prowadzonym  w  trybie 

przetargu nieograniczonego na: 

„Pełnienie nadzoru archeologicznego przy nadzorowaniu 

przez Metro Warszawskie Sp. z

 o.o. 

II i III etapu rozbudowy II linii metra”,

 zwanego dalej 

„postępowaniem”. (znak postępowania: WP.25.00019.2019.K.I.PALA). 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej z dnia 19 lutego 2019 r. nr 2019/S 0354)79082. 

Informację  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  będącą  podstawą  zarzutów  z 

niniejszego  o

dwołania,  Odwołujący:  USUI  Sp.  z  o.o.,  ul.  Lotnicza  79

  05-090  Raszyn 

o

trzymał 19 kwietnia 2019 r. 

Nie  zgadzając  się  z  powyższym  rozstrzygnięciem  przetargu  Odwołujący  w  dniu  29 

kwietnia  2019  r.  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  od  czynności  i 
zaniechań  Zamawiającego  w  toku  postępowania  zarzucając  Zamawiającemu  naruszenie 
następujących przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych 

(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 wraz ze zm.), zwanej dalej

ustawą Pzp: 

1.  naruszenie  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  ustawy 

Pzp, 

w  wyniku  bezzasadnego  i  niezgodnego  z  Ustawą  odrzucenia  oferty  Odwołującego,  w 

sposób  naruszający  przepisy,  poprzez  uznanie,  że  oferta  Odwołującego  zawiera  rażąco 
niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  poprzez  przyjęcie,  że 
Odwołujący  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi 
dowodami  potwierdza  w  ocenie  Zamawiającego,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub 
koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  co  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji  i 
równego  traktowania  wykonawców,  w  tym  zasady  proporcjonalności  i  przejrzystości, 
pomimo,  że oferta Odwołującego jest  prawidłowa,  w  szczególności  Odwołujący  przedstawił 
stosowne  do  wymogów  wyjaśnienia  i  dowody,  co  potwierdza,  że  oferta nie  zawiera  rażąco 

niskiej ceny; 

względnie: 

2.  naruszenie  art.  92  ust.  1  pkt  3)  w  zw.  z  art.  7  ust  1  ustawy  Pzp,  w  wyniku 

zaniechania  podania  jednoznacznego  uzasadnienia  faktycznego,  które  legło  u  podstaw 
odrzucenia  oferty  Odwołującego,  co  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców, w tym zasady proporcjonalności i przejrzystości; 

względnie: 

3.  naruszenie  art.  87  ust  1  zd.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  1-3  ustawy  Pzp  w  wyniku 

zaniechania  przeprowadzenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  w  przypadku 

ist

niejących  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  wynagrodzenia  części  osób  dostępnych 

Odwołującemu  podczas  realizacji  zamówienia,  pomimo  jednoznacznego  wykazania  przez 
Odwołującego, iż takimi osobami dysponuje i przedstawił w tym zakresie stosowne dowody. 

W  świetle  powyższych  zarzutów  Odwołujący  wnosił  o  uwzględnienie  odwołania, 

albowiem  ww.  naruszenia  mają  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  i  związaną  z  nim 
możliwość realizacji zamówienia przez Odwołującego, a konsekwencji wnosił o: 

nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  polegającej  na 

odrzuceniu  oferty  Odwołującego  i  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  oferty 
Odwołującego; 

nakazanie  Zamawiającemu  dokonania  wyboru  oferty  Odwołującego,  jako 

oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  w  toku  prowadzonego  postępowania  Zamawiający 

pro

wadził czynności - w dniu 08 marca 2019 r. wezwał Odwołującego, na podstawie art. 90 

ust 1a ustawy Pzp do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny.  

Zauważył, że w dniu 14 marca 2019 r. Odwołujący złożył stosowne wyjaśnienia wraz 

z  dowodami.  Zamawiający  dokonał  analizy  przedstawionych  wyjaśnień  oraz  dowodów  i 
stwierdził,  że  do  zweryfikowania  czy  wyjaśnienia  są  wystarczające,  niezbędnym  jest 
potwierdzenie,  że  osoby,  które  złożyły  oświadczenia  potwierdzające  dostępność  dla 
Wykonawcy i zobowiązały się do pełnienia określonych w oświadczeniach funkcji, posiadają 
wykształcenie oraz doświadczenie wskazane przez Zamawiającego w pkt 9.1 ppkt 2 SIWZ. 

Zamawiający,  w  związku  z  powyższym,  w  dniu  28  marca  2019  r.,  wezwał 

Odwołującego,  na  podstawie  art.  26  ust  2f  ustawy  Pzp,  do  złożenia  aktualnych  na  dzień 
złożenia  oświadczeń  lub  dokumentów  na  potwierdzenie  spełniania  warunków  udziału  w 
postępowaniu,  o  których  mowa  w  pkt  9.1  ppkt  2  SIWZ  co  było  niezbędne  do  zapewnienia 

o

dpowiedniego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia. 

Wskazał,  że  w  dniu  08  kwietnia  2019  r.  Odwołujący  złożył  wymagane  dokumenty, 

zaś  Zamawiający  dokonał  analizy  przedstawionych  dokumentów  i  uznał,  że  wątpliwości 
budzi  wynagrodzenie  osób  dostępnych  Odwołującemu  podczas  realizacji  zamówienia, 
pełniących nadzór w zakresie archeologii, którymi Odwołujący zobowiązał się dysponować w 

oparciu o umowę o dzieło.  

Zamawiający  uznał,  że  wynagrodzenie  dla  ww.  osób  jest  niewspółmiernie  niskie  w 

stosunku do r

ynkowo przyjętych uposażeń archeologów z uprawnieniami.  

W związku z powyższym, Zamawiający uznał, że złożona przez Odwołującego oferta 

zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  dokonał  odrzucenia 

oferty na podstawie art 89 ust 1 pkt 4 w zw. z art 90 ust 3 ustawy Pzp. 

Odwołujący,  wnosząc  niniejsze  odwołania,  stwierdził,  że  podważa  zasadność  i 

poprawność podjętych przez Zamawiającego rozstrzygnięć.  

W  pierwszej  kolejności  odwołujący  podniósł  zarzut  naruszenia  art.  89  ust  1  pkt  4  w 

zw. z art. 90 ust 3 w zw. z art. 7 ust 1 uPzp, w wyniku bezzasadnego i niezgodnego z u

stawą 

Pzp 

odrzucenia oferty Odwołującego,  w  sposób naruszający  przepisy,  poprzez  uznanie,  że 

oferta  Odwołującego  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 
zamówienia,  poprzez  przyjęcie,  że  Odwołujący  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  dokonana  ocena 
wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza  w  ocenie  Zamawiającego,  że  oferta 
zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  co  narusza 

z

asady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców,  w  tym  zasady 

proporcjonalności  i  przejrzystości,  pomimo,  że  oferta  Odwołującego  jest  prawidłowa,  w 
szczególności  Odwołujący  przedstawił  stosowne  do  wymogów  wyjaśnienia  i  dowody,  co 
potwierdza, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

Odwołujący wskazał, iż w toku prowadzonego postępowania Zamawiający prowadził 

czynności w odpowiedzi, na które uzyskiwał od Odwołującego wyczerpujące i odpowiadające 
wezwaniom odpowiedzi/wyjaśnienia wraz ze stosownymi dowodami, tj.; 

1)  W dniu 8 marca 

2019 r. Zamawiający wezwał Odwołującego, na podstawie art. 90 

ust 1a ustawy Pzp do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny. W dniu 

14  marca 

2019  r.  Odwołujący  złożył  stosowne  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami. 

Zamawiaj

ący  dokonał  analizy  przedstawionych  wyjaśnień  oraz  dowodów  i 

stwierdził,  że  jedyna  wątpliwość,  która  była  niezbędna  do  zweryfikowania 
zagadnienia  rażąco  niskiej  ceny  było  potwierdzenie,  że  osoby,  które  złożyły 
oświadczenia  potwierdzające  dostępność  dla  Wykonawcy  i  zobowiązały  się  do 
pełnienia  określonych  w  oświadczeniach  funkcji,  posiadają  wykształcenie  oraz 
doświadczenie  wskazane  przez  Zamawiającego  w  pkt  9.1  ppkt  2  SIWZ.  Jako 
dowód  powołał  pismo  Zamawiającego  z  dnia  28  marca  2019  r.  -  w  aktach 
postępowania). Ponad pierwotnie przedstawione przez Odwołującego wyjaśnienia 

i  dowody  (z

łożone  przy  piśmie  z  dnia  14  marca  2019  r.),  Zamawiający  nie 

formułował  i  nie  oczekiwał  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie  wysokości 
oczekiwał  jedynie  potwierdzenia,  że  przedstawione  osoby  spełniają  warunek 
posiadania odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia. 

Zamawiający,  w  związku  z  powyższym,  w  dniu  28  marca  2019  r.,  wezwał 
Odwołującego, na podstawie art 26 ust. 2f ustawy Pzp, do złożenia aktualnych na 
dzień  złożenia  oświadczeń  lub  dokumentów  na  potwierdzenie  spełniania 
warunków  udziału  w  postępowaniu,  o  których  mowa  w  pkt  9.1  ppkt  2  SIWZ  co 
było  niezbędne  do  zapewnienia  odpowiedniego  przebiegu  postępowania  o 

udzi

elenie zamówienia. W dniu 08 kwietnia 2019 r. Odwołujący złożył wymagane 

dokumenty,  czym  potwierdził  –  jak  stwierdził  -  jedyną  wskazaną  dodatkową 
wątpliwość Zamawiającego. 

Odwołujący  podniósł  okoliczność  uznania  przez  Zamawiającego,  że  wątpliwości 

budzi  wynagrodzenie  osób  dostępnych  Odwołującemu  podczas  realizacji  zamówienia, 
pełniących nadzór w zakresie archeologii, którymi Odwołujący zobowiązał się dysponować w 
oparciu  o  umowę  o  dzieło.  Zamawiający  uznał,  że  wynagrodzenie  dla  ww.  osób  jest 
niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych  uposażeń  archeologów  z 

uprawnieniami.  

W związku z powyższym, Zamawiający uznał, że złożona przez Odwołującego oferta 

zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  dokonał  odrzucenia 

oferty na podstawie art 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. 

Według  Odwołującego  -  powyższe  stanowisko  Zamawiającego  jest  całkowicie 

bezzasadne.  

Przede  wszystkim  wskazał,  iż  w  świetle  treści  podstawy  stanowiącej  w  ocenie 

Zamawiającego uzasadnienie prawne dla odrzucenia oferty Odwołującego (art. 89 ust 1 pkt 

4 w zw. z ar

t. 90 ust 3 ustawy Pzp) Odwołujący wypełnił ciążące na nim obowiązki.  

Zdaniem  Odwołującego  -  w  sprawie  nie  zachodzi  przypadek  braku  udzielenia 

wyjaśnień,  jak  również,  nie  zachodzi  przypadek,  że  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami 
miałyby  potwierdzać,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do 
przedmiotu zamówienia.  

Oświadczył, że w każdym z dwóch przypadków wezwań Zamawiającego przedstawił 

stosowne wymagane przez Zamawiającego wyjaśnienia i dowody, których Zamawiający nie 

podważył ani nie zakwestionował ich prawidłowości.  

W  konsekwencji  bezpodstawne  jest 

–  w  ocenie  Odwołującego  -  stwierdzenie 

Zamawiającego,  że  wynagrodzenie  dla  części  z  osób  dostępnych  Odwołującemu  jest 
niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych  uposażeń  archeologów  z 

uprawnieniami  - 

takich  przypuszczeń  i  wniosków  Zamawiający  z  pewnością  nie  mógł 

wyciągnąć na podstawie przedstawionych przez Odwołującego wyjaśnień i dowodów. 

W

edług  Odwołującego  –  w  tym  względzie  Zamawiający  nie  dokonał  rzetelnej  i 

prawidłowej oceny wyjaśnień i dowodów przedstawionych przez niego, a swoje wnioski oparł 
na podstawie innych nieznanych Odwołującemu przypuszczeniach lub materiałach, pomimo, 
że nie zakwestionował prawidłowości dowodów złożonych przez Odwołującego. 

Dalej,  wywodził,  że  skoro  opisana  wątpliwość  Zamawiającego  w  zakresie 

przedstawionych pierwotnie wyjaśnień ukierunkowana była jedynie na aspekt potwierdzenia 
kompetencji  zespołu  osobowego,  to  w  takim  zakresie  Odwołujący  przedstawił  stosowne 
wyjaśnienia i dowody.  

Zarzuc

ił, że kierując do odwołującego

 ponowne 

wezwanie zamawiający powinien 

wyczerpująco  opisać  swoje  wątpliwości  i  wskazać  czego  dokładnie  oczekuje  od 
odwołującego w wyjaśnieniach.  

Jednocześnie zauważył, iż sama treść dodatkowego wezwania z dnia 28 marca 2019 

r. była wystarczająco jednoznaczna - Zamawiający wskazał jedynie bowiem, że niezbędnym 
do  zweryfikowania  czy  wyjaśnienia  są  wystarczające  jest 

„potwierdzenie,  że  osoby

które 

złożyły  oświadczenia  funkcji,  posiadają  wykształcenie  i  doświadczenie  wskazane  przez 

Z

amawiającego w pkt 9.1 ppkt 2 SIWZ

Skoro zatem Odwołujący w odpowiedzi na powyższe wezwanie przedstawił stosowne 

dokumenty potwierdzające, że wytypowane osoby posiadają wykształcenie i doświadczenie 
wskazane  przez  Zamawiającego  w  pkt  9.1  ppkt  2  SIWZ,  to  tym  samym  Odwołujący 
odpowiedział w zakresie dodatkowych wątpliwości Zamawiającego, czym wyczerpał wszelkie 
wątpliwości, które artykułował Zamawiający.  

W  tym  kontekście  ewentualne  jeszcze  dalej  idące  wątpliwości  czy  niejasności 

Zamawiającego  nie  mogą  działać  na  niekorzyść  Odwołującego,  a  t

reść  wezwania 

Zamawiającego musi być wystarczająco jasna. 

Niezależnie  od  powyższych  aspektów,  podkreślił,  iż  zaoferował  cenę  realistyczną, 

wiarygodną i gwarantującą należyte wykonanie zamówienia.  

Odwołujący  w  ramach  dotychczas  realizowanych  kontraktów  współpracował  na 

analogicznych  zasadach  wynagradzania  przy  podobnych  kontraktach,  które  wykonał 
należycie,  co  dodatkowo  potwierdza,  że  przedstawiona  wycena  umożliwia  właściwą 
realizację zamówienia i nie ma jakichkolwiek podstaw dla uznania, że jest ona rażąco niska. 

W  świetle  powyższego  obowiązek  wyjaśnienia  podstaw  i  sposobu  kalkulacji  ceny 

oferty  Odwołującego  –  w  jego  przekonaniu  -  został  zachowany,  a  Odwołujący  również  w 
dodatkowym  zakresie  wezwania  udzielił  wyczerpujących  i  odpowiadających  wezwaniu 
Zamawiającego odpowiedzi i przedstawił stosowne dowody.  

W  konsekwencji  skoro  przedstawiona  wycena  Odwołującego  wraz  z  przedłożonymi 

wyjaśnieniami  i  dowodami  jest  wyczerpująca,  wskazuje,  że  cena  jest  wiarygodna  i 

zak

ładająca  wykonanie  zamówienia  powyżej  kosztów  (z  zyskiem),  co  zostało  wykazane  w 

toku prowadzonego postępowania, w ramach stosownej procedury wyjaśnień rażąco niskiej 

ceny,  to  tym  samym 

–  według  Odwołującego  –  brak  jest  podstaw  dla  uznania,  iż 

przedstawion

a  przez  Odwołującego  cena  jest  rażąco  niska,  w  szczególności  w  związku  z 

tym,  iż  ewentualne  podstawy  odrzucenia  Odwołującego  wyniknęły  z  innych  i  nieznanych 
Odwołującemu  pobudek,  aniżeli  formułowane  do  Odwołującego  w  ramach  dwóch 
przeprowadzonych wezwań do złożenia wyjaśnień. 

Z  podanych  powyżej  względów  dokonane  przez  Zamawiającego  odrzucenie  oferty 

Odwołującego jest bezpodstawne i narusza wskazane przepisy ustawy Pzp. 

Kolejny  zarzut  dotyczył  naruszenia  art.  92  ust.  1  pkt  3)  w  zw.  z  art.  7 ust.  1 ustawy 

Pzp, 

w wyniku zaniechania podania jednoznacznego uzasadnienia faktycznego, które legło u 

podstaw odrzucenia oferty Odwołującego, co narusza zasady uczciwej konkurencji i równego 
traktowania wykonawców, w tym zasady proporcjonalności i przejrzystości. 

W  zakresie  przedmiot

owego  zarzutu  Odwołujący  podniósł  naruszenie  przez 

Zamawiającego przepisów art. 92 ust 1 pkt 3) ustawy Pzp na skutek braku jednoznacznego i 
precyzyjnego wyjaśnienia podstaw, które stały się powodem odrzucenia oferty.  

Zwrócił  uwagę  na  lakoniczne  stwierdzenie  przez  Zamawiającego,  iż:  „

Z

amawiający 

dokonał  analizy

  przedstawionych 

dokumentów  i  uznał,

że 

wątpliwości  budzi 

wynagrodzenie  osób  dostępnych  Odwołującemu

  podczas 

realizacji  zamówienia

pełniących  nadzór  w  zakresie  archeologii,  którymi  Odwołujący  zobowiązał  się 
dysponować w oparciu o umowę o dzieło. Zamawiający uznał

; że 

wynagrodzenie dla ww. 

osób  jest  niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych

uposażeń 

archeologów z uprawnieniami”. 

W  kontekście  powyższego  zauważył,  że  Zamawiający  stwierdził  po  pierwsze,  że 

wysokość  stawek  wynagrodzenia  wykazanych  osób  budzi  wątpliwości,  przy  czym 
Zamawiający  nie  stwierdził,  że  jest  to  wynagrodzenie  (koszt),  który  jest  rażąco  niski  w 
stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  w  okolicznościach  podanych przez Odwołującego  i  w 
kontekście do sytuacji faktycznej i argumentacji podanej przez Odwołującego, a jedynie, że 
jest  to  wynagrodzenie  niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych  uposażeń 
archeologów  z  uprawnieniami,  pomimo,  że  Odwołujący  przedstawił  wiarygodne  i 
niezakwestionowane dowody świadczące na korzyść Odwołującego. 

Odnosząc  się  do  powyższego,  Odwołujący  zakwestionował  wywód  Zamawiającego, 

gdzie  ten  nie  podał  podstaw  na  jakich  oparł  swoje  wnioski,  nie  odniósł  się  i  nie 
zakwestionował  prawidłowości  dowodów  przedstawionych  w  tym  zakresie  przez 
Odwołującego,  a  jednocześnie  z  nieznanym  przyczyn  dał  prymat  własnym  ustaleniom 
odnoszącym  się  do  funkcjonowania  rynku,  nie  podając jakichkolwiek  dalszych  szczegółów, 
co uniemożliwiło Odwołującemu dalsze odnoszenie się do ww. aspektów. 

Ostatni  zarzut  odnosił  się  do  naruszenia  art.  87  ust.  1  zd.  1  w  zw.  z  art  90  ust  1-3 

ustawy  Pzp 

w  wyniku  zaniechania  przeprowadzenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej 

ceny  w  przypadku  istniejących  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  wynagrodzenia  części 
osób  dostępnych  Odwołującemu  podczas  realizacji  zamówienia,  pomimo  jednoznacznego 
wykazania  przez  Odwołującego,  iż  takimi  osobami  dysponuje  i  przedstawił  w  tym  zakresie 

stosowne dowody. 

Podniósł, iż przedmiotowy zarzut Odwołujący przedstawił z daleko idącej ostrożności 

na  wypadek  nie 

przesądzenia  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą  w  toku  procedury 

odwoławczej,  iż  wyjaśnienia  Odwołującego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  były 
wystarczające i nie mogły stanowić podstawy do odrzucenia oferty. 

W  zakresie 

przedmiotowego  zarzutu,  zauważył,  iż  Zamawiający  pomimo 

artykułowanych  wyjaśnień  nie  przeprowadził  procedury  dodatkowego  wyjaśnienia 
wątpliwości, które legły u podstaw odrzucenia oferty Odwołującego. 

Podkreślił  przy  tym,  że  w  praktyce  dopuszczalne  jest  wieloetapowego  prowadzenia 

wyjaśnień odnośnie ceny zaoferowanej przez wykonawcę.  

Pismem  z  dnia13  maja  2019r.  Zamawiający  udzielił  odpowiedzi  na  odwołanie 

wnosząc o jego oddalenie w całości.  

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje. 

Na  podstawie  zebranego  w  sprawie  materiału  dowodowego,  a  w  szczególności  w 

oparciu o treść akt sprawy odwoławczej, w tym treść SIWZ, oferty Odwołującego, wezwania 
Zamawiającego  z  dnia  8  marca  2019r.  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do 
Odwołującego, odpowiedzi tego wykonawcy z dnia 13 marca 2019r. na to wezwanie wraz z 

dowodami, 

ponownego  wezwania  Zamawiającego  z  dnia  28  marca  2019r.  do  wyjaśnienia 

rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  Odwołującego,  odpowiedzi  tego  wykonawcy  z  dnia  8 

kwietnia  2019r.  na  to  wezwanie 

wraz  z  wykazem  osób,  informacji  Zamawiającego  o 

odrzuceniu  oferty 

Odwołującego  z  dnia  19  kwietnia  2019r.,  odpowiedzi  Zamawiającego  na 

odwołanie  z  dnia  13  maja  2019r.,  jak  również  na  podstawie  złożonych  na 

posiedzeniu/rozprawie pr

zez strony wyjaśnień Izba postanowiła odwołanie uwzględnić. 

Odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  wpis  został  przez  Odwołującego 

uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego 

odrzucenia.  

Po  przeprowadzeniu  postępowania  odwoławczego  Izba  doszukała  się  w  działaniach 

Zamawiającego naruszenia przepisów art.89 ust.1 pkt 4 oraz art.90 ust.3 w związku z art.7 

ust.1, 

a także art. 92 ust.1 pkt 3 ustawy Pzp.  

Przechodząc  do  rozpoznania  meritum  sprawy  należy  wskazać,  że  podstawowym, 

istotnym  zagadnieniem wymagającym  rozstrzygnięcia była kwestia  oceny  czy  Zamawiający 
miał  dostateczne  podstawy  prawne  do  odrzucenia  oferty  Odwołującego  jako  zawierającej 
rażąco niską cenę.  

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  że  w  przedmiotowym  przetargu  Państwowe 

Muzeum  Archeologiczne  w  Warszawie 

złożyło  ofertę  z  ceną  w  wysokości  1.411.210,98  zł 

brutto, 

zaś  Odwołujący  w  wysokości  1.033.200,00  zł  brutto,  przy  kwocie  jaką  Zamawiający 

dedykował do tego zamówienia w wysokości 1.650.168,00 zł brutto. 

Izba stwierdziła również, że pismem z dnia 8 marca 2019r. Zamawiający, działając na 

zasadzie  art.90  ust.1  a  ustawy  Pzp  wezwał  Odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień 
dotyczących wyliczenia ceny, w tym jej elementów składowych, z uwzględnieniem przyczyn 
zaoferowania  tak  niskiej  ceny  oraz  załączenia  dowodów  potwierdzających  prawidłowe 

wyliczenie zaoferowanej ceny. 

W  następstwie  tego  wezwania  Odwołujący  pismem  z  dnia  13  marca  2019r.wyjaśnił 

zaproponowaną cenę i jej poszczególne składniki. 

W swoich wyjaśnieniach Odwołujący szczegółowo podał podstawy kalkulacji, a także 

kalkulację kosztów. 

Izba  ustaliła,  że  przedmiotowa  kalkulacja  kosztów  zawierała  wskazanie 

wynagrodzenia 

pracowników/osób realizujących zadanie w następujący sposób:  

a)  Koordynator  zespołu  odcinek  wschodnio  –  północny  (II  etap):  28  miesięcy  x 

…..złotych  brutto  (umowa  o  pracę,  uwzględniono  koszt  ponoszony  przez  Wykonawcę)  = 
…..złotych  

b)  Koordynator  zespołu  odcinek  zachodni  (II  etap):  25  miesięcy  x  …..złotych  brutto 

(umowa o pracę, uwzględniono koszt ponoszony przez Wykonawcę) = ….złotych  

c)  Koordynator  zespołu  odcinek  zachodni  (III  etap):  31  miesięcy  x  ….złotych  brutto 

(umowa o pracę, uwzględniono koszt ponoszony przez Wykonawcę) = …..złotych  

d) Osoba prowadząca bezpośrednio nadzór archeologiczny na odcinku wschodnio  – 

północny (II etap): 28 miesięcy x 3 osoby x ….złotych brutto (umowa o dzieło, uwzględniono 
koszt ponoszony przez Wykonawcę) = …..złotych   

e) Osoba prowadząca bezpośrednio nadzór archeologiczny na odcinku zachodnim (II 

etap):  25  miesięcy  x  2  osoby  x  ….złotych  brutto  (umowa  o  dzieło,  uwzględniono  koszt 
ponoszony przez Wykonawcę) = ….złotych  

f) Osoba prowadząca bezpośrednio nadzór archeologiczny na odcinku zachodnim (III 

etap):  31  miesięcy  x  4  osoby  x  ….złotych  brutto  (umowa  o  dzieło,  uwzględniono  koszt 
ponoszony przez Wykonawcę) = ….złotych  

g) Koordynator odpowiedzialny za realizację umowy: 31 miesiące x  ….złotych brutto 

(umowa o pracę, uwzględniono koszt ponoszony przez Wykonawcę) =   ….złotych   

h)  Osoby  zatrudnione  na  stanowiskach  konserwatorów  zabytków:  4  osoby  x  …. 

złotych  brutto  (umowa  zlecenie,  uwzględniono  koszt  ponoszony  przez  Wykonawcę)  =  …. 

z

łotych.   

Izba stwierdziła również, że Odwołujący podał pozostałe koszty takie jak:  

a)  Przepr

owadzenie  kwerendy  źródłowej  w  celu  ustalenia  historycznej  zabudowy  –

….złotych (umowa o dzieło)  

b)  

Opracowanie programu badań archeologicznych –….złotych  

c)  Pozyskanie  w  imieniu  zamawiającego  pozwolenia  na  prowadzenie  badan 

archeologicznych 

–….złotych  

d)  Konserwacja  i  przechowywanie  materiału  zabytkowego  pozyskanego  podczas 

badań -….złotych  

e)  Koszt  wyposażenia  pracowników  zatrudnionych  na  umowę  o  pracę  we  wszelki 

niezbędny do realizacji zamówienia sprzęt –….złotych.  

f)  Prowadzenia  ewentualnych  interw

encyjnych  badań  wykopaliskowych  reliktów 

architektury,  nawarstwień  antropogenicznych,  szczątków  ludzkich  lub  obiektów 
archeologicznych  (koszty  niezwiązane  z  pracą  ludzką  i  uwzględniające  doraźne 
zapotrzebowanie  zatrudnienia  dodatkowych  osób).  –….złotych  –  badania  w  11  punktach 
(miejsca budowy stacji) o średniej powierzchni do 10 arów w każdym punkcie ( przy średnim 

koszcie kalkulacyjnym za 1 ar przebadanej powierzchni 

….zł –….zł); badania poza obrębem 

budowy stacji - 

badania w 20 punktach o średniej powierzchni do 5 arów w każdym punkcie 

(przy średnim koszcie kalkulacyjnym za 1 ar przebadanej powierzchni ….zł –….zł).   

W  wykropkowanych  powyżej  miejscach  wyjaśnień  Odwołujący  zadeklarował 

określone  wartości,  które  z  uwagi  na  objęcie  ich  treścią  tajemnicą  przedsiębiorstwa  nie 
zostały wskazane(znajdują się w aktach sprawy odwoławczej) w uzasadnieniu wyroku. 

Odwołujący wskazał również w wyjaśnieniach wartość rezerwy i szacowany zysk.  

Izba ustaliła również, że  Odwołujący podał w  wyjaśnieniach okoliczności sprzyjające 

wykonaniu zamówienia w przyjętej przez Wykonawcę cenie (okoliczności obniżające cenę). 

Nadto,  Odwołujący  załączył  do  wyjaśnień  oświadczenia  osób  dedykowanych  do 

realizacji  zamówienia  zawierające  deklarację  wykonania  danego  zakresu  przedmiotu 

zam

ówienia za określoną kwotę, a także umowy w tym zakresie.  

Dodatkowo

,  Izba  stwierdziła,  że  Zamawiający  pismem  z  dnia  28  marca  2019r.,  w 

trybie przepisu art.26 ust.2 f ustawy Pzp, wezwał Odwołującego między innymi do złożenia 

aktualnych 

na dzień złożenia, następujących oświadczeń i dokumentów – wykazu osób wraz 

z  podaniem  wymaganych  kwalifikacji  zawodowych,  uprawnień,  niezbędnych  do  wykonania 
przedmiotu  zamówienia,  wraz  z  podaniem  podstawy  do  dysponowania  wskazanymi 
osobami, a Odwołujący pismem z dnia 8 kwietnia 2019r. zastosował się do tego wezwania. 

Ostatecznie, Izba ustaliła, że Zamawiający pismem z dnia 19 kwietnia 2019r. odrzucił 

ofertę Odwołującego na podstawie art.89 ust.1 pkt 4 w zw. z art.90 ust.3 ustawy Pzp. 

Mając  na  uwadze  powyższe  powyższy  stan  faktyczny,  Izba  uznała  działanie 

Zamawiającego  dotyczące  wezwania  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do 

oferty 

Odwołującego  za  mieszczące  się  w  dyspozycji  przepisu  art.90  ust.1  ustawy  Pzp. 

Okoliczność  zasadności  wezwania  w  tym  trybie  nie  była  kwestionowana  przez 
Odwołującego. 

Należy wskazać, że zgodnie z art. 90 ust.1 cyt. wyżej ustawy Pzp jeżeli zaoferowana 

cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do 
przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 
przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 
wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym 
złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 
oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 
godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.  

wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Wobec powyższego stanu rzeczy Zamawiający mógł skorzystać z cyt. wyżej przepisu 

prawa. 

Jednocześnie  w  takim  przypadku  stosownie  do  przepisu  art.90  ust.2  ustawy  Pzp 

obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykonawcy. 

Wymaga  również  wskazania,  że  w  myśl  przepisu  art.90  ust.  3  ustawy  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 
ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W rozpoznawanej sprawie sytuacja braku udzielenia wyjaśnień w ogóle nie zaistniała. 

Natomiast, według uznania Izby dokonana przez Zamawiającego ocena wyjaśnień nie 

potwierdziła,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 
zamówienia. 

Według  zapatrywania  Izby  Zamawiający  taką  ocenę  dokonał,  jednak  nie  w  sposób 

wszechstronny, bez należytej staranności, co skutkuje brakiem możliwości przyjęcia, że taka 
ocena została dokonana właściwie w rozumieniu art.90 ust.3 ustawy Pzp. 

W  ocenie  Izby 

–  Zamawiający  nie  miał  pełnego  obrazu  dotyczącego  zaoferowanej 

przez  Odwołującego  ceny,  a  wobec  tego  dokonana  przez  niego  ocena  wyjaśnień  wraz  ze 
złożonymi dowodami nie mogła potwierdzić, że oferta ta zawiera rażąco niska cenę lub koszt 
w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W swoim  wezwaniach 

Zamawiający zasadnie zażądał  wyjaśnień rażąco niskiej ceny 

lub kosztu. 

Jednak

,  z  uzasadnienia  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  nie  wynikają 

powody  dla  których  zastosował  on  wobec  wykonawcy  taką  dotkliwą  sankcję  w  aspekcie 
rażąco niskiej ceny. 

Znajduje to wyraz przede wszystkim w treści samej czynności Zamawiającego z dnia 

19 kwietnia 2019r.odrzucenia oferty Odwołującego, gdzie w lakonicznej motywacji stwierdził, 
że  „dokonał  analizy  dokumentów  i  uznał,  że  wątpliwości  budzi  wynagrodzenie  osób 
dostępnych  Państwu  podczas  realizacji  zamówienia,  pełniących  nadzór  w  zakresie 
archeologii, którymi zobowiązaliście się Państwo dysponować w oparciu o umowę o dzieło”. 

Poza  tym  Zamawiający  stwierdził  jedynie,  że  „wynagrodzenie  dla  ww.  osób  jest 

niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych  uposażeń  archeologów  z 

u

prawnieniami.”. 

W ocenie Izby 

– takie uzasadnienie faktyczne nie spełnia przesłanki z art. 92 ust.1 pkt 

3  ustawy  Pzp

,  który  stanowi,  że  zamawiający  informuje  niezwłocznie  wszystkich 

wykonawców  o  wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone,  powodach  odrzucenia 
oferty, a w przypadkach, o których mowa w art.89 ust.4 i 5, braku równoważności lub braku 

spełniania  wymagań  dotyczących  wydajności  lub  funkcjonalności,  podając  uzasadnienie 

faktyczne i prawne. 

Przede 

wszystkim  Izba  stwierdziła,  że  zakres  podstawy  faktycznej  wyżej  wskazany 

nie mieści się tym, na który powołał się Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 13 

maja 2019r. 

Z  treści  powyższego  dokumentu  wynika,  że  Zamawiający  zakwestionował 

proponowaną  przez  Odwołującego  formę  zatrudniania  osób  prowadzących  nadzór 
archeologiczny na podstawie umowy o dzieło. 

Przy czym ustalenia Izby wskazują, że Zamawiający takiego zastrzeżenia nie uczynił 

w SIWZ, ani nie wyjaśniał w ramach procedury dotyczącej rażąco niskiej ceny.  

Nadto, Zamawiający w swojej odpowiedzi na odwołanie przytoczył własne kalkulacje 

cenowe w opozycji do wartości zaoferowanych przez Odwołującego, które nie były podane w 
uzasadnieniu do czynności odrzucenia oferty. 

Według Izby – Odwołujący przedstawił wyjaśnienia wraz ze stosownymi kalkulacjami, 

oświadczeniami  i  umowami  –  jako  dowód  na  potwierdzenie  ponoszonych,  wymaganych 
przez Zamawiającego kosztów osobowych. 

W sytuacji jednak, gdy 

Zamawiający kwestionował te dowody, jak uczynił to w chwili 

obecnej,  to  powinien  on  ponownie  zwrócić  się  do  Odwołującego  o  wyliczenie  konkretnych 
kosztów  osobowych  i  ewentualne  ich  szczegółowe  wyjaśnienie,  które  budzą  wątpliwości 
Zamawiającego w ramach zadeklarowanych przez Odwołującego wartości kalkulacyjnych. 

Przy  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  Zamawiający  wprost  przyznał,  że 

wynagrodzenie osób dostępnych budzi wątpliwości, jednak tych wątpliwości – w ocenie Izby 
– nie przesądził, stosownie do przepisu art.90 ust.3 ustawy Pzp. 

Jeżeli  zaś Zamawiający  pozostawał  w  przekonaniu,  że wynagrodzenie dla osób  jest 

niewspółmiernie  niskie  w  stosunku  do  rynkowo  przyjętych  uposażeń  archeologów  z 
uprawnieniami, to w uzasadnieniu faktycznym do czynności odrzucenia oferty Odwołującego 
powinien  przytoczyć  pewne  źródła  z  których  wynikają  te  wartości,  a  także  odnieść  się  do 
konkretnych wyliczeń i dowodów Odwołującego z wyjaśnień z dnia 13 marca 2019r.  

Izba uznała dowody przedłożone na rozprawie przez Odwołującego za odnoszące się 

do  innego  zadania  i  jako  takie  nie  mogły  stanowić  podstawy  do  rozstrzygnięcia 

przedmiotowego sporu. 

W ocenie Izby - 

celem postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art.90 ustawy 

Pzp, jest ustalenie 

przez Zamawiającego faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez 

wykonawców  cena  jest  realna,  wiarygodna  i  zapewni  prawidłowe  wykonanie  przedmiotu 
zamówienia, inne ustalenia przesadzają o tym, że cena lub koszty są rażąco niskie. 

Izba  przyjęła,  że  powyższa  procedura  wyjaśniająca  musi  zmierzać  do  pełnego 

wyjaśnienia zaoferowanej ceny, a także wątpliwych jej kosztów. 

W rozpoznawanej sprawie 

takie ustalenia nie zostały poczynione w dacie odrzucenia 

oferty  Odwołującego,  a  zatem  Izba  doszła  do  przekonania,  że  doszło  do  naruszenia  art.89 
ust.1 pkt 4 w związku z art.90 ust.3 ustawy Pzp. 

W  tym  stanie  rzeczy,  uznając,  iż  powyższe  naruszenia  przepisów  ustawy  miały  i 

mogły  mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  Izba  na 
podstawie art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, postanowiła odwołanie uwzględnić. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.  192 

ust.  9  i  10  usta

wy  Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z 

uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. 
w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w 
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.). 

Mając powyższe na uwadze, na zasadzie art.192 ust.2 ustawy Pzp, orzeczono jak w 

sentencji.  

Przewodniczący:……………………