KIO 493/19 WYROK dnia 8 kwietnia 2019 r.

Stan prawny na dzień: 18.06.2019

Sygn. akt KIO 493/19 

WYROK 

z dnia 8 kwietnia 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:     Anna Packo 
 

Protokolant:             

Adam Skowroński  

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2019 

r., w Warszawie, odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 marca 2019 r. przez wykonawcę  

Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Wodno-Ściekowej  Gea-Nova  Spółkę  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Józefowie 

w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego 

Urząd do Spraw Cudzoziemców z siedzibą w Warszawie 

przy  udziale  wykonawcy  SAUR  Konstancja 

Spółki  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  

z  siedzibą  w  Warszawie  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po 

stronie 

zamawiającego 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Urzędowi  do  Spraw  Cudzoziemców: 

unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  unieważnienie 

czynności  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Wodno- 

Ściekowej Gea-Nova Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz unieważnienie 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 

7 ustawy Prawo zamówień publicznych jako obarczonego niemożliwą do usunięcia 

wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy, 

kosztami postępowania obciąża Urząd do Spraw Cudzoziemców i: 


zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę  15 000 zł 00 gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

Przedsiębiorstwo 

Gospodarki 

Wodno-Ściekowej 

Gea-Nova 

Spółkę  

z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Urzędu  do  Spraw  Cudzoziemców  na  rzecz  Przedsiębiorstwa 

Gospodarki 

Wodno-

Ściekowej 

Gea-Nova 

Spółki 

ograniczoną 

odpowiedzialnością  kwotę  18  600  zł  00  gr  (słownie:  osiemnaście  tysięcy 

sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego 

pon

iesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 

z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 493/19 


U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Urząd  do  Spraw  Cudzoziemców  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  na  „pełnienie  nadzoru,  całodobowej  obsługi  i  konserwacji 

oczyszczalni  ścieków  w  ośrodku  dla  cudzoziemców  w  Podkowie  Leśnej  –  Dębaku”  na 

podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. 

poz. 1986 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 14 lipca 2018 r. w Dzienniku Urzędowym Unii 

Europejskiej pod numerem nr 2018/S 134-

305636. Wartość zamówienia jest większa niż kwoty 

określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Zarzuty i żądania odwołania 

Odwołujący  –  Przedsiębiorstwo  Gospodarki  Wodno-Ściekowej  Gea-Nova  Sp.  z  o.o.  wniósł 

odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  zapewnienia 

przez  Zamawiającego  przy  zaskarżonej  czynności  zasad  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości, tj. poprzez 

bezzasadne odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej rażąco niską cenę, pomimo że 

Odwołujący złożył szczegółowe wyjaśnienia w terminie określonym przez Zamawiającego, 

2.  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  jego  niewłaściwe 

zastosowanie i uznanie, iż oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę, 

3.  art.  90  ust.  1,  2  i  3  ustawy  Pr

awo  zamówień  publicznych  poprzez  ich  niewłaściwe 

zastosowanie i uznanie, iż złożone przez Odwołującego wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej 

ceny  potwierdzają zaniżenie przez  Odwołującego kosztów  w  sytuacji,  w której  potwierdzały 

one prawidłowe i rynkowe ustalenie ceny przez Odwołującego, 

ewentualnie 

4. art. 87 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie 

wezwania  Odwołującego  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  przypadku,  gdy  w  ocenie 

Zamawiającego wyjaśnienia Odwołującego w zakresie rażąco niskiej ceny budziły wątpliwości, 

w  szczególności  wobec  faktu,  iż  Zamawiający  nie  doprecyzował  w  wezwaniu  do  złożenia 

wyjaśnień rażąco niskiej ceny, jakich dokładnie okoliczności mają dotyczyć te wyjaśnienia i 

jakie  dowody  Odwołujący  winien  był  złożyć,  a  ponadto  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  powoływał  się  na  okoliczności  niewskazane  w  wezwaniu  lub  w  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz o nakazanie Zamawiającemu: 


.  unieważnienia  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  oraz  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej w postępowaniu, 

2.  powtórzenia  czynności  oceny  ofert  i  uznania  ceny  wskazanej  przez  Odwołującego  jako 

rynkowej, ewentualnie zwrócenie się przez Zamawiającego do Odwołującego z dodatkowymi 

pytaniami dotyczącymi kalkulacji przedstawionej przez Odwołującego, 

3.  uznania  oferty  Odwołującego  za  niepodlegającą  odrzuceniu  oraz  jej  wybór  jako  oferty 

najkorzystniejszej. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  poinformował  go  

o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych 

uznając, że zawiera ona rażąco niską cenę, gdyż zostały zaniżone koszty: wywozu i utylizacji 

skratek,  wywozu  i  utylizacji  osadów  ściekowych,  wykonania  bieżących  napraw,  wymian  i 

remontów, zużycia mediów do prowadzenia procesów. 

Odwołujący z takim stanowiskiem Zamawiającego się nie zgodził, uznając je za błędne co do 

podstaw faktycznych i prawnych, a także sprzeczne z logiką i zapisami specyfikacji istotnych 

warunków zamówienia oraz przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Zamawiający  w  rozdziale  XIII  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  „Opis  sposobu 

obliczenia  ceny”,  w  punkcie  1.  wskazał,  iż  w  ofercie  „należy  dokładnie  określić  miesięczne 

ryczałtowe wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu zamówienia oraz łączną ryczałtową cenę 

brutto  za  wykonanie  całości  przedmiotu  zamówienia”.  Cena/wynagrodzenie  w  tym 

postępowaniu  miało  charakter  ryczałtowy,  obejmujący  wszystkie  czynności  i  obowiązki 

wykonawcy  określone  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  szczególności  

w opisie przedmiotu zamówienia. Czynności te i obowiązki oraz związane z nimi koszty można 

podzielić  na  co  najmniej  dwie  grupy:  1)  przewidywalne  (pewne)  –  czyli  takie,  które  będą 

poniesione na pewno w związku z zapisami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, np. 

wykonywanie analiz jakości ścieków, kontrola okresowa zrzucanych ścieków co do jakości i 

ilości,  koszty  przeglądów  okresowych  itp.,  2)  szacunkowe  (niepewne)  –  czyli  takie,  co  do 

wysokości  których  nie  ma  pewności,  w  jakiej  kwocie  zostaną  poniesione,  czy  też  w  ogóle 

zostaną  poniesione,  a  ich  obliczenie  i  uwzględnienie  w  cenie  oferty  stanowi  przedmiot 

szacowania  wykonawców  w  oparciu  o  informacje  przekazane  przez  Zamawiającego, 

obowiązujące ceny/koszty jednostkowe oraz własne doświadczenie wykonawcy. 

Zamawiający,  odrzucając  ofertę  Odwołującego,  zakwestionował  wyłącznie  koszty 

szacunkowe  (niepewne),  co  do  których  nie  zgodził  się  z  przedstawioną  w  wyjaśnieniach 

prognozą  Odwołującego.  Zamawiający  nie  kwestionował  jednostkowych  cen/kosztów 

związanych  z  wykonaniem  określonych  czynności,  lecz  wyłącznie  zakres  tych  czynności  – 

uznając,  iż  Odwołujący  przyjął  w  swoich  szacunkach  zbyt  małą  ilość  zagospodarowanych 

odpadów lub liczbę zużytych kWh. 


Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny,  wskazując  iż 

zaoferowana  cena  jest  niższa  o  co  najmniej  30  %  od  wartości  zamówienia  (art.  90  ust.  1a 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych).  Jest  to  okoliczność  bezsporna.  Ze  względu  na 

ryczałtowy  charakter  ceny  w  postępowaniu  Zamawiający  w  sposób  ogólny  określił,  jakich 

będzie wymagał informacji, tj. potwierdzenia, czy cena obejmuje wszystkie koszty związane z 

realizacją  zamówienia,  sposobu  skalkulowania  ceny  oferty  oraz  jej  porównania  do  cen 

rynkowych  i  innych  okoliczności  realizacji  zamówienia,  a  także  wskazania  poniesionych 

kosztów i oczekiwanego zysku. 

Odwołujący  przedstawił  szczegółową  kalkulację  wynagrodzenia  określonego  w  ofercie, 

wskazał  wyliczenia  oraz  stawki  kosztowe  będące  podstawą  ustalenia  ceny,  jak  również 

poinformował  Zamawiającego  o  otrzymywanym  przez  siebie  wynagrodzeniu  w  realizacji 

podobnych  umów.  Ze  względu  na  ryczałtowy  charakter  wynagrodzenia  oraz  duży  udział 

czynności/obowiązków  szacunkowych  (niepewnych)  kalkulacja  musiała  mieć  charakter 

prognozy finansowej. 

Przedmiotem  zamówienia  jest  pełnienie  codziennego,  niezbędnego  dla  prawidłowego 

funkcjonowania  oczyszczalni  ścieków  nadzoru  nad  pracą,  w  szczególności  kontrola  pracy 

urządzeń  mechanicznych  oraz  kierowanie  procesami  technologicznymi  utrzymania 

prawidłowej  obsługi  eksploatacyjnej  oczyszczalni  ścieków,  m.in.  czynności  wskazane  

w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego: 1) przekazywanie na swój koszt odpadów, 

w  tym  osadów  ściekowych  i  nieczystości  ciekłych,  powstających  w  wyniku  prawidłowej 

eksploatacji oczyszczalni ścieków do unieszkodliwiania uprawnionym przedsiębiorcom (pkt 2. 

opisu  przedmiotu  zamówienia,  lit.  n);  2)  ponoszenie  opłat  za  media  związane  

z  utrzymaniem  oczyszczalni  ścieków  w  ruchu  (eksploatacji),  w  szczególności  za  energię 

elektryczną oraz wodę wodociągową (pkt 2. opisu przedmiotu zamówienia lit. o). 

W ocenie Odwołującego czynności te wchodziły w zakres przedmiotu zamówienia wyłącznie 

w  zakresie  pokrywania  kosztów  –  Zamawiający  nie  wskazał  konkretnej  ilości  odpadów  do 

odbioru,  jak  również  nie  wskazał  konkretnej  ilości  jednostek  zużycia  mediów.  Zamawiający 

wskazał  jedynie  szacunkowe  liczby  umożliwiające  wykonawcom  skalkulowanie  oferty. 

Ponadto  Zamawiający  dołączył  do  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  dokumenty 

projektowe, zawierające informacje o maksymalnej wydajności oczyszczalni wskazanej przez 

projektanta.  W  ocenie  Odwołującego  charakter  wszystkich  danych  wskazanych  przez 

Zamawiającego,  a  będących  podstawą  uznania  ceny  za  rażąco  niską,  był  szacunkowy  

i wskazywał jedynie na maksymalne obciążenie oczyszczalni. Z zapisów specyfikacji istotnych 

warunków  zamówienia  nie  wynikało,  iż  były  to  dane  wskazujące,  że  w  całym  okresie 

funkcjonowania 

oczyszczalni 

będzie 

ona 

obciążona 

sposób 

maksymalny.  

Z doświadczenia Odwołującego oraz standardów rynkowych wynika, iż w przypadku tego typu 

usług  nigdy  nie  dochodzi  do  obciążeń  maksymalnych  lub  maksymalnego  zużycia  mediów 


przez cały okres obowiązywania umowy. Ponadto Odwołujący obsługiwał oczyszczalnię przez 

ostatnie  ponad  5  lat  i  posiadał  dane  rzeczywiste  umożliwiające  mu  skalkulowanie  ceny 

zawierającej  realne  i  przewidywalne  koszty,  jak  również  planowany  zysk  z  kontraktu. 

Zamawiający  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  Odwołującego  nie  wskazał  żadnych 

merytorycznych  podstaw  dla  przyjętych  przez  siebie  założeń,  posługując  się  jedynie 

przypuszczeniami  lub  prognozami  nie  mającymi  podstaw  w  zapisach  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia oraz ustawy Prawo zamówień publicznych. Zamawiający nie wskazał 

zapisów specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z których wynikałoby, iż oczyszczalnia 

będzie działała „pełną mocą”, jak również nie uzasadnił merytorycznie, dlaczego nie zgadza 

się  z  założeniami  Odwołującego,  które  opierały  się  na  ponad  pięcioletnim  doświadczeniu  

w  obsłudze.  Podstawą  decyzji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  były  wyłącznie 

przypuszczenia  i  niesprawdzone  prognozy  Zamawiającego.  Zamawiający  nie  uzasadnił 

podstaw  uznania  ceny  wskazanej  w  ofercie  za  rażąco  niską  zgodnie  z  przepisami  ustawy 

Prawo zamówień publicznych, a swoją decyzję oparł wyłącznie na przesłankach wskazanych 

w art. 90 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Odwołujący  przez  okres  ponad  5  lat  obsługiwał  oczyszczalnię  Zamawiającego  

i  doświadczenia  z  tej  obsługi  wskazał  jako  podstawę  kalkulacji  swojej  ceny. W  specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia  nie  wskazano,  aby  Zamawiający  przewidywał  zwiększenie 

obciążenia  oczyszczalni  np.  z  powodu  zwiększenia  liczby  uchodźców  w  ośrodku.  Takie 

dywagacje  Zamawiający  poczynił  dopiero  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty,  jednak  bez 

wskazania  podstaw  takich  założeń.  Odwołujący  opierając  się  na  doświadczeniu  z  lat 

poprzednich  przyjął  rzeczywiste  wskaźniki  pozwalające  mu  na  skalkulowanie  ceny. 

Wykonawca  nie  zaniżył  tych  wskaźników,  nie  opierał  się  na  błędnych  założeniach,  lecz, 

działając z należytą starannością, wskazał dokładnie wszystkie kluczowe elementy, jakie miały 

wpływ  na  kalkulację  ceny,  opierając  się  na  dotychczasowej  obsłudze  oczyszczalni  

i danych, które również posiadał Zamawiający. 

W  poprzednim  postępowaniu  cena  oferty  Odwołującego  nie  odbiegała  znacząco  od  ceny 

oferty wskazanej w niniejszym postępowaniu – wtedy Zamawiający nie miał wątpliwości, że 

zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską. W niniejszym postępowaniu Odwołujący składał 

ofertę  mając  dane  i  doświadczenie  wynikające  z  ponad  5-letniej  obsługi  Zamawiającego. 

Poprzednie umowy wykonywane był prawidłowo, a Zamawiający nie zgłaszał żadnych uwag 

do  ich  realizacji.  Zamawiający  w  swoim  uzasadnieniu  pominął  okoliczność  dotychczasowej 

obsługi oczyszczalni przez Odwołującego i posiadanych w tym zakresie danych. Odwołujący 

wskazał  w  swoich  wyjaśnieniach,  iż  kalkulację  oparł  na  swoich  dotychczasowych 

doświadczeniach  w  obsłudze  oczyszczalni  Zamawiającego,  opierając  się  wprost  na 

analizowanych przepływach, kosztach obsługi itp. Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia 

oferty  wskazał  bez  żadnego  uzasadnienia  faktycznego  lub  odwołania  się  do  zapisów 


specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  iż:  1)  w  przypadku  kosztów  utylizacji  skratek 

Odwołujący  „nie  powinien  opierać  się  jedynie  o  własne  doświadczenie  nabyte  

w  czasie  eksploatacji  oczyszczalni  ścieków  Dębak,  a  przede  wszystkim  o  materiały 

przetargowe  opracowane  przez  Zamawiającego”.  Domniemywać  można,  iż  Zamawiający 

wskazyw

ał na dokumentację projektową, która przewiduje wyłącznie maksymalne obciążenie 

oczyszczalni, a nie rzeczywiste lub planowane przepływy. Odwołujący miał prawo oprzeć się 

o  własne  wyliczenia  i  prognozy  wynikające  z  dotychczasowej  obsługi  oczyszczalni 

Zamawi

ającego;  2)  w  przypadku  kosztów  wywozu  osadów  Odwołujący  „w  swojej  kalkulacji 

przyjął  ilość  osadów  odpowiadającą  niespełna  20  %  ilości  projektowanej.  Podobnie  jak  

w  przypadku  oszacowania  ilości  skratek,  Wykonawca  przyjął,  że  w  okresie  4-letniej 

eksploatac

ji,  ilość  ścieków  nie  ulegnie  zwiększeniu”.  Zamawiający  nie  wskazał  żadnego 

uzasadnienia,  poza  swoimi  twierdzeniami,  z  których  wynikałoby,  iż  ilość  ścieków  ulegnie 

rzeczywistemu  zwiększeniu,  a  wyliczenia  Odwołującego  w  oparciu  o  dotychczasowe 

doświadczenie  lub  przyjęte  prognozy  są  nieprawidłowe;  3)  w  przypadku  kosztów  zużycia 

mediów „każdy z Wykonawców składających ofertę powinien skalkulować obligatoryjne koszty 

wynikające  z  miesięcznego  zużycia  energii  elektrycznej  wynoszącej  około  7500  kWh”. 

Zamawiający  nie  odniósł  się  w  żaden  sposób  do  szczegółowych  wyliczeń  Odwołującego 

dotyczących  zużycia  prądu  przez  poszczególne  urządzenia,  arbitralnie  stwierdzając,  iż 

obowiązkowo należało uwzględnić podane przez niego dane. 

Odnośnie  kosztów  niezbędnych  napraw,  wymian  i  remontów  oraz  kosztów  drobnych 

materiałowych  kalkulacja  Odwołującego  bazowała  na  dotychczasowym  doświadczeniu  

w obsłudze oczyszczalni ścieków Zamawiającego, wynikającej z ponad 5-letniej jej obsługi. 

Na to doświadczenie powołał się Odwołujący w wyjaśnieniach i jest to okoliczność bezsporna. 

Uzasadnienie Zamawiającego wskazane w odrzuceniu oferty jest wyłącznie formą niczym nie 

popartej prognozy własnej, w oparciu o którą Zamawiający formułuje bezpodstawny wniosek, 

iż  „w  czteroletnim  okresie  eksploatacji  oczyszczalni  liczba  dużych  urządzeń,  w  znacznym 

stopniu  już  wyeksploatowanych,  z  pewnością  będzie  większa.  Kwota  436,14  złotych  nie 

pozwoli na przeprowadzenie wszystkich niezbędnych napraw i prac konserwacyjnych.” Takie 

stanowisko  Zamawiającego  nie  znajduje  żadnego  pokrycia  w  treści  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia czy wzorca umowy. Żaden z tych dokumentów nie formułuje obowiązku 

wydatkowania przez wykonawcę całości środków w każdym miesiącu. Zamawiający określił 

wyłącznie, iż wydatki do 3.000,00 złotych miesięcznie będą pokrywane przez wykonawcę, a 

powyżej tej kwoty przez Zamawiającego. Zamawiający nie przedstawił żadnych informacji, z 

których wynikałyby wnioski sformułowane w odrzuceniu oferty, a przywołane powyżej. 

Odnośnie  kosztów  skratek  Odwołujący  wskazał  w  wyjaśnieniach,  iż  w  oparciu  

o  dotychczasowe  ilości  powstających  skratek  zakłada  powstanie  2,0  Mg  skratek  rocznie. 

Koszty  ich  utylizacji  zostały  określone  na  podstawie  stawek  rynkowych,  co  do  których 


Zamawiający  nie  zgłosił  żadnych  zarzutów.  Ilość  skratek  przyjęta  do  kalkulacji  została 

określona w oparciu o rzeczywiste ilości skratek powstających rocznie w całym okresie obsługi 

oczyszczalni przez Odwołującego. Zamawiający posiadał te dane, jednak w żaden sposób nie 

wykazał,  iż  rzeczywista  lub  prognozowana  ich  ilość  będzie  tak  znacząco  większa  od  ilości 

przyjętej przez Odwołującego. 

Analogicznie  Odwołujący,  w  oparciu  o  rzeczywiste  dane  obejmujące  okres  ponad  5-letniej 

współpracy, oszacował ilość wywożonych osadów oraz koszty ich wywozu. Do zastosowanych 

stawek  kosztowych  Zamawiający  nie  miał  żadnych  zastrzeżeń.  Zamawiający  ponownie 

zarzucił  Odwołującemu,  iż  ilość  osadów  powinna  być  skalkulowana  w  oparciu  

o ilości wskazane w dokumentacji projektowej, jednak Zamawiający nie wskazał, na podstawie 

jakich  danych  lub  prognoz  przewiduje  tak  znaczne  (pięciokrotne)  zwiększenie  ilości 

wywożonych osadów. 

Odnośnie  kosztów  drobnych  materiałowych  Odwołujący  przyjął  kwotę  310  złotych  netto, 

powołując  się  na  dotychczasowe  dane.  Jest  to  pewnego  rodzaju  prognoza  poparta 

dotychczasowym doświadczeniem w obsłudze oczyszczalni Zamawiającego, w czasie której 

Odwołujący poznał funkcjonowanie i stan oczyszczalni oraz znał koszty tych napraw.  

Poprzednie miesięczne  wynagrodzenie Odwołującego  wynosiło 7.314,81 złotych netto oraz 

11.530,00  złotych  netto.  Zaproponowana  w  obecnym  postępowaniu  cena  była  niższa  od 

poprzednio  zaproponowanej  tylko  o  około  15  %.  Oczyszczalnia  funkcjonowała  prawidłowo,  

a wszelkie naprawy wykonywane były przez Odwołującego zgodnie z potrzebami technicznymi 

oczyszczalni.  Zamawiający  w  odrzuceniu  oferty  wskazał,  iż  jest  to  kwota  zbyt  niska,  nie 

wskazując żadnego merytorycznego uzasadnienia dla takiego twierdzenia. 

Odnośnie  kosztów  niezbędnych  napraw,  wymian  i  remontów  w  ramach  budżetu  3.000,00 

złotych miesięcznie Odwołujący  wyjaśnił,  iż kwota  436,14 złotych netto miesięcznie została 

skalkulowana  w  oparciu  o  pomiary  urządzeń  eksploatowanych  na  oczyszczalni,  dokonane 

przez  konserwatorów  Odwołującego.  Pomiary  te  wykazały,  iż  w  okresie 4-letnim konieczna 

będzie wymiana silników pomp PI, pompy p31 oraz mieszadła 1. Odwołujący dokonał analizy 

stanu tych urządzeń, która wykazała przeciętną ich sprawność, co może, ale nie musi wiązać 

się z koniecznością ich wymiany w okresie obowiązywania umowy. Jednak Odwołujący przyjął 

konieczność  ich  wymiany.  Zamawiający  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  posłużył  się 

ogólnym stwierdzeniem, iż „takie podejście nie warunkuje prawidłowego odtwarzania majątku 

oczyszczalni  i  grozi  pogorszeniem  jej  stanu  technicznego”.  Nie  wskazał  jednak  żadnych 

argumentów merytorycznych potwierdzających takie twierdzenia i zaprzeczających wynikom 

pomiarów wykonanych przez Odwołującego.  

Przedstawiając  koszty  zużycia  mediów  Odwołujący  wskazał  dokładne  wskaźniki  zużycia 

energii  elektrycznej  dla  poszczególnych  urządzeń  działających  na  oczyszczalni  w  oparciu  

o dotychczasowe doświadczenie związane z funkcjonowaniem oczyszczalni Zamawiającego, 


tj.  3.120  kWh  miesięcznie.  Uwzględniono  ponadto  podwyżkę  cen  energii  elektrycznej  na 

poziomie 50% w stosunku do ceny za kWh wskazanej przez Zamawiającego. Zamawiający w 

uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  wskazał,  że  wskazana  w  kalkulacji  Odwołującego  liczba  

3.120  kWh  miesięcznie  jest  nieprawidłowa,  a  Zamawiający  oczekiwał  uwzględnienia  

w ofercie zużycia energii elektrycznej na poziomie 7.500 kWh miesięcznie. Poza odwołaniem 

się do odpowiedzi na pytania do specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający 

nie wskazał, dlaczego przyjęte przez Odwołującego szacunki są nieprawidłowe. Znamienne 

jest  to,  iż  Zamawiający  nie  odniósł  się  do  wskazanych  w  wyjaśnieniach  Odwołującego 

poziomów zużycia energii elektrycznej przez poszczególne urządzenia. Przedstawione przez 

Zamawiającego szacunki nie były wiążące dla wykonawców, tym bardziej, że dotychczasowe 

doświadczenie  Odwołującego  związane  z  obsługą  tej  oczyszczalni  wskazywało,  iż  zużycie 

energii  elektrycznej  jest  znacząco  niższe  niż  wykazane  przez  Zamawiającego.  Na  dzień 

złożenia  wyjaśnień  przez  Odwołującego  Zamawiający  nie  dokonał  opomiarowania 

oczyszczalni  i  montażu  liczników  energii  elektrycznej.  Tym  samym  brak  jest  podstaw  do 

uznania  wskazanych  przez  Zamawiającego  szacunków  zużycia  energii  za  miarodajne  

i potwierdzone w jakikolwiek spos

ób. 

Ponadto Odwołujący wskazał zakładany zysk na poziomie około 2.000 złotych. 

W takiej  sytuacji  nie można  twierdzić,  iż  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  może  być 

uznana za cenę rażąco niską.  

Zgodnie  z  obowiązującym  orzecznictwem  cena  rażąco  niska  jest  ceną  nierealistyczną, 

nieadekwatną  do  zakresu  i  kosztów  prac  składających  się  na  dany  przedmiot  zamówienia, 

zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie 

jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje na rynku, na którym ceny wyznaczane są 

m.in.  poprzez  ogólną  sytuację  gospodarczą  panującą  w  danej  branży  i  jej  otoczeniu 

biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej 

konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Konieczne jest, aby cena oferty była 

rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, a dokładniej – jego wartości rynkowej. W 

konsekwencji  wartość  rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  

i wszystkie konieczne do jego wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen 

występujących  w  danej  branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt 

odniesienia dla ceny rażąco niskiej.  

Odwołujący wskazał w swoich wyjaśnieniach trzy podobne wykonywane usługi wraz z ich ceną 

miesięczną,  zakresem,  przepływem  oraz  lokalizacją  oczyszczalni.  Wszystkie  te  umowy 

realizowane są za wynagrodzeniem miesięcznym niższym niż wskazane w ofercie.  

Zamawiający posiadał wszystkie dane, faktury oraz informacje o dotychczasowej współpracy, 

jednak  w  uzas

adnieniu  odrzucenia  oferty  pominął  te  kwestie,  powołując  się  wyłącznie  na 

arbitralnie 

przyjęte 

ilości 

wynikające 

maksymalnych 

ilości 

wskazanych  


w  dokumentacji  projektowej.  Na  dzień  złożenia  oferty  oraz  wyjaśnień  nie  istniały  żadne 

rzeczowe  przesłanki,  aby  zakładać,  iż  obciążenie  oczyszczalni  będzie  na  poziomie 

maksymalnym, wskazanym w dokumentacji projektowej.  

Tym  samym  przeprowadzona  przez  Zamawiającego  analiza  ceny  wskazanej  w  ofercie 

Odwołującego i kalkulacji określonej w wyjaśnieniach jest nieprawidłowa, gdyż odnosi się nie 

do  realnych  kosztów  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  a  przyjętych  arbitralnie  przez 

Zamawiającego  wskaźników  oraz  podstawy  prawnej  wystąpienia  przez  Zamawiającego  

z wnioskiem o wyjaśnienie w trybie art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Sam  brak  uwzględnienia  w  kalkulacji  kosztów  mediów  w  sposób  określony  przez 

Zamawiającego nie przesądza o rażąco niskiej cenie oferty Odwołującego. Zamawiający po 

prostu stwierdził, że nie uwzględniono tych kosztów, jednak nie wykazał, iż cena jest rażąco 

niska,  jak  również  nie  wykazał  zasadności  przyjęcia  do  kalkulacji  ilości  projektowych  lub 

szacunkowych  wskazanych  przez  siebie 

–  będących  wyłącznie  ilościami  maksymalnymi. 

Zamawiający zwyczajnie oparł się na własnych prognozach i przypuszczeniach nie odnosząc 

się w żaden sposób do dotychczasowego funkcjonowania oczyszczalni.  

W  sytuacji,  w  której  Zamawiający  miał  wątpliwości  co  do  podstaw  przyjętych  przez 

Odwołującego  szacunków,  powinien  zwrócić  się  do  niego  z  dodatkowymi  wyjaśnieniami. 

Czynności tej Zamawiający zaniechał. Jest to żądanie ewentualne odwołania, gdyż z całości 

odwołania wynika, iż cena wskazana w ofercie Odwołującego nie mogła być uznana za rażąco 

niską w świetle przeprowadzonej przez Zamawiającego analizy i uzasadnienia. 

II Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o  oddalenie odwołania oraz o zasądzenie 

kosztów postępowania odwoławczego. 

Zamawiający wskazał, że zarzut dotyczący naruszenia zasad uczciwej konkurencji i równego 

traktowania  wyko

nawców, zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości, pozostaje 

bezzasadny  w  kontekście  działań  Zamawiającego  mających  na  celu  wyjaśnienie  treści 

złożonych  ofert  wszystkich  wykonawców.  Po  przeprowadzonej  analizie  ofert  Zamawiający 

wezwał Odwołującego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. W treści wezwania wskazał swoje 

wątpliwości  dotyczące  zaoferowanej  ceny  brutto  za  realizację  przedmiotu  zamówienia,  tj. 

508.032,00  zł  brutto  (10.584,00  zł  brutto  miesięcznie),  gdyż  pozostawała  ona  niższa  o  co 

najmnie

j 30% od wartości zamówienia podstawowego powiększonego o należy podatek od 

towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  i  wynoszącego  796.527,73  zł 

brutto. Ponadto zaoferowana przez Odwołującego cena różniła się istotnie od cen pozostałych 

ofert:  

Odwołujący  –  508.032,00  zł  brutto,  470.400,00  zł  netto;  różnica  w  stosunku  do  budżetu:  

288.495,73 zł (63,8%), 


Przystępujący  –  671.472,00  zł  brutto,  621.733,33  zł  netto;  różnica  w  stosunku  do  budżetu:  

125.055,73 zł (84,3%),  

4Technology  Sp.  z  o.o. 

–  729.600,00  zł  brutto, 675.555,56  zł  netto;  różnica w  stosunku do 

budżetu: -66.927,73 zł (91,6%),  

Pomp  4  Eko  Sp.  z  o.o. 

–  818.117,28  zł  brutto, 757.516,00  zł  netto;  różnica w  stosunku do 

budżetu: 21.589,55 zł (102,7%). 

Mając  na  uwadze  wysokość  zaoferowanej  ceny  Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do 

wyjaśnienia rażąco  niskiej  ceny,  w  szczególności  do  udzielenia odpowiedzi  na  następujące 

pytania:  1)  Czy  cena  oferty  brutto  uwzględnia  wszystkie  koszty  związane  z  realizacją 

przedmiotu  zamówienia  określone  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  wraz  

z  załącznikami;  2)  Jak  Wykonawca  skalkulował  cenę  oferty  i  jak  cena  ta  ma  się  do  cen 

rynkowych i innych okoliczności realizacji zamówienia; 3) Jakie Wykonawca poniesie koszty  

i jaki uzyska zysk z realizacji prze

dmiotu zamówienia. 

Po  przeprowadzeniu  analizy  otrzymanych  wyjaśnień  Zamawiający  stwierdził  szereg 

nieprawidłowości  z  zakresie  kalkulacji  ceny  ofertowej,  pozostających  w  sprzeczności  

z zapisami szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia. 

Do  głównych  czynników  kosztotwórczych  przy  obliczeniu  wysokości  ceny  ofertowej  należą 

koszty  związane  ze  zużyciem  energii  elektrycznej  na  procesy  technologiczne  i  pozostałe  

w  oczyszczalni  ścieków.  W  tym  zakresie  Odwołujący  w  punkcie  r)  wyjaśnień  przedstawił 

kalkulację zapotrzebowania na energię elektryczną, podając, iż łączne dobowe zużycie energii 

elektrycznej  na  obiekcie  przyjęto  na  poziomie  104  kWh,  co  miesięcznie  daje  3.120  kWh. 

Przyjęta przez Odwołującego kalkulacja pozostaje w sprzeczności z odpowiedzią udzieloną 

przez 

Zamawiającego  w  piśmie  do  wszystkich  wykonawców  11  października  2018  r.  W 

opublikowanym  przez  Zamawiającego  sprostowaniu  do  udzielonych  odpowiedzi  na  pytania 

wykonawców Zamawiający jednoznacznie określił, ile wynosi przeciętne miesięczne zużycie 

energii e

lektrycznej na oczyszczalni ścieków. Do kalkulacji kosztów eksploatacyjnych wszyscy 

wykonawcy  powinni  przyjąć  około  7.500  kWh.  Jednocześnie  Zamawiający  zamieścił 

informację, że udzielone wyjaśnienia są wiążące dla wszystkich wykonawców biorących udział 

w  p

rzedmiotowym  postępowaniu.  W  ten  sposób  wykonawcy  powzięli  informację,  jaką  ilość 

energii elektrycznej należy skalkulować w kosztach. 

W  ocenie  Zamawiającego  udzielona  odpowiedź  dotycząca  zapotrzebowania  oczyszczalni 

ścieków  na  energię  elektryczną  powinna  być  wiążąca  dla  wszystkich  wykonawców. 

Potwierdzają  to  również  pomiary  zużycia  energii  elektrycznej  na  obiekcie,  wykonane  po 

opomiarowaniu czyszczalni ścieków w licznik energii elektrycznej. 

W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący potwierdził przyjęcie w kalkulacji kosztów łącznego 

dobowego zużycia energii elektrycznej na obiekcie (oczyszczalni ścieków) w ilości 104 kWh 

na  dobę,  co  miesięcznie  daje  3.120  kWh.  Ilość  ta  jest  o  ponad  połowę  niższa  wobec 


średniomiesięcznego  zapotrzebowania  na  energię  elektryczną,  podanego  przez 

Zamawiającego  w  udzielonej  odpowiedzi  na  pytanie  nr  4  (7.500  kWh).  W  ocenie 

Zamawiającego  Odwołujący  otrzymał  tę  samą  informację  dotyczącą  prognozowanego 

zapotrzebowania  na  energię  elektryczną,  co  inni  uczestnicy  postępowania,  natomiast 

skalk

ulował wielkość o ponad połowę mniejszą. 

Zamawiający nie zgadza się z przedstawionym w odwołaniu zarzutem, jakoby złożone przez 

Odwołującego  wyjaśnienia  zostały  niewłaściwie  zastosowane  i  uznane,  zaś  przedstawione 

kalkulacje  cenowe  źle  zinterpretowane.  Wykazane  przez  Odwołującego  wybrane  koszty 

całkowite  oraz  koszty  jednostkowe  w  niektórych  pozycjach  złożonych  wyjaśnień  pozostają 

istotnie  niższe  niż  odpowiadające  im  koszty  skalkulowane  przez  Odwołującego  w  2015  r.,  

w czasie trwania niemal identycznego post

ępowania przetargowego. Porównanie niektórych 

pozycji kosztorysowych pozwala wnioskować, że są one obarczone błędem, co jednocześnie 

nie pozwala ich uznać za ceny rynkowe. Znacząca większość składowych ceny ofertowej legła 

obniżeniu  w  stosunku  do  roku  2015,  co  jednocześnie  przeczy  ogólnokrajowej  tendencji  w 

branży wodno-ściekowej, która tylko w latach 2016-2018 odnotowała bardzo gwałtowny wzrost 

cen. 

Zamawiający  zakwestionował  przytoczoną  argumentację  Odwołującego  dotyczącą 

prognozowanych  ilości  ścieków.  Odwołujący  nie  powinien  opierać  się  jedynie  na  własnych 

doświadczeniach  z  eksploatacji  oczyszczalni  nabytych  w  okresie  ostatnich  kilku  lat,  

w  szczególności  zaś  przyjmować  ilości  ścieków  z  tego  okresu  za  miarodajny.  Liczba 

uchodźców na terenie ośrodka w ostatnim kwartale oscylowała w granicach 135-145 osób, co 

jednocześnie  generowało  zrzut  ścieków  o  objętości  około  32  m

/d.  Taki  stan  należy  uznać 

raczej za minimalny. Ośrodek w Dębaku dysponuje 250 miejscami, a w przypadku zaistnienia 

sytuacji  kryzysowej,  przy 

wykorzystaniu  pomieszczeń  ogólnodostępnych,  może  przyjąć 

dodatkowe  osoby  (największe  obłożenie  ośrodka  odnotowano  na  przełomie  2007  

i 2008 r., gdzie przez okres około 3 m-cy przebywało blisko 800 cudzoziemców). Miarodajne 

wytyczne  do  oszacowania  kosztów  obsługi  i  eksploatacji  obiektu  stanowiły  materiały 

przetargowe. 

Przedstawione  przez  Odwołującego  założenia  dotyczące  prognozowanych  ilości  odpadów, 

powstających w wyniku prowadzenia procesu oczyszczania ścieków oraz energochłonności 

układu, odnoszą się do ilości ścieków wynikających z doświadczenia Odwołującego, nabytego 

w  czasie  eksploatacji  OŚ  Dębak  w  latach  2016-2018,  co  nie  znajduje  odzwierciedlenia  w 

dokumentach  przetargowych.  Odwołujący  nie  ma  podstaw  do  zakładania,  że  w  kolejnych 

latach eksploatacji 

obiektu stany związane z minimalnym zrzutem ścieków będą powszechne. 

Tym 

samym 

część 

przyjętych 

założeń 

dotycząca 

kosztów 

wywozu  

i utylizacji odpadów jest błędna. 


III Stanowisko przystępującego SAUR Konstancja Sp. z o.o. 

Przystępujący  poparł  stanowisko  Zamawiającego.  Podkreślił,  iż  również  posiada 

doświadczenie  w  obsłudze  oczyszczalni  i  według  niego  skalkulowana  przez  Odwołującego 

cena nie pozwala na utrzymywanie oczyszczalni. Według niego okres ostatnich dwóch lat jest 

ni

ereprezentatywny, jeśli chodzi o liczbę cudzoziemców przebywających na terenie Polski. Z 

raportu Urzędu ds. Cudzoziemców na temat obywateli Ukrainy oraz innych krajów wynika, iż 

w latach wcześniejszych liczba ta była znacząco większa niż w latach 2016-2018. Powyższe 

dane wskazują, że nie ma podstaw, by przyjąć jakiś poziom referencyjny co do liczby osób, 

które będą przebywały w ośrodku w latach następnych. Wykonawcy kierowali się specyfikacją 

istotnych  warunków  zamówienia,  więc  musieli  uwzględnić  dane,  które  podał  Zamawiający. 

Powołał się na odpowiedź na pytanie nr 17 z 3 października 2018 r., z której wynika, że liczba 

ta będzie zmienna. 

Odwołujący w obliczeniach kosztów napraw powołuje się na informacje konserwatorów, które 

nie są nigdzie publikowane ani dla nikogo dostępne. Także koszt napraw 436 zł miesięcznie 

jest oderwany od rzeczywistości i nie pokrywa się z § 2 ust. 1 pkt 25 wzoru umowy dotyczącym 

pokrywania kosztów napraw i remontów. W roku 2013 była 3-krotnie większa ilość ścieków niż 

zakładana przez Odwołującego. Według Odwołującego zużycie prądu to 3.100 kWh, a według 

opomiarowania to 4.000 kWh, przy tak małym przepływie ścieków jak obecnie, wobec czego 

przy wyższym zużycie to będzie wyższe.  

Zgodnie  z  odpowiedzią  nr  14  z  3  października  2018  r.  miesięczna  ilość  odpadów  to  5  m

natomiast Odwołujący zaniżył tę ilość. 

Zgodnie  z  instrukcją  obsługi  oczyszczalni  załączoną  do  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia  pkt  7  woda  służy  nie  tylko  do  celów  bytowych,  ale  także  do  celów 

technologicznych. Jeżeli przy 120 m

średnio jest to 21 m

, to przy 30 m

 wskazywanych przez 

Odwołującego to 5 m

, a nie 0,15 m

, jak wskazał on w wyjaśnieniach. Niezależnie od ilości 

ścieków, są czynności stałe związane z obsługą oczyszczalni, które należy wykonać. 

Przystępujący  cenę  swojej  oferty  kalkulował  odnosząc  się  do  przepływu  średniego  120  m

i do tego odnosił inne dane, np. ilość skratek. Obecne obciążenie oczyszczalni było mu znane, 

ale  zbyt  dużym  ryzykiem  było  zakładać,  że  taki  stan  utrzyma  się  przez  cały  4-letni  okres 

kontraktu,  podczas  gdy  umowa  przewiduje  wynagrodzenie  ryczałtowe.  Nie  wiadomo,  jak 

Odwołujący sfinansuje utrzymanie oczyszczalni, jeżeli jej obciążenie wzrośnie. Zużycie energii 

Przystępujący wycenił na poziomie podanym przez Zamawiającego, tj. 7.500 kWh. 

To na Odwołującym spoczywa ciężar udowodnienia, że jego cena nie jest rażąco niska. Oferty 

należało złożyć zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, a ta nie wskazywała, 

że  ceny  należy  obliczyć  przy  minimalnym  poziomie  pracy  oczyszczalni.  Odwołujący  nie 

udowodnił, 

że 

przez 

kolejne 

lata 

będzie 

taki 

poziom, 

jak 

obecnie.  


W  interpretacji  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  przyjmuje  się  standard 

rozsądnego, dobrze poinformowanego wykonawcy.  

W  interesie  zachowania  uczciwej  konkurencji 

nie  można  dopuścić,  by  w  przyszłości 

wykonawca  domagał  się  wyższego  wynagrodzenia,  jeśli  zwiększy  się  poziom  eksploatacji 

oczyszczalni. Odwołujący nie zabezpieczył takiego ryzyka, pomimo że powinien. Także inne 

informacje  przekazywał  Zamawiającemu  przed  sporządzeniem  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia.  

Zarzuty dotyczące oferty Przystępującego są niezasadne, a wykonawca ten skalkulował cenę 

swojej  oferty  na  minimalnym  poziomie,  od  którego  realizacja  jest  opłacalna,  zatem  oferta 

Odwołującego jest poniżej tego poziomu. 

IV Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący 

ma interes we wniesieniu odwołania  w  rozumieniu art.  179 ust.  1 ustawy  Prawo zamówień 

publicznych. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  dotyczący  prowadzonego  postępowania  (treść 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  wraz  z  wyjaśnieniami  jej  treści,  treść  oferty 

Odwołującego, treść udzielonych przez Odwołującego wyjaśnień treści oferty) nie jest sporny 

między Stronami.  

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  argumentacją  obu  Stron,  w  oparciu  o  stan 

faktyczny  ustalony  na  podstawie  dokumentacji  postępowania  przedstawionej  przez 

Zamawiaj

ącego  oraz  dokumentów  i  oświadczeń  złożonych  podczas  rozprawy  Izba  ustaliła  

i zważyła, co następuje. 

Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  jako  zawierającą  rażąco  niską  cenę,  podając  następujące 

uzasadnienie:  w  ocenie  Zamawiającego  cena  zaoferowana  za  realizację  prac  objętych 

przedmiotem  zamówienia  jest  nierealna,  nierynkowa,  a  przeprowadzona  analiza  wyjaśnień 

rażąco niskiej ceny potwierdza zaniżenie następujących kosztów: wywozu i utylizacji skratek, 

wywozu i  utylizacji  osadów  ściekowych,  wykonania bieżących napraw,  wymian  i  remontów, 

kosztów zużycia mediów do prowadzenia procesu. 

Co  do  kosztów  wywozu  skratek  i  piasku  –  wykonawca  podał,  że  zakłada  powstawanie  na 

oczyszczalni  jedynie  2,

0  Mg  skratek  rocznie,  przy  czym  założenie  to  bazuje  na 

dotychczasowych doświadczeniach wykonawcy w eksploatacji oczyszczalni ścieków „Dębak”. 


Przyjęta ilość skratek może ulec znacznemu zwiększeniu po przyjęciu do ośrodka większej 

liczby  cudzoziemców.  Zgodnie  z  obliczeniami  technologicznymi  projektanta  oczyszczalni 

ścieków, przy pełnym obciążeniu ładunkiem ścieków oczyszczalni ilość generowanych skratek 

wyniesie 8,4 m

rocznie, co daje około 6,3 Mg skratek rocznie. Przyjęta do kalkulacji kosztowej 

ilość skratek jest więc kilkukrotnie mniejsza od ilości założonej przez projektanta. Wykonawca 

przy  kalkulacji  kosztów  utylizacji  skratek  nie  powinien  opierać  się  jedynie  o  własne 

doświadczenia  nabyte  w  czasie  eksploatacji  oczyszczalni  ścieków  „Dębak”,  ale  przede 

ws

zystkim o materiały przetargowe. Nie ma bowiem pewności, że w przyszłości liczba osób 

przebywających  w  ośrodku  pozostawać  będzie  na  podobnym  poziomie  i  nie  ulegnie 

zwiększeniu.  Przyjęcie  założeń  bazujących  jedynie  na  dotychczasowych  doświadczeniach 

wykonaw

cy należy więc uznać za niepoprawne z uwagi na potencjalną możliwość zwiększenia 

liczby 

uchodźców 

ośrodku  

w zakładanym okresie 4-letniej eksploatacji oczyszczalni ścieków. 

Co  do  kosztów  wywozu  i  utylizacji  osadów  pościekowych  –  zostały  one  skalkulowane  na 

podstawie  wcześniejszych  doświadczeń  wykonawcy  związanych  z  eksploatacją 

przedmiotowego obiektu. W przesłanych wyjaśnieniach wykonawca odwołuje się do relatywnie 

niskiego przepływu ścieków, wynoszącego przeciętnie 30 m

/d, który jednocześnie implikuje 

powstanie osadów płynnych w ilości 81 m

/rok. Wykonawca nie podaje jednocześnie stopnia 

zagęszczenia  osadu,  niemniej  przy  stosowanej  technologii  zagęszczania  osadów 

(grawitacyjne),  zagęszczenie  osadów  powinno  wynosić  około  1-2,5%  s.m.  (w=99-97,5%). 

Zgodnie 

z informacjami zamieszczonymi w projekcie technologicznym Oczyszczalni Ścieków 

„Dębak”,  dobowa  ilość  osadów  powstająca  na  oczyszczalni  przy  przepływie  nominalnym 

wynosi około 1,14 m

/d, co daje w skali roku około 416 m

osadów płynnych. Wykonawca do 

swoje

j  kalkulacji  przyjął  ilość  osadów  odpowiadającą  niespełna  20%  ilości  projektowanej. 

Podobnie  jak  w  przypadku  oszacowania  ilości  skratek  wykonawca  przyjął,  że  w  okresie  4-

letniej eksploatacji ilość ścieków dopływających na oczyszczalnię nie ulegnie zwiększeniu. 

Co  do  kosztów  drobnych  materiałowych  –  wykonawca  założył  koszty  na  poziomie  310  zł 

miesięcznie, co nie warunkuje prawidłowego i terminowego odtwarzania majątku oczyszczalni, 

zarówno  technologicznego,  jak  i  pozostałego.  Przyjęty  budżet  (koszty)  na  naprawy  małe, 

części zamienne, materiały eksploatacyjne, wymiany i remonty nie może obejmować jedynie 

dwóch  pomp  i  mieszadła. W  dokumentach  przetargowych  oraz  udzielonych  odpowiedziach 

Zamawiający  zwracał  uwagę  na  konieczność  szerokiego  korzystania  z  kwoty  ryczałtowej 

wynoszącej 3.000 zł brutto, przeznaczonej na drobne naprawy, prace remontowe i naprawcze. 

Łącząc ww. kwotę z kosztami niezbędnych napraw, wymian i remontów w ramach budżetu 

3.000  zł  brutto  miesięcznie,  osiąga  się  kwotę  wynoszącą  746,14  zł  miesięcznie,  a  więc 

zaledwie  30%  miesięcznego  ryczałtu  na  utrzymanie  oczyszczalni  w  stanie  gotowości,  bez 


potrzeby 

wykonywania 

większych 

napraw  

i remontów. 

Co  do  kosztów  niezbędnych  napraw,  wymian  i  remontów  w  ramach  budżetu  3.000  zł 

miesięcznie – wykonawca omyłkowo zakwalifikował koszt remontu dużych urządzeń do grupy 

drobnych  remontów  i  napraw.  Zgodnie  z  informacjami  zamieszczonymi  w  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia koszty remontów przekraczające kwotę 3.000 zł brutto ponosi 

Zamawiający  po  wcześniejszym  zweryfikowaniu  przedstawionych  kosztorysów.  Niezależnie 

od  powyższego  wykonawca  założył  wymianę  jedynie  dwóch  pomp  i  jednego  mieszadła  na 

podstawie  dokonanych  wcześniej  pomiarów  rezystancji  uzwojenia.  Takie  podejście  nie 

warunkuje  prawidłowego  odtwarzania  majątku  oczyszczalni  i  grozi  pogorszeniem  jej  stanu 

technicznego.  W  czteroletnim  okresie  eksploatacji  oczyszczalni  liczba  dużych  urządzeń,  w 

znacznym  stopniu  już  wyeksploatowanych,  z  pewnością  będzie  większa.  Kwota  436,14  zł 

miesięcznie  nie  pozwoli  na  przeprowadzenie  wszystkich  niezbędnych  napraw  i  prac 

konserwacyjnych.  W  świetle  wyjaśnień  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia 

wykonawca  powinien  zająć  się  również  konserwacją  wylotu  i  cieku  poniżej  wylotu  i  w  jego 

bezpośrednim  sąsiedztwie.  Obliguje  do tego obowiązujące  pozwolenie  wodnoprawne,  gdyż 

zostało udzielone w oparciu o uzgodnienia z lokalną spółką wodną, która wyraziła zgodę na 

odprowadzanie  ścieków  do  rowu  „Mrówka”  pod  warunkiem  wykonywania  okresowych  prac 

konserwacyjnych w bezpośrednim sąsiedztwie wylotu. 

Co do kosztów zużycia mediów – przyjęte przez wykonawcę do kalkulacji kosztowej łączne 

zużycie  energii  na  obiekcie  wynosi  3.120  kWh  miesięcznie  (104  kWh  dobowo)  i  pozostaje 

przeszło  o  połowę  niższe  w  stosunku  do  wyjaśnień  treści  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia udzielonych przez Zamawiającego, dotyczących ilości energii, jaką należy przyjąć 

do  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Zgodnie  z  wyjaśnieniami  Zamawiającego  każdy  

z wykonawców powinien skalkulować obligatoryjnie koszty wynikające z miesięcznego zużycia 

energii  elektrycznej  wynoszącego  około  7.500  kWh.  Zaniżenie  przez  wykonawcę  zużycia 

energii  spowodowało,  iż  szacunkowe  koszty  zużycia  mediów  są  o  ponad  połowę  niższe. 

Wykonawca, przyjmując stawkę 0,45 zł za 1 kWh, zaniżył miesięczny koszt zużycia energii 

elektrycznej o 1971 zł.  

Kalkulacja dużej części składowych ceny ofertowej została przyjęta na podstawie doświadczeń 

wykonawcy  z  eksploatacji  oczyszczalni  ścieków  „Dębak”,  prowadzonej  przy  bardzo  niskim 

dopływie  ścieków.  W  perspektywie  kolejnych  4  lat  funkcjonowania  ośrodka  

i oczyszczalni ścieków nie ma pewności, że średni dopływ ścieków będzie utrzymywał się na 

poziomie 30 m

/d (przy przepustowości oczyszczalni wynoszącej Qd

śr

=120 m

/d). Wykonawca 

nie  zastosował  się  do  wyjaśnień  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia 

dotyczących  ilości  energii,  jaką  należy  przyjąć  do  kalkulacji  ceny  ofertowej  (pismo  z  11 

października 2018 r.). Wykonawca nie skalkulował również kosztów związanych z poborem 


wody  wodociągowej  do  celów  technologicznych  i  innych  oraz  kosztów  wywozu  odpadów 

innych  niż  technologiczne.  Dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia. 

Kluczowe w tej kwestii pozostaje zaniżenie kosztów zużycia energii w stosunku do informacji 

podanej przez Zamawiającego, wiążącej dla wszystkich wykonawców. 

Składając odwołanie Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:  

1.  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  zapewnienia 

uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  zgodnie  z  zasadami 

proporcjonalności i przejrzystości poprzez bezzasadne odrzucenie oferty Odwołującego jako 

zawierającej rażąco niską cenę, 

2.  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  poprzez  jego  niewłaściwe 

zastosowanie i uznanie, iż oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę, 

3.  art.  90  ust.  1,  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  ich  niewłaściwe 

zastosowanie i uznanie, iż złożone przez Odwołującego wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej 

ceny  potwierdzają zaniżenie przez  Odwołującego kosztów  w  sytuacji,  w której  potwierdzały 

one prawidłowe i rynkowe ustalenie ceny przez Odwołującego, ewentualnie 

4. art. 87 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zam

ówień publicznych poprzez zaniechanie 

wezwania Odwołującego do złożenia dodatkowych wyjaśnień.  

Art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zawiera  podstawowe  zasady  udzielania 

zamówień  publicznych  stanowiąc,  że  zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  zgodnie  z  zasadami  proporcjonalności  

i przejrzystości.  

Zgodnie  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zamawiający  odrzuca 

ofertę, jeżeli zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

zaś art. 90 ust. 1-3 ustawy Prawo zamówień publicznych opisuje procedurę wyjaśniania kwestii 

poziomu  ceny/kosztu,  o  którym  mowa  w  art.  89  ust.  1  pkt  4  wskazując,  że:  „1.  jeżeli 

zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  

o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  

w  szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych 

rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia 

dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których 


wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za 

pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2017 r. 

poz. 847

 oraz 

z 2018 r. 

poz. 650

); 2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 3) 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących 

miejscu, 

którym 

realizowane 

jest 

zamówienie;  

4)  wynikającym  z  przepisów  prawa  ochrony  środowiska;  5)  powierzenia  wykonania  części 

zamówienia podwykonawcy.  

1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z 

art.  35  ust.  1  i  2

lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na 

wykonawcy. 

3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” 

Art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że w toku badania i oceny ofert 

zamawiający  może  żądać  od  wykonawców  wyjaśnień  dotyczących  treści  złożonych  ofert. 

Niedopuszczalne  jest  prowadzenie  między  zamawiającym  a  wykonawcą  negocjacji 

dotyczących  złożonej  oferty  oraz,  z  zastrzeżeniem  ust.  1a  i  2,  dokonywanie  jakiejkolwiek 

zmiany w jej treści. 

Przedmiotem  sporu  pomiędzy  Stronami  jest  kwestia,  czy  cena  zaoferowana  przez 

Odwołującego  jest  ceną  noszącą  znamiona  ceny  rażąco  niskiej  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. Przy czym nie jest sporne samo ustalenie, czym jest cena rażąco niska – obie 

Strony  prawidłowo  zdefiniowały  to  pojęcie:  jest  to  cena  nierealistyczna  i  nieadekwatna  do 

zakresu i kosztów prac składających się na przedmiot zamówienia, zakładająca lub skutkująca 

wykonaniem  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów.  Natomiast  zagadnieniem 

wymagającym rozstrzygnięcia jest, czy założenia przyjęte przez Odwołującego przy obliczaniu 

ceny 

powodują, 

że 

jego 

cena 

jest 

nierealistyczna  

i nieadekwatna do zakresu i kosztów prac składających się na przedmiot zamówienia. 


Na  tak  postawione  pytanie,  w  ocenie  Izby,  nie  można  udzielić  jednoznacznej  odpowiedzi  

–  w  kontekście  postanowień  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  samo  zaś 

postępowanie obarczone jest błędem systemowym, który prowadzi do niemożności dokonania 

prawidłowego wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Jak wskazuje przywołany art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający ma 

obowiązek  przygotować  i  przeprowadzić  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób 

przejrzysty  oraz  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców.  W  przepisie  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  jednej 

jednostce redakcyjnej zawarto cztery normy prawne (zachowanie uczciwej konkurencji, równe 

traktowanie  wykonawców,  proporcjonalność,  przejrzystość),  z  których  każda  ma  odmienne 

znaczenie,  jakkolwiek  są one ze sobą powiązane  i  dopiero  łącznie tworzą całość oddającą 

zamierzony  cel,  który  można  ogólnie  określić  jako  stan  uczciwej  konkurencji  pomiędzy 

wykonawcami. Istotnym elementem zachowania uczciwej konkurencji jest równe traktowanie 

wykonawców,  a  jej  instrumentem  jest  przejrzystość  (transparentność)  postępowania  –  przy 

czym  bezsporne  jest,  że  wszystkie  te  elementy  dla  swej  prawidłowej  realizacji  wymagają 

możliwie  równego  stanu  poinformowania  wykonawców  biorących  udział  w  postępowaniu  o 

warunkach  realizacji  zamówienia  (głównie  poprzez  specyfikację  istotnych  warunków 

zamówienia), a następnie dokonanie ich możliwie porównywalnej oceny. 

Idea  ta  została  wyrażona  m.in.  w  art.  29  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

stanowiącym, że przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, 

za  pomocą  dostatecznie  dokładnych  i  zrozumiałych  określeń,  uwzględniając  wszystkie 

wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. 

Jednak  z  idei  zachowania  uczciwej  konkurencji  wynika,  że  wymóg  ten  dotyczy  nie  tylko 

sam

ego  przedmiotu  zamówienia,  lecz  także  innych  elementów  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia, zwłaszcza mających znaczenie kosztotwórcze. Odzwierciedlone jest 

to także w art. 36 ustawy Prawo zamówień publicznych, wymagającym m.in., by Zamawiający 

opis

ał sposób obliczenia ceny ofertowej. 

Tymczasem  z  ustalonego  stanu  faktycznego  wynika,  że  w  niniejszym  postępowaniu 

wykonawcy  nie  kierowali  się  zbieżnymi  informacjami  i  założeniami  o  zakresie  realizacji 

zadania, a przez to złożyli oferty nie noszące cech realnej porównywalności.  

Przedmiotem  zamówienia  jest  nadzór  i  całodobowa  obsługa  i  konserwacja  oczyszczalni 

ścieków  w  ośrodku  dla  cudzoziemców  zarządzanym  przez  Zamawiającego  w  okresie  48 

miesięcy, a cena oferty miała obejmować „całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia, 

w tym również wszystkie koszty towarzyszące wykonaniu, związane ze świadczeniem usług 

zgodnie 

zakresem 

przedmiotem 

zamówienia 

określonym  


w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  wraz  z  załącznikami”  (rozdział  XIII  pkt  2 

specy

fikacji istotnych warunków zamówienia). 

W rozdziale XIII specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Opis sposobu obliczania ceny” 

Zamawiający wskazał jedynie: „1. W ofercie sporządzonej wg Załącznika nr 1 do SIWZ należy 

dokładnie  określić  miesięczne  ryczałtowe  wynagrodzenie  za  wykonywanie  przedmiotu 

zamówienia oraz łączną ryczałtową cenę brutto za wykonanie całości przedmiotu zamówienia. 

2. Cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia, w tym 

również wszystkie koszty towarzyszące wykonaniu, związane ze świadczeniem usług zgodnie 

zakresem 

przedmiotem 

zamówienia 

określonym  

w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  wraz  z  załącznikami.  3.  Cena  musi 

obejmować podatek od towarów i usług naliczony zgodnie z obowiązującymi w dniu składania 

oferty przepisami. 4. Cena musi być: podana i wyliczona w zaokrągleniu do dwóch miejsc po 

przecinku  (zasada  zaokrąglenia  -  poniżej  5  należy  końcówkę  pominąć,  powyżej  

i równe 5 należy zaokrąglić w górę). 5. Cena oferty winna być wyrażona w złotych polskich 

(PLN). 6. Przed podpisaniem umowy Wykonawca jest zobowiązany podać Zamawiającemu 

dane  niezbędne  do  sporządzenia  umowy,  w  tym  wartość  umowy  bez  podatku  od  towarów  

i usług tj. wartość netto.” 

Również  w  rozdziale  XII  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  „Opis  sposobu 

przygotowania oferty”, w zakresie wyceny oferty Zamawiający podał wyłącznie, że oferta musi 

zawierać wypełniony formularz ofertowy sporządzony z wykorzystaniem wzoru stanowiącego 

załącznik  do  specyfikacji,  zawierający  w  szczególności  łączną  cenę  ofertową  brutto, 

miesięczne  ryczałtowe  wynagrodzenie  brutto  za  realizację  zamówienia,  zobowiązanie 

dotyczące czasu reakcji serwisu i warunków płatności. 

W opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający zawarł ogólny zakres obowiązków wykonawcy, 

jak tez różne dane techniczne i eksploatacyjne.  

W  żadnym  jednak  z  dokumentów  składających  się  na  specyfikację  istotnych  warunków 

zamówienia Zamawiający nie wskazał wiążących założeń co do wyceny oferty. 

Nie  budziło  sporu,  że  koszt  wykonania  zamówienia  po  stronie  wykonawcy  w  dużej  mierze 

zależy od stopnia eksploatacji oczyszczalni, tzn. ilości ścieków wytwarzanych w ośrodku, co z 

kolei  związane  jest  z  liczbą  osób  tam  przebywających.  Przy  czym,  o  ile  wiadome  jest,  że 

ośrodek przeznaczony jest na pobyt maksymalnie 250 osób/cudzoziemców (plus obsługa), to 

nieznana jest liczba osób, które realnie będą w nim przebywać w trakcie realizacji umowy, jak 

też, ile ścieków będą one wytwarzać. Obecnie, w ostatnich miesiącach w ośrodku przebywało 

ok. 135-

145 osób, co spowodowało wytwarzanie ok. 30 m

ścieków na dobę. 


Zrozumiałe  jest,  że  Zamawiający  nie  jest  w  stanie  określić  przyszłego  realnego 

zapotrzebowania na oczyszczanie ścieków, jednak nie zwalnia go to z obowiązku wskazania 

jak  najbardziej  jednoznacznych  i  jednolitych  dla  wszystkich  wykonawców  podstaw 

oszacowania cen ofert.  

Tymczasem Zamawiający, pomimo podawania w specyfikacji istotnych warunków zamówienia 

i  wyjaśnieniach  do  niej  pewnych  danych,  w  żadnym  miejscu  nie  wskazał  danych 

referencyjnych do przygotowania oferty ani nie zobowiązał wykonawców do ujęcia tych danych 

w  swoich  wyliczeniach  i  ofertach.  Nie  zrobił  tego  nawet  w  wyjaśnieniach  

z 11 października 2018 r. (korekta wyjaśnień z 3 października 2018 r.), na które powołał się w 

informacji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego.  Wyjaśnienia  te  brzmiały:  „Pytanie  nr  4:  Czy 

istnieje  możliwość  otrzymania  dotychczasowych  miesięcznych  zestawień  zużycia  energii 

elektrycznej  oraz  wody?  O

dpowiedź:  Obecnie  brak  jest  licznika  energii  elektrycznej  na 

oczyszczalni. Z szacunków zamawiającego wynika, że przeciętne zużycie miesięczne energii 

elektrycznej na oczyszczalni ścieków wynosi 7500 kWh.”  

Treść  przywołanej  odpowiedzi  nie  wskazuje  na  jakikolwiek  element  obowiązku  ujęcia  tej 

wartości  w  założeniach  oferty,  a  nawet  przyjęcie,  że  takie  zużycie  będzie  również  

w przyszłości. Jak wynika z danych przedstawionych podczas postępowania odwoławczego, 

wskazane zużycie jest też nieadekwatne do zużycia realnego – 3.120 kWh podanych przez 

Odwołującego  oraz  4.000  kWh  według  wskazań  licznika  po  opomiarowaniu  (w  sezonie 

grzewczym,  gdy  pobór  energii  jest  większy).  Trudno  więc  zarzucać  Odwołującemu,  który 

posiadał dane eksploatacyjne, że kierował się tymi danymi.  

Również w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych w oczyszczalni Zamawiający, proszony 

o  podanie  maksymalnej  liczby  odpadów,  jakie  będzie  miał  obowiązek  zagospodarować 

wykonawca,  w  odpowiedzi  na  pytanie  nr  17  z  3  października  2018  r.  wskazał,  że  „w 

pr

zeciętnych warunkach pracy oczyszczalni ilość wytworzonych odpadów może być różna z 

uwagi na zamienność przepływu i liczbę cudzoziemców przebywających na terenie ośrodka”. 

Zatem  również  w  tym  zakresie  Zamawiający  nie  wskazał  konkretnych  wartości,  do  których 

mają się odnieść wykonawcy – choćby nawet pośrednio przez wielkość przepływu ścieków. 

Podobnie,  choć  załączył  do  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  dane  techniczne 

dotyczące  oczyszczalni,  Zamawiający  nie  ustalił  w  specyfikacji  ilości  ścieków,  do  której  

w ofertach mieli się odnieść wykonawcy. Podczas rozprawy Zamawiający wskazał, że „miał 

na  myśli”  przepływ  ścieków  odnoszący  się  do  średniej  przepustowości  oczyszczalni 

wynoszącej 120 m

/d. Jest to jednak stwierdzenie ex post, dokonane na etapie oceny ofert,  

a  nie 

–  jak  powinno  –  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  i  które  z  żadnego 


postanowienia  tej  specyfikacji  nie  wynika  (a  przynajmniej  Zamawiający  nie  potrafił  go 

wskazać).  

Przy czym 

– w ocenie Izby – z żadnego logicznego założenia nie wynika, że akurat ta wartość 

(120 m

/d) powinna być przyjęta do wyliczeń – nie jest to ani wartość realna, ani maksymalna. 

Izba  podziela  tu  pogląd  przywołany  przez  Przystępującego,  że  w  interpretacji  specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia  przyjmuje  się  standard  rozsądnego,  dobrze 

poinformowanego  wykonawcy 

–  natomiast  Izba  nie  jest  w  stanie  uzasadnić,  dlaczego 

rozsądny,  dobrze  poinformowany  wykonawca  miałby  odnosić  się  do  wartości  akurat  

120 m

/d wiedząc, że realnie w ostatnim okresie to 30 m

/d.  

Pod

obnie niezrozumiałe dla Izby jest, dlaczego Zamawiający przyjął, że „rozsądni” wykonawcy 

– bez takowego wskazania w specyfikacji istotnych warunków zamówienia – powinni odnieść 

się do wartości, które nie mają i najprawdopodobniej nie będą miały miejsca, tj. przebywania 

na  terenie  ośrodka  ponadnormatywnej  liczby  cudzoziemców,  np.  800.  Fakt,  że przejściowo 

taka sytuacja zdarzyła się w roku 2007-2008, nie oznacza, że się ona powtórzy (skro się nie 

powtórzyła przez 12 lat), czy też, że będzie sytuacją inną niż jedynie krótkotrwała, zwłaszcza, 

że statystycznie w kolejnych latach liczba cudzoziemców malała (co potwierdza przedstawiony 

przez Przystępującego raport Urzędu do Spraw Cudzoziemców na temat obywateli Ukrainy, 

którzy 

latach 

złożyli 

wniosek  

udzielenie  ochrony  międzynarodowej  w  RP,  ujmujący  także  obywateli  innych  państw). 

Tymczasem, jak wynika z wypowiedzi Zamawiającego, założenie to przyjął on jako nieomalże 

podstawę swoich założeń co do obliczenia ceny.  

Oczywiście,  Zamawiający  mógł  taką  prognozę  przyjąć,  ale  powinien  to  wskazać  

w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia.  Należy  bowiem  zgodzić  się  również  ze 

stwierdzeniem  Zamawiającego,  że  wykonawca  powinien  kierować  się  nie  tyle  swoimi 

doświadczeniami,  co  materiałami  przetargowymi  –  ale  warunkiem  jest,  że  odpowiednie 

materiały przetargowe, którymi musi się kierować, zostaną przygotowane.   

Jednocześnie  jednak  Izba  zauważa,  że  stopień  poinformowania  Odwołującego  o  danych 

eksploatacyjnych  oczyszczalni  był  odmienny  od  pozostałych  wykonawców,  znacznie  też 

lepszy  niż  samego  Zamawiającego.  O  ile  więc  inni  wykonawcy  mogli  jedynie  kierować  się 

danymi  przez  Zamawiającego  przekazanymi  (nie  zawsze  prawidłowymi  czy  kompletnymi),  

o tyle Odwołujący posiadał własne, odmienne dane. Spowodowało to w konsekwencji, że jego 

oferta  została  oparta  na  odmiennych  założeniach  niż  oferta  konkurentów,  w  tym  oferta 

wybrana 

–  Przystępującego.  Jednocześnie  nie  można  tej  ofercie  (ofercie  Odwołującego) 

zarzucić, że jest ona nierealna czy nierynkowa dlatego jedynie, że została oparta na danych 

eksploatacyjnych  dostępnych  jedynie  Odwołującemu.  Zrozumiałe  jest  też,  że  nie  leżało  


w interesie Odwołującego korygowanie zawyżonych – jak się okazało – danych podawanych 

wykonawcom przez Zamawiającego w trakcie postępowania. Przede wszystkim zaś, zarzuty 

postawione  ofercie  Odwołującego  zostały  oparte  o  wskazania,  które  pojawiły  się  dopiero  

w informacji o odrzuceniu oferty. 

Z drugiej strony  wykonawcy  inni  niż  Odwołujący, kierując  się tymi  danymi  (podanymi  przez 

Zamawiającego),  znaleźli  się  w  innej  sytuacji  –  gorszej  niż  Odwołujący,  co  znalazło  wyraz  

w cenach ich ofert (wszystkie były wyższe).  

W rezultacie z jednej strony spowodowało to nierówność sytuacji wykonawców – wykonawcy 

kierujący się danymi przedstawionymi przez Zamawiającego znaleźli się w sytuacji gorszej niż 

Odwołujący  bazujący  na  swoim  doświadczeniu,  zatem  uznanie  oferty  Odwołującego 

(najtańszej) za najkorzystniejszą byłoby dla nich krzywdzące (zwłaszcza dla Przystępującego, 

którego  oferta  pierwotnie  została  wybrana).  W  szczególności,  jeśli  nieprawidłowe  dane 

wynikały z informacji przekazanych Zamawiającemu przez Odwołującego.  

Z drugiej zaś strony odrzucenie oferty Odwołującego jako nierealnej cenowo również byłoby 

krzywdzące, gdyż opierał się on na realnych danych (które nie zostały podważone), co nie było 

niezgodne  ze  specyfikacją  istotnych  warunków  zamówienia  (przy  braku  jej  kategorycznych 

wskazań  co  do  obliczeń),  a  przy  tym  było  logiczne  –  w  przeciwieństwie  do  założenia,  że 

Zamawiający  chciałby  płacić  wyższe  stawki  nawet  przy  niższej  eksploatacji  

ze względu na to, że kiedyś być może stopień tej eksploatacji ulegnie zwiększeniu (biznesowo 

bardziej  racjonalne  byłoby  płacenie  stawek  niższych  i  ich  ewentualne  podniesienie  przy 

zwiększonej liczbie mieszkańców, zwłaszcza że zamawiający ze sfery budżetowej z zasady 

wskazują na niedobór środków finansowych). 

Należy  tu  więc  przyznać  rację  Odwołującemu,  że  obecnie  byłoby  to  rozstrzyganie,  czyje 

założenia są lepsze – Odwołującego, czy Zamawiającego. Przy czym Zamawiający założenia 

te 

powinien 

ujawnić 

już 

specyfikacji 

istotnych 

warunków 

zamówienia,  

a wszelakie późniejsze wskazania są nieskuteczne.  

Same  zaś  oferty  zostały  oparte  na  odmiennych  założeniach  mających  swoje  źródło  

w brakach specyfikacji istotnych warunków zamówienia i nie są ze sobą porównywalne. 

Wobec  powyższego  stwierdzenia  Izba  uznała,  że  w  niniejszej  sytuacji  wybór  jako  oferty 

najkorzystniejszej  czy  to  oferty  Odwołującego,  czy  to  oferty  Przystępującego,  przeczyłby 

zasadom udzielania zamówień publicznych wyrażonym w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień 

publicznych, stwierdzona zaś wada stanowi wadę, o której mowa w art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych.  Zgodnie  z  tym  przepisem  zamawiający  unieważnia 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  postępowanie  obarczone  jest  niemożliwą  do 


usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie 

zamówienia publicznego. 

W ocenie Izby brak porównywalności złożonych ofert, jak też brak możliwości stwierdzenia, 

jaka  powinna  by

ć  rzeczywista  wycena  oferty  (brak  ustalonych  a  priori  prognoz)  wynikający  

z nieprawidłowego przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (brak 

prawidłowych,  jednoznacznych  wskazań  co do przygotowania oferty),  powoduje negatywny 

skutek w 

postaci wpływu na wybór oferty najkorzystniejszej, który jest niemożliwy do usunięcia 

na obecnym etapie postępowania.  

Przy  tym  należy  podkreślić,  że  nawet  jeśli  Zamawiający  nie  jest  w  stanie  przewidzieć  skali 

pracy  oczyszczalni  w  ciągu  kolejnych  czterech  lat  (jest  rzeczą  nieznaną,  ile  osób  będzie 

przebywało w ośrodku w tym okresie i ile ścieków będą one produkowały), jest w stanie podać 

wykonawcom  jedne,  wiążące  dane  do  wyceny  ofert  dla  celów  tej  wyceny  –  przy  założeniu 

również korekty i urealnienia kosztów na etapie realizacji umowy, aby wykonawcy mogli się 

bez obaw na tych danych oprzeć i aby ani wykonawca, ani zamawiający nie ponosili z tego 

tytułu nieuzasadnionych strat.  

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji uwzględniając odwołanie ze względu na 

uznanie  odrzucenia  oferty  Odwołującego  za  nieuzasadnione.  Jednocześnie  jednak  Izba 

nakazała unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 

93  ust.  1  pkt  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  oraz,  dla  porządku,  unieważnienie 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  i  unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty 

Odwołującego.  


O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2, 

§  3  i  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów 

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  972), 

uwzględniając  wpis  w  wysokości  15.000  złotych  oraz  koszty  wynagrodzenia  pełnomocnika  

w wysokości 3.600 złotych. 

Przewodniczący:      ……………………..…