KIO 197/19 WYROK dnia 20 lutego 2019 r.

Sygn. akt: KIO 197/19 

WYROK 

z dnia 20 lutego 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  – w składzie: 

Przewodniczący:      Marzena Teresa Ordysińska 

Protokolant:            

Marcin Jakóbczyk 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lutego 2019 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  4  lutego  2019  r.  przez  wykonawcę  AWIMA 

spółka  jawna  B.  W.  w  Józefowie  w postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  -  

Zarząd Pałacu Kultury i Nauki spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie 

orzeka: 

1.  Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  –  Zarządowi  Pałacu  Kultury  i  Nauki 

spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  w  Warszawie  zmianę  postanowień  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia poprzez wykreślenie postanowień pkt 6.1 2) lit d) (str. 5),  pkt. 

7.8 lit. h) (str. 8) oraz pkt 9 wzoru formularza ofertowego, dotyczących wymogu posiadania 

wdrożonego  systemu  zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną  pracy,  potwierdzonego 

Certyfikatem  Systemu  Bezpieczeństwa i  Higieny  Pracy,  zgodnym  z wymogami  norm  PN-N-

18001:2004 lub certyfikatem równoważnym. 

2.  Kosztami postępowania obciąża zamawiającego  –  Zarząd  Pałacu  Kultury  i  Nauki  spółka 

z 

ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie i: 

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście tysięcy złotych, zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę AWIMA spółka jawna B. 

W. 

w Józefowie tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  zamawiającego  –  Zarządu  Pałacu  Kultury  i  Nauki  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  w Warszawie  na  rzecz  wykonawcy  AWIMA  spółka  jawna  B.  W.  w 

Józefowie kwotę  18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, zero groszy), 

s

tanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z tytułu  wpisu  od odwołania  i 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych 

(t.j.  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  1986  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

Sygn. akt KIO 197/19 

U z a s a d n i e n i e 

I. 

Zarząd Pałacu Kultury i Nauki spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie (dalej: 

Zamawiający),  prowadzi  postępowanie  na  wykonanie  zamówienia  publicznego  pn. „Usługa 

sprzątania pomieszczeń wewnątrz budynku Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie przez trzy 

lata”. 

Ogłoszenie  o zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej  z  dnia  28  stycznia  2019  r.,  poz.  2019/S  019-040890. 

Zamawiający zamieścił 

specyfikację  istotnych  warunków  zamówienia  (dalej:  SIWZ)  na  swojej  stronie  internetowej. 

Postępowanie  prowadzone  jest  w trybie  przetargu  nieograniczonego  na  podstawie  ustawy 

z dnia 29 

stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze 

zm.; 

dalej: Prawo zamówień publicznych). 

W dniu 4 lutego 2019 r. wykonawca 

AWIMA spółka jawna B. W. w Józefowie (dalej: 

Odwołujący) wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących 

przepisów:  

art. 25 ust. 1 pkt 1 Prawa zamówień publicznych w zw. z § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra 

Rozwoju  z  dnia  26  lipca  2016  r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać 

zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016 r. poz. 

1126), poprzez żądanie złożenia przez Wykonawcę - w celu potwierdzenia spełniania przez 

wykonawcę warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności zawodowej (wdrożenie 

systemu  zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną  pracy)  -  Certyfikatu  Systemu 

Bezpie

czeństwa  i Higieny  Pracy  zgodnego  z  wymogami  norm  PN-N-18001:2004  lub 

równoważnego (pkt 7.8 lit. h - str. 8); 

2.  art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 

Prawa zamówień publicznych, poprzez sformułowanie 

warunków  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie zdolności  zawodowej  wykonawcy  w  sposób 

nieadekwatny,  nieproporcjon

alny  do  przedmiotu  zamówienia  i ograniczający  uczciwą 

konkurencję  -  żądanie  wykazania  się  przez  wykonawcę,  że  posiada  wdrożony  system 

zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną  pracy  potwierdzony  Certyfikatem  Systemu 

Bezpieczeństwa i Higieny Pracy zgodny z wymogami norm PN-N-18001:2004 lub certyfikatem 

równoważnym (pkt 6.1. 2 lit d SIWZ - str. 5). 

Odwołujący uzasadnił swoje zarzuty następująco: 

Zarzut naruszenia art. 25 ust. 1 pkt 1 

Prawa zamówień publicznych w zw. z § 2 ust. 4 

rozporządzenia  Ministra  Rozwoju  z  dnia  26  lipca  2016  r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów, 

jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. 

U. z 2016 r. poz. 1126). 

Zgodnie z treścią przepisu art. 25 ust. 1 Prawa zamówień publicznych w postępowaniu 

o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub 

dokumentów  niezbędnych  do  przeprowadzenia  postępowania.  Rodzaje  dokumentów,  jakich 

może żądać  zamawiający  od  wykonawcy  w postępowaniu o udzielenie  zamówienia, określa 

rozporządzenie  Ministra  Rozwoju  z  dnia  26  lipca  2016  r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów, 

jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. 

U. z 2016 r. poz. 1126, dal

ej jako „rozporządzenie”). Katalog dokumentów, jakich zamawiający 

może żądać na potwierdzenie spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, 

określa § 2 ust. 4 rozporządzenia. Zawarty w nim katalog ma charakter zamknięty. Oznacza to, 

że zamawiający nie może - na potwierdzenie spełniania przez wykonawcę warunków udziału 

w postępowaniu - żądać od wykonawcy przedstawienia innych dokumentów, niż wymienione 

w 

tym  przepisie  (zob.  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  4  lutego  2015  r.,  sygn.  KIO 

15). Mając to na względzie należy zauważyć; że w/w katalog nie wymienia w swej treści 

certyfikatów,  których  przedstawienia  na  potwierdzenie  spełniania  warunku  udziału 

w 

postępowaniu w zakresie zdolności zawodowej Zamawiający żąda w pkt 7.8 lit. h) SIWZ. 

Ty

m samym należy stwierdzić, że żądanie przez Zamawiającego złożenia przez wykonawcę 

na  potwierdzenie  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  dokumentu,  który  nie  został 

w 

tym zakresie wymieniony w rozporządzeniu, stanowi naruszenie art. 25 ust. 1 pkt 1 Prawa 

zamówień publicznych w zw. z § 2 ust. 4 rozporządzenia. 

Jeżeli  Zamawiający  żąda,  by  wykonawca  posiadał  wdrożony  system  zarządzania 

bezpieczeństwem i higieną pracy, to dokumentem, którego mógłby w tym przypadku wymagać 

od wykonawcy, może być wyłącznie opis środków organizacyjno-technicznych zastosowanych 

przez wykonawcę w celu zapewnienia jakości (§ 2 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia, a nie - powołany 

zresztą w treści samego warunku - certyfikat. 

W tym miejscu należy również zauważyć, że zgodnie z przepisami rozporządzenia (§13 

ust.  1  pkt  4)  dokument  w  postaci  zaświadczenia  niezależnego  podmiotu  zajmującego  się 

poświadczaniem spełniania przez wykonawcę określonych norm zapewnienia jakości, za który 

należy  uznać  żądany  przez  Zamawiającego  w  niniejszym  przypadku  Certyfikat  Systemu 

Bezpieczeństwa i Higien Pracy zgodny z wymogami norm PN-N-18001:2004, może być żądany 

wyłącznie  w  celu  potwierdzenia,  że  oferowane  roboty  budowlane,  dostawy  lub  usługi 

odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego. Dokument ten może mieć zatem 

wyłącznie charakter przedmiotowy (dot. świadczenia wykonawcy), a nie podmiotowy (dot. jego 

zdolności technicznej lub zawodowej). 

Jakkolwiek  katalog  zawarty  w  §  13  ust.  1  rozporządzenia  ma  charakter  otwarty,  to 

z 

uwagi na to, że w/w dokument został w nim wymieniony przez prawodawcę, należy uznać, że 

żądanie  przez  zamawiającego  jego  złożenia  przez  wykonawcę  jako  dokumentu 

przedmiotowego) może nastąpić wyłącznie w określonym w rozporządzeniu przypadku: 

W  celu  potwierdzenia,  że  oferowane  roboty  budowlane,  dostawy  lub  usługi  odpowiadają 

wymaganiom  określonym  przez  zamawiającego,  zamawiający  może  żądać  w  szczególności 

(...) zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem spełniania przez 

wykonawcę  określonych  norm  zapewnienia  jakości,  jeżeli  zamawiający  odwołuje  się  do 

systemów zapewniania jakości opartych na odpowiednich seriach norm europejskich; 

Wskazana  w  SIWZ  norma  PN-N-

18001:2004  nie  stanowi  normy  europejskiej.  Jest  normą 

polską,  a  nie  normą ISO  (Międzynarodowej  Organizacji  Normalizacyjnej).  Przywołany  wyżej 

przepis  rozporządzenia  stanowi  natomiast,  że  żądanie  przedstawienia  zaświadczenia 

niezależnego  podmiotu  zajmującego  się  poświadczaniem  spełniania  przez  wykonawcę 

określonych norm zapewnienia jakości może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy zamawiający 

odwołuje  się  do  systemów  zapewniania  jakości  opartych  na  odpowiednich  seriach  norm 

europejskich. 

Z powyższego wynika, że nawet gdyby Zamawiający dokonał - wskutek niniejszego odwołania 

zmiany SIWZ polegającej na tym, że dokument w postaci certyfikatu powinien zostać złożony 

przez  Wykonawcę  jako  dokument  przedmiotowy,  byłaby  to  zmiana  niezgodna  z  treścią 

rozporządzenia,  a  tym  samym  z  przepisami  Prawa  zamówień  publicznych.  Nie  zachodzą 

bowiem warunki, które zgodnie z rozporządzeniem uprawniają Zamawiającego do żądania tego 

dokumentu. 

Odwołujący dodatkowo wskazywał, że ewentualne żądanie przez Zamawiającego, by 

w/w  certyfikat  został  złożony  jako  dokument  przedmiotowy,  miałoby  również  ten  skutek,  że 

wykonawca,  który  z  przyczyn  niezależnych  od  niego,  nie  ma  możliwości  uzyskania 

wymaganego  dokumentu,  mógłby  złożyć  inne  dokumenty  dotyczące  zapewnienia  jakości, 

potwierdzające  stosowanie  przez  wykonawcę  środków  zapewnienia  jakości  zgodnych 

z 

wymaganymi normami zapewniania jakości (§ 13 ust. 4 rozporządzenia). Z uwagi na to, że 

wymagana przez Zamawiającego certyfikacja ma charakter dobrowolny, brak jej uzyskania nie 

mógłby  jednak  stanowić  bariery  uniemożliwiającej  wzięcie  udziału  w  postępowaniu. 

Wykonawca byłby w tym przypadku uprawniony do wykazania w inny sposób, że podjęte przez 

niego środki zapewniają przestrzeganie odpowiednich norm jakościowych - w tym przypadku 

dot. bezpieczeństwa i higieny pracy. Jak wskazano w treści odwołania Zamawiający nie może 

jednak żądać w/w certyfikatu nawet jako dokumentu przedmiotowego, ponieważ zawarte w nim 

wymagania nie znajdują oparcia w odpowiednich seriach norm europejskich. 

Zarzut naruszenia art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 

Prawa zamówień publicznych 

poprzez  sformułowanie warunków  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  zdolności  zawodowej 

wykonawcy  w  sposób  nieadekwatny,  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia 

i 

ograniczający uczciwą konkurencję. 

Odwołujący  podnosił,  że  w/w  warunek  udziału  w  postępowaniu  -  w  części,  w  której 

Zamawiający  wymaga,  by  wykonawca  wykazał  się  wdrożeniem  systemu  zarządzania 

bezpieczeństwem  i  higieną  pracy  potwierdzonym  Certyfikatem  Systemu  Bezpieczeństwa 

i Higieny Pracy zgodnym z wymogami norm PN-N-

18001:2004 lub certyfikatem równoważnym, 

jest  nieproporcjonalny  oraz  nadmierny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  jako  taki 

skutkuje nieuzasadnionym ograniczeniem konkurencji. 

Odwołujący nie kwestionuje, że wykonawca, który uzyska przedmiotowe zamówienie, 

będzie  zobowiązany  wykonywać  je  przy  zachowaniu  odpowiednich  zasad  bezpieczeństwa  i 

higieny  pracy,  przy  zapewnieniu  w  tym  zakresie  wysokiego  poziomu  jakości.  Odwołujący 

kwestionuje natomiast wymóg, by za podmiot zdolny do wykonania zamówienia mógł zostać 

uznany  tylko  taki,  który  poddał  się  w  tym  zakresie  dobrowolnej  procedurze  certyfikacji 

określonego  systemu  zapewnienia  jakości.  System  zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną 

pracy mogą również stanowić wewnętrzne procedury danego podmiotu. 

W  pierwszej  kolejności  należy  zauważyć,  że  zgodnie  z  art.  22  ust.  1a  Prawa  zamówień 

publicznych 

zamawiający ma obowiązek określić warunki udziału w postępowaniu w sposób 

proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Dodatkowo zgodnie z treścią art. 22d ust. 1 Prawa 

zamówień publicznych opisując zdolność techniczną lub zawodową wykonawcy, zamawiający 

może postawić minimalne warunki dotyczące m.in. doświadczenia wykonawcy, umożliwiające 

realizację  zamówienia  na  odpowiednim  poziomie  jakości.  Wynika  stąd,  że  stawiany  przez 

zamawiającego warunek udziału w postępowaniu dotyczący doświadczenia wykonawcy może 

mieć  jedynie  na  celu  zagwarantowanie,  by  zamówienie  zostało  udzielone  podmiotowi,  który 

zrealizuje  je  na  odpowiednim  poziomie  jakości.  Postawienie  przez  zamawiającego  warunku 

udziału w postępowaniu nie może mieć na celu jedynie ograniczenia dostępu do zamówienia 

wykonawcom; jego treść musi być usprawiedliwiona obiektywnymi i uzasadnionymi potrzebami 

zamawiającego, które powinien być w stanie wykazać i uzasadnić. 

Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej warunek udziału w postępowaniu 

może zostać uznany za usprawiedliwiony o tyle, o ile jest związany z przedmiotem zamówienia, 

jest  proporcjonalny  oraz  nie  powoduje  nieuzasadnionego  ograniczenia  konkurencji  - 

kręgu 

podmiotów, które mają możliwość złożenia oferty: 

„Podkreślenia wymaga, że zamawiający, opisując warunki udziału w postępowaniu, powinien 

być  w  stanie  przedstawić  racjonalne  i  obiektywnie  uzasadnione  wyjaśnienie,  dlaczego  dany 

warunek uznał za niezbędny oraz wykazać, w jaki sposób zapewni on dopuszczenie do udziału 

w  postępowaniu  wykonawców  znajdujących  się  w  sytuacji  pozwalającej  na  prawidłową 

realizację zamówienia"(KIO 1081/17; KIO 1084/17; KIO 1091/17). 

Odwołujący nie kwestionuje zatem tego, że Zamawiający może wymagać określonego 

poziomu wiedzy 

(jakości), w tym wdrożenia w przedsiębiorstwie systemu zapewnienia jakości. 

Kwestionuje natomiast to, że za wykonawcę zdolnego do realizacji usługi może zostać uznany 

tylko taki  podmiot, który posiada  w tym  zakresie zewnętrzny  certyfikat.  System  zapewnienia 

jakości  może  mieć  charakter  wewnętrzny,  niewymagający  zewnętrznej  certyfikacji.  To 

Zamawiający  zaś,  dysponując  złożonym  przez  wykonawcę  opisem  środków  organizacyjno-

technicznych (§ 2 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia) powinien ocenić na etapie postępowania, czy 

wykonawca spełnia postawiony w tym zakresie warunek udziału w postępowaniu. 

W  ocenie  Odwołującego  nie  jest  tak,  że  wyłącznie  podmiot  posiadający  stosowny  certyfikat 

będzie w stanie wykonać przedmiotowe zamówienie na oczekiwanym przez Zamawiającego 

poziom

ie  jakości.  Z  uwagi  na  to,  że  wymagana  przez  Zamawiającego  certyfikacja  nie  jest 

obowiązkowa,  możliwa  jest  sytuacja,  w  której  wykonawca  posiadający  odpowiednią  jakość 

świadczonych usług i wdrożony w tym zakresie wewnętrzny system (procedury) zapewnienia 

ja

kości  (z  perspektywy  zapewnienia  zgodności  z  zasadami  BHP),  nie  ubiegał  się  w  swojej 

działalności o uzyskanie stosownego certyfikatu. Jego brak nie może sam w sobie stanowić 

bariery uniemożliwiającej udział w postępowaniu. 

Postawiony  przez  Zamawiającego  warunek  nie  zdaje  tzw.  testu  proporcjonalności, 

polegającego na wykazaniu, czy podjęte działania są adekwatne i konieczne do osiągnięcia 

wybranego celu. 

Działanie  Zamawiającego  ma  wyłącznie  ten  skutek,  że  postawiony  warunek  z  góry 

eliminuje z udziału w postępowaniu podmioty, które mogą posiadać zdolności umożliwiające 

świadczenie usługi na poziomie wymaganym przez Zamawiającego, a jedynie nie posiadają 

określonego dokumentu - certyfikatu. Dla Zamawiającego liczyć się powinny zdolności danego 

podmiotu  i  podjęte  w  tym  zakresie  środki  organizacyjno-techniczne,  a  nie  dysponowanie 

określonym dokumentem, który ma na celu jedynie potwierdzenie ich posiadania. Tymczasem 

postawiony  przez  Zamawiającego  warunek  nie  odwołuje  się  do  zdolności  wykonawcy,  a  do 

uzyskania  nieo

bowiązkowej  certyfikacji.  Abstrahując  od  powołanych  w  odwołaniu  przepisów 

rozporządzenia  w sprawie dokumentów  należy  stwierdzić,  że  posiadanie wskazanego przez 

Zamawiającego  certyfikatu  mogłoby  co  najwyżej  stanowić  jeden  z  dowodów  na  to,  że 

wykonawca posia

da określone zdolności, nie powinno być jednak celem samym w sobie, a do 

tego sprowadza się treść warunku. Czym innym jest wymóg posiadania określonych zdolności, 

a czym innym wymóg posiadania określonego środka dowodowego. 

W  ocenie  Odwołującego  ewentualny  warunek  udziału  w  postępowaniu,  za  pomocą 

którego  Zamawiający  będzie  zmierzał  zweryfikowania  zdolności  wykonawcy  do  należytego 

wykonania  zamówienia  w  zakresie  BHP,  powinien  odwoływać  się  do  wymaganej  wiedzy, 

doświadczenia  środków  organizacyjno-technicznych  podmiotu,  a  nie  do  posiadania 

określonego dokumentu, którego zresztą Zamawiający - biorąc pod uwagę właściwe przepisy - 

nie ma w niniejszym przypadku prawa żądać. Jak wskazano na str. 4 odwołania w przypadku 

wymagania  przez  zamawiającego,  by  wykonawca  posiadał  wdrożony  system  zarządzania 

bezpieczeństwem  i  higieną  pracy,  jedynym  dokumentem,  którego  mógłby  w  tym  przypadku 

wymagać od wykonawcy, może być opis środków organizacyjno-technicznych zastosowanych 

przez wykonawcę w celu zapewnienia jakości (§ 2 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia), a nie - powołany 

zresztą w treści samego warunku - certyfikat. 

Należy  również  zauważyć,  że  w  niniejszym  przypadku  nie  ma  znaczenia  to,  że 

Zamawiający dopuszcza możliwość posiadania przez wykonawcę certyfikatu równoważnego 

(której to równoważności jednak w żaden sposób nie definiuje). Chodzi bowiem o sam fakt, że 

Zamawiający  oparł  treść  warunku  na  wymogu  posiadania  określonego  dokumentu,  a  nie 

wskazanych  zdolności  zawodowych  lub  kwalifikacji.  Narzucanie  wykonawcom,  by  w  celu 

złożenia  swojej  oferty  wykazali  się  wdrożeniem  w  swoim  przedsiębiorstwie  określonego, 

dobrowolnego systemu zarządzania BHP, jest nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia. 

Interes Zamawiającego, polegający na zapewnieniu wyboru wykonawcy zdolnego do realizacji 

z

amówienia na adekwatnym poziomie jakości w zakresie BHP, może zostać zabezpieczony w 

łagodniejszy, mniej ograniczający konkurencję sposób.  

Zamawiający powinien był zatem wskazać, jakie konkretnie zdolności z zakresu BHP 

powinien posiadać wykonawca, aby móc wziąć udział w postępowaniu, a następnie - opierając 

się na zamkniętym katalogu zawartym w § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju - powinien 

był określić wymagany w tym względzie środek dowodowy. 

Czym innym jest wymóg posiadania określonych zdolności, a czym innym wymóg posiadania 

określonego  środka  dowodowego.  Jak  wykazano  w  uzasadnieniu  zarzutu  dot.  naruszenia 

przepisów rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, Zamawiający nie ma prawa - na 

potwierdzenie  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  wdrożenia  systemu 

zarządzania  BHP  -  żądać  dokumentu  w  postaci  certyfikatu.  Jednocześnie  brak  oparcia 

wskazanej przez Zamawiającego normy na normie europejskiej powoduje, że taki dokument 

nie mógłby  również być żądany jako tzw.  dokument  przedmiotowy.  Zamawiający mógłby co 

najwyżej  oprzeć  się  na  ocenie  złożonego  przez  wykonawcę  opisu  środków  organizacyjno-

technicznych. 

Jeżeli  cel,  który  Zamawiający  zamierza  osiągnąć  za  pomocą  kwestionowanych 

postanowień SIWZ, może zostać osiągnięty za pomocą łagodniejszego warunku, to jego treść 

narusza  zasadę  proporcjonalności.  W  ocenie  Odwołującego  takie  okoliczności  zachodzą  w 

niniejszym przypadku. Zamawiający jest w stanie zapewnić, by zamówienie zostało wykonane 

prawidłowo, nie ograniczając kręgu wykonawców wyłącznie do tych podmiotów, które posiadają 

określony w SIWZ certyfikat dot. BHP. Należy stwierdzić, że przy formułowaniu treści warunku 

udziału  w  postępowaniu  znaczenie  powinno  mieć  nie  to,  że  wykonawca  legitymuje  się 

wskazanym dokumentem, lecz jego rzecz

ywiste zdolności. 

W związku z powyższym Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie 

Zamawiającemu dokonania zmiany postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia 

poprzez wykreślenie postanowień pkt 6.1 2) lit d) (str. 5) i pkt. 7.8 lit. h) (str. 8). 

Zamawiający  nie  uwzględnił  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu. W  odpowiedzi  na 

odwołanie i na rozprawie wnosił o jego oddalenie. 

II. Nie stwierdzono zaistnienia przes

łanek, o których mowa w art. 189 ust. 2 Prawa zamówień 

publicznych, wobec czego rozpoznano odwołanie na rozprawie.  

Odwołującemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania zgodnie z art. 179 ust. 1 

Prawa zamówień publicznych, bowiem ma interes w uzyskaniu danego zamówienia i może 

ponieść szkodę w wyniku ewentualnego naruszenia przez Zamawiającego przepisów Prawa 

zamówień publicznych. 

Po  zapoznaniu  się  z dokumentacją  postępowania  i  stanowiskami  Stron,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba usta

liła, co następuje: 

1.  Zgodnie  z  postanowieniami  ogłoszenia  o  zamówieniu  (dalej  jako  „ogłoszenie”)  oraz 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (dalej  jako  „SIWZ”)  Zamawiający  postawił 

następujący warunek udziału w postępowaniu w zakresie zdolności zawodowej wykonawcy (pkt 

6.1. 2 lit. d SIWZ - str. 5): 

"6.1 O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy (..) spełniają warunki 

udziału w postępowaniu dotyczące: (...): 

2) zdolności technicznej lub zawodowej - wykonawca spełni warunek, jeżeli wykaże, że: (...) 

d) posiada wdrożony system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy potwierdzone 

Certyfikatem Systemu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy zgodny z wymogami norm PN-N- 

18001:2004 lub certyfikatem równoważnym”. 

2. W części SIWZ dotyczącej wykazu oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie 

warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia Zamawiający wskazał, 

że  przed  udzieleniem  zamówienia  wezwie  wykonawcę,  którego  oferta  została  najwyżej 

oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych na dzień 

złożenia następujących oświadczeń lub dokumentów (pkt 7.8 lit. h) - str. 8): 

,,h) Certyfikat Systemu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy zgodny z wymogami normy PN-N- 

18001:2004 lub certyfikat równoważny” 

3. Zamawiający w wielu miejscach SIWZ wymagał wykonania zamówienia zgodnie z zasadami 

bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  W  projekcie  umowy  przewidział  kary  umowne  za 

nieprzestrzeganie  tych  zasad. 

Równocześnie  Zamawiający  w  SIWZ  nie  określił  wymogów 

w zakres

ie bezpieczeństwa i higieny pracy na poziomie wyższym, niż standardowy.  

Zamawiający  podnosił,  że  wymóg  posiadania  wdrożonego  systemu  zarządzania 

bezpieczeństwem  i  higieną  pracy,  potwierdzony  Certyfikatem  Systemu  Bezpieczeństwa 

i Higieny Pracy, zgodnym z wymogami norm PN-N- 

18001:2004 lub certyfikatem równoważnym 

nie jest warunkiem udziału w postępowaniu, ale jest umieszczeniem postanowienia w SIWZ 

w 

sposób ,,niefrasobliwy”. Według Zamawiającego, katalog dokumentów, których może żądać 

w  celu  potwierdzenia, 

że  oferowane  usługi  odpowiadają  jego  wymaganiom,  jest  otwarty. 

Zamawiający  ma  prawo  opisać  przedmiot  zamówienia  w  taki  sposób,  aby  zaspokajał  jego 

potrzeby. 

Na 

rozprawie  argumentował,  że  obiekt,  w  którym  będą  prowadzone  prace,  jest  zabytkiem, 

a ponadto posiada wysokie kondygnacje.  

Oceniając  tak  ustalony  stan  faktyczny,  Izba  w  całości  podzieliła  stanowisko 

Odwołującego.  

Umiejscowienie  w  SIWZ  wymogu 

posiadania  wdrożonego  systemu  zarządzania 

bezpieczeństwem  i  higieną  pracy,  potwierdzony  Certyfikatem  Systemu  Bezpieczeństwa 

i Higieny Pracy, zgodnym z wymogami norm PN-N- 

18001:2004 niewątpliwie nastąpiło wśród 

warunków  udziału  w  postępowaniu.  Zamawiający  wprost  nazywa  wymóg  ten  warunkiem, 

opisując  sposób  spełnienia  warunków  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się 

o 

udzielenie zamówienia (pkt 6.2 SIWZ). Jeżeli nawet taka konstrukcja SIWZ wynikała  – jak 

sam twierdzi Zamawiający – z niefrasobliwości, to niewątpliwie wprowadzała błąd, i mogła mieć 

wpływ na krąg wykonawców mogących ubiegać się o udzielenie zamówienia. 

Zamawiający podnosił, że wymagany certyfikat nie jest dokumentem potwierdzającym 

warunek,  ale  dokumentem  przedmiotowym.  W    celu  potwierdzenia,  że  oferowane  roboty 

budowlane, dostawy lub usługi odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego, 

zamawiaj

ący  może  żądać  w  szczególności  (...)  zaświadczenia  niezależnego  podmiotu 

zajmującego się poświadczaniem spełniania przez wykonawcę określonych norm zapewnienia 

jakości,  jeżeli  zamawiający  odwołuje  się  do  systemów  zapewniania  jakości  opartych  na 

odpowiednic

h seriach norm europejskich. Jednak rację miał Odwołujący, że wskazana w SIWZ 

norma PN-N-18001:2004 nie stanowi normy europejskiej.  

W  konsekwencji  Izba  stwierdziła  naruszenie  art.  25  ust.  1  pkt  1  Prawa  zamówień 

publicznych  w  zw.  z  §  2  ust.  4  rozporządzenia  Ministra  Rozwoju  z  dnia  26  lipca  2016  r. 

w 

sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od  wykonawcy 

w 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  (Dz.  U.  z 2016  r.  poz.  1126),  poprzez  żądanie 

złożenia  przez  Wykonawcę  -  w  celu  potwierdzenia  spełniania  przez  wykonawcę  warunków 

udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  zdolności  zawodowej  (wdrożenie  systemu  zarządzania 

bezpieczeństwem  i  higieną  pracy)  -  Certyfikatu  Systemu  Bezpieczeństwa  i Higieny  Pracy 

zgodnego z wymogami norm PN-N-

18001:2004 lub równoważnego. 

Izba  stwierdziła  również  naruszenie  art.  22  ust.  1a  w  zw.  z  art.  22d  ust.  1  Prawa 

zamówień publicznych, poprzez sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie 

zdolności zawodowej wykonawcy w sposób nieadekwatny, nieproporcjonalny do przedmiotu 

zamówienia i ograniczający uczciwą konkurencję - żądanie wykazania się przez wykonawcę, 

że  posiada  wdrożony  system  zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną  pracy  potwierdzony 

Certyfikatem  Systemu  Bezpieczeństwa  i  Higieny  Pracy  zgodny  z  wymogami  norm  PN-N-

8001:2004 lub certyfikatem równoważnym.  

Nie  ulega  wątpliwości,  że  wymagania  Zamawiającego  mogą  być  wyższe  niż 

standardowe,  wynikające  z  obowiązujących  przepisów,  określone  na  wyższym  poziomie. 

Jednak takie wymagania muszą być skorelowane z przedmiotem zamówienia. Izba uznała, że 

warunek posiadania wdrożonego systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy jest 

nieadekwatny  do  przedmiotu  zamówienia,  wymaganego  w  SIWZ.  Okoliczność,  że 

Zamawiający w SIWZ oczekuje wykonania zamówienia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa 

i higieny pracy oraz  że za ich nieprzestrzeganie przewiduje się kary umowne, nie implikuje 

obowiązku posiadania wdrożenia przedmiotowego systemu. Zamawiający nie argumentował 

nawet, jakie dodatkowe i niezbędne mu korzyści mogą dla niego wynikać z posiadania przez 

wykonawcę  wdrożonego  systemu.  Zamawiający  wskazywał  jedynie,  że  obiekt  jest 

niestandardowy (jest zabytkiem, posiada wysokie kondygnacje), jednak w żaden sposób nie 

argumentował,  w  jaki  sposób  jest  to  związane  z  koniecznością  posiadania  wdrożonego 

systemu  zarządzania  bezpieczeństwem  i  higieną  pracy.  W  konsekwencji  Izba  uznała  ten 

wymóg,  niezależnie  od  tego,  że  błędnie  sformułowany,  za  nieadekwatny  do  przedmiotu 

zamówienia, i uwzględniła zarzut podniesiony w odwołaniu. 

Wobec powyższych okoliczności Izba stwierdziła, że doszło do naruszenia przepisów  

Prawa zamówień publicznych, wskazanych w odwołaniu, dlatego orzeczono jak w sentencji. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192 

ust. 9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania  (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.972). 

Przewodniczący: 

………………………………