KIO 1162/18 WYROK dnia 28 czerwca 2018 r.

Sygn. akt: KIO 1162/18 

WYROK 

z dnia 28 czerwca 2018 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Rafał Komoń 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  25  czerwca  2018 

r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Kra

jowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  11  czerwca  2018  r.  przez 

wykonawcę:  FBSerwis  S.A.  ul.  Stawki  40,  01-040  Warszawa  w  postępowaniu 

prowadzonym  przez  zamawiającego:  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Komunikacyjne  w 

Poznaniu 

Spółka 

z 

o.o., 

ul. Głogowska 131/133, 60-244 Poznań,  

przy udziale: 

A.  wykonawcy:  K.  S.

,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  "SAN-EKO" 

Zakład 

Usług 

Komunalnych 

K. 

S.

ul. 

Gołężycka 

357 Poznań zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie 

zamawiaj

ącego, 

B.  wykonawcy: 

REMONDIS  Sanitech  Poznań  Sp.  z  o.o.,  ul.  Górecka  104,  61-483 

Poznań  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego, 

orzeka: 

oddala odwołanie, 

kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę:  FBSerwis  S.A.  ul.  Stawki  40,  01-

040 Warszawa, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę: 

FBSerwis S.A. ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa 

tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.  

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 1162/18 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Miejskie  Przedsiębiorstwo  Komunikacyjne  sp.  z  o.o.  w  Poznaniu 

prowadzi 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  w  przedmiocie 

„Usługa  utrzymania  czystości  i  porządku  infrastruktury 

użytkowanej  przez  MPK  Poznań  sp.  z  o.o.  wraz  z  usuwaniem  i  zagospodarowaniem 

odpadów”.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej z dnia 1 czerwca 2018 r. nr 2018/S 103-236260.  

Wykonawca:  FBSerwis  S.A. 

z  siedzibą  w Warszawie  wniósł  odwołanie wobec treści 

ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia.  Zarzucił 

Zamawiającemu  obrazę  następujących  przepisów  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo 

zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), zwanej dalej „Pzp”:  

art.  22  ust.  1b  pkt  1  Pzp  w  zw.  z  art.  41  ust.  1  ustawy  z  dnia  14  grudnia  2012  r.  

o  odpadach  (Dz.  U  z  2016  r.  poz.  1987,  ze  zm.;  dalej:  „ustawa  o  odpadach”),  poprzez 

ustanowienie w rozdziale V pkt 1 ppkt 1.1.2 SIWZ oraz w sekcji III.1.1) ppkt 1.2.2 ogłoszenia 

o  zamówieniu  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  posiadania  uprawnień  do 

prowadzenia  działalności  zawodowej,  tj.  posiadania  aktualnego  zezwolenia  właściwego 

organu,  o  którym  mowa  w  art.  41  ustawy  o  odpadach  (Dz.  U.  z  2013  r.  Nr  5,  poz.  21  ze 

zmianami) na przetwarzanie lub zbieranie odpad

ów, w sytuacji, gdy żadne odrębne przepisy 

(w  tym  przypadku  przepisy  ustawy  o  odpadach)  nie  przewidują  obowiązku  posiadania 

uprawnień do wykonywania działalności stanowiącej przedmiot zamówienia;  

art.  22  ust.  1a  w  zw.  z art.  22  ust.  1b  pkt  1  oraz  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  Pzp,  poprzez 

określenie  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  uprawnień  do  prowadzenia 

określonej  działalności  zawodowej  w  sposób  nieproporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia 

oraz  pozostający  bez  wpływu  na  możliwość  oceny  zdolności  wykonawcy  do  należytego 

wykonania  zamówienia,  a  przy  tym  w  nieuzasadniony  sposób  ograniczającego  dostęp  do 

zamówienia  wykonawcom  zdolnym  do  wykonania  zamówienia,  tj.  przez  ustalenie  w 

rozdziale V pkt 1 ppkt 1.1.2 SIWZ oraz w sekcji III.1.1) ppkt 1.2.2 ogłoszenia o zamówieniu, 

że o udzielenie zamówienia może się ubiegać wykonawca posiadający aktualne zezwolenie 

właściwego  organu,  o  którym  mowa  w  art.  41  ustawy  o  odpadach  (Dz.  U.  z  2013  r.  Nr  5, 

poz.  21  ze  zmianami)  na  przetwarzanie  lub  zbieranie  odpadów,  podczas  gdy  zbieranie  i 

przetwarzanie odpadów komunalnych nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, a tym 

samym wymaganie uprawnień do takiego przetwarzania jest zupełnie nieuzasadnione.  

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu 

w

ykreślenia w rozdziale V pkt 1 ppkt 1.1.2 SIWZ oraz w sekcji III.1.1) ppkt 1.2.2 ogłoszenia o 

zamówieniu  warunku  dotyczącego  posiadania  zezwolenia  na  zbieranie  lub  przetwarzanie 

odpadów  oraz  zasądzenie  na  rzecz  Odwołującego  kosztów  postępowania  według  norm 

przepisanych.  

Ustanowienie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania uprawnień do 

działalności w zakresie zbierania odpadów komunalnych.  

Z  art.  22  ust.  1  pkt  2  Pzp  oraz 

art.  22  ust.  1b  pkt  1  Pzp,  wynika,  że  w  przypadku 

określania  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  posiadania  uprawnień  do 

prowadzenia działalności zawodowej zamawiający nie ma całkowitej swobody. Warunek taki 

można  ustanowić  i  opisać  jedynie  wówczas,  kiedy  obowiązek  posiadania  szczególnych 

uprawnień  wynika  z  odrębnych  przepisów  prawa.  Jest  to  związane  z  faktem,  iż 

reglamentacja prowadzenia działalności gospodarczej jest dopuszczalna wyłącznie w drodze 

ustawy,  na  co  wprost  wskazuje  art.  22  Konstytucji  Rzeczypospolitej  Polskiej.  Zamawiający 

może  zatem  opisać  warunek  udziału  w  postępowaniu  jedynie  wówczas,  gdy  przepisy 

szczególne  uzależniają  możliwość  wykonywania  działalności  stanowiącej  przedmiot 

zamówienia  od  posiadania  stosownych  uprawnień.  Od  zakresu  czynności  objętych 

przedmiotem  zamówienia  zależy  jakie  uprawnienia  mogą  być  przez  zamawiającego 

wymagane.  W  przypadku,  gdy  zgodnie  z  obowiązującym  prawem,  do  wykonywania 

przedmiotu zamówienia posiadanie jakichkolwiek uprawnień (zezwoleń, koncesji czy licencji) 

konieczne nie jest, wówczas zamawiający nie może ich wymagać. Pozostawałoby to bowiem 

w oczywistej sprzeczności z regulacją art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z art. 6 

ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 

r. poz. 1829, ze zm.) oraz z przywołanym na wstępie niniejszego pisma art. 22 ust. 1b pkt 1 

Pzp.  

W  tej  sprawie  Zamawiający  ustanowił  warunki  udziału  w  postępowaniu  dotyczące 

posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności w rozdziale V pkt 1 ppkt 1.1 

SIWZ oraz w sekcji III.1.1) pp

kt 1.2 ogłoszenia o zamówieniu m.in.:  

posiadanie  aktualnego  wpisu  do  rejestru  działalności  regulowanej  na  prowadzenie 

działalności odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu miasta 

Poznania,  

posiadanie aktualnego zezwolenia właściwego organu na przetwarzanie lub zbieranie 

odpadów,  

posiadanie  aktualnego  zezwolenia  na  transport  odpadów  lub  potwierdzenie  o 

nadanym  numerze  rejestrowym  z  zakresu  transportu  odpadów,  o  którym  mowa  w  art.  50 

ustawy o odpadach.  

Spośród  wymienionych  powyżej  uprawnień  tylko  to  ostatnie  jest  bezpośrednio 

związane  z  przedmiotem  zamówienia  –  dotyczy  bowiem  uprawnienia  do  transportowania 

odpadów (odpowiednio: posiadania zezwolenia na transport odpadów lub wpisu do rejestru, 

o którym mowa w art. 50 ustawy o odpadach, w zakresie transportu odpadów). Posiadanie 

wpisu do rejestru działalności regulowanej dla podmiotów odbierających odpady komunalne 

od  właścicieli  nieruchomości  jest  co  najmniej  wątpliwe  (wykonawca  realizujący  przedmiot 

zamówienia  nie  jest  podmiotem  odbierającym  odpady  komunalne  od  właścicieli 

nieruchomości,  lecz  wytwórcą  odpadów  w  rozumieniu  art.  3  ust.  1  pkt  32  ustawy  o 

odpadach).  Natomiast  zupełnie  niezrozumiałe  jest  wymaganie  od  wykonawców  posiadania 

zezwolenia  na  zbieranie  lub  na  przetwarzanie  od

padów  komunalnych  ––  posiadanie  tego 

rodzaju  zezwoleń  w  żaden  sposób  nie  warunkuje  możliwości  prawidłowego  (zgodnego  z 

prawem) wykonywania usługi stanowiącej przedmiot zamówienia.  

Oceniając zasadność wymagania przez Zamawiającego zezwoleń na zbieranie oraz 

na  przetwarzanie  odpadów  należy  zwrócić  uwagę,  że  zgodnie  z  opisem  przedmiotu 

zamówienia  zawartym  w  rozdziale  III  SIWZ,  przedmiot  zamówienia  obejmuje  w 

szczególności:  

a) 

uprzątanie,  czyszczenie  przystanków,  chodników,  torowisk,  przejść  dla pieszych i 

przejazdów  rowerowych  przez  torowiska,  terenów  zielonych,  rowów  odwadniających, 

platform  przystankowych,  posadzek,  

b) 

uprzątanie,  czyszczenie  wind  osobowych,  schodów  stałych,  ławek,  poręczy,  wind  

osobowych,  schodów  stałych  i  ruchomych, platform dla niepełnosprawnych, rozsuwanych 

drzwi  automatycznych,  ławek,  poręczy,    balustrad,    cokołów,    wygrodzeń,    błotochronów,  

znaków przystankowych,  

c) 

usuwanie skutków zimy,   

d) 

opróżnianie, czyszczenie, dezynfekcję pojemników na odpady,    

e) 

czyszczenie wiat przystank

owych, błotochronów, ławek,   

f) 

odchwaszczanie torowisk i terenów stacji trakcyjnych,   

g) 

pogotowie czystości,   

h) 

zebranie,    usunięcie    odpadów    ze    sprzątanego    terenu    oraz    zagospodarowaniu 

usuwanych  odpadów  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami,  tj.  odpady  oznaczone  kodem 

200201  przekazywane  będą  do  biokompostowni,  a  odpady oznaczone kodem 200301 do 

Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych, które stanowią Instalacje do 

przetwarzania  odpadów  komunalnych  pochodzących  z  Regionu  II  gospodarki  odpadami 

województwa.  

W  ramach  świadczonej  usługi  –  jak  zostało  wskazane  w  przywołanym  rozdziale  III 

SIWZ, powstawać będę przede wszystkim następujące rodzaje odpadów:  

–  Odpady  ulegające  biodegradacji  -  tj.  odpady  powstające  w  wyniku  usuwania 

frakcji roślinnych ze sprzątanych terenów (tzw. odpady zielone),   

–  Niesegregowane  (zmieszane)  odpady  komunalne  -  tj.  odpady  powstające 

w wyniku  opróżniania  pojemników  z  nagromadzony  w  nich  odpadów komunalnych,   

–  Odpady  z  czyszczenia  ulic  i  placów -  tj.  odpady  powstające  np.   

podczas zamiatania platform przystankowych.    

Jak  wskazał  Zamawiający  w  rozdziale  III  SIWZ,  usuwane  odpady  wykonawca 

zobowiązany 

będzie 

przekazać 

do 

uprawnionych 

podmiotów: 

instalacji 

do 

zagospodarowania  odpadów  komunalnych  (kody  odpadów  20  02  01,  20  03  01)  oraz 

uprawnionych  podmiotów  zajmujących  się  zbieraniem  lub  przetwarzaniem  pozostałych 

odpadów  (np.  20  03  03).  Tak  opisany  przedmiot  zamówienia  nie  obejmuje  obowiązku 

zbierania  wytworzonych  odpadów  ani  ich  samodzielnego  przetwarzania  przez  wykonawcę 

świadczącego usługę oczyszczania miasta.  

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach, przez zbieranie odpadów rozumie 

się  gromadzenie  odpadów  przed  ich  transportem  do  miejsc  przetwarzania,  w  tym  wstępne 

sortowanie  nieprowadzące  do  zasadniczej  zmiany  charakteru  i  składu  odpadów 

i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów.  

Jak wynika z treści art. 23 ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy o odpadach, zbieranie zmieszanych 

odpadów  komunalnych  oraz  odpadów  zielonych  poza  ich  miejscem  wytwarzania  jest 

zabronione,  za  wyjątkiem  zbierania  w  stacji  przeładunkowej  prowadzonej  przez  podmiot 

odbierający  odpady  komunalne  od  właścicieli  nieruchomości,  przez  prowadzącego 

regionalną 

instalację 

przetwarzania 

odpadów 

komunalnych  lub 

prowadzącego 

ponadregionalną  instalację  przetwarzania  odpadów  komunalnych  (art.  23  ust.  10)  oraz  za 

wyjątkiem zbierania odpadów  zielonych przez prowadzącego punkt selektywnego zbierania 

odpadów komunalnych.  

Przedmiot zamówienia nie obejmuje obowiązku zbierania przez wykonawcę odpadów 

wytworzonych  w  ramach  świadczenia  usługi  utrzymania  czystości.  W  szczególności, 

wykonawca  nie  ma  obowiązku  ani  tym  bardziej  potrzeby  zbierać  odbieranych  odpadów 

komunalnych zmieszanych oraz odpadów zielonych w jedyny sposób dopuszczony prawem, 

tj.  w  ramach  przeładunku  realizowanego  przez  podmiot  odbierający  odpady  komunalne  od 

właścicieli  nieruchomości  na  prowadzonej  przez  siebie  stacji  przeładunkowej.  Przeładunek 

odpadów  byłby  uzasadniony  gdyby  wytworzone  w  ramach  usługi  oczyszczania  odpady 

musiałyby  być  transportowane  na  duże  odległości,  do  instalacji  położonej  poza  obszarem 

miasta  Poznania.  W  niniejszej  sprawie  taka  sytuacja  nie  zachodzi 

–  wykonawca  jest 

zobligowany do przekazania odpadów komunalnych zmieszanych do Instalacji Termicznego 

Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Poznaniu (tzw. „ITPOK”), zaś odpadów zielonych – 

do biokompostowni prowadzonej przez Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu sp. 

z  o

.o.  (tzw.  „ZZO”).  Jest  zatem  uzasadnione  ekonomicznie,  aby  wytworzone  przez 

wykonawcę  odpady  były  do  instalacji  przekazywane  bezpośrednio tymi  samymi  pojazdami, 

które są wykorzystywane do opróżniania koszy ulicznych, usuwania odpadów zielonych oraz 

pozosta

łości z oczyszczania miasta.  

Nie  ma  również  potrzeby,  aby  pojazdy  przeznaczone  do  transportu  odpadów  były 

opróżniane w czasie, w którym ITPOK jest zamknięta (w szczególności w niedzielę). Pojazdy 

wykorzystywane  przez  Odwołującego,  z  uwagi  na  swoją  ładowność  (oraz  niewielki  –  w 

stosunku  do  ich  ładowności  –  wolumen  wytwarzanych  odpadów),  mogą  pracować  w  trybie 

48  godzin  bez  potrzeby  ich  opróżniania  czy  też  przeładowywania.  Jakiekolwiek  zbieranie 

odpadów w tym zakresie nie jest potrzebne do prawidłowego wykonania usługi stanowiącej 

przedmiot zamówienia.  

Przewidziana w art. 23 ust. 10 ustawy o odpadach możliwość zbierania odpadów  w 

ramach  stacji  przeładunkowej  nie  dotyczy  wszelkich  kategorii  przedsiębiorców.  Zgodnie  z 

tym przepisem, możliwość zbierania odpadów w ramach stacji przeładunkowej ma wyłącznie 

podmiot  odbierający  odpady  komunalne  od  właścicieli  nieruchomości.  Tymczasem 

wykonawca  realizujący  przedmiot  zamówienia  podmiotem  odbierającym  odpady  od 

właścicieli  nieruchomości  nie  będzie.  Będzie  on,  zgodnie  z  postanowieniem  §  1  ust.  5 

wzorów  umów  dla  obu  części  zamówienia  (Załącznik  nr  8a  i  8b  do  SIWZ)  -  wytwórcą 

odpadów. W takim przypadku, zgodnie z interpretacją Ministerstwa Środowiska, wykonawca 

nie będzie podmiotem odbierającym odpady od właścicieli nieruchomości.  

W  konsekwencji  wykonawca,  który  będzie  realizował  przedmiot  zamówienia,  nie 

będzie  miał  możliwości  uzyskania  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów  komunalnych 

zmieszanych i zielonych, jeśli nie będzie on jednocześnie dodatkowo prowadził działalności 

po

legającej  na  odbiorze  odpadów  komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości  oraz 

wykorzystywał  w  celu  prowadzenia  takiej  właśnie  działalności  (odbiór  odpadów)  stacji 

przeładunkowej.  

Nieporozumieniem jest wymaganie przez Zamawiającego – alternatywnie w stosunku 

do  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów  –  również  zezwolenia  na  przetwarzanie  odpadów. 

Podmioty posiadające takie zezwolenia nie będą w ramach realizacji przedmiotu zamówienia 

czynić  żadnego  z  nich  użytku  w  odniesieniu  do  odpadów  komunalnych  zmieszanych  oraz 

o

dpadów  zielonych.  Podmioty  te  od  dnia  1  lipca  br.  co  do  zasady  nie  będą  mogły  takich 

odpadów  przetwarzać  –  takie  odpady  będą  mogły  być  zagospodarowane  (przetworzone) 

wyłącznie  w  instalacji  posiadającej  status  RIPOK  (a  więc  co  do  zasady  w  ITPOK  w 

odniesieni

u  do  odpadów  komunalnych  zmieszanych  oraz  ZZO  w  odniesieniu  do  odpadów 

zielonych). 

Stosownie  do  postanowienia  §  1  ust.  8  wzoru  umowy,  wykonawca  jest 

zobligowany  do  przekazywania  zmieszanych  odpadów  komunalnych  oraz  odpadów 

zielonych  bezpośrednio  do  regionalnej  instalacji  przetwarzania  odpadów  (dalej:  „RIPOK”), 

zaś  w  przypadku  jej  awarii  lub  innych  przypadków  uniemożliwiających  przyjmowanie 

odpadów,  do  przekazywania  tych  odpadów  do  instalacji  przewidzianych  do  zastępczej 

obsługi regionu II.  

Wymagane  przez  Z

amawiającego  zezwolenia  na  zbieranie  oraz  na  przetwarzanie 

odpadów  nie  są  wymagane  przepisami  prawa  do  prowadzenia  działalności  objętej 

przedmiotem zamówienia. Jak tymczasem słusznie zauważyła Krajowa Izba Odwoławcza w 

uzasadnieniu  wyroku  z  dnia  8  kwietnia  2013  r.,  sygn.  akt  KIO  644/13,  KIO  647/13,  KIO 

648/13,  KIO  658/13,  w

arunki  udziału  w  postępowaniu  mają  na  celu  wyłonienie  wykonawcy 

posiadającego  zdolność  należytego  wykonania  zamówienia.  Jeżeli  wykonanie  to  nie  jest 

warunkowane posiadaniem zezwolenia na 

zbieranie odpadów, to tym samym nie jest celowe 

wymaganie  od  wykonawcy  posiadania  tego  zezwolenia  i  uzależnianie  możliwości  jego 

udziału  w  postępowaniu  od  posiadania  zezwolenia,  które  nie  jest  niezbędne  dla  realizacji 

przedmiotu zamówienia (tak w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 października 2015 r. sygn. akt 

KIO 2096/15).  

W  tych  okolicznościach  wymóg  dotyczący  posiadania  zezwolenia  na  zbieranie 

odpadów (lub alternatywnie: na przetwarzanie odpadów) nie jest konieczny, co oznacza, że 

wymaganie  od  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  posiadania  takiego 

zezwolenia jest nieuzasadnione.  

Nieproporcjonalność  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  posiadania 

zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych.  

Zasada  proporcjonalności,  o  której  mowa  w  art.  22  ust.  1a  Pzp  (jak  również  w 

przepisie art. 7 ust. 1 Pzp), w orzecznictwie jest rozumiana jako założenie,  że zamawiający 

winien  podejmować  tylko  takie  działania,  które  są  konieczne  i  niezbędne  do  osiągnięcia 

założonych celów (w przypadku określania warunków udziału w postępowaniu: sprawdzenia 

zdolności  wykonawcy  do  wykonania  zamówienia)  zaś  środki  zastosowane  do  tego  celu 

muszą być proporcjonalne do jego istoty oraz odpowiednie, tj. takie, przy pomocy których ten 

cel da się osiągnąć, właściwe dla danego celu, tj. takie, których nie sposób osiągnąć lepiej 

za pomocą innego środka, najwłaściwsze do osiągnięcia zamierzonego celu oraz takie, które 

w  najmniejszym  stopniu  ograniczają  interesy  i  prawa  wykonawców  (por.  uzasadnienie 

wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  15  grudnia  2016  r.  sygn.  akt  KIO  2285/16, 

uzasadnienie  wyroku  z  dnia  22  marca  2016  r.  sygn.  akt  KIO  317/16;  KIO  320/16;  KIO 

327/16; KIO 328/16).  

O

koliczność dotycząca posiadania przez wykonawcę zezwolenia na zbieranie lub na 

przetwarzanie  odpadów  w  żaden  sposób  nie  może  być  uznana  jako  determinująca 

możliwość  prawidłowego  wykonania  zamówienia.  Skoro  przedmiot  zamówienia  nie  dotyczy 

czynności  objętych  ww.  zezwoleniem,  to  fakt  jego  posiadania  pozostaje  bez  znaczenia  dla 

oceny,  czy  dany  wykonawca  będzie  w  stanie  przedmiot  zamówienia  wykonać.  Wymóg 

posiadania takiego zezwolenia jest nieproporcjonalny do celu, którym jest wybór wykonawcy 

dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia.  

Jednocześnie wymóg  ten znacząco  ogranicza dostęp  do  zamówienia wykonawcom, 

którzy  są  w  stanie  w  sposób  należyty  wykonać  wszystkie  czynności  stanowiące  przedmiot 

zamówienia. Wykonawcy tacy – jak Odwołujący – posiadają wszystkie uprawnienia, które do 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  są  rzeczywiście  niezbędne  (zezwolenie  na  transport 

odpadów,  wpis  do  rejestru  działalności  regulowanej),  a  nadto  mają  niezbędną  wiedzę  i 

doświadczenie  oraz  potencjał  osobowy  i  techniczny.  Ograniczanie  takim  podmiotom 

możliwości ubiegania się o zamówienie stanowi przejaw naruszenia wyrażonej w art. 22 ust. 

1a  Pzp  zasady  proporcjonalności  warunków  udziału  w  postępowaniu,  bowiem  dalece 

wykracza  poza  dbałość  o  wybór  wykonawcy  dającego  rękojmię  należytego  wykonania 

zamówienia.  

Wykonawca  K.  S.

,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  "SAN-EKO" 

Zakład Usług Komunalnych K. S., wykonawca REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o. oraz 

wykonawca  Zakład  Sprzątania  Placów  i  Ulic  M.,  S.  Sp.  J.,  zgłosili  przystąpienia  do 

postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, wnosząc o oddalenie odwołania.  

Pismem  z  dnia  21  czerwca  2018  r.  Zamawiający  złożył  odpowiedź  na  odwołanie. 

Wniósł  o  oddalenie  odwołania.  Odnosząc  się  do  twierdzeń  Odwołującego,  Zamawiający 

wskazał, co następuje: 

Nie  można  się  zgodzić  z  twierdzeniem  Odwołującego,  iż  przedmiot  zamówienia  nie 

obejmuje zbierania wytworzonych bądź wytwarzanych odpadów.  

Zgodnie  z  art.  3  ust.  pkt.  34  ustawy  o  odpadach,  przez  zbieranie  odpadów  rozumie 

się  gromadzenie  odpadów  przed  ich  transportem  do  miejsc  przetwarzania,  w  tym  wstępne 

sortowanie  nieprowadzące  do  zasadniczej  zmiany  charakteru  i  składu  odpadów  i 

niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów, o 

którym  mowa  w  pkt  5  lit.  b  (tymczasowe  magazynowanie  odpadów  przez  prowadzącego 

zbieranie odpadów). Wykonawca, realizując przedmiot zamówienia, zgodnie z jego opisem, 

jest  obowiązany  zebrać  odpady  i  usunąć  je  ze  sprzątanego  terenu  (§1  ust.  1  pkt  8 

załączników  nr  8a  i  8b  do  SIWZ  —  wzór  umowy).  Wykonawca,  realizując  usługę,  będzie 

zobowiązany  na  etapie  sprzątania  powierzchni  Zamawiającego  dokonywać  wstępnego 

sortowania  zbieranych/

gromadzonych  odpadów,  tak  aby  dokonać  właściwej  klasyfikacji 

odpadów  i  oznaczyć  je  właściwymi  kodami,  a  następnie  zagospodarować  zgodnie  z 

obowiązującymi przepisami. 

Powyższy  etap  zbierania  odpadów  w  ramach  wykonywania  przedmiotu  zamówienia  

z  punktu  widzenia  art.  45  ust.  1  pkt.  9  i  10  ustawy  o  odpadach  nie  wymaga  zezwolenia  na 

zbieranie  do  czasu,  gdy  proces  zbierania  odbywa  się  na  terenie  nieruchomości,  na  której 

powstały  odpady,  jednak  dalszy  proces  zagospodarowania  odpadów  już  tak,  gdyż 

zagospodarowanie  odpadów  zgodnie  z  SIWZ  (§1  ust.  7  —  12  załączników  nr  8a  i  8b  do 

SIWZ 

— wzór umowy) jest również objęte przedmiotem zamówienia. Tym samym zbieranie 

odpadów w innym miejscu niż wytworzone lub przetwarzanie odpadów wymaga stosownego 

zezwolenia. 

Zgodnie  z  art.  23  ust.  2  pkt  5  i  6  ustawy  o  odpadach, 

zakazuje  się  zbierania  poza 

miejscem  wytwarzania  zmieszanych  odpadów  komunalnych  i  odpadów  zielonych.  Odpady 

takie w związku z wykonywaniem przedmiotu zamówienia powinny być od razu po zebraniu 

przez  wykonawcę przewiezione do ITPOK lub biokompostowni obsługujących Region II lub 

w  sytuacjach  przewidzianych  ustawą  do  instalacji  zastępczych  przewidzianych  dla  tego 

regionu.  Będzie  to  jednak  niemożliwe  w  sobotę  popołudniu,  niedzielę  i  święta,  gdyż  ani 

ITPOK  w  Poznaniu,  biokopostownia  jak  również  wymienione  w  nw.  uchwale  instalacje 

zastępcze są w te dni nieczynne. 

Wykonawca musi więc przetransportować odpady do swoich instalacji, gdzie będzie 

je tymczasowo magazynował przed przewiezieniem do ITPOK oraz do biokompostownii. To 

natomiast,  w  związku  z  zakazem  z  art.  23  ust.  2  pkt  5  i  6  ustawy  o  odpadach,  wymaga 

posiadania  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów  w  innym  miejscu  niż  to,  w  którym  powstały, 

chociażby mając na względzie art. 23 ust. 10 ustawy o odpadach. 

Istotnie, 

§1  ust.  5  wzoru  umowy  (załączniki  nr  8a  i  8b  do  SIWZ)  odnosi  się  do 

wytwórstwa odpadów, jednak odsyła on w tym zakresie jedynie do zapisów art. 3 ust. 1 pkt 

32  ustawy  o  odpadach.  Wykonawca  pominął  w  swojej  argumentacji,  że  może  on  stać  się 

jedynie wytwórcą tych odpadów, które powstają w wyniku świadczenia usługi przewidzianej 

umową.  Chociażby  w  odniesieniu  więc  do  zmieszanych  odpadów  komunalnych,  gdzie 

wykonawca  jest  zobowiązany  do  opróżniania  koszy  ulicznych,  jedynym  wytwórcą  ich  nie 

będzie, gdyż odpady te z uwagi na swój charakter, proces pierwotnego wytwarzania mają już 

za sobą. W tym samym zakresie częściowo należy traktować wytwórstwo w odniesieniu do 

odpadów o kodzie 20 02 01 lub 20 03 03, gdzie wykonawca będzie mógł jedynie w ramach 

wykonywania  przedmiotu  zamówienia  zbierać  odpady  pierwotnie  wytworzone  przez  kogoś 

innego. 

Ponadto,  nie  można  twierdzić,  iż  wykonawca  nie  będzie  podmiotem  odbierającym 

odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Ustawa o utrzymaniu porządku i czystości 

w  gminie  nie  odnosi  się  w  ogóle  do  kwestii  wytwarzania  odpadów,  odsyła  w  art.  1a  –  w 

sprawach 

dotyczących 

postępowania 

z 

odpadami 

komunalnymi 

w 

zakresie 

nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. 

o odpadach. Zatem, fakt ustalenia, kto jest wytwórcą odpadów nie powinien mieć wpływu na 

klasy

fikację  podmiotu  jako  odbierającego  odpady  komunalne  od  właścicieli  nieruchomości. 

Ustawa  ta  powinna  być  stosowana  w  zakresie  odpadów  komunalnych  jako  lex  specialis 

względem ustawy o odpadach. 

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 3b ww. ustawy, obowiązkiem właściciela nieruchomości (w 

przedmiotowym  stanie  faktycznym  będzie  nim  Zamawiający)  jest  zapewnienie  utrzymania 

czystości  i  porządku  przez  pozbywanie  się  zebranych  na  terenie  nieruchomości  odpadów 

komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami 

odrębnymi.  Zgodnie  natomiast  z  art.  6  ust.  1  pkt.  2  tej  ustawy,  właściciele  nieruchomości, 

którzy  pozbywają  się  z  terenu  nieruchomości  nieczystości  ciekłych,  oraz  właściciele 

nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami 

komunalnymi  na  rzecz  gminy,  wykonując  obowiązek  określony  w  art.  5  ust.  1  pkt  3b,  są 

obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez 

gminną  jednostkę  organizacyjną  lub  przedsiębiorcę  odbierającego  odpady  komunalne  od 

właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w 

art. 9b ust. 2, przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi. 

Nie można też pominąć okoliczności, iż Zamawiający korzysta z infrastruktury objętą 

przedmiotem  zamówienia  na  podstawie  umowy  zawartej  z  Miastem  Poznaniem,  która  z 

uwagi  na  ustalenie  prawa  do  korzystania  przez  Zamawiającego  z  tych  przedmiotów, 

zobowiązuje  go  do  utrzymania  czystości  wskazanej  infrastruktury  (autobusowej  i 

tramwajowej). Zamawiający niewątpliwie powinien być uznany jako władający w tym zakresie 

powierzchniami objętymi przedmiotem zamówienia. 

Zamawiający  wyjaśnił,  że  zwracał  się  pismem  z  dnia  28.06.2017  r.  do  właściciela 

infrastruktury  o  wskazanie 

ścieżki  postępowania  z  odpadami  komunalnymi  zmieszanymi  w 

dni  świąteczne  z  uwagi  na  zapisy  uchwały  sejmiku  Województwa  Wielkopolskiego  nr 

XXXI/811/17  oraz  okoliczności,  że  instalacje  przewidziane  dla  Regionu  II  nie  są  czynne  w 

każdy  dzień  tygodnia,  gdzie  w  odpowiedzi  odpowiedni  wydział  Urzędu  Miasta  Poznania 

potwierdził  jedynie,  że  dla  bieżącego  usuwania  odpadów  komunalnych  zmieszanych  i 

zielonych  z  infrastruktury  zarządzanej  przez  Zamawiającego  niezbędne  jest  wymaganie  od 

wykonawców zezwoleń wydanych przez właściwy organ, o których mowa w art. 41 ust. 2 o 

odpadach, tj. zezwolenia na zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów. 

Powołując więc art. 3 ust. 1 pkt. 19 i 32 ustawy o odpadach, Zamawiającego należy 

uznać za posiadacza odpadów (pkt. 19 - rozumie się przez to wytwórcę odpadów lub osobę 

fizyczną,  osobę  prawną  oraz  jednostkę  organizacyjną  nieposiadającą  osobowości  prawnej 

będące  w  posiadaniu  odpadów;  domniemywa  się,  że  władający  powierzchnią  ziemi  jest 

posiadaczem  odpadów  znajdujących  się  na  nieruchomości)  oraz  za  pierwotnego  wytwórcę 

odpadów  (pkt.  32  -  rozumie  się  przez  to  każdego.  którego  działalność  lub  bytowanie 

powoduje  powstawanie  odpadów  (pierwotny  wytwórca  odpadów)  oraz  każdego,  kto 

przeprowadza  wstępną  obróbkę,  mieszanie  lub  inne  działania  powodujące  zmianę 

charakteru  lub  składu  tych  odpadów;  wytwórcą  odpadów  powstających  w  wyniku 

świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników 

lub  urządzeń  oraz  sprzątania,  konserwacji  i  napraw  jest  podmiot,  który  świadczy  usługę, 

chyba  że  umowa  o  świadczenie  usługi  stanowi  inaczej).  Wykonawca  przedmiotowego 

zamówienia  będzie  więc  jedynie  wytwórcą  odpadów  powstających  w  wyniku  świadczenia 

usługi  czyszczenia  oraz  sprzątania,  zgodnie  z  definicją  ustawową  w  ww.  zakresie.  Nie 

wyklucza  to  uznania  za  pierwotnego  wytwórcę  oraz  posiadacza  określonych  kategorii 

odpadów  znajdujących  się  na  nieruchomościach  objętych  przedmiotem  zamówienia 

Zamawiającego ani uznania, z punktu widzenia ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w 

gminach, wykonawcy za 

podmiot odbierający odpady od właścicieli nieruchomości odnośnie 

kategorii  odpadów,  które  z  uwagi  na  definicję  wytwórcy  w  ustawie  o  odpadach  byłyby 

określone jako wytwarzane przez tego wykonawcę. 

Reasumując, Zamawiający, zgodnie z podaną wyżej umową oraz mając na względzie 

treść  art.  27  ust.  1  ustawy  o  odpadach,  jest  obowiązany  do  gospodarowania  odpadami  z 

terenów  użytkowanej  infrastruktury.  Gospodarowanie  odpadami  jest  m.in.  jednocześnie 

przedmiotem  niniejszego  zamówienia.  Zgodnie  z  ust.  2  pkt.  1  powołanego  przepisu, 

wytwórca  odpadów  lub  inny  posiadacz  odpadów  może  zlecić  wykonanie  obowiązku 

gospodarowania  odpadami  wyłącznie  podmiotom,  które  posiadają  zezwolenie  na  zbieranie 

odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów. Zgodnie natomiast z ust. 3 powołanego 

przepisu, 

jeżeli  wytwórca  odpadów  lub  inny  posiadacz  odpadów  przekazuje  odpady 

następnemu posiadaczowi odpadów, który posiada decyzję wymienioną w ust. 2 pkt I lub 2 

albo  posiada  wpis  do  rejestru  w  zakresie,  o  którym  mowa  w  art.  50  ust.  1  pkt  5  lit.a, 

odpowiedzialność  za  gospodarowanie  odpadami,  z  chwilą  ich  przekazania,  przechodzi  na 

tego następnego posiadacza odpadów. 

Ponadto,  zgodnie  z  art.  45  ust.  1  pkt  9  i  10  ustawy  o  odpadach, 

z  obowiązku 

uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie 

odpadów  zwalnia  się  władającego  nieruchomością,  który  zbiera  odpady  komunalne, 

wytwarzane na terenie tej nieruchomości, wytwórcę odpadów, który wytwarzane przez siebie 

odpady  zbiera  w  miejscu  ich  wytworzenia.  Biorąc  więc  pod  uwagę  wytwórstwo  niektórych 

kategorii  odpadów  przez  wykonawcę  niniejszego  zamówienia  nie  potrzebowałby  on  decyzji 

na  zbieranie  lub  przetwarzanie  odpadów  jedynie  w  sytuacjach,  które  w  opisie 

przedmiotowego  zamówienia  nie  zachodzą,  gdyż  wykonawca  zobowiązany  jest  do 

bieżącego  usuwania  odpadów  z  miejsca  ich  wytwarzania  w  ramach  realizacji  przedmiotu 

zamówienia, w tym dalszego ich zagospodarowania. 

N

iezrozumiałe  jest  twierdzenie  Odwołującego,  iż  „nie  ma  również  potrzeby,  aby 

pojazdy  przeznaczone  do  transportu  odpadów  były  opróżniane  w  czasie,  w  którym  ITPOK 

jest zamknięta (w szczególności w niedzielę). Pojazdy wykorzystywane przez Odwołującego, 

z  uwagi  na  swoją  ładowność  (oraz  niewielki  —  w  stosunku  do  ich  ładowności  —  wolumen 

wytwarzanych  odpadów),  mogą  bowiem  pracować  w  trybie  48  godzin  bez  potrzeby  ich 

opróżniania,  czy  też  przeładowywania”,  które  stoi  w  sprzeczności  z  przepisami 

rozporządzenia  z  dnia  7  października  2016  r.  w  sprawie  szczegółowych  wymagań  dla 

transportu  odpadów  (Dz.U.  z  2016  r.  poz.  1742)  wydanego  na  podstawie  ustawy  o 

odpadach.  Zgodnie  z 

§  4  ww.  rozporządzenia,  transport  odpadów  odbywa  się  w  sposób 

uniemożliwiający  mieszanie  poszczególnych  rodzajów  odpadów,  z  wyjątkiem  gdy  strumień 

zmieszanych  rodzajów  odpadów  w  całości  jest  kierowany  do  przetwarzania  w  tym  samym 

procesie.  Z  kolei  zgodnie  z    5  ust.  1  i  2, 

transport  odpadów  odbywa  się  w  sposób 

uniemożliwiający  rozprzestrzenianie  się  odpadów  poza  środki  transportu,  w  szczególności 

ich wysypywanie, pylenie i wyciek, oraz ograniczający do minimum uciążliwość zapachową. 

Transport  odpadów  odbywa  się  w  sposób  ograniczający  do  minimum  oddziaływanie 

czynników  atmosferycznych  na  odpady,  jeżeli  mogą  one  spowodować  negatywne 

oddziaływanie transportowanych odpadów na środowisko lub życie i zdrowie ludzi. 

Jednocześnie  identyfikując,  wbrew  twierdzeniom  Odwołującego,  wykonawcę 

przedmiotowego  zamówienia,  jako  podmiot  podlegający  przepisom  ustawy  o  utrzymaniu 

czystości  i  porządku  w  gminach  w  zakresie,  w  jakim  odbiera  on  odpady  komunalne  od 

Zamawiającego, zgodnie z § 4 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 

2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 122) w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania 

odpadów  komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości,  Odwołujący  będzie  wprost  łamał 

wskazany przepis, gdyż opisując w jaki sposób będzie postępował z odpadami zebranymi z 

nieruchomości  (praca  środków  transportu  odpadów  nieprzerwanie  przez  48  godzin)  nie 

będzie  wykonywał  obowiązku  określonego  w  tym  przepisie,  iż  w  zakresie  utrzymania 

odpowiedniego  stanu  sanitarnego  pojazdów  i  urządzeń  należy  zapewnić,  aby  na  koniec 

każdego dnia roboczego pojazdy były opróżnione z odpadów i były parkowane wyłącznie na 

terenie  bazy  magazynowo-transportowej. 

Choćby  w  tym  momencie  będzie  więc  dochodziło 

do zbierania odpadów, wymagającego stosownego zezwolenia, którym winien identyfikować 

się wykonawca chcący wykonywać przedmiot zamówienia, gdzie w odniesieniu do odpadów 

komunalnych zmieszanych i zielonych, w c

zasie kiedy odpowiednia instalacja jest zamknięta, 

zmuszony on będzie opróżnić swoje pojazdy na zakończenie dnia roboczego ich pracy, aby 

zagospodarować odpady zgodnie z prawem. 

Zakładając  nawet,  czemu  Zamawiający  wyraźnie  zaprzecza,  iż  wykonawca  nie 

podle

gałby  przepisom  ww.  rozporządzenia,  trudno  uznać,  że  planując  pracę  użytkowanych 

pojazdów do transportowania odpadów w trybie nieprzerwanym do 48 h, wykonawca jest w 

stanie spełnić wymagania określone, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych 

wyma

gań dla transportu odpadów, gdyż zarówno w jednym, jak i drugim przypadku, mamy 

do  czynienia  z  tymi  samymi  odpadami,  wymagającymi  ze  względów  technicznych, 

biologicznych  i  środowiskowych  regularnego  opróżniania  środków  transportujących. 

Specyfika  odpadów  komunalnych,  ich  charakter  i  skład  przyczyniają  się  do  postępowania 

procesów  biologicznych  (np.  fermentacji),  co  w  przypadku  magazynowania  odpadów  na 

pojazdach,  nie  wentylowanych  może  przyspieszać  procesy  negatywne.  Pojazdy  muszą 

zabezpieczać  odpady  przed  działaniem  warunków  atmosferycznych,  czyli  stwarzane  są 

warunki do procesów biologicznych w odpadach. 

Rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów 

komunalnych  od  właścicieli  nieruchomości  w  §4  ust  5  nakazuje,  aby  pojazdy  na  koniec 

każdego  dnia  roboczego  były  rozładowane.  Tym  samym  odpady  poddane  zostają 

czasowemu  magazynowaniu, 

co  jest  dalszym  wypełnieniem  definicji  zbierania,  a  na  co  już 

jest  wymagane  zezwolenie,  ponieważ  miejsce  zbierania  odpadów  jest  inne  niż  miejsce  ich 

wytworzenia. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  trudno  również  uznać  zarzut  postawiony  w  pkt.  2 

odwołania za uzasadniony. Wychodząc bowiem z założenia, iż opis przedmiotu zamówienia 

warunkuje konieczność posiadania przez wykonawców zezwoleń niezbędnych do określenia 

założonych  celów,  czym  niewątpliwie  w  niniejszym  postępowaniu  jest  usuwanie  i  zgodne  z 

prawem  zagospodarowanie  usuwanych  odpadów,  trudno  uznać  wymagania  postawione  w 

niniejszym postępowaniu za nieproporcjonalne i ograniczające konkurencję. 

Zamawiający,  na  poparcie  swojego  stanowiska  załączył  do  nin.  pisma  następujące 

dowody, tj. 

uchwała  nr  XXXI/811/17  Sejmiku  Województwa  Wielkopolskiego  z  dnia  29.05.2017  r.  w 

sprawie  wykonania  Planu  gospodarki  odpadami  dla  województwa  wielkopolskiego  na  lata 

—  2022  wraz  z  planem  inwestycyjnym  -  informacje  dotyczące  dni  i  godziny  otwarć 

inst

alacji ITPOK, biokopostownii i instalacji zastępczych dla Regionu 11.: 

wyciąg z uchwały Nr 2/2017 z dnia 18.01.2017 r. Zarządu Spółki Urbis w Gnieźnie dot. ZZO 

w Lulkowie,  

aktualny  zrzut  ekranu  dot.  informacji  o  dniach  i  godzinach  pracy  kompostowni  odpadów 

zielonych i innych biodopadów w Olszowa 

aktualny  zrzut  ekranu  dot.  informacji  o  dniach  i  godzinach  pracy  kompostowni  odpadów 

zielonych i innych biodopadów Ceków, 

-  zrzut  ekranu  dot.  informacji  o  dniach  i  godzinach  pracy  kompostowni  kompostowni 

selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych biodopadów Toniszewo, 

zrzut ekranu dot. informacji o dniach i godzinach pracy kompostowni odpadów zielonych i 

innych biodopadów w Jarocinie, 

wyciąg  z  treści  regulaminu  kompostowni  zakładu  przetwarzania  odpadów  SWS  „GWDA” 

sp. z o. o. w Pile, 

wyciąg z treści Regulaminu biokompostowni ZZO w Poznaniu, 

pismo  Urzędu  Miasta  Poznania  WGK  z  dnia  27.09.2017  r.  dot.  godzin  przyjmowania 

odpadów w ITPOK w Poznaniu, 

- a

neks nr 34/16 do umowy NZ/17/2009 zawarty w dniu 29.11.2016 r. oraz załącznik nr 9/16 

do  tego aneksu wraz  z  wyciągiem  z  treści tekstu jednolitego zasadniczej  części  Umowy  nr 

NZ/17/2009 publikowany Aneksem nr 30/14, 

- umowa d

zierżawy nr ZTM.IT.406-1-3/14 z dnia 02.05.2014 r. wraz z aneksem nr 4 z dnia 

25.11.2014 r. wprowadzającym zmiany w treści Załącznika nr 2a do wskazanej umowy oraz 

wyciąg z Załącznika nr 2a, 

pismo Zamawiającego z dnia 28.06.2017 r. 

pismo Urzędu Miasta Poznania WGK z dnia 30.06.2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony 

i uczestnik

ów postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  wykazał  posiadanie  legitymacji  uprawniającej  do 

wniesienia  odwołania,  stosownie  do  art.  179  ust.  1  Pzp.  Odwołujący  jest  zainteresowany 

udziałem  w  postępowaniu.  Uwzględnienie  odwołania  prowadziłoby  do  wyeliminowania 

postanowień,  które  według  jego  oceny  uniemożliwiają  złożenie  Odwołującemu  prawidłowej 

oferty, 

a tym samym umożliwiłoby Odwołującemu złożenie oferty i w konsekwencji ubieganie 

się o uzyskanie zamówienia.  

Wykonawca:  K.  S.

,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  "SAN-EKO" 

Zakład Usług Komunalnych K. S. oraz wykonawca REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o. 

skutecznie zgłosili przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

stosownie do wymogów art. 185 ust. 2 i 3 Pzp. 

W

ykonawca  Zakład  Sprzątania  Placów  i  Ulic  M.,  S.  Sp.  J.  zgłosił  przystąpienie 

nieskutecznie 

– nie wykazał, że przekazał kopię przystąpienia Odwołującemu, który podniósł 

na posiedzeniu, że nie otrzymał kopii przystąpienia. 

Przedmiotem  niniejszego 

zamówienia  jest  wykonanie  usługi  utrzymania  czystości 

i porządku infrastruktury wraz z usuwaniem i zagospodarowaniem odpadów z podziałem na 

dwa Zadania:  

Zadanie  nr  I  -  dotyczy 

usługi  utrzymania  czystości  i  porządku  infrastruktury 

autobusowej,  tramwajowej  i  towarzyszącej  użytkowanej  przez  Zamawiającego  i  polega  w 

szczególności na:  

a) 

uprzątaniu,  czyszczeniu  przystanków,  chodników,  torowisk,  przejść  dla  pieszych  i 

przejazdów rowerowych przez torowiska, terenów zielonych, rowów odwadniających,  

b) 

uprzątaniu, czyszczeniu wind osobowych, schodów stałych, ławek, poręczy,  

c) usuwaniu skutk

ów zimy,  

d) 

opróżnianiu, czyszczeniu, dezynfekcji pojemników na odpady,  

e) 

czyszczeniu wiat przystankowych, błotochronów, ławek,  

f) 

odchwaszczaniu torowisk i terenów stacji trakcyjnych,  

g) 

pogotowiu czystości,  

h) 

zebraniu, usunięciu odpadów ze sprzątanego terenu oraz zagospodarowaniu usuwanych 

odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów 

prawa miejscowego wydanych na podstawie delegacji wynikających z Ustawy o Utrzymaniu 

czystości  i  porządku  w  gminach  wg  obecnie  obowiązujących  przepisów,  tj.  odpady 

oznaczone  kodem  odpadów  200201  przekazywane  będą  do  biokompostowni,  a  odpady 

oznaczone  kodem  odpadów  200301  do  Instalacji  Termicznego  Przekształcania  Odpadów 

Komunalnych,  które  stanowią  Instalacje  do  przetwarzania  odpadów  komunalnych 

pochodzących  z  Regionu  II  gospodarki  odpadami  województwa  wielkopolskiego  W 

przypadkach  wystąpienia  awarii  regionalnej  instalacji  do  przetwarzania  odpadów 

komunalnych, lub w innych przypadkach, o których mowa w art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 

14  grudnia  2012  r.  o  odpadach,  uniemożliwiających  przyjmowanie  odpadów,  odpady  te 

Wykonawca przekazywać będzie do instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi Regionu 

II.  

Zadanie  nr  II  -  dotyczy 

usługi  utrzymania  czystości  i  porządku  infrastruktury 

użytkowanej  przez  Zamawiającego  określanej  mianem  infrastruktury  technicznej  Dworca 

Zachodniego  PST,  węzła  komunikacyjnego  Kaponiera  oraz  przystanku  Most  Teatralny  i 

polega w szczególności na:  

a) 

uprzątaniu,  czyszczeniu  platform  przystankowych,  posadzek,  chodników,  torowiska, 

przejść przez torowiska, terenów zielonych,  

b) 

uprzątaniu,  czyszczeniu  wind  osobowych,  schodów  stałych  i  ruchomych,  platform  dla 

niepełnosprawnych,  rozsuwanych  drzwi  automatycznych,  ławek,  poręczy,  balustrad, 

cokołów, wygrodzeń, błotochronów, znaków przystankowych,  

c) 

usuwaniu skutków zimy,  

d) 

opróżnianiu, czyszczeniu, dezynfekcji pojemników na odpady,  

e) 

pogotowiu czystości,  

f) 

zebraniu,  usunięciu odpadów  ze sprzątanego  terenu  oraz  zagospodarowaniu usuwanych 

odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów 

prawa miejscowego wydanych na podstawie delegacji wynikających z Ustawy o Utrzymaniu 

czys

tości  i  porządku  w  gminach  wg  obecnie  obowiązujących  przepisów,  tj.  odpady 

oznaczone  kodem  odpadów  200201  przekazywane  będą  do  biokompostowni,  a  odpady 

oznaczone  kodem  odpadów  200301  do  Instalacji  Termicznego  Przekształcania  Odpadów 

Komunalnych,  które  stanowią  Instalacje  do  przetwarzania  odpadów  komunalnych 

pochodzących  z  Regionu  II  gospodarki  odpadami  województwa  wielkopolskiego  W 

przypadkach  wystąpienia  awarii  regionalnej  instalacji  do  przetwarzania  odpadów 

komunalnych, lub w innych przypadkach, o których mowa w art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 

14  grudnia  2012  r.  o  odpadach,  uniemożliwiających  przyjmowanie  odpadów,  odpady  te 

Wykonawca przekazywać będzie do instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi regionu 

II.  

Zamawiający  podał  w  SIWZ  orientacyjny  minimalny  zakres  kodów  odpadów 

(wynikający z utrzymania czystości i porządku), jakie mogą być usuwane przez wykonawcę z 

terenów prowadzonych prac:  

–  Odpady  ulegające  biodegradacji  -  tj.  odpady  powstające  w  wyniku  usuwania 

frakcji roślinnych ze sprzątanych terenów,  

–  Niesegregowane  (zmieszane)  odpady  komunalne  -  tj.  odpady  powstające  w 

wyniku opróżniania pojemników z nagromadzony w nich odpadów komunalnych,  

–  Odpady  z  czyszczenia  ulic  i  placów  -  tj.  odpady  powstające  np.  podczas 

zamiatania platform przystankowych.  

Zamawiający postanowił, że usuwane odpady należy przekazywać do uprawnionych 

podmiotów; Instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych (kody odpadów 200201, 

200301)  oraz  uprawnionych  podmiotów  zajmujących  się  zbieraniem  lub  przetwarzaniem 

pozostałych odpadów (np. 200303).  

W  rozdziale  V  pkt  1  ppkt  1.1.2  SIWZ  oraz  w  sekcji  III.1.1)  ppkt  1.2.2  ogłoszenia  o 

zamówieniu  Zamawiający  określił  warunek  udziału  w  postępowaniu  dotyczący  posiadania 

uprawnień  do  prowadzenia  działalności  zawodowej,  tj.  posiadania  aktualnego  zezwolenia 

właściwego organu, o którym mowa w art. 41 ustawy o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Nr 5, poz. 

21 ze zmianami) na przetwarzanie lub zbieranie odpadów, wskazując, że: 

„O udzielenie zamówienie mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w 

postępowaniu, dotyczące:  

kompetencji  lub  uprawnień  do  prowadzenia  określonej  działalności  zawodowej,  o  ile 

wynika to z odrębnych przepisów:  

1.1.2.  Warunek  ten 

zostanie  spełniony,  jeżeli  Wykonawca  wykaże,  że  posiada  aktualne 

zezwolenie właściwego organu, o którym mowa w art. 41 Ustawy o odpadach (Dz. U. z 2013 

r. Nr 5, poz. 21) 

– na przetwarzanie lub zbieranie odpadów.”  

Zamawiający  wskazał  również  w  SIWZ,  że  „jako  zarządzający  lub  dzierżawca  lub 

właściciel  terenów  będących  przedmiotem  postępowania,  a  tym  samym  będący 

odpowiedzialnym 

za  utrzymanie  czystości  na  podległym  terenie  wymaga,  aby  wszelkie 

usuwane  odpady  były  zagospodarowane  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  i  przez 

uprawniony  podmiot.  Tym  samym  Zamawiający  wymaga  przedstawienia  w  ofercie 

stosownych  zezwoleń  na  gospodarowanie  odpadami,  które  to  czynności  stanowią  element 

niniejszego  zamówienia,  niezależnie  od  ewentualnych  zwolnień  od  posiadania  decyzji 

wynikających z przepisów ustaw.” 

W rozdziale VI SIWZ 

Wykaz oświadczeń i dokumentów, potwierdzających spełnianie 

warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia - Zamawiający zawarł 

postanowienie:  

„3.1.  W  celu  potwierdzenia  spełniania  przez  Wykonawcę  warunku  dot.  kompetencji  lub 

uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej – Wykonawca składa:  

b) 

aktualne  zezwolenie  właściwego  organu,  o  którym  mowa  w  art.  41  Ustawy  o  odpadach 

(Dz. U. z 2013 r. Nr 5, poz. 21) 

– na przetwarzanie lub zbieranie odpadów o kodzie 200303 

oraz aktualne zezwolenie właściwego organu, o którym mowa w art. 41 Ustawy o odpadach 

(Dz.  U.  z  2013  r.  Nr  5,  poz.  21) 

–  na  zbieranie  odpadów  o  kodach  200201  i  200301. 

Powyższa decyzja/-e winna/-y być wydana/-e przez organ właściwy ze względu na miejsce 

przetwarzania lub zbierania odpadów.”  

W  §  1  ust.  5  wzoru  umowy  Zamawiający  postanowił,  że  „Wykonawca  realizując 

przedmiot  umowy  w  wyniku, którego powstają  odpady  w  myśl  art.  3 pkt  1  ust.32  Ustawy  o 

odpadach 

–  staje  się  wytwórcą  odpadów  i  zobowiązuje  się  do  przestrzegania  obowiązków 

wynikających z Ustawy – Prawo ochrony środowiska (t.j.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z 

późn. zm.) Ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz. U. z 2013 r. Nr 5, poz. 

21  z  późn.  zm.)  i  Ustawy  o  odpadach  (Dz.  U.  z  2013  r.  Nr  5,  poz.  21  z  późn.  zm.)  oraz 

posiadanych Decyzji.

”  

Wskazany w tym paragrafie 

przez Zamawiającego przepis art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy 

o  odpadach 

zawiera  definicję wytwórcy  odpadów  –  „rozumie  się  przez  to każdego, którego 

działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów), 

oraz każdego, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące 

zmianę  charakteru  lub  składu  tych  odpadów;  wytwórcą  odpadów  powstających  w  wyniku 

świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników 

lub  urządzeń  oraz  sprzątania,  konserwacji  i  napraw  jest  podmiot,  który  świadczy  usługę, 

chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej”. W świetle zatem postanowienia § 1 

ust. 5 wzoru umowy 

wykonawca wyłącznie w części dotyczącej odpadów opisanych w art. 3 

ust. 1 pkt 32 ustawy o o

dpadach będzie wytwórcą odpadów.  

W 

§ 1 ust. 8 wzoru umowy, Zamawiający postanowił, że „Zgodnie z zapisami ustawy 

z dnia 13  września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r. 

poz.  250  ze  zm.)  Wykonawca  jest  obowiązany  do  przekazania  zmieszanych  odpadów 

komunalnych oznaczonych kodem  odpadów  200301  oraz  odpadów  zielonych oznaczonych 

kodem  odpadów  200201,  zgodnie  z  zapisami  obowiązującego  Planu gospodarki  odpadami 

dla  województwa  wielkopolskiego  opublikowanego  w  Dzienniku  Urzędowym  Województwa 

Wielkopolskiego,  w  pierwszej  kolejności  bezpośrednio  do  regionalnej  instalacji  do 

przetwarzania odpadów komunalnych. W przypadku wystąpienia awarii regionalnej instalacji 

do przetwarzania odpadów komunalnych, lub w innych przypadkach, o których mowa w art. 

38  ust.  2  pkt  2  ustawy  z  dnia  14  grudnia  2012  r.  o  odpadach,  uniemożliwiających 

przyjmowanie  odpadów,  odpady  te  Wykonawca  przekazywać  będzie  do  instalacji 

przewidzianych  do  zastępczej  obsługi  regionu  II.”,  przy  czym  zgodnie  z  ustępem  9  tego 

paragrafu, 

„Opłaty za przekazanie zmieszanych odpadów komunalnych o kodzie 200301 do 

Instalacji  Termicznego  Przetwarzania  Odpadów  Komunalnych  z  siedzibą  w  Poznaniu 

(ITPOK)  ponoszone  będą  w  drodze  odrębnych  uregulowań  przez  Zarząd  Transportu 

Miejskiego w Poznaniu i w takim przypadku nie stanowią kosztu realizacji niniejszej umowy z 

zastrzeżeniem,  iż  Wykonawca  ponosi  całkowitą  odpowiedzialność  i  koszty  w  przypadku 

wykrycia  na  ww.  instalacji  w  odpadach  przez  Wykonawcę  dostawczych  tzw.  odpadów 

niewłaściwych,  zanieczyszczonych,  radioaktywnych  lub  innych  przypadkach  kiedy  dostawa 

odpadów zostanie zakwestionowana lub odrzucona.”  

Uwzględniając  powyższe  postanowienia  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Zamówienia  oraz  biorąc  pod  uwagę  pozostałe  okoliczności  przedmiotowej  sprawy  należało 

uznać,  że  nie  potwierdził  się  zarzut  podniesiony  w  odwołaniu  dotyczący  naruszenia  art.  22 

ust. 1b pkt 1 Pzp w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U z 

2016  r.  poz.  1987,  ze  zm.;  dalej:  „ustawa  o  odpadach”),  poprzez  ustanowienie  w 

postępowaniu  (rozdział  V  pkt  1  ppkt  1.1.2  SIWZ,  sekcja  III.1.1  ppkt  1.2.2  ogłoszenia  o 

zamówieniu)  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  posiadania  uprawnień  do 

prowadzenia  działalności  zawodowej,  tj.  posiadania  aktualnego  zezwolenia  właściwego 

organu, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Nr 5, poz. 21 ze 

zmianami)  na  przetwarzanie  lub  zbieranie  odpadów,  w  sytuacji,  gdy  odrębne  przepisy 

(ustawa 

o  odpadach)  nie  przewidują  obowiązku  posiadania  uprawnień  do  wykonywania 

działalności stanowiącej przedmiot zamówienia.  

Ponadto, Iz

ba nie stwierdziła naruszenia art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 1 

oraz w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez określenie wskazanego powyżej warunku udziału w 

p

ostępowaniu  w  zakresie  posiadania  aktualnego  zezwolenia  właściwego  organu,  o  którym 

mowa  w  art.  41  ustawy  o  odpadach  (Dz.  U.  z  2013  r.  Nr  5,  poz.  21  ze  zmianami)  na 

przetwarzanie  lub  zbieranie  odpadów,  podczas  gdy  zbieranie  i  przetwarzanie  odpadów 

komunalnych  nie  jest  przedmiotem  zamówienia,  tj.  w  sposób  nieproporcjonalny  do 

przedmiotu  zamówienia  oraz  w  sposób  pozostający  bez  wpływu  na  możliwość  oceny 

zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  a  przy  tym  w  nieuzasadniony 

sposób  ograniczający  dostęp  do  zamówienia  wykonawcom  zdolnym  do  wykonania 

zamówienia.  

Zgodnie  z  art.  22  ust.  1  pk

t  2  Pzp,  o  udzielenie  zamówienia  mogą  ubiegać  się 

wykonawcy,  którzy  spełniają  warunki  udziału  w  postępowaniu,  o  ile  zostały  one  określone 

przez  zamawiającego  w  ogłoszeniu  o  zamówieniu  lub  w  zaproszeniu  do  potwierdzenia 

zainteresowania

,  przy  czym  w  myśl  art.  22  ust.  1b  pkt  1  Pzp,  warunki  udziału  w 

postępowaniu  mogą  dotyczyć  kompetencji  lub  uprawnień  do  prowadzenia  określonej 

działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów. Zgodnie natomiast z art. 22 

ust.  1a 

Pzp,  zamawiający  określa  warunki  udziału  w  postępowaniu  oraz  wymagane  od 

wykonawców  środki  dowodowe  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz 

umożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  w 

szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności. Stosownie do brzmienia art. 7 

ust.  1  Pzp,  zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. 

 Ad. 1.1. 

Ustanowienie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego posiadania uprawnień 

do działalności w zakresie zbierania odpadów komunalnych.  

Z  przytoczonych 

wyżej  przepisów  wynika,  że  warunek  udziału  w  postępowaniu 

dotyczący posiadania uprawnień do prowadzenia działalności zawodowej zamawiający może 

ustanowić  gdy  przepisy  szczególne  uzależniają  możliwość  wykonywania  działalności 

stanowiącej przedmiot zamówienia od posiadania stosownych uprawnień.  

W pierwszej  kolejności  Izba  stwierdziła,  że  w  świetle  postanowień  SIWZ (rozdział  V 

pkt  1  ppkt  1.1.2  i  rozdział  VI  pkt  3.1.lit.b),  Zamawiający  w  odniesieniu  do  odpadów 

komunalnych i zielonych wymagał w ramach warunku udziału w postępowaniu - posiadania 

przez wykonawcę zezwolenia na zbieranie odpadów. Postanowienia zawarte w SIWZ należy 

czytać  łącznie,  gdyż  opis  sposobu  oceny  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu 

(wymagane  środki  dowodowe)  stanowi  co  do  zasady  doprecyzowanie  opisu  warunków 

udziału,  poprzez  wskazanie  konkretnych  wymaganych  dokumentów,  które  będą  podlegały 

ocenie  przez  Zamawiającego.  W  niniejszym  postępowaniu  nie  można  zatem  mówić  o 

sprzeczności  treści  postanowień  zawierających  opis  warunków  i  opis  wymaganych 

dokumentów  na  potwierdzenie  spełniania  tych  warunków.  Zezwolenie  na  przetwarzanie 

odpadów jest wymagane przez Zamawiającego jedynie w odniesieniu do odpadów o kodzie 

Izba  nie  podzieliła  stanowiska  Odwołującego,  że  wymaganie  od  wykonawców 

posiadania  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów  komunalnych  nie  warunkuje  możliwości 

prawidłowego (zgodnego z prawem) wykonywania usługi stanowiącej przedmiot zamówienia. 

W  ocenie  Izby,  w  oparciu  o  treść  SIWZ  należy  stwierdzić,  że    przedmiot  zamówienia 

obejmuje  obowiązek  wykonawcy  świadczącego  usługę  objętą  przedmiotem  zamówienia,  w 

zakresie zbierania odpadów - w rozumieniu przepisu art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach, 

a  zgodnie  z  art

.  41  ust.  1  ustawy  o  odpadach  „Prowadzenie  zbierania  odpadów  i 

prowadzenie przetwarzania odpadów wymaga uzyskania zezwolenia”. 

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach, przez zbieranie odpadów rozumie 

się  gromadzenie  odpadów  przed  ich  transportem  do  miejsc  przetwarzania,  w  tym  wstępne 

sortowanie  nieprowadzące  do  zasadniczej  zmiany  charakteru  i  składu  odpadów  i 

ni

epowodujące  zmiany  klasyfikacji  odpadów  oraz  tymczasowe  magazynowanie  odpadów.  

W  ramach  przedmiotu  zamówienia,  biorąc  pod  uwagę,  że  Zamawiający  określił  czas 

realizacji  usługi  na  7  dni  w  tygodniu,  konieczne  będzie  gromadzenie  odpadów  przez 

wykonawcę na jego terenie, tj. na terenie innym niż miejsce wytworzenia odpadów, w czasie 

gdy właściwe instalacje są nieczynne (święta i dni wolne od pracy). Powyższe przesądza o 

charakterze  wykonywanej 

w  ramach  przedmiotu  zamówienia  działalności  (zbieranie 

odpadów),  która  wymaga  posiada  stosownego  zezwolenia.  W  tym  zakresie  jednoznacznie 

wypowiedział  się  w  odpowiedzi  pismo  Zamawiającego  z  dnia  28.06.2017  r.  -  Urząd  Miasta 

Poznania  WGK  w  stanowisku  z  dnia  30.06.2017  r., 

wskazując  wprost  na  konieczność 

tymczasowego magaz

ynowania odpadów przez wykonawcę w takich sytuacjach, potwierdził, 

że dla bieżącego usuwania odpadów komunalnych zmieszanych i zielonych z infrastruktury 

zarządzanej  przez  Zamawiającego  niezbędne  jest  wymaganie  od  wykonawców  zezwoleń 

wydanych  przez  właściwy  organ,  o  których  mowa  w  art.  41  ust.  2  ustawy  o  odpadach,  tj. 

zezwolenia na zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów. 

Ponadto, 

należy  zauważyć,  że  wykonujący  usługę  sprzątania  jest  „wytwórcą” 

odpadów  wg  definicji  art.  3  ust.  1  pkt  32  ustawy  o  odpadach,  w  zakresie,  w  którym 

„działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów), 

oraz każdego, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące 

zmianę  charakteru  lub  składu  tych  odpadów;  wytwórcą  odpadów  powstających  w  wyniku 

świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników 

lub  urządzeń  oraz  sprzątania,  konserwacji  i  napraw  jest  podmiot,  który  świadczy  usługę, 

chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej”.  

J

ak  wyjaśnił  Zamawiający,  w  przedmiotowym  stanie  faktycznym,  zgodnie  z  umową, 

wykonawca będzie wytwórcą odpadów jedynie w zakresie, o którym mowa w  art. 3 ust. 1 pkt 

32  ustawy  o  odpadach,  natomiast  przedmiot 

zamówienia    obejmuje  także  czynności,  które 

nie 

mają  charakteru  wytworzenia  pierwotnego  odpadów,  w  odniesieniu  do  których 

wykonawca będzie zobowiązany dokonywać zbierania odpadów, tj. przejmowania odpadów 

od  Zamawiającego,  jako  władającego  terenem,  na  którym  są  one  zbierane  oraz 

tymczasowego  ich  magazyn

owania,  wstępnej  segregacji,  a  następnie  przekazywania  do 

właściwej instalacji. Należy podkreślić, że wzór umowy w sprawie zamówienia nie wskazuje 

wykonawcy,  jako  wytwórcy  odpadów  w  odniesieniu  do  całego  zakresu  przedmiotu 

zamówienia.    Ponadto,  jeżeli  prowadzący  sprzątanie  przywozi  odpady  wynikające  ze 

sprzątania na teren swojej bazy, a tego nie można wykluczyć w przypadku np. dni wolnych 

od pracy lub awarii instalacji docelowej, gdzie je sortuje przed dalszym transportem, to baza 

wykonawcy  jest  miejscem  zb

ierania  odpadów  innym  niż  teren  wytworzenia  tych  odpadów. 

Wobec tego wykonawca n

a zbieranie odpadów na terenie bazy powinien mieć zezwolenie na 

zbieranie odpadów (art. 41 ustawy o odpadach). Definicja „magazynowania” i „zbierania” wg 

art. 3 ust. 1 pkt 5 i 34 ustawy o odpadach brzmi: 

„1. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 

5)  magazynowaniu 

odpadów  –  rozumie  się  przez  to  czasowe  przechowywanie  odpadów 

obejmujące: 

a) wstępne magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę, 

b)  tymczasowe  magazynowanie  odpadów  przez  prowadzącego  zbieranie  odpadów, 

c) magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów; 

34) zbieraniu 

odpadów – rozumie się przez to gromadzenie odpadów przed ich transportem 

do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany 

charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe 

magazynowanie odpa

dów, o którym mowa w pkt 5 lit.b”. 

W  niniejszej  sprawie  wykonawca  jest  zobligowany  do  przekazania  odpadów 

komunalnych zmieszanych d

o Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych 

w Poznaniu (tzw. „ITPOK”), zaś odpadów zielonych – do biokompostowni prowadzonej przez 

Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu sp. z o.o. (tzw. „ZZO”), które nie są czynne 

w niedziele oraz w dni 

świąteczne. W tych dniach wytworzone przez wykonawcę odpady nie 

będą  mogły  przekazywane  bezpośrednio  do  instalacji  pojazdami,  do  których  są  zbierane. 

P

ojazdy  przeznaczone  do  transportu  odpadów  muszą  być  opróżniane  w  czasie,  w  którym 

ITPOK  jest  zamknięta.  Jednocześnie  wykonawca  nie  może  przetrzymywać  odpadów  w 

pojazdach przez 48 h 

bez ich opróżniania, gdyż ma to negatywny wpływ na środowisko.  

W  myśl  art.  5  ust.  1  pkt  3  i  3b  ustawy  z  dnia  13  września  1996  r.  o  utrzymaniu 

porządku i czystości w gminach, do obowiązków właścicieli nieruchomości należy zbieranie 

powstałych  na  terenie  tych  nieruchomości  odpadów  komunalnych  zgodnie  z  wymaganiami 

określonymi  w  regulaminie  utrzymania  czystości  i  porządku  na  terenie gminy  (uchwalonym 

przez radę gminy), a ponadto pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów 

komunalnych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi. Obowiązek ten 

obejmuje także zarządców  dróg,  co wynika z  treści  art.  2  ust.  1  pkt  4  ww.  ustawy.  Ustawa 

nakazuje wprost zarządcom dróg utrzymanie czystości i porządku na drogach publicznych, a 

ponadto  nakłada  obowiązki  wymienione  w  art.  5  ust.  4.  Realizacja  obowiązków  zarządcy 

drogi  gminnej  i  powiatowej  (zarządcy  placu)  dotyczących  usuwania  z  nich  odpadów 

(sprzątania)  wymaga  uzyskania  w  tym  celu  stosownych  zgód  urzędowych.  Zamawiający 

korzysta  z  infrastruktury  objętą  przedmiotem  zamówienia  na  podstawie  zapisów  umowy 

zawartej  z  Miastem  Poznaniem,  która  z  uwagi  na  ustalenie  prawa  do  korzystania  przez 

Zamawiającego  z  tych  przedmiotów,  zobowiązuje    go  do  utrzymania  czystości  wskazanej 

infrastruktury  (autobusowej  i  tramwajowej).  Zamawiający  niewątpliwie  powinien  być  uznany 

za 

władającego w tym zakresie powierzchniami objętymi przedmiotem zamówienia. 

Podsumowując  powyższe  należy  stwierdzić,  że  aby  mieć  zdolność  należytego 

wykonania  przedmiotowego 

zamówienia,  w  świetle  obowiązujących  przepisów,  konieczne 

jest  posiadanie  przez  wykonawcę  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów,  wskazane  w  treści 

warunku  udziału  w  postępowaniu.  W  tych  okolicznościach  wymóg  dotyczący  posiadania 

zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych zmieszanych i zielonych przez wykonawców 

ubiegających się o udzielenie zamówienia jest uzasadniony.  

Ad.  1.2. 

Nieproporcjonalność  warunku  udziału  w  postępowaniu  dotyczącego  posiadania 

zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych.  

W świetle art. 22 ust. 1a i art. 7 ust. 1 Pzp, zamawiający określając warunki udziału w 

postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe winien określać tylko takie 

wymagania

,  które  są  konieczne  i  niezbędne  do  sprawdzenia  zdolności  wykonawcy  do 

prawidłowego  wykonania  zamówienia.  Zastosowane  środki  do  uzyskania  tego  celu  muszą 

być proporcjonalne do jego istoty oraz odpowiednie, tj. takie, przy pomocy których ten cel da 

się osiągnąć oraz właściwe, tj. takie, których nie sposób osiągnąć lepiej za pomocą innego 

środka i które w najmniejszym stopniu ograniczają interesy i prawa wykonawców.  

W  przedmiotowym  postępowaniu  wymaganie  posiadania  zezwolenia  na  zbiórkę 

odpadów jest konieczne do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia. Jak ustalono 

powyżej,  posiadanie  tego  zezwolenia  jest  wymagane  do  prawidłowej  realizacji  przedmiotu 

zamówienia,  zgodnie z  przepisami ustawy  o odpadach  (art.  41 ust.  1  ustawy  o odpadach). 

Nie  jest  to  wymaganie  zatem 

nadmierne,  lecz  minimalne,  które  pozwoli  wykonawcy  na 

prawidłową realizację przedmiotu zamówienia.  

Nie  sposób  wobec  powyższego  uznać,  że  jest  to  wymaganie,  które  eliminuje  z 

postępowania  wykonawców  zdolnych  do  należytego  wykonania  zamówienia,  którzy 

Odwołujący),  przyjmując  48  godzinny  cykl  pracy,  nie  muszą  tymczasowo  magazynować 

odpadów w swojej bazie w czasie dni, w których instalacja docelowa będzie nieczynna, lecz 

będą magazynować odpady w pojazdach do czasu otwarcia instalacji. W ocenie Izby, takie 

działanie  wykonawcy  nie  mieści  się  w  ramach  obowiązujących  przepisów  ustawy  o 

odpadach  oraz  przepis

ów  wykonawczych.  Zgodnie  z  przepisami  rozporządzenia  z  dnia  7 

października  2016  r.  w  sprawie  szczegółowych  wymagań  dla transportu  odpadów  (Dz.U.  z 

2016  r.  poz.  1742),   

transport  odpadów  odbywa  się  w  sposób  uniemożliwiający  mieszanie 

poszczególnych  rodzajów  odpadów,  z  wyjątkiem  gdy  strumień  zmieszanych  rodzajów 

odpadów  w  całości  jest kierowany  do  przetwarzania w  tym  samym  procesie.  Zgodnie z    5 

ust.  1  i  2  tego  rozporządzenia,  transport  odpadów  odbywa  się  w  sposób  uniemożliwiający 

rozprzestrzenianie  się  odpadów  poza  środki  transportu,  w  szczególności  ich  wysypywanie, 

pylenie  i  wyciek,  oraz  ograniczający  do  minimum  uciążliwość  zapachową.  Transport 

odpadów  odbywa  się  w  sposób  ograniczający  do  minimum  oddziaływanie  czynników 

atmosferycznych  na  odpady,  jeżeli  mogą  one  spowodować  negatywne  oddziaływanie 

transportowanych odpadów na środowisko lub życie i zdrowie ludzi.

Zgodnie 

natomiast z § 4 

pkt  5  rozporządzenia  Ministra  Środowiska  z  dnia  11  stycznia  2013  r.  w  sprawie 

szczegółowych  wymagań  w  zakresie  odbierania  odpadów  komunalnych  od  właścicieli 

nieruchomości (Dz.U. z 2013 r. poz. 122), wykonawca ma obowiązek w zakresie utrzymania 

odpowiedniego  stanu  sanitarnego  pojazdów  i  urządzeń  -  aby  zapewnić  na  koniec każdego 

dnia roboczego pojazdy  były opróżnione z odpadów i były parkowane wyłącznie na terenie 

bazy  magazynowo-transportowej. 

Jak  słusznie  zauważył  Zamawiający,  w  tym  przypadku 

mamy  do  czynienia  z  odpadami 

wymagającymi  ze  względów  technicznych,  biologicznych  i 

środowiskowych  regularnego  opróżniania  środków  je  transportujących  ze  względu  na 

postępowanie  procesów  biologicznych  (np.  fermentacji),  co  w  przypadku  magazynowania 

odpadów na pojazdach przez 48 godzin, nie wentylowanych, może przyspieszać te procesy 

szkodliwe dla środowiska.  

Biorąc pod uwagę powyższe należało stwierdzić, że analizowany w niniejszej sprawie 

warunek 

udziału  w  postępowaniu  jest  adekwatny  do  przedmiotu  zamówienia  i  jest 

dostosowany  do  zakresu  i  rodzaju  przedmiotu 

zamówienia.  Warunek  posiadania  przez 

wykonawcę  zezwolenia  na  zbieranie  odpadów  komunalnych  i  zielonych  determinuje 

możliwość  prawidłowego  wykonania  zamówienia,  gdyż  przedmiot  zamówienia  obejmuje 

czynności  wymagające  posiadania  ww.  zezwolenia.  Jednocześnie  wykonawca  posiadający 

wymagane  zezwolenie 

będzie  w  stanie  prawidłowo  wykonać  przedmiot  zamówienia. 

W

arunek  należy  więc  uznać  za  proporcjonalny  i  konieczny  do  osiągnięcia  celu 

przedmiotowego 

zamówienia,  gdyż  w  świetle  obowiązujących  przepisów,  celu  tego  nie 

można  osiągnąć  w  inny  sposób,  w  szczególności  przedmiotowego  zamówienia  nie  można 

wykonać  prawidłowo,  posiadając  tylko  zezwolenie  na  transport  odpadów,  wpis  do  rejestru 

działalności regulowanej, nawet jeśli wykonawca posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie 

oraz potencjał osobowy i techniczny, na co wskazywał Odwołujący.  

Biorąc  pod  uwagę  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  

w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp  oraz  §  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  roku  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).  

………………………………