KIO 536/17 WYROK dnia 12 kwietnia 2017 r.

Sygn. akt: KIO 536/17 
 

WYROK 

z dnia 12 kwietnia 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Izabela Niedziałek-Bujak  

Protokolant:   

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  10  kwietnia  2017  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  20  marca  2017  r.  przez 

Wykonawcę 

F.  D.  A.  D.  Ś.,  (…)  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  – 

Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w S., (…) 

przy udziale  

Wykonawcy 

I.  M.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  A.  I.  M.,  (…), 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego  

Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie 

A. B. i Z. S. prowadzący działalność 

gospodarczą w ramach spółki cywilnej B. P. A. A. B., Z. S. s. c., zgłaszających przystąpienie 

do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

1  Oddala odwołanie. 

2.1 Kosztami postępowania obciąża Wykonawcę – F. D. A. D. Ś. z siedzibą we W. i: 

2.2 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 

15.000 zł 00 gr. (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Wykonawcę  F.  D.  A.  D.  Ś.  we 

W., tytułem wpisu od odwołania; 

2.3 zasądza  od  Wykonawcy  –  F.  D.  A.  D.  Ś.  z  siedzibą  we  W.  na  rzecz  Zamawiającego  – 

Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddział  w  S.  kwotę 

4.755  zł.  00  gr. 

(słownie:  cztery  tysiące  siedemset  pięćdziesiąt  pięć  złotych  zero  groszy)  tytułem  zwrotu 

kosztów  strony  poniesionych  w  związku  z  wynagrodzeniem  pełnomocnika  i  dojazdem 

pełnomocników na rozprawę. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Szczecinie. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

Sygn. Akt: KIO 536/17 
 

U z a s a d n i e n i e 

W  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  –  GDDKiA  Oddział  w  S.  w  trybie 

przetargu  nieograniczonego  na  wykonanie  badań  wykopaliskowych  na  stanowiskach 

archeologicznych w liniach rozgraniczenia inwestycji pn.: :Budowa drogi ekspresowej (…) S. 

– K. (z wyłączeniem obwodnicy K. i S.) z podziałem na 4 części (4 zadania) (nr ref.: GDDKiA 

O.Sz.D-3.2413.36.2016)  ogłoszonym  w  Dzienniku  Urzędowym  Wspólnot  Europejskich  w 

dniu 10.12.2016 r., 2016/S 239-435664, Wykonawca F. D. A. D. Ś. (dalej jako Odwołujący), 

wniósł w dniu 20 marca 2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt 

KIO  536/17).  Odwołaniem  objęto  czynność  oceny  i  wyboru  ofert  najkorzystniejszych  na 

zadania nr 1, 2 i 4, podlegające odrzuceniu.  

O  czynności  stanowiącej  podstawę  odwołania,  tj.,  o  wyborze  ofert  najkorzystniejszych 

Zamawiający poinformował wykonawców pismem z dnia 09.03.2017 r. 

Odwołujący wniósł o unieważnienie wyboru ofert najkorzystniejszych na zadania nr 1, 2 i 4 i 

dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym: 

- nakazanie odtajnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny wykonawcy A. I. M. (zadania 1 i 2); 

-  skorygowanie  obliczenia  liczby  punktów  w  kryterium  doświadczenie  kierownika  badań 

(zadania nr 2 i 4); 

- odrzucenia ofert zawierających rażąco niskie ceny i przyznanie im mniejszej ilości punktów: 

A. I. M. (zadanie nr 1 i 2), T. P. A. A. W. (zadanie nr 1), A. P. W. (zadanie nr 2), K. B. (zadanie 

nr 2 i 4). 

Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów Ustawy: art. 7 ust. 1 Ustawy, art. 

89  ust.  1  pkt  2,  4  i  8  Ustawy,  art.  90  ust.  2  i  3  Ustawy. Wnosi  o  uwzględnienie  odwołania  i 

nakazanie Zamawiającemu unieważnienia wyboru jako najkorzystniejszej oferty A. (w zadaniu 

nr 1 i 2) oraz oferty K. B. (zadanie nr 4); odrzucenia ofert: T. P. A. A. W. (zadanie nr 1), A. P. 

W.  (zadanie  nr  2),  K.  B.  (zadanie  nr  2  i  4)  odtajnienie  wyjaśnień  elementów  ceny  oferty  A. 

wraz z dowodami, dokonania ponownego badania i oceny ofert na zadania nr 1, 2 i 4.   

W ocenie Odwołującego, wybrane oferty podlegają odrzuceniu z powodu rażąco niskiej ceny i 

błędów  Zamawiającego,  co  czyni  czynność  wyboru  niezgodną  z  Ustawą  również  z  powodu 

błędów w obliczeniu punktacji w kryterium doświadczenie kierownika badań (pkt 19.1.3. siwz). 

W  złożonych  wyjaśnieniach  Wykonawcy  nie  udowodnili,  że  ceny  uwzględniają  wszystkie 

elementy  i  gwarantują  należyte  wykonanie  zamówienia.  Ponadto,  w  ofercie  wybranej  na 

zadania  nr  1  i  2  (A.)  odmówiono  udostępnienia  Odwołującemu  wyjaśnień  dotyczących 

zaoferowanej ceny z powołaniem się na wyrok Sądu Najwyższego z 21.10.2005 r., sygn. akt 

HI  CZP  74/05.  W  związku  z  koniecznością  dostępu  obywatela  do  informacji  o  działalności 

państwa  w  wymiarze  finansowym,  klauzule  umowne  dotyczące  wyłączenia  jawności  ze 

względu  na  tajemnicę  handlową  w  umowach  zawieranych  przez  jednostki  sektora  finansów 

publicznych  lub  inne  podmioty,  o  ile  wynikające  zobowiązanie  jest  realizowane  ze  środków 

publicznych, uważa się za niezastrzeżone. 

Zamawiający przyznał  zbyt dużą ilość punktów  wykonawcom, których oferty powinny zostać 

odrzucone,  w  kryterium  oceny  ofert  „doświadczenie  kierownika  badań”  (pkt  19.  „Kryteria 

wyboru i sposób oceny ofert oraz udzielenie zamówienia”, ppkt 19.1.3. swiz).  

W efekcie tych uchybień Zamawiający dokonał oceny i wyboru jako najkorzystniejszej oferty 

podlegającej odrzuceniu.  

W zadaniu nr 1 Zamawiający zwrócił się do dwóch wykonawców: A. i T. o złożenie wyjaśnień 

w zakresie rażąco niskiej ceny. Wyjaśnienia drugiego w kolejności wykonawcy potwierdziły w 

opinii  Odwołującego,  że  oferta  ta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  co  w  konsekwencji  powinno 

prowadzić do odrzucenia obu tych ofert zgodnie z art. 90 ust. 3 Ustawy. Odwołujący nie mógł 

się  zapoznać  z  wyjaśnieniami  A.,  utajnionymi  z  powołaniem  się  na  klauzulę  tajemnicy 

przedsiębiorstwa, co jego zdaniem było nieprawidłowe, a Zamawiający powinien wyjaśnienia 

te ujawnić.  

Odwołujący  wskazał  na  poziom  procentowej  różnicy  cen  ofert  w  stosunku  do  średniej 

arytmetycznej  wszystkich  złożonych  ofert:  34,22  %  (A.),  wartości  przedmiotu  zamówienia: 

46,73%  (A.),  39,37%  (T.)  oraz  ceny  Odwołującego:  33%  (A.),  jako  potwierdzającej  rażąco 

niski poziom cen w tych ofertach. 

W ocenie Odwołującego utajnienie całości  wyjaśnień przez A. było nieuzasadnione i służyło 

wyłącznie  uniknięciu  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny,  co  Odwołujący  wywiódł  z  informacji 

przekazanej  przez  Zamawiającego.  Okoliczności  powoływane  jako  powody  utajnienia 

informacji  mogłyby  być  użyte  przez  każdego  z  wykonawców  biorących  udział  w 

postępowaniu, co czyni niezasadnym uznanie informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa.   

Odwołujący  odniósł  się  do  elementów,  które  miały  być  zaniżone  w  ofercie  T.,  wskazując  na 

kwoty netto, zgodnie z koncepcją przyjętą w wyjaśnieniach z dnia 12.02.2017 r.: 

1.  koszty pracy pracowników technicznych wyliczone dla 2 osób zatrudnionych w okresie 3 

miesięcy za kwotę 15.000,00 zł, co po przeliczeniu daje pensję archeologa technicznego 

w  wysokości  2.500,00  zł/m-c.  Taki  sam  koszt  został  przyjęty  dla  wynagrodzenia 

pracownika  fizycznego  (kopacza)  oraz  osoby  zatrudnionej  w  celu  eksploracji.  Realny 

koszt zatrudnienia pracowników technicznych wynosi zdaniem Odwołującego 3.300,00 zł 

brutto, co dla dwóch pracowników daje koszt w okresie 3 m-cy na poziomie 19.800,00 zł. 

Wskazuje to na niedoszacowanie kosztów na poziomie 4.800,00 zł. 

2.  koszty  zatrudnienia  kierownika  badań  zostały  przyjęte  na  poziomie  0  zł.,  gdyż  prace  te 

wykonawca  zamierza  wykonać  osobiście.  Odwołujący,  powołując  się  na  wyrok  KIO 

wydany  w  sprawie  postępowania  na  badania  archeologiczne  w  GDDKiA    w  Łodzi 

(KIO/UZP  2089/13,  2108/13  z  13  września  2013  r.)  podniósł,  iż  kosztem  przedsiębiorcy 

jest  praca  własna  przedsiębiorcy,  który  powinien  być  wyceniany  w  ofercie.  Realne 

wynagrodzenie kierownika badań archeologicznych wynosi co najmniej 4.700,00 zł brutto, 

co  odpowiada  realiom  rynkowym.  W  okresie  3  miesięcznym  daje  to  koszt  w  wysokości 

14.100,00 zł i o taka kwotę cena oferty Testa została zaniżona.  

3.  Koszt  wykonania  opracowania  w  zakresie  zatrudnienia  archeologa/autora  opracowania, 

który  wykonawca  zakłada  wykonać  samodzielnie  (podobnie  kwerendę  źródłową). 

Zakładając, że czas na wykonanie opracowań wynosi 18 miesięcy od podpisania umowy 

oraz czas trwania wykopalisk to 3 miesiące (od ich zakończenia dopiero można rozpocząć 

pisanie  opracowań)  przyjąć  należy,  że  autor  opracowania  będzie  nad  nimi  pracował  15 

miesięcy.  Przy  tym  okresie  koszty  wynagrodzenia  wyniosą  70.500,00  zł  (4.700  x  15). 

Nawet  po  uwzględnieniu  kwoty  10  tyś.  zabezpieczonej  w  kosztorysie  na  ryzyko 

dodatkowych kosztów przy opracowaniach, nadal cena oferty jest zaniżona o co najmniej 

60.500,00 zł.  

4.  Koszty  wykonania  prac  ziemnych  (odhumusowanie  –  w  tym  ręczne,  zahumusowanie  – 

rekultywację,  a  także  prace  dodatkowe,  zabezpieczenie,  dozór  terenu  badań  i 

odwodnienie)  zostały  oszacowane  na  kwotę  37.400,00  zł,  która  to  kwota  stanowi  cenę 

dumpingową,  właściwą  dla  wykonania  odhumusowania  wykopu  i  jego  zasypania  za 

pomocą  koparki.  W  tym  konkretnym  przypadku  wartość  prac  ziemnych  należy  zdaniem 

Odwołującego wycenić na poziomie 55.400,00 zł, co czyni cenę zaniżoną o 18.000,00 zł. 

Łącznie  oferta  T.  została  zaniżona  w  zadaniu  nr  1  łącznie  na  kwotę  97.400,00  zł  netto,  po 

dodaniu, której cena oferty wyniosłaby 261.937,81 zł. Po doliczeniu zysku, oszacowanego w 

kosztorysie na kwotę stanowiącą 34 % ceny (134.937,66 zł netto) i korekcie kosztów realizacji 

zadania,  cena  oferty  wyniosłaby  396.875,47  zł  netto  (488.156,83  zł.  brutto).  Ten  stan 

zasadniczo  zmieniałby punktację oferty T., która powinna otrzymać 33,32 pkt zamiast 52,72 

pkt w kryterium „cena”. Po dodaniu pozostałych 40 pkt za inne kryteria, oferta ta znalazłaby 

się za ofertą Odwołującego, który w tym zadaniu otrzymał 80,41 pkt.  

Cena  oferty  T.  jest  rażąco  niska,  a  wykonawca  nie  jest  za  nią  w  stanie  zrealizować 

przedmiotu  zamówienia  w  sposób  należyty  i  z  zyskiem.  T.  nie  wyceniła  pracy  własnej  w 

zakresie  wskazanym  powyżej,  ale  również  w  zakresie  administracyjnym,  prowadzącego 

rozliczenia  z  Zamawiającym    i  Konserwatorem  Zabytków.  Jako  partner  w  Konsorcjum  nr  2 

również  musi  włożyć  swój  nakład  pracy.  Są  to  dowody  na  nierzetelną,  oderwaną  od  realiów 

zamówienia, kalkulację ceny oferty.  

W zadaniu nr 2 (złożono 8 ofert) Zamawiający wystąpił do trzech wykonawców o wyjaśnienie 

wysokości ceny: A., A., K. B. Wyjaśnienia wykonawców sklasyfikowanych na drugiej i trzeciej 

pozycji  (jawne),  potwierdzają  w  ocenie  Odwołującego,  że  ich  oferty  zawierają  rażąco  niską 

cenę,  co  powinno  prowadzić  do  ich  odrzucenia.  Wyjaśnienia  A.  zostały  utajnione  przed 

Odwołującym. 

Odwołujący  wskazał  na  poziom  procentowej  różnicy  cen  ofert  w  stosunku  do  średniej 

arytmetycznej  wszystkich  złożonych  ofert:  36,42  %  (A.),  34,92%  (A.),  wartości  przedmiotu 

zamówienia:  46,73%  (A.)  46,90%  (A.),  35,90%  (K.  B.)  oraz  ceny  Odwołującego:  33%  (A.), 

jako  potwierdzające  rażąco  niski  poziom  cen  w  tych  ofertach. W  dalszej  części  Odwołujący 

podnosił, iż oferty z pozycji 2 i 3 rankingu zawierają rażąco niską cenę, chociaż oferta z poz. 3 

jest droższa o ponad 25%. 

Podobnie jak wcześniej ocenia zasadność utajnienia wyjaśnień A., jako dążenie do uniknięcia 

zarzutu rażąco niskiej ceny przy braku argumentów przemawiających za uznaniem informacji 

za tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Wyjaśnienia A. zostały zestawione  w tabeli przez Odwołującego wraz z  podsumowaniem, w 

którym  wskazuje  na  całkowity  koszt  w  wysokości  688.900,00  zł  brutto  i  brak  założonego 

zysku.  Wyjaśnienia  mają  wskazywać  na  zaniżenie  kosztów  pracowników  oraz  prac 

geodezyjnych.  Podane  koszty  zatrudnienia  w  wysokości  64.000,00  zł  nie  określają  jakiego 

personelu  dotyczą.  Przyjmując  wymagania  Zamawiającego  należało  skalkulować  koszty 

pięciu  kierowników  badań  przez  okres  4  miesięcy,  koszty  wynagrodzenia  archeologów 

technicznych  odpowiedzialnych  za  czynności  dokumentacyjne  i  pomoc  kierownikowi  badań 

(po  jednym  na  każdego  kierownika  badań),  które  według  wyliczeń  Odwołującego  wynosić 

będą  196.800,00zł.  (minimalny  koszt  zatrudnienia  ekipy  badawczej).  Wykonawca  T.  na 

zadaniu nr 1 zakłada konieczność zatrudnienia 2 pracowników technicznych, co oznacza, że 

A.  zaniżył  cenę  oferty  w  zakresie  ekipy  badawczej  o  132.800,00  zł  (196.800,00  –  64.000). 

Natomiast koszty wykonania opracowań zostały zaniżone o 254.670,00 zł. 

W  ocenie  Odwołującego,  zaniżony  został  także  koszt  niezależnych  recenzji  dla  opracowań 

(5.000,00 zł) dla każdego z 5 stanowisk. Według wykonawcy koszt jednej recenzji to 500,00 

zł.  (po  odjęciu  VAT  23%  zostaje  405,00  zł),  a  realny  koszt  jednej  recenzji  profesorskiej  to 

minimum  550,00  zł  (umowa  autorska  o  dzieło).  Koszt  wykonania  10  recenzji  (po  dwie  na 

każdym stanowisku) został więc zaniżony o 1.765,00 zł. 

Wytyczenie  pola  badań  za  1.000,00  zł  zostało  wycenione  po  nierealnej  cenie,  przy 

uwzględnieniu  odległości  siedziby  wykonawcy  (K.)  i  miejsca  wykonania  i  konieczności 

zaangażowania  dwóch  geodetów.  Realny  koszt  obsługi  geodezyjnej  Odwołujący  określił  na 

poziomie  6.500,00  zł  brutto  +  VAT  23%  =  7.995,00  zł,  co  czyni  ofertę  A.  zaniżoną  o  min. 

6.995,00 zł. 

Łącznie  oferta  A.  została  zaniżona  o  kwotę  396.230,00  zł.  Zysk  (nie  został  przewidziany  w 

ofercie),  ale  po  odjęciu  kosztów  od  ceny  wyliczonej  przez  Odwołującego  zysk  wynosi 

320.824,30 zł, co stanowi 32% wartości oferty brutto. Po korekcie kosztów realizacji zadania, 

zysk  powinien  wynieść  510.649,42  zł,  a  cena  oferty  brutto  1.595.779,42  zł.  Zmieniłaby  się 

zatem punktacja tej oferty, w kryterium „cena” należało przyznać 37,09 pkt, a nie 58,62 pkt. 

Po dodaniu pozostałych 30 pkt, łączna ilość punktów tej oferty wyniosłaby 67,09 pkt i byłaby 

sklasyfikowana za ofertą Odwołującego (80,41 pkt). 

Założona  rezerwa  w  wysokości  50.000,00  zł.  powinna  być  przeznaczona  na  sytuacje 

awaryjne,  a  nie  ratowanie  kosztorysu,  szczególnie  gdy  w  ogóle  nie  skalkulowano  kosztów 

uzyskania  dostępu  do  terenu  badań,  których  może  uda  się  uniknąć,  ale  może  również 

wystąpić potrzeba pokrycia tych kosztów z rezerwy. A. nie wycenił także kosztów konserwacji 

zabytków (jedynie materiały do konserwacji) oraz nie wycenił części prac dokumentacyjnych z 

użyciem  urządzenia  GPS  (str.  2  i  3  wyjaśnień).  Zadeklarował  wykonanie  części  prac  we 

własnym zakresie: dozór stanowisk, fotografie, posiada własny sprzęt GPS oraz sam wykona 

konserwację  zabytków.  Własna  praca  jako  koszt  przedsiębiorcy  powinna  być  uwzględniona 

przy  wycenie  (analogicznie  jak  w  ofercie  T.  w  zadaniu  nr  1).  Do  wyjaśnień  nie  załączono 

dowodów na potwierdzenie okoliczności, nawet tej iż współpracuje od lat z firmą geodezyjną. 

K. B. do zadania nr 2 złożyło wyjaśnienia w piśmie z 14.02.2017 r. i w ocenie Odwołującego 

również  otrzymało  zbyt  dużą  ilość  punktów  w  kategorii  „doświadczenie  kierownika  badań”. 

Przedstawiona  kalkulacja  zawiera  zaniżone  stawki  w  szczególności:  wynagrodzenia  dla 

pracowników oraz prac ziemnych. Odwołujący przedstawił własną kalkulację operując cenami 

netto i dopiero w podsumowaniu doliczając VAT, co ma być zgodne ze schematem przyjętym 

w wyjaśnieniach. 

Odnosząc  się  do  wynagrodzenia  pracowników  K.  przyjęło,  że  wyniesie  ono  50.000  zł.,  co 

oznacza  2.500,00  zł  brutto  na  osobę/miesiąc  (5  osób  zatrudnionych/4  miesiące  pracy). 

Oznacza  to  przyjęcie  jednakowej  stawki  dla  archeologa  technicznego  oraz  pracownika 

fizycznego  („kopacza”).  W  ocenie  Odwołującego  najniższe  wynagrodzenie  pracownika 

technicznego to min. 3.300,00 zł brutto przy której wysokość kosztów powinna  wzrosnąć do 

66.000,00  zł,  a  różnica  16.000,00  zł  stanowi  poziom  zaniżonych  kosztów.  Odwołujący 

zakwestionował również stawkę wynagrodzenia dla kierownika badań przyjętą przez K. B. w 

kwocie  3.000,00  zł,  która  realnie  kształtuje  się  na  poziomie  4.700,00  zł  brutto.  Przyjęcie 

rynkowej  stawki  powoduje  wzrost  kosztów  o  23.800,00  zł  (wyliczone  dla  5  osób  w  okresie 

odpowiednio 2 i 4 miesięcy). 

Jako zaniżony wskazał również koszt wykonania opracowań, zabezpieczony kwotą 80.000,00 

zł  dla  5  kierowników  badań.  Przyjmując  stawkę  4.700,00  zł  koszt  ten  wyliczył  na  kwotę 

249.000,00  zł  (przy  założeniu  14  miesięcy  pracy  autorów  opracowań).  Koszt  wykonania 

kwerendy archiwalnej nie został w ogóle uwzględniony. 

Na  wykonanie  prac  ziemnych  K.  B.  przewidziało  kwotę  123.420,00  zł.,  co  jest  ceną 

dumpingową. Chociaż wycena tych prac jest zbliżona do wyceny Odwołującego, jednak część 

prac  wymagać  będzie  odhumusowania  ręcznego,  co  znacząco  podnosi  koszty.  Odwołujący 

stwierdził, iż koszty zostały zaniżone o 60.000,00 zł. 

Powyższe  prowadzi  do  wniosku,  iż  do  oszacowanej  kwoty  w  zadaniu  nr  2  –  713.005,37  zł. 

(bez  VAT),  Konsorcjum  powinno  doliczyć  kwotę  348.800,00  zł,  o  jaką  zaniżone  zostały 

koszty, a po doliczeniu zysku (28%), całkowita cena oferty wynosić powinna 1.474.729,69 zł 

netto  (1.813.917,52  zł  brutto).  Wpłynęłoby  to  na  zmianę  punktacji  tej  oferty  z  48,56  pkt  na 

32,64 pkt. 

Odwołujący  wskazał  również  na  błąd  Zamawiającego  popełniony  przy  ocenie  tej  oferty  w 

kryterium „doświadczenie kierownika badań”, której wynik powinien być zmniejszony z 15 pkt 

na  11  pkt  ponieważ  doświadczenie  odpowiadające  wymaganiom  Zamawiającego  było 

spełnione  tylko  na  dwóch  stanowiskach.  W  efekcie  korekty  oceny  oferty  K.  B.  w  kryterium 

„cena”  oraz  „doświadczenie  kierownika  badań”  łączna  punktacja  w  wysokości  68,64  pkt 

klasyfikowałaby tą ofertę za ofertą Odwołującego.  

W  zadaniu  nr  4  (złożono  6  ofert)  Zamawiający  wystąpił  do  jednego  wykonawcy  –  K.  B.  o 

wyjaśnienia  w  zakresie  wysokości  ceny  niższej  o  30,81%  od  wartości  zamówienia.  Oferta 

Odwołującego  została  skalsyfikowana  na  drugiej  pozycji.  Wyjaśnienia  z  14.02.2017  r. 

prezentują  zaniżone  stawki  dotyczące:  wynagrodzenia  pracowników  oraz  prac  ziemnych. 

Podobnie  jak  na  zadaniu  nr  2  przyjęta  stawka  2.500,00  zł  brutto  jest  taka  sama  dla 

archeologa  technicznego  jak  i  pracownika  fizycznego  i  jest  zaniżona  w  stosunku  do  stawki 

rynkowej 3.300,00 zł. Przy stawce rynkowej koszty wynagrodzenia pracowników technicznych 

zostały  zaniżone  o  min.  7.200,00  zł.  Zaniżone  zostały  także  koszty  wynagrodzenia 

kierowników  badań  (3.000,00  zł  brutto  miesięcznie  dla  2  kierowników  i  0  zł  dla  trzeciego-

właściciela).  Nie  było  uprawnione  pominięcie  kosztów  pracy  własnej,  a  ponadto  Odwołujący 

kwestionuje  możliwość  zatrudnienia  dwóch  kierowników,  którzy  pozostają  w  stosunku 

zatrudnienia  w  Wojewódzkim  Urzędzie  Ochrony  Zabytków  w  P.  Delegatura  w  K.  oraz  w 

Muzeum  Okręgowym  Ziemi  K.  na  stanowisku  kustosza  działu  archeologicznego  i  Zastępcy 

Dyrektora. Stawka rynkowa wynagrodzenia kierownika badań to min. 4.700,00 zł. brutto, przy 

której prawidłowa kalkulacja wskazuje na zaniżenie kosztów o min. 24.300,00 zł. 

Zaniżone  zostały  także  koszty  wykonania  opracowań,  na  które  zabezpieczono  kwotę 

30.000,00  zł.  ze  wskazaniem  na  samodzielne  ich  wykonanie.  Należało  założyć  koszty  dla  3 

kierowników  badań,  którzy  przez  okres  15  miesięcy  będą  mogli  realizować  opracowania. 

Koszty te oszacował na kwotę 211.500,00 zł. (zaniżone o 181.500,00 zł.). 

Przewidziana  na  wykonanie  prac  ziemnych  kwota  38.250,00  zł.  wskazuje  na  stawkę  170/ar 

(225  arów  całe  zadanie)  i  stanowi  cenę  dumpingową.  Chociaż  była  zbliżona  do  wyceny 

Odwołującego,  to  wykonawca  nie  będzie  mógł  wykonać  w  tej  kwocie  części  prac 

wymagających  ręcznego  odhumusowania,  które  znacząco  podnosi  koszty.  Odwołujący 

stwierdził, iż zostały one zaniżone o co najmniej 18.000,00 zł. 

Po  dodaniu  zaniżonych  kosztów  do  kwoty  241.251,74  oraz  dodaniu  zysku  przyjętego  na 

poziomie  31%  wartości  oferty  netto,  całkowity  koszt  oferty  netto  wyniesie  720.384,01  zł. 

(886.072,33 zł. brutto). Zmieniałoby to punktację tej oferty w kryterium „cena” z 48,56 pkt na 

32,06 pkt. 

K. B. w ogóle nie zabezpieczyło kosztów uzyskania dostępu do terenu badań. 

Zamawiający przyznał błędną ilość punktów ofercie K. w kryterium „doświadczenie kierownika 

badań”  -  3  punkty  za  doświadczenie  na  jednym  zadaniu  (Obwodnicy  W.).  Po  korekcie  tych 

punktów K. B. powinno otrzymać 10 pkt, a łącznie z punktami w kryterium „cena” - 67,06 pkt, 

co klasyfikowałoby tę ofertę za Odwołującym, który uzyskał w na tym zadaniu 94,01 pkt. 

Do  postępowania  odwoławczego  przystąpili  po  stronie  Zamawiającego:  I.  M.  (A.  I.  M.-  dalej 

jako A.), Wykonawcy wspólnie ubiegających się o zamówienie A. B. i Z. S. (B. P. A. A. B., Z. 

S. s. c. – dalej jako K. B.). Do postępowania przystąpił również P. W. (P. A.-K. A.) w części 

zarzutów po stronie Odwołującego i po stronie Zamawiającego. 

Na  posiedzeniu  niejawnym  prowadzonym  z  udziałem  stron  w  dniu  10  kwietnia  2017  r. 

Krajowa Izba Odwoławcza uznał, iż przystąpienie P. W. nie może być skuteczne w świetle art. 

185  ust.  3  Ustawy,  gdyż  uczestnikiem  postępowania  odwoławczego  może  być  wykonawca, 

który  zgłosił  przystąpienie  do  strony,  jeżeli  ma  interes  w  tym,  aby  odwołanie  zostało 

rozstrzygnięte na korzyść jednej ze stron. Ponieważ zakresem zarzutów objęto ocenę dwóch 

ofert  złożonych  w  zadaniu  nr  2  (w  tym  ofertę  Przystępującego),  a  wynik  postępowania 

odwoławczego  nie  może  zapaść  na  korzyść  obu  stron  sporu,  aby  skutecznie  przystąpić, 

wykonawca  powinien  był  zdecydować,  do  której  ze  stron  przystępuje,  gdyż  jego  czynności 

jako  uczestnika  postępowania,  nie  mogą  pozostawać  w  sprzeczności  z  czynnościami  i 

oświadczeniami  strony,  do  której  przystępuje.  W  sytuacji  do  jakiej  doszło  w  postępowaniu 

odwoławczym,  tj.  przystąpienia  po  obu  stronach  w  zależności  od  zarzutu,  z  którego 

rozstrzygnięciem  przystępujący  wiązał  korzyść,  stanowisko  przystępującego  musiało 

pozostawać  w  opozycji  do  każdej  ze  stron  w  jakiejś  części,  co  nie  jest  dopuszczone 

przepisami  Ustawy.  Izba  nie  mogła  zatem  dopuścić  tego  wykonawcy  do  udziału  w 

charakterze  uczestnika  postepowania,  gdyż  z  punktu  widzenia  korzyści  w  uzyskaniu 

rozstrzygnięcia na rzecz jednej ze stron sporu, nie było możliwe jednoznaczne wskazanie, iż 

leży ono w interesie wykonawcy. 

Zamawiający  na  posiedzeniu  do  protokołu  oświadczył,  iż  uwzględnia  odwołanie  w  zakresie 

zarzutów  dotyczących  ustalenia  błędnej  ilości  punktów  przyznanych  w  zadaniach  2  i  4  w 

kryterium  doświadczenia  kierownika  badań  (zarzut  nr  III  w  odwołaniu  –  dotyczący  oceny 

oferty  K.  B.).  Przystępujące  po  stronie  Zamawiającego  K.  B.  nie  zgłosiło  sprzeciwu  wobec 

uwzględnienia  w tej części odwołania. W związku z powyższym, Izba na podstawie art. 186 

ust.  4a  Ustawy  rozpoznała  odwołanie  w  zakresie  pozostałych  zarzutów,  przypisując 

oświadczeniu  Przystępującego  po  stronie  Zamawiającego  taki  sam  skutek,  jaki  w  Ustawie 

przewidziano  dla  sytuacji  braku  przystąpienia  po  stronie  zamawiającego  wykonawców  i  nie 

wycofania pozostałych zarzutów przez odwołującego. 

Na  posiedzeniu  niejawnym  Izba  rozpoznała  wniosek  przystępującego  A.  o  odrzucenie 

odwołania,  jako  wniesionego  przez  podmiot  nieuprawniony,  oparty  na  braku  umocowania 

Prezesa  Fundacji  do  jednoosobowej  reprezentacji,  oddalając  jako  bezpodstawny.  Izba 

uwzględniła  zakres  umocowania  wynikający  z  uzupełnionego  pełnomocnictwa  z  04.01.2017 

r.,  przedłożonego  do  akt  sprawy  w  odpowiedzi  na  wezwanie  do  uzupełnienia  braków 

formalnych odwołania. Pełnomocnictwo umocowuje G. S. do reprezentowania F. D. A. D. Ś. 

w  związku  z  występowaniem  F.  w  przetargach  na  badania  archeologiczne  prowadzone  w 

Polsce  i  obejmuje  między  innymi  korzystanie  w  imieniu  F.  z  wszelkich  środków  ochrony 

prawnej wykonawcy przewidzianych prawem oraz prawem zamówień publicznych. Wskazany 

pełnomocnik,  jako  Prezes  Zarządu  w  odpisie  KRS  0000509677  umocowany  jest  do 

reprezentowania  F.  łącznie  z  innym  Członkiem  Zarządu.  Przedmiotowe  pełnomocnictwo 

udzielone  zostało  przez  dwóch  Członków  Zarządu,  w  tym  Prezesa.  Odwołanie  podpisał 

Prezes Zarządu G. S.  

Oddalając  wniosek  formalny  Izba  uznała,  iż  odwołanie  zostało  wniesione  przez  podmiot 

uprawniony,  czyli  wykonawcę  reprezentowanego  przez  pełnomocnika  ustanowionego  w 

sprawie,  działającego  w  imieniu  i  na  rzecz  F.  Izba  nie  miała  podstaw  do  zakwestionowania 

umocowania  osoby  podpisującej  odwołanie,  która  jednocześnie  pełni  funkcję  Prezesa 

Zarządu. Nie budzi wątpliwości, iż to pełnomocnik wskazany z imienia i nazwiska podpisał się 

pod odwołaniem. Dodatkowe opatrzenie podpisu pieczęcią identyfikującą funkcje pełnioną w 

spółce,  w  ocenie  Izby,  nie  pozbawiało  mocy  pełnomocnictwa,  w  tym  wskazania  na  osobę 

działającą  w  imieniu  i  na  rzecz  spółki.  W  świetle  powyższego  odwołanie  skierowano  do 

rozpoznania na rozprawę z udziałem stron i uczestników dopuszczonych do udziału.  

Stanowisko Izby 

Do  rozpoznania  odwołania  zastosowanie  znajdowały  przepisy  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  obowiązujące  w  dacie  wszczęcia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  (tekst 

jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), w brzmieniu po nowelizacji dokonanej ustawą z 

dnia  22  czerwca  2016  r.  o  zmianie  ustawy  –  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  niektórych 

innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.  

Należy wskazać, iż Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia, jako podmiot który 

złożył ofertę w postępowaniu, w którym zapewnienie przejrzystości czynności Zamawiającego 

stanowić  ma  gwarancję prawidłowego  wyniku  postępowania,  a  któremu  zaprzecza  działanie 

polegające  na  odmowie  dostępu  do  oferty  konkurencyjnej  po  jej  publicznym  otwarciu. 

Ponadto,  stwierdzenie  ewentualnych  podstaw  do  uchylenia  czynności  wyboru  ofert 

najkorzystniejszych  w  zadaniach  1,  2  i  4,  może  stworzyć  nową  sytuację  w  postępowaniu, 

która  doprowadzić  może  do  uznania  oferty  Odwołującego  za  najkorzystniejszą.  Wniesienie 

odwołania zmierza zatem do powtórzenia czynności i ich przeprowadzenia z poszanowaniem 

zasad  równego  traktowania  wykonawców  i  uczciwej  konkurencji,  które  stanowią  warunek 

konieczny  do  tego,  aby  wynik  postępowania  był  zgodny  z  Ustawą  oraz  wymaganiami 

Zamawiającego.  

Na  podstawie  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (siwz),  ofert  złożonych  na 

zadania: 1, 2, 4, przeprowadzonych na rozprawie dowodów oraz prezentowanych stanowisk, 

Izba  dokonała  ustaleń  faktycznych  stanowiących  podstawę  do  wydania  rozstrzygnięcia  w 

przedmiocie podniesionych zarzutów. 

Mając  na  uwadze  zakres  zarzutów,  jakie  podlegały  rozpoznaniu,  odwołanie  można 

sprowadzić  do  dwóch  zasadniczych  kwestii.  Pierwsza  związana  z  oceną  zasadności 

odmowy udostępnienia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny złożonych Zamawiającemu 

przez  wykonawcę  A.,  dotyczących  zadania  nr  1  i  2  oraz  druga  związana  z  zaniechaniem 

odrzucenia  ofert  złożonych  na  zadania  1,  2  i  4,  jako  zawierających  rażąco  niskie  ceny  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Odwołujący  wskazywał,  iż  brak  jest  podstaw  do  utajnienia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej ceny w sytuacji braku zamieszczenia stosownego zastrzeżenia już w treści oferty, co 

do  jawności  wyceny  i  sposobu  kalkulacji.  Przystępujący  A.  kwestionował  skuteczność 

zarzutu, w którym nie podano podstawy prawnej z jakiej wywodzi się wniosek o naruszeniu 

przepisów Ustawy. 

Zarzuty  związane  z  cenami  rażąco  niskimi  Odwołujący  zasadniczo  opierał  na  analizie 

wyjaśnień i prezentowanych  w nich stawkach, przedstawiając w opozycji własne  wyliczenia 

oparte  na  innych  stawkach,  które  mają  odpowiadać  stawkom  rynkowym.  W  jego  ocenie 

wykonawcy  zaniżyli  przede  wszystkim  koszty  osobowe  (wynagrodzenia  archeologów 

technicznych oraz kierowników badań archeologicznych) oraz koszty prac ziemnych. 

W  formularzu  cenowym  należało  wskazać  stawki  dla  badań  terenowych  i  opracowań 

wyników, które zdaniem Odwołującego odmiennie się rozlicza. Obie składają się na wycenę 

prac  archeologicznych.  Odwołujący  przede  wszystkim  wskazywał  na  zaniżenie  wyceny 

opracowania  wyników  badań,  które  trwają  znacznie  dłużej  niż  same  badania  terenowe. 

Koszty  prac  ziemnych  nie  uwzględniają  natomiast  w  większości  przypadków  wymogu 

prowadzenia odhumusowania ręcznego. 

Zamawiający wezwał A. pismem z dnia 07.02.2017 r. do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów 

dotyczących  elementów  oferty  na  część  1  i  2  mających  wpływ  na  wysokość  ceny. 

Wątpliwości  Zamawiającego  wzbudziła  cena  oferty  ogółem  (część  1  –  271.049,78  zł  brutto 

oraz część 2 – 986.474,07 zł. brutto), która wydaje się być rażąco niska i budzi wątpliwości 

co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi 

przez  Zamawiającego.  Wątpliwości  Zamawiającego  wynikały  z  procentowej  różnicy  ceny  w 

stosunku  do  średniej  arytmetycznej  złożonych  ofert  (34,22%  i  36,42%)  oraz  wartości 

zamówienia  (46,73  %  i  48,12%).  Zamawiający  wskazał,  iż  oczekuje  informacji  o  tym,  czy 

Wykonawca  uwzględnił  w  cenie  koszty  wyspecyfikowane  w  dziewięciu  podpunktach,  w  tym 

między innymi: odhumusowania (w przypadkach uzasadnionych odhumusowania ręcznego) 

oraz zatrudnienia ekipy badawczej – pracownicy merytoryczni.  

Analogiczne wezwania Zamawiający skierował do K. B. (część 4), T. P. A. A. W. (część 1),  

Zamawiający  zwrócił  się  do  A.  o  wyjaśnienie  przyczyn  utajnienia  informacji  dotyczących 

rażąco  niskiej  ceny.  W  piśmie  z  dnia  24.02.2017  r.  Wykonawca  wskazał  na  znaczenie 

informacji  odnoszących  się  do  sposobu  kalkulacji  ceny  oraz  wyceny  poszczególnych 

elementów  realizacji  projektu,  w  kontekście  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  które  w 

orzecznictwie  KIO  i  Sądów  Powszechnych  (SO  w  Katowicach  z  8.5.2007  r.,  sygn.  XIX  Ga 

167/07)  zasługują  na  ochronę.  Przedstawione  Zamawiającemu  informacje  dotyczą  nazw 

kontrahentów,  rodzaju  i  wartości  wykonanych  usług,  użytych  narzędzi  i  sposobu  ich 

angażowania, a także wynagrodzenia kluczowych specjalistów. Są to zatem dane handlowe 

oraz  organizacyjne,  mające  wartość  gospodarczą  i  jako  takie  podlegają  ochronie  jako 

tajemnica przedsiębiorstwa. Dla podmiotów świadczących usługi na tym rynku i w tej branży 

o sile firmy mogą decydować ludzie, stąd potrzeba chronienia ważnych dla tego wykonawcy 

danych dotyczących kluczowych specjalistów i ich wynagrodzeń. 

Odwołujący  wystąpił  do  Zamawiającego  pismem  z  13.03.2017  r.  o  odtajnienie  wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny  złożonych  przez  A.  Zamawiający  pismem  z  14.03.2017  r.  odmówił 

odtajnienia wyjaśnień, które zasadnie zostały zastrzeżone wraz z dowodami, jako tajemnica 

przedsiębiorstwa. 

Dla  usług  świadczonych  na  rzecz  GDDKiA  obowiązują  wytyczne  wprowadzone 

zarządzeniem nr 7 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 23 marca 2009 

r.  w  sprawie  badań  archeologicznych  w  Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad, 

stanowiące  załącznik  nr  1  (załącznik  do  OPZ).  Opracowania  dotyczą  również  normatywów 

szacowania  pracochłonności  ratowniczych  badań  wykopaliskowych  i  opracowań  (załącznik 

nr  2).  Dokumentacja  ta  zawiera  dane  dotyczące  szacowania  pracochłonności 

standardowego 1 ara pola badań, wynoszące 146 godzin normatywnych. Gdy na podstawie 

wyników  badań  wykopaliskowych  stwierdza  się  odmienne  parametry  niż  właściwe  dla  ara 

standardowego,  uzasadniona  jest  korekta  podstawowej  pracochłonności  normatywnej. 

Korekta  ta  dokonywana  jest  poprzez  zastosowanie  współczynników  modyfikujących 

(modyfikatory),  przez  które  mnoży  się  (w  ciągu  iloczynowym)  pracochłonność  podstawową. 

Zastosowanie modyfikatora F. Gleby (F3 badania na zrębie leśnym) oznacza, że w kosztach 

badań  mieści  się  również  ręczne  odhumusowanie  stanowiska.  W  uwadze  na  str.  7 

załącznika nr 2 zamieszczono informację o sposobie rozliczania prac, tak aby nie dopuścić 

do  przekroczenia  sumy  środków  określonych  w  umowie  jako  przeznaczonych  na 

opracowania  przyjmuje  się,  że  finansowanie  opracowań  poszczególnych  stanowisk  będzie 

realizowane  dwuetapowo:  najpierw  do  poziomu  wartości  przewidzianej  we  wstępnym 

oszacowaniu  (0,  wartości  prac  terenowych  na  stanowisku  pomniejszonych  o  modyfikator 

glebowy),  potem  –  jeśli  pracochłonność  okaże  się  wyższa  –  w  granicach  możliwości 

wyznaczonych  kwoty  umowy,  po  zbilansowaniu  wszystkich  opracowań  przewidzianych  w 

danej  umowie.  Na  rozprawie  strony  zgodnie  przyznały,  iż  stawka  wskazana  w  ofercie  za 

jednostkę  normatywną  stanowić  będzie  podstawę  do  wyliczenia  pracochłonności  prac 

według  rzeczywistej  ilości  wykonanej  pracy.  Podana  cena  oferty  nie  jest  zatem  ceną 

ryczałtową  i  dopiero  w  oparciu  o  rzeczywistą  pracochłonność  wykonanych  prac  dla  1  ara, 

będą  wykonywane  korekty  w  oparciu  o  modyfikatory.  Oznacza  to  zatem,  że  przyjęte 

elementy  składowe  ceny  faktycznie  nie  muszą  odpowiadać  kosztom,  jakie  zostaną 

uwzględnione po korekcie pracochłonności.   

Na część 1 przedmiotu zamówienia  złożonych  zostało 6 ofert z cenami: 271.049,78 zł (A.), 

308.467,44 zł. (T.), 402.467,87 zł (Odwołujący), 444.448,64 zł (K.: A. W., K. s.c.), 447.186,53 

zł.  (K.  A.  T.  Sp.  z  o.o.),  598.682,36  zł.  (A.  P.  J.).  Podstawą  wyceny  ofert  są  stawki  za 

jednostkę  normatywną  netto  odpowiednio:  2,97  zł  za  badania  terenowe  oraz  opracowanie 

wyników  badań  (A.);  3,38  zł  za  badania  terenowe  oraz  opracowanie  wyników  badań  (T.); 

4,41 zł. za badania terenowe i opracowanie wyników badań (Odwołujący).   

Na część 2 przedmiotu zamówienia złożonych zostało 8 ofert z cenami: 986.474,07 zł. (A.), 

1.009.724,30  zł.  (A.  P.  W.),  1.218.976,37  zł.  (K.  B.),  1.464.764,53  zł.  (Odwołujący), 

1.617.551,76  zł.  (K.  A.  W.,  K.  s.c.),  1.790.267,76  zł.  (K.  A.  T.),  2.145.664,13  zł.  (A.  I.  K.), 

2.178.878,74 zł. (A. P. J.). Podstawą wyceny ofert są stawki za jednostkę normatywną netto 

odpowiednio:  2,97  zł.  za  badania  terenowe  oraz  opracowanie  wyników  badań  (A.);  3,04  zł. 

za  badania  terenowe  oraz  opracowanie  wyników  badań  (A.);  3,67  zł.  za  badania  terenowe 

oraz  opracowanie  wyników  badań  (K.  B.);  4,41  zł.  za  badania  terenowe  i  opracowanie 

wyników badań (Odwołujący). 

Na  część  4  przedmiotu  zamówienia  złożonych  zostało  6  ofert  z  cenami:  426.305,19  zł.  (K. 

B.),  473.553,10  zł.  (Odwołujący),  522.948,67  zł.  (K.  A.  W.,  K.  s.c.),  526.170,11  zł.  (K.  A.), 

662.623,40 zł. (I. A. I E. P.), 665.766,27 zł. (K. M. M.). Podstawą wyceny ofert są stawki za 

jednostkę  normatywną  netto  odpowiednio:  3,97  zł.  za  badania  terenowe  i  opracowanie 

wyników  badań  (K.  B.);  4,41  zł.  za  badania  terenowe  i  opracowanie  wyników  badań 

(Odwołujący).   

Zamawiający  na  rozprawie  przedstawił  zestawienie  umów  zawartych  na  badania 

archeologiczne/wykopaliskowe/ratownicze 

w 

wyniku 

zakończenia 

postępowań 

prowadzonych  przez  Oddziały  GDDKiA  w  kraju  w  2016  r.,  ze  wskazaniem  stawek  brutto  w 

wybranych  ofertach.  Analiza  stawek  prowadzi  do  wniosku,  iż  na  rynku  tych  usług 

występowały  duże  różnice  w  wycenie  prac  od  ok.  2,54  zł  do  8,20  (najwyższa).  Przy  czym 

większość  umów  zawarta  została  po  stawkach  pomiędzy  2,54  zł.  brutto  –  4,71  zł.  brutto 

(zdecydowanie  najwięcej  stawek  oscylowało  powyżej  3  zł.  brutto.)  Dwie  stawki  8,20  zł  (O.) 

oraz 6,78 zł. (W.) odbiegają od pozostałych stawek. 

Wezwani do  wyjaśnień Wykonawcy prezentowali dane dotyczące kosztów elementów prac, 

które  zostały  przez  Zamawiającego  sprecyzowane  w  wezwaniach  ze  wskazaniem  na 

zakładany  zysk.  Do  wyjaśnień  K.  B.  oraz  T.  załączono  ofertę  P.  U.  „G.”  W.  J.  na  obsługę 

geodezyjną  dla  zadania  nr  4  (3.000,00  zł  brutto)  i  zadania  nr  1  (2.000,00  zł  brutto)  oraz 

zadania  nr  2  (6.000,00  zł).  A.  do  wyjaśnień  prezentujących  wartości  przyjęte  do  kalkulacji 

kosztów  załączył  m.in.  fakturę  VAT  za  usługę  tyczenia  zakresów  badań  archeo  z  2016  r., 

umowy  o  dzieło  na  wykonanie  dokumentacji  rysunkowej  oraz  inwentarzy  z  ratowniczych 

badań  wykopaliskowych  zawarte  z  pracownikami  technicznym  dla  przedmiotowego 

zamówienia,  umowy  o  dzieło  zawarte  z  kierownikami  badań  ratowniczych  dla 

przedmiotowego zamówienia. 

Uwzględniając powyższe Izba zważyła. 

Odwołanie podlega oddaleniu w całości. 

Zarzuty  kierowane  wobec  czynności  Zamawiającego  związane  są  z  oceną  zasadności 

objęcia  tajemnicą  przedsiębiorstwa  treści  wyjaśnień  A.  dotyczących  zaoferowanych  cen  na 

zadania 1 i 2, a także uznania, iż ceny ofert wybranych w zadaniach nr 1, 2 (A.) i 4 (K. B.), 

oraz ceny T. i A. P. W. nie są rażąco niskie.  

Odnosząc  się  do  oceny  zasadności  objęcia  klauzulą  tajemnicy  przedsiębiorstwa 

szczegółowych  wyjaśnień  A.  zawierających  przede  wszystkim  opis  założeń  kalkulacyjnych 

dla  wskazanej  stawki  normatywnej  2,97  netto  (zadanie  1  i  2),  Izba  uznała,  iż  informacje 

prezentujące  szczegółowe  założenia  kalkulacyjne  mogą  mieć  wartość  gospodarczą  dla 

Wykonawcy, w szczególności przy dużej różnicy stawek, które aktualnie mogą decydować o 

uznaniu  oferty  za  najkorzystniejszą,  nie  tylko  w  tym  ale  i  przyszłych  postępowaniach.  Co 

istotne,  przy  tego  rodzaju  usługach  umiejętność  prawidłowego  szacowania  kosztów  ma 

istotne  znaczenie,  gdyż  każdy  podmiot  indywidualnie  określa  koszty  poszczególnych 

elementów  prac.  Wyjaśnienia  tego  wykonawcy  nie  sprowadzały  się  do  samego  wskazania 

kwoty  jednostkowej  i  łącznej,  ale  przede  wszystkim  zawierały  opis  sposobu  realizacji  prac, 

który stanowił indywidualne podejście przy braku kategorycznych wskazań Zamawiającego. 

Ujawnienie  tych  informacji,  w  szczególności  zawartych  na  potrzeby  tej  inwestycji  umów  o 

dzieło mogłoby narażać Wykonawcę na ryzyko zakłócenia współpracy i mogłoby prowadzić 

do niepowodzenia przy tej inwestycji. Nie można również wykluczyć, iż wiedza o tym, w jaki 

sposób Wykonawca szacuje ryzyka związane ze specyfiką prac archeologicznych, mogłaby 

w przyszłości utrudnić złożenie konkurencyjnej oferty.  

Podsumowując  Izba  przyjęła,  iż  informacje  zawarte  w  wyjaśnieniach  dotyczą  wrażliwych 

elementów  cenotwórczych  i  sposobu  ich  kształtowania,  które  nie  są  znane  ogółowi,  a 

wyznaczają  możliwości  operacyjne  Wykonawcy,  których  ujawnienie  może  w  przyszłości 

grozić  zachwianiem  pozycji  na  rynku.  Co  ważne  informacje  przekazane  Zamawiającemu 

znacznie  wykraczały  poza  wymaganą  treść  oferty,  a  więc  nie  każdy  podmiot  (w  tym 

Odwołujący)  musiał  tak  szczegółowo  omawiać  przyjęte  założenia,  w  tym  przedstawiać 

dowody  na  poparcie  faktycznej  sytuacji  podmiotu  na  rynku.  Można  powiedzieć,  iż 

wyjaśnienia obrazowały dużo szersze spektrum możliwości podmiotu, niż mogło to wynikać z 

samej  oferty.  Stąd  nie  było  zasadnym,  jako  warunku  koniecznego  dla  ochrony  tych 

informacji,  zastrzeżenia  już  w  samej  ofercie  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  wyceny  i 

sposobu  kalkulacji  przyjętej  stawki.  Dopiero  bowiem  w  związku  z  wezwaniem 

Zamawiającego powstała konieczność wyjawienia dodatkowych informacji, zasługujących w 

ocenie  Wykonawcy  na  ich  ochronę,  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa.  Wyjaśnienia 

prezentowały nie tylko indywidualne  założenia kalkulacyjne w rozbiciu na zadania i pozycje 

do  których  odnosił  się  Zamawiający  w  wezwaniu,  ale  także  zawierały  umowy  prezentujące 

podjęte działania w celu realizacji umowy na warunkach zadeklarowanych. Pozwalałyby one  

konkurencji  na  poznanie  zasad,  jakie  stanowią  podstawę  działalności  przedsiębiorcy  i 

sposobu  kalkulacji  stawki  przy  tego  rodzaju  zamówieniu,  przy  którym  jest  to  szczególnie 

ważne z uwagi na ryzyka i zasady rozliczania omówione w dalszej części.  

Zarzuty  dotyczące  rażąco  niskich  cen  Izba  oddaliła  jako  bezpodstawne.  Przede  wszystkim 

należy  zauważyć,  iż  Odwołujący  poza  wskazaniem  stawek  wynagrodzeń,  w  jego  ocenie 

rynkowych,  nie  przedstawił  żadnego  dowodu  prezentującego  prawdziwość  tego  założenia. 

Izba  nie  miała  zatem  podstaw  do  stwierdzenia,  iż  kalkulacje  Wykonawców  odbiegały  o 

realiów rynkowych. Odwołujący wywodził wnioski wyłącznie z własnych analiz, które nie były 

przekonujące  z  tej  przyczyny,  iż  zawierały  niejasności.  Przede  wszystkim  Odwołujący  miał 

prezentować  kwoty  netto,  zgodnie  z  koncepcją  przyjętą  w  wyjaśnieniach,  a  następnie  sam 

jako  właściwe  do  kalkulacji  podawał  kwoty  brutto,  na  podstawie  których  wyliczał  poziom 

niedoszacowania  kosztów  (np.  realny  koszt  zatrudnienia  pracowników  technicznych  wynosi 

zdaniem Odwołującego 3.300,00 zł brutto, co dla dwóch pracowników daje koszt w okresie 3 

m-cy  na  poziomie  19.800,00  zł;  realne  wynagrodzenie  kierownika  badań  archeologicznych 

wynosi co najmniej 4.700,00 zł brutto, co odpowiada realiom rynkowym). Taka rozbieżność 

zasadniczo  uniemożliwiała  przyjęcie,  jako  rzetelnych  wyliczeń  co  do  wielkości  kosztów 

zaniżonych,  prezentowanych  przez  Odwołującego.  Ponadto,  w  części  wyliczeń  Odwołujący 

wskazywał  na  poziom  kosztów  znacznie  przekraczających  te  jakie  sam  przyjmował  (np. 

koszt  wykonania  opracowań  sam  wycenił  na  125.444,52  zł-  str.20  oferty,  a  na  str.  18 

odwołania  wskazuje  na  potrzebne  środki  w  wysokości  211.500,00  zł.).  Nie  można  również 

pominąć tego, iż założenia Odwołującego co do konieczności zatrudnienia konkretnej liczby 

archeologów  do  wykonywania  opracowań  na  konkretny  okres  (15/14  miesięcy),  nie  miała 

oparcia w siwz. Zamawiający określił termin na wykonanie zamówienia, bez wskazywania na 

czasookresy  poszczególnych  elementów  prac.  Jedyne  ograniczenie,  jakie  wprowadził 

Zamawiający  dotyczyło  konieczności  zatrudnienia  na  podstawie  umowy  o  pracę  osób 

wykonujących  pracę  fizyczną  i  zabezpieczenia  jednego  kierownika  badań  na  każdym  ze 

stanowisk  archeologicznych.  Trafnie  zauważył  Przystępujący  K.  B.,  iż  cena  oferty 

Odwołującego  wyższa  o  nieco  ponad  47.000,00  zł  ma  być  ceną  rynkową,  a  jednocześnie 

Odwołujący  wskazuje  na  poziom  niedoszacowania  kosztów  w  ofercie  K.  B.  na  poziomie 

231.000,00  zł  (426.305,19  z  zyskiem).  Ostatecznie,  prezentowane  przez  Zamawiającego 

stawki  uzyskane  w  postępowaniach  z  2016  r.  przekonują,  iż  stawki  odpowiednio:  2,97  zł. 

netto (zadanie 1 i 2 – A.), 3,04 zł netto (zadanie nr 2 – A.), 3,38 zł netto (zadanie 1 – T. A. 

W.) oraz 3,97 zł netto (zadanie nr 4 – K. B.), są stawkami rynkowymi.  

Podsumowując,  oddalając  zarzuty  zaniechania  odrzucenia  ofert  A.  (zadanie  nr  1  i  2),  K.  B. 

(zadanie nr 4), A. (zadanie nr 2), T. A. W. (zadanie nr 1), Izba uwzględniła wyjaśnienia

 jakie 

składali  Wykonawcy,  ale  także  wiedzę  jaką  posiadał  Zamawiający  o  stawkach  po  jakich 

zawierane były ostatnio umowy w rodzajowo tożsamych zamówieniach realizowanych przez 

różne  oddziały  GDDKiA.  Przyjęte  zasady  korekty  wynagrodzenia  wykonawcy  obowiązujące 

dla  tego  typu  zamówień  dotyczą  stawek  za  jednostkę  normatywną  po  jakiej  rozlicza  się 

pracochłonność  normatywną.  Powoduje  to  zatem  konieczność  skalkulowania  ryzyk,  które 

umożliwi należyte wykonanie zamówienia w zależności od stanu, jaki zastanie się w trakcie 

wykonywania badań archeologicznych. Prezentowane na rozprawie wyjaśnienia wskazują na 

wspólny  element,  który  każdy  z  wykonawców  świadczący  takie  usługi  musi  uwzględniać 

kalkulując  cenę  i  jest  nim  możliwość  korekty  wynagrodzenia  za  tzw.  pusty  ar.  Powyższe 

stanowić  może  zasadniczy  element  różnicujący  poziom  stawek,  a  jednocześnie  niemożliwy 

do  jednoznacznego  ustalenia  na  etapie  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Powoduje  to  zatem,  iż 

naturalnym na rynku jest występowanie różnic, które nie mogą stanowić dowodu na złożenie 

oferty  z  rażąco  niską  ceną.  Przeciwnie,  różnice  w  stawkach  należy  traktować,  jako  efekt 

indywidualnej  analizy  prowadzonej  w  oparciu  o  własne  doświadczenie  i  rozeznanie  w 

terenie.  Nie  jest  również  dowodem  w  sprawie  poziom  kosztów  wyliczony  przez 

Odwołującego  z  przyczyn  omówionych  powyżej.

  W  ocenie  Izby,  przede  wszystkim  poziom 

stawek  prezentowanych  w  zestawieniu  przygotowanym  przez  Zamawiającego  pozwalał 

odnieść się do stawek oferowanych  i przyjąć, iż  nie odbiegają one od poziomu rynkowego, 

przeciwnie  mieszczą  się  powyżej  najniższego  poziomu  stawek.  Można  powiedzieć,  że  to 

Odwołujący zaoferował  wysoką stawkę (netto 4,41 we  wszystkich 4 zadaniach) w stosunku 

do  średniej,  jaka  wynika  z  zestawienia.  Ponadto,  załączona  do  wyjaśnień  wykonawców 

oferta  tego  samego  przedsiębiorcy  na  usługi  geodezyjne  skłania  do  postawienia  tezy,  iż 

stawki  powinny  być  różne  w  zależności  od  obszaru  i  charakterystyki  obszaru  objętego 

badaniem  (wynikające  np.  z  ilości  stanowisk  archeologicznych).  W  przypadku  oferty 

Odwołującego, tych różnic nie da się odnotować.

W świetle powyższego odwołanie w całości podlegało oddaleniu na podstawie art. 192 ust. 2 

Ustawy. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz 

art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238  ze  zm.).  Izba  zaliczyła  do 

kosztów  postępowania  wpis  uiszczony  przez  Odwołującego  oraz  koszty  wynagrodzenia 

pełnomocnika  Zamawiającego  stwierdzone  rachunkiem  złożonym  przed  zamknięciem 

rozprawy i obciążyła nimi Odwołującego.  

Przewodniczący: ……………………….