KIO 447/16 WYROK dnia 13 kwietnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 447/16 

WYROK 

z dnia 13 kwietnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Grzegorz Matejczuk 

Protokolant:              Krzysztof Wasilewski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  12  kwietnia  2016  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  29  marca  2016  r.  przez 

Odwołującego  –  Europa  Express  City  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  w 

postępowaniu  prowadzonym  przez 

Zamawiającego  –  Zarząd  Transportu  Miejskiego  z 

siedzibą w Warszawie, 

przy  udziale  wykonawcy:  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku 

Mazowieckim Sp. z o.o. z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim

- zgłaszającego przystąpienie 

do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,  

orzeka: 

oddala odwołanie, 

2. kosztami postępowania obciąża

 Odwołującego, i: 

2.1.   zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.U.2015.2164  j.t.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………………. 

Sygn. akt: KIO 447/16 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający – Zarząd Transportu Miejskiego z siedzibą w Warszawie – prowadzi na 

podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych 

(Dz.U.2015.2164  j.t.)  –  dalej:  Pzp  lub  Ustawa;  postępowanie  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  na  „Świadczenie  usługi  przewozu  regularnego  wykonywanej  w  ramach 

lokalnego  transportu  zbiorowego  na  liniach  autobusowych  funkcjonujących  w  ramach 

systemu komunikacji miejskiej łączącego obszar gminy Konstancin-Jeziorna”. 

Wartość  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach  wykonawczych 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE: 2016/S 

020-031657 z dnia 29 stycznia 2016 r.  

Pismem  z  dnia  17  marca  2016  r.  Zamawiający  poinformował  o  wyborze,  jako 

najkorzystniejszej,  oferty  wykonawcy  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  

w Grodzisku Mazowieckim Sp. z o.o. z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim. 

W  dniu  29  marca  2016  r.  Odwołujący  –  Europa  Express  City  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  

w  Warszawie  –  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  zarzucając 

Zamawiającemu naruszenie: 

art.  89  ust.  1  pkt  3)  i  8)  ustawy  Pzp,  polegające  na  zaniechaniu  odrzucenia  oferty 

wykonawcy Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim 

sp.  o.o.  Grodzisk  Mazowiecki  (dalej  jako:  PKS  Grodzisk  Mazowiecki),  mimo  iż  jej 

złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1) 

ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, 

art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 1 polegające na zaniechaniu odrzucenia oferty 

Wykonawcy PKS Grodzisk Mazowiecki, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia,  a  zamawiający  zaniechał  wezwania  Wykonawcy  do 

wyjaśnienia  elementów  ceny,  które  pozwoliły  na  złożenie  ofert  z  zaproponowanymi 

cenami  zaś  oferta  jest  sprzeczna  z  przepisami  dotyczącymi  wynagradzania  osób 

ś

wiadczących  pracę,  w  tym  z  przepisami  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  

i obowiązku ich uwzględniania przy ustalaniu ceny oferty. 

Odwołujący wskazał, że jego interes prawny został naruszony przez Zamawiającego  

w  niniejszym  postępowaniu,  ponieważ  złożona  przez  Odwołującego  prawidłowa  oferta 

powinna być uznana za najkorzystniejszą, gdyby poprzedzająca ją oferta została odrzucona 

wskutek  właściwego  zastosowania  przez  Zamawiającego  naruszonych  przepisów.  Szkoda, 

którą  poniesie  Odwołujący  polega  na  utraceniu  korzyści,  jakie  mógłby  osiągnąć  z  realizacji 

zamówienia, które powinno być mu przyznane po zgodnej z prawem ocenie ofert. 

Na  podstawie  powyższych  zarzutów  Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  

i nakazanie Zamawiającemu: 

unieważnienia czynności oceny ofert; 

dokonania  powtórnej  oceny  ofert  i  odrzucenie  oferty  wykonawcy  PKS  Grodzisk 

Mazowiecki  ze  względu  na  to,  że  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji 

lub 

wezwania Wykonawcy  PKS  Grodzisk  Mazowiecki  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

elementów ceny, które miały wpływ na jej wysokość potwierdzających, iż cena nie ma 

charakteru ceny rażąco niskiej, a ze względu na obiektywną niemożliwość wykazania 

prawidłowej  wysokości  ceny  podanej  w  ofercie  z  powodów  wskazanych  w 

uzasadnieniu odwołania - odrzucenie oferty PKS Grodzisk Mazowiecki 

wyboru jako najkorzystniejszej oferty z ceną obliczoną bez naruszenia w/w przepisów 

tj. oferty Odwołującego. 

W uzasadnieniu odwołania podniesiono następującą argumentację: 

Na  wstępie  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  w  dniu  17  marca  2016  r. 

poinformował,  iż  za  ofertę  najkorzystniejszą  w  postępowaniu  objętym  odwołaniem  została 

uznana oferta PKS Grodzisk Mazowiecki z ceną 2,22 zł brutto za jeden wozokilometr (wkm). 

Na drugiej pozycji została sklasyfikowana oferta Odwołującego z ceną 2,87 zł brutto za jeden 

wkm. W postępowaniu ofertę złożyło ponadto Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej 

„POLONUS"  w  Warszawie  S.A.  (dalej  jako:  PKS  POLONUS)  z  ceną  2,88  zł  brutto  za 

wozokilometr. 

Oprócz  ceny  brutto  za  wozokilometr  kryterium  oceny  ofert  był  także  rok  produkcji 

autobusów, ale wszyscy trzej wykonawcy otrzymali za to kryterium 0 pkt. 

Zważyć należy, że ceny podane w ofertach wykonawców Europa Express oraz PKS 

Polonus wynosiły odpowiednio: 

• 

Europa Express - 2,87 zł brutto/wozokilometr, 

• 

PKS Polonus - 2,88 zł brutto /wozokilometr. 

PKS Grodzisk Mazowiecki zaoferował zaledwie 2,22 zł brutto/wozokilometr. 

W ocenie odwołującego zaproponowana przez tego wykonawcę cena jest znacząco 

poniżej  kosztów  ponoszonych  na  świadczenie  usługi,  jednocześnie  stanowi  cenę  rażąco 

różną od cen rynkowych. 

W  zakresie  zarzutu  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp,  Odwołujący  wskazał,  że 

Zamawiający bez konieczności uzyskiwania jakichkolwiek wyjaśnień ze strony wykonawców 

może  ustalić,  iż  cena  na  poziomie  2,22  zł  brutto  za  wozokilometr  w  usłudze  przewozu  na 

warunkach  takich  jak  opisane  w  SIWZ  jest  ceną,  która  nie  może  pokryć  kosztów  nabycia 

towarów  i  usług  niezbędnych  do  wykonania  usługi.  Jest  tym  samym  ceną  dumpingową  w 

rozumieniu  art.  15  ust  1  pkt  1)  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  i  skutkuje 

obowiązkiem odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3) ustawy Pzp. 

Istnienie  w  systemie  prawnym  (w  art.  89  ustawy  Pzp)  dwóch  odrębnych  przesłanek 

odrzucania ofert (czyn nieuczciwej konkurencji w ust. 1 pkt 3 oraz ceny rażąco niskiej w ust. 

1 pkt 4) powoduje, iż zamawiający w przypadku czynu będącego proponowaniem ceny zbytu 

poniżej  kosztów  uzyskania  nie  może  abstrahować  od  przesłanki  art.  89  ust.  1  pkt  3) 

realizując wyłącznie obowiązki wynikające z przepisów o cenie rażąco niskiej. 

Ocena  czy  doszło  do  czynu  nieuczciwej  konkurencji  polega  na  porównaniu  kosztów 

ponoszonych  przez  wykonawcę  do  ceny  jego  oferty  i  jedynie  cena  wyższa  lub  równa 

kosztom  wytworzenia  (zakupu)  nie  będzie  stanowić  czynu  nieuczciwej  konkurencji.  W 

przypadku  usług  przewozu  koszty  ponoszone  przez  wykonawców  działających  na  rynku 

mają  w  przeważającej  części  charakter  stały  i  niezależny  od  indywidualnych  okoliczności. 

Oferowanie  świadczenia  usług  poniżej  podstawowych  kosztów  tj.  łącznych  kosztów  pracy, 

kosztów  zakupu  paliwa,  kosztów  obowiązkowego  ubezpieczenia  oraz  amortyzacji  i 

utrzymania  taboru  będzie  więc  stanowić  taki  czyn  i  tym  samym  samoistną  przesłankę 

odrzucenia  oferty.  Rynki  właściwe  do  ustalenia  koniecznych  do  poniesienia  kosztów  są 

rynkami o ograniczonym zakresie konkurencji. 

Usługi  ubezpieczeń  komunikacyjnych  świadczy  wąska  grupa  podmiotów  -  wg 

oficjalnych danych KNF  ok. 30 podmiotów, przy  czym ubezpieczenie pojazdów komunikacji 

zbiorowej  świadczy  wyłącznie  część  z  nich.  Producenci  paliw  od  których  można  nabywać 

paliwo  w  ilościach  hurtowych  to  jedynie  dwa  podmioty,  PKN  Orlen  oraz  Lotos  SA. 

Producenci  pojazdów  przystosowanych  do  świadczenia  usług  komunikacji  miejskiej  to 

między innymi Man, Scania, Solaris, Mercedes, Volvo, Solbus, VDL. 

Z  kolei  koszty  pracy  winny  być  rozpatrywane  z  uwzględnieniem  przepisów 

dotyczących  wynagrodzenia  za  pracę.  W  przeciwnym  przypadku  (zaniżenia  tych  kosztów) 

samoistnie będzie to czynność sprzeczna z prawem konkurencji (tak Wyrok ETS w sprawie 

C-346/06 z dnia 3 kwietnia 2008 r. Rechtsanwalt Dr. Dirk Rüffert als Insolvenzverwalter über 

das Vermögen der Objekt und Bauregie GmbH & Co.KG przeciwko Land Niedersachsen Dz. 

U. C 128 z 24 maja 2008, str. 9) Zdaniem Trybunału, brak co prawda obowiązku udzielania 

zamówień publicznych tylko takim przedsiębiorstwom, które zobowiążą się do wypłaty swoim 

pracownikom  wynagrodzenia  w  wysokości  odpowiadającej  co  najmniej  wynagrodzeniu 

obowiązującemu  zgodnie  z  układem  zbiorowym  pracy  w  miejscu  realizacji  zamówienia. 

Jednak  konieczne  jest  by  pracownicy  otrzymywali  co  najmniej  minimalne  stawki  płacy 

ustanowione  w  przepisach  uznanych  za  powszechnie  stosowane  w  danym  obszarze 

geograficznym, zawodzie lub przemyśle.  

Jest  to  zatem  minimalny  koszt,  który  wykonawca  działając  zgodnie  z  prawem  musi 

ponieść. Z powyższym orzeczeniem TSUE koresponduje przepis art 90 ust 1 pkt 1) ustawy 

Pzp,  który  nakazuje  by  przy  ocenie  prawidłowego  poziomu  ceny  oferty  uwzględniać 

skalkulowanie  kosztów  pracy  w  ten  sposób  by  odpowiadały  one  co  najmniej  wysokości 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę.  Należy  zwrócić  uwagę  iż  obowiązek  respektowania 

tej zasady dotyczy też sytuacji w której osoby realizujące zamówienie nie są zatrudnione w 

oparciu  o  przepisy  prawa  pracy.  Norma  ma  charakter  generalny  i  nakazuje  by  koszt 

robocizny zawsze był ustalany z uwzględnieniem co najmniej takich wartości wynagrodzenia. 

Zgodnie  z  SIWZ  (§  1  ust.  2  wzoru  umowy)  niezbędne  jest  świadczenie  usługi 

obejmującej  905  490  (dziewięćset  pięć  tysięcy  czterysta  dziewięćdziesiąt  wozokilometrów) 

ś

wiadczonej  5  pojazdami  -  w  tym  1  rezerwowy  (warunek  udziału  w  postępowaniu  -  pkt  IX 

ust.2 lit c SIWZ), zabierające co najmniej 20 pasażerów (20 miejsc siedzących). Wykonawca 

musiał  też  uwzględnić  ryzyko  zmniejszenia  przewozów  o  20%  przy  utrzymaniu 

zaproponowanej  ceny  jednostkowej.  Usługa  przewozu  zgodnie  z  pkt  V  SIWZ  obejmuje  21 

miesięcy. Przy zaproponowanej przez PKS Grodzisk Mazowiecki cenie jednostkowej - 2,22 

zł brutto (2,06 zł netto) - cena netto za zrealizowanie pełnej liczby wozokilometrów wyniesie: 

2 014 534,15 zł brutto (1 865 309,40 zł netto). 

Przy  tak  ukształtowanym  opisie  zamówienia  konieczne  do  poniesienia  koszty 

powszechnie znane i wspólne dla wszystkich wykonawców to: 

• Koszty pracy kierowców 

Przyjmując, że zasady obsługi linii zostały zdefiniowane w załączniku nr 1 do SIWZ- 

ś

wiadczenie  usług  przewozu  ma  się  odbywać  od  ok.  4.30 -  5.30 rano  do  ok.  22.00 -  22.55 

wieczorem,  niezbędne  jest,  by  każdy  z  pojazdów  z  przepisami  o  czasie  pracy  kierowców 

(Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 ze 

zm.)  był  obsługiwany  codziennie  (w  skali  miesiąca  biorąc  pod  uwagę  pracę  ok.  21  dni  w 

miesiącu  i  obowiązkowe  przerwy  w  pracy)  przez  co  najmniej  3  kierowców  (czas  pracy 

wynikający  z  rozdziału  4a  w/w  ustawy  w  związku  z  art.  6  ust  1  oraz  rozdziału  3a  przy 

uwzględnieniu urlopów (26 dni) i choćby minimalnej absencji ze względu na niezdolność do 

pracy (1 dzień nieobecności, na pracownika). Należy także uwzględnić wzrost zatrudnienia o  

min 0,3 osoby na pojazd . 

Zgodnie  z  rozporządzeniem  Rady  Ministrów  z  dnia  11  września  2013  r.  w  sprawie 

wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  wynagrodzenie  minimalne  w  2016  wynosi 

1850,00 brutto. 

Koszt pracodawcy wzrasta jednak o: 

• 

składka na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 9,76%  1850,00 zł = 180,56 zł, 

• 

składka na ubezpieczenie rentowe w wysokości 6,50% *1850,00 zł = 120,25 zł, 

• 

składka na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,93% * 1850,00= 35,71 zł, 

• 

składka na Fundusz Pracy-1850,00 * 2,45% = 45,32 zł, 

• 

składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych -1850,00 zł * 0,10% 

= 1,85 zł, 

tj. o 383,69 zł i wynosi 2233,69 zł. 

Koszt jaki ponosi pracodawca z tytułu pracy dla jednego pojazdu miesięcznie wynosi 

więc 7371,18 zł. 

Ponieważ zgodnie z SIWZ do wykonania usługi przewozu niezbędna jest stała praca 

4  pojazdów,  to  koszt  pracy  wyniesie  29484,71  zł  miesięcznie,  a  tym  samym  przez  okres 

realizacji usługi tj. 21 miesiące sięgnie 619 178.89 zł. 

Należy  przy  tym  zważyć,  że  jest  to  minimalny  koszt,  który  wykonawca  działając 

zgodnie  z  prawem  musi  ponieść.  Koszty  faktyczne  (rynkowe)  zatrudniania  pracowników  są 

wyższe  i  wynoszą  ok.  20  zł  za  godzinę  pracy.  Potwierdzają  to  wysokości  wynagrodzeń  za 

pracę  kierowców  u  przewoźników  z  terenu  aglomeracji  warszawskiej. Wówczas  przyjmując 

20 godzinną pracę w obsłudze jednego pojazdu codziennie koszt ten to 400 zł dziennie i tym 

samym 1 008 000 zł za pracę kierowców przez 21 miesiące przy obsłudze 4 pojazdów (bez 

uwzględnienia  wspomnianej  wyżej  ustawy  o  czasie  pracy  kierowców  i  uwzględnienia 

współczynnika zatrudnienia 3,3 osoby na pojazd).  

• 

Koszty paliwa 

Przy  założeniu  najniższego  spalania  podawanego  przez  producentów  pojazdów  dla 

każdego z pojazdów cena hurtowa paliwa (netto) wg PKN Orlen (www.orlen.pl) to 3075 zł/m3 

(notowanie  na  dzień  09.03.2016).  Cena  podawana  przez  Lotos  (www.lotos.pl),  to  3080  zł/ 

m3.  Przejechanie  905  490  km  pojazdami  przy  najniższym  spalaniu  podawanym  przez 

producenta  VDL  tj.  15l/100km  =135823,51  x  3,075zł/l=417  657,26  zł,  przy  czym  każde 

zwiększenie  zużycia  paliwa  o  1  l/100  km  (a  spalanie  wyższe  niż  przyjęte  podają  prawie 

wszyscy  przewoźnicy  szczególnie  dla  mniejszych  pojazdów),  to  ponad  4  groszy  większy 

koszt 1 wozokilometra. 

Należy też zwrócić uwagę, że ceny paliwa wzrastają i na dzień 22.03.016 jest to już 

wartość  3112  zł/m3  (  0,037  zł/l  =  wzrost  kosztów  1  wozokilometra  o  prawie  4  grosze). 

Prognozy długoterminowe wskazują na dalszy wzrost ceny paliwa. 

• Ubezpieczenie roczne 

Ubezpieczenie roczne pojazdu o wartości ok. 75.000. zł (AC - 2998 zł; OC - 2276 zł; 

NNW  -  436  zł)  -  łącznie  składka  całkowita  płatna  jednorazowo  5710,00  zł  (polisa 

1002515007 – VDL Pro City pojazd w leasingu).  Łącznie dla 5 pojazdów to koszt 28 550,00 

zł rocznie tj. 49 962,50 zł. 

• Koszty utrzymania pojazdów 

Ś

wiadczenie  usługi  przewozu  wymaga  także  utrzymania  sprawności  technicznej 

pojazdów,  kosztów  bieżących  napraw  i  przeglądów  wymiany  materiałów  eksploatacyjnych. 

Pojazdy z 2007 roku są już pojazdami wyeksploatowanymi, dla których bazując na własnym 

doświadczeniu  przyjmując  najniższą  wartości  czyli  0,40  zł/km  -  przy  przebiegu  905  490 km 

koszt wyniesie 362 196,00 zł. Należy przy tym zwrócić uwagę, że większość producentów - 

w tym producenci pojazdów, którymi wykonawcy deklarują świadczenie usługi podaje koszty 

utrzymania pojazdu przeliczane na 1 km przebiegu jako wartość zbliżoną do ok. 0.60 zł/km, 

a przy tej wartości koszt ten wyniesie w niniejszym przetargu 543 294,00 zł. 

• Podatek od środków transportu. 

Poza  tym  konieczne  jest  uwzględnienie  w  kosztach  podatku  od  środków  transportu. 

Przyjmując  zgodnie  z  Ustawą  z  dnia  12  stycznia  1991  o  podatkach  i  opłatach  lokalnych 

maksymalną stawkę dla autobusów z liczbą miejsc siedzących: a) mniejszej niż 30 miejsc - 

1439,20 zł 

Oznacza  to,  że  roczny  podatek  dla  5  autobusów  wymaganych  w  SIWZ  wyniesie 

7196,00 zł rocznie tj., 12 593,00 zł przez 21 miesięcy. 

Dla zrealizowania czynności o których mowa w załączniku nr 8 do Umowy niezbędne 

jest także: 

• Utrzymanie czystości.  

Miesięczny  koszt  sprzątania  autobusu,  na  podstawie  własnego  doświadczenia 

Odwołującego to kwota 243,90 zł za sprzątanie jednego autobusu i 56,91 netto za mycie na 

zewnątrz.  Przyjmując  tylko  50  zł  i  mycie  raz  w  tygodniu  (co  dla  spełnienia  wymagania 

Zamawiającego  może  się  okazać  niewystarczające,  powoduje  to  92  mycia  4  pojazdów  W 

okresie  21  miesięcy,  dając  koszt  18  400  zł.  Przyjmując  tylko  150  zł  (miesięcznie)  na 

sprzątanie jednego autobusu wewnątrz, 600,00 miesięcznie na 4 autobusy, co daje łącznie 

12 600,00 zł.  

• Ubezpieczenie operatora w zakresie OC z tytułu wykonywanych usług na podstawie 

własnej polisy to koszt roczny składki 7 000 zł - w okresie umowy - 12 249,99 zł. 

• Koszty najmu kasowników i sterowników oraz ich obsługi i serwisowania - koszt ten 

wynosi  około  137  zł/pojazd  miesięcznie.  Przyjmując  tę  samą  stawkę  koszt  łączny  dla  5 

pojazdów przez 21 miesiące wyniesie 14 385,00 zł, a także obowiązek zawarcia umowy na 

zgrywanie danych plus zakładając tylko 500 zł jako koszt umowy miesięcznej na zgrywanie 

danych (średnie stawki to około 1500 zł) czyli 10 500 zł, a więc łącznie 24 885,00 zł. 

• Koszty leasingu 

Z  oferty  wynika  że  wszystkie  autobusy  są  w  leasingu.  Kalkulując  koszt  zakupu 

pojazdu na poziomie 85 000,00 zł i leasing 3-letni, nie licząc kosztów finansowych - koszty 

leasingu wyniosą dla 5 autobusów łącznie 247 916,55 zł. 

• Koszty dojazdów i zjazdów do/z krańca do/z bazy 

Przyjmując  dojazdy  z  wynajętej  bazy  w  Piasecznie,  najbliższa  baza  w  okolicy  jest 

oddalona o 6,8 km, łącznie będzie to koszt 15 782,26 zł. 

Koszt  wynajmu  bazy  (Odwołujący  posiada  taką  wiedzę  na  podstawie  własnego 

doświadczenia) wynosi 400,00 zł na pojazd, co daje łączną kwotę w okresie 21 miesięcy 42 

000,00  zł.  Łączne  koszty  związane  z  wynajmem  bazy  i  dojazdem  autobusów  wynoszą  57 

782,26 zł. 

• Koszty stałego zarządu 

Niezbędne  jest  także  uwzględnienie  w  cenie  tej  usługi  części  kosztów  stałego 

zarządu Wykonawców.  Koszty  te  uwzględniając  obsługę  biurową,  księgową,  prawną,  pracy 

mechaników  podatki  od  nieruchomości  lub  wynajem  tych  nieruchomości  (bazy,  warsztaty 

itp.)  są  niezmiernie  trudne  do  oszacowania,  jednak  przyjęcie,  iż  wynoszą  one  10  000  zł 

miesięcznie (2 000 zł na pojazd) jest założeniem bardzo korzystnym. Przy 21 miesięcznym 

okresie realizacji usługi sięgną więc 210 000 zł. 

Wszystkie  wykazane  wyżej  koszty,  przy  przyjęciu  najniższych  występujących  na 

rynku  wartości  i  bez  uwzględnienia  wyższych  kosztów  utrzymania  i  spalania  większych 

pojazdów (wszystkie założenia przyjęto dla pojazdów mniejszych) to:  

• 

Koszty pracy -  

619 178,89 zł 

• 

Koszty paliwa - 

417 657,26 zł 

• 

Koszty ubezpieczenia - 

49 962,50 zł 

• 

 Koszty leasingu - 

247 916,55 zł 

• 

Koszty dojazdu i wynajmu bazy - 

57 782,26 zł 

• 

Koszty utrzymania pojazdów - 

362 196,00 zł 

• 

Podatek od środków transportu - 

12 593,00 zł 

• 

Utrzymanie czystości - 

31 000,00 zł 

• 

 Koszty kasowników -  

24 885,00 zł 

• 

Ubezpieczenie OC -   

12 249,99 zł 

• 

Koszty stałego zarządu - 

210 000,00 zł 

• 

Koszty opłaty ekologicznej (ok 0.003zł/km) -  

2 716,47 zł  

Razem: 

2 048 137,92 zł netto 

Te minimalne koszty są jednocześnie nierealne do zachowania. Kwota zaoferowana 

przez  wykonawcę  PKS  Grodzisk  Mazowiecki  w  wysokości  1  865  309,40  zł  netto  jest 

znacząco  poniżej  tych  minimalnych  i  nieosiągalnych  kosztów.  Stawka  podana  przez  PKS 

Grodzisk  Mazowiecki  rażąco  odbiega  od  stawki  pokrywającej  koszty  liczone  nawet  przy 

nierealnych  w  praktyce  założeniach.  Eliminuje  tym  samym  z  rynku  przedsiębiorców,  którzy 

działają  zgodnie  z  rachunkiem  ekonomicznym.  Najprostsze  zasady  kalkulacji  przeczą 

możliwości realizacji usługi za zaproponowana kwotę. 

Odwołujący  wskazał  ponadto,  że  gdyby  pozostałe  koszty  (paliwa,  utrzymania, 

sprzątania)  zbliżyć  do  kosztów  racjonalnych  i  rynkowych  kwota  PKS  Grodzisk  Mazowiecki 

będzie jeszcze bardziej odbiegała od standardów rynkowych. 

Dodatkowo,  na  marginesie,  Odwołujący  wskazał,  że  w  swoich  szacunkach  nie 

uwzględnił  rezerwy  środków,  jaką każdy Wykonawca  powinien  uwzględnić  z  uwagi  na  kary 

umowne, jakie Zamawiający sformułował w załączniku nr 9 do projektu umowy. Odwołujący 

jako  podmiot  świadczący  usługi  dla  ZTM  Warszawa  ma  dostęp  do  codziennych  raportów 

działu  przewozów  nadzoru  i  praktycznie  codziennie  widnieją  tam  informacje  będące 

podstawą do naliczania kar. Przyjmujący minimalną rezerwę na poziomie 1% czyli 0,02 zł na 

1 km na cały okres umowy daje to łączną kwotę 18 109 zł. 

Dodatkowo,  Odwołujący  jako  świadczący  usługi  na  tej  trasie  ma  wiedzę  na  temat 

orientacyjnej ilości sprzedawanych na tej trasie biletów tj. ok. 2500 - 3000 miesięcznie. Nie 

jest  to  zatem  ilość,  która  uzasadniałaby  tak  rażąco  niską  cenę  w  ofercie  PKS  Grodzisk 

Mazowiecki. Założenie minimalnych kosztów powinno iść w parze z założeniem minimalnych 

przychodów,  podobnie  Jak  maksymalne  przychody  powinny  być  rozważane  łącznie  z 

większymi kosztami. 

W  zakresie  zarzutu  naruszenia  art.  89  ust  1  pkt  4  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  w  związku  z  art.  90  ust  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  Odwołujący 

podniósł na wstępie, że o ile w ocenie Izby przedstawione dowody i argumentacja z punktu I 

nie są wystarczające do uznania, iż złożenia oferty przez PKS Grodzisk Mazowiecki stanowi 

czyn  nieuczciwej  konkurencji  -  Odwołujący  wnosi  o  uznanie,  iż  zamawiający  przyjął  oferty 

bez ustalenia czy nie zawierają ceny rażąco niskiej. Okoliczności rynkowe wskazane w pkt I 

tj.  w  szczególności  koszty  eksploatacji  i  amortyzacji  pojazdów,  koszty  paliw,  koszty  pracy, 

koszty  ubezpieczeń,  koszty  podatku,  koszty  stałego  zarządu  sprawiają,  że  ceny 

zaproponowane przez obu wykonawców nie mogą być uznane za realistyczne. 

Zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych „Przepisy p.z.p. nie określają definicji 

pojęcia rażąco niskiej ceny, mimo że pojęcie to zostało użyte przez ustawodawcę nie tylko w 

art.  89  ust.  1  pkt  4  p.z.p.,  ale  i  w  art.  90  p.z.p.  Punktem  odniesienia  do  jej  określenia  jest 

przedmiot  zamówienia  i  można  przyjąć,  że  cena  rażąco  niska,  to  taka,  która  jest 

nierealistyczna,  niewiarygodna  w  porównaniu  do  cen  rynkowych  podobnych  zamówień  i 

ewentualnie  innych  ofert  złożonych  w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego." (wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2008 r., sygn. akt 

XIX Ga 128/08). 

Zgodnie z orzecznictwem jest to niezmiernie istotny w ocenach zamawiającego punkt 

odniesienia.  „Za  cenę  rażąco  niską  należy  uznać  taką  ceną,  która  jest  nierealna  w 

odniesieniu do cen rynkowych podobnych zamówień” (Wyrok KIO z dnia 29 marca 2012 r., 

sygn. akt KIO 517/12). 

„Obowiązek  wszczynania  procedury  na  podstawie  art.  90  ust.  1  p.z.p.  występuje  w 

każdym przypadku, gdy zamawiający ustali, że zachodzi co najmniej jedna z wymienionych 

w  tym  przepisie  okoliczności.  Próg  30%  stanowi  jedynie  przykładowy,  ale  jednocześnie 

maksymalny  limit  wartości,  który  może  być  odpowiednio  obniżony  przez  zamawiającego,  w 

zależności  od  okoliczności  dotyczących  przedmiotu  zamówienia.  Również  w  sytuacji,  gdy 

cena  oferty  jest  niższa,  np.  o  10%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej 

wszystkich  złożonych  ofert,  w  okolicznościach  związanych  z  konkretnym  zamówieniem, 

zamawiający  ma  prawo  powziąć  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  za  zaoferowaną  cenę.  Zaistnienie  wątpliwości  po  stronie  zamawiającego 

stanowi  podstawową  okoliczność  uruchamiającą  procedurę  żądania  wyjaśnień  w  celu 

ustalenia  czy  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę.  Wezwanie  w  trybie  art.  90  ust.  1  p.z.p. 

oznacza dla wykonawcy obowiązek wykazania, że zaproponowana przez niego cena nie ma 

charakteru rażąco niskiej. Na wykonawcy ciąży więc obowiązek wskazania elementów oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  i  sposobu  w  jakich  dokonano  ich  kalkulacji,  a  więc 

udowodnienia,  że  zaproponowana  Cena  nie  jest  rażąco  niska.  W  przypadku 

nieudowodnienia,  że  cena  ustalona  z  uwzględnieniem  okoliczności  wymienionych  w  art.  90 

ust.  1  p.z.p.,  potwierdzonych  załączonymi  dowodami,  nie  jest  rażąco  niska,  zamawiający 

zobowiązany  jest  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy,  jako  oferty  zawierającej  rażąco  niską 

cenę” ( Wyrok KIO z dnia 15 stycznia 2015 r., sygn. akt KIO 2766/14). 

W końcu należy  wskazać, że wobec braku ustawowego zdefiniowania pojęcia  „cena 

rażąco  niska",  w  orzecznictwie  KIO  przyjmuje  się,  że  konieczne  jest  porównanie  ceny 

ofertowej  do  wartości  szacunkowej  przedmiotu  zamówienia  oraz  do  cen  innych  ofert 

złożonych  w  postępowaniu,  do  cen  rynkowych  jak  również  do  średniej  cen  ofert  (Wyroki: 

KIO/UZP 2604/10 z dnia 16 grudnia 2010 r., KIO/UZP 2338/10 z dnia 10 listopada 2010 r., 

KIO/UZP 1663/10 z dnia 18 sierpnia 2010 r.). W innym orzeczeniu KIO stwierdza: „Punktami 

odniesienia dla określenia rażąco niskiej ceny są przede wszystkim: (1) wartość przedmiotu 

zamówienia,  (2)  ceny  innych  ofert  złożonych  w  postępowaniu,  również  (3)  wiedza, 

doświadczenie  życiowe  i  rozeznanie  warunków  rynkowych  jakimi  dysponują  członkowie 

komisji  zamawiającego"  (Wyrok  KIO  z  dnia  21  września  2009  r.,  sygn.  akt  KIO/UZP 

1126/09).  „Ustalając  czy  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  w  pierwszej  kolejności  należy 

porównać  wysokość  cen  zaoferowanych  w  postępowaniu  obrazujących  ceny  rynkowe" 

(Wyrok KIO z dnia 20 listopada 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1227/08). 

W  postępowaniu  objętym  odwołaniem  Odwołujący  jak  też  PKS  POLONUS  złożyli 

oferty zbliżone cenowo (2,87 zł i 2,88 zł) - PKS Grodzisk Mazowiecki oferując jedynie 2,22 zł 

za  wozokilometr, co stanowi cenę niższą od pozostałych ofert aż o ok. 21% a także niższą 

od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert o ok. 15%. 

Zgodnie  z  orzecznictwem  KIO,  konieczność  wszczęcia  procedury  wyjaśniającej 

powstaje już wówczas, gdy cena oferty odbiega choćby o 10 % od średniej ceny grupy ofert 

o zbliżonych cenach, względnie o 20 % od wartości szacunkowej zamówienia (Wyrok KIO z 

dnia 4 stycznia 2010 r., sygn. akt KIO/UZP 117/10). Co więcej, „wystąpienie do wykonawcy 

w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  ustanawia  domniemanie  prawne  zaproponowania  ceny 

rażąco niskiej" (wyrok KIO/UZP 2338/10 z dnia 10 listopada 2010 r.). 

Zamawiający otrzymawszy dwie oferty PKS POLONUS oraz Europa Express City sp. 

z o.o. o zbliżonej cenie (2,87 zł i 2,88 zł), i przewidując cenę 2,84 według założeń własnych 

oraz  odbiegającą  cenowo  ofertę  PKS  Grodzisk  Mazowiecki  (2,22  zł),  a  także  mając  na 

względzie rosnące ceny paliw okoliczność,  że usługi na tym samym odcinku do tej pory są 

ś

wiadczone za stawkę ok. 4 zł - zobowiązany był do wszczęcia trybu przewidzianego w art. 

90  ust.  1  ustawy  Pzp  w  celu  ustalenia  czy  złożona  oferta  uwzględniają  całokształt 

zobowiązań  narzuconych  przez  Zamawiającego,  jak  również  czy  wycena  poszczególnych 

elementów została wykonana należycie. 

Mając  na  uwadze  przepis  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp,  określający  jakie  okoliczności 

Zamawiający  uwzględnia  przy  ocenie  wyjaśnień  w  zakresie  elementów  oferty  mających 

wpływ  na  wysokość  ceny  (obiektywne  czynniki,  w  szczególności  oszczędność  metody 

wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne,  wyjątkowo  sprzyjające  warunki 

wykonywania  zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz 

wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów) oraz fakt, że żadne 

z  tych  okoliczności  nie  znajdują  zastosowania  dla  wykonawcy  PKS  Grodzisk  Mazowiecki 

Zamawiający zobowiązany był wezwać wykonawcę do wyjaśnień elementów oferty mających 

wpływ na wysokość ceny, a następnie po jej zbadaniu podjąć decyzję o odrzuceniu oferty, w 

przypadku potwierdzenia się podejrzeń rażąco niskiej ceny, tj. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 

4) ustawy Pzp. 

Nie  stanowi  uzasadnienia  dla  odstąpienia  od  wezwania  do  wyjaśnień  ceny  i 

odrzucenia oferty PKS Grodzisk Mazowiecki fakt, że różnica między wartością zamówienia, 

a także średnią cen ofert złożonych, a ceną oferty badanej nie przekracza 30%. Ta wielkość 

zobowiązuje  do  wezwania  wyjaśnień.  Do  tego  samego  zobowiązują  jednak  także 

wątpliwości,  co  do  ceny  nawet  gdy  różnica  nie  osiąga  30%,  .  W  odwołaniu  w  sposób 

wystarczający  wykazano,  iż  zamawiający  winien  był  powziąć  takie  wątpliwości. 

Wystarczająco  wykazano  także,  że  cena  PKS  Grodzisk  nie  ujmuje  wszystkich  składników 

cenotwórczych  i  nie  była  kalkulowana  starannie.  Wskutek  obligatoryjnego  w  tej  sytuacji 

wezwania  do  wyjaśnień  i  złożenia  dowodów  na  prawidłowość  kalkulacji  -  wykonawca  PKS 

Grodzisk powinien wykazać iż cena jest ustalona zgodnie z wymaganiami ustawy PZP, gdyż 

to jego obciąża ciężar dowodu w tym zakresie. 

Dodatkowo  zgodnie  z  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp,  by  cena  oferty  wykonawcy 

odbiegająca od pozostałych cen mogła być uznana za realną, do dostępne temu wykonawcy 

rozwiązania  muszą  mieć  charakter  wyjątkowy  -  właściwy  akurat  temu  wykonawcy,  który 

obniżył  cenę  względem  innych,  a  niedostępny  innym  wykonawcom.  Ma  to  szczególnie 

znaczenie, jeśli zaoferowane przez tych innych wykonawców ceny są do siebie zbliżone tak 

jak w niniejszej sprawie, co sugeruje, że wykonawcy ci za ten sam przedmiot zamówienia i z 

uwzględnieniem konieczności konkurowania z innymi wykonawcami, uznają, że dostępne im 

metody  realizacji  zamówienia  nie  pozwalają  na  obniżenie  ceny. Wykonawca  PKS  Grodzisk 

poprzez zaniechanie wezwania do wyjaśnień takiego uzasadnienia okoliczności szczególnie 

korzystnych  nie  przedstawił.  Zaniechanie  wezwania  do  wyjaśnień  stanowi  tym  samym 

działanie prowadzące do utraty celu przepisu polegającego na przyjmowaniu wyłącznie ofert, 

które  proponują  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  ceny,  za  które  możliwe  jest  uczciwe 

wykonanie zamówienia. 

Przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  zgłosił 

wykonawca  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim  Sp.  

z  o.o.  z  siedzibą  w  Grodzisku  Mazowieckim.  Izba  stwierdziła  skuteczność  zgłoszonego 

przystąpienia  i  dopuściła  ww.  wykonawcę  do  udziału  w  postępowaniu  w  charakterze 

uczestnika.  

W odpowiedzi Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania. 

Odnośnie  zarzutu  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  3  i  8  Pzp,  Zamawiający  wskazał,  że 

aby  uznać  dany  czyn  za  czyn  nieuczciwej  konkurencji  niezbędne  jest  kumulatywne 

spełnienie przesłanek: związku działania podlegającego ocenie z działalnością gospodarczą, 

sprzeczności  czynu  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami  oraz  zagrożenia  tym  działaniem 

interesu innego przedsiębiorcy lub klienta (wyrok SA w Katowicach z dnia 6 czerwca 2007 r., 

sygn.  akt    V  ACa  253/07).  W  piśmie  Odwołującego  nie  została  wykazana  żadna  z 

przytoczonych  wyżej  przesłanek,  wypełniająca  znamiona  czynu  nieuczciwej  konkurencji. 

Ponadto,  zgodnie  z  poglądami  doktryny  „naruszenia  ustawy  nie  stanowi  każde  utrudnianie 

dostępu do rynku, lecz jedynie takie, które nie wynika z prowadzonej dozwolonymi metodami 

walki  konkurencyjnej”  (Komentarz  –  Zwalczanie  nieuczciwej  konkurencji,  art.  15  SPP  T.  15 

red. Kępiński 2014, wyd. 1). Odwołujący nie wykazał, aby taka sytuacja miała miejsce.  

Zamawiający  zaznaczył,  że  cena  zaoferowana  przez  Przedsiębiorstwo  Komunikacji 

Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim Sp. z o.o. z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim, 

będąca ceną najniższą z zaproponowanych w przedmiotowym postępowaniu, ale nie będąca 

jednocześnie  ceną  rażąco  niską  w  rozumieniu  przepisów  ustawy  Pzp,  nie  jest 

wyznacznikiem czynu nieuczciwej konkurencji. Potwierdza to orzecznictwo, zgodnie z którym 

„wskazanie  ceny,  która  nie  znajduje  potwierdzenia  jako  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  –  nie  stanowi  potwierdzenia  zarzutu,  że  złożenie  oferty  przez 

przystępującego stanowi czyn nieuczciwej konkurencji polegający na działaniu sprzecznym z 

prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażający lub naruszający interes odwołującego, mający 

na  celu  eliminację  innych  wykonawców,  w  szczególności  odwołującego”  (wyrok  KIO  z  dnia 

10 kwietnia 2014 r., sygn. akt KIO 586/14).  

Wskazano  następnie,  że  jak  stanowią  przepisy  obowiązującego  prawa,  aby  dany 

czyn mógł zostać zakwalifikowany, jako czyn nieuczciwej konkurencji, musi być zagrożeniem 

dla  interesu  innego  przedsiębiorcy  lub  klienta.  Złożona  przez  potencjalnego  wykonawcę 

oferta,  wraz  z  zaproponowaną  ceną,  jest  zawsze  tajna  do  czasu  otwarcia  ofert  w  danym 

przetargu.  Skutkiem  tego  jest  niemożność  zapoznania  się  przez  wykonawcę  z  ofertami 

innych  zainteresowanych  danym  postępowaniem  wykonawców  i  zaprezentowanymi  przez 

nich cenami. W związku z powyższym, w przedmiotowym postępowaniu, z racji niejawności 

ofert  do  czasu  ich  otwarcia,  nie  może  być  mowy  o  zagrożeniu  przez  Przedsiębiorstwo 

Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim  Sp.  z  o.o.  interesu  innego 

wykonawcy  i  tym  samym  czynie  nieuczciwej  konkurencji.  Złożenie  przez  Przedsiębiorstwo 

Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim  Sp.  z  o.o.  oferty  z  ceną  2,06  PLN 

netto  za  1  wozokilometr  było  działaniem  wynikającym  z  istoty  konkurencyjnego  rynku, 

zagwarantowanego  przez  prawo  powszechnie  obowiązujące,  a  nie  w  celu  utrudnienia  do 

niego  dostępu  za  pomocą  mechanizmów  sprzecznym  z  wolną  konkurencją.  Takie 

stanowisko  potwierdza  orzecznictwo,  wskazujące,  iż  „trudno  jest  uznać,  w  ocenie  Izby,  że 

wykonawca  konkurujący  na  rynku  zamówień  odpowiadających  przedmiotowo  ocenianemu 

zamówieniu, ubiegając się o udzielenie zamówienia, nie ma na celu uzyskania zamówienia, 

a  wyłącznie  utrudnienie  dostępu  do  rynku  innemu  wykonawcy.  Tym  bardziej,  że  przed 

otwarciem  ofert  nie  byli  znani  wykonawcy  uczestniczący  w  postępowaniu,  jak  również 

oferowane przez nich ceny” (wyrok KIO z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt KIO 586/14).  

Ponadto,  należy  zauważyć,  że  zgodnie  z  art.  6  Kodeksu  cywilnego,  ciężar 

udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Oznacza 

to,  iż  Odwołujący  dla  wykazania  czynu  nieuczciwej  konkurencji,  powinien  kompleksowo 

uwzględnić  wszystkie  elementy  wpływające  na  cenę  zaoferowaną  przez  wykonawcę. 

Jednakże  argumentacja  przedstawiona  przez  Odwołującego  w  zakresie  kalkulacji  ceny  nie 

jest  kompletna.  Nie  przewiduje  bowiem  jednej  z  bardzo  istotnych  okoliczności 

(przewidzianej/dopuszczonej  w  SIWZ),  która  wpływa  na  poziom  kalkulacji  ceny 

przedmiotowej  usługi  przewozowej.  Odwołujący  powinien  bowiem  uwzględnić  w  kalkulacji 

wpływy  ze  sprzedaży  biletów  jednorazowych  i  okresowych,  zgodnych  z  uchwaloną  taryfą 

gminną,  kompensujące  operatorowi  część  kosztów  stałych  związanych  z  funkcjonowaniem 

usługi.  Każdy  z  wykonawców  wiedząc  o  możliwości  uzyskania  wpływów  z  powyższego 

tytułu,  kalkulując  konkurencyjną  ofertę  w  postępowaniu  przetargowym  mógł  dokonać 

rozeznania  poziomu  sprzedaży  biletów  i  bazując  na  swej  wiedzy  i  doświadczeniu 

oszacowany poziom wpływów uwzględnić w kalkulacji. Takie działanie, jako element ryzyka 

biznesowego,  było  dostępne  każdemu  z  wykonawców  i  mogło  być  wykorzystane  w 

warunkach konkurencji.  

Zamawiający  wskazał  następnie,  że  nieprzeanalizowanie  przez  Odwołującego 

wszystkich aspektów wpływających na wysokość ceny zaoferowanej przez Wykonawcę i tym 

samym  nieuwzględnienie  ich  w  przedstawionej  kalkulacji,  dowodzi,  iż  nie  można  uznać,  że 

przedstawiona przez Odwołującego kalkulacja oznacza cenę dumpingową. Dla postawienia 

zarzutu  nieuczciwej  konkurencji  konieczne  jest  przeanalizowanie  wszystkich  aspektów 

wpływających  na  wysokość  ceny  zaoferowanej  przez  Wykonawcę,  czego  Odwołujący  nie 

dokonał. W konsekwencji należy przyznać, iż w omawianym aspekcie, Zamawiający zgodnie 

z prawem dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Odnosząc się do zarzutu rażąco niskiej ceny Zamawiający argumentował, że przepisy 

ustawy Pzp skonstruowane zostały dość restrykcyjnie. Obowiązek wyjaśnienia ceny istnieje  

w  przypadku,  gdy  cena  ta  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert.  Należy  zauważyć,  że  nawet  fakt  zaistnienia 

obligatoryjnych przesłanek wyjaśniania rażąco niskiej ceny nie zawsze prowadzi do uznania, 

ż

e cena jest rzeczywiście rażąco niska i w konsekwencji do odrzucenia oferty. Zamawiający 

zbadał,  czy  oferta  ta  nie  powinna  podlegać  badaniu  obligatoryjnemu  pod  kątem  rażąco 

niskiej  ceny.  Taka  sytuacja  nie  wystąpiła,  ponieważ  cena  oferty  Przedsiębiorstwo 

Komunikacji Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim jest niższa od: 

wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego o 17,78% 

ś

redniej arytmetycznej ofert złożonych w postępowaniu o 16,44%.  

Dla porównania cena oferty Europa Express City Sp. z o.o. jest wyższa od: 

wartości zamówienia ustalonej przez Zamawiającego o 6,30 % 

ś

redniej arytmetycznej ofert złożonych w postępowaniu o 8 % 

Wskazano,  że  Zamawiający  nie  był  więc  zobligowany  z  mocy  przepisów  prawa  do 

podjęcia procedury z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający nie skorzystał też z możliwości 

podjęcia badania w tym względzie, gdyż Zamawiający nie miał wątpliwości co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  przez  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  w 

Grodzisku Mazowieckim za zaoferowaną stawkę. 

Zamawiający,   dokonując   oceny   ofert,   wziął   pod   uwagę   aktualne   ceny   z   

innych  rozstrzygniętych  przetargów  przewozowych,  w  tym  również  te,  gdzie  do  obsługi  linii 

lokalnych  zgodnie  z  SIWZ  skierowany  został  identyczny  tabor  pod  względem  parametrów 

eksploatacyjnych - VDL Procity 2007: 

a) 

przetarg nr 69/2015 (dot. przewozów Kampinos) - stawka w najkorzystniejszej ofercie: 

2,09 PLN netto, 

b) 

przetarg nr 110/2014 (dot. przewozów Raszyn) - stawka w najkorzystniejszej ofercie: 

2,07 PLN netto. 

Podkreślono,  iż  w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  -  w  stosunku  do 

wcześniej  obowiązujących  umów  -  zostały  dokonane  korekty  tras  linii  lokalnych  na  terenie 

Gminy  Konstancin-Jeziorna.  W  wyniku  wyżej  wymienionych  zmian  tras  i  rozkładów  jazdy 

(zwiększenie liczby kursów wybranych linii), wzrosły dzienne przebiegi brygad (tzn. zadań do 

realizacji  dla  operatora  określonych  stosownym  rozkładem  jazdy).  Bazując  na 

dotychczasowym  doświadczeniu  w  zakresie  organizacji  przetargów  na  usługi  przewozowe, 

Zamawiający  przewidywał  spadek  stawki  za  1  wozokilometr,  dlatego  też  Zamawiający 

określił  taką,  a  nie  inną  wartość  zamówienia.  Zauważono,  iż  oferta  Odwołującego 

przekroczyła 

przewidywaną 

wysokość 

ś

rodków 

przeznaczonych 

na 

realizację 

przedmiotowego zamówienia. 

Zamawiający podkreślił, że to właśnie Odwołujący zaoferował stawkę 2,07 PLN netto 

w postępowaniu nr 110/2014. Stawka ta nie została wówczas uznana przez Zamawiającego 

za cenę rażąco niską. Ponadto, wraz z zaoferowanym przez niego takim taborem, jaki został 

zadeklarowany  w  przedmiotowym  postępowaniu  przez  Przedsiębiorstwo  Komunikacji 

Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim,  spowodowała,  że  oferta  Odwołującego  została 

oceniona  przez  Zamawiającego  jako  najkorzystniejsza.  W  związku  z  tym,  iż  usługi 

przewozowe  na  podstawie  powyższych  stawek  są  realizowane,  dlatego  nie  zachodzi 

wątpliwość,  że  cena  1  wozokilometra  zaoferowana  przez  Przedsiębiorstwo  Komunikacji 

Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim  na  podobnym  poziomie  jest  rażąca.  W  myśl 

orzeczenia  Sądu  Okręgowego  w  Katowicach  z  dnia  28  kwietnia  2008  r.  sygn.  akt  XIX  Ga 

128/08  powołanego  w  piśmie  Odwołującego:  „(...)  można  przyjąć,  że  cena  rażąco  niska,  to 

taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych 

zamówień  i  ewentualnie  innych  ofert  złożonych  w  toku  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego”.  Ze  wskazanej  powyżej  argumentacji  jednoznacznie  wynika,  że 

cena  zaoferowana  przez  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku 

Mazowieckim jest zarówno realistyczna, jak i wiarygodna. 

Ponadto,  w  myśl  przytoczonego  wyżej  orzecznictwa,  to,  czy  dana  cena  wypełnia 

znamiona ceny rażąco niskiej, należy ocenić poprzez rozeznanie cen rynku. Analiza realiów 

rynkowych powinna odbyć się w sposób kompleksowy, uwzględniający wszystkie elementy, 

które  składają  się  na  wysokość  ceny.  Jak  zostało  wskazane  przez  Odwołującego,  pewne 

koszty  przedstawione  w  kalkulacji  Odwołującego,  zostały  ustalone  jedynie  na  podstawie 

własnego  doświadczenia,  zatem  jest  to  ocena  czysto  subiektywna.  Dowody  przedstawione 

przez  Odwołującego,  zawierają  stawki,  które  Odwołujący  przyjął  do  kalkulacji.  Jednakże 

należy  zaznaczyć,  iż  fakt,  że  Odwołujący  płaci  takie  ceny  za  powyższe  usługi,  w  żaden 

sposób  nie  dowodzi,  że  takie  koszty  ponoszą  także  inni  Wykonawcy,  czy  w  szczególności 

Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  w  Grodzisku  Mazowieckim.  Każdy  z 

Wykonawców  może  mieć  wynegocjowane  dla  siebie  indywidualnie  stawki  usług  i 

indywidualnie  ustalane  polisy  ubezpieczeń  komunikacyjnych  lub  korzystać  z  wykonywanej 

pracy w ramach swojego personelu. Wnioskowanie na podstawie jednostkowego, własnego 

kosztu  poziomu  cen  innego  Wykonawcy  jest  niezasadne,  z  zasady  pozbawione 

obiektywizmu i nie może skutecznie dowodzić słuszności podnoszonych zarzutów. Ponadto 

Odwołujący uwzględnił w kalkulacji koszty stałego zarządu, które różnią się w zależności od 

danego  przedsiębiorstwa  i  są  dzielone  na  całą  firmę,  zatem  do  danego  kontekstu  należy 

kalkulować jedynie jakiś określony procent tychże kosztów. Jak wskazał Odwołujący, koszty 

te  są  niezmiernie  trudne  do  oszacowania,  dlatego  nie  mogą  być  w  sposób  kompleksowy 

uwzględniane przy badaniu rażąco niskiej ceny. Koszty obsługi biurowej, księgowej, prawnej, 

czy  też  koszty  związane  z  uiszczaniem  podatku  od  nieruchomości  i  wynajem  tych 

nieruchomości  ponoszone  są  przez  każdego  przedsiębiorcę  w  związku  z  prowadzeniem 

całej  działalności,  świadczeniem  wielu  usług,  a  nie  wyłącznie  jednej  usługi  związanej  z 

wygraniem  danego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Jak  zostało 

wskazane  powyżej,  kalkulacja  cen  powinna  być  oparta  o  analizę  rynku,  a  nie  własnych 

doświadczeń. 

Ponadto, jak zostało zaznaczone wcześniej w zestawieniu kosztów stałych, podczas 

kalkulacji  cen  Odwołujący  nie  uwzględnił  wszystkich  aspektów  wpływających  na  cenę 

zaoferowaną  przez  Wykonawcę,  pomijając  rozważanie  wpływów  ze  sprzedaży  biletów 

jednorazowych  i  okresowych,  zgodnych  z  uchwaloną  taryfą  gminną,  kompensujących 

operatorowi  część  kosztów  stałych  związanych  z  funkcjonowaniem  usługi. Wraz  z  poprawą 

oferty  przewozowej  (zwiększenie  liczby  kursów  wybranych  linii),  przewidujemy  wzrost 

sprzedaży biletów, które emitować będzie operator, co niewątpliwie wpłynie na bilans ogólny 

kosztów wykonawcy. Argument ten jest kolejnym dowodem na to, że nie można zgodzić się 

z zarzutem, iż przedstawiona przez Odwołującego kalkulacja dowodzi rażąco niskiej ceny. 

W piśmie procesowym Przystępujący, w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 

3  Pzp,  podniósł,  że  w  swojej  argumentacji  Odwołujący  podkreśla  wyłącznie  zarzuty 

dotyczące rzekomo rażąco niskiej ceny oferty Uczestnika. Takie naruszenie jest stypizowane 

w art. 89 ust. 1 pkt 4) PZP. Zgodnie z orzecznictwem cena rażąco niska to nie to samo, co 

cena  dumpingowa.  W  kontekście  art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji  sprzedaż  poniżej  kosztów  świadczenia  usługi  następuje,  gdy  nastąpiła  poniżej 

kosztów  własnych,  jednak  sama  sprzedaż  nie  wystarcza  do  zakwalifikowania  danego 

zachowania  jako  czynu  nieuczciwej  konkurencji,  konieczne  jest  jeszcze  wykazanie,  iż  do 

transakcji  doszło  w  celu  eliminacji  innych  przedsiębiorców  (np.  KIO  867/11).  Odwołujący  w 

ż

aden  sposób  nie  próbuje  dowodzić,  jak  miałaby  wyglądać  eliminacja  innych 

przedsiębiorców w przedmiotowym przypadku. 

W  odniesieniu  do  zarzutu  zaniechania  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny Przystępujący argumentował, że przepis art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 29 

stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych  ustanawia  obowiązek  zamawiającego 

zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień  oraz  złożenie  dowodów,  dotyczących 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  jeżeli  cena  oferty,  w  opinii 

zamawiającego, wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego 

wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

sformułowanymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów. 

Ustawodawca  wskazuje  jednak  przesłanki, które stanowią  o  konieczności  zwrócenia  się  do 

Wykonawcy o przedstawienie wyjaśnień co do ceny zaproponowanej oferty. Musi to nastąpić 

w  sytuacji,  gdy  Wystąpienie  przez  zamawiającego  z  wezwaniem  do  udzielenia  wyjaśnień 

odnośnie  rażąco  niskiej  ceny,  powinno  nastąpić  gdy  cena  oferty  jest  niższa  o  30%  od 

wartości  zamówienia  lub  30%  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert.  W 

analizowanej sytuacji cena oferty Uczestnika odbiega od: 

Wartości  zamówienia  -  21,43  %  (wartość  zamówienia  przedstawiona  przez 

Zamawiającego wyniosła 2 567 079 zł brutto podczas, gdy wartość oferty Uczestnika 

łącznie zgodnie z wyliczeniami Odwołującego wyniosła 2 014 534,15 zł) 

Ś

redniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  -  22,78  %  (średnia 

arytmetyczna  2,875  zł  za  wozokilometr  brutto,  cena  Uczestnika  -  2,22  zł  za 

wozokilometr brutto) 

Z  powyższego  wynika,  że  Zamawiający  nie  miał  obowiązku  wzywać  Uczestnika  do 

przedstawiania wyjaśnień co do zaproponowanej ceny. 

Powyższe  potwierdza  orzecznictwo  KIO.  Tak  np.  wyrok  z  dnia  23  września  2014  r. 

sygn.  KIO  1883/14:  „Jako  wskazówki  interpretacyjne  stosowania  przepisów  dotyczących 

ustalania podstaw rażąco niskiej ceny oferty wykonawcy, mogą służyć zmiany ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  z  dnia  29  sierpnia  2014  r.  w  którym  to  akcie  ustawodawca  zmienił 

także  art.  90  ust.  1  ustawy  i  nadał  mu  treść:  "Art.  90  ust.  1.  Jeżeli  cena  oferty  wydaje  się 

rażąco  niska  w  stosunku  do  wartości  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, a 

w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie 

dowodów,  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny."  Przepisy  te 

zostały wprowadzone ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień 

publicznych  (Dz.  U.  poz.  1232)  i  wchodzą  w  życie  19  października  2014  r.[...]  Z  definicji 

ustawowej,  zamawiający  nie  miał,  wiec  podstaw  do  wszczynania  procedury  wyjaśniania 

przez  wykonawcę  L.  Sp.  z  o.o.  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny. 

Irrelewantne  pozostawało,  że  odwołujący  przy  kalkulowaniu  ceny  własnej  oferty  przyjął 

odmienne  od  wybranego  wykonawcy  założenia  kalkulacyjne,  w  tym,  co  do  marży  zysku, 

kosztów pracy, czy utrzymania pojazdów." 

Nadto  należy  zauważyć,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu  to  na  Odwołującym 

spoczywa  ciężar  dowodu.  Tak  np.  wyrok  KIO  z  dnia  19  maja  2015  r.  sygn.:  KIO  921/15 

„Zadaniem  wykonawcy,  któremu  cena  innego  wykonawcy  wydała  się  rażąco  niska,  jest  w 

pierwszej kolejności przekonanie zamawiającego o konieczności zbadania takiej ceny co do 

jej rażąco niskiego charakteru". 

W  przedmiotowym  postępowaniu  Zamawiający  posiada  odpowiednie  doświadczenie 

pozwalające  mu  ocenić,  czy  przedstawiona  przez  Uczestnika  cena  jest  prawidłowo 

skalkulowana  i  czy  w  związku  z  tym  Uczestnik  jest  w  stanie  wykonać  zamówienie  za 

przedstawioną  stawkę.  Dalej  w  tym  samym  wyroku  czytamy:  "To  perspektywa 

zamawiającego  -  jako  podmiotu  posiadającego  precyzyjne  informacje  co  do  specyfiki 

przedmiotu zamówienia oraz oferowanych przez wykonawców cen - jest kluczowa dla oceny 

tego,  czy  pojawiło  się  domniemanie  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  które  to  dopiero 

wówczas musiałoby zostać obalone przez wykonawcę składającego daną ofertę. Odwołanie 

się  do  perspektywy  zamawiającego  jest  o  tyle  uzasadnione,  że  z  jednej  strony  procedura 

przewidziana w art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p. ma w sposób bezpośredni chronić jego interesy i 

eliminować  niewiarygodnych  wykonawców  zagrażających  realizacji  planowanych  przez 

Zamawiającego  przedsięwzięć,  z  drugiej  zaś  charakteryzuje  się  obiektywnością,  o  której 

trudno mówić w przypadku perspektywy konkurujących ze sobą wykonawców". 

Odwołujący  starając  się  porównać  cenę  swojej  oferty  do  ceny  oferty  Uczestnika  nie 

udowodnił, by cena Uczestnika była rażąco niska, a jedynie wskazuje dlaczego według niego 

ta cena odbiega od ceny oferty Odwołującego. 

W  zakresie  zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  Przystępujący  podniósł  w 

pierwszej kolejności, że żądanie nakazania odrzucenia oferty Uczestnika jest przedwczesne, 

gdyż  dopiero  w  wyniku  stwierdzenia  naruszenia  art.  90  ust.  1  PZP  Zamawiający  miałby 

obowiązek dokonać wezwania do wyjaśnienia ceny przez Uczestnika, a dopiero w przypadku 

gdyby dowody przez niego dostarczone nie były  wystarczające, mógłby dokonać czynności 

odrzucenia oferty Uczestnika. 

Odwołujący nie wykazał, że Uczestnik nie będzie w stanie za kwotę podaną w ofercie 

wykonać  przedmiotowego  zamówienia,  a  gołosłowne  twierdzenia  o  cenie  rażąco  niskiej, 

ponieważ odbiegającej od ceny zaoferowanej przez Odwołującego czy innych Wykonawców, 

nie  są  wystarczające  dla  stwierdzenia,  że  cena  jest  rażąco  niska.  Szczególnie  w  sytuacji 

kiedy  Odwołujący  oraz  drugi  z  wykonawców  współpracują  ze  sobą.  Z  załączonej  do 

odwołania faktury na mycie pojazdu wynika, że tę usługę na rzecz Odwołującego wykonuje 

drugi  z  Wykonawców      biorących      udział      w      przedmiotowym      przetargu      tj.   

Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  Polonus  w  Warszawie  S.A.  Powyższe  może 

sugerować  zbieżny  sposób  kalkulacji  oferty  przez  oba  te  podmioty.  Stąd  ceny  ofert 

Odwołującego  oraz  Przedsiębiorstwo  Komunikacji  Samochodowej  Polonus  w  Warszawie 

S.A.  mogły  być  zbliżone,  natomiast  cena  Uczestnika  odbiegała  od  ceny  zaproponowanej 

przez  pozostałych  wykonawców.  Określenie  wysokości    poszczególnych    składników 

cenowych    składających  się  na  cenę  ryczałtową  oferty  jest  suwerennym  prawem  każdego 

podmiotu  konstruującego  ofertę  –  czyli  wykonawcy.  Powyższa  zasada  znajduje 

potwierdzenie w doktrynie PZP oraz orzecznictwie KIO. Poszczególne  elementy  kosztowe  

wykonawca    skalkulował    zgodnie    z    własną  strategią  gospodarczą  będąc  do  tego 

uprawnionym  na  gruncie  PZP  i  przedmiotowej  SIWZ  –  własna  strategia  gospodarcza 

(podobnie  każdy  inny  wykonawca  mógł  tak  postąpić  na  podstawie  zapisów  przedmiotowej 

SIWZ). Wysokość nakładów jakie poczyni wykonawca na w/w czynności  są niczym  innym 

jak    strategią  gospodarczą  wykonawcy  -  zamawiający  w  przedmiotowej  SIWZ  nie  zapisał 

ż

adnych wytycznych co do wzajemnej proporcji cen za w/w czynności. 

Przystępujący odwołał się do orzecznictwa - „Dysproporcja cen zaoferowanych przez 

kilku wykonawców nie daje jeszcze podstaw do założenia, że cena najniższa podana przez 

jednego  z  wykonawców  jest  ceną  rażąco  niską,  gdyż  zależne  jest  to  od  efektywności  oraz 

kosztów  prowadzenia  działalności  określonego  podmiotu"  -  wyrok  SO  w  Katowicach  z 

21.06.201Or., sygn. akt XIX Ga 175/10 

Przystępujący  przedstawił  następnie  wyjaśnienia  w  odniesieniu  do  kalkulacji 

przedstawionej  przez  Odwołującego.  Odwołujący  skalkulował  minimalne  koszty  oferty  na 

poziomie 2 048 137, 92 zł netto czyli 2 211 988, 95 zł brutto. 

Jednym  z  istotniejszych,  ale  całkowicie  chybionych  argumentów  Odwołującego  jest 

fakt,  że  z  oferty  Uczestnika  wynika,  że  wszystkie  autobusy  są  w  Leasingu.  Odwołujący 

przedstawiając swoje wyliczenia podnosi koszty leasingu 5 autobusów łącznie na kwotę 247 

916,55  zł  (netto).  Uczestnik  w  celu  spełnienia  wymogów  SIWZ  wskazał  posiadanie  5  sztuk 

autobusów   VDL Procity. Wskazał również, że autobusy te pozostają w Leasingu na dzień 

składania oferty. 

Przystępujący  zaznaczył,  że  autobusy  te  zamortyzowane  zostały  już  w  poprzednich 

kontraktach  przewozowych.  Zgodnie  z  załączonymi  dwoma  dokumentami  z  Millenium 

Leasing w dniu 04 kwietnia 2016 został wpłacony przez Uczestnika wykup za trzy autobusy 

VDL  Procity      na  kwotę  51  579,83zł  brutto    (41  934,82  zł  netto)  a  w  dniu  05  maja  2016  r. 

nastąpi  wykup  czwartego  autobusu  VDL  Procity  na  kwotę  17  315,61  zł  brutto  (14077,73zł 

netto). Wykup  piątego  autobusu  VDL  Procity  nastąpił  w  dniu  31  marca  2016r.  na kwotę  14 

011,20 zł netto. Daje to razem netto : 41 934,82zł + 14 077,73 zł + 14 01 l,20zł = 70 023,75 

zł netto. 

Obecne  przepisy  dopuszczają  amortyzację  autobusów  używanych  przez  okres  30 

miesięcy.  Koszt  amortyzacji  w  okresie  trwania  kontraktu  wyniesie  zgodnie  z  poniższym 

wyliczeniem: (70 023,75zł netto/30 miesięcy) X 21 miesięcy (długość kontraktu) = 49 016,62 

zł  netto.  Już      sama      ta      pozycja      kosztowa      powoduje,      że      koszty      finansowe   

autobusów      dla  przedmiotowego  postępowania  zostały  przez  Odwołującego  zawyżone  o 

198 899,93 zł netto. 

Kolejnym  argumentem  Odwołującego,  z  którym  nie  sposób  się  zgodzić  jest 

konieczność  uwzględnienia  polisy  ubezpieczenia  AC  w  kalkulacji  kosztów.  W  związku  z 

zakończeniem  leasingu  Uczestnik  nie  ma  obowiązku  ubezpieczania  pojazdów  w  zakresie 

AC. W związku z powyższym wg wyliczenia Odwołującego takie wyliczenie można obniżyć o 

(2998złx5  szt  autobusów)/12)x21  miesięcy  =  26232,50zł  netto  Zmniejszenie  kosztów  w 

stosunku do wyliczeń Odwołującego wynosi w tym zakresie = 26232,50zł 

Kolejnym  z  argumentów  jest  wyliczenie  kosztów  zarządu  dla  poszczególnych 

autobusów. Wg Odwołującego powinny one wynosić 2000 zł miesięcznie na pojazd. Zgodnie 

ze  sprawozdaniem  finansowym  za  2015  r.  Uczestnika  (wyciąg  z  rachunku  zysków  i  strat) 

zbadanym  przez  biegłego  rewidenta  roczne  koszty  zarządu  Uczestnika  wyniosły  6 613 

766,78  zł.  Uczestnik  dysponuje  340  autobusami.  W  przeliczeniu  na  1  pojazd  miesięcznie 

koszty  zarządu  wynoszą  1621,02  zł.  W  przypadku  kosztów  zarządu  mamy  do  czynienia 

także  z  zawyżeniem  przez  Odwołującego kosztów  zgodnie  z  poniższym  wyliczeniem:  2000 

zł-  1621  zł  =  379zł  (zmniejszenie  kosztów  w  skali  1  miesiąca  dla  1  autobusu)  379zł  x5 

autobusów x 21 miesięcy = 39795zł (netto) 

Przystępujący  podniósł  następnie,  że  Odwołujący  konstruując  inne  argumenty 

odwołania  w  powyższym  zakresie  postępował  mocno  tendencyjnie  czasami  wręcz 

zafałszowując  stan  faktyczny  i  prawny.  Odwołujący  wskazał  stawkę  podatku  od  środków 

transportowych na maksymalnej wysokości. Jest to stawka, która praktycznie nie występuje, 

o czym Odwołujący doskonale wie. Np. w Warszawie powyższa stawka wynosi 959 zł, czyli 

480,20 zł mniej niż przedstawił to Odwołujący. Powoduje to kolejne zawyżenie kosztów przez 

Odwołującego o łącznie co najmniej 4201, 75 zł. Stawki w okolicznych gminach są jeszcze 

niższe. 

Koszty  najmu  bazy  Odwołujący  wskazał  na  poziomie  400  zł  za  pojazd  miesięcznie. 

Co  miałoby  dać  łącznie  kwotę  42  000  zł  w  okresie  trwania  kontraktu.  Uczestnik  przy 

kalkulacji  oferty  uwzględnił  kwotę  300  zł  netto  (po  przeprowadzonym  rozeznaniu  cenowym, 

w  załączeniu  faktury)  i  odnosi  ją  wyłącznie  do  4  pojazdów,  gdyż  5  pojazd  jest  pojazdem 

rezerwowym  i  może  stacjonować  w  bazie  Uczestnika.  Daje  to  kolejne  zawyżenie  kosztów 

przez Odwołującego w stosunku do kosztów realnych o 16 800 zł. 

Odwołujący  wskazuje  szacunkowe  wpływy  z  biletów  w  wysokości  2500-3000  zł 

miesięcznie.  Uczestnik  na  podstawie  swojego  doświadczenia  z  obsługi  aglomeracji 

warszawskiej do kalkulacji kosztowej założył kwotę 3000 zł miesięcznie. 

Odnosząc  się  tylko  do  powyższych  kalkulacji  można  wskazać,  że:  Koszty  wyliczone 

według  Odwołującego  2  048  137,92  zł  netto  powinny  zostać  pomniejszone  o:  1)  Koszty 

leasingu 198 899,93 zł, 2) Koszty ubezpieczenia AC - 26232,50 zł, 3) Koszty zarządu - 3 979 

5 zł, 4) Koszty  podatku  od  środków  transportowych  -  4201,  75  zł,  5)  Koszty  bazy-16  800  zł 

Łącznie: 285 929,18 zł. 

Odejmując to od kwoty założonej przez Odwołującego daje to kwotę: 1 762 208 zł, a 

więc o ponad 100 000 zł niższą od oferty przedstawionej przez Uczestnika. Zatem zysk bez 

biletów wyniósłby: 103 101,40 zł Należy również uwzględnić wpływy z biletów: 3000 zł * 21 

miesięcy: 63 000 zł. Łącznie zysk wyniósłby: 166 101, 40 zł 

Jednocześnie należy pamiętać, iż różnice w cenach oferowanych przez wykonawców 

są  normalnym  następstwem  występowania  konkurencji  w  danej  branży.  „Dysproporcja  cen 

zaoferowanych  przez  kilku  wykonawców  nie  daje  jeszcze  podstaw  do  założenia,  że  cena 

najniższa podana przez jednego z wykonawców jest ceną rażąco niską, gdyż zależne jest to 

od efektywności oraz kosztów prowadzenia działalności określonego podmiotu" - wyrok SO 

w Katowicach z 21.06.2010r., sygn. akt XIX Ga 175/10. 

Przystępujący podniósł następnie, że posiada korzystne umowy z dostawcami paliw, 

producentami - korzysta z atrakcyjnych upustów. Uczestnik posiada wdrożone nowoczesne i 

ekonomiczne  procedury  wykonywania  usług  przewozu  oraz  wykwalifikowaną  kadrę 

zarządzającą.  

Na rozprawie strony i uczestnik podtrzymali swoje stanowiska.  

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Rozpoznając  odwołanie  Izba  w  pierwszej  kolejności  stwierdziła,  że  nie  zachodzą 

przesłanki  do  odrzucenia  odwołania,  a  Odwołujący  posiada  legitymację  do  wniesienia 

odwołania wymaganą w art. 179 ust. 1 Pzp.  

Przy  rozstrzyganiu  sprawy  Izba  kierowała  się  dyrektywami  wynikającymi  z  art.  190 

ust. 1 Pzp, zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani 

wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, jak również z 

art.  192  ust.  7  Pzp  w  myśl,  którego  Izba  nie  może  orzekać,  co  do  zarzutów,  które  nie  były 

zawarte w odwołaniu.  

Po 

przeprowadzeniu 

rozprawy, 

uwzględniając 

zgromadzony 

materiał 

dowodowy,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  stron  oraz 

uczestnika postępowania, Izba uznała, że odwołanie podlega oddaleniu.  

Przedmiot  zamówienia  obejmuje  świadczenie  w  okresie  1  kwietnia  2016  r.  do  31 

grudnia 2017 r. z możliwością ewentualnego udzielenia  zamówienia uzupełniającego usługi 

przewozu  regularnego  wykonywanej  w  ramach  lokalnego  transportu  zbiorowego  na  linii 

autobusowej  funkcjonującej  w  ramach  systemu  komunikacji  miejskiej  łączącego  obszar 

Gminy  Konstancin-Jeziorna  z  Warszawą  w  ilości  905 490  wozokilometrów,  zwanych 

„wozkm”,  przy  wykorzystaniu  autobusów  spełniających  warunki  określonego  w  punkcie  VII 

SIWZ.  

W specyfikacji Zamawiający szczegółowo określił trasy, na których będą świadczone 

usługi stanowiące przedmiot zamówienia oraz założenia do rozkładów jazdy, przebieg trasy i 

wykaz przystanków (załącznik nr 1 do SIWZ).  

W  pkt  VI  SIWZ  Zamawiający  wskazał,  że  przejazdy  na  liniach  odbywać  się  mogą 

również  (poza  biletami  wymienionymi  w  ust.  2)  na  podstawie  biletów  emitowanych  przez 

wykonawców  na  zasadach  i  według  cen  określonych  przez  Gminę  Konstancin-Jeziorna  na 

podstawie obowiązujących przepisów w wysokości:  

• 

bilet jednorazowy normalny w cenie nie wyższej niż 3,6 zł, 

• 

bilet jednorazowy ulgowy w cenie nie wyższej niż 1,8 zł, 

• 

bilet miesięczny normalny w cenie nie wyższej niż 90 zł, 

• 

bilet miesięczny ulgowy w cenie nie wyższej niż 45 zł, 

• 

przewóz bagażu i zwierząt nie podlega opłacie.  

W  Opisie  technicznym  autobusów  (pkt  VII  SIWZ)  Zamawiający  zastrzegł,  że  usługi 

przewozowe  muszą  być  wykonywane  autobusami  dopuszczonymi  do  ruchu  zgodnie  z 

prawem polskim oraz spełniającymi następujące warunki: 

a) 

rok produkcji – 2007 lub późniejszy, 

b) 

pojemność: 

linie: L14, L15, L16 i L21: możliwość przewozu co najmniej 20 pasażerów (w tym 20 

pasażerów  na  miejscach  siedzących,  drzwi  otwierane  w  cyklu  automatycznym 

Autobus I klasy, niskopodłogowy  lub z częściowo obniżoną podłogą, przystosowane 

do  przewozu  wózków  inwalidzkich  napędzane  silnikami  wysokoprężnymi, 

spełniającymi normy ekologiczne, co najmniej EURO IV, 

c) 

podłoga gładka, z materiału antypoślizgowego, 

d) 

wentylacja  naturalna  –  poprzez  przesuwane/uchylne  okna  boczne  lub  poprzez 

uchylne wywietrzniki dachowe. W przypadku wyposażenia pojazdów w klimatyzację, 

wyposażenie  ich  w  okna  przesuwne/uchylne  oraz  w  wywietrzniki  dachowe  nie  jest 

obligatoryjne.  

W  Kryteriach  oceny  ofert  (pkt  XV  SIWZ)  Zamawiający  przewidział  następujące 

kryteria wyboru oferty najkorzystniejszej: 

Cena 1 (jednego) wozokilometra z wagą 90%, 

Rok  produkcji  autobusów  zgłoszonych  w  wykazie  narzędzi  usług  do  SIWZ  z  wagą 

Zgodnie  z  wzorem  formularza  ofertowego  (załącznik  nr  2  do  SIWZ)  wykonawca 

zobowiązany był do podania parametrów technicznych autobusów (marka, typ, rok produkcji) 

oraz stawki 1 (jednego) wozokilometra (netto, vat, brutto).  

W postępowaniu złożone zostały oferty 3 wykonaców: 

Odwołującego z cenę brutto jednego wzkm – 2,87 PLN, 

Przedsiębiorstwa  Komunikacji  Samochodowej  „POLONUS”  S.A.  z  siedzibą  w 

Warszawie z cenę brutto jednego wzkm – 2,88 PLN, 

Przystępującego z ceną brutto jednego wzkm – 2,22 PLN.  

Bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert  Zamawiający  podał,  że  na  sfinansowanie 

zamówienia zamierza przeznaczyć 2.567.079,00 zł brutto.  

Szacunkowa wartość zamówienia została ustalona na kwotę 3.565.387,50 PLN netto, 

w  tym  wartość  przewidywanych  zamówień  uzupełniających  została  ustalona  na  kwotę 

1.188.462,50 PLN netto (Protokół postępowania w trybie przetargu nieograniczonego).  

Pismem  z  dnia  17  marca  2016  r.  Zamawiający  zawiadomił  o  wyborze,  jako 

najkorzystniejszej,  oferty  Przystępującego.  Oferta  Odwołującego  została  sklasyfikowana  na 

drugiej pozycji.  

Oceniając  zarzuty  odwołania  Izba  uznała,  że  Zamawiający  nie  dopuścił  się 

naruszenia  żadnego  z  przepisów  podniesionych  przez  Odwołującego.  Kluczowe  znaczenie 

dla rozstrzygnięcia sprawy miały przy tym zarzuty referujące na zaoferowania rażąco niskiej 

ceny oraz zaniechania wezwania Przystępującego do wyjaśnienia elementów ceny. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  wskazuje  na  rozkład  ciężaru  dowodowego  

w przedmiotowej sprawie. Odwołujący wyspecyfikował w odwołaniu pewien katalog kosztów 

koniecznych do poniesienia, jak również podał minimalny poziom tych kosztów, zastrzegając 

jednocześnie, że nie jest to katalog zamknięty, jak również, że podane minimalne koszty są  

w  zasadzie  nierealne  do  zachowania.  Odwołujący  wskazując  na  określone  koszty  i  ich 

minimalny poziom przyjął następnie taką optykę i taktykę, że to w istocie Przystępujący miał 

udowadniać  zarówno  cenę  ogólną,  jak  i  każdy  poszczególny  koszt,  który  zdaniem 

Odwołującego został zaniżony – a więc, że to Przystępujący miał obalać poszczególne tezy 

odwołania i udowodniać, że wyspecyfikowane przez Odwołującego koszty może ponosić na 

innym, niższym poziomie, bądź, że nie musi  ich ponosić  wcale. Rozstrzygając sprawę Izba 

musiała  wziąć  natomiast  pod  uwagę,  że  to  na  Odwołującym  spoczywał  w  głównej  mierze 

ciężar  dowodowy,  w  tym  obowiązek  udowodnienia  twierdzeń  odwołania.  Odwołujący  nie 

sprostał temu obowiązkowi i nie przedstawił Izbie ani rzeczowych podstaw, ani wiarygodnych 

i mocnych dowodów.  

Należy wskazać, że w niniejszym postępowaniu Zamawiający nie stosował procedury 

wyjaśniającej  z  art.  90  ust.  1  Pzp,  zgodnie  z  którym,  jeżeli  cena  oferty  wydaje  się  rażąco 

niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymogami  określonymi  przez 

zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% 

od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:  

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla 

wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.  

Przystępujący  zasadnie  wskazał,  że  pierwszą  i  podstawową  okolicznością 

spoczywającą  na  Odwołującym  było  wykazanie,  że  w  sprawie  można  faktycznie  mówić  

o istnieniu wątpliwości, co do realności ceny oferty Przystępującego – musiało się to odnosić 

dodatkowo do wykazania, że cena oferty „wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu 

zamówienia”  oraz,  że  powinno  to  zbudzić  „wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów”,  gdyż  bezspornie  przesłanka  

w postaci różnicy 30%, o której mowa w art. 90 ust. 1 Pzp nie zaistniała w tej sprawie.  

Należy wskazać w tym miejscu na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lutego 

2015 r., sygn. akt KIO 166/15, gdzie Izba wyraziła następujące stanowisko:

 „W przepisie art. 

90  ust.  1  p.z.p.  ustawodawca  wskazał  jedynie  taksatywnie,  kiedy  zamawiający  powinien 

zwrócić  się  o  wyjaśnienia  elementów  oferty  mających  wpływ  na  jej  cenę.  W  takiej  sytuacji, 

przedmiotem  sporu  w  postępowaniu  odwoławczym  może  być  to  jedynie,  czy  istnieją 

wątpliwości co do rzetelności ceny oferty, a ciężar dowodu co do okoliczności wskazujących, 

ż

e  zamawiający  powinien  dokonać  czynności  wezwania  do  wyjaśnień  spoczywa  na 

wykonawcy,  który  dokonania  tej  czynności  się  domaga.  Zastosowanie  znajdzie  bowiem  nie 

regulacja szczególna art. 190 ust. 1a p.z.p., lecz klasyczna zasada rozkładu ciężaru dowodu 

wskazana w art. 190 ust. 1 p.z.p. w ślad za art. 6 k.c.”. 

Stawianie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, gdy nie miało w ogóle miejsce 

wezwanie z art. 90 ust. 1 Pzp, może zostać uznane za przedwczesne. Odwołujący postawił 

jednak  zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp  (w  uzasadnieniu  odwołania  głównie 

argumentowano właśnie na rzecz wykazania, że cena oferty jest rażąco niska), jak również 

postawił zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 Pzp. W odniesieniu do obu z tych norm prawnych to 

na Odwołującym, w realiach tej sprawy, spoczywał główny ciężar dowodowy.  

W wyroku  z  dnia  3 kwietnia  2015  r.,  sygn.  akt  KIO  561/15, Izba  wskazała  m.in.,  że: 

„Art.  190  p.z.p.w  kolejnym  ust.  1a  p.z.p.  wprowadza  w  odniesieniu  do  rażąco  niskiej  ceny 

oferty szczególny rozkład ciężaru dowodu, co nie zmienia reguły, że wpierw muszą zaistnieć 

w postępowaniu odwoławczym fakty, z których wywodzone są skutki prawne. Przy czym nie 

może  się  to  sprowadzać  do  samego  twierdzenia,  że  cena  oferty  jest  rażąco  niska,  czy  też 

twierdzenia,  że  ocena  wyjaśnień  powinna  prowadzić  do  takiej  oceny,  gdyż  należy 

skonkretyzować okoliczności faktyczne, które w danej sprawie pozwalają na wyprowadzenie 

takiego wniosku”. 

W  niniejszej  sprawie  Izbie  nie  przedstawiono  ani  przekonujących  argumentów,  ani 

dowodów, które nakazywałyby uznanie  zaistnienia „faktów”, z których Odwołujący  wywodził 

wniosek  o  rażącym  zaniżeniu  ceny.  W  istocie  argumentacja  odwołania  ograniczyła  się  do 

postawienia  samych  twierdzeń,  że  dany  koszt  winien  być  kalkulowany  minimalnie  na 

poziomie przyjętym przez Odwołującego. 

Podstawy  wyliczeń  Odwołującego  należało  przy  tym  ocenić,  jako  ogólnikowe  

i  hipotetyczne bądź niewiarygodne – przykładowo: 

W zakresie kosztów paliwa - gdzie ogólnie odwołano się do ceny hurtowej podawanej 

na  stronie  internetowej 

www.orlen.pl

www.lotos.pl

,  bez  wykazania  np.  braku  możliwości 

uzyskania  niższych  cen,  chociażby  z  uwagi  na  posiadane  wypracowane  relacje  handlowe, 

czy  w  ramach  indywidualnych  negocjacji,  jak  również  odwołano  się  do  nieweryfikowalnego 

założenia,  co  do  prognoz  długoterminowych,  bez  sprecyzowania  np.  jakiego  okresu 

prognozy  te  mają  dotyczyć  i  jaki  jest  poziom  wiarygodności  tych  prognoz.  Przystępujący 

podnosił  przy  tym,  że  „W  listopadzie  2014  roku,  gdy  rozstrzygano  przetarg  w  Raszynie 

paliwo  w  hurcie  kosztowało  3,48  zł,  a  teraz  kosztuje  3,02  zł  do  tego  doszła  deflacja  na 

poziomie  ok  2  %”  (vide:  protokół  z  rozprawy).  Twierdzenia  te  można  skutecznie 

przeciwstawić  twierdzeniom  Odwołującego,  a  spór  –  nie  tylko  w  zakresie  kosztów  paliwa  – 

Odwołujący sprowadził w istocie do „słowa przeciwko słowu”, co nie czyni zadość wymogom 

wynikającym  z  rozkładu  ciężaru  dowodowego,  jak  i  kontradyktoryjnego  charakteru  sprawy 

odwoławczej.  

W  zakresie  kosztów  ubezpieczenia  rocznego  -  gdzie  przywołane  stawki  mogą 

stanowić jedynie przykład stawek dostępnych Odwołującemu, co nie może oznaczać, że jest 

to  poziom  minimalny,  a  Przystępujący  nie  ma  możliwości  uzyskania  korzystniejszych 

warunków ubezpieczenia. W dodatku wyliczenie oparto na własnym założeniu Odwołującego 

o konieczności poniesienia kosztów z tytułu ubezpieczenia AC, gdzie Załącznik nr 8 do SIWZ 

nie  wprowadzał  wymogu  wykupu  ubezpieczenia  AC,  a  jedynie  „ubezpieczenia  autobusów 

zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów obowiązującego prawa”.  

W  zakresie  kosztów  utrzymania  pojazdów  –  gdzie  Odwołujący  sam  wskazał,  że 

bazuje  jedynie  na  własnym  doświadczeniu,  jak  również  ograniczył  się  do  twierdzenia,  że 

większość  producentów  podaje  koszty  utrzymania  pojazdu  przeliczone  na  1  km  przebiegu, 

jako wartość zbliżoną do ok. 0,60 zł/km, co w żaden sposób – niezależnie od ogólnikowości 

tych  twierdzeń  –  nie  mogło  stanowić  przesądzającego  argumentu,  który  jednoznacznie 

potwierdzałby fakt, że koszty utrzymania pojazdów po stronie Przystępującego nie mogą być 

niższe.  

W  zakresie  kosztów  utrzymania  czystości,  ubezpieczenia  operatora  w  zakresie  OC, 

kosztów najmu kasowników i sterowników, kosztów wynajmu bazy – gdzie Odwołujący także 

odwoływał  się  jedynie  do  własnego  doświadczenia  i  ograniczył  się  do  podania  stawek  

w  oparciu  o  pewne  teoretyczne  założenia,  co  nie  mogło  być  przyjęte  przez  Izbę  za 

wystarczające  dla  wyprowadzenia  wniosku,  że  koszty  te  nie  mogą  faktycznie  być 

kalkulowane  przez  innego  wykonawcę  na  innym  poziomie  niż  deklarowany  przez 

Odwołującego. 

W  zakresie  kosztów  zarządu,  kosztów  bazy  –  gdzie  Odwołujący  zrezygnował  w 

zasadzie  z  prowadzenia  sporu  (vide  protokół  rozprawy:  „3)  koszty  zarządu–odwołujący  nie 

polemizuje  z przystępującym, ale podkreśla,  że nie ma  ze strony przystępującego  żadnego 

dowodu na podane koszty. 4) koszty bazy–też nie ma dowodów ze strony przystępującego”.  

W  zakresie  kosztów  leasingu  –  gdzie  wyliczenia  Odwołującego  abstrahują  w  istocie 

od sytuacji Przystępującego, wynikającej m.in. z faktu wykupu pojazdów.  

W  zakresie  kar  umownych  –  gdzie  twierdzenia  Odwołującego  pozostawały  nie  tylko 

ogólnikowe,  teoretyczne,  ale  także  cechowały  się  zmiennością.  W  uzasadnieniu  odwołania 

wskazywano na minimalną rezerwę „na poziomie 1%, czli 0,02 na 1 km na cały okres umowy 

daje  to  łączną  kwotę  18 109  zł”,  zaś  na  rozprawie  argumentowano,  że  kary  umowne  to 

realne  ryzyko  wykonawcy,  który  z  tego  tytułu  winien  orientacyjnie  „uwzględnić  kwotę  ok. 

180 000 zł” (vide: protokół z rozprawy).  

W  zakresie  kosztów  związanych  z  podatkiem  od  środków  transportu  –  gdzie 

Odwołujący wskazał na stawki maksymalne, które nie obciążają Przystępującego. W piśmie 

procesowym i na rozprawie Przystępujący  wskazał,  że stawka maksymalna praktycznie nie 

występuje,  jak  również  odwołał  się  do  uchwały  Rady  Gminy  Baranów,  wskazując,  że  „w 

gminie tej podatek od środków transportu dla dużych autobusów wynosi 480 zł, a odwołujący 

podaje  kwotę  1400  zł”  (vide:  protokół  z  rozprawy).  Odwołujący  w  żaden  sposób  nie  obalił 

argumentów  Przystępującego.  Uchwała,  do  której  referował  Przystępujący  jest  przy  tym 

aktem  powszechnie  dostępnym,  nie  był  konieczny  odrębny  dowód  na  okoliczność  stawek 

przyjętych  w  tej  uchwale  (a  są  to  stawki  odmienne  od  podawanych  przez  Odwołującego), 

gdyż okoliczności te mogły zostać uznane za notoria urzędowe.  

W  zakresie  kosztów  pracy  Odwołujący  przedstawił  wyliczenie,  z  odwołaniem  się  do 

minimalnego poziomu wynagrodzenia, co jednak samo w sobie nie stanowiło ani argumentu, 

ani dowodu, który pozwalałby na uznanie, że Przystępujący kalkulował koszty pracy poniżej 

kosztów  minimalnych.  Tego  rodzaju  wyliczenie  i  twierdzenie  mogłoby  się  ostać  jedynie  w 

sytuacji,  gdyby  wszystkie  inne  założenia  i  wyliczenia  Odwołującego  okazały  się  zasadne  i 

wiarygodne, co w tej sprawie nie miało miejsca (niezależnie od tego, że Odwołujący wycofał 

się ze sporu, co do części pozycji).  

Wprowadzenie przepisu art. 190 ust. 1a pkt 1 Pzp, zgodnie z którym ciężar dowodu, 

ż

e oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest 

stroną  albo  uczestnikiem  postępowania  odwoławczego  –  jak  wskazano  już  wcześniej  –  nie 

zwalnia strony odwołującej z obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności, które czyni 

podstawą  swoich  zarzutów,  zwłaszcza  w  sytuacji,  gdy  tak  jak  w  sprawie  niniejszej 

Zamawiający  nie  miał  wątpliwości,  co  do  realności  ceny  Przystępującego  i  nie  stosował 

nawet trybu wyjaśniającego z art. 90 ust. 1 Pzp. Przyjęcie innego spojrzenia prowadziłoby do 

sytuacji,  gdy  strona  odwołująca  mogłaby  poprzestać  przykładowo  na  jednym  ogólnym 

twierdzeniu,  że  cena  konkurenta  jest  rażąco  niska  (uczestnik  postępowania  miałby  zaś 

udowodniać każdy element ceny, jak i cenę ogólną). Nadal funkcjonuje przepis art. 180 ust. 

Pzp, 

stanowiący  

o  tym,  że  odwołanie  powinno  wskazywać  m.in.  okoliczności  i  prawne  uzasadniające 

wniesienie  odwołania;  obowiązuje  także  przepis  §  4  ust.  1  pkt  8  rozporządzenia  Prezesa 

Rady  Ministrów  z  dnia  22  marca  2010  r.  w  sprawie  regulaminu  postępowania  przy 

rozpoznawaniu  odwołań  (Dz.U.2014.964  j.t.),  stanowiący  o  tym,  że  odwołanie  zawiera 

„wskazanie okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie odwołania oraz 

dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności”, jak również obowiązuje przepis art. 190 

ust. 1 zd. pierwsze Pzp, zgodnie z którym „strony i uczestnicy postępowania odwoławczego 

są  obowiązani  wskazywać  dowody  dla  stwierdzenia  faktów,  z  których  wywodzą  skutki 

prawne”. W sytuacji, gdy to Odwołujący twierdzi o zaistnieniu wątpliwości, co do ceny oferty 

konkurenta,  gdy  twierdzi  także,  że  cena  oferty  konkurenta  jest  rażąco  niska  (nawet  bez 

zbadania  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp)  i  domaga  się  wykonania  czynności,  które  wywodzi  z 

powyższych  twierdzeń  –  to  Odwołujący  jest  stroną  obowiązaną  do  udowodnienia  swoich 

racji, zgodnie z klasycznym rozkładem ciężaru dowodowego.  

W  niniejszej  sprawie  Odwołujący  przedstawił  zaś  jedynie  pewne  własne  wyliczenia  

i założenia, których trafności, zasadności, czy adekwatności do sytuacji Przystępującego, nie 

obronił  nawet  przed  samymi  argumentami  strony  przeciwnej,  jak  również  przed  dowodami 

złożonymi  przez  Przystępującego.  Rozstrzygając  sprawę  zgodnie  z  twierdzeniami  i 

żą

daniami  Odwołującego  Izba  miałaby  w  istocie  oprzeć  się  na  pewnej  projekcji  kosztów, 

przyjętej  przez  Odwołującego,  w  dodatku  na  projekcji  podważonej  skutecznie  przez 

Zamawiającego i Przystępującego.  

Niezależnie  od  tego  Odwołujący  winien  przedstawić  Izbie  rzeczowe  dowody,  które 

uzasadniałyby  m.in.  tezę  wyjściową  odwołania,  mianowicie,  że  faktycznie  podawane  w 

odwołaniu  kwoty  są  kwotami,  poniżej  których  nie  sposób  zejść  przy  kalkulacji  oferty,  czego 

Odwołujący  nie  uczynił.  Wydruki  artykułów  dotyczących  kar  umownych  zapłaconych  przez 

kilku przewoźników przy realizacji innych kontraktów (w dodatku odnoszących się do terenu 

aglomeracji warszawskiej, gdzie i Zamawiający i Przystępujący podnosili, że „system karania 

na tak zwanych L-kach (wyjazdy po  za Warszawę) jest inny i kary są zdecydowanie niższe 

niż  na  terenie  Warszawy”  –  vide:  protokół  z  rozprawy),  czy  wydruki  z  artykułów 

prezentujących  relację  ich  autorów  z  pewnych  zdarzeń  związanych  z  wykonywaniem  usług 

przewozu,  nie  mogły  zostać  uznane  za  istotny  i  wiarygodny  materiał  dowodowy,  który 

potwierdzałby zasadność twierdzeń i tez Odwołującego. W sposób tożsamy należało ocenić 

pozostałe  dowody  Odwołującego.  Zamawiający  trafnie  wskazał,  że  złożone  dokumenty 

mogły dowodzić jedynie okoliczności dotyczącej kosztów ponoszonych przez Odwołującego, 

co w żadnej mierze nie mogło być utożsamiane z wnioskiem, że inny wykonawca musi mieć 

identyczny  minimalny  poziom  kosztów,  w  tym  nie  dysponuje  możliwością  uzyskania 

korzystniejszych  cen.  Z  drugiej  strony  Przystępujący  przedstawił  rzeczowe  dowody, 

podważające  zasadność  przyjęcia  przez  Odwołującego,  do  swojej  kalkulacji,  określonego 

poziomu  kosztów,  w  tym  dowody  odnoszące  się  do  kosztów  zarządu  (złożony  wyciąg  z 

rachunków zysków i strat za 2015 r., gdzie widnieje pozycja „E. Koszty ogólnego zarządu – 

6.613.766,78  zł,  a  Przystępujący  dodatkowo  argumentował  na  okoliczność  uzyskiwania 

zysków  z  dzierżawy  terenów),  kosztów  najmu  bazy  (złożone  na  rozprawie  faktury),  jak 

również  kosztów  poniesionych  z  tytułu  wykupu  leasingowanych  pojazdów  (złożone  na 

rozprawie  pisma  z  Millennium  leasing).  W  niniejszej  sprawie  Odwołujący  nie  tylko  nie 

sprostał  więc  ciężarowi  dowodowemu,  ale  także  konfrontując  dowody  złożone  przez 

Odwołującego  z  dowodami  przedstawionymi  przez  Przystępującego,  Izba  nie  miała 

wątpliwości, co do konieczności przyznania tylko dokumentom Przystępującego znaczenia i 

mocy dowodowej.  

Izba  w  pełni  podzieliła  także  stanowisko  Zamawiającego,  co  do  braku  wątpliwości 

odnośnie  realności  ceny  oferty  Przystępującego,  a  więc  również,  co  do  braku  podstaw  do 

zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp – niezależnie od tego, że zarzut ten, w świetle tego, że 

Zamawiający  w  ogóle  nie  wzywał  do  złożenia  wyjaśnień,  mógł  zostać  uznany  za 

przedwczesny.  W  zakresie  zarzutów  referujących  do  rażąco  niskiej  ceny  Izba  w  całości 

uznała argumentację Zamawiającego przyjmując ją w konsekwencji za własną.  

Stanowisko, iż zarzut dotyczący naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp nie zasługiwał na 

uwzględnienie, uzasadniała już sama krytyczna ocena, co do przyjętej w odwołaniu kalkulacji 

kosztów i twierdzeń oraz wywodów Odwołującego z tej kalkulacji wywodzonych. Izba uznała 

przy  tym  doniosłość  odwołania  się  przez  Zamawiającego  do  cen  z  innych  postępowań  

o  zbliżonym  przedmiocie  zamówienia.  Odwołujący  w  zasadzie  nie  kwestionował,  że 

postępowanie  na  przewozy  w  Raszynie  (przetarg  nr  110/2014)  było  porównywalne.  Jeżeli 

porównywalne  zamówienie  może  być  wykonywane  za  stawkę  bardzo  zbliżoną  do  stawki 

zaoferowanej  w  niniejszym  postępowaniu  (2,07  PLN  netto,  przy  stawce  2,06  PLN  netto 

podanej w ofercie Przystępującego), to trudno mówić, by stawki tego postępowania nie były 

rynkowe. Tym bardziej nie sposób podzielić stanowiska Odwołującego, gdy weźmie się pod 

uwagę,  że  to  właśnie  ten  wykonawca  zaoferował  w  postępowaniu  dotyczącym  przewozów  

w Raszynie podaną powyżej stawkę 2,07 PLN netto. W uzasadnieniu odwołania Odwołujący 

wsparł swoje stanowisko orzecznictwem, wskazując m.in., że „Za cenę rażąco niską należy 

uznać  taką  ceną,  która  jest  nierealna  w  odniesieniu  do  cen  rynkowych  podobnych 

zamówień”.    W  świetle  okoliczności  wykazanych  przez  Zamawiającego,  i  nie 

zakwestionowanych,  ani  podważonych  przez  Odwołującego,  a  dotyczących  realizacji  przez 

Odwołującego  podobnego  zamówienia  według  stawki  2,07  PLN  netto,  powyższa  teza 

przemawiała wręcz przeciwko argumentom i wywodom Odwołującego.  

Krytycznie  Izba  oceniła  także  zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp,  zgodnie  

z  którym  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Podstawą  tego 

zarzutu  były  w  istocie  twierdzenia  o  zaniżeniu  ceny  usługi  poniżej  kosztów,  których  to 

twierdzeń  Izba  nie  uznała  za  zasadne.  Odnosi  się  to  także  do  kosztów  pracy,  gdzie 

Odwołujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał,  by  Przystępujący  dopuścił  się  lub  kalkulował 

wynagrodzenia 

pracowników  

z naruszeniem minimalnego poziomu wynagrodzeń.  

Należy  dodatkowo  wskazać,  że  przypisanie  naruszenia  art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  wymaga  także  wykazania  kierunkowanego  działania 

wykonawcy,  a  więc  wykazania  celowego  działania  z  zamiarem  eliminacji  konkurencji,  co 

zdaniem  Izby  zostało  w  ogóle  pominięte  w  argumentacji  Odwołującego.  W  zakresie  tego 

zarzutu  Odwołujący  nie  mógł  mieć  przy  tym  już  żadnych  wątpliwości,  co  do faktu,  że  to  po 

jego  stronie  spoczywał  obowiązek  udowodnienia  postawionego  zarzutu.  Żadnych  istotnych  

i wiarygodnych dowodów, które odnosiłyby się do twierdzeń o zaistnieniu czynu nieuczciwej 

konkurencji Odwołujący Izbie nie złożył.  

Oddaleniu  podlegał  także  zarzut  dotyczący  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  8  Pzp, 

zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jest nieważna na podstawie odrębnych 

przepisów.  W  uzasadnieniu  odwołania  nie  przedstawiono  w  zasadzie  okoliczności 

faktycznych  

i prawnych, które miałyby uzasadniać przedmiotowy zarzut. Na rozprawie Odwołujący podał, 

ż

e  „art.  89  ust.  1  pkt  8  Pzp,  jest  aktualny  w  zakresie  przepisów  ustawy  o  czasie  pracy 

kierowców”. Nie sposób jednak uznać - tym bardziej, że Odwołujący nie przedstawił żadnych 

dowodów ani przekonujących argumentów - by Przystępujący miał skalkulować swoją ofertę 

przy założeniach naruszających przepisy dotyczące czasu pracy kierowców. Odwołujący nie 

wykazał  przy  tym,  by  przepisy,  do  których  w  sposób  ogólny  się  odwoływał,  przewidywały 

sankcję nieważności oferty. Na marginesie należy dodać, że także przepis art. 15 ust. 1 pkt 1 

ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  podawany  w  uzasadnieniu  odwołania,  tego 

rodzaju  sankcji  nieważności  nie  przewiduje.  Nie  można  przy  tym  uznawać,  by  ewentualne 

wypełnienie  dyspozycji  tego  przepisu  (co  w  niniejszej  sprawie  nie  miało  miejsca)  mogło 

stanowić zarówno podstawę do zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp, jak i art. 89 ust. 1 pkt 8 

Pzp. Zarzut dotyczący naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp został, w ocenie Izby, postawiony 

w zasadzie w sposób blankietowy.  

Mając wszystko powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji wyroku.  

  O  kosztach  postępowania,  stosownie  do  wyniku,  orzeczono  na  podstawie  art.  192 

ust. 9 i 10 Pzp, zaliczając w poczet kosztów wpis uiszczony przez Odwołującego (§ 3 pkt 1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238). 

Przewodniczący: ……………………………….