ISTOTNA ZMIANA WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Stan prawny na dzień: 25.03.2024

Warunki zamówienia to wszelkie warunki określone w postępowaniu o udzielenie zamówienia, dotyczące zarówno przedmiotu zamówienia, jak i przyszłego wykonawcy. Mogą one dotyczyć zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia i wynikają w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. Nie każda zmiana pierwotnych warunków zamówienia ma jednak charakter istotny. Przyjmuje się, że modyfikacja taka będzie istotna, jeżeli jej wprowadzenie może wpływać na krąg wykonawców, potencjalnie zainteresowanych udzieleniem zamówienia. Do potencjalnej zmiany w kręgu zainteresowanych wykonawców dojść może natomiast wówczas, gdy zmianie ulegają warunki przesądzające o dopuszczeniu wykonawców do udziału w postępowaniu lub gdy dopuszczona zostanie możliwości złożenia oferty innej treści.

Zmiana warunków zamówienia dotyczy każdego aspektu zamówienia lub toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Kiedy wolno uznać, że warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione?

Mając na uwadze powyższe, przyjmuje się, że istotną zmianą warunków zamówienia będzie zatem każda zmiana w dokumentach zamówienia (np. w specyfikacji istotnych warunków zamówienia):

  • terminu wykonania zamówienia, jeżeli może mieć wpływ na krąg potencjalnych wykonawców (zobacz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 lipca 2016 r., sygn. akt KIO/KD 45/16),
  • w obszarze warunków udziału w postępowaniu lub podstaw wykluczenia np.zmiana w zakresie wymagań stawianych wykonawcom np. poprzez rezygnację z wymogu wykazania określonego doświadczenia oraz dysponowania wymaganym personelem (zobacz uchwała KIO z 30 maja 2016 r., sygn. akt KIO/KD 37/16),
  • w zakresie opisu przedmiotu zamówienia,
  • polegająca na wprowadzeniu podziału zamówienia na części lub zmianie zakresu bądź liczby części zamówienia,
  • warunków płatności, w szczególności poprzez zmianę sposobu rozliczeń z wykonawcą, dopuszczenie płatności częściowych lub wypłaty zaliczek,
  • w obszarze zastrzeżenia, o którym mowa w art. 94 ustawy Pzp, dotyczącego możliwości ubiegania się o zamówienie wyłącznie przez wykonawców mających status zakładu pracy chronionej, spółdzielni socjalnej lub, których głównym celem lub głównym celem działalności ich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek, które będą realizowały zamówienie, jest społeczna i zawodowa integracja osób społecznie marginalizowanych.

Jako potencjalnie istotne każdorazowo należy rozpatrywać m.in. zmiany w zakresie katalogu przedmiotowych i podmiotowych środków dowodowych, a w szczególności te dotyczące rezygnacji z części dokumentów wstępnie wymaganych, a także zmiany w obszarze wadium, w szczególności te, prowadzące do zmniejszenia żądanej kwoty lub rezygnacji ze stawiania wymogu w tym zakresie.

Tryby niekonkurencyjne a istotna zmiana warunków zamówienia wg Prawa zamówień publicznych

Zarówno w przypadku zakupów o wartości zamówienia w progach unijnych, jak i tych, o wartości mniejszej niż progi unijne, zamawiający ma możliwość udzielenia zamówienia, stosownie:

  • po negocjacjach wyłącznie z jednym wykonawcą, korzystając z trybu z wolnej ręki, lub
  • po negocjacjach z kilkoma wykonawcami – korzystając z trybu negocjacji bez ogłoszenia,

jeżeli uprzednio przeprowadzi postępowanie w pełni konkurencyjne (np. przetarg nieograniczony), które zostanie unieważnione zgodnie z art. 255 pkt 1 lub 2 ustawy Pzp, w związku z wystąpieniem precyzyjnie określonych okoliczności. Warunkiem skorzystania z procedury zamówienia w trybie z wolnej ręki jest to, by pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione.

Podstawę takiego procedowania stanowi:

1. Dla zamówień klasycznych:

  • art. 209 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp – negocjacje bez ogłoszenia w przypadku zamówień których wartość jest co najmniej równa progom unijnym,
  • art. 214 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp – zamówienie z wolnej ręki w przypadku zamówień których wartość jest co najmniej równa progom unijnym,
  • art. 301 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp – negocjacje bez ogłoszenia w przypadku zamówień których wartość jest mniejsza niż progi unijne,
  • art. 305 pkt 2 ustawy Pzp – zamówienie z wolnej ręki w przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż progi unijne.

2. Dla zamówień sektorowych:

  • negocjacje bez ogłoszenia – art. 386 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp,
    • tryb zamówienia z wolnej ręki – art. 388 pkt 2 lit. d ustawy Pzp.

3. Dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa:

  • negocjacje bez ogłoszenia – art. 414 ust. 2 pkt 2 oraz pkt 7 ustawy Pzp,
  • zamówienia z wolnej ręki – art. 415 ust. 2 pkt 7 ustawy Pzp.

Pojęcie istotnych zmian warunków zamówienia będzie również kluczowe w przypadku zawierania umów realizacyjnych na podstawie zawartej umowy ramowej. W takiej sytuacji zgodnie z przepisami ustawy Pzp, zamawiający, udzielając zamówienia, nie może dokonywać istotnych zmian warunków zamówienia określonych w umowie ramowej (art. 312 ust. 2 ustawy Pzp).

Autor:

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Katarzyna Bełdowska

Ekspert z zakresu zamówień publicznych, wieloletni praktyk działający zarówno po stronie zamawiających jak i wykonawców, autor licznych profesjonalnych publikacji z dziedziny zamówień publicznych, w...
Słowa kluczowe:
istotna zmiana umowy